Analyses per Wijk Maarssenbroek 29 november 2012
1
Inhoud 1
Inleiding ............................................................................................................................................................3
2
SWOT analyse Maarssenbroek o.b.v. inbreng professionals en wijkbewoners ..............................................4
3
Analyse Antilopespoor ......................................................................................................................................8
4
Analyse Bisonspoor ....................................................................................................................................... 19 4.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 19
4.2
Kwalitatieve gegevens van Bisonspoor ................................................................................................ 24
5
Analyse Bloemstede ...................................................................................................................................... 26 5.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 26
5.2
Kwalitatieve gegevens van Bloemstede ............................................................................................... 31
6
Analyse Boomstede ....................................................................................................................................... 33 6.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 33
6.2
Kwalitatieve gegevens van Boomstede ................................................................................................ 38
7
Analyse Duivenkamp ..................................................................................................................................... 40 7.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 40
7.2
Kwalitatieve gegevens van Duivenkamp .............................................................................................. 45
8
Analyse Fazantenkamp ................................................................................................................................. 47
9
Analyse Kamelenspoor.................................................................................................................................. 52 9.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 52
9.2
Kwalitatieve gegevens van Kamelenspoor ........................................................................................... 57
10
Analyse Pauwenkamp .............................................................................................................................. 59
10.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 59
10.2
Kwalitatieve gegevens van Pauwenkamp ............................................................................................ 64
11
Analyse Reigerskamp ............................................................................................................................... 66
11.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 66
11.2
Kwalitatieve gegevens van Reigerskamp ............................................................................................. 71
12
Analyse Spechtenkamp ............................................................................................................................ 73
12.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 73
12.2
Kwalitatieve gegevens van Spechtenkamp .......................................................................................... 78
13
Analyse Valkenkamp ................................................................................................................................ 80
13.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 80
13.2
Kwalitatieve gegevens van Valkenkamp .............................................................................................. 85
14
Analyse Waterstede .................................................................................................................................. 87
14.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 87
14.2
Kwalitatieve gegevens van Waterstede ................................................................................................ 91
15
Analyse Zebraspoor .................................................................................................................................. 93
15.1
Kwantitatieve gegevens ........................................................................................................................ 93
15.2
Kwalitatieve gegevens van Zebraspoor ................................................................................................ 98
16
Analyse Zwanenkamp ............................................................................................................................ 100
16.1
Kwantitatieve gegevens ...................................................................................................................... 100
16.2
Kwalitatieve gegevens van Zwanenkamp .......................................................................................... 105
Bijlage 1 Toelichting op kaarten leefbaarometer ................................................................................................ 107 2
1 Inleiding In 2010 is de toekomstvisie Maarssenbroek opgesteld: “De tien voor Maarssenbroek”. Om een concrete invulling te geven aan deze visie is een uitvoeringsplan nodig. In dit plan staat beschreven waar we als gemeente en haar partners de komende 5 jaar inzet op gaan plegen om zo de leefbaarheid in het gebied goed te houden of te krijgen. Om de juiste keuzes in deze inzet te maken is het nodig om goed te weten wat er in Maarssenbroek en daarmee dus ook in de afzonderlijke wijken in Maarssenbroek gebeurt en leeft. Om dat beeld te krijgen is voor nagenoeg iedere wijk een kwalitatieve en kwantitatieve analyses gemaakt. De analyse is opgebouwd uit twee delen; het eerste deel heeft betrekking op heel Maarssenbroek, het tweede op alle wijken afzonderlijk. Fazantenkamp is buiten deze analyse gehouden. In 2012 is namelijk „de parel van Fazantenkamp‟ afgerond waarin een uitgebreide analyse en een actieagenda is gemaakt voor deze wijk. Voor deze wijk wordt deze actieagenda aangehouden op de gewenste inzet. De gegevens voor de kwalitatieve analyse zijn nagenoeg allemaal uit het gemeentelijke basis registratiesysteem (GBA) gehaald. Als dit het geval is, staat er geen specifieke bronvermelding bij vermeld. De gegevens van het CBS zijn voor heel Maarssenbroek wel bruikbaar, maar voor de afzonderlijke wijken niet. Het CBS heeft namelijk tot nog toe Maarssenbroek in drie delen ingedeeld waarbij zeer uiteenlopende wijken tezamen zijn gemonitord, bijvoorbeeld Antilopespoor, Bisonspoor, Kamelenspoor en Waterstede tezamen. Hierdoor zijn de cijfers erg gemiddeld en daarmee niet bruikbaar voor een nauwkeurige analyse op wijkniveau. Bijvangst van het maken van deze analyse is dat het CBS de wel correcte wijkindeling zal doorvoeren in hun volgende cijferverwerking in 2013. De samenvatting van de analyses is gevormd in een SWOT (Sterkte-Zwakte-Kans-Bedreiging) geldend voor heel Maarssenbroek. Deze vindt u in het eerste hoofdstuk van dit document. Vervolgens staan alle analyses per wijk beschreven. Deze analyse is geen eindstation, maar juist een essentiële schakel om van de reeds vastgestelde visie te komen tot een concreet uitvoeringsplan. Om de juiste investeringen en inzet te bepalen is een scherper beeld van de diverse wijken en Maarssenbroek in zijn geheel nodig. Deze analyse helpt bij het verkrijgen van dit beeld.
3
2 SWOT analyse Maarssenbroek o.b.v. inbreng professionals en wijkbewoners Sterk Urgent Sociaal Saamhorigheid in veel hofjes Veel speelplekken Veel scholen Veel sportclubs en sportaanbod Signaleringsteams e Pro actieve 1 lijns gezondheidszorg Nauwelijks overlast jongeren Geen dorpshuis dat gemeentelijke subsidie vereist Ontwikkeling naar meer ondersteuning zorg dicht bij huis Rijkgeschakeerde vrijwillige inzet Fysiek Aanwezige volwassen groen waaronder het wijkpark Kwantiteit groen Aanwezige singels en waterpartijen Geschikt, gewenst en betaalbaar huisaanbod Huurwoningen grotendeels in bezit bij 1 partij (Portaal) Diversiteit in wijken met eigendomsverhoudingen Superspeelspoor Fietsbrug Verkeer Goede bereikbaarheid OV en auto Goede ontsluiting Maarssenbroek door rondweg met toegangswegen naar de wijken Gratis parkeren Economisch Veel winkels op loop of fietsafstand Goede locatie voor bedrijventerrein en winkelcentrum Veel werkgelegenheid in de regio, o.a. op Lage Weide
Niet urgent Kinderboerderij Kindvriendelijk woongebied Voldoende gelijkvloerse woningen
4
Zwak Urgent Sociaal Nieuwe instroom draagt niet bij aan sociaal netwerk Sociale controle of het gebrek eraan Doorgaande scholieren op de fiets geven overlast Weinig handhaving Verbinding formele en informele zorg Enkele zwakke wijken krijgen te weinig aandacht Fysiek Kwaliteit groen: Onderhoud van het groen Tekort aan sport/speelvoorzieningen voor oudere jongeren of niet meer geschikt voor doelgroep Hondenpoep op de paden. Steeds meer auto‟s beperkt ruimte voor spelende kinderen Weinig groen, veel steen; invloed op psychisch welbevinden Milieutechnische consequenties van de ligging (geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid) Onduidelijke overgang privé-openbaar: Beheergrenzen onduidelijk - Uitstraling verloedert Onderhoud van de singels is slecht Matige bouwtechnische kwaliteit Uitstraling vastgoed - Hoge onderhoudskosten voor huidige eigenaar - Matige verkoopbaarheid risico Woningen voldoen niet aan eisen Wmo t.a.v. minder validen: hoge investeringen Menging van woningtypen: - Matige sociale mix - Hoge bebouwingsgraad versus verwachting bij de wijk Achterstand gymzalen in onderhoud en inrichting Locatie voor welzijnsactiviteiten Braak liggende terrein aan het einde van het wijkpark in de wijk Zwanenkamp Clandestiene stortingen Verkeer Te weinig parkeerplekken Onoverzichtelijke stedenbouwkundige structuur - Routing auto - Routing fiets: Ontbrekende schakels in het fietsnetwerk - Vindbaarheid huisnummers Toe- en afrit Maarssenbroek tijdens de spits Slechte verbinding naar Amsterdam met OV Economisch Leegstand kantoorgebouwen Matig inzicht afzetmarkt voorzieningen (medisch, sport, winkels) bij gemeente
Niet urgent Slechte OV-bereikbaarheid in de wijken zelf Beperkte oost-west verbindingen Grip op plannen gemeente Utrecht Grote bomen vaak te dicht op tuinen/woningen --> verminderd zonlicht Verscheidenheid aan steigers en beschoeiiingen geen visueel meerwaarde Bij regen wateroverlast dat zich uit in modderige paden
5
Kansen Urgent Sociaal Maarssenbroek brede activiteiten ontwikkelen, zoals sport4all of skeelertocht Vrijwilligerspotentieel Hangplek voor jongeren en ouderen maken, ook voor na 22 uur Sterkere verbinding economie en zorg/welzijn Veel gezinnen Meer zelfredzaamheid Regeling combinatiefunctionaris Fysiek Onderhoud groen verbeteren en opnieuw te inventariseren/labelen Onderhoud van de singels verbeteren: regelmatig baggeren Goede speelvoorzieningen voor kinderen Schoolpleinen openbaar maken meer speelruimte Inzet bewoners bij onderhoud groen Bloemkoolwijk revival: leefbaarheid/sociale samenhang Groen als identiteitsdragers van de wijk Buitenterras bij Bisonspoor Beschikbare sportlocaties gelegen centraal in de wijk i.c.m. ontwikkeling buurtsportcoach Voldoen aan eisen Wmo bij nieuwbouw- en renovatieprojecten Braak liggende terrein als park inrichten zodat het wijkpark fraai wordt afgerond. Wandelpad op of nabij de Haarrijnkade. Verkeer Verbeteren fietsbebording Bereikbaarheid Centrale ligging Opwaardering NRU Treinverbinding naar Amsterdam ten bate van voorzieningen Verhogen frequentie trein en directe verbinding richting Utecht en Amsterdam Economisch Nieuwbouw MFA Renovatie Bisonspoor, incl opknappen/Verandering bestemming kantoren Faceliften van bedrijventerrein van Utrecht (Lage Weide) en Stichtse Vecht (Maarssenbroek) Absolute leegstand valt mee door concentratie kantoorcomplexen Regionale aantrekkingskracht Bisonspoor
Niet urgent Ligging: gebied zeer interessant voor bedrijven en woningzoekenden Voorkomen van gevaarlijke situaties door vermenging van spelen met verkeer Wijkcommissies hun sociale insteek versterken Relatief goedkope woningen Samen sterk als wijkgerichte zorg Dichte groenvoorziening bij Boomstede achter de scouting aanpakken meer bewegingsruimte
6
Bedreigingen Urgent Sociaal Overlast jongeren in de avonduren Hoge aantal woninginbraken en pogingen Sociale veiligheid in de wijken Toenemende instroom zwakke gezinnen Geen betrokkenheid bewoners Dealers in sommige delen van Maarssenbroek Vergrijzing: o.a. gezondheidsvraagstukken en scholenleegstand Verschil in welvaart oost en westkant Maarssenbroek Vandalisme Fysiek Slecht onderhoud groen en rommelige begrenzing verminderd de kwaliteit Plan gemeente Utrecht intensivering van lage weide heeft grote milieutechnische consequenties voor onze woongebieden. Verval en aansluiting doelgroep speelplekken Onvoldoende woningen voor de groeiende doelgroep van minder validen Groen opofferen voor parkeerplaatsen zorgt voor verdere afname van het groen in de wijken. Achterstallig onderhoud woningen Verkeer Hoge snelheden door weginrichting rondweg en in de woonerven A2 snelheidverhoging Opwaardering NRU en ontsluiting van de wijk Toenemend autobezit: parkeeroverlast Economisch Economische crisis leidt tot leegstand scholen en kantoren Woningmarkt situatie geeft kansen aan huisjesmelkers Armoedig uiterlijk bedrijventerrein door gedateerde gebouwen
Niet urgent Verouderd woningbestand Verschraling door wegtrekken jonge gezinnen Veiligheid in en om het OV Geen aansluiting speelvoorziening met doelgroep Te sterke versnippering van het groen Verdere groei van het autobezit kan leiden tot verlies van de identiteit van wijken Onvoldoende nieuwbouw
7
3 Analyse Antilopespoor Inleiding Het streven van zowel woningcorporatie Portaal als gemeente Stichtse Vecht is dat iedere wijk nu en in de toekomst prettig is om in te leven. Daarom is het nodig om vast te stellen wat de huidige stand van zaken is, zodat te bepalen is welke inzet nodig is om de wijk (ook) in de toekomst prettig leefbaar te laten zijn. Voor deze analyse zijn verschillende bronnen gebruikt om diverse cijfers bijeen te krijgen. Gemeentelijke data, kamer van koophandel, bewonersonderzoek uitgevoerd door burerau Companen en de Wijkcommissie Antilopespoor, data van Portaal en data van de Gemeente Stichtse Vecht. Informatie uit deze bronnen geven tezamen een goed beeld van de wijk. Een mooi startpunt voor het uiteindelijk te maken uitvoeringsplan Maarssenbroek. Voorgeschiedenis Op loopafstand van NS-station Maarssen en het overdekte winkelcentrum Bisonspoor werd eind jaren zeventig de experimentele wijk Antilopespoor gerealiseerd. Men wilde een wijk realiseren die ver vooruit liep op de bestaande inzichten. Omdat er grote vraag was naar woningen voor jongeren, bestond het overgrote deel van de 721 sociale huurwoningen uit HAT-eenheden, parterrewoningen en maisonnettes. Door de hoge dichtheid (70 woningen per hectare) had Antilopespoor een tamelijk stenig karakter, met slechts aan de randen van de wijk groen. Het nabijgelegen winkelcentrum was te voet uitsluitend te bereiken via een passarelle (loopbrug). Tien jaar na oplevering van de eerste woningen was sprake van serieuze problemen: de jonge bevolking veroorzaakte veel overlast, waardoor veel bewoners zich niet veilig voelden. De wijk vervuilde en verloederde, er waren drugspanden, de verhuurbaarheid daalde, gezinnen trokken weg en de mutatiegraad steeg. Ambtenaar Mario van Dijk fietste dagelijks langs de wijk en luidde de noodklok bij de wethouder. Ook de kerk kaartte de zorgwekkende situatie in de wijk aan bij de gemeente. Er werd een projectgroep geformeerd die maatregelen ontwikkelde voor de korte termijn, zoals een grote schoonmaak, het opruimen van autowrakken en het bestrijden van overlast en foutparkeerders. De gemeente en de corporaties Prinses Juliana en SSW (later beide opgegaan in Portaal) constateerden dat het leefklimaat dusdanig aangetast was dat een integrale en structurele oplossing noodzakelijk was. In 1991 werd het Buurtbeheerplan Antilopespoor gepresenteerd, dat was opgesteld door het Rotterdamse bureau STAD. Hierin wordt een kleine outgroup, die zich afzet tegen de normen van de maatschappij, getypeerd als „ronduit gevaarlijk‟. De situatie zou „onhoudbaar‟ zijn. Volgens bureau STAD zijn de oorzaken van de problematiek – ondanks de goede bedoelingen van ontwerpers – terug te voeren op de stedenbouwkundige en planologische opzet. Met name in het „micromilieu‟, waar de scheiding tussen openbaar en privé voor hinderlijke situaties zorgt, was sprake van ontwerpfouten. De kleine tuinen liepen zonder afscheiding over in het openbaar gebied, veel voordeuren waren onzichtbaar vanaf de straat. Door het ontbreken van zichtlijnen was er onvoldoende sociale controle en ontstonden onveilige plekken („spelonken‟). Het plan is uitgewerkt in „ruimtelijk-functionele‟ en „sociaal-maatschappelijke‟ maatregelen. Men formuleerde geen concrete doelstellingen, maar wel een eindbeeld: de negatieve spiraal moest worden omgebogen en Antilopespoor moet weer een „gewone‟ woonbuurt worden. Daartoe moesten de principiële fouten in de ruimtelijke structuur worden opgelost en de sociale stabiliteit worden hersteld. In plaats van jongeren worden „bejaarden, alleenstaanden en samenwonenden‟ de belangrijkste doelgroepen. Om dit te bereiken, wordt ingezet op aanpassing van de woningvoorraad, beïnvloeding van de demografische samenstelling, afstemming van het toewijzingsbeleid en verbetering van het sociaal klimaat.
8
Om de wijk een meer open structuur en een nieuwe entree te geven, werden twee woonblokken (26 woningen) gesloopt. Het aantal jongerenwoningen is drastisch verminderd door 73 eenkamerwoningen samen te voegen tot 33 driekamerappartementen voor kleinere huishoudens. Bloembakken en zandbakken werden weggehaald, de passerelle naar het winkelcentrum werd gesloopt en de onveilige onderdoorgangen en „spelonken‟ werden aangepakt door bergingen te verplaatsen. De werkgroep beheer, met vertegenwoordigers van de gemeente, de beide corporaties, gemeentepolitie, opbouwwerk en de bewonersbelangenvereniging, was verantwoordelijk voor de sociaal-maatschappelijke aanpak. Dat was destijds ongebruikelijk, omdat corporaties zich uitsluitend bezighielden met stenen. Het accent bij het sociaal beheer lag sterk op het schoonhouden van de wijk, waarvoor een WAO‟er was aangesteld als buurtbeheerder. Van Dijk, destijds gemeentelijk projectleider sociaal, omschrijft de sociaal beheerder als „een held‟ die korte metten maakte met de dagelijkse vervuiling en verloedering. Organisatie, proces en financiering Eind jaren tachtig moest gebiedsgericht werken in Maarssen nog worden uitgevonden. Hoewel er nauwelijks contact was tussen gemeente, corporaties, opbouwwerk en politie, waren de problemen in Antilopespoor dermate nijpend dat een gezamenlijke aanpak noodzakelijk was. Er werd een stuurgroep in het leven geroepen, bestaande uit de gemeente en de beide corporaties, met daaronder twee projectgroepen: sociaal beheer en stedenbouwkundige maatregelen. Gezamenlijk werd 11 miljoen gulden geïnvesteerd. Alle maatregelen werden tussen 1991 en 1996 uitgevoerd. Sindsdien komt de werkgroep beheer nog ten minste twee keer per jaar bijeen.
9
Demografisch Antilopespoor overzicht Leeftijdopbouw Antilopespoor M V 0-9 101 93 10 - 19 69 82 20 - 29 151 161 30 - 39 176 139 40 - 49 118 135 50 - 59 82 72 60 - 69 51 52 70 - 79 21 21 80 - 89 10 4 90 - 99 1 Totaal 779 760 1539 Leeftijdopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
200 180 160 140 120 100
M
80
V
60 40 20 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000 1500 M 1000
V
500 0 0 - 9 10 - 1920 - 2930 - 3940 - 4950 - 5960 - 6970 - 7980 - 8990 - 99
10
Huishouden grootte
Nationaliteiten
Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Antilopespoor
Maarssenbroek
Wijk
Mensen
Woningen
74,4 9,7
88,22 4,25
Antilopespoor
1539
667
1,82
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
1,7 4,2 3,1 0,5 1,0 5,4
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
GEMIDD
Antilopespoor is in vergelijking met heel Maarssenbroek een jonge wijk met veel kleine huishoudens. Ook wat betreft de etniciteit van de bewoners wijkt Antilopespoor af van de andere wijken in Maarssenbroek. Een kwart van de inwoners komt niet uit Nederland, deze groep is erg divers. Dit maakt de wijk multicultureel. Woningen Antilopespoor Samenstelling woningvoorraad De woningen in Antilopespoor zijn in 1977 gebouwd en bestaan uit portiekflats zonder lift en eengezinswoningen. Portaal verhuurt in totaal 477 woningen en 22 bergingen in Antilopespoor. Het grootste deel van de woningen zijn appartementen zonder lift (456), 10 appartementen hebben een lift. Portaal verhuurt 11 eengezinswoningen. De meeste woningen hebben 2 (43%) of 4 kamers (43%). Bezitsverhouding Huur/koop: 71% huur, 29% koop De gemiddelde WOZ waarde van de woningen € 154.693,-. De gemiddelde WOZ-waarde van maarssenbroek is € 217.800,-. Wanneer de WOZ waarde wordt gesplitst naar koop en huur, komt daar uit dat de gemiddelde WOZ waarde van de koopwoningen €163.785,- en die van de huurwoningen € 149.825,- is. Concluderend kan daarom gesteld worden dat de gemiddelde WOZ waarde in Antilopespoor een stuk lager is dan in de rest van Maarssenbroek. Woningtype bezit Portaal Antilopespoor Soort woning Aantal
%
1-kamerwoning
30
6%
2-kamerwoning
206
43%
3-kamerwoning
37
8%
4-kamerwoning
203
43%
5-kamerwoning
1
0%
Bron: Portaal
11
Verkoop van woningen Portaal verkoopt een deel van het bezit in Antilopespoor bij vrijkomst van de woning. Van de 477 woningen, worden er 123 bij mutatie verkocht. Er blijven 354 woningen in de verhuur. De verkoop van woningen verloopt afgelopen 2 jaar zeer stroef. In sommige maanden van het jaar zijn er in de wijk Antilopespoor zelfs geen kijkers geweest. Waardering woningen Uit het woonwensenonderzoek van Wijkcommissie en Companen blijkt dat 88% van de bewoners vindt dat ze een prettige woning hebben (78% prettig, 10% zeer prettig). Negen procent vindt zijn woning niet prettig, en 2 % vindt zijn woning helemaal niet prettig. Woonduur Antilopespoor kan door haar structuur gekenmerkt worden als doorgangswijk, springplankwijk. Dit zie je ook terug in de woonduur van huurders. De woonduur die het vaakst voorkomt (mediaan) is 5-10 jaar. Woonduur huurders Portaal Woonduur
%
< half jaar
5%
6-12 maanden
5%
1-2 jaar
8%
2-5 jaar
21%
5-10 jaar
26%
10-20 jaar
21%
20-30 jaar
9%
> 30 jaar
4%
Weet niet/geen antwoord
1%
Bron: Onderzoek Wijkcommissie, Companen, 2009 Het leven in Antilopespoor Algemeen In Antilopespoor woont een zeer diverse groep aan bewoners. De woningen in Antilopespoor zijn vergeleken met andere woningen in Maarssenbroek zeer goed bereikbaar voor éénpersoonshuishoudens en starters. Vandaar dat de woonduur van huurders in de wijk niet zo hoog is (gegevens eigenaar bewoners zijn niet bekend). Maar liefst 65% van de bewoners van Antilopespoor woont er korter dan tien jaar. Daarnaast geeft twintig procent van de bewoners aan verhuisgeneigd te zijn en wil vijftig procent van die groep naar een grotere woning verhuizen. Antilopespoor is daarmee te typeren als een doorgangswijk voor starters. Het woningaanbod in de koopsector onderschrijft dit. In deze wijk is de WOZ waarde aanzienlijk lager dan in de rest van Maarssenbroek waardoor starters juist hier de mogelijkheid hebben om een huis te kopen. Een echte doorgangswijk en starterswijk zijn, heeft invloed op de sociale samenhang. Er zijn namelijk in vergelijking met andere wijken relatief weinig huishoudens die lang in de wijk wonen en daamee de sociale samenhang vormgeven. 12
De huurwoningen in Antilopespoor hebben een relatief lage huur en zijn daarmee bereikbaar voor huishoudens met een laag inkomen. Er stromen dan ook elk jaar kwetsbare huishoudens in in de wijk. De gemeente legt bijvoorbeeld aan Portaal elk jaar een doelstelling op met betrekking tot statushouders, vaak zijn dit alleenstaanden. Deze worden relatief vaak in Antilopespoor geplaatst. Uit gesprekken met de wijkcommissie en het groepsgesprek blijkt dat er in Antilopespoor geen grote conflicten tussen bewonersgroepen bestaan, er is anders gezegd een balans tussen bewonersgroepen. Uit gesprekken met de wijkcommissie en indrukken van medewerkers komt naar voren dat men conflicten en andere zaken in de wijk zelf oplost. Er bestaat dus een groot zelfoplossend vermogen. Overlast In het woonbelevingsonderzoek van Portaal wordt aangegeven dat bewoners jongerenoverlast als een van de belangrijkste soort overlast ervaren (hangjongeren). Maar liefst 46% van de bewoners geeft aan vaak last te hebben van hangjongeren, 32% geeft aan soms overlast te ervaren van hangjongeren. 37% van de bewoners geeft aan zich vaak (8%) of soms (29%) onveilig te voelen in de wijk. De andere bewoners van Antilopespoor (62%) voelen zich nooit onveilig. (1 % gaf geen antwoord). Portaal krijgt veel klachten over geluidsoverlast, jongerenoverlast en burenoverlast in Antilopespoor. Portaal moet vier keer zo vaak in actie komen op het gebied van overlast in Antilopespoor vergeleken met andere wijken. In de klachtenregistratie van de gemeente komen drie type klachten het meeste voor. Ver bovenaan staan de klachtenmeldingen over vuil: gedumpt grof vuil, afvalzakken naast de container en zwerfvuil. Op de tweede plaats zijn er diverse meldingen over losse tegels en kapotte lampen. Tot slot zijn er afgelopen jaar meerdere meldingen binnengekomen over het gele hekwerk bij de oversteek richting bisonspoor. Automobilisten kunnen kinderen slecht aan zien komen lopen en met de hekken is de verbinding naar bisonspoor voor fietsers niet logisch. 4. Ontwikkeling van de wijk Om de ontwikkeling van de wijk Antilopespoor te meten, is de leefbarometer van VROM (nu BZK) gebruikt. De Leefbaarometer geeft online informatie over de leefbaarheid in alle buurten en wijken. Het geeft de situatie in de wijk weer, maar ook ontwikkelingen en achtergronden van de buurt. De Leefbaarometer maakt hiermee inzichtelijk wat een wijk leefbaarder maakt; bijvoorbeeld doordat die wijk veiliger is geworden, nieuwe winkels of horeca heeft of door meer groen of minder graffiti.
Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Antilopespoor 191 476 2789 Maarssenbroek 1667
Totaal 667 4456
% Eigenaren 28,64% 62,59%
% Huurders 71,36 % 37,41%
13
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
Zebraspoor Valkenkamp 39,11%
60,89%
Reigerskamp
96,19% 85,14%
Maarssenbroek
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
Fazantenkamp
37,41% 36,27% 91,31%
42,93% Boomstede Antilopespoor
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
14
Leefbaarheidsscores (zie toelichting in bijlage 1) De Leefbaarometer berekent de leefbaarheid van en ontwikkeling in wijken en buurten met behulp van 49 indicatoren. Op basis hiervan zijn alle woongebieden in Nederland beoordeeld van uiterst positief tot zeer negatief. Als bijvoorbeeld de leefbaarheid in een gebied verbetert, wordt in de Leefbaarometer zichtbaar of dit vooral komt omdat de wijk veiliger is geworden, er meer voorzieningen (winkels of horeca) zijn of dat de sociale samenhang is verbeterd. Sinds 2002 is er een positieve ontwikkeling voor Antilopespoor te zien.
1998
2008
2006
2010
15
Wat duidelijk op de kaarten te zien is, is dat de wijk door de jaren heen aanzienlijk vooruitgegaan is. In 2006 is nagenoeg de hele wijk nog geclassificeerd als „matig‟, waarbij een groot gedeelte als „negatief‟. Twee jaar later is dit beeld flink veranderd en is de wijk voor het overgrote deel geclassificeerd als matig positief. Wel is er nog een gedeelte bestempeld als matig. Weer twee jaar later, in 2010, is deze verder ontwikkeling doorgezet en zijn de vlakken met aanduiding „matig‟ weer kleiner geworden. Waarom deze plekken, ondanks de vele inzet en vooruitgang van het grootste deel van de wijk nog niet verder vooruit zijn gegaan is nu nog onduidelijk. 5. Voorzieningen t.a.v. de wijk In Antilopespoor bevinden zich geen voorzieningen zoals winkels, scholen, buurtkamer of andere ontmoetingsplekken. Op loopafstand is het winkelcentrum Bisonspoor, waar een ruim assortiment aan winkels en ontmoetingsplekken te vinden zijn. Basisschoolleerlingen uit Antilopespoor gaan voornamelijk naar school in de wijken Duivenkamp en Bisonspoor. Voor de middelbare scholen gaan leerlingen naar het Niftarlake en Rientjes Mavo (of naar scholen in Breukelen en Utrecht).Geen van deze scholen ligt in Antilopespoor. In de wijk is geen buurtkamer of andere binnen-ontmoetingsplek. Wel is er een voetbalkooi in de wijk, waar met name jeugd elkaar ontmoet en ouders vaak een oogje in het zeil houden. 6. Conclusie: aandacht voor de wijk blijft nodig Hoewel het woon- en leefklimaat in Antilopespoor de afgelopen jaren is verbeterd, blijft er aandacht voor de wijk nodig. De gemiddelde inkomens en het opleidingsniveau liggen laag en een deel van de bewoners heeft sociale en psychische problemen. Een groot deel (37%) van de bewoners is van allochtone afkomst (vooral Marokkaans) en er zijn veel eenoudergezinnen. De woningen zijn relatief klein (maximaal negentig m2) en worden door enkele bewoners als gehorig ervaren. Door de positionering van veel woningen, is het zicht en daarmee de sociale controle op de straat, minder. Groepen jongeren die in de andere wijken van Maarssen hard zijn aangepakt, hangen nu rond in Antilopespoor. Door de sociale samenstelling van de wijk en de ongunstige positionering van de woningen is de woonomgeving in Antilopespoor de laatste jaren aan het vervuilen. Ondanks het plaatsen van containers, het aanpakken van zwerfvuil door een aantal actieve bewoners en het aanstellen van een buurtbeheerder bestaat dit probleem voor de wijk Antilopespoor nog steeds. Met name op en rond de vuilnisbakken wordt veel rommel gedumpt. Daarnaast wordt door beheerders geconstateerd dat er een aantal illegale bouwsels aan de woningen zijn aangebouwd, zonder dat er een ZAV aanvraag voor is gedaan (en vermoedelijk zonder dat er een bouwvergunning bij de gemeente voor is aangevraagd). Om dit probleem zo effectief mogelijk op te lossen is het zaak om dit samen met de gemeente op te pakken. Een ander probleem is de onduidelijke eigendomssituatie in de wijk. Portaal heeft een actief verkoopbeleid gevoerd, waardoor enkele blokjes zowel uit huur als koopwoningen bestaan. In deze blokjes zijn verschillende VVE‟s (Vereniging Van Eigenaar) actief. Door deze situatie is het voor de beheerder niet altijd even duidelijk welke bewoners hij wel en niet mag aanspreken op onregelmatigheden en wat hij in rekening kan brengen voor gemaakte kosten. In de praktijk komt het er op neer dat de beheerder zowel de huurders als de kopers aanspreekt op onregelmatigheden (niet opgeruimd vuil, vervuiling). In Antilopespoor maken de tuinen, door de stedenbouwkundige structuur die zo kenmerkend is voor bloemkoolwijken, bijna deel uit van de openbare ruimte. Tuinen zich vanaf de straat goed zichtbaar. Dit betekent dat het aanzicht van de tuinen ook invloed heeft op het aanzicht van de wijk. Een aantal bewoners is 16
door verschillende omstandigheden niet in staat de tuin in goede staat te houden. In sommige gevallen komt het voor dat een nieuwe bewoner een verloeder de tuin krijgt aangeboden. Dit zorgt bij deze (vaak kwetsbare) bewoners voor een ongunstige uitgangssituatie. Er is volgens Portaal reden om duurzaam in de wijk Antilopespoor te investeren in beheer. Aanleiding voor ingrijpen zijn de volgende vier constateringen die leiden tot verloedering en onduidelijkheid: 1. Door de sociale samenstelling van de wijk en de ongunstige positionering van de woningen is de woonomgeving in Antilopespoor de laatste jaren aan het vervuilen. Ondanks het plaatsen van containers, het inzetten van vrijwilligers en het aanstellen van een buurtbeheerder bestaat dit probleem voor de wijk Antilopespoor nog steeds. 2. Er wordt geconstateerd dat er een aantal illegale bouwsels aan de woningen zijn aangebouwd zonder dat er een ZAV aanvraag voor is gedaan. 3. Daarnaast bestaat er een onduidelijke situatie met betrekking tot het beheer in de wijk in relatie tot de VVE‟s. Op dit moment neemt Portaal de kosten voor schoonmaak, herstel en beheer op zich, terwijl onduidelijk is, of dit ook echt zo zou moeten zijn. 4 Ook is de wijk verloederd: door de stedenbouwkundige structuur kun je vanuit de straat recht op de tuinen kijken, die in sommige gevallen verloederd zijn. Dit heeft invloed op het aanzien in de wijk. Het kwetsbare evenwicht in de wijk rechtvaardigt ingrijpen: indien we de wijk (verder) laten afglijden, ontstaat er een onwenselijke situatie.
17
SWOT Antilopespoor Sterk
Zwak
Unieke functie binnen Maarssenbroek, namelijk die van Reddingsboei voor kwetsbare groepen en alleenstaanden en van Springplank voor starters en doorstarters o Bereikbare woningvoorraad: lage WOZ waarde koopwoningen, goedkope huurwoningen. o Goede prijs kwaliteitsverhouding (ruime woningen voor lage huur) o Relatief korte woonduur (mutatiegraad huurwoningen) Goede ontsluiting en nabijheid: goede verbindingen openbaar vervoer, goede ontsluitingswegen en nabij snelweg Directe nabijheid commerciële en maatschappelijke voorzieningen: Winkelcentrum Bisonspoor Aanwezigheid voetbalkooi voor jeugd en jongeren Prettige woonomgeving volgens onderzoek 2009: 81% positieve waardering Meest tolerante wijk van Maarssenbroek, ook door lichte vorm van sociale controle: bewoners spreken elkaar gemakkelijk aan op verstorende houding en gedrag
Leefbaarheid onder druk door functie Reddingsboei: hoog % kwetsbare bewoners (o.a. statushouders, alleenstaanden na scheiding), groter gemiddelde van bewoners met individuele problemen Kwaliteit huurwoningen kan beter: maatregelen energie (ketels worden vervangen), geluidsoverlast in de woningen (geen verbod meer op zeil of laminaat) Minder veilige woonomgeving, criminele activiteiten en jongerenoverlast Geen kleinschalige (binnen) ontmoetingsruimte o Voor taallessen of huiswerkklassen of als uitvalsbasis van sociaal beheer groep o Zeker niet als jongerenopvang of jongerencentrum Onduidelijke routing in de wijk, huisnummering onlogisch Slechte ontsluiting voor fietsers in en uit de wijk, slecht zicht voor auto‟s bij begeleidingshek voor voetgangers (gele hek) richting WC Bizonspoor Te hard rijden in de wijk: onveilige situatie voor kinderen Parkeeroverlast, door teveel auto‟s en te krappe plaatsen Slechte staat openbare ruimte: “er spreekt geen liefde uit” o Verloedering o Grof vuil dumpen o Winkelwagentjes van een supermarkt Verloedertuinen en schuttingen: bewoners onderhouden hun eigen tuinen slecht, deels door geldgebrek. Geen schuttingenbeleid bij huurwoningen.
Kans
Bedreiging
Woningverbetering bij huurwoningen verhoogt woongenot (niet alleen bij verkoop) Leefbaarheid sterk verbeterd afgelopen jaren, vooruitgang wel vasthouden, blijven controleren Doorgaan op de ingezette weg, proactief zaken aanpakken: kans voor sociaal beheer overleg. Evaluatie project „de bezem erdoor‟ Aanwezige speelplekken kunnen schoner en mooier, ook maatwerk voor jeugd gewenst Combinatie honden en speelplekken mag handiger: ook beter handhaven
Slecht imago van de wijk (putje) voor woningmarkt Slechte structuur en functioneren VVE‟s o Ontbreken van onderhoudsplicht in VVE‟s zet de kwaliteit van de woningen onder druk Aanwezigheid van „rotte appels‟ in de wijk Korte woonduur van starter en kwetsbare groepen ondermijnt sociale deelname en cohesie Onduidelijke beheer situatie semiprivate ruimten zoals trappenhuizen Illegale bouwsels geven verrommeling in de straat Onduidelijk gebruik en eigendom bergingsboxen bij de woningen
18
4 Analyse Bisonspoor 4.1
Kwantitatieve gegevens
Demografisch overzicht Leeftijdopbouw Bisonspoor M V 0-9 14 18 10 - 19 9 5 20 - 29 42 49 30 - 39 36 28 40 - 49 28 26 50 - 59 32 47 60 - 69 49 67 70 - 79 32 74 80 - 89 19 65 90 - 99 7 11 Totaal 268 390
Bisonspoor 80 70 60 50 40
M
30
V
20
10 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
658
Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
19
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Bisonspoor
Maarssenbroek
83,26
88,22 4,25
5,93 3,26 2,37 3,26 0,89 0,59 0,44
Huishouden grootte Wijk Bisonspoor Maarssenbroek
Mensen
Woningen
675 22684
664 8828
GEMIDD 1,02 2,57
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
De wijk Bisonspoor kent veel ouderen. In deze leeftijdscategorieen (> 50 jaar) zijn de vrouwen in grootte mate oververtegenwoordigd. Woningen Bisonspoor Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Bisonspoor is naast een plek om te wonen, vooral ook het centrum van Maarssenbroek. In deze wijk zijn nagenoeg alle voorzieningen gevestigd die voor heel Maarssenbroek een betekenis spelen, zoals een bowling, zwembad en diverse kledingzaken. Door deze mix van voorzieningen en woningen is het erg lastig om de data te analyseren uit de gemeentelijke administratie. Daardoor ontbreken de gegevens over de woningen. De leefbaarheid in deze wijk wordt sterk beïnvloed door de bezoekers van de voorzieningen ed. Daardoor is dit ook niet weergegeven in de leefbaarometer.
20
Wijken Eigenaren Huurders Bisonspoor Maarssenbroek 2789 1667
Totaal
% Eigenaren
% Huurders
4456
62,59%
37,41%
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
21
Kaartje leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1) 2010 Omdat de wijk Bisonspoor sterk gemixt is met voorzieningen en ouderencomplexen is dit gebied niet beoordeeld in de leefbaarometer.
22
Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang
Soort voorziening Uitgebreid assortiment kleding, electronica en voedingswaren winkels en warenhuizen Diverse cafe‟s te bisonspoor
Kinderdagverblijf Bisonspoor
Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
The Rhine singers
Sportaccommodaties
Sportcomplex Bisonspoor: sportzaal, zwembad
Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen
Fysiotherapie Bisonspoor Tandartspraktijk Bisonstaete Apotheek Bisonspoor Landelijk bureau toegankelijkheid
Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
23
4.2 Kwalitatieve gegevens van Bisonspoor Beschrijving van de wijk Bisonspoor In de wijk Bisonspoor liggen het grootschalige winkel- en voorzieningencentrum van Maarssenbroek en het station met trein- en busverbindingen richting Amsterdam en Utrecht. Vanwege de centrale ligging en goede bereikbaarheid vanuit de regio heeft het overdekte winkelcentrum een bovenlokale winkelfunctie gekregen. In het voorzieningencentrum zijn winkels, kantoren en dienstverlenende bedrijven gevestigd. Tevens is er het ROC gehuisvest. Rond het winkelcomplex zijn verschillende maatschappelijke voorzieningen aanwezig, zoals een kinderdagopvang, een politiebureau bibliotheek en zwembad. Om het centrumgebied van Maarssenbroek aantrekkelijk te houden voor de inwoners (lokaal en regionaal), en als vestigingsplaats voor winkels en kantoren/instellingen, staat een aantal acties op stapel. Het winkelcentrum wordt uitgebreid en krijgt een facelift. Er wordt een Multifunctionele Accommodatie (MFA) ontwikkeld, waarin het zwembad, de sporthal, de bibliotheek en een jongerencentrum zullen worden ondergebracht. Ook wordt MAR‟CS ontwikkeld, een appartementengebouw met maatschappelijke en commerciële voorzieningen. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfer voor de wijk Door de 24 geïnterviewden werd gemiddeld de wijk beoordeeld op een 7,5 Gevoel van de wijk Tussen de bewoners van de seniorencomplexen en de woningen boven het winkelcentrum zit er een wereld van verschil. Voor de senioren is het van belang om sociale contacten te behouden door middel van buurtfeesten, bingo avonden etc. De senioren moeten hiervoor nu naar de Ark reizen. Sommigen doen dit ook, maar voor de meeste is het lastig om daar te komen (met het openbaar vervoer). In de woningen boven het winkelcentrum wonen jongere mensen. Zij hebben hun werk, gezin, vrienden en andere verplichtingen. Zij hebben minder behoefte aan buurtfeesten en dergelijke. Hoewel er veel gebouwd wordt in Bisonspoor zijn de woningen en de bewoners over het algemeen wel „oud‟, omdat er veel seniorenwoningen zijn. De bewoners die in hetzelfde complex wonen, hebben veel contact met elkaar. Sommigen gaan regelmatig bij elkaar op visite en bij anderen is het alleen „buren tot aan de deur‟. Ook gaan de bewoners verschillend om met jongeren. De bewoners van de flat boven het winkelcentrum vinden dat de jongeren al overlast creëren als zij er alleen maar „staan‟. De senioren vinden dit geen overlast, maar vinden dat als de jongeren luidruchtig zijn. In dat geval spreken de senioren hen meestal eerst zelf aan voordat ze de politie bellen. De voornaamste reden om in Bisonspoor te komen wonen is vanwege de voorzieningen. Alle voorzieningen zijn gevestigd in Bisonspoor. Tegelijkertijd is dat ook een minpunt, omdat het winkelcentrum veel mensen naar zich toetrekt, en dus ook jongeren en ook soms overlast. Als symbolische vergelijking met een auto is de wijk een Golf Variant; Volks en er kan veel in. De vergelijking met een winkel is de wijk een C&A; er is van alles maar vooral niet te hip. Langlopende issues van de wijkcommissie Er zijn twee langlopende issues in Bisonspoor. Er is een grote wens voor een activiteiten centrum voor senioren in Bisonspoor. En de commissie zet zich in voor beter onderhoud van het groen in de wijk.
24
SWOT analyse Sterk
Zwak
Seniorencomplexen → gelijkvloers Voorzieningen → winkelcentrum, treinstation, bushalte Ligt centraal Gratis parking Goed en gemakkelijk contact met de buren Burendag + nieuwjaarsreceptie succes Duidelijk beleid →55+ woningen
Vergrijzing Geen medische voorziening → gezondheidscentrum, apotheek, tandarts Groen wordt slecht tot- niet onderhouden → hoge bomen nemen veel licht weg van woningen Geen buiten terrassen/geen zitbanken op plein Alleen contact met bewoners van eigen complex/flat Veel winkels staan leeg Informeren slecht Woningen boven winkelcentrum → dak niet goed onderhouden
Kansen
Bedreigingen
Voetgangersgebied van politie tot accuraat, mits kantoren worden verhuurd → renovatie Specifiek ouderenbeleid uitvoeren Routing huisnummers verbeteren Burendag geslaagd → vaker per jaar organiseren in Bisonspoor
Vereenzaming Overlast jongeren in avond MFA geopend → meer overlast van „hangende‟ jongeren Asielzoekers en jongeren wonen tijdelijk in seniorencomplexen → geen seniorencomplex meer te noemen
25
5 Analyse Bloemstede 5.1
Kwantitatieve gegevens
Demografisch overzicht Leeftijdsopbouw Bloemstede M V 0-9 64 70 10 - 19 103 79 20 - 29 119 103 30 - 39 94 107 40 - 49 113 136 50 - 59 106 146 60 - 69 134 140 70 - 79 55 54 80 - 89 14 17 90 - 99 1 2 Totaal 803 854 1657 Leeftijdopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
Bloemstede
160 140 120 100 M V
80 60 40 20 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99 2500 2000 1500
M 1000
V
500 0 0 - 9 10 - 1920 - 2930 - 3940 - 4950 - 5960 - 6970 - 7980 - 8990 - 99
26
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Bloemstede
Maarssenbroek
86.99 5.75 2 1.45 1.15 0.54 0.36 1.75
88,22 4,25 1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk
Mensen
Woningen
Gemiddelde
Bloemstede
1657
734
2,26
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
Het meest opvallende aan de bevolkingssamenstelling van Bloemstede is dat alle leeftijdsgroepen vrijwel gelijk vertegenwoordigd zijn. Verder valt het overschot aan mannen tussen de 10 en 30 jaar op en het overschot aan vrouwen in de leeftijd 40 tot 60 jaar op. Woningen Bloemstede Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Bloemstede 349 385 Maarssenbroek 2789 1667
Totaal 734 4456
% Eigenaren 47,55 62,59%
% Huurders 52,45 37,41%
27
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren
Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Bloemstede
117.000
199.326
285.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Het bezit in bloemstede is heel evenredig verdeeld. Ongeveer de helft is koop, de andere helft is huur. De waarde van de woningen ligt onder dat van Maarssenbroek.
28
Leefbaarheid (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2010 2008 Bloemstede kent ten aanzien van de leefbaarheid in 2006 een dip in het Noord-westelijke deel van de wijk. De oorzaak is te vinden in de sociale samenstelling van de wijk. Hoe deze is veranderd in die jaren is helaas niet te achterhalen. Gelukkig is er kering gekomen in de trend waardoor de wijk steeds meer de beoordeling „positief‟ krijgt.
29
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen
Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Soort voorziening
de wilde wingerd (Katholiek) de witte roos (christelijk) SKMN, naschoolse opvang Modevakschool Annie Lieberton Bridgeclub de Vechtstreek Maarssen Natuurlijk Archeologische werkgroep van historische kring Maarssen Sportzaal bloemstede
Tandarts Smiles & co Gezondheidscentrum boomstede/bloemstede Het grachtenkoor
30
5.2
Kwalitatieve gegevens van Bloemstede
Beschrijving van de wijk Bloemstede Het totale aantal woningen in Bloemstede bedraagt circa 700. De woningen waren voornamelijk ontwikkeld in de sociale huursector, maar zijn inmiddels veelal aan bewoners verkocht. Scholen zijn op een „scholeneiland‟ geconcentreerd. Om geluidshinder vanaf de omringende wijkontsluitingswegen te beperken, is in de groenstrook rondom een geluidswal opgeworpen. Het buurtgroen in Bloemstede is gesitueerd rondom een waterloop die de buurt in noordzuidrichting doorsnijdt. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gevoel van de wijk Er is een tweedeling in Bloemstede. De Noordkant is vooral negatief over de wijk. De zuidkant is over het algemeen positief. Met een paar bewoners kwam ter sprake dat er een pedofiel en twee drugsdealers in de wijk wonen. De bewoners vinden dit geen fijn gevoel. Er wordt op het voetbalveld veel gedeald. Volgens de bewoners wordt hier te weinig door de politie opgetreden. De daken van de huizen zijn niet goed meer en bewoners ervaren hier hinder van. Er wordt gespeculeerd dat door de daken van de huizen er veel bewoners aan kanker zijn overleden. Volgens bewoners wordt het groen in de wijk slecht onderhouden. Er wordt veel geklaagd over te lange bomen en te hoge struiken. Veel bewoners voelen zich niet serieus genomen door de gemeente. Er is al een aantal keer geklaagd bij de gemeente. Bewoners hebben over het algemeen geen vertrouwen in de gemeente en dat hebben zij veelvuldig en duidelijk in de gesprekken laten blijken. Volgens bewoners van de Noordkant gaat de wijk achteruit, doordat er nieuwe bewoners van een lager milieu komen wonen. Er is vandalisme en er wordt gedeald. Bewoners gaan zelf in de nacht en overdag de wijk in de gaten houden. Dit laat zien dat de bewoners wel met elkaar betrokken zijn. In de gehele wijk geeft iedereen aan dat zij het gezellig hebben met de andere bewoners. Gegeven cijfers voor de wijk Uit de straatgesprekken geven mensen over het algemeen het cijfer 6.5 voor de wijk. In totaal zijn 30 mensen op straat geïnterviewd. Aan de zuidkant van Bloemstede zijn de bewoners minder positief. Dit heeft te maken dat de gemeente bepaalde initiatieven heeft beloofd, wat de gemeente volgens de bewoners niet nagekomen is. (groenonderhoud) Voor de rest zijn bewoners over het algemeen wel tevreden over de wijk. In het groepsgesprek kwam het gemiddelde cijfer van een 6,9 naar voren als gemiddelde. Langlopende issues van de wijkcommissie Bomen snoeien Huizen gaan achteruit Het dak van de huizen is vooral een probleem
31
SWOT Bloemstede Sterk -
Gezelligheid in de buurt Eigen initiatief van de buurtbewoners(veiligheid in de nacht en overdag) Bewoners kunnen altijd bij elkaar terecht Veel faciliteiten in de buurt (Boomstede/Bisonspoor en station Maarssen) Sociale controle door buurtbewoners
Kansen -
Meer politie inzetten(undercover) gevoel van veiligheid Daken renoveren van de huizen Bomen snoeien zodat er een groot stuk vanaf is Struiken/bomen snoeien Meer betrokken raken bij de bewoners vanuit de gemeente(geen dingen beloven en daarna niet doen duidelijkheid naar bewoners)
Zwak -
Groen onderhoud Voor minder validen is het moeilijk bereikbaar Veiligheid gevoel Vertrouwen naar de gemeente Sommige gedeeltes van de wijk worden drukker en verpauperen Te weinig politie in de buurt/ Politie treedt te weinig op
Bedreigingen -
Vandalisme Dealers op het voetbalveld Groenonderhoud Veiligheidsgevoel dat de bomen omvallen Huizenprijzen dalen Slechte daken / isolatie van (huur)huizen Fietstunnel probleem bewoners niet mobiel/ glad in de winter veiligheid Wijk gaat achteruit Woning waarde daalt
32
6 Analyse Boomstede 6.1
Kwantitatieve gegevens
Demografisch overzicht Leeftijdopbouw Boomstede M V 0-9 114 108 10 - 19 92 83 20 - 29 66 75 30 - 39 111 109 40 - 49 129 125 50 - 59 138 148 60 - 69 167 171 70 - 79 43 39 80 - 89 8 7 90 - 99 1 2 Totaal 869 867 1736 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
Boomstede 200 150 M
100
V 50 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000
1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
33
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Boomstede
Maarssenbroek
92,0 2,9
88,22 4,25
1,7 2,0 0,6 0,4 0,2 0,2
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk
Mensen
Woningen
Gemiddelde
Boomstede
1736
685
2,53
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
Het meest opvallende aan de bevolkingssamenstelling van Boomstede is het aantal mensen in de leeftijdscategorieën 50 t/m 69 jaar. Ook het kleine aantal mensen van 70 jaar en ouder valt op. Desondanks is de gemiddelde gezinsgrootte de grootte van een gezin. Terwijl je dat niet direct leest uit de demografische opbouw. Woningen Boomstede Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Totaal Boomstede 668 17 685 Maarssenbroek 2789 1667 4456
% Eigenaren 97,52% 62,59%
% Huurders 2,48% 37,41%
34
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
39,11%
60,89% 96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
8,69%
42,93%
57,07% 97,52%
47,55% 28,64%
2,48%
52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Boomstede
150.000
229.775
363.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Opvallend is dat de wijk nagenoeg alleen koopwoningen kent. De waarde van deze woningen is hoger dan gemiddeld genomen in Maarssenbroek.
35
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
De wijk Boomstede is altijd minimaal als „positief‟ beoordeeld geweest ten aanzien van de leefbaarheid. Op wisselende, maar wel steeds grotere delen van de wijk is deze zelfs als zeer positief bestempeld
36
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen
Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Soort voorziening Rechtswinkel Maarssen
Roses & castles taaltrainingen Biologie ouders Maarssen Aerobic Body control Maarssen LTCM Lawn tennis club Maarssenbroek Duikvereniging Scubadoe de Venen
Tandartsenpraktijk Rijnders en Vis Kring apotheek Boomstede Gezondheidscentrum Bloemstede/boomstede Theatergroep Maskerade Partycentrum de eendenkooi
37
6.2
Kwalitatieve gegevens van Boomstede
Beschrijving van de wijk Boomstede Samen met Bloemstede was Boomstede één van de eerste wijken van Maarssenbroek. Ook Boomstede bestaat uit voornamelijk eengezinswoningen, eveneens ruim 700,maar ontwikkeld in de koopsector. De woonbuurten worden ontsloten door woonerven,waar ook wordt geparkeerd. Ook hier speelt het wegverkeerslawaai (A2 en NRU) een rol. De wijk beschikt over een klein wijkcentrum met winkels, horeca en een gezondheidscentrum. Aan de zijde van de A2 ligt het wijkpark, met daarin een tenniscomplex en het natuurreservaat „De Eendenkooi‟, een overblijfsel uit de vroegere polder. Over het wijkpark loopt een hoogspanningstracé. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gevoel van de wijk Boomstede is een rustige en nette buurt. De bewoners geven aan dat zij het gevoel van luxe hebben, omdat er alleen koopwoningen in de wijk staan. Er zijn genoeg faciliteiten in de buurt zoals het winkelcentrum in Boomstede. Daarnaast is er een treinstation in Maarssen en een groot winkelcentrum in Bisonspoor. Beide erg dichtbij. In Boomstede is er ook een zorgcentrum. Er wordt door bewoners aangegeven dat de automobilisten zich op de rondweg niet aan de toegestane snelheid houden. Een andere zorg die in Boomstede leeft is het geluid van de A2 en de daarmee gepaard gaande fijnstof. De bewoners vinden dit niet fijn voor hun kinderen. Boomstede bestaat uit veel gezinnen met jonge kinderen. De bewoners gaven aan, dat er weinig vrolijke bosjes of bloemen staan. Er staan over het algemeen veel prikkelbosjes. Er mag volgens hen meer onderhoud aan het groen in Boomstede gepleegd worden. Vooral het park ziet er niet mooi uit. Het park is modderig en er staan geen straatlantaarnpalen. Dit zorgt voor een onveilig gevoel in de avond en nacht. Het industrieterrein en hoogspanningskabel worden als vervelend ervaren. (red. de modderpaden zijn net een week na het afnemen van de interviews aangepakt) De trots van de wijk is dat de wijk een heel sociale wijk is waar mensen zeer lang wonen en daarmee nog veel bewoners van het eerste uur kent. De symbolische vergelijking met een auto levert een niet te dure, degelijke middenklasser zoals een Ford Focus of een Volkswagen Golf. De wijk kan dan ook wel als een beetje saai worden ervaren. De vergelijking met een winkel brengt dit door het grote aanbod van voorzieningen in zowel groen (de eendenkooi) als winkels en restaurant de vergelijking met een V&D. Gegeven cijfers voor de wijk Het gemiddelde cijfer voor Boomstede is in de straatgesprekken een 8. Bewoners zijn zeer tevreden over hun wijk. Uit het groepsgesprek kwam een 7+ voor de wijk. Langlopende issues van de wijkcommissie Snelheid op de A2 Aanleg van de NRU Hoogspanningskabel geen veilig gevoel. Industrieterrein uitstoot 38
SWOT analyse Sterk -
Park Supermarkt en treinstations dichtbij Rustige wijk. De bewoners staan voor elkaar klaar
Kansen -
Plant wat vrolijke bloemen/bosjes in de wijk De buurt is niet fleurig genoeg. Groen mag wat beter onderhouden worden. Er mogen vaker activiteiten geregeld worden dan alleen Burendag. Straatlantarens in het park zetten en het park opknappen.
Zwak -
Park Rommelig. Snelheid van de rondweg is te hard. Auto‟s rijden te hard bij het winkelcentrum. Te weinig fleurige bosjes en het groen mag vaker onderhouden worden. Af en toe overlast van hangjongeren op de pleinen in de binnenwijk. Parkeergelegenheid in de randen van de wijk mag minder rommelig. Begin van Boomstede vanaf Bloemstede hebben de bewoners last van parkeren door gedrag van de carporthuizen.
Bedreigingen -
Hoogspanningskabels geen veilig gevoel van de bewoners. Er wordt in sommige plekken in de wijk ingebroken. Fietstunnels zijn gevaarlijk als het gevroren heeft. Industrieterrein uitstoot
39
7 Analyse Duivenkamp 7.1
Kwantitatieve gegevens
Demografisch overzicht Leeftijdopbouw Duivenkamp M V 0-9 138 136 10 - 19 134 125 20 - 29 145 136 30 - 39 162 167 40 - 49 140 141 50 - 59 151 208 60 - 69 182 159 70 - 79 47 76 80 - 89 23 29 90 - 99 0 2 Totaal 1122 1179 2301 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
Duivenkamp 250 200 150 M 100
V
50
0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
40
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Duivenkamp
Maarssenbroek
84,5 6,6
88,22 4,25
2,3 1,9 1,7 1,7 0,8 0,4
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk
Mensen
Woningen
GEMIDD
Duivenkamp
2287
927
2,47
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
Duivenkamp kent een zeer gelijkmatige bevolkingsopbouw; iedere leeftijdscategorie is in gelijke mate vertegenwoordigd. Des te meer valt het hoge aantal vrouwen tussen de 50 en 59 op. Woningen Huur en koop woningen (totalen en in procenten)
Wijken Duivenkamp Maarssenbroek gemiddeld
Eigenaren 398
Huurders 529
Totaal 927
% Eigenaren 42,93%
% Huurders 57,07%
466
213
679
62,59%
37,41%
41
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Duivenkamp
103.000
202.533
340.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Duivenkamp kent een zeer divers aanbod in woningen. Verhoudingsgewijs zijn er veel huurwoningen in Duivenkamp. Maar ook woningen in het duurdere segment zijn hier aanwezig.
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
42
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
Aan de leefbaarometer is te zien dat het Zuidelijk deel van de wijk Duivenkamp een iets minder positieve uitslag kent dan de rest van de wijk. Bij nader onderzoek in de cijfers blijkt dit te wijten aan de sociale samenhang. Uit de demografische cijfers blijkt dat in dit deel van de wijk veel een oudergezinnen en na verhouding veel niet-westerse allochtonen wonen. Helaas is het niet mogelijk kaartbeelden uit meerdere jaren op te vragen. Daarom is het een aanname dat hierin de oorzaak ligt. Cruciaal is wel dat de overgang in dit deel van de wijk valt onder de „early warning‟ Waardoor extra aandacht voor dit gebied nodig is, om verder afglijden te voorkomen.
43
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang
Soort voorziening
Basisscholen
de witte roos Duivenkamp Daltonschool
Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Kinderverblijven ABC-tje
Autosportvereniging de Vechtstreek VV Maarssen
Kerkcentrum de Ark Kansplus
44
7.2
Kwalitatieve gegevens van Duivenkamp
Beschrijving van de wijk Duivenkamp Kenmerkend voor Duivenkamp is de aanwezigheid van sociale huurwoningen, vrije sector woningen en verschillende voorzieningen (gezondheid, religie). Door de ligging centraal in Maarssenbroek en tegenover winkelcentrum Bisonspoor, doorkruisen veel voetgangers en fietsers de wijk via de hiervoor aangelegde routes. Evenals in Bloemstede ligt in Duivenkamp een bundeling van scholen („scholeneiland‟). Tevens zijn er zorgwoningen gelegen (Oudenaer). Duivenkamp heeft voornamelijk grondgebonden woningen (totaal ruim 900 woningen). Langs de Vogelweg en de Verbindingsweg zijn beplante geluidswallen aangelegd om verkeerslawaai voor de woningen tegen te gaan. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfers voor de wijk Het gemiddelde cijfer dat mensen gaven aan de wijk tijdens de straatgesprekken (met 19 geïnterviewden) was een 8. Tijdens het groepsgesprek was het gemiddelde cijfer een 8-. Gevoel van de wijk De meeste mensen die zijn geïnterviewd wonen al lange tijd in Duivenkamp. Zij vinden het prettig om daar te wonen, omdat alle voorzieningen in de buurt zijn. De bewoners hebben goed contact met de buren, maar mensen die iets verderop wonen, kennen zij nauwelijks. Sommige bewoners hebben daardoor geen behoefte om naar de Ark te gaan voor buurtfeesten, maar organiseren met een paar buren zelf iets, zoals een barbecue. Dit laat zien dat de bewoners het belangrijk vinden het goede contact te behouden met de buren. De huurwoningen in Duivenkamp hebben een redelijke prijs. Veel bewoners die daar al een lange tijd wonen, hebben veel mensen zien komen en gaan. Er komen vaak nieuwe mensen wonen voor een bepaalde tijd, dit vinden de bewoners niet prettig. Het geeft ze een onzeker gevoel, omdat het iets onbekends is en al snel weer weggaat. Mensen die zijn geïnterviewd vinden dat het groen in Duivenkamp slecht wordt onderhouden. Vaak doen de bewoners zelf ook iets aan het groen, omdat zij vinden dat de gemeente het niet vaak genoeg bijhoudt. Dit is zeker een verbeterpunt volgens de bewoners. Over het algemeen zijn de bewoners tevreden over Duivenkamp. De voorzieningen en de kindvriendelijkheid van de wijk is de trots van de wijk. Voor een symbolische vergelijking is Duivenkamp net als een Volkswagen busje op een camping: veel verschillende mensen en veel groen, wat een campinggevoel geeft. Qua winkel is het de HEMA; voor elk wat wils! Langlopende issues van de wijkcommissie Waar veel over wordt gepraat is de hondenpoep die voor veel overlast zorgt. In Duivenkamp hangen er evenals in heel Maarssenbroek zakjes aan (lantaarn)palen die de hondeneigenaren kunnen pakken om de hondenpoep op te ruimen, dit wordt echter niet gedaan. In Duivenkamp zijn twee grasvelden: één grasveld is voor kinderen om te spelen, ook wordt het gebruik voor sportdagen en één grasveld waar je honden uit kan laten. De hondeneigenaren laten hun honden uit op het grasveld waar de kinderen kunnen spelen. Dit is natuurlijk een fout van de hondeneigenaren.
45
SWOT analyse Sterk De meeste bewoners wonen er al vanaf het begin Goed contact met de buren → staan voor je klaar Ligt centraal Nauwelijks overlast van jongeren Koopwoningen en huur (sociaal & vrije sector) Scholeneiland Overzichtelijke wijkindeling Voldoende speelplek voor kinderen De Ark Groenvoorzieningen Dichtbij winkel, openbaar vervoer en uitvalswegen Centraal gelegen Controle speelplaatsen Kansen -
Uitdagingen creëren voor meer betrokkenheid bewoners Jongeren betrekken om meer activiteiten te creëren Website verbeteren → meer informatie voor en door bewoners Leegstaand gebouw kan gediend worden voor jongeren Groenonderhoud
Zwak -
Groen slecht onderhouden Veel doorgaande leerlingen Hondeneigenaren moeilijk tevreden te stellen Geen activiteiten voor jongeren Parkeren Druk →verkeer (kinderen die naar school worden gebracht etc.)
Bedreigingen -
Geen betrokkenheid van bewoners Hangjongeren in het speeltuintje Huurwoningen → leegstand en doorloop te snel Leegstand school → niet voldoende geïnformeerd Tolerantie ouderen en jongeren Snelheid in de wijk Hoge schuttingen → onveilig
46
8 Analyse Fazantenkamp Demografisch Fazantenkamp overzicht Leeftijdopbouw Fazantenkamp M V 145 166 0-9 138 10 - 19 149 96 20 - 29 112 176 30 - 39 174 186 40 - 49 175 189 50 - 59 167 188 60 - 69 199 42 70 - 79 46 14 80 - 89 10 1 90 - 99 1177 1196 2373 Totaal Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768 Fazantenkamp is een wijk waar veel gezinnen wonen met al wat oudere kinderen. Dit is ook te zien aan het hoge
250 200 150 M 100
V
50 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99 2500 2000 1500 M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
47
gemiddelde huishoudgrootte. Als de ouders blijven wonen dan zal deze wijk snel vergrijzen. Nationaliteiten
Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Huishouden grootte
Fazantenka mp 92,11 2,42
Maarssenbroek Wijk
2,46 1,13 0,75 0,67 0,17 0,29
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
88,22 4,25
Fazantenkamp Maarssenbroek
Mensen
Woningen
GEMIDD
2395 22684
955 8828
2,51 2,57
Opvallend is dat de wijk zeer weinig mensen van allochtone komaf kent vergeleken met overig Maarssenbroek. Binnen de allochtone groep valt op dat hierin het aandeel westerse allochtonen hoog is. Woningen Fazantenkamp Wijken Eigenaren Huurders Fazantenkamp 872 83 Maarssenbroek 466 gemiddeld 213
Totaal 955
% Eigenaren 91,31%
% Huurders 8,69%
679
62,59%
37,41%
48
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Fazantenkamp
145.000
232.291
419.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Opvallend is het zeer hoge percentage eigenaren in de wijk. Met 91% is de verwachting dat de binding met de wijk dan ook hoog is. Fazantenkamp kent een flinke spreiding in de WOZ waarden; zelfs ruimer dan gemiddeld in Maarssenbroek. Doordat de wijk wel veel huizen in het hoge segment kent is de gemiddelde WOZ waarde hoger dan het gemiddelde in Maarssenbroek. 49
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
2006 1998
2008 2010 Duidelijk te zien is dat de bewoners van Fazantenkamp door de jaren heen een positieve beleving van hun wijk hebben gehad. Bij de vergelijking van de kaartbeelden is in 2006 een kleine dip te zien, hoewel ook toen nergens een plek lager dan positief werd beoordeeld. In de jaren erna nam de belevingswaarde weer toe en is in 2010 een zeer positief beeld in de wijk te zien. 50
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen
Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Soort voorziening
Kwibus Fazantenkamp Tweesprong De Mozaïek Ten boomschool
Sportpark Fazantenkamp OSM
51
9 Analyse Kamelenspoor 9.1
Kwantitatieve gegevens
Demografisch overzicht Kamelenspoor Leeftijdsopbouw Kamelenspoor M V 0-9 83 99 10 - 19 72 64 20 - 29 90 89 30 - 39 129 110 40 - 49 96 90 50 - 59 83 110 60 - 69 61 68 70 - 79 30 27 80 - 89 6 3 Totaal 650 660 1310 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
140 120 100 80
M
60
V
40 20 0 0-9
10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89
2500 2000
1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
52
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Kamelenspoor
Maarssenbroek
83,7 4,1
88,22 4,25
3,5 2,6 2,2 1,7 1,3 0,9
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk
Mensen
Woningen
Gemiddeld
Kamelenspoor
1308
488
2,68
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
Kamelenspoor is een echte jonge gezinnen wijk, waarbij het aantal meisjes in de categorie 0-9 opvalt. De wijk is iets meer gemengd vergeleken met Maarssenbroek gemiddeld. Hierbij valt het aantal MOER-landers en westerse allochtonen op.
Woningen Kamelenspoor Wijken Kamelenspoor Maarssenbroek gemiddeld
Eigenaren Huurders
Totaal
% Eigenaren
% Huurders
311
177
488
63,73%
36,27%
466
213
679
62,59%
37,41%
53
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Kamelenspoor
166.000
203.840
274.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Wat betreft de verhouding koop-huur is de verhouding in kamelenspoor gelijk aan die van Maarssenbroek. Het duurdere segment huizen ontbreekt vrijwel geheel in deze wijk waardoor de gemiddelde WOZ waarde lager is vergelijken met geheel Maarssenbroek.
54
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2010 2008 In 1998 en 2006 wordt de wijk nog in zijn geheel beoordeeld tot „matig positief‟. In 2008 is daarin een grote omslag te zien waarbij de leefbaarheid positiever wordt. Deze trend heeft zich doorgezet waardoor in 2010 de hele wijk als positief wordt beoordeeld.
55
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Soort voorziening
Kwibus Kamelenspoor
Jehova getuigen
56
9.2
Kwalitatieve gegevens van Kamelenspoor
Beschrijving van de wijk Kamelenspoor Kamelenspoor heeft in totaal circa 490 eengezinswoningen. De smallere woonstraten komen veelal op parkeerpleinen uit (geen lussen). Centraal in het gebied ligt een autoluw groengebied. Hierbij wordt onder meer een verbinding gelegd met de bushalte aan de Safariweg, alsmede met de tunnels of bruggen die de verschillende buurten in Maarssenbroek voor langzaam verkeer met elkaar verbinden. In de noordwestelijke hoek van het gebied staan enkele gebouwen voor maatschappelijke voorzieningen, waaronder een school, een kinderdagverblijf en zorgwoningen. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gevoel van de wijk In Kamelenspoor hebben de meeste bewoners over het algemeen een goed gevoel. Er heerst een goede sfeer en sociale cohesie tussen de bewoners, binnen de hofjes en straten. Mensen vinden dat er te weinig gevarieerde speeltuinen zijn. Er is weinig gevoel van veiligheid in de wijk. De parkeerplaatsen staan vol en de overige auto´s staan verkeerd geparkeerd. Een paar jaar geleden is een school afgebrand doordat er te weinig doorgang voor de brandweer was. De bewoners zijn bang dat de ambulances en brandweerwagens niet op tijd bij hun huis aankomen. De bewoners zijn ook bang dat er geen overzicht op de weg is en dat de kinderen snel aangereden worden. Er wordt aangegeven dat er te weinig groen is en dat de Singel de trots van Kamelenspoor is. Bij de bijeenkomst van de wijkcommissie werd aangegeven dat de wijk als symbolische vergelijking goed weergegeven wordt met een Opel. De Opel staat voor een middenklasse wagen, niet heel bijzonder, maar wel functioneel. De Vomar supermarkt werd aangedragen als symbolische vergelijking met een winkel. De Vomar heeft veel soorten producten in redelijk dezelfde categorie, namelijk in het middensegment. Gegeven cijfers voor de wijk Uit de straatgesprekken werd uit 28 geïnterviewden gemiddeld het cijfer 7 gegeven voor de wijk. Uit het groepsgesprek kwam een 7,4. Mensen zijn in het algemeen tevreden. De bewoners geven aan dat er wel wat dingen veranderd mogen worden, maar dat de sfeer en gezelligheid in de wijk wel goed is. Langlopende issues van de wijkcommissie Wat er met het voetbalveld en de plek van de afgebrande school gedaan wordt. Parkeerruimte van de wijk veiligheid wijk.
57
SWOT Kamelenspoor Sterk -
Op de plekken waar het bestuur woont, is meer controle op sociaal vlak en groenbeheer en daardoor beter wijkdeel. De Singel Plek voor hangjongeren/basketbalveld Per hof/straat staan de bewoners voor elkaar klaar. Mensen zijn enthousiast dat zij betrokken zijn, bij het vijf jaren plan. Voor de wijk gemiddeld een cijfer 7.(algemeen tevreden.)
Kansen -
Meer adoptiegroen Werving nieuwe bestuursleden (mn kamelenspoor 1) d.m.v. flyer Het plein van de afgebrande school kan je veel meedoen/zoals huizen, parkeerplaats of speeltuinen neerzetten. Buurtactiviteitein organiseren, zodat de bewoners van de hofjes en straten wat meer contact met elkaar krijgen. Planten laten groeien tegen schuttingen van huur/koophuizen die aan het verpauperen zijn. Bankjes neerzetten- ontmoetingsplek voor de bewoners.
Zwak Bereikbaarheid hulpdiensten door fout geparkeerde auto‟s Weinig respons door bewoners Groen onderhoud/ groen wordt minder in de wijk. Kamelenspoor heeft in feite 1 ingang en geen rondweg Bij school de Kameleon zijn de directe kruisingen voorzien van gele waarschuwingspoppetjes Watersingels worden niet goed gemaaid; riet alleen in voorjaar en najaar maaien Groenonderhoud heeft verkeerde timing voor flora en fauna; eendennesten of als de lelies net mooi bloeien wordt er gebaggerd. Hondenpoep/veldje. Te weinig speeltuinen en te weinig variatie. Bedreigingen -
-
Afname voetbalveld en diverse sportvelden bij eventuele nieuwe bebouwing van de karavaan; minder speel en sportruimte voor jeugd/ jongeren gaan overal rondhangen omdat zij geen plekje hebben. Parkeerplaatsen-- veiligheid ambulance kan er niet door/ kinderen
58
10 Analyse Pauwenkamp 10.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Leeftijdopbouw Pauwenkamp M V 0-9 47 59 10 - 19 69 53 20 - 29 66 59 30 - 39 56 46 40 - 49 75 85 50 - 59 110 137 60 - 69 94 81 70 - 79 23 22 80 - 89 3 15 Totaal 543 557 1100
Pauwenkamp 160 140 120 100 80
M
60
V
40 20 0 0-9
Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89
2500 2000
1500
M
1000
V
500 0 0-9
10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
59
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Pauwenkamp
Maarssenbroek
91,3 3,0
88,22 4,25
2,8 1,9 0,4 0,4 0,2 0,1
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk
Mensen
Woningen
Gemiddeld
Pauwenkamp
1101
451
2,44
Maarssenbroek
22684
8828
2,57
In Pauwenkamp zijn er relatief veel mensen in de categorie 50-59 jaar. Opvallend daarbij is de grote vertegenwoordiging van vrouwen. Verhoudingsgewijs wonen er weinig allochtonen in de wijk. Woningen Pauwenkamp Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Totaal Pauwenkamp 384 67 451 Maarssenbroek gemiddeld 466 213 679
% Eigenaren 85,14%
% Huurders 14,86%
62,59%
37,41%
60
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69%
57,07% 97,52%
47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Pauwenkamp
147.000
214.473
296.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Verhoudingsgewijs kent de wijk veel eigenaren. Hoewel de waarde van de woningen niet sterk afwijkt van het gemiddelde in Maarssenbroek.
61
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1) 1998
2006
2008
2010
Ten opzichte van 1998 kent Pauwenkamp in 2006 een dip in de leefbaarheid. Gelukkig keert het tij vanaf dan en is de wijk nu geheel gekleurd als „positief‟. De witte vlek in 2010 komt door de komst van de ouderenvoorziening.
62
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Sport en cultuurverenigingen
Soort voorziening
SBO het klaverblad Niftarlake college – voortgezet onderwijs Jeu de Boule vereniging Le Paon Musicalvereniging de firma Gemengd koor van de verrijzenisgezelschap
Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Oefentherapie Caesar Fysiotherapie Spel en sport uitleen
63
10.2 Kwalitatieve gegevens van Pauwenkamp Beschrijving van de wijk Pauwenkamp Pauwenkamp bevat 460 woningen. In het zuidoostelijk deel vormen de woonerven een doorlopend systeem. In het noordwestelijk deel lopen de verschillende woonerven als aftakkingen dood. Het noordoostelijk deel bestaat voor het grootste deel ook uit eenvormige eengezinswoningen in twee bouwlagen. Een uitzondering wordt gevormd door een aantal gestapelde senioren- of levensloop bestendige woningen in twee lagen, gelegen aan de noordwestzijde van het centrale groengebied. Het Klaverblad, een school voor speciaal onderwijs, ligt, tussen de woonbebouwing in het groen. Centraal in de wijk ligt het Niftarlake College. Het leegstaande gebouw van het Economisch College wordt herontwikkeld. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfers voor de wijk Gemiddeld hebben de 23 geïnterviewden een 8- gegeven als cijfer voor de wijk tijdens de straatgesprekken. Gevoel van de wijk De geïnterviewde bewoners van Pauwenkamp zijn zeer tevreden over hun wijk, omdat zij Pauwenkamp een mooie, nette, rustige en schone wijk vinden. De ruimtelijke opzet van de wijk is een groot pluspunt van de wijk. Bewoners kennen elkaar niet allemaal, maar het buurcontact verloopt prima en op straat begroeten de bewoners elkaar. De wijk kent weinig incidenten, wat daarmee ook de trots is van de wijk. De bewoners zijn blij met hun woning, omdat het woningen zijn die ruim zijn ingedeeld. Verder houden de meeste bewoners hun tuin goed bij. Daarmee oogt Pauwenkamp netjes. De bewoners hebben alle benodigde faciliteiten op loopafstand van hun woning. Zo kunnen ze gemakkelijk naar het winkelcentrum in Bisonspoor. Een mooi park dat dichtbij is, sportverenigingen die in de buurt zijn en het superspeelspoor worden als positieve ervaren. Ook de bushaltes zijn vlak bij, alleen is er een aantal bewoners die vinden dat het onderhoud bij de brug van de bushalte wordt verwaarloosd en klaagt men over de hondenpoep. Als symbolische vergelijking lijkt de wijk het meeste op een Audi station: ruimtelijk, degelijk en kwaliteit. Als vergelijking met een winkel lijkt de wijk het meeste op een Bart Smit. De wijk is namelijk een speelse plek voor jong en oud. En met de jaarlijks gehouden opschoondag past de slogan van Bart Smit „Bart ruimt op‟ er ook goed bij. Langlopende issues van de wijkcommissie -
Veels te hoge verkeersdrempels Slechte bestrating
64
SWOT analyse Sterk Goed contact met de buren Voorzieningen dichtbij Centrale ligging Rustige wijk Schoon Aan het water Scholen Bejaardenhuizen Koopwoningen Veel groen Park Vergrijzing als verjonging Dorpskarakter → de sfeer Kansen Groen onderhoud Schoolingang aan fietspad ( andere ingang dichthouden) Afgescheiden hondenveld
Zwak Parkeerbeleid tijdens school evenementen Parkeerplaatsen Huisnummers Veel doorgaande leerlingen door de straten Onvoldoende onderhoud van groenvoorzieningen Hondenpoep Zwerfafval jeugd
Bedreigingen Vergrijzing → jonge gezinnen komen wel, maar gaan weer snel weg Bestrating slecht (putten) Verkeersdrempels (te hoog)
65
11 Analyse Reigerskamp 11.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Reigerskamp Leeftijdopbouw Reigerskamp M V 0-9 117 128 10 - 19 144 135 20 - 29 140 130 30 - 39 152 145 40 - 49 177 187 50 - 59 205 216 60 - 69 120 99 70 - 79 20 16 80 - 89 4 3 Totaal 1079 1059 2138 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
250 200 150 M 100
V
50 0 0-9
10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
66
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Reigerskamp
Maarssenbroek
93,19
88,22 4,25
2,57 1,49 0,89 1,35 0,09 0,23 0,19
Huishouden grootte Wijk Reigerskamp Maarssenbroek
Mensen
Woningen
GEMIDD
2143 22684
840 8828
2,55 2,57
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Reigerskamp is een sterk vergrijzende wijk door relatief weinig kinderen en veel inwoners in de categorie 50-59 jaar. Deze opbouw komt sterk overeen met het Maarssenbroeks gemiddelde. Dat dit zo is, zie je ook aan de gezinsgrootte dat ook nagenoeg gelijk is aan dat van Maarssenbroek. Wel verschilt deze wijk een klein beetje met dat van het totale gemiddelde in de etniciteit; de wijk kent meer autochtonen ten opzichte van heel Maarssenbroek. Woningen Reigerskamp Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Totaal Reigerskamp 808 32 840 Maarssenbroek 2789 1667 4456
% Eigenaren 96,19% 62,59%
% Huurders 3,81% 37,41%
67
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Reigerskamp
116.000
217.986
303.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Opvallend is dat de wijk veel eigen bezit kent: slechts 3,8% is huur. Opvallend is hierbij dat de waarden van de woningen niet in heel grote mate afwijken van het Maarssenbroeks gemiddelde.
68
Leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
De leefbaarheid in 1998 is in Reigerskamp erg hoog. In de jaren erna daalt deze, hoewel deze nog altijd minimaal positief blijft. Pas in het laatste kaartbeeld wordt de leefbaarheid aan de parkzijde van de wijk als positief beoordeeld. Volgens de leefbaarometer wordt dit toegeschreven aan de bevolkingssamenstelling. Op basis van onze eigen data is hier echter geen duidelijke verandering in te zien. 69
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen
Soort voorziening
Milieu Educatief centrum OSM Badminton R.K gemengd koor R.K. Verrijzenisgemeenschap
Gereformeerde Kerk Fysio en manuele therapie Reigerskamp Massagepraktijk Anneke Kroese Abrona ambulante begeleiding Praktijk voor hypnotherapie Cantanova Twirl Majorette vereniging the Pink Panters
Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
70
11.2 Kwalitatieve gegevens van Reigerskamp Beschrijving van de wijk Reigerskamp Reigerskamp bevat circa 800 woningen, waarvan ook hier de meeste eengezinswoningen. Deze eengezinswoningen zijn zowel in de vorm van rijenwoningen als in de vorm van geschakelde patiowoningen. Een deel van de woningen zijn gestapelde terraswoningen. Er bevinden zich ook zorgwoningen. Als voorzieningen zijn er een supermarkt (Lidl), een sportzaal en er is een rooms-katholieke kerk. Binnen Reigerskamp zijn de verschillende veelal lusvormige woonstraten ingericht als woonerf. Mede hierdoor kan de auto vrijwel overal komen en er wordt veel geparkeerd op eigen terrein. Langs de rijksweg A2 ligt het wijkpark met het tenniscomplex. Voor kinderen zijn er in de wijk het Superspeelspoor, een kinderboerderij en een Milieu Educatief Centrum. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfers voor de wijk Zowel in de straatgesprekken als tijdens het groepsgesprek beoordeelden mensen de wijk gemiddeld op een 7. Gevoel van de wijk De bewoners van Reigerskamp die bevraagt zijn, zijn allemaal tevreden over de voorzieningen. De Lidl is vlakbij en de bereikbaarheid naar andere wijken is prima te doen, hoewel misschien iets minder voor ouderen. Er wonen veel werkende mensen. Mensen geven aan dat het fijn zou zijn als er meer buurtfeesten zouden komen of dat het mogelijk wordt om in een (bestaand) gebouw één keer in de week samen te kunnen komen, zodat het contact verbetert. Het klimaatstraatfeest is dan ook de trots van de wijk. Aan de overkant van de flats (vanaf nummer 300 ongeveer) hebben ze onlangs de betegeling verwijderd. In plaats van tegels werd er groen geplant, echter heeft de gemeente volgens de geïnterviewden hier verder niets meer mee gedaan en wordt het slecht onderhouden. Sommige bewoners houden het zelf bij terwijl dit de taak van de gemeente is. Tijdens de gesprekken kwamen ook verschillen tussen de bewoners naar voren. Bewoners die er al lang wonen, (vanaf het begin van het ontstaan van de wijk) hadden vroeger beter contact met de buren dan nu. Ook voelen zij zich minder veilig in Reigerskamp vanwege de jongeren. Terwijl jongere mensen, die korter in de wijk wonen zich veilig voelen en geen overlast hebben van de hangjongeren. Iedereen geeft een andere definitie aan overlast. Als symbolische vergelijking met een auto zou Reigerskamp een tweede hands Ford Focus station zijn. Het is niet nieuw, niet oud maar doorsnee. Het moet een „station‟ zijn, zodat ook de kinderen vervoerd kunnen worden die er veel zijn in de wijk. Als symbolische vergelijking met een winkel is het een V&D, het is middenklas en divers maar wel met kwaliteit. Langlopende issues van de wijkcommissie Bij de wijkcommissie van Reigerskamp zijn geen langlopende issues.
71
SWOT analyse Sterk -
Park kinderboerderij Groen Locatie Gescheiden verkeer → fietsers en auto‟s Klimaatstraatfeest Aktie → trots van de wijk Super speelspoor MEC Redelijk contact met de buren Lidl
Kansen -
Zwak -
Parkeren Bestaande bouw Nieuwe buren → weinig sociaal Vinden van huisnummers Fietsroutes en wandelroutes lopen niet door Naamgeving „Kampen‟ Groen wordt slecht onderhouden Bordje bij het poortje (naar de Lidl) heeft geen effect Rondweg afgesloten
Bedreigingen „Hangplek‟ voor ouderen Bestaande kerk meer gericht op wijkfunctie
-
Plannen A2 en 130 km p/u Hoogspanningsmasten Scholieren → overlast
72
12 Analyse Spechtenkamp 12.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch Spechtenkamp overzicht Leeftijdopbouw Spechtenkamp M V 0-9 59 82 10 - 19 57 72 20 - 29 84 79 30 - 39 88 79 40 - 49 93 93 50 - 59 73 90 60 - 69 52 48 70 - 79 12 11 80 - 89 8 7 Totaal 526 561 1087 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
100 80 60 M 40
V
20 0 0-9
10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0
0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
73
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Spechtenkam p
Maarssenbroek
88,43
88,22 4,25
2,99 2,8 1,77 2,52 0,28 0,65 0,56
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk Spechtenkamp Maarssenbroek
Mensen
Woningen
GEMIDD
1072 22684
427 8828
2,51 2,57
Uit de cijfers blijkt een opvallend aandeel meisjes in de categorie 0 – 19 jaar. Verder is opvallend dat de wijk een jongere opbouw kent, vergeleken met heel Maarssenbroek. Dit zie je ook terug aan de gezinsgrootte en de opbouw in etniciteit. Woningen Spechtenkamp
Wijken Eigenaren Huurders Spechtenkamp 167 260 Maarssenbroek 2789 1667
Totaal 427 4456
% Eigenaren 39,11% 62,59%
% Huurders 60,89% 37,41%
74
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
Wijken Spechtenkamp Maarssenbroek
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
39,11%
60,89% 96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
8,69%
42,93%
57,07% 97,52%
47,55%
52,45% 71,36%
28,64%
WOZ182.000 149.846
2,48%
WOZ +/-
WOZ+
201.284
251.000
218.405
334.154
Kwaliteit woningen De wijk kent veel huurwoningen. Opvallend is dat de WOZ waarden + en –dichtbijelkaar liggen. Dit duidt op een vrij uniform woningaanbod.
75
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2008
2006
2010
De kaartbeelden laten een zeer stabiel beeld zien: de leefbaarheid is gedurende 14 jaar als positief beoordeeld.
76
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen
Soort voorziening
Jenaplanschool de regenboog, Spechtenkamp
Reinaerde De werkspecht Jeugdloket maarssen Logopediepraktijk Spechtenkamp
Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
77
12.2 Kwalitatieve gegevens van Spechtenkamp Beschrijving van de wijk Spechtenkamp De woningen in Spechtenkamp zijn eengezinswoningen in twee bouwlagen, in totaal circa 430 woningen. In de wijk zijn een gezondheidscentrum, een dagvoorziening voor gehandicapten en de Jenaplanschool de Regenboog gevestigd. Het woongebied wordt doorkruist door een watergang met waterpartij, waaraan een groengebied met verblijfsplek is ingericht. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gevoel van de wijk Positief: De wijk Spechtenkamp is een kleinere wijk binnen Maarssenbroek. Kindvriendelijk, overzichtelijk en rustig zijn woorden die de meeste mensen gebruiken om hun wijk te beschrijven. Verder zijn mensen in de wijk te spreken over de makkelijke toegang tot voorzieningen. Het feit dat er een apotheek in de wijk aanwezig is, wordt als positief ervaren. Sommige bewoners zeggen geen contact in de wijk te kunnen vinden als je geen hond of kinderen hebt. Er zouden meer initiatieven plaats mogen vinden in Spechtenkamp. Maar de bewoners zijn over het algemeen tevreden over hun wijk. Als trots van de wijk wordt door de buurtbewoners het woonerf genoemd. Als de wijk moet kiezen voor een automerk is dat een Renault. Als de wijk een winkel zou zijn, is dit een Top 1 Toys. Namelijk omdat het een kinderwinkel is en een kleinere keten. Negatief: De wijk is volgens bewoners wel aan het verpauperen. Dit komt volgens hen vooral door de houding van verschillende “asociale” gezinnen in de wijk. Vooral de bewoners die al langer in de wijk wonen ondervinden hier last van. Verder wordt er door het ene deel van de wijk geklaagd over te weinig groen terwijl de andere kant de groenvoorzieningen prima vinden. Ook de vele leegstaande woningen worden als negatief ervaren. Niet alleen dat het ongezellig is voor de bewoners, maar ook omdat de leegstaande woningen worden ervaren als verpaupering. Gegeven cijfer voor de wijk Gemiddeld cijfer voor de wijk gegeven door de 19 geïnterviewden is: 6.9 Dit cijfer komt door zeer verschillende reacties van bewoners. Waar sommige mensen de wijk een 6.5 gaven, gaven sommige mensen ook cijfers van boven de 7 en in één geval gaf iemand zelfs een 10. Mensen hebben verschillende standpunten over hun wijk, wat vaak gerelateerd was aan de leeftijd van mensen. De mensen die al lang in de wijk wonen zeggen dat de wijk achteruit is gehold vergeleken met toen ze er net kwamen wonen. De mensen die hier korter wonen zijn over het algemeen positiever. Langlopende issues wijkcommissie De criminaliteit in de wijk en dan met name de woninginbraken. Volgens de commissie moeten er meer mensen in het signaleringsteam. Ook de hondenpoep blijft een issue.
78
SWOT analyse Sterk Goed groenonderhoud Rustige wijk Kindvriendelijke wijk Woonerf Gezondheidscentrum Apotheek School Kleine wijk / overzichtelijk Speelvoorzieningen (voetbalveld oa) Centraal gelegen Kansen -
“Werkspecht” Meer speelvoorzieningen Starterswijk / jonge gezinnen Voormalige huurwoningen worden koop Actieve wijkcommissie / signaleringsteam
Zwak -
Forenzenwijk (sociale controle overdag mist) Toegangsweg (in- uitgang) Parkeergelegenheid Locatie sociale voorzieningen Betrokkenheid huurders Milieustraat ontbreekt Leegstand
Bedreigingen -
Intentie zendmast plaatsen Hondenpoep Waardedaling koopwoningen Grondverzakking Overschrijding max. snelheid (woonerf) Leegstand voormalige huurwoningen
79
13 Analyse Valkenkamp 13.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Valkenkamp Leeftijdsopbouw Valkenkamp M V 0-9 111 117 10 - 19 179 176 20 - 29 133 127 30 - 39 120 135 40 - 49 170 197 50 - 59 235 230 60 - 69 119 92 70 - 79 19 13 80 - 89 1 5 90 - 99 0 3 Totaal 1087 1095 2182 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
250 200 150 M 100
V
50 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500
2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
80
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Valkenkamp
Maarssenbroek
90,61
88,22 4,25
3,13 1,84 1,84 1,43 0,23 0,23 0,69
Huishouden grootte Wijk Valkenkamp Maarssenbroek
Mensen
Woningen
Gemiddeld
2172 22684
733 8828
2,96 2,57
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Valkenkamp is een echte gezinswijk met pieken in de leeftijdscategorieën 10-19 jaar en 50 -59 jaar. De gemiddelde gezinsomvang bevestigd dit beeld. Tevens is opvallend dat er opvallend weinig ouderen wonen in Valkenkamp. Wanneer de mensen van 50-59 blijven wonen, zal er een sterke vergrijzing ontstaan in de wijk.
Woningen Valkenkamp Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Valkenkamp Maarssenbroek
Eigenaren 638 2789
Huurders 95 1667
Totaal 733 4456
% Eigenaren 87,04% 62,59%
% Huurders 12,96% 37,41%
81
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
39,11%
60,89% 96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
8,69%
42,93%
57,07% 97,52%
47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Valkenkamp
195.000
253.904
423.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Naar verhouding kent de wijk veel eigen bezit vergeleken met overig Maarssenbroek. Opvallend is dat de WOZ+ waarde voor Maarssenbroeks begrip extreem hoog is.
82
Kaartjes leefbaarometer (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
83
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
Soort voorziening
Rientjes Mavo
Basketbalvereniging OSM JoRoW watersporten Volleybalvereniging VOC Maarssen Wielentourclub Maarssen Barbershop koor Lake district Sound
Sportaccommodaties
Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Gereformeerd jeugdwerk Maarssenbroek Abrona ambulante zorg Valkenkamp
84
13.2 Kwalitatieve gegevens van Valkenkamp Beschrijving van de wijk Valkenkamp De wijk Valkenkamp bevat circa 800 woningen, waaronder geschakelde woningen en twee-onder-een-kapwoningen. In de zuidoosthoek van wijk, nabij de langzaam verkeersroutes naar de omliggende gebieden, ligt een complex met een onderwijsvoorziening, een dagvoorziening voor verstandelijk gehandicapten en zorgwoningen. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gevoel van de wijk Positief: De wijk Valkenkamp is een grote wijk. Toch behoud de wijk volgens de bewoners een kleinschalig karakter door de verschillende typen woningen binnen de wijk. De bewoners vinden hun wijk erg mooi. Ook de initiatieven die gedaan worden in de wijk zijn goed. Al speelt hier ook het issue dat er van de ene wijkbewoner meer evenementen mogen plaatsvinden en van de ander juist minder. Het contact onderling is goed. Al zeggen veel mensen dat ze vooral contact met hun naaste buren hebben (dit zijn vooral de mensen die in de twee onder een kap woningen wonen). Het gevoel van rustig wonen met natuur in de buurt en toch voorzieningen binnen handbereik (die van Zwanenkamp) is een pluspunt voor de bewoners. Het park is dan ook de trots van de wijk. Als symbolische vergelijking met een auto is dat een Saab; degelijk, beetje sjiek/stijlvol maar niet te. De symbolische vergelijking met een winkel zou dat de H&M zijn; enerzijds toegankelijk door de wat goedkopere kleding, maar ook een duidelijke afdeling met wat meer chique een duurdere kleding. Zo ook in de wijk met huurwoningen en ook duurdere koopwoningen. Negatief: De bewoners klagen dat er soms overlast is van (hang)jeugd. Dit zou niet alleen tussen Zwanenkamp en Valkenkamp plaatsvinden maar ook in speeltuintjes midden in de wijk. Volgens een paar jongeren in de wijk is dit geen overlast, maar moeten ze wel buiten zitten omdat er niets te doen is in de wijk zelf. En als ze overdekt willen zitten moeten ze een lang stuk fietsen naar bijv. Bisonspoor. Oudere bewoners vinden hun wijk nog steeds erg prettig. Alleen vinden ze het jammer dat er steeds minder contact is met de straat. Ook de afwezigheid van politie is een punt. Ze mogen van de bewoners wel wat vaker door de wijk komen rijden. Cijfer voor de wijk Het gemiddelde cijfer voor de wijk gegeven door de 20 op straat geïnterviewde mensen is een 7.6. Een erg hoog cijfer. Mensen willen liever niet weg uit Valkenkamp. Ze hebben het er naar hun zin. Zowel de jonge gezinnen als de ouderen waarvan de kinderen het huis al uit zijn. In twee gevallen sprak ik met bewoners die (gedeeltelijk)opgegroeid zijn in Valkenkamp en er zelf ook weer zijn gaan wonen. Langlopende issues wijkcommissie Het enthousiasmeren van buurtbewoners voor het signaleringsteam van de wijk is moeilijk. Verder kan men uit de verslagen van de wijkcommissie opmaken dat er duidelijk en snel gehandeld en gecommuniceerd wordt over agendapunten.
85
SWOT Analyse Sterk Groen/ park /water (wandel mogelijkheid/hardlopen. Bereikbaarheid Scholen/supermarkten Gevarieerde huizenbouw/minder huurwoningen Goed vertegenwoordigd door de wijkcommissie. Goede wijkagent en wethouder. (zij voelen zich betrokken en laten alles snel weten aan de wijkcommissie.) Sociale cohesie Kansen Park stuk zwanenkamp meer eruit halen zoals een verblijfsplek/ picknicken zorgt voor meer sociale cohesie. Hondenpoep aan het begin van het park en in het park Parkeergelegenheid (weinig plek en de auto‟s kunnen niet goed neergezet worden)
Zwak Mensen zetten spullen voor de deur neer waar eigenlijk de auto behoord te staan.(dit mag wettelijk niet) Valkenkamp heeft geen speciale plek voor hangjongeren Verlichting aan het park en in steegjes. Soms overlast van jeugd Te weinig surveillance van politie in de wijk Soms zorgen verkeerd geparkeerde auto‟s aan het begin van de wijk voor onveilige situaties. Bedreigingen De hangjongeren tussen Zwanenkamp en Valkenkamp: de Jop (jongerenontmoetingsplek). Daling prijzen van de koopwoningen. De auto‟s rijden te hard op een bepaalde weg in Valkenkamp. Dit begint om vijf uur in de ochtend al. Verpaupering van de huurhuizen Veel koophuizen stonden leeg dus worden nu verhuurd
86
14 Analyse Waterstede 14.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Leeftijdopbouw Waterstede M V 0-9 12 10 10 - 19 20 17 20 - 29 14 13 30 - 39 15 20 40 - 49 36 34 50 - 59 28 24 60 - 69 16 15 70 - 79 11 13 80 - 89 13 7 90 - 99 2 0 Totaal 167 153 320 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
Waterstede 40 35 30 25 20 15 10 5 0
M V
00 - 09 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
87
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Waterstede
Maarssenbroek
86,44
88,22 4,25
4,1 3,79 2,21 0,95 0 0,63 1,89
Huishouden grootte Wijk Waterstede Maarssenbroek
Mensen
Woningen
Gemiddeld
317 22684
137 8828
2,31 2,57
1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Ten opzichte van het gemiddelde van Maarssenbroek wijkt de leeftijdsopbouw van Waterstede sterk af. Er wonen veel mensen in de categorie 40-49 jaar. Ook wonen er opvallend veel mannen in de categorie 80-89 jaar. (meestal zijn in deze leeftijd de vrouwen over-vertegenwoodigd.) De wijk is een goede mix tussen alleenstaanden, tweepersoonshuishoudens en gezinnen. Woningen Waterstede Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Waterstede Maarssenbroek
Eigenaren 87 2789
Huurders 50 1667
Totaal 137 4456
% Eigenaren 63,50% 62,59%
% Huurders 36,50% 37,41%
88
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04% 39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96% 60,89%
96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen
Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Waterstede
261.000
311.588
395.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Ondanks de gelijke verdeling van huur/koop ten opzichte van Maarssenbroek is de WOZ waarde wel veel hoger is dan het gemiddelde van Maarssenbroek.
89
Leefbaarheid (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008 2010 Waterstede is de jongste wijk van Maarssenbroek. De wijk is gebouwd in 2004. Daarom is de wijk op de kaarten 1998 en 2006 nog niet geheel gekleurd. Te zien is dat de beleving van deze wijk vanaf de start positief is. Dit is ook te verwachten bij een geheel nieuwe wijk met veel koopwoningen. Voorzieningen De wijk waterstede kent geen voorzieningen in de wijk zelf.
90
14.2 Kwalitatieve gegevens van Waterstede Beschrijving van de wijk Waterstede De wijk Waterstede is later gerealiseerd dan de andere wijken. In de wijk zijn circa 80 grondgebonden woningen en twee appartementengebouwen gebouwd, variërend in hoogte van vijf tot negen bouwlagen. De bebouwing heeft een modern en stedelijk karakter. Langs de spoorbaan en de Verbindingsweg staan rechte, gesloten blokken. Daarachter staan, aan een hof, rijen geschakelde woningen die ten opzichte van elkaar verspringen. In de richting van het stationsgebied staan twee woontorens. Aan de zijde van Antilopespoor is Waterstede met een ruime waterpartij afgebakend, waar de wijk haar naam aan heeft ontleend. Aan de spoorzijde is langs de weg een breed groen talud aanwezig met een fiets- en wandelpad en nabij de Verbindingsweg bevindt zich een speelvoorziening. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Cijfer voor de wijk Het gemiddelde cijfer gegeven voor de wijk door de 20 geïnterviewde mensen is een 8Gevoel van de wijk De wijkbewoners voelen zich zeer prettig in de wijk. Ze vinden het de beste wijk, omdat het ruim opgezet is. De meeste wijkbewoners zouden niet in andere wijken in Maarssenbroek willen wonen, omdat men in de rest van de wijken geen ruimte heeft, ‘alles zit dicht tegen elkaar aan’. Door goed buurtcontact, weet je dat andere buren ook op je kinderen letten die buitenspelen. Dit geeft een veilig gevoel. Overlast in de wijk is er soms en dan alleen in de avonduren. Dit geven alleen de bewoners aan die in de buurt van het speeltuintje wonen. Verder voelt de bewoner zich veilig in de wijk en durft ook in de avonden alleen over straat te lopen. Nadeel van de mooie dijk is dat er veel bewoners van andere wijken met hun hond over heen lopen en laten de behoefte van de hond achter op de dijk. Spelende kinderen zitten onder de poep. De bewoners vinden het jammer dat daar niet vaker tegen opgetreden wordt. Dit zorgt ervoor dat de kinderen een iets minder speelbereik hebben en het plezier van spelen op/naast de dijk niet meer kan. De symbolische vergelijking als auto voor deze wijk is een „Audi‟ gekozen, omdat de wijk nieuw is en net als een Audi zonder drukte of poeha. En in de wijk zijn zelf veel bewoners ook in bezit van een Audi. Voor de symbolische vergelijking met een winkel is voor de winkel „Beversport‟ gekozen, omdat het een speciaalzaak is die actief, open, maar ook divers is. De bewoners vinden dus dat de wijk actief bezig is en de bewoners sociaal zijn ingesteld. Langlopende issues van de wijkcommissie Bij de bijeenkomsten zijn vanuit de wijkcommissies geen langlopende issues naar voren gekomen.
91
SWOT analyse Sterk -
Goed contact met de buren Gezellige buurt Kindvriendelijke ligging Centrale ligging Voorzieningen zijn dichtbij (loopafstand) Rustige wijk Schoon Doodlopend straat (komen alleen mensen die in de straat moeten zijn) Veel water
Kansen -
Zwak -
Weinig parkeerplaatsen Veel hondenpoep op de dijk Speeltuin is beperkt qua toestellen Activiteiten worden groot aangegeven, maar de borden worden vervolgens niet weggehaald Geluidsscherm van de trein is lelijk Geluid van de trein Te weinig groen
Bedreigingen Glasbak en een brievenbus in de buurt Een aantal opvangblikrekken plaatsen bij het fietspad langs het spoor Speeltuin uitbreiden met gevarieerde rekken, kinderen zijn snel uitgespeeld (tennistafel) Basketbal palen
-
Spelende kinderen op de dijk, zitten onder hondenpoep Overlast jongeren in de speeltuin na 22.00u Weinig betrokkenheid appartementen Sommige vinden overlast van jongeren uit Antilopespoor
92
15 Analyse Zebraspoor 15.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Zebraspoor Leeftijdsopbouw Zebraspoor M V 0-9 99 114 10 - 19 88 83 20 - 29 128 140 30 - 39 147 134 40 - 49 123 125 50 - 59 138 124 60 - 69 76 81 70 - 79 39 49 80 - 89 15 23 90 - 99 2 7 Totaal 855 880 1735 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
160 140 120 100 80
M
60
V
40 20 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
93
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Zebraspoor
Maarssenbroek
87,63
88,22
Huishouden grootte Wijk Zebraspoor Maarssenbroek
5,47 1,65 1,71 1,31 0,34 0,86 1,03
4,25 1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Mensen
Woningen
Gemiddelde
1754 22684
769 8828
2,28 2,57
Wanneer de leeftijdsopbouw en de gezinsgrootte gezamenlijk bekeken worden, duidt dit er op dat in deze wijk veel jonge/kleine gezinnen wonen. De etnische opbouw is nagenoeg gelijk aan die van Maarssenbroek. Woningen Zebraspoor Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Zebraspoor 450 319 Maarssenbroek 2789 1667
Totaal 769 4456
% Eigenaren 58,52% 62,59%
% Huurders 41,48% 37,41%
94
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
39,11%
60,89% 96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
8,69%
42,93%
57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Zebraspoor
99.000
194.943
330.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
Zebraspoor ligt ten aanzien van het woningbezit gelijk aan dat van het gemiddelde in Maarssenbroek. Het woningaanbod is echter zeer uiteenlopend. Opvallend hierbij is dat, ondanks dat de WOZ+ gelijk is aan het Maarssenbroeks gemiddelde, het grootste deel van de woningen een lage WOZ kent. Hierdoor heeft deze wijk na Antilopespoor de laagste gemiddelde WOZ van Maarssenbroek. Dit biedt waarschijnlijk veel kleine gezinnen de kans om betaalbaar te wonen.
95
Leefbaarheid (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
Ten aanzien van de leefbaarheid heeft de wijk een positieve trend doorgemaakt. Werd de wijk in de oudere kaartbeelden nog gedeeltelijk beoordeeld als matig positief, is dit in 2010 geheel positief.
96
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
Soort voorziening
Agogische praktijk Maarssen Schaakvereniging Vegtlust De blauwe reiger TV
Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Gereformeerde Kerk Zebraspoor en Reigerskamp Cranio-sacraal Practitioner
97
15.2 Kwalitatieve gegevens van Zebraspoor Beschrijving van de wijk Zebraspoor Zebraspoor bevat circa 770 woningen, voornamelijk eengezinswoningen. Om Zebraspoor een eigen identiteit te geven, is bij de ingang van het woongebied vanaf de Safariweg een entreeplein aangelegd. Tussen Zebraspoor en Spechtenkamp, en ook tussen Zebraspoor en Kamelenspoor, ligt een brede zone van water en groen. Vanaf de grote waterpartij loopt een groengebied in Zebraspoor tot nabij het entreeplein. Hierdoor ontstaat een verdeling in een noordelijk en een zuidelijk deel. In Zebraspoor bevindt zich het woonzorgcentrum Willem van Hoornhof. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfer aan de wijk Het gemiddelde cijfer van de buurt komt uit op een 7.2. In totaal zijn er 22 mensen op straat geïnterviewd. Dit cijfer komt tot stand doordat iedereen wel tevreden is. Weinig mensen willen weg uit de wijk. Verder is dit een gemoedelijke wijk met weinig issues. Alleen het individualisme in de wijk wordt als negatief ervaren. Als er meer samenhang ontstaat zullen mensen ook meer geneigd zijn elkaar op kleine irritaties aan te gaan spreken. Verder is Zebraspoor volgens de bewoners een prima wijk om in te wonen. Alleen de daken die aan vervanging toe zijn en de asbest in de wijk maken bewoners boos. Het wijkgevoel is gelukkig verder erg positief. Het gevoel van de wijk Zebraspoor is geen uitgesproken wijk. Mensen wonen er redelijk naar hun zin, maar mensen zijn niet uitbundig enthousiast of negatief over dingen in de wijk. Contact met de buren is er wel, maar contact verder in de straat is eerder toeval dan dat dat structureel voor komt. En dat is opvallend, want mensen zouden het wel anders willen. De jaarlijkse rommelmarkt is de trots van de wijk te noemen volgens mensen op straat, maar ook de wijkentree en het groen is iets waar de wijkcommissie erg trots op is.. Iets wat lang niet in alle andere wijken van Maarssenbroek voor komt en veel gezelligheid met zich mee brengt. De symbolische vergelijking van de wijk met een auto zou een Espace zijn; lekker ruim voor gezinnen met kinderen. De vergelijking met een winkel zou dat een goed gesorteerd tuincentrum zijn: veel groen en veel keus.
Langlopende issues van de wijkcommissie De dakenvervanging is een punt waar de wijkcommissie al lang over praat. Ook in het wijkkrantje wordt hier aandacht aan besteed. Al is dit een punt dat niet bij de wijkcommissie ligt. Dit is een punt voor Portaal.
98
SWOT analyse Sterk -
Veel groen en water in de wijk. Dit moet zo blijven. Contact met naaste buren in de wijk is goed. Jaarlijkse rommelmarkt. Veel mensen wonen met plezier in de wijk. Kinderrijk Goede leefomgeving Weinig problemen Erg groen in verhouding tot andere wijken Alle voorzieningen in de buurt
Kansen -
Meer kleinschalige buurtinitiatieven. (borrel of BBQ met hofje of pleintje) Meer mensen attent maken op asociaal gedrag. Dus; elkaar meer aanspreken. De twee kanten van de wijk meer met elkaar verbinden. Kinderspeelplaatsen upgraden en Meer initiatieven voor de jongeren ( 14 t/m 20) in de wijk. Adoptiegroen uitbreiden Vijver beter benutten en onderhouden Stroompunt per wijk instellen voor verschillende activiteiten zoals kerstbomen
Zwak -
Betrokkenheid buurt t.o.v. buurtinitiatieven is laag. Voor jongeren is er niets te doen in de wijk. Bij de (voormalige)huurwoningen moeten de daken vervangen worden, asbest. - Troep in de wijk (winkelwagentjes die rondslingeren, particuliere containers die te lang blijven staan) - Bijna alleen contact met naaste buren. Maar niet met de buren verderop. - Soms last van jongeren die bij de tunnel staan en hard schreeuwen . (Dit is alleen van toepassing op de woningen rond nr. 237) - In de winter worden door de strooiwagen nog wel eens stukken overgeslagen wat gevaarlijke situaties oplevert. Bedreigingen -
Niet iedereen heeft zin in meer buurtcontact. Die zijn tevreden met het contact met naaste buren. Houding van bewoners t.o.v. Portaal en de gemeente. (asbest gerelateerd) Jongeren zoeken elkaar liever op bij hangplekken in de wijk. Hard rijden
-
99
16 Analyse Zwanenkamp 16.1 Kwantitatieve gegevens Demografisch overzicht Zwanenkamp Leeftijdsopbouw Zwanenkamp M V 0-9 172 170 10 - 19 230 216 20 - 29 171 190 30 - 39 167 184 40 - 49 241 297 50 - 59 293 282 60 - 69 97 95 70 - 79 21 24 80 - 89 1 8 90 - 99 0 1 Totaal 1393 1467 2860 Leeftijdsopbouw Maarssenbroek M V 0-9 1263 1290 10 - 19 1463 1407 20 - 29 1495 1523 30 - 39 1645 1575 40 - 49 1712 1889 50 - 59 1829 1999 60 - 69 1277 1253 70 - 79 377 409 80 - 89 116 209 90 - 99 8 29 Totaal 11185 11583 22768
350 300 250 200
M
150
V
100 50
0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
2500 2000 1500
M
1000
V
500 0 0 - 9 10 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
100
Nationaliteiten Etniciteit Nederlands Overig - niet westers Westers Surinaams Moer-lands Turks Antilliaans Marokkaans
Zwanenkamp
Maarssenbroek
89,13
88,22
3,55 1,62 2,67 1,3 0,35 0,53 0,84
4,25 1,94 2,12 1,41 0,42 0,5 1,37
Huishouden grootte Wijk Zwanenkamp Maarssenbroek
Mensen
Woningen
Gemiddeld
2842 22684
1015 8828
2,80 2,57
De wijk Zwanenkamp is een echte gezinswijk. Dit is zowel te zien aan de relatief jonge bevolkingsopbouw en aan de hoge gezinsgrootte. Verder kent de wijk veel vrouwen in de leeftijd 40-49 jaar. Woningen Reigerskamp Huur en koop woningen (totalen en in procenten) Wijken Eigenaren Huurders Totaal Zwanenkamp 737 278 1015 Maarssenbroek 2789 1667 4456
% Eigenaren 72,61% 62,59%
% Huurders 27,39% 37,41%
101
Maarssenbroek 2011 % Eigenaren Zwanenkamp Zebraspoor Waterstede Valkenkamp Spechtenkamp Reigerskamp Pauwenkamp Maarssenbroek Kamelenspoor Fazantenkamp Duivenkamp Boomstede Bloemstede Antilopespoor
% Huurders
72,61% 58,52% 63,50% 87,04%
39,11%
27,39% 41,48% 36,50% 12,96%
60,89% 96,19% 85,14%
3,81% 14,86%
62,59% 63,73%
37,41% 36,27% 91,31%
42,93%
8,69% 57,07%
97,52% 47,55% 28,64%
2,48% 52,45% 71,36%
Kwaliteit woningen
Wijken
WOZ-
WOZ +/-
WOZ+
Zwanenkamp
163.000
222.565
380.000
Maarssenbroek
149.846
218.405
334.154
De verhouding koop-huur en de WOZ waarden verschillen niet in grootte mate van het gemiddelde van heel Maarssenbroek. De wijk is echter groot vergeleken met de andere wijken. Daarbij is de wijk verdeeld in een overwegend koop deel en een overwegend huur deel. Hierdoor is het begrijpelijk dat de waarden voor de hele wijk tezamen gemiddeld uitkomen. Binnen de wijk zijn er echter wel (vrij grote) verschillen. Dit komt beter tot uiting op de CBS kleuren kaarten te zien bij de analyse voor heel Maarssenbroek.
102
Leefbaarheid (zie toelichting in bijlage 1)
1998
2006
2008
2010
Ondanks dat de wijk in 2010 geheel positief wordt gekenmerkt, kent de wijk in de jaren ervoor een minder uniform beeld. Op de oudere kaartbeelden is te zien dat het oostelijk deel van de wijk vanuit een „matig positieve‟ situatie komt. Om ervoor te behoeden dat de wijk weer afglijdt zal er komende jaren aandacht nodig zijn voor het oostelijk deel van Zwanenkamp.
103
Voorzieningen Voorziening Winkels Horeca, uitgaansgelegenheid Bank, post Peuterspeelzalen Kinderopvang / Buitenschoolse opvang Basisscholen
Voortgezet onderwijs Overige educatieve organisaties Sport en cultuurverenigingen
Soort voorziening Winkeliersvereniging Vogelkamp Wijkcentrum t schuurtje
Sportopvang Maarssen. J.C. van der Wal school De Triangel Fransiscus
Judoclub Maarssen OSM Atletiek
Sportaccommodaties Buurthuizen Bibliotheek Kerken Jongerenvoorzieningen Medische voorzieningen Culturele voorzieningen Recreatie voorzieningen
Evangelische broedergemeente Utrecht Hernshutters Huisartsenpraktijk Zwanenkamp Helioszeel praktijk voor kunstzinnige therapie Krea Teja zwanenkamp
104
16.2 Kwalitatieve gegevens van Zwanenkamp Beschrijving van de wijk Zwanenkamp Zwanenkamp is met ruim 1.000 woningen de grootste woonbuurt van Maarssenbroek. De woningen bestaan uit twee-onder-een-kapwoningen, aaneengeschakelde woningen en rug-aan-rugwoningen. Net als in Valkenkamp zijn ook hier geen erven, maar trottoirs. Vrijwel alle woningen zijn per auto bereikbaar. In de wijk zijn een winkelcentrum, een „scholeneiland‟, wijkcentrum het schuurtje, het wijkpark, en een buitensportcomplex met atletiekbaan aanwezig. Bij het winkelcentrum zijn parkeervoorzieningen en speel- en groenvoorzieningen gesitueerd. Aan de oostzijde van de wijk bevindt zich een gemaal. In de noordoosthoek ligt een klein woonwagencentrum. (bron: Bestemmingsplan Maarssenbroek Woongebied, 2011) Gegeven cijfer voor de wijk Gemiddeld cijfer gegeven door de 32 geïnterviewden is een 7,9 Gevoel van de wijk De bewoners die we hebben gesproken op straat vinden het over het algemeen zeer prettig wonen in Zwanenkamp, wegens de voorzieningen die gemakkelijk bereikbaar zijn, maar ook de rust en het fijne huis dat zij hebben. De bewoners hebben goed buurtcontact. Opvallend was dat mensen aangaven dat zij het onderling wel heel gezellig hebben, maar verderop/om de hoek de bewoners weinig tot niet met elkaar praten. Als je dit aan de bewoners verderop vraagt, wordt er hetzelfde antwoord opgegeven. De wijk Zwanenkamp is ontzettend groot, met een groot verschil in huur- en koopwoningen. Hierdoor ontstaat er een grote diversiteit in de wijk. Aan de hand van de gesprekken merk je dat de bewoners in het Oostelijk deel van de wijk iets korter door de bocht de zaken bewoorden dan in het Westelijke deel. Het verschil in type mensen is ook terug te zien aan de tuinen van bewoners: aan de ene kant van de wijk zijn ze zeer mooi ingedeeld, maar aan de andere kant van Zwanenkamp totaal niet. Deze mensen onderhouden zelf hun tuin niet De bewoners zijn in heel Zwanenkamp zeer positief over hun woningen. Ze vinden dat het ruim opgezet is voor een redelijke prijs. Ook zijn er woningen die gelijkvloers zijn ingedeeld. Dit zijn ideale woningen voor oudere- en alleenstaande mensen. De woningen in Oost zijn zodanig ingedeeld dat er een hofje is dat weer omringd is met andere woningen. De mensen die in het hofje zelf wonen, vinden dit ontzettend prettig. Zij hebben vanuit de gemeente een mooi stuk plantsoen gekregen die ze zelf mogen onderhouden. Dit oogt zeer aantrekkelijk. Door de betonnen palen om het plantsoen heen komen er geen hangjongeren en blijft het plantsoen voor de bewoners mooi. De speeltuinen zijn simpel ingedeeld met eenvoudige speeltoestellen. Te zien is dat kinderen er even op spelen en zich vervolgens vervelen. Meer diversiteit in de toestellen, zal de kinderen eerder aantrekken tot speelplezier. Over de andere voorzieningen in de wijk zijn de bewoners zeer tevreden. Hier komt men elkaar tegen met boodschappen doen en maken een praatje. Dit zorgt voor een positieve sociale binding voor de bewoner. Zwanenkamp heeft twee auto‟s uitgekozen waar de wijk in symbolische zin het meest op lijkt. Er is voor de Oostkant gekozen voor een lelijk eendje, omdat aan die kant van de wijk niet alles netjes is. Voor de Westkant is er gekozen voor een BMW als modale auto, omdat aan die kant van de wijk alles netter is en niet rommelig. De winkel die het best symbolische de wijk weergeeft is de Kwantum Doe het zelf: Wel wat uitstraling, maar het kan beter.
105
Langlopende issues van de wijkcommissie De bewegwijzering in de wijk wordt veel over gepraat. In de wijk verdwaal je gemakkelijk. Ook is het handig om voor de fietsers borden te hangen, zodat zij niet verdwalen in de wijk. Er is ook veel hondenpoep in de wijk dat overlast zorgt. De bewoner laat de hond hun behoefte doen maar ruimt het niet op.
SWOT analyse Sterk -
Goed contact met de buren → staan voor je klaar Supermarkten Veel voorzieningen Dokter Huizen zijn ruim, betaalbaar Kinderboerderij Dicht bij de natuur Hoge drempels bij de voorzieningen Scholen Wijkcentrum het Schuurtje
Kansen -
Speeltoestellen moderniseren (tafeltennis) Meer organiseren voor kinderen van 5 t/m 12 jaar Meer voorzieningen voor ouderen Groenonderhoud Hangplek voor jongeren Borden hangen om makkelijker bij bestemming te komen Betere mix van voorzieningen afgestemd op bewoners
Zwak -
Parkeerplaats bij scholen te weinig → belemmering voor de bewoners Groen slecht onderhouden Rommelige tuinen Instroom nieuwe bewoners matige sociale bijdrage (oost) Veel doorgaande leerlingen door de straten Geen activiteiten voor jongeren → opgroeiende jeugd Druk →verkeer (kinderen die naar school worden gebracht etc.) Onvoldoende onderhoud van groenvoorzieningen Jongeren? die dealen bij winkelcentrum Overlast scooters bij hangplekken Onvoldoende handhaving bij overlast Buurthuis is commercieel geworden → consumptie kopen Matige wegwijzing voor de fietsers die van de A2 fietsbrug komen
Bedreigingen -
Hangjongeren bij het winkelcentrum/speeltuin → mensen durven in de avond niet te pinnen Hondenpoep Tolerantie ouderen en jongeren Inbraakmeldingen vergrijzing → jonge gezinnen komen wel, maar gaan weer snel weg duidelijk verschil tussen huur- en koopwoningen weinig huizen voor oudere mensen bushalte geen goede hoogte
106
17 Bijlage 1 Toelichting op kaarten leefbaarometer Het ministerie van Binnenlandse zaken heeft maart 2011 het onderzoeksrapport ‘Omslagpunten in de ontwikkeling van wijken – Leefbaarheid en selectieve migratie’ gepubliceerd. Het doel van het onderzoek Met de indicatoren en interventiesuggesties die worden gegeven in het rapport, kunnen gemeenten meer grip krijgen op het sturen van de leefbaarheid in wijken. Daarbij zijn voor dit onderzoek de volgende vragen gesteld: • Is leefbaarheid van invloed op selectieve migratie? • Zijn er omslagpunten in de relatie tussen (ontwikkelingen van de) leefbaarheid en selectieve migratie? • Markeren deze omslagpunten ook veranderingen in percepties en oordelen van bewoners die inzichtelijk kunnen maken waarom een omslagpunt zich voordoet? Het onderzoek is in sterke mate beleidsrelevant. Immers, als er omslagpunten kunnen worden benoemd, wint het leefbaarheidsbeleid potentieel aan efficiëntie. Er kan dan namelijk worden ingegrepen vóór een vervalspiraal is ingezet in plaats van gereageerd op al ontstane probleemsituaties. Als dit gebeurt vóór het omslagpunt is bereikt, hoeven deze ingrepen minder „zwaar‟ te zijn dan wanneer een wijk al is afgegleden tot een echte probleemwijk. Maar ook bij positieve ontwikkelingen is het van belang te weten tot welk punt die verbeteringen (bijvoorbeeld van de veiligheid) moeten worden doorgezet, om te voorkomen dat een wijk weer terugvalt. Wanneer is er een omslagpunt? De punten waarop de negatieve ontwikkelingen merkbaar worden en tot een versnelling leiden in het proces van selectieve migratie, bevinden zich namelijk ruwweg bij de overgang van „zeer positief‟ naar „positief‟ en vervolgens nog een keer bij de overgang van „positief‟ naar „matig positief‟. Bij het eerste omslagpunt – early early warning genoemd, is de ontwikkeling van de leefbaarheid in totaliteit van belang voor het ontstaan van selectieve migratie. Bij het tweede omslagpunt – early warning genoemd, gaat het om de ontwikkeling van de samenstelling van de bevolking. Early early warning Bij het „early early warning‟-omslagpunt is het – zoals gezegd – de verslechtering van de leefbaarheid in algemene zin die van invloed is op het ontstaan van selectieve migratie. Dat betekent ook dat het beleid in beginsel kan aangrijpen op het gehele spectrum van omgevingscondities die van invloed zijn op de leefbaarheid. Uit de oordelen van bewoners kan worden opgemaakt dat in het bijzonder het onderhoud en de kwaliteit van de directe woonomgeving van belang zijn. Onderhoud van perken en plantsoenen, van woningen en van tuinen, alsmede het creëren van goede voorzieningen voor jongeren en kinderen, zijn aandachtspunten die in dit stadium een neerwaartse ontwikkeling kunnen keren. Daarnaast is aandacht voor de wijze waarop mensen in de buurt met elkaar omgaan van belang. Early warning Bij het „early warning‟-omslagpunt is het primair de samenstelling van de bevolking zelf, die aanleiding is voor een versnelling van het proces van selectieve migratie. Dat maakt het ingrijpen al wat ingewikkelder. Maar zolang het omslagpunt nog niet is bereikt, zijn er nog wel mogelijkheden om een versterkte uitstroom van meer kansrijke huishoudens te beperken. Daarbij is – naast de woonomgeving – ook de „woontechnische‟ kwaliteit van belang. De kansrijken die uitstromen, doen dit onder meer omdat ze op zoek zijn naar grotere woningen. Als die in de wijk kunnen worden gevonden, is de kans groter dat de uitstroom wordt beperkt. Op het vlak van de woonomgeving is in deze gebieden aandacht nodig om te voorkómen dat de veiligheid verslechtert tot onder het basisniveau en dat de publieke ruimte verloedert. Gebieden die in 2002 in de early warning-zone lagen, bestonden relatief veel uit huurwoningen uit de bouwperiode 1960-1980 en waren vooral in de middelgrote gemeenten te vinden. In de twee omslagpunten bij een neerwaartse ontwikkeling is een toenemende „zwaarte‟ van te nemen maatregelen te herkennen. Voor het eerste omslagpunt (early early warning) kan nog worden 107
ingezet op „schoon en heel‟ en op het bevorderen van contacten. Bij het tweede omslagpunt zijn ook maatregelen aan de orde om de positie van de woningvoorraad te verbeteren (denk aan verkoop van huurwoningen, sloop en nieuwbouw, grootschalige renovatie en/of samenvoegen van woningen). De bron van bovenstaande tekst en meer informatie is te vinden via: http://abonneren.rijksoverheid.nl/media/dirs/437/data/omslagpunten_in_de_ontwikkeling_van_wijken.p df De Leefbaarometer van VROM (inmiddels ook BKZ) De Leefbaarometer geeft online informatie over de leefbaarheid in alle buurten en wijken. Het geeft de situatie in de wijk weer, maar ook ontwikkelingen en achtergronden van de buurt. De Leefbaarometer maakt hiermee inzichtelijk wat een wijk leefbaarder maakt; bijvoorbeeld doordat die wijk veiliger is geworden, nieuwe winkels of horeca heeft of door meer groen of minder graffiti. Doel van de monitor Met de Leefbaarometer kunnen gemeenten en provincies snel reageren als een wijk achteruit gaat. Ze kunnen met de Leefbaarometer problemen signaleren en de leefbaarheid monitoren en evalueren. De leefbaarheid is daarbij gedefinieerd als 'de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die mensen er aan stellen.' Leefbaarheidsscores De Leefbaarometer berekent de leefbaarheid van en ontwikkeling in wijken en buurten met behulp van 49 indicatoren. Op basis hiervan zijn alle woongebieden in Nederland beoordeeld van uiterst positief tot zeer negatief. De Leefbaarometer geeft ook de score op het gebied van: 1. Veiligheid 2. Sociale samenhang 3. Samenstelling bevolking 4. Niveau voorzieningenniveau 5. Publieke ruimte 6. Woningvoorraad Als bijvoorbeeld de leefbaarheid in een gebied verbetert, wordt in de Leefbaarometer zichtbaar of dit vooral komt omdat de wijk veiliger is geworden, er meer voorzieningen (winkels of horeca) zijn of dat de sociale samenhang is verbeterd. (bron: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/aandachtswijken/voortgang-wijkenaanpak/leefbaarometer)
108