Analyse resultaten Huis-huis-enquête 2012 Versie 5 maart 2013 – Liesbeth Longueville en Dorien Dossche ingezonden enquêtes persoonlijk interview afgenomen Ingezonden door eigenaars met domicilie buiten het gebied resultaten bruikbaar voor gedetailleerde analyse Totaal aantal huishoudens gekend bij dienst bevolking eind 2011 in dit gebied
407 205 26 370 2.586
De analyse is een gecombineerde verwerking van • de enquêtes afgenomen op 24&25 oktober 2012 • de enquêtes door bewoners en eigenaars ingezonden tussen 24 oktober en 24 december 2012 • de gegevens uit het bevolkingsregister van eind 2011. Sociale woningen werden niet in de enquête opgenomen.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
1 / 21
Eigenaars / huurders
Eigenaar
huurder
Totaal enquête 299 80,8%
Gezin zonder inwoner 65+ 201 78,2%
Gezin met inwoner(s) 65+ 98 86,7%
62 16,8%
51 19,8%
11 9,7%
Er is een opvallend groot aantal eigenaars (verhouding in enquête ongeveer 80/20). Gezinnen met senioren zijn bijna altijd eigenaar (minder dan 10% huurders). 767 van de eigenaars van de 2.586 woningen woont niet in het projectgebied (29%). Hoewel één woning soms meerdere eigenaars heeft of één eigenaar meerdere woningen, geeft dit ook een indicatie dat een kwart van de woningen niet door de eigenaar wordt bewoond maar mogelijks verhuurd is. De werkelijke verhouding eigenaars/huurders ligt vermoedelijk tussen 70/30en 80/20.
Demografische spreiding
Bevolkingspiramide over de volledige buurt (‘Molendries’ als indicatie voor het doelgebied)
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
2 / 21
Aantal gezinnen met kinderen jonger dan 13 jaar
290
totaal
in enquête
179
70 41
18
1
12
2
3
18
7
3
4
1
5 aantal kinderen in het gezin
460
Aantal gezinnen met inwoners jonger dan 18 jaar inwoners jonger dan 25 jaar
333 256 209
totaal <25
totaal <18
in enquête <25
in enquête <18
143 95 62 49
1
51
36 24
19 16
2
3
35 6 5
15 9 3 2
4
5
Aandeel senioren in het doelgebied Samenstelling gezinnen met senioren binnen Prikkelgebied % n
8 6 1 0
1 0 1 0
6 7 aantal inwoners in het gezin met die leeftijd
Samenstelling gezinnen met senioren enquête steekproef n %
geen senioren
2 009
77,69
257
69,46
senioren
577 2 586
22,31 100,00
113 370
30,54 100,00
Totaal:
Aantal gezinnen met senioren, ouder dan 65 jaar
394
totaal 180 64
49 3
1
Bereikt via enquête
2
0
3 aantal senioren in het gezin
19,58
% gezinnen met senioren (%tov het totale gebied)
12,79
% gezinnen zonder senioren (%tov het totale gebied)
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
3 / 21
Kenmerken van de woningen Type woningen Aantal in enquête Rijwoning 320 79% Hoekwoning 24 6% Appartement 60 15% Vrijstaande woning 3 1% De verhouding van type woningen binnen de steekproef is vrij representatief voor de werkelijke situatie in het volledige doelgebied. Van de respondenten bevinden 4 appartementen zich in een rijwoning, 1 rijwoning bestaat uit kamers. Aantal slaapkamers 1. 37 9% 2. 199 49% 3. 101 25% 4. 46 11% 5. 10 2% (5 en meer) 75% van de woningen heeft dus 2 of 3 slaapkamers. 60% heeft slechts 1 of 2 slaapkamers : voor gezinnen met kinderen is dit niet echt aantrekkelijk Slechts één gezin geeft aan in een studio te wonen (nul slaapkamers). Gelet op de praktijkervaring, die aangeeft dat er in de buurt toch heel wat kamerwoningen en studio’s zijn, mogen we stellen dat bewoners hiervan ondervertegenwoordigd zijn in de steekproef.
Buitenruimte 54 bewoners (13%) geeft aan geen enkele buitenruimte te hebben. 38 daarvan wonen in een rijwoning, 14 in een appartement. Wie wel een buitenruimte heeft, beschikt over :
Voortuin Achtertuin Koer Daktuin Terras Geveltuin
Aantal in enquête 20 206 93 8 81 3
5% 51% 23% 2% 20% 1%
Slechts heel weinig woningen hebben een voortuin (5%) en een enkeling een geveltuin. Dat is jammer, dergelijke tuintjes geven doorgaans een aangenamere straatbeeld in woonwijken. De bewoners met de daktuinen wonen in rijwoningen en 7/8 is zelf eigenaar. De helft van de woningen hebben een eigen achtertuin. 18 van hen hebben zowel een koertje als een tuin. 75 woningen hebben enkel een koertje. Analyse van de percelen op kaart, toont aan dat de buurt inderdaad heel wat woningen telt op zeer kleine percelen waar geen of zeer beperkte buitenruimte mogelijk is (percelen van ca 50m², volledig bebouwd). Anderzijds blijkt ook dat verschillende woningen wel over een mooie diepe achtertuin beschikken (percelen tot 250m², 5m breed en 50m diep). Er is zeer weinig groen in de publieke ruimte, maar vrij veel groen in de achterliggende tuinen. De binnengebieden zijn echter niet gelijkmatig opgedeeld, vaak ligt de perceelsgrens zo dat één straat zeer diepe tuinen heeft en de aansluitende percelen zeer klein zijn.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
4 / 21
perceelsverdeling
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
5 / 21
Autobezit en parkeermogelijkheden 300 bewoners geven aan een auto te bezitten 46 bewoners (11%) zeggen nadrukkelijk er geen te hebben – mogelijks zijn er nog meer De auto wordt geparkeerd :
In garage in de woning In een garagebox In een andere garage Op een autostaanplaats Op straat
Aantal in enquête 73 25 54 20 147
% van de autobezitters 24% 8% 18% 6% 49%
Minder dan een kwart van de autobezitters heeft een eigen garage in de woning. Dat valt ook op in de gevels in de buurt, weinig woningen hebben een garage vooraan. Dat is mooi voor een levendige straatplint, maar verklaart wel deels waarom er zeer veel klachten zijn over parkeerproblemen! 50% van de autobezitters plaatst de wagen immers op straat. Vele straten zijn er niet op voorzien om langs beide zijden te parkeren. Er is dus niet voor elke woning een parkeerplaats op straat. Er zijn ook weinig collectieve parkeerpleinen in de buurt. Het overzicht van de ‘algemene opmerkingen’ die men kon noteren, geeft duidelijk aan dat het parkeerprobleem als meest vernoemde opmerking naar voor komt.
Ook uit de interne evaluatie samen met de verschillende interviewers, werd het parkeerprobleem als één van de meest gehoorde klachten vernoemd. Er werd ook een link gelegd met het parkeren door werknemers van het OCMW, VMM en stadspersoneel, die volgens de bewoners de schaarse beschikbare plaatsen innemen.
Gevels
Gevel in laatste 10 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 92
23%
Ernstige tekortkomingen aan de gevel Vochtproblemen via de muren
52 117
13% 29%
Zoals het straatbeeld bevestigd, zijn ¾ van de gevels de voorbije 10 jaar niet opgeknapt geweest. 13% van de bewoners maakt zelf melding van ernstige gebreken aan de gevel (bijvoorbeeld scheuren in de muren). Doorgaans wijst dit toch op structurele problemen met het gebouw. Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
6 / 21
Huurders (14,5%) melden iets meer problemen met de gevel in vergelijking met eigenaars (12,4%). Het zijn vooral de jongere eigenaars die problemen aan de gevel ervaren. Slechts 4% van de eigenaars 65+ ziet problemen, tegenover 16% van de jongere eigenaars. Het is niet duidelijk of dit veroorzaakt wordt door een meer kritische blik van de jongeren of omdat de ouderen reeds voldoende investeerden in de gevelrenovatie. Slechts 25 gezinnen geven aan in de komende 2 jaar aan de gevel te willen werken. Dit zijn allen eigenaars. Als belangrijkste hindernis wijst 1 op 2 op het financiële aspect. 19 van de 25 hebben interesse in premies, 12 op 25 in groepsaankoop (al dan niet voor gevel). Deze 25 woningen zijn gelegen in 15 straten (dus vaak in dezelfde straat), die wel het volledige doelgebied bestrijken. Bergemeersenstraat, Binnenstraat, Bolleweg, Borluutstraat, Bredestraat, Doolhofstraat, Drie Sleutelsstraat, Hertshage, Hoge Vesten, Jan Bijlstraat, Jan De Windtstraat, Moorselbaan, Polydoor De Paepestraat, Slotstraat, Twee Hagenstraat Een gelijktijdige actie aan de gevels van deze woningen zou een zeer zichtbaar en effect kunnen opleveren, gespreid over het gehele gebied.
Daken
Dak in laatste 10 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 125
31%
Soort dak Zadeldak Plat dak
326 123
80% 30%
Ernstige tekortkomingen aan het dak Vochtproblemen via het dak
43 65
11% 16%
Duurzaamheid Het dak is geïsoleerd Zonnepanelen
159 9
39% 2%
Nog veel werk aan de daken Het merendeel van de woningen heeft een zadeldak. Op 23 appartementen na zijn dat allemaal rijwoningen. Vaak heeft de uitbouw achteraan bovendien ook een plat dak. 28 van de woningen met plat dak heeft vochtproblemen via het dak (22%). Vochtproblemen komen minder vaak voor bij zadeldaken (11%). Hoewel bijna 1 op 3 in de laatste 10 jaar een nieuw dak plaatste, hebben dus 70% van de woningen een dak dat ouder is. Huurders (16,1%) maken vaker melding van problemen met het dak dan eigenaars (10,4%). Vooral bij vochtproblemen aan het dak is dit verschil groot : huurders (27,4%) tov eigenaars (13,7%). Van de eigenaars zijn het vooral de jongere bewoners die problemen melden (16,4%) tov slechts 8,2% van de eigenaars 65+. Slechts 67 woningen hebben EN recent het dak vernieuwd EN het ook geïsoleerd. Hieruit mag afgeleid worden dat de helft van de “nieuwe” daken niet zo recent zijn vernieuwd, want de laatste jaren wordt dankzij het premiestelsel bij dakrenovatie toch ook meteen een degelijke isolatie voorzien. 52 gezinnen plannen in de eerstkomende 2 jaar dakwerken en 38 willen meer isoleren (zowel dakisolatie als andere). Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
7 / 21
Als belangrijkste hindernis om het dak toch niet te renoveren ziet 23 van de 52 de kostprijs.(44%) Voor dakrenovaties lijkt een ondersteuning van financiële aard aangewezen. 28 van de 52 denkt zelf aan een groepsaankoop 40 van de 52 denkt aan een premie Het is belangrijk ook de verhuurders hierbij aan te spreken.
Vochtproblemen Vocht vanuit het dak Vocht vanuit de muren Vocht in de kelder Vocht in dak + muren + kelder
Aantal in enquête 65 117 65 8
16% 29% 16%
Problemen van vocht oplossen
13
3%
Het valt op dat heel wat woningen last hebben van vocht, vooral problemen in de muren. Dit lijkt ook een typisch probleem in specifieke straten of buurten. Appelstraat Bergemeersenstraat Binnenstraat Bolleweg Borluutstraat Bredestraat Brouwerijstraat Dokter De Moorstraat Doolhofstraat Drie Sleutelsstraat Groenstraat Hoveniersstraat Hertshage Hoge Vesten Houtkaai Jan Bijlstraat Jan De Windtstraat Jasmijnstraat Korte Binnenstraat Moorselbaan Moutstraat Molendries Politieke Gevangenenstraat Rapenstraat Sint Vincentiusstraat Sinte Gudulastraat Slotstraat Tramstraat Tulpstraat Verbrandhofstraat Weverijstraat 1 Meistraat
1 9 6 4 6 2 2 2 11 1 4 7 9 4 1 3 5 1 1 5 1 2 2 2 2 4 9 2 1 2 3 1
De straten met veel meldingen in dezelfde straat vallen blijkbaar in grote mate samen met de straten waarin gevelrenovaties gepland zijn. Het valt te overwegen om ook voor de aanpak van vocht in de muren naar een collectieve aanpak uit te kijken, zodat dit een ‘samen aan de slag’ effect oplevert. 8 woningen melden vocht op de 3 aspecten. Dit geeft vermoeden van een slechte woonkwaliteit. Helaas zijn slechts 2 van deze woningen van plan in de komende 2 jaar iets aan de problemen te verhelpen… Nochtans is Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
8 / 21
slechts 1 van de 8 huurder. De helft van deze gezinnen ziet meldt wel dat zij niet over het nodige budget beschikken om werken te doen. Ook 7 van de 13 gezinnen die wel iets aan de vochtproblemen willen doen, wijzen op financiële problemen als mogelijke hindernis. Ramen en deuren
Ramen in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 148
36%
Dubbel glas bij meer dan de helft van de ramen
325
80%
Ernstige tekortkomingen aan ramen of deuren Plannen om aan ramen of deuren te werken
43 32
11% 8%
20% van de woningen heeft nog steeds slechts enkel glas. Dit doet zich veel vaker voor bij huurders (25,8%) dan bij eigenaars (12,7%). Van de 148 woningen die recent nieuwe ramen plaatsten, heeft slechts 1 geen dubbel glas. Van de 43 gezinnen die aangaven dat er ernstige tekortkomingen zijn plant slechts 1/5 om nieuwe ramen of deuren te willen plaatsen. De helft vernoemt ‘budget’ als belangrijkste hindernis om veranderingen te kunnen doen. Het zijn vooral de jongere eigenaars die problemen melden met de ramen (12%) tov 3% eigenaars 65+. De helft van de gezinnen die willen vernieuwen, hebben al dubbel glas. Zij willen vooral verder afwerken, of veluxen in het dak plaatsen, of nog de deur vervangen,…
Elektriciteit
Elektriciteit in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 115
28%
Ernstige tekortkomingen aan elektriciteit Plannen om aan de elektriciteit te werken
53 13
13% 3%
Bij meer dan een kwart van de woningen werd recent geïnvesteerd in nieuwe elektriciteit. Wetende dat werken aan elektriciteit doorgaans gepaard gaan met grotere renovatiewerken, bevestigt dit dat er toch wel heel wat gewerkt wordt aan de woningen in de buurt. Van de 53 woningen waar problemen met elektriciteit worden gemeld, zijn 40 eigenaars (75%) en 13 huurders. 7 bewoners geven aan reeds aan de elektriciteit te hebben vernieuwd en hebben toch nog problemen – ook dit zijn vooral eigenaars. 8 van de gezinnen met grote problemen zijn wel van plan hier binnen de 2 jaar aan te werken. De helft van hen geeft aan mogelijke hindernis van financiële aard te zien. Deze 8 zien dit allemaal in kader van vele en grondige werken die moeten gebeuren (combinatie met vocht, achterbouw, badkamer, dak, glas, keuken,… grote renovaties dus) en spreken vaak over ‘dringend’.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
9 / 21
Waterleiding
Waterleiding in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 91
22%
Er is een regenwaterput die wordt gebruikt
57
14%
Er is NIET overal warm en koud stromend water Ernstige tekortkomingen of hinder
21 48
5% 12%
Warm water via gasboiler Warm water via elektrische boiler Warm water via centrale verwarming (100% via aardgas)
189 110 116
46% 27% 29%
Meer dan 1/5 van de woningen geeft aan recent werken te hebben uitgevoerd aan de waterleiding. Toch vernoemen 6 van hen nog steeds tekortkomingen te ondervinden. Van wie vernieuwing doorvoerde zijn er 16 die niet tegelijk ook keuken en badkamer hebben vernieuwd. Mogelijks ging het dus over kleinere werken. In de buurt werden de wateraansluitingen in lood de voorbije jaren vervangen – heel wat respondenten hebben mogelijks hiernaar verwezen bij het beantwoorden van deze vraag. Het valt op dat nauwelijks bewoners specifiek de waterleiding vermelden bij hun veranderingsplannen, maar wel vaak ‘nieuwe badkamer’ of ‘nieuwe keuken’. De ‘probleemsituaties’( tekortkomingen alsook het niet overal hebben van warm & koud stromend water ) zijn zowel bij eigenaars als huurders te vinden, in een 80/20 verhouding zoals over het totaal. Aardgas of elektrisch water verwarmen Met 86% woningen die op gas verwarmen, is het opmerkelijk dat het water minder via gas wordt verwarmd (gasboiler 46% + cv aardgas 29% = 75% totaal).
Verwarming
Verwarming in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 119
29%
Soort installatie Centrale verwarming Kachels Vuurtjes Condensatieketel
205 144 14 53
50% 35% 3% 13%
Soort brandstof Aardgas Mazout Elektrisch Kolen Hout
349 23 28 6 7
86% 6% 7% 1% 2%
Centrale verwarming De helft van de woningen vermelden centrale verwarming. Van de andere helft zijn er nog 29 (7%) die aangeven een condensatieketel te hebben. Totaal : 57% cv. Slechts 19 hiervan zijn op mazout, alle andere op aardgas. 81 woningen investeerden pas in de voorbije 5 jaar in nieuwe verwarming. Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
10 / 21
Mazout-verwarming (23 antwoorden) 2 huurders, 20 eigenaars 2 woningen hebben recent verwarming vernieuwd en terug voor mazout gekozen 4 woningen zonder centrale verwarming (via kachels) Slechts 3 woningen geven aan de verwarming te willen veranderen (overstappen naar aardgas) Verwarming op kolen (6 antwoorden) Allemaal eigenaars 1 woning recent verwarming vernieuwd. Kachel met kolen… Geen enkele woning met cv 2 van de 6 hebben allesbrander Hout (7 antwoorden) Allemaal eigenaars 6 op 7 combineren dit met een aardgas verwarming Geïnvesteerd in verwarmingssysteem (29% - 119 antwoorden) 14 huurders, 100 eigenaars Sterk verspreid over het volledige gebied Investeerden ook in andere renovaties : 47 in dakrenovatie, 33 in gevelrenovatie, 60 in nieuwe ramen, 63 in elektrische installatie, 57 in water, 70 in nieuwe keuken, 70 nieuwe badkamer Plannen qua verwarmingsrenovatie 17 respondenten willen binnen de 2 jaar investeren. Vaak vernoemd : condensatieketel, aanpassen naar aardgas, cv voorzien
Keuken
Keuken in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 121
30%
Slechte inrichting Basis inrichting (enkel gootsteen, kookvuur en frigo) Goed uitgerust Alles er op en er aan
8 75 124 199
2% 18% 30% 49%
Geen warm water in de keuken Plannen om aan keuken te werken
16 17
4% 4%
Over het algemeen genomen zijn de keukens in vrij behoorlijke staat. De helft van de bevraagden vindt zelf over een prima keuken met alles er op en er aan te beschikken. Meer huurders dan eigenaars beschikken over de minst goede keukens (30/75 basisinrichting = 40% en 3/8 slechte inrichting = 37%). Er is geen logisch verband tussen degene die plannen aan de keuken te werken en de staat van de keuken. 7/17 menen nu reeds over een keuken ‘met alles er op en er aan’ te beschikken en willen verder investeren… De vraag over het warm water in de keuken is 16 keer met ‘nee’ beantwoord, maar er is vermoeden dat dit niet helemaal correct is. 6 onder hen melden een keuken te hebben met ‘alles er op en er aan’. 2 van deze woningen geven aan recent de keuken te hebben vernieuwd…8 onder hen gaven op een eerdere vraag aan ‘wel overal over warm en koud stromend water te beschikken’. Resultaat niet betrouwbaar.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
11 / 21
Badkamer Badkamer in laatste 5 jaar vernieuwd
Aantal in enquête 133
33%
Douche Bad
243 287
60% 71%
Toilet ZONDER waterspoeling Badkamer ZONDER verwarming Badkamer NIET binnen de woning Plannen om aan badkamer te werken
1 7 11 24
2% 3% 6%
Mensen vinden het duidelijk belangrijk dat hun sanitair comfort in orde is, er is recent veel geïnvesteerd in badkamers en verschillende gezinnen hebben plannen om binnenkort te vernieuwen. Toch zijn er nog enkele eerder ‘schrijnende’ situaties : één woning waar WC nog met de emmer moet worden doorgespoeld (vastgesteld door interviewer), enkele badkamers zonder verwarming, sommige niet aan de woning verbonden. Bij vaststelling door de interviewers werd ook duidelijk dat de werkelijke situatie niet steeds weerspiegeld is via de enquête. Een bad of douche hebben, betekent niet dat ze bruikbaar is of gebruikt wordt. Door de huisbezoeken is wel duidelijk geworden dat het sanitair comfort sterk verschilt tussen de woningen. Waar de meerderheid behoorlijk tot luxueus is, zijn er heel wat woningen die zeker niet voldoen aan de standaard van wat een hedendaags gezin zou verwachten. Het vermoeden ontstaat dat bij verkoop van dergelijke woningen aan jonge gezinnen, er meteen een investering in een nieuwe badkamer zal moeten gebeuren. Mogelijks geeft dit ook aanleiding tot minder interesse tot kopen, dus tot langere leegstand en/of dalende prijzen. Het vermoeden ontstaat ook dat de oudere bewoners vaak geen gebruik meer maken van bad of douche. Dat is niet ideaal om zo lang zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Aanpassingen in functie van zorg lijken aan te bevelen. Afval bewaren In de keuken In de garage/berging Op het balkon In de tuin
Aantal in enquête 35 182 40 166
9% 45% 10% 41%
Gelet op het feit dat heel wat woningen slechts beperkte tot geen eigen buitenruimte hebben, zien we toch heel wat afval binnen in de woning (keuken) en op balkons. Toegankelijkheid Aanpassing gedaan voor betere toegankelijkheid (rolstoel of ouderen die minder goed te been zijn) Gevaarlijke trap
Aantal in enquête 21
5%
80
20%
Ondanks het feit dat de buurt heel wat ouderen telt (ook heel wat 85+), zijn er nog maar heel weinig woningen aangepast aan toegankelijkheid en zijn er wel heel veel met een gevaarlijke trap.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
12 / 21
Afwerking De binnenafwerking is vernieuwd in laatste 5 jaar
Aantal in enquête 209
51%
Tevreden over de afwerking Tevreden over de indeling van de ruimtes
305 334
75% 82%
Plannen om de afwerking te vernieuwen
16
4%
De bewoners zijn best wel tevreden over hun woningindeling en trots op de interieurafwerking. Meer dan de helft heeft recent gewerkt aan het interieur. Bij de bezoeken ter plaatse viel ook op dat de woningen over het algemeen aan de binnenzijde een veel kwaliteitsvollere indruk geven dan het algemene straatbeeld doet vermoeden. Anekdote : Heel wat mannelijke bevraagden gaven toe tijdens de interviews dat hun vrouw er erg op gesteld is dat er regelmatig behangen en geschilderd wordt… en dat zij dan de klusjesman van dienst zijn! Bij de vraag naar klusjesdienst werd ook vaak verwezen naar dit soort klusjes.
Investeren in de woning Heel wat bewoners hebben de voorbije jaren grote renovatiewerken uitgevoerd (periode van uitvoering, tijdens laatste x jaar) Aantal in enquête Afwerking, interieur (5 jaar) 209 Ramen (5 jaar) 148 Badkamer (5 jaar) 133 Dak (10 jaar) 125 Keuken (5 jaar) 121 Verwarming (5 jaar) 119 Elektriciteit (5 jaar) 115 Gevel (10 jaar) 92 Waterleiding (5 jaar) 91 Betere toegankelijkheid 21
51% 36% 33% 31% 30% 29% 28% 23% 22% 5%
Het valt op dat bewoners in de eerste plaats werken aan verbeterd comfort en interieur. Grote dure werken de zoals dakwerken komen pas op de 4 plaats, werken aan de gevel zijn bij minder dan een kwart van de woningen gebeurd. Dit is meest zichtbaar in de straat. Maar de resultaten bewijzen duidelijk dat het niet is omdat het straatbeeld nog niet opgeknapt is, dat bewoners niet zouden investeren in hun woning. Erg jammer is het lage aantal woningen waar gewerkt werd aan betere toegankelijkheid (5%). Nochtans hebben veel woningen een gevaarlijke trap (20%) en hebben 30% van de woningen een oudere inwoner. De gevaarlijke trap komt opmerkelijk vaker voor bij huurders (32,3%) tov eigenaars (16,7%). Van de eigenaars vinden 19,9% van de jongeren de trap gevaarlijk tov slechts 10,2% van de 65+. Het is niet duidelijk of dit komt omdat de ouderen zelf niet meer inschatten hoe gevaarlijk hun trap eigenlijk is of omdat zij reeds over een betere trap beschikken. Gelet op het weinige aantal aanpassingen voor toegankelijkheid, bestaat de kans dat het vooral de oudere zelf is die geen probleem maakt van de trap… Het stimuleren van investeringen in dergelijke aanpassingen voor betere toegankelijkheid zouden erg nuttig kunnen zijn. Verschillende bewoners voerden meer dan één werk uit tijdens de renovatie. Er komt echter niet meteen een duidelijke link naar voor tussen bepaalde werken die vaker gecombineerd zouden worden. Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
13 / 21
Veranderplannen Wat willen mensen nog veranderen aan hun woning? 249 gezinnen hebben plannen :
Welke concrete werken voorzien bewoners in de eerstkomende 2 jaar te doen? In de eerste 2 jaar zullen 188 gezinnen renoveren (61 gezinnen willen dus wel iets veranderen maar niet op korte termijn) Geplande werken Aantal in Vergelijkingsbasis Aantal Verhouding enquête vastgestelde in werken / tekortkomingen enquête problemen Dakwerken 52 Problemen dak 43 121% Isolatie (zowel dakisolatie als andere) 38 Ramen en/of deuren vervangen 32 Problemen ramen 43 74% Geen dubbel glas 82 39% Gevelwerken 25 Problemen gevel 52 48% Badkamer vernieuwen 24 Aanpassingen aan de tuin of terras 21 Keuken vernieuwen 17 Slechte inrichting 8 212% keuken Basis inrichting keuken 75 22% Verwarming 17 Afwerking en interieur + nieuwe vloer 16 + 9 Afwerking niet ok 63 42% Elektriciteit 13 Problemen elektrische 53 24% installatie Vochtproblemen oplossen 13 Vochtproblemen 249 5% Zolder (vb kamers maken) 12 Waterleiding hinder 48 0% Heel wat bewoners plannen méér dan 1 werk tegelijk in de komende 2 jaar. Interessant om op te merken is dat verschillende woningen te kampen hebben met ernstige problemen, maar dat toch niet steeds in die ‘slechte’ woningen gepland is om aan die problemen iets te verhelpen. Grote uitzondering : dakwerken, meer mensen plannen dakwerken dan dat er aangegeven ernstige problemen te hebben aan het dak. Echter, van de 43 bewoners met dakproblemen, zijn er slechts 15 van plan dit in de komende 2 jaar aan te pakken en nog 8 andere geven aan pas op langere termijn het dak te willen vernieuwen.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
14 / 21
Het zijn dus niet in hoofdzaak de bewoners met ernstige problemen aan hun dak die willen investeren in dakrenovatie. Hetzelfde patroon zien we ook bij de andere soorten werkzaamheden. Van de bewoners met een zeer slecht ingerichte keuken wil 4/8 graag een betere keuken, maar slechts 1 gezin plant dit effectief in de komende 2 jaar. De bewoners die wel plannen hebben voor een nieuwe keuken, zijn niet per se degene met de slechtste keuken.
Hindernissen waarom de werken mogelijks niet zullen uitgevoerd worden Aantal in enquête Te duur, financiële problemen 90 Zelf geen eigenaar (huurders) 16 Ouderdom 15 Kan dit niet zelf 6 Babytje in huis 4
22% 4% 4% 1% 1%
Niets veranderen 219 gezinnen (>50%) geven aan niets te willen veranderen Onder deze respondenten zijn er nochtans evengoed inwoners die ontevreden zijn over hun woning, evenals inwoners die al heel lang geen grondige vernieuwing hebben gedaan. Wie een reden opgeeft waarom er geen werken zullen gebeuren vermeldt als top 3 : 1. te duur 2. geen eigenaar (huurders) 3. te oud. Hieruit mogen we vermoedelijk besluiten dat zelfs in deze woningen nood is aan aanpassingswerken, maar dat de hindernissen voor de bewoners als dermate groot worden ervaren dat zij zeker niet zomaar tot investering zullen overgaan.
Besluit Top 5 van meest geplande werken : 1. Dakwerken 2. Isolatie (zowel dakisolatie als andere) 3. Ramen en/of deuren vervangen 4. Gevelwerken 5. Badkamer vernieuwen Degene die plannen hebben voor renovaties zijn niet altijd degene waar het meest nodig is om werken te doen. Aangepaste communicatie om de doelgroep met echte problemen te bereiken en aan te zetten tot investering zal nodig zijn. Een specifieke aanpak en begeleiding voor huurders, ouderen en financieel zwakkere bewoners dringt zich op, vermits dit de belangrijkste hindernissen zijn om niet aan de slag te gaan. Opvallend is ook dat werken aan vochtproblemen niet significant voorkomt, hoewel vocht wel bij zeer veel woningen een ernstig probleem vormt.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
15 / 21
Geplande werken
Aantal in enquête
Dakwerken Isolatie (zowel dakisolatie als andere) Ramen en/of deuren vervangen Gevelwerken Badkamer vernieuwen Aanpassingen aan de tuin of terras Keuken vernieuwen Verwarming Afwerking en interieur + nieuwe vloer Elektriciteit Vochtproblemen oplossen Zolder (vb kamers maken)
52 38 32 25 24 21 17 17 16 + 9 13 13 12
Extrapolatie Potentieel aantal in de volledige buurt (407 op 2.586 = x6) 312 228 192 150 144 126 102 102 96+54 78 78 72
Gewenste maatregelen door de Stad Aalst “als de Stad dit zou inrichten, zou ik gebruik maken van… “ meerdere keuzes aanvinken was mogelijk Aantal Aantal met Verhouding veranderplannen concrete plannen tov totaal Premies 204 50% 162 79% Groepsaankoop 124 30% 102 82% Klusjesdienst 119 29% 91 76% Hulp en raad van een vakman 82 20% 63 77% Adviesdienst (oa over goedkope leningen) 75 18% 63 84% Hulp bij het voorbereiden en plannen 46 11% 35 76% Voorstel van een architect 45 11% 37 82% Voorbeelden van andere mensen 43 11% 34 79% Cursus ‘zelf prijsbewust renoveren’ 35 9% 32 91% Sommigen gaven een top3 door – gemiddeld geeft dat volgende top3 1. Premies 2. Groepsaankoop 3. Hulp en raad van een vakman Over de groepsaankoop gaven mensen suggesties : Aardgas en elektriciteit Dakisolatie Vensters vernieuwen Bouwmaterialen Gevelrenovatie Zonnepanelen Over de premies wordt gevraagd om die ook mogelijk te maken voor mensen die zelf renoveren Voor de klusjesdienst wordt oa gedacht aan behangen, interieurafwerking, schilderwerken
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
16 / 21
Profiel – wie wil wat? Premies 74 op 204 die premies interessant vinden (36%), gaven voordien aan budget of financiële problemen als een hindernis te zien. Dat is significant meer dan gemiddeld (22% vindt budget grootste probleem). Het is wel logisch dat net de doelgroep met financiële problemen de oplossing ziet in de premies. Premies kunnen dus overwogen worden voor de typische werken waarbij meest werd gewezen op financiële hindernissen (dakwerken, vochtproblemen,…) Groepsaankoop Ook 48 op de 124 die groepsaankoop interessant vinden (38%), geven aan financiële problemen als hindernis te zien. Zelfde conclusie als voor premies : inzetten voor duurdere werken of werken waarvoor men vreest voor budgetproblemen. Toch valt op dat premies veel populairder zijn dan groepsaankopen. Uit de interviews kan worden afgeleid dat niet iedereen geneigd is om zijn werken af te stemmen met een ‘collectieve’ aanpak van een groepsaankoop. Velen zien ook minder financieel voordeel bij een groepsaankoop in het geval van een investering. Voor vaste kosten (zoals elektriciteit en aardgas) wordt wel vaak de link met groepsaankoop gemaakt. Klusjesdienst De klusjesdienst werd zowel bij de ‘eigen suggesties’ als tijdens de interviews vaak vernoemd in functie van kleinere werkjes zoals schilderen, behangen, afwerking. Vaak door mensen die iets ouder zijn en dit niet meer zelf kunnen doen. 80% van degene die aangeven sommige werken niet meer zelf te kunnen doen, en 25% van degene die zich zelf te oud vinden, kiezen voor een klusjesdienst als mogelijke oplosing. 61 van de 119 hadden de laatste 5 jaar de binnen afwerking vernieuwd (51%), wat volledig gelijk is aan het gemiddelde. Architect Wie beroep willen doen op een architect, is eigenaar (op 2 na, waarvan 1 aangeeft binnenkort een woning te willen kopen). Het gaat hoofdzakelijk over rijwoningen, op 2 appartementen na. De helft zijn bewoners die nadien zelf de enquête hebben terugbezorgd. In vele van deze woningen werd recent al geïnvesteerd. (15 nieuwe ramen, 19 nieuw dak, 9 nieuwe gevel,…) Tijdens de evaluatie door de interviewers werd gesuggereerd dat een voorstel van een architect ook nuttig kan zijn voor woningen die verkocht moeten worden, om de toekomstige eigenaar een beeld te geven over het potentieel. De buurt kent immers heel wat woningen die sterk verouderd zijn, waarvan de huidige bewoners geen investeringsplannen meer hebben. De oudere bewoners zullen waarschijnlijk wel binnen dit en 10à20 jaar de buurt verlaten en de woning in de markt aanbieden. De huidige staat van dergelijke woningen zal tot een lage verkoopwaarde leiden en mogelijks kandidaten afschrikken. Een inspirerend voorstel door een architect kan dit veranderen. Cursus Het minst interesse is er voor de cursus. Echter, wie hiervoor kiest, duidt doorgaans ook veel van de andere maatregelen aan en toont dus wel een grondige interesse in ondersteunende maatregelen. Dit is de maatregel met het meest gezinnen die ook effectief concrete renovatieplannen hebben. Toch is dit niet het meest populaire instrument. In de top 3 werd er nauwelijks voor gekozen, 4 keer op de de 3 plaats. Aard van de werken die deze inwoners plannen in de eerste 2 jaar :
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
17 / 21
Tevredenheid
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
zeer tevreden eerder tevreden neutraal eerder ontevreden zeer ontevreden
over de buurt
over de woning
over de tuin
Tevreden over de buurt
Aantal in enquête
Zeer ontevreden Eerder ontevreden Neutraal Eerder tevreden Zeer tevreden
19 49 85 171 73
5% 12% 21% 42% 18%
Gezinnen die schriftelijk reageerden (142 antwoorden) 8% 15% 25% 38% 11%
45% 40% 35% 30% 25% totaal
20%
schriftelijk
15% 10% 5% 0% Zeer Eerder ontevreden ontevreden
Neutraal
Eerder tevreden
Zeer tevreden
Bij de reacties over de buurt valt op dat in persoonlijk gesprek met de interviewer, de reacties over de buurt veel positiever waren dan op de antwoordformulieren die schriftelijk werden nagestuurd…
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
18 / 21
Tevreden over de woning
Zeer ontevreden Eerder ontevreden Neutraal Eerder tevreden Zeer tevreden
Aantal in enquête 12 18 40 184 143
3% 4% 10% 45% 35%
De inwoners van het Prikkelproject gebied zijn zelf eigenlijk best wel tevreden over hun woning. Hun beoordeling is veel positiever dan de algemene perceptie door mensen die er niet wonen. Tevreden over de tuin (niet steeds van toepassing)
Zeer ontevreden Eerder ontevreden Neutraal Eerder tevreden Zeer tevreden
Aantal in enquête 16 43 37 146 109
4% 11% 9% 36% 27%
Algemene opmerkingen
Opvallend is dat heel vaak over de parkeerproblemen en verkeersproblematiek wordt gesproken. Ook ‘afval, zwerfvuil en sluikstorten’ wordt vaak vernoemd. Dit zowel bij de schriftelijk ingezonden formulieren (vakje ‘opmerkingen’) als tijdens de gesprekken met de interviewers. Overlast door het verkeer (geluid, zwerfvuil, drukte), alsook overlast voor wie een bushalte net voor de woning heeft werd frequent vernoemd. Over de infrastructuur van de publieke ruimte worden als knelpunten de te smalle voetpaden vermeld, de nauwe doorgang in de Moorselbaan voor auto’s, fietsers en voetgangers alsook het algemene gebrek aan publiek groen. Overmatige hondepoep is ook een doorn in het oog. Hierbij dient aangevuld dat de interviewers heel vaak aanwezigheid van honden vaststelden, vooral bij oudere bewoners. Gecombineerd met het gebrek aan publiek groen en vaak ook het gebrek aan kwaliteitsvolle eigen buitenruimte, mag het niet verbazen dat er veel hondepoep op straat terecht komt… Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
19 / 21
De interviewers zien ook een mogelijks verband met de opvallende eenzaamheid bij de senioren… Dit element verdient zeker verdere aandacht. Zeer kleine woningen Bij het bestuderen van de kavels valt op dat de wijk veel kleine woningen telt. De cijfers tonen ook aan dat 60% slechts één of 2 slaapkamers telt. Over de kleinste woningen, met slechts 1 slaapkamer vielen volgende kenmerken op : Kenmerken woning met 1 slaapkamer Aantal Vergelijkingsbasis in Totaal aantal in enquête enquête TOTAAL 37 407
Verhouding 1slpk / totaal 9%
appartement rijwoning
16 17
43% 46%
60 320
15% 79%
26% 5%
Geen buitenruimte
8
21%
54
13%
15%
Nieuwe verwarming Nieuw dak Nieuwe keuken Nieuwe badkamer Nieuwe elektriciteit Gevel vernieuwd
10 8 7 6 6 3
27% 21% 19% 16% 16% 8%
119 125 121 133 115 92
29% 31% 30% 33% 28% 23%
8% 6% 6% 4,5% 5% 3%
Zeer tevreden 11 30% 35% Eerder tevreden 18 48% 45% Neutraal 6 16% 10% We vinden in verhouding iets meer kleine woningen in appartementen dan in rijwoningen. Er zijn wel significant meer kleine woningen die geen buitenruimte hebben. Het valt op dat in deze heel kleine woningen het minst is geïnvesteerd de laatste jaren. Enkel de nieuwe verwarming loopt bijna gelijk met het gemiddelde. Deze woningen lijken het minst interessant (klein, verouderd, geen buitenruimte). Toch merken we dat de meeste bewoners relatief tevreden zijn. Minder dan 6% van de bewoners is niet zo tevreden over zijn kleine woning. Dat loopt gelijk met het gemiddelde.
Uit de evaluatie door interviewers : wat is hen voorts nog opgevallen, welke uitspraken van bewoners bleven hen bij? Algemeen : Bij oudere mensen woning beter in orde Er zijn meer eigenaars dan huurders Eigenaars zijn meestal oudere mensen ( bejaarden) => weinig renovaties Meeste mensen wonen er graag Mensen die renoveerden willen dat hele buurt meewerkt en steentje bijdragen. Over immigratie veel klachten en bezorgdheden: veel kleurlingen, veel culturen Veel Frans gesproken ( gevolg is bijna geen contact meer met buren) Geen medewerking van anderstaligen ‘mijn naaste buren zijn niet het probleem, die zijn wel ok, maar daar verder…. dat is wat anders’ Tekenen van ‘verloedering’ en ‘niet meer zoals het vroeger was’: veel leegstand van winkels Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
20 / 21
weinig buurtactiviteiten geen wijkagent te zien (volgens de bewoners…) zondagmarkt verdwenen Bijtende honden (zelf vastgesteld…) Veel vochtproblemen Veel zwerfvuil " 't Leven" uit de buurt is verdwenen Aandachtspunten Veel eenzaamheid Meer mogelijkheden voor burencontact en ontmoeting nodig Parkeerproblemen zullen nog toenemen als meer eigenaars auto hebben Positieve vaststellingen Huizen in redelijk goede staat Weinig problemen in de huizen (minder dan verwacht) Veel zelf renovatie al bezig Propere straten (in contrast met de vele kritiek die mensen geven…)
Over het algemeen zijn de interviewers zeer hartelijk ontvangen en werd er spontaan zeer vlot meegewerkt aan de enquête. Ook het grote aantal formulieren dat nadien werd bezorgd op eigen initiatief van de bewoners, is lovenswaardig. De buurt is zeker bereid om op een positieve manier mee te werken en verwelkomt het initiatief van het Prikkelproject.
Analyse resultaten huis-aan-huis bevraging Prikkelproject oktober 2012
21 / 21