Analyse RMC-effectrapportages

Analyse RMC-effectrapportages 2009-2010

Eindrapport

Een onderzoek in opdracht van het Ministerie van OCW Johan Bokdam Gerard Volker Projectnummer: B3847

Zoetermeer, 14 juni 2011

De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Research voor Beleid. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van Research voor Beleid. Research voor Beleid aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.

2

Inhoudsopgave

1

2

3

4

5

6

7

Inleiding

5

1.1

Voortijdig schoolverlaten

5

1.2

RMC-effectrapportages

6

1.3

Onderzoeksvragen en opzet van het onderzoek

6

Samenwerking en regionale netwerken

9

2.1

Deelname gemeenten en scholen aan netwerk

9

2.2

Melden

2.3

Samenwerking

9 10

Inzet van middelen

13

3.1

Inzet rijksbijdrage RMC-functie

13

3.2

Good practices

14

3.3

Versterking leerplicht en kwalificatiefunctie

14

Begeleiding en herplaatsingen

17

4.1

Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters

17

4.2

Aantal herplaatsingen

17

4.3

Bestemming begeleide voortijdig schoolverlaters

20

4.4

Discussie

21

Functioneren RMC-regio’s

23

5.1

Functioneren RMC binnen convenant

23

5.2

Voortgang maatregelen convenant

27

5.3

Goede voorbeelden van projecten bij maatregelen

28

5.4

Barometer RMC-functie

30

De relatie tussen functioneren en presteren

33

6.1

Opzet van de analyse

33

6.2

Herplaatste vsv’ers

34

6.3

Gemiddelde score barometer RMC-functie

34

Knelpunten en succesfactoren

37

7.1

Melding en registratie van verzuim

37

7.2

Trajectbegeleiding en herplaatsing

38

7.3

Samenwerking en coördinatie

39

7.4

Preventie

41

7.5

Conclusie

42

Bijlage 1 Kerncijfers per regio

49

Bijlage 2 Barometerscore per vraag per regio

51

Bijlage 3 good practice projecten

53

3

4

1

Inleiding

1.1

Voortijdig schoolverlaten

Sinds 1995 voert de overheid een actief beleid ter bestrijding van het voortijdig schoolverlaten. In dit verband wordt onder voortijdig schoolverlaten verstaan het beëindigen van de schoolopleiding door jongeren onder de 23 jaar zonder het behalen van een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt. Bij de uitvoering van het overheidsbeleid ligt de nadruk op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (de preventieve aanpak) en op de inzet van maatwerk en trajectbegeleiding voor jongeren die voortijdig schoolverlater (vsv-er) zijn geworden (de curatieve aanpak). Ook voor het huidige en voorgaande kabinetten is het voorkomen en tegengaan van schooluitval een prioriteit waarvoor extra middelen worden ingezet. Het uiteindelijke doel van het kabinet is het aantal voortijdig schoolverlaters verder te laten dalen tot 35.000 in schooljaar 2010-2011. Recent heeft het nieuwe kabinet een nieuwe doelstelling geformuleerd om het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters verder terug te brengen tot 25.000 in 2016. RMC-wet Op 1 januari 2002 is de ‘Wet houdende regels inzake regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten’, kortweg de RMC-wet, in werking getreden. Deze voorziet in een wettelijke basis voor het beleid ten aanzien van voortijdig schoolverlaten. De wet verplicht scholen voortijdig schoolverlaters aan de gemeente te melden en verplicht gemeenten deze voortijdig schoolverlaters te registreren. Ook is in de wet opgenomen dat in elk van de 39 ingestelde RMC-regio’s één gemeente de regionale regievoerder is bij de aanpak van het voortijdig schoolverlaten. Deze regionale contactgemeente heeft de taak een netwerk te vormen van regionale instellingen die er samen voor kunnen zorgen dat aan de aangemelde voortijdig schoolverlaters ondersteuning, begeleiding en een maatwerk- (of leer)traject wordt aangeboden. Belangrijke regionale partijen zijn de scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, de instellingen op het terrein van arbeid, de jeugdzorg, de gemeentelijke onderwijsdiensten en politie/justitie. Gemeenten zijn verplicht voortijdig schoolverlaters trajectbegeleiding te bieden naar onderwijs zodat zij alsnog een startkwalificatie kunnen halen. RMC’s zijn ook actief in het aanbieden van advies en maatwerk aan jongeren die overwegen de opleiding voortijdig te verlaten. Aan de basis van deze taken ligt een registratiesysteem van voortijdig schoolverlaters. Convenanten en onderwijsprogramma’s De staatssecretaris van onderwijs heeft tussen december 2007 en juli 2008 in alle 39 RMCregio’s convenanten getekend met onderwijsinstellingen en contactgemeenten gericht op het verminderen van het aantal schooluitvallers. Elke onderwijsinstelling committeert zich in het convenant aan een afname van het aantal voortijdig schoolverlaters met 40 procent in vier jaar. Daar tegenover staat een financiële ‘bonus’ voor elke verminderde uitvaller.

5

Als extra stimulans om de convenantsafspraken te halen stelt OCW sinds 2008 aanvullende subsidie beschikbaar voor onderwijsprogramma’s in het VO en MBO. De onderwijsprogramma’s voor 2008 en 2009 richten zich onder andere op het terrein van verzuimbeleid, loopbaanbegeleiding, zorg, overgang vmbo naar mbo, opvangklassen en meer instroommomenten in het mbo. Een contactschool dient een aanvraag in, namens alle convenantpartners in een regio. In de vier grote steden zijn de contactgemeenten de aanvragers. De toegenomen aandacht voor schooluitval en de genomen maatregelen lijken vruchten af te werpen. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters daalt al een aantal jaar. Bedroeg in 2002 hun aantal nog meer dan 70.000, in 2004 was dit 60.500 en in 2008-2009 was het teruggelopen tot 41.785. De voorlopige cijfers van DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) over schooljaar 2009-2010 geven aan dat het aantal nieuwe vsv’ers gedaald is tot onder de 40 duizend. Het zal moeten blijken of deze afname sterk genoeg doorzet om de doelstelling van 35.000 nieuwe voortijdig schoolverlaters in het (nu lopende) schooljaar 2010-2011 te halen.

1.2

RMC-effectrapportages

In de RMC-wet is vastgelegd dat de 39 contactgemeenten jaarlijks een effectrapportage indienen, die inzicht biedt in de kwalitatieve en kwantitatieve ontwikkelingen in de regio ten aanzien van het bestrijden van het voortijdig schoolverlaten. De rapportage richtte zich eerst voornamelijk op het verzamelen van beleidsinformatie over aantallen uitvallers. Sinds 2008 is de rapportage meer een instrument voor de gemeenten om de doeltreffendheid en doelmatigheid van hun aanpak van voortijdig schoolverlaten (en op termijn de uitvoering van de leerplichtwet) te toetsen en onderling te vergelijken. Sinds het rapportagejaar 2008/2009 is het rapportagemodel aangepast naar aanleiding van opmerkingen uit de regio’s. De inrichting van deze effectrapportage is voorgeschreven door het Ministerie van OCW in de Uitvoeringsregeling RMC-functie voortijdig schoolverlaten. De gevraagde informatie heeft betrekking op: de deelnemende gemeenten en instellingen de breedte van de samenwerking en het netwerk de inzet van middelen de manier waarop uitvallers gevolgd en geholpen worden knelpunten en good practices in de uitvoering.

1.3

Onderzoeksvragen en opzet van het onderzoek

Het Ministerie van OCW heeft Research voor Beleid, net als het afgelopen jaar, gevraagd een analyse te maken van de effectrapportages. Doel van dit onderzoek is het verzamelen, samenvoegen en inhoudelijk analyseren van de regionale rapportages tot een landelijk beeld. Het ministerie moet zo inzicht krijgen in de resultaten van het beleid en waar mogelijk tussentijds kunnen bijsturen. Daarnaast kunnen de regio’s de resultaten gebruiken voor onderlinge benchmarking.

6

Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van de volgende onderzoeksvragen: 1 Wat zijn de kwantitatieve resultaten ten aanzien van de onderwerpen die aan de orde komen in de effectrapportages? 2 Wat zijn de kwalitatieve resultaten ten aanzien van de onderwerpen die aan de orde komen in de effectrapportages? 3 Welke verschillen zijn er in de tijd en tussen regio’s waar te nemen 1 ? 4 Welke samenhang is er tussen de prestaties van de regio’s zoals die uit de meest recente BRON-cijfers komen en het functioneren van de regio zoals aangegeven in de RMCeffectrapportages? 5 Welke beleidsmatige conclusies leveren bovenstaande vragen op over de bestrijding van het voortijdig schoolverlaten? Deze onderzoeksvragen worden aan de hand van de onderdelen van de effectrapportage in de volgende hoofdstukken behandeld.

1

Zie Bokdam e.a. (2010) Analyse RMC-effectrapportages 2008-2009, Research voor Beleid, Zoetermeer, Roelofs e.a. (2009) Analyse RMC-effectrapportages 2007-2008, KBA, Nijmegen en Bokdam (2008) RMCanalyse 2007, voortijdig schoolverlaten en RMC-functie 2006/2007, Research voor Beleid, Zoetermeer.

7

8

2

Samenwerking en regionale netwerken

De regionale contactgemeente heeft de taak een netwerk te vormen van regionale instellingen die er samen voor zorgen dat de aangemelde voortijdig schoolverlaters ondersteuning, begeleiding en een maatwerk- (of leer)traject krijgen aangeboden. Belangrijke regionale partijen zijn de scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, de instellingen op het terrein van werk en inkomen, jeugdzorg en jeugdhulpverlening, de gemeentelijke onderwijsdiensten en politie en justitie. Dit hoofdstuk biedt inzicht in de stand van zaken van deze netwerkvorming.

2.1

Deelname gemeenten en scholen aan netwerk

Alle gemeenten - op één na - nemen deel aan de RMC-netwerken. In de regio Zuid-Limburg is een gemeente nog niet aangesloten bij de regionale RMC-functie. Deze gemeente heeft gekozen eerst de leerplichtformatie op te hogen. Men is nu in overleg met het Regionaal Bureau Leerplicht over de invulling van de RMC-functie. Alle reguliere (bekostigde) onderwijsinstellingen nemen deel aan de regionale netwerken. Net als vorig jaar geeft een regio aan dat een schoolvestiging ervoor kiest deel te nemen aan het netwerk van de hoofdvestiging. Twee regio’s geven aan dat particuliere scholen of opleidingen niet participeren in het RMC-netwerk.

2.2

Melden

Scholen hadden de wettelijke plicht om voortijdige schoolverlaters te melden aan de gemeente of bij een regionaal meldpunt. Daarnaast gaven ze in- en uitschrijvingen door aan de IB-groep. Vanaf 1 augustus 2008 is er één landelijk loket verzuim en VSV (vanaf hier ‘verzuimloket’) operationeel, waarbij alle onderwijsinstellingen hun verzuiminformatie en in- en uitschrijvingen aan DUO melden. DUO zorgt er dan voor dat deze meldingen worden doorgestuurd aan de betrokken gemeenten of RMC’s. Vorig jaar gaven 13 van de 39 regio’s aan dat er scholen waren die nog niet melden of niet volledig melden. Dit jaar zijn er nog maar vier regio’s die aangeven dat er scholen zijn die niet, incidenteel of niet volledig melden. Deze regio’s stellen dat dit voornamelijk te maken heeft met de interne administratie en organisatie van de ROC’s in de regio. Een van die regio’s constateert dat er een “redelijk verschil” zit tussen het “aantal daadwerkelijke meldingen en uitvallers die via een ander kanaal binnenkomen”. Een ander stelt: “Ze weten vaak administratief niet dat een leerling niet meer op school aanwezig is. Leerlingen worden door mentoren weggestuurd zonder af te melden.” Een aantal regio’s geeft aan dat de particuliere scholen niet melden, omdat ze niet zijn aangesloten op het digitale verzuimloket van DUO (voorheen IB-groep). Hier worden lokaal oplossingen voor gezocht: “Niet aangesloten op de IB-route, wel wordt gewerkt om verzuim en uitval te laten melden met een digitaal systeem.”

9

Een regio geeft aan dat het voor RMC en leerplicht lastig is om contacten met scholen en ROC’s buiten de regio te onderhouden.

2.3

Samenwerking

Naast de deelname in de netwerken en het wettelijk verplichte melden is gevraagd met welke partijen uit het netwerk de samenwerking goed loopt en leidt tot resultaten. Alle regio’s geven meerdere voorbeelden van partijen waar de samenwerking goed mee loopt. Dit zijn in grote lijnen dezelfde als vorig jaar. Meest genoemd zijn onderwijsinstellingen, zowel individuele als gezamenlijk. In bijna elke subregio is het contact met de scholen goed. Dit loopt van het melden van en aanpakken van verzuim, samenwerking bij de zorgstructuur (ZAT’s), samenwerking bij overstap vmbo-mbo projecten tot samenwerking bij plusvoorzieningen. Opvallend is dat dit jaar VO en MBO instellingen even vaak worden genoemd. De afgelopen jaren liep de samenwerking met de ROC’s nog achter bij die in het VO. Op dat punt lijkt in alle regio’s vooruitgang te zijn geboekt. Ook met gemeentelijke sociale diensten en het UWV Werkbedrijf verloopt de samenwerking goed. In veel regio’s werken ze met de RMC samen in jongerenloketten of leerwerkloketten. Ook als het niet zo wordt genoemd, is er vaak sprake van een “integrale aanpak van jeugdwerkloosheid en VSV/RMC”. Dit voorkomt overbodige doorverwijzingen, leidt tot snellere toeleiding en tot meer plaatsingsmogelijkheden. Wel geeft een regio aan dat “de WIJ en het actieplan jeugdwerkloosheid kan leiden tot druk om zo snel mogelijk naar werk uit te stromen i.p.v. een duurzame plaatsing op onderwijs of werk in combi met scholing”. Ook met (jeugd)zorg instellingen en welzijnsorganisaties verloopt de samenwerking steeds beter. Een derde van de subregionale rapportages geeft dit aan. De rapportages noemen daarbij specifiek het afstemmen van inzet via de zorgadviesteams of in casusoverleggen. Tot slot wordt de samenwerking tussen leerplicht, RMC en RMC’s in de regio regelmatig genoemd (13 maal), net als de samenwerking met politie, justitie en OM (10), werkgevers (6) en met de samenwerkingsverbanden VO (5 maal). 11 van de 39 regio’s melden geen partijen waarmee de samenwerking niet goed loopt. De 28 andere regio’s geven een of meer partijen aan waarmee de samenwerking nog moet verbeteren. De meest genoemde knelpunten zijn in volgorde van aantal vermelding: 12 regio's noemen als specifiek knelpunt de samenwerking met het UWV Werkbedrijf. Aspecten die hierbij worden genoemd zijn geen expliciete aandacht voor jongeren, er wordt geen formatie geleverd, de samenwerking loopt stroef door het gebrek aan lokale beslismacht en landelijke targets en budgettering en het UWV heeft andere doelstellingen. Enkele regio's geven aan dat het UWV geen passend werk of leer-werktrajecten heeft voor jongeren. Ook de doelstellingen vanuit SZW rondom jongeren aan het werk, werken in een aantal regio's belemmerend.

10

Een ander aandachtspunt is de aandacht voor verzuim bij docenten, de uitvoering van verzuimbeleid in scholen (tijdig en volledig melden) en de zorgstructuur binnen MBOinstellingen. 12 regio's constateren hier nog steeds problemen, al ziet men wel vooruitgang het afgelopen jaar. Een ander knelpunt is dat mbo-instellingen bijna geen leerlingen tussentijds aannemen, waardoor herplaatsen moeilijk is. Samenwerking met bedrijfsleven gericht op stageplekken, BBL plekken en leerwerktrajecten Wachtlijsten en stroperige procedures voor diverse vormen van vrijwillige en geïndiceerde jeugdhulpverlening Lokale samenwerking en afstemming met veiligheidshuizen veiligheid en met name de CJG’s / zorgnetwerk en partners in de verwijsindex wordt door een aantal regio’s genoemd. Intakestop van REC cluster 4 scholen. “Wat ik merk zowel bij gemeenten als bij het onderwijs is moeite met de veelheid aan ontwikkelingen; CJG's, jongerenloketten, Veiligheidshuis, etc. Wat moet je nu waar bespreken en ook angst dat de opgebouwde zorgstructuur in de vorm van de ZAT's daarbij onder druk komt te staan.” “In het algemeen kan de samenwerking met instanties die werken met/voor jongeren beter. Het zou goed zijn als instanties wat meer geen denken vanuit de klant i.p.v. regelgeving, eigen belangen, budgetten, verantwoording afleggen etc.” 21 van de 39 RMC-regio’s zijn tevreden over het netwerk, er zijn geen partijen waarmee de samenwerking ontbreekt. De overige regio’s geven aan dat ze samenwerking met de volgende partijen vooralsnog ontbreekt: Particulier onderwijs Jongerenwerkers en buurtmoeders, als outreachende partners voor RMC, die vaak weten wie er thuis zit. “Medewerkers van welzijnsorganisaties en zeker jongerenwerkers werken over het algemeen outreachend en hebben jongeren in beeld en vooral zij hebben contact met jongeren. Zij kunnen een goede schakel vervullen tussen vsv-ers en leerplicht/RMC.” Schuldhulpverlening Hulpverlening voor volwassenen en jongeren boven de 18. MEE en hulpverleners gespecialiseerd in de toeleiding naar werk of schooling van jongeren met Wajong, WIA of indicatie scholingsbelemmering “Voor de groep jongeren met een cognitieve beperking en voor de wsw-jongeren is er nog geen sluitend aanbod”.

11

12

3

Inzet van middelen

Aanpak van het voortijdig schoolverlaten is een van de prioriteiten van het huidige en vorige kabinetten. Gemeenten ontvangen dan ook een specifieke rijksbijdrage voor dit doel. Elk jaar maken de regio’s in hun rapportages zichtbaar hoe ze deze middelen inzetten.

3.1

Inzet rijksbijdrage RMC-functie

De aanpak van het voortijdig schoolverlaten wordt door de regio’s uit verschillende bronnen bekostigd. De regio’s ontvangen jaarlijks een rijksbijdrage voor de RMC-functie, met daarin opgenomen middelen voor het versterken van de leerplichtfunctie voor de kwalificatieplicht. De feitelijke kosten voor de aanpak van het voortijdig schoolverlaten liggen hoger. Gemeente kunnen ervoor kiezen om uit andere en eigen bronnen middelen in te zetten voor de RMCfuncties. Ook vallen middelen die overige partijen inzetten ten behoeve van de doelgroep jongeren buiten het kader van deze rapportage (bijvoorbeeld budgetten van jeugdzorg of inzet actieplannen jeugdwerkloosheid). Ook worden (preventieve) gemeentelijke uitgaven voor de uitvoering van de leerplichtfunctie niet meegenomen in deze rapportages. In de rapportage worden de regio’s gevraagd aan te geven hoe ze de middelen van de rijksbijdrage RMC inzetten. Op één subregio na kunnen alle RMC’s aangeven hoe ze deze middelen inzetten. De subregio Amsterdam geeft (evenals vorig jaar) aan geen specifieke opgave te kunnen maken voor de inzet van RMC middelen, omdat dit “een van de financieringsstromen van de begroting” voor het gehele Bureau Leerplicht Plus is, “waarin RMC niet apart benoemd” wordt. Deze subregio is daarom niet opgenomen in onderstaande tabel. Tabel 3.1

Inzet rijksbijdrage RMC naar functie

Functie

Bedrag in

%

euro’s

% 2008-

% 2007-

2009

2008

A. Coördinatie

3.826.414

12%

11%

14%

B. Administratieve ondersteuning/Registratie/ICT

3.587.316

11%

11%

11%

C. Trajectbegeleiding

9.859.924

30%

29%

30%

D. Projecten

3.007.683

9%

9%

8%

E. Preventie

1.699.047

5%

5%

5%

10.527.588

32%

25%

22%

G. Reservering

F. Versterking leerplicht / kwalificatieplicht

304.607

1%

9%

9%

H. Overige kosten

206.751

1%

33.019.330

100%

Totaal

100%

100%

De regio’s hebben in 2009-2010 samen ongeveer 33 miljoen euro ingezet van de RMCmiddelen van het Rijk. Dit is ongeveer een miljoen euro meer dan vorig jaar. Een derde van de middelen wordt ingezet voor de (traject)begeleiding van jongeren. Dit is al twee jaar stabiel. Afgelopen schooljaar is eveneens een derde van de middelen ingezet voor het versterken van de leerplichtfunctie. Dit aandeel is de afgelopen twee jaar gestegen. Na enkele jaren waarin een substantieel deel van de middelen werd gereserveerd, is er dit jaar lande-

13

lijk gezien een balans tussen nieuwe reserveringen en de inzet van eerder opgebouwde reserveringen.

3.2

Good practices

Een van de functies van de RMC-effectrapportage is het zichtbaar maken van goede ervaringen. De ervaringen van regio’s met het opzetten en uitvoeren van projecten voor specifieke doelgroepen kunnen nuttig zijn voor andere RMC-regio’s. In de effectrapportage wordt daarom gevraagd naar beschrijvingen van succesvolle projecten. Een regio geeft geen beschrijving van good practice projecten, maar wel van projecten gericht op het voorkomen van uitval (West-Friesland). Twee regio’s en een subregio (kop van Noord-Holland, Zeeuws-Vlaanderen en subregio Helmond) geven geen informatie over preventieve projecten. Zij beschrijven wel algemene good practice projecten, die deels gericht zijn op preventie van uitval. De projecten richten zich vooral op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten, maar ook op het terugleiden van voortijdig schoolverlaters naar onderwijs of naar werk met een opleidingscomponent met als doel het behalen van een startkwalificatie. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van alle beschreven good practices projecten en preventie. Onder preventie valt voorlichting, communicatie en aanwezigheid op scholen en ROC’s door leerplichtambtenaren en RMC’s. Andere projecten versterken de leerlingzorg op scholen (bijvoorbeeld schoolmaatschappelijk werk of de zorgadviesteams) en de loopbaanoriëntatie en –begeleiding. Veel regio’s zetten in op “zomerprojecten”, waarin geslaagde vmbo’ers in hun overgang naar het mbo worden begeleid, gevolgd en waar nodig ondersteund. Daarnaast zijn er ook enkele projecten die als doel hebben de pedagogische kwaliteiten van docenten(teams) te versterken. De curatieve projecten richten zich op intensieve benadering en begeleiding van uitgevallen jongeren, samenwerking van verschillende organisaties in bijvoorbeeld jongerenloketten of via integraal jeugdbeleid en het vergroten van de mogelijkheden voor terugstroom in het onderwijs (opvangklassen, plusvoorzieningen, meerdere instroommomenten). Ten slotte zijn er goede voorbeelden van het bevorderen van de twee randvoorwaarden die preventie van uitval en herplaatsing mogelijk maken: een goede registratie en samenwerking en afstemming door alle betrokken organisaties. Deze thema’s en de projecten wijken nauwelijks af van de rapportage van afgelopen jaren.

3.3

Versterking leerplicht en kwalificatiefunctie

De afgelopen jaren hebben de regio’s ook specifieke middelen ontvangen gericht op het versterken van de structuur ter bevordering van de leerplicht en het doen naleven van de kwalificatieplicht. Op één regio na (Arnhem / Nijmegen) hebben alle regio’s gerapporteerd over hun inzet van de middelen voor het versterken van de leerplicht en kwalificatieplicht. Deze middelen zetten de regio’s verschillend in. De meeste regio’s breiden met de middelen hun capaciteit (of die bij gemeenten) uit voor leerplicht. Veel regio’s kiezen daarbij voor

14

het instellen van specifieke “MBO-leerplichtambtenaren” of kwalificatieplichtambtenaren voor de groep 16- tot 18-jarigen. Dankzij deze extra formatie is het voor meer regio’s mogelijk om te werken met vaste contactpersonen vanuit de leerplicht of RMC op scholen en mbo-instellingen. Daarnaast wordt er door veel regio’s ingezet op preventie, door het geven van voorlichting, het houden van verzuimspreekuren op scholen of het invoeren van een spijbel-sms. Ook worden de uren gebruikt voor de deelname aan zorgadviesteams. De middelen worden verder ingezet voor het verbeteren van de samenwerking tussen leerplicht en RMC. Ook wordt ingezet op het verberen van registratiesystemen en op meer ureninzet voor (vormen van) trajectbegeleiding of casemanagement. Andere doelen die worden genoemd voor de extra middelen zijn professionalisering en scholing, het opstellen van handboeken leerplicht of het aanscherpen van het verzuimbeleid door verzuimprotocollen, het verbeteren van bovenregionale samenwerking, uitvoeren van huisbezoeken en preventieprojecten voor de overgang VMBO-MBO. Vergeleken met vorig jaar, is de inzet grotendeels hetzelfde. Wel is een verschuiving in aandacht te zien van samenwerking en organisatieversterking naar uitvoering, preventie en aanwezigheid in scholen en ROC’s.

15

16

4

Begeleiding en herplaatsingen

In de rapportages wordt sinds twee jaar niet meer gevraagd naar aantallen nieuwe en oude voortijdig schoolverlaters. De gegevens op basis van BRON zijn hiervoor nu leidend. Wel rapporteren de (sub)regio’s over de inspanningen rond het begeleiden en herplaatsen van jongeren.

4.1

Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters

Ten eerste hebben de RMC’s aangegeven hoeveel voortijdig schoolverlaters in het verslagjaar 2009-2010 zijn begeleid op weg naar werk, school of zorg. Daarbij is gevraagd onderscheid te maken naar de partij uit het netwerk die de begeleiding voornamelijk heeft uitgevoerd. Er is een regio (Zuid-Holland Noord) die deze cijfers niet kan leveren. Onderstaande tabel 4.1 is dan ook gebaseerd op cijfers van 38 regio’s. Tabel 4.1

Aantal begeleide oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters 09-10

In behandeling bij UWV

Aantal

%

4.524

7%

RMC-begeleiding

54.625

79%

Overige begeleidingsactiviteiten

10.300

15%

Totaal

69.449

100%

In totaal zijn afgelopen jaar bijna 70 duizend voortijdig schoolverlaters begeleid. Dat zijn er ruim 3 duizend minder dan vorig jaar. Het gaat zowel om uitvallers uit eerdere jaren als om jongeren die tijdens het schooljaar 2009-2010 zijn uitgevallen en in begeleiding kwamen. Bijna 80 procent van de begeleiding liep (primair) via het RMC. Die verhouding is gelijk met vorig jaar.

4.2

Aantal herplaatsingen

Wat is de uitkomst geweest van deze begeleiding? In de verslagperiode zijn in alle regio’s samen ongeveer 41.500 voortijdig schoolverlaters herplaatst, al of niet door tussenkomst van de RMC. Bijna tweederde van hen is binnen het verslagjaar uitgevallen en herplaatst. Deze uitvallers zullen grotendeels niet zichtbaar worden in de oktobertellingen op basis van BRON. Het is een belangrijke functie van deze RMC-effectrapportage om de inspanning in de regio’s en RMC-netwerken op dit vlak zichtbaar te maken.

17

Tabel 4.2

Aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters Aantal

N (sub-

Aantal

Aantal

regio's) 2

08/09

07/08

Aantal herplaatste nieuwe voortijdig schoolverlaters

26.281

71

22.401

22.982

Aantal herplaatste oude voortijdig schoolverlaters

15.228

56

15.155

13.258

Totaal aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters

41.509

71

39.291

33.794

Sommige regio’s rapporteren bij deze vraag slechts een totaal aantal. Zij kunnen waarschijnlijk geen onderscheid maken tussen oude en nieuwe voortijdig schoolverlaters op basis van hun administratie. Dit jaar kunnen voor het eerst alle regio’s een opgave maken van het totaal aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters. Ten opzichte van de afgelopen jaren is het totaal aantal herplaatsten toegenomen. Waar vorig jaar de stijging in de groep herplaatste oude voortijdig schoolverlaters zat, is dit jaar juist het aantal herplaatsingen van nieuwe uitvallers toegenomen. Dit zou kunnen betekenen dat de gemiddelde termijn waarbinnen schoolverlaters worden herplaatst korter wordt. Er is echter geen zicht (meer) op het totale aantal voortijdige schoolverlaters in de groep 17 tot 23 jaar per regio. Tabel 4.3 geeft een overzicht per RMC-regio van het aantal herplaatsten ten opzichte van vorig jaar. In 22 regio’s is het aantal herplaatsten gestegen. 16 regio’s hebben dit jaar minder uitvallers herplaatst dan in rapportagejaar 2008/2009 en in één regio is het aantal gelijk gebleven. Ook geeft de tabel een overzicht van het aantal herplaatsten als percentage van het totaal aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters van vorig jaar (op basis van BRON) 3 . Op deze manier wordt het aantal herplaatsten gerelateerd aan het aantal uitvallers, waardoor een indicatief “herplaatsingssucces” ontstaat. Dat percentage is gemiddeld 88%. 12 regio’s weten meer herplaatsingen te realiseren dan er nieuwe uitvallers waren. Daarentegen zijn er zes regio’s waar het aantal herplaatsingen nog niet de helft bedraagt van het aantal uitvallers van vorig jaar.

2

3

Er zijn in totaal 75 subregio's. Regio Haaglanden heeft 3 subregio’s maar rapporteert alleen het regionale totaal van het aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters. De subregio Boxtel heeft geen cijfers van aantal herplaatste vsv-ers. Vorig jaar kon hiervoor gebruik worden gemaakt van de gegevens over het totaal aantal vsv’ers uit de rapportages over schooljaar 2007-2008. Deze gegevens zijn niet meer opgenomen in de RMC-effectrapportage . Daarom is er dit jaar voor gekozen het aantal nieuwe vsv’ers van afgelopen schooljaar (volgens BRON) als noemer te nemen.

18

Tabel 4.3

Aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters en vergelijking met 2008/2009

Naam regio

Aantal herplaatste

Stijging of daling

Aantal herplaatste

vsv’ers 09/10

tov 08/09

vsv’ers 09/10 als % van aantal nieuwe vsv’ers 08/09

Rivierenland

517

292%

80%

1.204

192%

60%

Zuid-Holland Oost

561

192%

55%

Oost-Groningen

300

148%

77%

IJsselvecht

1.805

85%

189%

Flevoland

1.183

76%

78%

230

76%

91% 151%

West-Brabant

Zuidwest Friesland Gooi en Vechtstreek

1.019

71%

Rijnmond

3.141

70%

70%

Zuidoost Drenthe

440

55%

107%

Limburg Noord

937

49%

84% 90%

Oosterschelde Stedendriehoek Noordwest Veluwe

366

46%

1.028

42%

84%

207

39%

38%

Centraal en Westelijk Groningen

754

34%

109%

Noord- en Midden Drenthe

478

30%

127%

Achterhoek

561

29%

69%

Eem en Vallei

848

23%

49%

Noord-Kennemerland

656

15%

67%

Zuid-Holland Noord

704

8%

63%

Friesland Noord

688

2%

93%

1.068

1%

91%

293

0%

126%

West-Kennemerland Noord-Groningen-Eemsmond Walcheren Zuidoost-Brabant

294

-3%

91%

1.377

-3%

74%

Limburg Zuid

1.096

-4%

61%

Agglomeratie Amsterdam

4.383

-10%

110% 156%

Zuidwest Drenthe

444

-11%

Utrecht

2.601

-11%

117%

Haaglanden

5.377

-13%

179%

Midden-Brabant

241

-13%

18%

Zuid-Holland Zuid

500

-17%

33% 78%

Noordoost-Brabant

1.361

-22%

Kop van Noord Holland

225

-24%

44%

West-Friesland

702

-26%

100%

1.440

-28%

104%

145

-30%

54%

2.002

-32%

104%

333

-40%

Twente Zeeuwsch-Vlaanderen Arnhem/Nijmegen Friesland Oost (Friese Wouden) Totaal

41.509

47% gemiddeld 88%

19

4.3

Bestemming begeleide voortijdig schoolverlaters

De uitkomst van de begeleiding is idealiter een herplaatsing. Dit kan variëren van een onderwijstraject, werk met een opleidingscomponent (dat mogelijk leidt tot het behalen van een startkwalificatie of een arbeidsmarktkwalificerend diploma), werk zonder startkwalificatie tot een opvangvoorziening in het kader van de jeugdzorg of hulpverlening. Een deel van de jongeren weigert begeleiding. Ook is een deel van de jongeren nog in begeleiding. Tabel 4.4

Bestemming in verslagperiode begeleide voortijdig schoolverlaters Aantal

N subregio’s

Opleiding / onderwijstraject Particuliere opleiding Opvangvoorziening / zorg / hulpverleningstraject Werk met opleidingscomponent

%

%

09-10

08-09

16.946

72

28%

27%

441

31

1%

1%

2.930

59

5%

6%

2.408

51

4%

3%

14.052

61

23%

30%

Niet in behandeling, hoogst haalbare onderwijs al bereikt

1.812

44

3%

2%

Wil geen bemiddeling

4.732

55

8%

6%

13.911

60

23%

20%

4.265

36

7%

7%

Totaal (exclusief nog in begeleiding)

61.498

72

100%

100%

Nog in begeleiding

12.665

53

Totaal (inclusief nog in begeleiding)

74.162

Werk (nog zonder startkwalificatie)

Overig Onbekend

12.772 68.518

17% van alle jongeren is nog steeds in begeleiding. Van alle begeleide jongeren die zijn ‘afgesloten’ in dit verslagjaar is 32% herplaatst naar het onderwijs of naar werk met een opleidingscomponent. Nog eens 23% is herplaatst naar werk. In de categorie overig brengen de regio’s verschillende groepen jongeren onder. Dit kan uiteenlopen van zwangerschap, detentie tot overdracht aan jongerenloket of leerplicht, niet gelukt contact te leggen, behalen startkwalificatie, verhuizing buiten de regio, vertrokken naar het buitenland of het bereiken van de 23-jarige leeftijd. Er zijn verschillen tussen de totalen in de tabellen die over dezelfde groep jongeren gaan. Het is de vraag wat die verschillen in totalen kan verklaren. In tabel 4.1 was sprake van 69 duizend begeleide voortijdig schoolverlaters in het verslagjaar. In tabel 4.4 is sprake van ruim 74 duizend begeleide voortijdig schoolverlaters. Mogelijk is dit verschil te verklaren doordat de regio’s de ‘weigeraars’ niet hebben meegeteld. Op landelijk niveau komen de aantallen dan redelijk overeen. Een andere verklaring is dat het begrip “herplaatsing” in de handleiding niet eenduidig gedefinieerd is (iemand stroom uit naar “werk, school of zorg”), waardoor het in de praktijk door de regio’s ook verschillend ingevuld wordt (zie ook volgende paragraaf). De omschrijving “werk, school of zorg” uit de handleiding, komt ongeveer overeen met de eerste vijf categorieën van tabel 4.4. Deze vijf categorieën herplaatste voortijdig schoolverlaters beslaan in totaal 36.777 herplaatsten. Maar ook dat cijfer wijkt fors af van het aantal van 41.509 herplaatste voortijdig schoolverlaters dat werd gerapporteerd in paragraaf 4.2.

20

4.4

Discussie

Een belangrijke kanttekening bij deze cijfers is dat regio’s geen eenduidige definities van begeleiding en herplaatsing hanteren. Het aantal begeleide jongeren verschilt bijvoorbeeld tussen tabel 4.1 en 4.4. Bij begeleiding is het niet duidelijk in hoeverre er sprake is van registratie of ook van het daadwerkelijk bemiddelen of begeleiden van jongeren. Bij herplaatsing is het niet duidelijk of alle uitvallers die weer zijn ingestroomd naar werk of een opleiding worden meegeteld, ook als daar geen inspanning vanuit het RMC tegenover staat. Ten slotte zijn er ook regio’s die alleen herplaatsingen naar een opleiding of naar werk met opleidingscomponent tot een startkwalificatie, tellen als een daadwerkelijke herplaatsing. Op basis van de rapportages is niet aan te geven welke definitie een regio hanteert. Deze onzekerheden over definities en registratie maken het moeilijk harde vergelijkingen te maken op basis van de hierboven gepresenteerde cijfers. De cijfers geven wel een globale indicatie van de resultaten van een regio, en zijn in die zin een startpunt voor een nader gesprek over aanpak, keuzes en succes per regio. Het aantal herplaatste voortijdig schoolverlaters van alle regio’s gezamenlijk is net iets kleiner is dan het aantal nieuwe uitvallers van het jaar daarvoor. Van de groep herplaatste schoolverlaters gaat ongeveer een derde terug naar het onderwijs of werk met een opleidingscomponent. Dit aantal komt overeen met andere onderzoeken. Een recent onderzoek van het expertisecentrum beroepsonderwijs laat zien van alle 57 duizend voortijdige schoolverlaters uit het jaar 2005/2006, iets meer dan een derde in de drie jaren daarna is teruggekeerd naar het onderwijs 4 . Ook het CBS publiceerde onlangs cijfers over de terugkeer van uitvallers naar het onderwijs. Van de voortijdig schoolverlaters uit schooljaar 2004/2005 had 15% na vijf jaar alsnog een startkwalificatie gehaald en volgde nog eens 15% weer onderwijs 5 .

4

5

Wijk ea (2011) De verloren zonen (m/v). Deel I: terugkeer in het onderwijs van voortijdig schoolverlaters, ECBO en DUO. CBS webmagazine (maandag 31 januari 2011) Fors deel voortijdig schoolverlaters keert weer terug in onderwijs (http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/onderwijs/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3308wm.htm)

21

22

5

Functioneren RMC-regio’s

De opzet van de RMC-effectrapportage is de afgelopen jaren deels gewijzigd om meer inzicht te krijgen in de kwalitatieve aspecten van de RMC-functie. Daartoe is een barometer opgenomen waarmee RMC’s zichzelf kunnen scoren op een aantal kernindicatoren. Ook is er aandacht voor het functioneren van de RMC-functie binnen de VSV-convenanten. Zo kunnen regio’s zichzelf beter vergelijken op voor hen herkenbare aspecten.

5.1

Functioneren RMC binnen convenant

Het Ministerie van OCW heeft in alle 39 RMC-regio’s convenanten afgesloten met contactgemeenten en onderwijsinstellingen. Het doel van de convenanten is in schooljaar 2010/2011 een afname van 40% van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters te realiseren ten opzichte van het schooljaar 2005/2006. Dit jaar en vorig jaar is in de rapportage gevraagd naar de kwalitatieve voortgang rond de maatregelen uit de regionale convenanten VSV om de rol die de RMC’s spelen in samenhang met gemeenten en onderwijsinstellingen in beeld te brengen. De coördinatoren hebben op de verschillende onderdelen eerst een zelfevaluatie gegeven op een vierpuntsschaal, met daarna de mogelijkheid tot toelichting. Van de 39 RMC-regio’s hebben 26 op een of meer onderdelen een inhoudelijke toelichting gegeven. Tabel 5.1

Voortgang maatregelen uit convenant en functioneren RMC Gemid-

Gemid-

delde

delde

score

score

09/10

08/09

3,10

3,02

3,18

3,02

3,17

2,80

1 Kunt u uw rol als RMC-coördinator bij de uitvoering van het VSV convenant in uw regio goed genoeg uitoefenen bij: A) het maken van afspraken met scholen, instellingen en organisaties over hun inzet en verantwoordelijkheid bij het tegengaan van voortijdig schoolverlaten B) het zorgdragen voor de totstandkoming en functioneren van een regionaal netwerk van die scholen, instellingen en organisaties? C) het organiseren en coördineren van de meldingen, registratie en doorverwijzingen bij verzuim en uitval? 2 Kunt u uw rol als RMC-coördinator bij de aanvraag en evaluatie van de onderwijsprogramma's goed genoeg uitoefenen?

2,92

2,87

3 Hoe ervaart u de samenwerking tussen RMC en de vo-scholen?

3,09

3,01

4 Hoe ervaart u de samenwerking RMC en de roc's?

3,12

2,94

5 Hoe ervaart u de samenwerking tussen de regio (RMC+scholen) en OCW?

2,92

2,90

21,48

20,42

Totaalscore regio bij voortgang convenanten (max = 28)

23

Een grafische weergave in grafiek 5.1 hieronder laat zien dat de scores op alle zeven vragen licht zijn gestegen. Figuur 5.1

RMC-functie en convenant

4

3

2

1

CW O en io re g Sa m

en w er

er ki Sa

m en

w

w er en Sa m

ki ng

ng

ki ng

RM

C

RM

-

C

-

M BO

VO

a' s gr am m

gemiddelde score 08/09

Gemiddelde score 09/10

M el

di ng en ,

re

O

gi st ra tie

en

nd er w

i js pr o

do or ve rw ijz

in ge n

et w er k gi on aa ln Re

Af sp ra ke n

0

Bron: Research voor Beleid

Bijna alle onderdelen scoren dit jaar gemiddeld rond de 3. In de handleiding bij de rapportages is aangegeven dat die score staat voor “voldoende tot goed, ik beschik over voldoende info en we weten elkaar te vinden”. Ten opzichte van vorig jaar zijn de gemiddelde scores op alle vragen licht gestegen. De grootste stijging is te zien bij het organiseren en coördineren van de meldingen, registratie en doorverwijzingen bij verzuim en uitval. Ook de tevredenheid over het regionale netwerk en de samenwerking met de ROC’s is het afgelopen jaar gestegen. Uitoefening coördinatiefunctie Uit de toelichting bij de cijfermatige zelfbeoordeling blijkt dat de taakopvatting en rol van de RMC-functie verschillend wordt ingevuld. “De RMC-coördinator overlegt met de scholen en samenwerkingsverbanden in het kader van convenant, programmagelden en de Plusvoorzieningen. Tevens wint de coördinator informatie in en verzamelt meningen en koppelt resultaten aan de stuurgroep terug. (..) Ook is er een bestuurlijk overleg waarbij de CvB's van de ROC''s, een afvaardiging van de samenwerkingsverbanden, de wethouders van de RMC-contactgemeenten en de RMCcoördinatoren van de provincie aanwezig zijn.

24

Bij score 4 staat dat de RMC-coördinator (..) fungeert als spin in het web. In de regio Zuidwest-Friesland is deze beeldspraak niet aan de orde. De regio kiest nadrukkelijk voor Integraal Jeugdbeleid. Initiatieven, activiteiten met betrekking tot jeugd worden steeds onder deze paraplu gesitueerd. De rol van de RMC coördinator loopt in het algemeen goed. De meeste regio’s geven aan dat het netwerk en de afspraken goed zijn, ofwel afgelopen jaar verbeterd. “We kunnen onze rol als RMC-coördinator goed uitoefenen. Er zijn zowel op plaatselijk als regionaal niveau goede contacten met het onderwijs en er zijn meerdere overleggen om agendapunten met elkaar te bespreken.” “Over het algemeen zijn de contacten goed en de lijnen kort. Via de organisatie van het Convenant VSV is geregeld en voldoende direct contact met instellingen en scholen. Ook is er contact en lopen er lijnen met projectleider jeugdwerkplan.” “Met name in het MBO is in het verslagjaar een cultuurverandering op gang gekomen. Partijen spreken elkaar aan op resultaten, het RMC is daar partner in.” “Het convenant geeft een extra impuls aan bestaande netwerken en zorgt voor afspraken en voorzieningen op het gebied van VSV, zoals een regionaal verzuimprotocol MBO, Plusvoorziening, verdeling taken en verantwoordelijkheden in de doorstroom vmbo-mbo.” Een aantal coördinatoren geeft aan dat de functie soms lastig is, vanwege de beperkte bevoegdheden en doorzettingsmacht en het grote aantal betrokken actoren. “Probleem waar ik als coördinator tegenaan loop is dat er in de regio veel personen zijn die aangenomen zijn "iets" te doen op het terrein van bestrijden van voortijdig schoolverlaten of in het kader van het actieplan jeugdwerkloosheid bijvoorbeeld. De taakafbakening en structuur zijn dan niet altijd even duidelijk en wie welke rol heeft in het geheel (...) Doordat je als coördinator wel een verbindende schakel moet zijn maar daar in deze regio geen bevoegdheden aan toegevoegd zijn, moet je veel proberen vanuit een adviserende rol te bewerkstelligen. Soms is dit een voordeel maar soms is dit ook lastig en moet je meer sturingsmogelijkheden hebben.” Een ander en breder gesignaleerd knelpunt is de vertaling van beleid naar uitvoering. Ook vorig jaar was dit een issue. “De relatie tussen beleid en uitvoering is bij gemeenten voor verbetering vatbaar, voornamelijk op het gebied van meldingen, registratie en doorverwijzing” “Met name binnen de ROC's [is] niet iedereen (op locatieniveau) op de hoogte is van deze afspraken. Gezegd moet worden dat hierin het afgelopen jaar wel verbetering valt te merken.” De samenwerking en registratie zijn vaak verbeterd. Verzuim en uitstroom tijdig melden bij ROC’s blijft bij een aantal regio’s een aandachtspunt. Ook de samenwerking tussen scholen is een knelpunt.

25

Rol RMC-coördinator bij onderwijsprogramma’s Ook de rol en invloed van de RMC-coördinator bij de aanvraag en evaluatie van de onderwijsprogramma’s (of programmagelden) verschilt sterk per regio. In de ene regio heeft de RMC “een sleutelrol gespeeld in zowel het opzetten van de werkstructuur, als het inhoudelijk vullen van de programma's in het kader van de VSV-convenanten.” Een ander stelt: “Vanuit mijn functie vormt de RMC-coördinator de verbindende schakel tussen de plannen in het kader van de programmagelden (..) en het plan dat de gemeenten in de regio hebben opgesteld om voortijdig schoolverlaten te bestrijden” Andere regio’s geven aan dat de RMC coördinator voor dit aspect nooit een spin in het web kan zijn, omdat deze rol door het ministerie bij de contactscholen is neergelegd. "De onderwijsprogramma's zijn een primaire verantwoordelijkheid van de samenwerkende onderwijsinstellingen. Zij voeren deze maatregelen dan ook zelfstandig uit (…) Gemeenten ondersteunen de scholen hierbij door hun taken op het terrein van leerplicht en vsv goed uit te voeren." Het merendeel van de coördinatoren zit ergens tussen deze twee posities in: “Ik word van alle overleggen op de hoogte gehouden. Bij de evaluatie ben ik aanwezig”. Dat levert soms spanning op. “Het geld gaat naar de scholen, de regierol ligt bij de gemeente. Dat is wel eens lastig”. Een regio is kritisch over de vrijblijvendheid in de uitvoering van de onderwijsprogramma’s. “De professionals betrokken binnen de uitvoering van de onderwijsprogramma's communiceren zeer prettig en zijn gemakkelijk toegankelijk. (..) De betrokken professionals opereren vanuit hun eigen betrokkenheid bij een programma. De rollen, taken, verantwoordelijkheden, mandaat van een ieder hierbij zijn niet duidelijk. Gevolg is dat een ieder min of meer vrijblijvend zijn haar deel van een programma uitvoert. Er is geen focus op het behalen van de doelstelling, terugkoppeling naar de achterban, een mijlpalenplanning of het afleggen van verantwoordelijkheid over de stand van zaken met betrekking tot het eigen onderdeel in een programma. Gelukkig worden momenteel stappen ondernomen voor een inhaalslag op dit gebied.” Samenwerking met OCW, VO-scholen en ROC’s Wat betreft de rol van en samenwerking met OCW zijn er drie lijnen in de rapportages te ontdekken. De cijferrapportages van DUO zijn bruikbaar, maar geven deels een vertekend beeld. De samenwerking met de accountmanagers VSV loopt goed. In het beleid van OCW missen de coördinatoren de ervaringen die gemeenten aangeven. “Een concreet voorbeeld is dat eindexamenkandidaten tijdelijk als vsv'er meegeteld worden in de tussenrapportages, omdat zij al op een eerder tijdstip van het jaar uitgeschreven worden. Dit zorgt voor 'vervuilde' bestanden en geeft een slechte weerspiegeling van de praktijk. Dit zorgt voor onnodige onrust op onder andere bestuurlijk niveau. Ook het feit dat ROC's geen aannameplicht hebben, maar wel afgerekend worden op uitval leidt tot ongewenste effecten, zoals selectie bij de poort.”

26

Een ander voorbeeld zijn de brieven aan jongeren die de overstap van VMBO naar MBO maken. Een subregio geeft daarover aan: “De meerderheid van de jongeren die aangeschreven [zijn] waren in beeld bij leerplicht en was er een reden voor het feit dat ze zich (nog) niet voor een vervolgopleiding in hadden geschreven. Deze jongeren op een negatieve manier benaderen veroorzaakt onnodig onrust en geeft onduidelijkheid.” “OCW stuurt erg op kengetallen, wat niet altijd te verenigen is met de werkelijkheid van sommige leerlingen. Alle inzet moet naar de nieuwe VSV'ers terwijl ook de "oude" groep het RMC zo hard nodig heeft.” “Door de samenwerking met OCW is meer zicht ontstaan op de werkelijke cijfers rond vsv. De frequente overzichten van DUO spelen daarbij een belangrijke rol.” “Knelpunt in de samenwerking met OCW is voorts dat met de keuze om de convenantsmiddelen en de plusmiddelen via een contactschool te laten lopen extra spanning op de samenwerking in de regio wordt gezet. Scholen hebben onderling verschillende belangen (...) Er is nu een contactgemeente, een contactschool en het rbl die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de rmc-functie. OCW heeft de neiging dit laatste lastig te vinden (ondanks het feit dat regionale bureau leerplicht-vorming actief gestimuleerd wordt door OCW), maar heeft zelf recent de extra speler in het veld geïntroduceerd, nl. de contactschool. Voor RBL is regievoeren hiermee lastiger geworden.” De samenwerking met het VO en MBO gaat goed of is het afgelopen jaar verbeterd. De samenwerking tussen scholen onderling en tussen VO- en MBO-instellingen wordt in een aantal regio’s gemist. Een ander terugkerend knelpunt is de interne uitvoering en contacten met ROC’s: “De samenwerking tussen RMC en ROC verloopt soms goed en soms stroef. Dit heeft te maken met het grote aantal betrokkenen binnen de ROC´s, de grootte van de organisatie, het aantal locaties met verschillende werkwijzen.” “De samenwerking met de ROC's zijn wat wisselender van karakter. Het vinden van de juiste personen, het doorsluizen van informatie en de verschillende werkwijzen op de verschillende locaties kost soms tamelijk veel tijd.” “De ROC's hebben een monopoliepositie in de regio en zijn door hun schaal en budget moeilijk te beïnvloeden.”

5.2

Voortgang maatregelen convenant

De convenanten bevatten concrete maatregelen om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te brengen of uitvallers terug te leiden naar een opleiding. Daarbij kunnen (sub)regio’s kiezen uit een ‘menulijst’ van mogelijke maatregelen. In de rapportages geven de regio’s per mogelijke maatregel aan of deze is opgenomen in het convenant en in hoeverre de maatregel al in uitvoering is genomen.

27

Tabel 5.2

Voortgang maatregelen uit menulijst (N=52 6 )

Maatregel uit menulijst

Overgang vmbo-mbo Verzuim melden en aanpakken

In conve-

In uit-

In uit-

nant?

voering

voering

2010

2009

%

%

%

100%

98%

86%

96%

94%

83%

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding

88%

75%

67%

Zorg op school

87%

83%

67%

Opvangklassen voor potentiële schoolverlaters en meer instroommomenten in het mbo

63%

71%

41%

Maatwerktrajecten

50%

48%

30%

Schooluitval aanpakken in de klas

42%

48%

30%

Persoonlijke begeleiding

23%

23%

(nieuw)

EVC-trajecten

19%

25%

10%

Kansen voor vmbo-scholieren die bij voorkeur leren met hun handen

17%

21%

11%

Ouderbetrokkenheid

15%

21%

19%

6%

12%

6%

Sport en cultuur

De meeste maatregelen richten zich op het voorkomen van schooluitval. Alle regio’s zetten in op projecten rond de overgang vmbo-mbo en het tegengaan en melden van verzuim. Daarnaast wordt sterk ingezet op het versterken van de zorgstructuur en de loopbaanoriëntatie- en begeleiding op scholen. Op dit moment, ruim twee jaar na het afsluiten van de convenanten, is een ruime meerderheid van de opgenomen maatregelen ook daadwerkelijk in uitvoering. Opvallend is de sterke vooruitgang – zowel ten opzicht van de convenanten als ten opzichte van vorig jaar waar het opvangklassen voor potentiële schoolverlaters en meer instroom-momenten in het mbo, maatwerktrajecten en het voorkomen van uitval in de klas betreft. Sport en cultuur, ouderbetrokkenheid, kansen voor leerlingen die bij voorkeur met hun handen leren en EVC-trajecten zijn minder vaak opgenomen in de convenanten. In de praktijk voert een aantal regio’s dat deze maatregelen niet in het convenant hadden opgenomen deze toch uit.

5.3

Goede voorbeelden van projecten bij maatregelen

De regio’s is ook gevraagd om goede voorbeelden op te nemen van programma’s of projecten die ze uitvoeren als onderdeel van de maatregelen. Deze maatregelen vertonen grote overlap met de good practices zoals die in hoofdstuk drie zijn weergeven en in bijlage 3 zijn weergegeven. Hieronder volgen ter illustratie enkele voorbeelden uit de rapportages die elders in dit rapport minder uitgebreid aan bod komen: Scholing vmbo en mbo-docenten. Docenten vmbo/mbo van met name de beroepsgerich-

6

Op dit aspect is soms regionaal, soms sub-regionaal gerapporteerd, vandaar het afwijkende aantal rapportages.

28

te leerwegen en niveau 1 en 2 volgen een modulair traject in pedagogische en didactische vaardigheden, met als doel een beter contact tussen leerlingen en docenten waardoor de voortijdige uitval tot een minimum wordt gereduceerd. Het is de bedoeling dat docenten beter leren omgaan met potentiële vsv-ers en dit eerder signaleren. Verwachting is dat het aantal nieuwe vsv-ers met minimaal 30% wordt gereduceerd. Zorgbegeleiding op school. Binnen de scholen zijn er nu leerlingbegeleiders aanwezig voor jongeren die al op een vroeg stadium zorgwekkend gedrag vertonen ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten. No Show actie. Alle eerste klassen van de MBO-vestigingen in de regio worden bezocht door de leerplichtambtenaren en de RMC-medewerkers. In de klas wordt gecontroleerd of de studenten ook daadwerkelijk aanwezig zijn. Jongeren die niet aanwezig zijn worden opgepakt. Versterken betrokkenheid ouders. Dit heeft geleid tot een goede voorlichtingsfolder voor ouders en kind. Een goed voorbeeld is de samenwerking tussen het VO en leerplicht bij de overgang van VO en MBO: de Zomeraktie. Leerlingen werden gevolgd tot het moment waarop ze daadwerkelijk stonden ingeschreven waren bij een vervolgopleiding. Als leerlingen bij het begin van de Zomervakantie nog niet waren ingeschreven, werden zij door leerplicht in de zomervakantie actief benaderd. Er worden gesprekken gevoerd en leerlingen krijgen de mogelijkheid een beroepskeuzetest te doen als zij niet weten welke opleiding zij willen volgen. Van de 1075 VMBO leerlingen, waren er in mei ca 300 nog niet ingeschreven. Bij de laatste telling in november 2010 waren dit er nog 8, slechts 0.7 % van de leerlingen. 6 leerlingen zijn overgedragen aan RMC (18+) en 2 worden begeleid door leerplicht De heroriënteringtrajecten in het MBO zijn goede voorbeelden van klassen die jongeren die een verkeerde keuze voor het onderwijs hebben gemaakt, kunnen behouden. Opvangklassen voor potentiële schoolverlaters. Alle leerlingen die ROC willen verlaten zijn in beeld. Zij krijgen een aanbod voor een traject, hier kan de leerling nieuwe motivatie opdoen en/of een beter beeld krijgen van zijn/haar capaciteiten. Pitstop plaatst 80% van de ingestroomde leerlingen terug naar een opleiding. De beoogde instroom is op jaarbasis 60 leerlingen. In 2009-2010 komt het aantal leerlingen en trajecten naar schatting zelfs op 90. Intensief mbo begeleidingstraject cq. doorstroomtraject. Inschatting is dat van de 28 deelnemers/uitvallers 22 behouden zijn gebleven in het onderwijs (79%). In samenwerking met ROC en bedrijfsleven worden tweewekelijks praktijkgerichte AKAtrajecten in een bedrijf gestart voor moeilijk plaatsbare jongeren Veel regio’s noemen ook het verbeteren van het (ziekte)verzuimbeleid. “Een gevolg van meer aandacht voor schoolverzuim is dat studenten zich realiseren dat er op verzuim actie wordt ondernomen. Dit heeft een al bewezen effect op het terugdringen van ongeoorloofd verzuim.” Ook geeft men aan dat gezamenlijke verzuimprotocollen, intensieve samenwerking, een eenduidige aanpak en eenduidig zicht op uitstroom en doorstroom in zichzelf ook belangrijke successen zijn. Een aantal regio’s geeft aan dat veel maatregelen zijn ingezet, waardoor niet per maatregel aan is te geven wat de reductie van het aantal vsv-ers is. Ook vindt men het lastig en niet reëel om directe effecten op vsv-reductie toe te schrijven aan algemene preventieve inzet:

29

“Preventie is nauwelijks meetbaar en als daar een betrouwbaar antwoord op moet worden gegeven is dat in de vorm van een onderzoek. Bijvoorbeeld om de ene groep leerlingen wel in een preventieproject te plaatsen en een andere groep niet. Daarbij zijn er een aantal preventie-maatregelen die zich richten op 1e en 2e jaars-leerlingen. De preventie op uitval is pas een aantal jaren daarna (in 4e jaar of 5e jaar) te meten. Ook dan nog is de vraag of de reductie komt door deze ene maatregel of dat dit een gevolg is van een heel pakket aan maatregelen? De enige meetlat die er nu bestaat is de vsv-atlas van DUO. Deze loopt echter 1 jaar achter op deze verslagperiode.”

5.4

Barometer RMC-functie

Voor het derde jaar is de barometer RMC-functie opgenomen in de effectrapportage. Het doel van de barometer is het spiegelen van de eigen werkwijzen en resultaten aan die van andere (goed presterende) RMC-regio’s en op basis hiervan verbeteringsmogelijkheden identificeren en implementeren (“benchmarking”). De barometer bestaat uit 16 vragen. De antwoorden op deze vragen leveren een score op. Met behulp van deze score kunnen regio’s zien waar ze staan ten opzichte van anderen. Onderstaande tabel geeft de gemiddelde score op de vragen weer. In bijlage 2 is een uitgebreider overzicht opgenomen. De maximale score op elke vraag is 4 punten. De zelfbeoordelingen lopen uiteen van een regio met 57 punten tot een regio die zichzelf 37 punten geeft.

30

Tabel 5.3

Gemiddelde score barometer RMC-functie Gemiddelde

Gemiddelde

score 09-10

score 08-09

3,63

3,46

2,65

2,47

3,24

3,03

4. Gebruikt u gegevens van het digitale loket van de IB-Groep?

3,67

3,26

5. Zijn er afspraken over de uitvoering van de kwalificatieplicht in uw regio?

3,65

3,60

6. Heeft u een sluitende registratie van voortijdig schoolverlaters

3,16

3,06

3,40

3,33

2,90

2,69

2,62

2,56

10. Hanteert u een doelgroepenbeleid bij trajectbegeleiding en/of herplaatsing?

2,27

2,22

11. Heeft u de streefdoelen uit het convenant van vorig jaar behaald?

2,72

2,66

12. Hebben preventieprojecten geleid tot vermindering van uitval?

2,90

2,80

13. Bent u actief gericht op het herplaatsen van oude vsv’ers?

3,08

2,95

14. Volgt u herplaatste jongeren langer dan 3 maanden?

1,78

1,76

15. Is uw aantal herhaalde uitvallers lager dan 10% van alle meldingen?

2,31

2,08

16. Heeft u contacten met bedrijven die banen met opleiding aanbieden?

2,30

2,15

46,28

44,09

1. Melden alle scholen in uw regio hun schoolverlaters aan gemeente, RMC of IB-groep? 2. Houden alle scholen in uw regio zich aan de wettelijk vastgestelde termijnen voor het melden van verzuim? 3. Heeft u dit jaar middelen ingezet voor het versterken van de leerplicht en/of de kwalificatieplicht?

7. Hoe beoordeelt u de kwaliteit van (de samenwerking in) het netwerk dat u in stand houdt? 8. Zijn alle jongeren die school voortijdig verlaten (met melding) op gesprek geweest bij RMC of uw netwerkpartners? 9. Hoe lang duurt het gemiddeld na registratie voordat een vsv’er een intakegesprek heeft?

Totaalscore (maximaal=64)

De scores zijn in onderstaande figuur 5.2 ook grafisch weergegeven.

31

Figuur 5.2

Ontwikkeling score barometer per vraag

4

3,5

3

2,5

2

1,5

1

0,5

0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

Gemiddelde score 08-09

10

11

12

13

14

15

16

Gemiddelde score 09-10

Bron: Research voor Beleid, vraagnummers verwijzen naar tabel 5.2

De conclusie is dat op alle onderdelen van de barometer de scores zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dit betekent dat de coördinatoren over de gehele linie meer tevreden zijn over het functioneren van de RMC-functie. De grootste stijging zit bij het gebruik van de gegevens van het het verzuimloket. Samen met het melden en afspraken over de kwalificatieplicht zijn dit de hoogst scorende onderdelen van de barometer. Nazorg en doelgroepenbeleid scoren net als vorig jaar relatief laag en laten ook weinig verbetering zien. Het contact met (potentiële) werkgevers en herhaalde uitval is afgelopen jaar verbeterd.

32

6

De relatie tussen functioneren en presteren

Zijn er verschillen te zien tussen goede en zwakke regio’s in de mate waarin ze vsv’ers weten te herplaatsen? In hoeverre hangt een goede (zelf-)beoordeling van het functioneren samen met een sterke afname van het aantal voortijdig schoolverlaters? In dit hoofdstuk analyseren we in hoeverre er samenhang is tussen de regionale prestaties en het functioneren van de RMC-regio’s 7 .

6.1

Opzet van de analyse

Voor het bepalen van de prestaties van een regio nemen we drie indicatoren die beschikbaar zijn buiten de eigen RMC-effectrapportages om: vsv: het percentage nieuwe voortijdige schoolverlaters in schooljaar 2009-2010 per regio 8 . reductie vsv: de mate waarin de regio het percentage vsv de afgelopen vijf jaar heeft weten te verminderen 9 . terugkeerders: het percentage voortijdige schoolverlaters uit 2005/2006 dat drie jaar later is teruggekeerd naar het onderwijs of een startkwalificatie heeft gehaald 10 . Deze prestaties zetten we af tegen een aantal kwantificeerbare aspecten van het functioneren van de RMC regio’s, zoals die beschikbaar zijn uit de RMC-effectrapportages. Deze zijn in voorgaande hoofdstukken al behandeld: herplaatsingssucces: het aantal gerapporteerde herplaatsingen per RMC-regio in de verslagperiode 2009-2010 ten opzichte van het aantal nieuwe vsv’ers volgens BRON in het jaar daarvoor. voortgang convenantmaatregelen en functioneren RMC (zie vorig hoofdstuk). gemiddelde barometerscore RMC-functie (zie vorig hoofdstuk). Met een correlatieanalyse is gekeken in welke mate er samenhang is te vinden tussen deze zes kwantitatieve indicatoren is. Het resultaat van de analyse is dat er de meeste samenhang is tussen 11 : de barometerscore en de reductie in het vsv-percentage; en het herplaatsingssucces dit jaar en het aantal terugkeerders over de afgelopen jaren.

7

Vorig jaar is een eerste aanzet voor deze analyse uitgevoerd, waarbij het contrast tussen de vijf beste en vijf minst presterende regio’s werd gezocht. De analyse in dit hoofdstuk neemt alle regio’s mee. Zie ook Bokdam (2010) Prestaties en functioneren, aanvullende analyses RMC-effectrapportage. 8 Op basis van de voorlopige BRON-cijfers van februari 2011 zoals die door OCW zijn gepubliceerd. 9 Idem. 10 Deze cijfers zijn afkomstig uit van Wijk ea (2011) De verloren zonen (m/v). Deel I: terugkeer in het onderwijs van voortijdig schoolverlaters, ECBO en DUO. 11 Samenhang wordt uitgedrukt in Pearsons correlatiecoëfficiënt r. Aangezien het hier niet om een steekproef gaat, is er geen sprake van significanties en zal er altijd een samenhang zijn. Alleen waardes van meer dan +/- 0,25 worden besproken.

33

6.2

Herplaatste vsv’ers

In hoofdstuk vier bleken er grote verschillen te zijn tussen regio’s in de mate waarin ze vsv’ers weten te herplaatsen. In hoeverre hangen deze verschillende scores samen met andere prestatie-indicatoren? Het herplaatsingssucces van een regio op de korte termijn hangt samen met een hoger percentage terugkeerders op de lange termijn, zoals gedefinieerd in de ECBO-rapportage. Figuur 6.1 geeft de 39 regio-scores op deze twee variabelen weer. De relatief verspreide puntenwolk (elk cirkeltje staat voor een RMC-regio) laat zien dat het verband niet heel sterk is (r=0,28) 1 . Figuur 6.1

6.3

Samenhang herplaatsingen en terugkeerders

Gemiddelde score barometer RMC-functie

Naast de zelfbeoordeling door de regio’s op de voortgang van het convenant, is een algemene “barometer RMC-functie” onderdeel van de effectrapportages. Aan de hand van zestien vragen kunnen regio’s hun eigen functioneren beoordelen en vergelijken met anderen. Deze barometer biedt een cijfermatige samenvatting van hoe regio’s hun functioneren beoordelen. Daarmee is dit een mogelijk interessante bron om relaties te leggen tussen het

1

De gehanteerde maat voor samenhang kan variëren van -1 tot +1, waarbij -1 staat voor volledig negatieve samenhang, 0 voor geen samenhang en +1 voor volledige positieve samenhang.

34

functioneren van de regio’s en hun prestaties. Uit de correlaties blijkt dat er een relatief sterke samenhang is tussen de barometerscore en de mate waarin een regio de afgelopen vijf jaar het vsv-percentage heeft weten terug te brengen (r=-0,429). Regio’s die hun schooluitval sterk hebben weten terug te dringen oordelen ook positiever over hun eigen functioneren. Figuur 6.2

Barometerscore en reductie vsv-percentage

35

36

7

Knelpunten en succesfactoren

De coördinatoren is gevraagd een uitzicht te geven op het behalen van de 40% doelstelling uit het VSV-convenant. Welke kansen en mogelijkheden zien ze en wat is er nodig om die kansen te benutten? Welke belemmeringen en ontbrekende randvoorwaarden ziet men, en hoe zou dat aangepakt kunnen worden? Daarnaast is gevraagd welke knelpunten en succesfactoren ze kunnen identificeren op basis van hun ervaringen. De antwoorden op deze vragen vertonen veel overlap, daarom hebben we ze in dit hoofdstuk samengevoegd, samengevat en gerubriceerd op basis van de RMC-functies.

7.1

Melding en registratie van verzuim

Het opzetten van een sluitende registratie van schooluitval is een van de kerntaken van de RMC-functie. Voor RMC-coördinatoren is de belangrijkste belemmerende factor dan ook het laat of onvolledig melden van verzuim en uitvallers. Dit komt vooral nog voor bij ROC’s, die volgens een deel van de rapportages hun verzuimregistratie nog niet op orde hebben. De betreffende coördinatoren zien dit jaar wel weer verdere verbetering bij de ROC’s. De meest genoemde succesfactor is een sluitend systeem van melden. De meldingen van onderwijsinstellingen lopen bijna overal via het verzuimloket van DUO. Veel regio’s geven aan dat de komst van het verzuimloket sterk heeft bijgedragen aan een sluitende registratie. Vorig jaar waren de maandelijkse uitvallijsten nog vervuild, maar “op dit moment is de gegevensverstrekking vanuit DUO duidelijk een verbetering”. Steeds meer regio’s geven aan dat hun registratie van uitvallers goed op orde is, waardoor de trajectbegeleiders onnodig werk bespaard wordt. Net als vorig jaar zien veel regio’s dat afspraken met het vo en mbo over het uniformeren van de meldingen (verzuimprotocollen) bijdraagt aan uniform en tijdig melden. De interne registratie is het tweede knelpunt voor een effectieve aanpak. Een aantal regio’s heeft nog te maken met gebrekkige administratiesystemen. Door softwareproblemen of gebrekkig applicatiebeheer loopt bij een deel van de regio’s de aansluiting met het verzuimloket van DUO nog niet naar wens. Ook geven sommige coördinatoren aan dat nog steeds handmatig gegevens van onderwijsinstellingen moeten worden ingevoerd, iets wat veel tijd en inzet kost. Enkele regio’s krijgen nog niet alle GBA-gegevens geleverd, waardoor hun registratie niet 100% dekkend is. “wanneer leerplicht en RMC is gedelegeerd naar een RBL is het in het huidige constructie niet mogelijk om alle jongeren, ouder dan 18 jaar, in ons registratiesysteem te krijgen via GBA.” Belangrijke randvoorwaarden voor een goede administratie zijn goed opgeleid personeel, voldoende capaciteit en een goed ICT netwerk inclusief digitaal volgsysteem. Er is ook een aantal minder breed gedeelde knelpunten rond melden en registratie: Regio’s zouden graag meer grip krijgen op de “herinschrijvers-zij-instroom op het MBO en samenwerking van de ROC’s hierbij”. Overstappers worden vaak wel uitgeschreven,

37

Doordat een locatiecode in de in- en uitschrijfgegevens van het MBO ontbreekt, kunnen RMC’s niet zien welke leerlingen van welke schoollocatie afkomstig zijn. Een aandachtspunt dat blijft terugkomen, zijn onvolledige of incorrecte gegevens van DUO en verschillen in definities tussen DUO en RMC. “In de beleving van betrokkenen, leveren de gepubliceerde cijfers regelmatig een ander beeld op dan in de praktijk wordt ervaren”. De coördinatoren geven aan dat ze de registratie zouden kunnen verbeteren door een koppeling te maken van de RMC-systemen met gegevens over de werk- en inkomenssituatie van jongeren. Enkele regio’s hebben al goede ervaringen met het uitwisselen van gegevens via SUWI-net. Anderen zien een oplossing in eenduidige landelijke software voor de registratie van schooluitval of in een integraal regionaal leerlingvolgsysteem dat jongeren van 12 tot 23 jaar kan monitoren. Ook zou men prijs stellen op landelijke afspraken met politie en defensie over de registratie van jongeren in hun opleidingen.

7.2

Trajectbegeleiding en herplaatsing

De coördinatoren geven in hun rapportages een aantal knelpunten en belemmeringen aan die in de weg staan van begeleiding en herplaatsing. Het belangrijkste knelpunt bij herplaatsingen zijn de beperkte tussentijdse instroommogelijkheden bij met name ROC’s. Waar op AKA en niveau 1 vaak wel directe plaatsing mogelijk is, is het in de hogere niveaus zelden mogelijk om een leerling tussentijds geplaatst te krijgen. Hierdoor zit een groep leerlingen die terug naar het onderwijs wil, langer thuis dan nodig. Er zijn ook regio’s waar dit probleem wordt opgepakt: “Bij het ROC is men begonnen met diverse opvangklassen. Bij goed gebruik hiervan en inzet op meer flexibele instroommomenten valt bij het ROC winst te halen” Een tweede belangrijke belemmering is dat het steeds moeilijker wordt om het aantal vsvers terug te dringen. Men geeft aan dat de jongeren die nu uitvallen steeds meer kampen met meervoudige of zwaardere problematiek, zoals schulden, gebrek aan huisvesting en psychische problemen. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om hen terug te leiden naar het onderwijs. Een vorm van werk wordt voor deze groep gezien als een succesvolle uitstroom. “We zijn inmiddels aangeland bij de zwaardere kern met enerzijds multi-problematiek en anderzijds het onvermogen om ooit een startkwalificatie te behalen. Voor een groot deel van de kern is het behalen van MBO niveau 1 een prestatie. Realiteitszin is hier zeker op zijn plaats.” Daarbij hebben regio’s met een laag percentage voortijdig schoolverlaters, last van de wet van de remmende voorsprong. Zij geven aan dat het lastig zal zijn om het percentage nog veel verder terug te brengen.

38

Daarnaast worden de volgende knelpunten genoemd die het lastig maken om jongeren te herplaatsen: Een gebrek aan stageplekken en leerwerkplekken voor BBL-deelnemers, al dan niet door de crisis. Een gebrek aan formatie of capaciteit, hoge werkdruk, of problemen door nietstructureel geld (veel losse subsidies). Verschillende doelen in de samenwerking met UWV, gemeenten en de sociale diensten (uitstroom naar werk versus onderwijs). Wachtlijsten bij diverse instellingen voor jeugdhulpverlening, zorg en speciaal onderwijs zijn een belemmering bij het plaatsen van jongeren. Motivatieproblemen bij de jongeren zelf. Gebrek aan sanctiemogelijkheden bij de 18+doelgroep. Door gebrek aan samenwerking geen uniforme aanpak in de regio. De rapportages bevatten ook een aantal aanbevelingen om de knelpunten aan te pakken. In de begeleiding is een preventieve aanwezigheid van casemanagers in de scholen een belangrijke succesfactor. Daarnaast wordt een actieve of outreachende aanpak (contact met opleidingen en huisbezoeken) en een integrale begeleiding zonder overdrachtsmomenten tussen verschillende domeinen genoemd als voorwaarde voor succes. Andere aanbevelingen en succesfactoren in de begeleiding zijn: Betere samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulpverlening en het aansluiten bij de CJG’s ook voor de 18 plus doelgroep. Maatwerk en meer leerwerkplaatsen. Goede aansluiting bij het bedrijfsleven. Meer instroommogelijkheden gedurende het schooljaar, opvangklassen met algemene vaardigheden (taal, rekenen) en beroepskeuzebegeleiding voor jongeren die een verkeerde studiekeuze hebben gemaakt. Een OV-studentenkaart voor MBO-jongeren onder de 18. Meer formatie voor begeleiding.

7.3

Samenwerking en coördinatie

Het opzetten van samenwerking in een regionaal netwerk van instellingen is een van de wettelijke taken van de RMC-functie. Zoals in hoofdstuk 3 al naar voren kwam gaat dat steeds beter. Op het gebied van samenwerking en netwerk worden weinig knelpunten genoemd. De meest genoemde succesfactor is samenwerking in de regio, zowel op bestuurlijk en beleidsmatig niveau, als in de uitvoering. Verschillende varianten van regionale samenwerking van RMC en leerplicht (op één afdeling, in één RBL, of in één gebouw) worden het meest als gunstige randvoorwaarde genoemd. Waar de uitvoering als succesfactor wordt benoemd, gaat het vaak om geïntegreerde dienstverlening in bijvoorbeeld een jongerenloket. Het convenant heeft eraan bijgedragen dat de aanpak van voortijdig schoolverlaten meer bestuurlijke prioriteit krijgt van onderwijsinstellingen. Door de convenanten en programmagelden en de middelen voor de plusvoorzieningen is er meer budget voor de preventieve en curatieve aanpak beschikbaar gekomen.

39

“Een goede ontwikkeling betreffen de plusvoorzieningen waardoor zowel op het VO als het MBO meer slagkracht komt om de overbelaste jongeren voor het onderwijs te behouden” Ook zijn in veel regio’s de afspraken van afgelopen jaren met het veld werk en inkomen vertaald in de uitvoeringspraktijk. Men werkt steeds meer en beter samen in jongerenloketten (vaak bij de werkpleinen). Ongeveer tien regio’s noemen ook expliciet dat er een integrale aanpak vanuit RMC en het actieplan Jeugdwerkloosheid is. Een deel van de rapportages geeft aan dat provinciebrede (bestuurlijke) samenwerking van de RMC-coördinatoren een bijdrage levert aan hun functioneren. Door provinciale (of soms zelfs provincieoverstijgende) samenwerking kunnen betere afspraken gemaakt worden met mbo-instellingen. Ook stemt men onderling werkwijzen en afspraken af. Groningen, Drenthe en Zeeland zijn voorbeelden. De rapportage noemen nog een aantal knelpunten op dit vlak: De communicatie tussen de besturen directies en het docententeam is niet vanzelfsprekend en vergt continue aandacht. De samenwerking tussen scholen onderling loopt niet goed. Er is geen beslis- en overlegstructuur aan onderwijszijde. Mogelijk kan dat te maken hebben met belangentegenstellingen tussen scholen. “Ondanks dat de onderlinge samenwerking goed is georganiseerd en partijen elkaar goed weten te vinden, is het op inhoud moeilijk om gezamenlijk VSV-beleid te formuleren. (..) Partijen zijn het wel eens over de instrumenten die ingezet zouden moeten worden, maar hebben onderling verschillende belangen. Oorzaak is partijen verschillen in hoe ver ze zijn in de ontwikkeling van verzuim- en VSV-beleid in de eigen organisatie. Waar het éne ROC de interne zorgstructuur nog van de grond af op moet bouwen, heeft het andere ROC de basale zaken goed voor elkaar en wil zij een kwaliteitsslag maken. Een tweede factor (..) is onduidelijkheid over de verantwoordelijkheid t.a.v. financiering van zorg in en om het onderwijs. (..) Een steeds grotere groep jongeren dreigt de aansluiting met onderwijs en carrière mis te lopen omdat zij te maken hebben met een aanéénschakeling van problemen. Het rijk heeft er voor gekozen om schoolmaatschappelijk werk in het mbo te financieren om hier iets aan te doen. Wie dit in het voortgezet onderwijs moet financieren is onderwerp van discussie.” Middelen en regelgeving Veel rapportages noemen expliciet dat geoormerkte en structurele rijksmiddelen voor leerplicht, kwalificatieplicht en RMC een belangrijke succesfactor zijn in het behalen van de doelstellingen. Tegelijkertijd wordt ook de beleidsvrijheid om regionaal eigen keuzes te maken gewaardeerd. Men geeft wel aan dat bestendiging van de extra financiering nodig is om alle maatregelen en projecten te kunnen blijven uitvoeren. De coördinatoren noemen door hun rapportage heen verschillende belemmeringen die met andere of betere regelgeving op te lossen zijn. De volgende suggesties zijn gedaan: Bieden van harde (wettelijke) kaders voor de 18+ aanpak Betere afstemming bij het opstellen van wetten en beleid tussen de Ministeries OCW en SZW. Voorbeeld zijn verschillen in doelstelling en leeftijdsbereik van de WIJ en de RMC

40

Onmiddellijk stopzetten van de studiefinanciering van MBO’ers als ze de school niet meer bezoeken Niet meer uitschrijven zonder tussenkomst RMC als belangrijke stap voor snel terugleiden van jongeren of doorplaatsen richting werk De vertraging rondom het passend onderwijs en de effecten op vo en mbo levert veel onzekerheden op, dit is niet bevorderlijk voor het vsv-beleid. Doordat scholen nu binnen 7 dagen in- en uitschrijvingen dienen te melden bij DUO heeft het RMC hier geen zicht meer op. Spreekt OCW scholen aan op late meldingen?). Mogelijkheden voor jongeren om in het VO al een (deel van) de AKA-competenties te halen en met certificaten van het vmbo in te stromen in de smalle niveau 2-opleidingen van het mbo.

7.4

Preventie

Hoewel preventie geen wettelijke kerntaak is van de RMC-functie, maakt het onder andere door de convenanten wel deel uit van de dagelijkse werkpraktijk van de coördinatoren. In de rapportages leggen ze nadruk op de succesfactoren bij het inzetten op preventie. Dit is niet onlogisch, gezien de gestage afname van nieuwe voortijdig schoolverlaters de afgelopen vier jaar en de nadruk op het voorkomen van uitval in de convenanten. De succesfactoren die volgens de coördinatoren bijdragen aan het terugdringen van schooluitval zijn grotendeels hetzelfde als vorig jaar: Er zijn meer middelen gekomen voor preventie door de extra rijksbijdrage voor het invoeren van de kwalificatieplicht. Voorlichting over leerplicht en verzuim door het publiceren van leerplichtfolder en verzuimkaarten. Jongerenpunt en jongerenloketten. Docenten zijn steeds meer bewust van de rol die ze kunnen spelen in het voorkomen van uitval Betere beroepskeuzebegeleiding (of LOB, loopbaanoriëntatie- en begeleiding). Preventieve begeleiding voor dreigende voortijdig schoolverlaters, er zijn veel projecten voor dreigende uitvallers in gang gezet. Schoolgebonden aanpak, jongere wordt op school aangesproken door leerplichtplusambtenaar die is verbonden aan de school. De preventieve projecten rondom de overgang van vmbo naar mbo (zie hoofdstuk 3). De beloning voor scholen voor de vermindering van voortijdig schoolverlaters in het convenant leidt tot actieve deelname scholen aan preventieprojecten en bestuurlijk draagvlak.

41

7.5

Conclusie

Een korte samenvatting van de meest genoemde opmerkingen is dat RMC’s een toegenomen bewustzijn bij onderwijsinstellingen zien, het melden en de samenwerking verbetert en er zijn veel activiteiten en voldoende middelen. De belemmeringen zitten deels in de wet van de remmende voorsprong: regio’s die het al goed deden, vinden het lastig om nog verdere vooruitgang te behalen. Andere knelpunten zijn de kwaliteit van registratie, de uitvoering van afspraken binnen de ROC’s, de samenwerking met het zorgveld, de beschikbaarheid van trajecten en instroommomenten voor uitvallers en de groep leerlingen die niet in staat is om een MBO niveau 2 diploma te halen of die te kampen heeft met multi-problematieken. Veel van de opmerkingen van RMC-coördinatoren over knelpunten en succesfactoren keren jaarlijks terug. Dan gaat het met name over de tijdigheid van meldingen, het verbeteren van de registratie en de beperkte mogelijkheden voor tussentijdse instroom in het onderwijs. Tot slot is de samenwerking met het zorgveld een terugkerend knelpunt. De VSV-convenanten worden net als vorig jaar als succesfactor genoemd. Door het convenant is de bereidheid van scholen om mee te werken aan het bestrijden van voortijdig schoolverlaten gestegen. Ook met andere partijen wordt er meer en beter samengewerkt als uitvloeisel van het convenant. Ten opzichte van vorig jaar en het jaar daarvoor laten de rapportages echter ook een aantal veranderingen zien. Het verzuimloket is een succesfactor en men is meer tevreden over de kwaliteit van de maandelijkse DUO rapportages. De tijdigheid van verzuimmeldingen vormt nog steeds een knelpunt, maar ook daar zien de coördinatoren verbetering. Verder is het afgelopen jaar weer meer vooruitgang geboekt in het verbeteren van de samenwerking tussen organisaties rond onderwijs en arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de jongerenloketten.

42

8

RBL en functioneren RMC-regio’s

Veel regio’s geven aan dat regionale samenwerking van RMC en leerplicht een gunstige organisatorische randvoorwaarde is. Een van de manieren om deze samenwerking vorm te geven is via een RBL, een Regionaal Bureau Leerplicht (of Leerlingzaken). In dit hoofdstuk bekijken we daarom of regio’s met een RBL gemiddeld meer tevreden zijn met hun functioneren en of zij ook betere resultaten weten te bereiken dan regio’s die geen RBL hebben. Doen regio’s met een RBL het beter?

8.1

RBL

In een RBL worden de regionale RMC-functie en de leerplichtfunctie voor meerdere gemeenten gezamenlijk uitgevoerd door één regionale uitvoeringsorganisatie. De bestuurlijke aansturing, organisatorische vormgeving en naamgeving van RBL’s kunnen in de praktijk verschillen. In onderstaande tabel staan de 39 RMC-regio’s ingedeeld in regio’s met en zonder een RBL. Er is één regio waarbinnen twee van de vijf subregio’s met een RBL werken. Deze regio is in de analyses verder niet meegenomen 1 . Tabel 8.1

Regio’s met en zonder RBL

RBL (n=10)

Geen RBL (n=28)

Gedeeltelijk RBL (n=1)

Zuidoost Drenthe

Oost-Groningen

Flevoland

Zuidwest Drenthe

Noord-Groningen-Eemsmond

Utrecht

Noordwest Veluwe

Centraal en Westelijk Groningen

Agglomeratie

Gooi en Vechtstreek

Friesland Noord

West-Friesland

Kop van Noord Holland

Zuidwest Friesland

Noord-Kennemerland

Zuid-Holland Noord

Friesland Oost (Friese Wouden)

West-Kennemerland

Noordoost-Brabant

Amsterdam

Zuid-Holland Oost

Noord- en Midden Drenthe

Haaglanden

Zuid-Holland Zuid

IJsselvecht

Rijnmond

Oosterschelde

Stedendriehoek

Walcheren

Limburg Zuid

Twente

Zeeuwsch-Vlaanderen

Achterhoek

West-Brabant

Arnhem/Nijmegen

Midden-Brabant

Rivierenland

Zuidoost-Brabant

Eem en Vallei

Limburg Noord

Bron: ledenbestand Ingrado

1

De indeling is gebaseerd op een uitdraai van de ledenadministratie van Ingrado, de brancheorganisatie leerplicht en voortijdig schoolverlaten. Voorafgaand aan de analyse is bij zes regio’s via de RMC-effectrapportage en/of de gemeentelijke website(s) de betrouwbaarheid van dit bestand gecontroleerd. Voor al deze regio’s was de informatie correct.

43

8.2

Verschillen in functioneren?

De RMC-coördinatoren geven in de effectrapportage een zelfbeoordeling over hun presteren. Dit doen ze zowel in relatie tot de convenanten als breder op meer aspecten via de RMC-barometer (zie ook hoofdstuk vijf). Zijn er verschillen in deze twee scores te zien tussen de groep met en zonder RBL? Figuur 8.1 Functioneringsscores naar RBL-status

50

45 geen RBL 40 RBL 35

30

25

20

15

10

5

0 functioneren RMC

Tabel 8.2

barometerscore

Functioneren naar RBL-status geen RBL

RBL

Totaal

Functioneren RMC en convenant

21,8

20,7

21,5

Barometerscore

47,4

43,3

46,3

De RMC-regio’s met een RBL schatten op beide aspecten hun functioneren lager in. Vooral bij de barometerscore is er een substantieel verschil in zelfbeoordeling te zien.

44

8.3

Verschillen in resultaten?

Naast deze gemiddelden over hun functioneren is ook een aantal kwantitatieve gegevens beschikbaar over de resultaten van de verschillende regio’s. Hierbij hebben we gekeken naar de gemiddelde scores van regio’s met en zonder RBL op de volgende vier indicatoren 1 : 1

Herplaatsingssucces: het aantal gerapporteerde herplaatsingen per RMC-regio in de verslagperiode 2009-2010 ten opzichte van het aantal nieuwe vsv’ers het jaar daarvoor.

2

Terugkeerders: het percentage voortijdige schoolverlaters uit 2005/2006 dat drie jaar later is teruggekeerd naar het onderwijs of een startkwalificatie heeft gehaald.

3

Hoogte VSV: het percentage nieuwe voortijdige schoolverlaters in schooljaar 2009-2010 zoals gerapporteerd door het Ministerie van OCW.

4

Reductie VSV: de mate waarin de regio het percentage nieuwe vsv’ers de afgelopen vijf jaar heeft weten te verminderen.

Een vergelijking van de gemiddelde scores per groep resulteert in de volgende tabel 8.3. Tabel 8.3

Resultaten naar RBL-status Geen RBL

RBL

Herplaatsingssucces

91%

80%

88%

Terugkeerders

37%

35%

37%

Hoogte VSV Reductie VSV

Totaal

3,2%

3,2%

3,2%

(-)22%

(-)22%

(-)22%

De hoogte van het percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters en de afname daarvan de afgelopen jaren, zijn voor beide groepen gelijk. Regio’s met een RBL scoren gemiddeld lager dan regio’s zonder RBL in de mate waarin ze schooluitvallers direct of binnen enkele jaren weten te herplaatsen.

1

Zie paragraaf 6.1 voor een meer uitgebreide toelichting op deze indicatoren.

45

Figuur 8.2

Resultaten naar RBL-status

100%

90% geen RBL 80% RBL 70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0% herplaatsingssucces

8.4

terugkeerders 2005/2006

reductie VSV

hoogte VSV

Conclusie en discussie

Regio’s met een RBL scoren (gemiddeld) minder goed of gelijk aan regio’s waar leerplicht en RMC niet op deze manier samenwerken. Er is geen verschil tussen deze groepen in het percentage nieuwe vsv’ers en de mate waarin dat percentage de afgelopen vijf jaar is teruggebracht. Regio’s met een RBL boeken minder goede resultaten dan de andere regio’s in het herplaatsen en terugleiden van schoolverlaters naar onderwijs. Ook geven regio’s met een RBL hun eigen functioneren gemiddeld een lagere score. De verwachting dat samenwerking in een RBL leidt tot beter functioneren en betere resultaten in de aanpak van voortijdig schoolverlaten lijkt daarmee in eerste instantie niet terecht. De resultaten geven (een gebrek aan) samenhang aan, wat niet hetzelfde is als causaliteit. Beide groepen regio’s kennen spreiding op relevante achtergrondvariabelen zoals de samenstelling van de leerling-populatie. Ook andere mogelijke verklaringen zoals de historische ontwikkeling in aanpak per regio zijn niet meegewogen. Ook is niet in kaart gebracht of de regio’s zonder RBL andere vormen van samenwerking organiseren tussen leerplicht en RMC.

46

9

Samenvatting en aanbevelingen

Samenvatting Deze rapportage vat de regionale RMC-effectrapportages 2009-2010 samen en geeft een landelijk beeld van de voortgang van de regionale vsv-aanpak. De RMC-regio’s hebben in 2009-2010 samen ongeveer 33 miljoen euro aan rijksmiddelen ingezet. Een derde van de middelen gaat naar de begeleiding van jongeren. Nog eens een derde van de middelen gaat naar het versterken van de leerplichtfunctie. In totaal zijn afgelopen jaar bijna 70 duizend voortijdig schoolverlaters begeleid, ruim 3.000 minder dan vorig jaar. Het gaat zowel om uitvallers uit eerdere jaren als om jongeren die tijdens het schooljaar 2009-2010 zijn uitgevallen en in begeleiding kwamen. In de verslagperiode zijn in alle regio’s samen ongeveer 41.500 voortijdig schoolverlaters herplaatst, meer dan de afgelopen jaren. Bijna tweederde van hen is binnen het verslagjaar uitgevallen en herplaatst. Van de groep herplaatste voortijdig schoolverlaters gaat ongeveer een derde terug naar het onderwijs of naar werk met een opleidingscomponent. De RMC-coördinatoren zijn over alle aspecten van hun eigen functioneren meer tevreden dan vorig jaar. Ze zien een toegenomen urgentiegevoel bij onderwijsinstellingen, die steeds beter hun uitval melden. De samenwerking in de registratie, het melden en de samenwerking verbetert. De regio’s ondernemen meer activiteiten en beschikken over voldoende middelen. Vergeleken met vorig jaar is de aandacht van de RMC-regio’s verschoven van samenwerking en organisatieversterking naar preventie, aanwezigheid in scholen en begeleiding van uitvallers. De RMC-uitvoeringsstructuur lijkt dan ook in grote lijnen te staan. Knelpunten liggen op het vlak van registratie, begeleiding en herplaatsing. Daarbij gaat het om de kwaliteit van de registraties, de uitvoering van afspraken binnen ROC’s, de samenwerking met het zorgveld en de beschikbaarheid van begeleidingstrajecten en beperkte instroommomenten voor uitvallers. Veel regio’s zoeken naar oplossingen voor de groep leerlingen die niet in staat is om een MBO 2 diploma te halen en jongeren met multiproblematiek. Ten opzichte van vorige jaren is het verzuimloket een succesfactor en de coördinatoren zijn meer tevreden over de kwaliteit van de maandelijkse rapportages van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De tijdigheid van verzuimmeldingen vormt nog steeds een knelpunt, maar ook daar zien de coördinatoren verbetering. Verder is het afgelopen jaar vooruitgang geboekt in het verder verbeteren van de samenwerking tussen de ketens onderwijs en arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de jongerenloketten. Aanbevelingen De definities die regio’s hanteren bij het rapporteren van de aantallen herplaatste uitvallers blijven verschillend. Dit is een terugkerend knelpunt. Het zou voor zowel de regio’s, het Ministerie van OCW, als een breder publiek verhelderend zijn in de effectrapportage op alle onderdelen een onderscheid te maken tussen herplaatsingen naar een opleiding (of werk

47

met een opleidingscomponent) en overige herplaatsingen. Zo blijven wel alle inspanningen zichtbaar, maar worden cijfers over de regio’s heen beter vergelijkbaar. Alle partijen in de regio zetten zich in om nieuwe uitval te voorkomen en uitvallers terug te leiden, waar mogelijk naar een opleiding. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters daalt dan ook al enkele jaren. Deze indicator, die het effect van preventie zichtbaar maakt, is steeds betrouwbaarder en bruikbaarder geworden, ook op lokaal en regionaal niveau. Het uiteindelijke doel van het vsv-beleid is een dalend aantal niet-schoolgaande jongeren zonder startkwalificatie. Hiervoor is echter geen vergelijkbare indicator beschikbaar, die voor alle regio’s de effecten van de curatieve aanpak (begeleiding en herplaatsing) kan laten zien. Het CBS stelt op basis van de enquête beroepsbevolking op landelijk niveau wel een cijfer op. Ook zijn er regio’s en gemeenten die zelf dit soort indicatoren construeren om de effecten van hun beleid te toetsen. DUO zou echter op basis van de BRON-gegevens een uniforme indicator kunnen ontwikkelen van het aantal niet-schoolgaande jongeren zonder startkwalificatie om ook de effecten van de curatieve aanpak zichtbaar te maken. Een van de functies van de RMC-effectrapportage is het zichtbaar maken van goede ervaringen. Uit de effectrapportage wordt elk jaar duidelijk dat er een verscheidenheid aan projecten en lokale aanpakken is ontwikkeld. Over de resultaten en effecten van individuele preventieve projecten en regionale aanpakken rapporteren de regio’s beperkt. Daarover is vaak nog weinig bekend. Dat maakt het lastig om te leren van effectieve aanpakken elders. Een (meta)evaluatie waarin wordt bekeken welke verschillende aanpakken onder welke omstandigheden succesvol zijn, zou het lerend vermogen in de beleidsketen vergroten. Een eerste stap die kan worden gezet, is het uitvragen van meer specifieke informatie over resultaten, effecten en doelgroepen van projecten en aanpakken in de RMC-effectrapportage. Andere mogelijkheden zijn het onderling delen van evaluaties, waar die beschikbaar zijn, of het onderling presenteren en bespreken van bewezen effectieve interventies door de coördinatoren. Netwerken van coördinatoren worden hierdoor versterkt.

48

Bijlage 1 Kerncijfers per regio aantal herplaatste VSVers 09/10

aantal herplaatste VSVers 08/09

stijging of daling herplaatsingen

herplaatsingssucces

1

Oost-Groningen

300

121

148%

77%

terugkeerders 2005/200 6 (Ecabo/CBS) 38,4%

-34,8%

hoogte VSV (cijferbrief 2011) 2,7%

2

Noord-Groningen-Eemsmond

293

293

0%

126%

39,4%

-26,9%

2,7%

3

Centraal en Westelijk Groningen

754

564

34%

109%

42,9%

-16,1%

3,1%

4

Friesland Noord

688

673

2%

93%

41,0%

-29,5%

2,9%

5

Zuidwest Friesland

230

131

76%

91%

35,5%

-34,0%

2,1%

6

Friesland Oost (Friese Wouden)

333

558

-40%

47%

39,2%

-18,5%

2,8%

7

Noord- en Midden Drenthe

478

369

30%

127%

45,3%

-19,4%

2,3%

8

Zuidoost Drenthe

440

284

55%

107%

31,4%

-27,2%

2,9%

9

Zuidwest Drenthe

444

498

-11%

156%

35,2%

-26,1%

2,2%

reductie VSV (cijferbrief 2011)

10

IJsselvecht

1805

977

85%

189%

35,9%

-17,1%

2,5%

11

Stedendriehoek

1028

722

42%

84%

41,9%

-21,6%

3,2%

12

Twente

1440

2009

-28%

104%

36,6%

-27,3%

2,5%

13

Achterhoek

561

434

29%

69%

35,3%

-23,3%

2,5%

14

Arnhem/Nijmegen

2002

2937

-32%

104%

37,8%

-13,5%

3,3%

15

Rivierenland

517

132

292%

80%

28,7%

-16,6%

2,8%

16

Eem en Vallei

848

692

23%

49%

31,3%

-20,6%

3,1%

17

Noordwest Meluwe

207

149

39%

38%

31,4%

-11,9%

3,0%

18

Flevoland

1183

673

76%

78%

38,6%

-7,8%

4,2%

19

Utrecht

2601

2932

-11%

117%

36,0%

-20,6%

3,5%

20

Gooi en Vechtstreek

1019

596

71%

151%

41,3%

-14,2%

3,8%

21

Agglomeratie Amsterdam

4383

4850

-10%

110%

40,8%

-27,9%

4,5%

22

West-Friesland

702

948

-26%

100%

36,4%

-18,3%

3,6%

23

Kop van Noord Holland

225

297

-24%

44%

40,7%

-25,7%

3,5%

24

Noord-Kennemerland

656

569

15%

67%

41,0%

-26,9%

3,4%

25

West-Kennemerland

1068

1058

1%

91%

40,4%

-25,5%

3,6%

26

Zuid-Holland Noord

704

650

8%

63%

37,0%

-22,0%

3,1%

27

Zuid-Holland Oost

561

192

192%

55%

34,4%

-22,7%

3,0% 4,0%

28

Haaglanden

5377

6158

-13%

179%

35,2%

-27,9%

29

Rijnmond

3141

1843

70%

70%

38,0%

-23,0%

4,5%

30

Zuid-Holland Zuid

500

606

-17%

33%

33,5%

-20,5%

3,4%

31

Oosterschelde

366

251

46%

90%

33,0%

-20,4%

3,1%

32

Walcheren

294

302

-3%

91%

34,1%

-32,5%

3,2%

33

Zeeuwsch-Vlaanderen

34

West-Brabant

145

206

-30%

54%

31,3%

-14,4%

3,4%

1204

412

192%

60%

34,0%

-27,0%

35

Midden-Brabant

3,1%

241

278

-13%

18%

32,4%

-24,8%

36

3,7%

Noordoost-Brabant

1361

1740

-22%

78%

34,9%

-24,9%

2,7%

37

Zuidoost-Brabant

1377

1415

-3%

74%

34,8%

-9,9%

3,4%

38

Limburg Noord

937

628

49%

84%

37,3%

-14,4%

3,1%

39

Limburg Zuid

1096

1144

-4%

61%

35,9%

-27,1%

3,7%

49

50

Bijlage 2 Barometerscore per vraag per regio Vraag 1

Oost-Groningen

2

Noord-Groningen-Eemsmond

3

Centraal en Westelijk Groningen

4

Friesland Noord

5

Zuidwest Friesland

6

Friesland Oost (Friese Wouden)

7

Noord- en Midden Drenthe

8

Zuidoost Drenthe

9

Zuidwest Drenthe

10

IJsselvecht

11

Stedendriehoek

12

Twente

13

Achterhoek

14

Arnhem/Nijmegen

15

Rivierenland

16

Eem en Vallei

17

Noordwest Meluwe

18

Flevoland

19

Utrecht

20

Gooi en Vechtstreek

21

Agglomeratie Amsterdam

22

West-Friesland

23

Kop van Noord Holland

24

Noord-Kennemerland

25

West-Kennemerland

26

Zuid-Holland Noord

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Totaalscore

4,0

3,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

4,0

4,0

4,0

1,0

3,0

3,0

52,0

4,0

3,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

4,0

3,0

4,0

1,0

4,0

57,0

4,0

2,0

1,0

4,0

2,0

3,0

3,0

3,0

4,0

1,0

2,0

3,0

3,0

2,0

2,0

3,0

42,0

3,0

3,0

4,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

3,0

4,0

4,0

4,0

2,0

2,0

1,0

2,0

50,0

4,0

2,0

3,0

4,0

4,0

3,0

4,0

2,0

2,0

1,0

4,0

3,0

3,0

2,0

3,0

1,0

45,0

4,0

4,0

2,0

3,0

4,0

4,0

3,0

4,0

2,0

4,0

3,0

2,0

4,0

2,0

3,0

3,0

51,0

4,0

2,0

3,0

4,0

4,0

4,0

3,0

3,0

2,0

1,0

3,0

3,0

4,0

2,0

1,0

2,0

45,0

3,0

3,0

2,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

2,0

2,0

3,0

3,0

4,0

2,0

3,0

1,0

45,0

4,0

2,0

3,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

2,0

1,0

2,0

3,0

3,0

4,0

2,0

2,0

46,0

3,0

3,0

3,0

4,0

1,0

3,0

3,0

3,0

3,0

2,0

4,0

2,0

3,0

2,0

3,0

2,0

44,0

3,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

2,0

2,0

3,0

4,0

3,0

1,0

3,0

3,0

48,0

3,3

2,4

2,9

3,7

3,9

3,4

3,1

3,0

2,6

1,9

2,3

2,9

2,3

2,1

2,6

2,1

44,4

4,0

3,0

4,0

1,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

1,0

4,0

4,0

4,0

3,0

4,0

56,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

2,0

3,0

1,0

1,0

2,0

3,0

1,0

3,0

1,0

40,0

4,0

2,0

4,0

4,0

4,0

4,0

3,0

2,0

3,0

2,0

2,0

2,0

4,0

2,0

3,0

2,0

47,0

4,0

3,0

4,0

3,0

3,5

3,0

3,0

3,0

3,0

4,0

3,0

3,0

2,5

1,5

3,0

1,0

47,5

3,0

3,0

2,0

4,0

4,0

2,0

3,0

2,0

3,0

1,0

2,0

2,0

2,0

1,0

3,0

1,0

38,0

4,0

2,8

2,6

3,8

3,4

3,2

4,0

3,2

2,8

2,4

1,6

3,0

2,8

1,8

2,4

2,4

46,2

3,0

2,3

4,0

4,0

3,3

2,8

3,3

3,0

2,0

4,0

2,5

3,3

2,8

2,0

1,8

2,0

45,8

3,0

1,0

1,0

3,0

4,0

3,0

4,0

2,0

4,0

3,0

0,0

3,0

4,0

1,0

0,0

1,0

37,0

4,0

2,0

4,0

4,0

4,0

3,0

3,0

2,0

3,0

2,0

4,0

3,0

3,0

1,0

3,0

3,0

48,0

4,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

2,0

4,0

2,0

2,0

4,0

3,0

2,0

1,0

48,0

4,0

3,0

3,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

2,0

1,0

4,0

3,0

2,0

4,0

1,0

3,0

50,0

4,0

3,0

4,0

4,0

4,0

3,0

4,0

3,0

3,0

2,0

2,0

3,0

4,0

1,0

2,0

3,0

49,0

3,0

2,0

3,0

2,0

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

2,0

3,0

3,0

3,0

1,0

3,0

3,0

43,0

4,0

2,0

4,0

4,0

4,0

2,0

4,0

2,0

1,0

1,0

1,0

1,0

2,0

2,0

3,0

2,0

39,0

51

27

Zuid-Holland Oost

28

Haaglanden/Westland

29

Rijnmond

30

Zuid-Holland Zuid

31

Oosterschelde

32

Walcheren

33

Zeeuwsch-Vlaanderen

34

West-Brabant

35

Midden-Brabant

36

Noordoost-Brabant

37

Zuidoost-Brabant

38

Limburg Noord

39

Limburg Zuid

52

4,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

1,0

1,0

3,0

3,0

1,0

1,0

1,0

3,0

41,0

4,0

3,0

3,0

3,0

4,0

3,0

3,0

3,0

3,0

4,0

3,0

3,0

3,0

2,0

3,0

2,0

49,0

3,3

2,8

4,0

3,8

3,3

3,0

3,3

2,8

2,0

2,3

3,5

3,0

2,8

2,0

2,5

3,0

47,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

1,0

3,0

2,0

2,0

3,0

2,0

2,0

2,0

1,0

2,0

2,0

39,0

4,0

2,0

3,0

2,0

3,0

4,0

4,0

4,0

2,0

3,0

3,0

3,0

3,0

2,0

2,0

4,0

48,0

4,0

2,0

4,0

4,0

4,0

4,0

3,0

3,0

4,0

1,0

4,0

4,0

4,0

1,0

2,0

4,0

52,0

3,0

2,0

3,0

4,0

4,0

3,0

3,0

4,0

4,0

3,0

1,0

3,0

4,0

1,0

3,0

3,0

48,0

3,0

3,0

4,0

3,0

4,0

3,0

3,0

3,0

3,0

2,0

4,0

2,0

3,0

1,0

3,0

2,0

46,0

3,0

2,0

2,0

4,0

4,0

3,0

4,0

2,0

3,0

1,0

4,0

3,0

3,0

1,0

3,0

3,0

45,0

4,0

3,0

3,0

4,0

3,0

3,0

3,0

2,0

3,0

2,0

3,0

3,0

3,0

2,0

2,0

2,0

45,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

4,0

3,0

1,0

1,0

3,0

3,0

2,0

1,0

3,0

2,0

47,0

4,0

3,0

4,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

2,0

1,0

3,0

3,0

4,0

1,0

1,0

1,0

44,0

4,0

3,0

4,0

4,0

4,0

4,0

3,0

3,0

3,0

4,0

3,0

3,0

4,0

1,0

2,0

1,0

50,0

Bijlage 3 Good practice projecten Good practices 1

Naam project

Doel

Inhoud

Betrokkenen

Resultaten

MIKA (Motive-

jongeren in de

alle jongeren in beeld en een

preventiemedewerker vsv/RMC

sluitende aanpak voortijdig

ren In KAnsen)

leeftijd van 18-23

traject

trajectbegeleider/UWV werkbe-

schoolverlaten

naar scholing en

jaar

drijf)/welzijns,zorginstelling/on

werk in het Old-

derwijs

ambt 1

jongerencoa-

een gezond sociaal

een stagiair van een HBO oplei-

vsv-er, stagiair HBO- opleiding,

minder verzuim, minder voor-

ching

netwerk rondom

ding begeleidt een vsv-er in het

professional, mensen uit de

tijdig schoolverlaten

de vsv-er

creëren van een sociaal net-

omgeving van de vsv-er, ge-

werk. De stagiair wordt begeleid

meente

door professionals. De stagiair fungeert als rolmodel, en wordt als zodanig geaccepteerd. 2

Waddenmodel

Sluitende aanpak

Sluitende aanpak i.s.m. werk-

werkpleinen (UWV - Soc za-

naar onderwijs en

pleinen, LPA's en RMC

ken), LPA's en RMC

zie resultaten

werk 2

Leren en Wer-

Kwalificatieplichti-

vanuit het loket Leren en Wer-

jongeren, werkgevers, UWV,

40 % gaat alsnog een opleiding

ken

gen die geen BOL

ken

Sociale diensten, RMC

volgen. Resultaten separaat

willen/kunnen vol-

beschikbaar.

gen toeleiden naar BBL 3

Zomeractie vsv

vsv-ers die voor-

In beeld brengen en een traject

komen op de lijst

aanbieden

gemeente Groningen

benaderen administraties scho-

van uitschrijvingen

len en jongeren vermindering

gedurende de

aantal vsv-ers met 709, res-

maanden april tot

teert stand van zaken per 01-

september bena-

10 188, waarvan scholen nog

deren om (her)

27 in onderzoek hebben en

inschrijving te be-

161 nog in behandeling van

werkstelligen 4

Beginsituatie 987 vsv-ers, door

RMC-trajectbegeleiders.

RMC consulta-

Advies geven aan jongeren, ou-

tieteams

ders, school en leerplichtambtenaar (in voorkomende zaken) die op meerdere terreinen vastlopen na een grondige analyse van de problematiek.

4

Persoonlijke

Eenduidige me-

Volgens de ontwikkellijnen van

Rebounds van de samenwer-

De meeste leerlingen worden

effectiviteit van

thodiekontwikke-

Covey en 360 graden feedback

kingsverbanden en het MBO,

succesvol teruggeleid naar de

de jongere ver-

ling met behulp

op alle rebounds in de regio.

gemeenten, RMC en het Sten-

opleiding van herkomst.

sterken.

van de Covey me-

den College.

thode. 4

Samenwerking

Afstemmen leer-

Er reed een bus in de regio voor

ROC's, HBO's, UWV werkplei-

Er zijn meer jongeren bereikt,

leer-werkloket

werktrajecten tus-

het bereiken van onder andere

nen, RMC, Sociale Zaken en

die normaalgesproken niet op

sen scholen, UWV

VSV'ers en jongeren zonder

werkgeverbranches

een werkplein zouden zijn

werkpleinen, RMC

startkwalificatie op een werk-

en werkgevers-

plek.

langsgekomen.

branches

53

5

Intensivering

Vroegtijdig signa-

SMW voor ouders beschikbaar

Het onderwijs via samenwer-

Het contact tussen school en

schoolmaat-

leren van proble-

tijdens 10-minutengesprekken.

kingsverband Fultura, Centrum

thuissituatie is versterkt. SMW

schappelijk werk

men. Brugfunctie

Gemiddeld enkele uren per week

jeugd en Gezin, de gemeente

wordt steeds bekender.

tussen school en

SMW op VO scholen in de regio

thuissituatie van (over)belaste leerling versterken. 5

Preventieproject

Voorkomen van

Begeleiding van alle examen-

decanen vo, mbo, ssp, rmc

in de zomer van 2010 zijn 76

vmbo - mbo

uitval bij de over-

kandidaten vmbo / allen die de

zuidwest Friesland

risico-overstappers begeleid.

stap van vmbo

overstap vo - mbo maken

Op 1 september 2010 hadden

naar mbo

28 leerlingen nog geen overstap gemaakt. Zij worden begeleid door de kwalificatieplichtambtenaar.

5

Tussen Wal en

Voor alle jongeren

Structuur en begeleiding bieden

Schoolmaatschappelijk werk,

Methodiek voor begeleiding

Schip

een plek in het

aan jongeren met een zeer

creatief therapeut, psycholoog,

van jongeren met een zeer

onderwijs

complexe problematiek die

orthopedagoog, team Maat-

complexe problematiek. Het

(weer) op weg zijn naar maat-

werk.

project slaagt als de jongere

schappelijke participatie. De

zich (weer) inzet en meedoet

structuur en begeleiding betreft

in de maatschappij.

niet alleen school, maar ook hun vrije tijd en het gezin. 6

Dag van de

Leerlingen mbo

De redenen waarom jongeren

Leerlingen, mbo-

. Op de dag zijn de produc-

leerplicht

bewuster maken

switchen van opleidingen zijn

leerplichtambtenaren, present-

ten:de films, workshop en uit-

van het belang

door het houden van een enquê-

promotions

slag van de enquête gepresen-

van onderwijs en

te onder leerlingen van het mbo

teerd aan de wethouders en

het behalen van

in kaart gebracht.

jongeren waar het mbo is ge-

een startkwalifica-

In samenwerking met jongeren

vestigd.

tie.

zijn verschillende activiteiten georganiseerd op de dag van de leerplicht. Er is op school voor leerlingen een Workshop gehouden om bekendheid te geven aan Leerplicht én het nut van het behalen van een startkwalificatie. Er zijn films gemaakt met succesverhalen van jongeren die de problemen schetsen waarmee ze werden geconfronteerd tijdens hun mbo-loopbaan en hoe ze deze hebben overwonnen

6

Plusvoorziening

Betrokken partijen

Voorkomen verzuim en voortij-

ISK, AMV-team, NIDOS, leer-

Er is een verzuimmedewerker

jongeren ISK

nemen verant-

dig schoolverlaten door alleen-

plicht en RMC-

op school die verantwoordelijk

woordelijkheid

staande minderjarige vreemde-

trajectbegeleiding

is voor het geregeld schoolbe-

voor het geregeld

lingen.

zoek van de leerlingen van de

schoolbezoek door

Er is een orthopedagoog die in-

ISK.

AMV'ers.

dien nodig kan worden ingeschakeld. Het is aantrekkelijk om naar school te gaan door het leveren van een ontbijtservice. Het lesprogramma is aangepast aan de competenties en interesse van de doelgroep. Er wordt frequent aan nieuwe AMV-ers op het terrein van het AZC voorlichting gegeven door leerplicht

54

en rmc. Er is een goede samenwerking tot stand gebracht tussen AMV-team, ISK en Leerplicht/RMC. Het AMV-team wordt ingeschakeld wanneer leerlingen ongeoorloofd verzuimen. 6

Time Out ROC

Voorkomen voor-

Een eenduidige aanpak van VSV

ROC Friese Poort, Mentorpor-

Friese Poort

tijdig schoolverla-

ontwikkeld voor kwetsbare leer-

ject Provincie Fryslân, RMC de

ten door kwetsba-

lingen ->1. een ontwikkelings-

Friese Wouden

re leerlingen

gerichte dag-besteding in een sociaalpedagogische setting, gericht op terugkeer naar onderwijs, werk of een combinatie. 2. systematische individuele en groepsgewijze zorg en begeleiding van de leerling binnen de veilige school-setting, gericht op vergroting van de persoonlijke effectiviteit en motivatie. 3. optimale afstemming van de individuele zorgbehoefte en de mogelijkheden van de leerling. 4. het professionaliseren van docenten en medewerkers in de onderwijssector rond ontwikkelingsvragen en gedragsproblemen bij jongeren. 5. de mogelijkheid om met gerichte zorg en begeleiding leerlingen een leerweg te bieden om (alsnog) de benodigde (start)kwalificatie te behalen, 6. het betrekken van ouders en externe deskundigen bij het zorg- en begeleidingstraject van leerlingen die kwetsbaar zijn voor verzuim en het afbreken van hun opleiding.

7

Pak je kans

Zoveel mogelijk

Alle jongeren zonder sk die be-

jongeren die geen

kend zijn binnen RMC-

RMC-werkpleinen-ROC-3

Zoveel mogelijk jongeren zonder sk die zich nog niet hebben

sk hebben, voor 1

werkpleinen uit de regio bena-

ingeschreven alsnog te motive-

oktober een keuze

deren om naar een voorlich-

ren voor een opleiding

laten maken voor

tingsbijeenkomst te komen

een beroepsopleiding 7

Inzet Leerplicht

ROC en jongeren

Preventieve aanwezigheid van

en RMC op het

die daar onderwijs

leerplicht(kwalificatieplicht) en

Leerplicht-RMC-ROC

Voorlichting op het ROC aan personeel, preventief spreken

ROC

volgen z.s.m.

RMC binnen het ROC. Zowel in

van jongeren die verzuimen.

spreken en infor-

de eigen regio als daar buiten.

Aanwezig zijn bij exit gesprek-

meren over de

ken. Het controleren van ver-

gevolgen van ver-

zuimstaten

zuim 7

Stamm-

Voorkomen van

Jongeren die het moeilijk heb-

mentor4you

schooluitval. In

ben met school kunnen een

(pilot)

één op één contact

vrijwillige buitenschoolse mentor

wordt er zorg ge-

krijgen die de jongere, in sa-

dragen voor een

menwerking met de ouders,

55

succesvolle school-

steunt en begeleidt.

loopbaan en een toekomst met perspectief 8

Spreekuren

Jongeren vroegtij-

Iedere mbo locatie kent een ei-

MBO

dig informeren,

gen wekelijkse spreekuur vanuit

School

meer informatie bij docenten

Vroegtijdige signalering VSV/

risicoleerling snel

het RMC. Risicoleerlingen wor-

over het belang van goed sig-

in beeld

den besproken tussen de-

naleren.

caan/zorgcoördinator en RMC medewerker. Leerlingen en docenten kunnen langs komen om vragen te stellen. 8

Mentor 4You

Jongeren begelei-

Jongeren kunnen worden ge-

vrijwilligers+ jongeren+ bege-

den

koppeld aan vrijwilligers die jon-

leiders

geren kunnen ondersteuning. 8

9

Samenwerking

Alle jongeren zon-

Alle jongeren zonder startkwali-

Jongerenloket

der startkwalifica-

ficatie worden door het jonge-

UWV + soc.zaken

School-first beleid hanteren

werkplein en RMC

toeleiden naar school of werk

tie in beeld.

renloket ingebracht bij het RMC.

Samenwerking

jongeren zonder

kruiwagenproject, het matching

werkpleinen

startkwalificatie

offensief of project Pak je Kans

en dan met name BBL oplei-

die vallen onder de

waarbij voorlichting wordt gege-

dingen

wet WIJ

ven aan scholen en rmc aanmeldingen voor doet.

9

BEN project

RMC jongeren met

individuele, intensieve coaching.

RMC, werkplein, externe uit-

er zijn meer jongeren toegeleid

meervoudige pro-

Inclusief aandacht voor groeps-

voerende organisaties

naar een startkwalificatie, naar

blematiek en/of

proces tijdens(survival) week-

onderwijs en/of werk en min-

een uitkering

ends. Programma is op te vra-

der jongeren in een uitkerings-

gen bij

situatie. Ook zijn jongeren naar

[email protected] 10

hulpverlening toegeleid.

Jongerenpunten

Voor alle jongeren

RMC-consulenten, werkconsule-

Gemeenten (RMC, Sociale Za-

Alle jongeren in de leeftijd van

Zwolle, Steen-

woonachtig in de

ten van de afdeling WWB en

ken) UWV

18 - 27 jaar zijn in beeld en

wijkerland, Har-

betreffende werk-

werkcoaches van het UWV wer-

het behalen van een startkwa-

denberg

pleingebieden is er

ken samen in een jongerenloket

lificatie gaat boven werk. Wan-

1 punt waar jon-

(een fysiek inlooppunt).

neer jongeren werken hebben

geren bekend zijn

ze een startkwalificatie of vol-

en terecht kunnen

gen een leerwerktraject

met alle vragen op het gebied van opleiding, werk en inkomen. 10

Sluitende aan-

Alle jongeren zit-

Gemeente (Leerplicht, RMC

Startkwalificatie gaat boven

pak Steenwij-

ten op school.

mingsoverleg tussen leerplicht-

(consulent leren en werken

werk.

kerland (het

Wanneer jongeren

ambtenaar, als coördinator van

IGSD, UWV)

Wiedenmodel)

werken hebben ze

het traject, de CWI/UWV-

een startkwalifica-

consulent en de gSD-consulent

a. De leerplichtambtenaar is

mag niet leiden tot een toena-

tie of volgen een

en RMC-trajectbegeleider wordt

verantwoordelijk voor sluitende

me van het aantal jongeren in

leerwerktraject "

het trajectplan naar startkwalifi-

aanpak van jongeren naar een

een uitkering.

catie dan wel (duaal) werken

startkwalificatie, dan wel in

bepaald.

samenwerking met onder-

g. UWV is verantwoordelijk voor

staanden naar een

de bemiddeling van jongeren

(zorg)traject. (werkproces -

met startkwalificatie gedurende

procedure - regie - monito-

maximaal 6 maanden. Indien

ring);

geen traject dan opnieuw in-

b. IGSD is verantwoordelijk

brengen afstemmingsoverleg;

voor sluitende aanpak naar

h. IGSD is verantwoordelijk voor

werk (werkproces -procedure -

het traject(plan) jongeren met

regie - monitoring);

startkwalificatie zonder werk en

c. RMC heeft een ondersteu-

56

f. In het reguliere afstem-

De 'Sluitende Aanpak Jongeren'

met uitkering;

nende functie met:

i. Het UWV is verantwoordelijk

1. Reguliere RMC taken;

voor toeleiding van jongeren

2. Specialisme van traject-

met een Wajong uitkering naar

toeleiding van zowel 16 en 17

duaal leren dan wel werken.

jarigen als de groep 18 t/m 22

Daarnaast is zij verantwoordelijk

jaar.

voor toeleiding van jongeren met een WW uitkering naar du-

e. UWV draagt zorg voor de

aal leren en werken;

toeleiding van jongeren zonder

j. Indien een jongere met een

startkwalificatie naar de leer-

WW uitkering geen werk vindt

plichtambtenaar.

binnen de WW tijd wordt hij vroegtijdig ingebracht in het afstemmingsoverleg en wordt een traject bepaald 11

11

Samenwer-

Versterken regio-

In de beleidsagenda SOS zijn de

Samenwerkingsverbanden VO,

Bestuurlijke, beleidsmatige en

kingsverband

nale samenwer-

regionale ambities en aanpak

vertegenwoordiging mbo, 8

uitvoerende samenwerking

SOS (vervolg

king en aanpak

verwoord tbv ondermeer com-

gemeenten rmc-regio Steden-

onderwijs, gemeenten en

project School-

voortijdig school-

municatie, verbeteren melden

driehoek, Bureau jeugdzorg

jeugdzorg. Problemen meer

verlatersoffen-

verlaten, borgen

en registratie verzuim, dienst-

Overijssel en Gelderland.

aanpakken op de schaal waar-

sief Stedendrie-

van instrumenten

verlening vanuit jongerenloket-

hoek)

Schoolverlaters

ten, overgang vmbo naar mbo,

Offensief Steden-

zorgstructuren onderwijs, sta-

driehoek

geplaatsen, etc.

Aanval op

Aanval op school-

Jongeren uit de wijken benade-

Trajectbegeleiders RMC, jonge-

schooluitval De-

uitval Deventer

ren op een pro-actieve wijze,

renwerk, ROC.

venter

op ze spelen (nl. regionaal)

zodat zij weer in beweging komen richting opleiding en werk. De jongere thuis bezoeken, desnoods op straat aanspreken. D.m.v. gesprekken in kaart brengen wat de jongere nodig heeft om naar school te gaan. Plan van aanpak met de jongere opstellen en uitvoeren. Indien nodig inzetten van een training.

13

JOUW Unit

Integrale tra-

jongerenloket voor scholing en

Gemeenten Berkel-

Laagdrempelige voorziening,

jectaanpak vanuit

werk

land,Doetinchem, Oost Gelre

geïntegreerde dienstverlening,

onderwijs- en ar-

en Winterswijk, UWV WERKbe-

minder vsv-ers, ruim 120 wer-

beidsmarktpartijen

drijf, ROC Graafschap College,

kende jongeren kunnen alsnog

Kenniscentra (COLO), werkge-

hun startkwalificatie behalen

vers (organisaties), RMC Ach-

via een leerwerktraject, warme

terhoek, MEE, jeugdbeleid/zorg

overdracht van en naar jeugdzorg en hulpverlening.

13

Botenproject

Kwetsbare jonge-

Op een scheepswerf in Doesburg

Gemeente Doesburg, RMC Ach-

Uitstroom van jongeren naar

Doesburg

ren een be-

bouwen kwetsbare jongeren on-

terhoek, JOUW Unit, Woning-

een bbl-baan bij een reguliere

schermde leer-

der begeleiding een schip. Hier-

corporaties, 2Switch, eigenaar

werkgever.

werkplek bieden in

bij wordt tevens gestart met een

van de scheepswerf.

de techniek, als

bbl-opleiding. Indien nodig zor-

aanloop naar een

gen de woningcorporaties voor

reguliere bbl-baan

(beschermende) huisvesting.

57

13

Graafschap

Kwetsbare jonge-

M.b.v. sport jongeren alsnog

Voetbalvereniging "De Graaf-

Per jaar worden ongeveer 50

helpt scoren

ren een alternatief

motiveren om een opleiding te

schap", Businesclub "De Graaf-

jongeren begeleid met een po-

bieden

volgen.

schap" en de daarbij aangeslo-

sitieve uitstroom van 90%.

ten bedrijven, Sport United, Gemeente Doetinchem, RMC Achterhoek, JOUW Unit, ROC Graafschap College, politie, justitie, jeugdbeleid, jeugdzorg. 14

Sluitende keten

geen uitval bij de

jaarlijks worden alle overstap-

alle onderwijsinstellingen uit de

slechts ca. 30 jongeren maken

overstap van vm-

pers in de regio (ca. 2000) ge-

regio met vmbo, mbo, prak-

geen daadwerkelijke overstap

bo naar mbo

monitord

tijkonderwijs, daarnaast RMC /

Werken aan een

In 2010 en 2011

Gedurende periode van twee

RMC, UWV, gemeenten, Werk-

Sinds januari 2010 zijn 149

startkwalificatie

300 werkende

jaar wordt in kaart gebracht

geversadviespunt, ROC Rivor

jongeren geregistreerd in dit

jongeren die nog

waar jongeren zonder startkwa-

project. Van deze jongeren

geen startkwalifi-

lificatie werken. Via de werkge-

hebben zes jongeren geen pas-

catie hebben via

ver wordt bekeken of het moge-

send opleidingsaanbod gehad.

de werkgever be-

lijk is deze jongere alsnog een

De overigen hebben dit wel

naderen om ze

passend opleidingsaanbod te

gehad, hetzij via het RMC, het-

een passend oplei-

doen. Werkgevers kunnen hier

zij via één van de andere par-

dingsaanbod te

financieel voordeel bij halen en

tijen die bij het project betrok-

doen.

de jongere haalt alsnog een di-

ken zijn.

Team Voortijdig Schoolverlaten 15

ploma. Daarnaast worden via de sociale diensten jongeren doorgestuurd naar het RMC voor een opleidingsadvies. Mocht jongere in aanmerking komen voor opleiding, dan krijgt deze een regulier traject bij het RMC. 15

Brugwachter

Monitoren van de

Alle leerlingen uit regio Rivieren-

vo-scholen in regio Rivieren-

In totaal zijn 2053 leerlingen

overstap van vm-

land zijn in beeld gebracht.

land, ROC Rivor en ROC Koning

gevolgd. Hiervan wonen er

bo naar mbo om

Daarnaast ook leerlingen die

Willem 1 College, afdelingen

1840 in regio Rivierenland, de

het aantal jonge-

buiten de regio wonen, maar bij

leerplicht van alle regioge-

rest woont buiten de regio en

ren dat niet bij een

één van de vo-scholen onderwijs

meenten, RMC

volgt onderwijs bij één van de

vervolgopleiding

volgen. Totaal 2053 leerlingen.

vo-scholen in de regio. Uitein-

aankomt zo klein

Door scholen en/of leerplicht-

delijk op 1 oktober 34 leerlin-

mogelijk te hou-

ambtenaren zijn leerlingen waar

gen zonder bestemming. Deze

den.

twijfel was over vervolgopleiding

zijn nog in traject bij leerplicht

geduid als risicoleerling. Deze

of RMC.

zijn door de 'Brugwachters' benaderd en kregen daar waar nodig begeleiding naar een nieuwe vervolgopleiding. Uiteindelijk zijn alle leerlingen, dus ook de niet risicoleerlingen, gecontroleerd aan de hand van DUO-inschrijvingen. 15

Coach en jij

Het project "Coach

Een deel van de jongeren in re-

Alle ketenpartners en vrijwillige

Sinds januari 2010 hebben 21

en jij!" is een pre-

gio Rivierenland groeit op in een

coaches, RMC

jongeren een coachingstraject

ventief project met

potentiële achterstandssituatie.

als doel de jongere

Zij missen in hun directe omge-

op school te hou-

ving de vanzelfsprekende stimu-

den. Doel is om in

lans, inspiratie of het voorbeeld

twee jaar tijd, voor om zich optimaal te scholen. De december 2011,

doelgroep zijn de ‘overbelaste

veertig jongeren te jongeren’, die met een extra

58

(gehad).

begeleiden, zodat

steuntje in de rug wel in staat

zij niet de keuze

zijn de opleiding af te maken en

(hoeven te) maken een startkwalificatie te behalen. om te stoppen met

Door middel van het project

school.

versterken overbelaste jong volwassenen, die weer of nog in het onderwijs zitten, de eigen krachten en talenten. "Coach en jij!" is een aanvulling op het pakket dat RMC Regio Rivierenland nu al biedt op het terrein van voortijdig schoolverlaten.

16

Screening VSV

In beeld brengen

Intensieve benadering van jon-

gemeente Amersfoort, uitvoer-

125 jongeren in gemeente

Amersfoort

en activeren van

geren, waarover onvoldoende

der: Trajectbureau opleiding &

Amersfoort intensief benaderd;

2010

potentiële VSV-ers

bekend is: telefonisch, schrifte-

Werk

74 % van de jongeren bereikt

(oude uitstroom)

lijk en meerdere huisbezoeken.

gemeente Amers-

Inventariseren van huidige acti-

foort (aanvullende

viteiten en aanbod begeleiding

financiering).

voor jongeren zonder startkwalificatie.

16

Overstapproject

Voortijdig school-

Eindexamenleerlingen VMBO van

Vo scholen (decanen en admi-

In oktober was 98% van de

VMBO - MBO

verlaten voorko-

VO-13 scholen in de regio wor-

nistratie), gemeenten (Leer-

leerlingen aangekomen bij hun

regio Vallei

men gedurende de

den gevolgd in hun overstap

plicht en RMC) en de Indruk

opleiding van keuze. 2% is nog

overstapfase tus-

naar een vervolgopleiding

die het proces digitaal onder-

in begeleiding bij leerplicht. In

steund met het systeem "In-

december volgt nogmaals

tergrip".

check.

sen VMBO en MBO 16

Actieplan

Plaatsing van jon-

Het Trajectbureau participeert in

Gemeenten Utrecht Oost, Ken-

Trajectbureau: 32 intensieve

Jeugdwerkloos-

geren 18+ op sta-

het actieplan ten behoeve van

niscentra, ROC ASA en Midden

trajecten, met resultaten: 8

heid Utrecht

geplaatsen, leer-

de kwetsbare vsv-ers: intensie-

Nederland, UWV Werkbedrijf,

geplaatst werk, 2 stages, 1

Oost

banen en werk.

ve ondersteuning bij het vinden

Arbeidstrainingscentrum/ATC

vrijwilligerswerk, 3 leerbanen,

van stages, leerbanen of werk.

Match (voor jongeren met ge-

6 ATC-trajecten

dragsproblematiek), Trajectbureau. 16

Intensieve RMC-

Zo groot mogelijk

Intensieve benadering van jon-

Trajectbureau, gemeenten,

Aantal benaderde jongeren

aanpak

bereik van nieuwe

geren 18+ door: telefonische en

ROC's, UWV Werkbedrijf, hulp-

regio Eem: 906, met een be-

vsv-ers creëren

schriftelijke benadering en af-

verleningsinstanties e.d.

reik van 81% van de jongeren.

aan de hand van

leggen van huisbezoeken. In-

Daarvan is 58 % opnieuw ge-

uitstroomgegevens

ventariseren van huidige dagbe-

start in het onderwijs, 25%

ROC's.

steding en aanbieden van bege-

werk.

leiding op maat aan alle jongeren zonder startkwalificatie (vsv-ers). 17

SJOW-team

In een netwerk

Elke organisatie meldt jongeren

RMC, ROC Landstede, UWV-

De organisaties kennen en ver-

(Sluitende Aan-

"opsporen" van

aan waarvan zij vermoeden dat

werkbedrijf, gemeenten-sociale

sterken elkaar en wisselen op

pak Jongeren

jongeren die niet

zij geen opleiding of werk heb-

zaken, leerplicht en incidenteel

efficiënte wijze informatie uit,

Opleiding Werk

naar school gaan

ben en waarvan het vermoeden

jeugdzorg en voorliggende

via een soort backoffice jonge-

en ook niet werken

bestaat dat zij daartoe ook geen

voorzieningen.

renloket.

en deze jongeren

actie ondernemen. Deze jonge-

weer terug leiden

ren worden maandelijks bespro-

naar opleiding

ken.

en/of werk. 18

Flevotalent Ju-

Verwerven van

Projectbeschrijving beschikbaar

nior (geheel

leerbanen en sta-

op aanvraag

Flevoland)

geplekken

Zie projectbeschrijving

70% positieve uitstroom. Zie ook het bijgevoegde evaluatierapport

59

19

Samenwer-

alle instromende

Geen afwijzing van jongeren

ROCMN, ROCASA, COLO,

Minder thuiszitters, vraagom-

kingsovereen-

jongeren in MBO

zonder POK, MBO werkt ism CO-

leer/werkloket, jongerenloket,

buiging

komst stage en

een leerbaan of

LO aan zoeken passende leer-

werkgeversservicepunt, ge-

leerbanen

stage

baan of stage. Bemiddeling jon-

meente Utrecht

gerenloket of leer/werkloket voor risicojongeren 19

19

Aanmelding in

Bestrijden voortij-

Afspraken over verantwoorde-

Leerplicht/RMC, alle scholen

Vervroegde aanmelding vóór

Beeld

dig schoolverlaten

lijkheden en begeleiding van

VO en MBO in de regio Utrecht

1 april, risicojongeren duidelijk

bij de overstap

jongeren bij de overstap, moni-

in beeld, bij alle stappen duide-

van VO naar MBO

toring in registratiesysteem In-

lijk in beeld wie verantwoorde-

in de regio Utrecht

tergrip

jongeren begelei-

trajectbegeleiding

RMC, UWV werkbedrijf en RSD

166 herplaatst

Jongerenloket

lijk is

den naar een opleiding al dan niet in combinatie met een leerwerkbaan en naar werk 20

Educatiemeter

In kaart brengen

Door middel van de instrumen-

RMC loopbaanbegeleiders en

In de meeste gevallen heeft

van beperkingen

ten: educatiemeter, waardeas-

Dilemmamanager

het inzetten van dit instrument

en kwaliteiten van

sessment en investeringsmeter,

tot succes geleid. Jongeren

jongeren om een

testen van jongeren. Hiermee

krijgen meer inzicht in hun ei-

passend oplei-

wordt meer inzicht verkregen in

gen valkuilen en beter zicht op

dingstraject te

de mogelijkheden en beperkin-

hun mogelijkheden

kunnen ontwikke-

gen van jongeren. Dit instru-

len

ment geeft meer mogelijkheden tot een succesvol (loopbaan)traject

20

Gele Kaart

Het promoten van

Het versturen van zg "gele kaar-

RMC loopbaanbegeleiders,

Reactie van ouders en scholen

het halen van een

ten" naar jongeren die veelvul-

scholen voor (V)MBO en VO,

zijn positief.

startkwalficiatie en

dig verzuimen en die door DUO

verzuimers en ouders (ook van

tegengaan van

gemeld worden bij RMC.

18+ ers)

verzuim 20

RMC Zomeractie

Het tijdig in beeld

Het bezoeken/benaderen van

RMC loopbaanbegeleiders en

Totaal aangemeld 95

krijgen van de uit-

alle decanen van alle VMBO

de Gooise decanenkring

Doorstroom BOL en BBL 52

stroom van VMBO-

scholen in de regio en deze leer-

Doorstroom HAVO 1

er zonder start-

lingen persoonlijk doorspreken

Examenjaar overdoen 2

kwalificatie en het

en vervolgens benaderen door

In traject RMC RBL 21

bevorderen dat

RMC

Niet gereageerd of geen con-

jongeren zich (tij-

tact 11

dig) inschrijven

Productief leren 1

voor een vervolg-

Gaan werken met intentie

opleiding

kwalificatie 1 Gaan werken zonder verdere opleiding 2 Diversen (verhuisd, ziek, zwanger enz.) 1 Doorstroom VMBO hoger niveau 3

21

Waterland Ta-

Jongeren zonder

Jongeren zonder werk, opleiding

RMC, Leerplicht, jongerencon-

Geen jongeren tot 27 in de

lentbaan

werk, opleiding of

of startkwalificatie na een ar-

sulenten Sociale zaken, jonge-

uitkering, maar een baan en

startkwalificatie na

beids en begeleidingstraject te-

renconsulenten UWV-W, Baan-

begeleiding richting regulier

een arbeids en

rugplaatsen richting reguliere

stede (WSW bedrijf). Rentree

werk

begeleidingstraject

opleiding of werk.

(re-integratiebedrijf), Bureau

terugplaatsen richting reguliere opleiding of werk.

60

Werk, Activa.

21

Project Leren en

Mogelijkheden

het leveren van een infrastruc-

Loket Leren en Werken (Hoofd-

Adviseurs van het Loket Leren

Werken

voor leren en wer-

tuur tot het bevorderen van ex-

dorp)

en Werken hebben ook met

ken vergroten voor

tra duale (Combinaties van leren

jongeren EVC trajecten doorlo-

alle werkzoeken-

en werken) en EVC-trajecten

pen en bemiddeld naar leer-

den

(Erkenning van verworven com-

werkbanen.

petenties). 21

Praktijkgericht

Jongeren zonder

Een traject van 12 weken waar-

Gemeente, ROC Regiocollege,

Van de 10 jongeren zijn er 7

Orientatietraject

startkwalificatie én

bij jongeren na een testperiode,

Jongeren, Regiogemeenten

gestart op een opleiding, 1 aan

MBO Waterland

met een duidelijke

waarbij ze onder andere op ni-

het werk en 2 jongeren in RMC

opleidingswens en

veau en beroepskeuze worden

begeleiding.

– capaciteit, die

getest, door middel van stages

nog geen duidelijk

praktijk gericht kunnen kennis

beroepsbeeld heb-

maken met een opleiding en

ben, praktijk ge-

beroep.

richt laten oriënteren. Om tot een juiste en gefundeerde opleidingsen beroepswens te komen en een inschrijving op een MBO opleiding richting startkwalificatie. 21

Geïntegreerde

Geïntegreerde

Dienstverlening aan jongeren

Momenteel zijn de volgende

Korte, snelle en effectieve lij-

dienstverlening

dienstverlening

vanuit verschillende domeinen

organisaties aangeslo-

nen waardoor jongeren snel

Waterland

aan jongeren tot

met elkaar verbinden vanuit het

ten:Leerplicht, RMC, Sociale

door de juiste instantie gehol-

27 jaar binnen de

uitgangspunt dat alle belemme-

zaken, UWV-W, Bureau Werk

pen worden.

keten arbeid, in-

ringen uit deze domeinen inte-

(eigen re-integratiebureau ge-

komen, onderwijs,

graal, dus naast elkaar, jonge-

meente Purmerend), Activa

zorg,

ren moeten begeleiden naar

( multidisciplinair schuldhulper-

(schuld)hulpverlen

zelfredzame en participerende

leningsbureau gemeente

ing, veiligheid,

burgers.

Purmerend), Baanstede, Ren-

inburgering en

tree, Fiolet taaltrainingen, ROC

wonen.

Regiocollege, ROC Horizoncollege, schoolmaatschappelijk werk,maatschappelijk werk.

23

Zomertraining

Kinderen te helpen

De zomertraining is een preven-

GGD Noord Holland en project-

Jongeren overwinnen hun

"Plezier op

om met plezier

tieve activiteit waarin a.s. brug-

bureau Parlan

angst om naar de nieuwe

school"

naar de nieuwe

klassers kennis maken met een

school te gaan

aantal sociale basisvaardigheden

school te gaan

die hen in stat stellen op een adequate en doeltreffende wijze in sociale situaties te functioneren 24

Instroomklas

jongeren van 16

kortdurende praktische oriënta-

tot 23 jaar zonder

tie zowel bij vakopleidingen als

ROC Horizon college, RMC

naar (werkend) leren traject,

42 deelnemers. Uitstroom 19

SK met een breuk

bij werkgevers

1 naar werk, 6 naar hulpverle-

in hun solocarrière

ning, 6 terug naar verwijzer en

terug leiden naar

10 starten in het nw schooljaar

een vorm van on-

weer in de instroomklas

derwijs

61

25

Sms project

jongeren via aan-

moderne communicatiemiddelen

RMC, SoZaWe en UWV Werk-

pas in de loop van schooljaar

sprekende, mo-

benutten om de doelgroep te

bedrijf

2009-2010 gestart. Moet nog

derne, middelen

attenderen op scholingsmoge-

attenderen op

lijkheden

geëvalueerd worden

scholingsmogelijkheden. 026

Workskills

(dreigende) vsv-

WorkSkills is een trainingspro-

alle onderwijsinstellingen in de

182 deelnemers in schooljaar

ers een heroriën-

gramma gericht op het optimaal

RMC regio, Ons Platform, Jon-

2008-2009 (resultaten 2009-

tatie op hun

gebruik maken van de eigen

gerenloket, RBL, RMC, uitvoer-

2010 nog niet bekend)

schoolloopbaan te

mogelijkheden en de kans op

der: ROC Leiden

140 deelnemers (77 %) gaan

bieden; herplaat-

het vinden van een passende

naar /hervatten/vervolgen

sing binnen on-

opleiding en/of baan te vergro-

(nieuwe) opleiding

derwijs.

ten. Het trainingsprogramma is

21 deelnemers (11,5%) vinden

uniek dankzij de wetenschappe-

werk, een groot aantal met

lijke onderbouwing, de gedetail-

interne opleiding

leerde handleiding (werkboek)

12 deelnemers (6,6%) onbe-

en de duidelijk gestructureerde

kend

werkwijze die evaluatie mogelijk

9 deelnemers (4,9%) anders

maakt. 026

Opschoonactie

alle vsv-ers in

alle uitschrijvingen van het

Regionaal Bureau Leerplicht,

VSV

beeld te krijgen en

schooljaar zijn administratief

ROC Leiden en ROC ID college.

zoveel mogelijk

gecheckt en vsv-ers zijn telefo-

terug te leiden

nisch benaderd om hen te sti-

naar school vóór

muleren zich weer tijdig in te

de start van het

schrijven.

nog niet definitief in beeld.

nieuwe schooljaar. 026

Jongerenloket

VSV-ers te bege-

Binnen het jongerenloket zijn

Regionaal Bureau Leerplicht,

ruim 900 jongeren begeleid in

voor onderwijs

leiden naar onder-

trajectbegeleiders vanuit RMC,

UWV, sociale diensten, ROC

schooljaar 2009/2010

en werk

wijs of werk (zo-

ROC's, UWV en sociale diensten

Leiden en ROC ID College.

mogelijk in combi-

werkzaam om jongeren te bege-

natie met leren)

leiden naar onderwijs en/of werk. Jongeren kunnen zichzelf aanmelden, tevens worden vanuit het jongerenloket actief leerlingen benaderd waarover verzuimmeldingen 18+ zijn binnengekomen, leerlingen die dreigen uit te vallen uit het onderwijs of leerlingen die recent daadwerkelijk zijn uitgeschreven zonder startkwalificatie.

27

Opsporing -

Het in beeld bren-

Na administratieve controle en

Uitvoeringsorganisatie RMC

De outreachende aanpak heeft

huisbezoek

gen van gemelde

controle in 'Mens Centraal' wor-

(De Jonge Krijger), RMC admi-

een succesvol resultaat: van

VSV-ers.

den gemelde VSV-ers eerst

nistratie, UWV.

75% van de gemelde vsv-ers is

schriftelijk benaderd om hun

bekend wat ze doen (terwijl

situatie (werk, school, in bege-

respons op een brievenactie

leiding bij derden, etc.) in beeld

slechts 20-30% bedraagt).

te brengen. Jongeren die niet reageren worden telefonisch benaderd, of, aangezien een telefoon nr vaak niet bekend is, krijgen binnen twee weken een huisbezoek.

62

28

SMC Delft:

Niet schoolgebon-

Volgens duidelijk format jonge-

Bureau Jeugdzorg,GGZ, Leer-

15 vsv'ers die op een of ande-

Zorgnetwerk

den jongeren tot

ren van bovengenoemde doel-

plicht, vsv-consulenten, Jonge-

re manier waren vastgelopen

12/23 jaar

23 jaar met pro-

groep maandelijks multidiscipli-

renwerk. Op afroep andere

weer in traject genomen met

blemen op diverse

nair bespreken, een traject uit-

relevante organisaties. Ook

perspectief op school, werk of

leefgebieden mul-

zetten en afspraken maken.

andere gemeenten in RMC

hulpverlening.

tidisciplinair be-

Haaglanden werken met dit

spreken en vast-

project.

gelopen trajecten weer oppakken, waarbij iedere organisatie vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid zijn taak oppakt. 28

SMC Zoeter-

Terugdringen van

Extra intensieve begeleiding

Voortgezet onderwijs, Mbo,

Daling van het aantal vsv met

meer

het voortijdig

door Antilliaanse casemanager

gemeente hulpverlenende in-

10% en een geringere overver-

schoolverlaten on-

RMC.

stanties, Antilliaans beraad

tegenwoordiging van deze

der Antillianen.

doelgroep dan het landelijk

Naast Zoetermeer

gemiddelde.

werken ook andere gemeenten in RMC Haaglanden met dit project. 28

SMC Den Haag

Tijdige afhandeling

Na een melding van een school

Docenten en casemanagers

Circa tweederde van alle nieu-

door voortijdig

van een uitvaller ontvangen uit-

vsv.

we vsv'ers wordt met hulp van

schoolverlaters

vallers binnen drie weken een

het casemanagement ge-

binnen drie weken

uitnodiging voor een gesprek

plaatst.

op gesprek te heb-

met een casemanager vsv om te

ben.

onderzoeken wat nodig is om de uitvaller weer terug naar school te krijgen.

29

Wijkschool

De wijkschool is

Het gaat om een gecombineerde

Jongerenloket, het Rotterdams

In de wijkschool zijn bestaande

een proefproject

aanpak van zorg, onderwijs en

Offensief en deelgemeenten.

onderwijs- zorg- en welzijns-

van het Ministerie

werk. Een Wijkschool is verge-

voorzieningen bij elkaar ge-

van OC&W waarbij

lijkbaar met het MBO-niveau 1.

bracht en versterkt, wat heeft

probleemjongeren

Jongeren kunnen gedurende het

geleid tot een geïntegreerde

geholpen worden

hele jaar op deze school ge-

vorm van onderwijs en zorg die

hun problemen op

plaatst worden. De Wijkschool is

naadloos past op de complexe

te lossen.

er voor jongeren tot 23 jaar die

en geïntegreerde hulpvraag

geen startkwalificatie en zinvolle

van de doelgroep. Afgelopen

dagbesteding hebben. Ze erva-

schooljaar zijn er 229 jongeren

ren problemen op meerdere

geplaatst.

leefgebieden. Contact maken met deze jongeren, hen activeren tot meedoen in de wijk(economie) en hen helpen een eigen arbeidsidentiteit op te bouwen zijn kerntaken van de wijkschool. De Wijkschool kenmerkt zich door een kleine omvang (75 tot 125 leerlingen), een zeer diverse populatie en een lage coach/mentor ratio. De school heeft geen klassen, wel wisselende (sociale) groepen. De wijk is het werk- en leergebied.

63

29

Pilot verzui-

Een verzuimaan-

Leerplichtplus ambtenaar voert

Jongerenloket, ROC's en vak-

- erkenning nut en noodzaak

maanpak

pak ontwikkeld

op 14 pilotlocaties de verzuim-

scholen

bij de scholen van een geza-

voor de doelgroep

taken uit - Intensieve aanpak

menlijke aanpak- kwalitatief en

16 tot 23 jaar.

van de verzuimmeldingen- Ou-

kwantitatief meer meldingen-

ders en verzuimende leerlingen

inzicht in problematiek van

worden op school uitgenodigd

jongeren op school- uitbreiding verzuimaanpak in de scholenverzuimende leerlingen worden uit de klas gehaald- voorlichting aan leerlingen en docenten- spreekuur op scholenindien mogelijk wordt er gehandhaafd

30

De Overstap

Vermindering VSV

Uitwisseling leerlinggegevens

VMBO-decanen, MBO-intake,

verbeterde inzicht en urgentie-

bij wisseling oplei-

tussen scholen en leerplicht.

Consulenten BLVS

besef op verder doorontwikke-

ding VMBO-MBO

Vertrek, aanmelding, intake en

ling binnen reguliere werkwijze

plaatsing wordt gevolgd 31

tussen scholen en BLS

SCOOL/AKA

leerlingen een ni-

Er is een aparte afdeling, klein-

ROC, gemeenten, RMC, leer-

70 % van de leerlingen haalt

opleiding

veau 1 diploma

schalig, binnen het ROC, waar

plicht

een niveau 1 diploma.

laten halen en in-

de AKA leerlingen worden opge-

dien mogelijk

leid. Er is veel extra begeleiding

doorstroom naar

(wordt voor een deel gefinan-

niveau 2

cierd door participatiegelden van de gemeenten). Door het kleinschalige karakter zijn leerlingen in beeld en is het slagingspercentage voor deze doelgroep groot.

32

Zeeuws Netwerk

250 (drei-

(her)plaatsen (dreigend) VSVers

RMC Walcheren, Oosterschel-

Loopbaanadvi-

gend)VSVers

volgens RMC Methodiek

deregio, Zeeuws Vlaanderen

seurs

(her)plaatsen in een kwalificerend traject.

32

VSV-

verminderen

d.m.v. div. maatregelen school-

Gemeente, VO, MBO, RMC en

26,3 % reductie afgelopen

convenanten

schooluitval in VO

uitval verminderen

leerplicht

schooljaar

en MBO 33

Zeeuws Netwerk

Per jaar 250 plaat-

Provincie Zeeland subsidieert de

Provincie Zeeland, de drie

Plaatsing 250 doelgroepjonge-

van Loopbaan-

singen van (pre-

drie Zeeuwse RMC's om de ef-

Zeeuwse RMC's, Technocen-

ren wordt ruimschoots ge-

adviseurs

ventieve) VSV-ers

fectiviteit van uitvalsreductie te

trum Zeeland (als penvoerder),

haald. De netwerksamenwer-

in onderwijs reali-

stimuleren en te zorgen dat er

het gehele netwerk van

king in Zeeland is enorm toe-

seren. Netwerk-

voldoende jongeren teruggeleid

zorgaanbieders en partners op

genomen.

ontwikkeling op

kunnen worden naar het onder-

het gebied van werk en inko-

Zeeuwse schaal.

wijs

men.

Preventie en uit-

Middels een praktijkgericht on-

ROC Westerschelde, Zeeuws-

Verhoogde doorstroom van

valsreductie

derwijsaanbod zwakke doel-

Vlaamse gemeenten, VO-

doelgroepjongeren in het MBO-

groepjongeren doorgeleiden

scholen

onderwijs (ongeveer 50 jonge-

Samenwerking/afstemming tussen de drie Zeeuwse RMC's 33

AKA

naar regulier onderwijs op MBO-

ren)

niveau 2 34

Voorlichtings-

voorkomen VSV;

project ter

bewustmaking VO

voorkoming van

leerlingen

VSV; dag van de leerplicht Baarle-Nassau

64

voorlichting

scho-

Minder VSV; omgeving (ouders

len;leerlingen;ouders;leerplicht

van brugklassers) betrekken bij leerplicht

34

Fort Sabina,

Dagopvang thuis-

Dagopvang leerplichtige jonge-

Jeugdhulpverlening Tender &

Jongeren zitten niet thuis maar

Koers, Kick

zitters en harde

ren; tijdelijke uitplaatsing met

Zuidwester, gemeente, Stich-

werken aan perspectief; omge-

kern jongeren

het doel terug naar het onder-

ting Kick

ving betrekken bij leerplicht en

wijs 35

onderwijstraject volgen

Jongerenloket

het terugleiden

De organisatie van jongerenlo-

Gemeente Tilburg, ROC Tilburg

Zie rapportage voor resultaten

Blink

van VSV-ers naar

ket Blink is na de invoering van

en het UWV Werkbedrijf

voor het verleden, inmiddels is

een leer(werk)-

de Wet Investering Jongeren

de dienstverlening en de orga-

traject

aangescherpt. In het jongeren-

nisatie aangescherpt mede

loket vindt een integrale dienst-

o.i.v. de Wet investering jon-

verlening plaats voor alle jonge-

geren, resultaten van de nieu-

ren die VSV-er zijn of tot de

we opzet worden duidelijk in

groep jeugdwerklozen behoort

het volgende schooljaar.

of tot beide categorieën. Daarbij geldt voor VSV-ers: een startkwalificatie gaat boven werk. Het team van RMC trajectbegeleiders wordt daartoe uitgebreid. Nieuw is de aansluiting van medewerkers van het centrum voor Jeugd en gezin om jongeren met zorgbehoeften te faciliteren om (uiteindelijk) naar een kwalificerend traject te kunnen gaan. Deze voorziening is er ook voor Goirle, Oisterwijk, Gilze en Rijen, Hilvarenbeek en Dongen. 35

Workmate

Jongeren van 18

Trajectbegeleiding op basis van

Gemeente Waalwijk (inclusief

230 jongeren zijn in beeld ge-

tot 23 jaar zonder

maatwerk, doorverwijzen naar

de dorpen Sprang Capelle en

bracht, hetgeen heeft geresul-

startkwalificatie en

andere partners met behoud van

Waspik) en de gemeente Loon

teerd in de begeleiding van een

zonder duurzaam

regie.

op Zand (inclusief de dorpen

53 jongeren.

werk stimuleren

Kaatsheuvel, Loon op Zand en

om weer aan een

de Moer)

opleiding te beginnen, hetzij een dagopleiding, hetzij een duaal opleidingstraject. 36

Individuele

Jongeren behou-

maattrajecten in

den voor het on-

het voortgezet

derwijs

Maatwerk en heroriëntatie

vo, mbo

0

160 per jaar

onderwijs Ook trajecten in het mbo om jongeren te behouden voor het onderwijs (Scoreklas, Succesklas). 36

Regionaal Actie-

Leerbanen voor

Jongeren die er niet in slagen

UWV, onderwijs, gemeente,

plan Leerbanen

bbl en stageplek-

om zelfstandig een plek te vin-

bedrijfsleven

in 36a.

ken voor vmbo

den, helpen.

zoeken.

65

38

Werkende jon-

125 duale trajec-

125 duale trajecten (BBL) reali-

Gemeente (RMC) Weert en

November 2010 zijn er 75 jon-

geren zonder

ten (BBL) realise-

seren, Weert en Venlo, voor

Venlo, Gilde Opleidingen, UWV

geren toegeleid naar een start

startkwalificatie

ren, Weert en

werkende jongeren, zodat zij

Werkbedrijf.

op een opleiding.

Venlo, voor wer-

alsnog een startkwalificatie be-

kende jongeren,

halen.

Onderwijsinstellingen, gemeen-

Vastgesteld protocol

zodat zij alsnog een startkwalificatie behalen. 38

Samenwerking

Eenduidige aanpak

onderwijs ge-

en afstemming

Uniform protocol

ten

meenten t.a.v. meld- en verzuimprotocol 38

39

Pilot AMW en

Oplossen van

Korte lijnen met AMW en GGZ

AMW ML, GGZ bemoeizorg,

Evaluatie moet nog plaatsvin-

GGZ in het Jon-

hulpvragen en

door participatie aan het multi-

gem. Weert, gem. Nederweert,

den.

gerenloket

toeleiden van jon-

disciplinair casus overleg Jonge-

Gilde Opleidingen, UWV Werk-

geren naar hulp-

renloket regio

bedrijf.

verlening.

Weert/Nederweert.

Pilot thuiszitters

Zo snel mogelijk

Tijdens een maandelijkse bij-

Samenwerkingsverband PO en

47 jongeren geplaatst in

beiden van een

eenkomst worden jongeren be-

VO, Rec 3 en 4, BJZ en Bureau

schooljaar 2008-2009 78 ge-

dagbesteding

sproken en geplaatst, uiteraard

VSV

plaatst

Leerplicht/RMC/Onderwijs

Aanwezigheid op VO scholen (1

wordt ook in de tussenliggende periode een zinvolle dagbesteding voor de jongere gezocht 39

Bewust aanwe-

Vermindering ver-

Aanwezigheid op VO scholen (1

zig op school

zuim en terugdrin-

dagdeel per week per school),

dagdeel per week per school),

gen ongekwalifi-

en op MBO-scholen (tot 16 uur

en op MBO-scholen (tot 16 uur

ceerde schooluitval

per locatie per week) van een

per locatie per week) van een

vaste leerplichtambtenaar of een

vaste leerplichtambtenaar of

casemanager RMC 39

Jongerenloket

een casemanager RMC

Voorkomen en

Gezamenlijke intake en traject-

RMC/UWV/UWV_werkbe-

Er wordt aan alle jongeren die

bestrijden jeugd-

begeleiding, terugplaatsen van

drijf/Sociale dienst

zich melden bij het werkplein

werkloosheid

jongeren naar onderwijs en/of

een voor hun passend onder-

werk

wijs en/of werktraject aangeboden

39

Huisbezoeken

Dagbesteding, re-

Als jongeren niet reageren op

RBL

aan jongeren

den uitval en mo-

een uitnodiging wordt binnen

schijnt ongeveer 73% van de

Op eerste uitnodiging ver-

die niet reage-

gelijkheden tot

een week een huisbezoek afge-

jongeren. Na een huisbezoek is

ren op uitnodi-

herplaatsing vsv

legd. Bij afwezigheid wordt een

dat 89%.

gingen

oud en nieuw in

briefkaart achtergelaten, met

kaart brengen.

het verzoek binnen 5 dagen te reageren

11a

Samenwer-

Versterken regio-

In de beleidsagenda SOS zijn de

Samenwerkingsverbanden VO,

Bestuurlijke, beleidsmatige en

kingsverband

nale samenwer-

regionale ambities en aanpak

vertegenwoordiging mbo, 8

uitvoerende samenwerking

SOS (vervolg

king en aanpak

verwoord tbv ondermeer com-

gemeenten rmc-regio Steden-

onderwijs, gemeenten en

project School-

voortijdig school-

municatie, verbeteren melden

driehoek, Bureau jeugdzorg

jeugdzorg. Problemen meer

verlatersoffen-

verlaten, borgen

en registratie verzuim, dienst-

Overijssel en Gelderland.

aanpakken op de schaal waar-

sief Stedendrie-

van instrumenten

verlening vanuit jongerenloket-

hoek)

Schoolverlaters

ten, overgang vmbo naar mbo,

Offensief Steden-

zorgstructuren onderwijs, sta-

driehoek

geplaatsen, etc.

66

op ze spelen (nl. regionaal)

11a

In de rivieren-

Huisbezoeken RMC

VSV'ers die zich na (herhaalde)

RMC-trajectbegeleiders, Jonge-

wijk in Deventer

Apeldoorn

oproep door RMC niet melden bij

renloket

zijn zo'n 250

de RMC-trajectbegeleider thuis

vsv-ers. Deze

opzoeken en motiveren tot be-

worden allen

geleiding en herplaatsing. Indien

benaderd. Waar

leerling niet thuis wordt aange-

nodig wordt een

troffen, wordt een brief met fol-

plan van aanpak

der in de brievenbus gedaan

maken

met de oproep zich alsnog te melden

12a

Actieteam

Het doel van het

Wekelijks vinden met het ROC,

UWV Werkbedrijf, ROC van

Het creëren van een sluitende

actieteam is om

W&I, Jarabee, het ATC, UWV

Twente, gemeente Enschede,

aanpak.

jongeren zonder

werkbedrijf en Leerplicht over-

Jarabee Jeugdzorg, ATC En-

startkwalificatie

leggen plaats. Alle gemelde jon-

schede

eventueel via een

geren en opgespoorde jongeren

voorschakeltraject

zonder startkwalificatie worden

of eventueel met

in dit overleg besproken en er

tijdelijke inko-

wordt een casemanager be-

mensvoorziening

noemd vanuit de diverse sa-

te bemiddelen

menwerkingspartners. De case-

naar school, (leer-

manager gaat aan de slag met

werk)banen of

de VSV'er. Via Mens Centraals

zorg.

vindt monitoring plaats op het uitstroomresultaat

12b

(sub-)regionale

met ingang van 1

De regionale leerplichtambte-

MBO-instellingen, (sub-) regio-

Uniforme werkwijze, één con-

leerplichtamb-

november 2009 is

naar behandelt de meldingen

nale leerplichtambtenaar, leer-

tactpersoon voor het MBO, di-

tenaar

in de subregio Al-

van schoolverzuim van leerlin-

plichtambtenaren en admini-

recte lijnen.

melo een geza-

gen op het MBO uit de gemeen-

stratieve medewerkers leer-

menlijke leer-

ten in de subregio en heeft in-

plicht van de gemeenten.

plichtambtenaar

tensieve contacten me het MBO.

aangesteld. Deze leerplichtambtenaar handhaaft de leerplichtwet voor leerlingen op het MBO. 12b

Jongerenpunt

Samenwerking

Jongeren die zich melden voor

UWV-werkbedrijf, sociale dien-

De doelstelling van de verschil-

UWV-werkbedrijf,

een WW, WIJ of die geïnfor-

sten gemeenten, RMC.

lende instellingen zijn meer op

sociale diensten

meerd willen worden over oplei-

één lijn gebracht en de sa-

van gemeenten en

dings- of werkmogelijkheden

menwerking is geïntensiveerd.

RMC om jongeren

worden bij het J-punt geholpen.

Meer jongeren wordt terugge-

tot 27 jaar te hel-

Het eerste doel hierbij is beha-

leid naar onderwijs.

pen aan een start-

len startkwalificatie.

kwalificatie of werk. 12e

Scoren door

Scoren door scho-

Jongeren helpen bij het maken

FC Twente, ROC van Twente,

90% uitstroom naar opleiding

scholing. Sa-

ling. Samenwer-

van een goede beroepskeuze.

gemeenten

en of werk

menwerkings-

kingsproject FC

Intensief programma van 10

project FC

Twente, ROC van

weken waarin 2 keer 2 weken

Twente, ROC

Twente en ge-

stage op een aantrekkelijke

van Twente en

meenten

plaats

gemeenten

67

12e

Stadsservicebe-

mensen eerst drie

Er zijn vele werksituaties aan-

Goed doorstroom naar de re-

drijf

maanden observe-

wezig waarin jongeren geobser-

guliere arbeidsmarkt, zeer veel

ren en trainen en

veerd kunnen worden

goede contacten met de be-

vervolgens bemid-

drijven

delen naar de arbeidsmarkt 12e

1000 jongeren-

Zoveel mogelijk

Veel moeilijk bemiddelbare jon-

gaan Provincie Overijssel, Ge-

Nog te korte loop van het pro-

plan

jongeren op een

geren helpen bij het zoeken van

meenten, Regio Twente

ject om daar al uitspraken over

leer-werkbaan

een leerwerkbaan. Werkcoaches

plaatsen, zodat zij

gaan met de jongeren aan de

een startkwalifica-

slag, bedrijven krijgen 10.000,-

tie kunnen behalen

Euro voor begeleiding op de

te doen.

werkvloer. 16a

Screening VSV

In beeld brengen

Intensieve benadering van jon-

gemeente Amersfoort, uitvoer-

125 jongeren in gemeente

Amersfoort

en activeren van

geren, waarover onvoldoende

der: Trajectbureau opleiding &

Amersfoort intensief benaderd;

2010

potentiële VSV-ers

bekend is: telefonisch, schrifte-

Werk

74 % van de jongeren bereikt

(oude uitstroom)

lijk en meerdere huisbezoeken.

gemeente Amers-

Inventariseren van huidige acti-

foort (aanvullende

viteiten en aanbod begeleiding

financiering).

voor jongeren zonder startkwalificatie.

16a

Actieplan

Plaatsing van jon-

Het Trajectbureau participeert in

Gemeenten Utrecht Oost, Ken-

Trajectbureau: 32 intensieve

Jeugdwerkloos-

geren 18+ op sta-

het actieplan ten behoeve van

niscentra, ROC ASA en Midden

trajecten, met resultaten: 8

heid Utrecht

geplaatsen, leer-

de kwetsbare vsv-ers: intensie-

Nederland, UWV Werkbedrijf,

geplaatst werk, 2 stages, 1

Oost

banen en werk.

ve ondersteuning bij het vinden

Arbeidstrainingscentrum/ATC

vrijwilligerswerk, 3 leerbanen,

van stages, leerbanen of werk.

Match (voor jongeren met ge-

6 ATC-trajecten

dragsproblematiek), Trajectbureau. 16b

Overstapproject

Voortijdig school-

Eindexamenleerlingen VMBO van

Vo scholen (decanen en admi-

In oktober was 98% van de

VMBO - MBO

verlaten voorko-

VO-13 scholen in de regio wor-

nistratie), gemeenten (Leer-

leerlingen aangekomen bij hun

regio Vallei

men gedurende de

den gevolgd in hun overstap

plicht en RMC) en de Indruk

opleiding van keuze. 2% is nog

overstapfase tus-

naar een vervolgopleiding

die het proces digitaal onder-

in begeleiding bij leerplicht. In

steund met het systeem "In-

december volgt nogmaals

tergrip".

check.

sen VMBO en MBO 18a

Talentmanagers

Terugleiden van

Benaderen groep (onbekende)

Werk en Inkomen, ROC Flevo-

± 80 jongeren op jaarbasis

(Lelystad)

(problematische)

jongeren en begeleiden (zonodig

land, RMC-Consulent

worden teruggeleid.

jongeren naar

via hulpverlening) 70% positieve uitstroom

school en/of werk 18b

Jongerenloket

Toeleiding RMC-

Samenwerking CWI, gemeente

Werkplein, gemeente SOZA en

(Almere)

jongeren terug

en ROC

DMO, ROC Flevoland

naar onderwijs en/of arbeid 18c

Mijn Maatje

Aankomende do-

Aankomende docenten begelei-

STOAS Dronten, VO scholen en

Doel niet behaald. 20 jongeren

(Dronten)

centen VMBO en

den verzuimende jongeren

stuurgroep RMC

zijn ingestroomd. Op een VO

spijbelen-

school is/was het project niet

de/verzuimende

optimaal ingericht. Hierdoor is

jongeren van el-

e.e.a. te laat op gang geko-

kaar te laten leren

men. Borging op deze school is

en zo te komen tot

onvoldoende. Komend school-

meer begrip, sig-

jaar zal aangepaste uitrol

nalering van zorg

plaatsvinden naar Almere en

van leerlingen.

Lelystad met STOAS en

Terugdringen van

Windesheim.

verzuim en VSV. Streven 40 jongeren op schooljaarbasis.

68

18d

Back on Track

Begeleiden van

Ambulante outreachende bege-

Zorgcoördinatie+, GGD, BJZ,

9 jongeren zitten in traject en

(Noordoostpol-

risicojongeren

leiding

Politie, Leerplicht, SCW

15 trajecten van jongeren zijn

Tooy Gym

Versterken van

D.m.v. fysieke training structuur

20 leerlingen

17 leerlingen hebben deelge-

(Noordoostpol-

structuur op het

aanbrengen bij leerlingen

der)

gebied van

leerlingen zijn voortijdig ge-

school/thuis/vrije

stopt omdat de doelen waren

der) 18d

succesvol afgesloten nomen tot einde schooljaar. 3

tijd. 18d

behaald.

Fysiek mentale

Versterken weer-

Combi fysiek/mentaal door mid-

weerbaarheids-

baarheid

del van 12 groepslessen en 6

training (Noord-

VO, Gemeente

48 leerlingen

individuele gesprekken.

oostpolder) 19a

samenwer-

alle instromende

Geen afwijzing van jongeren

ROCMN, ROCASA, COLO,

Minder thuiszitters, vraagom-

kingsovereen-

jongeren in MBO

zonder POK, MBO werkt ism CO-

leer/werkloket, jongerenloket,

buiging

komst stage en

een leerbaan of

LO aan zoeken passende leer-

werkgeversservicepunt, ge-

leerbanen

stage

baan of stage. Bemiddeling jon-

meente Utrecht

gerenloket of leer/werkloket voor risicojongeren 19a

Project Aanmel-

Alle 4000 VMBO

Monitoren van de keus, intake

VO scholen, MBO instellingen

Eerder zicht op risicoleerlingen,

ding in Beeld

examenleerlingen

en definitieve inschrijving van

en gemeenten in de regio

versnelde intake binnen het

in het VMBO ma-

VMBO examenleerlingen in het

Utrecht en daarbuiten

ROC, meer meldingen bij leer-

ken de overstap

MBO

plicht van risicoleerlingen,

naar een vervolg-

warme overdracht van risco-

opleiding of tra-

leerlingen van VMBO naar MBO

ject, en melden zich aan voor 1 april van het schooljaar. 19b

Jongerenloket

jongeren begelei-

trajectbegeleiding

RMC, UWV werkbedrijf en RSD

166 herplaatst

den naar een opleiding al dan niet in combinatie met een leerwerkbaan en naar werk 19c

19c

Aanmelding in

Bestrijden voortij-

Afspraken over verantwoorde-

Leerplicht/RMC, alle scholen

Vervroegde aanmelding vóór 1

Beeld

dig schoolverlaten

lijkheden en begeleiding van

VO en MBO in de regio Utrecht

april, risicojongeren duidelijk in

bij de overstap

jongeren bij de overstap, moni-

beeld, bij alle stappen duidelijk

van VO naar MBO

toring in registratiesysteem In-

in beeld wie verantwoordelijk is

in de regio Utrecht

tergrip

Regiomonitor

Resultaten van

Voor subregio Utrecht-Zuid: van

RMC subregio Utrecht-Zuid,

Resultaten zijn pas zichtbaar

VSV

projecten meten

alle jongeren die trajectbegelei-

gemeente Utrecht, gemeente

op langere termijn; looptijd nu

op lange termijn

ding hebben ontvangen wordt

Amersfoort, ROC MN en ROC

voor het 2e jaar. Steeds meer

op de lange termijn onderzocht

ASA. Uitvoering: KBA

projecten sluiten zich aan, dus

of zij hun opleiding afmaken en

meer vergelijkingsmogelijkhe-

werk vinden 19d

den.

Proef huisbe-

jongeren bereiken

Er zijn 113 huisbezoeken afge-

RMC trajectbegeleiders en jon-

ER zijn 72 directe en indirecte

zoeken

die niet op bellen

legd in de 8 gemeenten

geren zelf

contacten geweest (63,7%).

en brieven reage-

Daarvan volgden de meerder-

ren (50%) en zor-

heid onderwijs of werkten. Zo'n

gen dat jongeren

20 % had al eerder contact

actief worden

met RMC, een deel van de ge-

(50% van de be-

gevens bleek verouderd (ver-

reikte jongeren) 19d

huizingen, enkele SK's)

Aanmelding in

overstap vmbo-

afspraken over verantwoorde-

Leerplicht / RMC, alle scholen

vervroegde aanmelding voor 1

Beeld

mbo versterken

lijkheden en begeleiding van

VO en MBO in de regio Utrecht

april, risicojongeren in beeld,

jongeren bij de overstap moni-

duidelijkheid over verantwoor-

toring in registratiesysteem In-

delijkheid

tergrip

69

21a

Amsterdam:

Ook de jongeren

In kleinschalige voorzieningen

Gemeente, ROC van Amster-

ROCvA en ROCASA bieden 800

Plusvoorzienin-

uit de zwaarste

structuur bieden door extra be-

dam, ROC ASA

plaatsen, gemeente investeert

gen 1:12

doelgroep de mo-

geleiding, gemiddeld één do-

hier vier miljoen euro per jaar

gelijkheid bieden

cent/begeleider extra per 12

(WPB- middelen)

een startkwalifica-

leerlingen.

tie te halen. 21b

Zaanstad: Ori-

Jongeren tot 23

Assessment, Persoonlijk Ontwik-

enteren op wer-

jaar binnen 8 we-

kelingsplan maken, Training en

ken en leren

ken begeleiden

Plaatsing.

(Leerwerk-

naar werk, scho-

straat).

ling of een combi-

RMC en Regio College

3 groepen

natie 21b

Zaanstad:

Samenwerking

In kaart brengen van leerlingen-

Vmbo scholen en Mbo Zaan-

verminderen van schooluitval

Startbaan

tussen de VO-

stromen, loopbaanoriëntatie,

stad (Regio College).

tussen Vmbo en Mbo.

scholen en het

zorglijnen en projectmonitoring

MBO, om voortij-

voor de Vmbo scholen en Mbo

dig schooluitval te

Zaanstad (Regio College).

voorkomen door jongeren een betere begeleiding te geven bij de beroepskeuze. 21b

Zaanstad Jonge-

Laagdrempelige

Een locatie in de binnenstad van

RMC, UWV Werkbedrijf, Dienst

Ca. 1.100 jongeren zijn dit jaar

renloket Zaan-

voorziening waar

Zaandam, waar jongeren binnen

Werk en Inkomen, Straat-

bereikt. Door de samenwerking

streek

jongeren en ook

kunnen lopen, zelf achter de

hoekwerk, Regio College en

kan aan jongeren integrale

hun ouders advies

computer kunnen gaan zoeken,

MEE

dienstverlening worden gebo-

kunnen krijgen

gesprekken hebben. Er zijn 2

over opleiding,

trajectbegeleiders aanwezig.

den.

werk of een combinatie. 21c

Amstel-

Mogelijkheden

het leveren van een infrastruc-

Loket Leren en Werken (Hoofd-

Adviseurs van het Loket Leren

land/Meerlande

voor leren en wer-

tuur tot het bevorderen van ex-

dorp)

en Werken hebben ook met

n: Project Leren

ken vergroten voor

tra duale (Combinaties van leren

jongeren EVC trajecten doorlo-

en Werken

alle werkzoeken-

en werken) en EVC-trajecten

pen en bemiddeld naar leer-

den

(Erkenning van verworven com-

werkbanen.

petenties). 21d

Waterland Ta-

Jongeren zonder

Jongeren zonder werk, opleiding

RMC, Leerplicht, jongerencon-

Geen jongeren tot 27 in de

lentbaan

werk, opleiding of

of startkwalificatie na een ar-

sulenten Sociale zaken, jonge-

uitkering, maar een baan en

startkwalificatie na

beids en begeleidingstraject te-

renconsulenten UWV-W, Baan-

begeleiding richting regulier

een arbeids en

rugplaatsen richting reguliere

stede (WSW bedrijf). Rentree

werk

begeleidingstraject

opleiding of werk.

(re-integratiebedrijf), Bureau

terugplaatsen rich-

Werk, Activa.

ting reguliere opleiding of werk. 21d

Praktijkgericht

Jongeren zonder

Een traject van 12 weken waar-

Gemeente, ROC Regiocollege,

Van de 10 jongeren zijn er 7

Oriëntatietraject

startkwalificatie én

bij jongeren na een testperiode,

Jongeren, Regiogemeenten

gestart op een opleiding, 1 aan

MBO Waterland

met een duidelijke

waarbij ze onder andere op ni-

het werk en 2 jongeren in RMC

opleidingswens en

veau en beroepskeuze worden

begeleiding.

– capaciteit, die

getest, door middel van stages

nog geen duidelijk

praktijk gericht kunnen kennis

beroepsbeeld heb-

maken met een opleiding en

ben, praktijk ge-

beroep.

richt laten oriënteren. Om tot een juiste en gefundeerde opleidingsen beroepswens te komen en een in-

70

schrijving op een MBO opleiding richting startkwalificatie. 21d

Geïntegreerde

Geïntegreerde

Dienstverlening aan jongeren

Momenteel zijn de volgende

Korte, snelle en effectieve lij-

dienstverlening

dienstverlening

vanuit verschillende domeinen

organisaties aangeslo-

nen waardoor jongeren snel

Waterland

aan jongeren tot

met elkaar verbinden vanuit het

ten:Leerplicht, RMC, Sociale

door de juiste instantie gehol-

27 jaar binnen de

uitgangspunt dat alle belemme-

zaken, UWV-W, Bureau Werk

pen worden.

keten arbeid, in-

ringen uit deze domeinen inte-

(eigen re-integratiebureau ge-

komen, onderwijs,

graal, dus naast elkaar, jonge-

meente Purmerend), Activa

zorg,

ren moeten begeleiden naar

( multi-disciplinair schuldhul-

(schuld)hulpverlen

zelfredzame en participerende

perleningsbureau gemeente

ing, veiligheid,

burgers.

Purmerend), Baanstede, Ren-

inburgering en

tree, Fiolet taaltrainingen, ROC

wonen.

Regiocollege, ROC Horizoncollege, schoolmaatschappelijk werk,maatschappelijk werk.

23a

Zomertraining

Kinderen te helpen

De zomertraining is een preven-

GGD Noord Holland en project-

Jongeren overwinnen hun

"Plezier op

om met plezier

tieve activiteit waarin a.s. brug-

bureau Parlan

angst om naar de nieuwe

school"

naar de nieuwe

klassers kennis maken met een

school te gaan

aantal sociale basisvaardigheden

school te gaan

die hen in stat stellen op een adequate en doeltreffende wijze in sociale situaties te functioneren 23b

Zomertraining

Kinderen te helpen

De zomertraining is een preven-

GGD Noord Holland en project-

Jongeren overwinnen hun

"Plezier op

om met plezier

tieve activiteit waarin a.s. brug-

bureau Paraan

angst om naar de nieuwe

school"

naar de nieuwe

klassers kennis maken met een

school te gaan

aantal sociale basisvaardigheden

school te gaan

die hen in stat stellen op een adequate en doeltreffende wijze in sociale situaties te functioneren 23b

Week van de

Leerlingen die na

Door jongeren actief te benade-

techniek (2e

het VMBO nog niet

ren wordt voortijdig schoolverla-

nis opdoen van de sector Tech-

maal)

een definitieve

ten voorkomen

niek

Scholieren uit groep 8

Enthousiasmeren voor en ken-

keuze hebben gemaakt voor het MBO actief benaderen en adviseren. 28a

SMC Delft:

Niet schoolgebon-

Volgens duidelijk format jonge-

Bureau Jeugdzorg,GGZ, Leer-

15 vsv'ers die op een of ande-

Zorgnetwerk

den jongeren tot

ren van bovengenoemde doel-

plicht, vsv-consulenten, Jonge-

re manier waren vastgelopen

12/23 jaar

23 jaar met pro-

groep maandelijks multidiscipli-

renwerk. Op afroep andere

weer in traject genomen met

blemen op diverse

nair bespreken, een traject uit-

relevante organisaties. Ook

perspectief op school, werk of

leefgebieden mul-

zetten en afspraken maken.

andere gemeenten in RMC

hulpverlening.

tidisciplinair be-

Haaglanden werken met dit

spreken en vast-

project.

gelopen trajecten weer oppakken, waarbij iedere organisatie vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid zijn taak oppakt.

71

28b

SMC Den Haag

Tijdige afhandeling

Na een melding van een school

Docenten en casemanagers

Circa tweederde van alle nieu-

door voortijdig

van een uitvaller ontvangen uit-

vsv.

we vsv'ers wordt met hulp van

schoolverlaters

vallers binnen drie weken een

het casemanagement ge-

binnen drie weken

uitnodiging voor een gesprek

plaatst.

op gesprek te heb-

met een casemanager vsv om te

ben.

onderzoeken wat nodig is om de uitvaller weer terug naar school te krijgen.

29a

Stad R'dam

Om een vaste ver-

Eerste aanspreekpunt voor de

Jongerenloket, JOS en deelge-

Een vast aanspreekpunt - kor-

Relatiebeheer

binding te leggen

deelgemeente binnen het Jonge-

meenten

tere communicatielijnen - ver-

deelgemeente

tussen de deelge-

renloket. Deelname aan het

snelling van doorlooptijden op

meentelijke men-

DOSA overleg. Mede zorgdragen

het Jongerenloket

toraten, de jonge-

voor een adequate en kwalita-

ren in de wijken

tieve levering van informatie

en het Jongerenlo-

over VSV aan de deelgemeente-

ket, is de functie

lijke mentoratenBorging DOSA

van relatiebeheer-

zij-instroom route

der in het leven geroepen. 29a

Stad R'dam 2.

Een verzuimaan-

- Leerplichtplus ambtenaar voert

Jongerenloket, ROC's en vak-

- erkenning nut en noodzaak

Pilot verzui-

pak ontwikkeld

op 14 pilotlocaties de verzuim-

scholen

bij de scholen van een geza-

maanpak

voor de doelgroep

taken uit - Intensieve aanpak

menlijke aanpak- kwalitatief en

16 tot 23 jaar.

van de verzuimmeldingen- Ou-

kwantitatief meer meldingen-

ders en verzuimende leerlingen

inzicht in problematiek van

worden op school uitgenodigd

jongeren op school- uitbreiding verzuimaanpak in de scholenverzuimende leerlingen worden uit de klas gehaald- voorlichting aan leerlingen en docenten- spreekuur op scholenindien mogelijk wordt er gehandhaafd

29b

Jongerenscout

Opsporen van de

Een scout zoekt VSV'ers van de

Steunpunt Jongeren NWN

groep onbekende

lijst "onbekend VSV" op d.m.v.

riode van 15 november 2009

199 jongeren opgezocht in pe-

VSV'ers

huisbezoeken, straatacties en

tot 31 augustus 2010

via het netwerk. 29c

Sluitende Aan-

Sluitende aanpak

In elke gemeente een sociale

Gemeenten RMC Rijnmond

pak

realiseren in de

kaart en een overzicht van be-

Zuid-Oost, De Jonge Krijger

Sociale kaart gemaakt van de subregio

subregio RMC

staande overlegstructuren en

(uitvoerder)

Bestaande overlegstructuren in

Rijnmond Zuid

samenwerkingsverbanden. In

kaart gebracht

Oost op gebied

elke gemeente aansluiten bij of

In Capelle ad IJssel: Team

van jeugdwerk-

opzetten van een Mutli Discipli-

Jongere Actief (als voorbeeld)

loosheid en voor-

nair Team gericht op een slui-

In Krimpen ad IJssel aangeslo-

tijdig schoolverla-

tende aanpak jeugdwerkloosheid

ten bij het GOSA overleg

ten.

en voortijdig schoolverlaten.

In Lansingerland vanaf januari 2010 maandelijks een TJA In Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk maandelijks een TJA

29d

Jongerenscout

Onbekende voor-

Jongeren die niet reageren op

tijdig schoolverla-

oproepen thuis opzoeken. Ook in punt Onderwijs ZHE

tieve benadering: 36,8%, On-

ters in beeld te

de avonduren.

1443 meldingen, Administrajuiste meldingen: 14% (andere

brengen en deze

opleiding/startkwalificatie),

jongeren "warm"

Werkend: 10,7%; Geen actie:

overdragen aan

3,7% (geen interesse, geen

Steunpunt Onder-

respons); Begeleiding: 22,2%

wijs ZHE

72

Trajectbegeleiders van Steun-

36e

Traject Op Maat

vsv'ers toeleiden

individuele coaching en groeps-

gemeente, roc, UWV, jonge-

(T.O.M.) in 36a.

naar school en/of

aanpak

renwerk

150 per jaar

werk 37a

Via Felix

Opvang van tijde-

Voor de jongeren wordt gewerkt

Tijdelijk onbemiddelbare jonge- De 20 plaatsen zijn voor het

lijk onbemiddelba-

met een dagprogramma op

ren van 15-18 jaar

re jongeren wo-

maat. Het aanbod moet aanslui-

De jongeren zitten 5 tot maxi-

nend in regio

ten op de vraag en de mogelijk-

maal 10 weken in Via Felix en

Eindhoven / De

heden van de jongeren. Dit be-

stromen uit naar onderwijs,

Kempen.

tekent dat jongeren bij Via Felix

stage of een andere daginvul-

in grote mate een eigen indivi-

ling.

grootste deel continu gevuld.

dueel programma volgen, waarbij een hoger participatieniveau in de samenleving wordt nagestreefd. Na 10 weken moet in de regel duidelijk zijn of de jongere naar onderwijs kan, stage of een andere daginvulling. 37b

de fietser

Moeilijk bereikbare

Functieinhoud:

RMC Jongeren die op geen en-

Van de 76 benaderde jongeren

jongere in beeld

- onaangekondigd naar de cliënt

kele oproep reageren opzoeken

zijn er 18 niet ingegaan op het

krijgen en hen een

en deze daadwerkelijk middels

(doelgroep 18-23 jarigen) die

aanbod, voornamelijk omdat ze

aanbod doen. Doel

gesprek bereiken (huisbezoek

moeilijk bereikbaar zijn, d.w.z.

werk en/of opleiding volgden.

van de huisbezoe-

begin van de avond);

die niet reageren op brieven.

32 jongeren zijn op gesprek bij

ken:

- affiniteit met de doelgroep

het werkplein/jongerenloket

- het informatiebe-

“moeilijk bereikbaren”

geweest, 12 jongeren oriën-

stand bijwerken

- samenwerken met verschillen-

teerden zich op een nieuwe

(genoten opleidin-

de disciplines (hulpverlening,

opleiding. Van 8 jongeren is

gen, werkervaring

leerplicht, UWV en onderwijs)

onduidelijk gebleven wat het

e.d.)

- Administratieve taken

vervolg is/was.

- jongeren toeleiden naar het Jongerenloket of school.

73

Preventie Naam

Doelgroep

Activiteiten

activiteit

ingezet be-

Betrokkenen:

Resultaten

drag rijksbijdrage

1

RMC+

leerlingen in

spreekuren voor beginnend

functie in

het MBO die

verzuimers, voorlichting

gemeenten, onderwijs

onterechte uitschrijvingen,

deskundiger personeel, minder

het MBO

beginnend ver-

leerplicht/RMC aan perso-

preventie verzuim en vsv

zuim vertonen/

neel school, lijst uitschrij-

directie school

vingen vsv-ers met directie school beoordelen voor deze naar DUO gaat.

2

Brugproject

Overgang VM-

begeleiding max 1 jaar (jan € 20.000

VMBO - MBO -

zie website

BO - MBO

- dec) van risicoleerlingen

RMC/brugfunctionaris

www.schoolverlaten.nl - resul-

Aanpak ver-

Wekelijks spreekuur MBO-

ROC's / AOC - provincie-

daling verzuim en als gevolg

zuim (preven-

scholen voor verzuimers

breed

daarvan minder uitval

taten separaat beschikbaar 2

RMC+

€ 10.000

tief) voordat officiële melding plaatsvindt 3

RMC+ op

Jongeren die al

Gesprekken met jongeren

financiering

Noorderpoort, Alfa-college

Dit project is provinciebreed

ROC's en

in gesprek zijn

om ze te behouden voor

vindt plaats

en AOC Terra, het betreft

uitgezet en er wordt samenge-

AOC

geweest met

deze locatie die ze bezoe-

uit Pro-

locaties met meer dan

werkt met de regio Noord en

1e en 2e lijn

ken of een alternatief bie-

grammagel-

500 leerlingen, 1 dag per

Midden Drenthe gezien de re-

en waarvan de

den zodat ze zich inspan-

den, Actie-

week door een RMC+ me-

giofunctie van genoemde scho-

indicatie is dat

nen om alsnog een start-

plan Jeugd-

dewerker.

len. In het afgelopen school-

ze spoedig zul-

kwalificatie te behalen.

werkloosheid

jaar zijn ongeveer 450 jonge-

en reguliere

ren gesproken.

len afhaken.

middelen RMC 3

De Brug

jongeren met

langdurige en intensieve

programma-

VMBO-diploma

begeleiding en coaching

gelden

naar MBO

gedurende de periode dec.

scholen VMBO en MBO

40 jongeren begeleid

tot dec. Het jaar daarop volgend. 4

Preventie-

Alle examen-

Volgens een overdrachts-

Inzet uren

Decanen vo en mbo, leer-

Vroegtijdige onderschepping

traject vo -

kandidaten van

kalender zijn er diverse

RMC admini-

plichtambtenaren en RMC

van risicoleerlingen bij over-

mbo (jaar-

het vmbo, ha-

activiteiten op vastgestelde

stratie, mbo

medewerkers

gang vo-mbo, alle leerlingen

verslag is

vo 4 leerling

tijdstippen.

leerplicht-

toegezon-

naar het mbo

zijn in beeld

ambtenaren,

den)

trajectcoördinatoren en RMC coördinator

4

Verzuim-

Leerlingen met

Er is een regelmatig terug-

Kwalificatie-

Vo, mbo en de leerplicht-

Er wordt meer verzuim ge-

spreekuur

problemen,

kerend verzuimspreekuur,

plichtmidde-

ambtenaren

meld, dit betekent dat de pro-

op het vo

leerlingen die

waar de school leerlingen

len worden

blematiek minder groot kan

en het mbo

verzuimen en

voor aanmeld en uitnodigd.

besteed aan

worden. Ook is er een vraag-

docenten /

mbo leer-

baak dichtbij de mentor en de

mentoren met

plichtambte-

leerling

vragen

naar en deze ambtenaar heeft zitting op het spreekuur op het mbo

74

4

5

Mbo

Jongeren tus-

Combinatie opleiding, re-

rebound

sen 16 en 23

bound en hulpverlening

jaar, die in

door middelen van het vol-

onderwijs, 4 nog in de re-

staat zijn een

gen van de reguliere les-

bound, 2 diploma behaald en 7

startkwalifica-

sen, het gezamenlijk eten,

zijn voortijdig gestopt.

tie te behalen

gezamenlijke activiteiten

en die dreigen

en individueel maatwerk

uit te vallen.

gericht op de zorg

Rots & Wa-

Leerlingen van

Psycho-fysieke training in

ter

vmbo 3 en 4

sociale competenties

geen

Drie roc's, RMC en ge-

36 cursisten aangemeld, waar-

meente Leeuwarden

van 23 teruggekeerd naar het

Onder auspiciën van SWV

Het project slaagt als de jonge-

Fultura met geaccredi-

re zijn/haar impulsieve energie

en leerlingen

teerde Rots en Watertrai-

in goede banen kan leiden,

van het Prak-

ners

grenzen heeft leren kennen en

16.200

tijkonderwijs

die ook kan stellen. Met als doel voorkomen van schooluitval

5

decanen vo, mbo, ssp,

in de zomer van 2010 zijn 76

rmc zuidwest Friesland

risico-overstappers begeleid.

Preventie-

examenkandi-

Begeleiding van alle exa-

project

daten vmbo /

menkandidaten vmbo /

vmbo -

allen die de

allen die de overstap vo -

Op 1 september 2010 hadden

mbo

overstap vo -

mbo maken

28 leerlingen nog geen over-

14.852

stap gemaakt. Zij worden be-

mbo maken

geleid door de kwalificatieplichtambtenaar. 6

6

Verzuim-

Leerlingen tot

Gesprekken tijdens een

ROC Friesland College,

Leerlingen stoppen eerder met

spreekuur

23 jaar inge-

spreekuur op school van

ROC Friese Poort, rmc-

verzuim.

schreven bij

mbo-leerplichtambtenaar

regio Friesland Noord,

het middelbaar

en/of rmc-trajectbegeleider

rmc-regio de Friese

beroepsonder-

met jongere die verzuimt

Wouden, mbo-

wijs.

om direct en preventief te

leerplichtambtenaren,

kunnen handelen.

rmc-trajectbegeleiders.

Voorlich-

Leerlingen en

Voorlichting over verzuim/

Mbo-leerplichtambtenaren

Bekendheid definities, verant-

ting leer-

docenten/

startkwalificatie/leerplicht

en rmc-trajectbegeleiders

woordelijkheden, procedures,

lingen en

werknemers

aan groepen docenten en

rollen startkwalificatie, leer-

docenten

van het MBO

leerlingen

plicht, verzuim en voortijdig

Jongeren inge-

Begeleiding bieden aan

voorziening

schreven bij

Drach-

mbo 6

Rebound-

schoolverlaten. € 17.000, -

Onderwijsinstellingen voor

bestrijden verzuim en voortij-

jongeren zodat deze inzicht

vo, samenwerkingsver-

dig schoolverlaten.

het voortgezet

verkrijgen in eigen compe-

banden vo, leerplichtamb-

ten/Heeren

onderwijs die

tenties, kennisniveau, ge-

tenaren, rmc

veen

dreigen uit te

drag, wensen en mogelijk-

vallen of al 4

heden zodat deze een

weken of meer

nieuw gedragspatroon aan-

niet naar

leren.

school zijn gegaan. 7

Regionale

po-vo-mbo

handboek/protocol lpa-rmc

scholen-lpa-rmc

Alle scholen zijn geïnformeerd

ontwikke-

over hoe ze moeten handelen

ling hand-

in zaken met betrekking tot

boek leer-

leerplicht en RMC

plicht-RMC 7

Regionale

po-vo-mbo

Door middel van een ludie-

invulling

ke actie aandacht gevraagd

dag van de

voor de administratieve

leerplicht

kant van leerplicht en RMC,

scholen-lpa-rmc

Scholen zijn weer geattendeerd op hun verplichtingen

met name het melden van verzuim en in- en uitschrijvingen

75

8

Preventie-

mogelijke

Bevorderen overgang vo

project

schoolverlaters

naar het mbo

scholen+ leerlingen+ RMC

Scholen zijn zich meer bewust van hun verantwoordelijkheid,

vroegtijdige in

er is op deze wijze meer aan-

kaart brengen

dacht voor vsv en voornamelijk

en voorkomen

in het voorkomen daarvan.

dat ze niet opnieuw ingeschreven staan. 8

Zorgformu-

risicoleerlingen

Digitaalformulier die door

Maatregel

Scholen en RMC uit geheel

Extra aandacht voor risicoleer-

lier vo-mbo

warm overdra-

vo kan worden ingevuld en

vanuit con-

Drenthe.

lingen en warme overdracht

gen naar het

het MBO kan naar aanlei-

venant

mbo

ding van dit formulier de

met meer kans om met succes het mbo te doorlopen.

gesprek plannen met betrokkenen en zorgen voor een plan van aanpak 9

preventie-

alle leerlingen

voorlichting decanen, war-

formatief +/-

decanen VMBO/HAVO,

project

klas 4 VMBO

me overdracht, schriftelijke

200 uur op

RMC medewerkers, LP,

overstap

en dreigende

overdracht van leerlingen

jaarbasis

ROC's/AOC,CWI

VO-MBO

uitvallers HA-

zelf, screening door RMC,

VO 3/4

trajectbegeleiding in zo-

nvt

VO scholen, MBO en RMC

Afname uitvallers 16 en 17 jaar

merperiode, controle inschrijvingen MBO, samenwerking CWI 9

maatrege-

leerlingen VO

uitvoeren van taken die

len art. 6

en MBO

samenhangen met ontwik-

minder uitval bij overstap of eerste jaar MBO en verbetering

van conve-

kelt zorgoverdrachtformu-

in (zorg) overdracht met, beter

nant

lier(digitaal) , beheer van

gestroomlijnde, info van VO

de website verzorgen, ex-

naar MBO

tra aandacht voor verzuimbeleid gekoppeld aan zorg om overgang VO naar MBO te verbeteren 9

spreekuur

jongeren op

houden van spreekuren op

formatief

ROC en AOC in de regio

betere verzuimmelding en ver-

RMC op

het MBO

locatie, doen van gesprek-

+/- 200 uur

en trajectbegeleiders RMC

betering leerlingverzuimadmi-

ken met leerlingen en

op jaarbasis

MBO locatie

nistratie

eventueel leerkrachten en ondersteuning in sfeer van zorg 10

Door-

Alle 4e jaars

Vanaf december tot de zo-

Alle VMBO-scholen in de

Als een leerling nergens inge-

stroomactie

VMBO-

mervakantie verwerken de

regio Ijssel-Vecht. Alle

schreven blijkt te staan gaan

VMBO-MBO

leerlingen die

VMBO-decanen de keuzes

MBO-instellingen in de

de leerplichtambtenaren gedu-

woonachtig

van hun 4e jaars leerlingen

regio Ijssel-Vecht

rende de zomervakantie met

zijn in de regio

in een digitaal systeem.

deze jongeren aan de slag om

Ijssel-Vecht en

Rond de zomervakantie

te zorgen dat ze zich toch in-

die hier ene

vindt dan een grotendeels

schrijven voor een opleiding.

VMBO-school

geautomatiseerde check

Na de zomervakantie vindt op-

bezoeken.

plaats bij de MBO-

nieuw een check plaats. Als

instellingen.

een leerling dan niet ingeschreven blijkt te staan onderneemt de VMBO-school waar de leerling van afkomstig is actie. In december vindt nog een check plaats om te kijken of de leerlingen nog steeds op het MBO zitten.

76

10

Ziektever-

Het duidelijk in

ZAS voorziet in een werk-

zuim Als

beeld krijgen

wijze waarbij de eigen

Signaal

van de achter-

jeugdarts als een soort van

(VO)

gronden van

'bedrijfsarts' van de school

een ziekmel-

extra beschikbaar is om bij

ding.

zorgwekkend ziektever-

33,000

VO-scholen, GGD, Gemeenten

zuim door te vragen naar achterliggende problematiek. Leerlingen worden gemeld bij langdurig (meer dan 2 aaneengesloten weken) ziekteverzuim of bij frequent (4 keer binnen een lopend schooljaar) tenzij er een duidelijke verklaring is voor het ziekteverzuim. 10

"Wij gaan

Jongeren met

15 jongeren uit de ge-

De gemeenten Harden-

Bedoeling is dat de jongere na

ervoor"

meervoudige

meenten Hardenberg en

berg en Ommen en Cvites

het doorlopen van het traject

problematiek

Ommen volgen een dage-

de vaardigheid heeft zelfstan-

intensieve be-

lijks programma gedurende

dig een keuze te maken rich-

geleiding bie-

3 maanden onder begelei-

ting opleiding of werk; een

den in groeps-

ding van Cvites. De start

start gemaakt met ook daad-

verband waar-

omvat een survival met de

werkelijk zetten van deze

door deze jon-

gehele groep, daarna wor-

stappen; de capaciteit bezit

geren winnen

den aan de hand van di-

actief deel te nemen aan sa-

aan innerlijke

verse activiteiten in

menleving. Eind december

kracht.

groepsverband, zoals dra-

2010 zit het traject van drie

ma, kunst, fotografie,

maanden er op. Dan wordt de

groepsessies en sport de

groep overgedragen en wordt

negatieve spiraal van inac-

de gemeente

tiviteit en apathische houding doorbroken. 11

De over-

VMBO-

Einde schooljaar worden

Scholen voor vmbo en

Alle vmbo-geslaagden zijn ge-

stap

examenkandi-

alle vmbo-

3.500

mbo, Beroepskolom Ste-

volgd, tot zeker was dat zij

daten

eindexamenkandidaten in

dendriehoek, afdelingen

deelnamen aan een opleiding

een webbased registratie-

leerplicht/RMC gemeenten

die tenminste opleidt tot een

systeem ingevoerd. Ver-

startkwalificatie. Controle vond

volgens wordt nauwkeurig

plaats in de zomervakantie,

gecontroleerd of alle leer-

indien nodig werd door de

lingen begin nieuwe

leerplichtambtenaren actie on-

schooljaar zijn ingeschre-

dernomen.

ven. 11

Spreekuren

VO- en MBO

Met scholen voor VO en

Inzet amb-

Ambtenaren leerplicht en

Directe zichtbaarheid en laag-

VO en MBO

leerlingen met

MBO zijn er afspraken ge-

tenaren leer-

rmc, scholen voor VO en

drempelige aanwezigheid leer-

(dreigende)

maakt over spreekuren van

plicht/rmc

MBO

plicht/rmc op scholen, eerder

verzuim/uitval

leerplicht/RMC op school,

kunnen ingrijpen bij (dreigend)

problemen,

waarin alle betrokkenen

verzuim, preventieve begelei-

hun ouders,

met vragen/zorgen over

ding/bemiddeling. In subregio

leraren, bege-

verzuim of uitval terecht

Apeldoorn zijn 161 dreigende

leiders etc.

kunnen.

uitvallers preventief bemiddeld door RMC en allemaal teruggeleid naar een opleiding.

77

11

Onderwijs

VO-leerlingen

Opvang (dreigende) uitval-

50.000 (co-

Gemeenten Apeldoorn,

126 zorgdossiers zijn behan-

Service

van het sa-

lers in verschillende trajec-

financiering

Voorst, Epe, Stichting

deld door het leerlingzorgloket.

Centrum

menwerkings-

ten. Bieden van ambulante

door onder-

Leerlingenzorg Apeldoorn

Jaarlijks worden ongeveer 65

Apeldoorn

verband VO

hulp.

wijs en van-

en regio (SLAR), Bureau

jongeren opgevangen. Mini-

en Regio

Apeldoorn en

uit jeugdbe-

jeugdzorg Gelderland.

maal 90% van deze jongeren

(OSCAR)

regio, die hulp

leid Apel-

wordt (weer) toegeleid naar

nodig hebben

doorn)

een onderwijstraject.

om te voorkomen dat ze vastlopen op school. 12a

12a

Doorzettuh

Tijdens de ac-

Tijdens deze week wordt er

Het Ministerie van Onder-

De bestanden van IB zijn ge-

tieweek wordt

nagegaan of alle leerplich-

wijs, Ingrado en de Ge-

matcht met de gemeentelijke

door de leer-

tige jongeren in september

meente Enschede

leerlingadministratie. Het bleek

plichtambtena-

daadwerkelijk met een

dat 80 leerlingen niet inge-

ren in heel Ne-

(vervolg) opleiding zijn

schreven stonden op een

derland geke-

gestart. Voorbeelden van

school. Met deze 80 leerlingen

ken of leer-

acties: leerplichtconsulen-

is contact geweest middels

plichtige scho-

ten checken of ingeschre-

telefoon, huisbezoek of d.m.v

lieren daad-

ven leerlingen daadwerke-

een oproep

werkelijk aan-

lijk op school zitten, prik-

komen op hun

acties op scholen en bel-

(ver-

rondes naar jongeren en

volg)opleiding

ouders.

1.000 Jon-

Jongeren van

Bedrijven stimuleren om

Jarabee, Communjon,

gerenplan.

16/17 tot 27

deze jongeren aan te ne-

UWV, SSTS, ROC, AOC,

jaar, die op

men door E 10.000,- per

Gemeenten, Jeugdzorg,

meerdere ter-

jongere beschikbaar te

Justitie, werkgevers orga-

reinen een

stellen. Bedrijven moeten

nisaties, jongerenloketten,

kwetsbare

van deze gelden een leer-

het bedrijfsleven, COLO,

maatschappe-

werkmeester op laten lei-

RMC

lijke positie

den. Jongeren die in staat

hebben

zijn te werken maar waar de randvoorwaarden voor ontbreken.

12a

Vaarweken

Jongeren zon-

Tijdens de zeilweken wor-

bij de Tuk-

der startkwali-

den jongeren een intensief

Jarabee

Doormiddel van de methodiek

ker

ficatie, die over trainingsprogramma aan-

jongeren uitdagen tot het zet-

het algemeen

geboden van drie weken.

ten van stappen. Inzicht krij-

geen dagbe-

Door de jongeren (wajong)

gen in hun mogelijkheden en

steding hebben

te activeren, observeren en

valkuilen.

en niet of

zorgen dat ze eenmaal aan

nauwelijks in

de wal direct kunnen door-

beweging zijn.

stromen naar een passend

ervarend leren op een zeilschip

re-integratietraject. 12e

Zorgad-

jongeren die

multi-disciplinair overleg

viesteams

hulp nodig

en acties afspreken

rond de

hebben

nee

Jongeren krijgen tijdig hulp

maatschappelijk werk,

aangeboden

Bureau leerlingzaken,

scholen 12e

scholen voor vo, roc,

JGZ, BJZ

Loopbaan-

Jongeren die

Begeleiding op maat door

centrum

dreigen uit te

een deskundig team

ROC van

vallen

Twente

Geen

ROC van Twente

Er is goed overzicht van de jongeren met diverse problemen. Het loopbaancentrum is goed weggezet in de organisatie

78

13

Monitoring

Jongeren die

Monitoring alle overstap-

10.400,--

Profijt, alle v(mb)o- en

Sinds 2007 worden alle over-

overstap

het v(mb)o

pers v(mb)o naar mbo

voor softwa-

mbo scholen, leerplicht-

stappers gevolgd tot ze op een

v(mb)o

met of zonder

voor, tijdens en na de zo-

repakket en

ambtenaren, RMC-

vervolgopleiding zitten. De en-

naar mbo

diploma verla-

mervakantieperiode

onderhoud

Achterhoek en JOUW Unit

kele echte uitvallers worden

ten.

daarvan.

gemeld bij RMC en intensief begeleid.

14

BPV-

lesgroepen van

jongeren krijgen een afge-

gefinancierd

ROC's, HBO, gemeente

uitval bij een groep van ca. 80

coaching

het mbo met

studeerde hbo'er (creatieve

uit provincia-

Arnhem / RMC

leerlingen is in de loop van het

een hoog uit-

therapie) als coach

le middelen 10000 euro

schooljaar 2009-2010 in totaal

valrisico 15

2.

Verzuim-

Frequent ver-

Elke week zit of leerplicht-

Leerplicht Zaltbommel en

Vanaf maart is spreekuur inge-

spreekuur

zuimers die

binnen het

nog ingeschre-

ambtenaar of trajectbege-

Tiel, ROC Rivor, Koning

zet. In totaal in verslagperiode

leider van RMC bij ROC

Willem 1 College, RMC

mbo

ven staan bij

Rivor en Koning Willem 1

59 preventietrajecten uitgevoerd, waarvan 45 jongeren

de opleiding,

college om jongeren uit de

uiteindelijk in opleiding zijn

maar waar sig-

regio, die regelmatig ver-

gebleven en tien jongeren in

naal van zorg

zuimen en zorg over is, uit

VSV-traject zijn gekomen (en

is afgegeven.

te nodigen voor een ge-

mogelijk nog naar andere op-

sprek om te bekijken waar

leiding gaan doorstromen).

verzuim vandaan komt en eventueel aanvullende hulp nodig is. 16

Door-

Eindexamen-

Sluitende aanpak creëren

De activitei-

VO-scholen, MBO-

Aantal leerlingen: 2325. Op 25

stroompro-

kandidaten

in de doorstroom vmbo-

ten van het

instellingen, gemeenten

oktober zijn 95% van de leer-

ject Eem

vmbo regio

mbo, door alle leerlingen in

Trajectbu-

regio Eem, leerplichtamb-

lingen geplaatst in het mbo,

Eemland.

beeld te houden en vroeg-

reau maken

tenaren, Trajectbureau,

ruim 3% is in beeld/in behan-

tijdig risicoleerlingen te

integraal

leverancier van Intergrip

deling bij leerplicht/RMC of

traceren en begeleiden.

onderdeel uit

(Indruk).

MBO, krap 2% wordt verder

van de RMC-

begeleid door het Trajectbu-

werkzaam-

reau, vanuit de RMC-functie.

heden. 16

Vorming

Leerlingen van

In 2010 is bij beide ROC's

Deze activi-

Kernteam: ROC ASA, ROC

2010 geldt als pilotjaar. Jaar-

zorgadvies-

ROC ASA en

een pilot gestart in de

teiten maken

Midden Nederland, alge-

lijks worden ca. 6 ZAT's ge-

teams MBO

ROC Midden

vorm van ZAT's met exter-

integraal

meen maatschappelijk

pland. Resultaten zullen pas na

Nederland,

ne partijen. Het Trajectbu-

onderdeel uit

werk, GGD, BJZ, GZ-

evaluatiebeschikbaar zijn.

waarvan de

reau is vaste deelnemer in

van de RMC-

psycholoog, Trajectbu-

zorg om de

deze ZAT's vanuit de RMC-

werkzaam-

reau. Op afroep: schuld-

leerling de ta-

functie.

heden.

hulpverlening, Rec4, leer-

ken en des-

plicht, LVG-hulpverlener

kundigheid van

(MEE), politie.

de school ontstijgt. 16

Aanpak

Leerlingen 18

Advisering en begeleiding

Deze activi-

MBO-instellingen, DUO,

Het Trajectbureau is sinds ja-

verzuim

+ die, volgens

van leerlingen en scholen

teiten maken

Trajectbureau

nuari 2010 geautoriseerd na-

18+

wettelijke ter-

teneinde het verzuim terug

integraal

mens de gemeenten regio Eem

mijnen, ge-

te dringen.

onderdeel uit

om via DUO de verzuimmel-

meld worden

van de RMC-

dingen 18+ op te pakken.

bij DUO en

werkzaam-

2010 geldt als pilotjaar, waar-

waarbij actie

heden.

van de resultaten begin 2011

vanuit het RMC

bekend worden.

gewenst is.

79

16

Begeleiding

Leerlingen van

Begeleiding door WUL (VO,

Deze activi-

VO-scholen, MBO-

dreigende

12 -23 jaar die

tot 16 jaar) of Trajectbu-

teiten maken

instellingen, gemeenten

uitvallers

dreigen uit te

reau (16 - 23 jaar) om

integraal

regio Eem, uitgebreid

Eem

vallen bij het

leerlingen binnen het on-

onderdeel uit

netwerk van hulpverlening

onderwijs.

derwijs te houden. Als dit

van de RMC-

en maatschappelijke

niet mogelijk is, dan wor-

werkzaam-

dienstverlening.

den alternatieven onder-

heden.

Jaarlijks

zocht. 17

De over-

Jongeren die

Via een applicatie wordt

stap

overstappen

door decanen van het VM-

€ 23.000,00

VMBO, MBO en RBL

In onze regio waren 1246 jongeren, die de overstap van

van VMBO naar BO ingevuld waar hun leer-

VMBO naar MBO moesten ma-

MBO

lingen, na het behalen van

ken. Van al deze jongeren is de

het diploma, voornemens

vervolgkeuze ingevuld. 1155

zijn onderwijs te gaan vol-

jongeren zijn gematcht met het

gen. Het merendeel maakt

ROC. Restant is 91 jongeren,

de overstap naar het MBO.

welke zijn benaderd door het

Het MBO geeft in de appli-

RBL. Deze jongeren zijn voor-

catie door welke jongeren

namelijk overgestapt naar Ha-

gedurende het schooljaar

vo, gezakt voor examen of bij

zijn aangemeld en uitein-

particulier onderwijs inge-

delijk ingeschreven. Op

schreven. Uiteindelijk zijn 7

deze wijze zijn jongeren

jongeren niet ingeschreven bij

die het voornemen hebben

vervolgonderwijs. Deze namen

te gaan werken of die zich

zijn doorgegeven aan de VM-

uiteindelijk niet aanmelden

BO-school van herkomst en in

bij een ROC voor 1 oktober

behandeling genomen door de

voor het RBL inzichtelijk en

leerplichtambtenaar.

kunnen ze, indien nodig, bemiddeld worden richting onderwijs. 18a

18a

18a

Traject-

Jongeren met

Opvang jongeren in specia-

klassen VO

mogelijke indi-

le groep

Gemeente, VO scholen

Grootste gedeelte van jongeren

(Lelystad)

catie cluster 4

Jeugdpre-

Jongeren in VO

Begeleiden van jongeren

Bijdrage uit

Scholen voor VO en MBO,

± 90% van de doelgroepjonge-

ventiewerk

en MBO die

op school

reguliere

Stichting Welzijn Lelystad

ren worden met positief resul-

(Lelystad)

risicogedrag

gemeentelij-

(jeugdpreventiewerk) en

taat begeleid

vertonen

ke middelen

gemeente

kan weer regulier onderwijs volgen

Trainingen

Jongeren in VO

Agressie en sociale vaar-

Bijdrage uit

Leger des Heils, Stichting

Op jaarbasis ± 50 jongeren. ±

(agressie

die door ge-

digheidstrainingen

reguliere

Shu Shin, scholen VO en

80% van de jongeren sluit

en vaar-

drag dreigen

middelen

gemeente

training positief af.

digheids-

uit te vallen

gemeente,

50.000

Zie projectbeschrijving

80% positieve uitstroom

0

VO en hulpverlening

Positief

trainingen)

GSB-

(Lelystad)

middelen en ±€ 15.000,00 uit RMCmiddelen

18b 18b

Almeerkans

VO dreigende

Projectbeschrijving be-

(Almere)

uitvallers

schikbaar

Oké op

VO dreigende

Kortdurende intensieve

school (Al-

uitvallers

hulpverlening

mere)

80

18d

Ziektever-

Jongeren VO

Doorverwijzing via leer-

Programma

zuim pro-

en MBO in de

plicht naar GGD, GGD be-

gelden en

ject

Noordoostpol-

paalt plan van aanpak;

RMC midde-

(Noord-

der en Urk

outreachende ambulante

len

oostpolder)

VO/GGD/Gemeente/RSV

33 leerlingen

onderwijshulpverlening kan worden ingezet.

18d

Verzuimge-

Leerlingen VO

In overleg tussen afde-

RMC: €

VO (afdelingslei-

sprekken

lingsleiders en leerplicht

12,500

ders)/Leerplicht

op school

worden jongeren bespro-

(Noord-

ken die verzuimen en veel-

oostpolder) 18d

18e

ZAT 12+

vuldig ziek zijn. Jongeren VO

A.d.h.v. casuïstiek bespre-

Eigen midde-

VO/politie/BJZ/GGD/SMW/ Voorkomen van VSV-ers

(Noord-

king wordt plan van aan-

len

LP/Carrefour/GGZ/Tactus

oostpolder)

pak opgesteld

Tooy Gym

12 tot 20 jari-

Trainin-

Tot nu toe €

VO scholen NOP en Urk.

Leerlingen die instromen vallen

(Urk)

gen

gen/gespreksvoering/begel

2000

ROC Friese Poort, leer-

niet uit op school

eiding op school

plicht/RMC, ouders en leerling

19

Leer-

jongeren 16-

Verzuimspreekuur licht

ROCMN, ROCASA, ge-

Lager verzuim, beter meldge-

plicht/RMC

23 jaar, docen-

verzuim, voorlichtingsacti-

meente Utrecht

drag verzuim, samenwerking

in het MBO

ten loopbaan-

viteiten per groep

regio

begeleiders 19

IB-

Leerlingen

Regionale afspraken over

verzuimlo-

MBO en VO in

melden van verzuim en

Leerplicht/RMC, VO, MBO

Flinke toename van het aantal verzuimmeldingen, met name

ket/regiona

regio Utrecht

opvolging daarop

18+. Door inzet van RMC tra-

al verzuim-

jectbegeleiding bij verzuimtra-

protocol

jecten in samenwerking met school, was er een daling van het aantal gemelde vsv-ers.

19

Leerplicht-

Voortijdig

Behandelen verzuimaan-

convenant-

leerplichtambtenaren,

ambtenaar

schoolverlaters

vragen, huisbezoeken,

gelden

scholen, ouders leerlingen

18+

tussen 18- 23

doorverwijzing naar regu-

jaar en leerlin-

liere voorzieningen (o.a.

gen die ver-

jongerenloket)

zuimen 20

Educatie-

Scholing en professionali-

meter

seren van medewerkers,

6000

RMC loopbaanbegeleiders

Zie 1

+ 1 leerplichtambtenaar

aankoop licenties en onderhouden 20

GELE

1500

KAART

Administratie, RMC loop-

ouders en scholen zijn enthou-

baanbegeleiders, ROC's

siast

en scholen voor VO, ouders 20

RMC zo-

5000

zie 2

preventie, voor resultaten zie 2

N.v.t.

meractie 21

Overstap

Leerlingen

Middels een dig. leerling-

RMC, Decanen VMBO,

Alle leerlingen die de overstap

Actie VM-

vanuit het VM-

volgsysteem (de kernpro-

Servicecentra ROC's. Stu-

vanuit het VMBO naar ver-

BO-MBO

BO die de

cedure) wordt inzichtelijk

dieloopbaanbegeleiders

volgonderwijs moeten maken

m.b.v.

overstap naar

waar VMBO-ers zich heb-

ROC

in beeld.

kernproce-

vervolgonder-

ben ingeschreven en waar

dure (ge-

wijs moeten

ze (voorlopig) geplaatst

hele Ag-

maken.

zijn. Leerlingen die zich

glomeratie)

niet of laat aanmelden worden door de RMC begeleid om de overstap te organiseren.

81

21 Amstel-

Verminderen

MBO- en VO-school leveren

bijna alle vo-scholen en 2

50% van de verzuimers ver-

van verzuim

verzuimers aan, die minder

ROC's in de subregio Am-

zuimen niet opnieuw

nden: Pre-

dan 16 uur per 4 weken

stelland en de Meerlanden

ventief

verzuimen. De verzuimers

leer-

worden aangesproken op

plichtspree

basis van leerplichtwet en

kuur MBO

RMC regeling door de leer-

en VO

plichtambtenaar/RMC tra-

land/Meerla

n.v.t.

jectbegeleider 21 Amster-

VMBO scholie-

Scholing van scholen om

Gemeente Amsterdam,

Succesvol, stedelijke werk-

dam: Stu-

ren die over-

loopbaanoriëntatie op te

n.v.t.

VO scholen (negen pilot-

groep loopbaanleren gestart,

dieloop-

stappen naar

nemen in het curriculum

scholen)

initieert de uitrol.

baanbege-

het MBO Leer- en Kwalificatie-

Nog niet bekend

leiding 21

Regionale

Kwalificatie-

Het MBO ondersteunen in

Kwalifica-

plichtige leer-

de aanpak van verzuim en

plichtambtenaren binnen

tieplicht-

lingen ùit de

uitval door middel van

de gemeenten van de re-

ambtenaar

regio Water-

voorlichting en delen van

gio Waterland en de regi-

op de MBO

land op het

good practices die op an-

onale kwalificatieplicht-

scholen

MBO.

dere MBO's worden uitge-

ambtenaar

Waterland.

n.v.t.

voerd. De kwalificatieplichtambtenaar ondersteunt (in de opstartfase) de interne organisatie in de uitvoering van het verzuim en uitval beleid door verzuim te controleren, etc. Daarnaast voert de kwalificatieplichtambenaar op de school preventieve gesprekken met leerlingen (en hun ouders) bij 12 uur verzuim.

21

Multi-

Leerlingen

Ketenafstemming en pre-

RMC, MEE, Regiocollege,

Snelle informatie overdracht en

Disciplinair

vanaf 16 jaar

ventief inventariseren wel-

n.v.t.

Sociale Dienst, Maat-

afstemming binnen de keten

team Wa-

zonder start-

ke zorghulp voor een jon-

schappelijk werk, BJZ,

onderwijs, arbeid, inkomen en

terland

kwalificatie,

geren naast werk of oplei-

Rentree, UWV-

zorg om te bekijken welke hulp

opleiding en/of

ding noodzakelijk is en dit

Werkbedrijf, Activa

of welke trajecten er nodig zijn

werk

organiseren.

Netwerk

Zorgleerlingen

Bespreking van leerlingen

12+ Water-

vanuit het VO

om jongere binnen boord te houden.

21

land

n.v.t.

RMC, LP, BJZ, MEE, Re-

Hulpverlening wordt afgestemd

met schooloverstijgende

classering, Zorgcoördina-

en jongeren worden terugge-

problematiek met allerlei

toren VO, Bureau HALT,

leid naar school/traject of

zorgpartners

RvdK, Spirit!, straathoek-

werk.

werk, Brijderstichting, 21a

Amster-

Alle jongeren

Peer to peer campagne,

Gemeente Amsterdam,

De campagne moet nog geëva-

dam: 5001

in de regio

aanwezigheid op allerlei

Dienst Werk en Inkomen,

lueerd worden, maar lijkt ge-

redenen

Amsterdam die

beurzen en events, film-

Dienst Maatschappelijke

zien de enorme belangstelling

om door te

twijfelen over

pjes, postits op mobiel

Ontwikkeling (Bureau

een groot succes.

leren

de volgende

schoolbord, prijzen, cam-

Leerplicht Plus), ROCvA,

(Campagne

stap in hun

pagnesite, radiocampagne

ROC ASA

tegen

leven: doorle-

op jongerenzender FunX.

jeugdwerk-

ren of werken?

Acties op scholen met an-

loosheid)

sichtkaarten, posters, banners en gesprekken.

82

n.v.t.

21b

Zaanstad:

Alle 16- en 17-

Spreekuur op 4 dagdelen

Spreekuur

jarigen die

per week

op het Re-

dreigen voor-

gio College

tijdig uit te

n.v.t.

Leerplicht en Regio Colle-

Minderen voortijdig uitval 16

ge

en 17 jarigen en consulteren van docenten.

vallen 22

Zomerpro-

VMBO examen

Jongeren benaderen en

Decanen van

12% van de examenge-

ject

gedaan en nog

barrière slechten die in-

alle vmbo

slaagden vmbo had nog

geen inschrij-

schrijving belemmeren

scholen in de

geen inschrijving (141

ving vervolg-

regio, RMC,

jongeren), die zijn allen

onderwijs

ROC's

benaderd. Daarvan is 71% op school geplaatst, 17% door leerplicht in behandeling genomen, 7% in RMC en 5% verhuisd naar een andere regio.

24

preventie-

eindexamen-

risicoleerlingen extra on-

geen, buiten

VO scholen, RMC functie,

aantal risicoleerlingen terugge-

project

leerlingen vm-

dersteuning bieden bij de

menskracht

ROC Horizon en AOC Clu-

bracht van 13.5% naar 3%

overstap

bo

overstap van vmbo naar

schooluitval

coaching van vmbo leerlin-

voorkomen

gen door studenten van

door inzet van

INHolland. Ze kunnen over

van eenvoudige gesprekken

laagdrempelige

allerlei onderwerpen praten

naar meer dan 150 adviesge-

coaching op

met de coaches. Indien

sprekken en ruim 200 coa-

vmbo

nodig verzorgen de studen-

chingsgesprekken. Daarnaast

ten de verwijzing naar pro-

zijn speciale activiteiten geor-

vmbo/mbo 24

Quest

sius

mbo € 16.000,-

2 vmbo scholen en hoge

op elke school bijna 600 ge-

school INHolland

sprekken gevoerd variërend

fessionals 24

buffergroep

leerlingen uit

extra ondersteuning bieden

VO met zware

ganiseerd en sms spreekuren € 25.000.-

samenwerkingsverband

23 leerlingen hebben gebruik

binnen het REC4 geduren-

(S)VO, cluster4 scholen

gemaakt van deze voorziening

psychische

de de wachttijd tussen de

en RMC

met een gemiddelde begelei-

problematiek

observatieperiode en be-

dingstijd van 3.3 maanden

handelperiode 25

Overstap-

Examenkandi-

Inventariseren risicogroep

Bureau CAReL, scholen,

Minder uitval in de overstap

monitor

daten VMBO

door scholen. Risicogroep

RMC, leerplicht

van VMBO naar MBO

benaderen (door leerplicht/RMC). Begeleiding jongeren naar scholing 26

Deelname

leerlingen MBO

in het zorgoverleg worden

Regionaal Bureau Leer-

loopt nog te kort om concrete

interne

18- èn 18+

zorgleerlingen besproken

plicht Holland Rijnland

resultaten te kunnen melden.

nog onbekend

zorgover-

en worden periodiek ver-

leggen

zuimoverzichten doorge-

MBO door

nomen om actie vanuit

lpa's

school en leerplicht of rmc (jongerenloket) af te stemmen.

26

opvang-

mbo-leerlingen

Binnen de opvangklas kun-

ROC Leiden en ROC ID

klassen

die een ver-

nen leerlingen zich herori-

College

keerde studie-

enteren op hun school-

keuze hebben

loopbaan, onderwijshiaten

gemaakt

aanvullen, sociale vaardigheden versterken en stages lopen.

83

026

Ons Plat-

VO-scholen,

o.a. monitoring, zorg dra-

form

MBO-

gen voor sluitende over-

instellingen en

stap van vo -> mbo, mo-

HBO

menteel wordt daartoe ism

zie onder doelgroep

rmc VOROC-systeem ingevoerd. 27

Topklas ID-

Leerlingen VO

In het Training & Oriënta-

college

(inclusief leer-

tieprogramma krijgen jon-

lingen uit het

geren gedurende 10 tot 15

praktijkonder-

weken een programma

wijs) en stu-

aangeboden van maximaal

denten Mbo.

25 uur per week, waarin de

N.v.t.

Vmbo-scholen in de regio

In 2010 zijn de TOP-klassen

en het ID-college

van start gegaan.

Vmbo-scholen in de regio

Begeleiding van circa 140 jon-

en het ID-college

geren bij de overstap van Vm-

jongere zich oriënteert op zijn of haar capaciteiten en interesses, mogelijke opleidingen en beroepen en de keuze voor een opleiding. Het programma bestaat uit lessen, stage en begeleiding. 27

28

Inzet leer-

Jongeren

Inzet van 3 fte extra leer-

lingbege-

waarvan het

lingbegeleiders die jonge-

N.v.t.

leiding vm-

Vmbo voorziet

ren, zo mogelijk in overleg

bo-mbo

dat ze extra

met de ouders, ondersteu-

zorg en aan-

nen bij de oriëntatie, keuze

dacht nodig

en aanmelding, instroom

hebben bij de

en de eerste maanden op

overgang naar

het Mbo of bij de overstap

het Mbo.

van Vmbo-t naar Havo.

SMC Den

Voorkomen

Vierdejaars Vmbo-

Casemanagers vsv en Spi-

Van de 2.475 aangeschreven

Haag: de

van uitval tus-

leerlingen worden bena-

rit4You (samenwerkings-

leerlingen zijn er 399 opgeroe-

Overstap

sen Vmbo en

derd en gemonitord om te

verband Vmbo-scholen en

pen voor een gesprek. Daarvan

Mbo. Naast

controleren en indien nodig

Mbo-instellingen').

zijn er 382 geplaatst bij een

SMC Den Haag

te stimuleren zich in te

opleiding en zijn er slechts 17

werken ook

schrijven bij het Mbo.

leerlingen niet geholpen. De

bo naar Mbo/Havo.

andere ge-

rest werkt of volgt een zorg of

meenten in

ander traject.

RMC Haaglanden met 'de overstap'. 28

SMC Zoe-

Jongeren die

Als afspraken met het on-

termeer:

verzuimen

derwijs niet helpen, meldt

€ 10.000

De scholen, GGD, leer-

124 jongeren zijn aangemeld,

plicht

ziektever-

door opvallend

de zorgcoördinator de jon-

65% is op de oproep van de GGD verschenen. Ouders en

zuimproto-

of zorgwek-

gere aan bij de GGD. Deze

jongeren die niet verschijnen

col

kend ziekte-

geeft advies, verwijst door

worden aan leerplicht gemeld

verzuim

en beoordeelt of de leerling

voor onderzoek naar ongeoor-

onderwijs kan volgen. 28

loofd verzuim

SMC Delft:

Het project

Na ontvangst verzuimmel-

Verzuim 18

richt zich op

ding via DUO direct actie

terventie van de vsv-consulent

+ Aanpak

jongeren van

van VSV-consulent richting

leidde dit tot de volgende re-

preventief

18 jaar en ou-

jongere en ROC

sultaten: 38 doen een vervolg-

Westland

der die op het

opleiding, 2 zijn verwezen naar

ROC verzui-

hulpverlening, 5 doen (betaald)

men. Het doel

werk, 1 leer-werktraject, 1 be-

is het voorko-

haalde zijn startkwalifcatie en

men van uitval

1 in traject.

door directe

84

ROC-VSV consulent

48 verzuimmeldingen. Na in-

interventie van de vsvconsulent. 29

NWN:

VMBO'ers uit

Begeleiden en volgen bij

€ 20.000,-

Scholen vo, mbo, steun-

Leerlingen die overstappen zijn

Overstap

4e leerjaar

keuze vervolg opleiding

vanuit VSV

punt Jongeren, leerplicht

goed in beeld. Risicoleerlingen

actie vm-

mbo, in september actief

convenant-

en Decanen Advies Team

en leerlingen die niet weten

bo-mbo

opsporen van leerlingen die smiddelen.

welke vervolgopleiding ze moe-

niet zijn aangekomen (no-

ten kiezen worden preventief

show actie). In september

begeleid. Leerlingen die niet

wordt ook voorlichting ge-

komen opdagen bij hun nieuwe

geven aan de eerstejaars

opleiding worden opgespoord

MBO leerlingen over de

via de no-show actie en zo snel

kwalificatieplicht en het

mogelijk alsnog geplaatst. Via

belang van een startkwali-

de voorlichting worden leerlin-

ficatie. Deze voorlichting

gen goed geïnformeerd en ken-

wordt gegeven door de

nen ze de weg naar begelei-

kwalificatieplichtconsulent

ding door het Steunpunt Jon-

van Steunpunt Jongeren en

geren.

een leerplichtambtenaar. Doordat leerlingen deze personen hebben ontmoet kloppen ze eerder uit zichzelf aan voor hulp. 29

RZO Over-

eindexamen

Preventief RMC pilot pro-

€ 24.796,63

De Jonge Krijger (uitvoer-

Bijna alle leerlingen zijn door-

stap actie

leerlingen vm-

ject: eindexamenleerlingen

(incl. btw)

der), Gemini College (de-

gestroomd naar het MBO. Van

vmbo-mbo

bo van het

vmbo begeleiden bij in-

caan vmbo) en leerplicht

2 van de 176 leerlingen is niet

Gemini College

schrijven op het MBO. In

Ridderkerk.

bekend wat ze nu doen - zij

te Ridderkerk

de zomer nabellen of ie-

zijn doorverwezen naar leer-

dereen is aangenomen en

plicht Rotterdam en Ridder-

in september nogmaals

kerk.

bellen of alle leerlingen gestart zijn. 29

29

ZHE VO

VMBO'ers uit

begeleiden en volgen bij

Scholen vo, mbo, Steun-

Betere aansluiting vmbo/mbo,

MBO-TL

4e leerjaar TL

keuze vervolg opleiding

punt Onderwijs, leerplicht

tijdige aanpak bij geen keuze,

mbo

en Samenwerkingsver-

afspraken met MBO over te-

band VO

rugkoppeling

ZHE VO-

VMBO'ers uit

begeleiden en volgen bij

Scholen vo, mbo, Steun-

Betere aansluiting vmbo/mbo,

MBO-Basis

4e leerjaar

keuze vervolg opleiding

punt Onderwijs, leerplicht

tijdige aanpak bij geen keuze,

Kader

BBL, KBL en

mbo

en Samenwerkingsver-

afspraken met MBO over te-

band VO

rugkoppeling

GL 30

Doorgaan-

16-23 jaar

verbeterde registratie en

vanuit Tra-

gem Dordrecht (beleids-

RMC-coördinatie ondergebracht

de lijn

afstemming van de werk-

jectbegelei-

regie/coördinatie) en on-

bij regionale bureau BLVS

Leerplicht-

zaamheden in de gehele

ding en ver-

derwijsinstellingen

RMC

regio

sterking Leerplicht/Kwalifi catieplicht

31

Time-out

leerlingen die

dagopvang; vervanging

voorziening

tijdelijk uitval-

voor schoolprograam, veel

25.000 euro

v.o. scholen

plaatst naar het regulier on-

leerlingen worden terugge-

len uit het re-

sociale vaardigheid en indi-

derwijs

gulier onder-

viduele begeleiding

wijs, 12-18 jaar

85

31

32

Overgang

leerlingen in

alle decanen van vmbo

vmbo-mbo

beeld brengen

scholen melden hun risico-

en begeleiden

leerlingen. Deze worden

vervolgopleiding. Als dit niet

die zich nog

leerplichtambtenaren en

meteen lukt blijven ze bij het

niet aangemeld

rmc-ers benaderd gedu-

rmc in begeleiding.

hebben voor

rende de zomerperiode en

vervolgonder-

begeleid tot ze aangeko-

wijs, of waar-

men zijn op een vervolgop-

van het ver-

leiding. E.e.a wordt geregi-

moeden be-

streerd in een apart sys-

staat dat ze er

teem, waar zowel scholen

niet aan zullen

als leerplicht/ rmc in kun-

10.000 euro

komen

nen werken.

VMBO-

Zorgdragen voor 100%

Inzet perso-

leerlingen die

overgang van VMBO

neel in uren,

doorstromen

schoolverlaters naar het

niet verder

naar het MBO

MBO

doorbere-

schoolmaat

Leerlingen VO

Hulpverlening

schappelij-

en MBO

Intergrip

vmbo scholen, mbo scho-

alle leerlingen worden gevolgd

len, leerplicht en rmc

tot ze geplaatst zijn op een

VO, MBO, RMC

1

Geen. Hal-

Maatschappelijk werk;

Breda 450 jongeren begelei-

derberge zet

onderwijs; gemeenten

ding; Halderberge doelstelling

kend 34

ke werk

€ 20.470,

was 180 in 2010, inmiddels

Breda,

Oosterhout €

192 jongeren

Ooster-

30.000 aan

hout,

RMC midde-

Halderber-

len in

ge 34

Jeugdhulpverle-

Jongeren 10-

Ambulant hulpverlenings-

23 jaar

aanbod jongeren en ouders

Geen

Jeugdhulpverlening Zuidwester

ning Preventieplan Moerdijk 35

Leerplicht-

Snelle inter-

Leerplichtambtenaren

Het team

Scholen worden door alle

ambtena-

venties realise-

spenderen een aantal dag-

leerplicht, de

segmenten doordrongen

ren op

ren van leer-

delen per 2 weken op

scholen voor

van de noodzaak tot mel-

school

plichtambtena-

scholen voor het VO en

het VO en

den van verzuim en uit-

ren op scholen

MBO.

het MBO.

val. Leerlingen worden op

en leerlingen.

school aangesproken bij verzuim. Dit zorgt voor een bewustwording van zowel leerlingen als schoolpersoneel en een betere naleving van de regels..

36

Stick toge-

schoolverlaters

Monitoren bij overdracht

convenant-

ther (36b)

vmbo

en warme overdracht waar

middelen

en vsv-

vo, mbo, leerplicht

1 % van de jongeren komt niet aan in het mbo

nodig

manager (36a) 36

36

Zorgbrief

Jongeren van

RMC-medewerker stuurt

RMC (regio

18+ die ver-

zorgbrief wanneer verzuim

36b)

zuimen

wordt geconstateerd

Succespunt

Jongeren die

Meldpunt/loket waar stu-

convenant-

op roc Ko-

dreigen uit te

diebegeleiders en leer-

middelen

ning Willem

vallen

plicht/RMC samenwerken

I College

86

RMC, roc, jongere

nog niet onderzocht

roc, RMC

veelbelovend

37

Pilot huis-

leerplichtige en

In duo's afleggen van huis-

Leerplicht en Straks.nu

bezoeken

niet leerplichti-

bezoeken met het doel om

(RMC)

leerplicht /

ge jongeren

het schoolverzuim positief

Straks.nu

die veel ver-

te doorbreken.

Pilot start in voorjaar 2011

zuimen en hierin niet verbeteren. 38

Ieder heeft

Leerlingen uit

MK Quality Projects, VM-

De organisatie MK Quality Pro-

Talent, Tijd

het VMBO

BO kwadrant, RMC LP

jects heeft samen met 24 leer-

voor Thea-

kwadrant. Het

Weert

lingen van leerjaar 4 van het

ter (Weert)

project is ge-

Kwadrant Weert een theater-

richt op jonge-

dag georganiseerd en loop-

ren die de

baantrajecten.

Theaterdag

3000 euro

school dreigen uit te vallen door allerlei omstandigheden. 38

Spreekuren

Leerlingen

op MBO

MBO (en VO

Roermond

Roermond)

Spreekuren

MBO (en VO Roermond)

Preventie

en gemeenten

en Venray 38

A. Aanwe-

A. Leerlingen

A. Casus bespreken met de

A. RMC trajectbegeleiders,

Het vroegtijdig bieden van

zigheid op

MBO, B. Alle

docent en de jongeren sa-

docenten, studiebegelei-

hulp, zodat minder kans op

scholen, B.

jongeren tus-

men met de school bege-

ders, zorgcoördinator. B.

uitval bestaat.

Jongeren-

sen 16 en 23

leiden. B. Het onmiddellijk

RMC trajectbegeleiders,

loket (Ven-

jaar.

oppakken van het pro-

de jongeren en werkcoa-

bleem als de jongere zich

ches UWV.

ray)

meldt, geen wachttijden. 39

Klassen-

Deelnemers

Aanwezigheid controleren

mentoren, docenten,

minder verzuim en snellere

controles

MBO

tijdens lesuren

zorgmedewerkers, oplei-

signalering risicovol gedrag

dingscoördinatoren ROC en casemanager RMC functie 39

Vet saaie doos

Leerlingen van

Het geven van presentaties

nee

Alle VMBO-scholen en RBl

klas 2 VMBO

op scholen over de nega-

gevolgen en de leerling zal zich

tieve effecten van veel te

sneller bedenken voor hij over-

laat komen en spijbelen 39

Bewust

Leerplichtige

De leerplichtambtenaar is

Aanwezig

en leerplicht-

op School

Verzuim heeft veel negatieve

gaat tot spijbelen nee

In Parkstad alle VO en

Voorkomen van VSV-ers, te-

geregeld aanwezig op

MBO scholen, in regio

rugdringen van verzuim

vrije jongeren

school en voert gesprekken

westelijke mijnstreek een

uit VO en MBO

met leerlingen die spijbelen

VMBO-school, een school

of te laat komen.

voor HAVO/VWO, een MBO en het RBL.

39

Zomeractie

Risico-

Risico-overstappers inven-

41.250

overstappers

tariseren en begeleiden in

VO-MBO-RBL

ten en zorgen dat jongeren de

van VO naar

de zomervakantie

overstap van VO naar MBO niet

MBO 39

Doorlopende leerlijnen vergro-

missen

voorlichting

onderwijsge-

presentatie tijdens perso-

onderwijsinstellingen en

meer aandacht voor risicoleer-

(onderwijs-

vend en admi-

neelsvergaderingen

RMC functie

lingen

gevend)

nistratief per-

personeel

soneel

onderwijsinstellingen

87

39

2. Voorlich-

Leerlingen

ting leerlin-

deelnemers en

gen/deelne

mentoren.

mers onderwijs

88

Gastlessen

mentoren en rmc case-

meer bewustzijn bij de doel-

manager

groep inzake het belang van de (start)kwalificatie

Research voor Beleid Bredewater 26 Postbus 602 2700 MG ZOETERMEER tel: 079 3 222 222 fax: 079 3 222 212 e-mail: [email protected] www.research.nl

89