Arbeidsparticipatie van jonggehandicapten Presentatie Brugconferentie Regionaal Competentiemanagement Katinka van Brakel senior kennisadviseur bij UWV; Strategie, Beleid en Kenniscentrum
Inhoud presentatie
Achtergrond: de wet Wajong, enkele cijfers over de Wajong, regionale verschillen
Arbeidsparticipatie van Wajongers: aantal werkenden, kenmerken, beperkingen bij jonggehandicapten met arbeidsvermogen
Arbeidsmarkt voor Wajongers
Discussie/vragen
2
Jonggehandicapten en de wet Wajong
Jonggehandicapten die op jonge leeftijd arbeidsbeperkingen hebben door een ziekte of beperking en daardoor minder verdienen dan een gezond persoon, hebben recht op hulp bij het vinden en behouden van werk en kunnen eventueel een uitkering krijgen
De wet Wajong oWajong: 98% volledig arbeidsongeschikt nWajong vanaf 1-1-2010 - nadruk op wat Wajongers wel kunnen - onderscheid naar werk-, uitkerings- en studieregeling 2015: Participatiewet en Wajong 2015 - Jonggehandicapten met arbeidsvermogen ->gemeenten - Jonggehandicapten duurzaam geen arbeidsvermogen -> UWV
3
Ontwikkeling instroom Wajong 12.000 10.000 8.000
Samenhang met Toename leerlingen VSO/PRO Nieuwe diagnosen zoals autisme Invoering WWB
6.000 4.000 2.000 0
ontwikkelingsstoornissen somatische ziektebeelden
psychiatrische ziektebeelden diagnose onbekend 4
Regionale verschillen in de Wajong (2009) 30
25
20
15
10
5
Wajong-instroomrisico per 10.000 inwoners
Nederland
Limburg
Noord-Brabant
Zeeland
Zuid-Holland
Noord-Holland
Utrecht
Gelderland
Flevoland
Overijssel
Drenthe
Friesland
Groningen
0
Wajong-concentratie per 1.000 inwoners
5
Regionale verschillen in de Wajong Hogere
Wajongconcentratie en instroomrisico naarmate
Het opleidings-, beroeps- en inkomensniveau lager is Er meer autochtone achterstandsleerlingen zijn Er meer leerlingen op VSO/PRO zitten Er meer problematische bevallingen en perinatale aandoeningen zijn, de perinatale sterfte hoger is Het werkloosheidspercentage hoger is Doorstroom van bijstand naar Wajong hoger is Er meer WSW-banen en minder reguliere banen per 100 inwoners zijn
6
Een kwart van de Wajongers werkt
2008: 132.600 Wajongers
2012: 226.500 Wajongers
25.400
25.300 20.600
Werkend in/via WSW
27.700 Werkend bij reguliere werkgever
132.600
173.500
Niet werkend
7
Werkende Wajongers
Werk
bij reguliere werkgevers vergt veel investeringen:
58% van Wajongers bij een reguliere werkgever krijgt (langdurige) ondersteuning 72% verdient minder dan maandelijks WML
Na
een jaar werkt de helft van de Wajongers die aan het werk gekomen zijn niet meer
Onderzoek
gaande naar regionale verschillen in mate van arbeidsparticipatie + oorzaken
8
Kenmerken Wajongers: gemêleerde groep Een
derde heeft een (licht) verstandelijke beperking (LVB)
Jongeren met een LVB hebben vaak sociale aanpassingsproblemen en bijkomende psychiatrische problemen De helft van de Wajongers heeft meerdere ziektebeelden
Meer
dan helft van de Wajongers in werk- of studieregeling heeft VSO/PRO-achtergrond
Groot deel van Wajongers in regulier onderwijs maakt opleiding niet af
Beperkingen
in persoonlijk en sociaal functioneren 9
De arbeidsmarkt voor jonggehandicapten Bijna
5% van de werkgevers heeft één of meer Wajonger(s) in dienst
Aangepaste functies en interne begeleiding Wajongers vaak aangewezen op eenvoudig werk
Relevante ontwikkelingen op de arbeidsmarkt: verschuiving van eenvoudige banen in maakindustrie naar dienstverlening, hogere eisen aan cognitief en sociaal functioneren, eisen aan flexibiliteit, zelfredzaamheid, employability Mogelijkheden:
Inclusief Herontwerp Werkprocessen
Elementaire taken combineren tot elementaire functies in afstemming met bestaande functies 10
Verhaal achter de cijfers: de uitdagingen voor Jurgen
Bron: Van den Berg e.a. (2013). Ondersteuning van jongeren met een LVB. Onderzoek naar doeltreffendere en goedkopere ondersteuning gericht op arbeidsparticipatie. Amsterdam: Regioplan, met subsidie van UWV (nog te verschijnen). Zie www.uwv.nl/onderzoekssubsidies
11
Aandachtspunten Moeilijke
en complexe groep => kennis en expertise vereist, professionele begeleiding nodig op verschillende terreinen
Aandacht
nodig voor aansluiting (speciaal) onderwijs en arbeidsmarkt
(Langdurige)
ondersteuning nodig bij vinden van werk en aan het werk blijven
Aandachtspunten Werk
bij een reguliere werkgever is meestal aangepast werk
Om werkplekken te bieden is het nodig werkgevers actief worden benaderd randvoorwaarden zoals financiële
dat:
compensatie overeind blijven De arbeidsmarkt en organisaties zich ook aanpassen aan mogelijkheden van mensen met een beperking
Meer informatie over Wajongers www.uwv.nl/OverUWV/kennis_cijfers_en_onderzoek
UWV Monitor Arbeidsparticipatie Feiten en cijfers over de Wajong Wajongers aan het werk met loondispensatie Wajongmonitor: eerste rapportage en tweede rapportage UWV kennisverslagen
Contact
[email protected]
14
Tips en praktijkverhalen
Wajongwerkt.nl:
vacaturesite voor werkgevers en Wajongers met o.a.
Praktijkverhalen van werkgevers en Wajongers Informatie over financiële voordelen en voorzieningen Informatie over werving en selectie - Checklist algemene functievoorwaarden bij werving Wajongers - Checklist Een Wajonger in ons bedrijf? - Type beperking Wajonger en aanpassing functie-eisen
www.werkenmeteenbeperking.nl
15