ANALYSE VAN EEN REVISIEBEDRIJF (TEVENS HANDELSONDERNEMING) RAPPORTNR. WPB 0127 door
C.H.A.M PRINSSEN
Met bege1eiding van: - het bedrijf: Dhr. A.Jo Stahlie - de TH: Dhr. F.J. Langemeijer
december 1984
Einddocent Prof.ir. J.G. Balkestein
BELRAMA BENELUX WAALWIJK
TECHNISCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN AFD~LING WERKTUIGBOUW VAKGROEP WPB
SAMENVATTING De opdracht is als voIgt te omschrijven: Maak een analyse van B.V. Belrama in Waalwijk en geef daarbij de problemen c.q. knelpunten aan. Geeft m.b.t. deze problemen enkele suggesties die als basis kunnen dienen voor een oplossing hiervan. De ontwikkelde activiteiten om tot een analyse van het bedrijf te komen, kunnen ais voIgt puntsgewijs omschreven worden: -
Algemene orientatie van het bedrijf. Analyse van het productenpakket. Analyse van de verkoop (omzet/assortiment). Onderzoek naar de werkordergrootte (seriegrootte) bij de productie. De orderverwerking en routing van de producten is bekeken. Het registratiesysteem van de verschillende magazijnen en de
productie afdeling wordt beschreven. - De kostprijscaiculatie, het werkplaatsuurtarief, de bruto verkoopprijs en de statiegeldregeling zijn geanalyseerd. - Analyse van de bestelsuggestie en garantiegevallen. De analyse heeft tot onderstaande aanbevelingen geleid: - Beperking van het huidige leveringsprogramma. - De voorraad oud materiaal (te reviseren drukgroepen en koppelingsplaten) en onderdelen m.b.v. de computer registreren. - De reden van de uitval tijdens de productieaangeven op het aanvraag-productieformulier of de kwaliteitscontrolekaart. - De programmatuur voor de berekening van de bestelsuggestie aanpassen. Bovendien, indien nodig, de minimum voorraad aan de hand van de verkoopcijfers regelmatig bijsturen. - De provisie van de vertegenwoordigers behalve van de verkoop ook afhankelijk maken van de namens hun geretourneerde hoeveelheid oud materiaal. - Per productgroep een kostprijsberekening maken. - Geretourneerd oud materiaal van courante producten meteen (zonder werkorder; eventueel "sparen" tot een voldoende grote serie) demonteren en de onderdelen (p)repareren. Dan zal echter weI de layout van de productie-afdeling en de magazijnen moeten worden aan-
gepast. - De door de spoedorders ontstane extra kosten volledig aan de klant doorberekenen. - De uitleglijst in drievoud afdrukken. Twee exemplaren naar het magazijn gereed product sturen, fen exemplaar bij de operationele administratie ais controiemiddel achterhouden. Op de uitleglijst aangeven welke producten aanwezig zijn en vervolgens de uitieglijst naar de operationele administratie 'terugsturen. Na controle van de achtergehouden uitleglijst met de ontvangen uitleglijst de factuur opstellen. De bestelling is ondertussen met een pakbon (fen uitleglijst is m.b.v. een stempel door de expeditie omgezet in een pakbon) verzonden.
Voorwoord Aanleiding voor mijn II-project bij BoV. Belrama, was het contact van de Rijks Nijverheids Dienst met de Technische Hogeschool in Eindhoven en B.V. Belrama in WaaIwijk. Bovendien trok de aard van het bedrijf en de daarmee samenhangende bedrijfskundige problematiek mij sterk aan. Van deze gelegenheid maak lk gebrulk om de heren Stahlie (B.V. Belrama) en langemeijer (THE) te danken voor hun begeleiding. Verder gaat mljn dank uit naar de heren Bruurmijn (materials manager), van Kuijk (financiele administratie), Schomaker (operationele administratie) en aIle anderen die mij geholpen hebben.
CoH.A.M. Prinssen
INHOUDSOPCAVE Hoofdstuk 1
Probleem en aanpak
bIz.
Hoofds tuk 2
Algemene orienta tie B.V. Be1rama
1
2.1
Automotive Products (AP)
3
2.2
Belrama Benelux
3
2.2.1
Het productenpakket
3
2.2.2
De handelsonderneming
6
2.2.3
Het revisiebedrijf
6
2.2.4
De organisa tie
7
Hoofdstuk 3
De orderverwerking 3.1
De handelsonderneming
3.2
Het revisiebedrijf
10
3.3
Ui tzonderingen
12
9
3.3.1
Spoedorder!reparatie-opdracht
13
3.3.2
Opknappen
14
3.3.3
Cereed product t.b.v. de productie
14
3.3.4
Carantie
14
3.3.5
Terugname van recent geleverde ar-
3.3.6 Hoofdstuk 4
tikelen
16
Deponering
16
Het
re9istraties~steem
van het
ma terialsmanagement 4.1
Magazijn oud materiaal
4.2
Het onderdelen magazijn
17 17
4.3
De productie-afdeling
18
4.4
Magazijn gereed product
18
4.5
De bestelsuggestie
19
5.1
Het financiele aseect De kos tpr ijscalcu1a tie
21
Het werkplaatsuurtarief
21
De brutoverkoopprijs
23
De statiegeldrege1ing
24
Artikelen in overstock
24
Hoofdstuk 5
5.2 5.3 5.4 5.5
Hoofdstuk 6
Aanbevelingen 6.1
Het productenpakket
6.2
Het regis tra tiesys teem
bIz. 25 26
6.2.1
~1agazijn
oud rna teriaal
26
6.2.2
He t onderdelenmagazijn
27
6.2.3
De productie-afde1ing
28
6.3
De bes te1sugges tie
28
6.4
Aankoop van oud rna teriaal
29
6.5
De kostprijsca1culatie
30
6.5.1
De administratief- organisa to-
30
rische kos ten
6.5.2
De magazijn- en produc tiekos ten
31
6.5.3
De overheadkosten
32
6.6
De lay-out van het revisiebedrijf
33
6.7
Spoedorders
34
6.8
De orderverwerking
34
Hoofdstuk 7
A1!.tmene
opmerkin~n
7.1
Het Sankey-diagram
36
7.2
Demontage van diafragmadrukgroepen
36
Li teratuurlijst
lijs t van bij1agen
1
Hoofdstuk 1
Probleem en aanpak
Alvorens tot een eindstudie-opdracht te besluiten is een analyse van een bedrijf noodzakelijk. Op deze wijze kunnen de verschillende problemen worden aangegeven en op hun prioriteit worden beoordee1d. De opdracht is ais voIgt te omschrijven: Maak een analyse van B.Y. Belrama in Waalwijk en geef daarbij de problemen c.q. knelpunten aan. Geef m.b.t. deze problemen enke1e suggesties die ais basis kunnen dienen voor een oplossing hiervan. De ontwikkeide activiteiten om tot een analyse van het bedrijf te kamen, kunnen als voIgt puntsgewijs omschreven worden: - A1gemene orientatie binnen het bedrijf m.b.t. de organisatiestructuur (bijlage 1) en lay-out van de productie-afdeling (bijlage 2). - Analyse van het productenpakket. - Onderzoek naar de opbouw van de verkoop in het algemeen en toegespitst op drukgroepen en koppelingsplaten (bijiage 6 + 7) in het bijzonder. Nagaan of de productle (revisie) processen van de vinger- en diafragmadrukgroepen en kleine en grote koppelingsplaten te verbeteren zijn (bij1age 9 tIm 12). - Onderzoek naar de werkordergrootte (seriegrootte) bij de productie (bijiage 8). - De orderverwerking van zowe1 het revisiebedrijf ais de handelsonderneming (bij1age 13 + 14), alsmede de routing van de producten in de productie-afdeling (bijiage 2) is bekeken.
2
- Globaal is ook het registra tiesysteem van de verschillende magazijnen en de productie-afdeling bekeken. - Het financUHe aspect, m.n. de kostprijscalculatie, het werkplaatsuurtarief, de bruto-verkoopprijs en de statiegeldregeling zijn geanalyseerd. - Ook zijn de bestelsuggestie en de garantiegevallen geanalyseerd. Aan de hand van deze analyse worden in hoofdstuk 6 enkele aanbevelingen gegeven. Tot slot dient nog te worden opgemerkt, dat twee normbladen HEN 2646 (bij1age 19) en NEN 2649 (bijlage 20) zijn bijgevoegd. Deze kunnen gezien worden als handleiding voor het opzetten van een kwaliteitsbewaking binnen de productie-afdeling alsmede voor de inkoop van onderde1en en handelsartikelen.
3
Hoofdstuk 2
Algemene orientatie S.V. Belrama
2.1 Automotive Products (AP) S.V. Belrama gevestlgd te WaaIwijk is een dochteronderneming van het Engeise bedrijf Automotive Products PIc. (AP). AP, opgericht in 1920, produceert onderdelen voor de auto-industrie. Het hoofdkantoor van AP is gevestigd in leamington Spa (Engeland). AP heeft op het ogenblik ongeveer 8.000 mensen in dienst. De jaarI1jkse omzet bedraagt ongeveer I miljard gulden, waarvan ongeveer 60% in Engeland en 20% zowel in de E.E.G. als de overige landen behaald wordt. AP exporteert ongeveer 40.000 verschillende soorten. producten naar 160 landen. 2.2 Belrama Benelux Belrama Benelux bestaat uit 2 vestigingen, in WaaIwijk (hoofkantoor B.V. Belrama) en Brussel (AP Belrama N.V.). De vestiging in Waalwijk is zowel een revisiebedrijf als handelsonderneming, terwiji de vestiging in Brussel aIleen een handelsonderneming is. Belrama biedt werk aan 80 mensen, waarvan 69 in Waalwijk en 11 in Brussel werkzaam zijn (bijlage 1: organisatiestructuur). De jaarlijkse omzet bedraagt ongeveer 14 miljoen gulden. 2.2.1 Het eroductenpakket B.V. Belrama reviseert dlafragmadrukgroepen, vlngerdrukgroepen en koppel1ngsplaten.
4
Het verkooppakket bestaat verder uit drukgroepen en koppelingsplaten ingekocht van derden, waterpompen, filters, lagers, rel11materialen, etc. Verdeling naar omzet geeft het onderstaande overzicht: Percentage van de totale omzet jan - ju1i 1984 Drukgroepen 28,7 Koppelingsplaten 32,7 Drukgroep + kopp.plaat als setje 5,7 Lagers 18,2 Overigen 14,7
100 % Belrama verkoopt niet aIleen gereviseerde drukgroepen en koppelingsplaten, maar bij onvo1doende voorraad oud materiaal (= te reviseren drukgroepen en koppe1ingsp1aten) ook drukgroepen en koppe1ingsp1aten gefabriceerd door derden. Dit geeft, verdee1t naar omzet, het volgende overzicht: M.b.t. de periode jan. - ju1i 1984 Drukgroepen Revisie (eigen productie) van derden
89,7 10,3
100 % Koppelin 9s platen Revisie (eigen productie) van derden
74,6 25,4 100 ~
5
Een onderverdeling van de verkoop naar luxe wagens en vrachtwagens is nog te kort in de computer ingevoerd, om hiervan een representatief overzicht te geven. Tot slot dient nog te worden opgemerkt (als il1ustratie) dat in 1982 van het totale assortiment van 920 verschillende typen drukgroepen en 1180 verschillende typen koppelingsp1aten respectieve1ijk 690 (75%) en 830 (70%) typen van het assortiment ver- . kocht zijn. De bijdrage van het assortiment tot de omzet geeft het beeld, zoals geschetstin bijlage 6 (Pareto-analyse). Hieruit blijkt, dat met ongeveer 80% van het assortiment respectievelijk ongeveer 45% van de omzet van de koppelingsplaten en ongeveer 35% van de omzet van de drukgroepen behaa1d wordt, Normaal is de verhouding omzet/assortiment echter 80%/20%.' In bijlage 7 is 1n staafdiagrammen het verband tussen het assortiment en jaarverkoop in stuks aangegeven. Globaal kan verder gesteld worden dat angeveer 80% van de handelsartikelen direct uit vaorraad leverbaar is. Voar de gereviseerde produkten geldt globaal onderstaande verdeling: Percentage van het assortiment dat op voorraad ligt ~wagens
Drukgroepen Kop~elingsplaten
85% 87%
Vrachtwagens Drukgroepen Koppelingsplaten
42% 46%
6
Zeals uit het voorgaande blijkt heeft B. V. Belrama twee duidelijk verschillende takken binnen de onderneming. Deze zullen hieronder nader worden toegelicht. 2.2.2
Dc handelsonderneming De handelsonderneming houdt zich bezig met de in- en verkoop en distributie van het totale productenpakket, dus inclusief gereviseerde drukgroepen en koppelingsplaten.
2.2.3
Het revisiebedrijf B. \'. Be lrama rev iseert gebruikte vingerdrukgroepen (bij lage 3), diafragmadrukgroepen (bijlage 4) en koppeHngsplaten (bijlage 5). Globaal genomen doorloopt een te reviseren product de volgende stappen: - Het door de vertegenwoordigers meegebracht oud materiaal wordt geteld, gesorteerd naar type en opgeslagen in het magazijn voor oud materiaal (bijlage 2: globale lay-out van Belrama Waalwijk). Als er middels een werkorder opdracht wordt gegeven om te reviseren, wordt het produkt eerst gedemonteerd. Vingerdrukgroepen worden echter eerst gewassen, gestraald en dan pas gedemonteerd. - De versch1l1ende onderdelen worden dan gewassen en afhankelijk van het onderdeel gestraald, gelast, gefosfateerd, gericht, geslepen, opgespoten en gecontroleerd. - Tenslotte vindt de montage plaats, wordt het gereviseerde product gecontroleerd, eventueel afgesteld, genummerd en opgeslagen in magazijn gereed product. In de vorm van een flowchart wordt het productieproces van de vingerdrukgroepen in bijlage 9, diafragmadrukgroepen in bijlage
7
10, Kleine koppelingsplaten in bijlage 11 en grate koppelingsp1aten in bijlage 12 nader toege1icht. op deze bij1agen wordt ook de huirlige kwa1iteitscontrole alsmede het fosfateerproces toege1icht.
2.2.4 De organisatie Be1rama W&alwijk is in 5 afdelingen op te sp1itsen, t.w.: -
Algemeen management Commerciele afdeling Operatione1e administratie Financie1e administratie Materials management: - Magazijn oud materiaa1 - Onderde1en magazijn - Productie-afdeling - Magazijn gereed product - Expeditie/ontvangst
De taken van de verschillende afdelingen zullen hieronder globaal worden toegelicht: - Het management: Bepaalt het algemeen beleid zowe1 in Waalwijk als in Brussel m.b.t. planning, investeringen ,budgets , interne arganisatie, public relations, personee1szaken etc. - De commercie1e afde1jng: Verzorgt de verkoop van de handelsartikelen, drukgroepen en koppelingsplaten. Tevens wordt aan de hand van een door de computer maande1ijks berekende bestelsuggestie een voor,stel tot het reviseren en/of aankoop van artikelen van buiten gegeven. De oEeratione1e administratie: Verzorgt de computer in- en uitvoer, budgettering en interne documentatie. - De financiele administratie: Is verantwoordelijk voor de financie1e en personee1sadministratie, debiteuren- en crediteurenadministratie, verzekeringen en toepassing van de computer.
8
- Het materials management: Is belast met de kwantitatieve goederenstroombeheersing, verzorgt de productieplanning, inkoop t.b.v. de productie, calculaties en is het overkoepelend orgaan van onderstaande afdelingen: Magazijn oud materiaal: Sorteert de te reviseren drukgroepen en koppelingsplaten (oud materiaal) en slaat deze gescheiden op. Het onderdelen magazijn: Verzorgt de opslag en registratie van de ingekochte onderdelen. Tevens worden hier de diafragmaveren gecontroleerd en opgeslagen. - De productie-afdeling: Reviseert de drukgroepen en koppelingsplaten. - Magazijn gereed product: Verzorgt de opslag van de handelsartikelen, drukgroepen en koppelingsplaten en registreert de technische voorraad hiervan. - Expeditielontvangst: Controleert de inkomende bestellingen aan de hand van de factuur en verzorgt tevens de uitgaande bestellingen (uitleggen, controleren en verzenden naar de klant). Bovendien worden door deze afdeling de producten indien nodig voorzien van een nieuwe code (ingekochte handelsartikelen), tot een setje (drukgroep, koppelingsplaat en druklager) samengesteld en verpakt.
9
Hoofdstuk 3
De orderverwerking
Daar Belrama Waalwijk uit 2 verschillende bedrijfstypen bestaat, wordt de orderverwerking daarvan apart behande1d. 3.1 De handelsonderneming De productmanager kijkt bij een aanvraag tot levering of hethandelsartikel op voorraad is. Afhankelijk hiervan, zijn 4 situaties mogelijk: a) Het artikel is op voorraad (voorraadregels par. 4.4) en wordt dus geleverd. Er wordt een opdrachtbon uitgeschreven, die door de operationele administratie wordt verwerkt in de computer. De computer print een uitleglijst (in tweevoud). Een uitleglijst gaat naar het magazijn gereed product voor het uitleggen van de bestelling. Deze uitleglijst, waarop wordt aangegeven wat er werkelijk op voorraad is, wordt teruggezonden naar de operationele administratie. Daar wordt deze uitleglijst vergeleken met zijn kopie t.b.v. de controle van de administratie en de technische voorraad. Indien de technische en economische voorraad niet met elkaar in overeenstemming zijn, wordt dit op een voorraad correctieformulier aangegeven en in de computer bijgewerkt. Vervolgens wordt van de tweede uitleglijst d.m.v. een stempel een pakbon gemaakt, welke naar de expeditie wordt gestuurd. De pakbon wordt samen met de artikelen naar de klant verzonden. Aan de hand van de eerste uitleglijst wordt een factuur gemaakt, waarna deze uitleglijst in het klantenarChief wordt opgeborgen. b) Het artikel is niet op voorraad. Er wordt besloten tot nee-verkopen.
10
c)
artike1 is niet op vocrraad. Er wordt besloten tot een backorder (= reservering voor als het artikel op voorraad is).
H~t
d) Het artikel is niet op voorraad. Er wordt besloten tot een spoedorder. Dan wordt er geprobeerd of er versneld geleverd kan worden. Als het handelsartikel niet op voorraad is, of de bestelsuggestie (par. 4.5) aangeeft dat de voorraad te laag is, stelt de productmanager een bestelling Ope Deze be~telling wordt door de operationele administratie m.b.v. de computer omgezet in een bestelopdracht. De bestelopdracht wordt door de productmanager omgezet in een interne bestelopdracht (t.b.v. aankoop van butten). De interne bestelopdracht gaat ter goedkeuring naar de afdeling budgettering en de directie, waarna de~bestelling bij de leverancier geplaatst wordt. Bij levering van de bestelling aan Belrama, vil"dt een controle van de zending plaats door de afdeling expeditie!ontvangst en productmanager. Indien nod19 worden de artikelen van een nieuwe code voorzien, verpakt en opgeslagen in het magazijn gereed product.
Als de bestelling door de operationele administratie is ingeboekt (dus voorraad is weer op peil) voIgt de procedure zoals beschreven onder punt a). . Een beknopt overzicht van de orderverwerking door de handelsonderneming wordt in bij1age 13 d.m.v. een compositorisch schema weergegeven. 3.2 He! revisiebedrijf Evenals bij de handelsonderneming kijkt de productmanager bij een aanvraag tot levering of Met revisieproduct op voorraad is.
11
Afhankelljk hiervan zijn 4 situaties mogelljk: a) Het artikel is op voorraad (voorraadregels par. 4.4.) en wordt dus gP-leverd. De te volgen procedure komt dan overeen ais bij de handelsartikelen. b) Ais het artikel niet op voorraad is, kijken of een handelsartikel ais vervanging geleverd kan worden. c) Het artikel is niet op voorraad. Er wordt besloten tot een backorder (:reservering voor ais het artikel weer op voorraad Iigt). Deze wordt in de kening van de bestelsuggestie
co~puter
ingevoerd en in de bere-
meegenomen~
d) Het artikel is niet op voorraad. Er wordt besloten tot een spoedorder. Dan wordt er geprobeerd of er versneld geleverd kan worden. Dit wordt in par. 3.3.1 nader toegelicht. e) Het artikel is niet op voorraad. Er wordt besloten tot nee-verkoop. A1s het product niet op voorraad is, of de beste1suggestie van de computer aangeeft dat de voorraad te laag is, stelt de productmanager een bestelling op. Deze bestelsuggestie wordt door de materials manager omgezet in een aanvraag-productie-formulier. Deze lijst (bijiage 15) vermeldt zowel de bestelling ais de werkelijk te produceren hoeveelheid i.v.m. een tekort aan onderdelen enl of oud ma teriaal (te reviseren producten). Vervolgens gaat het aanvraag-productie-formulier naar de productmanager, die afhankelijk van de beste11ing en de werkelijk te produceren hoeveelheid, eventueel drukgroepen en koppelingsplaten van derden koopt om aan de vraag van de klanten te kunnen voldoen. Het aantal producten dat bij derden wordt gekocht, is dus afhankelijk van het verschil tussen de bestelling en de werkelijke productie. Bovendien wordt dit verschil verhoogd met het gemiddelde uitva1percentage van 13%. De op deze wijze berekende bestelling en de ervaring van de productmanager leidt, na goedkeurinq door de
12
directie, tot de werkelijke bestelling bij derden. De orde.rverwerking hiervan ver100pt op dezelfde wijze ais bij het inkopen van handelsartikelen. Aan de hand van het aanvraag~pro~ ductie-formulier wordt door de operationele administr~tie m.b.v. de computer een bestelopdracht (in tweevoud) gemaakt. Een kopie van de bestelopdracht wordt bij de werkorder (uitgeschreven door de materials manager) gevoegd en doorgestuurd naar de productieleider. Op de werkorder (bij1age 16) staan aIle ge~ gevens van het product gespeci ficeerd, zoals we lke onderdelen nodig zijn en technische eisen m.b.t. het functioneren. De werkorder en bestelopdracht blijven gedurende het gehele productie~ proces bij de producten. Na de productie komen de producten met de werkorder en bestelopdracht in het magazijn gereed product, waar op aantal en type gecontroleerd wordt. Daarna gaan de formulieren naar de operationele administratie waar ze vergeleken worden met de productielijst (opgesteld door de pro. ductieleider) en een kopie van de bestelopdracht. Aan de hand van de productielijst wordt m.b.v. de computer een productiedag~ staat gemaakt. Tenslotte wordt de productie ingeboekt, waardoor de voorraad weer op peil is en de procedure volgens punt a gevolgd kan worden. Een beknopt overzicht van de orderverwerking v~~r de drukgroepen en koppelingsplaten wordt in bij1age 14 middels een compositorisch schema gegeven. 3.3 Uitzonderingen In de hierboven beschreven orderprocedure zijn de uitzonderingen niet behandeld, omdat daardoor de algemene lijn verloren zou gaan. Deze uitzonderingen worden daarom hieronder puntsgewijs behandeld.
13
3.3.1 Spoedorder/reparatie-opdracht Als een artikel gevraagd wordt maar niet op voorraad ligt, wordt indien er voldoende oud materiaal op voorraad ligt een spoedorder of reparatie-opdracht opgesteld. Deze bedragen ongeveer 5' van aIle productie-opdrachten. De productiecapaciteit neemt door deze orders echter tot 10% af. Dit komt, omdat deze opdrachten versneld verwerkt moeten worden. Bovendien hebben deze opdrachten meestal op speciale drukgroepen en koppelingsplaten betrekking. Een reparatie-opdracht is het reviseren van een product, dat als serie van een product het productieproces doorloopt. Een spoedorder is het reviseren van een product, dat het gehele productieproces doorloopt, maar sneller (meestal binnen 2 dagen) geproduceerd wordt. De orderverwerking veriloopt dan als voIgt: Van de ontvangen order wordt meteen een interne opdracht (in tweevoud) gemaakt. Van het origineel wordt een werkorder gemaakt, terwijl de kopie naar de operationele administratie gaat. De spoed(werk)orders volgen dan de normale procedure zoals beschreven in par. 3.2. Na de productie en ontvangst in het magazijn gereed product gaat de spoed(werk)order naar de operationele administratie, waar de producten meteen worden ingeboekt en uitgeboekt. Dit wordt gedaan om te voorkomen dat het product ondertussen aan een andere klant verkocht wordt. De nu nog te volgen procedure voor levering aan de klant is het'zelfde als bij de handelsartikelen. De controle van de spoed(werk)order met een kopie van de bestelopdracht en productielijst vindt later plaats.
14
Bij de handeisartikelen is er aIleen sprake van een spoedorder als de leverancier snel aan Belrama kan leveren. 3.3.2 Oeknappen Opknappen heeft aIleen betrekking op teruggekochte goederen van de klant. Opknappen is een kortstondige behandeling, waarbij slechts een beperkt deel van het productieproces doorlopen wordt. Het artikel wordt daarom meteen bij de voorraad bijgeboekt, ondanks het feit dat het eerst de fabriek in gaat. Het artikel bUjft dus onder het beheer van het magazijn gereed product. De werkzaamheden welke verricht zijn voor het opknappen, worden op een opknapbon aangegeven. De kosten hiervan zijn al in de lagere terugkoopprijs van de klant verrekend. Bij de drukgroepen is het aantal "opknappers" te verwaarlozen. Bij de koppelingsplaten bedraagt het ongeveer 2,5% van aIle productie-opdrachten. 3.3.3 Gereed eroduct t.b.v. de eroductie Deze situatie treedt op wanneer een gereviseerd product (b.v. koppelingsplaat) als onderdeel gebruikt wordt. In dit geval gaat de werkorder dan naar het magazijn gereed product en vervolgens samen met deze "onderdelen lt naar de productie-afdeling. Verder wordt de procedure vervolgd, zoals beschreven in par. 3.2. 3.3.4 Garantie Garantie wordt d.m.v. het retour/garantieformulier aangevraagd en geaccepteerd indien: - het artikel door Belrama beschadigd geleverd is. - door Belrama het verkeerde artikel geleverd is.
15
- het artikel niet goed functioneert. - de reden voor de garan tie-aanvraag duidelijk omschreven is. - de garantietermijn niet overschreden is. Na teruglevering aan Belrama wordt beoordeeld of de garantie-aanvraag hieraan voldoet. Afhankelijk hiervan zijn onderstaande procedures mogelijk: - Afwijzing van de garantie-aanvraag. - Toewijzing van de garantie. Een creditnota wordt naar de klant gestuurd. Toelevering van een ander artikel gebeurt volgens de norma1e procedure. - Indien de klant naast de garantie ook een vo1gschade claimt, wordt dit in over leg met de financie1e administratie beoordee1d. Tot toekenning van een eventue1e schadevergoeding wordt in over leg met de salesmanager besloten. - Een foutieve levering ("nieuw retour") wordt geaccepteerd als het product verkeerd gecodeerd, niet beschadigd en recent geleverd is. Afhankelijk van de staat waarin het product wordt teruggezonden, wordt (m.b.t. de drukgroepen en de koppelingsp1aten): - het product opgeknapt, - geregistreerd als oud materiaal of - opgeslagen als gereed product. Handelsartikelen worden bij garantietoekenning teruggestuurd naar de leverancier. Ter illustratie wordt in bijlage 17 een overzicht van de oorzaken van de garantiegeva1len gegeven. Hierbij dient opgemerktte worden, dat een behoorlijk deel van de garantietoezeggingen uit commerciele overwegingen gegeven wordt. Tot slot kan nog worden opgemerkt, dat op het ogenblik nieuwe garantievoorwaarden in voorbereiding zijn.
16
3.3.5 Terugname van recent geleverde artikelen Bij terugname van artike1en krijgt de klant voor het geretourneerde artikel een creditnota. Incidenteel worden oude voorraden I teruggekocht tegen een vooraf overeengekomen som welke gefactureerd wordt aan Belrama en dus als inkoop geldt. 3.3.6 Deponering Onder deponering wordt verstaan dat artikelen die bij de klant op voorraad liggen, eigendom blijven van Be1rama. Facturering vindt na een van te voren overeengekomen periode (3 6 maanden) plaats. Terugzending van de gehele partij of een deel hiervan aan Belrama, kan aIleen met de goedkeuring van de salesmanager plaatsvinden en is afhankelijk van het deponeringscontract. Na ontvangst en controle wordt het verschil tussen deponeringsuitgifte en -ontvangst aan de klant gefactureerd.
a
In het deponeringscontract wordt altijd de verplichting tot bijbestellen na verkoop opgenomen. Naleving van deze verplichting wordt door de vertegenwoordigers gecontroleerd.
17
Hoofdstuk 4
Het registratiesysteem van het materials manage-
-ment de besturing en controle van het productieproces en de voorraden is een overzichtelijk registratiesysteem essentieel.
V~~r
De registratie per afdeling wordt als voIgt ultgevoerd: 4.1 Magazijn oud materiaal De totale voorraad oud materiaal wordt aan de hand van de door de vertegenwoordigers ingevulde formulieren afname-oud-materiaal (bijlage 22), waarop de aan Belrama geretourneerde hoeveelheid oud materiaal aangegeven wordt, bijgehouden. De bulkopslag van oud materiaal in de Romneyhut wordt m.b.v. voorraadkaarten bijgehouden. Een registratiesysteem van de opslag in het magazijn oud materiaal (uitgesplitst naar type) is niet aanwezig. Bebalve voor de ongevoerde koppelingsplaten. Deze voorraad wordt door de computer per type geregistreerd. De voorraad oud materiaal wordt 1 x per jaar geteld. Van de artikelen waarvan de afgelopen 2 jaar niets verkocht is, wordt, indien de verwachting is dat de verkoop niet zal aantrekken, de voorraad oud materiaal tot een zodanig niveau afgebouwd (b.v. 5 stuks), dat incidenteel nog geleverd kan worden. Daar het moeilijk is om aan oud materiaal te kamen, is er een voortdurend tekort, zodat eventuele voorraadregels niet functioneel zijn en dus niet worden toegepast. 4.2 Het onderdelenmagazijn Van elk onderdeel wordt de voorraad d.m.v. een voorraadkaart bijgehouden. Tevens wordt het uitgifte/retourformulier als registratie voor afgifte aan de productie gebruikt. Maandelijks wordt het verwachte en werkelijke onderdelenverbruik door de
18
operationele administratie gecontroleerd en indien nodig worden onderdelen bijbesteld. Als tot aankoop van onderdelen besloten is, wordt een intern bestelformulier opgesteld. Na goedkeuring (m.b.t. het budget) door de interne administratie en de directie wordt de bestelling geplaatst. Bij toelevering van de bestelling wordt deze gecontroleerd en ingeboekt. De minimum voorraad is voldoende voor 3 maanden, echter voor kleine onderdelen zoals klinknagels kan deze hoger zijn. Dit komt omdat de leveranciers voor kleine onderdelen een minimale afname eisen. 4.3 De productie-afdeling De productieleider stelt dagelijks een productielijst op. Deze productiegegevens worden door de operationele administratie na controle met de werkorder en bestelopdracht in de computer verwerkt tot een productiedagstaat die aangeeft wat werkelijk geproduceerd is. Bovendien wordt er maandelijks m.b.v. de computer een productielijst gemaakt. 4.4 Magazijn gereed product De productie wordt door de operationele administratie m.b.v. de computer als voorraad gereed product bijgeboekt. Het niveau van de minimum voorraad is zodanig dat deze de verkoop van een maand dekt. Deze wordt elke 6 maanden aan de hand van de verkoopcijfers bijgestuurd. Het niveau van de minimum voorraad wordt arbitrair bepaald. Met betrekking tot de drukgroepen en koppelingsplaten kan gesteldworden dat van producten met een omzet van enkele stuks per jaar (<:5 stuks), enkele producten op voorraad worden gelegd om spoedorders te voorkomen. Van de handelsartikelen wil
19
men ook een zo'n breed mogelijk assortiment Ieveren en op voorraad hebben. Voor de minder goedlopende handelsartikelen ligt minimaal een stuk op voorraad, terwijl speciale artikelen niet op voorraad liggen. Tot slot dient opgemerkt te worden dat er geen maximale toelaatbare voorraad is voorgeschreven. 4.5 De bestelsu9gestie Met behulp van de computer wordt een bestelsuggestie berekend. Dit gebeurt maandelijks voor de handelsartikelen en wekelijks voor de drukgroepen en koppelingsplaten. De bestelsuggestie wordt als voIgt bepaald: BS = (GO x 1,5) + (GO x LT) + BO - IB - TV BS: bestelsuggestie in stuks (naar boven afgerond op een geheel getal)
TV: technische voorraad in stuks MV: minimum voorraad in stuks BO: backorder in stuks (gereserveerd product dat al verkocht is) IB: in bestelling bij de leverancier of de productie-afdeling (in stuks) GO: gemiddelde maandomzet (in stuks) over de afgelopen 3 maanden LT: levertijd in maanden Afhankelijk van de waarde van de bestelsuggestie zijn 2 procedures mogelijk: a) Als de bestelsuggestie groter is dan nul wordt deze als gewenste productie aan het materials management doorgegeven. Het materials management stelt aan de hand van de aanwezige hoeveelheid oud materiaal en onderdelen, alsmede de beschikbare productiecapaciteit de werkelijk te produceren hoeveelheid vast.
20
b) Als de bestelsuggestie kleiner of gelijk aan nul is, dan wordt onderstaande berekening uitgevoerd: - Als TV + BS + IB< MV, dan BS - Als TV
< MV,
dan BS
= MV
= MV
- TV
- TV
De factor 1,5 (= 6 weken) die bij de berekening van de bestelsuggestie gebruikt wordt, is toegevoegd om het aantal bestellingen voor een bepaald product te beperken. In bijlage 18 wordt bovenstaande methode grafisch weergegeven. Tevens wordt als voorbeeld hiervan een computerberekening gegeven.
21
Hoofdstuk 5
Het financiele aspect
5.1 De kostprijscalculatie De kostprijscalculatie van de revisie gebeurt op basis van de bijdrage van de revisie tot de totale omzet. De kosten die gemaakt worden, kunnen ais voIgt worden onderverdeeld: - kostprijs van:
* oud materiaal * friktiemateriaal * onderdelen
- personeelskosten van de productie - fabricagekosten (energiekosten, reparatie, onderhoud en hulpmiddelen) - afschrijvingen van de productie-afdeling - afschrijvingen overige afdelingen - administratie- en magazijnkosten x omzet v.d. revisie - huisvestingskosten totale omzet - algemene kosten (netto factuurbedrag) - intrest ~~~~~~~~~
Deze totale kosten zlJn exclusief verkoopkosten en vrachtkosten (totaal! 10%). Oit geeft derhalve een gemiddeld kostprijspercentage t.a.v. de bruto omzet van aIle gereviseerde producten. (Opmerking: AIleen voor grote series (200 stuks) worden aparte ca1culaties gemaakt). Het gemidde1de kostprijspercentage t.o.v. de bruto omzet van de handelsartikelen en ingekochte drukgroepen en koppelingsplaten wQrdt ais voIgt bepaald: Totale kosten - kosten van het revisiebedrijf x
100%
Totale omzet (netto factuurbedrag) 5.2 Het werkplaatsuurtarief Voor grote series wordt een aparte calculatie gemaakt. Daarvoor wordt de tota1e bewerkingstijd met het werkplaatsuurtarief vermenigvuldigd. Hierbij worden de materiaalkosten opgeteld. Oit geeft dan de tota1e productiekosten.
22
Het werkplaatsuurtarief wordt bepaald door: - Het directe loon en de sociale lasten (directe kosten) - de overheadkosten (indirecte kosten) Voor de berekening hiervan zlJn de volgende gegevens nodig: AO: AI: A2: A3: A4: AS: A6: A7: B1: B2: B3:
in te houden vanwege sociale lasten (%) productie-uren toeslag socia1e wetten en vakantietoeslag (%) gemiddelde personeelsbezetting van de productie-afdeling retour ziekengeld belastbaar loon voor de sociale verzekering (IF, ZFW, WAO, WW) loonkosten van de productie-afdeling (direct loon inclusief sociale lasten) loonkosten van de productie-afdeling (zonder socia1e lasten) overheadkosten m.b.t. de productie-afdeling (%) toe te rekenen overheadkosten aan de productie-afdeling totale personeelskosten
Berekening van de directe kosten A7 - A4 = AS AS + (A2 x AS)
(A2 - AO) x A4 ) A6 Manuurtarief A = A3 x Al + (
= A6
Berekening van de indirecte kosten
B1
_. Bruto-omzet van de gereviseerde producten tota1e bruto-omzet
23
-
Totale indirecte personee1skosten (B3 - A6) x 81 Afschrijving productie-afde1ing Produc tiekos ten Afschrijving overige afde1ingen Huisvestingskosten
X
81
- Verkoopkosten/vracht + vervoer - Adminis tratie- en magazijnkos ten Algemene kos ten - Intrest - Diversen Somma tie van deze bedragen geeft de totale overheadkosten van de productie-afdeling (B2) Indirecte kosten per uur B
= ___B.2___ Al x A3
Werkplaatsuurtarief
=A +
8
5.3 De brutoverko.oppri,j,s.
Onder de brutoverkoopprijs wordt verstaan, de adviesprijs die de grossier aan de k1ant mag vragen. De nettoverkoopprijs is de inkoopprijs van de grossier, oftewel de verkoopprijs van Belrama aan de grossier. De brutoverkoopprijs is als voIgt opgebouwd: Voorbeeld: Brutoverkoopprijs 100% standaardkorting voor de grossier 50% 50%
Extra factuurkorting (contante betaling etc.)
2% 48%
24
5.4 De statiege1d-regeling Om voldoende oud materiaa1 (te reviseren drukgroepen en koppelingsp1aten) van de klanten terug te krijgen, is een statiegeld-regeling ontwikkeld, welke per 1 januari 1985 za1 worden ingevoerd. Deze omvat de vo1gende voorwaarden. Tegen levering door Belrama van een drukgroep
of koppe1ings-
plaat moet hetzelfde type aan oud materiaal ingeleverd worden. Indien geen bruikbaar type binnen 3 maanden na de factuurdatum wordt geretourneerd, is de grossier statiegeld verschuldigd. Het statiegeld wordt per artikel d.ln.v. een statiegeldcode (factor van 1 tot 5) in de prijslijst aangegeven. De vermenigvuldiging van de statiegeldcode met een bepaald bedrag, geeft het statiegeld dat de grossier aan zijn klanten mag doorberekenen. Deze code is afhanke1ijk van het tekort aan oud materiaal. Indien de grossier na 3 maanden van de factuurdatum geen oud materiaal heeft ingeleverd, wordt het gehele statiegeldbedrag in rekening gebracht. Indien de grossier tussen de 50% en 100% van de levering over een maand retourneert, wordt een bonus gegeven. Het te verrekenen bedrag met de grossier bedraagt het verschi1 tussen het statiegeld dat Be1rama nog tegoed heeft en de toegekende bonus aan de grossier. A1s er in een bepaalde periode door de grossier meer oud materiaal geretourneerd wordt dan door Be1rama ge1everd is, kan Be1rama het overschot naar de volgende periode overboeken of een voorste1 tot aankoop doen. 5.5 Artikelen in overstock Indien de klant teveel artikelen op voorraad heeft (= overstock) kan bij Belrama een verzoek tot terugkopen ingediend
2S
worden. Dan wordt hiervan een rapport opgesteld, waarin het aantal en de conditie van de te retourneren artikelen beschreven staat. Afhankelijk van de voorraad, omloopsnelheid en verkoop wordt door de sales manager eventueel tot aankoop besloten. De terugkoopprijs ligt in principe beneden de kostprijs (m.b.t. gereviseerde producten) of inkoopprijs (m.b.t. handelsartikelen).
Hoofdstuk b
Aanbevelingen
De hieronder beschreven aanbevelingen kunnen als richtlijn dienen v~~r
een verdere studie door B.V. Belrama zeif. Bovendien kunnen de aanbevelingen in over leg met de TH in Eindhoven aanleiding geven voor verder onderzoek middels een 1 - of 1 - opdracht. Opgemerkt dient 1 2 te worden dat enkele aanbevelingen welke hieronder vermeld zijn, al binnen Belrama overwogen worden.
26
6.1 Het productenpakket Uit par. 2.2.1 blijkt dat gemiddeld genomen van het assortiment van de drukgroepen ongeveer 75% en van de koppelingsp1aten ongeveer 70% per jaar verkocht wordt. Van het assortiment (stel 100%) dat verkocht is, wordt van ongeveer 21% slechts een product per jaar verkocht/gerepareerd (bijlage 7). Met andere woorden de servicegraad van Belrama is erg hoog. De argumentatie die hier achter zit, is dat men de hoge servicegraad de kracht van Belrama noemt. Hierbij dient men er echter weI rekening mee te houden, dat deze servicegraad hoge productie- en magazijnkosten met zich meebrengt. Daarom zou overwoge~ kunnen worden om het assortiment te beperken. Hiervoor kan als criterium bijvoorbeeld een gemiddelde jaaromzet van 2 stuks (over de laatste 3 jaren) genomen worden. Deze minder goedlopende producten kunnen dan incidenteel tegen de huidige hogere verkoopprijs verkocht worden.
6.2 Het re9istratiesysteem 6.2.1 Magazijn oud materiaal Op het ogenblik is er geen registratiesysteem aanwezig dat per type de voorraad oud materiaal bijhoudt. Op de bonnen van de vertegenwoordigers (formulier afname oud frictiemateriaal: bijlage 22) wordt aangegeven wat door elke klant wordt teruggeleverd aan oud materiaal, uitgesplitst naar type en/of artikel en aantal. Op het aanvraag-productie formulier (bijlage 15) wordt de aanvraag van de verkoop ais ook het aanwezige oud materiaal vermeld. Hoeveel oud materiaal er aanwezig is, wordt bepaald door daadwerkeIijk in het magazijn te gaan kijken. Hierbij stuit men echter op
27
het probleem dat men nlet altijd aan de bultenkant van een artikel kan den welk producttype het is. Dit wordt bijvoorbeeld bij de diafragmadrukgroepen bepaald door de diafragmaveer en de onderplaat die gemonteerd zijn. Deze producten zullen daarom eerst gedemonteerd moeten worden, voordat een goede registratie mogeUjk is. Koppelingsplaten zijn echter, evenals vingerdrukgroepen goed te herkennen. Derhalve zou voor deze producten overwogen kunnen worden, om m.b.v. de computer een registratiesysteem op te zetten. Daardoor zou da~ een directe koppeling tussen de aanvraag van de verkoop (= bestelsuggestie) en de voorraad oud materiaal gelegd kunnen worden. 6.2.2 Het onderdelenmagazijn Een tekort aan onderdelen heeft uiteraard een direct gevolg voor de productie. Derhalve is een goed registratiesysteem essentieel. Het huidige registratiesysteem voor de voorraad van de 2.500 verschillende onderdelen voldoet goed. Ook hier zou overwogen kunnen worden deze registratie m.b.v. de computer uit te voeren. Dit wordt op het ogenblik aIleen voor de frictiematerialen (= voeringen: ca. 500 verschillende typen) en ongevoerde (= kale) koppelingsplaten (ca. 100 verschillende typen) gedaan, omdat deze onderdelen kapitaalintensief zijn. In waarde ultgedrukt betekent dit, dat ongeveer 40% van de onderdelenvoorraad m.b.v. de computer wordt bijgehouden. Registratie van de volledige onderdelenvoorraad leidt tot onderstaande voordelen: De registratie is overzichtelijker (compacter) dan de huidige kaartenbak. - Van elk onderdeel kan worden aangegeven voor welke verschillende producten dit gebruikt kan worden. Daardoor wordt de reeds aanwezige technische kennis vastgelegd.
28
- Met behulp van di t bes tand kan aan de hand van het onderdelenverbruik door de productie,de minimum en maximum voorraad (rekeninghoudend met de levertijd en mini~ale besteleis van de leverancier) worden bepaald. Bovendien kan dan maandelijks een bestelsuggestie berekend worden. Door de verschillende voorraden (oud materiaal, onderdelen en gereed product) m.b.v. de computer te registreren is een koppeling tussen deze bes tanden mogelijk. Hierdoor kan dan nie t aIleen de gewenste maar ook de werke1ijk mogelijke productiehoeveelheid (afhankelijk van de voorraad oud materiaal en de onderdelen voorraad) berekend worden. Daardoor is er dan ook direct een betel' inzicht m.b.t. het aantal producten dat bij derden zal moe ten worden ingekocht. Bij invoering van een registratiesysteem voor de onderde1en voorraad in de computer zal de huidige geheugenruim te ech ter moe ten worden ui tgebreid. 6.2.3 De productie-afdeling De verkoopafdeling geeft m.b. v. Met aanvraag-productieformulier de gewenste productie Ope Op di t formulier wordt ook de ul tval (13%) in stuks geregistreerd De ui tval wordt daarbij gespli tst naar schroot en nog te repareren uitva1. Om tot verbetering van Met productieproces te komen, is het noodzakelijk de reden van de uitval nader te specificeren. Daardoor worden de "kri tische" bewerkingen (eventueel per type) bekend, zodat deze verbeterd kunnen worden. De registratie van deze gegevens kan m.b.v. een kwaliteitscontrolekaar t (bij 1age 21) plaa ts vinden. 0.3 De beste1suggestie Blj de berekening van de bestelsuggestie (par. 4.5) wordt gebruik gemaakt van de minimum voorraad. Deze zou men m.b.v. de
29
computer aan de hand van de ver~oopgegevens regelmatig kunnen bijsturen. Daarvoor zijn echter meer verkoopgegevens dan er nu in het bestand staan nodig. Bij een eventuele ui tbreiding van de geheugencapaciteit zal dit in de overweging meegenornen kunnen worden. De huidige bes telsugges tie wordt sterk beinvloed door grote incidentele verkopen. Door de programmatuur aan te passen kunnen dergelijke verkopen buiten de berekening van de bestelsuggestie gehouden worden. Invoering van deze voorstellen zal tot een meer realistische bestelsuggestie leiden. 6.4 Aankoop van Dud ma teriaal De verhouding aanvraag van de verkoop en de aanwezige hoeveelheid oud materiaal bedraagt gemiddeld 53%. Met andere woorden, de productie-afdeling kan ongeveer de helft van de verkoop direct in productie nemen. Dit leidt tot kleine series en repeterende orders. Het gemidde1de uitvalpercentage bedraagt 13%, waarvan 8% schroot (niet te repareren) en 5% te repareren is. Specificatie van de ui tval naar productgroep (kleine en grote koppelingspla ten; diafragma- en vingerdrul
30
6.5 De kostErijsca1cuiatie In verband met de sterke concurrentie is het noodzakelijk om een beter inzicht te krijgen in de kostprijs per gereviseerd product. Daar dit te bewerkelijk is en de huidige geheugencapaciteit van de computer niet toereikend, zou in eerste instantie een gemiddelde kostprijs per productgroep gemaakt kunnen worden. Deze onderverdeling zou als voIgt kunnen zijn: - Diafragmadrukgroepen - Kleine vingerdrukgroepen -
Grote vingerdrukgroepen Kleine koppelingsplaten Grote koppe1ingsp1aten Kale koppelingsplaten voeren
- Spoedorders/repara tie - opdrachten - Speciale drukgroepen - Opknappen Voor een correcte kos tprijsberekening is de huidige spli tsing tussen de handelsonderneming en het revisiebedrijf essentieel. Hieronder za1 de methodiek van de berekening van de kos ten naar de verschillende productgroepen van de productie worden aangegeven. Deze berekening kan op analoge wijze voor de hande1sartikelen worden uitgevoerd. De kosten zijn te splitsen in: - Administratief-organisatorische kosten - Magazijn- en productiekosten - Overheadkosten 6.5.1 De administratief-organisatorische kosten De administratief-organisatorische kosten zijn afhankelijk van het aantal werkorders die verwerkt moeten worden en onafhankelijk van de seriegrootte. Derhalve kan voor de berekening van deze kosten per productgroep onderstaande berekening worden uitgevoerd:
31
Adm.-org. kosten per productgroep
Totaal aantal \iVerkorders
Totale adm.-org.
= kosten
m.b.t. de revisieproducten
x
v~~r
een bepaatde produc~roep Totaal aantal ~erkorders
De berekening is gebaseerd op het aantal werkorders, omdat deze evenredig doorwerken op de totale formulierenstroom. 6.5.2 De magazijn- en productiekosten Bij de toerekening van de kosten naar de verschillende productgroepen zijn de huisvestingskosten (aIle productiekosten exclu2 sief personeels- en materiaalkosten) per m en de personeelskosten essentieel. Dit leidt tot onderstaande berekening: 2
Productie
Benodigd aantal m voor
Totale huisvesHuisvestlngskosten tlngskosten v/d = per productgroep productie
de productie van een bepaalde productgroep Totaal oppervlakte v/d
x
productie-afdeling Opmerking: ruimte die voor verschillende productgroepen gebruikt wordt, zal t.a.v. de kosten evenredig verdeeld moeten worden. De personeelskosten per productgroep zijn rechtstreeks te bepalen. Personeelskosten die op aIle productgroepen betrekking hebben, kunnen evenredig (overeenkomstig de besteedde tijd) hieraan worden toegerekend. Magazijnen Hierbij kan onderstaande berekening per magazijn of ais een berekening v~~r aIle magazijnen worden uitgevoerd. Oit is afhankelijk van de gewenste specificatie.
32
Benodigd aantal ~2 voor de Totale huisvesHuisvestingskosten per productgroep
=tingskosten
m.b.t.
de magazijnen
opslag van een bepaalde x
productgroep (oud mat., onderdelen en gereed prod.) Totaal oppervlak v/d magazijnen
Totaal aantal verPersoneelskosten per productgroep
=
Totale personeelskosten
x
m.b.t. de magazijnen
schillende producten per productgroep die oR voorraad liggen Totaal aantal verschillende producten die op voorraad liggen
x Tijdcorrectiefactor
De tijdcorrectiefactor heeft aIleen betrekking op het onderdelenmagazijn. Deze factor is ingevoerd om de door het grote verschil aan onderdelen per productgroep en het daarui t voortvloeiende werk in de berekening te verdisconteren. Tijdcorrectiefactor
= gemiddeld
aantal onderdelen per productgroep gemiddeld aantal onderdelen over aIle produc tgroepen
Totalisering van bovenstaande bedragen met de kostprijs van oud rna teriaal en onderdelen leidt tot de totale magazijn- en productiekos ten per produc tgroep. 6.5.3 De Overheadkosten Onder de overheadkosten worden aIle overige nog niet in rekening gebrachte kosten verstaan. De overheadkosten per productgroep worden als voIgt berekend:
Overheadkosten per productgroep
= Totale
overOmzet van de productgroep x headkosten Totale omzet
33
Totalisering van al deze kosten geeft aan de hand van onderstaande berekening he t kos tpenpercen ta ge per produc tgroep. Totalisering van de adm.- Org.koste~ Kos tenpercentage per productgroep
magazijn- en productiekos ten en = overheadkos ten Totale omzet (
)' per produc tgroep
6.6 De lay-out van het revisiebedrijf Normaal gesproken wordt de productie pas gestart als er een werkorder is afgegeven. Echter indien men tijdelijk te weinig werk heeft, worden de producten die regelmatig gemaakt moeten worden toch zonder werkorder gesloopt. Dit geldt ook voor producten waarvan te weinig onderdelen op voorraad liggen. In plaa ts van steeds op een werkorder te wach ten voorda t to t productie kan worden overgegaan, zou men aan de hand van de verkoopcijfers kunnen overwegen om bepaalde producten bij toelevering (eventueel "sparen" tot voldoende grote series) te demonteren. 60vendien kunnen dan de onderdelen voor de montage ge(p)repareerd worden. Dit heeft als voordeel dat men daardoor sneller kan reageren op de verkoop (korte productietijd). 60vendien krijgt men zo een beter overzicht van de nog te gebruiken onderdelen en welke derhalve moeten worden bijbesteld. Ter illustratie is hieronder van enkele producten de verdeling van de bewerkingstijd gegeven:
34
Diafragmadrukgroep -5e1ecteren, transport + wassen -Demonteren -Onderde1en (p)repareren -Monteren -Eindcontrolel afstellen Totale bewerkingstijd
Vingerdrukgroep
Koppelingsp1aa t met zonder 1amellen 1amellen
6%
8%
10%
6%
19%
14%
17%
50%
44%
35%
20% 41%
21% 4%
18%
17%
20%
16%
21%
13%
100%
100%
100%
100%
Demontage bij toe1evering vereist een andere lay-out van de productie-afde1ing en de magazijnen. De productie-afdeling zou dan in onderstaande hoofdgroepen gesp1itst kunnen worden: - Demontage + (p)repareren van de onderdelen - Montage -'Speciale producten - Spoedorders/reparatie-opdrachten 6.7 Seoedorders Zoa1s in par 3.3.1 beschreven wordt, is een spoedorder een order waarbij het product het productieproces versneld doorloopt. Daar het hier meestal om enke1fabricage gaat, zijn de kosten re1atief hoog. Deze extra kosten worden op het ogenb1ik gedee1telijk doorberekend aan de klant. Overwogen zou kunnen worden om deze extra kosten, gezien de door de k1ant vereiste sne11e levering, middels een vast bedrag vo11edig aan de k1ant door te rekenen. 6.8 De orderverwerking De bestaande situatie van de orderverwerking wordt in bij1age 13 en 14 d.m.v. een compositorisch schema aangegeven. Ten aanzien van de orderverwerking zou het volgende in overweging kunnen
35
worden genomen. Uit ervaring blijkt dat tijdens het uitleggen van de order (m.b.v. de uitleglijst: bijlage 23) ongeveer 0,5% van de artikelen niet aanwezig is. Dit komt doordat de administratieve en technische voorraad dan niet met elkaar overeenstemmen. Wat niet aanwezig is, wordt op de uit1eglijst aangegeven, waarna deze informatie op de pakbon en factuur verwerkt wordt, zoals beschreven in par. 3.1. In overweging zou kunnen worden genomen om de uitleglijst in drievoud te maken. Twee exemplaren gaan naar het magazijn gereed product, terwiji een exemplaar door de operationele administratie bewaard wordt. Indien tijdens het uitieggen blijkt dat niet aIle artikelen op voorraad Iiggen, wordt dit op de twee uitleglijsten aangegeven. Van een uitleglijst wordt dan m.b.v. een stempel een pakbon gemaakt en met de artikelen meegezonden. De andere uitleglijst wordt naar de operationele administratie teruggestuurd. De operationele administratie vergelijkt de teruggestuurde uitleglijst met het exemplaar dat zij bewaard heeft en maakt aan de hand hiervan een factuur. Dit heeft t.o.v. de huidige situatie het voordeel, dat de verzending sneller kan plaatsvinden. Men ~oeft dan immers niet op de pakbon (die door de operationele administratie gemaakt wordt) te wachten. Bovendien krijgt de operationele administratie de gewenste terugkoppeling van de expeditie-afdeling.
36
Hoofdstuk 7
Algemene opmerkingen
7.1 Het Sankey-diagram Een methode om de materiaalstroom over de werkstations of afdelingen zichtbaar te maken is het opzetten van een in de warmtetechniek reeds lang bekend "Sankey-diagram". Hierbij geeft de breedte van de s troom de hoeveelheid te transporteren materiaal weer in voor die situatie relevante transporteenheid (gewicht, volume, aantal stuks e.d.). In het diagram kunnen tevens de verliezen, die tijdens het productieproces ontstaan, worden aangegeven. In bijlage 24 wordt een Sankey-diagram (toegespitst op de situatie van Belrama) afgebeeld. Dit Sankey-diagram is zowel voor een algemeen overzicht van de goederenstroom alsmede voor een specifiek overzicht van de goederenstroom per productgroep te gebruiken. 7.2 Demontage van diafragmadrukgroepen Uit de analyse van het productieproces is naar voren gekomen, dat het demonteren van diafragmadrukgroepen (bijlage 4) een moeilijk te beheersen handeling is. Hierbij worden de klinknagels waarmee de diafragmaveer en onderplaat bevestigd zijn, eerst voorgeboord en vervolgens met een pers eruit gedrukt. Kleine series «100) worden m.b.v. een enkelvoudige spindelboormachine en grote series (100<) m.b.v. een meervoudige spindelboormachine voorgeboord. Tijdens het boren kan het voorkomen dat de klinknagel gaat meedraaien. Daardoor wordt het klinknagelgat ruimer en voldoet daardoor niet meer aan de eisen, zodat het deksel van de diafragmadrukgroep ais schroot moet worden afgevoerd. Binnen Belrama zijn m.b.t. het demonteren (snel positioneren en losboren) van de diafragmadrukgroepen onderstaande oplossingen voorgesteld:
37
- Bij het losboren van de diafragmaveer de drukgroep m.b.v. een indextafel pos! tioneren. Voor het losboren van de onderplaat de drukgroep met de hand positioneren. - Bij het losboren van de diafragmaveer de drukgroep m.b.v. een indextafel positioneren. Na het losboren (terwijl de drukgroep) nog op de indextafel ligt de klinknagel er direct uitpersen.
V~~r
het losboren van de onderpla?t de drukgroep met de hand positioneren. - De klinknagels die voor de bevestiging van de diafragmaveer zorgen m.b.v. een draaibank met pneumatische klauwplaat afdraaien en vervolgens eruit persen. Naast de hierboven beschreven voorstellen zijn wellicht andere bewerkingsmethoden mogelijk, welke tot een bevredigende oplossing kunnen leiden. Daarom is het misschien mogelijk dat dit probleem als ontwerpopdracht door andere studenten nader geanalyseerd wordt.
lITERATUURLI::JST ----------------------------1. Prof. ir. J. in het Veld Analyse van organisatieproblemen 1975 B.V. Ultgeversmaatschappij Agon Elseviers 2. Ir. R.N. van Hees en Prof. ir. W. Monhemlus Productlebesturing en Voorraadbeheer, Algemene beglnselen 1964 Eindhoven, Centrex 3. J. van het Veld en ir. K. van der Staay Interne Bedrijfsorganisatie 4e druk 1976 K1uwer, Culemborg 4. Prof. lr. J.G. Balkesteln en lng. F.L. Langemeijer Technische Bedrijfsvoering (deel 1) 1982 dictaatnr. 4.507 Technische Hogeschoo1 Eindhoven 5. Stichting Kwaliteitsdienst KD1 Handboek Kwa1iteitsbe1eid 2e druk 1982 Kluwer,Deventer 6. Ir. A.H. Schaafsma en Ir. F.G. Wi11emze Modern Kwaliteitsbeleid 3e druk 1978 Philips Technische bibliotheek K1uwer, Deventer
Lijst van bij1agen Het bedrijf 1 Organisatiestructuur B.V. Belrama en AP Belrama N.V. 2 G10bale lay-out van Belrama Waalwijk + routing van de verschi1lende productgroepen Het productenpakket 3 Schets van een vingerdrukgroep 4 Schets van een diafragmadrukgroep 5 Schets van een koppelingsplaat De verkooe 6 Pareto-analyse m.b.t. de jaarverkoop van drukgroepen en koppelingsplaten (1982) 7 Staafdiagrammen (jaarverkoop/assortiment) m.b.t. drukgroepen en koppelingsp1aten (1982) De eroductie 8 Staafdiagrammen (werkordergrootte/frequentie) m.b.t. drukgroepen en koppe1ingsp1aten (maart 1984) 9 Het revisieproces van de vingerdrukgroepen 10 Het revisieproces van de diafragmadrukgroepen 11 Het revisieproces van de kleine koppelingsplaten 12 Het revisieproces van de grote koppe1ingsp1aten De orderverwerking 13 Compositorisch schema m.b.t. de revisie van drukgroepen en koppelingsplaten (bes.taande si tuatie) 14 Compos1torisch schema m.b.t. de handelsartikelen en aankoop van buiten van drukgroepen en koppelingsplaten (bestaande S1tuatie) 15 Aanvraag-productieformu1ier 16 Werkorder Diversen 17 Analyse van de garantiegeval1en m.b.t. drukgroepen en koppelingsplaten (periode ! 3 maanden) 18 Beste1suggestie (grafische voorstel1ing en computeruitdraai) 19 NEN 2646: kwaliteitsborging. Algemene voorwaarden te stel1en aan kwalite1tssystemen
22
NEN 26~9: voorwaarden te stellen aan meet- en kalibratiesystemen 21 Kwaliteits-controlekaart 22 Formulier afname oud materiaal 23 Ui tlegUjst 2.4 Sankey-diagram van de algemene goederenstroom
1lirec\:Dr ...:I General ........... Sbilhlil>
ORCANIZATIOHSTRUCTURE B.V. BII:LRANA AND AP BELIIAN" N.V. ( l SEPT. 1984)
I~. PI"'"'V .. cxntrol In_~ticn
lnveslmenla. !uW.eta
Gro:>.f> jlQlki... I-.l ...t:t:era f\.i>l1c ....1ati.... I'o:nIomal ....tors ~
v._
Secre~.
Seaetarlal dept. Genera1~
Incl. poet, tel"" ...:I talE!ll><no
r
N' IlelrBle It. V. M. H>l.sbeEk
lIead<XJllllOr(;ial
p~ta
Oeb~""'trol
~I4i>rl<et:ir8
IIen:lrix
--------~ti...
Cmtrol,
plam!tw
I:u:\oela,
~
odniniotraticn Sdx:naker 0:llpJter """",tim steel< 40 pnx1.Ict cxntrol
v. I!W. ik Fins:>cial/petscrIlel. odnInistatioo
""'"' cxnVol
_tiatial
f\.i>lic rel_ I'ersaTlel aat1>onJ
..!"~-_~.proc1Jcts &< develqmonts
~ti,-s~cs--
~
debtxlns ccnVol
internal dxunEntatioo
~
~·!!·d'~~"!~t,!~
___
~
~disco.nIa
I
$lee. otnce ........,.,...
E.Ibl_
CUtside sales
~tioo
_diS!".:. ___
!!IJtIi!~
0>l.J.ect:I.rw: of old care
~-~-
-
ii1~--
.- 1Sal""
Prlcilll
~
~"'tion
CoIm. odniniotretioo
~!"!1_d!S!":.
Colloctizll ot old care
I'rocb:t ....,.".,..
1_ oartsIf11t<mo ~entr1...
!k'der ....tr1... Sales&~
Acquisl tioo
__
Prod.<:t plomlre &.g;or1: ~"! !
Sal... &~ I'rocb:t pla'nir&
&wrt proc1Jct
PI"
!"94s!t:!
Sales jlI'CJII)tU:n
iiarkB't-~ - -
~
Sal... proroticn
~W~!iP!
~
Cmm. statistics Prl"" ca1culatioo
~It'
_ttens!do.
___
~
0:llpJter develqJ1lfnta
=:~t40
Prod.<:t_ c
l.Utside sales
~
TecIr.. a.wcrt Stock ""'trol
Sales
~
'" distr.\.b. dept.
~~~-----
I
I
Internal sal...
1rsJnn:;o
ocq.dsi tioo
I
~ BruamUn
Finan<:1al' _ st:ra1Xlr
0xlrdirB\:Dr internal
I ciepartmoot
Sal...
I
I
I
Genera1 ....,.".,..
~ ...t:t:era
~w.~
ado. ___
Cmm. sta_c:s !Tics C8lculatioo
.
Prltal1818 Cmm. files
i>Ft-";;:tt.,;;,-
--
~!a.!.!"!~I!_ ~
Cmm. _tiatiaI ex>:Xd. ot ~illI Traffic dxunEnta
~I;;'------
CIOlculatioo
/
~illI dept. fer
pro-
~tioo. ~ ....vi"", •
of'f1cs~...
~~
Old """" "'&18t:raticn ~~!!,£t.:.
Safeit' Corpovi<-
__
__
Ted:n. oaintenar<;e
Finan<:ial/<:pon'lti<nsI odniniotraticn ot
~
~rJ~~~:.
~
~!"_oftlcL
Statiatial
f'inisI1eil
~"" ,caloWotioo
Aosl.8tent I1
-
..... Cevat
dept.
Ms1n~
40 repair
~
1-
-
~1t;ycxntrol
astaaoI:'8 tectn. serviC8 - ~t..'t!;:nTedii'.t;,;;S-----iUm
......
Bijlage 2
Clobale lay-out van !!elrama Waalw!Jk (bestaande situattel
Hagadjn DUd (2 verdiepingen)
®) ----I
r
~ -I G)
r~ 1(9 ~I
I I
I
l
L_ L
I
15
I
~
I I
I I I
~I
I I
I _.....l
L
KANTOOR
<>
36 m
nr. t
Z
.5 )
6
7 S 9
10
acthl telt/afdel1~ ontvangst oud m
nr.
activl teit/afdeUng
nr.
11
montage + reparatie grote en kleine koppelingsplaten
20
12 13 14 15 I'; 17 18 19
lassen + a fwerk:en
21
wasmachine losse onderdele demootage vingerdrukgroepe werps traa !machine sl1jpen verfkluls kantoor tuuenopslag koppel1ngsplaten + tuuencontrole
22
23 24
25
activ! teit/afdeling tuuenopslag onderplaten + kappen spuitca!)ine kleine en grote koppeHngs platen voeren + controleren montage kleine vinger. drukgroepen montage speciale dtuk· groepen en spoedorders montage dlilfragmadrukgroepen
Controle
.6-
Ops1ag
0
Ilewerking
0
Montage
"%-: ~ (Q) >-
Samenvoegen Splitsen OeII!ontage Routing
-1-
- 2 -
nr.
activltelt/ afdelin
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38
eindcontrole grote en kleine koppelillgspla1.en montage grote vingerdrukgroepen eipdcontrole kleine vingerdrukgroepen eindcontrole diafragmadrukgroepen eindcontrole grote en dubbele drukgroepen opslag grote drukgroepen opslag handelsartikelen opslag remschijven opslag kleine koppelingsplaten opslag grote koppelingsplaten opslag drukgroepen opslag handelsartikelen ontvangst handelsartikelen en gereviseerde drukgroepen en koppelingsplaten inpakken
39
-/-
- 3 -
1 l-
..
01 naa
~
..."
eApe
Cloba Ie lay-out van BelralRa Waalwijk (bestaande situatie)
Hagazijn outl (2 vertliepingen)
nclar
~
~
Routing van de kleine koppelingsplaten
"-'\'
~-
'\-
- - -dL J)
.
r
~ 2
J
-----,
~
."> '"... ~ o""
I
.&.
I
:01
CD
~
I
@
@)
I
--r""1...L _ _ _
1- - l
I
r @-;-~-~l I
I
I
1
•
__ • __ ;;
--
L_
13
~_
@ __
J "i
r - - - , ' .- 1 , I
4
~
I
~--I-
r'
I
~
t
d1
..,~
Q.
Q.
""
o
r-;::". ~J r \I t I I ' I I I I I I I I I
flllh~~
~Q!1~ II I I I I I ~I-l
I@>
I L1 L.J
I
Ib~
L~
L.U
~11~'0(1 r -
-A -
~_L.J
L._
-.-~
KANTOOR
o
36 m
6
o
o ?; ~ Q)
-/-
_
Controle Opslag Oe.. erking Montage Samenvoegen
Splitsen Demontage Hooting
- 4 Routing van de grote kop- . pelingsplaten
1 ±
.i-
.
-/I
~
~-.
.;
...
CApe
H"9~
Clobale hy-out v .... Uelrama W.... I .. ljk (u"Haandc situaUel
cud (2 verdlepln<jen)
~==~~~~~----------naar
.:~\
----eL_
! i
r
-----1
2
..= !.'" >
~
I
I@) I
I L_
KAHTOOR
~
__________________________
)~6~m
•
__________________________
~
<> Control..
-/-
- 5 -
1. ~
.
~ J/
~
..'".
..;
nv..
Routing van de drukgroepen
diafragm~
Clobalc lay-out 'dn tlelra.... W
""<Jdlij .. oud (2 verdlepin\jen) .....It'
"-'\{ - - - -IIIL_
tf"pe
~--~~--------------~---
"
~
2
~
!'"
~
1-
I
l
I
@I I
&
E II
I
" '"
I
fl
I
I
~
r
A
I
I~I 1
L---
-I
£
I I I
~I
I I
1 _.....l
J rn
r,
1 I I
~~,I 2
24
I II I I I I I _1-1 l",\ L.J
I~I
I
I
L
l..1.J ....
17
Z
I
I
bl
I~l
~
'"'""" 0. "'"
I
I I I I I
I
':i
- --,
I
I
..L..J
l.._
KAHTOOR
36 ..
<> 6
o
o p:-~ ®
-/-
_
Controle
Opday
tlew"rklny Mont"\111
S_.oegen
Spl1tU/l
O...ontaqe HouUlI1I
-
Routing van de vingerdrukgroepen
6 -
Clobalc lay-aut van Uelra.... W.... l.IJk (bu.taan
HagdllJn aud (2 verdiepingen) "dar
R~eY\t_ 1
_ _ _ _
'\
«fiL _ @ ) 0 - - - - - -
r---~r~~----~------------~
-I
CD
1(9 I
l I
I
~
£ I I
@I
I
_-l
1
I~ 1
I L_
KAHTOOR
36 m
<:>
Controle
6
Op.lag
o
o "fo;
lJe,o"cklng
Hont~\I" Samen.oegen
~
Spl1tsen
(])
O_ontage
~
HauLing
Bijlage 3: Schets van een vingerdrukgroep
!.QCIUIUT • c::I2
Bijlage 4: Schets van een diafragmadrukgroep
Bijlage 5: Schets van een koppelingsplaat
CLUTCH PLATE COMPONENTS ~~--------"'4l;uSihi(l~n
Spring Rivets
_iIV..- - - - - - - - + i [ J r j ' t e n Plate
.....- - - -.. Cus~lion (Marcel) Springs
~---------........Spacer
------------+"Oamper Springs
i_----------+ .. Stop Pins
..
~-------+ Hub
, - - - - - - - - - - -.... Spacer __- - - - - - -.. ~ Retainer Plate
,----+Facing
~
L.,....- - - - -.... Rivets
.r.
Bijlage 6: Pareto-analyse m.b.t. de jaarverkoop in stuks van drukgroepen en koppelingsplaten (1982) OMZET {% lOO+-________r -______
~
________ ~~~=-----~
20-80 regel
90
Drukgroepen 80
;
Koppelingsplaten
70 60
Meetpunt m.b.t. drukgroepen
/ I
Meetpunt m.b.t. koppelingsplaten
__ -
40 , j - - - (
---.......
cumulatief 1,2 81,S 6,3 3,3 1,4 0,4 0,4 1,6 1,2 0,4 0,7 0,6 0,4 0,3 0,1 0,1 0,1
1,2 82,7 89,0 92,3 93,7 94,1 94,5 96,1 97,3 97,7 98,4 99,0 99,4 99,7 99,8 99,9 100
cumulatief 26,1 13,5 7,6 6,6 6,3 5,0 4,4 4,4 4,2 4,0 3,8 3,5 3,0 2,4 2,2 1,9 1,1
ASSORTIMENT {%)
Koppelingsplaten Assortiment (%) Omzet (%)
Drukgroepen Assortiment (%) Omzet (%)
26,1 39,6 47,2 53,8 60,1 65,1 69,S 73,9 78,1 82,1 85,9 89,4 92,4 94,8 97,0 98,9 100
cumu1atief
cumulatief 2,0 80,7 5,8 2,1 1,1 2,7 1,3 0,7 0,6 0,4 0,2 0,9 0,2 0,2 0,2 0,4 0,2 0,1 0,1 0,1
2,0 82,7 88,5 90,6 91,7 94,4 95,7 96,4 97,0 97,4 97,6 98,5 98,7 98,9 99,1 99,5 99,7 <19,8 99,9 00
40,1 8,7 5,4 4,6 4,3 4,2 3,6 3,3 3,1 3,0 2,9 2,8 2,7 2,4 2,3 2,3 1,7 1,0 0,9 0,7
40,1 48,8 54,2 58,8 63,1 67,2 70,9 74,2 77,3 80,3 83,2 86,0 88,7 91,1 93,4 95,7 97,4 98,4 99,3 100
Bij lage 7 :Staafdiagranrnen (jaarverkoop/assortiment)
AS$ortiment (%)
m.b.t. drukgroepen en koppe1ingsp1aten (1982)
1 Drukgroepen
407060,40,10,3040400100,100,10 150 225 300375450515600 675750825 900 925105011251200 135014251500 1501 < 1275
1tot75
Jaarverkoop (k1assegrootte in stuks)
Assortiment (%)
Koppel1ngsplaten
1
5,8 211,30,91,10,70,6 Q,.10,4 0,20,10,40,10,20,2
00,20,2
1
ltot7S 150225 300 375 450 525 600 675 750 825 900975 10501125 1200 1350 1425 1500 1501<1275
Jaarverkoop (K1assegrootte in stuks)
270 (aantal werkorders)
BiHacte 8
Staaf iagrammen {werkordergrootte/frequentie} m.b.t. drukgroepen en koppelingsplaten (maart 1984)
73,()%) 54 (14,7%)
105 (28,~)
DRUKGROEPEN
110 (29,7%)
...,...,
o o
~
'0 ~
~
4
~
5
9
8
00
100
(1,1%)(1,4%)~,~(2,4%)(2,2%)
Q;ot 10
3.')
3J
..:l
eo
9)
70
00
100< ~tte
(klassegrootte) 365
l
(aantal werkorders)
~72,3;&)
64
(12,7%)
lCS (21,4%)
193 (33,a)
56
(11,1%) .26 11 18 ! (5,1%) (2,1%) (3,~) 3
(O,~
01Dt
8
4
3
2
(1 ,6%) (O.~XO,6%XO,4%)
9 (1,8%)
10
..
\\Ierkordergrootte
(klassegrootte)
Symbolenlijst
~oor
bijlage 9 tim 12
Proeesfunetie; handeling, die een verandering veroorzaakt in de vorm, samenstelling, fysische eigenschappen, of plaats van een produkt.
Invoer of uitvoer; begin-en eindprodukt of -resultaat van een proces.
o o
Opgave van de waar te nemen parameters aan een praees of pradukt en vergelijking met de gespecifieeerde waarden.
Geeft aan dat op dit punt moet worden beslist wat er moet gebeuren op grand van de geeanstateerde feiten.
Hierin wordt de opdraeht aangegeven.
C__)
Openings-of afsluitingssymbool van een schema.
Administratieve gegevens: opgaven van specificatie registratie van gegevens ap formulieren, in datafiles, logboeken etc.
o
V~~r verklaring, zie de toelichting van de bijlage.
."
'31
[Jom.:
o
jl~9a
9
Hat rp-vlsieproces van de vingardrukgroepen.
vinge~d~uk9roepen wekelijks ver4~melen en dan als eon serie produceren (raviseran) ar wordt %oveel mogelijk zonder werkorder ge.loopt i.v.m. de bohoafte Gsn onderdelen
de toelichtlng
b
c
d
-/-
e
f
g
'b
c
•
f
9
.~eelichtin9
von bijlaqe 9
1. Indien geen onderdelen bruikbaar z1Jn, dan is het schroot.
Als enkele onderdelen bruikbaar zijn, dan opslaan in mBgazijn oud materiaal.
2. - Huis en onderplaat controleren op haarscheuren en be-
schadi9ingen. Gaten (veer busjes) controleren m.b.v. kalibers. - Vingers en bruggetjes visueel controleren. - Veren altijd eruit halen, controleren en wassen. 3. Vingers ep gelijke hoogte zetten, vervolgens enkele keren koppelen, dan nastellen met maatklok. De vingers moeten op gelijke hoogte staan, maar mogen gezemenlijk ± 0,5 mm afwijken van een nieuwe drukgroep. 4. Merken ep datum d.m.v. kleurstof.
De kleurstof wordt elk jeer veranderd.
Dpmerking Binnenkort zullen de artikelen (d.m.v. aen stempel) als volgt werden gemerkt: Voorbeeld: SO 4 42 8:
~elrama
0: nummer van de controlaur 4: jeer (1984) 42: weeknummer
Bijlage 10 I~t revisleproces van de diafragmadrukoroepen
o
de toelichting
'lescheiden opslaan 1n _m29~l!j~O~d~
bulkopslag in Romneyh t
a
____________________
~
______________________
~
a
b
-2-
d
a
.·n,
valgende werkarder demonteren
ollsiug 1n magnzijn gereed pro dukt
J
_Taelichting van bijlag8 10
z~Jn, dan is hat schroot. Als ankala onderdalen bruikbaar zijn, dan opslaan in magazijn oud materiaal.
1. Indien geen onderdelan bruikbaar
2. Diafragma contraleren op haarscheuran.
Controleren op koppaldruk (minimum en maximum) aan de hand van onderstaande gegevens: Dia nr.
~'al
Soven/ Ondar (mm) 01905/20
5/5
druk (kg)
300-360
maat (mm)
17A/561,.85
origineel nr.
bijzonderheden
n 21000
vlak
Opmerking Binnenkort zullen de artikelen (d.m.v. een stempel) als voIgt \.:Jorden gemerkt: Voorbeeld: BO 4 42 B: !lehama 0: nummer van de controleur 4: jaar (1984) 42: weeknummer
81 {lage 1 1
Hat revisieproces van de kleine koppelingspleten.
c:>
~ie toclicnting
bulkopsleg in flomneyhut
voren ron
..
b
b
d
Toelichting VDn bijlage 11 1. Indien geen onderdelen bruikbaar zijn. dnn is het schroot. Als ankele onderdelen bruikbaar zijn, dan opslaan in magazijn oud materiaal.
2. - Controle op hBorscheuren. - Naaf bij duidelljke afwijklng nameten. Onderstaande gegevens zijn bekend; Voorbeeld: koppelingsplaat
voeringnr.
leveranclers nr./dikte v.d. voering (mm)
afmeting v. d. vaering {mm}
1(2
V18
31030/3,5
koppelingsplaat
leveranciersnr. koppelingsplaat
~ {mm}
200 x 130 x 3,5 aantul spHH!n
K2
362641
181
21
I
tota1e dikte mOI)tage (mm)
star/ verend
toepassing
7~7
verend
Simca
naaf (mm)
star/ verend
toepassing
16 x
verend
Simco
na
17,6
3. Controle of juiste nagels erin zitten en goed gemonteerd zijn (visueel). Lt.
Controle ap; -
voeringdikte (opmeten) complete dikte van de plaat (apmeten) slingersn (visueel) vlakheid, met 1iniaa1 (indien kromp dDn richten) haarscheuren (visueel) . - juiste voering gemonteerd (visueel)
6i noge 12
liet revisioprocos ven de grate koppelingsplaten.
voor taclichting.
O zio
b
bijl"<:le 1 1
c
-/-
d
•
f
-;;'2-
vel'
verso, baven en ondel'pll'lI monteran met klinknilllels
en ondarpla4!
monteren met klinkn1.llloh
boormllchine
-
t.b.v. bijlage 13 en 14
=I- -
spH.tsen afhankelijk van de richting van de pijlen als apart knooppunt tekenen.
@)
6
tijdelijke opslag
~
langdurige opslag (archief)
)(
...
kontroleren
....
¥..
voorqaand verloop niet afqebeeld verder verloop niet afgebeeld
afdeling. bureau, dienst, etc.
informatielijn kruist andere informatieli.jn
-
...
- -
in£ormatiestroom met richtinqaanduiding
mondelinqe informatie-overdracht
o . (stroom)knooppunt schr1ftelijke informatiedraqer • formulier
(j)
c
formulier invullen
X • soort formu11er (hoofdletterl n
.. aantel formu11eren van dezelfde soort
m .. zoveelste formu11er van eenzelfde soort
.,
Xl = orq1neel formulier
,-- .., ;
XlII
I
1 0 -I1 L __
..
X2,3,4, ...... kopi!n reeds eerder afgebeeld(el formuller(en) in dezelfde afdellnq
formulierenstroom
-/-
- 2 -
Toelichting van de gebruikte afkortingen Afkorting Verklaring ap aanvraag produktie aph aanvraag produktie herzien i.v.m. de voorraad oud materiaal en onderdelenvoorraad b backorder (gereserveerd produkt dat al verkocht is) bsg bestelsuggestie bso bestelopdracht f factuur fa financiEHe administratie fl factuur van de leverancier ibso interne bestelopdracht (t.b.v. aankoop van buiten) k klant 1 leverancier o opdrachtbon pakbon P pds produktiedagstaat pI produkt.i.elijst (wordt dagelijks opgesteld) s spoedorder sch schriftelijke bestelling tel telefonische bestelling tex bestelling d.m.v. de telex opgegeven u ui.tleglijst wo werkorder pm productmanager (1) Controleren of de voorraad gereed produkt voldoende hoog is ( 2) Door middel van een stempel de uitleglijst in een pakbon omzetten (3 ) Controleren of er voldoende oud materiaal en onderdelen op voorraad liggen (4) Controleren of er voldoende frictiemateriaal (=voering) en koppelingsplaten op voorraad liggen (5 ) Produkten bij derden bestellen (procedure, zie compositorisch schema van de handelsartikelen) (6 ) • Een spoedorder wordt in over leg tussen de productmanager en materials manager als produktie gepland Als de spoedorder klaar is, wordt deze meteen als voorraad bijgeboekt en vervolgens meteen weer uitgeboekt. Controle van de produktielijst met de werkorder en bestelopdracht vindt achteraf plaats.
,.-I~===========A-____,
r/------------------------~/
r/----------------------~/
OPERATIONELE ADMINISTRATIE
PRODUCTMANAGEMENT
s
~---y I I
)
wi:>
Y'~----I-(
I
\NO
lo!:oi '
~ .--~
'- - ..J ~L)
-I
I I
' - - -____~--~.u~ __
t
,
0
I
rU -1 '
u1
I
I
o
MATERIALS MANAGEMENT
r;~r;J_,
(b)
• Ho-------t-..l--.f ai-1\-
r
~/--------------~/
I
J
.+
.b.
"
II
.,I,
trT
II
----'
"\.-
1
- -11-
/
I
I
I
I
,
I
~(Zrl
1-
t
I
L_
COMPUTER
I
~r
I
/
I
1
1....-____ ) -
,
_1(.. 1
0-....1 y/
~-
I....-_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
--<4IIl-"""""
r - - --
~
I
--'
1
-
-'
I
/ EXPEDITIE/ONTVANGS~
/
/
/ MAGAZIJN GEREED PRODUKT 1
t~'\t:= : :. .!: : ;il E: · ===-/_____-==ill:t=:~~r .. h I r =l
=-h::!:7~.-J
1
--=Q=f:1.t u.....
1~--
r-------------~I /
MAGAZIJN OUD MATERlAAL/ONDERDELEN
/
j
1
I
~.~ 7 ~
f-/-------~/ PRODUKTIE-AFDELING
_~~F---_--=~=E=IOH-i,--- 41-f'~/- '
____~______-----4Ar-~______________~~~~~J)~----~
~/-----------------~/ PRODUCTMANAGEMENT
f:/==::---~/ DIRECTIE
/
ht ::"'\
.. .,-.: ,
Q,
p
hi..
l,.
~
-
I pm
'" )+.o+-+-'--P 4----',.:.j"~ J...
-
-
-
-
-
-
~H--+--J--I
~~lr-1 u 1-
'-'4.
I
___ B-- -. \:;:'.~
__
I
t
I
I
L
!
+~
P-il--ih .J
I
t
ro
I
I
....
t
-
/
BUDGET'l'ERING
I
<::,
I
-
I .... p
I
''iI
h)
/
/
OPERATIONELE ADMINISTRATIE
I
I
~~~~~~ __~~~~~rolo 'I 'I / WJ.;
'---_ _+--...r/ \-...,. _
__
-4
1--
I
-- -,
L..
_ri\JILlj'LJ
i
t
•i
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1 t
I
_
.1
4
t /1• I
L~j_
t
- -
L
; --...(
>H;] -
--
-
--
COMPUTER
-
7
/
-- -
H;J --
I 'l..._
L-,!. _
~ /
),j
~ I
1
I
t
,
L
'--i
---_.-
~ -
1
____________~/ LEVERANCIER
MAGAZIJN GEREED • RODUKT
EXPEDITIEjONTVANGST
I
-
L...-_ _ _ _
I'
1
/
/
L
IL-__.J~
I L_
'l.) I
..r/
.
"/
-
~-~,
L....-...L--+_ _ _ j
-JOv
I n
/
/
__
________
~L ~ ~/ FINANCIELE ADMINlSTRAnE
I~
~-&.
~ul.----,----,--,
~V-r-
~------------
Bijlage 15: Aanvraag-produktieformulier
W.
M..
~~ V~op.
fid.
o
J.
, .. .I~.
~-
~e«4f? J,I
NIAt
A~
~ ~tut I~ fUJ!~
I,./. tJ. M.
l..i.A.ivd. R. ;. .J .-~
Red".., ~c.ot
'" ,
Iotw
~
[X lit{...
/~ct...l.k:
Ace. V~-.:.
1e
~.
Blj:londerhed~n
WERKOROER
D
1· BI;:lon d erhe Uen WERKOROER
No:
Datum:
tie stamkaar!
CONTROlE PUNTEN: Ibnutnaten
aantal
tie stamkaarl
te !TIaken van
arUkel
aanta. l1aar magazljn
aallial aam.al sch,oot afgekeurd
K
No:
I
Oa*um: naar
afgekeurd
Artikel nr.
aantal
onderdelen
specificaUe
mag.
!verst,. retour Iverbr.
Nwe. platen
Voe,ing no. I inti
lats
Verer aantal voorult
op
W.O.
datum
Afm. nnliernl
Klink nagels
Ih..v nnrt .. rn'
A'dekbladen
Dar. opgave van onderaelen PRIJS
verstrekt
~!ngen
D!versen
BEMERKINGEN sign.oud en
aan!al schroot
PrUs
arcn~t.t:I! algekeurd
aarJ,al rna atlijlnaar n
onderdelen Sr. Cat. W. per stuk
Tot. Cat.
onderdelen Font role punten boekhouding ace.
Idlam@ter
eindeontrole ontvangst
magszljn,
beslemd voor
wa~rde
I
NeUo P. W. 50~
Bkhg. ace.: elndconlr. :
..... f .........
ontv. mag. :
totale dlktJ-
woorraadadm.:
I
"oorraadadm. gereed prod:
-
~
aar:..C11n1r:oL.
~
......
~"-.~~
..
,
-- -----...
8ij laqe 17: Analyse van de garantlegevallen
Aanta1 garantie~ gevallen (%)
m.b.t. drukgroepen en koppe1ingsp1aten (periode ! 3 mnd)
100
rn
1.
7
0
80
I)
70
5
60
4
50 3
40 30
2
20 10
1
0
nr. 1 2
3
4 5 I)
7 8
Oorzaak van de gar an tie Productie (b.v. verkeerde klinknage1s gebruikt) Interne coordlnatie (b.v. verkeerd geleverd) Toe1evering van nieuw materiaa1 en onderdelen van slechte kwaliteit K1ant (b.v. verkeerd besteld) Eindcontro1e (b.v. verkeerd genummerd) Materiaal (b.v. vermoeiing) Nie.t te achterhalen oorzaak Transportschade
Oorzaak
(lIS)
cumu1atief (~)
19,7
19,7
19,3
39,0
12,8 12,3 11,4 11,3
51,8 64,1 75,5 86,8 95,7 100
8,9
4,3
0pmerking: Garantietoezeggingen kunnen ook uit commerciele overwegingen worden toegekend. Oit is in bovenstaande gegevens verdisconteerd.
Bijlage 18: Grafische voorstelling van de bestelsuggestie
voorraadniveau 3
2
2
4
1
4
1
\ \
MV
- - - - ...
,
_--
\
\
BS
1'-- _ _ _
--....
f
\
-, - - - r--
1\ ... tij d
BI
LT
economische voorraad technische voorraad minimum voorraad HI
bestelinterval (handelsartikelen:.maandper.i.odes;
BS BS)O:
bestelsuggestie
rev~sieprodukten:'weekperiodes)
1 BS={GO x 1,5) BS
+
(GO x LT)
+
BO - IB - TV
TV + BS + IB < MV, dan BS =MV - TV TV < MV, dan BS:::: MV - TV geen nieuwe bestelling
-/-
,
) {,78
EST E L BUG G EST I E
J
CRED tTEUR 00066 BESTELNR 190:11 BELRAMA B. V. PROF. ZEEI'!ANWEG 11 WAALWI.JK
Ii
BLAD
011111. 09/10/84
(9
1(:;
ARtIKEL
)
OMSCHRI.JvING
EGU I VALENT
KOST PRI.JS
",_=a=V 0
MIN
OR R A A 0...•....* SV TV BO
*=U;;l:o==a===-=O '1iI"·.I E T T E N=:::a==c=:::a_* JAAR
(' .~
1 ")
)
HIIID
N'.ID-l
!'tNI)-2
MND-3
*--SESTELLINQ==* SUOQ BESTELLEN
Ii
os
i
Si
011- 0 030OlO 610ii- D 03200 I> 03244 oil,.. D 0324:' 81011- 0 03248 011- D 03:250 011- D 03275 ~j 011- D 03340 011- 0 03385 011- 0 03397 91011- 0 03420 011- 0 03465 011- 0 03490 ",,011- 0 03520 011- 0 035Ol3 011- 0 03585 t" 011- 0 031'.186 011- 0 031'.197 011- 0 03588 c 011- D 03590 011- 0 03592 011- 0 03606 (,~011- 0 03745 011- [) 03810 0 03820 , oq- 0 03835 011- 0 03876 011- 0 03878 , ,I 011- 0 03879 011- 0 03881 O!l- 0 03900 <3 ql1- 0 03923 011- 0 03924 011- 0 03926 011- 0 03928 011- 0 03980 011- 0 04075 011- 0 04110 011- 0 04140 011- 0 04180 . 011- 0 04185 011- 0 04275 011- 0 04280 011- 0 04395 011- 0 04480 011- 0 04481 011- 0 04482 011- 0 04483 OlI- o 04484 011- D 04496 OlI- o 04497
oii-
0 30OlO
16
7
D 3200
2 2 1
1
0
0
0 0
o 3244
o o D D
o
o
o D D
D D D
o o o o o o o
o o o
o o o o o o o
o o o o o o
o o
o o 0 0
0 0 0 0 0 D
0
32-41'.1 3248 3250 3275 3340 3385 3397 3420 3465 3490 3520 3523 3585 3586 3587 3588 3590 3592 3606 3745 3810 3820 3835 3876 3878 3879 3881 3900 3923 3924 3926 39Ol8 3980 4075 4110 4140 4180 4185 4275 4280 4395 4480 4481 4482 04483 4484 4496 4497
i
0
0
:2 HI
0
0
4
4
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1
0
0
4
2
4
2
4
2 :I 0 1 2 0 0 0 0
2 0 5 Ol 1 1 1
1 4
4
1
0
1
0
0 0 2 1 0 1 1
0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1
4 0 2 0
2 1 0 0 3 8 0 14 10 6 3 0 0 10
1 2 1 0 5 2 0 0 1 8 0 9
'"
2 0 0 0
:3
10 0 0 0 0 25 0 4 10
0 10 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 2 5 1 0 3 0 0 0 0 0 0 2 5 0 10 0 0 0 0
,9 3
3
to
"9 i
i
0
Q
1 1
30
::l
77
iii!
9 4 20
0
29 29 15
0
0
0 1
2
:3 11 3 :2
a 1 6 4 1 4
:I
0
0 0
i
ri
0 1 19 2 0 2 :I
0
1
(.
1
0"
5
2
os
1
bI
2
2
0 0 2 0
5 2
1
1
0 :2 1
1 4
" " " "
i
(I
0 0
1 1 1
"
17
2
5 10
0
1
2 0 0 1
1 0
0 3 0
1 1 0
2
1 5 0 0
14 0 7 1
1 17 5 5 0
0 4 1 1 2 25 10 14 4 20 :3 1 1 6 11
'"
61 21 18 0 1 1
57
0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 4 0 1 0 0 0 2
0 0 0 0
1 2 0 0 0 0
2 0 0 1 2 1 4 4
2 0 1 0 1 0 6. 10 2 5 0 1 1 b
1 0 4 2 0 0 0 0 0 0 0 3 4 0 0 3 1 0 0
1 0 0 7
1 1 0 0 0 10
0 1 1 0 1 0 0 1 3
:3 1 1 1 1 1 6 3
)
II
}
II
to
"
) >
t.~
?l
,
It
;r I.
CD )00
rt CD
,:;"
1
ti
1 1 1 1
"
I-'
)00
s::
III
~
;~
I<
00
rt
' ..."CD
" '1
:2 4 1 2 1 1 1 2 2
"
:3
..1\'
1
1 14
.0 0
l3
j'O "
N
IJj
.,"
1
8 4 4 3
1
~
·11
0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 3 2 0 1 0 1 0 9 3 0 0 0 0 4
1 1 :3
~ i
II !!
2
0 0
16
9 1
:I :I
1
10 0
I,
3
)
l;(
~
oq-
.f
.,
II Ii
~l
s::
rt )CD 1"1
s:: ,.,......
)rt P, l..
",.1'1
.PI PI
1-'-
i):iJ-
...
I
Bijlage 19
4.8. Normbladen Kwaliteitsborging Aigemene voorwaarden te stellen aan kwaliteitssystemen voor hetontwerpen, produceren en leveren van produkten en diensten en voor het toepassen van processen lot dosi9fting. _hocturinl _-......v,of Pf'O
CMoIlty A _ _ •
NEDERLANDSE NORM
NEN 2646 1.dNk. _ _ 1980
Inhoud biz.
2 2
2 3
Oeflnities
2
4
Voorwwden
2
4.1
Vantegging van het kwaliteiusysteem _ hes on_pen. produCillten enle~n Penonele orgwlisetie Penoneet. weriuaam in funetiesdie irwloedhebben 00 de kw.liteitsbotWing
2
4.2 4.2.1 4.2.2 Olreeti.-vertege~diger 4.2.3 Opteidingen 4.2.4 ElIt1Itne vertegl~diger 4.3 eigen beoordeling van het kwaliteiusysteem 4.4 V oorbereidende activiteiten 4.5 Instructi.s
2 2
4.6 4.1
3 3
4.8 4.9
2
3 3 3 3
3
Registratie CorrigerotnlH maatregelen Ontwef1)beheening
8ehMHing van de documentatie en wiizigingen daMYlf\
4.10 Seheening van keurings- en meetmiddelen 4.11 Kwlliteitsbeheening van toegeliIY••de goederen en dlensten 4. 1 t.l lnkoop
4.11.2 Inkooogegevens 4.11.3 Ingangsconcrole 4.12 Produktiebeheersing 4.12.1 Algemeen 4.12.2 8eheersing van bijzondere
4.13 4.14 4.15
p._
4
5 5 5 5 5 5 5
Ooorafn_rtoegeleverdegoederen Keuring van hat gerede produkt
Steekproefproce
4.16 4.11 4.18 4.18.1 4.18.2 4.18.3
4 4
5 6 6 6 6 6 6 6 6 6 1
4.8. NORMBLAOEN (NEN 26461 - 1
Ond_fP One norm be$Chrilh de voorwaarden in algemene zin. waaraan kwalite;tssVSlemen VOOf hilt ontwllrpen. produc;eren en lev....en van produkten lin diensten en voor het toepassen van processen moelen voldoen. 11$ kwaliteitsborging wordt beoogd. Tevens defin;eert d. norm de toegepastespecifillklr termen. Opmorlrm,
'Vcor HI" toebcnti:ng op acbtlt9fonden en gtlbfuik va" due not'm lie NPR 26A5.
2
TeMp..ln"""'" De-norm is yen toepass'ng op het kwal'teitssysteem vanean I_ancier ven produklen. processan encli_ten, die onder beheente omstandigheden en van levoren v"tgelegde voorwaarden moeten worden ontworpen. ontwikkeld en geproduceen:t den wei gel_n:t of toegepast. Hierbij is de leveran.:;er verllntwoordelijk .oor het ontwarpen, ontwikkelen en produceren, C.q. het leveren van diennen of het toepassen van processen en eventueel voor de installatia en de beproeving op de pl"lts van levering C.q. VOOf geleverde di_ten en - indian van toepassing - vOOf de na~org.
In het kader'ven deZlt norm wordt onder onderstaande termen het volgende verstun:
3.1
keuren
een samengestelde handeling, bestaande uit het doen van waarnerningen aan produk· tan; processan of diensten, en h"t v~tst.llen of zij aan de "isen voldoen.
3.2
k_litelt
De mata waarin het geheeI van de eigenschappen van aan produkt. proces of diann voldoet aan de eraan gastalde eisen, _Ike vOOftvloeien uit het gebruiksdoel.
3.3
kwaliteitsbeheersing
De operationele tachnieken en activiteltan die noodzakelilk ziin YOOf II
3.4
kwaliteituvneem
Een stllse! ven vutgelegde bedriihkundige procedures en regels dat ten doel hHft te venekeren, dlt em produkt. proces 01 dienn aan de gestelde eisen .oldoet.
3.5
kwalitaitsborging
Het op pail "
3.6
keuringspilln
Een beschrijving .an de tot het kwalitaitssvsteem behorende keuringen .Ismede van de frequenti. en de volgorde durvan.
3.7
kwaliteitsplan
Een beschrijving yan de specifieke kwaliteitsbeheersing, betrekking II
3.8
levetlnCier
Oegen. die produkten an(of! dienstan in de meest roime zin ter beschikking st.lt.
3.9
Illteme vertllgtn-.:iigef
hn door d. lIfnemer overeenkomstig dl> regel. ven een met de lev..rencier gesloten contract lan9IMzen funetiornwis of instantie die tot taak heeft vast te stellen of het kWillileitssysteem dOCltreffend functioneert.
3.10
k.libra,en
Het .."ichten van- de handelingen die nodig zijn voo< II
4
Voorwa...a.n
4.1
Vastlegging van Int kwaliteituysteem .oor het ontwerpen. producer.n en le.eren De IeverlnCier moe! een sa_nhangend en op $Chrift gesteld overzlcht habben yen ziin kwaliteituvneem - met inbegrip van doelstellingen. beleid en procedures - VOOf de uityoering van aUe activitliten op het gebled van kwaliteitsborging. Oit overzicht moet inzieh! gayen in het voldoen van dit systeem aan de in de~e norm genelde voorwaaroen en in de inteQrati. ervan in de totala bedrij/tvoering. Indien de lev.rancier van mening is. det bepaalde voorwaatden van de norm niet van I_sing zijn op zijn kwaliteitssvsteem. dient hij dit geargumenlllerd vau Ie leggen.
4.2
Personale (>rganiulie
4.2.1
"-nHI, -*cz_ in funcrie. dill inlfloed hebbM Of} delcWIIliffitsborging He!' personeel werkzaam in fUnClies die invloed hebbe... op de kwaliteinborging. dient zodanig duidelijk omsehreven taken en bevoegdheden te "'ebben, clal het kwaliteitsproblemen kan vastste".n. analyseren en beoordelen en oploSSlngen kan yoonltlltn.
4.2.2
Oil'tlCti..vemgenWOOf'digllr De leveraneier moet een directillyertege~ordiger aanwijzltn die, ongeaeht zijn o•• rige verantwoordeliik· heden. de !aak heeit het kwaliteitss¥steem in Ie voeren en OP peil te hovden en daartoe met de nodige bevoegdheden is l.Iitgerust.
2 - 4.8. NORM BLADEN (NEN 2646)
4.2.3
(Jplllidin(llfl 0. leveranc,er moet over vastgelegde regels beschikken aan de hand waarvan de behoefte lin vakbekWNm peF$oneel kan worden vlIStgesteld. Van het betreffende penoneel moet de vakbekwaamheid WOrden aangetoond.
4.2.4
ExttHrrfl
~_ordige,
Indien .en externe vertegenwoordiger is aengewezen moet de lev...ancier hem in d. gelegenheid stellen liin werkzaamheden te verriehten. 4.3
Eigen beoordeling van het kwalileituysteem HOlt kWltliteituvsteem mOflt periodiek, svttematisch en volgens un vangelegde procedure dOOt de le.....neie. worden beoordeeld om ervoor te lorgen dat het doeltreffend bUilt. Beoordeiingsvtnlagen moeten gedurencle ten v.stgelegde periode worden bewaard en - indien contractueel overeengekemen - t ... inlege liggen .an de extern .. vertegenwoordigeris).
4.4
Voorbereidende acti.iteiten De leYefancier moet de nodige maatregelen treften em te bereiken. dat lijn produkt. voldoen un de gestelde .isen. o.ze mUlregelen houden in;
procH
of
a. een juiu., v'"tgeiegde procedure VOOf het beheersen van het ontwerpen, ontwikkelen, inkopen, produ. ceren, installeren en leveren en de n.zerg; b. ten tijdige vlStstelling en verwefVing van hetgeen nodi<] is aan vakbekwaam person"1 en produktiemiddelen om de vereine kwaliteit te bereiken; c. een svstematische aanp,"s;ng un ••randerende inzichten van de k_titeitsbeheeningsmetl'todes; d. het tijdig vasts tell en .an de veteiste metingen die met (eigen~ beschikbare technische middelen niet "",nnan worden verriehl, apdat deze middelen binnen de beschikbate !ljd kun".n worden ontwikkeld of verkregen; e. waar nodig ean v"rauideHjking van de gestekle ei.en, vocralvan die, welke eIIn subject;ef element bevanen; f. het op elkor algestemd lijn van ontwerP. produktieproces. instillatiewerk:aamheden. keuringshende· tingen en de van toepassing zijnde documentatie voor de .anyang van de produktie; g. het opstellen van een keuringsplan, waafbij moet zijn overwogett na _Ike handetingen keuringsacti.. i. teiten nodig z;;n; h. het opsteUen van een kwalileiuplan, indien dit contractueel is Yerein.
4.5
Instructies Oeleverancier moet over duidelijke en volledige, Ylstgelegde instructles beschikken en deze op peit "ouden vocr de uitvoering van de werkzaarnheden met betrekking tot het ootwerpen, inkopen. produceren, instel· leren, keuren, leveren en de nazorg. Eventuele bijzondete contractuele verp/ichtingen dienen in de vorm van HnvuUingen un deze instructles te ziin toegevoegd.
4.6
R .gist,. tie
0. iIIveraneier moet aver een registratiesvstee", beschikken en dit op pei! houden. Hiermee moet worden nagegaan. in "<>evert" de veteiste k_liteit wordt bereikt en hilt kwaliteitssvsteem doeltreffend functioneert.
0. geregtstreerde gegevens moeten gedurende een vHtgelegde periode worden bewaard en voar een over..... gekomen periode ter in:age liggen voor de eventuele .xteme vertegenwoordigerisL Hetzelfde geldt voor de door de toel".... lneien geregistreerde gegevens voorzover deze deel ultmaken van h.~ kwaliteituys_m. 0. registntie mott een nauwkeurige identifieatill mogelijk maken a.•. van materlalen, and"rdelen. samenstel· 'i"gen, gerede produkt..n, samenstellingen van geredeprodukten, de gebruikte apparatuur. _d en untal vln de "erriehle warnemingen, aard en aantel van de geca,"stateerde .fwijkingen, aantaUen goedkeuringen of .fkeuringen .n de itird van de genomen corrigerende maatregelen. 4.7
Carrigerende maatregelen
0. I_ancler maet over vlngelegde procedures beschlkken en deu OJ) peil houden die - als de nood~ok zich yoordoet - moeten leiden lot hIt nemen van doeItreffende corrigerende maatrege'en, die zijn gebaseerd ap de resultaten .an: a. een voortdurende bewaking van processen' en bewerkingen en .. en vOOttdurende analyse en beoordeling van geregistreerde gegevens teneindt vroegtijdig Ie kunnen ontdekken. wit net onts!an van afwijkencle prodlJklen huh veroorzaakt of kan veroorzaken; b. een "oortdurende analvse van de overwegingen, die hebben geleld tot het acapteren van .#Wijkende produkten. dan _I tot hetopnieuw be· af verwerken, corrigeren of het definitie! afkeuren van materiaal; c. een analvse en beoordeling vln gebruiketservaringen.
4.8. NORMBLAOEN iNEN 2646) -
3
4.8
Onlwerpbeheening De leverancier moel over vutgelegde • ..,.Is beschikken en deze OJ) peil houden VOOf de beheersing van alia on'lWllfPW8r1
a. net vOOfzien in een programma VOOf de werkzaamheden in de ontwerpo en ontwikkelingsfasa en - indien nodig - het formule,en van ontwerpdoelstellingen en ... ian; b. het vOOfzien in ten stelHi van richtlijnen en procedum VOOf het ontwerpen; c. het ondenoelr.en van de toepMburh1lid van nieuwe technologietn; d. het traffen v... maw..,.len VOOf het OJ) elkaar ill$temmen van deelontwerpen en deelwerkzaamheden; e. het OIl$t8IIen en op pe~ houden van ,ecepturen, procedur.. , werl
De gestelcle kwaliteitseisen _
Ills resulttat van de beh....ing .... bOv.ngenoemde wer!
4.9
.,..,.vem
aen.euing vln deodocumentatie en dewijzi\lingen durun De leverancier meet 0_ vas1gelegde rageis beschikkm en dez. 011 pail hCNden VOOf de beheersing van aUe documentatie die battekking nee« 011 het kwaliteiwvstnm. Oeze regel$ dienen te waMbOrgen dat:
w.,.
... de geldende u;tgave 'lIn de VIll1 toepauing zijnde documehten beschikbaar is 011 die pieatsen handelingon worden verticht die van wezenlijk belang Zijn'IOOf het doeImetiv functioneren van het kwllliteiusysteern;
b. .... wijzitingen Yin de documentat'e OJ) schrift worden gesteId en zodanig verwerl
'0""'"
wijzigi-.
d. de documenten door nieuwe uitgaven worden Vetl/angen, zodr. zij dOOf wijzigingen onllanteerbaar dreigen te _rden; e_ de vervllien documenten direct worden verwijderd z~ van !)lutsen v.n uitgiftll iIIl yen gebruik. 4.10
a,hurling .an keurings- en meetmiddelen De lev,",ancie. is verantwoordelijk VOOf het beschikbeat zijn van. het toezicht OJ) en de kalibratie en het onderI\oud .an keurings- en tneetmiddelen; hiertoe behoren ook de dOOf de atnemer beschikbaar gestelde keurin9s- en mtetmiddelen. Deze middeien moeten geschikt zijn VOOf het doeI. OPdat de ....istemeetnauwkeurigheid wordt gehaald. Voor het kalibreren van dez. middeien moet een meet- en kalibratiesysteem worden toegepast dat voldoet tan !liEN 2649 "Elan YOOf meet· en kaiibratiesystemen" (in vOOfbereiding). Van bijzondere meet· en vergelijkingsmiddelen moet. vOOf.fgaande .an vrijgave VOOl' gebruik tiidem de produktie. bewezen lijn dat zij geschikt zijn 'IOOf het kaur.n. Oit bewijs dient epger..,.1de tljden epnieuw te worden geI ....'d. De I_aneier moet de omvang .n lrequln· tie hiervan vastlepn en als bewijs van het toezicht hl.rop lien registratie bijhouden. Ontwerpgegevens die betrekking hotbben 011 zel' ontworpen gorHdschappen en meetimtrumenten moeten 011 Vll'Zoek tlF in~age lijn van de ....entuel. externe vertegenwoordigeFhl epdlt deze zich Ir van kin (kunnenl overtuigen of deu apparatuur geschikt Is WOOf zijn luncti•• To.lit:hting M
"'"t-
4 - 4.8. NORMBI.AOEN (NEN 26461
4.11
KWlliteinbeneening van toegeleverde goederen en diennen
4.11, t InltOtlP o.·leverlru:ier moet verlangen dat hem geleverne goederen en dienUen aan de gH1elde votdoen. Hii dien1 lieh ni.!'Van In ten 10 vroeg mogellik stadium te overtulgen. De keule van toetever,nei,," en de aard en omvang van het doar de leverlnei,r u;t te oefe"en toezich1 dlen! mlde .#hankeliile te zii" van de aard van de goederen en diensten en de, gebleken bekwaamheid en betrouwbllarhe;d van de loeteverancler. Oeteverancler mOlt zien zekerheid verschaffen dat het kwaliteitssystetm vln de loalevtranel.r doettrllffend is. Oortae kan net noodzakeliik zlin rete1matig toetsingen in net bed,;lf van zlin loef_.neler uit te 1I()OIftn.
.1'"
.1_
4.11.2,lnkooPfII/IIII'IIVII
Elk Inkoopdoc:ument moet een ondubbelz;nnige beschr;i.ing bev'tten ven de bestelde goederan en diansten. wa.ronder. Indien van toepassing:
I. tvllll. klasse, uitvoering. soart of andere nauwkeurig omschreven kenmerken; b. de titel of andere identiflcuie van de geldige versle van specificaties, tek,ningen. produktHIYoor$Chrlften, belang ziinde technische gegevens; keuringsl"structies e" verdere e. de _ _ arden Ie stellen Ian hl1 kwaHI.itssysteen'! van de toeIeverancler en een regeling voar het toetsen dlarven; . d. de door de tolllVeranei,r te ventrekken fjI!!jIftm, zoals: nerkornst, unrnaakdatum. keuringsgege.ehl, oPtlag en _rkingslnstrueties.
V,"
4.11.3 IltfI*IPC1JIJtroIe
0.. leverancier moet ervoor zorgen da! ontvanglln goederen nlet _de!' worden gebrulkt of YlrWllrkt den nadat zii zlin gekeurd of anderlins Is vastgesteld dat zij un de gestelde .Isen voldoen. Goederen magen elleen voorafgaande un bovengenoernde vasts'tIIIing voor dringend noodzakelilke produk. tiedoeteinden worden vrijgegeven; el, zii zodanig herkenbur zijn dat onmiddellijke vervanging mogeIljk is, en pllIU windt indien achteraf blilkt dolt zlj Aiet un de eisen Voldoen. Produkten waarin toegeleverde goederen din verwerkt rnogen dan pas worden vrijgegevlln y_ levering, indien is vastgesteld det bedoeld. goederen un de geslelde eisen voldoen. Bil het vaststell,n van de omvang en de· aard vln de ingangsconvole dient de kWiliteltsborging van de toet_.ru:ier in unmerking te worden genomen altmede het schriftetijk bewiismatariHi del un de Yoarwaarden i, voIdun. Indian de toegeleverde goederen niet Ian de eisen voidoen dienen In _ r k i n g mat de toetevtrlnCier corrigerend. maatregelen te worden getroff,n. Indien dit doar de leveraneler met de opd,achtgever eontractueel is overeengekonten. dient de leverancier meld. toelevarlneier overten tekomen,datdezedetlCtemevart.-rdigerisl in zijn boIdriif zal totllten. Keutingen bij de toet_lncler door dere externe vertetenwoordigerbl cnogen geen dee! uitmaken van net kwaliteitssvstetm vln de le_n«:ier. t,n,il nadrukkellik anders is OYII'ftngeIcomen. 4.12
P,oduktiebeneeninll
4.12.1 Atg.mnn 0. le_.nei.r moet ervoor zorgen det het produktieproces beheeRt veriQClC)t. Hie,.,oar ziin O.m. nodill: vastgelegde instructl" woar de produktletlandelingen en het proeewerIooP. de vereiste produktiemiddelen. het onderhoud d.,.,ln en de .venlUee! "erel$tupeciale _komgeving.
0. un d, uitvoering van de werkuamheden te stllien eisen moeten voidoende nauwk,urig worden om' ..:tIreven door middel van vutgelegde inStrUcties. %0 nodig aangevuld mat visueie hulpmiddelen (modellen, Iota', reoresentati_ mon'ters ••d.l, 0. Ie_"neiar moet de in net keuringsplen yoorgeschreven keuringen. dan _I bewaking van _rkmethoden, ultrusting en me"""iike nandelingen uitvoeren. Indien noodzakelijk rnaeten zowel de keuring achteraf al$ de proeesbewaklng pl.atsvinden. Keurings· en proctSbewakingsmethoden mc.ete" bil voortdu,ing worden beoot'deeld OP doelmatigheid en lO nodig worden ••ngepast. 4,12:2 Btth..-sinl1 ".,., bi/lr:ll'ldtlrrl ~ De leverlneie. moet over vastgelegde regelt beschikken en deze op peil houden ee. behtersing van aU. bijzondere proeessen. die dee! uitmaken zowel van de produktie en de keuringsactivllelten als van de yellig"eidsmaatregelen. Er moeten voorschriften worden opge$teld voor het gebruik van speciale apparatuur. de orngevingsconditie, wearln 'llflCiale bewerkingtn plaatsvinden en voot eventuee! noodzakelijke lIfIrsOI'Ieel,· kwalifieaties. TiHlichti",
VII"
B.jtond.,. prOC4tSMn zti" die ptOQtSHf'l. W'N",e"deben.."ing ni4t moc)II4ijk i. op ,rond re1Utt.t*it.-n tc~ Hft produkntn, ornd.t due "N,i"..., tec:hnt'lCh 01 fCQf"Om1u:n n •• "tt\l'oerOut z;jn. I" IIHZt gev_tlen Itgt de Ndtuk at> dt cOfttroie van de voor.t vutoe..... proc..svarl""'~. VOOt de ",,"I~ war," Ie" t_ter". WftfJteftWOOJdige, il ut\9IWftef\, l'\IOfdt in ov.rte; CUrteft l~i.f .,. . . terne V4rtegenWOOfdtger ~. . .komen, _Ike t)fOCUH" Its biitond.t OI'CJC:eSM(I lull." W01'd.n bftcnouwd.
4.8. NORMSLADEN tNEN 26461 -
5
4.13
Door afnemer toegeleverde goederen De leverancier moet over vastgelegde procedures beschikken en deze op peil houden voor keuring. opslag en instandhouding van goederen die door de atnemer beschikbaar zijn gesteld voor verwerking in de te leveren produkten. Moehten er van deze goederen veri oren gaan, beschadigd worden ot anderuins in het ongarede raken. dan moet dit _rden garegistreerd en aan de afnemer worden gemeld.
4.14
Keurin; van het gerede produkt De leveraneier moet het gerede produkt respectievelijk de voltooide dienst aan die keuringan onderwerpen. die· in het kauringsplan zijn vangelegd. Bij de kauring van het gerede produkt dient te _rden aangetoond dat keuringen die in een eerder stadium hadden moeten plaauvinden. werkelijk zijn uitgevoerd en dat de resultaten ervan aanvaardbaar zijn.
4.15
Steekproefprocedures De door de leverancier toegepaste steekproefprocedures moeten op een statistisch verantwoorde basis zijn gekozen en vastgelegd. Indien er sprake is van een contract dienen zij in overeeostemming te zijn met contractuele bepaiingen ot behoeven zij de goedkeuring van de eventuele externe vertegenwoordiger(sl.
4.16
Afwijkende goederen De leveraneier moet over vastgelegde procedures beschikken en deze PO peil houden. voor het toezicht op goederen die niet voldoen aan de gastelde eisen. Deze procedures moeten inhouden: maatregelen voor de herkenburheid. het gescheiden houden van de overiga produktie en de OOtemming van deze goederen. Aile .fwijkende goederen moeten zodanig herkenbaar lijn en. 10 worden behandeld dat _rdt voorkomen det ze onrechtmatig worden gabruikt en(of) verzanden.
i
De leverancier moet maatregelen treffen voor tijdelijke opsIagplaatsen en de procedures vastleggen mat i betrekking tot het opslaan van afwijkende goederen. Reparatie, her~rkin9 van afwijkende goederen en i de herkeuring ervan, of hat gaven van andere OOtemmingen erun. moet pia.lIsvinden volgans vastgalegde : procedures. . Er moet r81listratie plaatsvinden van de betreffende goederen met de bestemming ervan. alsmede de aard en de onwang van de geconstateerde afwijkingen. 4.17
Aanduiding van het keuringsstadium De Ie_aneier moet over vastgelegde regals beschikken en de,e op peil houden, un de hand waarvan ' tijdens hat gaIIele produktieproces kan __den vastgesteld welke keuringen reeds zijn v.rricht. De leveran· cier moat ervoor zorgen dat hat ~Iijk is, gakeurde en ongakeurde INlteriaien te anderseneiden door ! gebruik te maken van hiervoor geschikte identificatiemiddelen of ·methoden. '
4.18
Bescherming en handhaving van de kwaliteit van de te leveren produkten
4.18.1A~
De leverancier moet over vastgelegde regels beschikken en deze PO pail houden voor het beheersen van zijn : verpakkings-. bewarings' en aanduidingsactiviteiten (met inbegrip van de hiervoor toe te passen materialenl ! in zodaniga mate dat de te leveren produkten aan de gestelde eisen zullen voldoen. De toepassing van deze ! regels moet ertoe leiden dat aUe goederen kunnen worden gaidentificeerd. beschermd tegen achteruitgang van de k_Iiteit en afzonderlijk opgeslagan vanaf het tijdstip van ontvangst tot het tijdstip wallOP de ver· ant'NOordelijkheid van de teverancier ervoor is beeindigd. 4.18.2 Se/lMldeling ..an d. produk,." De· ganoemde regel. moeten methoden voor het behandelen van de produkten bevatten ter voorkoming i van achteruitgang van de kwaliteit, bijv. verooruakt door v.. kurd c.q. onoordeelkundig gebruik 01 intern, transport, of door beschadiging. bederf enz. 4.1B.3 OpUg In afwachting van het gebruik of de verlending moet de leverancier veiliga opstagruimten en(ofl ·terreinen OOtemman voor de bescherming en de gescheiden opsllg van ontvangan pderen en van Ie leveren pro· dukten. Er moaten geschikte methoden worden voorgascnreven voor het machtigen van parioneel voor ontvangst en venending van goaderen en van Ie leveren produkten naar en van zulke ruimten en(ofl ter· reinen. rer control, op de vereiste kwaliteit moet de toestand van de voorrud periodiek _rden beoordeeld. 4.18.4 LWfIri", De leverancier moat na de kauring van het gerede produkt tot het moment en de plaat. van levaring zorgen' VOOf de handhaving van de kwaliteit ervan. Dit houdt in. indien vereist. speciale zorg en speciale verpakking tijdens het transport en bij de installatie. Hij moet teven. ervoor zorgen, dat het produkt bij levering duidelijk herkenbaar is en vergezeld gaat van aile· voor de alnemer en(ofl gebruiker relevante documentatie bijv. verwerkings· en gebruiksvoorschriften. waar· schuwingen. certificaten en attest.n. De leverancier is verantwoordelijk voor de juiste inhoud van deze documentatie.
6 - 4.8. NORM BLADEN (NEN 2646)
4.19
Nuorg 0. iftlIrllncier moet - inditn VIn tOl\)eUiog - ook na de le_iog de zorg YOOt de handhllYing van de kwaliteit van zijn ptodukt yoortzetten. Oit betelcent dat doeltreffende nazorg moet worden geon.jani~ opdt!t klac:hten van afn_s sneI en afdoend wordenafgehandeld. '
4.8. NORMBLAOEN (NEN 2646) ,- 7
Bijlage 20
NEDERLANDSE NORM Voorwaarden te stellen aan meet· en kalibratiesystemen
NEN 2649 1.drulc ........_ l
Inhoud biz.
Inleiding
2
oncm-p
3
2
Toepassingsgebied
3
3
Oefinities
3
4 4.1 4.2 4.2.1
Voorwaanlen Alge_ Penonele organisatie Penoneel, werkzaam in functies die invtoed hebben op net meet· en kalibratiesv_ 4.2.2 Oirectievert81jenwoordiger 4.2.3 Vakbekwumheid 4.2.4 Externtt vertegenwoordifjlllf' 4.3 NauwkeurigMidsgrenzen ven meetpfOCeSSeft en _rniddallln 4.4 Eigen beoordlriing van het meet· en kalibratiesystMm 4.5 Voorbereidende actiYiteiten 4.6 Meet-. kalibratie- en ju_ingsproadures 4.7 R8!listratie Yan meetmiddelen en referentiemeterialen 4.8 R89istratie yan kalibratieresultaten 4.9 Documentat;e bij externe kalibr.tie 4.10 Aangeven van de kalibratiestatus 4.11 8ewi1i<Jing 189"" ontregeling 4.12 Kalibratieterm ijnen 4.13 Ongeidi9heid van de kalibratie 4.14 Meting en kallbratie bij de toeltvereneier 4.15 O!Hl89 en behandeting 4.16 Herltidbaarheid 4.11 Meetonnauwkeurigheid 4.18 Cumulatief effect Vln afwijkingen 4.19 Beheening VIn de omgotyingscondities
4 4 4 4 4
5 5 5
5 5 5 6 6 6 6 7 7 7
1 1 7
8 8 8
4.8. NORMBLAOEN !NEN 26491 -' 1
i 'n'eiding Zowel het yuutaUen van de kwaliteit van produkten en diansten als hltt beheenen van proeessen houdt vrijwel steeds un of andere vOfm" van meten in. De betrouwbaarheid van metinqen is gebaseer<j op de luiste keuze en het goede gebruik van passende meetmiddelen. Daarbij is een verantwoo
Toelichtinq op de norman NEN 2646. 264 7 en 2648 betreffende kwaliteitsborging Kwaliteitsborginq. Algernene voorwurden te stelien un kwaliteilssystemen voo< het ontwerpen, produClfen en leveren van produkten en diensten en voo< hltt loepassen van processen Kwaliteitsborging. Algernene voorwaarden Ie stellen aan kwaliteitssystemen Voo< het produ.:eren en I....ren van produkten en diensten wArYan het ontwerp vastligt en voo< het loepassan van proc:es·
sen NEN 2648
Kwaliteitsborging. Algemene voorwa.arden Ie $Iellen aan kwatiteiusysternen voct het keuren en "'-en van gerede produkren. c.q. _IHnde diensten.
Organisation Interrnltionale de MetrOlogia Ligale (OIML): "'Vocabulaire de Metrologie Ligale. Termes fonda· mentauxf~
NATO International Staff Defence Support Division: "Allied Quality Assurance Publication" (AQAPI 6· NATO Measurement anc:J Calibration System Requirements for Industry.
2 - 4.8. NORM8LADEN (NEN 26491
Deze norm beS<:hrijft de voorwaarden te stellen aan meet· en kalibratiesystemlln. T"""ns definieen de norm een .antal _ifieke termen op het gebied van meten en kalibratie.
Dele norm is, milt uitzondering van pat.groaf 4.2. van I_ssing in 'lamenhan9 met de normen betreffende kwaliteitsborging: NEN 2646. NEN 2647 en NEN 2648. Voorts kan naar deze norm worden verweten in een contract. bestelopdracht of _ificatie lin Itan hij dienen als basis voat: ' - erkenning van een meet· en kalibr.tiesysteem van een bedrijf of innelling door een daartOe geautoriiseerde , organisatie I I; - beoordeling door de leverincier van hOlt e;gen meet· en kalibraliesysteern. if dan niet voa
In het kader van deze norm wordt onder ondentaande termen het volgende verslaan: 3.1
leverancier
Degene die pradukten en (ofl diensten in de meest ruime tin ter beS<;hikking steft (dus oak meet· en kalibtatiedienstenL
3.2
kwaliteit
De mate wa..in het geheel .an eigenschappen van ellA pradukt. pr_ of dienn voIdoet un de eraan gestelde eisen. welke voa
3.3
exterN vertegenwoordiger
Een door de .fnemer overeenkomstlg de regels .an een met de \eYe. rancier gesloten contract aangewezen functionaris, die lot taa~ heeft vast te stelien of het meet· en kalibratiesysteem doeltreffend tunc:· lioneert.
3.4
(meet }grootheid
I(enmerk van een verS<:hijnwl of van een lic:naam dat geschikt: is om kwalitatief Ie worden ondencheiden en kwantitatief te worden v.stgesteld.
3.5
(meet leenheid
Waarde van em grootheid, waaraan bij overeenkomst een ge~de gelijk aan 1 is toegekend.
3.6
meten
VaststeUen van de in un meeteenheid - of veelvoud of o~rdeet daarwan - uitgedrukte wlUllde van ean groolheid door gebruik te maken van een meetrniddel of teferentiematetiaal (lie 3.91.
3.7
meetmiddel
3.7.1
meettoestel (meetinstrumentl
Middel besternd om metinqen uit te veer,,". Hieronder wordt ventaan zowel em stoff"lijke meat als em meettoestel. Meetmiddel dat dian! om de gemelen grootheid of een bondan grootheid om te tlltten in een aanwijzing of een gelij~w_. digeinformatie. '
3.1.2
stoffeliike meat
Meetmiddel dat gedurende het gebruik permanent '!en of meet ~kende waarden van een groatheid wee
3,8
standaard
3.8.1
primaire standaard
3.8.2
secundair. standaard
3.8.3
referentiestandaard
Geautori_rd meetmiddlll bestemd om een of meer wa,rden .,.n ten grootheid Ie definiiiren of Ie verslolfelijken, te conser_eni of te reproduceren. ten "inde deze door vergefijking naar andere I meet· middelen over te brengen. Standaard die belrekking heelt 01> een bepaalde grootneid en <:fie de hoogste metrologiS<:he hoedanigheid 01> elit gebied vertegenwoordigt. Standaatd wa.,..n de waa,de wordt bepaatd door een di,ecte of indirect. vergelijking met een primaire standaard. Secundaite standaard waarmee standaarden van lagere nauwkeutigheid worden verge/eke".
3.8.4
werkstandaard
Slandaard die, zelf gekalibreerd door ...rgefilking mel een ref"tenti.. standaard, besternd is voor het kalibre'en van de overige meetmidde· len en referenliernaterialen.
3.8.5
internationale standaard
Stand••rd die door em overeenkomsl !Ussen twee of meer landen is aangewezen om in die landen als baSIS Ie dienen voor het vaststellen van de waarde" van ane andere standaarden van de gegeven gr09theid.
dear"" _.
4.8. NORMBLAOEN (NEN 26491 -
3
3.8.6
nationale standaard
Stand'.... d die _ttelijk is aangewezen om in een land als basi. te dianen VOOl' net vanstallen van de wurden van aile andere stendur· den van de gegev"" grootheid.
()pnoM'IIJ, in tun a1gel"l"lH" f$ de
"a1;0"." 1tand....d ook de pt'imw. uMd...,d.
3.9
lstandurdlreferentiemateriaal
Materiaal of stol. aangewezen om als 5tandaard la dienen. in het bijzonder gekenmerkt door een grota ltabilit.it van een of m_ bepaalde melrologische lIysische. dI.mische' eigenschappen.
3.'0
katibreren
Het bepalen .an de waarde van de afwi ikingen van :len meetmiddel of referentiemateriaal ten opzichte van een van toepassing zijnde standaard en, indien noodzakehjk. het bepalen van andere met'olo' gische .igenschaPP80.
3.11
iusteren
Het ver,ichten van handetingen "odig om het meetmiddel of referen· tiemateriaal lOdanig nauwkeurig te laten functioneren dat net geschikt is VOOI' het gebruiksdoeL
3.12
ijken
Het vutstellen ') of het meetm.ddel of referentiemateriaal gehe.1 voIdoet aan de bij de aard van het onderzoek beho,ende en op het tijdstip van de vaststelling geldende voonchriften. !J-'
wettef'i_
--.g.
ijken houdt ,..,.."
in tMt
WMmM:'' ' ' van htt geiikt. ail
3.13
meet· en kalibratiesysteem
Hit totaal van de activiteilen die betrekking hebben OP het meten, kalibrertln en justeran.
3. t4
kalibratifttatus
Status van net meetmiddel of referentiemateriaal ten ianzien van de omvang van en de termljnen voor de kalibratie, alsmade eon eventuele beperklng In het gebrulk van het meetmiddel of ,eferentiemateriaal.
4
Voorw~
4.1
Aigemeen Oe leverancittr moet over ean systeem beschikken, en dit OP pell nouden, voor de kalibratie, het justeren, het belleer en gebruik van at die ITlIMtmiddelen en teferentiematerialen die worden gebruikt om aan Ie tonen dat produkten en (01) diensten van de _aiSle k_liteit worden geproduceerd resp. gele_d. Oe opZet van het meet- en killibratiesvsteem moat waarborgen dat de meetmiddelen en rel.rentiematerialen, die van belang zijn voor de kwaliteitsbeheersing. geschikt lijn vc:II' hel ..rridlten van de melingen van bepNlde grootheden binnen bepaalde meetgebieden en met bepa.lde ITlIMtnauwkeu,ighed-.n. Indien bepaalde meetrniddelen en ,eferentiematerialen buiten net meet- en kalibr.tiesysteem kunnen vaHen, dienl dit gelfgumen_d te zijn vastgetegd. Hit systeem moat levens voorzien in de mogelijkheid. tijdig corrigerende maatregelen te nomen opdal de meetuitkomsten voortdurende aan de gestelde eisen voldoen. Het is niet noodzakeltjk dat een bedrijl of instelling zelf sen Yolledige meet-, k.librati.· en justetings· fac:illteit OPiet en in stand houdl, mil$ de \)ettokken _tingen, kalibrati.s of justetingen worden uitgevoerd bij of door bedrij..n ot inst.llingen, die voldoen aan de voorwaarden, gesteld in deze norm.
4.2
Personele org.nisatie 1)
4.2.1
~,writ,."
4.2.2
Dincri~_rdigtlr
in functia dHI invlo«i hilbben OP htIt meet·/IIIIca/ibl'llciesys_ Het penonael werkuam in funetia die invloed hebben OP zowel het meet- als het kalibratiesysteem. dient duidelijk omschreven taken en be~en te hebben, opdat de door de I."... aneier te verriehlen metin· gen, kalibraties en justeringen ..Ismade aile daafbij behorende beheersfuncties l'laar bel'toren kunnen worden uitgevoerd.
Oe teverancier moet sP
I)
v.... ~t· dit '4&tsteUIfn orw::ter verat\fWOOtd,'ijkheid van "" ""'fona&e m.tto'og~ dienst. ht Nederland is dit de Oterllt _hetIJ~_.
Ii)
It'
Due .,.,.uf is n ... '18ft toeP8UH'lt~ 'mien d,,. norm wordt gebTuikl sarnetmang met NEH 2646. NeH 2647 of NEN 2648. O• ..,.,klng ~ 0. reedi U'\ den norm.., oogIJrsotnlH' p.arag,..i "PerSOmtt, organisat." strekt llch 00« Utt t-Ot d. lPet1 di. bet,ekking ~ op het meum en kaHbt""n.
4 - 4.8. NORM BLADEN iNEN 2649)
4.2.3
Vakbflk_hWd De le"'!:rancier moet 0_ vHtgelegde r.l$ beschikken aan de hand waarvan de behoefte aIIn vlkbekw""!'" per!.Oneel kan worden vastgest,ld. Van he! desbetreffende persot1eel moet de vakbekwaamheid worden aangetoond.
4.2.4
EXrflrM ve'lf!gtIIlwoorriigflr
Ind!en een externe vertegenwoordiger is aange_zen, moet de leverlneier hem:,j~ de gel.nheid $Iellen zijn werklaamheden te ".trichten. 4.3
N.uwkeurigheidsgrennn van me"lprocessen en
m~etm
iddelen
De Ie gebtuiken meetmiddelen en referentiematerialen moeten to worden gekozen dat de door de·le.er~n. ciet geprelendeetde of de overeengekomen nauwkeurigheidsgrenzen (tolerantiesl bij de metingen kun...en worden ber.ikt. Bii aile m"tingen, of ze nu worden gedaan vOOr kalibrllie of voar beoordeling van een produkteigen.chap, moet voor hel ....lsteUen van de nauwkeurigheidsgrenlen rekening worden gehouden met aile bronnen die systematische en loev.llige .fwtjkingen kunnen veroarzaken (lie 4.11). Deze btonnen kunnen gel.n zijn in de gebruikle meetmiddelen en referentiematerialen, het personeei, de meetmethode en de meel, omstandigheden,
e
4,4
igen beoordeling van het meel· en k.libraliesysteem Hel meet· en kalibtaliesysteetn moet periodiek. systematisch en volgen5 een vastgelegde procedure doar de leverancie, worden beoordeeld om .rvoar te zorgen dat het doeltreffend blijft. Beoordelingsvenlagen moeten gedurende een vastgelegde period. worden bewaard en - indien contractu..1 o_eengekomen - ter inzage liggen van de exte'ne _t.nwoordiger(sl.
4.5
\I oorbet.idende activiteiten
De te_ancier moe! de nodige maatregeien treffen om te bereiken dat zijn meetuitkomst"" lullen voldden un de .run geUelde eisen. De~maatregelen
houden in:
a. het afgestemd zijn van he! meet· en kalibtatiesysteern b.
c. d.
••
f.
op het ontwerp. he! produktieproces. de insta~la ti_kzaamheden en de k....ringsnandelingen; een juiue, vastge!egde procedure woar he! beIleersen van het meet· en kalibratiesysteern. onder metr gevende een organisatorische en technische beschrijving van dat 'Yiteem, de Ie meten grootheden "n'de daarbij beIlorende meelg"bieden en de nauwkeurigheidsgrenzen, .Ismede de omstandighedlln waaronder de betrokken metingen en kalibraties worden verricht; een tijdige vaslStelUng en verwerving van helgeen nodig is OJ) het gebied van voldoende en vakbekwallm personeel alsmede van meetmiddelen, referentiemalerial"n en omgevingscondities om de vereiste nauw' keurigheidsgnnzen en kWaiittit in zijn _tingen en kalibraties te bereiken; he! systematisch bijhouden van veranderendt inziehten op het gebied van kalibteren en mOlten om, zo nadig de mevologische behftrsingsmethodes. meet· en kalibtatieteehnieken resp. ,procedures daaraan aan te pessen; net tijd;g v.sutellen van de vereiste metingen die mat (eigenl besehikbare meetmilldelen en referentie' materialen niet kUMen worden _.ieht, en van nieuvve methoden nodig voor het me!en en kalibteten binnen net bedrijf. opdat dele binnen de beschikbare lijd kunnen worden verkr.n C.q. kunnen worden ontwikkeld; waarborgen voar een beheers! me.lt- ~n kalibratiesysteem dat voldoet aan de te ste!ten eisen ten aanden van he,leidbaarheid en stabiliteit, O_kin,
_t
tn ..... .n " " cont:r1C1 MOM ~ 4.veranc .... zic:tl .to vro.g mogt"ik OC) tit hoot'. slatlen 118" de tadtn,sche ....n wn contract. eft ..., OPlt.,ten tenflnda tt Ylneklte" dat d. ",..tmlddelen en r.f.rent'.,.,.' ......'.n benodigd ¥QOt net ,*,omett v.M net contt..:t bftChikbMf lljn 1M cat deB da ""me nauwkeurighetd. UlOfl."I'. alsm«ie het wteirte "".tOeb- be.'tin.n VOOf de ¥OQroenornen toeo.H$tllg. 0. ~*- moat mtret• •n. WHtMft hii nf" $tan -.oidoen. and'fitennen en un d. OJ)dtaenf:pyer rapporwtn. due -.n _ .....il" in - 1 1 9 ..... NEN 2lI46 01 NEN 2641 di...... de i .. a... gon-., mMlregPm te ~ . .nt.....d met aeg.ne,W«MId in de ",.,.agr..f "VQOrbet-etdende acti.tttittn·· wn bo~·
pt.""''''''
---"' ,..,Ii""
4.6
_"II"""
....
Meet·, kaUIl.atie- en justeringsprocedures Meetp,ocedu,es moeten voldoende informat;e c,q, instruct;.s bevauen om, wanneer meetmiddeleni en feferentiematet;alen worden gebtuikt voor het mlten van een pradukl- of proces-eigenschap, 101 etn juiSte meting Ie kunnen komen. De leverancier moet over procedures beschikken voor referent.e en gebruik vOor de kalibtatie en justertng van _I die meetmiddelen en referentiematerialen die worden gebtuikt om Un Ie tonen dat produkten en (ofl d'ensten van de vereiste kwaHteit worden geproduceerd resp. geleverd. Deze procedures moeten op peil worden gehouden. In kalibratie· en justeringsprocedures kunnen publikaties van algemeen aanvaarde kalibtatiemethoden of schf;ftelijke in$tructies van de leveranc;ar C.q. van de fabrikam ••n he! betrokken meetmidde! of referentiematenaal worden opgenomen.
4.8. NORMBLADEN (NEN 2649' - 5
4.7
Regllna'i. van meetmiddeien en r"ferentiemuerialen De I.wuneie, moet over een regiuratiesystll!m beschikken en dil op pell houden voor al die mee(midd"hln en referentiematerialen die worden gebruik t om aan te lonen dat produkten en ~of) diensten van de vereiste kwaliteit worden geproduceerd ,esp. gelewrd. De hoeveelheid te registreren gegevens is afhankeliik van
4.8
Registrati, van kalibratieresuitaten Meetresultaten verkregen bii de uif"Y
4,9
Documentatie bij eXtotrn/! kalibratie Indien van een meetmiddei of relerenliemate,iaal gebruik wordt gemaakt. dar niet in eigen beheer word! gekalibreerd. dan dient een itallbrat;,,- of meelrapport te ziin meege/e_d. Dit di .....1 ten minSle de volgood. gegevens Ie bevatten' naam en adres van de opdrachtgever voar de kalibratie; een ondubbelzinn.ge .dentificatie van he! meetmiddel of refer .....tiemateriaal; - een beknODte beschrijvlng van de toegepaste kalibratie- 01 meetmethode; de datum van de kalibratie en de omstandigheden w_onder de kalibratie heel! plaatsgevonden; de resultaten van het ondenoek; de onnauwkeurigheid in den resultaten; de num van de instantie die de kahbratie of meting van net meetmiddel of referentiotmateriaal heeft verricht: de n,tam Va" degene die veran\Woordelijk is YOor het goed hmctioneren van het meet- en kalibrati~. syteem van de externe kalibratie·instantie,
4.10
!!.angeven van de kalibratiestatus De kalibrat.estatus van aile meetmiddelen en referentiematerialen moet ken.baar Iijn door middel van e.n euket. een code of een ander gesehikt identificatiemiddel op of bij het meetmiddel of refe,entiemateriaal. Elke beperking in het gebruik moet du.delijk op' of bij het meetmiddel of referentiemateriaal zijn aan. gegeven.
6 - '4.8. NOflMBLAOEN (NEN 2649)
4.11
Beveiliging tegen ontregeling Zadanige maatregelen dienen te Iiin qetrotten dat d. fix.ti. van ,nstellingen van meetmidt:lelen of referen· liematerialen of delen ervan voldoende beveiligd ziin tegen ontr.geling of andere ontoelaatbare veranderin· gen.
4.12
Kalibratietermijnen Meetmiddelen en referllfltillmaterialen moet.n worden gekalibreerd met regelmatige tunenPOzen, vatt· ge!egd OP basis van stabiliteit, doel en gebruik. De termijnen moeten zedanig worden vangesteld dat de volgende kalibratie plaats.indt voordat kan worden _cht dat de nauwkeuriglleidsgrenzen worden overschreden. Athankelijk van de resultlten van voorgaende kalibraties, dienen de kalibratietermijnen zedanig te worden ingekort dat de nauwkeurigheid bij voortduring is verzekerd. Deze tetmijnen Icunnen worden venengd wanneer de .esultaten van voorgaande kalibraties onmiskenba,e aanwijzingen vetschaff.n, dat ten derge. liike maatregel het vertrouwen in de nauwl;i:eurigheid van het meetmiddel of r.ferentiemateriaal gedurende deze termij" nillt ongunstig beinvloed/;. HOlt kalibratiesysteem moet erin voorzien, dat meetmiddelen en referentiematerialen die niet over",,", komstig het oP\I(Htelde tijdscherna zijn gekalibreerd, onmiddellijk worden verwijderd of, indi"n deze niet kunnen worden verwijderd. duidelijk zichtbaer worden gamerkt. Indien dringende omstandigheden metingen noadukelijk maken met meetmiddelen of refetentiematerialen wu'van de kalibratietermiin is _Iopen, moet dit uitdrukkeliik bij de meetresuttaten worden wnneld, opdet comICtie - indien nadig - achteraf mogelijk is,
4.13
Ongeldigheid van de kalibratie De le_ancill, moat ervoor rorgen dat meetrniddelfln en referentiematerialen onmiddellijk worden ..<Wij. derd of ai, zodanig gekenmerkt, ~ zij: - !liden' het gebruik ten storing hebben vertoond; - met w_schijnlijkheid of :ekemeid meetwaarden geven die buiten de vastgestelde toleranties liggen; - beschildigingen vertonen die de nauwkeurigheid kunnen beinvtoeden; - de VOOfgesenreven kaHbrlltietefmijn hetIben o_senr. (lie 4.121. De ie_ancier moet aUe vermoedtUjke en geconstateerde storingen van de meetrniddelen en referentiematerialen o.nderzoeken. W . _ een dergelijke storing de beoordeling vln het pradukt kan hebben beinvloed, dienllf! voorafgaande resultaten opnieuw til worden bezien om na te gaan of het noadUkelijk is de metingen ttl herhalen. De bijzonderheden orntrent een ongeldigheid van de kalibratie, waarvoor correctie nadig was, moeten worden geregistreerd. Indien sprake is van langdurige of blijvende Sloringen in tlet meet- en kalibratiesvsteem dient de afnemer C.o. de _tutlll! externe vertegenwoordiger direct te worden ingelicht. Hetzelfde geldt indien een Storing nadelige i,..lced op de qellverde produkJen of diensten kan hebben gehild. c
4.14
4.15
Meting en kalibratie bij de toelellenncier De leverancier moet erop toezien. dat liln toele.eranciers een systeern toepassen dat zakelijk - voldoet un de vOOf'Warden vermeld in deze norm.
VOOt
.0_ nood-
Opslag en behandeling De I~ancier moet o••r vastgelegde rege•• besenikken en d.. ze op poril houden voor de behandeling. tlet transpOrt en de opslag van aU. meetmiddel.. n en referentiemateria.en om misbruik, _k_d gebruik, beschadiging en verandering in functionel. eigenschappen te voorkomen.
4.16
He,leidbaarheid AI die meetmiddelen en ref4(entillmateria/en die worden gebruikt om aan te tOnen dat produkten en (of) diensten van de vet,,;ste kwaliteit worden gepraduceerd resp. geleverd, moeten worden gekalibreerd un de hand .an standarden, die leunnen worden heneid tot nationale (of internationale' standaarden. De door de le_anei•• gehan_de meetmiddelen en r.ferentiematerialen behoeven niet rechtstteeks naar nationale standarden te verwijzen, milS de le_ancier kan aantonen dat aan de .is _an t>erleidbaatheid naar nationale (of internationalel standaarden is voldaan. Van allutandaarden - gebruik t in het kalibratiesysteem - dienen certificaten, ,apporten of andere gegevens unwezig te "in met datum, nauwkeu'igheid en condities. waa.ondtr de resultaten ziin verktegen.
4.8. NORMBLAOEN (NEN 2649) -
7
4.H
Meeronnauwkeufigheid O
4.18
Cumulatiel elfect Vln afwijkingen Bij de kalibratie van elk meetmiddel of referentiemateriaal diem rllkening te worden gehouden met het cumulati.f effect v.n afwijkingen in .Ik adltereenvolgend onderdnl van ..n k.libratieketen. Maatrege ..n rer verbeWing moeten worden getroffen, indien de som der afwijlcingen zodlnig is. dat niet .an de va,tgestelde nauwkeurigheidsgrenzen kan worden veldaan.
4.19
Behursing van de omge"lngsc:onditie, Meetmiddeien en refetentiernaterialan rnoe_ worden gekelibreard In orngevingscondities die zodallig wOtden betle
"cod·
')Ift ~ - ' den -... _at . _ in "'" k _ _ _ "konnifIQ _ _ _ .... h i o r _ p _.... _ ' - .
de N _
Kalibrfl",~""'
_
Normc:ommissie 216 "Standa&rctproc:edures en criteria voar de evaluatie van kwallteitssystemen in bedrijven !STACEKI" NielS uit deze norm mag worden verveelvoudigd enlol openbaar gemukr door middel van atuk, forokopie. microfilm of op welke andere wijze oOk. londer voorafgaande schriftetijke toesremming van het NNI. Nederland. Nor.... ,isati...instituut Kalfjeslaan 2. PO$lbu$ 5059.2600 GB Delft. telelcon (015161 1061', telex 38144. postrekening 25301
8 - 4.8. NORMBLAOEN (NEN 26491
~CONTROLEUR:
GEKEURD:
PRODUKT!ONDERDEEL:
KAARTNR:
PARTIJ UITVALSPECIFICATIE 2
1
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13 14
trOTALE UITVAL flITVAL PERCEN TAGE 15 16
,
I f-
~~TAL
UITVALLERS
TOTAAL AANTAL UITVALLERS:
PARTIJGROOTTE
TOTAAL AANTAL GECONTROLEERD
UITVALPERCENTAGE STEEKPROEFGROOTTE
GElUDDELD UIT uALPERCENTAGE
WERKORDERNR. DATUM
I
Bijlage 22: Formulier afname
II
~OUd materiaal
d*: iIIiri=awwe-
Prof. Zeemenweg 11 PoaUlua136 5140 AC wealwllk - Nederland Telefoon 04160-34917' Tele.3S031 H,R. Waalwijk nt. 13.309
00880
Afname Dud frictiemateriaal Enlevement des mitraiJIes
Rue van Un! 27-29
1070 8rwcell•• - h!glqu. T"-.x- 02-52"$41113
Naam Nom
T"e.25136
TVA no. 412.542.978 RCa no. 373110
Adres Adresse
Ven Lint3traal.27-29 1070 aN••e', BaIgIe
NIET VOOR REPARAne, OPDRACHTEN OF GARANTlESI
Woonplaats Localite
Tei.toon 02-5214193
PAS POUR LES DEMANOES
Telex 25136
BTW nt.412.542.978 H.R. Brusse' nr. 373.nO
Art. No.
A
De REPARATIONS NI
Datum Date
Deb. nummer No. deb.
Typel almeling
AantSI
Slat.
Dimensions
Quantile
code
GARANnESI
=Fx
Statiegeld voorbelasting Paiement anticipe mitr. Bijzonderheden Details
X
Aankoop _,..A_Ch_a=-t...,._ _-I
aedrag Montanl
gedrag Montant
I
Ontvangst magazijn
Totaal Total
Repr.lvertegenw. AP EIeIrama
Acc. voor algUte Aemise acceptee Naam Nom Handt. Sign.
Voor accoord Pour accord
FI. 91r. Inkoep
Adm.
Code; Handt. Sign.
Wit: Adm .• Groen: Verkoop. Aoze: CHitn!, Geel: OntvBngst oud. Blauw: Vert.lRepr.
Camp.
Bijlage 23 : Uitleglijst
i
__. . . . . . . _________ z _______• • • ___ • • ______________. . . . . . . . . ___. . . . . ._ . . . . . . . . . . . . .
--U
BEL.RAMA UITLEG-L.IJST : 0:57209 • __. _• • •_ • •_ . _____ . _• • &a_• • NUMMER • =__• __•• __ ==.~ft
,-
KL. <:
:
.=_._.____.....- _____.__.____._._..._.
000150 - B. V. SEl..RAI1A PROF. ZEEI'IANW£Q 11 WAALWI"'K
DATUM
BLAD
24/09/94
VERZENDW.
,~
,-
MAGAZIJN
<'\
".,
ORDERNR 000254
"
DATUM
L.OKATIE
24-0"1-94
-:
..
-
1
_.-----_....--.
____________________________________________________________________ a
-,
,.~
..':
" N. B. \lERVOLGLI..JSTEN
!!
NT A L - -
SRT 1
BESTEL!)
I
QELE\fERD I
020-FBR 42/3.0
I
9
I
I
020-V 0014
t
sa
I
I
020-V 0016
I
110
I
I
020-11 2930
I
274
I
I
020-V 0023
I
39
I
020-" 2010
I
10
I
I
020-V 0075
I
29
I
I
020-V 2010
I
20 -i
i
020-V 2230
I
4
I
I
020-V 0014
I
12
I
02O-V 0023
I
4
I
020-1/ 1200
I
19
1
020-V 0012
I
14
I
020-V 1111
I
4
I
020-V 2370
I
9
I
020-V 2930
I
12
I
020-V 2950
I
2
I
I
020-V 1111
I
0
I
I
020-V 3710
I
4
020-" 1950
I
6
I
020-\1 3710
I
24
I
I
020-\1 9340
I
0
.. J
I
020-\1 3630
I
38-1
1
~ ~!
A A
ARTIKEL-NUI1MER
I
I
I
i
Bijlage 24: Sankey-diagram van de algemene goederenstroom
Magazijn gereed produkt
