Analyse RMC-effectrapportages 2008-2009 Eindrapport Een onderzoek in opdracht van het Ministerie van OCW Johan Bokdam Gerard Volker Douwe Grijpstra Projectnummer: B3678
Zoetermeer, 19 april 2010
De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Research voor Beleid. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van Research voor Beleid. Research voor Beleid aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
2
Inhoudsopgave
1
2
3
4
5
6
7
Inleiding
5
1.1
Voortijdig schoolverlaten
5
1.2
RMC-effectrapportages
6
1.3
Onderzoeksvragen en opzet van het onderzoek
7
1.4
Kwaliteit van de rapportages
7
Samenwerking en regionale netwerken
9
2.1
Deelname gemeenten en scholen aan netwerk
9
2.2
Melden
9
2.3
Samenwerking
10
2.4
Conclusie
11
Inzet van middelen
13
3.1
Inzet rijksbijdrage RMC-functie
13
3.2
Good practices
14
3.3
Versterking leerplicht en kwalificatieplicht
14
3.4
Conclusie
15
Begeleiding en herplaatsing
17
4.1
Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters
17
4.2
Aantal herplaatsingen
17
4.3
Bestemming begeleide voortijdig schoolverlaters
20
4.4
Conclusie
21
Functioneren RMC-regio’s
23
5.1
Functioneren RMC binnen convenant
23
5.2
Voortgang maatregelen convenant
25
5.3
Goede voorbeelden van projecten bij maatregelen
26
5.4
Barometer RMC-functie
27
5.5
Conclusie
29
Knelpunten en succesfactoren
31
6.1
Melding en registratie
31
6.2
Trajectbegeleiding en herplaatsing
32
6.3
Coördinatie en samenwerking
33
6.4
Preventie
34
6.5
Conclusie
35
Samenvatting
37
7.1
Samenwerking, meldingen en inzet middelen
37
7.2
Convenant en projecten
37
7.3
Begeleiding en herplaatsing
38
3
7.4
Knelpunten en succesfactoren
39
7.5
Over de rapportages
40
Bijlage 1 Herplaatsingen per RMC-regio
41
Bijlage 2 Barometerscore per vraag per regio
43
Bijlage 3 Good practice projecten
45
4
1
Inleiding
1.1
Voortijdig schoolverlaten
Sinds 1995 voert de overheid een actief beleid ter bestrijding van het voortijdig schoolverlaten. In dit verband wordt onder voortijdig schoolverlaten verstaan het beëindigen van de schoolopleiding door jongeren onder de 23 jaar zonder het behalen van een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. Bij de uitvoering van het overheidsbeleid ligt de nadruk zowel op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (de preventieve aanpak) als op de inzet van maatwerk en trajectbegeleiding richting startkwalificatie voor jongeren die voortijdig schoolverlater (vsv-er) zijn geworden (de curatieve aanpak). Voor het huidige kabinet is het voorkomen en tegengaan van schooluitval een prioriteit waarvoor de afgelopen jaren extra middelen zijn ingezet. Het uiteindelijke doel van het kabinet is het aantal voortijdig schoolverlaters verder te laten dalen tot 35.000 in schooljaar 2010-2011. Daarmee zou het aantal jongeren zonder startkwalificatie de helft van dat in 2002 bedragen, conform de afspraken die Nederland in Europees verband gemaakt heeft in het kader van de Lissabon akkoorden. RMC-wet Op 1 januari 2002 is de ‘Wet houdende regels inzake regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten’, kortweg de RMC-wet, in werking getreden. Deze voorziet in een wettelijke basis voor het beleid ten aanzien van voortijdig schoolverlaten. De wet verplicht scholen voortijdig schoolverlaters aan de gemeente te melden en verplicht gemeenten deze voortijdig schoolverlaters te registreren. Voorts is in de wet opgenomen dat in elk van de 39 ingestelde RMC-regio’s één gemeente de regionale regievoerder is bij de aanpak van het voortijdig schoolverlaten. Deze regionale contactgemeente heeft de taak een netwerk te vormen van regionale instellingen die er samen voor kunnen zorgen dat aan de aangemelde voortijdig schoolverlaters ondersteuning, begeleiding en een maatwerk- (of leer)traject wordt aangeboden. Belangrijke regionale partijen zijn de scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, de instellingen op het terrein van arbeid, de jeugdzorg, de gemeentelijke onderwijsdiensten en politie/justitie. Gemeenten zijn verplicht voortijdig schoolverlaters trajectbegeleiding te bieden naar onderwijs zodat zij alsnog een startkwalificatie kunnen halen. RMC’s zijn ook actief in het aanbieden van advies en maatwerk aan jongeren die overwegen de opleiding voortijdig te verlaten. Aan de basis van deze taken ligt een registratiesysteem van voortijdig schoolverlaters. Convenanten en onderwijsprogramma’s De staatssecretaris heeft tussen december 2007 en juli 2008 in alle 39 RMC-regio’s convenanten getekend met onderwijsinstellingen en contactgemeenten gericht op het verminderen van het aantal schooluitvallers. Elke onderwijsinstelling committeert zich in het convenant aan een afname van het aantal voortijdig schoolverlaters met 40 procent in vier jaar. Daar tegenover staat een financiële ‘bonus’ voor elke verminderde uitvaller.
5
Als extra stimulans om de convenantsafspraken te halen stelt OCW sinds 2008 aanvullende subsidie beschikbaar voor onderwijsprogramma’s in het VO en MBO. De onderwijsprogramma’s voor 2008 en 2009 richten zich onder andere op het terrein van verzuimbeleid, loopbaanbegeleiding, zorg, overgang vmbo naar mbo, opvangklassen en meer instroommomenten in het mbo. Een contactschool dient een aanvraag in, namens alle convenantpartners in een regio. In de vier grote steden zijn de contactgemeenten de aanvragers. De toegenomen aandacht voor schooluitval en de genomen maatregelen lijken vruchten af te werpen. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters daalt al een aantal jaar. Bedroeg in 2002 hun aantal nog meer dan 70.000, in 2004 was dit 60.500 en in 2008-2009 was het teruggelopen tot 42.6001. Het zal moeten blijken of deze afname sterk genoeg doorzet om de doelstelling van 35.000 nieuwe voortijdig schoolverlaters in het schooljaar 2010-2011 te halen.
1.2
RMC-effectrapportages
In de RMC-wet is vastgelegd dat de 39 contactgemeenten jaarlijks een effectrapportage moeten indienen die inzicht biedt in de kwalitatieve en kwantitatieve ontwikkelingen in de regio ten aanzien van het bestrijden van het voortijdig schoolverlaten. De rapportage is een instrument in ontwikkeling. De rapportage richtte zich eerst voornamelijk op het verzamelen van beleidsinformatie over aantallen uitvallers. Sinds 2008 is de rapportage meer een instrument voor de gemeenten om de doeltreffendheid en doelmatigheid van hun aanpak van voortijdig schoolverlaten (en op termijn de uitvoering van de leerplichtwet) te toetsen en onderling te vergelijken. Voor het rapportagejaar 2008/2009 is het rapportagemodel aangepast naar aanleiding van opmerkingen uit de regio’s. De inrichting van deze effectrapportage is voorgeschreven door het ministerie van OCW. De gevraagde informatie heeft betrekking op de deelnemende gemeenten en instellingen, de breedte van de samenwerking en het netwerk, de inzet van middelen en de manier waarop uitvallers gevolgd en geholpen worden en knelpunten en good practices in de uitvoering. De effectrapportages dienen te voldoen aan de eisen die de Uitvoeringsregeling RMC-functie voortijdig schoolverlaten stelt.
1
Gegevens gebaseerd op de voorlopige cijfers voor schooljaar 2008 – 2009 zoals die in de bijlage bij de VSVbrief 2010 door de minister van OCW aan de Tweede Kamer zijn gestuurd afgelopen februari.
6
1.3
Onderzoeksvragen en opzet van het onderzoek
Het ministerie van OCW heeft Research voor Beleid gevraagd een analyse te maken van de effectrapportages. Doel van dit onderzoek is het verzamelen, formeel toetsen, samenvoegen en inhoudelijk analyseren van de regionale rapportages tot een landelijk beeld. Het ministerie moet zo inzicht krijgen in de resultaten van het beleid en waar mogelijk tussentijds kunnen bijsturen. Daarnaast kunnen de regio’s de resultaten gebruiken voor benchmarking. Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van de volgende onderzoeksvragen: 1 In hoeverre voldoen de effectrapportages 2008/2009 aan de vereisten van de Uitvoeringsregeling RMC-functie voortijdig schoolverlaten? 2 Wat zijn de kwantitatieve resultaten ten aanzien van de onderwerpen die aan de orde komen in de effectrapportages? 3 Wat zijn de kwalitatieve resultaten ten aanzien van de onderwerpen die aan de orde komen in de effectrapportages? 4 Welke veranderingen zijn er in de tijd en tussen regio’s waar te nemen? 5 Welke beleidsmatige conclusies leveren de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkelingen in de bestrijding van het voortijdig schoolverlaten op? 6 Op welke manier is het rapportagemodel in de toekomst te verbeteren? De eerste onderzoeksvraag behandelen we in de paragraaf hieronder. De onderzoeksvragen twee tot en met vijf worden aan de hand van de onderdelen van de effectrapportage in de volgende hoofdstukken behandeld.
1.4
Kwaliteit van de rapportages
In hoeverre voldoen de effectrapportages 2008/2009 aan de vereisten van de Uitvoeringsregeling RMC-functie voortijdig schoolverlaten? Tijdigheid De rapportages dienden op 1 december digitaal bij het ministerie te worden aangeleverd. Op een regio en een subregio na waren op 3 december alle rapportages binnen. Deze twee regio’s hadden uitstel gevraagd en gekregen. Half december en half januari waren ook de laatste rapportages beschikbaar. Volledigheid Van de 39 regio’s hebben 25 in eerste instantie een volledige rapportage (of deelrapportages per subregio) ingestuurd. In de rapportages van 9 regio’s ontbrak kwalitatieve informatie over bijvoorbeeld good practices of toelichting op het functioneren van de RMC-functie. De rapportages van vijf regio’s misten kwantitatieve gegevens over inzet van financiële middelen of over begeleiding en herplaatsingen. Deze laatste groep is aangeschreven met het verzoek om deze gegevens alsnog te leveren. Dat is voor drie regio’s gelukt. Uiteindelijk is één subregio niet in staat om de inzet van financiële middelen te verantwoorden. De coördinator geeft in de rapportage aan dat er “geen specifieke opgave is te maken voor deze middelen. Er komen voor Bureau Leerplicht Plus middelen binnen uit diverse bronnen. Deze worden bij elkaar geveegd en niet specifiek benoemd voor een bepaalde activiteit”.
7
Twee subregio’s kunnen geen (betrouwbare) gegevens leveren over begeleiding en herplaatsingen. In een subregio is de conversie van het oude naar het nieuwe leerlingenregistratiesysteem niet goed gelukt, waardoor niet alle RMC gegevens zijn meegekomen. Deze subregio verwacht volgend jaar meer betrouwbare cijfers te kunnen aanleveren. Een andere subregio is vanwege personele wisselingen bij leerplicht/RMC niet in staat cijfers te leveren over begeleiding en herplaatsingen. Tot slot hebben niet alle regio’s die werken met subregio’s ook een geaggregeerde regionale rapportage ingeleverd, zoals gevraagd in de uitvoeringsregeling. In de analyse van de rapportages zijn zoveel als mogelijk de losse subregionale rapportages gebruikt, om alle beschikbare data mee te nemen. In totaal zijn er 72 (sub)regionale RMC-effectrapportages aangeleverd. De volledigheid van de rapportages is de afgelopen jaren sterk vooruit gegaan. Waar twee jaar geleden in veel rapportages gegevens ontbraken, zijn nu bijna alle rapportages volledig op de kwantitatieve aspecten. Een uitzondering daarop is de dit jaar toegevoegde vraag welk deel van de herplaatsten met en zonder tussenkomst door RMC is herplaatst (of naar werk is bemiddeld). Veel RMC-regio’s blijken niet goed overweg te kunnen met deze vraag. Betrouwbaarheid De gegevens zijn marginaal getoetst op betrouwbaarheid, door te kijken naar de interne consistentie van gegevens. Dit is bekeken voor de aspecten financiën en herplaatsingen. De resultaten van deze toetsen worden in de tekst besproken. Over het algemeen is de interne consistentie verbeterd ten opzichte van de rapportages vorig jaar en twee jaar geleden1. Een fundamenteler probleem dat afbreuk doet aan de betrouwbaarheid van de rapportages zijn verschillen tussen regio’s in de interpretatie van vragen en definities. Ook de registratiesystemen zijn op basis van verschillende uitgangspunten ingericht. Dit is al enkele jaren bekend en met de vernieuwingen van de rapportage is de afgelopen jaren geprobeerd daar helderheid over te scheppen. Vooral in de rapportage over aantallen herplaatsten komt dit probleem naar voren. Zie daarvoor ook verder hoofdstuk 4. Sommige regio’s geven aan dat de veranderingen in de effectrapportage deels dit probleem veroorzaken. Zij hebben niet genoeg tijd om hun administratiesysteem in te richten naar de vereisten voor de rapportage. De handleiding voor het opstellen van de effectrapportages verschijnt pas na afloop van het verslagjaar. Dit is een punt van aandacht voor de geplande integratie komend jaar van de leerplichtverslagen en de RMC-effectrapportage.
1 Zie Roelofs e.a. (2009) Analyse RMC-effectrapportages 2007-2008, KBA, Nijmegen en Bokdam (2008) RMC-analyse 2007, voortijdig schoolverlaten en RMC-functie 2006/2007, Research voor Beleid, Zoetermeer.
8
2
Samenwerking en regionale netwerken
De regionale contactgemeente heeft de taak een netwerk te vormen van regionale instellingen die er samen voor kunnen zorgen dat aan de aangemelde voortijdig schoolverlaters ondersteuning, begeleiding en een maatwerk- (of leer)traject wordt aangeboden. Belangrijke regionale partijen zijn de scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, de instellingen op het terrein van arbeid, de jeugdzorg en jeugdhulpverlening, de gemeentelijke onderwijsdiensten en politie/justitie. Over dat netwerk gaat dit hoofdstuk, dat inzicht biedt in de stand van zaken van deze wettelijke taak.
2.1
Deelname gemeenten en scholen aan netwerk
Bijna alle gemeenten nemen deel aan de RMC-netwerken, met twee uitzonderingen. Een gemeente heeft zich bij een andere RMC-regio aangesloten. Een andere gemeente voert de leerplichtfunctie zelfstandig uit, maar levert geen gegevens aan de RMC-contactgemeente. De RMC werkt wel samen met scholen in die gemeente bij de doorstart van de convenanten, het digitaal verzuimloket en de plusvoorziening. Er zijn geen regio’s meer waar scholen niet deelnemen aan het netwerk. Slechts een regio meldt dat een schoolvestiging ervoor kiest samen te werken met het netwerk van de hoofdvestiging. Een andere regio meldt dat twee particuliere opleidingen niet deelnemen aan het netwerk. Dit zal wellicht ook in meer regio’s het geval zijn.
2.2
Melden
Scholen hadden de wettelijke plicht om voortijdige schoolverlaters te melden aan de gemeente of bij een regionaal meldpunt. Daarnaast gaven ze in- en uitschrijvingen door aan de IB-groep. Vanaf 1 augustus 2008 is er één landelijk loket verzuim en VSV operationeel, waarbij alle onderwijsinstellingen hun verzuiminformatie en in- en uitschrijvingen aan de IB-groep melden. De IB-groep zorgt er dan voor dat deze meldingen worden doorgestuurd aan de juiste gemeente of RMC. 13 van de 39 regio’s geven aan dat er scholen zijn die nog niet melden of niet volledig melden. Een regio noemt specifieke problemen met het VAVO, in een andere regio melden de MBO-instellingen uitschrijvingen en verzuim “nog niet optimaal”. Een aantal regio’s geeft aan dat wel alle scholen melden, maar dat dit niet volledig of erg laat gebeurt. RMC’s vinden het ook lastig om te beoordelen of alle scholen al hun uitvallers melden. Een van hen vat het probleem kernachtig samen: “Alle scholen melden, maar niet alle scholen melden volledig”. Anderen geven aan dat binnen de scholen nog niet iedereen op de hoogte is van de nieuwe werkwijze van melden via de IB-groep. Een aantal RMC’s geeft aan dat ROC en VO-scholen van buiten de regio niet of zeer laat melden. Ze vinden het lastig om contacten buiten de regio te onderhouden.
9
“Het belang van het actief melden van voortijdig schoolverlaters (met name 18+) lijkt nog steeds niet 'tussen de oren' te zitten bij een aantal van de melders” “Bij het VAVO geldt dat leerlingen vaak ingeschreven blijven staan op de vo-school waar ze vandaan komen. Het VAVO meldt maar mondjesmaat het verzuim van deze leerlingen.”
2.3
Samenwerking
Naast de deelname in de netwerken en het wettelijk verplichte melden is gevraagd met welke partijen uit het netwerk de samenwerking leidt tot goede resultaten. Met wie loopt het goed? Op twee subregio’s na hebben alle (sub)regio’s voorbeelden gegeven van partijen waar de samenwerking goed mee loopt. Dit zijn veel uiteenlopende partijen. De meest genoemde partijen zijn onderwijsinstellingen (zowel individuele als gezamenlijk), het UWVwerkbedrijf, jongerenloketten of leerwerkloket, de afdeling Werk&Inkomen van de gemeente en bureau jeugdzorg. 42 van de 72 rapportages noemen een of meer partijen waarmee de samenwerking niet goed loopt. De andere 30 (sub)regio’s noemen geen enkele partij. Met wie loopt het niet goed? Er zijn drie groepen die vaak worden genoemd. Het meest genoemd zijn de onderwijsinstellingen. Vooral het late of onvolledige melden van verzuim en schooluitval staat als knelpunt voorop. Er is vaak wel samenwerking, maar de RMC’s zien nog mogelijkheden voor verbetering. De tweede groep waar de samenwerking lastig mee loopt is de vrijwillige en geïndiceerde jeugdhulpverlening (11 keer genoemd). De knelpunten die RMC’s noemen zijn de wachtlijsten (ook voor indicatiestelling), een gebrek aan aanbod, weinig bereidheid tot samenwerking en lastige terugkoppeling op grond van privacywetgeving. De derde groep waar de samenwerking lastig mee verloopt zijn partijen die zich begeven op het arbeidsmarktterrein, zoals UWV-werkbedrijf en gemeentelijke afdelingen Werk en Inkomen. RMC’s geven aan dat zij vooral zijn gericht op uitstroom naar werk, bijvoorbeeld via work first projecten, dat jongerenadviseurs ontbreken en gebrekkige afstemming bij overlap in doelgroep. Tenslotte komt in een aantal regio’s de samenwerking met werkgevers en arbeidsbureaus moeilijk op gang (te weinig stageplaatsen, gericht op werk). Ook contacten met de IBgroep (meldroute), de GG&GD, reclassering (versnipperde begeleiding) en schuldhulpverlening worden genoemd. 25 van de 72 rapportages noemen één of enkele partijen waarmee de samenwerking ontbreekt, terwijl die wel gewenst is. De meerderheid van de regio’s mist geen partijen in het netwerk. Een RMC geeft ook aan: “Als we samenwerking missen zoeken we die op”. Er worden veel verschillende partijen genoemd, die deels overeenkomen met de partijen waar de samenwerking niet goed mee loopt. Men mist contact met werkgevers en uitzendbureaus om zicht op werkende voortijdig schoolverlaters te krijgen en gezamenlijk stages en leer-werk-aanbod te creëren. Met de reclassering wil men meer samenwerken rond jongeren die uit jeugddetentie komen. Met jongerenwerkers wil men samenwerken om de 'niet-reageerders' beter te kunnen benaderen, met de (jeugd)GGZ omdat psychiatrische
10
problematiek bij jongeren schooluitval kan veroorzaken en met jeugdzorg omdat jongeren na een indicering te maken krijgen met lange wachtlijsten en stroperige procedures.
2.4
Conclusie
De samenwerking binnen de netwerken met gemeenten en onderwijsinstellingen loopt goed. Praktisch alle gemeenten en (publieke) onderwijsinstellingen nemen deel en melden hun uitvallers (via het IB-loket) aan de RMC. Wel blijft een knelpunt dat een deel van de VO-scholen en vooral de ROC’s laat en of onvolledig melden. De samenwerking met andere partijen in het netwerk loopt wisselend, al is het overkoepelende beeld positief. Elke regio heeft partners waar de samenwerking goed mee loopt, tweederde noemt knelpunten en een derde mist nog partijen in de samenwerking. De samenwerking met instellingen op het gebied van arbeid (UWV-werkbedrijf /werkpleinen, jongerenloketten) en met instellingen op het gebied van jeugdzorg en jeugdhulpverlening wordt door de ene regio geroemd, door andere regio’s als knelpunt aangemerkt. De knelpunten liggen op het terrein van afstemming, wachtlijsten en bereidheid tot samenwerking.
11
12
3
Inzet van middelen
Aanpak van het voortijdig schoolverlaten is een van de prioriteiten van het huidige en vorige kabinetten. Gemeenten ontvangen dan ook een specifieke rijksbijdrage voor dit doel. Elk jaar maken de regio’s in hun rapportages zichtbaar hoe ze deze middelen inzetten.
3.1
Inzet rijksbijdrage RMC-functie
Inzet middelen De aanpak van het voortijdig schoolverlaten wordt door de regio’s uit verschillende bronnen bekostigd. De regio’s ontvangen jaarlijks een rijksbijdrage voor de RMC-functie, met daarin opgenomen middelen voor het versterken van de leerplichtfunctie voor de kwalificatieplicht. De feitelijke kosten voor de aanpak van het voortijdig schoolverlaten liggen hoger. Gemeente kunnen ervoor kiezen om uit andere en eigen bronnen middelen in te zetten voor de RMCfuncties. Ook vallen middelen die overige partijen inzetten ten behoeve van de doelgroep jongeren buiten het kader van deze rapportage (bijvoorbeeld budgetten van jeugdzorg of inzet actieplannen jeugdwerkloosheid). Ook worden (preventieve) uitgaven voor de uitvoering van de leerplichtfunctie niet meegenomen in deze rapportages. In de rapportage worden de regio’s gevraagd aan te geven hoe ze de middelen van de rijksbijdrage RMC inzetten. Op één subregio na kunnen alle RMC’s aangeven hoe ze deze middelen inzetten. Deze regio geeft aan geen specifieke opgave te kunnen maken voor deze middelen, omdat middelen uit de diverse bronnen "bij elkaar geveegd" worden. Ook vorig jaar was er één subregio die dit niet kon. De regio’s hebben in 2008-2009 ongeveer 32 miljoen euro ontvangen aan RMC-middelen van het Rijk. Een derde van de middelen wordt ingezet voor de (traject)begeleiding van jongeren, een kwart voor het versterken van de leerplichtfunctie. Gemiddeld is een kleine 10% van de middelen toegevoegd aan de reserveringen. Twee subregio’s hebben middelen uit eerdere reserveringen dit jaar ingezet (samen ongeveer € 100.000,-). Tabel 3.1
Inzet rijksbijdrage RMC naar functie Bedrag in
Percentage
euro’s
Percentage 07-08
A. Coördinatie
3.520.697
11%
14%
B. Administratieve ondersteuning/Registratie/ICT
3.562.025
11%
11%
C. Traject begeleiding
9.311.890
29%
30%
D. Projecten
2.960.697
9%
8%
E. Preventie
1.566.268
5%
5%
F. Versterking leerplicht / kwalificatieplicht
8.120.656
25%
22%
G. Reservering
2.926.241
Totaal
31.968.474
9% 100%
9% 100%
13
De interne consistentie van deze gegevens is vrij goed. De eigen opgaven van totalen wijkt slechts in vier (sub)regio’s af van het totaal van de verschillende onderdelen. Dat is in totaal een verschil van minder dan een half procent. De verdeling van de inzet van de middelen is in grote lijnen hetzelfde als vorig jaar. Alle RMC’s samen zetten dit jaar minder geld in voor coördinatie, en wat meer voor het versterken van de leerplichtfunctie voor het uitvoeren van de kwalificatieplicht.
3.2
Good practices
Een van de functies van de RMC-effectrapportage is het zichtbaar maken van goede ervaringen. De ervaringen van regio’s met het opzetten en uitvoeren van projecten voor specifieke doelgroepen kunnen nuttig zijn voor andere RMC-regio’s. In de effectrapportage wordt daarom gevraagd naar beschrijvingen van succesvolle projecten. Op zeven (subregio’s) na beschrijven alle rapportages een of meerdere good practice projecten. Op het gebied van preventie mist in drie rapportages informatie over preventieve projecten. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van alle beschreven good practices projecten en preventie. De projecten richten zich vooral op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten, maar ook op het terugleiden van voortijdig schoolverlaters naar onderwijs of naar werk met een opleidingscomponent met als doel het behalen van een startkwalificatie. Onder preventie valt het versterken van de leerlingzorg in en rond scholen (bijvoorbeeld schoolmaatschappelijk werk of de zorgadviesteams), projecten die zich richten op de overgang van vmbo naar mbo en op het bieden van preventieve begeleiding, voorlichting en communicatie en verbeterde loopbaanoriëntatie en –begeleiding. De curatieve projecten richten zich op intensieve benadering en begeleiding van uitgevallen jongeren, samenwerking van verschillende organisaties in bijvoorbeeld jongerenloketten en het vergroten van de mogelijkheden voor terugstroom in het onderwijs (opvangklassen, plusvoorzieningen, meerdere instroommomenten). Ten slotte zijn er goede voorbeelden van het bevorderen van de twee randvoorwaarden die preventie van uitval en herplaatsing mogelijk maken: een goede registratie en samenwerking en afstemming door alle betrokken organisaties. De thema’s en de projecten komen grotendeels overeen met de projecten die ook vorig jaar waren opgenomen.
3.3
Versterking leerplicht en kwalificatieplicht
Het afgelopen jaar hebben de regio’s middelen ontvangen gericht op het versterken van de structuur ter bevordering van de leerplicht en het doen naleven van de kwalificatieplicht. Op twee subregio’s na hebben alle regio’s gerapporteerd over hun inzet van de middelen voor het versterken van de leerplicht en kwalificatieplicht. Deze middelen zetten de regio’s op aantal manieren in. De meeste regio’s breiden met de middelen hun capaciteit (of die bij gemeenten) uit voor leerplicht. Veel regio’s kiezen daarbij voor het instellen van specifieke leerplichtambtenaren voor het MBO of voor de groep 16
14
tot 18 jarigen. Dankzij de middelen wordt het voor meer regio’s mogelijk om te werken met vaste contactpersonen voor scholen en MBO’s vanuit de leerplicht. De middelen worden ook ingezet voor het verbeteren van de samenwerking tussen leerplicht en RMC, of voor het regionaliseren van de leerplichtfunctie. Ook wordt extra formatie ingezet voor de leerlingadministratie en wordt een deel van de extra formatie ingezet voor (vormen van) trajectbegeleiding. Andere doelen die worden genoemd voor de extra middelen zijn het opzetten van een casusoverleg, deskundigheidsbevordering, voorlichting, handboeken leerplicht, intensivering samenwerking, oprichting van een bureau leerlingzaken, meer overleg tussen LPA en RMC, preventieprojecten voor de overgang VMBO-MBO, het opstellen van een verzuimprotocol en het bemensen van een verzuimspreekuur op een ROC.
3.4
Conclusie
De regio’s hebben in 2008-2009 ongeveer 32 miljoen euro ontvangen aan RMC-middelen van het Rijk. De meeste middelen worden ingezet voor de (traject)begeleiding van jongeren en voor het versterken van de leerplichtfunctie. De verdeling van de inzet van de middelen is in grote lijnen hetzelfde als vorig jaar. Alle RMC’s samen zetten iets minder geld in voor coördinatie, en wat meer dit jaar voor het versterken van de leerplichtfunctie, wat meestal neerkomt op extra leerplichtambtenaren. Een deel van de middelen wordt ingezet voor (preventieve) projecten. Deze projecten richten zich op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en op het terugleiden van voortijdig schoolverlaters naar onderwijs of werk. Veel preventieve projecten richten zich op het verbeteren van de begeleiding en leerlingzorg, specifiek bij de overgang van vmbo naar mbo. De curatieve projecten richten zich op intensieve benadering en begeleiding van uitgevallen jongeren, het verbeteren van samenwerking en het vergroten van de mogelijkheden voor terugstroom in het onderwijs. Ten slotte zijn er projecten die zich richten op het sluitend maken van de registratie van jongeren. De thema’s en de projecten komen grotendeels overeen met de projecten die ook vorig jaar waren opgenomen.
15
16
4
Begeleiding en herplaatsing
In de rapportages wordt niet meer gevraagd naar aantallen nieuwe en oude voortijdig schoolverlaters. De gegevens op basis van BRON zijn hiervoor nu leidend. Wel rapporteren de (sub)regio’s over de inspanningen rond het begeleiden en herplaatsen van jongeren.
4.1
Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters
Ten eerste hebben de RMC’s aangegeven hoeveel voortijdig schoolverlaters in het verslagjaar 2008- 2009 actief zijn begeleid op weg naar werk, school of zorg. Daarbij is gevraagd onderscheid te maken door welke partij uit het netwerk de begeleiding vooral is uitgevoerd. Er zijn twee subregio’s die geen cijfers hebben geleverd over de aantallen begeleide voortijdig schoolverlaters. Tabel 4.1
Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters 08-09
In behandeling bij UWV
3.555
5%
RMC-begeleiding
59.378
81%
Overige begeleidingsactiviteiten
10.034
14%
Totaal (N=70)
72.967
100%
In totaal zijn afgelopen jaar bijna 73 duizend voortijdig schoolverlaters begeleid. Dit zijn zowel uitvallers uit eerdere jaren als jongeren die tijdens het schooljaar 2008-2009 zijn uitgevallen en in begeleiding kwamen. Iets meer dan 80 procent van de begeleiding liep (primair) via het RMC. Daarmee is het aantal voortijdig schoolverlaters dat via de RMC (traject) begeleiding kreeg, bijna verdubbeld van ruim 31 duizend vorig jaar naar bijna 60 duizend dit jaar. De interne consistentie van de rapportages kan op dit onderwerp verbeterd worden. In zes rapportages is er een verschil tussen de som van de onderdelen en het opgegeven totaalaantal. Daarnaast is er een aantal rapportages dat geen totalen bevat.
4.2
Aantal herplaatsingen
Wat is de uitkomst geweest van deze begeleiding? In de verslagperiode zijn in totaal een kleine 40.000 voortijdig schoolverlaters herplaatst, al of niet door tussenkomt van de RMC. Meer dan de helft van hen is binnen het verslagjaar uitgevallen en herplaatst. Deze uitvallers zullen grotendeels niet zichtbaar worden in de oktobertellingen op basis van BRON. Het is een belangrijke functie van deze RMC-effectrapportage om de inspanning in de regio’s en RMC-netwerken op dit vlak zichtbaar te maken.
17
Tabel 4.2
Aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters Aantal
N (rappor-
Aantal
Aantal
tages)
07/08
06/07
Aantal herplaatste nieuwe voortijdig schoolverlaters
22.401
66
22.982
23.203
Aantal herplaatste oude voortijdig schoolverlaters
15.155
65
13.258
16.342
Totaal aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters
39.291
71
33.794
39.545
Het totaal aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters is groter dan de som van aantal nieuwe en oude herplaatste voortijdig schoolverlaters. Sommige regio’s rapporteren bij deze vraag alleen een totaalaantal, waarschijnlijk omdat ze op basis van hun administratie geen onderscheid kunnen maken tussen oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters (dit is ook zichtbaar in de tweede kolom). Op een subregio na, hebben alle regio’s een opgave van het totaal aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters gegeven. Vijf respectievelijk zes subregio’s kunnen die gegevens niet splitsen naar nieuwe of oude voortijdig schoolverlaters. Ten opzichte van vorig jaar is het totaal aantal herplaatsten toegenomen, met name door een stijging binnen de groep herplaatste oude voortijdig schoolverlaters, De cijfers vorig jaar bevatten echter ook een categorie “herplaatsingen”, die op 39.046 stond. Er was toen onduidelijkheid over het verschil tussen die twee begrippen. Niet duidelijk is in hoeverre de regio’s nu over het aantal herplaatste personen of het aantal herplaatsingen (één persoon kan meermalen uitvallen en herplaatst worden binnen een schooljaar) hebben gerapporteerd. Veel RMC-regio’s blijken niet goed overweg te kunnen met de (nieuwe) vraag welk deel van de herplaatsten met en zonder tussenkomst door RMC is herplaatst (of naar werk is bemiddeld). Bijna een kwart van de regio’s kon hier geen inschatting van maken. Een ander deel heeft geen onderscheid gemaakt tussen herplaatsingen naar onderwijs en herplaatsingen naar werk. De beschikbare antwoorden zijn daarom niet verder meegenomen in deze analyse. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen per RMC-regio van het aantal herplaatsingen ten opzichte van het totaal aantal voortijdig schoolverlaters vorig jaar 1. Op deze manier wordt het “herplaatsingssucces” aangegeven. Dat percentage varieert van 99 à 100 procent voor twee regio’s die veel herplaatsingen weten te realiseren tot 4 à 5 procent voor de laagstscorende regio’s. 20 regio’s hebben meer herplaatsingen dan vorig jaar weten te realiseren. In 16 regio’s is het aantal herplaatsingen afgenomen. Van drie regio’s waren vorig jaar geen cijfers bekend.
1
Dit jaar wordt er niet gerapporteerd over totaal aantal vsv’ers, daarom is gekozen voor een vergelijking met de totale ‘pool vsv’ers’ aan het einde van vorig verslagjaar.
18
Tabel 4.3
Aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters en vergelijking met 2007/2008
Naam regio
Aantal herplaatste
Stijging of daling
Aantal herplaatste
vsv’ers 08/09
t.o.v. 07/08
vsv’ers 08/09 als % van totaal aantal vsv’ers 07-08
West-Friesland Utrecht Friesland Noord
948
204%
99%
2932
164%
41% 100%
673
136%
4850
127%
Zeeuwsch-Vlaanderen
206
65%
64%
Noord-Groningen-Eemsmond
293
60%
89%
West-Kennemerland
1058
37%
90%
Arnhem/Nijmegen
2937
36%
Agglomeratie Amsterdam
Stedendriehoek
722
35%
19%
1740
30%
34%
Walcheren
302
26%
63%
Noord-Kennemerland
569
23%
32%
Noordoost-Brabant
Gooi en Vechtstreek
596
21%
33%
Zuidwest Drenthe
498
21%
82%
1144
21%
Limburg Zuid Flevoland*
673
20%
22%
Zuidoost Drenthe
284
12%
31%
Zuid-Holland Noord
650
8%
24%
6158
4%
70%
558
2%
47%
Twente
2009
-2%
86%
Rijnmond
1843
-11%
18% 66%
Haaglanden/Westland Friesland Oost (Friese Wouden)
IJsselvecht
977
-11%
Oost-Groningen
121
-11%
7%
Noord - en Midden Drenthe
369
-14%
57%
Eem en Vallei
692
-17%
56%
Midden-Brabant
278
-25%
8%
Oosterschelde
251
-32%
33% 26%
1415
-32%
Limburg Noord
Zuidoost-Brabant
628
-36%
Achterhoek
434
-38%
54%
Zuidwest Friesland
131
-44%
38%
Centraal en Westelijk Groningen
564
-53%
50%
Rivierenland
132
-61%
4% 11%
Noordwest Veluwe
149
-61%
West-Brabant
412
-64%
Kop van Noord-Holland
297
Zuid-Holland Oost
192
Zuid-Holland Zuid
606
geen gegevens 2007 / 2008
* Exclusief subregio Urk.
19
Samen met de verwarring bij regio’s over het onderscheid tussen herplaatsing met en zonder tussenkomst door RMC, leiden de zeer uiteenlopende percentages in tabel 4.3 tot de indruk dat regio’s verschillende definities van begeleiding en herplaatsing hanteren. Bij begeleiding is het niet duidelijk in hoeverre er sprake is van registratie of ook van het daadwerkelijk bemiddelen of begeleiden van jongeren. Bij herplaatsing is het niet duidelijk of alle uitvallers die weer zijn ingestroomd naar werk of een opleiding worden meegeteld, ook als daar geen inspanning vanuit het RMC tegenover staat. Ten slotte zijn er ook regio’s die alleen herplaatsingen naar opleiding of werk met opleidingscomponent tot een startkwalificatie tellen als een daadwerkelijke herplaatsing. Deze onzekerheden omtrent definities en registratie maken het moeilijk deze cijfers op waarde te schatten. De cijfers geven wel een eerste globale indicatie van de resultaten van een regio, maar die indicatie is vooral aanleiding voor een discussie over inhoud en betekenis van de cijfers en de keuzes die een regio maakt.
4.3
Bestemming begeleide voortijdig schoolverlaters
De uitkomst van de begeleiding kan een herplaatsing zijn, wat kan variëren van een onderwijstraject, werk met een opleidingscomponent (dat mogelijk leidt tot het behalen van een startkwalificatie of een arbeidsmarktkwalificerend diploma), werk zonder startkwalificatie tot een opvangvoorziening in het kader van de jeugdzorg of hulpverlening. Een deel van de jongeren weigert begeleiding. Ook is een deel van de jongeren nog in begeleiding. Tabel 4.4
Bestemming in verslagperiode begeleide voortijdig schoolverlaters Aantal
N
%
%
(subregio's)
2008-
2007-
2009
2008
14.952
67
27%
37%
351
23
1%
1%
Opvangvoorziening / zorg / hulpverleningstraject
3.068
56
6%
2%
Werk met opleidingscomponent
1.689
49
3%
4%
16.468
61
30%
33%
1.127
39
2%
2%
Opleiding / onderwijstraject Particuliere opleiding
Werk (nog zonder startkwalificatie) Niet in behandeling, hoogst haalbare onderwijs al bereikt Wil geen bemiddeling
3.318
54
6%
4%
11.087
54
20%
10%
3.686
44
7%
7%
Totaal (excl. nog in begeleiding)
55.746
69
100%
44.296
Nog in begeleiding
12.772
55
Totaal (inclusief nog in begeleiding)
68.518
Overig Onbekend
Een vijfde van alle jongeren is nog steeds in begeleiding. Van alle begeleide jongeren die zijn ‘afgesloten’ in dit verslagjaar is 30 procent herplaatst naar het onderwijs of naar werk met een opleidingscomponent. Nog eens 30 procent is herplaatst naar werk. In de categorie overig brengen de regio’s verschillende groepen jongeren onder. Dit kan uiteenlopen van zwangerschap, detentie tot overdracht aan jongerenloket of leerplicht, niet gelukt contact te leggen, behalen startkwalificatie, verhuizing buiten de regio, vertrokken naar het buitenland of het bereiken van de 24-jarige leeftijd.
20
Er zijn verschillen tussen de totalen in de tabellen die over dezelfde groep jongeren gaan. Het is de vraag wat die verschillen in totalen kan verklaren. In tabel 4.1 was sprake van 73 duizend begeleide voortijdig schoolverlaters in het verslagjaar. In tabel 4.4 is spraken van ruim 68 duizend begeleide voortijdig schoolverlaters. Herplaatsing is in de handleiding niet eenduidig gedefinieerd (“werk, school of zorg”) en wordt in de praktijk door de regio’s ook verschillend geïnterpreteerd. Op basis van de omschrijving uit de handleiding, komt het totaal van de eerste vijf categorieën van tabel 4.4. uit op 36.528 herplaatsingen. Dat is al meer in overeenstemming met het gerapporteerde aantal van bijna 40.000 herplaatsingen.
4.4
Conclusie
Gezien de grote verschillen in herplaatsingen en de interne tegenstrijdigheden tussen verschillende onderdelen van de effectrapportage, hanteren de regio’s waarschijnlijk verschillende definities van het begrip begeleiding of herplaatsing, ook in hun registratiesystemen. Deze onzekerheden omtrent definities en registratie maken het moeilijk de scores van verschillende regio’s onderling te vergelijken. In totaal zijn afgelopen jaar bijna 73 duizend voortijdig schoolverlaters begeleid. Dit zijn zowel uitvallers uit eerdere jaren als jongeren die tijdens het schooljaar 2008-2009 zijn uitgevallen en in begeleiding kwamen. Vooral het aantal door de RMC’s begeleide uitvallers is sterk gestegen ten opzichte van vorig jaar. Iets meer dan 80 procent van de begeleiding liep (primair) via het RMC. Het aantal gerapporteerde herplaatste voortijdig schoolverlaters ligt met een kleine 40 duizend dit jaar hoger dan vorig jaar, en is weer op het niveau van twee jaar geleden. Dat komt ongeveer overeen met de helft van de totale groep oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters vorig jaar. Van deze herplaatsingen is een kleine 40 procent teruggestroomd naar het onderwijs of werk met een opleidingscomponent. Een even groot deel is herplaatst naar werk.
21
22
5
Functioneren RMC-regio’s
De opzet van de RMC-effectrapportage is de afgelopen jaren deels gewijzigd om meer inzicht te krijgen in de kwalitatieve aspecten van de RMC-functie. Daartoe is een barometer opgenomen waarmee RMC’s zichzelf kunnen scoren op een aantal kernindicatoren. Ook is er aandacht voor het functioneren van de RMC-functie binnen de VSV-convenanten. Zo kunnen regio’s zichzelf beter vergelijken op voor hen herkenbare aspecten.
5.1
Functioneren RMC binnen convenant
Het Ministerie van OCW heeft in alle 39 RMC-regio’s tussen december 2007 en juli 2008 convenanten afgesloten met contactgemeenten en onderwijsinstellingen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Het doel van de convenanten is in de periode schooljaar 2007/2008 tot en met schooljaar 2010/2011 een afname van 40 procent van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters te realiseren ten opzichte van het aantal voortijdig schoolverlaters in het schooljaar 2005/2006. Dit jaar is voor het eerst in de rapportage gevraagd naar de kwalitatieve voortgang rond de maatregelen uit de regionale convenanten VSV die in 2007 en 2008 zijn afgesloten. Zo wordt een beeld gekregen van de rol die de RMC’s (kunnen) spelen in samenhang met gemeenten en onderwijsinstellingen. De RMC’s hebben op de verschillende onderdelen eerst een zelfevaluatie gegeven op een vierpuntsschaal, met daarna de mogelijkheid tot toelichting. 51 van de 72 rapportages bevatten op een of meer onderdelen een inhoudelijke toelichting. In onderstaande tabel staan de gemiddelde scores en de spreiding per vraag. Bijna alle onderdelen scoren gemiddeld rond de 3. In de handleiding bij de rapportages is aangegeven dat die score staat voor “voldoende tot goed, ik beschik over voldoende info en we weten elkaar te vinden”.
23
Tabel 5.1
Voortgang maatregelen uit convenant en functioneren RMC Gemid-
SD
delde score * 1 Kunt u uw rol als RMC-coördinator bij de uitvoering van het VSV convenant in uw regio goed genoeg uitoefenen bij: A) het maken van afspraken met scholen, instellingen en organisaties over hun inzet en verantwoordelijkheid bij het tegengaan van voortijdig schoolverlaten
3,02
0,49
3,02
0,56
2,80
0,66
B) het zorgdragen voor de totstandkoming en functioneren van een regionaal netwerk van die scholen, instellingen en organisaties? C) het organiseren en coördineren van de meldingen, registratie en doorverwijzingen bij verzuim en uitval? 2 Kunt u uw rol als RMC-coördinator bij de aanvraag en evaluatie van de onderwijsprogramma's goed genoeg uitoefenen?
2,87
0,70
3 Hoe ervaart u de samenwerking tussen RMC en de vo-scholen?
3,01
0,52
Hoe ervaart u de samenwerking RMC en de roc's?
2,94
0,56
Hoe ervaart u de samenwerking tussen de regio (RMC+scholen) en OCW?
2,90
0,67
20,42
2,95
Totaalscore regio bij voortgang convenanten (max = 28) * gemiddelde score op basis van gemiddelde score van de regio's
Uitoefening coördinatiefunctie Uit de toelichting bij de cijfermatige zelfbeoordeling blijkt dat de mate waarin de RMC’s in staat zijn om hun coördinatiefunctie te vervullen afhankelijk is van de algemene taakopvatting en rol van de RMC-functie. Die rol is onder meer afhankelijk van de invulling van het beleid (smal, gericht op voortijdig schoolverlaten, of breed, integraal regionaal jeugdbeleid), maar ook van de mate waarin de RMC-functie zelf bijvoorbeeld trajectbegeleiding uitvoert. De rol van de RMC verschilt per regio. Daarom is het contact met instellingen over het convenant per regio ook anders ingericht. De ene regio stelt “het is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de scholen om uitwerking te geven aan de maatregelen van het convenant.” Een ander geeft juist aan “de gemeente voert de regie met betrekking tot zowel de schoolgebonden middelen als de programmagelden”. Een andere regio meldt dat er “onvoldoende zeggenschap en sturingsmogelijkheden” ten aanzien van de scholen zijn. Er zijn ook enkele RMC’s die intern niet op orde zijn, met veel personele wisselingen en vacatures, waardoor ze geen coördinerende rol op zich (kunnen) nemen. De meeste RMC’s hebben goed contact met scholen in het VO waar het contact met andere instellingen nog “in ontwikkeling” of ronduit “moeizaam” is. Daarbij worden specifiek zorgen welzijninstellingen en het MBO genoemd. “Sturing is moeilijk en het levert weinig op”. Men geeft aan dat ROC’s vooral baat hebben bij een regionale of provinciale benadering, terwijl het beleid in de praktijk meer gefragmenteerd is. Het niveau van de contacten verschilt per regio. Een aantal regio’s geeft aan dat op bestuurlijk niveau er goed contact is, maar dat de uitvoering problematisch is. “Op papier zijn de afspraken goed, in de praktijk wordt er nog niet voldoende samengewerkt”. Enkele anderen stellen dat er nauwelijks tot geen bestuurlijk contact is, maar dat er wel prima wordt
24
samengewerkt in de uitvoering. “Er heeft amper overleg plaatsgevonden met de partners. Op uitvoerdersniveau wordt wel uitvoering gegeven aan de convenanten”. Rol RMC-coördinator bij onderwijsprogramma’s De rol en invloed van de RMC-coördinator bij de aanvraag en evaluatie van de onderwijsprogramma’s (of programmagelden) verschillen sterk en lijken ook weer afhankelijk van de bredere rolopvatting van de RMC-coördinator. Er zijn regio’s waar onderwijsinstellingen instemming vragen aan de RMC. In de meeste regio’s is er sprake van intensief contact, betrokkenheid, een belangrijke adviserende en uitvoerende rol, gelijkwaardigheid of inspraak. In enkele regio’s is de rol van de RMC bij de programma’s een “lastig gegeven” of “marginaal”. Deze beschrijvingen van de rol van de RMC verschillen. Weinig coördinatoren geven echter hun oordeel over hun rolinvulling. Een enkele coördinator geeft licht kritisch blijk van ontevredenheid. Het is niet duidelijk op basis van de rapportages of de andere coördinatoren daarmee tevreden zijn over de rol van de RMC bij de aanvraag en evaluatie van de onderwijsprogramma’s. Samenwerking met OCW, VO-scholen en ROC’s De samenwerking met OCW wordt overwegend als goed ervaren. Enkele regio’s zijn lovend, een paar juist kritisch. De contacten van RMC’s met de onderwijsinstellingen worden als algemene tendens steeds beter. Het contact met VO-scholen beoordelen de RMCcoördinatoren overwegend als goed. VO-scholen hebben meestal contact met de leerplichtambtenaren of onderliggende gemeente waar “de leerplichtfunctie niet geregionaliseerd is”. Enkele coördinatoren geven aan dat de autonomie van onderwijsinstellingen voor hen soms een belemmering is. Ze hebben weinig middelen om scholen aan te sporen tot beter melden of meer inzet op voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Scholen zien volgens de RMC’s het belang van melden en uitvalpreventie, maar zijn ook druk met andere zaken. De samenwerking met de ROC’s verloopt lastiger, al zijn er enkele uitzonderingen. Er zijn “veel misverstanden”, en RMC’s lopen ertegenaan dat de “interne organisatie en communicatie niet is goed geregeld”. Een ander stelt dat afspraken met het MBO wel goed te maken zijn, maar dan voeren “verschillende vestigingen een eigen beleid of zijn niet op de hoogte van gemaakte afspraken”. Anderen verklaren deze problemen vanuit cultuurverschillen of de organisatiestructuur: “ROC’s zijn groter en daarom logger in de samenwerking”.
5.2
Voortgang maatregelen convenant
De convenanten bevatten concrete maatregelen om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te brengen of uitvallers terug te leiden naar een opleiding. Daarbij kunnen (sub)regio’s kiezen uit een ‘menulijst’ van mogelijke maatregelen. In de rapportages geven de regio’s per mogelijke maatregel aan of deze is opgenomen in het convenant en in hoeverre de maatregel al in uitvoering is genomen.
25
Tabel 5.2
Voortgang maatregelen uit menulijst (N=63)
Maatregel uit menulijst
Overgang vmbo-mbo
in convenant?
in uitvoering?
N
%
N
%
63
100%
54
86%
Verzuim melden en aanpakken
56
89%
52
83%
Zorg op school
55
87%
42
67%
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding
49
78%
42
67%
Opvangklassen voor potentiële schoolverlaters en
40
63%
26
41% 30%
meer instroommomenten in het mbo Maatwerktrajecten
26
41%
19
Schooluitval aanpakken in de klas
21
33%
19
30%
8
13%
6
10%
EVC-trajecten Ouderbetrokkenheid
7
11%
12
19%
Kansen voor vmbo-scholieren die bij voorkeur leren
6
10%
7
11%
2
3%
4
6%
met hun handen Sport en cultuur
De meeste maatregelen richten zich op het voorkomen van schooluitval. Alle regio’s zetten in op projecten rond de overgang vmbo-mbo. Daarnaast zijn de meest opgenomen maatregelen het tegengaan van verzuim, het verbeteren van de verzuimregistratie, de zorgstructuur op school verbeteren en het versterken van de loopbaanoriëntatie- en begeleiding. Op dit moment, ruim een jaar na het afsluiten van de convenanten, is een ruime meerderheid van de opgenomen maatregelen ook daadwerkelijk in uitvoering. De uitvoering van zorg op school, opvangklassen, maatwerktrajecten en EVC-trajecten blijft het meest achter. Het is opvallend dat dit overwegend de curatieve maatregelen zijn, maatregelen die zijn gericht op leerlingen die al zijn uitgevallen. Sport en cultuur, EVC-trajecten, ouderbetrokkenheid en kansen voor leerlingen die bij voorkeur met hun handen leren zijn niet vaak opgenomen in de convenanten. In de praktijk voert een aantal regio’s dat deze maatregelen niet in het convenant hadden opgenomen deze toch uit.
5.3
Goede voorbeelden van projecten bij maatregelen
De regio’s is ook gevraagd om goede voorbeelden op te nemen van programma’s of projecten die ze uitvoeren als onderdeel van de maatregelen. Deze maatregelen vertonen grote overlap met de good practices zoals die in hoofdstuk drie zijn weergeven en die uitgebreid in de bijlagen staan vermeld. Hieronder volgen ter illustratie enkele voorbeelden: Onderscheid leerplicht-RMC is opgeheven. Nu wordt gesproken over schoolgebonden aanpak. Maatwerktrajecten: project Sleutelen met Jongeren plaatst jongeren tijdelijk in een garage met begeleiding en stimuleert/motiveert hen voor een BBL-opleiding autotechniek. Dit project is vooral bestemd voor jongens met een crimineel verleden. Opvangklassen: Maatwerktrajecten in samenwerking met ROC en bedrijfsleven. Deze starten elke 14 dagen met moeilijk plaatsbare jongeren in een praktijkgerichte AKA opleiding (in een bedrijf).
26
Het programma 'draagt over' voor de overstap van eindexamenleerlingen naar het mbo. Dat scheelt zeker enkele procenten uitval in deze groep. De schatting is vermindering met 20 à 30 voortijdig schoolverlaters Ontwikkelen van Rebound voorzieningen in een regio. Men verwacht een vermindering van het aantal voortijdig schoolverlaters met 2 tot 5 procent. Op een aantal vmbo-tl locaties is er een speciaal project voor beroepenoriëntatie geweest. Dit heeft ertoe geleid dat er minder schooluitval is bij de vmbo-tl leerlingen die instromen in het MBO. Opvangklassen voor potentiële voortijdig schoolverlaters in het mbo. Overgang vmbo-mbo: veel verschillende projectnamen en vormen, brugproject, "zomeractie", preventieproject (+) Ook het School Ex programma wordt regelmatig genoemd. Daarin benadert een MBOinstelling al haar examenleerlingen om in beeld te brengen of deze na het behalen van een diploma willen doorleren, nog twijfelen tussen leren en werken en of zij al een baan hebben. Deze regeling maakte deel uit van een stimuleringspakket vanuit het Rijk om de jeugdwerkeloosheid aan te pakken. Dat pakket dateert echter van september 2009 en valt daarmee niet in de verslagperiode.
5.4
Barometer RMC-functie
Voor het tweede jaar is dit jaar aan de RMC-effectrapportage 2007/2008 een nieuw onderdeel toegevoegd: de barometer RMC-functie. Het doel van de barometer is het spiegelen van de eigen werkwijzen en resultaten aan die van andere (goed presterende) RMC-regio’s en op basis hiervan verbeteringsmogelijkheden identificeren en implementeren (“benchmarking”). De barometer bestaat uit 16 vragen. De antwoorden op deze vragen leveren een score op en met behulp van deze score kunnen de regio’s zien waar ze staan ten opzichte van andere regio’s. Onderstaande tabel geeft de gemiddelde score op de vragen weer. De maximale score op elke vraag is 4 punten. De zelfbeoordeling loopt uiteen van een regio met 56 punten tot een regio die zichzelf 35,5 punt geeft.
27
Tabel 5.3
Gemiddelde score barometer RMC-functie Gemiddelde
Standaard-
score *
deviatie*
3,46
0,55
2,47
0,52
3,03
1,07
4. Gebruikt u gegevens van het digitale loket van de IB-Groep?
3,26
0,83
5. Zijn er afspraken over de uitvoering van de kwalificatieplicht in uw re-
3,60
0,59
6. Heeft u een sluitende registratie van voortijdig schoolverlaters
3,06
0,59
7. Hoe beoordeelt u de kwaliteit van (de samenwerking in) het netwerk
3,33
0,50
2,69
0,70
2,56
0,85
2,22
1,10
11. Heeft u de streefdoelen uit het convenant van vorig jaar behaald?
2,66
1,09
12. Hebben preventieprojecten geleid tot vermindering van uitval?
2,80
0,90
1. Melden alle scholen in uw regio hun schoolverlaters aan gemeente, RMC of IB-groep? 2. Houden alle scholen in uw regio zich aan de wettelijk vastgestelde termijnen voor het melden van verzuim? 3. Heeft u dit jaar middelen ingezet voor het versterken van de leerplicht en/of de kwalificatieplicht?
gio?
dat u in stand houdt? 8. Zijn alle jongeren die school voortijdig verlaten (met melding) op gesprek geweest bij RMC of uw netwerkpartners? 9. Hoe lang duurt het gemiddeld na registratie voordat een vsv’er een intakegesprek heeft? 10. Hanteert u een doelgroepenbeleid bij trajectbegeleiding en/of herplaatsing?
13. Bent u actief gericht op het herplaatsen van oude vsv’ers?
2,95
0,91
14. Volgt u herplaatste jongeren langer dan 3 maanden?
1,76
0,91
15. Is uw aantal herhaalde uitvallers lager dan 10% van alle meldingen?
2,08
1,05
16. Heeft u contacten met bedrijven die banen met opleiding aanbieden?
2,15
0,94
44,09
5,05
Totaalscore (maximaal=64)
* Opmerking: gemiddelde scores zijn berekend op basis van de gemiddelde score van de regio's.
Uit deze zelfevaluaties komen enkele bevindingen naar voren die in lijn zijn met wat in de voorgaande hoofdstukken al werd beschreven: De regio’s zijn gemiddeld tevreden over het melden door scholen en ze gebruiken het digitale loket van de IB-groep. De afspraken rond de uitvoering van de kwalificatieplicht en de kwaliteit van het netwerk scoren ook hoog in deze zelfevaluatie. Relatief weinig regio’s volgen jongeren ook na herplaatsing langer dan drie maanden. Andere knelpunten uit deze zelfevaluatie liggen bij het contact met werkgevers, herhaalde uitvallers en doelgroepenbeleid. Een opvallende bevinding is dat de indicatoren rond begeleiding, het contact leggen met jongeren en aandacht voor nazorg en voorkomen van herhaalde uitval laag scoren. De convenanten hebben het afgelopen verslagjaar veel aandacht gevraagd voor preventie. De andere taak van het netwerk, jongeren terugleiden naar een opleiding of werk, lijkt daar onder te leiden.
28
Er kan geen één-op-één vergelijking worden gemaakt met de scores vorig jaar. Er is een nieuwe vraag toegevoegd, de formuleringen van enkele vragen zijn aangepast en de scoreschaal voor de antwoorden is veranderd. Een ruwe vergelijking van de gemiddelde scores wijst op een lichte stijging van de overall tevredenheid, al kan het verschil ook uit de nieuwe schaalconstructie voortkomen. De gemiddelde overall score vorig jaar was 64 procent (16,63 van de 26 punten). Dit jaar bedraagt de score 69 procent (44 van de 64 punten). Een overzicht van de scores per vraag per regio is opgenomen in bijlage 2.
5.5
Conclusie
De rol en taakopvatting van de RMC verschilt per regio. Daarom is het contact met gemeente en onderwijsinstellingen over het convenant per regio ook anders ingericht. De coordinatoren zijn gemiddeld tevreden over de rol die ze kunnen spelen. De convenanten bevatten concrete maatregelen om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te brengen of uitvallers terug te leiden naar een opleiding. Daarbij kunnen (sub)regio’s kiezen uit een ‘menulijst’ van mogelijke maatregelen. Alle regio’s zetten in op projecten rond de overgang vmbo-mbo. Daarnaast zijn het tegengaan van verzuim, het verbeteren van de verzuimregistratie, de zorgstructuur op school verbeteren en het versterken van de loopbaanoriëntatie- en begeleiding vaak opgenomen in de convenanten. Sport en cultuur, EVC-trajecten, ouderbetrokkenheid en kansen voor leerlingen die bij voorkeur met hun handen leren zijn niet vaak opgenomen in de convenanten. Op dit moment, meer dan een jaar na het afsluiten van de convenanten, is een ruime meerderheid van de opgenomen maatregelen ook daadwerkelijk in uitvoering. De uitvoering van zorg op school, opvangklassen, maatwerktrajecten en EVC-trajecten blijft het meest achter. Een opvallende bevinding is dat de indicatoren rond begeleiding, het contact leggen met jongeren en aandacht voor nazorg en voorkomen van herhaalde uitval laag scoren. De convenanten hebben het afgelopen verslagjaar veel aandacht gevraagd voor preventie en het voorkomen van schooluitval. De andere taak van het netwerk, jongeren terugleiden naar een opleiding of werk, lijkt daar onder te leiden. Tegelijkertijd is het aantal uitvallers in RMC-trajectbegeleiding sterk gestegen (zie het vorige hoofdstuk). De zelfbeoordeling loopt uiteen van een regio met 56 punten tot een regio die zichzelf 35,5 punt geeft. De maximale score is 64 punten. Er kan geen één-op-één vergelijking worden gemaakt met de scores vorig jaar. Een ruwe vergelijking van de gemiddelde scores wijst op een lichte stijging van de overall tevredenheid.
29
30
6
Knelpunten en succesfactoren
De RMC’s is gevraagd een uitzicht te geven op het behalen van de 40 procent doelstelling uit het VSV-convenant. Welke kansen en mogelijkheden zien ze en wat is er nodig om die kansen te benutten? Welke belemmeringen ziet men, en hoe zou dat voorkomen kunnen worden? Daarnaast is er gevraagd welke knelpunten en succesfactoren ze kunnen identificeren op basis van hun ervaringen. De antwoorden op deze twee vragen vertonen veel overlap, daarom hebben we ze in dit hoofdstuk samengevoegd, samengevat en zoveel als mogelijk gerubriceerd op basis van de RMC-functies.
6.1
Melding en registratie
Het opzetten van een sluitende registratie van schooluitval is een van de kerntaken van de RMC-functie. De meldingen van scholen lopen dit verslagjaar voor het eerst overal via het IB-loket.1 Veel regio’s geven aan dat de verzuimregistratie substantieel is verbeterd door de introductie van het IB-loket. Alle scholen melden, het bewustzijn van de problematiek is gegroeid, scholen zijn alerter op het voorkomen en de invoering van digitale dossiers geeft mogelijkheden tot digitale uitwisseling. Een knelpunt blijft dat de meldingen vanuit het onderwijs nog niet volledig zijn, met name vanuit het MBO. Ook de tijdigheid van de meldingen is een knelpunt. RMC’s geven aan dat de wettelijke verzuimtermijn te lang is, en dat door het melden van uitval op het moment van uitschrijven, er weinig meer aan preventie kan worden gedaan. “Basale voorwaarden binnen MBO moeten vervuld voor werkend verzuimbeleid: signaleren, registeren en communiceren door de leerkracht in het lokaal. Dat gaat beter in het VO.” Binnen veel convenanten zijn er afspraken gemaakt met het VO en MBO over het uniformeren van de meldingen (verzuimprotocollen) om dit probleem aan te pakken. De vraag is echter of deze bekend zijn bij alle mentoren en docenten in het onderwijs. De samenwerking als gevolg van de convenanten heeft wel geleid tot verbetering van goede contacten op de werkvloer. Tot slot geven enkele regio’s aan dat ze alle jongeren in beeld hebben gekregen door intensieve opsporing- en opschoonacties. Er zijn echter ook nog een aantal knelpunten rond melden en registratie: Het ontbreken van een locatiecode in de in- en uitschrijfgegevens van het MBO via het IB-loket. Daardoor kunnen RMC’s niet zien welke leerlingen van welke school afkomstig zijn. Een terugkerend punt is dat de IB-gegevens nog vaak niet-voortijdig schoolverlaters omvatten, omdat de BRON-gegevens nog onvolledig zijn. “De kwaliteit van maandelijkse lijsten van de IB-groep is matig, zodat snelle actie niet mogelijk is. De aangeboden bestanden geven veel onnodig werk, omdat gemelde voortijdig schoolverlaters vaak wel op school blijken te zitten”.
1
Sinds 1 januari 2010 heet de IB-Groep DUO. Dit rapport betreft de situatie in het schooljaar 2008-2009 en daarom hanteert het de oude terminologie.
31
In een aantal regio’s ontbreekt een uniform regionaal gezamenlijk leerplicht / RMC systeem. De technische integratie van de IB-groep meldingen in de eigen automatisering is voor sommige regio’s nog niet op orde of afwezig. Veranderingen in vraagstelling of format voor de effectrapportage vraagt constante aanpassingen van de administratieve systemen. De coördinatoren geven aan dat ze de registratie zouden kunnen verbeteren door een koppeling te kunnen maken van de RMC-databases met de gegevens uit de LPA, met de gemeentelijke basisadministratie en met gegevens van werk en inkomen (SUWI). Ook zouden ze graag de mogelijkheid krijgen om geleverde bron-cijfers te verbeteren met lokale kennis (van scholen, LPA of RMC). Anderen zien een oplossing in eenduidige landelijke software voor de registratie van schooluitval. Tot slot zouden ze graag sanctiemogelijkheden krijgen tegenover scholen die consequent te laat melden.
6.2
Trajectbegeleiding en herplaatsing
In het vorige hoofdstuk werd duidelijk dat het aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters ongeveer de helft is van het totaal aantal voortijdig schoolverlaters van het jaar daarvoor. Van de groep herplaatste voortijdig schoolverlaters gaat ongeveer een derde terug naar het onderwijs. Dat betekent dat er gemiddeld een laag percentage voortijdig schoolverlaters is dat na uitval, registratie en begeleiding daadwerkelijk weer instroomt in het onderwijs (of een traject dat leidt tot een startkwalificatie). De coördinatoren geven in hun rapportages een aantal knelpunten aan die in de weg staan van begeleiding en herplaatsing. Die liggen bij de jongeren, bij de RMC en bij de samenwerkingspartners, onderwijs en zorg: Onvoldoende formatie voor trajectbegeleiding. De RMC’s leveren een grote inspanning voor de grote groep oude voortijdig schoolverlaters, die beperkt wordt erkend door OCW, door nadruk op aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters. Het is lastig om 18plussers te bereiken; er bestaan geen sanctiemogelijkheden. Veel van de leerlingen in de cijfers komen niet verder dan een MBO niveau 1 diploma. Deze leerlingen vallen niet uit, maar hebben de capaciteiten niet om een MBO 2 diploma te halen. De motivatie voor school of werk is laag bij een groep jongeren. De problematiek bij jongeren verdicht en is erg groot bij een deel van de jongeren (de zogenaamde “overbelasten”). Netwerkpartners uit de jeugdhulpverlening zijn niet toegankelijk, kennen wachtlijsten en nemen niet snel jongeren over. Trajectbegeleiders nemen daarom veel taken over van de jeugdhulpverlening. Specifiek wordt gemeld dat de indicatiestelling voor cluster 4 te veel tijd in beslag neemt. Door de economische crisis daalt het aanbod van stageplaatsen, vooral op niveau 1 en 2. Opleidingen zitten vol en kennen beperkte mogelijkheden voor tussentijdse instroom. Onvoldoende bereikbare opvangvoorzieningen.
32
Een coördinator stelt: “Het is vaak moeilijk om een jongere op school te krijgen. Vaak zitten voortijdig schoolverlaters zes tot negen maanden thuis door beperkte instroom gedurende het schooljaar. Ook zitten opleidingen snel vol en vinden intakes heel laat plaats.” De rapportages bevatten ook een aantal aanbevelingen om deze knelpunten aan te pakken: Betere koppeling tussen onderwijs en jeugdhulpverlening. Meer mogelijkheden om jongeren met multi-problematiek door te verwijzen. Maatwerk en meer leerwerkplaatsen. Actieve medewerking van sociale diensten, zodat er mogelijkheden komen om te controleren of jongeren aan het werk zijn. Mogelijkheid om van MBO terug te stromen naar het reguliere VO. Meer instroommogelijkheden gedurende het schooljaar en opvangklassen met algemene vaardigheden (taal, rekenen) en beroepskeuzebegeleiding voor jongeren die foute studiekeuze hebben gemaakt. OV-kaart voor MBO-jongeren. Meer outreachend werken door netwerkpartners. Betere kwalitatieve intake: individuele benadering van de schoolverlater. Meer formatie voor begeleiding. Ook informatie over de vervolgopleiding opnemen in de uitstroomlijsten ROC. Succesfactoren Een deel van de regio’s noemt ook voorbeelden van succesfactoren die al hebben bijgedragen aan het verbeteren van de begeleiding en het verhogen van het aantal herplaatsingen. Men geeft aan dat er meer capaciteit voor begeleiding is gekomen de afgelopen jaren, waardoor er meer intensieve individuele coaching of begeleiding gegeven kan worden aan uitvallers. Een aantal RMC’s werkt met jongerencoaches, die meer outreachend werken, jongeren opbellen en huisbezoeken afleggen en zich opstellen als bemoeizorger. Daarnaast worden huisbezoeken en uitbellen ingezet om de grote groep jongeren in kaart te brengen van wie de dagbesteding onbekend is. RMC’s merken dat het werkt om brieven in heldere taal aan jongeren te sturen.
6.3
Coördinatie en samenwerking
Het opzetten van samenwerking in een regionaal netwerk van instellingen is een van de wettelijke taken van de RMC-functie. Zoals in hoofdstuk 3 al naar voren kwam gaat dat steeds beter. De coördinatoren noemen op dit vlak meer succesfactoren dan knelpunten. De aanpak van het voortijdig schoolverlaten heeft meer bestuurlijke prioriteit gekregen van scholen, mede ook door de duidelijke cijfers rond het convenant, waar men elkaar op kan aanspreken. De convenanten hebben ook meer samenhang gebracht in de aanpak van doelgroepjongeren door netwerkvorming en gezamenlijke projecten. En door de convenanten en programmagelden is er meer budget voor preventie en curatieve aanpak beschikbaar gekomen. Ook zijn er in veel regio’s inmiddels goede afspraken gemaakt met het veld werk en inkomen. Ook komen er in steeds meer regio’s jongerenloketten (vaak bij de werkpleinen), waar verschillende instanties samenwerken en geïntegreerde dienstverlening kunnen bieden.
33
Ook de invoering van de kwalificatieplicht heeft volgens enkele coördinatoren geleid tot meer en betere samenwerking tussen RMC, leerplicht en werk en inkomen, bijvoorbeeld door het samenvoegen van deze verantwoordelijkheden bij één functionaris. In een aantal regio’s zijn leerplicht en RMC samengevoegd. De coördinatoren noemen enkele knelpunten, die verdere samenwerking belemmeren: Leerplicht is nog niet geregionaliseerd, elke gemeente eigen uitvoering en gebrekkige afstemming tussen trajectbegeleiders op gemeentelijk en RMC-niveau. Ontbreken van zeggenschap tegenover scholen. Een coördinator geeft aan weinig zicht te hebben op de daadwerkelijke invoering van vsv-maatregelen in het onderwijs. Langzame besluitvorming en onduidelijkheid in taakafbakening. Gegevensuitwisseling met partners vanuit zorg binnen netwerk is lastig i.v.m. privacy. Om deze knelpunten aan te kunnen pakken vragen enkele coördinatoren om wetgeving voor de regionalisering van de leerplichtfunctie bij het RMC. Daarnaast noemen ze als voorwaarde dat de RMC-coordinator deel moet uitmaken van de projectgroep van het VSVconvenant. Eén coördinator zou de samenwerking willen verbeteren door het maken van resultaatafspraken met ketenpartijen en ook binnen opleidingen te werken met targets.
6.4
Preventie
Hoewel preventie geen wettelijke kerntaak is van de RMC-functie, maakt het onder andere door de convenanten wel deel uit van de dagelijkse werkpraktijk van de coördinatoren. In de rapportages leggen ze nadruk op de succesfactoren bij het inzetten op preventie. Dit is niet onlogisch, gezien de gestage afname van nieuwe voortijdig schoolverlater de afgelopen vier jaar en de nadruk op het voorkomen van uitval in de convenanten. De succesfactoren die volgens de coördinatoren bijdragen aan het terugdringen van schooluitval zijn: Er zijn meer middelen gekomen voor preventie door de extra rijksbijdrage voor het invoeren van de kwalificatieplicht. Voorlichting over leerplicht en verzuim door het publiceren van leerplichtfolder en verzuimkaarten. Jongerenpunt en jongerenloketten. Professionele beroepskeuze begeleiding (loopbaanorientatie- en begeleiding). Preventieve begeleiding voor dreigende voortijdig schoolverlaters, er zijn veel projecten voor dreigende uitvallers in gang gezet. Schoolgebonden aanpak, jongere wordt op school aangesproken door leerplichtplusambtenaar die is verbonden aan de school. De zorgstructuur in en om de school is de afgelopen jaren verbeterd. De beloning voor scholen voor de vermindering van voortijdig schoolverlaters in het convenant leidt tot actieve deelname scholen aan preventieprojecten en bestuurlijk draagvlak. Er zijn meer middelen gekomen voor preventie door de extra rijksbijdrage voor het invoeren van de kwalificatieplicht. Een aantal coördinatoren waarschuwt dat een verdere afname van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters moeilijk kan worden. Ze noemen ten eerste de wet van de remmende voorsprong. Voor regio’s en scholen die al weinig uitval kennen, is het lastig om een verbeterslag te maken. Bovendien hebben ze het beeld dat ze de maatregelen hebben genomen
34
waarmee jongeren zijn bereikt die relatief gemakkelijk kunnen worden behouden voor het onderwijs. Op een basisgroep uitvallers is weinig invloed meer te krijgen. Een andere regio realiseert zich dat “het laaghangende fruit geplukt is”. De coördinatoren noemen ook enkele specifieke knelpunten. Ten eerste is daar de verkeerde opleidingskeuze van veel jongeren. Als oplossing pleiten enkele coördinatoren voor een oriënterend schakeljaar op het ROC. Ten tweede signaleren de coördinatoren dat een deel van de jongeren de weg kwijtraakt in de grote ROC’s. Daarom pleiten ze voor meer structuur en persoonlijke begeleiding als onderdeel van het reguliere onderwijs en voor kleinschaliger locaties of organisaties in het MBO. Ten derde is het voor instellingen die een sterke groei van deelnemers hebben lastig om de (absolute) 40 procent reductie in uitval te halen. Om betere afspraken te kunnen maken met partijen uit het zorgveld, willen enkele RMC-coördinatoren tenslotte graag aanschuiven bij (het bestuurlijk overleg over) de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) om de aansluiting met het zorgveld te verbeteren.
6.5
Conclusie
Een korte samenvatting van de meest genoemde opmerkingen is dat RMC’s een toegenomen bewustzijn bij onderwijsinstellingen zien, het melden en de samenwerking verbetert en er zijn veel activiteiten en voldoende middelen. De belemmeringen zitten deels in de wet van de remmende voorsprong: regio’s die het al goed deden, vinden het lastig om nog verdere vooruitgang te behalen. Andere knelpunten zijn de kwaliteit van registratie, de uitvoering van afspraken binnen de ROC’s, de samenwerking met het zorgveld, de beschikbaarheid van trajecten en instroommomenten voor uitvallers en de groep leerlingen die niet in staat is om een MBO niveau 2 diploma te halen of die te kampen heeft met multiproblematieken. Veel van de opmerkingen van RMC-coördinatoren over knelpunten en succesfactoren keren jaarlijks terug. Dan gaat het met name over de volledigheid en tijdigheid van meldingen, het verbeteren van de registratie, het bereiken van alle uitvallers, de beperkte mogelijkheden voor tussentijdse instroom in het onderwijs en het beschikbaarheid van een aanbod aan maatwerktrajecten. Tot slot is de samenwerking met het zorgveld en het afstemmen van begeleidingstrajecten een terugkerend knelpunt. Ten opzichte van vorig jaar en het jaar daarvoor laten de rapportages een aantal veranderingen zien in zowel knelpunten als succesfactoren. Verzuimmeldingen via het IB-loket is een succesfactor, het leidt tot betere registratie van uitval en verzuim. De tijdigheid en volledigheid van verzuimmeldingen vormen nu het knelpunt, niet meer het ontbreken van meldingen. De VSV-convenanten worden regelmatig als nieuwe succesfactor genoemd. Door het convenant is de bereidheid van scholen om mee te werken aan het bestrijden van voortijdig schoolverlaten gestegen. Ook met andere partijen wordt er meer en beter samengewerkt als uitvloeisel van het convenant. Verder is er in een aantal regio’s het afgelopen jaar vooruitgang geboekt in het verbeteren van de samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de jongerenloketten.
35
Het verschil tussen de verbeterde samenwerking met arbeidsmarktpartijen en nog steeds lastige samenwerking met het zorgveld is wellicht te verklaren uit het ontbreken van overlegstructuren. Er zijn overal regionale regionale platforms onderwijs-arbeidsmarkt actief, waarin scholen en arbeidsmarktpartijen al overleggen. Voor de aansluiting tussen onderwijs en zorg is deze structuur meer diffuus. De samenwerking bij het voorkomen van schooluitval van zorgjongeren of het goed begeleiden van uitvallers die dat nodig hebben naar een zorgtraject zou aan bod kunnen komen op lokale (of regionale) educatieve agenda’s, via de centra voor jeugd en gezin of in de zorgadviesteams.
36
7
Samenvatting
In dit hoofdstuk vatten we de belangrijkste conclusies per onderdeel samen. Ook beoordelen we de regionale rapportages en geven suggesties voor verbetering.
7.1
Samenwerking, meldingen en inzet middelen
De samenwerking binnen de netwerken met gemeenten en onderwijsinstellingen loopt goed. Praktisch alle gemeenten en (publieke) onderwijsinstellingen nemen deel en melden hun uitvallers (via het IB-loket) aan de RMC. Wel blijft een knelpunt dat een deel van de VO-scholen en vooral de ROC’s laat en of onvolledig melden. De samenwerking met andere partijen in het netwerk loopt wisselend, al is het overkoepelende beeld positief. Elke regio heeft partners waar de samenwerking goed mee loopt, tweederde noemt knelpunten en een derde van de regio’s mist nog partijen in de samenwerking. De samenwerking met instellingen op het gebied van arbeid (UWV WERKbedrijf /werkpleinen, jongerenloketten) en met instellingen op het gebied van jeugdzorg en jeugdhulpverlening wordt door de ene regio geroemd, door andere regio’s als knelpunt aangemerkt. De knelpunten liggen op het terrein van afstemming, wachtlijsten en bereidheid tot samenwerking. De regio’s hebben in 2008-2009 ongeveer 32 miljoen euro ontvangen aan RMC-middelen van het Rijk. De meeste middelen worden ingezet voor de (traject)begeleiding van jongeren en voor het versterken van de leerplichtfunctie. De verdeling van de inzet van de middelen is in grote lijnen hetzelfde als vorig jaar. Alle RMC’s samen zetten iets minder geld in voor coördinatie, en wat meer dit jaar voor het versterken van de leerplichtfunctie, wat meestal neerkomt op extra leerplichtambtenaren.
7.2
Convenant en projecten
Het Ministerie van OCW heeft in alle 39 RMC-regio’s tussen december 2007 en juli 2008 convenanten afgesloten met contactgemeenten en onderwijsinstellingen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Het doel van de convenanten is in de periode schooljaar 2007/2008 tot en met schooljaar 2010/2011 een afname van 40% van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters te realiseren ten opzichte van het aantal voortijdig schoolverlaters in het schooljaar 2005/2006. De convenanten bevatten concrete maatregelen om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te brengen of uitvallers terug te leiden naar een opleiding. Daarbij kunnen (sub)regio’s kiezen uit een ‘menulijst’ van mogelijke maatregelen. De meeste opgenomen maatregelen richten zich op het voorkomen van schooluitval. Alle regio’s zetten in op projecten rond de overgang vmbo-mbo. Daarnaast zijn het tegengaan van verzuim, het verbeteren van de verzuimregistratie, de zorgstructuur op school verbeteren en het versterken van de loopbaanoriëntatie- en begeleiding vaak opgenomen in de convenanten. Sport en cultuur, EVC-trajecten, ouderbetrokkenheid en kansen voor leerlingen die bij voorkeur met
37
hun handen leren zijn niet vaak opgenomen in de convenanten. In de praktijk voert een aantal regio’s dat deze maatregelen niet in het convenant had opgenomen, deze toch uit. Een deel van de middelen uit de Rijksbijdrage wordt ingezet voor deze (preventieve) projecten. De thema’s en de projecten komen grotendeels overeen met de projecten die ook vorig jaar waren opgenomen. Op dit moment, ruim een jaar na het afsluiten van de convenanten, is een ruime meerderheid van de opgenomen maatregelen ook daadwerkelijk in uitvoering. De uitvoering van zorg op school, opvangklassen, maatwerktrajecten en EVC-trajecten blijft het meest achter. In de rapportage is gevraagd naar de kwalitatieve voortgang rond de maatregelen uit de regionale convenanten VSV die in 2007 en 2008 zijn afgesloten. De rol van de RMC verschilt per regio. Daarom is het contact met gemeente en onderwijsinstellingen over het convenant per regio ook anders ingericht. De coördinatoren zijn gemiddeld tevreden over de rol die ze kunnen spelen. Uit de zelfevaluaties in de barometer komen enkele bevindingen naar voren die in lijn zijn met wat in de voorgaande hoofdstukken al werd gevonden: De regio’s zijn gemiddeld tevreden over het melden door scholen en ze gebruiken het digitale loket van de IB-groep. De afspraken rond de uitvoering van de kwalificatieplicht en de kwaliteit van het netwerk scoren ook hoog in deze zelfevaluatie. Relatief weinig regio’s volgen jongeren ook na herplaatsing langer dan drie maanden. Andere knelpunten uit deze zelfevaluatie liggen bij het contact met werkgevers, herhaalde uitvallers en doelgroepenbeleid. Een opvallende bevinding is dat de indicatoren rond begeleiding, het contact leggen met jongeren en aandacht voor nazorg en voorkomen van herhaalde uitval laag scoren. De convenanten hebben het afgelopen verslagjaar veel aandacht gevraagd voor preventie en het voorkomen van schooluitval. De andere taak van het netwerk, jongeren terugleiden naar een opleiding of werk, lijkt daar onder te leiden. Tegelijkertijd is het aantal uitvallers in RMC-trajectbegeleiding sterk gestegen. De zelfbeoordeling loopt uiteen van een regio met 56 punten tot een regio die zichzelf 35,5 punt geeft. De maximale score is 64 punten. Er kan geen één-op-één vergelijking worden gemaakt met de scores vorig jaar. Een ruwe vergelijking van de gemiddelde scores wijst op een lichte stijging van de overall tevredenheid, al kan het verschil ook uit de nieuwe schaalconstructie voortkomen.
7.3
Begeleiding en herplaatsing
In totaal zijn afgelopen jaar bijna 73 duizend voortijdig schoolverlaters begeleid. Dit zijn zowel uitvallers uit eerdere jaren als jongeren die tijdens het schooljaar 2008-2009 zijn uitgevallen en in begeleiding kwamen. Vooral het aantal begeleide uitvallers door de RMC is sterk gestegen ten opzichte van vorig jaar. Iets meer dan 80 procent van de begeleiding loopt (primair) via het RMC.
38
Het aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters ligt met een kleine 40 duizend dit jaar hoger dan vorig jaar, terug op het niveau van twee jaar geleden. Dat komt ongeveer overeen met de helft van de totale groep oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters van vorig jaar. Van deze herplaatsingen is een kleine 40 procent teruggestroomd naar het onderwijs of werk met een opleidingscomponent. Nog eens 40 procent is herplaatst naar werk. De overige 20 procent komt in een opvangvoorziening, de jeugdhulpverlening of anders terecht. Dat betekent dat er gemiddeld een laag percentage voortijdig schoolverlaters is dat na uitval, registratie en begeleiding daadwerkelijk weer instroomt in onderwijs (of een leerwerktraject dat leidt tot een startkwalificatie). Gezien de grote verschillen in herplaatsingen en de interne tegenstrijdigheden tussen verschillende onderdelen van de effectrapportage, hanteren de regio’s waarschijnlijk verschillende definities van het begrip begeleiding of herplaatsing, ook in hun registratiesystemen. Deze onzekerheden omtrent definities en registratie maken het moeilijk de scores van verschillende regio’s onderling te vergelijken. Aanvullend is er de vraag in hoeverre de sociaaleconomische achtergrond (werkgelegenheid, opleidingsniveau van de bevolking, stedelijkheid) moet worden meegewogen in de vergelijking van prestaties.
7.4
Knelpunten en succesfactoren
Een korte samenvatting van de meest genoemde opmerkingen is dat RMC’s een toegenomen bewustzijn bij onderwijsinstellingen zien, het melden en de samenwerking verbetert en er veel activiteiten en voldoende middelen zijn. De belemmeringen zitten deels in de wet van de remmende voorsprong: regio’s die het al goed deden, vinden het lastig om nog verdere vooruitgang te behalen. Andere knelpunten zijn de kwaliteit van registratie, de uitvoering in de ROC’s, de samenwerking met het zorgveld, het aanbod van maatwerktrajecten en instroommogelijkheden, zeker voor de groep leerlingen die niet in staat is om een MBO niveau 2 diploma te halen of die te kampen hebben met multi-problematiek. Veel van de opmerkingen van RMC-coördinatoren over knelpunten en succesfactoren keren jaarlijks terug. Dan gaat het met name over de volledigheid en tijdigheid van meldingen, het verbeteren van de registratie, het bereiken van alle uitvallers, de beperkte mogelijkheden voor tussentijdse instroom in het onderwijs en het beschikbaarheid van een aanbod aan maatwerktrajecten. Tot slot is de samenwerking met het zorgveld en het afstemmen van begeleidingstrajecten een terugkerend knelpunt. Ten opzichte van vorig jaar en het jaar daarvoor laten de rapportages een aantal veranderingen zien in zowel knelpunten als succesfactoren. Verzuimmeldingen via het IB-loket is een succesfactor, het leidt tot betere registratie van uitval en verzuim. De tijdigheid en volledigheid van verzuimmeldingen vormen nu het knelpunt, niet meer het ontbreken van meldingen. De VSV-convenanten worden regelmatig als nieuwe succesfactor genoemd. Door het convenant is de bereidheid van scholen om mee te werken aan het bestrijden van voortijdig schoolverlaten gestegen. Ook met andere partijen wordt er meer en beter samengewerkt als uitvloeisel van het convenant. Verder is er in een aantal regio’s het afgelopen jaar vooruitgang geboekt in het verbeteren van de samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de jongerenloketten.
39
Het verschil tussen de verbeterde samenwerking met arbeidsmarktpartijen en nog steeds lastige samenwerking met het zorgveld is wellicht te verklaren uit het ontbreken van overlegstructuren. Er zijn overal regionale regionale platforms onderwijs-arbeidsmarkt actief, waarin scholen en arbeidsmarktpartijen al overleggen. Voor de aansluiting tussen onderwijs en zorg is deze structuur meer diffuus. De samenwerking bij het voorkomen van schooluitval van zorgjongeren of het goed begeleiden van uitvallers die dat nodig hebben naar een zorgtraject zou aan bod kunnen komen op lokale (of regionale) educatieve agenda’s, via de centra voor jeugd en gezin of in de zorgadviesteams.
7.5
Over de rapportages
Bijna alle effectrapportages voldeden in 2008/2009 aan de vereisten van de Uitvoeringsregeling RMC-functie voortijdig schoolverlaten. Op een regio en een subregio na waren op alle rapportages tijdig aangeleverd. De volledigheid van de rapportages is de afgelopen jaren sterk vooruit gegaan. Waar twee jaar geleden in veel rapportages gegevens ontbraken, zijn nu bijna alle rapportages volledig op de kwantitatieve aspecten. Een uitzondering daarop is de dit jaar toegevoegde vraag welk deel van de herplaatsten met en zonder tussenkomst door RMC is herplaatst (of naar werk is bemiddeld). Veel RMC-regio’s blijken niet goed overweg te kunnen met deze vraag. De gegevens zijn marginaal getoetst op betrouwbaarheid, door te kijken naar de interne consistentie van gegevens. Over het algemeen is de interne consistentie verbeterd ten opzichte van de rapportages twee jaar geleden. Een fundamenteler probleem dat afbreuk doet aan de betrouwbaarheid van de rapportages zijn verschillen tussen regio’s in de interpretatie van vragen en definities. Ook de registratiesystemen zijn op basis van verschillende uitgangspunten ingericht. Dit is al enkele jaren bekend en met de vernieuwingen van de rapportage is de afgelopen jaren geprobeerd daar helderheid over te scheppen. Vooral in de rapportage over aantallen herplaatsten komt dit probleem naar voren. De handleiding bevat geen heldere omschrijving welke vervolgtrajecten mogen gelden als herplaatsing1. Sommige regio’s geven aan dat de veranderingen in de effectrapportage deels dit probleem veroorzaken. Zij hebben niet genoeg tijd om hun administratiesysteem in te richten naar de vereisten voor de rapportage. De handleiding voor het opstellen van de effectrapportages verschijnt pas na afloop van het verslagjaar. Dit is een punt van aandacht voor de geplande integratie komend jaar van de leerplichtverslagen en de RMC-effectrapportage.
1
Eerdere definitieproblemen zijn grotendeels verdwenen bij de afslanking van de rapportage. Zie hiervoor ook Van Velzen en Bokdam (2008) RMC resultaten monitor 2007-2008, discussienotitie, Research voor Beleid. .
40
Bijlage 1 Herplaatsingen per RMC-regio RMC-regio
-11%
Herplaatsingssucces 08/09 7%
293
60%
89%
331
183
55%
564
-53%
50%
1138
1190
105%
Friesland Noord
673
136%
100%
676
285
42%
Zuidwest Friesland
131
-44%
38%
344
232
67%
558
2%
47%
1198
549
46%
1
Oost-Groningen
2
Noord-Groningen-Eemsmond
3
Centraal en Westelijk Groningen
4 5 6
Friesland Oost (Friese Wouden)
aantal herplaatste VSVers 08/09 121
stijging of daling tov 07/08
Totaal aantal VSV-ers 07/08 1642
Aantal herplaatste VSVers 07/08 136
Herplaatsingssucces 07/08 8%
7
Noord - en Midden Drenthe
369
-14%
57%
644
430
67%
8
Zuidoost Drenthe
284
12%
31%
904
254
28%
9
Zuidwest Drenthe
498
21%
82%
608
411
68%
10
IJsselvecht
977
-11%
66%
1471
1095
74%
11
Stedendriehoek
12
Twente
13
Achterhoek
14
Arnhem/Nijmegen
15
Rivierenland
132
-61%
4%
3081
336
16
Eem en Vallei
692
-17%
56%
1232
834
68%
17
Noordwest Veluwe
149
-61%
11%
1306
384
29%
18
Flevoland
19
Utrecht
20
Gooi en Vechtstreek
21
Agglomeratie Amsterdam
22
West-Friesland
722
35%
19%
3783
535
14%
2009
-2%
86%
2342
2059
88%
434
-38%
54%
806
699
87%
2937
36%
2162 11%
673
20%
22%
3060
562
18%
2932
164%
41%
7137
1109
16%
596
21%
33%
1801
491
27%
4850
127%
948
204%
2133 99%
958
312
33%
23
Kop van Noord-Holland
297
24
Noord-Kennemerland
569
23%
32%
1806
464
26%
25
West-Kennemerland
1058
37%
90%
1182
775
66%
8%
24%
2739
600
22%
26
Zuid-Holland Noord
650
27
Zuid-Holland Oost
192
28
Haaglanden/Westland
6158
4%
70%
8839
5912
67%
29
Rijnmond
1843
-11%
18%
10275
2061
20%
30
Zuid-Holland Zuid
606
31
Oosterschelde
251
-32%
33%
772
369
48%
32
Walcheren
302
26%
63%
479
239
50%
33
Zeeuwsch-Vlaanderen
206
65%
64%
321
125
39%
34
West-Brabant
412
-64%
35
Midden-Brabant
278
-25%
8%
3500
1142 370
36
Noordoost-Brabant
1740
30%
34%
5138
1343
26%
37
Zuidoost-Brabant
1415
-32%
26%
5414
2083
39%
38
Limburg Noord
628
-36%
984
39
Limburg Zuid
1144
21%
946
11%
41
42
Bijlage 2 Barometerscore per vraag per regio Vraag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39
Oost-Groningen Noord-Groningen-Eemsmond Centraal en Westelijk Groningen Friesland Noord Zuidwest Friesland Friesland Oost (Friese Wouden) Noord- en Midden Drenthe Zuidoost Drenthe Zuidwest Drenthe IJsselvecht Stedendriehoek Twente Achterhoek Arnhem/Nijmegen Rivierenland Eem en Vallei Noordwest Veluwe Flevoland Utrecht Gooi en Vechtstreek Agglomeratie Amsterdam West-Friesland Kop van Noord Holland Noord-Kennemerland West-Kennemerland Zuid-Holland Noord Zuid-Holland Oost Haaglanden/Westland Rijnmond Zuid-Holland Zuid Oosterschelde Walcheren Zeeuwsch-Vlaanderen West-Brabant Midden-Brabant Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Limburg Noord Limburg Zuid
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
totaalscore
4,0 4,0 4,0 3,0 4,0 4,0 3,0 3,0 4,0 3,0 3,3 3,4 4,0 2,5 3,0 4,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,8 4,0 2,0 4,0 3,0 4,0 4,0 4,0 2,8 3,0 4,0 4,0 3,0 3,0 4,0 3,4 3,0 3,3 3,3
2,0 3,0 2,0 3,0 2,0 2,0 3,0 3,0 2,0 3,0 2,3 2,4 3,0 2,5 4,0 3,0 2,0 2,6 2,0 3,0 2,0 3,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 3,0 2,0 3,0 2,0 3,0 2,0 3,0 2,0 2,4 2,0 2,3 3,0
4,0 4,0 2,0 4,0 1,0 2,0 2,0 4,0 2,0 4,0 3,0 2,4 4,0 2,0 4,0 4,0 1,0 2,0 4,0 4,0 4,0 3,0 1,0 4,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,8 4,0 4,0 4,0 3,0 3,0 1,0 2,0 4,0 1,5 3,7
3,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 2,7 2,6 2,0 3,0 4,0 3,0 3,0 2,8 3,0 3,0 4,0 4,0 2,0 3,0 1,0 4,0 4,0 3,0 3,5 4,0 1,0 4,0 3,0 2,0 4,0 3,2 3,0 3,0 3,3
3,0 4,0 4,0 4,0 3,0 3,0 4,0 2,0 4,0 2,0 3,7 3,9 4,0 3,5 4,0 4,0 3,0 2,6 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 3,0 4,0 4,0 4,0 2,8 3,0 3,0 4,0 4,0 4,0 4,0 3,2 4,0 4,0 4,0
3,0 4,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,7 3,1 4,0 3,0 3,0 3,0 2,0 2,8 3,0 4,0 3,8 3,0 3,0 3,0 3,0 2,0 3,0 3,0 2,5 1,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,0 2,8 4,0 3,0 3,7
3,0 4,0 3,0 3,0 4,0 3,0 3,0 4,0 4,0 3,0 4,0 3,9 4,0 3,0 2,0 3,5 3,0 3,6 4,0 4,0 3,5 4,0 3,0 3,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 4,0 3,0 3,3
3,0 4,0 3,0 3,0 2,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,3 2,6 4,0 2,5 2,0 3,0 1,0 3,6 3,0 3,0 3,0 2,0 2,0 2,0 3,0 1,0 3,0 3,0 2,8 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,0 2,0 1,0 3,0 3,0
2,0 3,0 4,0 3,0 2,0 1,0 1,0 3,0 2,0 3,0 2,3 2,7 4,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,4 2,0 2,0 3,0 2,0 3,0 3,0 3,0 1,0 1,0 3,0 1,3 3,0 1,0 4,0 4,0 3,0 3,0 2,4 3,0 2,5 2,3
3,0 4,0 3,0 4,0 1,0 3,0 3,0 2,0 1,0 2,0 2,7 1,7 1,0 1,0 1,0 4,0 4,0 2,2 4,0 3,0 2,8 4,0 1,0 3,0 2,0 1,0 1,0 3,0 1,0 3,0 1,0 2,0 1,0 1,0 1,0 2,4 1,0 2,0 3,0
4,0 3,0 3,0 0,0 4,0 3,0 1,0 3,0 0,0 4,0 2,3 2,9 4,0 2,0 0,0 3,0 2,0 1,6 3,0 3,0 2,8 3,0 4,0 3,0 4,0 1,0 3,0 3,0 3,5 2,0 3,0 3,0 2,0 4,0 2,0 2,8 3,0 2,8 3,0
4,0 2,0 4,0 4,0 3,0 3,0 2,0 2,0 3,0 2,0 3,3 3,3 4,0 2,0 0,0 3,0 2,0 2,6 2,0 4,0 2,3 4,0 3,0 3,0 3,0 1,0 3,0 3,0 2,5 2,0 2,0 4,0 3,0 2,0 4,0 2,6 3,0 3,3 3,3
3,0 4,0 4,0 1,0 3,0 4,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,7 3,6 4,0 3,0 3,0 3,0 4,0 2,6 3,0 3,0 3,3 3,0 3,0 3,0 3,0 2,0 1,0 3,0 3,8 2,0 3,0 0,0 4,0 4,0 3,0 2,6 1,0 3,3 3,3
1,0 4,0 1,0 1,0 2,0 2,0 3,0 3,0 2,0 1,0 1,0 2,4 1,0 1,0 2,0 1,5 1,0 2,0 1,0 3,0 2,3 4,0 1,0 1,0 1,0 2,0 1,0 2,0 1,5 1,0 1,0 4,0 1,0 1,0 1,0 2,2 2,0 1,8 2,0
3,0 1,0 3,0 1,0 3,0 3,0 1,0 3,0 1,0 3,0 1,7 2,9 3,0 1,5 0,0 2,5 3,0 2,4 2,0 3,0 3,0 2,0 0,5 2,0 3,0 3,0 0,0 3,0 2,5 2,0 1,0 0,0 4,0 3,0 3,0 1,0 2,0 1,0 1,3
2,0 4,0 4,0 1,0 1,0 2,0 1,0 3,0 2,0 1,0 2,7 2,4 4,0 2,0 1,0 1,5 1,0 1,2 2,0 2,0 2,8 3,0 1,0 2,0 3,0 3,0 3,0 2,0 3,0 1,0 2,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,2 1,0 1,3 1,0
47,0 56,0 51,0 43,0 42,0 45,0 40,0 48,0 40,0 44,0 43,7 46,1 54,0 37,5 36,0 49,0 38,0 41,0 45,0 51,0 50,0 52,0 35,5 45,0 43,0 39,0 39,0 48,0 42,0 40,0 37,0 49,0 46,0 45,0 43,0 40,2 41,0 40,8 46,7
43
44
Bijlage 3 Good practice projecten Good practices Naam
Doel project
Inhoud project
Betrokkenen
Resultaten
Leren en
Kwalificatieplichti-
Vanuit het loket leren en
jonge-
40% gaat alsnog een op-
werken
gen die geen BOL
werken
ren/werkgevers/uwv/soci
leiding volgen
project 2
willen volgen toelei-
ale diensten/RMC
den naar BBL. 2
Nieuw per-
Toeleiding van jon-
Jongeren worden door
sociale diensten - RMC
80% heeft sta-
spectief
geren met meer-
geïndiceerde jeugdzorg -
en bovenstaande uit-
ge/werk/dagbesteding
voudige problema-
re-integratiebureau zeer
voerders
tiek naar "dagbe-
intensief begeleid. Mini-
steding" en uitein-
maal halve dag per week
delijk werk en scho-
en tel/mob contact
ling 2
Wadden-
Sluitende aanpak
Sluitende aanpak met de
model
naar onderwijs en
UWV Werkbedrijven
werk
(werkpleinen sociale diensten - UWV LPA/RMC)
3
Aanpak
Jongeren in beeld
Neetgroep
brengen die nergens
geren benaderd; 50%
staan ingeschreven
bleek toch in het bezit
en niet een start-
van een startkwalificatie
kwalificatie hebben
te zijn, de rest volgt in-
en een traject aan-
middels onderwijs of is
bieden
weer verhuisd, 45 jonge-
In beeld brengen
gemeente Groningen
In 2 acties zijn 596 jon-
ren zijn in traject genomen voor een startkwalificatie door de rmctrajectbegeleiders 4
Experiment
Door middel van
Op basis van binding
Het Buro (particuliere
Bureau Beke doet het
uitvalpre-
intensieve begelei-
contact met de jongere
instelling), Sociale Za-
onderzoek. Er is een tus-
ventie
ding een vertrou-
maken. Er wordt een
ken, Politie en het RMC
senevaluatie geweest. De
wensband krijgen
analyse gemaakt middels
eerste resultaten lijken
met de jongere om
de leefgebiedenscore. De
veelbelovend.
verdere of definitie-
doelen en de werkpunten
ve marginalisering
worden op Het Buro uit-
te voorkomen. Dit
gevoerd. Vanuit hier
was een project
wordt er aanmelding
voor twee jaar voor
voor reguliere trajecten
20 jongeren.
getracht.
45
4
Exitproce-
Het doel van de
Er vindt een afsluitend
ROC Friese Poort, Fries-
De RMC trajectcoördina-
dure in het
maatregel is om een
gesprek plaats tussen de
land College, AOC Fries-
tor heeft de jongere bij
MBO voor
exitprocedure vorm
school en de schoolverla-
land en de drie RMC re-
aanmelding al beter in
voortijdig
te geven en een in-
ter. De procedure is voor
gio's
beeld en kan hier beter
schoolver-
formatie - opbrengst
de jongere de start van
een traject op afstem-
laten
na te streven, die is
een nieuw traject. De
men.
voor het preventie-
toekomstige behoeften
ve onderwijsbeleid
worden in kaart gebracht
van de school en
voor een adequate door-
voor de RMC func-
verwijzing.
tie. 5
Preventie-
Leerlingen die de
begeleiding bij de over-
project
overstap maken van
stap van VO naar MBO
VMBO -
vmbo naar mbo
MBO 5
intensive-
Vroegtijdig signale-
SMW voor ouders be-
Het onderwijs via sa-
Het contact tussen school
ring
ren van problemen.
schikbaar tijdens 10-
menwerkingsverband
en thuissituatie is ver-
School-
Brugfunctie tussen
minutengesprekken.
Fultura, Welzijnsorgani-
sterkt. SMW is nog
maat-
school en thuissi-
Gemiddeld enkele uren
satie Timpaan, de ge-
steeds relatief onbekend.
schappelijk
tuatie van
per week SMW op VO
meente
Daar werken we aan.
werk
(over)belaste leer-
scholen in de regio
ling versterken 5
Talenten-
Het talententraject
Terugkerende activitei-
het Marnecollege te Bol-
Het talententraject ligt in
traject
betrekt, naast het
ten die een verbinding
sward en samenwer-
de coachingstructuur van
onderwijs, nadruk-
vormen tussen de leer-
kingsverband Fultura
de school ingebed
kelijk het gezinsdo-
ling die zijn talenten
mein van de jongere
ontdekt en inzet, activiteiten voorbereidt en uitvoert voor medeleerlingen, ouders en derden
6
Regionale
Eenduidig en uni-
Sterker positioneren en
Wethouders, beleidsme-
Projectresultaten worden
samenwer-
form leerplichtbe-
ontwikkelen van leer-
dewerkers, (mbo-
volgend jaar zichtbaar,
king leer-
leid.
plicht en rmc als onder-
)leerplichtambtenaren,
afspraken t.a.v. beëdi-
plicht en
deel van het jeugdbeleid
rmc-trajectbegeleiders,
ging mbo-
rmc
in de gemeentelijke or-
administratief medewer-
leerplichtambtenaar
ganisaties, ontwikkelen
kers en alle ketenpart-
werkzaam voor de gehele
van specifiek beleid leer-
ners op het gebied van
regio en afstemming op
plicht en rmc in afstem-
verzuim en voortijdig
het gebied van participa-
ming met betrokken ke-
schoolverlaten.
tiebudget, kinderbijslag-
46
tenpartners, verbeteren
wet zijn reeds gereali-
kwaliteit uitvoering.
seerd.
6
Overleg
Voorkomen verzuim
1. Betrokken partijen
ISK/AZC/Nidos/Ama-
rondom
en voortijdig school-
nemen verantwoordelijk-
team/leerplicht/RMC
AMV'ers
verlaten door al-
heid voor het geregeld
leenstaande minder-
schoolbezoek door AMV -
jarige vreemdelin-
ers. 2. Voorlichting door
gen.
leerplichtambtenaren en
Minder verzuim
rmc-trajectbegeleiders aan AMV'ers. 6
7
Lerend
Voorbereidingstra-
Begeleiding bieden aan
ROC Friese Poort, rmc-
VSV'ers worden weer ge-
werken,
ject om uit te stro-
VSV'ers in het verkrijgen
trajectbegeleiding en op
schakeld naar onderwijs
werkend
men naar regulier
van inzicht in eigen
afroep maatschappelijk
leren ROC
onderwijs (niveau
competenties, kennisni-
werk, psycholoog, ggz.
Friese
1,2,3,4) en/of ar-
veau, gedrag, wensen en
Poort
beidsmarkt.
mogelijkheden.
Jongeren-
Doelgroep 16-27
Maatwerk voor elke jon-
UWV werkbedrijf, ISD en
Elke jongere gaat binnen
loket
jaar, waarbij er
gere met als doel duur-
RMC
8 weken aan het werk of
sprake is van (drei-
zame uitstroom dan wel
naar een opleiding volgen
gende) werkloos-
voorkomen van in-
die leidt tot een start-
heid, schooluitval
stroom.
kwalificatie of naar een
zonder startkwalifi-
hulpverleningstraject en
catie
stroomt met behulp van het jongerenloket uit.
7
Stamm-
Jongeren die het moeilijk
Gemeente Assen, Stamm
Voorkomen van school-
Men-
hebben met school kun-
CMO Drenthe, provincie
uitval. In één op één con-
tor4You
nen een vrijwillige bui-
Drenthe, scholen voor
tact wordt er zorg gedra-
(pilot)
tenschoolse mentor krij-
PO, VO, MBO in Assen,
gen voor een succesvolle
gen die de jongere, in
vrijwilligerscentrale As-
schoolloopbaan en een
samenwerking met de
sen, Vluchtelingenwerk
toekomst met perspec-
ouders steunt en bege-
tief.
leidt. 7
Spreekuur
Inzet op aanwezigheid
VO/MBO/LPA+RMC (re-
MBO/VO
van de leerplichtambte-
gio)
Preventief handelen
naar en RMC trajectbegeleider op de scholen zodat jongeren direct op hun verzuim kunnen worden aangesproken of bij eventuele uitschrijving direct kunnen worden opgepakt. Leerkrachten kunnen advies krijgen
47
8
Aanval op
Voorlichting aan on-
Een conferentie is sa-
Provincie Drenthe, Minis-
Er gaat een preventieve
de school-
derwijs.
menwerking met 3 RMC
terie OC&W en RMC regi-
werking vanuit en dit is
regio's, provincie en
o's.
niet gelijk is deelresulta-
uitval
OCW tot stand gekomen.
ten te meten.
Er zijn op verschillende locaties in Drenthe uitwerkingen geweest van hoe schooluitval te voorkomen. 8
Inzet
Meer zicht op ver-
Iedere trajectbegeleider
spreekuren
zuimprotocol binnen
heeft een vaste scholen
en een stimulerende wer-
de scholen en pre-
onder zijn/haar hoede en
king om tijdig te signale-
ventieve werking
houdt binnen de scholen
ren en te melden.
dmv vroegtijdige
een spreekuur in af-
gesprekken bewerk-
stemming met betreffen-
stelligen.
de school. In gezamen-
VO en MBO's.
Meer aandacht voor VSV
lijkheid worden de presentielijst doorgenomen en risicogevallen besproken. Daarnaast worden jong 8
Actie luxe-
Terugdringen luxe-
Medewerkers hebben
Primair onderwijs, VO en
In totaal zijn in de ge-
verzuim
verzuim.
ziekmeldingen (en ande-
MBO
meente Emmen, Coevor-
re afwezigheid) steek-
den en Borger-Odoorn 20
proefsgewijs gecontro-
scholen bezocht. Van de
leerd en kinderen thuis-
bezochte scholen waren
bezocht.
ruim 850 kinderen afwezig, waarvan een gedeelte met reden (vaak met reden ziek) en een gedeelte zonder reden.
9
Conferen-
vergroten informa-
Conferentie in 2 delen:1
3 RMC regio's in Dren-
meer betrokkenheid bij
tie "aanval
tie m.b.t. convenan-
plenair in provinciehuis
the, provincie Drenthe,
uitvoering convenanten
op de uit-
ten en zgn. pro-
met alg. informatie, deel
onderwijs, OCW
en werkgroepen pro-
val"24
grammagelden op
2 in de regio met re-
grammagelden;IBG route
maart
de werkvloer
giospecifieke informatie
werd daarna opgepakt
2009 9
door het onderwijs.
Regionali-
Intensivering sa-
sering
menwerking LP en
leerplicht
RMC, uniform beleid
en RMC:
samenwerkingsovereen-
4 gemeenten met als
Samenwerkingsovereen-
komst LP en RMC Zuid-
direct betrokkenen 4
komst die zowel bestuur-
west Drenthe 1-01-2009
portefeuillehouders On-
lijk, beleidsmatig als op
en uitvoering, bete-
( opvraagbaar bij bureau
derwijs, 4 beleidsmede-
uitvoeringsniveau gedra-
bureau
re kwaliteit, bereik-
ROL: mel-
werkers en uitvoerenden
gen werd en wordt en in
ROL(Recht
baarheid en conti-
ding@rechtopleren. Nl)
LP en RMC
1 jaar tot stand kwam.
Op Leren)
nuïteit, één meld-
ZW Dren-
punt LP en RMC
the
voor de hele regio.
48
9
Werk-
preventievere inzet
meeontwikkelen/ verbe-
ROC's/AOC in de regio
vergroten van groep zgn.
plek/spree
trajectbegeleiding
teren zorgstructuur MBO
en trajectbegeleiders
"overstappers", voorko-
kuur voor
op het MBO om uit-
door in de uitvoering
RMC ZW Drenthe
men daadwerkelijke uit-
trajectbe-
val te voorkomen
structureel "zichtbaar"te
vallers. Resultaatmeting
geleiders
d.m.v. vast contact-
zijn als RMC. Noodzaak
via gegevens OCW ( via
op het
persoon per locatie.
en succes zijn direct te
IBG)
MBO 10
11
meten in de school.
DOOR-
Alle 4- jaars VMBO
Vanaf december tot de
Alle VMBO-scholen in de
Van de 2869 leerlingen
STROOM-
leerlingen die in de
zomervakantie verwer-
regio IJssel-Vecht. Alle
zijn er uiteindelijk maar 5
ACTIE VM-
regio Ijssel-Vecht
ken de VMBO-decanen
MBO-instellingen in de
leerlingen die buiten het
BO-MBO
wonen en in de re-
de keuzes van hun 4e
regio Ijssel-Vecht
gezichtsveld van de actie
gio het VMBO zoe-
jaars leerlingen in een
ken zijn in beeld en
digitaal systeem. Rond
worden gevolgd en
de zomervakantie vindt
begeleid tot zij
dan een grotendeels ge-
daadwerkelijk defi-
automatiseerde check
nitief geplaatst zijn
plaats bij de MBO-
op een MBO-
instellingen. Als een
opleiding
leerling nergens i
1COACH
zijn geraakt.
Vraag en aanbod
Coach komt in beeld zo-
sectoren onderwijs, zorg,
Jaarlijks maken gemid-
van de hulp- en
dra de problematiek van
jeugdzorg, werk & inko-
deld 100 jongeren ge-
dienstverlening aan
een jongere vraagt om
men, vrije tijd, politie &
bruik van de ondersteu-
jongeren met meer-
een multidisciplinaire
justitie en integraal jon-
ning en begeleiding van
voudige problema-
aanpak. De coach ont-
gerenwerk
Coach Deventer
tiek (12-23 jaar)
wikkelt in samenspraak met de jongere en de betrokken instellingen een plan van aanpak en ziet toe op de uitvoering.
11
11
Klaar voor
Jongeren vanaf 16
Doelgroep wordt bemid-
ROC Aventus, RMC,
Bemiddeling richting werk
de Klus
jaar met risicoge-
deld naar werk (evt. met
UWV, Sociale Dienst,
en benodigde zorg
drag
scholing)
Tactus, GGD
De Over-
Aansluiting VMBO-
Einde schooljaar worden
RMC regio Stedendrie-
Alle 3.381 vmbo-
stap
MBO, alle VMBO-
alle VMBO-
hoek, leerplicht gemeen-
geslaagden zijn gevolgd,
gediplomeerden
examenkandidaten in
ten Stedendriehoek, Be-
tot zeker was dat zij
naar een vervolgop-
een webbased registra-
roepskolom Stedendrie-
deelnemen aan een op-
leiding
tiesysteem ingevoerd.
hoek (samenwerkings-
leiding die tenminste op-
Vervolgens wordt nauw-
verband VO en MBO)
leidt voor een startkwali-
keurig gecontroleerd of
ficatie. Controle vond
alle leerlingen begin
plaats in de zomervakan-
nieuwe schooljaar zijn
tie. Waar nodig is door de
ingeschreven.
leerplichtambtenaren actie ondernomen.
49
11
BOP-
jongeren zodanig
De BOP-Academie is een
Bureau Jeugdzorg,
De capaciteit is 30 jonge-
Academie
kwalificeren dat zij
dagvoorziening, ook voor
Jeugdreclassering, Pac-
ren.
direct op de ar-
niet schoolgaande jeugd.
tum, RIBW, ROC’s,
beidsmarkt inzet-
De voorziening is gedu-
VO/VMBO, leerplicht
baar zijn of door te
rende het hele jaar van
stromen naar een
8.00 tot 20.00 uur open.
vervolgopleiding, of
De academie helpt jon-
terug kunnen naar
geren om meer structuur
het reguliere on-
in het leven te krijgen.
derwijs 11
Schoolver-
Verhoging aantal
20 deelprojecten, gericht
8 gemeenten, jeugd-
Project afgelopen per 01-
laters Of-
herplaatsingen van
op: sluitende registratie
hulpverlening, Bureau
01-2010. Versterking re-
fensief
VSV-ers naar on-
en monitoring, overstap
Jeugdzorg, alle onder-
gionale samenwerking
Steden-
derwijs
VMBO-MBO, versterking
wijsinstellingen voor VO
gerealiseerd, formatie
regionale samenwerking,
en MBO regio Steden-
leerplicht voldoet aan
verbetering onderwijs-
driehoek, UWV-
Ingrado-norm, De Over-
zorgstructuur VO en
WERKbedrijf, Kamer van
stap werkt 100%, onder-
MBO.
Koophandel
wijszorgstructuur verbe-
driehoek
terd. Zie ook www.schoolverlaten.nl 12
12
Actieteam
Het doel van het
Wekelijks vinden met het
Het creëren van een slui-
actieteam is om
ROC, W&I, Jarabee, het
tende aanpak.
jongeren zonder
ATC, UWV werkbedrijf en
startkwalificatie
Leerplicht overleggen
eventueel via een
plaats. De jongeren wor-
voorschakeltraject
den in deze overleggen
of eventueel met
besproken en er wordt
tijdelijke inkomens-
een probleemeigenaar
voorziening te be-
toebedeeld. De pro-
middelen naar
bleemeigenaar gaat aan
school, (leer-
de slag met de VSV -
werk)banen of zorg.
er.Via Key2o
1.Professio
verbeteren van de
Begeleiding van een ex-
Leden ZAT's (onderwijs,
Goede afspraken over
nalisering
samenwerking bin-
tern deskundige die bot-
hulpverlening, politie,
melding, gebruik van een
ZAT's
nen ZAT's door con-
tom-up met de leden van
leerplicht en RMC)
landelijk ontwikkeld en
voortgezet
crete afspraken te
de ZAT's werkt aan ver-
voor de regio aangepast
onderwijs
maken over de
betering van de werkwij-
aanmeldingsformulier
taakverdeling, de
ze
ZAT, verbinding ZAT en
verwijzing, de ver-
CJG. Aan het project
antwoordelijkheden
wordt een vervolg gegeven door het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs-vso.
50
12
12
2. Jonge-
Samenwerking tus-
Jongeren die zich melden
RMC, UWV-werkbedrijf
Door de samenwerking is
renpunt
sen Sociale Dienst,
voor een WW-uitkering
en sociale dienst ge-
bij de invoering van de
UWV-werkbedrijf en
of aanbod in het kader
meente Almelo
WIJ het leeraanbod voor
RMC verbeteren om
van de WIJ worden door
jongeren zonder start-
te zorgen dat meer
de jongerencoaches ge-
kwalificatie nadrukkelijk
jongeren een start-
sproken. Als een jongere
voorop komen te staan,
kwalificatie halen.
nog geen startkwalifica-
veel meer dan dit binnen
tie heeft wordt de moge-
de WWB het geval was.
lijkheid tot het behalen
Meer jongeren worden
van een startkwalificatie
teruggeleid naar het on-
als eerste onderzocht.
derwijs of met alterna@@
Kapstok-
ook jongeren met
leer werk trajecten met
scholen voor vo, roc en
projecten
zeer zware proble-
een zeer goede intensie-
kapstokprojecten
matiek doorgeleiden
ve begeleiding
minder uitval
naar een startkwalificatie 12
Project "Anpakk'n"
12
Scoren door Scholing'
12
ZAT
Jongeren begeleiden
ketensamenwerking
JGZ AMW politie, onder-
minder jongeren vallen
naar zorg, snelle en
scholen en instellingen
wijs.
uit, goede preventieve
goede hulpverle-
hulpverlening
ningstrajecten 13
JOUW Unit
Integrale tra-
Jongerenloket voor scho-
Gemeenten, UWV WERK-
Laagdrempelige voorzie-
jectaanpak vanuit
ling en werk
bedrijf, ROC, AOC, Colo,
ning / geïntegreerde
onderwijs- en ar-
POA, werkgevers, RMC,
dienstverlening / minder
beidsmarktpartijen
MEE, jeugdbeleid/zorg.
vsv-ers / werkende jon-
e.a.
geren kunnen alsnog startkwalificatie behalen.
13
De Graaf-
Kwetsbare jongeren
M.b.v. sport jongeren
Voetbalver. De Graaf-
Per jaar ongeveer 50 jon-
schap
een alternatief bie-
alsnog motiveren om
schap, Sport United,
geren begeleid met posi-
helpt sco-
den.
startkwalificatie te halen.
Gem. Doetinchem, RMC,
tieve uitstroom van 90%
ren
JOUW unit, ROC Graafschap College, politie, justitie, jeugdbeleid/zorg.
51
13
Botenpro-
Kwetsbare jongeren
Op een scheepswerf in
Gemeente Doesburg,
Nog niet bekend. Het
ject
een beschermde
Doesburg bouwen
RMC, JOUW Unit, Wo-
project is pas gestart.
leerwerkplek bieden
kwetsbare jongeren on-
ningcorporaties, 2Switch,
in de techniek als
der begeleiding een
eigenaar scheepswerf.
aanloop naar een
schip. Hierbij wordt te-
reguliere BBL-baan.
vens gestart met een BBL-opleiding bij het ROC Graafschap College. De woningcorporatie verzorgt huisvesting indien nodig.
14
sluitende
geen uitval bij de
jaarlijks worden alle
alle onderwijsinstellingen
slechts ca. 30 jongeren
keten
overstap van vmbo
overstappers in de regio
in de regio met vmbo,
maken geen daadwerke-
naar mbo
(ca. 2000) gemonitord
mbo, vso, praktijkon-
lijke overstap
derwijs; daarnaast RMC / Team Voortijdig Schoolverlaten 15
Werkende jongeren
Vsv-ers die werken
Zowel werkgevers als
UWV werkbedrijf, WAPR,
Het plan bevindt zich in
weer op een route
jongeren worden bena-
ROC Rivor, ROC Da Vinci,
de opstartfase.
richting startkwalifi-
derd om hen voor te
RMC Regio Rivierenland.
catie zetten.
lichten over de mogelijkheden en kansen die er liggen om de jongeren te scholen.
15
Coach voor
Jongeren tussen de
In de kern is een coach
ROC Rivor, KW1C, vrij-
Het project is in septem-
jou!
18 en 23 jaar die
niets anders dan vanuit
willigersorganisatie, Hu-
ber 2009 gestart. In juli
dreigen uit het on-
de samenleving aanvul-
manitas, gemeenten,
2011 moeten 40 jongeren
derwijs te vallen en
len wat in de eigen si-
kerken, RMC Regio Rivie-
in Rivierenland een coach
vsv-er te worden.
tuatie van de jongere
renland.
hebben (gehad). Het is
ontbreekt.
de bedoeling om 60% van de begeleidingstrajecten succesvol te laten verlopen.
16
Screening
In beeld brengen en
Intensieve benadering
gemeente Amersfoort,
144 jongeren in gemeen-
VSV
activeren van po-
van jongeren, waarover
uitvoerder: Trajectbu-
te Amersfoort intensief
Amersfoort
tentiële VSV-ers
onvoldoende bekend is:
reau opleiding & Werk
benaderd; 58 % van de
2009
(oude uitstroom).
telefonisch, schriftelijk en meerdere huisbezoeken. Inventariseren van huidige activiteiten en aanbod begeleiding voor jongeren zonder startkwalificatie.
52
jongeren bereikt
16
intensieve
Zo groot mogelijk
Intensieve benadering
Trajectbureau, gemeen-
Aantal benaderde jonge-
RMC-
bereik van nieuwe
van de nieuwe uitstroom
ten, ROC's, UWV Werk-
ren regio Eem: 884. Be-
aanpak
vsv-ers creëren, in
vsv-ers: telefonisch,
bedrijf, hulpverleningsin-
reik 82 %. Bij 62 vsv-
beeld brengen hui-
schriftelijk en meerder
stanties e.d.
ers: trajectbegeleiding
dige activiteiten,
huisbezoeken. Traject-
herplaatsen in on-
begeleiding: herplaatsen
derwijs.
in onderwijs, en anders:
ingezet.
werk of doorverwijzing passende hulpverlening 17
SJOW-
In een netwerk 'op-
Elke organisatie meldt
RMC, ROC Landstede,
De organisaties kennen
team (slui-
sporen' van jonge-
jongeren aan waarvan
UWV-werkbedrijf, ge-
en versterken elkaar. Ook
tende aan-
ren die niet naar
het vermoeden bestaat
meenten - sociale zaken,
wisselen zij op een effici-
pak jonge-
school gaan en ook
dat zij geen actie onder-
leerplicht en op enige
ënte wijze informatie uit
ren oplei-
niet werken.
nemen. De lijst van jon-
afstand het Bureau
via een soort back-office
geren wordt in het
Jeugdzorg, jongeren-
jongerenloket. Bij
maandelijks overleg be-
werk, opvangprojecten,
Landstede in sinds 2009
sproken.
REA-college, versla-
sprake van een front-
vingszorg, (S)VO-
office/spreekuur.
ding werk)
scholen. Het geheel wordt aangestuurd door een stuurgroep. 18
Flevotalent
Verwerven van leer-
Projectbeschrijving be-
Junior (ge-
banen en stageplek-
schikbaar op aanvraag
heel Flevo-
ken
Zie projectbeschrijving
70% positieve uitstroom. Zie ook het bijgevoegde evaluatierapport.
land) 18
Back on
Begeleiding van risi-
Track
cojongeren
Ambulante begeleiding
Poli-
10 jongeren
tie/BJZ/SCW/gemeente/
(Noord-
GGD
oostpolder) 18
Faalangst-
15-16 jarigen
trainingen
Gericht op het voorko-
VO
Voorkomen van vsv
Combi fysiek/mentaal
VO/gemeente
48 leerlingen
70% positieve uitstroom
men van vsv
(Urk) 18
Fysiek mentale
Versterken weerbaarheid
weerbaarheidstraining (Noordoostpolder) 18
Jongeren-
Toeleiding RMC-
Samenwerking CWI, ge-
Werkplein, gemeente
loket (Al-
jongeren terug naar
meente en ROC
SOZA en DMO, ROC Fle-
mere)
onderwijs en/of ar-
voland
beid
53
18
Talentma-
Terugleiden van
Benaderen groep (onbe-
Werk en Inkomen, ROC
Evaluatie 2009 moet nog
nagers
(problematische)
kende) jongeren en be-
Flevoland, RMC-
plaatsvinden. Eerste re-
(Lelystad)
jongeren naar
geleiden (zonodig via
consulent
sultaten: ± 40 jongeren
school en/of werk
hulpverlening)
Praktische
Terugdringen van
Ambulant begeleider on-
gezinson-
verzuim
dersteunt het gezin om
op jaarbasis worden teruggeleid.
18
dersteu-
's morgens vroeg ± 7.00
ning
uur op gang te komen
(Noord-
zodat kinderen op tijd
oostpol-
naar school kunnen
Zorggroep/gemeente
3 gezinnen
der) 19
Jongeren-
Bestrijden voortijdig
Sluitende aanpak jonge-
RMC, UWV werkbedrijf,
Goed. Door extra inzet
loket Lek-
schoolverlaten, be-
ren, samenwerking tra-
SoZa, ROC, Vakwerk,
trajectbegeleiding is de
stroom
strijden jeugdwerk-
jectbegeleiders RMC,
target van 20% extra
loosheid
consulenten UWV werk-
jongeren herplaatst tot
bedrijf, WIJ-consulenten
nu toe gehaald. Extra
Sociale Zaken van 5 ge-
voordeel: uitwisseling en
meenten en overige ke-
gebruik maken van el-
tenpartners
kaars expertise, warme overdracht van jongeren.
19
speeddate
Vmbo eindexamen-
Op één dag ontmoeting
UWV werkbedrijf, COLO,
800 jongeren hebben
kandidaten voorbe-
met werkgevers, ROC
werkgevers, ROC's, Vm-
deelgenomen aan de bij-
reiden op vervolg-
deelnemers en diverse
bo
eenkomst
opleiding
instanties die voorlich-
RMC en ROC
15 jongeren zijn weer
ting geven in de vorm van persoonlijke gesprekken 20
PakJeKans
Jongeren intensief
Het rmc koopt 20 plek-
begeleiden richting
ken in bij het ROC voor
gestart met een oplei-
startkwalificatie
intensieve trajectbege-
ding, 3 jongeren zijn aan
leiding. Jongeren krijgen
het werk, 2 jongeren zijn
gedurende 12 weken een
nog in vervolgbegeleiding
traject aangeboden van
bij het rmc.
individuele begeleiding, beroepenorientatie, stages, meelopen bij opleidingen op het ROC en assessment.
54
20
Educatie-
Educatiemeter is
De rmc trajectbegelei-
meter
een test die wordt
ders gebruiken deze test
geeft de jongere zelf veel
gebruikt om inzicht
als ondersteuning bij
inzicht in
te krijgen in de ca-
jongeren die nog niet
(on)mogelijkheden en
paciteiten, persoon-
duidelijk hebben wat ze
wordt door de rmc tra-
lijkheidskenmerken
willen, wat hun capaci-
jectbegeleider uitvoering
en beroepscompe-
teiten zijn, waar hun be-
met de jongere bespro-
tenties van jonge-
perkingen en kansen lig-
ken, zeker in situaties
ren.
gen.
waarin keuzeproblema-
rmc trajectbegeleiders
De test Educatiemeter
tiek de jongere belemmert om terug te keren naar en opleiding. 20
LeerWerk-
Jongeren begeleiden
Het Leerwerkloket is een
Loket
richting een leer-
samenwerkingsverband
sinds juni 2009 van start
werkplek of een sta-
van UWV, gemeente (so-
gegaan, dus er zijn nog
geplek, al dan niet
ciale dienst), ROC en
geen cijfers over te mel-
in combinatie met
RBL/RMC. Er zijn doel-
den.
een opleiding.
groepen geformuleerd
zie boven
Het Leerwerkloket is
die prioriteit hebben. Op basis van de rmc gegevens worden in eerste instantie de nieuwe vsvers naar werk of stage begeleid 21
Waterland
Jongeren zonder
Jongeren zonder werk,
RMC, Leerplicht, jonge-
Geen jongeren tot 27 in
Talentbaan
werk, opleiding of
opleiding of startkwalifi-
renconsulenten Sociale
de uitkering, maar een
startkwalificatie na
catie na een arbeids- en
zaken, jongerenconsu-
baan en begeleiding rich-
een arbeids- en be-
begeleidingstraject te-
lenten UWV-W, Baanste-
ting regulier werk
geleidingstraject
rugplaatsen richting re-
de (WSW bedrijf). Ren-
terugplaatsen rich-
guliere opleiding of werk.
tree (reïntegratiebedrijf),
ting reguliere oplei-
Bureau Werk, Activa.
ding of werk. 21
Uitrol pilot
Een situatie zonder
De school zet in op een
Projectleider van ROC,
De uitrol is ingevoerd op
100% actie
ongeoorloofd ver-
sluitende registratie en
leerplichtplusambtenaar,
alle locaties van de ROC's
zuim en met een
afhandeling van onge-
leerplichtconsulent
optimale zorgstruc-
oorloofd verzuim in com-
tuur
binatie met een sluitende zorgstructuur voor deelnemers met problemen. De school neemt de verantwoordelijkheid voor de schoolloopbaan van elke leerling.
55
21
Geïnte-
Geïntegreerde
Dienstverlening aan jon-
Momenteel zijn de vol-
Korte, snelle en effectie-
greerde
dienstverlening aan
geren uit verschillende
gende organisaties aan-
ve lijnen waardoor jonge-
dienstver-
jongeren tot 27 jaar
domeinen met elkaar
gesloten: Leerplicht,
ren snel door de juiste
lening
binnen de keten ar-
verbinden vanuit het uit-
RMC, Sociale zaken,
instantie geholpen wordt.
beid, inkomen, on-
gangspunt dat alle be-
UWV-W, Bureau Werk
derwijs, zorg,
lemmeringen uit deze
(eigen reïntegratiebu-
(schuld)hulpverlenin
domeinen integraal, dus
reau gemeente Purme-
g, veiligheid, inbur-
naast elkaar, jongeren
rend), Activa ( multi-
gering en wonen.
helpt begeleiden naar
disciplinair schuldhulp-
zelfredzame en participe-
verleningsbureau ge-
rende burgers.
meente Purmerend), Baanstede, Rentree, Fiolet
21
Jongeren-
Laagdrempelige
Een pand in de binnen-
RMC, UWV WERKbedrijf,
Kwantitatief: ca 900 jon-
loket
voorziening waar
stad van Zaandam waar
Dienst Werk en Inkomen,
geren worden op jaarba-
Zaanstreek
jongeren, ouders en
verschillende partijen
Straathoekwerk, Regio
sis bereikt. Kwalitatief:
professionals advies
samenwerken.
College.
door de brede samenwer-
en/of begeleiding
king binnen het Jonge-
krijgen over oplei-
renloket wordt jongeren
dingen, werk of een
integrale dienstverlening
combinatie hier van.
geboden. Maatwerk is daarbij mogelijk: doorverwijzen naar een geschikte opleiding, vinden
21
Orientatie-
Jongeren tot 23 jaar
Assessment, POP, Trai-
traject op
binnen 8 weken be-
ning en plaatsing. Door
werken en
geleiden naar werk,
goed stil te staan bij de
leren.
scholing of een
beginsituatie van de jon-
combinatie.
geren kan deze worden
RMC, Regio College.
December 2009 begint de eerste groep.
geplaatst naar een opleiding en/of werk in aansluiting bij wat de jongere kan en waarvoor hij/zij gemotiveerd is. 21
Uitrol pi-
Een situatie zonder
De school zet in op een
Projectleider van ROC,
De uitrol is ingevoerd op
lot100%
ongeoorloofd ver-
sluitende registratie en
leerplichtplusambtenaar,
alle locaties van de ROC's
actie
zuim en met een
afhandeling van onge-
leerplichtconsulent
optimale zorgstruc-
oorloofd verzuim in com-
tuur
binatie met een sluitende zorgstructuur voor studenten met problemen. De school neemt de verantwoordelijkheid voor de schoolloopbaan van elke leerling.
56
22
TALENTba-
jongeren die in een
jongeren die niet willen
Jongerenwerk, CWI,
110 jongeren zijn in een
nen
zorgelijke situatie
of no show door outrea-
UWV, SD, RMC, reinte-
talentbaan geplaatst, dat
zitten perspectief
chende benadering te
gratie bedrijf
is succesvol. Jongeren
bieden op opleiding
bewegen naar het jonge-
kwamen op andere ma-
of werk
renloket te komen waar
nieren binnen dan ver-
de mogelijkheid van een
wacht, niet via het out-
talentbaan wordt aange-
reachend werk maar
boden.
meer via integrale dienstverlening.
22
Risicojon-
bundeling van
jongeren die bij de deel-
RMC,leerplicht, BJZ,
zeer positief, werkt als
gerenover-
krachten en voor-
nemers binnenkomen
AMW, MEE, Politie, Halt,
een verwijsindex
leg 12+
komen dat jongeren
worden aan elkaar ge-
Sportopbouw, JGZ
tussen wal en schip
meld, 6 wekelijks casus-
vallen
bespreking en afstemming: wie doet wat wanneer
22
Jongeren-
geintegreerde
jongeren die zich melden
UWV, GSD (Werk en bij-
zeer positief, versterkt de
loket
dienstverlening bie-
bij CWI/UWV worden bij
stand), RMC
onderlinge samenwerking
den aan jongeren
het jongerenloket ge-
die zich melden
sproken en doorverwe-
Regio
Informatieve website
zen naar de juiste partner 23
Dag van de
Informatie-site op-
Ontwerp en invulling
leer-
zetten voor
nieuwe Website
plicht/Web
RMC/Leerplicht in
veel informatie over RMC
site (gehe-
Regio
en Leerplicht
www.lerenindekop.nl met
le regio) 23
Week van
Themaweek georga-
Actief kennismaken met
de tech-
niseerd door KvK,
verschillende facetten
niek Regio
Ontwikkelingsbedrijf
van de sector techniek
Den Helder
NHN en Technocen-
Scholieren uit groep 8
Kennis opdoen van de sector Techniek
trum NHN in het teken van techniekeducatie. 23
VMBO-MBO
Leerlingen die na
Door jongeren actief te
De kwalificatieplichtamb-
Resultaten zijn nog niet
project
het VMBO nog niet
benaderen wordt voortij-
tenaar, VO-scholen en
bekend.
(hele re-
een definitieve keu-
dig schoolverlaten voor-
RMC.
gio)
ze hebben gemaakt
komen
voor het MBO actief benaderen en adviseren. 24
Instroom-
Jongeren van 16 tot
kortdurende praktische
ROC Horizon College,
21 deelnemers, 12 zijn
klas
23 jaar zonder SK
oriëntatie zowel bij vak-
UWV werkbedrijf, RMC
doorgegaan naar een
en met een breuk in
opleidingen als bij werk-
hun schoolcarrière,
gevers
(BBL) opleiding
terug leiden naar een vorm van onderwijs
57
24
Quest
schooluitval voor-
Coaching van vmbo leer-
Vmbo scholen, Van Der
In totaal hebben de stu-
komen door inzet
lingen door studenten
Meijcollege en PCC, In-
dentcoaches 4645 ge-
laagdrempelige coa-
InHolland. Leerlingen
Holland
sprekken gevoerd op de 2
ching op vmbo
kunnen met de coaches
vmbo scholen
over alle onderwerpen praten die hen bezighoudt. Indien nodig worden de leerlingen doorverwezen naar de geëigende zorg(structuur). De studentcoaches hebben ook training ontvangen. 26
Jongeren-
terugleiden jonge-
De RMC-
CWI, sociale dienst,
begeleiding en herplaat-
loket
ren naar opleiding,
trajectbegeleiders van
ROC's, RMC.
sing vsv-ers
werk of een combi-
het RBL werken in het
natie daarvan.
Jongerenloket voor Onderwijs en Werk Holalnd Rijnland. Bij het Jongerenloket kunnen jongeren terecht met vragen over opleiding en/of werk. Het Jongerenloket geeft advies en begeleiding naar school, werk
28
28
Regie op
Motiveren en active-
Individuele begeleiding,
Externe uitvoerder
Twaalf jongeren zijn in-
eigen le-
ren risicojongeren
coaching , huisbezoeken,
(jeugd en jongerenwerk)
middels op traject, resul-
ven (SMC
om toch deel te ne-
mobiliseren omgeving
, RMC, UWV-werkbedrijf
taat nog onbekend.
Delft)
men aan een tra-
jongeren om te werken
, hulpverlening.
ject, ondanks eerde-
aan een geslaagd tra-
re weigering.
ject.
Leerwerk-
Jongeren met af-
Loopbaanbegeleiding,
ROC, gemeente (Sociale
Extra ondersteuning en
centrum
stand tot scholing
sociale vaardigheden,
Zaken, RMC)
kleinschalige aanpak lei-
(SMC Zoe-
en/of werk dmv
motivatietraining, prak-
den tot goede resultaten,
termeer)
training en voor-
tijktrainingen, voorscha-
zeker gezien de zwaarte
schakeling teruglei-
keltrajecten voor mbo-
van problematiek.
den naar onderwijs
opleidingen.
en/of werk 28
De Over-
jongeren monitoren
jongeren in 4 vmbo wor-
VO-schoolbesturen en -
Jaarlijks worden ca. 2800
stap (SMC
bij overstap van
den aangeschreven en
directies, VSV-
4e jaars vmbo-leerlingen
Den Haag)
vmbo naar mbo
ondersteuning geboden
casemanagers (gemeen-
aangeschreven, daarvan
bij het kiezen van een
te)
worden er 286 benaderd
vervolgopleiding
voor een begeleidend gesprek.
58
29
Jongerens-
Opsporen van de
Een scout zoekt VSV'ers
Steunpunt Jongeren
Jaarlijks wordt een op-
cout
groep onbekende
van de lijst "onbekend
NWN
spooractie gedaan voor
(NWN)
VSV'ers
VSV" op d.m.v. huisbe-
500 jongeren. 75% wordt
zoeken, straatacties en
bereikt. 20% blijkt ver-
via het netwerk.
huisd. Van de bereikte jongeren die nog in de regio wonen blijkt 70% te werken. Van de overige 30% is 38% succesvol bemiddeld. .
29
Folder RMC
Voorlichting over
Het ontwikkelen en
De Jonge Krijger (ont-
5000 exemplaren gedrukt
Rijnmond
RMC en bekend ma-
drukken van een folder
wikkeling folder en ver-
en gereed ter versprei-
Zuid-Oost
ken dat RMC er is
om te verspreiden in het
spreiding), gemeenten
ding.
(RZ&O)
voor jongeren die
netwerk van de subregio
subregio: input tekst
zonder startkwalifi-
en onder de jongeren.
catie het onderwijs verlaten. 29
Pilot ver-
Eén verzuimaanpak
De leerplicht en traject-
Jongerenloket Rotterdam
Tot nu toe meer meldin-
zuim duo
ontwikkelen van zo-
begeleidingsfunctie ont-
en Albeda en Zadkine
gen en een kortere door-
aanpak
wel leerplicht als
wikkelt zich tot en func-
(stad
rmc ten behoeve
tie motiveren en hand-
R'dam)
van de MBO jonge-
haven in een. Op een 4
re, meer effect ge-
tal pilot locaties op de
nereren door in de
MBO scholen voeren de
school te werken en
medewerkers fysiek de
door deze aanpak
leer-
verzuim terugdrin-
plicht/trajctbegeleiders
gen en daardoor
taken uit.
looptijd.
VSV. 29
Sluitende
Sluitende aanpak
In elke gemeente een
Gemeenten RMC Rijn-
Project is gestart per 1
Aanpak
realiseren in de sub-
sociale kaart en een
mond Zuid-Oost, De
juli 2009.
(RZ&O)
regio RMC Rijnmond
overzicht van bestaande
Jonge Krijger (uitvoer-
Zuid Oost op gebied
overlegstructuren en
der)
van jeugdwerkloos-
samenwerkingsverban-
heid en voortijdig
den. In elke gemeente
schoolverlaten.
aansluiten bij of opzetten van een Mutli Disciplinair Team gericht op een sluitende aanpak jeugdwerkloosheid en vsv
59
29
Jongeren-
De school uitval van
We proberen de jongeren
Jongerenloket Rotterdam
project is 1 maart ge-
coaches
jongeren met multi-
met multiproblematiek in
en Albeda en Zadkine
start. Evaluatie 15 okto-
(stad
problematiek tegen
overleg met de school
R'dam)
gaan.
extra begeleiding aan te
ber 2009.
bieden, met als doel de jongeren op school te houden. 30
De Over-
Verminderen VSV bij
Uitwisseling leerlingge-
VMBO decanen, MBO in-
Goed zie VSV-verkenner
stap/ de
wisseling opleiding
gevens die overstappen
take, Leerplichtconsulen-
(project loopt al 2 jaar)
volgende
VMBO-MBO
van VMBO naar MBO tus-
ten
stap
sen leerplicht en scholen. Vertrek, aanmelding, intake en plaatsing wordt gevolgd
31
Jongeren-
Sluitende aanpak,
afspraken over melding
CWI, UWV, Soza's, RMC,
afspraken over melding,
loket
ketenbenadering
en casusbesprekingen
ROC Zld, st MEE, SMWO
meldingsformulier voor
via MDT's (multi-
(AMW), leerplichtambte-
CWI, afspraken over
disciplinaire teams)
naren
taakstelling, samenwerking en verantwoordelijkheid bij trajectbegeleiding individuele jongeren, creatiever gebruik wwb, wajong en ww
32
Platform
Voorkomen uitval
Betrokken partijen span-
RMC's, ROC's, UWV
jongeren
BBL-leerlingen
nen zich in om alle BBL-
Werkbedrijf, Kenniscen-
leren wer-
leerlingen te voorzien
tra
ken Zee-
van een leerbaan
Dit jaar bijna 100%
land 33
Zeeuws
Per jaar 250 plaat-
Provincie Zeeland subsi-
Provincie Zeeland, de
Plaatsing 250 doelgroep-
Netwerk
singen van (preven-
dieert de drie Zeeuwse
drie Zeeuwse RMC's,
jongeren wordt ruim-
van Loop-
tieve) VSV-ers in
RMC's om de effectiviteit
Technocentrum Zeeland
schoots gehaald. De net-
baanadvi-
onderwijs realise-
van uitvalsreductie te
(als penvoerder), het
werksamenwerking in
seurs
ren. Netwerkontwik-
stimuleren en te zorgen
gehele netwerk van
Zeeland is enorm toege-
keling op Zeeuwse
dat er voldoende jonge-
zorgaanbieders en part-
nomen.
schaal. Samenwer-
ren teruggeleid kunnen
ners op het gebied van
king/afstemming
worden naar het onder-
werk en inkomen.
tussen de drie
wijs.
Zeeuwse RMC's. 33
AKA
Preventie en uitvals-
Middels een praktijkge-
ROC Westerschelde,
Verhoogde doorstroom
reductie
richt onderwijsaanbod
Zeeuws-Vlaamse ge-
van doelgroepjongeren in
zwakke doelgroepjonge-
meenten, VO-scholen
het MBO-onderwijs (on-
ren doorgeleiden naar regulier onderwijs op MBO-niveau 2
60
geveer 30 jongeren)
34
34
Aansluiting
opsporen VMBO-ers
meerdere checkmomen-
Scholen VO land van
vermindering vsv; 90-
VMBO-ROC
zonder vervolgop-
ten in het jaar op in-
Heusden en Altena en 6
95% inschrijving op ver-
(LMC Aal-
leiding naar start-
schrijving ROC's of ande-
ROC's met meerdere lo-
volgopleiding
burg)
kwalificatie
re vervolgopleidingen
caties
Project
Kick: dagritme multi
Kick: leren door sport
Kick: gem. Breda, stich-
Kick: jaarlijks 42 jonge-
Kick &
problem jongeren;
(kickboksen); vervolg je
ting Kick; volg je droom:
ren begeleiden; volg je
project
volg je droom: be-
droom: je toekomst-
VO school; gemeente
droom: creatie van je
volg je
wustwording brug-
droom via beeldende
Alphen-Chaam/Baarle
toekomstdroom en expo-
droom
klassers belang naar
vorming zichtbaar maken
Nassau
seren ervan.
(LMC Bre-
school gaan
da) 34
Inhaalslag
risicojongeren naar
risicojongeren naar RMC
gemeente Oosterhout;
3 groepen (molukse) jon-
allochtone
werk-opleiding
trajectbegeleider en naar
TransiT RMC trajectbege-
geren naar RMC traject-
werk
leiding; SWMO
begeleiding en werk.
jongeren (LMC Oosterhout) 35
Jongeren-
Het terugleiden van
Geïntegreerde aanpak
Gemeente, UWV WERK-
loket Blink
VSV-ers
van VSV en Jeugdwerk-
bedrijf en ROC Tilburg
loosheid, waarbij VSVers zo veel mogelijk op een traject dat leidt naar een startkwalificatie worden gezet. Een doorontwikkeling staat op het programma voor 2010 waarbij o.a. de samenwerking met de servicepunten o 37
Outrea-
Doel is: 1. om de
In Helmond (De fietser)
Gemeente Eindhoven en
Eerste resultaten in Hel-
chend /
groep jongeren
betreft het de doelgroep
Helmond en Jongerenlo-
mond zijn goed. In Eind-
ambulant
waarvan niets be-
van 16-23 jaar. In Eind-
ketten
hoven in ontwikkelfase.
werken
kend is (niet bij
hoven (ambulant werker)
RMC, Werkplein
gaat het project binnen-
Mercado, Jongeren-
kort van start en doet
loket, UWV en Jon-
jongeren tot 27 jaar een
gerenwerk) actief
aanbod.
thuis te bezoeken en te begeleiden naar een passende daginvulling (werk, opleiding, traject of anderszins).
61
37
Arbeid-
Toeleiden naar ar-
Jongeren vanuit Praktijk-
Door de kredietcrisis met
stoeleiding
beid van Pro en
en ZMOK-onderwijs heb-
als gevolg jeugdwerk-
ZMOK leerlingen en
ben het profiel dat ze
loosheid momenteel niet
zorgen dat ze deze
m.n. in de eerste maan-
goed te meten.
behouden.
den dat ze werken uitvallen. M.b.v. de arbeidstoeleiding worden zij voorbereid op hun werk en worden ze nog een jaar gevolgd, als ze al werken.
38
Spreek-
Bewustmaking van
Een of meerdere dagde-
Leerlingen, docenten,
Meer leerlingen blijven
uren op
het belang van re-
len per week aanwezig
leerplichtambtenaren,
binnen het onderwijs.
scholen VO
gelmatig schoolbe-
zijn op school als leer-
RMC consulenten.
en MBO
zoek.
plichtambtenaar/RMC consulent. Docenten kunnen dan persoonlijk meldingen doen en leerlingen kunnen ook binnenlopen met vragen of hun situatie bespreken.
38
Uitbrei-
Leerlingen, docen-
Informeren tijdens ou-
Leerplichtambtenaren,
Meer bekendheid met de
ding voor-
ten, trajectbegelei-
deravonden op het ROC,
RMC consulenten, docen-
leerplichtwet en de RMC
lichtings-
ders en ouders wij-
tijdens docentenbijeen-
ten, mentoren, leiding-
wetgeving, waardoor er
bijeen-
zen op de rechten
komsten en speciaal ge-
gevenden, ouders
eerder gemeld wordt bij
komsten
en plichten van de
organiseerde bijeenkom-
leerplicht en/of indien
leerplicht
leerplichtwet
sten
een leerling dreigt uit te
Time Out
Verbetering van de
Rebound-voorzieningen
Gemeente Weert, RMC
In het jaarverslag van
voorzie-
speciale onderwijs-
t.b.v. VO scholen, “Op de
subregio Weert, Gilde
2007/2008 is te lezen dat
ning Op-
zorg, de realisering
Rails” t.b.v. potentiële
Opleidingen, REC4, Sa-
er 36 leerlingen bij Op-
maat
van een veiliger
REC-4-leerlingen, op-
menwerkingsverband
maat zijn geweest, daar-
schoolklimaat en de
vang VSV-ers 12 tot 23
VO/VSO, Bureau Jeugd-
van zijn er 24 toegeleid
opvang van voortij-
jaar t.b.v. teruggeleiding
zorg, Punt Welzijn
naar Gilde opleidingen,
dige schoolverlaters
naar opleiding of oplei-
SO of werk en 2 leerlin-
binnen het onder-
ding/werk.
gen gingen terug naar
en RMC 38
vallen.
wijs en de regio Weert.
62
het VO.
38
Project
Spijbelaars op het
Periodiek spreekuur met
onderwijsinstellingen en
problemen worden sneller
Laatko-
VO aanspreken op
jongeren die regelmatig
formatie leerplicht Roer-
gesignaleerd en opge-
mers
hun gedrag
te laat komen. Laatko-
mond
pakt. Voorkomen kan
38
39
mers worden in eerste
worden dat laatkomen uit
instantie door school
de hand loopt. In totaal
aangesproken (na 3
zijn in het schooljaar
keer), waarna ouders
2008-2009 313 leerlingen
schriftelijk geïnformeerd
aangesproken op te laat
worden. Na 5-10 maal
komen door de leerplicht-
wordt de leerling door de
consulent. 6 Maal is een
leerplichtconsulent aan-
proces-verbaal opge-
gesproken.
maakt.
Preventief Bemidde-
Aanmeldingen van
RMC, onderwijs, zorg.
10 preventief bemiddelde
len
zorgleerlingen uit bij-
jongeren met allen posi-
voorbeeld ZAT's begelei-
tief resultaat behaald,
den met als doel hen
nml. Onderwijs blijven
binnen boord te houden.
volgen.
Op locatie
Sluitende registratie
Spreekuur op locatie van
RBL, UWV, W&I en indi-
Alle jongeren zonder SKW
UWV -
en aanpak
het UWV Werkbedrijf
rect het Leerwerkloket
welke zich in de week
Werkbe-
voorafgaand hebben in-
drijf
geschreven bij het UWV komen in beeld en in samenspraak wordt een zo goed mogelijk traject of begeleiding ingezet.
39
Pilot thuis-
Zo snel mogelijk
Tijdens een maandelijke
Samenwerkingsverband
47 jongeren geplaatst in
zitters
beiden van een
bijeenkomst worden jon-
PO en VO, Rec 3 en 4,
schooljaar 2008-2009 78
dagbesteding
geren besproken en ge-
BJZ en Bureau VSV
geplaatst
plaatst, uiteraard wordt ook in de tussenliggende periode een zinvolle dagbesteding voor de jongere gezocht 39
Coach4u
Het doel van dit
Kwetsbare jongeren
RBL, Welzijnsinstelling
Coach4u is aanvullend of
mentorproject is om
worden gematcht met
Partners in Welzijn en
voorlopend op de regulie-
jongeren te helpen
een coach/mentor. Dit is
ROC Leeuwenborgh Op-
re hulpverlening. Hier-
bij het behalen van
een vrijwilliger die de
leidingen
mee vullen zij het gat
hun SKW
jongere helpt bij hun
van het bestaande zorg-
persoonlijke problemen.
en hulpverleningsnetwerk.
63
39
Bewust
Vermindering ver-
Aanwezigheid op VO
Leer-
Aanwezigheid op VO
aanwezig
zuim en terugdrin-
scholen (1 dagdeel per
plicht/RMC/Onderwijs
scholen (1 dagdeel per
op school
gen ongekwalifi-
week per school), en op
week per school), en op
ceerde schooluitval
MBO-scholen (tot 16 uur
MBO-scholen (tot 16 uur
per locatie per week)
per locatie per week) van
van een vaste leerplicht-
een vaste leerplichtamb-
ambtenaar of een case-
tenaar of een casemana-
manager RMC 39
ger RMC
Huisbezoe-
Dagbesteding, reden
Als jongeren niet reage-
ken aan
uitval en mogelijk-
ren op een uitnodiging,
verschijnt/reageert c.a
jongeren
heden voor her-
wordt binnen een week
50% van de jongeren. Na
die niet
plaatsing van vsv-
een huisbezoek afgelegd.
een huisbezoek is dat ca
reageren
ers in kaart te bren-
Bij afwezigheid, wordt
80%.
op een uit-
gen.
een brief achtergelaten
nodiging
RBL
Op een eerste uitnodiging
met het verzoek om binnen 5 werkdagen contact op te nemen.
39
Jongeren-
gezamenlijke aan-
Gezamenlijke intake en
RMC/UWV/UWV_werkbed
Er wordt aan alle jonge-
loket
pak VSV'er
trajectbbegeleiding
rijf/Sociale dienst
ren die zich melden bij het werkplein een voor hun passend onderwijs en/of werktraject aangeboden
36
Traject op
Jongeren zonder
jongerencoaches bena-
Gemeente, roc, UWV
In 1,5 jaar zijn 280 Bos-
a
maat TOM
startkwalificatie,
deren de jongeren. In
Werkbedrijf. Goede sa-
sche jongeren benaderd.
werk en uitkering
groepen en/of individu-
menwerking met maat-
185 namen deel aan het
worden individueel
eel wordt een traject
schappelijke organisaties
project. Van deze groep
begeleid naar school
aangeboden. De meeste
die kunnen toeleiden.
zijn er 136 succesvol uit-
en/of werk
jongeren volgen een
Ook regio-gemeenten
gestroomd naar school,
groepstraining van drie
kunnen jongeren aan-
werk of een combinatie
dagen per week. Nazorg
melden.
hiervan. 29 jongeren zijn
is onderdeel van het pro-
uitgevallen, de anderen
ject.
worden momenteel nog begeleid.
36
Uitbreiding
uitbreiding leer-
uitvoering taken leer-
a
leerplicht-
plichtformatie met
plichtwet
formatie
28 uur waardoor een invulling gegeven kan gaan worden aan de 16 RMC uren die voorheen aangewend zijn
64
RBL
o.a. tijdig ingrijpen bij verzuim
36
Suc6punt
a
verzuim en vroegtij-
naast medewerkers van
leerplichtconsulenten-
eerste resultaten zeggen
dig schoolverlaten
het ROC zijn ook leer-
trajectbegeleiders- ROC
dat melding van binnen-
tegengaan
plichtconsulenten aan-
uit beter gaat. Verzuim
wezig op de school om
neemt af.
direct naar oplossingen te zoeken 36
onderzoek
zicht krijgen op de
vsv-ers in deze doel-
jongeren, ouders, RBL,
- een aantal van deze
a
dagbeste-
doelgroep 18-23
groep zijn schriftelijk
Traject Op Maat, UWV
jongeren is via TOM op-
ding 18 -
jaar
benaderd en gevraagd
nieuw ingestroomd in het
aan te geven hoe hun
onderwijs. - Van onge-
daginvulling is. Vsv-ers
veer 56% is duidelijk wat
zonder dagbesteding
de daginvulling van de
hebben de mogelijkheid
vsv-ers is. De rest heeft
gekregen om zich aan te
niet gereageerd. - Daar-
melden bij Traject Op
naast heeft er een over-
Maat. Hiernaar zijn 12
leg over dit onderzoek
jongeren doorverwezen.
plaatsgevonden met de
23 jarigen
65
Preventie Naam
Doelgroep
Activiteiten
activiteit 3
3
De Brug
Ingezet
Betrokkenen
Resultaten
30 jongeren begeleid
bedrag jongeren met VM-
langdurige en inten-
programma-
scholen VMBO
BO-diploma naar
sieve begeleiding en
gelden
en MBO
MBO
coaching
Kort scree-
jongeren met VM-
gedurende de maan-
ningsonder-
BO-diploma naar
den juni/juli check op
zoek VMBO-
MBO
criteria 'wil gaan wer-
1.8% allen weer naar
ken na diploma' en
school/leerwerkplek
MBO
5.000
scholen VMBO
725 gediplomeerden, 13
en MBO
risico-overstappers =
'heeft nog geen leerwerkplek gevonden'. 3
Preventie-
risicojongeren die
aanspreekpunt van de
medewerker
nu nog de school
RMC-medewerker voor
over en weer en op dit
in het MBO
bezoeken en dreigen
1e en 2e lijnsmede-
moment nog niet exact
te verlaten
werkers op scholen en
aan te geven wat het re-
voor de leerlingen
sultaat is, vanwege het
30.000
MBO-scholen
vele gesprekken, begrip
preventieve. Op den duur moet dit leiden tot minder voortijdig schoolverlaten. 4
Overdracht
Risicoleerlingen
Volgens een kalender
zorgdossier
vanuit het VO naar
VO - MBO
het MBO.
geen
VO scholen,
Er wordt direct de juiste
wordt het dossier van
MBO scholen en
zorg ingezet in de brede
het VO aan het MBO
de RMC regio's.
zin van het woord aan
overgedragen. Op de
Dit is een pro-
risicoleerlingen in de
kalender worden alle
vinciaal initiatief
overgang van het VO
activiteiten benoemd.
vanuit de scho-
naar het MBO.
len. 4
Verzuim-
De leerplichtambte-
Er is een kort gesprek
spreekuur
naar ontvangt de
Een aantal VO
We ontvangen meer ver-
met de leerling, even-
scholen, de MBO
zuimmeldingen. Hierdoor
lichtverzuimers op
tueel de ouders en de
scholen en een
kunnen we leerlingen in
een spreekuur op
mentor over de gevol-
aantal leer-
een eerder stadium be-
school op het VO en
gen van verzuim.
plichtambtena-
reiken ter voorkoming
ren.
van meer verzuim met
MBO.
geen
uiteindelijk tot gevolg het voorkomen van schooluitval .
66
5
Het onderzoek naar
Er is een kwalificatie-
In de zomer van 2009
brede toepassing
plichtambtenaar voor
zijn 41 risico-
van een signale-
16/17 jarigen in het
overstappers begeleid.
ringsnetwerk heeft
MBO.
Op 1 september 2009
nuttige informatie
Zuidwest Friesland
hadden 15 Leerlingen
opgeleverd. Het
heeft twee handboe-
nog geen overstap ge-
geeft onvoldoende
ken leerplicht ge-
maakt. Zij worden (in-
aanleiding voor het
maakt, één voor VO,
dien mogelijk) begeleid
starten van signale-
één voor MBO. De
door de kwalificatie-
ringsnetwerken op
boeken bevatten prak-
plichtambtenaar MBO
alle scholen.
tische informatie over de leerplichtwet en het uitvoering geven aan die wet BO
5
Signale-
VO-scholen met hun
Een pilot signalerings-
ringsnet-
leerlingen
€ 3.000,-
Samenwerkings-
netwerk (preventieve
verband Fultura,
werk op de
zorg) op VO Bogerman
Timpaan Wel-
VO-school
scholengemeenschap.
zijn, gemeente
Onderzoek of het sig-
Sneek.
naleringsnetwerk kan worden ingevoerd op meer / alle VO-scholen in de regio.
6
Verzuim-
Leerlingen tot 23
Gesprekken tijdens
ROC Friesland
Leerlingen stoppen snel-
spreekuur
jaar ingeschreven
een spreekuur op
College, ROC
ler met verzuim.
bij het middelbaar
school van mbo-
Friese Poort,
beroepsonderwijs.
leerplichtambtenaar
rmc-regio Fries-
en/of rmc-
land Noord en
trajectbegeleider met
zuidwest Fries-
jongere die verzuimt
land, mbo-
om direct en preven-
leerplichtambte-
tief te kunnen hande-
naar, rmc-
len.
trajectbegelei-
n.v.t.
ding. 6
Verzuim-
Leerlingen inge-
Hanteren dezelfde uit-
Alle onderwijsin-
Bestrijden van verzuim
protocol
schreven bij het
gangspunten, begrip-
stellingen en
en te laat verschijnen op
voortgezet onder-
pen en definities mbt
(mbo-
school is een actueel on-
wijs en middelbaar
het melden, registre-
)leerplichtamb-
derwerp bij alle partijen.
beroepsonderwijs.
ren en aanpakken van
tenaren en rmc-
verzuim en te laat ko-
trajectbegelei-
men. Deze zijn neer-
ders in RMC-
gelegd in een ver-
regio de Friese
zuimprotocol.
Wouden en
n.v.t.
Friesland Noord.
67
6
Rebound-
Jongeren ingeschre-
Begeleiding bieden aan
€ 17.088 (indi-
Onderwijsinstel-
Voorkomt voortijdig
voorziening
ven bij het voortge-
jongeren zodat deze
catie voor deze
ling voor vo,
schoolverlaten.
zet onderwijs die
inzicht verkrijgen in
voorziening)
samenwerkings-
dreigen uit te vallen
eigen competenties,
verbanden vo,
of al 4 weken of
kennisniveau, gedrag,
leerplichtambte-
meer niet naar
wensen en mogelijk-
naren, rmc.
school zijn gegaan.
heden zodat deze een nieuw gedragspatroon aanleren.
7
Preventieproject
Overstap VMBO-
Alle zorg en risicoleer-
MBO
lingen die zich na het VMBO examen nog niet hebben ingeschreven op een vervolgschool, worden door LPA/RMC begeleidt met het zoeken naar een vervolgopleiding. De leerling wordt met zorg overgedragen door het VO aan het MBO
7
Spoorzoe-
Nuggers
ken
Jongeren tussen 16 en
Jongerenlo-
27 jaar die hun school-
ket/RMC
opleiding niet hebben afgemaakt. Het doel is om de jongeren weer toe te leiden naar werk, scholing of een combinatie van die twee 8
Preventie-
Bevorderen over-
Diplomakaarten wor-
project
gang VO naar MBO
den ingenomen van
kandidaten hebben we
en uitval voorko-
alle VO scholen en ri-
uiteindelijk 982 diploma-
men.
sicoleerlingen worden
kaarten ontvangen na
gesproken en eventu-
een screening bleven er
eel wordt er een ander
240 leerlingen over die in
traject uitgezet in
zekere zin een risico
overleg met de scho-
vormden.
len.
68
VO en MBO's
Van de 1124 examen-
9
Bijdrage
dreigende uitvallers
gestructureerde dag-
totaal €
Onderwijs, ge-
Jonge uitvallers zijn af-
RMC midde-
VMBO vanwege ge-
opvang in combinatie
56.000 per
meente, samen-
genomen.
len aan re-
dragsproblematiek
met onderwijs met als
kalenderjaar
werkingsverband
doel terug naar school.
voor twee
4.03, RMC.
boundvoorzieningen in
voorzieningen
de regio 9
Preventie-
alle leerlingen klas 4
voorlichting decanen,
formatief: ±
decanen VM-
Afname uitvallers 16 en
project
VMBO en dreigende
warme overdracht,
200 uren
BO/HAVO, RMC
17 jaar
overstap
uitvallers HAVO 3/4
schriftelijke overdracht
medewerkers,
van leerlingen zelf,
LP, ROC -
screening door RMC,
s/AOC,CWI
VO-MBO
trajectbegeleiding in zomerperiode, controle inschrijvingen MBO, samenwerking CWI 9
Project BOT
RMC jongeren met
zowel groepsproces
formatief: ±
RMC, sociale
Meer jongeren toegeleid
(2008) en
meervoudige pro-
(survival) als individu-
140 uren
zaken, externe
naar startkwalificatie,
project BEN
blematie en/of een
ele coaching
uitvoerende or-
naar onderwijs en/of
(2009)
uitkering
ganisaties
werk en minder jongeren in een uitkeringssituatie. Ook zijn jongeren naar de hulpverlening toegeleid.
10
ZIEKTE-
Leerlingen in het
Het duidelijk in beeld
VERZUIM
voortgezet onder-
ALS SIG-
wijs
NAAL
33.000
VO-scholen,
Er heeft reeds een eva-
krijgen van de achter-
GGD, Gemeen-
luatie plaatsgevonden
gronden van een ziek-
ten
maar die gaf nog onvol-
melding. ZAS voorziet
doende beeld over de
in een werkwijze waar-
resultaten
bij de eigen jeugdarts als een soort van 'bedrijfsarts' van de school extra beschikbaar is om bij zorgwekkend ziekteverzuim door te vragen naar acht
69
11
Onderwijs
VO-leerlingen van
OSCAR biedt hulp in
Gemeente Apel-
12 jongeren stroomden
Service
het Samenwerkings-
verschillende trajecten
doorn, gemeente
uit naar regulier VO,
Centrum
verband VO Apel-
en ambulante begelei-
voorst, gemeen-
MBO, zorgtraject; 58
Apeldoorn
doorn en regio, die
ding. OSCAR coördi-
te Epe, Stichting
zorgdossiers behandeld
en Regio
hulp nodig hebben
neert de Zorgadvies-
leerlingenzorg
door leerlingzorgloket
(OSCAR)
om te voorkomen
teams VO. Tevens is er
Apeldoorn en
dat ze vastlopen op
een leerlingzorgloket
Regio (SLAR),
school.
voor integrale indica-
Bureau jeugd-
tiestelling voor jeugd-
zorg Gelderland.
50.000
zorg en/of speciaal onderwijs. 11
BAS (be-
preventie, vroegtij-
leerplichtambtenaar
wust aan-
dige signalering
aanwezig op school
VO-leerplicht
veel preventieve meldin-
Onderwijs
Risicoleerlingen
Opvang risicoleerlin-
Geen. Ge-
Jeugdhulpverle-
OZC kent drie trajecten:
Zorg Cen-
Voortgezet Onder-
gen
meentelijke
ningsorganisa-
kortdurende ambulante
trum (OZC)
wijs
subsidie.
ties Lindenhout
begeleiding, schakelklas
en Pactum, St.
en integrale daghulp.
Speciaal onder-
Afhankelijk van de situa-
wijs Twente en
tie van de leerling wordt
Oost Gelderland
een traject ingezet.
gen
wezig op school) 11
12
Preventieve
16 en 17 jarigen,
Begeleiding om voor-
RMC, onderwijs,
Minder jongeren die het
trajectbege-
maar ook jongeren
tijdig schoolverlaten te
hulpverlening
onderwijs verlaten zon-
leiding
van 18 tot 23 jaar
voorkomen
der diploma doordat ze
die nog op school
door de begeleiding in
zitten
staat worden gesteld hun diploma te halen.
12
Doorzettuh
Tijdens de actie-
Tijdens deze week
Het ministerie
De bestanden van IB zijn
week wordt door de
wordt er nagegaan of
van Onderwijs,
gematcht met de ge-
leerplichtambtena-
alle leerplichtige jon-
Ingrado en de
meentelijke leerlingsad-
ren in heel Neder-
geren in september
Gemeente En-
ministratie. Het bleek dat
land gekeken of
daadwerkelijk met een
schede
.... leerlingen niet inge-
leerplichtige scholie-
(vervolg) opleiding
schreven stonden op een
ren daadwerkelijk
zijn gestart. Voorbeel-
school. Met deze ....
aankomen op hun
den van acties die
leerlingen is contact ge-
(vervolg)opleiding
plaatsvinden: leer-
weest middels telefoon,
plichtambtenaren
huisbezoek of d.m.v een
checken op scholen of
oproep
ingeschreven leerlingen daadwerkelijk aanwezig zijn.
70
12
2.Mega Ma-
Alle VMBO jongeren
De Mega-Manifestatie
Stedelijk Lyce-
nifestatie *
in Enschede
Enschede is een initia-
um, Bonhoeffer
tief van Basis VO. In
College, AOC,
samenspraak met het
Het Schip, Ge-
Stedelijk Lyceum is er
meente Ensche-
voor gekozen om de
de
Betere samenwerking
middelen die gebruikt werden voor de stedengames te koppelen aan Basis VO 13
Monitoring
Jongeren die het
Monitoring alle over-
alle v(mb)o- en
Monitoring overstap va-
overstap
v(mb)o met of zon-
stappers voor, tijdens
n.v.t.
mbo scholen,
kantie 2009 geslaagd.
vo-mbo
der diploma verlaten
en na de zomervakan-
leerplichtambte-
Uiteindelijk 6 RMC mel-
tieperiode
naren, RMC en
dingen die tijdens de va-
JOUW Unit
kantie zijn opgepakt door de regionale consulenten leer- en kwalificatieplicht van JOUW unit. Alle andere overstappers zijn op vervolgopleiding terecht gekomen.
14
BPV-
lesgroepen van het
jongeren krijgen een
gefinancierd
ROC's, HBO,
kunnen nog niet worden
coaching
mbo met een hoog
afgestuurde HBO'er
uit provinciale
gemeente Arn-
gekwantificeerd
uitvalrisico
(creatieve therapie)
middelen
hem / RMC
als coach 16
Doorstroom
vmbo-
monitoren doorstroom
VO-scholen,
130 leerlingen benaderd,
vmbo-mbo
eindexamenleerlin-
van risicoleerlingen
ROC's, leer-
waarvan 107 toegeleid
2009
gen die (met of
aan de hand van ge-
plichtambtena-
naar onderwijs, 2 jonge-
zonder diploma) het
gevens van decanen.
ren.
ren hebben werk, 9 jon-
voortgezet onder-
Telefonisch en schrif-
geren nog in begeleiding,
wijs verlaten, waar-
telijke acties om con-
13 jongeren niet bereikt,
van doorstroom on-
tact tot stand te bren-
waarbij overdracht naar
zeker is.
gen en te houden tot
leerplicht heeft plaatsge-
definitieve plaatsing.
vonden.
Begeleiding bij opleidingskeuze. 16
Overstap-
Eindexamenleerlin-
Eindexamenleerlingen
Het project
VO scholen in de
Alle eindexamenkandida-
project VM-
gen VMBO in de re-
VMBO worden gevolgd
wordt gefinan-
regio, ROC's en
ten zijn in beeld. Evalua-
BO - MBO
gio
in hun overstap naar
cierd vanuit de
gemeenten
tie van het project in no-
een vervolgopleiding
Programma-
vember 2009.
gelden
71
17
Project Leer
Schoolverlaters VM-
Scholen geven be-
De tijdsinves-
Scholen VMBO
Meer jongeren volgen
Door
BO/HAVO
stemming jongeren
tering vanuit
en MBO + leer-
een vervolgopleiding.
aan, brief aan alle 16-
RMC is circa
plicht + RMC +
17 jarigen om te wij-
300 uur ge-
beroepskeuze-
zen op plichten, vóór 1
weest. Tevens
begeleiding.
juli waarvan bestem-
worden de
ming onzeker is. Van-
loopbaan-
uit Project Leer Door
oriëntatie-
worden jongeren be-
trajecten inge-
naderd en voor zover
kocht.
gewenst doorgeleid naar loopbaanoriëntatie traject. 18
18
Almeerkans
VO dreigende uitval-
Projectbeschrijving
(Almere)
lers
beschikbaar
50.000
Zie projectbe-
80% positieve uitstroom
schrijving
Maatjespro-
Aankomende docen-
Voorkoming van ver-
Convenantgel-
STOAS, Almere
Project start nu maar de
ject (Dron-
ten begeleiden 1e
zuim/uitval
den en borging
College en Icht-
samenwerking heeft de
ten)
en 2e jaars leerlin-
structureel in
hus College
aankomende docenten al
gen van het VMBO.
de scholen bin-
genoeg informatie opge-
nen
leverd voor hun eigen ontwikkeling als docent
18
Soepele
Risicojongeren
overgang
Overdracht van dos-
Eigen middelen
siers
VO/MBO/gemeen
Zorgtraject kan door lo-
te
pen
VO/MBO (Noordoostpolder) 18
Trajectklas-
Jongeren met moge-
Opvang jongeren in
± € 30.000,00
Gemeente, vo
Grootste gedeelte van
sen VO (Le-
lijke indicatie clus-
speciale groep
(naast GSB-
scholen
jongeren kan weer regu-
lystad)
ter 4
middelen:
lier onderwijs volgen
zorgstructuur scholen vo) 18
Oké op
VO dreigende uitval-
Kortdurende intensie-
VO en hulpver-
school (Al-
lers
ve hulpverlening
lening
Positief
mere) 18
Trainingen
Jongeren in vo die
Agressie en sociale
Bijdrage uit
Leger des Heils,
Op jaarbasis ± 50 jonge-
(agressie
door gedrag dreigen
vaardigheidstrainingen
reguliere mid-
scholen vo en
ren. ± 80% van de jon-
en vaardig-
uit te vallen
delen gemeen-
gemeente
geren sluit training posi-
heidstrai-
te en GSB-
ningen)
middelen.
tief af
(Lelystad) 18
ZAT 12+
Jongeren VO
Casuïstiek
Eigen middelen
VO/politie/BJZ/S
(Noord-
MW/GGD/LP/Car
oostpolder)
refour / Tactus / GGZ
72
Voorkomen van vsv-ers
18
Jeugdpre-
Jongeren in vo en
Begeleiden van jonge-
Bijdrage uit
Scholen voor vo
± 90% van de doelgroep-
ventiewerk
mbo die risicoge-
ren op school
reguliere ge-
en mbo, Stich-
jongeren worden met
meentelijke
ting 3D (jeugd-
positief resultaat bege-
middelen
preventiewerk)
leid
drag vertonen
en gemeente 18
Verzuimge-
Leerlingen MBO
Gesprek LP/MBO
Eigen middelen
LPA/MBO
sprekken op
Terugdringen van verzuim
school 19
Leerplicht
versterken aanpak
op 3 ROC locaties in
nvt; financie-
roc's, leerling-
nog niet bekend; project
in MBO
verzuim in MBO;
Utrecht is een full-time
ring vanuit ex-
zaken (leer-
is 1/8/09 gestart
zowel binnen de re-
medewerker leer-
tra middelen
plicht/rmc) ge-
guliere organisatie
plicht/rmc aan de
krachtwijken
meente Utrecht
van de ROC's als
slag: voert spreek-
heel direct t.b.v.
uren, geeft voorlich-
preventie uitval
ting en werkt mee aan
(o.a. spreekuren)
implementatie ver-
alle mbo leerlingen
opstellen en imple-
roc midden ne-
verzuimpro-
menteren verzuimpro-
derland en roc
tocol
tocol in ROC's
asa
regionale samenwer-
vmbo's en
project loopt tot voorjaar
king van vmbo's en
mbo's; platform
2011
mbo's om zoveel mo-
midden neder-
gelijk 4e jrs vmbo
land, gemeente
leerlingen voor 1 april
utrecht
zuimprotocollen 19
19
Regionaal
Aanmelding
VMBO overstappers
in Beeld
implementatie loopt nog
aangemeld te krijgen; zodoende is er meer tijd en aandacht voor leerlingen die nog geen keuze hebben gemaakt 20
Zomeractie
Leerlingen van 4
Decanen van vmbo-
Het werk wordt
Rmc trajectbe-
76 leerlingen waren aan-
Aansluiting
vmbo
scholen worden bena-
uitgevoerd
geleiders en de-
gemeld. 52 zijn doorge-
derd door RMC-
door de rmc
canen vmbo
stroomd naar een
trajectbegeleiders. Zij
trajectbegelei-
BOL/BBL opleiding. 10
geven de namen door
ders en de be-
leerlingen zijn doorge-
van leerlingen die nog
geleidingsuren
stroomd naar de HAVO.6
niet staan ingeschre-
worden betaald
leerlingen doen hun
ven voor een vervolg-
uit de reguliere
examenjaar over. 8 leer-
opleiding, of leerlingen
rmc middelen.
lingen worden nog bege-
VMBO-MBO.
waarvan de decaan
leid door de rmc traject-
inschat dat ze het risi-
begeleiders.
co lopen niet aan te komen 20
Voorlich-
Leerlingen uit 3 vm-
De rmc medewerkers
rmc trajectbege-
Alle leerlingen uit 3 vmbo
tingsmidda-
bo
organiseren jaarlijks
leiders, decanen
uit de regio krijgen voor-
voorlichtingsmiddagen
vmbo scholen,
lichting over mbo oplei-
gen voor
73
leerlingen
voor alle leerlingen uit
medewerkers
uit 3vmbo.
3 vmbo. Alle mbo op-
ROC en voor-
leidingen uit het land
lichters.
dingen
worden uitgenodigd om voorlichting te komen geven. Leerlingen kunnen intekenen op 4 opleidingen naar keuze. 20
Ziektever-
leerlingen in het
Als school of de leer-
v.o. scholen,
vroegtijdig signaleren
zuimaanpak
voortgezet onder-
plichtambtenaar ver-
GGD artsen en
van zorgwekkend ziekte-
samen met
wijs die veelvuldig
moedt dat er sprake is
leerplichtambte-
verzuim en daarmee te-
GGD
ziek worden gemeld
van ongeoorloofd ver-
naren
rugdringen van ongeoor-
zuim, maar dit wordt
loofd verzuim
afgedekt door ziekmeldingen, dan verwijst school of de lpa door naar de schoolarts. Deze stelt een onderzoek in en meldt dit terug aan school/ lpa. 21
Elektronisch
Overstappers van
Alle overstappers in
MBO's, VMBO.
Ongeveer 75% van de
Loket Kern-
VMBO naar MBO
loket, VMBO contro-
Mentoren, ver-
VMBO leerlingen hebben
leert, MBO registreert,
zuimcoördinato-
zich voor de zomerva-
VMBO ziet wie niet is
ren, dekanen,
kantie aangemeld. Stre-
aangekomen
gemeente
ven is 100%
procedure 2
21
Leerplicht
MBO leerlingen,
Leerplichtspreekuur en
Leerplicht-plus
Aan de 4 MBO's in de
plus amb-
o.m. leerplichtigen
deelname ZAT
ambtenaren,
regio is de leerplichtplus-
tenaar ge-
uit AM-regio
directeur Zorg
ambtenaar aangehaakt.
koppeld
Op 3 van de 4 MBO's is
MBO's bin-
een ZAT. Op 2 van de 4
nen AM-
MBO's wordt een leer-
regio
plichtspreekuur gehouden, waarbij individuele leerlingen worden aangesproken op beginnend verzuim of een ander signaal.
74
21
Overstap
Leerlingen vanuit
Met behulp van een
RMC, decanen
Alle leerlingen die de
Actie VM-
het VMBO die de
digitaal leerlingvolg-
VMBO, Service-
overstap vanuit het VM-
BO-MBO
overstap naar ver-
systeem (de kernpro-
centra ROC's,
BO naar vervolgonder-
mbv kern-
volgonderwijs in het
cedure) wordt inzich-
studieloopbaan-
wijs moeten maken in
procedure
MBO moeten maken.
telijk waar (instelling,
begeleiders ROC
beeld.
NVT
opleiding, leerweg en niveau) VMBO leerlingen zich hebben ingeschreven en waar ze (voorlopig) geplaatst zijn. 21
Netwerk
Zorgleerlingen van-
Bespreking van leer-
RMC, LP, BJZ,
Hulpverlening wordt af-
12+
uit het VO
lingen met schoolover-
MEE, Reclasse-
gestemd en jongeren
stijgende problematiek
ring, Zorgcoor-
worden teruggeleid naar
met allerlei zorgpart-
dinatoren
school/traject of werk.
ners
VO,Bureau
n.v.t.
HALT, RvdK, Spirit!, straathoekwerk, Brijderstichting, 21
Multi-
Leerlingen vanaf 16
Ketenafstemming en
RMC, MEE, Re-
Snelle informatie over-
Disciplinair
jaar zonder start-
preventief inventarise-
giocollege, Soci-
dracht en afstemming
team
kwalificatie, oplei-
ren welke zorghulp
ale Dienst,
binnen de keten onder-
ding en/of werk
voor een jongere naast
Maatschappelijk
wijs, arbeid, inkomen en
werk of opleiding
werk, BJZ, Ren-
zorg om te bekijken wel-
noodzakelijk is en dit
tree, UWV-
ke hulp of welke trajec-
organiseren.
Werkbedrijf,
ten er nodig zijn om jon-
Activa
gere binnen boord te
n.v.t.
houden. 21
Startbaan
Jongeren in het VM-
doelstelling is het be-
BO en het 1e jaar
vorderen van school-
Amarantis, Re-
van het MBO;
succes en voorkomen
gio College
n.v.t.
OVO Zaanstad,
van voortijdig schoolverlaten en ongekwalificeerde uitstroom door intensivering van de samenwerking tussen het Regio College en het VO in de Zaan 22
Overgang
Alle vmbo eindexa-
screenen gegevens,
decanen, ge-
dreigende uitval van 12%
VMBO –
menkandidaten
actief benaderen van
meente RMC,
teruggebracht naar 0,5%
jongeren in de zomer-
ROC, AOC
ROC/AOC
Geen
periode, keuzebegeleiding, plaatsing
75
22
23
Zorg - Ad-
alle jongeren op vo
deelnemen aan de bij-
leerplicht, RMC
zeer positief, 96% van de
vies-teams
en mbo wiens
eenkomsten van de
trajectbegelei-
jongeren die zijn bespro-
schoolcarriere wordt
ZAT's en deelname
ders
ken in een ZAT bleven
bedreigd
aan de sturing
Geen
binnen het onderwijs.
Invoering
Verbeteren van de
In verband met de be-
Regionaal Bu-
De resultaten
nieuw regi-
leerlingenadmini-
perkingen van het hui-
reau Leerling-
zullen in het
stratiesys-
stratie.
dige administratiesys-
zaken: leer-
schooljaar
teem (Sub-
teem, is gekozen voor
plicht, kwalifi-
2009/2010 moe-
regio
een nieuw systeem,
catieplicht en
ten blijken.
RBL/RMC
met meer mogelijkhe-
RMC
Schagen)
den voor een nauwkeurige leerlingenadministratie.
24
Alkmaar
AKA deelnemers
m.b.v. vakmentor ex-
Winkelstad
ROC Horizon College, vestiging Alkmaar
€ 9,000.-
ROC Horizon
19 deelnemers zijn inge-
tra ondersteuning bie-
College, Kennis-
stroomd, 16 hebben hun
den tijdens de stages
centrum Handel,
AKA diploma, binnen re-
bij winkeliers in de
Winkeliers in de
latief korte tijd gehaald
binnenstad
binnenstad Alk-
waarvan 8 de hele stage
maar, RMC
in dit project stage hebben gelopen
24
Preventie-
eindexamenleerlin-
De risicoleerlingen die
VO scholen RMC
Aantal aangemelde risi-
project
gen vmbo woonach-
gemeld zijn door de
functie, ROC
coleerlingen voor de zo-
overstap
tig in Noord Kenne-
decanen extra onder-
Horizon College,
mervakantie was 13.5%,
vmbo- mbo
merland
steuning bieden in de
UWV werkbedrijf
na de actie is dat terug-
Geen
zomervakantie bij de
gebracht tot minder dan
overstap naar het MBO
1% d.w.z. van 219 risicojongeren naar 16.
24
Buffergroep
ll. van het VO met
extra ondersteuning
scholen VO,
16 leerlingen hebben ge-
zware psychische
bieden binnen het
Psychiatrisch
bruik gemaakt van de
problematiek
REC4 gedurende de
behandelcen-
buffergroep, 9 leerlingen
wachttijd tussen ob-
trum Triversum,
zijn vervolgens inge-
servatieperiode en de
REC4 school De
stroomd bij Triversum, 1
behandelperiode
Spinaker, RMC
is terug gegaan naar het
25.000 euro
VO en 6 zitten nog in het project
76
26
Zorgloket
leerlingen van de
bespreken en eventu-
samenwerkings-
leerlingen worden getest
scholen die zijn aan-
eel testen van proble-
verband vo/svo
en evt. geplaatst op bijv.
gesloten bij het sa-
matische leerlingen.
leidse regio
spijbelop-
menwerkingsver-
Een aantal hiervan
vang/reboundvoorziening
band vo/svo leidse
dreigt uit te vallen
De Witte Poort, waarna
n.v.t.
regio
ze weer terug kunnen naar de school van herkomst of doorstromen naar een ROC
26
Workskills
WorkSkills is een
WorkSkills is een trai-
geen. Het pro-
alle onderwijsin-
182 deelnemers in
training die wordt
ningsprogramma ge-
gramma is in
stellingen in de
schooljaar 2008-2009.
gegeven aan:
richt op het optimaal
2009 gefinan-
RMC regio, Ons
140 deelnemers (77 %)
- Jongeren tussen
gebruik maken van de
cierd uit de
Platform, Jonge-
gaan naar
16 en 23 jaar inge-
eigen mogelijkheden
subsidies on-
renloket, RBL,
/hervatten/vervolgen
schreven bij het
en de kans op het vin-
derwijspro-
RMC, uitvoer-
(nieuwe) opleiding
Voortgezet Onder-
den van een passende
gramma's VSV
der: ROC Leiden
21 deelnemers (11,5%)
wijs (VO) en het
opleiding en/of baan
en een gedeel-
vinden werk, een groot
Middelbaar beroeps
te vergroten. Het trai-
te uit het w-
aantal met interne oplei-
Onderwijs (MBO
ningsprogramma is
deel van de
ding
ROC) in leiden en
uniek dankzij de we-
gemeente Lei-
12 deelnemers (6,6%)
Duin en Bollen-
tenschappelijke onder-
den.
onbekend
streek, die mogelijk
bouwing.
9 deelnemers (4,9%)
voortijdig de
anders
school/opleiding v 27
Verzuim-
jongeren die nog
Scholen melden dmv
is inbegrepen
meldingen
een schoolinschrij-
het digitaal verzuimlo-
in RMC tra-
dingen zijn er 34 jonge-
ving hebben maar
ket jongeren aan die
jectbegeleiding
ren die weer naar school
zorgwekkend ver-
niet komen opdagen.
gaan en 20 die nog in
zuim vertonen
Dmv het inzetten van
behandeling zijn bij het
opsporingen en evt.
RMC
ROC's, VO, RMC
Van de 54 verzuimmel-
begeleiding kan de jongeren weer terug geleid worden naar school. 27
Klasklus
jongeren van 12 tot
Klas Klus is een modu-
18 jaar
le bedoeld voor klas-
25000
CTVS, Stek
0
sen waarbij de interactie in de klas als negatief wordt gekwalificeerd. In samenwerking met de klas en docent worden doelen gesteld om samen te komen tot een positieve communicatie.
77
28
Woonbege-
Jongeren die vorm
70.000 reser-
Gemeente,
Er wordt een sluitende
leiding
van begeleid wonen
vemiddelen
zorginstelling,
aanpak opgezet waarbij
(SMC Zoe-
nodig hebben zodat
RMC-
woningbouwcor-
er sprake is van een in-
termeer)
ze niet uitvallen op
Haaglanden
poraties, ROC
tegrale aanpak door de
school of op hun
deelnemende instanties.
werk. Dagbesteding
Doel is 40-45 plekken te
en begeleiding zijn
realiseren. Nog te vroeg
voorwaarde voor
om resultaten te benoe-
verkrijgen woon-
men.
ruimte. 28
Tienermoe-
Vrouwen die voor
Sluitende aanpak tie-
Reguliere mid-
Jongerenloket,
Geintegreerde aanpak en
ders (SMC
hun 21e moeder zijn
nermoeders door hen
delen RMC
afdeling Wonen,
beschikbaarheid voorzie-
Delft)
geworden.
een totaalpakket aan
Inkomen, Zorg.
ningen.
ROC Mondriaan
Toename verzuimmeldin-
voorzieningen te bieden. 28
100% ver-
Alle deelnemers van
Inhuur kwartiermaker
zuimaanpak
ROC Mondriaan
voor 2 jaar om alle
gen en afname schooluit-
(SMC Den
medewerkers bij het
val
Haag)
ROC te instrueren en
Geen
te motiveren de verzuimregels toe te passen 29
VOMBO-
VMBO'ers uit 4e
Warme overdracht
Scholen VO,
Betere aansluiting vm-
Basis Kader
leerjaar BBL, KBL en
leerlingen naar het
MBO, Steunpunt
bo/mbo, tijdige aanpak
(ZHE)
GL
MBO. Opzet van een
Onderwijs,
bij geen keuze, afspra-
regionaal excell be-
Leerplicht, Sa-
ken met MBO over terug-
stand dat door alle
menwerkings-
koppeling. Eerdere mel-
scholen wordt gehan-
verband VO en
ding bij steunpunt On-
teerd, waarvan de
externe deskun-
derwijs ZHE voor traject-
plaatsing van de jon-
dige
begeleiding. Minder VSV-
geren op het MBO kan
ers.
worden geregistreerd. 29
Overstap
Eindexamen leerlin-
Preventief RMC pilot
€ 24.796,63
De Jonge Krijger
Bijna alle leerlingen zijn
actie vmbo-
gen vmbo van het
project: eindexamen-
(incl. btw)
(uitvoerder),
doorgestroomd naar het
mbo
Gemini College te
leerlingen vmbo bege-
Gemini College
MBO. Van 8 van de 187
(RZ&O)
Ridderkerk
leiden bij inschrijven
(decaan vmbo)
leerlingen is niet bekend
op het MBO. In de zo-
en LP Ridder-
wat ze nu doen (geen
mer nabellen of ieder-
kerk.
contact gekregen)
een is aangenomen en in september nogmaals bellen of alle leerlingen gestart zijn.
78
29
VMBO'ers
Begeleiden en vol-
€ 20.000,- vanuit VSV
Scholen vo,
Betere aanslui-
uit 4e leer-
gen bij keuze ver-
convenantsmiddelen.
mbo, steun-
ting vmbo/mbo,
jaar
volg opleiding mbo,
punt Jongeren,
tijdige aanpak
in september actief
leerplicht en
bij geen keuze,
opsporen van leer-
Decanen Ad-
afspraken met
lingen die niet zijn
vies Team
MBO over te-
aangekomen (no-
0
rugkoppeling
show actie) 31
Preventieproject
vmbo-
adm. controle aan-
examenkandidaten
komst leerlingen op
geen
vo-scholen,
alle deelnemers zijn in
ROC's en RMC
beeld, weinig schooluit-
vervolgonderwijs; per-
val
soonlijke benadering van risicoleerlingen vanaf juni 32
33
33
Preventie-
VMBO-leerlingen die
Zorgdragen voor 100%
Inzet perso-
project VO -
doorstromen naar
overgang van VMBO
neel in uren.
MBO
het MBO
schoolverlaters naar
Niet verder
het MBO
doorberekend.
Vier keer per jaar
1000,-
RMC-
VO-leerlingen
VO, MBO, RMC
2007/2008: 95 % geplaatst in MBO
4 VO-scholen, 2
Betere stroomlijning van
verwijs-
Zeeuws-Vlaams werk-
PRO-scholen,
de netwerksamenwerking
commissie
procesoverleg tussen
Jeugdreclasse-
en uitvalsreductie
de leerplichtambtena-
ring, Algemeen
ren/RMC-functie en de
Maatschappelijk
scholen voor voortge-
Werk, LPA's uit
zet onderwijs en prak-
de drie gemeen-
tijkonderwijs. Hierin
ten, 4 RMC-
nemen ook een aantal
trajectbegelei-
essentiele zorgaanbie-
ders, RMC-
ders deel.
coördinator.
Preventie-
Jongeren die rond
Het preventieproject
De vier VO-
Er vindt vrijwel geen uit-
project
de zomerperiode de
Zeeland organiseert de
scholen in
val meer plaats in de
Zeeland
overstap van VMBO
samenwerking van
Zeeuws-
overgangsmaanden au-
naar MBO maken.
VMBO-scholen en
Vlaanderen,
gustus-september (min-
ROC’s in eerste instan-
ROC Wester-
der dan 10 leerlingen).
tie onder regie van de
schelde, de
RMC-/leerplichtfunctie
leerplichtambte-
van de gemeente.
naren en de
Daardoor worden risi-
RMC-functie.
10.000,-
cojongeren gevolgd en begeleid tijdens de overgangsperiode tussen het VO
79
33
Begeleiding
Potentiële VSV-ers
Begeleiden van poten-
RMC-functie,
Meer leerlingen worden
preventieve
in het voortgezet en
tiële VSV-ers als ex-
vier Zeeuws-
behouden voor het on-
VSV-ers in
praktijkonderwijs.
terne/neutrale partij
Vlaamse VO-
derwijs (meting per ko-
als aanvulling op de
scholen.
mende schooljaar inge-
het VO
100.000,-
interne zorgstructuur
richt).
van de school. 34
Verzuimco-
VMBO leerlingen
ordinator
functionaris binnen
geen
school
vmbo school
aandacht verzuim binnen
Breda
school; accuraat optre-
VO (LMC
den en lik op stuk; bin-
Breda)
nen beeld op risicoleerlingen en vmbo geslaagden vooralsnog vsv-er
34
buurtnet-
buurtnetwerk: 12-
buurtnetwerk: 6 weke-
buurtnetwerk:
buurtnetwerk:
buurtnetwerk: Betere
werk 12+
23 jarigen; ZAT:
lijks overleg; ZAT: 6
ja; ZAT: geen
VO, politie,
info jongeren en vroeg-
en ZorgAd-
zorg leerlingen VO-
wekelijks casusbe-
maatschappelijk
tijdig signalering; ZAT:
viesTeam
school
spreking
werk, MEE en
idem
(LMC Bre-
leerplicht; ZAT:
da)
leerlingbegeleider en zorgcoordinator
34
Jeugdpre-
10-23 jarigen
ambulent hulpverle-
geen
Zuidwester
Beter beeld van pro-
ventieplan
ningsaanbod jongeren
jeugdhulpverle-
bleemjongeren en vroeg-
(LMC Moer-
en ouders
ning
tijdige signalering bij
dijK) 35
jongeren
Leerplicht-
Leerlingen in het VO
Leerplichtambtenaren
ambtenaren
en het MBO
op school
82000
Het team leer-
Project verkeert nog in
spenderen een aantal
plicht, de scho-
beginstadium. Een evalu-
dagdelen per 2 weken
len voor het VO
atie zal uitsluitsel geven
op scholen voor het
en het MBO.
nadat het project een
VO en MBO. 37
Beschrijven
Leerplichtambtena-
Leerplichtambtenaren
werkpro-
ren en RMC traject-
en RMC trajectbegelei-
cessen voor
begeleiders.
ders werken conform
leerplicht
schooljaar heeft gelopen. nvt
Subregio Hel-
Uniforme werkwijze en
mond / Peelland
registratie
dezelfde wijze.
en RMC 38
Het preven-
Jongeren die onder-
Individuele coachings-
Jongeren, leer-
Meer jongeren blijven
tief bemid-
wijs volgen maar
gesprekken, gesprek-
plichtambtena-
binnen het onderwijs en
delen van
door allerlei proble-
ken met jongeren, ou-
ren, RMC consu-
behalen uiteindelijk een
jongeren
men dreigen struc-
ders en onderwijs, in-
lenten, scholen
startkwalificatie. Het
tureel uit te vallen
zet diagnostische in-
VO en MBO,
aantal preventief bege-
en/of het risico lo-
strumenten
UWV Werkbe-
leidde jongeren bedroeg
pen vanuit het VM-
drijf, re-
25.
BO niet door te
integratiebe-
stromen naar het
drijf, ouders
MBO
80
38
Netwerk
Jongeren van 12 tot
Maandelijks overleg
Bureau Jeugd-
Betere afstemming van
12+, Zor-
23 jaar met proble-
waarbij informatie
zorg, Algemeen
individuele trajecten
goverleg,
men binnen de ver-
over jongeren wordt
Maatschappelijk
doordat de partijen over
Vangneto-
schillende leefter-
uitgewisseld en de tra-
werk (jonge-
meer relevante informa-
verleg
reinen.
jecten op elkaar wor-
renwerk), leer-
tie beschikken.
den afgestemd.
plicht, RMC, regisseur jeugdzorg, De Raad voor de Kinderbescherming, Politie, Halt, GGD en Jeugdreclassering.
38
Het preven-
Jongeren die onder-
Individuele coachings-
Jongeren, leer-
Meer jongeren blijven
tief bemid-
wijs volgen maar
gesprekken, gesprek-
plichtambtena-
binnen het onderwijs en
delen van
door allerlei proble-
ken met jongeren
ren, RMC consu-
behalen uiteindelijk een
jongeren
men dreigen struc-
en/of ouders en on-
lenten, school,
startkwalificatie. In de
tureel uit te vallen.
derwijs, inzet diagnos-
UWV Werkbe-
subregio Venray. In
tische instrumenten
drijf, re-
Roermond zijn 117 leer-
integratiebe-
lingen preventief bemid-
drijf, ouders
deld in het schooljaar 2008-2009. zijn 10 jongeren preventief bemiddeld. In Weert zijn 33 jongeren preventief bemiddeld.
38
Mentorles-
2e klassers VO & 1e
Naast voorlichting aan
Onderwijsinstel-
Meer bekendheid van
sen op het
klassers MBO
ouders en leraren wor-
lingen &
leerplicht bij leerlingen &
den door de
RMC/leer-
onderwijsinstellingen.
RMC&Leerplichtconsule
plichtconsulen-
Actief handhavingsbeleid
nten van de gemeente
ten gemeente
wordt opgestart nadat
Roermond jaarlijks alle
Roermond
mentorlessen gegeven
MBO
2e klassers (VO) en 1e
zijn.
klassers (MBO) voorgelicht in zogenaamde mentorlessen. Op verzoek van een onderwijsinstelling worden ook
81
39
Zomeractie
Risico-overstappers
In de zomervakantie
RBL, alle VO-
153 risico-overstappers
van VO naar MBO
worden de gemelde
scholen, de rec-
zijn gemeld en alle jon-
risico-overstappers
4 school en het
geren zijn in beeld.
begeleid met hun
ROC.
Doorgestroomd naar on-
53.669,--
overstap.
derwijs is 79%, in begeleiding bij leerplicht of rmc 12%, werkend 1% en verhuisd/overgedragen naar andere regio 8%.
39
Klassencon-
Deelnemers MBO
troles
Aanwezigheid contro-
mentoren, do-
minder verzuim en snel-
leren tijdens lesuren
centen, zorgme-
lere signalering risicovol
dewerkers, op-
gedrag
leidingscoordinatoren ROC en casemanager RMC functie 39
Voorlichting
Leerlingen deelne-
leerlin-
mers en mentoren.
Gastlessen
gen/deelne
mentoren en
meer bewustzijn bij de
rmc casemana-
doelgroep inzake het be-
ger
lang van de
mers on-
(start)kwalificatie
derwijs 39
voorlichting
onderwijsgevend en
presentatie tijdens
onderwijsinstel-
meer aandacht voor risi-
(onderwijs-
administratief per-
personeelsvergaderin-
lingen en RMC
coleerlingen
gevend)
soneel
gen
functie
personeel onderwijsinstellingen
82
36
onderzoek
a
vsv-ers 18-
vsv-ers 18-23 jaar
in beeld brengen da-
vsv-ers, RBL,
inzicht in daginvulling
ginvulling
T.O.M.
van deel van 595 vsv-ers
23 jaar
36
Wekelijks
Nieuwe inwoners
Iedere week screening
Leerplicht/RMC
Snel reageren. Absoluut
a
actie op
van 's-
van alle nieuwe inwo-
en afd. Burger-
verzuim wordt terugge-
koppelen
Hertogenbosch tot
ners van 's-
zaken
drongen. Voortijdig
GBA - abso-
23 jaar
Hertogenbosch tot 23
schoolverlaters beter in
luut ver-
jaar op inschrijving op
beeld. Overigens gaat
zuim/vsv
een school en bezit
het vaak om "valse mel-
startkwalificatie. Bij
dingen": jongeren staan
ontbreken hiervan,
toch ingeschreven maar
volgt een gesprek.
de inschrijving is nog niet binnen of ze blijken toch een startkwalificatie te hebben.
36
trajectbege-
vsv-ers proberen te
actieve benadering
€ 11.800,00
trajectbegelei-
over het algemeen is zo-
a
leiding
leiden tot een start-
door de trajectbege-
aan formatie
der, cwi-roc-
wel de jongere als zijn
kwalificatie al niet
leider dmv aanschrij-
voor de tra-
uwv
ouder positief over deze
samen met werk
ven, bellen, huisbe-
jectbegeleider.
directe manier van bena-
zoek
Individuele
deren. 75% van de vsv-
kosten te den-
ers wil graag trajectbe-
ken aan test
geleiding
o.i.d.. Daarnaast zijn er administratieve kosten Aboutaleb-
Leerlingen van AKA
Traject om leerlingen
gelden
Drenthe College en
structuur en ritme te
PRO Assen die drei-
leren en het aanleren
gen uit te vallen
van basale werkne-
omdat ze bepaalde
mersvaardigheden
n.v.t.
RMC/LP/VSO/MB
Dreigende uitvallers wor-
O/OCW
den binnen boord gehouden.
vaardigheden missen om op stage te gaan.
83
Verzui-
Leerlingen van het
In de aanpak van ver-
Uit de extra
maanpak op
ROC van Amster-
zuim op het ROC wer-
middelen voor
dingen van het ROC is
ROC loopt
dam, Gooi en Vecht-
ken leerplichtambtena-
de kwalifica-
gestegen van 46 vorig
door tot 23
streek
ren en rmc trajectbe-
tieplicht heeft
jaar naar 178 dit school-
geleiders van het RBL
het RBL vorig
jaar. Dit betekent dat we
nauw samen. Om po-
jaar 3,5 extra
in staat zijn veel eerder
tentiële vsv’ers zo
fte struktureel
actie te ondernemen om
vroeg mogelijk op het
ingezet om
schoolverzuim te stop-
spoor te komen, wordt
o.a. de ver-
pen.
geen onderscheid ge-
zuimaanpak op
maakt tussen leer-
het ROC te in-
plichtige/ kwalificatie-
tensiveren.
jaar.
RBL en ROC
Het aantal verzuimmel-
plichtigen. Multi-
Leerlingen vanaf 16
Ketenafstemming en
RMC, MEE, Re-
Snelle informatie over-
Disciplinair
jaar zonder start-
preventief inventarise-
giocollege, Soci-
dracht en afstemming
team
kwalificatie, oplei-
ren welke zorghulp
ale Dienst,
binnen de keten onder-
ding en/of werk
voor een jongeren
Maatschappelijk
wijs, arbeid, inkomen en
naast werk of oplei-
werk, BJZ, Ren-
zorg om te bekijken wel-
ding noodzakelijk is en
tree, UWV-
ke hulp of welke trajec-
dit organiseren.
Werkbedrijf,
ten er nodig zijn om jon-
Activa
gere binnen boord te
NVT
houden.
84
Research voor Beleid Bredewater 26 Postbus 602 2700 MG ZOETERMEER tel: 079 3 222 222 fax: 079 3 222 212 e-mail:
[email protected] www.research.nl
85