Andromeda http:// www.bureau-andromeda.nl
Zoeken naar medische literatuur
Marianne van der Heijden Bureau Andromeda 19 januari 2006
Advies bibliotheek en informatie Training en coaching Cursussen : – – –
Zoektechniek: stappen
1. Probleemafbakening - PICO – wat is de vraag 2. Opstellen Zoekstrategie – welke informatiebron, formulering 3. Selecteren en Verwerken – resultaten opvragen, beoordelen en verwerken 4. Proces evaluatie – antwoord op de vraag gevonden?
3. Selectie
Beoordeling gevonden informatie – betrouwbaarheid, validiteit, accuratesse, datering, controleerbaar Match met zoekvraag – Is het gevonden ook een antwoord op je vraag, ruis, duidelijke omissies Kan ik het toepassen – mag/kan ik de informatie gebruiken, kan ik literatuur opvragen
zoekvaardigheid internet pubmed
1. Probleemafbakening
Wat is de vraagstelling?
Welke elementen kan ik daarin onderscheiden?
PICO = patient, intervension, comparison, outcome - EBM-evaluatietechniek
Hoe formuleer ik mijn zoekvraag? trefwoorden, taal, combinatie van woorden, synoniemen
Zoeken naar
– –
exact antwoord te geven b.v. adres, exacte naam van een geneesmiddel
Onderwerpsgericht – –
geen exact antwoord mogelijk b.v. nieuwste data over toepassing van een middel
2. Zoekstrategie
4. Evaluatie
Known item
Wat voor soort informatie zoek ik? – literatuur, cijfers, bronpublicatie, overzicht, meningen, discussies Welke bronnen kan ik gebruiken? – internet, encyclopedie, handboek, docentmedestudent, bibliotheek Welke hulpmiddelen gebruik ik daarbij? – hoe verwerk ik links/verwijzingen, kan ik downloaden, kopieren, literatuur opvragen
Zoekmethoden
Is dit een antwoord op de vraag?
Sleutelpublicatie = uitgangspunt
Moet de vraagstelling gezien de gevonden informatie worden bijgesteld?
Heb je alle bronnen gebruikt en alle technieken toegepast? Zijn je formuleringen correct?
Sneeuwbalmethode – forward chaining - citatie indexen – backward chaining - voetnoten en referenties Serendipiteit – omgeving - locatie - auteurs - organisatie – associatief surfen
1
Literatuur zoeken Uitgangspunt: Digitale Bibliotheek Boeken: in bibliotheekcatalogi: – Eigen catalogus, MD Consult Core collection Tijdschriftartikelen: – Pubmed,OVID, Nederlandstalige artikelen in Picarta
Bronnen
1. Handboeken / Naslag
2. Abstract/ inhoudsopgaven – databases
–
–
Zoeken levert bibliografische beschrijving Volgende stap is opvragen van de publicatie zelf (elektronisch of in fysieke vorm)
Pubmed, Picarta
3. Internet
4. Catalogi / bezits-database
–
UptoDate / afz. Disciplines …/ Cochrane
–
Google Scholar, Ingenta …. Link via sleutelweb
1. Handboek / Naslag
Afzonderlijke handboeken b.v.
Up to Date
Systematic reviews Cochrane
–
–
MD Consult Systematisch overzicht stand van zaken
Eigen bibliotheek, Md Consult
Voorbeeld hartfalen
Zoeken naar een handboek: kijk dan in de MD Consult core collection (via digitale bibliotheek)
Zoek naar overzicht ‘ haert failure’ in Up to date – –
Volg link uit Ref (#92) naar Cochrane Volg link bij databases naar tijdschriftartikel uit tijdshcrift ‘ Circulation’
Zoek tijdschrift ‘ Circulation’ in Ovid via digitale bibliotheek
Systematic reviews
zijn artikelen die ontstaan na een meta-analyse van bestaande artikelen. De primaire artikelen publiceren de resultaten van onderzoeken. Die onderzoeken worden geëvalueerd en in samenhang bestudeerd en beschreven in een systematisch overzichtsartikel. The Cochrane library http://www.cochrane.org
Cochrane Library
Kenmerken Cochrane Library
Overzicht stand van zaken
Beperkt van omvang
Niet alle onderwerpen / deelonderwerpen
Referenties
2
2. Abstract-database
Titelsearch wetenschappelijke publicaties: 1. Pubmed 2. Picarta Daarna opsporen van daadwerkelijke publicatie
Full Text
Bij sommige tijdschriften kunt u (vanuit bibliotheek of virtuele balie) rechtstreeks doorklikken naar full text Alleen vanuit AsZ-netwerk
Literatuurdatabases
Kenmerken databases
Basis en Advanced zoekschermen
Opslaan van zoekgeschiedenis is zoeksets met mogelijkheid tot setmanipulatie
Zoekmogelijkheid via gecontroleerde trefwoorden, thesaurustermen, subject headings
Mogelijkheid tot verfijnen / beperken vanhet zoekresultaat
Wetenschappelijke artikelen
Een artikel dat gepubliceerd is in een wetenschappelijk tijdschrift heeft een kwaliteitskeur ondergaan: het is nagekeken door een aantal deskundigen op het gebied, voordat het is vrijgegeven voor publicatie ( = peer reviewed).
Kenmerken Pubmed
Medisch, ook veel dierexperimenteel
Internationaal, maar toch Amerikaans tintje
Mapping van termen naar gebruikte termen in indexen en verantwoording in Detailsscherm
Pubmed / Psychinfo
PUBMED
www.Pubmed.org
PUBMED - MEDLINE - MEDLARS - INDEX MEDICUS
bibliografisch bestand verwijst naar tijdschriftartikelen
Standaard database voor eerste gebruik in de medische wereld
PUBMED onderdeel ENTREZ
Entrez databases van de NCBI NLM en NIH onderdeel NCBI Amerikaanse overheid
[zwarte balk]
Referenties zijn nog niet de artikelen/boeken zelf. Link naar full text niet altijd mogelijk. Samengesteld door mensen, voorzien van metadata, d.w.z. indexen op onderwerp (trefwoorden) en ev. samenvatting (= abstract), d.w.z. taal van maker = taal van de database. Bibliotheekcatalogus = Nederlands, Pubmed = Engels. Grote bestanden vergen specifieke zoekmethoden (Pubmed > 12 miljoen ref.). Kleine bestanden (Cochrane) bevatten niet alle onderwerpen. Alle databases hanteren eigen zoekmethoden/ zoekschermen.
3
Zoekstrategie in Pubmed
Deel uw zoekvraag op in componenten
Zoek per component zo veel mogelijk treffers in MesH (geindexeerd) en in tekstwoorden (voor preMedline) Combineer sets Breng limits en andere zoekbeperkingen aan
–
controleer zoekvraag met DETAILS
Zoekbalken
Display balk
Databases op zwarte balk Zoekvenster Grijze balk voor nadere mogelijkheden
Standaard-presentatie is Summary.U kunt ook kiezen voor Abstract of Medline (veldoverzicht) Aantal treffers per pagina en sorteervolgorde kunt u aanpassen met Display Met Send To kunt u uitvoer maken naar tekst of Clipboard
MeSH Zijbalk
Details
Heart
Als onderdeel van het Cardiovascular System Lees Scope note, ev. Datum en let op boom MeSH heeft aparte boom voor fysiologie en aparte voor pathologie
Blauwe balk aan zijkant Toegang tot browsers Browsers = zoekmachines van Pubmed Hulp en Tutorial
Medical Subject Headings
Zoekvraag automatisch ‘gemapped’ Kijk in Details Tussen vierkante haken veldaanduiding MeSH Terms en als Text Word
Heart Diseases
Trefwoordensysteem NLM Trefwoorden = MeSH terms afzonderlijk en handmatig aan ieder artikel toegekend MeSH terms zijn hiërarchisch gerangschikt in een boomstructuur MesH is een aparte database
Zoek op Heart + Heart Diseases
Onder Cardiovascular Diseases Zelf ook onderverdelingen Zoals Arrhytmia, Cardiomegaly, Cardiomyopathy …etc Heart failure zelf ook weer onderverdelingen
Kies Heart in MeSH Database Kies Send to Search Box (with AND) Kies Haert Diseases in MeSH Database Kies Send to Search Box (with OR) Search PUBMED Kijk naar Details, Sla URL op in Favorieten
4
Cardiology
Explode
Subheadings als trefwoord
Niet allemaal aangegeven, er zijn er meer Zoek in MesH op trends Maak een aparte set door trends naar Search Box te sturen en in Pubmed te zoeken Te combineren met andere zoeksets
Limits
Beperk uw zoekvraag Dierproeven uitsluiten Leeftijdcategorie aangeven Datum limiet, bijv. laatste jaar Publicatietype [NB gebruik voor meta-analyses liever geen limit, maar de clinical queries]
Zoek in MeSH browser naar Heart Diseases Klik op de term voor een overzicht van de details, een scope note met uitleg over de term, subheadings en de ‘boom’ Kies voor Detailed Display Klik op Do not explode
History
Via de MeSH browser kunt u ook aangeven welk aspect u belicht wilt zien Zoek op Heart failure, Congestive Kies voor de behandelings-aspecten (drug therapy, therapy) Kies voor Send to Searchbox en Search Pubmed
Combineer
Grijze balk kies voor History Overzicht van zoekvragen genummerd #1, #2 Combineren van zoekresultaten is mogelijk Booleaanse operatoren AND, OR, NOT
Indexen
Aspect (subheadings)
Zoek in veld Author met index
Bijvoorbeeld zoeken op auteursnaam Klik op Preview/Index in grijze balk Helemaal onderaan kiest u het veld Author
5
Journal browser / databases
Journals openen
Klik onder LINKS Kies PUBMED En alle artikelen uit dat tijdschrift worden gezocht. Bijvoorbeeld ook alles uit Cochrane Systematic Reviews
Zoekvraag bewaren volledige zoekvraag in zoekbalk
– –
Zoekvraag kopiëren en via Clincal queries scherm invullen om systematic reviews, metaanalyses en clinical trials op te sporen
……. AND systematic[sb])
My NCBI/Cubby
In de locatiebalk van uw browser Opslaan in Favorieten/ bookmarks Alleen op dezelfde computer
Via My NCBI/Cubby – –
Tutorial
Via Details - URL –
Clinical Queries
Registreren (= gratis, maar registratie vereist) Op iedere plek en tijd is de zoekvraag te herhalen
Kenmerken Picarta
Gemeleerd bestand, bestaand uit boeken, inhoudsopgave tijdschriftartikelen e.d.
Niet alles is op dezelfde manier geindexeerd
Ook Nederlandstalig, ook boeken, ook videobanden etc.
Leveranties mogelijk
6
Zoekstrategie Picarta
Bij zoeken naar een boek is het mogelijk gebruik te maken van trefwoorden Anders zoeken in alle velden, en in alle talen combineren met OF Ook mogelijk te zoeken naar tijdschrift en dan alle afleveringen opvragen
Problemen met zoeken op Internet
Niet alle informatie is op Internet te vinden Internetzoekmachines zoeken (meestal) niet in databases Kwaliteit van aangeboden informatie is sterk wisselend
Navigatie
3. Internet =/= Bibliotheek
Via de groene balk kunt u de zoekgeschiedenis opvragen, de titellijst de boekgegevens en de beschikbaarheid
Waarom is Internet niet om te zoeken? de selectie de meta-informatie het opsporen van informatie
Wetenschappelijke metazoekmachines
Medische gidsen en zoekmachines
MedHunt http://www.hon.ch/MedHunt/ Medical World Search http://www.mwsearch.com/
OMNI http://www.omni.ac.uk - browse -mesh Dutchess http://www.kb.nl/dutchess.ned/ bladeren - 44 e.v.
Sumsearch http://sumsearch.uthscsa.edu/
Google scholar http://scholar.google.com
– –
omvatten slechts een fractie van het totale WWW van het geïndexeerde deel wordt ongeveer eenderde van de te vinden sites ook daadwerkelijk gevonden de zoekresultaten zijn over langere tijd genomen inconsistent het duurt meestal maanden voordat een nieuwe site wordt geïndexeerd en nog langer voordat zogenoemde "dode" links verwijderd zijn
zoekt op web en in databases
Scirus http://www.scirus.com
Scopus (betaalde- dure- zoekmachine van Elsevier)
Ingenta http://www.ingentaconnect.com
– – –
Problemen met zoekmachines
zoekt in verschillende databases en Amerikaanse richtlijnen
zoekt op het web (niet in databases, Elsevier) zoekt naar tijdschriftliteratuur uit verschillende bronnen Zoekt naar tijdschriftliteratuur uit verschillende bronnen (randgebied medisch)
Kenmerken GOOGLE scholar
Zoeken naar websites en in databases
Veel resultaten vanuit Pubmed ter herkennen aan de bronvermelding : ncbi.nlm.nih.gov, maar niet altijd alles
Onduidelijk wat de bronnen zijn
7
Indexen
Resultaat
Het resultaat van Google scholar is een lijst met de beschrijving van een publicatie en een link naar de bron. In veel gevallen is die link Pubmed of een inhoudsopgave van een tijdschriftsite.
Algemene Aanbeveling
Advanced search
In het advanced search scherm kunt u Zoeken op plaatsing woorden Zoeken op auteur, publicatie en datum Er is geen onderwerpsindexering (thesaurus o.i.d.) omdat de publicaties uit verschillende bronnen gehaald worden. De volgorde van presentatie is op ‘ relevance’, wat Google daaronder verstaat en hoe dat wordt uitgewerkt is onbekend
Lees de helpteksten over optimaal gebruik van de databases. Ben u bewust van mogelijke beperkingen van de database aangaande: bronnen, taal, land. Ben u bewust van de beperkingen van de indexen: taal, gecontroleerde indexen, handmatige indexering. Let op waar u bent in het programma, bij nieuwe zoekacties eerst Clear
Verder lezen
Praktische handleiding PubMed /Marjan Loep e.a. Bohn, Stafleu Van Loghum 2004. ISBN 90-313-4167-3
Effectief zoeken van medische literatuur / S.T. Houweling e.a. Zwolle, 2003. ISBN 90-7499-137-8.
User guides to the medical Literature / American Medical Assosciation 2002. http://www.usersguides.org/
8
