Arbeid en psychische gezondheid

Arbeid en psychische gezondheid Waar gaat het fout en hoe is een en ander te voorkomen? Mariëlle Damoiseaux Presentatie tgv symposium BPL 25 september 2014

MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14

Opbouw presentatie 1. Ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en conflict in relatie tot werk en de dierenartspraktijk?

2. De betekenis van werk - de plaats van arbeid in ons leven 3. Stress en burn-out (kort) 4. Het arbeidsconflict (lang….)


BPL 25-09-14

In de media “Honderdduizenden slachtoffers van pesten op het werk” Leeuwarder Courant, 22-9-2014

“Het UMC St. Radboud in Nijmegen moet een voormalig hoofd van de afdeling radiologie een afkoopsom van 4 ton betalen (….) Het arbeidsconflict ontstond in 2008” NOS, 10-11-2013 MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14


BPL 25-09-14

Arbeids ongeschiktheid

2 jaar of langer niet of minder kunnen werken vanwege ziekte

 psychische problemen zijn bij 49% van de arbeidsongeschikten jonger dan 35 jaar de oorzaak.

 psychische problemen zijn bij 18% van de arbeidsongeschikten boven de 55 jaar de oorzaak.

 Voor de totale groep arbeidsongeschikten: 47% psychische arbeidsongeschiktheid (CBS en nationaal kompas volksgezondheid)


BPL 25-09-14

Ziekteverzuim 1. Hoe hoog is het ziekteverzuim in Nederland? 2. En hoe hoog is het onder dierenartsen? 3. Wie verzuimen er het vaakst? Mannen of vrouwen?

4. En het langste? Mannen of vrouwen? 5. Welk aandeel heeft verzuim door psychische klachten in het totaal van het ziekteverzuim?

6. Wat is het aandeel van verzuim door conflict?


BPL 25-09-14

Ziekteverzuim

25% van ziekteverzuim wordt door werknemers zelf als werkgerelateerd benoemd (NEA/TNO)

 Verzuimpercentage medische beroepen (tandartsen, artsen, dierenartsen relatief laag: 2,8% tegen gemiddeld 4,1 % en 7,4% voor de buschauffeur. Verzuimduur: Psychische klachten, overspannenheid en burn-out: 55,6 dagen Hart- en vaatstelsel: 51,7 dagen Conflicten op het werk: 38,5 dagen Alle werknemers gemiddeld: 7,3 dagen


BPL 25-09-14

2. Waarom werken? De plaats van arbeid in ons leven  Als je wel werkt wil je het niet?  Als je niet werkt wil je het wél?

 Arbeidsethos


De loterijvraag Wat zou u doen als u, bij voorbeeld door een loterij of erfenis, voldoende geld zou hebben om de rest van uw bestaan comfortabel te leven?

1. Stoppen met werken 2. Doorwerken

Meaning of Working project 1978, 1983, 2008 MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14


BPL 25-09-14

Wat is m.b.t. werk het belangrijkste voor u? Percentage 1983

Percentage 2008

Inkomen, ondersteunen van het gezinsinkomen

28,5

37,4

Ik hou van mijn werk, ik hou van werken.

21,9

18,2

Contact met mensen, ergens bij horen.

12,6

17,9

Geeft betekenis, een doel hebben in het leven.

3,3

9,3

Iets presteren, creatief zijn.

6,1

1,2

Zelfontplooiing, groei

3,3

3,3

Anderen of de samenleving een dienst bewijzen

7,3

2,9

Houdt mij bezig, druk

9,3

2,8

3. Stress, hoe werkt het? verplichtingen

problemen

levensgebeurtenissen

STRESS MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14

Van Basten


BPL 25-09-14

Burnout en overspanning Emotionele labiliteit Gestoorde of onrustige slaap Zich (op) gejaagd voelen MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

moeheid

Prikkelbaarheid

Concentratieproblemen, vergeetachtigheid

piekeren Niet tegen drukte of herrie kunnen

BPL 25-09-14

Ziek van conflict?


BPL 25-09-14

4. Het arbeidsconflict  Wat is een arbeidsconflict?  Tussen wie speelt het zich af en waar gaat het over?  Hoe ontstaat het?

 Hoe gaan we ermee om, escalatie  Wat zijn alarmsignalen?  Kan je er ziek van worden?  Wat kun je zelf doen? MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14

Wat is conflict? In context van het werk  Een proces dat begint wanneer een individu of groep ervaart dat een ander individu of groep iets doet of nalaat of zal gaan doen of nalaten dat negatieve gevolgen heeft voor de eigen belangen, opvattingen of normen en waarden. (Carsten de Dreu)

 Onderzoek: alleen de verwachting dat er sprake is van een tegenstelling of van oppositie blijkt al voldoende om conflictueuze gedachten op te roepen (negatieve beeldvorming bv.) De verwachting van conflict maakt ons vijandig en competitief!


BPL 25-09-14

Tussen wie? ik CONFLICTSTOF leidinggevende/ medewerker


collega

BPL 25-09-14

Waar gaat ‘t over? 1. Over de taak: inhoud en uitvoering van het werk, verdeling van middelen, doelen, strategieën, visie, behandelmethoden etc.

2. Over de relatie met elkaar: hoe we met elkaar omgaan: verschil van mening, botsende karakters, normen en waarden etc.


BPL 25-09-14

Taakgerelateerde conflicten Conflictstof

Gaat over

Belangentegenstellingen

Wie deelt er mee in de winst? Wie bepaalt hoe werk verdeeld wordt? Wie moet overwerken?

Meningsverschillen

Medicatiebeleid

Wie geef je korting?


BPL 25-09-14

Sociaal-emotionele conflicten Conflictstof

Gaat over

Belangentegenstellingen

Wie heeft het meeste aanzien in het team? Word ik op waarde geschat, telt mijn mening?

Meningsverschillen

Is het passend om met klanten een borrel te gaan drinken? Mag je als dierenarts bepaalde klanten weigeren?


BPL 25-09-14

Conflictgedrag: wederkerigheid


BPL 25-09-14

Conflictgedrag: complementariteit


BPL 25-09-14

Een model voor conflicthantering Hoog

Zorg voor eigen belang

Laag zorg voor belang van de ander Laag MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

Hoog BPL 25-09-14

De aanwezigheid van een achterban


BPL 25-09-14

Macht… “… Ik heb verklaard dat ik geen schadevergoeding zou eisen en dat ze mij alles hebben teruggegeven. Dat heb ik gedaan omdat ik plotseling weer het levenslicht zag. Vergeef me,

ik ben een zwakke vrouw.” NRC zaterdag 20-9, Oekraïne MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14

Groepslidmaatschap


BPL 25-09-14

De context: organisatie  Persoonlijkheid, achterban, macht, groepslidmaatschap hebben invloed op conflictgedrag naargelang de situatie dat mogelijk maakt:

 Sterke situaties: duidelijke afspraken, duidelijke verhoudingen en normen en waarden: minder ruimte voor invloed van persoonlijkheid etc. op aanpak conflict

 Zwakke situaties: weinig afspraken, wisselende normen en waarden, diffuse verhoudingen: meer ruimte voor invloed van persoonlijkheid etc. op aanpak conflict.

 Conflictcultuur: bepaald door invloedrijke personen (leidinggevenden, eigenaren etc.) MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

BPL 25-09-14

Escalatiemodel van Glasl


BPL 25-09-14

Alarmsignalen  Van vriendelijke naar onvriendelijke omgangsstijl  Stapelen: er komt van alles bij  Van specifieke bezwaren naar algemene kwesties

 Formeel taalgebruik en beledigingen (dierennamen…)  De ander schade willen berokkenen, meer dan zelf voordeel willen behalen


BPL 25-09-14

Worst case scenario

Sociaal-emotioneel conflict met belangentegenstelling


Tegenpartij is machtiger: leidinggevende/werkgever

Vermijden en toegeven als conflicthanteringsstijl

BPL 25-09-14

Effecten  Naast de effecten op sfeer, samenwerking, productiviteit van werknemers….

 Verzuimduur vanwege conflicten op het werk gemiddeld 38,5 dag….

 Verzuimduur vanwege psychische klachten of burn-out gemiddeld 55,6 dagen…


BPL 25-09-14

Wat kun je zelf doen? PACT Als werkgever/leidinggevende 1. Geef waardering en erkenning voor medewerkers, let op. 2. Zet de toon waarin visie-verschil constructief besproken kan worden zodat taakgericht conflict niet soc-emotioneel wordt. 3. Heldere normen, waarden & lijnen. 4. Benoem een vertrouwenspersoon. 5. Investeer in training en opleiding. 6. Inzet van bedrijfsbemiddelaars. 7. Vraag feedback! MDtcc werkstress, burnout en arbeidsconflicten

Als werknemer/collega 1. Signaleer wat er bij jezelf gebeurt, kom in actie. Ken jezelf, vraag om en sta open voor feedback. 2. Pas op voor denkfouten. 3. Signaleer dat je hulp nodig hebt. 4. Duik niet de vermijding in: ziekmelden is geen oplossing op zichzelf. Zoek hulp bij het omgaan met het conflict: Bespreek het met je leidinggevende, ga naar je vertrouwenspersoon. 5. Vraag om tijd. BPL 25-09-14

Wat moet je laten? 1. Laten sluimeren, laten liggen, mopperen, maar niks doen 2. Meteen naar de advocaat stappen, juridiseren 3. Meteen ziek melden: medicaliseren

4. Achterban formeren 5. Contact vermijden, uit de weg gaan, niet meer communiceren

6. Via email uitvechten….


BPL 25-09-14

Arbeid en psychische gezondheid

Recommend Documents