ANWB ‘Kiezen voor mobiliteit’ 0-meting
Amsterdam, 21 maart 2005 Projectnummer: H870 Nanda Deen BA Tamara Deprez MA Drs. Annemieke Blok MBA 1
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
2
© Motivaction International B.V.
Achtergrond •
In de tweede week van oktober 2004 is door minister Peijs van Verkeer en Waterstaat deel I van de Nota Mobiliteit gepresenteerd. De Nota Mobiliteit geeft de hoofdlijnen van het nationale verkeers- en vervoersbeleid voor de komende decennia weer.
•
Om de details van de Nota op het gebied van prijsbeleid in te vullen, is onder andere een platform opgezet waarin diverse vertegenwoordigers van belangengroepen plaatsnemen. Eén hiervan is ANWB.
•
De ANWB wil in haar totale beïnvloedingstraject rondom de Nota Mobiliteit niet alleen haar eigen expertise op het gebied van mobiliteit inbrengen, maar ook de wensen van haar achterban.
•
Om de wensen van de achterban ten aanzien van mobiliteit in kaart te brengen, is een kwalitatief onderzoek opgezet en uitgevoerd. In aansluiting hierop is door Motivaction een gefaseerd kwantitatief onderzoek opgezet en uitgevoerd. De kwalitatieve uitkomsten zijn in dit kwantitatieve onderzoek getoetst. Daarnaast is ingegaan op diverse aspecten die met mobiliteit te maken hebben. 3
© Motivaction International B.V.
Doel- en probleemstelling •
Inzicht geven in de mobiliteitsaspecten die belangrijk zijn voor ANWB-leden en inzicht geven in de mening van ANWB-leden op het gebied van prijsbeleid, teneinde informatie te verkrijgen die bijdraagt aan de uitwerking van de Nota Mobiliteit.
•
Hierbij worden de volgende onderzoeksvragen gesteld: – Welke aspecten met betrekking tot mobiliteit leven onder de ANWB-leden? – Is er een rangorde - volgorde van belang - aan te brengen in de aspecten? – Verandert de mening van de ANWB-leden als meer informatie wordt verkregen over bepaalde aspecten? – Hebben de ANWB-leden oplossingen voor probleemaspecten, in hoeverre speelt een ander betalingssysteem daarbij een rol? – Welke oplossingen (in de vorm van een betalingssysteem) worden wel algemeen geaccepteerd en welke niet? 4
© Motivaction International B.V.
Methode van onderzoek (1) • Het onderzoek is opgedeeld in 4 metingen, waarbij elke meting zijn eigen onderwerp heeft met betrekking tot mobiliteit: – 0-meting: algemene inventarisatie • • • • •
Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van mobiliteitsproblemen Variabilisatie autokosten Geld en overheid
– 1-meting: files en bereikbaarheid – 2-meting: luchtvervuiling – 3-meting: toekomstbeeld
• Onderhavige rapportage betreft de 0-meting. 5
© Motivaction International B.V.
Methode van onderzoek (2) • Het veldwerk wordt online uitgevoerd, waarbij voor elke meting telkens dezelfde respondenten benaderd worden. Doel is om na de 4 metingen minimaal n=1.000 respondenten over te houden, die aan alle 4 de metingen hebben meegewerkt. • Aan de 0-meting hebben n=4.403 ANWB-leden meegewerkt. ANWB-leden zijn gedefinieerd als personen die zelf lid van de ANWB zijn of deel uitmaken van een huishouden waarin iemand lid is van de ANWB. • Het veldwerk van de 0-meting heeft gelopen van 1 tot en met 8 februari 2005. Er is gebruikgemaakt van het online panel van Motivaction. Dit panel is representatief voor de Nederlandse bevolking van 15-65 jaar. 6
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
7
© Motivaction International B.V.
Conclusies Autogebruik •
De auto is veruit het populairste vervoermiddel van de ANWB-leden. Niet alleen voor woon-werkverkeer, maar ook voor zakelijke en privéreizen. De fiets staat op de tweede plaats (83%), met afstand gevolgd door het openbaar vervoer. Iets meer dan de helft van de respondenten gebruikt wel eens het openbaar vervoer en dan met name alleen voor privé-reizen.
•
Gemiddeld reist men in Nederland 16.000 km per jaar. Het merendeel hiervan is zakelijk reizen, op de tweede plaats komt woon-werkverkeer. Automobilisten die voornamelijk zakelijk reizen, rijden gemiddeld 31.000 km per jaar.
•
Ook per provincie bestaan er verschillen; Inwoners van Flevoland (18.500) en Drenthe (18.000) rijden gemiddeld het meeste aantal kilometers per jaar en inwoners van Zeeland het minste (14.500).
•
De combinatie auto-openbaar vervoer voor reizen wordt door een derde van de leden gebruikt, met name voor privé-reizen. 8
© Motivaction International B.V.
Conclusies Betekenis auto • Niet alleen gebruiken ANWB-leden allemaal de auto, ze zien ook veel voordelen in de auto. De overgrote meerderheid vindt de auto praktisch, en vindt de onafhankelijkheid, vrijheid, flexibiliteit, comfort en privacy die de auto biedt een pluspunt. Ook vindt men het prettig veel bagageruimte te hebben. •
Voor veel respondenten zijn genoemde voordelen ook een belangrijke reden om de auto te gebruiken.
•
Nadelen biedt de auto ook; er zijn agressieve en onveilig rijdende weggebruikers, er zijn files, autorijden is duur en auto’s veroorzaken luchtvervuiling.
•
ANWB-leden met 1 auto in het huishouden, leden die de auto minder dan 4-5 keer per week gebruiken, leden die de auto voornamelijk privé gebruiken en leden die de auto in combinatie met het OV gebruiken, zijn veelal kritischer ten aanzien van de auto; zij zien minder voordelen en meer nadelen. Tegenover het OV staan deze groepen juist positiever dan andere groepen; er worden meer voordelen en minder nadelen gezien aan het OV. 9
© Motivaction International B.V.
Conclusies Auto versus openbaar vervoer • Het openbaar vervoer kent volgens de ANWB-leden veel minder voordelen dan de auto. Meest gewaardeerde voordelen zijn het niet hoeven zoeken naar een parkeerplaats, tijd hebben om onderweg iets anders te doen en niet in de file staan. •
Het openbaar vervoer heeft volgens de ANWB-leden relatief veel nadelen. Het is duur, niet snel genoeg, je kunt niet overal komen met het openbaar vervoer, je hebt geen privacy, niet altijd een zitplaats en bent qua bereikbaarheid en reistijden afhankelijk van het openbaar vervoer.
•
Verrassend genoeg denken leden uit alle provincies hetzelfde over het openbaar vervoer. Je zou verwachten dat buiten de Randstad bijvoorbeeld meer mensen vinden dat je met het OV niet overal kunt komen dan binnen de Randstad. Maar dit is niet het geval, ANWB-leden binnen alle provincies zijn op de genoemde punten eenzelfde mening toegedaan. 10
© Motivaction International B.V.
Conclusies Ervaring met en erkenning van mobiliteitsproblemen •
De in het onderzoek voorgelegde mobiliteitsproblemen worden door veel ANWB-leden ook als zodanig (h)erkend.
•
Onveilig en agressief rijdende medeweggebruikers, hoge kosten, te weinig parkeerplaatsen, geen echte alternatieven voor de auto en luchtvervuiling zijn voor veel ANWB-leden problemen waar ze zelf tegenaan lopen.
•
Files, daardoor ontstane onbetrouwbare reistijd en slechte bereikbaarheid, onveiligheid, ruimtebeslag en geluidsoverlast ziet men niet zozeer als iets waar men zelf last van heeft, maar men (h)erkent wel dat anderen daar last van hebben. Hierbij geldt voor files dat deze hoog scoren als nadeel van autorijden, maar dat dit nadeel met name voor anderen geldt.
11
© Motivaction International B.V.
Conclusies Ervaring met en erkenning van mobiliteitsproblemen •
De hoge kosten van het autorijden, agressieve weggebruikers, onveilig rijdende weggebruikers, het ontbreken van alternatieven en files die slechte bereikbaarheid veroorzaken verdienen volgens ANWB-leden prioriteit bij het aanpakken van de diverse mobiliteitsproblemen.
•
Het oplossen van de fileproblematiek geldt met name voor inwoners van de Randstad, Flevoland en Noord-Brabant. In de overige provincies heeft het oplossen van het fileprobleem een lagere prioriteit.
•
De meerderheid is niet bereid meer te gaan betalen om bepaalde mobiliteitsproblemen op te lossen. Men vindt autorijden nu al duur genoeg en is van mening dat de overheid de auto als melkkoe gebruikt. Toch is een groep van 30% wel bereid om meer te gaan betalen voor autorijden, mits dit leidt tot het oplossen van mobiliteitsproblemen. Deze groep bestaat voor een groot deel uit automobilisten die veel zakelijk rijden en veelal een leaseauto of auto op naam van de zaak hebben.
12
© Motivaction International B.V.
Conclusies Variabilisatie van autokosten • De overgrote meerderheid van ANWB-leden vindt autorijden duur en ziet dit als een probleem dat opgelost moet worden. •
Variabilisatie van autokosten wordt gezien als een goed idee; men vindt het eerlijker, omdat je betaalt naar daadwerkelijk gebruik.
•
Variabilisatie is waarschijnlijk niet een oplossing voor drukte op de weg; slechts een minderheid denkt van alternatieven gebruik te gaan maken, alhoewel ze verwachten dat anderen wel meer gebruik gaan maken van alternatieven.
•
De meeste ANWB-leden zijn niet helemaal realistisch wat betreft meer of minder gaan betalen wanneer autokosten gevariabiliseerd worden. Bekijken we alle leden, dan verwacht de meerderheid minder te gaan betalen, vooral bij privé-rijders en woon-werkverkeer is dit het geval. Zakelijke rijders zijn iets realistischer, een relatief groot deel van hen verwacht meer te moeten gaan betalen. Daartegenover staat wel dat 20% van de veelrijders (>20.000 km/jr.) verwacht minder te gaan betalen. Hierin schuilt dus gevaar bij de implementatie van de variabilisatie van autokosten.
13
© Motivaction International B.V.
Conclusies Geld en bestedingen (1) • Desgevraagd zou 8 op de 10 ANWB-leden graag inzicht hebben in de bestedingen van het door hen betaalde geld aan de overheid. De grote meerderheid is echter niet bereid hiervoor te betalen. Een dergelijke inzicht zou derhalve een standaard moeten zijn. •
Over het algemeen vinden ANWB-leden dat hun geld met name besteed moet worden aan automobiliteitgerelateerde zaken zoals wegenonderhoud, maatregelen om files te verminderen en de aanleg van wegen. Op het wegenonderhoud in Nederland heeft men wel wat aan te merken; de planning zou beter kunnen en een relatief groot deel is van mening dat meer wegonderhoud gedaan zou moeten worden.
•
Een relatief groot deel van de ANWB-leden is bereid mee te betalen aan het openbaar vervoer. Niet alleen om het goedkoper te maken (47%), maar ook om het te verbeteren (33%).
14
© Motivaction International B.V.
Conclusies Geld en bestedingen (2) • Dat het geld dat automobilisten nu al betalen mag worden uitgegeven aan het verminderen van files is niet echt verrassend (65% is deze mening toegedaan), want uit het onderzoek blijkt immers dat files als nadeel en probleem van autorijden worden gezien, hoewel slechts 35% daadwerkelijk last van files heeft. •
Ook milieuzaken zoals luchtverontreiniging (50%) en geluidsoverlast (29%), worden door een relatief groot deel van de ANWB-leden erkend als kosten waaraan automobilisten zouden moeten meebetalen.
•
Men is echter niet bereid om, zoals nu gebeurt vanuit de algemene middelen, mee te betalen aan niet-autogerelateerde zaken (zoals gezondheidszorg, huisvesting). Dit blijkt ook uit het feit dat de meerderheid vindt dat het geld dat automobilisten opbrengen, niet in de algemene middelen terecht zou mogen komen. 15
© Motivaction International B.V.
Conclusies Overheid • Het gemiddelde ANWB-lid heeft niet veel fiducie in de overheid ten aanzien van het aanpakken van verkeersproblematiek. Daarnaast betwijfelt men of het geld van de automobilisten wel goed besteed wordt. •
Het aanpakken van de verkeersproblematiek vindt men in eerste instantie vooral een taak van de overheid, al erkent een groot deel van de ANWB-leden dat ook voor de burger hier een taak is weggelegd. Wat betreft het opkomen voor de belangen van de automobilist, is volgens de ANWB-leden de ANWB hiervoor de aangewezen organisatie.
•
Tot slot kan worden geconcludeerd dat volgens de leden de huidige controles niet bijdragen aan het vergroten van de veiligheid: – Veel ANWB-leden geven aan dat ze last hebben van agressieve en onveilig rijdende weggebruikers. Velen zijn dan ook van mening dat het goed is dat er regelmatig verkeerscontroles gehouden worden. Des te opvallender is het vervolgens dat diezelfde respondenten van mening zijn dat de tijdens verkeerscontroles opgelegde boetes voornamelijk gebruikt worden om de staatskas te spekken en dus veel minder worden gezien als passende maatregel tegen overtredingen. 16
© Motivaction International B.V.
Conclusies Onderwerpen 1- 2- en 3-meting (1) • Uit de 0-meting komt duidelijk naar voren dat men de autokosten en agressieve, onveilig rijdende automobilisten een groot probleem vindt. •
Voor de 1-meting is ervoor gekozen om de fileproblematiek nader onder de loep te nemen. Alhoewel slechts 20% vindt dat dit probleem prioriteit verdient, erkent wel 96% dat files inderdaad een probleem zijn. Een goed gekozen onderwerp voor de 1-meting derhalve.
17
© Motivaction International B.V.
Conclusies Onderwerpen 1- 2- en 3-meting (2) • Voor de 2-meting is gekozen voor het onderwerp luchtvervuiling. Ook dit is een goed gekozen onderwerp; 89% erkent luchtvervuiling als probleem en spontaan geeft 10% ‘de vervuiler betaalt’ als goede reden voor invoering van een variabel betaalsysteem. Luchtvervuiling is dus duidelijk een onderwerp dat leeft onder ANWB-leden. Het feit dat ook de media de laatste tijd steeds meer berichten over luchtvervuiling in Nederland, onderschrijft dat het een relevant en actueel onderwerp is. •
De kosten van het autorijden, en de hoogte daarvan zijn niet alleen in de 0-meting aan bod gekomen, ook in de 1- en 2-meting wordt hier verder op ingegaan. Ook voor dit punt geldt derhalve dat het onderzoek goed aansluit bij de belevingswereld van ANWB-leden. Wel is het raadzaam om in de 3-meting nog iets verder op de kosten van het autorijden in te gaan.
18
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
19
© Motivaction International B.V.
Significante verschillen: algemeen beeld • De onderstaande groepen staan in het hele onderzoek wat kritischer tegenover de auto; deze groepen zien minder voordelen en meer nadelen aan de auto dan andere groepen. Ook staan onderstaande groepen positiever tegenover het openbaar vervoer; voor het openbaar vervoer zien zij meer voordelen en minder nadelen dan andere groepen. – respondenten met 1 auto in het huishouden – respondenten die de auto minder dan 4-5 keer per week gebruiken – respondenten die de auto voornamelijk privé gebruiken – respondenten die de auto in combinatie met het openbaar vervoer gebruiken
• Ten opzichte van variabilisatie van autokosten zien we tussen de diverse groepen geen verschillen. 20
© Motivaction International B.V.
Voor- en nadelen autogebruik • Twaalf van de dertien mogelijke voordelen van de auto worden daadwerkelijk als voordelen gepercipieerd. Uitzondering is ‘de auto is goedkoop’: 33% mee eens en 65% mee oneens. • Ook met de meeste eventuele nadelen van de auto is men het eens. De grootste nadelen zijn volgens de respondenten agressieve weggebruikers, onveilige weggebruikers en files. Wat kleinere nadelen zijn: de veiligheid van de wegen, het in beslag nemen van ruimte en geluidsoverlast. – Respondenten die 20.000 kilometer of meer per jaar rijden, zien meer voordelen en minder nadelen aan autorijden dan respondenten die minder dan 20.000 kilometer per jaar rijden.
21
© Motivaction International B.V.
Mogelijke voordelen autogebruik de auto is praktisch de auto biedt onafhankelijkheid de auto biedt vrijheid de auto biedt flexibiliteit
3,8
80%
17%
3,8
13%
85%
3,8
14%
84%
3,8
16%
82%
3,8
16%
de auto biedt comfort
3,7
20%
de auto biedt privacy
3,7
je kunt veel bagage meenemen met de auto
de auto is snel de auto biedt tijdsw inst autorijden is leuk met de auto is alles bereikbaar in de auto is het veilig de auto is goedkoop mee oneens
77% 78%
18%
3,5
6%
3,5
2% 8%
3,4
81%
5%
31% 30%
3% 7%
3,1
3%
59% 62%
23%
10%
3,4
2,1
62%
31%
58% 36%
43%
16% 33%
meer mee oneens dan eens
22%
32% meer mee eens dan oneens
mee eens
11% w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= mee oneens en 4= mee eens
22
© Motivaction International B.V.
Mogelijke nadelen autogebruik er zijn w eggebruikers die zich agressief gedragen er zijn w eggebruikers die onveilig rijden files zijn een nadeel van autorijden autorijden is duur autorijden veroorzaakt luchtvervuiling files zorgen voor een onbetrouw bare reistijd
3,6
6%
3,6
4%
3,5
2%6%
3,4
3% 12%
53%
36%
47%
files zorgen voor een slechte bereikbaarheid
3,1
5%
autorijden is niet altijd veilig
3,0
6%
de w egen zijn niet altijd veilig
2,9
7%
autorijden neemt veel ruimte in beslag
2,8
11%
autorijden veroorzaakt geluidsoverlast
2,6
12%
23
62% 32%
4% 12%
7%
1= mee oneens en 4= mee eens
29%
3,3
3,1
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
70%
46%
met de auto heb je last van verkeersmaatregelen
meer mee oneens dan eens
26%
37%
6%
mee oneens
69%
3,3 3% 13%
3,1
er zijn te w einig parkeerplaatsen
25%
19%
33%
20%
41%
33%
17%
40%
37%
20%
40%
43%
24%
31%
39%
25% 33%
meer mee eens dan oneens
30%
37%
26% 34%
mee eens
19% w eet niet
© Motivaction International B.V.
Voordelen als reden voor autogebruik • Veel voordelen zijn voor de respondenten een reden om de auto te gebruiken; ondermeer praktisch, onafhankelijkheid, flexibiliteit, vrijheid, comfort. • Eerder kwam naar voren dat autorijden niet als goedkoop wordt gezien. Voor de meerderheid is dit dan ook geen reden om de auto te gebruiken. • Ook ‘autorijden is leuk’ en ‘in de auto is het veilig’ worden in mindere mate als reden gezien om van de auto gebruik te maken.
24
© Motivaction International B.V.
Voordelen als reden voor autogebruik • Is elk voordeel een reden om de auto te gebruiken?
de auto is praktisch
3,4
de auto biedt onafhankelijkheid
3,4
de auto biedt flexibiliteit
3,4
43%
7% 9%
48%
35%
53%
40%
8%
50%
36%
de auto biedt vrijheid
3,3
de auto biedt comfort
3,2
4%
15%
41%
40%
3,2
5%
13%
42%
40%
3,1
5%
18%
3,1
6%
16%
de auto biedt tijdsw inst
3,1
5%
17%
de auto biedt privacy
3,0
met de auto is alles bereikbaar de auto is snel je kunt veel bagage meenemen met de auto
autorijden is leuk in de auto is het veilig
2,8 2,5
8%
50%
42%
16%
41%
40%
37%
33% 23%
19%
reden, maar niet belangrijk
36%
36%
21%
1,8
de auto is goedkoop geen reden
11%
27% 50% belangrijke reden
37% 26%
34% 36% 26%
zeer belangrijke reden
17% 16%
7% w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= geen reden en 4= zeer belangrijke reden
25
© Motivaction International B.V.
Voordelen vs. reden voor autogebruik • Is elk voordeel een reden? de auto biedt flexibiliteit
82%
16%
50%
40% de auto biedt onafhankelijkheid
85%
13%
53%
35% de auto biedt vrijheid
84%
14%
50% 80%
36% de auto is praktisch
17%
48%
43% je kunt veel bagage meenemen met de auto
16% 36%
de auto biedt comfort
20% 41%
de auto biedt privacy
18%
33% 31% 42% 30% 40% 31% 42% 23% 26% 43% 36% 11% 22% 7% 16%
de auto is snel de auto biedt tijdswinst met de auto is alles bereikbaar autorijden is leuk in de auto is het veilig de auto is goedkoop 0
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= geen reden en 4= zeer belangrijke reden
0,2
26
37%
81% 41% 77% 40% 78%
62% 36% 59% 37% 58% 40% 62%
belangrijke reden
34%
zeer belangrijke reden
36%
meer mee eens dan oneens
17%
mee eens 0,4
0,6
0,8
1
1,2
© Motivaction International B.V.
Voor- en nadelen autogebruik • Andere voordelen gebruik auto: (open vraag) M eest genoemde v oordelen
Geen openbaar vervoer in buurt Sneller dan openbaar vervoer
16% 12%
Flexibiliteit
10%
Afhankelijk door handicap/lichamelijk ongemak
9%
Onafhankelijkheid
7%
Droog en warm bij slechte weersomstandigheden
6%
Geen wachttijden
5%
Alles is bereikbaar
5%
Bagage/boodschappen meenemen
4%
Afhankelijk door onregelmatige reistijden/werktijden
4%
Goedkoper dan openbaar vervoer
4%
Er zijn geen andere voordelen
6%
27
© Motivaction International B.V.
Voor- en nadelen autogebruik • Andere nadelen gebruik auto: (open vraag)
M eest genoemde nadelen
Er zijn geen nadelen
35%
Aut o is duur
18%
H oge par keer kost en/moeilijk parker en
14%
Wor dt afhankelijk van auto/t e weinig beweging
5%
Files
5%
M ilieuver vuiling
3%
Flitspalen/dr empels/snelheidsbeper kingen
3%
Kan dan niet wer ken/lezen
2%
28
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
29
© Motivaction International B.V.
Gebruik openbaar vervoer • Respondenten die voornamelijk de auto voor woonwerkverkeer gebruiken, maken weinig gebruik van het openbaar vervoer als alternatief. Voornamelijk voor privé-reizen wordt het openbaar vervoer wel eens als alternatief gezien. Maakt u voor ... gebruik van openbaar vervoer? 7% 2%2%
89%
w oon-w erk verkeer
82%
zakelijke reizen privé-reizen
15%
68%
(bijna) nooit
28%
soms
meestal
1% 2% 4%
altijd
(Basis: respondenten die gebruik maken van de auto, n=4.382)
30
© Motivaction International B.V.
Gebruik openbaar vervoer • Waarom maakt u meestal/altijd/soms/(bijna) nooit gebruik van het openbaar vervoer?
Zowel veel- als niet-gebruikers van het OV hebben hiervoor bereikbaarheid als motief. Daarnaast geldt dat gebruikers van het OV het OV gebruiken als er weinig parkeerplaats voor de auto is.
Maakt a ltijd/meestal gebruik van openbaar vervoer Als er geen/te dure parkeerrui mte is
N=169 39%
Als het met het openbaar vervoer makkelijker bereikbaar is Als de auto niet beschikbaar is/ stuk is Openbaar vervoer is goedkoper dan de auto
33% 17% 11%
Dan kan ik drinken
6%
Maakt s oms/(bijna) nooit gebruik van openbaar vervoer Niet bereikbaar met openbaar vervoer/ ver weg Duurt langer met openbaar vervoer (wachten/overstappen) Openbaar vervoer rijdt niet op bepaalde tijdstippen/niet frequent Openbaar vervoer is duur Auto is gemakkelijker voor vervoer van goed eren In verband met handicap is openbaar vervoer moeilijk Openbaar vervoer is druk/ geen privacy/ onveilig
Totaal aantal respondenten
N=4.213 22% 11% 9% 5% 2% 1% 1%
N=4.382 31
© Motivaction International B.V.
Voor- en nadelen openbaar vervoer • Voordelen van het openbaar vervoer zijn: geen parkeerproblemen, iets anders doen, geen files, veilig. • Niet alle voorgelegde mogelijke voordelen van het openbaar vervoer zien de respondenten als voordelen, want met vijf van de tien voordelen zijn de respondenten het oneens. Het openbaar vervoer wordt niet gezien als relaxed, gezellig, snel en goedkoop. • Acht van de negen voorgelegde mogelijke nadelen zien de respondenten als nadeel. Minder eens is men het met ‘het is niet veilig in het openbaar vervoer’: 54% oneens en 41% eens. – 15-24-jarigen zien meer voordelen en minder nadelen aan het openbaar vervoer dan 24-plussers. – Respondenten die autorijden duur vinden, staan positiever tegenover het openbaar vervoer.
32
© Motivaction International B.V.
Mogelijke voordelen openbaar vervoer 3,4
4%5%
in het openbaar vervoer kan je iets anders doen
3,1
8%
met het openbaar vervoer heb je geen last van files
2,8
14%
2,6
15%
met het openbaar vervoer hoef je niet te zoeken naar parkeerplaats
openbaar vervoer is veilig openbaar vervoer is milieuvriendelijk
2,5
reizen met openbaar vervoer is relaxed
2,2
openbaar vervoer geeft je een goed excuus om te laat te komen in het openbaar vervoer zit je gezellig met mensen
1,9 1,8
openbaar vervoer is snel
1,7
openbaar vervoer is goedkoop
1,4
mee oneens
meer mee oneens dan eens
31%
58%
13%
38% 18%
39% 35%
26%
18%
41%
25%
30%
30% 13%
36% 27%
51%
26% 19%
41%
16%
12%
36%
46%
5%
14% 22%
meer mee eens dan oneens
14% 15%
33% 65%
13%
mee eens
3%
7%2% w eet niet
(Basis: respondenten die gebruik maken van de auto, n=4.382) 1= mee oneens en 4= mee eens
33
© Motivaction International B.V.
Mogelijke nadelen openbaar vervoer je kan niet overal met het openbaar vervoer komen
3,7
3%
17%
77%
1%
3,6
6%
3,5
8%
30%
57%
4%
3,5
2% 7%
29%
60%
2%
3,4
3% 10%
3,3
3% 13%
openbaar vervoer heeft veel storingen en vertragingen
3,3
2%
in het openbaar vervoer heb je last van andere reizigers
3,0
openbaar vervoer is duur het is druk in het openbaar vervoer, niet altijd zitplaats openbaar vervoer is niet f lexibel je hebt geen privacy in het openbaar vervoer met het openbaar vervoer heb je geen controle over je reis
2,4
het is niet veilig in het openbaar vervoer
mee oneens
25%
31%
15%
meer mee oneens dan eens
3%
54%
31%
14%
6%
64%
34% 24%
51%
2%
46%
4%
35% 39%
meer mee eens dan oneens
2%
33% 26%
mee eens
3% 15%
5%
w eet niet
(Basis: respondenten die gebruik maken van de auto, n=4.382) 1= mee oneens en 4= mee eens
34
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
35
© Motivaction International B.V.
Problemen autorijden (1) • •
•
•
Alle voorgelegde problemen zien de meeste respondenten daadwerkelijk als problemen van autorijden. Van zes problemen hebben de respondenten zelf last, onder andere onveilige, agressieve weggebruikers en de hoge kosten van autorijden. Deze punten kwamen al eerder bij de nadelen aan de orde. Van zeven problemen hebben voornamelijk anderen last: ondermeer geluidsoverlast, het in beslag nemen van ruimte, de veiligheid van de wegen en autorijden. Deze zagen respondenten eerder in het rapport als kleine nadelen van autorijden. De problemen die het snelst opgelost dienen te worden, zijn: het hoge prijsniveau van autorijden, de luchtkwaliteit en het tekort aan goede alternatieven. Files en agressieve weggebruikers staan op een gedeelde vierde plaats, gevolgd door onveilige wegen en onveilig rijdende weggebruikers.
36
© Motivaction International B.V.
Problemen autorijden (2) •
De hoge kosten van het autorijden worden met name door regelmatige rijders en rijders die een eigen auto bezitten als een probleem gezien dat een snelle oplossing vereist.
•
Agressieve en onveilig rijdende weggebruikers, alsmede onveilige wegen verdienen volgens iedereen prioriteit, met uitzondering van degenen die de auto met name voor zakelijke doeleinden gebruiken. Zij vinden het probleem van agressiviteit en onveiligheid op de wegen minder prangend.
•
Het tekort aan alternatieven verdient met name volgens veelrijders, woon-werkverkeerreizigers en zakelijke reizigers prioriteit bij het oplossen. Ook degenen die wel eens gebruikmaken van de combinatie OV-auto voor een reis vinden dat het gebrek aan alternatieven met voorrang opgelost moet worden.
•
Files verdienen prioriteit voor degenen met 2 auto’s, veelrijders en degenen die de auto met name voor woon-werkverkeer gebruiken.
•
De luchtkwaliteit is een probleem dat met name volgens degenen die de auto reeds zuinig gebruiken (bezitten 1 auto en rijden niet vaak) prioriteit verdient bij het oplossen. 37
© Motivaction International B.V.
Problemen autorijden - verschillen tussen provincies •
Tussen de diverse provincies zien we een aantal interessante verschillen: – Utrecht en Zeeland vinden meer dan andere provincies milieuvervuiling een probleem (geluidsoverlast en luchtvervuiling). – Groningen en Friesland vinden minder dan andere provincies dat de ruimte die auto’s in beslag nemen een probleem is. – In Flevoland, Noord-Brabant, Limburg, Noord-Holland, ZuidHolland en Utrecht hebben de mensen het meest last van agressieve en onveilige weggebruikers. Flevoland kent ook de grootste groep die vindt dat de wegen onveilig zijn en dat autorijden niet altijd veilig is. – Noord- en Zuid-Hollanders, Utrechters en Flevolanders hebben het meeste last van files (ook in termen van onbetrouwbare reistijd en slechte bereikbaarheid), Drentenaren en Friezen het minst. – In Drenthe en Zeeland bevindt zich de grootste groep die van mening is geen alternatief voor de auto te hebben. – Drenthe kent de grootste groep die autorijden duur vindt, in Zuid-Holland de kleinste groep. – Met name in de Randstad ervaart men een gebrek aan parkeerplaatsen, daarbuiten is dit een stuk beter. 38
© Motivaction International B.V.
Problemen autorijden er zijn w eggebruikers die onveilig rijden er zijn w eggebruikers die zich agressief gedragen
65%
autorijden is duur
63%
er zijn te w einig parkeerplaatsen
47%
er zijn geen echte alternatieven voor de auto
45%
autorijden veroorzaakt luchtvervuiling
43%
2%
25%
72%
2%
33%
5%
30%
4%
47% 34%
8%
13%
46%
8%4%
files zorgen voor onbetrouw bare reistijd
37%
59%
3%
automobilisten staan in de file
35%
61%
3%
files zorgen voor slechte bereikbaarheid
34%
de w egen zijn niet altijd veilig
33%
autorijden is niet altijd veilig
33%
autorijden neemt veel ruimte in beslag autorijden veroorzaakt geluidsoverlast
52% 54% 55%
26%
67%
15%
4%
60%
12% 4% 8% 4% 16% 15%
dit ervaar ik zelf als een probleem
ik heb hier zelf geen last van, anderen w el
dit is geen probleem (voor niemand)
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
39
© Motivaction International B.V.
Problemen autorijden • Wat zijn de meest belangrijke problemen die met autorijden te maken hebben? (gesloten vraag) totaal
48% van degenen die de auto met name voor woonwerkverkeer gebruiken, vinden autorijden duur. Van degenen die de auto met name gebruiken voor zakelijke reizen, vindt 38% autorijden duur.
W oon -w er k
zak eli jk
P r i vé
gem
Aut orijden is duur W eggebruik ers zijn agressief W eggebruik ers rijden niet alt ijd veilig Er zijn geen alt ernat ieven voor de aut o Aut orijden veroorzaak t lucht vervuiling
47 % 44 % 35 % 27 % 22 %
48% 44% 35% 29% 20%
38% 34% 28% 33% 21%
49% 44% 36% 25% 25%
1.69 1.99 2.03 1.92 1.70
F iles zorgen voor onbet rouw bare reist ijd F iles zorgen voor slech t e bereik baarheid Er zijn t e w einig park eerplaat sen Aut om obilist en st aan in de file W egen zijn niet alt ijd veilig Aut orijden is niet alt ijd veilig
22 % 20 % 20 % 19 % 10 % 6%
23% 20% 19% 21% 10% 6%
28% 30% 21% 26% 9% 3%
20% 18% 22% 17% 11% 7%
2.08 2.16 2.33 1.99 2.00 2.30
6% 3%
4% 3%
6% 3%
Aut orijden neem t veel ruim t e in beslag Aut orijden veroorzaak t geluidsoverlast
T ot aal aant al respondent en
N = 4.374
N =1.1915
7% 2.44 4% 2 .47
N =332 N = 2.127
Opmerking: ‘gem’ staat voor de gemiddelde prioriteit van oplossen. 1= als eerste, 2= als tweede, 3= als derde oplossen, dus hoe lager het gemiddelde cijfer des te meer prioriteit. Het gemiddelde is berekend op basis van degenen die het probleem in de top 3 hebben gezet. Respondenten die het betreffende issue geen top-3 probleem vinden, zijn niet meegenomen in de berekening van het gemiddelde. 40 © Motivaction International B.V.
Welke problemen verdienen prioriteit? autorijden is duur
24%
1,69
11%
12%
46%
er zijn w eggebruikers die zich agressief gedragen
1,99
er zijn w eggebruikers die onveilig rijden
2,03
9%
er zijn geen echte alternatieven voor de auto
1,92
11%
files zorgen voor onbetrouw bare reistijd
2,08
autorijden veroorzaakt luchtvervuiling
1,70
11%
er zijn te w einig parkeerplaatsen
2,33
3% 7%
files zorgen voor slechte bereikbaarheid
2,16
5% 7%
automobilisten staan in de file
1,99
6%
de w egen zijn niet altijd veilig
2,00
3%4%3%
74%
autorijden is niet altijd veilig
2,30
3%
82%
autorijden neemt veel ruimte in beslag
2,44
3%
autorijden veroorzaakt geluidsoverlast
2,47
1e prioriteit
2e prioriteit
14% 15%
6%
3e prioriteit
16%
7% 8%
14%
7%
53%
11%
3%
62%
10%
21%
51%
8%
3%
74%
7% 4%
4% 12%
66%
10%
75%
5%
8%
74%
6%
7% 6%
77% 16%
12% 19%
75%
18%
79% geen prioriteit, w el probleem
4%
geen probleem
gemiddelde
De hoge kosten van het autorijden zijn volgens velen (93%) een probleem en verdient volgens 47% prioriteit bij het oplossen. En alhoewel 82% erkent dat de geluidsoverlast die auto’s veroorzaken een probleem is, vindt slechts een enkeling dat geluidsoverlast prioriteit verdient bij het oplossen van problemen. 41
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
42
© Motivaction International B.V.
Perceptie kosten autorijden • In hoeverre vindt u autorijden goedkoop of duur? • Autorijden wordt als duur (58%) tot zeer duur (22%) gepercipieerd. Dit kwam ook al eerder aan bod bij de nadelen en problemen van autorijden.
2,0
22%
zeer duur
58%
duur
ertussenin
goedkoop
18%
zeer goedkoop
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
•
Er bestaan geen belangrijke significante verschillen naar prijsperceptie auto (niet op leeftijd, geslacht e.a.). 43
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • •
In hoeverre een goed of slecht idee? Variabele autobelastingen vinden de respondenten in het algemeen een goed idee. totaal
4,0
3% 6%
w oon-w erk verkeer
3,9
3% 7%
zakelijke reizen
3,8
8%
privé-reizen
4,2
13%
41%
15% 9%
43% 13%
2%4% 11%
zeer slecht idee
36% 29%
36%
33%
39%
slecht idee
ertussenin
43%
goed idee
zeer goed idee
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
– Respondenten die de auto voornamelijk privé gebruiken, die één auto hebben en deze minder vaak gebruiken, 35-plussers en mannen, vinden het een (nog) beter idee. – Hoe minder kilometers men per jaar rijdt, hoe beter men het idee vindt. – 75% van de motorrijders vindt variabilisatie van de autokosten een goed idee. Er bestaat geen verschil tussen frequente en minder frequente rijders. 44
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • Waarom vindt u een variabel belastingsysteem een goed of slecht idee? (open vraag)
Goed idee Betalen naar gebruik/niet meer ongelijk
61%
De vervuiler betaalt
10%
I k rij zelf niet zo veel
6%
Bewustwording/motivatie om minder de auto te nemen
4%
Je weet wat de kosten zullen zijn
3%
Slech t idee M ensen die afhankelijk zijn van de auto worden de dupe
7%
I k geloof er niet in/zal niet s v
3%
eranderen
K osten zullen hoger zijn
2%
45
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • •
Denkt u dat u meer of minder zou gaan betalen dan nu? Wat meer dan de helft van de respondenten geeft aan bij variabele autobelastingen minder te gaan betalen dan nu (53%); 16% denkt meer te gaan betalen. 16%
totaal
23%
19%
w oon-w erk verkeer
28%
8%
8%
44%
45%
zakelijke reizen privé-reizen
53%
26%
19%
21%
66% meer
evenveel
minder
8% 8% 7%
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
– Respondenten die twee of meer auto’s hebben, de auto dagelijks en voornamelijk voor zakelijke reizen gebruiken, geven vaker aan meer te gaan betalen bij een variabel systeem. – Niet iedere respondent is even realistisch; maar liefst 22% van degenen die meer dan 20.000 km per jaar rijden, denken minder te gaan betalen bij een variabel systeem. – 21% van de motorrijders denkt meer te gaan betalen, 24% denkt evenveel te blijven betalen en 46% denkt minder te gaan betalen. Er bestaat geen verschil tussen frequente en minder frequente rijders. 46
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • Met een variabel belastingsysteem voor de auto zal de meerderheid niet op zoek gaan naar alternatieve rijmogelijkheden, zoals carpoolen en het openbaar vervoer. Een derde geeft aan de fiets dan wat vaker te zullen nemen (32%). • De respondenten denken eerder dat anderen minder gebruik van de auto zullen maken dan zijzelf (52% tegenover 29%). • 83% is het ermee eens dat degenen die meer rijden meer betalen. 36% vindt het oneerlijk dat degenen die geen alternatief hebben, worden gedwongen meer te betalen. – Respondenten die autorijden duur vinden, zullen sneller naar alternatieven grijpen. 47
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • In hoeverre bent u het met onderstaande stellingen over het variabel belastingsysteem eens? 3,5
een variabel belastingsysteem is eerlijk een variabel belastingsysteem is oneerlijk
2,2
zal men minder gebruik gaan maken van de auto
2,5
8%
6%
15% 37%
23%
23%
20%
2,1
43%
zal ik minder gebruik maken van de auto
2,0
42%
zal ik vaker met iemand anders meerijden
1,8
zal ik vaker van openbaar vervoer gebruik maken
1,5
zal ik vaker de fiets nemen
mee oneens
68%
meer mee oneens dan eens
18%
18%
30% 21%
22% 17%
25%
51%
2%
23% 62%
14% 21%
meer mee eens dan oneens
5%
15%
18%
mee eens
4%
4%
11%
4%
8%
5%
10% 4%4%
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= mee oneens en 4= mee eens
48
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • Klassieke auto’s hoeven nu geen wegenbelasting te betalen. Vindt u dat dit zo moet blijven bij een ander belastingsysteem? • De meningen hierover zijn verdeeld, maar de tendens is dat er geen belastingonderscheid dient te worden gemaakt tussen klassieke en gewone auto’s (53%). totaal
35%
w oon-w erk verkeer
35%
zakelijke reizen privé-reizen
18%
13% 14%
17%
42%
14%
34%
19%
nee, zeker niet
nee, liever niet
11% 14%
ja, liever w el
23%
11%
24%
11%
25% 21% ja, zeker w el
8% 12%
w eet niet
(Basis totaalniveau: alle respondenten, n=4.403) Aangezien er significante verschillen zijn naar reisdoel (woon-werk verkeer, zakelijke en privé-reizen) zijn de percentages hiervan ook in de bovenstaande grafiek meegenomen. Conclusie: degenen die de auto voornamelijk voor zakelijke reizen gebruiken, geven nog vaker aan dat het belastingssysteem voor klassieke auto’s moet worden gelijkgesteld aan deze voor gewone auto’s.
49
© Motivaction International B.V.
Perceptie variabele autobelastingen • Wat is uw mening tegenover technische ingrepen in klassieke auto’s? • Een grote groep respondenten heeft geen bezwaar (56%). Eenderde is principieel tegen (29%). ik ben tegen (technisch niet m ogelijk) 2%
anders 6%
w eet niet 9%
ik ben tegen (vrijstelling moet blijven) 13% (Basis: alle respondenten, n=4.403)
ik ben tegen (originaliteit) 14%
ik heb geen bezw aar 56%
– 86% van de ANWB-leden die een klassieke auto hebben (zelf of in het huishouden), zijn tegen technische ingrepen. 50
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
51
© Motivaction International B.V.
Geldbesteding automobilisten •
Acht van de tien respondenten willen inzicht in de bestedingen van het geld dat automobilisten betalen aan de overheid. weet niet 9%
nee 8% ja 83%
•
• • • •
Van de groep die graag een overzicht ontvangt, is de grote meerderheid (83%) niet bereid hiervoor te betalen. Dit betekent dat volgens de respondenten een inzicht in uitgaven standaard zou moeten worden gegeven. Degenen die wel willen betalen, denken aan een gemiddeld bedrag van € 6,50. Belangrijkste zaken waaraan het geld dat automobilisten betalen, besteed mag worden, zijn: onderhoud van wegen (84%), maatregelen om files te verminderen (65%) en aanleg van wegen (59%). Slechts een minderheid (9%) is bereid te betalen voor nietautogerelateerde zaken. Een relatief groot deel van de ANWB-leden is bereid mee te betalen aan het OV; 47% wil meebetalen aan het goedkoper maken van OV, 33% aan het verbeteren ervan. 52
© Motivaction International B.V.
Geldbesteding automobilisten • Aan welke zaken mag het geld dat u als automobilist betaalt, besteed worden? totaal
Onderhoud van wegen Maatregelen om files te verminderen Aanleg van wegen Voor verminderen luchtverontreiniging Voor goed koper maken openbaar vervoer Voor veiliger maken autorijden Voor verminderen ruimtebeslag auto's Voor voorlichten automobilisten Voor verbeteren openbaar vervoer Voor verm inderen geluidsoverlast Voor niet -auto gerelateerde zaken
Totaal aantal respondenten
53
woon -werk
zakelijk
privé
84% 65% 59% 50% 47% 45% 39% 33% 33% 29% 9%
84% 66% 60% 49% 45% 45% 38% 32% 31% 28% 9%
86% 77% 72% 48% 35% 45% 45% 29% 27% 30% 5%
83% 61% 56% 51% 51% 46% 40% 34% 35% 29% 9%
N=4.403
N=1.925
N=332
N=2.146
© Motivaction International B.V.
Geldbesteding automobilisten • Samengevat kan worden gezegd dat men geen positief beeld heeft van het beleid en de geldbesteding van de overheid. • Met de volgende stellingen is men het eens:
geld zou direct ten goede moeten komen aan autogerelateerde zaken en niet aan andere zaken
3,5
3%7%
de auto w ordt door de overheid gebruikt als melkkoe
3,5
3%7%
het is niet helder w aaraan het geld van automobilis ten w ordt besteed
3,4
4% 9%
31%
54%
2%
het is goed dat er regelmatig verkeerscontroles w orden gehouden
3,4
4% 9%
30%
55%
1%
26%
23%
3,3
7% 9%
verantw oordelijkheid oplossen verkeersproblemen ligt bij overheid en niet bij de burger
3,0
8%
het oplossen van verkeersproblematiek zou door overheid/burger samen moeten gebeuren
3,0
7%
de overheid gebruikt verkeersboetes om staatskas te spekken
mee oneens
meer mee oneens dan eens
61%
63%
25%
20%
13%
3%
4%
53%
39%
46%
meer mee eens dan oneens
6%
31%
3%
31%
4%
mee eens
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= mee oneens en 4= mee eens
54
© Motivaction International B.V.
Geldbesteding automobilisten • Met deze stellingen is men het oneens:
2,6
er w ordt in Nederland te w einig aan w egonderhoud gedaan
2,2
het w egonderhoud in Nederland w ordt goed gepland ik ben bereid meer te betalen voor autorijden als het betekent dat aantal mobiliteitsproblemen w orden opgelost
39%
1,7
algemene rijksbegroting de overheid besteedt geld van automobilisten goed
1,7
ik heb vertrouw en in beleid overheid ten aanzien van mobiliteit
1,7
er w ordt in Nederland teveel aan w egonderhoud gedaan
1,7
meer mee oneens dan eens
11%
27%
51%
9% 1%
32%
40%
8% 4%
22%
27%
37%
6% 10%
28%
32%
36%
meer mee eens dan oneens
5% 5%
20%
13% 2% 9%
9% 2% 8%
38%
44%
7%
18%
30%
31%
24%
2,0
ik vind het logisch dat geld automobilisten aan overheid terechtkomt in de
mee oneens
14%
mee eens
w eet niet
(Basis: alle respondenten, n=4.403) 1= mee oneens en 4= mee eens
Bijna eenderde van de ANWB-leden is bereid meer te betalen voor autorijden, als dit een aantal problemen oplost. Deze groep bestaat voor een relatief groot deel uit automobilisten die veel zakelijk rijden en waarvan een groot deel een lease-auto of auto op naam van de zaak rijdt. 55
© Motivaction International B.V.
Organisaties mobiliteit en verkeersproblematiek • Welke organisaties moeten opkomen voor uw belangen?
ANWB
85%
3VO Consumentenor ganisaties Autobr ancheor ganisaties Ber oepsgoeder enver voer
69% 49% 43% 34%
OV -or ganisaties Koninklijke Neder landsche Automobielclub Ver zeker aar s Milieu or ganisaties Vakbonden Wer kgever sor ganisaties
33% 31% 25% 24% 15% 11%
Tota al aantal r espondenten: n=4.403 56
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Inleiding Conclusies Betekenis auto Alternatieven Ervaring met en erkenning van probleem Variabilisatie van autokosten Geld en overheid Achtergrondgegevens
57
© Motivaction International B.V.
Profiel: geslacht en leeftijd
M an
48%
Vr ouw
52%
18-24 jaar
9%
25-34 jaar
20%
35-49 jaar
44%
50+ jaar *
27%
Totaal aantal r espondenten: n=4.
403
65-plussers zijn ondervertegenwoordigd in de steekproef. Reden hiervoor is dat 65-plussers minder aanwezig zijn op internet en daardoor ondervertegenwoordigd zijn in het online panel van Motivaction International. In de steekproef van onderhavig onderzoek zijn enkele 65-plussers opgenomen, maar dit aandeel is verwaarloosbaar. 58
© Motivaction International B.V.
Profiel: opleiding en inkomen
univer siteit HBO HAVO/VWO MBO MAVO LBO/VMBO Lager onder wijs Opleiding onbekend
8% 24% 12% 31% 11% 11% 1% 2%
Beneden modaal Modaal Boven modaal Inkomen onbekend
11% 27% 43% 19%
Totaal aantal respondenten: n=4.403
Het onderzoek is uitgevoerd onder autobezitters. Het autobezit is hoger onder hoger opgeleiden. Daarom wijkt de steekproef iets af en zijn hoger opgeleiden ten opzichte van gemiddeld Nederland oververtegenwoordigd. 59
© Motivaction International B.V.
Profiel: Nielsen-regio en stedelijkheid
3 grootste agglomeraties Rest westen N oorden Oosten Zuiden
14% 31% 10% 20% 25%
Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk
15% 30% 23% 18% 12%
Totaal aantal respondenten: n=4.403
Definitie stedelijkheid: als maat voor stedelijkheid wordt de omgevingsadressendichtheid genomen: aantal adressen per vierkante kilometer. Vijf klassen: van niet-stedelijk (minder dan 500 adressen per vierkante kilometer) tot zeer sterk stedelijk (meer dan 2500 adressen per vierkante kilometer).
60
© Motivaction International B.V.
Profiel: provincie-indeling
Zuid-Holland
22%
Noor d -Holland
16%
Noor d -Br abant
15%
Gelder land Utr echt
10% 7%
Over ijssel
6%
Limbur g Fr iesland
6% 4%
Flevoland
4%
Zeeland Gr oningen
4% 3%
Dr enthe
3%
Totaal aantal r espondenten: n=4.403
61
© Motivaction International B.V.
Profiel: werkzaamheid
Fulltime
54%
Par ttime Studer end Huisman/huisvr ouw Fulltime en studer end
18% 4% 16% 2%
Par ttime en studer end Ander s
3% 5%
Totaal aantal r espondenten: n=4.403
Het aandeel ‘anders’ bestaat voornamelijk uit werkzoekenden en een enkeling die gepensioneerd is.
62
© Motivaction International B.V.
Representativiteit profiel • Ten opzichte van de nationale representatieve gegevens blijkt in het onderzoek een afwijking naar leeftijd (meer 35-plussers) en opleiding (meer hoger opgeleiden). • Ten opzichte van het ANWB-ledenbestand hebben relatief veel jongeren (18-25 jaar) aan het onderzoek meegewerkt. • 65-plussers zijn zeer ondervertegenwoordigd. Reden hiervoor is het feit dat het onderzoek online is uitgevoerd. 65-plussers beschikken veel minder dan jongere Nederlanders over een internetverbinding en worden derhalve in online onderzoek nauwelijks bereikt. In de steekproef van onderhavig onderzoek zijn slechts enkele 65-plussers opgenomen. • Geslacht, Nielsen-regio en provincie-indeling zijn in het onderzoek niet afwijkend van het nationale gemiddelde. 63
© Motivaction International B.V.
ANWB en de Kampioen •
Aan het spel ‘Betalen voor mobiliteit’ heeft het grootste gedeelte van de respondenten die de Kampioen van december 2004 heeft gelezen niet meegedaan. Wel heeft 41% minimaal de informatie bij het spel gelezen en een deel daarvan heeft ook daadwerkelijk meegedaan. Dit betekent dat een kwart van de totale steekproef in ieder geval via de Kampioen al in aanraking is geweest met het begrip ‘anders betalen voor mobiliteit’.
nee, w el bekeken en info gelezen 31%
ja, m eegedaan m aar antw oord niet ingestuurd 8%
ja, m eegedaan en antw oord ingestuurd 2%
nee, niet m eegedaan en geen aandacht aan besteed 59%
(Basis: respondenten die Kampioen van december hebben gelezen, n=2.666)
64
© Motivaction International B.V.
Autobezit • ANWB-huishoudens bezitten gemiddeld 1 (59%) à 2 (34%) auto’s. 80% 70% 60% 50% 40%
67% 59% 52%
49% 39%
34%
40% 27%
30% 20%
7%
10%
7%
12%
6%
0% 1 auto totaal
2 auto's
w oon-w erk verkeer (n=1.925)
zakelijke reizen (n=332)
3 of meer privé-reizen (n=2.146)
(Basis totaalniveau: alle respondenten, n=4.403)
•
Aangezien er significante verschillen zijn naar reisdoel (woonwerkverkeer, zakelijke en privé-reizen), zijn de percentages hiervan ook in de bovenstaande grafiek opgenomen. Conclusie: respondenten die de auto voornamelijk voor privé-reizen gebruiken, geven minder vaak aan 2 of meer auto’s te bezitten. 65
© Motivaction International B.V.
Autobezit • Van de huishoudens met 2 of meer auto’s, heeft een minderheid een klassieke auto (7%). (Basis: respondenten die twee of meer auto’s hebben, n=1.823)
• Bij 9 van de 10 respondenten is de auto privé-bezit (93%). De meerderheid van de auto’s rijdt op benzine (77%). – Respondenten die de auto voornamelijk voor zakelijke reizen gebruiken, geven vaker aan een leaseauto of auto op naam van de zaak te bezitten (42%) en op diesel te rijden (46%). 4% 3%
18%
5%
92%
privé
lease
77%
zaak 66
benzine
diesel
gas
© Motivaction International B.V.
Gebruik vervoersmiddelen • De auto en de fiets zijn veruit de meest gebruikte vervoersmiddelen (100% en 83%). Daarna volgen de trein (43%), de bus (35%) en andere vervoersmiddelen. • Van alle vervoersmiddelen wordt voornamelijk de auto het meest frequent gebruikt (75% bijna dagelijks). Daarna komen de fiets en de bromfiets/scooter (beide 33% bijna dagelijks). De gebruiksfrequentie van de andere vervoersmiddelen ligt aanzienlijk lager. • De auto en de bromfiets/scooter gebruikt men zowel voor woon-werkverkeer als voor privé-reizen. Alle overige vervoersmiddelen dienen het meest voor privégebruik.
67
© Motivaction International B.V.
Gebruik vervoersmiddelen • Van welke vervoersmiddelen maakt u wel eens gebruik? (meerdere antwoorden mogelijk)
100%
auto 83%
fiets 55%
openbaar vervoer (bus , tram, trein, metro) 43%
trein
35%
bus 18%
tram taxi
16%
metro
16%
bromfiets /sc ooter
7%
motorfiets
7% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
(Basis: alle respondenten, n=4.403)
68
© Motivaction International B.V.
Gebruik vervoersmiddelen • Hoe vaak gebruikt u de vervoersmiddelen gemiddeld?
N=
Auto Fiets Bromfiets/scooter Motorfiets Bus Trein Metro Tram Taxi
dagelijks
bijna dagelijks
53% 21% 20% 7% 4% 3% 3% 2% 1%
4.403 3.649 292 287 1.530 1.892 698 774 683
22% 16% 12% 7% 6% 7% 8% 4% 0%
vaak
22% 29% 22% 14% 8% 6% 5% 8% 3%
minder vaak
2% 33% 43% 70% 82% 83% 82% 84% 92%
bijna dagelijks = gemiddeld 4-5 keer per week vaak = gemiddeld 1-3 keer per week minder vaak = gemiddeld eens in de 2 weken of minder vaak
69
© Motivaction International B.V.
Gebruik vervoersmiddelen, hoofdgebruik • Voor welk reisdoel gebruikt u de vervoersmiddelen vooral? N=
w oon -w erk
zak eli jk
pri vé
Auto
4.403
44%
8%
49%
F i ets T rei n
3.649
23% 17%
1% 18 %
76% 65%
Bus T ram
1.530 774
23% 14%
7% 8%
70% 78%
M etro
698
18%
10 %
71%
T axi Bromfi ets/scooter
683 292
2% 42%
17 % 3%
80% 55%
M otorfi ets
287
22%
1%
78%
1.892
44% van de autobezitters gebruikt de auto voornamelijk voor woonwerkverkeer, 8% voornamelijk voor zakelijke reizen en 49% voornamelijk voor privé-reizen. Busreizigers gebruiken de bus met name voor privé-reizen (70%), slechts 23% gebruikt de bus voor woonwerkverkeer. 70 © Motivaction International B.V.
Gebruik vervoersmiddelen, totaalgebruik • Voor welke reisdoelen gebruikt u de vervoersmiddelen? N=
Auto Fiets
4.403
Trein Bus Tram Metro
1.892
Taxi Bromfiets/scooter Motorfiets
woon -wer k
zakelijk
privé
66% 36%
24% 3%
98% 97%
20% 28% 19% 21%
29% 13% 15% 17%
82% 83% 88% 82%
4% 49% 41%
22% 6% 7%
85% 80% 97%
3.649
1.530 774 698 683 292 287
66% van de respondenten die een auto bezitten gebruikt deze auto wel eens voor woon-werkverkeer. 36% van degenen die een fiets bezitten gebruiken dit vervoersmiddel voor woon-werkverkeer, slechts 3% van de fietsbezitters gebruikt de fiets voor zakelijke reizen. 71
© Motivaction International B.V.
Combinatie auto – openbaar vervoer •
Drie van de tien respondenten gebruiken wel eens de auto in combinatie met het openbaar vervoer om op de plaats van bestemming te komen.
ja 30% nee 70%
•
• •
De combinatie openbaar vervoer en auto wordt met name ingezet voor privé-reizen (75%), maar dit gebeurt niet op regelmatige basis; 71%, van diegenen die voor privé-reizen gebruikmaken van de combinatie OV-auto, doet dit minder vaak dan eens per maand. 22% gebruikt de combinatie OV-auto voor zakelijke reizen. Dit gebeurt onregelmatig; 67% van de groep die zowel OV als auto gebruikt voor een zakelijke reis doet dit minder dan een keer per maand De combinatie OV-auto wordt door 14% ingezet voor woon-werkverkeer. Dit gebeurt relatief frequent; 51% van degenen die de combinatie OVauto wel eens gebruikt voor woonwerkverkeer doet dit minstens een keer per week. 72
© Motivaction International B.V.
Combinatie auto - openbaar vervoer • Voor welke reisdoelen gebruikt u de auto in combinatie met het openbaar vervoer? (meerdere antwoorden mogelijk)
w oon-w erk verkeer
14%
zakelijke reizen
22%
privé-reizen
75% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
(Basis: respondenten die zowel auto als openbaar vervoer gebruiken, n=1.318)
73
© Motivaction International B.V.
Combinatie auto - openbaar vervoer • Hoe vaak gebruikt u de auto in combinatie met het openbaar vervoer? Woon -wer k
7% gebruikt de combinatie OVauto 4 tot 5 keer per week voor woonwerkverkeer, slechts 1% doet dit voor zakelijke reizen.
zakelijk
pr ivé
Dagelijks 4-5 keer per week
7% 24%
0% 1%
1% 1%
1-3 keer per week Eens in de twee weken
21% 10%
2% 10%
5% 5%
9%
19%
16%
28%
67%
71%
N=189
N=284
N=988
Eens per maand Minder vaak
Totaal aantal r espondenten
74
© Motivaction International B.V.
Reisdoelen vs. aantal gereden km per jaar •
In de drie volgende sheets (77, 78 en 79) wordt ingegaan op het aantal gereden kilometers.
•
Het aantal gereden kilometers is vastgesteld voor: – –
•
Daarnaast is voor het aantal gereden kilometers in Nederland gevraagd: – – –
•
Hoeveel kilometer men rijdt voor woon-werkverkeer Hoeveel kilometer men rijdt voor zakelijke reizen Hoeveel kilometer men rijdt voor privé-reizen
In de grafieken en tabellen zijn steeds 4 groepen weergegeven: – – – –
•
Alle kilometers die men in totaal in Nederland rijdt Alle kilometers die men in totaal in het buitenland rijdt
Alle ANWB-leden ANWB-leden die de auto wel eens voor woon-werkverkeer gebruiken ANWB-leden die de auto wel eens voor zakelijke reizen gebruiken ANWB-leden die de auto wel eens voor privé-reizen gebruiken.
Uitzondering hierop is sheet 78. In deze sheet worden alleen degenen weergegeven die de auto met name voor het betreffende reisdoel gebruiken. 75
© Motivaction International B.V.
Autogebruik in kilometers •
100%
In Nederland rijdt men gemiddeld 16.000 km per jaar. Degenen die de auto wel eens voor woonwerkverkeer gebruiken, rijden voor dit woonwerkverkeer gemiddeld 8.500 km per jaar
80%
Gemiddeld aantal kilometers per jaar met auto (inschatting van respondenten zelf): basis: gebruikt de auto wel eens voor betreffende reisdoel
10% 5% 16000 10%
3% 7% 13%
9%
5%
3% 7%
17%
18000
8%
16000 14000
10% 16% 23%
60%
16% 11000
30%
8500
25%
20%
0%
20%
10000 8000
7500
40% 47%
42%
12000
52%
6000 37%
30%
4000
2500
10% 4%
7%
Nederland (allen; n=4.403)
5%
w oon-w erk (n=2.897)
geen antw oord 1 tot 4.999 km 9.999 tot 14.999 km 19.999 tot 24.999 km 30.000 km of meer
zakelijk (n=1.026)
9%
7% privé (n=)4.294
2000 0
buitenland; allen (n=4,403)
0 km per jaar 4.999 tot 9.999 km 14.999 tot 19.999 km 24.999 tot 29.999 km Gemiddeld aantal gereden kilometers
76
© Motivaction International B.V.
Autogebruik in kilometers, per voornaamste reisdoel • In Nederland rijden degenen die de auto met name voor woonwerkverkeer gebruiken in totaal (dus incl. zakelijke en privé-reizen) gemiddeld 18.000 km per jaar. Degenen die de auto met name voor zakelijke reizen gebruiken, rijden veel meer kilometers per jaar; 31.000 (dit aantal is incl. woonwerkverkeer en zakelijke reizen).
Gemiddeld aantal gereden kilometers per jaar in Nederland: Neder land
Woon -w er k
1-4.999 km per jaar
zak eli jk
pr i vé
6%
1%
15%
4.999 -9.999 km per jaar
15%
6%
27%
9.999 -14.999 km per jaar 14.999 -19.999 km per jaar
25% 20%
13% 12%
28% 13%
19.999 -24.999 km per jaar
14%
11%
7%
24.999 -29.999 km per jaar 30.000 km of meer
7% 13%
8% 48%
3% 1%
18.0 00
31. 000
12.0 00
N =1.925
N=332
N =2.146
gemiddelde
Aantal r espondenten dat aut o met name gebr uikt voor dit r eisdoel:
77
© Motivaction International B.V.
Autogebruik in kilometers •
Per provincie gemiddeld aantal kilometers per jaar met auto: N eder land
Inwoners van Flevoland rijden gemiddeld het meeste aantal kilometers van alle ANWB-leden (18.500 per jaar). Inwoners van Flevoland rijden met name voor zakelijke doeleinden veel meer dan leden in de andere provincies. Zakelijke reizigers die in Flevoland wonen, rijden voor zakelijke doeleinden gemiddeld 16.000 km per jaar tegenover 9.000 km per jaar die zakelijke reizigers woonachtig in Zeeland voor zakelijke doeleinden afleggen.
w oon - z ak eli jk w er k
pr ivé buitenland
Flevoland Dr ent he
18.500 18.0 00
9.500 9.500
16.000 12. 000
9.500 8.5 00
2.000 2.000
Fr iesland
17.000
9.500
12. 500
8.000
2.000
Ut r echt
17.000
9.500
13.0 00
7.500
2.500
Gelder land
16.500
9.5 00
11.5 00
8.000
2.500
Noor d-Br abant
16.000
8.5 00
10. 500
7.500
2.500
Noor d-Holland
16.000
9.000
11.000
8.0 00
2.5 00
Gr oningen Zuid -Holland
15.500 15.500
7.500 8.000
8.500 11.0 00
8.000 7.500
3.000 2.500
Over ijssel
15.500
8.500
11. 500
7.000
2.500
L imbur g
15.000
7.500
9.500
8.0 00
3.000
Zeeland
14.500
8.500
9.000
7.5 00
2.500
N =2.897 N =1.026 N=4.294
N =4.403
Wel eens gebr ui k er s voor dit doel
N =4.403
78
© Motivaction International B.V.
79
© Motivaction International B.V.