Najaarsseminar VAB “Geld als Water” 7 november 2013 Lodewijk Kolfschoten
Stelling 1
Mijn klanten willen alleen maar bankfinanciering
vrijdag 8 november 2013
Page 2
© 2010 BDO
Crowdfunding
vrijdag 8 november 2013
Page 3
© 2010 BDO
Wat is crowdfunding? Een alternatieve wijze van financieren
Meerdere mensen die geld over hebben (de crowd) lenen dit aan of investeren dit in iemand die geld nodig heeft
vrijdag 8 november 2013
Page 6
© 2010 BDO
Whitepaper crowdfunding In deze paper komen diverse aspecten van crowdfuncing aan bod, bijvoorbeeld: • Manieren van crowdfunding • Waarom? • Voordelen & Risico’s De paper is voor meerdere partijen interessant en kan als bron van informatie dienen
vrijdag 8 november 2013
Page 7
© 2010 BDO
Hoe werkt het? • Iemand heeft een idee en heeft daarvoor geld nodig • De bank kan/wil niet alles financieren Crowdfunding komt op 4 manieren voor: • Eigen vermogen • Vreemd vermogen • Sponsoring • Donaties
vrijdag 8 november 2013
Page 8
© 2010 BDO
Voorbeeld ‘Een succesvol project of onderneming haalde in 2012 gemiddeld zo’n 12.000 euro op. 95% van de succesvolle crowdfunding campagnes vonden plaats op een crowdfunding platform en 5% op een eigen website.’ ‘In 2012 werd in Nederland voor 14 miljoen euro via crowdfunding gefinancierd. Dat is een fikse groei ten opzichte van 2011 en 2010, toen respectievelijk 2,5 miljoen en 0,5 miljoen euro werd opgehaald. De 14 miljoen euro werd door 570 projecten en ondernemingen opgehaald.’
vrijdag 8 november 2013
Page 9
© 2010 BDO
Waarom Crowdfunding? • Goede manier om mensen die geld nodig hebben en mensen die geld over hebben te verbinden • Het levert een commercieel voordeel op • Het is innovatief • Het kan sneller en gemakkelijker gaan dan bij de bank • Als de bank niet alles financiert levert het additionele financiering op
vrijdag 8 november 2013
Page 10
© 2010 BDO
Succesvol Crowdfunden • Stel goed voorwaarden op • Stel een contract op met wederzijdse rechten en verplichtingen • Zorg dat de administratie op orde is Hiervoor kan ook gebruik worden gemaakt van een intermediair, zoals GeldVoorElkaar.nl
vrijdag 8 november 2013
Page 11
© 2010 BDO
Een goed crowdfundingsplan Een goed crowdfundingsplan bestaat, zoals ieder plan, uit een aantal basisvoorwaarden. Deze kunnen in drie delen worden onderverdeeld: • De vent • De tent • De cent
vrijdag 8 november 2013
Page 12
© 2010 BDO
Risico’s • Onzekerheid • Financiering kan lang duren • Investeerders die via crowdfunding geld willen witwassen
vrijdag 8 november 2013
Page 13
© 2010 BDO
Stellingen
Crowdfunding is niets voor mijn klanten
vrijdag 8 november 2013
Page 14
© 2010 BDO
vrijdag 8 november 2013
Page 18
© 2010 BDO
Stellingen
Haal financiering op wanneer het kan, niet wanneer je het nodig hebt
vrijdag 8 november 2013
Page 19
© 2010 BDO
Friends, Family & Fools
vrijdag 8 november 2013
Page 20
© 2010 BDO
Financiering Eigen vermogen
Kapitaal structuur
Familie, Private Equity of publieke aandeelhouders via beursgang
Lange termijn risicodragende financiering
Eventueel (gedeeltelijk) verlies zeggenschap bij Private Equity of beursgang
Exit dwang Private Equity (binnen 5 tot 7 jaar)
Publieke aandeelhouders verlangen (periodiek) toegang tot bedrijfsinformatie
Hybride financieringsvorm
Veelal achtergesteld
Convenanten in plaats van zekerheden
Verhoogd risicoprofiel voor financier
Hoger rendement vereist
Senior schuld (blanco) Senior schuld (dekking)
Risico
Senior schuld
Lineaire financieringsvorm
Traditionele zekerheden zoals hypotheek en pandrecht
Rendement gebaseerd op inkoop plus opslag
Cum. prefs Mezzanine met conversie Mezzanine met warrants Mezzanine
Junior schuld (Mezzanine)
Eigen vermogen
Rendement
Pagina 21
Voorbeeld ‘Vader doet sierteeltbedrijf over aan 2 zoons. Eigen inbreng van de 2 zoons bedraagt 20% van de overnamesom. Bank wil maximaal 50% financieren. Vader financiert middels (achtergestelde) lening restant 30% van overnamesom’ ‘Voor de uitbreiding van de vleeskuiken stal is financiering benodigd. Bank wil echter maximaal 70% financieren. Buurman, die recentelijk onderneming heeft verkocht, neemt tegen inbreng van 30% benodigde kapitaal een aandeel in onderneming.’
vrijdag 8 november 2013
Page 22
© 2010 BDO
Gevoeligheden bij een financiering door friends, family & Fools?
Wil de ondernemer wel dat ff&f over de schouder meekijkt? Kan ondernemer nog wel vrij ondernemen? Wil ik een ff&f uit de directe omgeving als medeaandeelhouder? Kan de relatie met een ff&f een default aan? Kan overdragende partij in kwestie de zaak “voldoende los laten”? Is een kleine hechte gemeenschap geen complicerende factor? Wegen de voordelen van een financiering door ff&f op tegen een “reguliere financiering”?
vrijdag 8 november 2013
Page 23
© 2010 BDO
Tips om gevoeligheden bij f&f financieringen te mitigeren 1. Zorg voor een onafhankelijke adviseurs voor beide partijen 2. Blijf zakelijk 3. Denk goed na over wat voor een type financiering benodigd is (Senior schuld vs. Eigen vermogen) 4. Zorg voor een businessplan met alle toeters en bellen. 5. Werk contracten zakelijk uit op schrift I. Rechten en plichten II. Tijdslijnen (einddatum) III. Wat te doen bij default (exitscenario’s) IV. Wat te doen bij conflicten V. Positie bij overige financiers 6. Managen van de verwachtingen
vrijdag 8 november 2013
Page 24
© 2010 BDO
Vragen?
vrijdag 8 november 2013
Page 25
© 2010 BDO
Contactgegevens Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met:
Lodewijk W.F. Kolfschoten Bcom Senior Consultant Corporate Finance Tel.:
+31 (0)30 – 28 49 861
GSM:
+31 (0)6 – 41 25 64 90
Email:
[email protected]
Contactgegevens BDO Corporate Finance Winthontlaan 2, 3526 KV Utrecht Postbus 4167, 3502 HD Utrecht Tel: 030 – 2 849 849 Fax: 030- 2 849 850 www.bdo-cf.nl Pagina 26
