ANWB ‘Kiezen voor mobiliteit’ 0-meting conclusies Amsterdam, 21 maart 2005 Projectnummer: H870 Nanda Deen BA Tamara Deprez MA Drs. Annemieke Blok MBA
1
© Motivaction International B.V.
Inhoudsopgave Conclusies
2
© Motivaction International B.V.
Conclusies Autogebruik •
De auto is veruit het populairste vervoermiddel van de ANWB-leden. Niet alleen voor woon-werkverkeer, maar ook voor zakelijke en privéreizen. De fiets staat op de tweede plaats (83%), met afstand gevolgd door het openbaar vervoer. Iets meer dan de helft van de respondenten gebruikt wel eens het openbaar vervoer en dan met name alleen voor privé-reizen.
•
Gemiddeld reist men in Nederland 16.000 km per jaar. Het merendeel hiervan is zakelijk reizen, op de tweede plaats komt woon-werkverkeer. Automobilisten die voornamelijk zakelijk reizen, rijden gemiddeld 31.000 km per jaar.
•
Ook per provincie bestaan er verschillen; Inwoners van Flevoland (18.500) en Drenthe (18.000) rijden gemiddeld het meeste aantal kilometers per jaar en inwoners van Zeeland het minste (14.500).
•
De combinatie auto-openbaar vervoer voor reizen wordt door een derde van de leden gebruikt, met name voor privé-reizen. 3
© Motivaction International B.V.
Conclusies Betekenis auto • Niet alleen gebruiken ANWB-leden allemaal de auto, ze zien ook veel voordelen in de auto. De overgrote meerderheid vindt de auto praktisch, en vindt de onafhankelijkheid, vrijheid, flexibiliteit, comfort en privacy die de auto biedt een pluspunt. Ook vindt men het prettig veel bagageruimte te hebben. •
Voor veel respondenten zijn genoemde voordelen ook een belangrijke reden om de auto te gebruiken.
•
Nadelen biedt de auto ook; er zijn agressieve en onveilig rijdende weggebruikers, er zijn files, autorijden is duur en auto’s veroorzaken luchtvervuiling.
•
ANWB-leden met 1 auto in het huishouden, leden die de auto minder dan 4-5 keer per week gebruiken, leden die de auto voornamelijk privé gebruiken en leden die de auto in combinatie met het OV gebruiken, zijn veelal kritischer ten aanzien van de auto; zij zien minder voordelen en meer nadelen. Tegenover het OV staan deze groepen juist positiever dan andere groepen; er worden meer voordelen en minder nadelen gezien aan het OV.
4
© Motivaction International B.V.
Conclusies Auto versus openbaar vervoer • Het openbaar vervoer kent volgens de ANWB-leden veel minder voordelen dan de auto. Meest gewaardeerde voordelen zijn het niet hoeven zoeken naar een parkeerplaats, tijd hebben om onderweg iets anders te doen en niet in de file staan. •
Het openbaar vervoer heeft volgens de ANWB-leden relatief veel nadelen. Het is duur, niet snel genoeg, je kunt niet overal komen met het openbaar vervoer, je hebt geen privacy, niet altijd een zitplaats en bent qua bereikbaarheid en reistijden afhankelijk van het openbaar vervoer.
•
Verrassend genoeg denken leden uit alle provincies hetzelfde over het openbaar vervoer. Je zou verwachten dat buiten de Randstad bijvoorbeeld meer mensen vinden dat je met het OV niet overal kunt komen dan binnen de Randstad. Maar dit is niet het geval, ANWB-leden binnen alle provincies zijn op de genoemde punten eenzelfde mening toegedaan. 5
© Motivaction International B.V.
Conclusies Ervaring met en erkenning van mobiliteitsproblemen •
De in het onderzoek voorgelegde mobiliteitsproblemen worden door veel ANWB-leden ook als zodanig (h)erkend.
•
Onveilig en agressief rijdende medeweggebruikers, hoge kosten, te weinig parkeerplaatsen, geen echte alternatieven voor de auto en luchtvervuiling zijn voor veel ANWB-leden problemen waar ze zelf tegenaan lopen.
•
Files, daardoor ontstane onbetrouwbare reistijd en slechte bereikbaarheid, onveiligheid, ruimtebeslag en geluidsoverlast ziet men niet zozeer als iets waar men zelf last van heeft, maar men (h)erkent wel dat anderen daar last van hebben. Hierbij geldt voor files dat deze hoog scoren als nadeel van autorijden, maar dat dit nadeel met name voor anderen geldt.
6
© Motivaction International B.V.
Conclusies Ervaring met en erkenning van mobiliteitsproblemen •
De hoge kosten van het autorijden, agressieve weggebruikers, onveilig rijdende weggebruikers, het ontbreken van alternatieven en files die slechte bereikbaarheid veroorzaken verdienen volgens ANWB-leden prioriteit bij het aanpakken van de diverse mobiliteitsproblemen.
•
Het oplossen van de fileproblematiek geldt met name voor inwoners van de Randstad, Flevoland en Noord-Brabant. In de overige provincies heeft het oplossen van het fileprobleem een lagere prioriteit.
•
De meerderheid is niet bereid meer te gaan betalen om bepaalde mobiliteitsproblemen op te lossen. Men vindt autorijden nu al duur genoeg en is van mening dat de overheid de auto als melkkoe gebruikt. Toch is een groep van 30% wel bereid om meer te gaan betalen voor autorijden, mits dit leidt tot het oplossen van mobiliteitsproblemen. Deze groep bestaat voor een groot deel uit automobilisten die veel zakelijk rijden en veelal een leaseauto of auto op naam van de zaak hebben.
7
© Motivaction International B.V.
Conclusies Variabilisatie van autokosten • De overgrote meerderheid van ANWB-leden vindt autorijden duur en ziet dit als een probleem dat opgelost moet worden. •
Variabilisatie van autokosten wordt gezien als een goed idee; men vindt het eerlijker, omdat je betaalt naar daadwerkelijk gebruik.
•
Variabilisatie is waarschijnlijk niet een oplossing voor drukte op de weg; slechts een minderheid denkt van alternatieven gebruik te gaan maken, alhoewel ze verwachten dat anderen wel meer gebruik gaan maken van alternatieven.
•
De meeste ANWB-leden zijn niet helemaal realistisch wat betreft meer of minder gaan betalen wanneer autokosten gevariabiliseerd worden. Bekijken we alle leden, dan verwacht de meerderheid minder te gaan betalen, vooral bij privé-rijders en woon-werkverkeer is dit het geval. Zakelijke rijders zijn iets realistischer, een relatief groot deel van hen verwacht meer te moeten gaan betalen. Daartegenover staat wel dat 20% van de veelrijders (>20.000 km/jr.) verwacht minder te gaan betalen. Hierin schuilt dus gevaar bij de implementatie van de variabilisatie van autokosten.
8
© Motivaction International B.V.
Conclusies Geld en bestedingen (1) • Desgevraagd zou 8 op de 10 ANWB-leden graag inzicht hebben in de bestedingen van het door hen betaalde geld aan de overheid. De grote meerderheid is echter niet bereid hiervoor te betalen. Een dergelijke inzicht zou derhalve een standaard moeten zijn. •
Over het algemeen vinden ANWB-leden dat hun geld met name besteed moet worden aan automobiliteitgerelateerde zaken zoals wegenonderhoud, maatregelen om files te verminderen en de aanleg van wegen. Op het wegenonderhoud in Nederland heeft men wel wat aan te merken; de planning zou beter kunnen en een relatief groot deel is van mening dat meer wegonderhoud gedaan zou moeten worden.
•
Een relatief groot deel van de ANWB-leden is bereid mee te betalen aan het openbaar vervoer. Niet alleen om het goedkoper te maken (47%), maar ook om het te verbeteren (33%).
9
© Motivaction International B.V.
Conclusies Geld en bestedingen (2) • Dat het geld dat automobilisten nu al betalen mag worden uitgegeven aan het verminderen van files is niet echt verrassend (65% is deze mening toegedaan), want uit het onderzoek blijkt immers dat files als nadeel en probleem van autorijden worden gezien, hoewel slechts 35% daadwerkelijk last van files heeft. •
Ook milieuzaken zoals luchtverontreiniging (50%) en geluidsoverlast (29%), worden door een relatief groot deel van de ANWB-leden erkend als kosten waaraan automobilisten zouden moeten meebetalen.
•
Men is echter niet bereid om, zoals nu gebeurt vanuit de algemene middelen, mee te betalen aan niet-autogerelateerde zaken (zoals gezondheidszorg, huisvesting). Dit blijkt ook uit het feit dat de meerderheid vindt dat het geld dat automobilisten opbrengen, niet in de algemene middelen terecht zou mogen komen. 10
© Motivaction International B.V.
Conclusies Overheid • Het gemiddelde ANWB-lid heeft niet veel fiducie in de overheid ten aanzien van het aanpakken van verkeersproblematiek. Daarnaast betwijfelt men of het geld van de automobilisten wel goed besteed wordt. •
Het aanpakken van de verkeersproblematiek vindt men in eerste instantie vooral een taak van de overheid, al erkent een groot deel van de ANWB-leden dat ook voor de burger hier een taak is weggelegd. Wat betreft het opkomen voor de belangen van de automobilist, is volgens de ANWB-leden de ANWB hiervoor de aangewezen organisatie.
•
Tot slot kan worden geconcludeerd dat volgens de leden de huidige controles niet bijdragen aan het vergroten van de veiligheid: – Veel ANWB-leden geven aan dat ze last hebben van agressieve en onveilig rijdende weggebruikers. Velen zijn dan ook van mening dat het goed is dat er regelmatig verkeerscontroles gehouden worden. Des te opvallender is het vervolgens dat diezelfde respondenten van mening zijn dat de tijdens verkeerscontroles opgelegde boetes voornamelijk gebruikt worden om de staatskas te spekken en dus veel minder worden gezien als passende maatregel tegen overtredingen. 11
© Motivaction International B.V.
Conclusies Onderwerpen 1- 2- en 3-meting (1) • Uit de 0-meting komt duidelijk naar voren dat men de autokosten en agressieve, onveilig rijdende automobilisten een groot probleem vindt. •
Voor de 1-meting is ervoor gekozen om de fileproblematiek nader onder de loep te nemen. Alhoewel slechts 20% vindt dat dit probleem prioriteit verdient, erkent wel 96% dat files inderdaad een probleem zijn. Een goed gekozen onderwerp voor de 1-meting derhalve.
12
© Motivaction International B.V.
Conclusies Onderwerpen 1- 2- en 3-meting (2) • Voor de 2-meting is gekozen voor het onderwerp luchtvervuiling. Ook dit is een goed gekozen onderwerp; 89% erkent luchtvervuiling als probleem en spontaan geeft 10% ‘de vervuiler betaalt’ als goede reden voor invoering van een variabel betaalsysteem. Luchtvervuiling is dus duidelijk een onderwerp dat leeft onder ANWB-leden. Het feit dat ook de media de laatste tijd steeds meer berichten over luchtvervuiling in Nederland, onderschrijft dat het een relevant en actueel onderwerp is. •
De kosten van het autorijden, en de hoogte daarvan zijn niet alleen in de 0-meting aan bod gekomen, ook in de 1- en 2-meting wordt hier verder op ingegaan. Ook voor dit punt geldt derhalve dat het onderzoek goed aansluit bij de belevingswereld van ANWB-leden. Wel is het raadzaam om in de 3-meting nog iets verder op de kosten van het autorijden in te gaan.
13
© Motivaction International B.V.
14
© Motivaction International B.V.
