"
t
., t I
I t
t t t t t
Annenieke van Roekel
Het hele iaar kokên en stoken en een energier€keningvan nul. Dat is tegènwoordigmogelirk als ie woont in êen energienêutralewoning. Er staan al eèn aantal nul-energiewoningenin Nêderland,zoals in Zandvoorten Woubrugge.En met het dit laar ontwikkelde Duurzame Droomhuisliikt het nul-ênergieconceptzelfs rtp voor grootschaligêbouwproiecten.
3UhetDuuzane Draonhuisis voaralgetetap het enerqieqebruik tidensdegebruiksJose doorde bewane6.Depr4abwoningbiedtdetaotstesnuÍesop hetgebiedvdnQnergiebsporende technieken. za ^on uit de ventilotett.hl .te wotnxewatuentetuggewonnetiOakis Toals@k bij onrletenul eneryiewoningq,het Dnonhus zeetgaedgeisoteed. voodszundekozinenen nappengeprcdu@etu ut hout nlethel lnitieuwiendelike Fsc kewnerk.Fota
Nr I energiewoningenzijn woningen die op jaaÍbasGnetto een energiÊrekeningvannul hcbbcn Ze gebruikenevenvee energiÊals eÍ in de woning wordt opgewekt dooÍ zonnece len en een zonn.boiler Tegenwoordig worden ook warmtepompenen warmlepom pboilerstoegepasl.De won ngen zijn zeer gocd SeisoleeÍdzodal de warmtevraa8lol een minimum beperkt is. Brjde keuzevan de (huishoudeljke)appafalu i suerr o p g e e r d a t de energiezo cfiiciènt mogeljk woÍdt gebÍuikl, door bijvoorbeeldSebruikle maken van een warmwaleraanslLitinSoí horÍillvoor D. en€rgieneutralewoningen zjn meeíalwel aan het cleklricitelsnet aan8eslotenzodateÍ altjd voldoende€lektricleit bes.hikbaaris Het teveel'aan opgewekteelekÍlc leit, op dagen dat hel zonaanbod gÍoot is,wordt teruggeleverdaan het net Op deze manier G
eÍ geenaccuvooÍ de opsagvanzofneí íooÍnnodig.Zo'naccuisvanuitmilieu oogpunimeeíal onwenselijk
Hereerstenul-eneÍEiehuis weÍdin r993 gebouwdn WoubruSSe lzuidHolland) h tidiefnemerA.Kroon,zelÍenergie adviseur Ênpioniefin hel bedenkenvan enereiezLini ge madlÍegelen voorwoninSen en gebou t6
Mrn\ 3 nden{hap
nal enbet 99
wen bewoonthel huismefzilniarnrie op meeÍ laarbasiseverende zonnepanelen e l e k t r ( l e i t d agne b r u i k t w o rednl d eo v e r t ol i g€ kirowaturenwoÍdenmel hel energiebe drlÍ geruildtegenaardgasDewoning s z o a l s a l l e n u l e n e Í g r e w o n i nzgeeenr S o e d gelsoleerd, maarer is ook gebruk Semaakt vanmliervÍienderjkebouwmateÍiale. en het gebruikvan kunslsioíisvermeden
t)u /ndre droonrhLrit 'duurzdme Ande6 G dal brj hel moderne dÍoomhLis',een initiatiefvan hd Wereld N a l L U rF o n d sW N F ) e n g d i n a n c i e r d o o r wNF, hel energiebedrjJRemuen de Novem. De wonin8 werd dezezom€r gepresenieeÍd op deduuuame energiebeursSustain 99 n Amsterdam.Bij het Duuuame Droomhuisis de aandachlvooral ultgegaannaaÍ hei ef eÍ8 egebruiktijdensde gebruikíase van de
woninS.oe preíabwoning biedlde laalste Rernuheeftbehalv€hei ambitieu2€'1opw€kkhgvan elekrri(iteit zijnde woningen snurjs op het8€biedvan eneryi€besparcnde megawattprojectin Ame6loorl waar vooEl€nvan eenzonneboileren €€n le(hniekenzonnepanel€n die doorde vljfhondedwoninSen van zonnec€llen wamtepompdi€ bodemwarmte benut Door dakdekkeAzelrSelegdkunnenwoden wordenvoouien,ook tweenul-energiewonin- deaanwezlgheid van eenaÍium dinSi er omdal2eeenklein€omvangh€bben en g€ngebouwd.Eenvan deze'€nergiebalans- veeldaSlicht ln de woningdoo.Dekozrn€n geÍnakkelÍkte beveíi8enziln,eenzonneboi wonlngen'doetdienstalsIníormatiecentrum; zijnSemaakivanInlandslarikshout, een reren warmtepomp voorde opwekkinSvan detwêêdewordtb€woond.DeelÊkridteitsop houtsoortdier€g€nwoordig populairis in ihermis(hêenerSie en eenventilatiesyneem brengí en evenluele ie(hnischemankemen- duurzame bouwprojecten. ReSenwater wordt dai de warmteuil de venïlailelucht teruSkan ten woden uitgebreid g€metenenvaígÈ opgevangen en gebruiklvoorheldooÍspoewinnen.DewoninSi5zeergo€dteisleeld, legd.Beginvolgendjaar mo€tduidelijk lenvan hettoilelen dewasmachine. Detweeop d€ eersievedi€pin8zijnde wandên wordenoídewoninSenhun belofteook onder+én'kap woningeníaan in de gemakkeltjkle demonteÍen, de kozijnen€n waargemaakr hebbenen oíd€ eneÍgieÍêke- AmeEíoortse wijk Nieuwland, waarook veel tmpp€nzÍngeprodu€erdmel houtmerh€r ningindedaadop nulis ultkomen.aehalve andereprcjectenmetzonne@ll€n te vinden mirieuvienderilke Fsc-keurme enook bij d€ de 78 vlerkantemeterzonnecellen voorde zijn(zieartikel€ldelsin dtl nummed. keuzevan sanitaÍende lnndting isgedacht aan hetmilieu.Dewoningls Inmiddels weer uil erkaargehaárden rigl'opde ptank'omop de MnexrocatieLeidsche Rljn\,€€rte woÍden op8€bouwd. Ird€eexemplaren2ull€ndaaÍ vetl,zen,waarvaneenalsvooílótingscenlrumover'dubo(duuuaambouwen)dienst
Demonstratiewoningen De bedoeling isdat hel woning(oncept van het DuuÍzame Droomhuis in detoekomslats voorb€€ldzaldienenvooreens€iematige bouw in rten,tweondeÍ éènkapoÍ vrijsraandM€t'massproduclie kanwonÊn in eennur'energiewoninS redelijkb€raatbaar worden.Dai is eenveBchilmetdere€ds bestaande nul-energiewoninSen. ook d€ en€rSieneutrale woninSenin zandvoorten caíricumzljndestijds gebouwdbij wijrevan experiment. zij moestendemonstÍeren dat bepaalde energie2uinite technieken mogetik warcn.DezeprcJecten vondenplaarsmet overheidssubsidies Zowerdhel zonnehuis in CasÍicuÍngebouwdom ervaringop te doen metzonnepanelen. Hethuis,€€nhoekwonin& had8€enaansluirinSop hetel€ktriciteiEnet.De'all-eledÍicnut-êne€iewon ingin zandvood,die in l994werd Sebouwden wel rsaangesroten op hetelektricileitsnet, was voonlbedoeldoÍn te expeimenleÍenmet dakinlegrati€ vanzonnepan€len Oithoudtin dat de zonnepanelen nietalleensÍoom opwekkenÍnaaÍt€gelijked'jd de Íunctievan dakpannen ovemem€n. Dez€eruaingwas eenbeldngijk€nap in de ÍichtinSvande gfoots.haliSe toepasíngvanzonnepan€l€n op n'euwbouwoningen,zoalsin de amst€r damsewijk Nieuw-sloten en in deam€rsÍoort-
En€rgiebal.nswoningen B! deB€lijkegroorschallge projecten zijnd€ eneGiebediijv€n nauwbetrckkenof zelÍsals initiaileÍnemer opSetreden. HeteÍelgiebedrijÍ
Koudste plaats ook ln hetbuilenrand wofdtve€lg€ëxperi' menteeÍdmet nul-€n€rSiewoninSen. h Japan, dat overigens zeerambitieusisop hel Sebied van zonn€-energie, is uitSerekend op d€ Hokkaido, waar Ioudíe plaats,in asahikawa, de temperatuuÍ tot 4l Bradenondernulkan woning dalen,in 1996eeneneryjeneulrale oevloeren murcnzijneaar Sebouwd. geisol€erd €n,zoalsin de meesteene€ieneu_ aan Íale woningen,isveelaandacht best€ed ventilatie. Ondanksde luchlen winddi.hte bouwkan zo tocheengoedbinnenklimaat ve*regenworden.Zonn€.ellen van polykristallijnsiliciumbedekkenhetgeh€lezuidelijk€ dakdeel;hetnoordelikedakdeelisvoouien van doouichtiSecellenvan amoísili.ium, zodathet daglichthierde woningin kan DebsoneE gebruikênmaar€€n schijnen. vijídedeelvan de eneBiêdat êen'gemiddeld Japans tezin gebruikl,eengêmiddÊldedat jaa ijks oveiSens enom stijgl, voo6l gebruikvan vanwegehettoenemend
Zonne-energie spr€ekr grot€ publiek
De kautltteptaattin Japonis te virtlen in Anhikatr. De Lenpet.ltu kanrtLlo(t tó! 11 ]tud.n andct nut Men heelldoat eenhut tnetgiehuisgebouwd \oltcnseen ran.tPlwootbithtt tldk is b.tt.kt net p.neten deveni.dt.@ozijàevdn hel balkontt\aantrn lon r,r).tó!|.daten nct eh Íatalottdts(he eehoppetutdkte ! on I ijl n l De huishaLdetike eneryie(onsLtnptiein tapan stigt d&t iedet jtrt nttt brttn rijl p,a(.nt DE 9ta4 prcbeett nPn ntël tlit pójed dÍ te renmen, wnab! Je bewanett qeer .on\Íott h..r en n tc leNeten Bíon: CartttetRerewobte Erytgy re.hni.ol Brochue No t00
HetDuuzameDroomhuis van hel wNF moet eenbreedpubliekaanspreken. Wantde woningtoontaandal eneGi€zuinigwonen 'Íniliêuni€tverkoopt.comÍort,gemaken een ook heelcomíoíabelkanzijn.Mensenwillen op comfod€n pijs immelsni€tsinreveren, zo Ínan.leelvoordeelsprekenwelaan.Veel blijktuit ondezoek.Hetkan gêenkwaadde extÍagelduitgevenaaneenwonlnSvoor goedvoorle lichtenover woonconsument blvooíbeeldzonne-energle ls nogveelaleen energlezulnlg won€n€n dullnaamgebouwde zaakvoorhobbylsten, tenz!de woningook woningenin hetalgemeen. want in de anderevoordelenoplevert.Tochgaat comíort loekomstzalde hulzenkopei of klr.rss€r steeds welvaaksamenmetmllleuvnendelijke producren. vakermet 'dubo'{duuzaamboulren)te Denkmaaraanemlsíe-oí makenkilg€n. DitJaaroGaniseerr hel mlnisterievan vRoM daaromln samenw€rkrngmetde grotebouwmarkten de(ampagEnergie-revolulie ne 'Duurzaam klussen' diemllleuvd€ndellke HettypewoninSzoalshet 'DuurIame doe-het{elÍproducten onderde aandacht Droomhulsiseenvan de woningconcepten in van de do€-het'z€lv€r moetbrengen.Ener waarmeehetwNF een enerSie-revolutie' wordrwat aígekluíin Nedeíand.JaaÍlljks Ned€nand wilontketenen om het klimaatproloopt hel bedragdat ln bouwmarktenen do€bleemte l!Ítegaan en zo te zorgenvoorhet het'zelÍwlnkels wordtultgegeven op tot 7,1 behoudvan de natuur.tnkel€jarenSeleden met mllardguldenrh de campagnevan vRoM maaktede natuurorganisaiie aÍspraken om op íaat iedercpaarmaandeneen sei2oensge- eenaantalgroteprojeclontwikkelaars bond€nkluíhema centraal,zoals isolatie, d€ d€woningmarttmeeren€rgiezuinige badkamer, schllderen en hel dak.ult g€dragÍ lechnieken io€ te passen. HetwNFisook peilingÊn blljktdat de consument vooÍal betrokkenbÍ een prcjec1in Leeuwadên, welnigaÍÍinlteith€eftoÍ b€kendls m€tzak€n waarin netPrinsPielerchristiaanParkvilflien alsmllieuvriendellik€ verÍsoorten en energie- emlssieneutnle woninE€nSebouwdgaan 'Leeuwárden zuinigemaatregelen alshotíllwasmachin€s. lrorden. L€euwadenheeft als Daarentegen sprekenzonne-ener8le, Energieg€meente' tot €ind2000ovêrig€ns no8meerprcjedenop stapelstaan. Deze wateÈ€sparende maaÍ€8elenen autovfje wljkende consument v€€lmeeraan. maandSaande eeríe palendegrondin voor D€ervaÍngvande bouwbranó€is dat zesemissieneuÍale woninSenbij het Le€uw^t4 a wd.nkhop
[email protected] 99
Droomhuls arderBos.Ner20alshet Duurzame zijnde Fieseemtsíenetltiale woning€n commercieer haarbaarDit lsmogelilkdooÍ productievande ond€delen eenseriematige van dê woningen.Metd€ nul€ner8j€wonin' 8endie in hei beglnvan dejarennegentiS zijnbÊdacht wasdat no8 niet8eval.oatzijn uniekeontwerpen waatuljd€lnltiatieínemets meesralpioniers- en elgenaar-waÍen. Je zou kunnênzeggendatde maÍkthet conrcpt vaÍ de nul{ne€lewonlngnu lanSzamerhand b€gintoveíte n€menen dat i5ook de intrcductie vooÍwaarde voorde grootschaliSe woninSen. vanzeerene€i€zuiniSe Ll
