Artikel 107: Mentale Gezondheidshervorming

Artikel 107: Mentale Gezondheidshervorming in België   

Een mogelijkheid om betere zorg te leveren in de gemeenschap? Verwijst naar het artikel 107 in de ziekenhuiswet. Zijn de patiënten dan beter af dan hoe het nu georganiseerd is?

OVERZICHT 1. 2. 3. 4. 5.

Organisatie van Belgische (mentale) gezondheidszorg Filosofie/principes van artikel 107 Reductie van bedden en opstart mobiele teams (outreach) Netwerking Implementatie van recovery view/herstel visie: nieuwe visie op zorg (paradigma switch) 6. Conclusie

1. ORGANISATIE VAN BELGISCHE MENTALE GEZONDHEIDSZORG EERST HET AANTAL BEDDEN



Overzicht van het aantal bedden in Europa zoals door de wereldgezondheidszorg weergegeven 

België, Nederland en balkische landen: hoogste aantal bedden



Geloven wij in het nut van bedden? Kijken naar ziekenhuisbedden over het algemeen?  nee, specifiek voor de psychiatrie veel bedden

Bedden en plaatsen in psychiatrie per 100.000 inwoners





Bedden en plaatsen in de psychiatrie per 100.000 bedden 

Naast Malta het hoogste aantal bedden, het VK heeft ongeveer 1/6e: hoe komt dit?



Veel minder psychiatrische patiënten of hoe komt dit?



Malta: 0,5 miljoen inwoners, gelijkend op Leuven, vorig jaar hebben ze een aantal bedden gesloten waardoor ze nu minde bedden hebben dan ons



Nu hebben Japan bijna 300 bedden

In de jaren ’90 afname van bedden 

Sommigen zeggen dat dat komt door andere middelen, zoals de opkomst van psychofarmaca maar die zijn in de jaren ’50 opgekomen en ongeveer gelijk in alle landen terwijl de afname in bedden verschillend zijn opgekomen in alle landen

FINANCIERING 

Gezondheidsuitgaven (% BNP) WHO 2005 

Het land dat het meeste uitgeeft aan gezondheidszorg zijn de VS



Dure gezondheidszorg kan twee zaken betekenen o We geven veel geld uit aan mensen die ziek zijn en dit is correct want dit is de taak van de samenleving o Maar kan ook dat de gezondheidzorg heel duur is maar niet zo efficiënt o Bv. in de VS heel duur maar niet efficiënt: men werkt heel defensief door alle onderzoeken te doen om aanklaging te voorkomen



In België geven we behoorlijk veel geld aan gezondheidszorg welke van redelijk goede kwaliteit is maar nog problemen: geen billijke verdeling, niet evenredige toegankelijkheid (EX: cijfers herinneren + over kunnen vertellen)



Welk percentage van de financiering gaat naar mentale gezondheidszorg? 

Luxemburg geeft bv. veel geld hieraan, in België geven we relatief weinig geld uit aan mentale gezondheidszorg in vergelijking tot somatische gezondheidszorg



Belangrijk voor tijden van crisis: dan is het niet juist om te gaan besparen in de mentale gezondheidszorg



VK geeft 14% uit, terwijl bij ons maar 6,5%

BELGISCH MHC 



Een groot % gaat naar ziekenhuizen en slechts een heel klein deel gaat naar extramurale voorzieningen 

In VK gaat de verdeling 50%-50%



Bij ons maar 10% extramuraal



Bij ons geen gebalanceerde zorg: veel te veel in bedden



Stepped care: idee is dat je begint bij de minst ingrijpende en dure behandeling, eerst naar eerstelijn bv. huisarts en daarna tweedelijn als dit niet helpt naar ambulante behandeling en dan derdelijn als dat niet helpt naar ziekenhuis. Hier echter heel snel naar derde lijn. Dit is geen goede verdeling.

Ons systeem is een informele samenwerking binnen een competitieve gezondheidszorg. Diegene die de meeste patiënten te pakken krijgt, krijgt het meeste geld. 

Als er in een kliniek alle bedden gevuld zijn dan krijgt die een maximale hoeveelheid geld. Je verliest geld als je ze probeert uit de bedden te halen. Slecht verloningssysteem. Dit houdt het systeem waarbij 90% van de financiering naar bedden gaat in stand en dit is een probleem

Versnippering eerste lijn

WHO: OPTIMALE MIX MHC-SERVICES 

Normaal in eerstelijn meeste mensen en derdelijn ziekenhuizen



90% van het geld gaat naar het bovenste topje en de andere 10% naar de rest en dit is geen goed gebruik van de beperkte middelen.

Wat heb je nodig? 

1e stap:  Een goed toegankelijke eerstelijns gezondheidszorg?  Vlugge detectie en interventie: vroege herkenning maar voor heel wat stoornissen is dit niet het geval. Het is veel moeilijker om een stoornis te remediëren die al tien jaar bezig is dan nog maar net opgekomen  Casemanagement nodig voor stabiele patiënten: iemand die hen begeleidt  Gemakkelijk verwezen worden  Gezondheidspromotie en preventie



2e stap: Er moeten ambulante consultaties zijn, dagcentra, rehabilatiecentra, ondersteuning voor familie, enz.: voorziening in de samenleving



3e stap: Acute crisiszorg in ziekenhuis  90% gaat naar het laatste  Mensen gaan naar psychiatrische ziekenhuizen die eigenlijk niet nodig zijn: groot probleem: ver weg van familie, onnodige behandelingen



Consequenties van onbalans  Hoge admissie druk op bedden  Wachtlijsten voor tweede en derde lijn zorg: zeker bij kinderen, men moet zes maanden ongeveer wachten bij ernstige psychiatrische problemen bij kinderen



   

Opnames gaan langer duren want er is geen gebrek aan nazorg mogelijkheden: vele van derde naar wachtlijst voor tweede lijn en blijven in bedden Hoge drop-out na ontslag door gebrek aan continuïteit van zorg Draaideur patiënten Veel onbehandelde problemen …

Mentale gezondheidszorg hervorming in België: artikel 107 

Transmurale zorg: artikel 107 en artikel 33 (Vlaamse variant)



Filmpje: Neil Armstrong op de maan: kleine stap lijkt nu maar grote verandering in gezondheidszorg, paradigmashift Copernicaanse revolutie: de man die aantoonde dat niet de aarde in het middelpunt van het heelal staat Wat er nu plaats vindt, definieert prof als copernicaanse revolutie: patiënt centraal zetten i.p.v. ziekenhuizen: waar de patiënt is moet het geld zijn en de zorg Nu op dit moment de patiënt naar de zorg brengen maar door verandering proberen zoveel mogelijk de zorg naar de patiënt te brengen

 



2. PRINCIPES VAN ARTIKEL 107 (kunnen uitleggen!) Is dit een ideologische keuze?



Drie grote principes 1. Reallocatie: Herfinanciering van geld: sluiten van bedden maar het geld dat je normaal voor die bedden zou gebruiken, gebruik dat nu voor mobiele teams uit te bouwen 2. Netwerking: veel zorgdiensten maar er is geen zorgorganisatie, maak een netwerk en afspraken en zorg dat alle vormen van zorg die nodig zijn in een regio uitgebouwd worden. Bouw uit wat er niet is 3. Nieuwe visie op zorg en herstel



Kenmerken van de ideale zorg 

Men moet preventie en snelle herkenning en interventie hebben bv. bij ontwikkeling van psychose snel zorg bieden om de nadelige gevolgen te beperken



2e functie: crisisopvang (tweede lijn). o voor mensen die nog niet gekend zijn in de gezondheidszorg, zoveel mogelijk aan huis, mobiele crisisteams o mensen met chronische stoornis die nu en dan in crisis gaan bv. bij psychose die hebben een acute fase dan chronisch dan beter dan terug acuut: teams nodig die voor de chronische psychiatrische patiënten zorgen: ook mobiele teams (andere werking dan eerste)



Functie drie: psychosociale rehabilitatie



Functie 4: opname bij ernstig gevaar voor zichzelf of omgeving of uitputting omgeving



Als families ondersteund worden door mobiele teams dan kunnen de families dit langer dragen



Functie 5: steunzorg voor alleen wonen, vaak problemen omwille van geen werk en stigma: ondersteuning voor betaalbare woningen nodig



Alles binnen stepped care: voldoende zorg bieden maar niet te veel (hospitalisering)



Burmingham model: Alle functies zitten daar ook in, stond model voor model van artikel 107

Closing beds

Stimulating arrear …



150 bedden in Belgie t.o.v. VK  Wij hebben een stimulerende achterstand  Aantal voordelen want wij kunnen leren van diegenen die zijn voorgegaan bv. problemen met geen goede opvang bij weghalen



Grafiek kunnen uitleggen !  Wat is het effect van interventies af te bouwen  Als je veel bedden gebruikt dan is het gemakkelijker om bedden af te bouwen als je bijna geen bedden gebruikt  Wij hebben veel bedden dus wij kunnen door interventies om bedden af te bouwen, er veel verminderen  Als je mensen 10 dagen hospitaliseert dan kan je daar dagen afhalen maar bij vier dagen gaat dit al moeilijker  Als je nog heel weinig bedden hebt, dan is het moeilijker om af te bouwen.  Studie: afzetting tegen hoeveel dagen men hospitaliseerde  Hoe meer dagen men hospitaliseert, hoe meer dagen men er kan afhalen

ASSERTIEVE COMMUNITY TREATMENT  

Als je kijkt naar tijd in het hospitaal veel meer studies ACT > standaard Als je kijkt naar cliënt tevredenheid dan vinden bijna alle studies dat ze community behandeling beter vinden dan standaard



Wat zegt de literatuur over ACT? Meeste studies vinden dat ACT het beter doet op vlak van tevredenheid van clienten, tijd in hospitaal en thuis wonen. Weinig evidentie voor symptomen, sociale functie. Voor werk en laatste is ACT niet voldoende



Bij ACT doe je vanalles: welke elementen van ACT zijn verantwoordelijk voor het succes?



Hier staan de verschillende dingen die een effect hebben  Twee belangrijkste zijn thuisbezoeken en verantwoordelijkheid voor gezondheidszorg en sociale ondersteuning  Komt men bij de vraag van trouw: maakt het uit of je modeltrouw werkt? Hoe hoger de trouw, hoe beter het resultaat. Je moet de belangrijke elementen ervan realiseren.



Evidence based en aangepast aan lokale omstandigheden



Adopteren wat evidence based is en aanpassen aan de lokale toestand



In Engeland was men al langer bezig  Stein: doorzettingsvermogen, wetenschappelijke studies gemaakt om te bewijzen dat dit werkt  Len Stein: de dollar volgt de patiënt: zorg naar de patiënt brengen  andere financiering gezondheidszorg



Drie principes/peilers 1. Mobiele teams 2. Netwerk 3. Herstel visie

MOBIELE TEAMS



CRHT: Crisis revolution en home treatment



Voor mensen die chronisch een probleem hebben



Principes model  Gatekeeping: evalueren of thuisbehandeling mogelijk is voor opname o bij ons zweert men bij keuze van de patiënt die zelf mag kiezen waar hij of zij mag behandeld worden, laagje voor o zijn meestal de gegoede mensen die gaan kiezen voor de top o voordat je wordt opgenomen, kijkt het mobiele team of dit wel het beste is  Mensen die anders zouden worden opgenomen o ernstige patiënten o deze zware zorg voorbehouden voor mensen die het echt nodig hebben  24* 7 beschikbaar  Multidisciplinair: het hele team moet altijd kunnen interveniëren

  

twee keer per dag ongeveer kunnen naar toe gaan systemische benadering en kortdurende vnl. CBT interventie hoogstens vier tot zes weken en daarna doorschuiven



We zitten bij de hoogste in de wereld, samen met Japan, over de meeste suïcide. Raar want hoogste bedden die dus ook gericht zijn om suïcide te voorkomen toch het meeste suïcides



In VK een aantal interventies ingevoerd om suïcide tegen te gaan en Kapoer is nagegaan aan de hand van te kijken naar waar en wanneer een bepaalde interventie is ingesteld, en de invloed hiervan.



Wat helpt  Mobiele teams  Dubbele diagnose policy  Multidisciplinair team



Hospitalisatie geen verschil



In een tweede studie vindt hij enkel dat de crisisresolute/thuis zorg een sign. verschil maakt voor suïcide



Poortwachterfunctie  Goed samenwerken met eerste lijn  Goede communicatie  Snel ontslag en overgang (via eerstelijn) : soort intensieve samenwerking



In Nederland ook FACT: flexible ACT (belangrijk verschil FACT en ACT)  Je vertrekt van gewone case management: je vertrekt van één zorgdrager volgt een patiënt. Pas bij crisis dan wordt het hele team betrokken en dan moeten die de hele casus kennen. Pas bij crisis heel team.  In ACT: één team volgt patiënt  FACT bord: mensen die in crisis gaan op bord : je ziet wat het probleem is, welke interventies, welke steun en wie gaat wanneer naar deze patient. Op een half uur overloopt men s ochtends heel kort alle crisispatiënten.



Artikel: blijkt in Engeland ook goed te werken



Vrint: vroege detectie en interventie voor psychose  Men richt zich op patiënten die een risico hebben  Voor jongeren tussen de 14 en 30 jaar die een eerste aanval hebben  Begeleiding van vijf jaar

NETWERK



Netwerk  Samenwerking rondom patiënten  Men maakt een crisisplan die voor iedereen beschikbaar is  Bv. huisarts moet weten wat mobiel team doet  e-care plannen op computer  structureel samenwerken : regelmatig samenwerken, hoe het georganiseerd is de zorg, wat de behoeften zijn en hoe men daar aan kan tegemoet komen