Amsterdam Faculty of Science

Amsterdam Faculty of Science Plan AFS op hoofdlijnen INTERN VU UvA DOCUMENT

27 juni 2013*

INTERN VU UVA DOCUMENT

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ................................................................................................................................. 1 Amsterdam Faculty of Science Plan op hoofdlijnen ......................................................................... 5 Amsterdam Faculty of Science: ambitie en ratio ............................................................................. 6 AFS: Meerwaarde in Onderzoek....................................................................................................... 7 1 – Positie van het onderzoek in Nederland en Europa ............................................................... 9 2 – Inhoudelijke impuls in het onderzoek .................................................................................. 12 3 – Samenwerking met externe partners ................................................................................... 13 4 – Aantrekkingskracht op talent ............................................................................................... 14 5 – Werving externe onderzoeksmiddelen ................................................................................ 14 6 – Onderzoeksinfrastructuur .................................................................................................... 16 7 – Valorisatie ............................................................................................................................. 16 Meerwaardepotentie per onderzoeksgebied ............................................................................ 16 AFS: Meerwaarde in Onderwijs ...................................................................................................... 20 Compleet aanbod bacheloropleidingen ..................................................................................... 20 Flexibele bacheloropleidingen ................................................................................................... 21 Versterkt researchfundament .................................................................................................... 21 Benutting unieke constellatie van academie, ziekenhuizen en onderzoekcentra ..................... 21 Efficiëntie in dienst van kwaliteit ............................................................................................... 21 Kwaliteitsinitiatieven bacheloronderwijs ................................................................................... 23 Excellentie in bacheloronderwijs................................................................................................ 23 Excellente 2-jarige op research georiënteerde masters ............................................................ 24 Internationalisering onderwijs ................................................................................................... 24 Versterkte lerarenopleiding ....................................................................................................... 25 Zorgeloze onderwijsadministraties ............................................................................................ 25 Aanbod bacheloropleidingen AFS .............................................................................................. 25 Aanbod masteropleidingen AFS ................................................................................................. 27 Sturing en Besturing in AFS ............................................................................................................ 27 Organisatie Wetenschappelijk Personeel AFS ................................................................................ 28 Organisatie van Onderzoek in AFS ................................................................................................. 30 Thematisch en interdisciplinair onderzoek ................................................................................ 31 Instituten .................................................................................................................................... 33 Onderzoekssturing ..................................................................................................................... 33

Plan AFS op hoofdlijnen

1

INTERN VU UVA DOCUMENT Organisatie van Onderwijs in AFS .................................................................................................. 34 Organisatie bacheloronderwijs .................................................................................................. 36 Organisatie graduate onderwijs................................................................................................. 36 Locatie van opleidingen ............................................................................................................. 37 Uitgangspunten verdere inrichting opleidingsprogramma’s ..................................................... 38 Graad en Diploma ...................................................................................................................... 39 Organisatie van Bedrijfsvoering in AFS .......................................................................................... 40 AFS-specifieke investering ............................................................................................................. 41 Systemen.................................................................................................................................... 41 Huisvesting ................................................................................................................................. 42 Arbeidsvoorwaarden ................................................................................................................. 42 Personele consequenties ........................................................................................................... 43 Projectkosten ............................................................................................................................. 43 Kwaliteitsimpuls ......................................................................................................................... 43 Verandermanagement ................................................................................................................... 45 Tijdpad ....................................................................................................................................... 45 Harmonisatie Bedrijfsvoering .................................................................................................... 47 Eenheid ervaren door personeel en student ............................................................................. 48 Financiën .................................................................................................................................... 48 Communicatie en Medezeggenschap ............................................................................................ 48 Bijlage I

‘Nulmeting’ Onderzoek AFS.......................................................................................... I-1

Impact en Kwaliteit .................................................................................................................... I-1 CWTS Analyse............................................................................................................................. I-2 Onderzoeksvisitatiescores ......................................................................................................... I-7 Wervend vermogen: Externe inkomsten ................................................................................... I-9 Wervend vermogen: NWO marktaandeel ............................................................................... I-10 Wervend vermogen: EU slagingspercentages ......................................................................... I-10 Wervend vermogen: EU marktaandeel ................................................................................... I-12 Bijlage II ‘Nulmeting’ Onderwijs AFS .......................................................................................... II-1 Rendementen bacheloronderwijs ............................................................................................ II-1 Opleidingsaccreditaties............................................................................................................. II-2 Internationaliteit masteropleidingen........................................................................................ II-5 Internationaliteit promovendi .................................................................................................. II-6 Studententevredenheid (NSE) .................................................................................................. II-7

2


INTERN VU UVA DOCUMENT Nationaal marktaandeel bacheloropleidingen .......................................................................... II-9 Bijlage III Initieel AFS-aanbod Bacheloropleidingen ................................................................... III-1 Toelichting ................................................................................................................................ III-2 Bijlage IV Initieel AFS-aanbod Masteropleidingen .................................................................... IV-1 Tweejarige masteropleidingen AFS ......................................................................................... IV-1 Toelichting ............................................................................................................................... IV-2 Eénjarige masteropleidingen AFS ............................................................................................ IV-4 Toelichting ............................................................................................................................... IV-5 Bijlage V ‘Nulmeting’ Opbouw Wetenschappelijk Personeel .................................................... V-1 Opbouw WP.............................................................................................................................. V-1 Emeritaten/pensioneringen WP............................................................................................... V-2 Bijlage VI Werkvisie Onderwijs AFS ........................................................................................... VI-1 Missie....................................................................................................................................... VI-1 Programma .............................................................................................................................. VI-1 Studenten ................................................................................................................................ VI-3 Docenten ................................................................................................................................. VI-4 Organisatie .............................................................................................................................. VI-4 Omgeving................................................................................................................................. VI-5 Bijlage VII Overzicht aandachtspunten / risico’s Onderwijs AFS ............................................... VII-1

* De tekst van dit document is identiek aan die van 9 april 2013 onder weglating van gegevens op grond van contractuele verplichtingen en/of potentieel voor derden concurrentiegevoelige informatie. Voorts bestond er nog de noodzaak te beoordelen in hoeverre de informatie in het document concurrentiegevoelig was voor VU en UvA zelf.


3


4



Amsterdam Faculty of Science Plan op hoofdlijnen Als één van de dragende pijlers van de Amsterdam Academic Alliance hebben de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) op 16 mei 2012 de intentie uitgesproken om één gezamenlijke bètafaculteit te vormen door integratie van de huidige faculteiten Aard- en Levenswetenschappen (VU-FALW), Exacte Wetenschappen (VU-FEW) en Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (UvA-FNWI). Inzet is het bewerkstelligen van een kwaliteitssprong voor beide universiteiten, zowel vanuit wetenschappelijk perspectief als ten behoeve van het Nederlandse economische beleid en de kennisintensieve samenleving in de metropoolregio Amsterdam. Op verzoek van de Colleges van Bestuur van UvA en VU werkt het ‘Bouwteam’, bestaande uit de decanen van de drie faculteiten en de vice-decaan van FNWI, aan het ontwerp van de beoogde gezamenlijke faculteit, met als werknaam de Amsterdam Faculty of Science (AFS). Dit document maakt deel uit van de stukken werkdocumentatie van het AFS projectteam onder leiding van de procesmanager AFS. Binnen de drie bètafaculteiten dragen daarnaast vele medewerkers en studenten met grote betrokkenheid en inzet bij aan het project AFS, veelal bovenop hun reguliere werkzaamheden. De kernelementen van AFS zijn:  een consistente locatiekeuze op basis van vier richtinggevende thema's: op Zuidas Human Life Science en Information Science, op Science Park Fundamentals of Science en Science for Sustainability;  inrichting van onderzoek en onderwijs volgt de locatiekeuze;  sterke interactie met NWO- en KNAW-instituten, medische centra AMC/VUmc, alfa- en gamma-faculteiten VU/UvA;  oprichting van vier graduate schools; één op bèta-medisch domein samen met de medische centra;  vergaande heroriëntering van huisvestingsagenda (nieuwbouw VU, NWO e.a.). AFS heeft de ambitie om de volgende hoofddoelen te realiseren in relatie tot het onderzoek:  10-15% toename in high-impactpublicaties en in relatief aandeel NWO- en EU-subsidies;  substantiële (ten minste 20%) toename in middelen uit de derde geldstroom. AFS heeft de ambitie om de volgende hoofddoelen te realiseren in relatie tot het onderwijs:  ondergrens jaarlijkse instroom kent als streefgetal 100 studenten per bacheloropleiding en 20 studenten per masteropleiding/-track;  toename studierendement tot minstens 70%;  in NSE duidelijke toename van percentage (zeer) tevreden over Inhoud en Docenten (tentatief: minimaal 70%) en afname percentage (zeer) ontevreden over Voorbereiding op beroepsloopbaan, Informatie vanuit instelling en Betrokkenheid van instelling (tentatief: maximaal 10%);  alle 2-jarige masteropleidingen hebben het karakter van een research master; minstens één KNAW-geaccrediteerde master in elk thematisch domein; alle masteropleidingen kennen toelatingseisen; Plan AFS op hoofdlijnen

5

INTERN VU UVA DOCUMENT   

toename aandeel internationale masterstudenten op elk domein, tot minstens 20% (HLS, FoS), 30% (SfS) resp. 40% (IS); significante uitbreiding aantal Engelstalige bacheloropleidingen; behoud huidige 30% marktaandeel bèta-bacheloronderwijs Nederland in transitieperiode.

Amsterdam Faculty of Science: ambitie en ratio De ambitie is één van de leidende science-faculteiten in Europa te bouwen. Het leidende karakter komt tot uiting in de impact van de wetenschappelijke publicaties van AFS en de wervingskracht voor onderzoeksfinanciering uit publieke en private bronnen, hand in hand met de wervingskracht voor internationaal toptalent onder wetenschappers en studenten. De ambitie van AFS houdt tevens in dat studenten het onderwijs als zeer goed beoordelen en dat AFS als krachtige organisatie zichtbaar impact heeft op het universitaire landschap. Met bijna 2.000 wetenschappers (ruim 1.600 fte, 30% vast), 3.000 medewerkers in totaal, 9.000 studenten en een budget van ca. EUR 250 mln ontstaat in Amsterdam Nederlands grootste science-cluster, op twee prestigieuze locaties in de nabijheid van andere hoofdstedelijke onderzoekscentra, waaronder de academische medische centra en NWO- en KNAW-instituten. Dit brengt AFS in een uitstekende positie om allianties te vormen met de wetenschappelijke topcentra in Europa, terwijl tegelijk de ambitie verder gaat: door haar impact op het Amsterdamse wetenschappelijke en kennislandschap wil AFS de attractiviteit van de metropoolregio vergroten

Human Life Science

Science for Sustainability

AFS Information Science

Fundamentals of Science

Figuur 1 | AFS in het Amsterdamse onderzoekslandschap.

6


INTERN VU UVA DOCUMENT voor nationale en internationale instituten en bedrijven. De omvang van de geïntegreerde bètafaculteit maakt het mogelijk grootschalige samenwerkingsverbanden te ontwikkelen met onderzoeksintensieve bedrijven en te investeren in kapitaalintensieve onderzoeksinfrastructuur. Schaal is tevens van belang voor een agendazettende rol in nationale en Europese onderzoeks- en innovatieprogramma’s, alsook om coördinerende deelname daaraan effectief te kunnen organiseren. Bovenal stelt schaalgrootte AFS in staat toponderzoek op het totale brede palet aan sciencedisciplines op samenhangende wijze te combineren met hoogwaardig inter- en transdisciplinair onderzoek gericht op de grote maatschappelijke vragen. Voortbouwend op succesvolle bestaande initiatieven en samenwerking met externe partijen, en met nadrukkelijk oog voor nieuwe kansen hierin, kiest AFS thematisch voor Human Life Science, Science for Sustainability en Information Science. Tezamen met Fundamentals of Science vormen deze vier domeinen de hoekstenen van de onderzoeksprogrammering. Daarbij vormen afdelingen georganiseerd op basis van disciplines krachtige kernen van waaruit wetenschappers onderzoek doen en onderwijs verzorgen, zowel monodisciplinair als interdisciplinair binnen en buiten het domein van de sciences. Vanuit de doelstelling bij te dragen aan antwoorden op de maatschappelijke vragen van de 21e eeuw en aan vruchtbare uitwisseling van ideeën, heeft AFS de ambitie samenwerkingsrelaties met andere wetenschapsgebieden te versterken, waaronder geneeskunde, maatschappij-, gedrags- en geesteswetenschappen en economie. Vanuit haar positie als breed en samenhangend science-cluster met een sterke rol aan het begin van de waardeketen, is de geïntegreerde faculteit in staat bruggen te slaan naar partners in de waardeketen en richting technologieontwikkeling, innovatie en valorisatie. In het onderwijs legt AFS de ambitie neer van een kwalitatief hoogstaand academisch vormend opleidingenaanbod over de volle breedte van de bètawetenschappen. Daarbij wil AFS, te midden van tal van wetenschappelijke instituten, instellingen en organisaties in Amsterdam, een broedplaats worden voor onderwijsinnovatie. De schaal van AFS maakt kritieke investeringen mogelijk in een organisatorisch en inhoudelijk uitstekend bacheloraanbod op alle science-disciplines, gecombineerd met interdisciplinaire programma’s. Hiermee bedient de geïntegreerde faculteit de student en is tegelijk van grote waarde voor de nationale human capital agenda. Kapitaliserend op de attractiviteit van de stad Amsterdam en samenwerkend met sterke partners binnen en buiten Europa, heeft AFS de doelstelling aanzienlijk meer internationale studenten aan te trekken. Deze ambitie omvat een uitgebreid en excellent aanbod aan graduate programma’s, te organiseren in graduate schools verbonden met de vier hoekstenen van de onderzoeksprogrammering.

AFS: Meerwaarde in Onderzoek Op tal van gebieden in de portefeuille van AFS zijn kansen op meerwaarde voor het wetenschappelijk onderzoek onderkend, voortkomend uit de integratie van de huidige drie faculteiten. In sommige gevallen doen de kansen zich met name voor binnen een wetenschappelijke discipline, in andere gevallen liggen de kansen juist in verbindingen tussen disciplines. De meerwaarde


7

INTERN VU UVA DOCUMENT zal zich vertalen in een toename in de impact van publicaties, in tweede- en derdegeldstroomfinanciering en in de mogelijkheden tot valorisatie. Op welk van deze aspecten de meerwaarde met name wordt gerealiseerd zal verschillen per onderzoeksgebied. In algemene termen stelt AFS zich ten doel: een 10-15% toename in high-impactpublicaties en in relatief aandeel van NWO- en EU-subsidies, en een substantiële toename (ten minste 20%) in middelen uit de derde geldstroom. Gegevens over de huidige positie van AFS zijn als ‘nulmeting’ weergegeven in Bijlage I. Voorbeelden van onderzoeksgebieden met substantiële meerwaardepotentie als gevolg van de vorming van AFS zijn: 



   

 







(Astro)particle Physics & Astronomy: nauwe samenwerking tussen natuur- en sterrenkundigen en Nikhef. Inbreng van informatici op het gebied van data-analyse. Tezamen met aardwetenschappers wordt kansrijke samenwerking met SRON gezocht; Earth & Ecology: onderzoeksgebied waarin expertise op het gebied van aardwetenschappen, ecologie en milieuwetenschappen wordt samengebracht. Uitstekende samenwerkingsmogelijkheden met SRON; Green Life Sciences: onderzoeksgebied waarin onderzoek op het gebied van de groene life sciences, ecologie en natuurkunde wordt gecombineerd; Informatics: onderzoeksgebied waarin informatici nauw samenwerken met sociale wetenschappers en geesteswetenschappers aan VU en UvA; Mathematics & Logic: onderzoek op het gebied van wiskunde en logica in samenwerking met de UvA Faculteit der Geesteswetenschappen via het ILLC instituut; Natural Sciences for Human Health: onderzoeksgebied waarin chemici, biologen, natuurkundigen en informatici samen werken om biomedische onderzoeksvragen op te lossen. Nauwe banden met VUmc, AMC, NCA, NKI, KIT en Sanquin; Neurosciences: neurowetenschappelijk onderzoek in samenwerking met VUmc, AMC, NIN en psychologen bij VU/UvA; Physics of Soft, Bio and Quantum Systems: onderzoeksgebied waarin natuur- en sterrenkundigen nauw samenwerken met AMOLF. Kruisbestuivingen met andere AFS onderzoeksgebieden zijn mogelijk, met name Solar Energy en Natural Sciences for Human Health; Science for Society: onderzoeksgebied waarin onderzoekers van het huidige Athena, Gezondheidswetenschappen en IVM hun expertise om transdisciplinariteit te organiseren en maatschappelijke relevantie en effecten in het onderzoek te integreren, doorontwikkelen en vormgeven in andere AFS onderzoeksgebieden; Solar Energy: onderzoek met inbreng van natuurkunde, biologie en chemie in samenwerking met AMOLF. AFS expertise op het gebied van Sustainable Chemistry en Green Life Sciences biedt grote toegevoegde waarde; Sustainable Chemistry: onderzoek vanuit verschillende subdisciplines binnen de chemie. Wederzijdse kruisbestuivingen met onderzoeksgebieden Solar Energy, Green Life Sciences en Earth & Ecology.

In genoemde en andere onderzoeksgebieden wordt met de vorming van AFS in algemene zin op de volgende zeven dimensies meerwaarde gerealiseerd.

8



1 – Positie van het onderzoek in Nederland en Europa Een direct effect van AFS op de impact van het onderzoek wordt geïllustreerd door de eerste resultaten van de bibliometrische analyse die is uitgevoerd door CWTS als onderdeel van de nulmeting op basis van de Thomson Reuters (ISI) citatie index (zie tabellen 1a–d en Bijlage I). In tabel 1a is de positie weergegeven van de UvA, VU en UvA+VU in Nederland in voor AFS relevante main fields en subfields, zoals gedefinieerd door de Thomson Reuters (ISI) citatie index. Gemeten naar het aantal publicaties (omvang) wordt met de vorming van AFS een grote sprong voorwaarts geboekt: waar VU en UvA individueel in geen van de 14 main fields de grootste speler in Nederland zijn, wordt AFS dat in 9 van 14. In de overige main fields varieert de positie van AFS van 2 tot 4, wat niet wegneemt dat daar eveneens sprake is van aanzienlijke stappen. Zo worden in Chemistry de posities 7 en 9 gecombineerd tot positie 2 voor AFS. In de zevende en negende kolom van de tabel wordt de omvang van AFS (VU+UvA) vergeleken met respectievelijk de grootste universiteit in Nederland in het betreffende main field en het gemiddelde van alle Nederlandse universiteiten. In Mathematics bijvoorbeeld zal AFS drie keer zo groot zijn als de gemiddelde universiteit in Nederland en 1,7 keer groter dan de universiteit die nu de grootste is (TU/E). In de laatste kolom wordt het marktaandeel van AFS in Nederland gegeven per main field op basis van aantal publicaties. In 6 main fields is dit hoger dan 25%. Een dergelijke grote en sterke nationale positie schept grote kansen en vormt tegelijk een uitdaging binnen het universitaire landschap van Nederland dat zich traditioneel kenmerkt door een

0,4 0,3 1,3 0,9 1,5 0,5 0,8 1,8 1,7 1,2 1,4 1,3 1,2 1,4

1,4 1,7 3,6 2,1 3,3 1,8 2,8 3,6 3,1 2,8 3,5 3,7 3,0 4,0

% P(UvA+VU)/P (NL totaal)

P (NL totaal)

P (UvA+VU)/P (NL gemiddeld)

P (gemiddeld NL)

4 3 1 2 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1

P (UvA+VU)/P (grootste univ. NL)

10 6 2 9 8 6 4 3 5 7 6 2 9 5

P (grootste univ. NL)

P rank in NL (UvA+VU)

7 5 4 7 9 5 5 2 2 4 2 5 2 3

P (UvA+VU)

P rank in NL (VU)

Applied physics and chemistry Biol sci: animals & plants Biol sci: humans Chemistry Clinical medicine Engineering Geosciences Humanities & arts Mathematics Molecular biology & biochem Multidisciplinary Other social sciences Physics and astronomy Social sciences related to medicine

Aantal publicaties (P)

P rank in NL (UvA)

Positie in NL

11% 14% 28% 16% 26% 14% 21% 28% 24% 22% 27% 29% 23% 31%

Tabel 1a | Positie VU, UvA en VU+UvA in Nederland in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal publicaties (P) in periode 2002-2011/12. Zie nulmeting in Bijlage I voor aanvullende cijfers en toelichting bij de methode. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI


9

INTERN VU UVA DOCUMENT relatief gelijkwaardige verdeling van hoogwaardig onderzoek. Eén van de kerndoelen van AFS betreft (groei in) het aantal toppublicaties (top 10% op basis van citaties). Tabel 1b geeft de huidige positie weer van UvA, VU en VU+UvA in Nederland in voor AFS relevante main en subfields. Gemeten in deze termen resulteert de vorming van AFS in 8 van de 14 gebieden in een nummer 1 positie in Nederland, met nog eens 4 gebieden in de top 3. Dit zijn dezelfde main fields als in de rangorde op basis van alle publicaties, met uitzondering van Molecular Biology dat op basis van toppublicaties op positie 2 komt. In main fields Applied Physics en Chemistry leidt de ordening op toppublicaties eveneens tot een iets lagere positie dan op basis van alle publicaties. De verhouding tussen het aantal toppublicaties van AFS en dat van de in dit opzicht grootste universiteit in Nederland is in de meeste gevallen lager dan op basis van alle publicaties; alleen in Biological Sciences: Humans is de ratio hoger. Een vergelijking tussen de ratio van het aantal toppublicaties van AFS en het Nederlands gemiddelde met de ratio van alle publicaties van AFS en het Nederlands gemiddelde, laat een wisselend beeld zien; de ratio op basis van toppublicaties is in sommige gevallen hoger en in andere gevallen lager dan op basis van alle publicaties. De vergelijking van het marktaandeel op basis van toppublicaties met het

0,4 0,2 1,5 0,7 1,3 0,5 0,8 1,4 1,5 0,9 1,2 1,0 1,0 1,1

1,3 1,5 4,0 1,8 3,2 2,0 3,0 4,1 3,0 2,7 3,5 3,9 2,7 3,8

% Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(NL totaal)

Ptop 10% (NL totaal)

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10% (NL gemiddeld)

Ptop 10% (NL gemiddeld)

6 3 1 5 1 3 3 1 1 2 1 1 1 1

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(grootste univ. NL)

10 5 2 10 5 7 3 7 5 8 4 2 9 3

Ptop 10%(beste in NL)

Ptop10% rank in NL (UvA+VU)

6 4 4 6 8 5 5 1 3 4 2 5 3 5

Ptop 10% (UvA+VU)

Ptop10% rank in NL (VU)


Aantal top 10% publicaties (Ptop10%)

Ptop10% rank in NL (UvA)

Positie in NL

10% 13% 31% 14% 25% 15% 23% 31% 23% 20% 27% 30% 21% 29%

Tabel 1b | Positie VU, UvA en VU+UvA in Nederland in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal (top-)publicaties in de top 10% van de betreffende discipline. Geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties, groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Zie nulmeting in Bijlage I voor aanvullende cijfers en toelichting bij de methode. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

10


INTERN VU UVA DOCUMENT marktaandeel op basis van alle publicaties laat het overeenkomstige beeld zien. Het totaal aantal toppublicaties van VU en UvA in de geselecteerde main en subfields in de periode 2002-2011 is 34,604. Een groei van 10 tot 15% resulteert in ongeveer 39,000 publicaties gedurende een periode van 10 jaar. In tabel 1c en 1d is de positie van UvA, VU en VU+UvA ten opzichte van de LERU in voor AFS relevante main en subfields weergegeven. Gemeten naar het aantal publicaties (omvang) wordt ook in dit geval met de vorming van AFS een flinke sprong voorwaarts geboekt: waar VU en UvA individueel op slechts één van de main fields een nummer 1 positie binnen de LERU hebben, geldt dat voor AFS in drie main fields. Het aantal main fields in de LERU top 5 op basis van omvang stijgt van twee voor VU en UvA individueel naar negen. Gemeten naar het aantal toppublicaties is de sprong voorwaarts vergelijkbaar: VU en UvA afzonderlijk hebben in drie main field een top 5 positie in de LERU, de vorming van AFS verhoogt dit aantal tot acht. Voorts geldt dat waar VU en UvA individueel op vijf van de veertien gebieden een bovengemiddelde omvang hebben, dat voor AFS het geval is in op twee na alle disciplines. Gemeten naar het aantal toppublicaties is deze sprong voorwaarts nog significanter: VU en UvA afzonderlijk hebben elk in slechts één gebied een omvang boven het LERU gemiddelde, met de vorming van AFS wordt met één uitzondering op alle gebieden hoger dan het LERU gemiddelde gescoord. De verhouding van het aantal publicaties van AFS en het aantal publicaties van de in dit opzicht grootste universiteit binnen LERU geeft een indruk van het verschil met de nummer 1 binnen LERU. In de meeste gevallen is deze ratio enigszins lager wanneer alleen toppublicaties in beschouwing worden genomen. De verhouding tussen het AFS totaal aantal publicaties en het LE-

0,3 0,6 0,8 0,5 1,1 0,5 0,7 0,5 0,5 0,7 0,4 1,8 0,4 1,0

0,8 1,2 1,8 1,0 2,1 1,4 1,6 2,2 1,5 1,3 1,3 5,3 1,1 3,2

% P(UvA+VU)/P (LERU totaal)

P (LERU totaal)

P (UvA+VU)/P (LERU gemiddeld)

11 11 2 12 1 5 5 4 6 4 5 1 7 1

P (gemiddeld LERU)

22 19 12 22 10 15 10 8 16 22 18 1 22 6

P (UvA+VU)/P (grootste univ. LERU)

P rank in LERU (UvA+VU)

17 15 13 20 13 14 20 6 8 19 10 6 14 3

P (grootste univ. LERU)

P rank in LERU (VU)

P (UvA+VU)

P rank in LERU (UvA)

APPLIED PHYSICS AND CHEMISTRY BIOL SCI: ANIMALS & PLANTS BIOL SCI: HUMANS CHEMISTRY CLINICAL MEDICINE ENGINEERING GEOSCIENCES HUMANITIES & ARTS MATHEMATICS MOLECULAR BIOLOGY & BIOCHEM MULTIDISCIPLINARY OTHER SOCIAL SCIENCES PHYSICS AND ASTRONOMY SOCIAL SCIENCES RELATED TO MEDICINE

P (VU)


P (UvA)

Positie in LERU

4% 6% 9% 5% 10% 7% 8% 10% 7% 6% 6% 25% 5% 15%

Tabel 1c | Positie VU, UvA en VU+UvA ten opzichte van de LERU universiteiten in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal publicaties (P) in periode 2002-2011/12. Blauw gearceerd: aantal publicaties boven het LERU-gemiddelde. Zie nulmeting in Bijlage I voor aanvullende cijfers en toelichting bij de methode. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI Plan AFS op hoofdlijnen

11


0,2 0,6 0,6 0,4 0,6 0,5 0,8 0,5 0,4 0,5 0,4 1,6 0,3 0,8

0,8 1,2 2,0 1,0 2,0 1,6 1,9 2,5 1,2 1,2 1,3 5,6 1,2 3,0

% Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(LERU totaal)

Ptop 10% (LERU totaal)

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10% (LERU gemiddeld)

12 9 3 11 4 4 5 5 6 7 5 1 8 2

Ptop 10% (LERU gemiddeld)

22 17 8 22 9 14 7 9 18 21 17 1 22 5

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(beste univ. LERU)

Ptop10% rank in LERU (UvA+VU)

15 16 10 11 14 11 18 5 12 17 11 8 13 10

Ptop 10%(beste LERU)

Ptop10% rank in LERU (VU)

p top 10% (UvA+VU

Ptop10% rank in LERU (UvA)


p top 10% (VU)


p top 10% (UvA)

Positie in LERU

4% 6% 9% 5% 10% 7% 9% 12% 6% 6% 6% 27% 6% 14%

Tabel 1d | Positie VU, UvA en VU+UvA ten opzichte van de LERU universiteiten in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal (top-)publicaties in de top 10% in periode 2002-2011/12 van de betreffende discipline. Blauw gearceerd: aantal toppublicaties boven het LERU-gemiddelde; geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties; groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Zie nulmeting in Bijlage I voor aanvullende cijfers en toelichting bij de methode. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

RU-gemiddelde laat voorts zien dat VU en UvA samen in nagenoeg alle main fields een stuk groter worden dan de gemiddelde LERU universiteit. Dit is ook het geval als deze ratio wordt beperkt tot de top 10% publicaties; in dat geval is de ratio in verschillende main fields gelijk of hoger en in slechts enkele gevallen iets lager dan het LERU-gemiddelde. Het marktaandeel op basis van toppublicaties is in de meeste gevallen ongeveer gelijk aan het marktaandeel op basis van alle publicaties en varieert per main field van 4 tot 27%.

2 – Inhoudelijke impuls in het onderzoek Naast de directe stap op basis van omvang, zal de vorming van AFS ook structureel bijdragen aan verdere verbetering van de kwaliteit van het onderzoek. Natuurlijk bestaan er al de nodige contacten tussen individuele onderzoekers, maar de inbedding in een gezamenlijke organisatie, één onderwijsprogramma en één bestuurs- en beleidscultuur maakt het vormen van een onderzoeks- en onderwijsstructuur in belangrijke mate aantrekkelijker. Hierdoor zullen niet alleen de sterke pijlers sterker worden, ook zal door kruisbestuiving tussen diverse core disciplines een kwaliteitsslag gemaakt kunnen worden. Naast ‘massa’ gaat het om duidelijke toegevoegde waarde (meer dan de som der delen), zoals:

12


INTERN VU UVA DOCUMENT 

  

het bundelen van bestaande kracht creëert een stimulerende omgeving en intellectuele kruisbestuiving, bijvoorbeeld door uitwisseling van expertise via interne peer review van toppublicaties en subsidievoorstellen en verbetering van gespecialiseerde training voor nieuw wetenschappelijk personeel; door cross-overs tussen onderzoeksvelden ontstaan nieuwe lijnen van onderzoek, die meer mogelijkheden bieden voor grote, geïntegreerde projecten uitmondend in toppublicaties; een onderwerp kan gemakkelijker dan nu vanuit verschillende invalshoeken worden benaderd, hetgeen zich veelal vertaalt in een hogere impact van de output; een groter arsenaal aan gedeelde technieken schept mogelijkheden voor verschillende typen van onderzoek die in isolatie niet of veel minder goed haalbaar zijn.

Concrete illustraties van bovenstaande ontwikkelingen zijn het voorstel voor de vorming van Amsterdam Biomedical Science Campus en het initiatief Solardam. Beide sterk interdisciplinaire en brede samenwerkingsinitiatieven zijn in belangrijke mate vruchten van de duidelijke impuls aan het onderzoek die de ontwikkeling van de plannen voor AFS sinds vorig jaar geeft. Het voorstel voor Amsterdam Biomedical Science Campus behelst de vorming van een krachtig nieuw onderzoeksinstituut op het AFS onderzoeksgebied Natural Sciences for Human Health. In nauwe samenwerking met partners in Amsterdam (zoals VUmc, AMC, NCA, NKI, KIT en Sanquin) adresseert dit voorgestelde instituut met een multidisciplinaire aanpak de grote onderzoeksvragen op het vlak van life science & health. In het geval van Solardam gaat het om de samenwerking tussen VU, UvA en AMOLF extra kracht bij te zetten, een gezamenlijk onderzoeksprogramma te ontwikkelen en faciliteiten te delen op het onderzoeksgebied Solar Energy. Met de vorming van Solardam kunnen gezamenlijk problemen worden opgepakt die eerder niet opgelost konden worden.

3 – Samenwerking met externe partners De vorming van AFS heeft een grote aantrekkingskracht op (potentiële) samenwerkingspartners, zowel in de private als publieke sector. De gecombineerde expertise in AFS maakt Amsterdam een krachtiger speler op tal van science-gerelateerde gebieden, met een bredere en in een aantal gevallen unieke combinatie van expertises. Dit geldt zowel voor kortlopende publiek-private samenwerkingen als lange-termijninitiatieven. Recente voorbeelden die de aantrekkingskracht van AFS op externe partijen onderstrepen zijn: 

  

De gelande verhuizing van SRON naar Science Park waarbij de gecombineerde expertise van FNWI en FALW een sleutelrol speelt en een impuls geeft aan innovatief onderzoek op het snijvlak van de onderzoeksgebieden Earth & Ecology en Astronomy. Versterkte samenwerkingen met VUmc en AMC en NWO instituten als CWI, AMOLF en Nikhef. Interesse van een private partij in het AFS onderzoeksgebied Informatics en het gezamenlijk opzetten van geavanceerde labs. Interesse van ASML in een mogelijke opstart van nieuwe onderzoeksactiviteiten op het Science Park.

In al deze gevallen blijkt de beoogde vorming van AFS een belangrijke factor die de interesse van de diverse externe partijen reeds in dit stadium positief beïnvloedt.


13


4 – Aantrekkingskracht op talent De vorming van AFS als brede bètafaculteit met een omvangrijke en brede expertise op een groot aantal onderzoeksgebieden creëert, ook nu al, een positieve dynamiek in de organisatie. Door het groeperen van bestaand onderzoek in coherente AFS-brede thema’s en onderzoeksgebieden en door concentratie van ‘toppen’ binnen de voorziene departments en onderzoeksgebieden wordt dit verder versterkt. Amsterdam zal voor vrijwel alle science-gebieden op nationaal en Europees niveau een onmis(ken)baar grote speler zijn. Deze ontwikkeling in organisatie en positionering van AFS zal een positieve werking hebben op het externe profiel en daarmee de aantrekkingskracht op en het behoud van toptalent (ERC, NWO Vernieuwingsimpuls, etc.).

5 – Werving externe onderzoeksmiddelen De aantrekkingskracht van AFS op talent zal bijdragen aan een toename van de succesvolle werving van persoonsgebonden grants bij NWO en de EU. De budgetten voor dergelijke grants zijn relatief groot en het is te verwachten dat dit zo blijft. Daarnaast geldt dat subsidies voor onderzoek in toenemende mate gekoppeld worden aan thema’s. Deze trend is zowel op landelijk (NWO) als op Europees niveau (Horizon 2020) waarneembaar. Door de bredere expertise van AFS en de toename in potentiële cross-overs tussen onderzoeksvelden ontstaan nieuwe lijnen van onderzoek die mogelijkheden vergroten voor omvangrijke, geïntegreerde projecten en nieuwe kansen bieden voor externe financiering. De bundeling van krachten maakt AFS een aantrekkelijkere en belangrijkere partner in grote (Europese) projecten, en daarmee kansrijker om EU middelen te verwerven. AFS zal vaker een leidende rol (incl. bijbehorende extra financiering) kunnen spelen in dergelijke consortia, hetgeen bijdraagt aan de internationale zichtbaarheid van AFS onderzoek. Dit vergroot weer de kans op succes in toekomstige calls. Omvang en brede expertise maken AFS bovendien tot een speler van formaat in de bepaling van het onderzoekbeleid, zowel nationaal als internationaal (EU). Een agendazettende rol biedt grotere kansen op succes in de werving van externe onderzoeksmiddelen. In tabel 2 is een inschatting gegeven van de potentie van AFS in de werving van de thematische programma’s die de onderzoeksfinanciering het komende decennium zullen bepalen, vergeleken met de huidige situatie. Door de bundeling van krachten in AFS verbetert op alle negen onderkende thema’s de uitgangspositie voor de werving van middelen in de bijbehorende programma’s, waarbij in zeven thema’s een agendazettende rol tot de mogelijkheden behoort. Met name op de thema’s klimaat, (duurzame) energie, rode life sciences en ICT is sprake van zeer goede aansluiting (in de vorm van ten minste twee AFS onderzoeksgebieden met agendazettende potentie), wat AFS tot een belangrijke speler op regionaal, nationaal en Europees niveau maakt.

14


Secure, clean and efficient energy

Energie

UvA

•

VU AFS

Duurzaamheid (thema)

•

UvA

• • • • ◊ ◊ • ◊

VU AFS UvA

Water

VU AFS

Food security, sustainable agriculture, marine and maritime research, and the bioeconomy

Agri&Food en Tuinbouw

Flowers & Food

Health, demographic change and wellbeing

Life Sciences & Health

Rode Life Sciences

UvA VU AFS

• • • •

AFS UvA

HighTech (incl. Nano en ICT)

ICT

Logistiek

Logistiek

VU AFS UvA VU AFS UvA

Creatieve Industrie Creatieve Industrie

VU AFS

◊ ◊ ♦

• ◊ • ♦

• • • • •

• ◊ ◊ ♦

Sustainable Chemistry

Solar Energy

Science for Society

Physics of Soft, Bio and Quantum Systems

Neurosciences

• • ◊ ♦ •

•

◊ • ♦ ◊ ◊

•

• • ◊ ◊ ♦

AFS VU

•

•

VU UvA

Natural Sciences for Human Health

•

UvA

Inclusive, innovative and secure societies

Smart, green and integrated transport

◊ ◊ ♦

Mathematics & Logic

Chemie (incl. Biobased)

Informatics

Climate action, resource efficiency and raw materials agenda setting

AEB clusters

Green Life Sciences

EZ topsectoren

Earth & Ecology

EU Horizon 2020

(Astro)particle Physics & Astronomy


◊ ◊ ♦ ◊ ◊ ♦ ◊ • ◊ ◊ ◊ ♦

• • ◊ ◊ ♦

• •

• •

• ◊ ◊ ♦

• • •

Tabel 2 | Potentie van AFS in de werving van de thematische programma’s:  Niche speler (•): Het instituut is een aantrekkelijke partner in consortia. Het instituut is niet agendazetten omdat het daarvoor ofwel onvoldoende omvang heeft ofwel inhoudelijk niet bij de kern van het betreffende thema/speerpunt aansluit.  Aansluiting (◊): Het instituut heeft een zeer goede reputatie in de regio/land/Europa en heeft substantiële impact door de kwaliteit en omvang van het onderzoek. Het thema/speerpunt heeft duidelijke raakvlakken met het onderzoeksprogramma van het instituut.  Agendazettend (♦): Het instituut speelt een leidende rol in de regio/land/Europa en heeft substantiële impact door de kwaliteit en omvang van het onderzoek. Het thema/speerpunt komt inhoudelijk overeen met de kern (of één van de kernen) van het onderzoeksprogramma van het instituut. Het instituut heeft invloed op de keuze en invulling van thema’s die worden aangewezen als speerpunt. In consortia vervult het instituut regelmatig een coördinerende rol.

AFS heeft de ambitie het relatief aandeel van NWO- en EU-subsidies te doen toenemen met 1015%. Op basis van de baten tweede geldstroom en baten EU van FNWI, FEW en FALW, en het totaal van toegekende NWO- en EU-middelen aan Nederlandse universiteiten, is een schatting van het aandeel van AFS in Nederland bepaald en de ambitie van AFS geconcretiseerd. Het huidig aandeel AFS in NWO-gelden ligt rond de 6%; in EU-gelden is het Nederlands aandeel van AFS ongeveer 12%. De totale NWO- en EU-baten bedroegen in de periode 2009-2011 gemiddeld EUR 41 mln per jaar. Een toename van 10-15% in het aandeel van NWO- en EU-subsidies komt overeen (bij gelijkblijvend NWO- en EU-budget) met een additioneel bedrag van ca. EUR 4-6 mln op jaarbasis. Bijlage I bevat als onderdeel van de nulmeting een overzicht met de huidige omvang van verworven externe onderzoeksmiddelen en een schatting van relatieve aandelen.


15


6 – Onderzoeksinfrastructuur Een geïntegreerde bètafaculteit heeft meer armslag voor investeringen in de hoogwaardige infrastructuur die essentieel is voor modern science-onderzoek. Daarnaast vergroot bundeling van het AFS onderzoek de mogelijkheden voor geoptimaliseerde benutting en toekomstige aanschaf van kostbare onderzoeksinfrastructuur, incl. de inzet en werving van bijbehorende hoogwaardige expertises van het onderzoeksondersteunend personeel. Dergelijke efficiëntiewinsten komen direct ten goede aan het onderzoek. Op de iets langere termijn kan ook het fysiek samenvoegen van bestaande grootschalige onderzoeksfaciliteiten tot meer efficiëntie leiden. Voorbeelden zijn de proefdierverblijven (voorzien op Zuidas) en de kassen en groeikamers (voorzien op Science Park).

7 – Valorisatie Een integrale en samenhangende aanpak en profilering van AFS én Amsterdam als the place to be voor het bedrijfsleven resulteert in toename van de mogelijkheden voor valorisatie. De bundeling van excellentie in kennis en state of the art faciliteiten en instrumentatie binnen AFS vormt hierin een belangrijke pijler. Kritische massa voor spin-off bedrijvigheid zal eerder worden bereikt. Daarnaast kunnen kansen gerichter en effectiever worden benut door uitwisseling van ervaring en leads op het gebied van valorisatie en de bundeling van ondersteuning hierbij, incl. gezamenlijke vormgeving van de samenwerking met het PanAmsterdams TTO-initiatief. De Matrix gebouwen op Science Park zijn uitermate geschikt om verdere ontwikkeling en nieuwe vestiging van ondernemingen te stimuleren en ook op de Zuidas zijn vergelijkbare faciliteiten nadrukkelijk onderdeel van planvorming van de nieuwe Campusontwikkeling. In de nader te ontwikkelen AFS valorisatiestrategie zal in ieder geval aandacht worden gegeven aan de rol van spin-offs, patenten, uitbouw van publiek-private samenwerkingsverbanden en het stimuleren en faciliteren van onderzoekers in valorisatieactiviteiten. AFS ambieert een substantiële (ten minste 20%) toename in middelen uit de derde geldstroom. Op basis van de gemiddelde baten derde geldstroom (excl. EU) in de periode 2010-2012 betekent dit een groei van ca. EUR 5 mln per jaar tot totaal EUR 30 mln per jaar (zie Bijlage I).

Meerwaardepotentie per onderzoeksgebied In aanvulling op de meerwaardepotentie met AFS-breed karakter, is per onderzoeksgebied sprake van specifieke kansen. (Astro)particle Physics & Astronomy Gem. kwaliteitsscore 4,9 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 100% en productiviteit: 80%.

In dit onderzoeksgebied is concrete potentie voor synergie onderkend in de vorm van uitbreiding van het UvA center of excellence GRAPPA, een succesvolle samenwerking van sterrenkundigen met theoretische en experimentele hoge-energiefysici. Het palet wordt gecompleteerd met het VU-onderzoek in de fundamentele natuurkunde, waarvan het experimentele astrodeeltjes-onderzoek al grotendeels in nationaal Nikhef-verband plaatsvindt. Binnen Nikhef wordt AFS veruit de grootste universitaire partner. De peers in kwaliteit voor deze instituten en programma’s zijn instellingen als Oxford/Cambridge, Harvard, Chicago en Kavli ITP Santa Barbara. Het fysiek bijeenbrengen van alle activiteiten op dit gebied op één locatie met de relevante NWOinstituten zal de slagkracht voorbij die van de Europese topinstituten brengen. Hierdoor worden 16


INTERN VU UVA DOCUMENT de kansen om een leidende rol te claimen in Europa aanmerkelijk versterkt, waarmee ook de potentie om absolute wereldtoppers naar Amsterdam te halen vergroot. In de context van AFS zijn daarnaast in de sterrenkunde vernieuwende interdisciplinaire verbindingen ontstaan met huidige VU-disciplines, o.a. aardwetenschappen. De bundeling van de expertises op het gebied van atmosferen en exoplaneten maakt het mogelijk inspirerende vragen over buitenaards leven te adresseren. Earth & Ecology Gem. kwaliteitsscore 4,3 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 46% en productiviteit: 23%.

De complementariteit van het ecologische en aardwetenschappelijke onderzoek van VU en UvA maakt het mogelijk het ‘systeem aarde’ op integrale wijze en uiteenlopende schaalniveaus te bestuderen: van microbiële ecosystemen tot globale verandering, en op tijdschalen van seconden tot eonen. Nationaal bestaat er in geen van de zusterinstellingen een dergelijke combinatie van aardwetenschappelijke en ecologische groepen. Ook internationaal zijn vergelijkbare centra niet gemakkelijk te vinden. In Europa is het topinstituut aan het ETH Zürich vergelijkbaar in focus, met Edinburgh en Cambridge en sommige Max Planck Instituten als spelers van formaat op deelgebieden. Een complementaire invalshoek van de studie van systeem aarde vormt de bestudering van de invloed door én op de mens, waarvoor (expertise van) het huidige IVM binnen AFS in versterkte mate de natuurlijke partner zal zijn. Green Life Sciences Gem. kwaliteitsscore 4,5 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 67% en productiviteit: 33%.

De ontwikkeling van gewassen die duurzaam geteeld kunnen worden en strategieën gericht op het behoud van biodiversiteit vereisen een multidisciplinaire aanpak waarbij onderzoek naar fotosynthese, natuurlijke selectie, eco-genomics, plant-pathogeen interactie, stressfysiologie en de ontwikkelingsbiologie van planten gecombineerd worden. Deze specialismen op het gebied van de Green Life Sciences zullen alle deel gaan uitmaken van AFS. In AFS liggen nieuwe inhoudelijke samenwerkingsrelaties voor de hand, o.a. met groepen die werken aan biofysische aspecten van fotosynthese en directe omzetting door micro-organismen van zonne-energie en CO2 in waardevolle verbindingen zoals ethanol. Uit recente nationale evaluaties blijkt voor dit gebied in gezamenlijkheid de toppositie in Nederland. Internationaal zijn enkele Max Planck Instituten (Keulen, Golm, Jena) peers. De gemeente Amsterdam heeft de Green Life Sciences Hub als “icoon” voor regionale innovatie geïdentificeerd waardoor toegang tot nieuwe financieringsstromen (EFRO, BO-PRES) wordt verkregen. Informatics Gem. kwaliteitsscore 4,2 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 42% en productiviteit: 42%.

Gezien de grotendeels complementaire onderzoeksprogramma’s ontstaat door de integratie van de bètafaculteiten een speler van wereldformaat. Met de vorming van AFS kan de bestaande samenwerking tussen VU en UvA op dit gebied verder worden uitgebouwd en kunnen drie coherente en onderling samenhangende onderzoeksprogramma’s worden neergelegd, die tezamen het domein dekken: Intelligent Systems, Complex Networked Systems en Computer Systems. In elk van deze programma’s worden toptalenten van VU en UvA bijeengebracht. Voortbouwend op het natuurlijke belang van dwarsverbanden vanuit dit onderzoeksgebied, zijn met name de


17

INTERN VU UVA DOCUMENT eerste twee programma’s sterk interdisciplinair van karakter, met een belangrijk aandeel van de sociale en geesteswetenschappen en de economie. Dit onderzoeksgebied heeft binnen AFS de potentie zich op bovengenoemde gebieden te meten met instellingen als UC Berkeley, MIT, Cornell, Southampton, Edinburgh en EPFL, en ook met bedrijven als IBM, Google en Amazon. Mathematics & Logic Gem. kwaliteitsscore 4,6 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 63% en productiviteit: 50%.

Het complementaire karakter van de huidige wiskundegroepen maakt dat zij tezamen door de vorming van AFS als enige in Nederland een overdekkend onderzoeksspectrum krijgen, met grote potentie voor een top-10 positie in Europa. Het Logic & Computation programma van het huidige ILLC is hierop een verdere completering. De bundeling vormt landelijk veruit de grootste wiskunde-aggregatie, met een centrale rol in drie van de vier wiskundeclusters (STAR, NDNS+, GQT). Samenvoeging van de sterke programma’s in Stochastiek, Analyse, Logica alsmede Algebra, Geometrie & Mathematische Fysica vormt ‘laaghangend fruit’ bij de integratie van de bètafaculteiten. Natural Sciences for Human Health Gem. kwaliteitsscore 4,2 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 36% en productiviteit: 45%.

De betrokken groepen binnen het huidige Amsterdam Institute for Molecules, Medicines and Systems (AIMMS), het LaserLab Amsterdam en het Swammerdam Institute for Life Sciences (SILS) brengen elk een meer (farmaco)chemische, biofysische respectievelijk biologische oriëntatie, waardoor zij elkaar in het gezamenlijke AFS-profiel fraai complementeren. De voorgenomen samenwerking van de bètafaculteiten heeft onderzoekers in dit gebied gestimuleerd tot het opstellen van een voorstel voor de vorming van Amsterdam Biomedical Science Campus. Het werkveld strekt zich uit van gen/eiwit tot ziekte waarbij op verschillende terreinen (kanker, neuro, infectieziekten) een natuurlijke brug geslagen wordt naar de medische centra in de regio Amsterdam. Nationaal uniek is de sterke combinatie van biologie, chemie, fysica en informatica, die zich gezamenlijk wil richten op biomedische problemen vanuit een sterk fundamentele en technologische basis. In vergelijking met de sterke Medical Delta (Delft-Leiden-Rotterdam) heeft dit onderzoeksgebied een meer geïntegreerde aanpak, alsmede sterkere biomoleculaire, systeembiologie- en imaging activiteiten. Zowel de schaalvergroting als de unilocatie op de Zuidas die AFS realiseert zal de coherentie van dit onderzoeksgebied verder versterken. Fundamenteel toponderzoek in dit werkveld kent een groot valorisatiepotentieel, getuige ook spin-off bedrijven als IOTA Pharmaceuticals en Griffin Discoveries. Neurosciences Gem. kwaliteitsscore 4,6 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 100% en productiviteit: 100%.

De bundeling van slagkracht en expertise van de neurosciences-groepen binnen AFS op de Zuidas zal internationaal erkend worden en in Amsterdam een stevig fundament leggen onder de gezamenlijke neuro-inspanningen met het Spinoza Center for Neuroimaging, VUmc, AMC en het Netherlands Institute for Neuroscience (KNAW-NIN). De complementariteit van de bestaande groepen maakt dat in AFS-verband een groter terrein binnen de neurowetenschappen (van fysiologie tot computation en van genen tot de bètakant van cognitie) bestudeerd zal worden. Internationaal zal dit onderzoeksgebied zich kunnen meten met gerenommeerde instituten zoals

18


INTERN VU UVA DOCUMENT de Max Planck Instituten in Göttingen en München, het Neuroscience Center Bordeaux, alsmede meerdere instituten in de VS. Binnen de huidige universitaire context bestaan nauwe interfacultaire samenwerkingsverbanden via het interfacultaire UvA-zwaartepunt Brain & Cognition (in Cognitive Science Center of the University of Amsterdam (CSCA)) en het interdisciplinaire VUonderzoeksinstituut Neuroscience Campus Amsterdam (NCA). De NCA spin-off Sylics is de sleutel tot succes geweest in het samenbrengen van grote consortia, zoals binnen EU-KP7 en FES NeuroBSIK, waaraan verschillende private partijen deelnemen. Physics of Soft, Bio and Quantum Systems Gem. kwaliteitsscore 4,7 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 71% en productiviteit: 71%.

Het fysische onderzoek van het LaserLab Amsterdam en het Van der Waals-Zeeman lab is in grote mate complementair. Het interdisciplinaire onderzoek in LaserLab Amsterdam kent sterke banden met groepen actief in het domein Human Life Science, zowel binnen AFS als daarbuiten (VUmc). De quantum- en atoomfysicagroepen van beide universiteiten, gezamenlijk actief als het Quantum Collectief, completeren elkaar thematisch. Onderzoekers in de gebieden Soft en Bio Matter zien grote gezamenlijke kansen: de nauwe koppeling van enerzijds biofysica aan soft matter en anderzijds experiment aan theorie maakt het mogelijk om het collectieve gedrag van complexe biologische systemen op coherente wijze te onderzoeken. Nationaal wordt AFS daarin absoluut uniek en ook internationaal ontberen de leidende soft matter instituten (bijv. UCSB, UPenn) de krachtige link met biofysica. Het cluster vindt bovendien nauwe aansluiting bij AMOLF, waarmee ook op dit gebied bestaande samenwerkingsrelaties in en door de context van AFS nadrukkelijk zullen intensiveren. Science for Society Gem. kwaliteitsscore 4,6 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 50% en productiviteit: 33%.

Het onderzoeksgebied Science for Society levert door expertise op gebied van epidemiologie en transdisciplinair onderzoek een samenbindende functie voor groepen binnen AFS. Complexe maatschappelijke problemen worden geanalyseerd met behulp van transdisciplinaire onderzoeksmethodologie, waarmee nieuwe samenwerkingsverbanden worden gerealiseerd. AFS zal deze mogelijkheden verder vergroten doordat de expertise van verschillende groepen bij elkaar wordt gebracht waardoor transdisciplinair onderzoek makkelijker kan worden vormgegeven. Dit heeft al plaatsgevonden op gebied van Global Health met het Erasmus Mundus doctoral program. Vergelijkbare transdisciplinaire programma’s kunnen binnen AFS in groter verband worden geformuleerd. De verwachting is dat internationale promovendi de komende jaren sterk zullen toenemen in aantal (o.a. door het Erasmus Mundus en India PhD programma). Solar Energy Gem. kwaliteitsscore 4,4 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 40% en productiviteit: 60%.

Gestimuleerd door de onderzoekskansen die de integratie van de bètafaculteiten biedt, brengen natuurkundigen, scheikundigen en biologen van AFS en AMOLF een coherent en sterk interdisciplinair onderzoeksprogramma samen op het gebied van benutting van zonne-energie voor de productie van elektriciteit en brandstoffen. De combinatie van onderzoekers bundelt de gezamenlijke expertise met fotovoltaïca, fotokatalyse en fotosynthese als basis. Juist deze combinatie kan het onderzoeksgebied laten uitgroeien tot een speler op Europees topniveau met als


19

INTERN VU UVA DOCUMENT peers MPI-Mulheim (Germany), Imperial College London, Fraunhofer Institute for Solar Energy Systems, Uppsala University en Stockholm (KTH). Deze disciplinaire breedte, incl. sterke banden met informatiewetenschappen/modellering, zal een belangrijke rol spelen bij werving van substantiële nationale en internationale subsidies. De voorbereidingen voor een NWO Zwaartekracht-voorstel hebben de afgelopen maanden de wetenschappelijke cohesie sterk gekatalyseerd. De directe link met ECN in Petten biedt excellente valorisatiemogelijkheden. Sustainable Chemistry Gem. kwaliteitsscore 4,3 | percentage programma’s met evaluatie ≥4,5 op kwaliteit: 25% en productiviteit: 63%.

De vorming van AFS schept de uitgelezen kans de sterke kern gelegen in het katalyseonderzoek uit te bouwen tot een schragende en samenhangende pijler van het AFS-domein Science for Sustainability, o.a. door intensivering van de samenwerking met de theoretisch chemici van de VU, die in het kader van het Amsterdam Center for Multiscale Modeling (ACMM) al nauw samenwerken met de computationele chemici aan UvA-zijde. Ook het analytisch-chemische onderzoek binnen het Center for Analytical Sciences Amsterdam (CASA) kan belangrijke bijdragen leveren aan het gebied Sustainable Chemistry. Het in AFS samengebrachte onderzoek vormt gezamenlijk nationaal veruit de grootste aggregatie rond dit thema en internationaal een leidende speler (naast Kopenhagen, Berkeley, Arizona State).

AFS: Meerwaarde in Onderwijs Een beschrijving van de meerwaardepotentie van AFS in het onderwijs is niet compleet zonder oog voor de mogelijke consequenties voor het bètaonderwijs in Amsterdam zónder samenvoeging van de drie faculteiten: in dat geval is er een reële kans dat elk van beide universiteiten op afzienbare termijn voor een aantal niet eenvoudige harde keuzes in het bètaonderwijs komt te staan. Met samenvoeging ontstaat een uitgelezen kans op de vlucht naar voren in de vorm van een Amsterdam Faculty of Science die toekomstige bètastudenten de keuze biedt uit een hoogwaardig, volwaardig en coherent aanbod aan science-educatie in Amsterdam. Tegen deze achtergrond legt AFS, evenals in het onderzoek, ook in het onderwijs een samenhangende set hoge ambities neer, onder meer ten aanzien van kwaliteit, excellentie en studierendement. De investeringen vereist om de meerwaardepotentie (zoals in onderstaande beschreven) te realiseren, zullen zich uitstrekken over een meerjarige transitieperiode. Daarbij is de expliciete doelstelling geformuleerd dat de huidige studenten er geen nadeel van mogen ondervinden. In relatie tot ambities, doelen en meerwaardepotentieel zijn gegevens over de huidige prestaties van AFS in het onderwijs als ‘nulmeting’ weergegeven in Bijlage II.

Compleet aanbod bacheloropleidingen De integratie van de drie faculteiten creëert de grootste bètafaculteit van Nederland, die studenten een compleet en gevarieerd aanbod aan bacheloronderwijs kan bieden over de volle breedte van de bètawetenschappen, met naast monodisciplinaire opleidingen een groot aanbod van opleidingen met een interdisciplinaire insteek. Dit complete studielandschap van bètagerelateerde opleidingen zal voor een brede groep van studenten aantrekkelijk zijn.

20



Flexibele bacheloropleidingen De omvang van de geïntegreerde faculteit maakt het mogelijk het bacheloronderwijs op rendabele wijze op te zetten met flexibele opleidingen van uitstekende kwaliteit, waarin plaats is voor zowel verbredende als verdiepende studiepaden. In combinatie met een goed georganiseerd intake-/matching proces (incl. selecterende elementen) en aandacht voor studiebegeleiding zorgen de keuzemogelijkheden ervoor dat elke student op de juiste plaats terecht kan komen: een bij de individuele interesses en capaciteiten passende opleiding. Uitval in het eerste studiejaar zal hierdoor verminderen. De flexibilisering van het onderwijs sluit aan op de adviezen van de commissie Veerman en de prestatieafspraken die beide universiteiten hebben gemaakt met het ministerie OCW. Belangrijk onderdeel hiervan is het studierendement van de bachelorfase. Gemiddeld over de cohorten 2005-2007 bedraagt dit rendement voor AFS (pro forma) ruim 59%. De variatie tussen de (pro forma samengestelde) opleidingen in de AFS-portefeuille groot, zelfs op basis van het driejaars gemiddelde: 43% tot 82%. Over de genoemde cohortperiode is sprake van een duidelijk stijgende trend, met bijna 64% voor het cohort 2007. AFS heeft als doelstelling een rendement van ten minste 70%.

Versterkt researchfundament De integratie van het onderzoek van de bètafaculteiten verbreedt en verdiept het researchfundament onder de opleidingen. Enerzijds gaat het om opleidingen die op dit moment aan beide universiteiten worden gegeven op gebieden waar de onderzoeksspeerpunten een mate van complementariteit kennen, bijv. Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde en Wiskunde. Anderzijds betreft het opleidingen aan één van de instellingen die hun research-fundament versterkt zien door onderzoeksinspanningen aan de andere instelling, bijv. het onderzoeksgebied Science for Society (nu VU) in relatie tot de opleidingen Future Planet Studies en Bèta-gamma (nu UvA) en het van Leeuwenhoek Centre for Advanced Microscopy (nu UvA) in relatie tot de opleiding Medische Natuurwetenschappen (nu VU).

Benutting unieke constellatie van academie, ziekenhuizen en onderzoekcentra Ten behoeve van met name het graduate onderwijs (master en PhD) maakt de integratie van de drie faculteiten het mogelijk duidelijke samenwerkingsverbanden van voldoende kritische massa te ontwikkelen zowel met andere UvA/VU-faculteiten als met de exceptionele concentratie van medische centra, onderzoekscentra en onderzoeksintensieve bedrijven in de Amsterdamse regio; de Neurosciences en Green life Sciences initiatieven vormen hiervan sprekende voorbeelden. Dit unieke onderzoeksaanbod in Amsterdam wil AFS benutten voor de doorontwikkeling van het aanbod aan masteropleidingen met als doelstelling een scope en kwaliteit die zichtbaar en aantrekkelijk is voor topstudenten uit de hele wereld.

Efficiëntie in dienst van kwaliteit Voor alle opleidingen neemt de pool van potentiële docenten toe door de samenvoeging van de faculteiten. In combinatie met de doelstelling van AFS dat de beste docenten (willen) worden ingezet in het onderwijs, draagt dit bij aan verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Voorts kan door de grotere docenten-pool gedifferentieerd worden naar competenties (in relatie tot


21

INTERN VU UVA DOCUMENT bijv. hoorcollege, werkcollege, practicum, etc.) en kan het tekort aan docenten (zoals bij Human Life Sciences) worden aangevuld. Het positieve effect van de grotere pool van potentiële docenten treedt het meest direct op bij de relatief kleine opleidingen die zullen worden samengevoegd tot één opleiding. In de bachelorfase betreft het Biologie, Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde en de opleidingen Informatiewetenschappen, die in aantal zullen afnemen. In de masterfase gaat het om de (gedeeltelijke) samenvoeging van Biological Sciences, Earth Sciences en de opleidingen in het domein Information Sciences. De samenvoegingen leiden tot meer efficiëntie en resulteren in opleidingen met voldoende massa voor het aanbieden van een kwalitatief hoogwaardig onderwijsprogramma en verdere investeringen daarin, bijv. in de vorm van meerdere afstudeerroutes. AFS streeft naar een omvang van de jaarlijkse instroom van minimaal 100 studenten voor een bacheloropleiding en minimaal 20 studenten voor een masteropleiding/-track. Naast inzet van docenten, kan ook op andere vlakken op termijn een slag in efficiëntie van de inzet van mensen en middelen worden gemaakt ten opzichte van de huidige opzet bij drie individuele faculteiten, o.a. bij opleidingsdirectie, opleidings- en examencommissies, onderwijsruimtes en op het vlak van voorlichting en werving. Dit laatste geldt zowel voor de internationale als voor de lokale inspanningen; een aanzienlijk aantal studenten van de beide universiteiten komt uit dezelfde regio en veelal van dezelfde scholen. Een optimaal ingericht landschap van scienceopleidingen in Amsterdam kan op efficiënte en effectieve wijze helder en eenduidig gepositioneerd worden in de nationale en internationale markt, met maximale benutting van het merk ‘Amsterdam’ en, omgekeerd, grote impact op de positie en uitstraling van Amsterdam als bètaen universiteitsstad. In financiële termen zijn de aldus op meerjarige termijn te behalen efficiëntievoordelen relatief bescheiden. Hoe dan ook zullen deze middelen weer worden ingezet om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen. Bij het formuleren van specifieke doelen ligt het voor de hand ook de resultaten van de Nationale Studentenenquête (NSE) te betrekken. In NSE-termen scoort AFS (pro forma) op nagenoeg elk van de 16 gebieden onder het landelijk gemiddelde in het bètagerelateerde onderwijs. De scores suggereren aanleiding voor gerichte verhoging van de tevredenheid over de kwaliteit op de gebieden Inhoud en Docenten, en voorts voor verbetering in relatie tot Voorbereiding op beroepsloopbaan, Informatie vanuit instelling en Betrokkenheid van instelling. In alle gevallen zullen bestaande good practices bij VU en UvA worden benut, en in het bijzonder op gebieden waar de huidige scores aanmerkelijk verschillen tussen beiden, waaronder Studiefaciliteiten, Informatiepunt en Studieroosters. Deze drie zijn tevens voorbeelden van gebieden die extra aandacht zullen krijgen in verband met het feit dat AFS twee locaties kent. Op de korte en middellange termijn zal dan ook sprake zijn van netto investeringen, zowel in nieuwe initiatieven gericht op het realiseren van de ambities van AFS in het onderwijs als in het meerjarige proces van integratie sec. Aandacht voor het goed vormgeven van dit proces, incl. communicatie met alle betrokken, is essentieel. Tijdens de transitieperiode streeft AFS naar behoud van het huidige overall marktaandeel van 30% van het bètagerelateerde bacheloronderwijs in Nederland. Daar waar in deze periode groei wordt nagestreefd, gaat het om gerichte en gedifferentieerde doelstellingen in relatie tot een specifieke opleiding of domein.

22



Kwaliteitsinitiatieven bacheloronderwijs De huidige drie faculteiten hebben de ambitie om met de vorming van AFS het onderwijs een kwaliteitsimpuls te geven. Voor vermindering van studie-uitval in het bacheloronderwijs wordt o.a. sterk ingezet op het aanbieden en organiseren van goede matching via flexibele leerlijnen. Een investering in goede ondersteuning van de studenten en van de opleidingen is hiervoor essentieel. AFS begeleidt zijn docenten, o.a. met didactische trainingen, en neemt de docentinspanningen expliciet mee in de beoordelingssystematiek. Het risico van massaliteit en anonimiteit zal worden geadresseerd door studentenaantallen per opleiding niet ongelimiteerd groot te laten worden en door te werken met jaargroepen (college groups) die gezamenlijk optrekken in het studiejaar. Daarnaast zal AFS onderscheidende afstudeerroutes, majoren en specialisaties aanbieden. Excellente studenten maken top class rooms en vormen uiteindelijk de breeding ground voor de volgende generatie toponderzoekers, van PhD tot hoogleraar. AFS wil dan ook nadrukkelijk investeren in de ontwikkeling van een attractief excellentieprogramma. Excellentie laat zich, zeker in de sciences, alleen meten in een wereldwijd perspectief. Ambitieuze internationale studenten dragen in belangrijke mate bij aan top class rooms. Om het voor deze studenten aantrekkelijker maken om voor AFS en Amsterdam te kiezen, zullen gerichte investeringen worden gedaan.

Excellentie in bacheloronderwijs De omvang van de studentenpopulatie stelt AFS in staat verdergaande stappen te zetten in de differentiatie naar prestaties en niveau van de studenten. AFS zal een uitdagend en wervend excellentieprogramma ontwikkelen met o.a. honourstrajecten en uitbreiding van dubbele bachelorprogramma’s, waarvan Wis-/Natuurkunde een bestaand voorbeeld is. Het streven is om getalenteerde studenten op basis van VWO-cijfers via een intake direct toegang te geven tot deze programma’s; voor honourstrajecten is instroom later in het eerste jaar ook mogelijk. Daarnaast is voorzien in de mogelijkheid om in het 2e jaar van de bachelor te kiezen voor 2 majoren. De ontwikkeling van de honoursprogramma’s zal plaatsvinden in afstemming met de honourscommissies van beide universiteiten. Gedacht wordt aan een ‘Top League’ van de top 10% beste studenten aan wie een speciaal programma wordt aangeboden dat loopt van het tweede semester in jaar 1 van de bachelor via een op research georiënteerde master naar PhD. Studenten in het excellentieprogramma zullen samenwerken en elkaar ontmoeten in hun eigen community. Ze zullen in hun ontwikkeling en ambitie gestimuleerd worden met extra verdiepend onderwijs op hoog niveau en intensieve begeleiding onder toezicht van een college van honoursambassadeurs uit de opleidingen. Uitwisseling met buitenlandse universiteiten behoort eveneens tot de mogelijkheden. De 10% beste studenten moet zich ieder jaar bewijzen om in de ‘Top League’ te blijven. Naar het voorbeeld van de toptalent-beurzen van Scheikunde zal ingezet worden op een gesponsord beurzenstelsel. Deelname aan het excellentieprogramma verleent de student automatische toegang tot de toepasselijke excellente 2-jarige research masters.


23


Excellente 2-jarige op research georiënteerde masters In haar streven naar excellentie in onderwijs, heeft AFS de ambitie dat op termijn alle 2-jarige masteropleidingen het karakter hebben van een research master, met selectieve intake op basis van ingangseisen. Daarmee kiest AFS in het masteronderwijs voor de zeer goede student met de ambitie opgeleid te worden door AFS toponderzoekers in een omgeving met eveneens zeer goede en ambitieuze medestudenten. Samen met uitmuntende docenten, een uitdagend programma en een professionele organisatie, bepaalt dit de kwaliteit van het AFS masteraanbod. Voor welke masteropleidingen KNAW accreditatie eventuele meerwaarde kan hebben, zal nader worden bekeken. In het domein Human Life Sciences zijn er op dit moment drie KNAW geaccrediteerde masters: Global health, Brain and Cognitive Sciences en Neurosciences. AFS heeft de doelstelling om ook in elk van drie andere thematisch domeinen minimaal één selectieve KNAW research master aan te bieden, volledig gericht op een traject richting een PhD-opleiding.

Internationalisering onderwijs Selectieve masterprogramma’s zijn aantrekkelijk voor getalenteerde studenten uit het buitenland, die op hun beurt bijdragen aan class room excellence. Het graduate onderwijs van AFS zal geheel in het Engels worden verzorgd. Nadrukkelijk zal ook de blik naar buiten worden gericht door te anticiperen op nieuwe calls die in Europa worden verwacht in het kader van Erasmus for Lifelong learning. AFS heeft de ambitie het percentage internationale masterstudenten in elk van de vier domeinen te groeien, met als tentatieve streefcijfers 20% in Human Life Science en Fundamentals of Science, 30% in Science for Sustainability en 40% in Information Science. Nader bekeken zal worden in hoeverre het nuttig is onderscheid te maken te maken tussen doelstellingen voor 1- en 2-jarige masterprogramma’s. In het licht van de ambitie een internationaal leidend centrum van onderzoek en onderwijs in de sciences te worden, kan AFS het zich niet permitteren de instroom in het bacheloronderwijs te beperken tot Nederlandstaligen. Ook in de bachelorfase wil AFS derhalve meer hooggetalenteerde buitenlandse studenten aantrekken. AFS zal het aantal Engelstalige bacheloropleidingen significant uitbreiden, op basis van een fasering die rekening houdt met de consequenties van de vervlechting tussen opleidingen en vakken. Als eerste stap wordt gestreefd naar minimaal één Engelstalige bacheloropleiding of specialisatie per domein, voortbouwend om initiatieven die reeds in gang zijn gezet. Per 2013 zal bij de VU een Engelstalige brede informatica-bachelor worden aangeboden. De bachelor Future Planet Studies, die op dit moment vanaf het tweede jaar in het Engels wordt aangeboden, streeft naar een volledig Engelstalig curriculum en de reeds gezamenlijke bachelors wiskunde en natuur- en sterrenkunde overwegen in AFS-verband eveneens een Engelstalige programmering. Ten behoeve van de Engelstalige opleidingen zal gericht worden ingezet op het versterken van de taalvaardigheid van de docenten. De ambitie om meer hooggetalenteerde internationale science-studenten naar Amsterdam te trekken zal worden uitgewerkt in een strategisch internationaliseringsplan op basis van een visie die (internationalisering van) onderwijs koppelt aan gerelateerde aspecten in onderzoek, staf, campus en communicatie. Onontbeerlijk voor een faculteit met een sterk internationaal karakter is een naar internationale standaarden professioneel bureau Internationalisering dat contacten

24


INTERN VU UVA DOCUMENT onderhoudt met buitenlandse universiteiten en studenten en hen op uiteenlopende vlakken ondersteunt, incl. huisvesting, beurzen, etc. Hierin zal worden geïnvesteerd.

Versterkte lerarenopleiding Als grootste bètafaculteit van Nederland ziet AFS het nadrukkelijk als haar maatschappelijke taak en verantwoordelijkheid om een voorbeeldstellende bijdrage te leveren aan het oplossen van het tekort aan vakbekwame eerstegraadsdocenten, zoals aangekaart in het rapport van de commissie Rinnooy Kan. AFS legt de ambitie neer om de huidige (verontrustend lage) aantallen opgeleide leraren te verveelvoudigen. Beoogd is een bètalerarenopleiding die als talentprogramma met een uitdagend curriculum in samenwerking met de beide ILO’s en het Bètapartnersnetwerk ontwikkeld zal worden. Daarbij is voorzien dat een AFS bètastudent tijdens de bachelorfase de minor educatie kan volgen, waardoor hij met het behalen van zijn graad een tweedegraads-lesbevoegdheid heeft indien zijn opleiding staat op de lijst van de ICL en het ministerie. De opleiding tot eerstegraadsdocent in de bètadisciplines kan als onderdeel van de vakmaster behaald worden. Toelating voor de opleiding zal plaatsvinden op basis van een assessment en stages zullen plaatsvinden op de beste bètascholen in de Amsterdamse regio. Mogelijkheden voor toelating van studenten uit aanpalende opleidingen zal eveneens aandacht krijgen. In de opleiding tot eerstegraadsleraar ligt besloten de overtuiging van AFS dat het docentschap een even boeiende als maatschappelijk relevante loopbaanmogelijkheid voor bètawetenschappers is.

Zorgeloze onderwijsadministraties De vorming van de AFS maakt het noodzakelijk de onderwijs-administratieve samenwerking en uitwisseling tussen UvA en VU vergaand te professionaliseren en te automatiseren. Dit zal een einde maken aan de fouten in de studentenadministraties waarover geklaagd wordt bij de opleidingen die VU en UvA reeds nu samen aanbieden in uiteenlopende samenwerkingsverbanden. Deze verbanden kunnen tot op heden slechts beperkt gefaciliteerd worden door de studentenadministraties: wederzijdse inschrijvingen gebeuren voor een groot deel handmatig en er is geen systeem dat voorziet in cijferuitwisseling of gezamenlijke roostering. Uitgangspunt is zoveel mogelijk harmonisatie van processen.

Aanbod bacheloropleidingen AFS Bij de samenstelling van de initiële bacheloronderwijsportefeuille is rekening gehouden met de levensvatbaarheid van elke opleiding in de toekomst en het vermijden van dubbele opleidingen binnen de faculteit (en instellingen). Het samenbrengen van de huidige 27 bacheloropleidingen van de drie faculteiten resulteert in een reductie met ruim een derde in aantal opleidingen, terwijl sprake is van toegenomen mogelijkheden studenten op maat op te leiden tot volwaardige academici. In ca. tweederde van de opleidingen is sprake van een intensieve samenwerking met andere UvA/VU faculteiten. De portefeuille omvat meerdere verbredende initiatieven, o.a. in Biomedische wetenschappen, Information Science en Interdisciplinary Science (IDS). Hoewel niet direct en 1-op-1 gekoppeld, zijn er vanzelfsprekend herkenbare links tussen de bachelorportefeuille en de vier AFS onderzoeksdomeinen. Zo kent een breed spectrum aan opleidingen een relatie met Human Life Science, variërend van opleidingen die vragen vanuit de


25

INTERN VU UVA DOCUMENT fysica en chemie benaderen tot opleidingen met een epidemiologische invalshoek. Variëteit is eveneens zichtbaar in opleidingen die verband houden met Science for Sustainability en studenten toerusten om de grote vraagstukken ten aanzien onze planeet te onderzoeken en beantwoorden: van meer monodisciplinaire opleidingen Aardwetenschappen en Biologische Wetenschappen tot sterk interdisciplinaire opleidingen Beta-gamma en SBI. De interesse van studenten in interdisciplinaire opleiding is groot, en AFS wil zich met haar aanbod op dit vlak sterk profileren. De gemeenschappelijke visie op interdisciplinariteit is om met behulp van integratie van disciplines te werken aan complexe problemen; waarbij de mate van interdisciplinariteit kan verschillen: van kruisverbanden binnen een domein, via domeinoverstijgend binnen AFS tot faculteitsoverstijgend. Naast Bèta-gamma in het hart van de interdisciplinaire opleidingen, zijn er de verbredende opleidingen die specifiek binding hebben met één (soms twee) van de vier thematische domeinen. Vanuit de interdisciplinaire opleiding kan de student majoren kiezen in de verschillende disciplinaire opleidingen en bij andere faculteiten. Een interdisciplinaire bachelor biedt verschillende verdiepende en verbredende vervolgmogelijkheden in de masterfase. Verdiepende vervolgmogelijkheden worden geboden door monodisciplinaire masters, het aanbod van verbredende masteropleidingen zal nader worden bekeken om passende studiepaden voor alle studenten mogelijk te maken. Het initiële AFS-aanbod aan bacheloropleidingen, zoals op dit moment voorzien, is weergegeven in figuur 2, met details in Bijlage III.

Human Life Science

FMG


Psychobiologie Biomedische wet.

FPP

Biologische Wetenschappen

Gezondheidswet.

Aardwetenschappen

Farmaceutische Wet./ Medische Natuurwet.

FEWEB, FSW

Science, Business & Innovation Future Planet Studies / Aarde & Economie

Gezondheid & Leven

FMG, FEB

FMG, FGw, FEB

Bèta-Gamma

FEB

IDS / Bèta-bèta

FPP FEB

vernieuwde Informaticaopleidingen

FEWEB

Business Analytics

Scheikunde Natuur- & Sterrenkunde Wiskunde

Information Science


Figuur 2 | Initiële AFS onderwijsportefeuille van bacheloropleidingen. Cursieve opleidingen zijn werktitels.

26



FPP FGW FMG FEWEB FEB

Graduate School

Graduate School

Human Life Science


10 MSc programs

3 MSc programs

Graduate School

Graduate School

Information Science


7 MSc programs

9 MSc programs

FEWEB FdR FEB FdR

FEWEB FSW

FGw

Figuur 3 | Initiële AFS onderwijsportefeuille van masteropleidingen en graduate schools. Aantallen o.b.v. voorlopige indeling van Programs naar Schools.

Aanbod masteropleidingen AFS Bij de samenstelling van de initiële masteronderwijsportefeuille is rekening gehouden met de levensvatbaarheid van elke opleiding in de toekomst en het vermijden van dubbele opleidingen binnen de faculteit (en instellingen). Het masteronderwijs is nadrukkelijk gekoppeld aan toonaangevend onderzoek van internationale topkwaliteit te midden van tal van wetenschappelijke partnerinstituten, instellingen en organisaties in Amsterdam. Naast ca. 24 2-jarige masteropleidingen kent de AFS een vijftal 1-jarige masteropleidingen, waarvan enkele liggen op het grensvlak van de bèta- en gammawetenschappen. Het initiële AFS-aanbod aan masteropleidingen, zoals op dit moment voorzien, is weergegeven in figuur 3, met details Bijlage IV.

Sturing en Besturing in AFS Bij inrichting van de organisatie van AFS worden een aantal richtinggevende uitgangspunten gehanteerd, met als vertrekpunt dat AFS een internationale kennisorganisatie is die ruimte biedt voor excellentie en innovatie. Binnen AFS is iedereen onderdeel van de academische gemeenschap en wordt respectvol en integer met elkaar omgegaan. AFS onderscheidt twee kernactiviteiten: onderwijs en onderzoek.


27

INTERN VU UVA DOCUMENT Onderwijs en onderzoek zijn aan elkaar gelijkwaardige (primaire) processen. AFS kent geen onderzoek zonder onderwijs en geen onderwijs zonder onderzoek. Principal Investigators en Principal Educators ervaren ruimte voor excellentie en innovatie. Ondersteunende processen staan ten dienste van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek en de daarvoor vereiste organisatie. AFS kent een doelgerichte overlegstructuur met voor strategische beslissingen een helder kristallisatiepunt waarin bestuur, onderwijs, onderzoek en ondersteunende processen samenkomen. Besluitvorming vindt geïnformeerd en op basis van feiten plaats. Genomen besluiten worden gerespecteerd en mede daaruit voortvloeiende afspraken nagekomen. Bij de opbouw van AFS geldt dat de identiteit van de afzonderlijke AFS-onderdelen bijdraagt aan de identiteit van AFS als geheel, met respect voor de identiteit van externe partners. De inrichting van de onderzoeksorganisatie faciliteert en stimuleert excellent en internationaal georiënteerd onderzoek van mono, inter- of transdisciplinair karakter – en daartoe: interne en externe samenwerking; het scouten, aantrekken en begeleiden van talent; en integere en kwalitatief hoogwaardige wetenschapsbeoefening. De inrichting van de onderwijsorganisatie neemt de accreditatiekaders tot uitgangspunt voor kwaliteit en faciliteert en stimuleert flexibele leerwegen in de bachelorfase; research based onderwijs in de masterfase; excellentie en internationale oriëntatie; ‘learning communities’ c.q. cohortsturing – in zowel mono- als inter- en transdisciplinair onderwijs. Daarbij wordt AFS zo ingericht en georganiseerd dat iedere student zich kan identificeren met een programma en studeert binnen een herkenbare groep van medestudenten, en dat zoveel als mogelijk vermeden wordt dat studenten op een dag moeten reizen tussen de locaties Zuidas en Science Park. AFS streeft naar een hoge kwaliteit van mensen, processen en faciliteiten en stuurt op eigenaarschap van overeengekomen resultaten. Er geldt dat resultaten behaald moeten kunnen worden en verantwoordelijken toegerust met de daarvoor noodzakelijke mensen en middelen. De organisatie reflecteert systematisch op het eigen functioneren en is gericht op permanente verbetering op basis van in Kritieke Prestatie Indicatoren (KPI’s) vastgelegde output. Ondersteunende processen zijn efficiënt georganiseerd, waarbij wordt gewerkt op basis van vooraf overeengekomen en kenbare normen met betrekking tot omvang en kwaliteit. De inrichting van de Planning & Control is systematisch en kenbaar, in lijn met wettelijke kaders en richtlijnen en gebaseerd op indicatoren die voortvloeien uit onderwijs en onderzoek. AFS kent geen dubbele regelsystemen. Aansturing binnen AFS is doelgericht, coherent en transparant, met naast academisch leiderschap als uitgangspunt, onderwijskundig leiderschap en professionaliteit. Er wordt geen grotere organisatorische gelaagdheid doorgevoerd dan strikt genomen vereist is, onder de vanzelfsprekende voorwaarde dat de organisatie beheersbaar moet blijven.

Organisatie Wetenschappelijk Personeel AFS Wetenschappelijk personeel binnen AFS is geplaatst in één van in totaal acht departments en verricht van daaruit onderwijs- en onderzoekstaken. Zeven departments kennen een disciplinai-

28



Human Life Science


Interdiscipl. Units Earth & Ecology

Institutes / Research Priorities


Neuro Sciences Molecular Life Sciences Chemistry & Chem Bio. Physics & Astronomy Institutes / Research Priorities

Mathematics & Logic


Informatics

Information Science

Zuidas

Science Park


Figuur 4 | AFS indeling in departments.

re oriëntatie, één vormt een cluster van diverse interdisciplinaire eenheden. De indeling is als volgt (incl. indicatieve omvang, totaal ca. 1580 fte WP):        

Interdisciplinary Units (ca. 190 fte WP) Earth & Ecology (ca. 210 fte WP) Neuro Sciences (ca. 130 fte WP) Molecular Life Sciences (ca. 150 fte WP) Chemistry & Chemical Biology (ca. 220 fte WP) Physics & Astronomy (ca. 300 fte WP) Mathematics & Logic (ca. 130 fte WP) Informatics (ca. 250 fte WP)

De departments vormen de centrale krachtige en duurzame ruggengraat van de AFS-organisatie. Ze worden geleid door een directeur, met integrale verantwoordelijkheid voor middelen (incl. financiële) en personeel/HRM binnen zijn organisatorische eenheid. Benoemingen, bevorderingen, jaargesprekken, beëindigingen vinden plaats langs de hiërarchische lijn binnen het department. Daarbij vallen hoogleraren onder de directeur van het department en zijn hoogleraren verantwoordelijk voor de uitvoering van het personeelsbeleid binnen de eigen leerstoel-/onderzoeksgroep. Departments kunnen worden onderverdeeld in secties, waarbij de diepgang van sectionering kan variëren van licht naar relatief zwaar, waarbij o.a. sprake is van een eigen deelbegroting.


29

INTERN VU UVA DOCUMENT Naar de aard van de clustering ligt bij de Interdisciplinary units een relatieve zware vorm voor de hand, met de rol van directeur nader in te vullen. De directeur van een department rapporteert aan de decaan c.q. de bestuurlijke top van AFS. Van essentieel belang is dat de decaan van AFS beschikt over zeer ruime mogelijkheden om taken te delegeren en bevoegdheden te mandateren. In het licht van de niet-reguliere omvang en reikwijdte van AFS en de bestuurlijke rollen van de decaan bij twee instellingen, volstaat een standaard aanpak in dezen niet.

Organisatie van Onderzoek in AFS Het onderzoek in AFS kent en is gebaseerd op vier richtinggevende en bindende inhoudelijkthematische domeinen:    

Human Life Science Science for Sustainability Fundamentals of Science Information Science

Teneinde de profilering van AFS op deze thematische domeinen krachtig in te vullen, wordt het AFS-onderzoek per domein zo veel mogelijk geconcentreerd op één locatie: op de Zuidas het onderzoek in relatie tot Human Life Science en Information Science; op het Science Park het onderzoek in relatie tot Fundamentals of Science en Science for Sustainability. Daarbij wordt onderkend dat er in dit opzicht bij elke indeling sprake zal zijn van enige kruisverbanden en overspraak (met overigens potentieel ook vruchtbare consequenties voor het onderzoek). De clustering per locatie op basis van de domeinen houdt in dat voor drie departments een deel van het personeel op de Zuidas gehuisvest zal zijn en een ander deel op Science Park: Molecular Life Sciences, Chemistry & Chemical Biology en Physics & Astronomy. Op beide locaties zullen pied-à-terre voorzieningen worden uitgewerkt voor personeel dat zijn ‘basis’ heeft op de andere locatie. Meer algemeen geldt dat de behoefte aan een passende support-infrastructuur op elk van beide locaties een punt van aandacht is, incl. de vereiste investeringen hiervoor. Kenmerkend voor de bètadisciplines is de sterke onderzoekoriëntatie. Voor bijna al het wetenschappelijk personeel geldt dat met onderzoek het grootste deel van de aanstelling gemoeid is. Ook iemands standing en status wordt in hoge mate aan zijn of haar onderzoekskwaliteit ontleend. Hierdoor ontstaat voor het WP een sterke en natuurlijke verbondenheid tussen de personele organisatie en de onderzoektaak(-organisatie). Het department, als kern van de onderzoeksdiscipline, biedt dan ook een zodanig natuurlijke thuisbasis voor de disciplinaire onderzoekstaak, dat aan een duurzaam onderzoeksinstituut op dit gebied weinig zelfstandige betekenis toekomt. Gekozen is om die reden de disciplinaire onderzoekstaakorganisatie en de personele organisatie te laten samenvallen in het department. De directeur heeft de taak het onderzoek binnen het department krachtig te maken en tegelijk bij te dragen aan het thematische en/of interdisciplinaire onderzoek van instituten en zwaartepunten waar een per department variërend deel van het WP aan deelneemt en die veelal ook samenwerkingsrelaties kennen buiten AFS. 30



Thematisch en interdisciplinair onderzoek Thematisch en interdisciplinair onderzoek van AFS kan op verschillende manieren en met verschillende ‘zwaarte’ worden opgetuigd en georganiseerd binnen de organisatiekaders en besturingsfilosofie van AFS. Speerpunten in dergelijk onderzoek worden aangeduid als AFS (onderzoeks-)zwaartepunt (Engels: research priority). AFS zwaartepunten zullen zich veelal uitstrekken over de grenzen van departments, dan wel eventuele secties binnen departments. In een groot deel van de zwaartepunten zal tevens nauw worden samengewerkt met partners buiten AFS, waaronder andere faculteiten binnen VU en UvA, de medische centra AMC en VUmc, en instituten van NWO en KNAW. Vorm en intensiteit van de samenwerkingsrelaties kunnen verschillen; wanneer de samenwerking binnen de grenzen van de VU/UvA valt, dan zal het onderzoek in veel gevallen als één (interdisciplinair) ‘zwaartepunt’ (dan wel een andere binnen de instellingen gebruikelijke term/vorm) zijn georganiseerd. Bij de te maken keuzes voor de organisatie van AFS zwaartepunten staan centraal de mogelijkheden voor sterke wetenschappelijk-inhoudelijke sturing, stevige zichtbaarheid, ruimte voor externe profilering en samenwerking binnen en buiten AFS, en operationele slagkracht. In het licht van de thematische profilering van de twee AFS onderzoekslocaties, zullen AFS zwaartepunten (incl. de zware variant van ‘instituut’; zie onder) doorgaans een herkenbare basislocatie hebben op hetzij Zuidas, hetzij Science Park. In algemene termen geldt voor een AFS zwaartepunt dat het één of meer trekkers kent of een wetenschappelijk directeur. De trekker(s) c.q. zwaartepuntdirecteur wordt bijgestaan door de leidinggevenden van de personele organisaties waar het zwaartepunt uit put, in de rol van adviseur. Binnen AFS zijn dit de directeuren van de participerende departments. Waar dit als effectief en efficiënt wordt beschouwd, kan dit collectief worden georganiseerd in de vorm van een adviesraad (advisory council). De adviseur(s) c.q. de adviesraad adviseert de zwaartepunttrekkers/-directeur en de decaan bij strategische en organisatorische beslissingen en biedt hun extra denkkracht ten behoeve van het zwaartepunt. Evenzo rust op een department directeur de plicht bij dergelijke beslissingen de trekkers/wetenschappelijk directeuren te raadplegen van de zwaartepunten waar het department capaciteit aan levert. Deze afspraken reflecteren het uitgangspunt van constructieve interactie op basis van gedeelde belangen tussen decaan, zwaartepuntleiding en department directeur. De zwaartepuntleiding geeft sturing aan het thematisch en/of interdisciplinair onderzoek op basis van meerjarige afspraken over ambitie, doelen, resultaten en inzet van personeel en middelen vanuit de departments; deze afspraken worden vastgesteld door de decaan, dan wel de Board in geval van externe partners. Vast WP en OBP dat op basis van de afspraken meerjarig gecommitteerd wordt aan het zwaartepunt blijft conform de algemene AFS kaders hiërarchisch gepositioneerd binnen het department. Beslissingen over inzet van (tijdelijk) personeel op middelen van een zwaartepunt zijn aan de directeur ervan; het personeel wordt vervolgens ondergebracht bij een department. De zwaartepuntleiding is functioneel leidinggevende van het aan het zwaartepunt gecommitteerde personeel, en heeft als zodanig een formele rol bij rechtspositionele beslissingen met betrekking tot deze medewerkers (aanstelling, jaargesprek, beoordeling, bevordering, etc.).


31


Human Life Science

AIGHD EMGO+

Neurocampus / CSCA Spinoza

Global Ecology & Change

Interdiscipl. Units Earth & Ecology Neuro Sciences

Human Life Sciences

Green Life Sciences Sustainable Chemistry

Molecular Life Sciences

Solardam

Chemistry & Chem Bio.

NISB

Soft Matter

Physics & Astronomy

Network Institute

GRAPPA

Mathematics & Logic

Complexity

QM&QI

Informatics

Information Science


ILLC

Zuidas

Science Park


Figuur 5 | AFS indeling in departments. De weergegeven thematische en/of interdisciplinaire onderzoeksgebieden en samenwerkingsverbanden (bestaand of idee voor de toekomst) zijn voorbeelden ter illustratie.

Middelen kunnen zwaartepuntspecifiek wordt toegekend; deze zijn dan geoormerkt voor het zwaartepunt en kunnen worden ingezet voor de uitvoering van het meerjarenplan. De (administratie van de) financiële stroom loopt via de departments, waar alle onderzoeksbudgetten (administratief) zijn ondergebracht. In geval het zwaartepunt een samenwerking is van externe partners en AFS, is voorzien dat het zwaartepunt een Board heeft bestaande uit bestuurders van de partners buiten AFS die participeren in het zwaartepunt en de decaan van AFS. De wetenschappelijk directeur van een dergelijk zwaartepunt kan afkomstig zijn van AFS of van één van de externe partners. Op wetenschappelijk-inhoudelijk vlak rapporteert binnen AFS de zwaartepuntleiding aan het overleg van department directeuren. Bij ontwikkelingen buiten de kaders voorzien in de meerjarenafspraken die het zwaartepunt raken (positief of negatief), neemt de zwaartepuntleiding het initiatief tot een voorstel hoe om te gaan met de situatie en betrekt daarbij de adviseurs c.q. adviesraad; de decaan (dan wel de Board in geval van externe partners) beslist. Bij de transitie naar AFS zal gericht aandacht worden gegeven aan de organisatie en governance van bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden met partners buiten AFS. Waar nuttig en nodig zullen specifieke afspraken worden gemaakt, bijv. in de vorm van memoranda of understanding of preferred partnerships. Met bovenstaande kaders wil AFS dan ook nadrukkelijk inzetten op krachtige voorzetting van succesvolle bestaande thematische onderzoeksrelaties, zoals de UvA zwaartepunten en de VU iOZI’s. 32



Instituten Als vergaande invulling van bovenstaande uitgangspunten geldig voor alle onderzoekszwaartepunten, kan de decaan op basis van een helder afwegingskader en transparante besluitvorming afspraken maken die verder gaan dan ‘regulier’. In bijzondere gevallen kan de decaan voor de meest prestigieuze speerpunten in de onderzoeksportefeuille besluiten dat deze geëtaleerd en gestimuleerd worden in de vorm van een instituut: een extra ‘zware’ vorm van organisatie van thematisch of interdisciplinair onderzoek. Elk instituut heeft een wetenschappelijk directeur en een Board bestaande uit de decaan van AFS en (eventuele) bestuurders van partners buiten AFS die participeren in het instituut. In geval de instituutsdirecteur afkomstig is van AFS rapporteert deze direct aan de decaan. De decaan is personeelsverantwoordelijk leidinggevende en heeft periodiek bilateraal overleg met de instituutsdirecteur. In overlegstructuren binnen AFS is de inbreng van een instituutsdirecteur over onderzoekswetenschappelijke strategie gelijkwaardig aan die van een department directeur. In samenhang hiermee fungeert de instituutsdirecteur als adviseur voor de decaan in relatie tot strategische en organisatorische beslissingen aangaande departments waaraan het instituut verbonden is en die het instituut aangaan. Gezien de ‘zware’ vorm van organisatie ligt in geval van een instituut voor de hand dat de periode waarover afspraken zich uitstrekken lang is. Te denken valt aan zes jaar als duur van een convenant, op te stellen nadat visie en ambitie van het voorgestelde instituut zijn vastgesteld door de Board. Het convenant bevat concrete afspraken over inzet van (vast) personeel en geoormerkte budgetten. Gedurende de zes jaar krijgt het instituut de ruimte om zich met kracht (verder) te vormen, te profileren en samenwerkingsrelaties aan te gaan, juist ook met externe partners. Na drie jaar vindt een interne evaluatie plaats, incl. mogelijk interne bijsturing. Na de periode van zes jaar vindt een externe evaluatie plaats. Bij succes volgt verlenging voor wederom zes jaar.

Onderzoekssturing De bundeling van thematisch onderzoek in AFS zwaartepunten en instituten creëert focus en massa in het onderzoek en vormt daarmee een belangrijk element in de strategie van AFS om de onderzoeksambities te realiseren. Zwaartepunten (incl. de zware instituut-vorm) spelen een cruciale rol in de externe profilering van het onderzoek en vergroten daarmee de aantrekkelijkheid voor samenwerkingspartners en financiers van onderzoek en toptalent. Inhoudelijk creëren ze stimulerende omgevingen waarin talentvolle onderzoekers op een thema bij elkaar worden gebracht zodat uitwisseling van expertises plaatsvindt en kwaliteit en interdisciplinariteit van het onderzoek worden bevorderd. Al het AFS onderzoek zal worden getoetst op kwaliteit en wervend vermogen. De onderzoekvisitatiecyclus met elke drie jaar alternerend een interne dan wel externe evaluatie, biedt hiervoor een logisch moment. Excellente scores geven aanleiding voor consolideren en zo mogelijk verder uitbouwen van de onderzoekspositie. Bij een onvoldoende score op één van de onderdelen zal een verbeterplan worden opgesteld. Wanneer dit niet tot de gewenste resultaten leidt, kan dit aanleiding zijn voor actieve afbouw van het onderzoek.


33

INTERN VU UVA DOCUMENT Het waarderen en belonen van prestaties vormt eveneens een belangrijk element in de AFS onderzoeksstrategie. In het personeelsbeleid van wetenschappelijk personeel betekent dit o.a. duidelijke prestatieafspraken in jaargesprekken, gekoppeld aan het loopbaanperspectief. Het te ontwikkelingen AFS interne financiële verdeelmodel zal o.a. als uitgangspunt hebben dat succesvolle groepen worden beloond. Prestaties, o.a. in relatie tot de werving van externe onderzoeksmiddelen, aantal dissertaties en de omvang van de onderwijstaken, zullen een rol spelen bij de verdeling van eerste-geldstroominkomsten. Nader bekeken zal worden of c.q. hoe het belonen van prestaties doorwerking krijgt ‘tot op de werkvloer’ binnen AFS departments, met inachtneming van een minimale omvang van budget-eenheden om onbeheersbaar grote jaarlijkse fluctuaties te voorkomen. AFS-breed kunnen middelen worden gereserveerd die o.a. kunnen worden ingezet om desgewenst een impuls te geven aan veelbelovende onderzoekslijnen die zich nog niet hebben kunnen bewijzen in termen van wervend vermogen en dissertaties. AFS wil borgen dat de opbouw van het wetenschappelijk-personeelsbestand in omvang en kwaliteit in elke functiecategorie de mogelijkheid biedt om te kunnen selecteren voor het daaropvolgende hogere functieniveau, zowel op korte als op lange termijn (zie in dit kader ook Bijlage V). Naast inzet op ‘eigen kweek’ zal actief gescout worden naar toptalent uit binnen- en buitenland om een vruchtbare balans tussen interne doorstroom en instroom van buiten AFS te waarborgen. Daarbij beschouwt AFS aantallen en (academische) ‘herkomst’ van externe kandidaten voor AFS-posities als (deel-)maatstaf voor haar succes. Ditzelfde overigens voor de ‘bestemming’ van AFS-medewerkers die als regretted loss de organisatie verlaten. In samenhang met instellingsbrede initiatieven zal een AFS talentbeleid worden ontwikkeld om talentvolle onderzoekers effectief te werven, ondersteunen en stimuleren. Internationale scouting, diversiteit van wetenschappelijk personeel en de talent-pijplijn op elk van de vier AFS domeinen zal hier onderdeel van uitmaken. Op basis van een grofmazige aanpak biedt de verwachte uitstroom als gevolg van emeritaat/pensionering voldoende ruimte voor eventueel gewenste sturing, bijv. ten behoeve van aanscherping van accenten in het AFS onderzoeksprofiel of vergroting van de diversiteit van het personeelsbestand. In de komende 3, 5 resp. 8 jaar zal ca. 20%, 28% resp. 38% van de hoogleraren-capaciteit met emeritaat gaan (zie Bijlage V). Voor pensionering van universitair hoofddocenten liggen deze cijfers op 8%, 12% resp. 26%.

Organisatie van Onderwijs in AFS Inhoud en organisatie van het onderwijs in AFS zijn gebaseerd op de volgende visie: 1. AFS onderwijs is kwalitatief hoogwaardig en research-based onderwijs. 2. AFS verwelkomt alle (internationale) studenten die aan de eisen van toelating voldoen en die van hun studie een succes willen maken. 3. AFS leidt op tot succesvolle academici en wetenschappers met een kritische en onafhankelijke attitude die kunnen optreden als volwaardige partners bij kennisontwikkeling op een breed scala van gebieden. 4. AFS onderwijs gaat uit van de hoofdvragen en kernbegrippen van de vakgebieden. Dit onderwijs wordt gecompleteerd door een gedegen vaardigheden- en oriëntatie programma.

34


INTERN VU UVA DOCUMENT 5. AFS onderwijs biedt flexibele studiepaden waardoor elke student de mogelijkheid heeft de eigen talenten en ambities te ontplooien. 6. AFS beschikt over bevlogen en uitstekende onderzoekers/docenten die didactisch geschoold zijn en gedreven zijn hun kennis en vaardigheden aan studenten over te dragen en ondersteund worden door een professionele onderwijsorganisatie. 7. AFS is een innovatieve, lerende organisatie, gericht op het permanent verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. 8. AFS onderhoudt op systematische wijze structurele relaties met alumni, bedrijven en instellingen en andere maatschappelijke stakeholders ten behoeve van een goede aansluiting van het onderwijs op ontwikkelingen in de samenleving in internationaal perspectief en een uitstekende voorbereiding van studenten op hun toekomstige loopbaan. Deze acht punten vormen een condensatie van de in december 2012 geformuleerde ‘werkvisie’ voor het AFS-onderwijs (zie Bijlage VI), die sindsdien werkenderwijs wordt opgewerkt, gevalideerd en extern getoetst om niet alleen bij de start van AFS, maar ook daarna een solide basis te hebben voor verdere innovaties en investeringen in het onderwijs, incl. doorontwikkeling en nader in balans brengen van de initiële onderwijsportefeuille, waarbij ook een rol is voorzien voor internationale benchmarks en marktonderzoek. In relatie tot de inrichting en vormgeving van de onderwijsorganisatie zijn voorts als uitgangspunten gebruikt dat de opleiding conform de wet centraal staat en dat bachelor- en masterop-

Portefeuillehouder onderwijs

Onderwijsdirectie

Opleidingsdirecteuren

Opleidingsdirecteuren

Opleidingsdirecteuren Opleidingscommissies

Opleidingscoördinatoren



Onderwijsadministratie Kwaliteits(project) medewerkers

Docententeams Examencommissies

Onderwijsmedewerkers



Studieadviseurs

Studieadviseurs

Studieadviseurs

Voorlichting Internationalisatie

Figuur 6 | Overzicht onderwijsorganisatie AFS.


35

INTERN VU UVA DOCUMENT leidingen gescheiden zijn, in resp. Bachelor College(s) en Graduate School(s). De onderwijsorganisatie wordt ingericht als taakorganisatie die regie voert over de uitvoering van haar taak en daartoe wetenschappelijk personeel betrekt uit de departments (de personele organisatie). De departmentdirecteuren dragen zorg voor inzetbaarheid en uitstekende onderwijsvaardigheden van het personeel. Het onderwijs wordt apart gefinancierd en begroot, met financiële verantwoordelijkheid bij College/School. Verrekening met de departments vindt plaats op grond van geleverde onderwijsprestaties van de ingezette docenten, op nader uit te werken basis (ECTS, uren, etc.). In figuur 6 zijn, in generieke zin, de verschillende onderdelen van de AFS onderwijsorganisatie weergegeven. De term ‘Portefeuillehouder’ verwijst naar de decaan dan wel het lid van de bestuurlijke top van AFS die ‘Onderwijs’ in zijn/haar portefeuille heeft. De ‘Onderwijsdirectie’ omvat de directeur(en) van de College(s) en School(s). Voor elke opleiding vervult een wetenschapper de centrale (part time) rol van opleidingsdirecteur. Bij de verdere inrichting van AFS zal bijzondere aandacht worden gegeven aan de organisatie van innovatie en vernieuwing in het onderwijs, zowel als onderdeel van het transitieproces, als op voortdurende basis. In elk geval is van belang dat bottom-up creativiteit en ideeën van o.a. docenten, opleidingsdirecteuren én studenten volop de ruimte kunnen krijgen, met passende steun op de verschillende niveaus (College/School en decaan/portefeuillehouder). Ten behoeve van succesvolle implementatie van goede ideeën, zal worden voorzien in voldoende projectmanagementvaardigheden binnen AFS. Deze zouden georganiseerd kunnen worden als een compacte kerngroep die aan steeds wisselende projecten op het brede vlak van onderwijs bijdraagt.

Organisatie bacheloronderwijs Het bacheloronderwijs wordt georganiseerd in één AFS-breed College. Het belang van uniformiteit in onderwijsbeleid en in wijze van uitvoering vormt hierbij een dragende overweging, mede gelet op het feit dat het AFS onderwijs op twee campussen zal plaatsvinden. Gezien de omvang van het College ligt een éénhoofdige directie niet voor hand, althans niet zonder daarmee een aparte extra hiërarchische laag te introduceren. Om deze reden wordt gedacht in de richting van een driehoofdig directieteam. Alle AFS opleidingen worden over de directieleden verdeeld, zodat er bezien vanuit elke opleiding eenhoofdige aansturing plaatsvindt. Hoewel bij de verdeling een vorm van groepering naar inhoud voor de hand ligt, zal worden gewaakt voor een de facto splitsing naar locatie. Ten behoeve van samenhang en consistentie binnen het College lijkt het voorts aantrekkelijk dat elk lid van het directieteam verantwoordelijk is voor enkele College-brede portefeuilles, waarbij te denken valt aan onderwijsfaciliteiten, onderwijsadministratie, voorlichting, internationalisering, excellentie, etc.

Organisatie graduate onderwijs Het graduate onderwijs, waartoe ook het PhD onderwijs wordt gerekend, is sterk gekoppeld aan het onderzoek van AFS en de externe profilering daarvan. Deze koppeling werkt door in de organisatie: het graduate onderwijs wordt georganiseerd in vier thematisch georiënteerde en extern duidelijk geprofileerde graduate schools overeenkomend met de vier richtinggevende AFS domeinen Human Life Science, Science for Sustainability, Fundamentals of Science en Information

36


INTERN VU UVA DOCUMENT Science. Elk van de schools wordt geleid door een onderwijsdirecteur, een rol die op parttime basis wordt ingevuld door een wetenschapper (hoogleraar). In relatie tot de onderwijsondersteunende processen voor de schools zal het uitgangpunt ‘samen, tenzij’ worden gehanteerd, met onderscheid naar algemene processen op het niveau van AFS als geheel, (harmonisatie van) processen voor een groep samenhangende opleidingen, en processen op opleidingsniveau.

Locatie van opleidingen Een bèta-student die kiest voor Amsterdam, studeert bij AFS. Dit betekent dat zij of hij gedurende haar of zijn studie te maken kan krijgen met beide locaties waar AFS actief is: Zuidas en Science Park. In de visie van AFS heeft elk van beide locaties een heldere inhoudelijke signatuur, gekoppeld aan de vier thematische domeinen. AFS kiest voor het uitgangspunt dat ook in het onderwijs locatiekeuzes geleid worden door deze koppeling met de thematische domeinen, en voorts dat eenduidige keuzes deze koppeling verder bekrachtigen en aldus bijdragen aan de uitstraling en heldere positionering van AFS. Concreet betekent dit dat in beginsel elke opleiding een basislocatie zal kennen, afgeleid van de koppeling tussen studie-inhoud en de domeinen. Een eenduidige basislocatie biedt ook duidelijkheid aan (potentiële) studenten en geeft houvast aan studieverenigingen en hun activiteiten. Studenten zullen in beginsel onderwijs volgen op de basislocatie horend bij hun opleiding, wat overigens niet wegneemt dat op inhoudelijk gronden (onderdelen van) vakken bewust op de ‘andere’ locatie kunnen worden geprogrammeerd. Voor alle opleidingen wordt AFS-breed bepaald welke AFS-docent het meest geschikt is het gevraagde onderwijs te verzorgen. De (werk-)locatie van de docent speelt daarbij geen rol, anders gezegd: dat een opleiding een basislocatie kent, mag en zal geen betekenis hebben voor de ‘toegang tot onderwijs’ vanuit het perspectief van (potentiële) docenten. Dit geldt evenzeer voor docenten van buiten AFS, en in het bijzonder voor docenten van andere faculteiten van UvA/VU. Het eventuele ‘verhuizen’ van bestaande opleidingen mag en zal in geen enkel opzicht een beletsel vormen voor voortzetting van de huidige samenwerkingen met collega-faculteiten, incl. inzet van docenten daarvan. Zo nodig zal AFS (extra) investeringen doen om de continuïteit op dit punt te garanderen en de samenwerkingsrelatie zo mogelijk verder te versterken. In (zeer) uitzonderlijke gevallen kan sprake zijn van ‘bilocatie’ van een opleiding. Het betreft dan een nadrukkelijke keuze en beslissing op inhoudelijke gronden om de opleiding bewust verdeeld over beide locaties te (willen) geven. Het gaat nadrukkelijk niet om de situatie dat er ‘noodgedwongen’, om praktische redenen (bijv. gebrek aan zaalruimte), delen van opleidingen op de niet-basislocatie worden verzorgd. De basislocatie van elke opleiding wordt bepaald op basis van het AFS ‘eindplaatje’ en geeft daarmee ook richting aan de veranderingen, bijv. op het vlak van huisvesting en faciliteiten. Aangezien geen rekening wordt gehouden met eventuele praktische bezwaren gedurende de meerjarige transitieperiode (bijv. beperkingen als gevolg van beschikbare onderwijsruimtes en -voorzieningen), kan de praktijk ten aanzien van de locaties van opleidingen de komende jaren (aanzienlijk) verschillen van het voorziene eindbeeld. Vormgeving en fasering van het daadwerkelijk ‘overgaan’ van een opleiding naar de geplande AFS basislocatie is nader uit te


37

INTERN VU UVA DOCUMENT werken. Daarbij speelt, naast vanzelfsprekend de startdatum van de AFS-opleiding, ook de algehele verhuisplanning van personeel en onderzoek(-sgroepen) een essentiële rol. Heldere en tijdige communicatie over de opleidingslocaties aan alle betrokkenen, incl. in de eerste plaats studenten (huidige en toekomstige), is een cruciaal onderdeel van het transitieproces. In het ‘eindplaatje’ op de lange termijn zijn in het bacheloronderwijs de volgende opleidingen voorzien met basislocatie Science Park: Aardwetenschappen, Bèta-gamma (met mogelijk bilocatie in relatie tot de majoren), Biologische wetenschappen, Business Analytics, Future Planet Studies / Aarde & Economie, Interdisciplinary Science / Bèta-bèta mathematical Science, Natuur- & Sterrenkunde, Scheikunde en Wiskunde. De basislocatie Zuidas is op de lange termijn voorzien voor de bacheloropleidingen: Biomedische Wetenschappen, Farmaceutische Wetenschappen / Medische Natuurwetenschappen, Gezondheid & Leven, Gezondheidswetenschappen, Informatica-opleidingen en Psychobiologie. Voor Science, Business & Innovation wordt bilocatie overwogen in verband met de duidelijke banden met enerzijds het domein Human Life Science en anderzijds het domein Science for Sustainability. Voor het graduate onderwijs geldt in versterkte mate dat het zal worden verzorgd in de fysieke nabijheid van het gerelateerde onderzoek. Voor de masteropleiding Science, Business & Innovation wordt, evenals voor de bachelor, bilocatie overwogen. Voor de volgende masteropleidingen is Science Park voorzien als basislocatie: Astronomy & Astrophysics, Biological Sciences, Business Analytics, Chemistry, Earth Sciences opleiding(en), Forensic Science, Logic, Mathematical Physics, Mathematics, Physics en Stochastics & Financial Mathematics. De basislocatie Zuidas is voorzien voor de masteropleidingen: Artificial Intelligence, Bioinformatics and Systems Biology, Biomedical Sciences, Biomolecular Sciences, Brain & Cognitive Science, Computational Science, Computer Science, Drug Discovery & Safety, Environmental & Resource Management (1-jarig), Global Health, Health Sciences (1-jarig), Information Studies/Sciences (1-jarig), Management Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences, Medical Natural Sciences, Neurosciences, Software Engineering (1-jarig) en System & Network Engineering (1 jarig). Gegeven een bepaalde basislocatie (al dan niet tijdelijk tijdens de meerjarige transitieperiode), wordt bij noodgedwongen afwijkingen om praktische (niet-inhoudelijke) redenen gestreefd naar maximaal 2 à 3 vakken per jaar op de ‘andere’ locatie en vakken op één dag op dezelfde locatie.

Uitgangspunten verdere inrichting opleidingsprogramma’s AFS kent een uniforme jaarkalender van 8-8-4 weken per semester, met twee parallelle vakken in de blokken van 8 weken, en roostering in vaste tijdsloten zodanig dat flexibiliteit in keuzes wordt gefaciliteerd. Voor masteropleidingen hanteert AFS een transparante instroomprocedure, met vooraf bekende ingangseisen aan kennis en niveau. Masteropleidingen starten met een introductievak, waarbij de studenten inzicht krijgen in het onderwerp van de master.

38


INTERN VU UVA DOCUMENT Voor de inrichting van het bacheloronderwijs hanteert AFS het rapport “Studiesucces aan de UvA” en de “Richtlijn Undergraduate Onderwijs” van de VU. Bij de uitwerking is een belangrijk uitgangspunt dat AFS flexibele leerpaden faciliteert en studenten in staat stelt over grenzen van een vakgebied heen te kijken en verschillende wetenschapsgebieden te combineren. Ten behoeve van goede matching tussen student en opleiding is voorzien in een intakeprocedure aan de poort dan wel in een andere vorm van selectie. Een mentoraat en tutoraat maken deel uit van het eerste jaar, af te sluiten met een bindend studieadvies en overwogen majorkeuze. Bacheloronderwijs is georganiseerd in eenheden van 6 EC, waarbij alle vakken een niveauindeling hebben (‘100-400’). Het eerste jaar kent minimaal 14 contacturen per week, de jaren 2 en 3 minimaal 12; de mogelijkheid van een maximum aantal contacturen per week wordt meegenomen in de verdere uitwerking. Kernvakken per opleiding hebben een maximale omvang van 90 EC (major); het vijfde semester biedt keuzeruimte (minor) van 30 EC. Voorts omvat het programma een thesis van 12 of 18 EC. Academische vorming Wetenschap is behalve kennis ook vooral een attitude en een academische houding. Daarom is, naast het meegeven van vakinhoudelijke kennis, het onderwijs in AFS erop gericht dat studenten zich ook academisch ontwikkelen. In de curricula van alle opleidingen, bachelor en master, worden (onderdelen in) vakken opgenomen die studenten aanzetten en inspireren tot reflectie op wetenschap en maatschappij en de eigen rol en positie daarin. In relatie tot zijn/haar academische vaardigheden, gelden voor elke AFS student dezelfde eindtermen. In de bachelorfase worden academische vorming- en methodevakken gegeven met een totale omvang van 24 EC. De academische basisvaardigheden (incl. presentatievaardigheden) worden zoveel mogelijk geprogrammeerd in het eerste jaar, met een omvang van 6 EC. Vormgeving gebeurt in een lint binnen bachelorvakken, eventueel gekoppeld aan een algemeen inleidend vak. Voorts wordt in iedere bacheloropleiding voorzien in minimaal twee methodologievakken van elk 6 EC, bijv. basisstatistiek, calculus, programmeren, epidemiologie of laboratorium-/veldvaardigheden. Deze vakken worden contextgebonden gegeven en per domein op elkaar afgestemd in het licht van uitwisselbaarheid. Aanvullend volgt iedere student een 6 EC vak waarin de reflectieve vaardigheden centraal staan. Gedacht wordt aan een beperkt aantal keuzevakken zoals wijsbegeerte of geschiedenis van het wetenschapsgebied, encyclopedie en ethiek, eveneens contextgebonden verzorgd. Geïntegreerd in het programma van de jaren 2 en 3 worden studenten getraind in het schrijven van academisch Engels. Voorzien is dat in de voortgezette academische vorming in de masterfase (6 EC) o.a. aan bod komen wetenschappelijke integriteit, verdieping in het lezen van primaire literatuur, en het schrijven van onderzoeksvoorstellen en artikelen.

Graad en Diploma In relatie tot aard en affiliatie van de te behalen academische graad die en het diploma dat een student ontvangt bij een succesvol afgeronde opleiding, hecht AFS aan duidelijkheid voor alle betrokkenen, met in de eerste plaats de (toekomstige) student. Het mag voor de student geen verrassing (kunnen) zijn aan welke instelling zij of hij het diploma behaalt. Daarnaast is van belang dat alle studenten AFS als een educatieve eenheid ervaren, wat o.a. betekent dat zij allen


39

INTERN VU UVA DOCUMENT hetzelfde (type) diploma verkrijgen en geen enkel administratief of inhoudelijk verschil (kunnen) ervaren als gevolg van waar en hoe zij ingeschreven staan. Om deze redenen wil AFS zo snel mogelijk naar de situatie dat alle studenten die een opleiding afronden aan de Amsterdam Faculty of Science een joint degree VU/UvA ontvangen. Daarnaast levert het vormgeven van het opleidingenaanbod op basis van joint degrees duidelijke administratieve synergievoordelen in termen van accreditaties, OER-en, Opleidingscommissies, klachtenprocedures, etc. Op korte termijn is noodzakelijk dat in overleg wordt getreden met de NVAO over het proces van aanpassingen in het opleidingsaanbod; hetzelfde geldt mogelijk voor overleg met het Ministerie OCW en de KNAW. Startpunt voor vruchtbaar overleg is een samenhangend en compleet pakket met onderwijsambities van AFS dat als geheel geadresseerd kan worden en alle opleidingen omvat. Een dergelijk pakket omvat naast het onderwerp joint degrees, ook de ambities in relatie tot Engelstalig onderwijs (bachelor en master), selectieve toelating en KNAW geaccrediteerde research masters (ook gezien de vereiste koppeling met onderzoek). Wellicht moet daarbij ook reeds vooraf aandacht worden gegeven aan (mogelijke) consequenties van bekostiging. Van belang is dat op korte termijn duidelijke afspraken worden gemaakt over de rolverdeling in dit opzicht, mede in het licht van punt 3 van de reactie van de stuurgroep op de Propositie AFS uit december 2012.

Organisatie van Bedrijfsvoering in AFS De organisatie van de ondersteunende processen binnen AFS is goeddeels nog uit te werken. Daarbij zal het uitgangpunt worden gehanteerd ‘samen, tenzij’: harmonisatie waar mogelijk, flexibiliteit waar noodzakelijk. Voorafgaand aan de inrichting van de bedrijfsvoeringprocessen en -organisatie binnen AFS zijn op diverse werkvelden nadere keuzes te maken in relatie tot (vraag en aanbod van) ‘shared services’. Deze keuzes zullen vorm krijgen in afstemming met beide instellingen VU/UvA en in het bijzonder in nauwe samenhang met de beoogde harmonisatie van de instellingsbrede ondersteuning en bedrijfsvoering; niet alleen inhoudelijk maar ook in termen van voorziene fasering van de daadwerkelijke implementatie. Zo spreekt bijvoorbeeld voor zich dat een succesvolle start van geïntegreerd onderwijs kansrijker is bij (en deels conditioneel is op) zo ver mogelijk geïmplementeerde integratie op het vlak van onderwijsadministraties (studenten en personeel) en andere onderwijssystemen (o.a. roostering), financiën (o.a. verrekenmethodiek duidelijk), ICT (flexibel werken op beide locaties voor medewerker en student), huisvesting/facilitair (eenheid in toegang, voorzieningen, werken studiebeleving, veiligheid, etc.) en personeel (duidelijkheid over samenstelling teams, functies/rollen, etc.). Bij de afweging van alternatieven speelt een bepalende rol de mate waarin deze, voorzien van passende checks en balances, het onderzoek en onderwijs van AFS effectief ondersteunen, o.a. door het stimuleren van kwaliteit en efficiëntie. Gerichte aandacht zal uitgaan naar de organisatie van bètaspecifieke ondersteuning en/of faciliteiten noodzakelijk om de ambities van AFS te realiseren. Voorbeelden (deels) in relatie tot shared services zijn excellente ICT-voorzieningen; professionele internationale werving van studenten en talentvolle (gast-)medewerkers (incl.

40


INTERN VU UVA DOCUMENT beleid ten aanzien van huisvesting, partnerbanen, scholing kinderen, etc.); en communicatie (incl. media-ondersteuning en -training), ook ten behoeve van de positionering van AFS met het oog op valorisatie-initiatieven en samenwerkingverbanden met wetenschap en bedrijfsleven. Voorts zal bij de interne inrichting van AFS worden gekeken naar de meest effectieve en efficiënte verdeling van administratieve taken tussen onderzoeks- en onderwijsstaf enerzijds, en ondersteunende en beleidsstaf anderzijds. Waar nuttig en nodig zal AFS investeren in verdere professionalisering van de ondersteuning van onderzoek en onderwijs. De timing van eventuele kwaliteitsimpulsen op het vlak van bedrijfsvoering zal met zorg worden bepaald, rekening houdend met het feit dat een integratie van organisaties in de regel het nodige vraagt juist ook van de ondersteunende (bedrijfsvoerings-)onderdelen. Bovendien zijn de ‘eisen’ die gesteld worden aan de bedrijfsvoering in de nieuwe organisatie deels volgend op keuzes in het primaire proces. Er zal dan ook extra aandacht worden gegeven aan het niet onbedoeld ‘overslaan’ van investeringen in de organisatieontwikkeling van de bedrijfsvoeringsonderdelen die deels al plaatsvinden bij onderzoek en onderwijs; variërend van onderlinge kennismaking met elkaar en elkaars werk tot gezamenlijke gedachtevorming over de toekomst en werkoverleggen.

AFS-specifieke investering De vorming van AFS vraagt een aanzienlijke investering in tijd en geld. Samenhang en synergie (zowel inhoudelijk als in termen van voortvarendheid) tussen enerzijds de harmonisatie van de bedrijfsvoering op instellingsniveau, waartoe UvA en VU hebben besloten op basis van de no regret-bijdrage aan de samenwerking, en anderzijds de integratie van de bètafaculteiten sec zal bijdragen aan het beperken van de overall transitiekosten. Onder de voorwaarde dat de snelheid van het instellingsbrede harmonisatietraject de ambities van AFS ondersteunt, zullen er voor de integratie van de bètafaculteiten slechts extra investeringen nodig zijn (bovenop de instellingsbrede investering in de harmonisatie) voor zover sprake is van integratievereisten met een bètaspecifiek karakter. In lijn met het Guidance document wordt de AFS-specifieke investering onderverdeeld in transitiekosten en investeringen in een kwaliteitsimpuls. De te dekken transitiekosten bestaan uit kosten samenhangend met (ICT-)systemen, huisvesting, arbeidsvoorwaarden, personele consequenties en projectorganisatie. De kwaliteitsimpuls richt zich primair op hoogwaardige nieuwe onderzoeks- en onderwijskansen voortkomend uit de integratie van de bètafaculteiten. Daarnaast gaat het om enkele investeringen van beperkte omvang die mogelijk nodig zijn om ook na de voorziene verhuisbewegingen toegang tot essentiële onderzoeksinfrastructuur voor alle groepen te waarborgen.

Systemen Naar huidige inschatting draagt de integratie van de studentenadministratiesystemen geen bètaspecifiek karakter; anders gezegd: AFS gaat ervan uit dat zij een ‘standaard’ gebruiker zal worden van de VU/UvA-breed geharmoniseerde systemen op het vlak van studentenadministratie. Deze zelfde inschatting geldt voor de geharmoniseerde personele en financiële administratiesys-


41

INTERN VU UVA DOCUMENT temen, laatstgenoemde onder de aanname dat de systemen op het vlak van projectadministraties voorzien in de behoeften van ‘grootgebruiker’ AFS. Op het vlak van de ICT-systemen zal, met uitzondering van de basis-kantoorautomatisering, mogelijk wel sprake zijn van bètaspecifieke integratievereisten. De reikwijdte hiervan, en daarmee de transitiekosten op dit punt, is in sterke mate afhankelijk van de standaard en fasering die wordt gekozen bij de instellingsbrede harmonisatie van de ICT-systemen.

Huisvesting De eerste bevindingen van de VU/UvA werkgroep huisvesting indiceren dat de door AFS gemaakte locatiekeuzes voor onderwijs en onderzoek ruimtelijk en faseringstechnisch inpasbaar zijn op Zuidas en Science Park. De investering in AFS in termen van transitiekosten gerelateerd aan huisvesting omvat als beperkt aangemerkte verhuiskosten voor verhuisbewegingen van Science Park naar Zuidas; de uithuizing van het grootste gedeelte van het huidige VU Zuidas W&N gebouw was al voorzien in het baselinescenario voor de VU Zuidas. Mogelijk zal daarnaast sprake zijn van beperkte inpassingkosten in relatie tot het huidige UvA FNWI gebouw en van mogelijke frictieleegstand aldaar vanwege fasering van verhuisbewegingen. Kwantificering van deze transitiekosten is nog werk in uitvoering. In het licht van samenhang en eenheid van de geïntegreerde bètafaculteit is van belang dat de kwaliteit van huisvesting en facilitaire voorzieningen AFS-breed op een vergelijkbaar niveau wordt gebracht, overeenkomstig de eisen van de tijd en de internationale ambities van AFS. Op basis van de kwaliteit van de bestaande nieuwbouwplannen op de Zuidas (ter vervanging van het W&N-gebouw waarin FEW en FALW thans zijn gehuisvest) en gezien de moderne huisvesting van FNWI, zijn geen additionele aanpassingskosten voorzien om op dit punt tot harmonisatie van beide AFS-locaties te komen. In het kader van de huisvesting is tot slot onderkend dat de vorming van AFS kansen biedt voor optimalisatie van bestaande (VU-)nieuwbouwplannen. In het bijzonder zal de werkgroep huisvesting in de vervolgfase aandacht schenken aan potentiële kostenbesparingen als gevolg van mogelijk gezamenlijke bouw met SRON.

Arbeidsvoorwaarden In samenhang met het uitgangspunt dat medewerkers AFS in alle opzichten als ‘eenheid’ en als één werkgever ervaren, is harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden voorzien tussen de huidige UvA- en VU-medewerkers van de bètafaculteiten. De arbeidsvoorwaarden bij beide universiteiten zijn gebaseerd op de CAO Nederlandse Universiteiten. Er is sprake van een zeer hoge mate van vergelijkbaarheid van het pakket arbeidsvoorwaarden als geheel. De verschillen beperken zich tot enkele secundaire en tertiaire voorwaarden, voortkomend uit hetzij de CAO-afspraken, hetzij de uitwerking in regelingen op instellingsniveau. De kosten van harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden worden geraamd op ca. EUR 2 mln. Hierbij is uitgegaan van een geldelijke ‘afkoopwaarde’ van 0,5% van de loonsom van de helft van het AFS personeel, over een periode van vijf jaar.

42



Personele consequenties Bij de integratie van de bètafaculteiten geldt het uitgangspunt dat alle medewerkers ‘overgaan’ naar AFS, zodat geen transitiekosten in verband met personele consequenties zijn voorzien. In termen van OBP-functies verschilt de opbouw van de drie faculteiten, zowel in omvang als in schaalniveau. Voor elk van de bètafaculteiten zal de passende ‘inbreng’ aan OBP-functies in AFS worden bepaald op basis van een uniform startpunt en rekening houdend met (nog te maken) keuzes in relatie tot de afname van shared services door AFS, evenals met mogelijke keuzes in relatie tot de inrichting van de governance tussen VU/UvA en AFS.

Projectkosten Naast menskracht opgenomen in bovengenoemde investeringen (Systemen, Huisvesting, etc.) vraagt de vorming van AFS inzet van menskracht voor projectmanagement en -ondersteuning in brede zin (incl. interne en externe projectcommunicatie, organisatie van medezeggenschap, etc.), voor de inrichting van de nieuwe organisatie (van kennismakingsinitiatieven tot structuren/processen), en voor inhoudelijke integratiewerkzaamheden. Deze laatste zijn met name te vinden in het onderwijs: integratie van curricula, OER-en, wervingscommunicatie, studiebegeleidingsprogramma’s, etc. Op elk van bovenstaande gebieden is betrokkenheid van buiten de bètafaculteiten onontbeerlijk, met name vanuit centrale diensten/staven, andere faculteiten en de academische medische centra. De vorm kan variëren van zware inzet van specifieke expertises, via inhoudelijke en/of procesmatige afstemming tot ‘op de hoogte houden’. Gemiddeld genomen zal evenwel het leeuwendeel van de vereiste projectinzet (ca. 80-90%) binnen AFS zelf liggen. Voor de invulling ervan zal eerst worden gekeken naar mogelijkheden om de noodzakelijke projectwerkzaamheden onder te brengen bij ‘eigen’ medewerkers (met name OBP) door prioriteitstelling en/of herschikken van taken. Voor het resterende deel zal een beroep worden gedaan op externe inhuur. In sommige gevallen betreft het gerichte inhuur van specifieke expertises, in andere inhuur voor vervanging van AFS-medewerkers die zelf geheel of gedeeltelijk ingezet worden voor het AFSproject. De totale omvang wordt geraamd op ca. EUR 5 mln.

Kwaliteitsimpuls Sinds voorjaar 2012 brengen de contacten en werkzaamheden in het kader van de Amsterdam Faculty of Science binnen de drie faculteiten een levendige dynamiek teweeg die een grote mate van creativiteit en ambitie kent in relatie tot (kansen voor) het onderzoek en onderwijs. Na de Propositie AFS van december heeft deze dynamiek zich nadrukkelijk verdiept op inhoudelijk vlak, met name ook in het onderzoek. Als één van de resultaten hiervan heeft zich inmiddels een aanzienlijk aantal (voorgestelde) consortia van principal investigators gevormd, met veelal multidisciplinaire samenstelling. Gekatalyseerd door de gedachtevorming over AFS hebben zij vernieuwende, ambitieuze en kwalitatief uitstekende onderzoeksplannen neergelegd. AFS zet in op een kwaliteitsimpuls ter grootte van EUR 40 mln over een zesjarige periode. Dit bedrag komt overeen met ca. 20-25% van het totaal aan onderbouwde voorstellen. Circa een derde van dit bedrag zal worden aangewend voor aansprekende kleinschalige onderzoeksinitiatieven, handhaving van de kwaliteit van de onderzoeksomgeving en voor onderwijs. In het onderwijs betreft het enerzijds actieve ondersteuning van kwaliteitsinitiatieven van principal Plan AFS op hoofdlijnen

43

INTERN VU UVA DOCUMENT educators, anderzijds gerichte AFS-brede impulsen in relatie tot excellentie, internationalisering en de organisatie van de kwaliteitszorg. In totaal is voor het opzetten van de betreffende programma’s op deze drie vlakken ca. EUR 1,5 mln vereist; de middelen voor de daadwerkelijke ‘uitvoering’ (bijvoorbeeld beurzen, uitwisselingen, topsprekers, etc.) niet inbegrepen. Circa tweederde van het bedrag van EUR 40 mln is voorzien voor een handvol grootschalige topinitiatieven, naar verwachting merendeels in de vorm van thematische en/of interdisciplinary onderzoeksinstituten dan wel -zwaartepunten. De betreffende investeringen in de kwaliteitsimpuls zullen onderdeel uitmaken van de zesjarige convenanten die voorzien zijn als basis voor de organisatie en sturing van de instituten. AFS overweegt bij het selecteren van de investeringsdoelen voor een kwaliteitsimpuls in het onderzoek in te zetten op twee lijnen die deels complementair zijn in strategie en aanpak. In de eerste lijn van aanpak staat centraal het door de AFS investering creëren van een vliegwieleffect in relatie tot het aangaan van externe relaties gericht op nieuwe onderzoeks- en valorisatiekansen. Ook de werving van externe valorisatiegelden valt hieronder. Deze strategie reflecteert de ambitie van AFS om een attractieve samenwerkingspartner te zijn voor externe partijen, incl. instellingen en bedrijven. AFS wil dan ook in staat zijn via gerichte ‘matching’-investeringen het hare bij te dragen in geval externe partijen directe of indirecte investeringen −in cash of in kind− in (samenwerking met) AFS overwegen. Voorbeelden zijn investeringen door AFS in samenhang met de locatiekeuzes van instellingen en bedrijven met meerwaarde voor het Amsterdamse science-landschap, zoals SRON en ASML; of in samenhang met onderzoekskeuzes in synergie met AFS-onderzoek, zoals van het geplande kennisinstituut Amsterdam Metropolitan Solutions (AMS). De hiervoor benodigde middelen zullen een substantiële impuls geven aan de geambieerde toename van derde-geldstroomfinanciering en kennisvalorisatie. Tegelijk dragen ze bij aan duidelijke herkenbare maatschappelijke meerwaarde van AFS. De tweede lijn van aanpak bij de selectie van investeringsdoelen richt zich direct(er) op de onderzoeksambitie van AFS ten aanzien van excellentie in de vorm van een toename in high impact publicaties. Voorzien is een kick start van op dit punt veelbelovende nieuwe samenwerkingsverbanden die binnen AFS ontstaan door de integratie van de drie faculteiten. Door gerichte impulsen wordt tegelijk het onderzoeksprofiel van de nieuwe Amsterdam Faculty of Science scherper neergezet, wat de wervings- en behoudkracht voor toponderzoekers vergroot. Ook in dit geval zal matching een rol kunnen spelen, bijv. door het beschikbaar stellen van additionele PhD/postdoc-plekken in aanvulling op een verkregen persoonlijke grant (tweede geldstroom). Met de combinatie van beide lijnen van aanpak kan recht worden gedaan aan verschillen in aard en uitgangssituatie van de diverse consortia en/of onderzoeksgebieden. In algemene termen ligt in de overall onderzoeksportefeuille van AFS een enigszins gedifferentieerde aanpak voor de hand ten aanzien van de vier thematische domeinen. Met betrekking tot de te volgen (nader uit te werken) procedure om te komen tot selecties en keuzes voor gerichte kwaliteitsinvesteringen is een grote mate van transparantie essentieel voor draagvlak voor de uitkomsten. In sommige gevallen zullen ontwikkelingen in de actualiteit (mede) bepalen waar en wanneer kansen op financiering van de beoogde kwaliteitsimpulsen zich voordoen, en daarmee timing en wellicht ook de inhoudelijke bestemming van het geld bepalen. In andere gevallen is noodzakelijk dat AFS voldoende vrijheid heeft in het bepalen van bestemming en timing. Dit is te meer van

44


INTERN VU UVA DOCUMENT belang in de transitiefase, waar onderzoeksvoorstellen mede gewogen zouden kunnen worden op hun bijdrage aan voortvarende vormgeving van de beoogde onderzoeksorganisatie, zowel inhoudelijk als in termen van sturing. Naast de inrichting van het onderzoek binnen de nieuwe departments, geldt dit met name voor thematische en interdisciplinaire onderzoekslijnen − niet in de laatste plaats die met externe partners waaronder andere VU/UvA faculteiten, de academisch-medische centra en NWO-/KNAW-instituten. Een succesvolle start in de transitiefase is van cruciaal belang. Zelfs als er kansen liggen op externe (deel-)financiering, zal een goed getimede interne injectie eraan bijdragen dat de nieuwe initiatieven met het huidige elan inhoudelijk hoogstaand vorm krijgen, incl. het goed ‘inregelen’ van effectieve onderzoekssturing in de nieuwe organisatie. In enkele gevallen is onderkend dat de voorziene verhuizing van bestaand onderzoek naar de ‘andere’ locatie de toegang tot cruciale onderzoeksinfrastructuur bemoeilijkt voor hetzij de verhuizende groepen, hetzij de achterblijvende groepen. In deze gevallen zijn investeringen noodzakelijk om te borgen dat onderzoekers zich ook na de verhuizingen verzekerd weten van een in dit opzicht volwaardige onderzoeksomgeving zoals ze die kenden. Dergelijke investeringen vallen enerzijds niet strikt onder de transitiekosten huisvesting, en leiden anderzijds niet strikt tot meerwaarde. Op basis van een eerste inventarisatie gaat het AFS-breed in totaal om ca. EUR 1,5 à 2 mln. Voorbeelden zijn (toegang tot) high-performance digitale communicatieverbindingen (in relatie tot o.a. Big Data) en hoogwaardige microscopiefaciliteiten.

Verandermanagement In het hart van de veranderstrategie ligt de uitdaging hoe de energie die ‘AFS’ onmiskenbaar losmaakt bij de medewerkers binnen de bètafaculteiten, behouden kan worden. Een essentiële voorwaarde hiervoor is dat sprake blijft van voldoende voortvarendheid in het integratieproces. Dit betekent niet dat elke ambitieuze deadline koste wat koste gehaald moet worden −met mogelijke risico’s voor de zorgvuldigheid−, wel dat op facultair en op instellingsniveau besluitvaardigheid en de inzet van mensen en middelen geloofwaardigheid (blijven) verschaffen aan de prioriteit die aan AFS is toegekend.

Tijdpad De onlangs nader ingevulde aard van de besluitvorming door de stuurgroep op 3 april heeft consequenties voor de twee steeds centraal gestelde planningsambities van AFS: een geïntegreerd onderwijsaanbod per 1 september 2014 en een geïntegreerde begroting per 2014. In relatie tot het onderwijsaanbod is van belang dat in afwachting van een definitief besluit over de vorming van AFS, wervingscommunicatie op basis het voorziene geïntegreerde AFS-aanbod (vanzelfsprekend) nog niet aan de orde is. Gezien zowel de benodigde voorbereidingstijd als de gebruikelijke indeling van de jaarkalender bij bachelorcommunicatie naar scholieren en scholen, verschuift daarmee de ingangsdatum voor het AFS bacheloronderwijs naar 1 september 2015. Daarbij speelt mee dat de reputatierisico’s zeer groot zijn bij een minder dan vlekkeloze start van het AFS onderwijsprogramma voor de grote groep nieuwe bachelorstudenten. Mogelijk worden


45

INTERN VU UVA DOCUMENT per 1 september 2014 al wel enkele individuele bacheloropleidingen gezamenlijk geprogrammeerd en verzorgd door UvA en VU, echter nog niet onder ‘AFS’-vlag. Voor het masteronderwijs behoort een start van een volledig gezamenlijk VU/UvA programma per 1 september 2014 nog wel tot de mogelijkheden. Hierop zal dan ook vanaf heden worden ingezet. Relevante verschillen met het bacheloronderwijs zijn o.a. de kleinere aantallen studenten, die bovendien meer ervaren zijn; meer ruimte in de (start en fasering van de) wervingscommunicatie; en minder integratie-inspanningen vereist voor het opstellen van de nieuwe curricula. Essentiële afhankelijkheden voor de planning zijn er o.a. met de instellingsbrede harmonisatie van de onderwijsadministratiesystemen en van de model OER-en. Meer inhoudelijk is belangrijk dat beide instellingen een voldoend gedeelde ‘onderwijsvisie’ hanteren om te voorkomen dat bij de nadere uitwerking van de AFS curricula sprake is van onverenigbare eisen. Verder is voortgang op de gesprekken met de NVAO van belang, evenals financiële kaders die onproductieve prikkels in de planning en uitvoering van de onderwijsprogrammering vermijden. Voor integratie van het onderwijs van de bètafaculteiten is tot slot randvoorwaardelijk dat beide instellingen de instellingsaudit succesvol hebben afgerond, zodat alle AFS opleidingen onder hetzelfde NVAO accreditatiekader vallen. In relatie tot financiën vereist het opstellen en operationaliseren van een volwaardig geïntegreerde sturingsrelevante AFS-begroting voor 2014 in de eerste plaats duidelijkheid over het kostenmodel op het niveau van beide instellingen. Op dit moment wordt aan VU-zijde het kostenmodel tegen het licht gehouden. Gezien de planning van deze inspanningen en de gebruikelijke fasering van de jaarlijkse begrotingscyclus, is een volwaardige AFS begroting voor 2014 niet meer realistisch. De noodzakelijke verschuiving naar 2015 als eerste kalenderjaar met een volwaardige AFS begroting betekent allerminst dat de inspanningen op het vlak van financiën niet meer op het kritische planningspad liggen. In de eerste plaats blijft duidelijkheid op korte termijn over (harmonisatie van) de kostenmodellen van VU en UvA een essentieel startpunt voor een intraAFS kostenmodel. In de tweede plaats is een stuurgroepbesluit over het te hanteren model voor allocatie van middelen aan AFS op korte termijn vereist voor de verdere ontwikkeling en uitwerking van een allocatiemodel binnen AFS. Uitblijven van deze ingrediënten voor de interne financiële systematiek zal voortgang van de ontwikkeling van AFS (ook) op andere vlakken belemmeren, waaronder de inrichting van het onderwijs als gevolg van onduidelijkheden over de verrekenmethodiek. Tegen bovenstaande achtergrond is de ambitie van AFS om in het vierde kwartaal van 2013 een interne verrekensystematiek te hebben die beslissingen in 2014 op basis van oneigenlijke prikkels uitsluit, met daarnaast een volwaardige schaduwbegroting voor 2014. Voorts is de ambitie dat de reguliere begrotingsvoorbereiding voor 2015 gedurende 2014 plaatsvindt op basis van een geïntegreerde AFS begrotings- en budgetsystematiek. Op het vlak van organisatieverandering is een voorgenomen organisatiebesluit voor AFS eind 2013 voorzien. Daarbij is uitgegaan van een voorgenomen besluit tot instelling van AFS in juni 2013, gevolgd door een traject van medezeggenschap tot en met september. Nader te bezien is of het voorgenomen organisatiebesluit eind 2013 reeds in alle opzichten elk detail van de nieu-

46


INTERN VU UVA DOCUMENT we AFS-organisatie omvat, of dat het zich met name richt op de uitgewerkte organisatiehoofden middenstructuur. In dit laatste geval zal een cascaderend voorgenomen organisatiebesluit volgen in het eerste kwartaal 2014. Onafhankelijk van het precieze scenario is de ambitie dat medewerkers in de loop van 2014 duidelijkheid hebben over hun plaats in de nieuwe AFS organisatie. Ook in geval een cascaderend (tweede) organisatiebesluit volgt, is het nadrukkelijk de doelstelling dat het voorgenomen besluit eind 2013 voldoende kaders en details bevat voor een start per 1 januari 2014 van voorbereidingen voor de organisatorische overgang naar één Amsterdam Faculty of Science, onder voorbehoud van de uitkomsten van de toepasselijke medezeggenschapstrajecten. Te zijner tijd zal worden bekeken hoe deze voorbereidingswerkzaamheden worden georganiseerd, incl. de mogelijke rol van kwartiermakers en/of (benoemingen van) sleutelfunctionarissen. De meest passende aanpak op dit punt zal mede afhangen van voortgang in werving van de decaan, incl. diens daadwerkelijke startdatum.

Harmonisatie Bedrijfsvoering Een voortvarende start en voortzetting van de harmonisatie van de instellingsbrede ondersteuning en bedrijfsvoering van VU en UvA is een essentiële randvoorwaarde voor de vorming van AFS. Op het vlak van de Studentenadministraties en in relatie tot Huisvesting zijn er concrete (verkennings-)opdrachten gegeven door de Colleges van Bestuur. Bij de uitvoering ervan zijn AFSmedewerkers intensief betrokken. Ook op andere gebieden is AFS graag bereid haar verantwoordelijkheid als (mogelijk) eerste implementator in te vullen in de vorm van expertise en menskracht. Op een aantal gebieden liggen er reeds documenten met bijdragen vanuit AFS die een basis kunnen vormen voor een voortvarende gezamenlijke (vervolg-)aanpak in opdracht van de Colleges van Bestuur. Zo zijn er in relatie tot ICT documenten met diverse invalshoeken, o.a. (a) een analyse van de mate van complexiteit van de voorliggende harmonisatie-uitdaging; (b) over het in kaart brengen van de domeinarchitectuur; en (c) een voorgesteld plan voor een analyse leidend tot inzicht in geïntegreerde oplossingsrichtingen voor alle aandachtsgebieden. Daarnaast is er een binnen AFS opgestelde concept IT visie. Andere voorbeelden zijn de eerste aanzetten van de gedachtevorming binnen AFS over articulatie van de vraag naar shared services. Verder kunnen bestaande documenten in relatie tot Communicatie van nut zijn, o.a. over positionering en branding op AAA niveau en over de werknaam ‘AFS’. Op het gebied van HRM ligt er een opzet in relatie tot mogelijkheden van de personeelsjuridische vormgeving van VU/UvA samenwerkingsverbanden. Bij Financiën, tot slot, gaat het om diverse documenten, o.a. (a) ter ondersteuning van de besluitvorming over (een voorkeursscenario voor) een budgetallocatiemodel; (b) over fiscale aspecten in relatie tot besluitvorming over de juridische entiteit van samenwerkingsverbanden VU/UvA; en (c) over de planning & control cyclus als mogelijke bijdrage aan het opstellen van een bestuursreglement voor de samenwerking tussen beide instellingen.


47


Eenheid ervaren door personeel en student De ambities van AFS zijn slechts dan te realiseren als de organisatie van de geïntegreerde faculteit voldoende flexibel is om, ook in de toekomst, kansen in onderzoek en onderwijs te (blijven) benutten. Dit vereist dat er, ten opzichte van de gebruikelijke kaders zoals die gelden voor één faculteit binnen één instelling, geen additionele belemmeringen zijn voor veranderingen in organisatie (bijv. splitsen of samenvoegen van afdelingen, locatiewijzigingen) en in programma’s in onderzoek en onderwijs (bijv. starten, samenvoegingen of stoppen van opleidingen). Deze aspecten zijn tevens van belang om te zorgen dat AFS als onderdeel van beide universiteiten samenwerkingsrelaties met externe partners, en met name ook met andere faculteiten, goed vorm kan blijven geven. Voorts is cruciaal dat de inrichting van AFS geen aanleiding geeft tot strategisch gedrag van medewerker en student (bijv. als gevolg van dubbele ‘ingangen’ of budgetverschillen), noch ze voor kunstmatige keuzes plaatst (bijv. in relatie tot locatie of instelling), of voor hen tot verschillen in ‘uitkomsten’ leidt (bijv. van procedures) die op inhoudelijke gronden niet uit te leggen zijn. Het Bouwteam beschouwt het essentieel voor AFS dat bovenstaande punten goed geregeld zijn, op basis van ‘oplossingen’ die zijn toegesneden op de schaal van AFS. Gebleken is dat de concrete vertaling van deze randvoorwaarden naar een uitgewerkte vorm binnen de kaders gesteld door beide instellingen, creativiteit en diepgang vereist. Uiteenlopende vragen zijn nog onvoldoende beantwoord of hebben nog geen aandacht gekregen. De inspanningen en diepgang van bevindingen op dit vlak tot nu toe zijn (nog) niet in overeenstemming met het grote belang dat het Bouwteam hecht aan dit vraagstuk, ook vanuit het perspectief van rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. Geluiden uit de eigen organisaties wijzen evenzeer in de richting dat duidelijkheid over de mate van organisatorische eenheid, incl. de consequenties voor de (mate van) integratie, noodzakelijk is voor besluitvorming. Op korte termijn is een intensieve en gecommitteerde inspanning onontbeerlijk om hiervoor een solide basis te bieden in juni.

Financiën Zoals geconstateerd in het Guidance document is de vorming van AFS een zeer complexe operatie en is een maximum aan budgettaire stabiliteit gedurende de eerste jaren na de start een voorwaarde voor succes. Randvoorwaardelijk is dat de vorming van de nieuwe faculteit als zodanig niet leidt tot selectieve kortingen op het op full cost-basis berekende budget van AFS (incl. bijdragen ter dekking van de transitiekosten), noch op de op deze basis bepaalde facultaire reserves.

Communicatie en Medezeggenschap Op korte termijn zijn twee aspecten van bijzonder belang voor zowel de communicatie naar medewerkers en studenten als voor de vormgeving van een passend traject van medezeggenschap. Het eerste betreft de aard van de besluitvorming door de stuurgroep op 3 april, in samenhang met verdere besluitvorming in juni. Het tweede behelst nadere afstemming tussen het project AFS en het programma Samenwerking UvA/VU over invulling van het hierboven geschetste tijdpad. Eén van de doelen van nadere afstemming is de vertaling van mogelijke tijdpaden naar een

48


INTERN VU UVA DOCUMENT samenhangende en intern consistente medezeggenschapskalender, met duidelijkheid voor alle betrokkenen wat wanneer met welke insteek op welke ‘tafel’ wordt besproken. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen facultair en instellingsniveau. Voorts kan desgewenst onderscheid worden gemaakt tussen medewerkers- en studentenmedezeggenschap, aangezien de relevante tijdspaden niet perse gelijk oplopen voor beiden. Waar voor medewerkersmedezeggenschap het accent ligt op de fasering van stappen met mogelijke consequenties voor het personeel, ligt dit voor de studentenmedezeggenschap op de stappen die de inrichting van het onderwijs bepalen. In alle gevallen kunnen er door de betrokken medezeggenschapsorganen keuzes worden gemaakt in de mate waarin zij individueel dan wel in gezamenlijkheid hun rechten zouden willen uitoefenen. Ten aanzien van de medezeggenschap op facultair niveau wordt voorgesteld de bestaande overlegvormen vooralsnog te continueren. Naast de ‘bestuurstafel’ per faculteit, omvat dit het tweewekelijks informeel overleg van een gezamenlijke delegatie vanuit de drie facultaire medezeggenschapsorganen (medewerkers resp. studenten) met de procesmanager AFS. Recent heeft ook een overleg plaatsgevonden tussen de gezamenlijke FSR-en en het Bouwteam van bètadecanen. Daarbij werd geconcludeerd dat dit initiatief voor herhaling vatbaar is. De communicatie met medewerkers over de voortgang in het project AFS is sinds het najaar met name ingevuld door plenaire bijeenkomsten per faculteit en een gezamenlijk Informatiebulletin. Voor de hand ligt dat daarnaast geleidelijk aan de communicatie per organisatieonderdeel (bestaand dan wel voorzien in AFS) een belangrijke plaats zal gaan innemen, hand in hand met ook organisatieontwikkeling. Voor studieverenigingen is op het vlak van onderwijs in februari een informatiebijeenkomst gehouden; voor alle bètastudenten zal medio april op beide locatie een dergelijke bijeenkomst worden georganiseerd. Op basis van de Propositie AFS uit december is de communicatie, participatie (inbreng in het project) en validatie van ideeën en plannen door (ook) externe belanghebbenden en partners buiten de drie bètafaculteiten aanzienlijk toegenomen. Daarenboven zijn er actieve contacten ontstaan die (nu reeds) kansen bieden voor valorisatie-initiatieven en waardevolle samenwerkingsverbanden met bedrijfsleven en instellingen. Niet alleen inhoudelijk, ook communicatief ligt er de uitdaging de synergie te benutten tussen het ontwerpen/bouwen aan AFS en dergelijke kansen in de actualiteit. Onontbeerlijk hiervoor is een ijzersterke externe verhaallijn en ‘merk’positionering. Eén aspect van de positionering is de naamgeving van de geïntegreerde bètafaculteit. ‘AFS’ heeft de ambitie om één van de leidende science-faculteiten in Europa te zijn; en dit niet alleen te zijn (identiteit), maar ook uit te stralen (imago). Sinds 2012 wordt de werknaam Amsterdam Faculty of Science (AFS) gehanteerd. Ondanks de lange gebruiksperiode is AFS nog steeds een werknaam, geen definitieve merknaam. Een belangrijke reden om voor een alternatief te kiezen, is dat in het internationale wetenschappelijk onderwijs en onderzoek ‘faculty’ niet wordt gebruikt als aanduiding voor een organisatie-eenheid. Op dit gebied bestaat een breed palet aan termen (o.a. university, college, school, institute, centre), echter ‘faculty’ maakt daar geen deel van uit. Bovendien is het vanuit internationaal perspectief verwarrend dat ‘faculty’ ook ‘wetenschappelijk personeel’ betekent. Intern is een proces geïnitieerd om tot een definitieve merknaam te komen. Het is de ambitie van AFS dat dit een herkenbare naam is: herkenbaar voor de eigen medewerkers, maar in de eerste plaats voor externe doelgroepen.


49


Bijlage I

‘Nulmeting’ Onderzoek AFS

De nulmeting voor de kwaliteit en het wervend vermogen van het onderzoek van AFS wordt gepresenteerd in tabelvorm, voorafgegaan door een korte toelichting.

Impact en Kwaliteit Een indruk van de impact en kwaliteit van het onderzoek van AFS wordt gegeven door een bibliometrische analyse door CWTS en de beoordeling bij externe onderzoeksvisitaties. CWTS analyse In CWTS tabel 1a is de positie van de UvA, VU en AFS in Nederland in voor AFS relevante main en subfields weergegeven, zoals gedefinieerd door de Thomson Reuters (ISI) citatie index. Wanneer wordt gekeken naar het aantal publicaties (omvang) is te zien dat met de vorming van AFS een flinke sprong voorwaarts wordt geboekt; in 9 van 14 main fields wordt AFS de grootste speler in Nederland. In de overige main fields ligt de positie van AFS tussen de 4 en 2. Wanneer alleen wordt gekeken naar het aantal toppublicaties wordt met de vorming van AFS in 8 van de 14 main fields een nummer 1 positie in Nederland bereikt, met nog eens 4 gebieden in de top 3. In CWTS tabel 1b is wederom de positie van de UvA, VU en AFS in Nederland in voor AFS relevante main en subfields weergegeven, maar dan op basis van het aantal publicaties in het hoogste deciel (Ptop10%). In tabel 1c is vervolgens de ratio tussen het aantal toppublicaties en het totaal aantal publicaties (het oeuvre) (PPtop10%) weergegeven. Deze laatste indicator wordt door CWTS gezien als de best beschikbare indicator voor kwaliteit. De AFS PPtop10% is de facto het (gewogen) gemiddelde van VU en UvA apart, wat inhoudt dat de vorming van AFS als zodanig geen ‘effect’ sorteert. PPtop10% is wel een goede indicator om over enkele jaren te zien of de vorming van AFS heeft geleid tot een hogere gemiddelde kwaliteit. In CWTS tabel 2a-c is de positie van de UvA, VU en AFS ten opzichte van de LERU in voor AFS relevante main en subfields weergegeven. Wanneer wordt gekeken naar het aantal publicaties (omvang) is ook hier te zien dat met de vorming van AFS een flinke sprong voorwaarts wordt geboekt; in nagenoeg alle disciplines is de AFS een grotere speler dan het gemiddelde van de LERU universiteiten. Wanneer wordt gekeken naar het aantal toppublicaties is de sprong voorwaarts nog significanter, de ratio op basis van het aantal toppublicaties van AFS en van LERUgemiddeld is in de meeste gevallen gelijk of hoger dan dezelfde ratio op basis van alle publicaties. Deze nulmeting zal op een later moment worden aangevuld op basis van nog te ontvangen aanvullende gegevens van CWTS. Visitatiescores De scores bij onderzoeksvisitaties laten zien dat internationale peer review commissies het onderzoek binnen AFS goed tot excellent beoordelen, zie tabel 3. Ongeveer een derde van de programma’s krijgt een beoordeling van gemiddeld 4,8 of hoger en van deze 25 programma’s krijgen 9 programma’s de hoogste score: een gemiddelde van 5. Er zijn 14 programma’s die onder de 4 score; dit betekent nog steeds een goede tot zeer goede beoordeling, maar in de meeste gevallen scoren deze programma’s daarmee wel onder het (hoge) landelijk gemiddelde.


I-1

INTERN VU UVA DOCUMENT Wervend vermogen De inkomsten uit de tweede (NWO), EU en overige derde geldstroom geven een beeld van het wervend vermogen van AFS in subsidieprogramma’s en valorisatie, zie tabel 4a . De cijfers per faculteit laten een wat verschillend beeld zien met een stijgende lijn bij FEW en FNWI en fluctuaties bij FALW. Bij alle faculteiten neemt met name het aandeel EU flink toe. NWO publiceert geen cijfers over het aantal ingediende aanvragen per domein. Er is dan ook niet te zeggen of FEW/FALW en FNWI succesvoller zijn bij NWO dan collega faculteiten. Er zijn wel gegevens van toekenningen (EUR en fte) per NWO domein; deze zijn echter niet direct te koppelen aan faculteiten en bovendien is een landelijke vergelijking alleen zinvol als rekening wordt gehouden met de omvang van elke universiteit/faculteit binnen dit domein. Wel is in tabel 4b een schatting gemaakt van het NWO marktaandeel van AFS, op basis van de baten tweede geldstroom en het totaal aan toegekende NWO middelen aan Nederlandse universiteiten. EU cijfers uit de VU en UvA kenniskaarten laten zien dat FEW/FALW een bovengemiddeld slagingspercentage hebben bij aanvragen voor deelname aan EU projecten. FNWI scoort net onder het gemiddelde. FNWI en FEW/FALW hebben een bovengemiddeld slagingspercentage in projecten die zij coördineren. Zie tabellen 4c en 4d. Op basis van de baten EU van FNWI, FEW, FALW en het totaal aan toegekende EU middelen aan Nederlandse universiteiten is een schatting van het marktaandeel van AFS in Nederland bepaald (zie tabel 4e).

CWTS Analyse Methode en dekking: om op een snelle wijze een beeld te krijgen van de output van VU en UvA in het bètadomein is een zoekopdracht gegeven op instellingsaffiliatie in voor AFS relevante mainfields en subfields (zie kader voor AFS selectie). Applied physics and chemistry [Alle subfields]

Engineering [Alle subfields]

Biological sciences: animals & plants [Alle subfields]

Geosciences [Alle subfields]

Biological sciences: humans Anatomy & morphology Chemistry, medicinal Endocrinology & metabolism Microbiology Neuroimaging Neurosciences Pharmacology & pharmacy Physiology Reproductive biology Virology

Humanities & arts History & philosophy of science

Clinical medicine: Genetics & heredity

I-2

Mathematics [Alle subfields] Molecular biology & biochem [Alle subfields] Multidisciplinary [Alle subfields] Other social sciences Environmental studies Physics and astronomy


INTERN VU UVA DOCUMENT Nutrition & dietetics Toxicology

[Alle subfields] Social sciences related to medicine Public, environmental & occupational health

De geselecteerde mainfields en subfields bevatten naar verwachting in meerderheid publicaties van FNWI, FEW en FALW, maar zullen ook publicaties van ander faculteiten (incl UMCs) bevatten. Publicatieprofielen uit recente CWTS analyses voor onderzoeksvisitaties en de jaarlijkse UMC analyse is gebruikt bij het maken van de selectie. Voorbeeld: het subfield ‘clinical neurology’ is niet geselecteerd omdat uit de CWTS analyse van de UMCs blijkt dat dit voor VUmc een van de meest prominent output velden is (ruim 6% van de output) en voor AMC ruim 3% van de output terwijl uit de analyse van de biologie visitatie bleek dat de output van FNWI in deze categorie iets minder dan 2% bedraagt. In het profiel van de FALW kwam deze categorie niet voor wat betekent dat output in deze categorie minder dan 1% is. In het subfield ‘neurosciences’ is de situatie andersom; voor VUmc is dit weliswaar een relevant subfield (4% van output), maar omdat het voor FNWI (8,5%) en FALW (10%) van nog groter belang is, is dit subfield wel meegenomen in de selectie voor AFS. Het resultaat van de CWTS analyse geeft dus niet een exact beeld van de AFS output maar wel een goede benadering. Bovendien is deze methode eenvoudig te herhalen over enkele jaren. Database: Thomson Scientific/Institute of Scientific Information’s (ISI) citation indexes (Web-ofScience version of the Science Citation Index, SCI (extended); Social Science Citation Index, SSCI; and Arts & Humanities Citation Index, AHCI. Periode: publicatie is in de periode 2002-2011 en citaties naar deze publicaties in de periode 2002-2012. Beperkingen methode: elke bibliometrische analyse heeft de beperking dat niet alle output wordt geïndexeerd door de databases die als bronbestand worden gebruikt. Met name in de informatica, wiskunde en het gamma domein (deel IVM onderzoek) geeft een bibliometrische analyse een beperkt en soms geen representatief beeld. Uit eerdere bibliometrische studies blijkt dat in wiskunde ongeveer 55% van de output wordt meegenomen in de analyse, in informatica 50% en in het gammadomein 45%. Definities: • •

•

P = Number of publications in international journals of the unit of analysis in the entire period; PPtop 10% = The percentage of highly cited publications. The percentage of publications published by the unit that are among the upper top 10% percentile of the citation distribution for similar papers belonging to the same fields (journal subject categories); Ptop10% = Number of highly cited publications. Number of publications published by the unit that are among the upper top 10% percentile of the citation distribution for similar papers belonging to the same fields (journal subject categories);


I-3


0,4 0,3 1,3 0,9 1,5 0,5 0,8 1,8 1,7 1,2 1,4 1,3 1,2 1,4

1,4 1,7 3,6 2,1 3,3 1,8 2,8 3,6 3,1 2,8 3,5 3,7 3,0 4,0

% P(UvA+VU)/P (NL totaal)

P (NL totaal)

P (UvA+VU)/P (NL gemiddeld)

P (gemiddeld NL)

4 3 1 2 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1

P (UvA+VU)/P (grootste univ. NL)

10 6 2 9 8 6 4 3 5 7 6 2 9 5

P (grootste univ. NL)

P rank in NL (UvA+VU)

7 5 4 7 9 5 5 2 2 4 2 5 2 3

P (UvA+VU)

P rank in NL (VU)



P rank in NL (UvA)

Positie in NL

11% 14% 28% 16% 26% 14% 21% 28% 24% 22% 27% 29% 23% 31%

Tabel 1a: Positie VU, UvA en VU+UvA in Nederland in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal publicaties (P) in periode 2002-2011/12. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

0,4 0,2 1,5 0,7 1,3 0,5 0,8 1,4 1,5 0,9 1,2 1,0 1,0 1,1

1,3 1,5 4,0 1,8 3,2 2,0 3,0 4,1 3,0 2,7 3,5 3,9 2,7 3,8

% Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(NL totaal)

Ptop 10% (NL totaal)

Ptop10% (UvA+VU)/ Ptop10%(NL gemiddeld)

Ptop 10% (NL gemiddeld)

6 3 1 5 1 3 3 1 1 2 1 1 1 1

Ptop10%(UvA+VU)/Ptop10%(grootste univ. NL)

10 5 2 10 5 7 3 7 5 8 4 2 9 3

Ptop 10%(beste in NL)

Ptop10% rank in NL (UvA+VU)

6 4 4 6 8 5 5 1 3 4 2 5 3 5

Ptop 10% (UvA+VU)

Ptop10% rank in NL (VU)



Ptop10% rank in NL (UvA)

Positie in NL

10% 13% 31% 14% 25% 15% 23% 31% 23% 20% 27% 30% 21% 29%

Tabel 1b: Positie VU, UvA en VU+UvA in Nederland in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal (top-)publicaties in de top 10% van de betreffende discipline. Geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties, groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI.

I-4



9 11 3 10 8 5 2 6 7 9 6 7 8 6

PPtop10% (NL)

12 5 2 12 4 6 1 8 10 10 4 3 4 3

PPtop10% (beste in NL)

8 12 5 7 11 5 7 5 7 8 9 10 9 11

PPtop10% (UvA+VU)

PPtop10% rank in NL (UvA+VU)


PPtop10% rank in NL (VU)

% top 10% publicaties (PPtop10%)

PPtop10% rank in NL (UvA)

Positie in NL

Tabel 1c: Positie VU, UvA en VU+UvA in Nederland in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aandeel top 10% publicaties van totaal (PPtop10%). Geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties, groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

0,3 0,6 0,8 0,5 1,1 0,5 0,7 0,5 0,5 0,7 0,4 1,8 0,4 1,0

0,8 1,2 1,8 1,0 2,1 1,4 1,6 2,2 1,5 1,3 1,3 5,3 1,1 3,2

% P(UvA+VU)/P (LERU totaal)

P (LERU totaal)

P (UvA+VU)/P (LERU gemiddeld)

11 11 2 12 1 5 5 4 6 4 5 1 7 1

P (gemiddeld LERU)

22 19 12 22 10 15 10 8 16 22 18 1 22 6

P (UvA+VU)/P (grootste univ. LERU)

P rank in LERU (UvA+VU)

17 15 13 20 13 14 20 6 8 19 10 6 14 3

P (grootste univ. LERU)

P rank in LERU (VU)

P (UvA+VU)

P rank in LERU (UvA)


P (VU)


P (UvA)

Positie in LERU

4% 6% 9% 5% 10% 7% 8% 10% 7% 6% 6% 25% 5% 15%

Tabel 2a: Positie VU, UvA en VU+UvA ten opzichte van de LERU universiteiten in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal publicaties (P) in periode 2002-2011/12. Blauw gearceerd: aantal publicaties boven het LERUgemiddelde. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI.


I-5


0,2 0,6 0,6 0,4 0,6 0,5 0,8 0,5 0,4 0,5 0,4 1,6 0,3 0,8

0,8 1,2 2,0 1,0 2,0 1,6 1,9 2,5 1,2 1,2 1,3 5,6 1,2 3,0

% Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(LERU totaal)

Ptop 10% (LERU totaal)

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10% (LERU gemiddeld)

12 9 3 11 4 4 5 5 6 7 5 1 8 2

Ptop 10% (LERU gemiddeld)

22 17 8 22 9 14 7 9 18 21 17 1 22 5

Ptop10% (UvA+VU)/Ptop10%(beste univ. LERU)

Ptop10% rank in LERU (UvA+VU)

15 16 10 11 14 11 18 5 12 17 11 8 13 10

Ptop 10%(beste LERU)

Ptop10% rank in LERU (VU)


Ptop10% rank in LERU (UvA)

p top 10% (UvA+VU

p top 10% (VU)


p top 10% (UvA)

Positie in LERU

4% 6% 9% 5% 10% 7% 9% 12% 6% 6% 6% 27% 6% 14%

Tabel 2b: Positie VU, UvA en VU+UvA ten opzichte van de LERU universiteiten in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op het aantal (top-)publicaties in de top 10% in periode 2002-2011/12 van de betreffende discipline. Blauw gearceerd: aantal toppublicaties boven het LERU-gemiddelde; geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties; groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

10 12 7 5 16 5 4 7 17 13 12 10 12 14

PPtop10% (LERU)

20 5 4 16 12 11 3 11 18 14 4 7 7 7

PPtop10% (beste LERU)

PPtop10% rank in LERU (UvA+VU)

8 18 11 4 18 5 9 3 17 12 18 14 14 18

PPtop10% (UvA+VU)

PPtop10% rank in LERU (VU)


% top 10% publicaties (PPtop10%)

PPtop10% rank in LERU (UvA)

Positie in LERU

Tabel 2c: Positie VU, UvA en VU+UvA ten opzichte van de LERU universiteiten in AFS relevante main en subfields; gebaseerd op aandeel top 10% publicaties van totaal (PPtop10%) in periode 2002-2011/12 van de betreffende discipline. Blauw gearceerd: aantal toppublicaties boven het LERU-gemiddelde; geel gearceerd: lagere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties; groen gearceerd: hogere ranking/ratio dan op basis van totaal aantal publicaties. Data analysis: CWTS, Leiden University; data source: Thomson Scientific/ISI

I-6



Onderzoeksvisitatiescores AFS department

Program

Q

P

R

V

Gem.

Jaar

Chemistry and Chem. Bio.

UvA1 Bio-Molecular Synthesis

4

4

4

4

4,00

2011


UvA2 Catalysis

4

5

5

5

4,75

2011


UvA3 Computational Chemistry

5

5

5

3

4,50

2011


UvA4 Macromolecular and Biosystems Analysis

4

4

5

3

4,00

2011


UvA5 Molecular Photonics

4

5

4

5

4,50

2011


VU1 Biomolecular Analysis and Spectroscopy

3

4

5

4

4,00

2011


VU2 Medicinal Chemistry

5

4

5

5

4,75

2011


VU3 Molecular and Computational Toxicology

4

4

5

5

4,50

2011


VU4 Organic Chemistry

4

5

4

5

4,50

2011


VU5 Physical Chemistry

4

4

4

3

3,75

2011


VU6 Theoretical Chemistry

5

5

5

5

5,00

2011

Earth & Ecology

Aquatic Ecology and Ecotoxicology

3

3

4

3

3,25

2012

Earth & Ecology

Aquatic Microbiology

5

5

5

5

5,00

2012

Earth & Ecology

Biodiversity & Evolution

4

4

4

4

4,00

2012

Earth & Ecology

Computational Geo-Ecology

5

4

5

5

4,75

2012

Earth & Ecology

Earth Surface Science

3,5

4

4

4

3,88

2012

Earth & Ecology

FALW: Animal Ecology

4

4,5

5

5

4,63

2012

Earth & Ecology

FALW: Systems Ecology

5

5

4

5

4,75

2012

Earth & Ecology

Paleo-Ecology & Landscape Ecology

4

4

5

3

4,00

2012

Earth & Ecology

Population Biology & Theoretical Ecology

5

5

5

5

5,00

2012

Earth & Ecology

VU1 – Isotope Geochemistry

4

4

5

4

4,25

2009

Earth & Ecology

VU2 – Tectonics

5

4

5

5

4,75

2009

Earth & Ecology

VU3 – Petrology

4

4

4

4

4,00

2009

Earth & Ecology

VU4 - Sedimentology and Marine Geology

0

0

4

4

4,00

2009

Earth & Ecology

VU5 - Paleoclimatology and Geomorphology

5

4

5

4

4,50

2009

Earth & Ecology

4

4

4

5

4,25

2009

Informatics

VU6 - Hydrology and Geo Environmental Sciences UvA1 (II) Computer Systems Architecture

3,5

3

3

4

3,38

2010

Informatics

UvA2 (II) Human Computer Studies

4

4

4

3

3,75

2010

Informatics

5

5

5

5

5,00

2010

5

5

5

5

5,00

2010

Informatics

UvA3 (II) Information and Language Processing Systems UvA4 (II) Intelligent Sensory Information Systems UvA5 (II) Computational Science

3,5

4

4

4,5

4,00

2010

Informatics

UvA6 (II) System and Network Engineering

3,5

4

4

4

3,88

2010

Informatics

UvA7 (II) Software Engineering

5

4

4

3,5

4,13

2010

Informatics

VU1 (DI) Artificial Intelligence

4

4,5

4

4,5

4,25

2010

Informatics

VU2 (DI) Bio-informatics

3,5

4

3,5

4

3,75

2010

Informatics

VU3 (DI) Business, Web and Media

3,5

4,5

4,5

4,5

4,25

2010

Informatics

VU4 (DI) Computer Systems

5

5

5

5

5,00

2010

Informatics

VU5 (DI) Information Systems and Software Engineering VU6 (DI) Theoretical Computer Science

4

4

4

3,5

3,88

2010

4,5

4

4

3,5

4,00

2010

Informatics

Informatics


I-7

INTERN VU UVA DOCUMENT AFS department

Program

Q

P

R

V

Gem.

Jaar

Interdisc. Unit

21 Chemistry and Biology Group (C&B)

5

4

4

4

4,25

2007

Interdisc. Unit

4

4

4

4

4,00

2007

Interdisc. Unit

24 Spatial Analysis and Decision Support Group (SPACE) 3 Economics and Technology Group (E&T)

4

5

4

3

4,00

2007

Interdisc. Unit

4 Environmental Policy Analysis Group (EPA)

5

4

4

5

4,50

2007

Interdisc. Unit

FALW: Athena

4

4

5

4

4,30

Interdisc. Unit

5

5

5

5

5,00

Interdisc. Unit

VU0 EMGO+ Institute for Health and Care Research VU1 Lifestyle, Overweight and Diabetes

5

4,5

5

4,5

4,75

Interdisc. Unit

VU2 Mental Health

5

5

5

4,5

4,88

Interdisc. Unit

VU3 Quality of Health

4,6

5

5

4

4,65

Interdisc. Unit

VU4 Musculoskeletal Health

4,6

4,5

5

4,5

4,65

Mathematics & Logic

Language and computation

5

5

5

4

4,75

2007

Mathematics & Logic

Logic and computation

5

5

5

5

5,00

2007

Mathematics & Logic

Logic and language

5

5

4

4

4,50

2007

Mathematics & Logic

5

4

5

5

4,75

2010

Mathematics & Logic

UvA1 Algebra, Geometry, and Mathematical Physics UvA2 Analysis (pure and applied)

4

4

3

4

3,75

2010

Mathematics & Logic

UvA3 Stochastics (statistics and probability)

4

4

5

4

4,25

2010

Mathematics & Logic

VU1 Analysis

4

3

4

5

4,00

2010

Mathematics & Logic

VU2 Stochastics

5

5

5

5

5,00

2010

Mathematics & Logic

VU3 Geometry

4

3

3

4

3,50

2010


FALW: Genetics

5

3

4

3

3,75

2012


FALW: Molecular Cell Physiology

4

5

5

4

4,50

2012


FALW: Molecular Microbiology

5

4,5

5

4

4,63

2012


FALW: Structural Biology

4

3

4

3,5

3,63

2012


Life Science Technologies

4

4

4

3,5

3,88

2012


Plant Signalling

4,5

4,5

4

5

4,50

2012


Systems Biology of the Living Cell 1

4

4

5

4

4,25

2012


Systems Biology of the living Cell 2

5

5

4,5

4,5

4,75

2012

Neurosciences

FALW: Functional genomics

4

4

4

5

4,25

2012

Neurosciences

FALW: Molecular and Cellular Neurobiology

5

5

4

5

4,75

2012

Neurosciences

FALW:Integrative Neurophysiology

5

5

4

5

4,75

2012

Neurosciencs

Neurosciences

4,5

5

4

5

4,63

2012

Physics and Astronomy

The UvA contribution to the NOVA networks

5

4,5

4,5

4,5

4,63

2011


UvA1 Hard Condensed Matter

4

4

4

4,5

4,13

2012


UvA2 Soft Condensed Matter

5

5

5

5

5,00

2012


UvA3 Quantum Gases & Quantum Information

5

3

3,5

3

3,63

2012


5

4

4

5

4,50

2012


UvA4 Particle Physics, Cosmology and Quantum Gravity UvA5 Quantum Matter and Complex Systems

4

4,5

4

4

4,13

2012


UvA6 Particle and Astroparticle Physics

5

5

4

5

4,75

2012


VU1 Atomic, Molecular and Laser Physics

5

4,5

4,5

5

4,75

2012


VU2 Complex Systems

5

4,5

5

4,5

4,75

2012

I-8


INTERN VU UVA DOCUMENT AFS department

Program

Q

P

R

V

Gem.

Jaar


VU3 Condensed Matter Physics

3,5

4

4,5

0

4,00

2012


VU4 Elementary Events in Biophysics

5

5

4,5

5

4,88

2012


VU5 Particle and Astroparticle Physics

4,5

4,5

4,5

5

4,63

2012

Tabel 3: Scores in de meest recente onderzoeksvisitaties.

Wervend vermogen: Externe inkomsten FEW en FALW (in Keuro)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

FEW Baten tweede geldstroom Baten derde geldstroom Baten EU FEW Totaal

5.783 4.438 1.609 11.830

5.756 2.242 1.568 9.566

5.475 6.095 2.876 14.446

5.016 5.679 2.689 13.383

5.426 4.834 3.399 13.659

7.749 4.370 4.295 16.414

8.988 4.885 4.468 18.341

FALW Baten tweede geldstroom Baten derde geldstroom Baten EU FALW Totaal

5.691 8.452 3.826 17.969

6.589 9.311 3.978 19.878

5.990 12.344 9.496 27.830

5.508 12.174 9.086 26.768

8.001 10.621 6.359 24.981

6.738 8.213 7.212 22.163

6.457 6.588 5.799 18.844

FEW en FALW Baten tweede geldstroom Baten derde geldstroom Baten EU FEW en FALW Totaal

11.474 12.890 5.435 29.799

12.345 11.553 5.546 29.444

11.465 18.439 12.372 42.276

10.524 17.853 11.775 40.151

13.427 15.455 9.758 38.640

14.487 12.583 11.507 38.577

15.445 11.473 10.267 37.185

FNWI Baten tweede geldstroom Baten derde geldstroom Baten EU FNWI Totaal

9.476 8.393 4.078 21.947

9.232 10.706 4.171 24.109

9.009 10.715 6.683 26.407

9.394 11.842 4.498 25.735

9.609 13.227 6.097 28.933

13.337 12.707 6.794 32.838

15.551 9.419 7.917 32.886

AFS Baten tweede geldstroom Baten derde geldstroom Baten EU AFS Totaal

20.951 21.282 9.513 51.746

21.576 22.259 9.717 53.552

20.475 29.154 19.055 68.683

19.918 29.695 16.273 65.886

23.036 28.681 15.855 67.573

27.825 25.289 18.301 71.415

30.996 20.893 18.183 70.072

Tabel 4a: externe inkomsten per geldstroom. Baten betreffen netto baten, d.i. excl. inkomensoverdrachten aan onderzoekspartners. De gegevens zijn exclusief FOM-personeel, waarvoor lasten door FOM gedragen worden (in 2012 Keuro 4400) en exclusief tweede en derde geldstroom IoP-IHEF (FNWI). Betreffende projecten worden bij Nikhef geadministreerd.


I-9


Wervend vermogen: NWO marktaandeel AFS (in Keuro) Baten tweede geldstroom

2006 20.951

2007 21.576

2008 20.475

2009 19.918

2010 23.036

2011 27.825

2012 30.996

NWO (in Keuro) NWO toegekende subsidies aan universiteiten AFS gemiddelde baten tweede geldstroom (in Keuro) 2006-2008 2007-2009 2008-2010 2009-2011 AFS marktaandeel NWO 2006-2008 2007-2009 2008-2010 2009-2011

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

293.560

285.146

285.751

376.352

425.780

450.291 onbekend

2008

2009

2010

2011

2012

2011

2012

2006

2007 21.001

20.656 21.143 23.593 2006

2007 7,3%

2008

2009

2010

6,5% 5,8% 5,7%

Tabel 4b: AFS marktaandeel NWO, gebaseerd op NWO jaarverslagen. NB: aangezien het jaar van toekenning door NWO niet overeenkomt met registratie van baten per jaar bij instellingen, is steeds een periode van drie jaar genomen voor de schatting van marktaandeel. De AFS ambitie ‘stijging relatief aandeel van 10-15%’ betekent een stijging van (geschat) AFS marktaandeel NWO van 5,7% tot 6,2 - 6,5%, d.w.z. een stijging van de gemiddelde baten tweede geldstroom van Keuro 23.593 per jaar tot Keuro 26.000 - 27.000 per jaar (op basis van 2009-2011 en gelijkblijvend NWO budget).

Wervend vermogen: EU slagingspercentages onderdeel FEW VU FALW VU FEW + FALW FNWI UvA NL gem. KP7 gem.

slagings % totaal

aandeel coördinatie

slagings% coördinatie

KP7 nadruk

Tabel 4c: slagingspercentages van EU KP7 subsidie aanvragen. Bron: Kenniskaarten UvA en VU 2012. Cijfers VU betreffen KP7-deelname binnen calls die sloten in de periode 2007 tot en met 12 april 2011. Cijfers UvA betreffen calls welke sloten in de periode 2007 tot en met maart 2012. KP7 onderdeel Cooperation

I-10

Thema Health Health + FAFB FAFB + ICT ICT + NMP NMP + Energy Energy + ENV ENV +

FALW VU

FEW VU

FNWI -UvA


INTERN VU UVA DOCUMENT KP7 onderdeel

IDEAS PEOPLE Capacities

EURATOM

Thema TPT TPT + SSH SSH + SPA SPA + SEC SEC + ERCERC + PeoplePeople + Infra Infra + SME SME + Regions Regions + SiS SiS + INCOINCO+ Fusion Fusion + Fission Fission +

FALW VU

FEW VU

FNWI -UvA

+ totaal succes

Tabel 4d: Detailinformatie over het aantal subsidieaanvragen per organisatieonderdeel en per EU KP7-onderdeel, thema en faculteit. Bron: Kenniskaarten UvA en VU 2012. Cijfers VU betreffen KP7-deelname binnen calls die sloten in de periode 2007 tot en met 12 april 2011. Cijfers UvA betreffen calls die sloten in de periode 2007 tot en met maart 2012. Succesvolle projecten (‘ONG’ en ‘mainlist’; +) en niet succesvolle projecten (-) worden onderscheiden. De totalen en slagingspercentages per organisatieonderdeel worden gegeven.


I-11


Wervend vermogen: EU marktaandeel AFS (in Keuro) Baten EU

AFS (in Keuro) Gemiddelde baten EU 2006-2008 Gemiddelde baten EU 2007-2009 Gemiddelde baten EU 2008-2010 Gemiddelde baten EU 2009-2011

2006 9.513

2006

AFS marktaandeel AFS Baten EU 2007 - Q1 2011 (in Keuro) EU toekeningen aan Nederlanse universiteiten (in Keuro)

2007 9.717

2007 12.762

2008 19.055

2008

2009 16.273

2010 15.855

2011 18.301

2012 18.183

2009

2010

2011

2012

15.015 17.061 16.810

2007-Q1 2011

schatting AFS marktaandeel EU in NL Tabel 4e: Marktaandeel in toekenningen EU KP7 binnen Nederlandse universiteiten. Bron: EU kenniskaart VU 2012 (periode 2007- 12 april 2011). Marktaandelen zijn schattingen, o.a. omdat jaar van toekenning EU niet overeenkomt met registratie van baten per jaar bij instellingen. Bovendien is uit de EU kenniskaart niet duidelijk hoe wordt omgegaan met toekenningen van subsidies waar instellingen coördinator van zijn en waar overdrachten plaatsvinden naar andere instellingen.

I-12



Bijlage II ‘Nulmeting’ Onderwijs AFS In de vorm van tabellen en grafieken zijn een aantal kengetallen weergegeven die een karakterisatie vormen van de stand van het bètaonderwijs van VU en UvA, en als zodanig als onderdelen van een nulmeting voor het AFS onderwijsdomein kunnen dienen.

Rendementen bacheloronderwijs Definities en bronnen – De brongegevens voor de nulmeting van het rendement in de gezamenlijke bacheloropleidingen zijn afkomstig uit de Kengetallen Universitair Onderwijs (KUO) 2012. De landelijk gehanteerde definitie voor rendement is: het percentage studenten (voltijds, één opleiding, vooropleiding VWO, herinschrijving in jaar 2) dat binnen vier jaar het diploma haalt. Als nulmeting zijn de rendementsgegevens per opleiding voor de cohorten 2005–2007 genomen (Tabel 1). De onderliggende rendementen van de opleidingen van UvA en VU staan weergegeven in Figuur 2. Gemiddeld over deze cohorten bedraagt het rendement voor AFS ruim 59%. Over de genoemde cohortperiode is sprake van een duidelijk stijgende trend, met bijna 64% voor het cohort 2007. Opleiding AFS

Cohort 2005

Cohort 2006

Cohort 2007

Gemiddeld

Aardwetenschappen

47%

59%

61%

56%

Beta-gamma

52%

47%

68%

56%

Biomedische Wetenschappen

63%

55%

54%

58%

Biologische Wetenschappen

54%

71%

85%

70%

Business Analytics

48%

75%

81%

68%

Farmaceutische Wet. VU + MNW VU

47%

56%

48%

50%

FPS UvA + Aarde & Economie VU

76%

76%

Gezondheid & Leven

82%

82%

Gezondheidswetenschappen

62%

72%

74%

69%

Informatica domein

44%

41%

46%

43%

Natuur- & sterrenkunde

63%

50%

40%

51%

Psychobiologie

64%

78%

71%

71%

Scheikunde

42%

63%

56%

54%

Wiskunde

22%

39%

93%

51%

AFS totaal

55%

59%

64%

59%

Tabel 1 | Rendementen van AFS-bacheloropleidingen voor de cohorten 2005–2007. Rood gearceerd zijn de rendementen lager dan 50%; in groen de rendementen hoger dan 70%. Percentages betreffen gewogen gemiddelde van UvA en VU opleidingen.


II-1

INTERN VU UVA DOCUMENT 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Cohort 2007 UvA

Gem. UvA 2005-2007

Cohort 2007 VU

Gem. VU 2005-2007

Figuur 2 | Rendementen van bacheloropleidingen van UvA en VU voor cohort 2007 (links) en gemiddeld voor de cohorten 2005–2007 (rechts).

Opleidingsaccreditaties Definities en bronnen – Van de huidige bachelor- en masteropleidingen zijn de resultaten van de meest recente NVAO-accreditaties gecompileerd (vanaf 2008). Door de per 2011 gewijzigde systematiek van de NVAO is gekozen voor een presentatie van het procentueel aandeel van scores onvoldoende (O), voldoende (V), goed (G) en excellent (E). Tabellen 3 en 4 vatten de meest recente NVAO-accreditatiescores samen van resp. bachelor- en masteropleidingen van AFS. Figuren 5 en 6 representeren het aandeel van de vergeven scores voor de gezamenlijke UvA- en VU opleidingen op resp. bachelor- en masterniveau. Bacheloropleiding

II-2

Faculteit

O

V

G

E

Aarde en Economie*

FALW

Future Planet Studies*

FNWI

0%

67%

33%

0%

0%

100%

0%

0%

Aardwetenschappen*

FALW

0%

67%

33%

0%

Beta-gamma*

FNWI

0%

33%

67%

0%

Biologie

FNWI

0%

62%

38%

0%

Biologie

FALW

0%

90%

10%

0%

Biomedische Wetenschappen

FNWI

0%

76%

24%

0%

Biomedische Wetenschappen*

FALW

0%

100%

0%

0%

Business Analytics

FEW

0%

81%

19%

0%

Farmaceutische Wetenschappen*

FEW

0%

67%

33%

0%

Medische Natuurwetenschappen*

FEW

0%

67%

33%

0%

Gezondheid en Leven

FALW

0%

81%

19%

0%

Gezondheidswetenschappen

FALW

0%

86%

14%

0%

Informatica

FNWI

0%

90%

10%

0%

Informatica

FEW

0%

95%

5%

0%

Informatie, Multimedia en Management

FEW

0%

43%

57%

0%

Informatiekunde

FNWI

0%

90%

10%

0%

Kunstmatige Intelligentie

FNWI

0%

90%

10%

0%

Kunstmatige Intelligentie

FEW

0%

95%

5%

0%

Natuur- en Sterrenkunde

FNWI

0%

67%

33%

0%


FEW

0%

76%

24%

0%

Psychobiologie

FNWI

0%

67%

33%

0%

Scheikunde*

FEW

0%

67%

33%

0%


INTERN VU UVA DOCUMENT Bacheloropleiding

Faculteit

O

V

G

E

Scheikunde*

FNWI

0%

67%

33%

0%

Science, Business & Innovation

FEW

0%

100%

0%

0%

Wiskunde

FNWI

0%

71%

29%

0%

Wiskunde

FEW

0%

90%

10%

0%

0%

76,5%

23,5%

0%

Gemiddeld

Tabel 3 | Overzicht van meest recente accreditatiescores van AFS bacheloropleidingen. Sets van opleidingen gemarkeerd met een donkerblauw blokje zullen binnen AFS worden samengevoegd; van de met lichtblauwe blokjes gemarkeerde opleidingen is de nieuwe vorm nader te bepalen — zie Bijlage III voor details. Opleidingen gemarkeerd met een asterisk (*) zijn reeds volgens de nieuwe systematiek met 3 standaarden beoordeeld. Masteropleiding

Faculteit

O

V

G

E

Artificial Intelligence

FNWI

0%

90%

10%

0%


FEW

0%

95%

5%

0%

Astronomy and Astrophysics

FNWI

0%

71%

29%

0%

Bioinformatics

FEW

0%

81%

19%

0%

Life Sciences

FNWI

0%

86%

14%

0%

Biological Sciences

FNWI

0%

76%

24%

0%

Biology

FALW

0%

90%

10%

0%

Ecology

FALW

0%

90%

10%

0%

Biomedical Sciences

FNWI

0%

86%

14%

0%

Biomedical Sciences

FALW

0%

100%

0%

0%

Biomolecular Sciences

FALW

0%

100%

0%

0%

Brain & Cognitive Sciences

FNWI

0%

76%

19%

5%

Business Analytics

FEW

0%

86%

14%

0%

Chemistry

FEW

0%

67%

33%

0%

Chemistry

FNWI

0%

67%

33%

0%

Computer Science

FEW

0%

95%

5%

0%

Parallel and Distr. Computer Systems

FEW

0%

86%

10%

5%

Drug Discovery & Safety

FEW

0%

33%

67%

0%

Earth Sciences

FNWI

0%

100%

0%

0%

Earth Sciences

FALW

0%

100%

0%

0%

Geosciences of Basins & Lithosphere

FALW

5%

62%

29%

5%

Hydrology

FALW

0%

0%

100%

0%

Environmental and Resource Mgmt.

FALW

0%

62%

38%

0%

Forensic Science

FNWI

0%

67%

29%

5%

Global Health

FALW

0%

100%

0%

0%

Grid Computing

FNWI

0%

81%

19%

0%

Health Sciences

FALW

0%

86%

14%

0%

Information Sciences

FEW

0%

43%

57%

0%

Information Studies

FNWI

0%

81%

19%

0%

International Health

FALW

0%

24%

76%

0%

Logic

FNWI

0%

19%

62%

19%

MPA

FEW

0%

0%

67%

33%


II-3

INTERN VU UVA DOCUMENT Masteropleiding

Faculteit

O

V

G

E

Mathematical Physics

FNWI

0%

86%

14%

0%

Mathematics

FNWI

0%

86%

14%

0%

Mathematics

FEW

0%

95%

5%

0%

Medical Natural Sciences

FEW

0%

33%

67%

0%

Neurosciences

FALW

0%

67%

33%

0%

Physics

FEW

0%

71%

29%

0%

Physics

FNWI

0%

76%

24%

0%

Public Health

FALW

0%

19%

81%

0%

Software Engineering

FNWI

0%

86%

14%

0%

Stochastics and Financial Mathematics

FEW

0%

86%

14%

0%

Stochastics and Financial Mathematics

FNWI

0%

86%

14%

0%

System and Network Engineering

FNWI

0%

52%

43%

5%

0,1%

71,4%

26,7%

1,7%

Gemiddeld

Tabel 4 | Overzicht van meest recente accreditatiescores van AFS masteropleidingen. Sets van opleidingen gemarkeerd met een donkerblauw blokje zullen binnen AFS worden samengevoegd; van de met lichtblauwe blokjes gemarkeerde opleidingen is de nieuwe vorm nader te bepalen — zie Bijlage IV voor details.

UvA BSc

excellent 0,0%

onvoldoende 0,0%

VU BSc

excellent 0,0%

onvoldoende 0,0%

goed 20,6%

goed 26,0%

voldoende 74,0%

voldoende 79,4%

Figuur 5 | Percentages van de diverse scores bij recente opleidingsaccreditaties van bacheloropleidingen UvA (links) en VU (rechts).

UvA MSc

excellent 1,9%

onvoldoende 0,0%

goed 22,0%

VU MSc

excellent 1,6%

onvoldoende 0,2%

goed 30,0%

voldoende 76,2%

voldoende 68,1%

Figuur 6 | Percentages van de diverse scores bij recente opleidingsaccreditaties van masteropleidingen UvA (links) en VU (rechts).

II-4



Internationaliteit masteropleidingen Definities en bronnen – Als bron voor de nulmeting internationaliteit van AFS-masteropleidingen is het één-cijfer HO bestand (1cHO) 2012 gebruikt. Het aandeel ingeschrevenen (hoofdstudie) met een niet-Nederlandse nationaliteit is genomen als definitie. Peildatum nulmeting: 1 oktober 2011. Het gemiddelde percentage internationale masterstudenten voor AFS als geheel is 20% (Tabel 7). Er is tussen de diverse opleidingen een aanmerkelijke spreiding, ook bij aggregatie naar de vier AFS-domeinen (Figuur 8): Human Life Sciences ligt het laagst met 13%; Information Sciences heeft de meeste internationale masterstudenten met 35%. Masteropleiding AFS

AFS-domein

NL

niet-NL

% niet-NL

Totaal Opleidingen VU (FEW/FALW)

1331

284

17.6%

Totaal Opleidingen UvA (FNWI)

892

273

23.4%

Astronomy & Astrophysics

FoS

12

2

14%

Business Analytics

FoS

72

3

4%

Chemistry

FoS

154

20

11%

Forensic Science

FoS

66

14

18%


FoS

8

Mathematics

FoS

47

15

24%

Physics

FoS

103

21

17%

Stochastics & Financial Mathematics

FoS

11

19

63%

Bio-informatics & Systems Biology

HLS

35

8

19%

Biological Sciences

HLS

125

23

16%

Biomedical Sciences

HLS

236

33

12%

0%

Biomolecular Sciences

HLS

90

22

20%

Brain & Cognitive Sciences

HLS

75

37

33%

Drug Discovery & Safety

HLS

44

10

19%

Health Sciences

HLS

196

6

3%

Man., Policy An. & Entrepr. in HLS

HLS

203

8

Medical Natural Sciences

HLS

23

Neurosciences

HLS

85

18

17%


IS

98

39

28%

Computational Science

IS

17

14

45%

4% 0%

Computer Science

IS

70

83

54%

Information Studies / Sciences

IS

154

31

17%

Logic

IS

17

48

74%

Software Engineering

IS

62

9

13%

System & Network Engineering

IS

22

10

31%

Earth Sciences domein (1 of meer opleidingen)

SfS

145

38

21%

Environment & Resource Management

SfS

53

26

33%

2223

557

20%

Totaal

Tabel 7 | Internationaliteit van AFS-masteropleidingen. Bovenaan zijn de totalen van de huidige VU en UvA masteropleidingen opgenomen.


II-5

INTERN VU UVA DOCUMENT 100% 80% 60% 40%

niet-NL

20%

NL

0% FoS

HLS

IS

SfS

Figuur 8 | Internationaliteit van masteropleidingen in de vier AFS domeinen.

Internationaliteit promovendi Definities en bronnen – De gegevens voor de nulmeting internationaliteit van de gezamenlijke AFS promovendi komen uit het UvA-VU personeelsbestand, peildatum 15-11-2012. Het betreft van de SAP-HR registraties met UFO-profiel promovendus (excl. buitenpromovendi) het aandeel met een niet-Nederlandse nationaliteit. Het gemiddelde percentage internationale promovendi voor AFS als geheel is 54% (Tabel 9 en Figuur 10). Tussen de diverse disciplines/departments zit enige spreiding. De projectie op de vier AFS-domeinen is hier minder eenduidig te maken dan in geval van de masteropleidingen. Department

NL

niet-NL

% niet-NL

VU (FEW/FALW)

214.6

185.1

46.3%

UvA (FNWI)

147.7

235.3

61.4%

Chemistry & Chemical Biology

65.1

56.5

46.5%

Earth & Ecology

51.8

52.8

50.5%

Informatics

48.9

82.4

62.8%

Interdisciplinary Units

46.2

32.3

41.1%

Mathematics & Logic

27.4

32.7

54.4%


30.8

49.9

61.9%

Neurosciences

44.6

33.5

42.9%

Physics & Astronomy

47.4

79.2

62.5%

AFS

362.3

420.4

53.7%

Tabel 9 | Internationaliteit van promovendi geprojecteerd op de AFS departments. Bovenaan zijn de totalen van de huidige VU en UvA faculteiten opgenomen.

II-6


INTERN VU UVA DOCUMENT 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

niet-NL NL

Figuur 10 | Internationaliteit van promovendi per AFS department. Ook zijn de totalen van de huidige VU en UvA faculteiten weergegeven.

Studententevredenheid (NSE) Definities en bronnen – De brongegevens voor een nulmeting van studententevredenheid bestaan uit de resultaten van de Nationale Studentenenquête (NSE) 2012. Voor een landelijke benchmarking is een selectie van bacheloropleidingen in de voor AFS relevante HOOP-gebieden (Natuur, Techniek, Gezondheid) als peer group genomen. Gebruikt zijn de gecombineerde scoringspercentages op ‘zeer tevreden’ en ‘tevreden’ (++/+), en op ‘ontevreden’ en ‘zeer ontevreden’ (-/--). Cijfers voor AFS zijn berekend als gewogen gemiddelde van UvA en VU. Tabel 11 toont de NSE scores van VU en UvA (aandeel FEW, FALW, FNWI) alsmede de projectie op AFS. Tabel 12 en figuren 13 en 14 plaatsen de AFS-scores in nationale context, inclusief de respectievelijke afwijkingen van het landelijke gemiddelde. AFS scoort in de NSE op veruit de meeste van de 16 gebieden slechter dan het landelijk gemiddelde (maar liefst 7 maal voert AFS de lijst met -/-- scores aan; 6 keer staat zij op de tweede plaats; data niet getoond). Kengetallen

AFS

VU

UvA

++/+

-/--

++/+

-/--

++/+

-/--

Studieomgeving

76%

8%

76%

8%

76%

10%

Algemene vaardigheden

67%

9%

66%

9%

69%

8%

Docenten

67%

9%

65%

9%

70%

8%

Inhoud

66%

10%

66%

10%

66%

10%

Algemene beoordeling

64%

10%

62%

11%

67%

10%

Wetenschappelijke vaardigheden

62%

12%

59%

13%

68%

10%

Studielast

62%

13%

61%

13%

62%

13%

Studiefaciliteiten

60%

15%

53%

18%

71%

10%

Studiebegeleiding

54%

16%

55%

16%

53%

18%

Informatiepunt

50%

18%

42%

21%

62%

13%

Studieroosters

59%

18%

62%

15%

54%

22%

Toetsing en beoordeling

53%

18%

54%

17%

52%

20%

Informatie vanuit instelling

49%

21%

49%

20%

49%

22%

Betrokkenheid instelling

36%

27%

35%

26%

37%

29%


II-7

INTERN VU UVA DOCUMENT AFS

Kengetallen

VU

UvA

++/+

-/--

++/+

-/--

++/+

-/--

Voorbereiding beroepsloopbaan

37%

29%

39%

28%

34%

30%

Huisvesting

9%

76%

10%

75%

9%

78%

Tabel 11 | Resultaten NSE thema’s van AFS-opleidingen. De kleurschakering geeft per kolom de rang van de thema’s aan. Landelijk gem.

Kengetallen

AFS

Afwijking

++/+

-/--

++/+

-/--

++/+

-/--

Studielast

62%

13%

62%

13%

-0.8%

-0.5%

Studieomgeving

79%

7%

76%

8%

-2.7%

1.2%

Docenten

71%

7%

67%

9%

-3.8%

1.4%

Algemene vaardigheden

71%

7%

67%

9%

-4.3%

1.5%

Inhoud

71%

8%

66%

10%

-5.0%

2.0%

Algemene beoordeling

70%

8%

64%

10%

-6.0%

2.2%

Wetenschappelijke vaardigheden

67%

9%

62%

12%

-4.8%

2.2%

Toetsing en beoordeling

60%

15%

53%

18%

-6.3%

3.0%

Studiefaciliteiten

68%

12%

60%

15%

-8.2%

3.6%

Studieroosters

67%

13%

59%

18%

-7.9%

4.4%

Voorbereiding beroepsloopbaan

44%

24%

37%

29%

-7.1%

4.9%

Studiebegeleiding

64%

11%

54%

16%

-9.7%

5.2%

Betrokkenheid instelling

45%

22%

36%

27%

-9.5%

5.2%

Informatie vanuit instelling

59%

16%

49%

21%

-9.5%

5.3%

Informatiepunt

59%

12%

50%

18%

-8.7%

5.8%

Huisvesting

30%

49%

9%

76%

-21%

27%

Tabel 12 | Resultaten NSE thema’s van AFS-opleidingen in relatie tot het landelijk gemiddelde. De afwijking van het landelijk gemiddelde is in de rechterkolom per thema weergegeven. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Landelijk VU ++/+ UvA ++/+

Figuur 13 | Scorepercentages ‘(zeer) tevreden’ (++/+) in relatie tot het landelijk gemiddelde.

II-8



35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Landelijk VU -/-UvA -/--

Figuur 14 | Scorepercentages ‘(zeer) ontevreden’ (-/--) in relatie tot het landelijk gemiddelde. (NB: de schaal is bij 35% afgesneden; categorie Huisvesting gaat daar bovenuit.)

Nationaal marktaandeel bacheloropleidingen Definities en bronnen – De gegevens voor de nulmeting marktaandeel AFS bacheloropleidingen zijn afkomstig uit het 1cHO-bestand 2012. Het marktaandeel is berekend aan de hand van de eerstejaars instroom (EOI) van dezelfde selectie opleidingen als bij de NSE-analyse. In absolute aantallen is de instroom van de drie huidige faculteiten meer dan verdubbeld over de periode 2003–2011 (Tabel 15 en Figuur 16, links). Opgeteld nemen zij sinds 2006 met geleidelijk gegroeide afstand nationaal de eerste plaats in, met sinds 2009 een omvang van meer dan 150% van de nummer 2 (univ. 9). Het relatieve nationale marktaandeel is over deze periode eveneens toegenomen, van 20% naar 30% (Figuur 16, rechts). Inst.

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

AFS

910 (21%)

916 (19%)

1188 (23%)

1395 (25%)

1543 (27%)

1538 (26%)

1907 (29%)

2161 (30%)

2367 (30%)

UvA

361 (8%)

444 (9%)

560 (11%)

633 (11%)

603 (10%)

654 (11%)

936 (14%)

1067 (15%)

977 (12%)

VU

549 (12%)

472 (10%)

628 (12%)

762 (14%)

940 (16%)

884 (15%)

971 (15%)

1094 (15%)

1390 (18%)

Univ 1

62 (1%)

93 (2%)

89 (2%)

104 (2%)

143 (2%)

138 (2%)

177 (3%)

178 (2%)

162 (2%)

Univ 2

333 (8%)

316 (6%)

290 (6%)

339 (6%)

380 (7%)

374 (6%)

455 (7%)

466 (7%)

451 (6%)

Univ 3

468 (11%)

486 (10%)

497 (9%)

531 (9%)

540 (9%)

586 (10%)

608 (9%)

646 (9%)

648 (8%)

Univ 4

459 (10%)

462 (9%)

422 (8%)

523 (9%)

526 (9%)

549 (9%)

523 (8%)

614 (9%)

707 (9%)

Univ 5

343 (8%)

328 (7%)

316 (6%)

333 (6%)

351 (6%)

401 (7%)

397 (6%)

430 (6%)

552 (7%)

Univ 6

242 (5%)

330 (7%)

356 (7%)

345 (6%)

325 (6%)

351 (6%)

380 (6%)

358 (5%)

409 (5%)

Univ 7

275 (6%)

499 (10%)

437 (8%)

442 (8%)

412 (7%)

367 (6%)

366 (6%)

497 (7%)

567 (7%)

Univ 8

217 (5%)

247 (5%)

228 (4%)

203 (4%)

212 (4%)

185 (3%)

207 (3%)

262 (4%)

272 (3%)

Univ 9

1023 (23%)

1119 (23%)

1316 (25%)

1283 (23%)

1186 (21%)

1184 (20%)

1271 (19%)

1287 (18%)

1488 (19%)

Univ 10

26 (1%)

60 (1%)

19 (0%)

22 (0%)

14 (0%)

20 (0%)

Univ 11

79 (2%)

78 (2%)

99 (2%)

116 (2%)

147 (3%)

190 (3%)

231 (4%)

246 (3%)

226 (3%)

Tabel 15 | Ontwikkeling van eerstejaars inschrijvingen en het bijbehorende relatieve Nederlandse marktaandeel van AFS-opleidingen over de periode 2003–2011.


II-9

INTERN VU UVA DOCUMENT 35%

2500 AFS UU

2000

LEI RUG

1500

EUR 1000

AFS 30% 25%

UvA VU

20%

RU

15%

UvT

10%

UM

500

TUD TUE

0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

5% 0% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Figuur 16 | Ontwikkeling van eerstejaars inschrijvingen van AFS en de landelijke universiteiten (links) en van het relatieve marktaandeel van AFS, UvA en VU over de periode 2003–2011

II-10



Bijlage III Initieel AFS-aanbod Bacheloropleidingen Van schuingedrukte AFS opleidingen is de concrete naam nog te bepalen. De vier AFS-domeinen zijn afgekort als: SfS = Science for Sustainability ; HLS = Human Life Science ; FoS = Fundamentals of Science ; IS = Information Science. Daarnaast is aangegeven welke opleidingen een sterk interdisciplinair karakter hebben: IdS = Interdisciplinary Science.

Bacheloropleiding AFS

Huidige opleiding VU / UvA

Instroom (EOI) 2009

2010

2011

SfS

54+9= 63

59+21= 80

66+23= 89

SfS, IdS

68+63= 131

58+63= 121

58+75= 133

53+39= 92 217+ 241= 458

33+56= 89 236+ 248= 484

1.

Aardwetenschappen

2.

Gefaseerde samenvoeging tot nieuwe interdisciplinaire op-leiding per 2015

3.

Biologische wetenschappen Biomedische wetenschappen

Biologie VU / Biologie UvA Biomedische wetenschappen VU / Biomedische wetenschappen UvA

SfS, HLS

5.

Samenvoeging opleidingen

HLS, IdS, FoS

49+44= 93

55+37= 92

6.

HLS

143

176

193

7.

Gezondheidswetenschappen Psychobiologie

Farmaceutische wetenschappen VU / Medische Natuurwetenschappen VU Gezondheids-wetenschappen VU Psychobiologie UvA

36+71= 107 169+ 133= 302 (num fix) 64+42= 108

HLS, IdS

204

262

259

8.

Gezondheid en Leven

Gezondheid en Leven VU

HLS, IdS

100

148

230

9.


FoS

77+60= 137 20+42= 62 27+45= 72 29

18+72= 90 18+29= 47 41+54=

12. Business Analytics

Natuur- en Sterrenkunde VU / Natuur- en Sterrenkunde UvA Scheikunde VU / Scheikunde UvA Wiskunde VU / Wiskunde UvA Business Analytics VU

34

13+88= 101 26+32= 58 33+55= 88 56

13. Bèta-gamma

Bèta-gamma UvA

14. Interdisciplinary Science / Bèta-bèta Mathematical Science 15. Science, Business & Innovation

track IDS VU

IdS, FoS, HLS, SfS IdS, FoS, IS, SfS

126 excl. FPS -

141 excl. FPS -

123 excl. FPS -

Science, Business & Innovation VU

IdS, FoS

-

67

83

16. & 17. Informatica domein: start 1 of 2 vernieuwde opleidingen per 2014 of 2015

Informatica VU / Informatie, Multimedia & Management VU / Informatiekunde UvA / Informatica UvA / Kunstmatige Intelligentie UvA / Lifestyle Informatics VU

IS, IdS

33+36+ 46+43+ 47+21= 226

30+42+ 46+49+ 46+42= 255

49+29+ 49+47+ 58+31= 263

4.

10. Scheikunde 11. Wiskunde


Aardwetenschappen VU/ major Aardwetenschappen UvA Aarde en Economie VU / Future Planet Studies UvA

Relatie AFS domein

HLS

FoS FoS FoS, IdS, IS

III-1


Toelichting 1. Aardwetenschappen De opleiding Aardwetenschappen (VU) en de major Aardwetenschappen (UvA) worden samengebracht in één AFS Aardwetenschappen programma. 2. Future Planet Studies / Aarde en Economie De bestaande opleidingen Future Planet Studies en Aarde en Economie omvatten een breed spectrum dat ook AFS wil bedienen. De vakinhoudelijke en vaardigheidscursussen in beide opleidingen zijn deels vergelijkbaar. Daarnaast kan de nieuwe opleiding profiteren van de verbreding van de onderzoeksbasis. De vorming van AFS biedt derhalve concrete kansen voor vernieuwing op vakniveau en verruimde keuzemogelijkheden voor studenten. Invoering per 1 september 2014 als gezamenlijk programma lijkt nog niet haalbaar; wel zullen er dan al een aantal vakken worden gedeeld en zullen de opleidingen gezamenlijk gepresenteerd worden in de voorlichting. 3. Biologische wetenschappen De beide opleidingen Biologie gaan samen in een nieuw programma Biologische wetenschappen, dat zich spiegelt aan de ‘Nieuwe Biologie’, waarin biologie de spil van de moderne Life Sciences vormt, met oog voor maatschappelijke en ethische aspecten als biodiversiteit en genetische modificatie. 4. Biomedische wetenschappen De beide opleidingen Biomedische wetenschappen zullen samengaan in één opleiding, met het karakter van kleinschaligheid binnen grootschaligheid. De volumevergroting biedt kansen voor het ontwikkelen van twee varianten: een meer kwantitative, natuurwetenschappelijke variant en een meer klinisch georiënteerde (pre-medical) variant. De pre-medical variant wordt samen met de academisch medische centra ontwikkeld en biedt uitgelote studenten een geschikt programma waar ze gericht voor kiezen. 5. Farmaceutische wetenschappen / Medische Natuurwetenschappen De huidige VU-opleidingen Farmaceutische wetenschappen en Medische Natuurwetenschappen vormen binnen de drie bètafaculteiten de meest exacte opleidingen in relatie tot Human Life Science, verankerd in sterk onderzoek (AIMMS en LaserLab Amsterdam) in nauwe samenwerking met VUmc. Academici met grondige kennis van de exacte vakken zijn zeer gewenst in de Human Life Sciences. De beide opleidingen, met een gezamenlijke instroom van ca. 100 studenten, delen een groot aantal vakken en onderwijselementen. Verkend zal worden of er, ook in termen van studentenwerving, meerwaarde is als beide opleidingen opgaan in een opleiding met een gezamenlijk eerste jaar, waarna studenten een major kiezen in een ofwel meer chemische richting (farmaceutische wetenschappen), ofwel meer fysische (medische fysica). 6. Gezondheidswetenschappen De huidige VU-opleiding zal, met enkele aanpassingen, onderdeel worden van het AFS-aanbod. Nader bekeken zal worden in hoeverre er meerwaardepotentie is door mogelijke bijdragen vanuit het AMC.

III-2


INTERN VU UVA DOCUMENT 7. Psychobiologie De huidige opleiding Psychobiologie wordt opgenomen in de AFS-portefeuille. De opleiding is uniek in Nederland doordat de combinatie van de disciplines psychologie en biologie wordt benaderd vanuit een biologische, natuurwetenschappelijke invalshoek. 8. Gezondheid en Leven In de huidige opzet kunnen studenten na het eerste jaar kiezen uit twee majoren: Biomedische wetenschappen of Gezondheidswetenschappen. Plannen liggen klaar voor een derde (Klinische wetenschappen) en de vorming van AFS biedt de mogelijkheid om ook een major Psychobiologie aan te bieden. 9. Natuur- en Sterrenkunde De vormgeving van AFS heeft het mogelijk gemaakt bij het samenvoegen van de twee bestaande opleidingen een krachtiger curriculum neer te zetten, met een uitdagende, representatieve en discriminerende functie van het eerste semester in het eerste jaar. Tevens zijn belangrijke onderdelen in het curriculum, waaronder het practicumonderwijs, sterker en zichtbaarder neergezet, hetgeen door AFS-integratie mogelijk werd. Het programma kan in 2014 van start gaan. 10. Scheikunde Gedreven door de impulsen van het AFS project zal per 1 september 2013 een volledig geïntegreerd en gezamenlijk programma in Amsterdam wordt aangeboden voor de bachelor Scheikunde. Hiermee profiteren studenten maximaal van een nauwe koppeling tussen excellent onderzoek en onderwijs. Uniek in het nieuwe programma is dat de student al vanaf het tweede jaar een keuze kan maken voor een deelgebied van zijn/haar interesse: Chemie van het Leven of Duurzame Chemie. Beide deelgebieden leggen een direct verband met de onderzoekzwaartepunten van beide universiteiten. 11. Wiskunde De beide bacheloropleidingen zullen worden samengevoegd met de nadrukkelijke ambitie een modern, uitdagend en flexibel wiskundecurriculum te creëren, waarbij een Engelstalig bachelorprogramma wordt overwogen met als primair doel extra internationale studenten aan te trekken. De AFS-omgeving biedt ruime mogelijkheden voor studenten om te excelleren, o.a. via dubbele bachelors en twee honours-tracks, één in biomedische wiskunde en één in wiskunde ‘puur’. 12. Business Analytics De huidige VU-opleiding Business Analytics kent een enorme groei in belangstelling; er liggen grote kansen in de werving van studenten. De studie is interessant voor een nieuwe doelgroep, de carrière-bèta’s. Door samenloop met de opleidingen Wiskunde en Informatica kan Business Analytics kostenefficiënt worden aangeboden. 13. Bèta-gamma In de interdisciplinaire opleiding Bèta-gamma kiest een student een majorprogramma binnen de bètawetenschappen, de sociale wetenschappen of economie. De integratie van de bètafaculteiten biedt kansen om een majorprogramma uit het gehele bèta-bacheloraanbod te kiezen.


III-3

INTERN VU UVA DOCUMENT 14. Interdisciplinary Science (IDS) / Bèta-bèta Mathematical Science Naast Bèta-gamma en Science, Business & Innovation ziet AFS in haar totale aanbod ruimte voor een brede opleiding binnen het bètadomein. Kandidaat hiervoor is de opleiding Interdisciplinary Science, waarvan de inrichting door de VU in vergevorderd stadium is. Daarbij zal onderzocht en uitgewerkt worden of de opleiding versterkt kan worden met het initiatief voor een bèta-bèta Mathematical Science, een breed wiskunde honoursprogramma voor ambitieuze studenten die zich vooral op het bedrijfsleven richten. 15. Science, Business & Innovation Deze relatief jonge opleiding heeft zich in korte tijd succesvol bewezen. In enkele jaren is de jaarlijkse instroom gegroeid naar 80 studenten, met potentie zeker boven de 100 studenten. De opleiding is interdisciplinair vormgegeven in nauwe samenwerking met de VU-faculteiten FEWEB en FSW. In 2012 heeft de opleiding het bijzonder kenmerk “ondernemen” aangevraagd bij de NVAO. 16. & 17. Informatica Doelstelling is de vormgeving van een samenhangend bachelorprogramma waarin specifiek de majoren een grote herkenbaarheid hebben, leidend tot flexibele leerwegen in de informatica. Concreet voorzien zijn één of twee bachelorprogramma's met in totaal vier majoren: Computer Science/Informatica; Kunstmatige Intelligentie; Lifestyle Informatics; en Informatiekunde/Informatie, Multimedia & Management. Daarbij zijn nadrukkelijk uiteenlopende kansen onderkend in de relaties met andere AFS-opleidingen, waaronder de dubbele bachelor Wiskunde/Informatica, Business Analytics, Gezondheidswetenschappen, Bèta-Gamma en Science, Business & Innovation. Tot slot kan worden verkend de mogelijkheid tot samenwerking (minor) met Medische Informatiekunde (AMC).

III-4



Bijlage IV Initieel AFS-aanbod Masteropleidingen Voor de cursief gedrukte AFS opleidingen is de concrete indeling in opleidingen nog nader te bepalen. De vier AFS-domeinen zijn afgekort als: SfS = Science for Sustainability; HLS = Human Life Science; FoS = Fundamentals of Science; IS = Information Science. Cursief weergegeven (hoofd-)domeinen geven een voorlopige indeling aan.

Tweejarige masteropleidingen AFS Masteropleiding AFS (2-jarig)


1.

Physics

Physics VU / Physics UvA

2.

Astronomy & Astrophysics

3.

Business Analytics

4.

(Hoofd-) Domein

Instroom (EOI) 2009

2010

2011

FoS

5+27= 32

6+39= 45

6+39= 44

Astronomy & Astrophysics UvA

FoS

10

5

5

Business Analytics VU

FoS

13

23

24

Chemistry

Chemistry VU / Chemistry UvA

FoS

25+34= 59

30+20= 50

28+23= 51

5.


Mathematical Physics UvA

FoS

2

6

6.

Mathematics

Mathematics VU / Mathematics UvA

FoS

12+10= 22

14+10= 24

9+9= 18

7.

Stochastics & Financial Mathematics

FoS

7+3= 10

8+4= 12

9+14= 23

8.

Forensic Science

Stochastics & Financial Mathematics VU / Stochastics & Financial Mathematics UvA Forensic Science UvA

FoS

31

40

31

Science, Business & Innovation 10. Logic

Track Science, Business & Innovation Logic UvA

FoS

-

-

-

IS

26

28

31

11. Artificial Intelligence

Artificial Intelligence VU / Artificial Intelligence UVA

IS

20+34= 54

17+18= 35

12+22= 34

12. Computational Science

Grid Computing UvA (per 2013: Computational Science)

IS

13

9

4

13. Computer Science

Computer Science VU + track Computer Science UvA / Parallel and Distributed Systems VU Bio-informatics VU / Systems biology UvA

IS

46+11= 57

55+21= 76

57+11= 68

HLS

9+7= 16

4+2= 6

16+7= 23

HLS

61+24= 85

56+67= 123

33+89= 122

16. Biomolecular Sciences

Biomedical Sciences VU / Biomedical Sciences UvA (incl. neuro-tracks) Biomolecular Sciences VU

HLS

40

61

29

17. Drug Discovery & Safety

Drug Discovery & Safety VU

HLS

18

28

13

18. Medical Natural Sciences

Medical Natural Sciences VU

HLS

10

7

13

19. Neurosciences

Neurosciences VU

HLS

47

27

42

20. Brain & Cognitive Sciences

Brain & Cognitive Sciences UvA

HLS

54

37

42

21. Global Health

Global Health VU

HLS

-

-

(vanaf 2012)

22. Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA)

Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA) VU

HLS

61

86

78

9.

14. Bio-informatics and Systems Biology 15. Biomedical Sciences


IV-1

INTERN VU UVA DOCUMENT Masteropleiding AFS (2-jarig)


23. Earth Sciences domein – 1 of meer opleidingen

Earth Sciences VU / Earth Sciences UvA / Hydrology VU / Geosc. of Basins & Lithosp VU

24. Biological Sciences

Biological Sciences VU / Biological Sciences UvA / Ecology VU

(Hoofd-) Domein

Instroom (EOI) 2009

2010

2011

SfS

16+7+ 15+4= 42

18+11+ 11+5= 45

25+32+ 12+7= 76

SfS

5+23 +20= 48

9+19 +8= 36

9+40 +8= 57

Toelichting 1. Physics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk, zoals ook afgesproken in het Sectorplan Natuur- en Scheikunde. Daarnaast zal de kans worden gegrepen het aanbod aan tracks nader te bekijken, o.a. in het licht van de zeer lage instroom van enkele tracks en de mogelijkheden met AFS de onderlinge positionering van tracks duidelijker neer te zetten in de communicatie naar studenten. 2. Astronomy & Astrophysics Deze masteropleiding wordt in AFS-verband nader bekeken in samenhang met de afwegingen over de tracks bij Physics. 3. Business Analytics De vorming van AFS schept potentie voor een kwaliteitsverbetering op het vlak van “financial risk management” binnen de opleiding. Een heldere Amsterdam-brede positionering in AFSverband kan tegelijk bijdragen aan de noodzakelijke toename van de internationale instroom. 4. Chemistry De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk, zoals ook afgesproken in het Sectorplan Natuur- en Scheikunde. 5. Mathematical Physics Op grond van toenemende in- en doorstroom in de bachelor Wiskunde, en met name de dubbele bachelor Wiskunde-Natuurkunde, is de verwachting dat de nog beperkte, maar wel stijgende instroom zal doorgroeien. In AFS-verband ligt er de ambitie om ook substantiële instroom van buiten Amsterdam aan te trekken, nationaal en internationaal. 6. Mathematics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk. Het masteronderwijs mathematics is landelijk op elkaar afgestemd; één masteropleiding in Amsterdam komt ten goede aan de positie in het landelijke programma. 7. Stochastics & Financial Mathematics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk. Deze opleiding, aantrekkelijk voor studenten die in de bank-

IV-2


INTERN VU UVA DOCUMENT en verzekeringswereld willen gaan werken, zal in AFS-verband worden verzorgd met relatief veel vakken gezamenlijk met andere opleidingen, wat de efficiëntie ten goede komt. Toenemende wervingskracht van AFS zal zorgen voor een hogere instroom van buiten Amsterdam, nationaal en internationaal. 8. Forensic Science Deze interdisciplinaire opleiding, op een onderzoeksterrein dat in AFS-verband nog volop in ontwikkeling zal blijven, wordt opgenomen in het AFS-aanbod. Ook gezien de vele kruisverbanden met andere masteropleidingen, waaronder Science, Business & Innovation en MPA, en met de disciplinaire masters chemistry, mathematics, informatics en die in bio-domein, zijn er op termijn goede mogelijkheden voor verdere samenwerking gericht op aansluiting van onderzoeksmethoden, versterking onderwijskwaliteit en doelstellingen van de opleiding (o.a. eindtermen). 9. Science, Business & Innovation De ‘master’ SBI is momenteel een track binnen de masters Physics en Chemistry, afhankelijk van de specialisatie die studenten kiezen. Deze tracks zijn in 2011 gestart als logisch vervolg voor bachelorstudenten SBI, waarvan de jaarlijkse instroom naar verwachting zal groeien tot boven de 100; ongeveer de helft van de afgestudeerden zal daarna kiezen voor deze vervolgmaster. Het masterprogramma wordt verzorgd in zeer nauwe samenwerking met de VU-faculteiten FEWEB en FSW. Het onderzoeksprogramma SBI krijgt steeds meer vorm. Het voornemen is om het SBI-opleidingsprogramma voor te dragen als zelfstandige masteropleiding, zodra het onderzoek voldoende bestendigd is. Het leidt studenten op als onderzoeker van wetenschappelijke vernieuwingen en ontdekkingen in de context van business & innovation; met name in de Life Sciences of Energy Science. 10. Logic Deze opleiding wordt in de huidige vorm opgenomen in de AFS-portefeuille. 11. Artificial Intelligence In het licht van de integatie van de bètafaculteiten worden de kansen bekeken van samenvoeging van de beide huidige opleidingen, waarvan de programma’s complementair zijn. Dit zou de vorming van een stevige en volwaardige ‘klassieke’ opleiding Artificial Intelligence mogelijk maken. 12. Computational Science In combinatie met de recente naamswijziging van deze opleiding, is de verwachting dat de toenemende wervingskracht van AFS leidt tot een groei in het aantal studenten, zoal Nederlandse als internationale. Er zijn mogelijkheden onderkend voor kruisverbanden met computational chemistry en met de masters Business Analytics en Systems Biology; deze zullen nader worden uitgewerkt. 13. Computer Science Dit gezamenlijke programma gaat in 2013/2014 van start. In AFS-verband zal worden overwogen om de VU-researchmaster Parallel and Distributed Systems om te vormen tot researchspecialisatie, zonder eigen Croho-label.


IV-3

INTERN VU UVA DOCUMENT 14. Bio-informatics and Systems Biology Dit gezamenlijke programma met sterke link in Information Science is recent voortgekomen uit twee tracks (UvA+VU) in de Life Sciences en de VU-opleiding Bioinformatics. Voorzien is een formele samenvoeging in AFS-verband waardoor een joint degree mogelijk wordt. 15-18. Biomedical Sciences, Biomolecular Sciences, Drug Discovery & Safety, Medical Natural Sciences Voor deze (huidige) centrale opleidingen in Human Life Science, en met name de Biomedische, vormen AMC en VUmc onmisbare samenwerkingspartners, mede gezien het belang van het onderzoeksfundament van het masteraanbod. Opties voor samengaan in deze groep van opleidingen zijn onderwerp van nadere uitwerking, ook in relatie tot locatiekeuzes, waarbij de MC’s actief worden betrokken. Mogelijk zal het aanbod pas per 2015 gezamenlijk gestalte krijgen. 19-20. Neurosciences ; Brain & Cognitive Sciences Deze beide researchmasters op het gebied van de neurobiologie en cognitie worden opgenomen in het AFS-aanbod. Samen met de tracks binnen de opleiding Biomedische wetenschappen vormen ze een uniek aanbod van neuro-onderwijs. Binnen dit domein wordt het totale aanbod nog nader uitgewerkt met oog voor kansen waar de researchmasters verder versterkt kunnen worden door gebruik te maken van de wederzijdse expertise; en voor de vraag welke tracks gepositioneerd worden in de Biomedische wetenschappen. 21-22. Global Health (researchmaster); Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA) Beide opleidingen zullen in de huidige vorm opgenomen worden in de onderwijsportefeuille van AFS. 23. Earth Sciences De integratie van de bètafaculteiten biedt goede perspectieven voor een expertise-inhoudelijk versterkte (her-)clustering van opleidingen, hand in hand met een voor studenten aansprekende uitstraling en duidelijke positionering in het (inter-)nationale onderwijsaanbod; met toenemende instroom als doelstelling. Gedacht wordt aan een (nader uit te werken) viertal clusters van opleidingen, met mogelijke integratie van ecologische aspecten in twee daarvan. Een start van één of meer opleidingen per 2014 is uitdagend, maar wordt serieus bekeken. 24. Biological Sciences De huidige drie opleidingen Ecology, Biology en Biological Sciences zullen worden samengevoegd tot een nieuwe opleiding Biological Sciences met daarin aansluiting op drie KNAW zwaartepunten uit de 'Nieuwe Biologie'. Met deze opleiding, voorzien van een duidelijke focus, krijgt AFS een zeer fraaie en interessante opleiding in haar portefeuille die aansluit bij toponderzoek, zoals recent is vastgesteld in de onderzoeksvisitatie Biologie.

Eénjarige masteropleidingen AFS Masteropleiding AFS (1-jarig)

Huidige opleiding VU/UvA

25. Information Sciences / Studies

Information Sciences VU / Information Studies UvA

IV-4

(Hoofd-) Domein IS

Instroom (EOI) 2009

2010

2011

18+30= 48

19+47= 66

34+67= 101


INTERN VU UVA DOCUMENT Masteropleiding AFS (1-jarig)

Huidige opleiding VU/UvA

26. Software Engineering

Instroom (EOI)

(Hoofd-) Domein

2009

2010

2011

Software Engineering UvA

IS

20

19

46

27. System and Network Engineering

System and Network Engineering UvA

IS

17

17

21

28. Environmental & Resource Management

Environmental & Re-source Management VU

SfS

73

92

52

29. Health Sciences

Health Sciences VU

HLS

214 (incl. pre-

205 master)

65

Toelichting 25. Information Science / Information Studies Dit gezamenlijke programma is recent voortgekomen uit VU- en UvA-programma’s. Voorzien is een formele samenvoeging in AFS-verband waardoor een sterke interdisciplinaire AFS master ontstaat. Er is een track ‘serious gaming’ ontwikkeld. Voor elk van de drie 1-jarige informaticamasters in de AFS-portefeuille liggen er mogelijkheden voor additionele instroom vanuit de nieuwe lichting Gaming-studenten bij de HvA. 26. Software Engineering De vorming van AFS heeft onderkende potentie om op het vlak van software engineering de samenwerking tussen de bètafaculteiten onderling, en gezamenlijk met het CWI, te intensiveren. Samenwerking in onderzoek zal nadrukkelijk ook het onderwijs in de opleiding Software Engineering ten goede komen; door toename van de docentenbasis en betere verankering in het onderzoek wordt het masterprogramma sterker en kwalitatief beter. Onderzocht wordt de mogelijkheid van een track Programmeren op topniveau. 27. System and Network Engineering Integratie van de bètafaculteiten vergroot de onderzoeksbasis en de docentencapaciteit voor Software and Network Engineering. Daarnaast biedt samenwerking met gerelateerde VU-tracks goede mogelijkheden bij te dragen aan toename in de kwaliteit van deze masteropleiding. Op basis van de verschuivingen in de WO- vs (achterblijvende) HBO-instroom, zal in AFS-verband worden bekeken in hoeverre intensivering van de samenwerking met HvA nuttig en mogelijk is. 28. Environmental & Resource Management Voorzien is voortzetting van de opleiding Environmental & Resource Management in de AFSportefeuille. Deze opleiding kent een hoge internationale instroom (ca. 50%) en trekt een met name midcareer-studenten en bedient daarmee een speciale doelgroep. 29. Health Sciences Deze opleiding wordt in de huidige vorm opgenomen in het AFS-aanbod.


IV-5


Bijlage V ‘Nulmeting’ Opbouw Wetenschappelijk Personeel De gegevens voor de nulmeting opbouw wetenschappelijk personeel (WP) komen uit het UvA-VU personeelsbestand, peildatum 15-11-2012. Voor de uitsplitsing naar functies is de UFO-indeling gebruikt.

Opbouw WP Het totale WP-bestand omvat 1588 fte en wordt in figuur 1 uitgesplitst naar het procentuele aandeel van de functies hoogleraar, UHD, UD, docent, onderzoeker en promovendus. Figuur 2 toont naast de opbouw in absolute aantallen ook het aandeel vanuit VU en UvA. Docent 5% Onderzoeker 27%

UHD 7%

HL 10%

UD 10%

PhD 41%

Figuur 1 | Opbouw van het wetenschappelijk personeel van AFS uitgesplitst naar UFO-profiel. HL

VU UvA

UHD

AFS UD Docent Onderzoeker PhD 0

100

200

300

400

500

600

700

Wetenschappelijk personeel (fte)

Figuur 2 | Aantallen fte’s wetenschappelijk personeel van AFS, inclusief aandeel vanuit VU (FEW, FALW) en UvA (FNWI).


V-1


Emeritaten/pensioneringen WP Figuur 3 geeft weer welke fractie van de huidige vaste wetenschappelijke staf in de komende tien jaar met emeritaat/pensioen gaat, cumulatief voor AFS (links) en voor VU/UvA (rechts). Tabel 4 toont respectievelijk de bijbehorende absolute aantallen (in fte, a) en cumulatieve percentages (b) in de komende 3, 5 en 8 jaar. 50%

50% 45%

HL

45%

40%

UHD

40%

35%

UD

35%

HL VU HL UvA UHD VU UHD UvA

30%

30%

25%

25%

UD VU

20%

20%

UD UvA

15%

15%

10%

10%

5%

5% 0%

0% 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2013

2022

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Figuur 3 | Cumulatieve pensioneringen in de komende tien jaar als percentage van het huidige WPbestand per categorie (in fte) voor AFS (links) en VU (FEW, FALW) en UvA (FNWI) (rechts). komende 3 jaar

komende 5 jaar

komende 8 jaar

AFS

VU

UvA

AFS

VU

UvA

AFS

VU

UvA

Emeritaten hoogleraren

28,6

13,3

15,3

39,3

17,0

22,3

53,5

23,4

30,1

Pensionering UHD’s

9,2

5,0

4,2

14,3

7,5

6,8

29,9

17,1

12,8

Pensionering UD’s

4,0

1,0

3,0

12,2

6,2

6,0

21,7

9,2

12,5

Tabel 4a | Cumulatieve aantallen emeritaten/pensioneringen in de komende 3, 5 resp. 8 jaar (in fte) bij VU, UvA en AFS. komende 3 jaar

komende 5 jaar

komende 8 jaar

AFS

VU

UvA

AFS

VU

UvA

AFS

VU

UvA

Emeritaten hoogleraren

20%

18%

23%

28%

23%

33%

38%

32%

45%

Pensionering UHD’s

8%

9%

7%

12%

14%

11%

26%

32%

21%

Pensionering UD’s

3%

2%

4%

9%

11%

8%

16%

16%

16%

Tabel 4b | Cumulatieve percentages emeritaten/pensioneringen in de komende 3, 5 resp. 8 jaar (in fte) bij VU, UvA en AFS.

V-2



Bijlage VI Werkvisie Onderwijs AFS Missie De Amsterdam Faculty of Science (AFS) heeft als doel iedere student optimaal tot ontwikkeling te laten komen en op te leiden tot een academicus die toegerust is om grensverleggend natuurwetenschappelijk onderzoek te doen en/of onderzoek in te zetten voor het oplossen van complexe problemen in een voortdurend veranderende internationale omgeving. AFS biedt daartoe een compleet en gevarieerd onderwijsaanbod dat is gekoppeld aan internationaal hoogstaand onderzoek in samenwerking met en gesitueerd in de metropool/kennisregio Amsterdam.

Programma AFS kent een internationaal georiënteerd onderwijsaanbod dat zich uitstrekt van bachelor- tot PhD-opleidingen. Het kwalitatief hoogwaardige onderwijs binnen AFS is research-based: het heeft zijn oorsprong in onderzoek van uitstekende kwaliteit; de hoofdvragen en kernbegrippen van het vakgebied zijn leidenda. Excellent onderzoek speelt zich af in een internationale context en houdt zich bezig met complexe problemen. Het onderwijs in AFS opereert in deze context. Internationaal is AFS één van de grootste bètafaculteiten waar het onderwijs op alle niveaus gekoppeld is aan wetenschappelijk onderzoek dat binnen dezelfde faculteit, of bij daaraan gelieerde instituten, wordt uitgevoerd. Het belang van de internationale context komt verder tot uitdrukking in de overtuiging dat een verblijf in het buitenland en de aanwezigheid van buitenlandse studenten een verrijking van cross-culturele ervaring zijn en als een waardevolle aanvulling op het onderwijs worden gezien. Het onderwijs van AFS vindt plaats in een grote organisatie waarin gewerkt wordt met meerdere onderwijsconcepten en didactische werkvormen en waarin studenten het onderwijs als maatwerk ervarenb. Het onderwijs van AFS maakt gebruik van innovaties in onderwijs, bijv. ICTinnovaties. Innovatie vindt eerst op kleine schaal plaats en daar waar deze leidt tot verbetering van de onderwijskwaliteit wordt deze gericht binnen de rest van AFS verspreid. Wetenschap is behalve kennis ook vooral een attitude en een academische houding. Daarom is het onderwijs binnen AFS erop gericht studenten niet alleen vakinhoudelijk kennis mee te geven, maar zich ook academisch te laten ontwikkelen. In de curricula van alle opleidingen zijn (onderdelen in) vakken opgenomen die studenten stimuleren na te denken over hun rol en positie in de maatschappij. Het bacheloronderwijs richt zich primair op de Nederlandse scholier. Omdat het onderwijs gedurende de driejarige bachelor geleidelijk toenemend in het Engels wordt aangeboden en getoetst, zijn AFS-alumni goed uitgerust voor het functioneren in een internationale omgevingc. Daarnaast worden specifieke Engelstalige bachelors ontwikkeld die meer internationaal georiënteerde en buitenlandse studenten aantrekken. De duidelijke leerlijnen in het bacheloronderwijs aan AFS, met veel aandacht voor academische ontwikkeling binnen een helder kenniskader, maken bachelorstudenten graag geziene studenten in internationale masterprogramma’sd. Samenhangende Engelstalige minoren die aansluiten op bachelorprojecten gekoppeld aan het wetenschappelijke onderzoek binnen AFS, zijn aansprekende en interessante programma’s voor


VI-1

INTERN VU UVA DOCUMENT buitenlandse uitwisselingsstudentene. Deze uitwisseling met goede universiteiten wordt door AFS-staf gefaciliteerd en goed begeleidf. De AFS masteropleidingen zijn gekoppeld aan de wetenschappelijke sterktes van de faculteit. Alle tweejarige masteropleidingen zijn geënt op onderzoek, zodat studenten van alle mastervarianten het wetenschappelijke denkkader hebben dat hen geschikt maakt voor een PhD-traject. Daardoor kiezen studenten uit binnen- en buitenland gericht voor de masters aan AFSg. PhD graduates binnen AFS worden opgeleid tot volwaardige, zelfstandige wetenschappelijk onderzoekers. AFS voelt zich verantwoordelijk voor hun uitstekende opleiding en training. Gepromoveerden aan AFS zijn graag geziene onderzoekers in de gehele wereld, omdat zij grondig geschoold zijn in het gehele onderzoekstraject (van subsidieaanvraag tot disseminatie van de onderzoeksresultaten) en beschikken over ruime internationale ervaringh. a Het verwerven van kennis en vaardigheden staat centraal in elke academische studie. De curricula van de verschillende opleidingen zijn vormgegeven vanuit de hoofdvragen en kernbegrippen van een vakgebied, waarin studenten vertrouwd raken met de cultuur van onderzoek doen en waarin ze werken aan taken die representatief zijn voor de latere academische beroepspraktijk. Tijdens de behandeling van de leerstof wordt regelmatig verwezen naar nationale en internationale (lopende) onderzoeken die hier betrekking op hebben, behandelen docenten casussen uit hun eigen onderzoek en leren studenten zelfstandig onderzoek opzetten en uitvoeren. Studenten leren om resultaten van onderzoek kritisch onder de loep te nemen en om positie te kiezen in controversiële problemen binnen het vakgebied. Studenten leren dat elke theorie berust op vooronderstellingen en dat kritische beschouwing ervan nodig is om de theorie op waarde te kunnen schatten. Ze leren vooronderstellingen van elkaar te onderscheiden en leren profijt te trekken van diversiteit in wetenschap en samenleving. b Binnen het onderwijs wordt gebruik gemaakt van activerende werkvormen die bewezen effectief zijn. Het onderwijs binnen opleidingen die een grote instroom van studenten kennen wordt georganiseerd langs het principe: kleinschaligheid binnen grootschaligheid. c Studenten ontwikkelen in hun opleiding competenties noodzakelijk voor succes in de toenemende multiculturele en globaliserende samenleving, bijv. communicatie en samenwerking met studenten/onderzoekers uit andere culturen. d Opleidingen hebben een internationaal herkenbare naam. Programma’s hebben een duidelijke structuur met een toenemend niveau van diepgang en analyse/synthese. Internationaal kan dit gebenchmarked worden met behulp van een academische niveau indicatie, die tevens bruikbaar is bij het borgen van de academische kwaliteit. e Minoren worden aangeboden in het Engels, en ook deze zijn gekoppeld aan en voorbereidend op onderzoeksprojecten die passen bij het onderzoek binnen de faculteit. f Op bachelorniveau wordt voorgelicht over en gefaciliteerd in internationale uitwisselingen. Deze dienen van goed niveau te zijn, willen zij van toegevoegde waarde zijn voor de studenten (zowel diegenen die zelf weggaan als diegenen die te maken krijgen met externe studenten in de minors). Het huidige Erasmus-kader faciliteert uitwisseling met een netwerk van universiteiten die niet allemaal het gewenste niveau hebben. AFS zet zich in voor het vormen van relevante allianties met internationale partners en het genereren van een uitwisselingsnetwerk met gelijkwaardige partners (League of European Research Universities) zodat continue opleidingskwaliteit gewaarborgd blijft.

VI-2


INTERN VU UVA DOCUMENT g Masteropleidingen richten zich in hun werving en voorlichting expliciet op het werven van (inter)nationale studenten met gerichte interesse voor onderzoeksgekoppelde masteropleidingen in een internationale context. AFS streeft naar 25% tot 50% internationale studentenpopulatie in de masters, afhankelijk van het domein. h PhD-studenten doen verplicht internationale ervaring op, ofwel via uitwisseling ofwel door middel van internationale workshops/conferenties/scholen; hiervoor zijn voldoende middelen beschikbaar. Voor bachelor- en masterstudenten is een dergelijke internationale ervaring vrijwillig, en wordt op masterniveau actief vanuit AFS gestimuleerd en gefaciliteerd.

Studenten AFS leidt op tot succesvolle academici met een kritische en onafhankelijke attitude, op een breed scala van gebieden, met name op de domeinen human life science, science for sustainability, fundamentals of science en information science. Dit gebeurt vanuit twee verantwoordelijkheden: (1) het opleiden van wetenschappelijk talent gericht op het innoveren, continueren en borgen van onderzoek in de bètadisciplines; en (2) het opleiden van studenten met zowel algemene brede kennis als gespecialiseerde kennis van de bètawetenschappen waardoor zij als sociaal betrokken academische professionals in uiteenlopende functies in de maatschappij een rol van betekenis kunnen vervullen. Een alumnus van AFS levert op wetenschappelijk en maatschappelijk verantwoorde wijze een toonaangevende bijdrage aan een beter begrip van processen en systemen van de natuur en het leven, en hun interacties op verschillende niveaus, zowel binnen een discipline (monodisciplinair), als op het grensvlak van disciplines (multi- en interdisciplinair), als ook in open relatie met de maatschappij (transdisciplinair). AFS kent een brede, internationale en diverse studentenpopulatie en biedt de bijbehorende faciliteiten. AFS richt zich op talentontwikkeling van studenten in brede zin met als doel de student op de juiste plek te krijgen. Er is op ieder niveau ruim aandacht (o.a. via voorlichting, intakes en training) voor instroom-, doorstroom- en uitstroommogelijkheden met oog voor zowel de interesses en mogelijkheden van de student, als de wensen van het afnemend veld. Het eerste jaar van de bachelor is zowel selectief als oriënterend en eindigt met een bindend studieadvies (BSA)a. Het onderwijs in het eerste jaar wordt erop ingericht om studenten essentiële academische vaardigheden bij te brengen en het verkrijgen van een positief BSA te ondersteunen. Tegelijkertijd is er ook expliciet aandacht voor excellente studentenb. Master- en PhD-studenten beheersen het Engels uitstekend en worden indien nodig hierin bijgeschooldc. Zowel master- als PhD-studenten ontwikkelen zich via een geschikt, niet vakinhoudelijk cursusaanbod tot academische professionalsd. Nominaal studeren en promoveren wordt gestimuleerd en gefaciliteerd en is een noodzakelijke voorwaarde voor een cum laude judiciume. a De eerste cursussen in de bachelor geven een goed beeld van de rest van het programma zodat studenten indien nodig nog kunnen switchen – verder is het niveau zodanig dat ongeschikte studenten ook echt het BSA niet halen. b Bijvoorbeeld middelen voor beurzen, internationale scholen, speciale science+ community, etc. c In principe onderdeel van de selectie, maar die is niet altijd adequaat; dit is een belangrijk onderdeel van een internationale opleiding.


VI-3

INTERN VU UVA DOCUMENT d Hierbij gaat het om cursussen zoals presentatietechnieken, academic/scientific writing, time management, projectmanagement, didactiek, schrijven van projectvoorstellen, etc. Voor masterstudenten is dit aanbod beperkter dan voor PhD-studenten en deels ondergebracht in het vakinhoudelijk cursusaanbod. e Goed studeerbaar programma en goede studiefaciliteiten, goed opleidings-/begeleidingsplan en goede jaargesprekken bij promovendi.

Docenten Het onderwijs wordt gegeven door bevlogen en uitstekende onderzoekers/docentena die didactisch geschooldb zijn en gedreven zijn hun kennis en vaardigheden aan studenten over te dragen. De docenten zien het als hun taak dat zij zowel actief zorgdragen voor een inspirerende overdacht van kennis als bijdragen aan de academische vorming van studenten op alle niveaus. Daarnaast is het van belang dat docenten zich betrokken voelen bij elkaar, de opleiding en AFS. De AFS-docent kenmerkt zich door verantwoordelijkheid, openheid, teamspirit en respectc. Vanwege de internationale oriëntatie van het onderwijsaanbod beschikken docenten over een goede Engelse taalvaardigheidd en wordt actieve bijdrage aan die internationale oriëntatie gestimuleerd. AFS biedt docenten de kans zich te ontplooien in een onderwijscarrière; zij biedt docenten daartoe:     

personeelsbeleid voor onderwijsmedewerkerse; goede onderwijsfaciliteiten; gerichte mogelijkheden voor scholing en begeleiding; mogelijkheden voor deelname aan internationale uitwisselingsprogramma’s; uitstekende ondersteuning bij de uitvoering van het onderwijs(proces).

a Medewerkers met een docentaanstelling zijn ook onderzoekers. b Alle docenten beschikken minimaal over een BasisKwalificatie Onderwijs (BKO) of zitten in een BKO-traject. c Deze punten komen concreet aan de orde in functioneringsgesprekken van docenten. d Docenten die in het Engels les geven, hebben een C1-certificaat. e Onderwijsprestaties zijn integraal onderdeel van de loopbaanontwikkeling. AFS heeft een professionaliseringsbeleid dat een carrièreperspectief biedt aan universitair docenten richting een leerstoel. AFS kent Principal Educators.

Organisatie De onderwijsorganisatie is professioneel, flexibel en efficiënt. Het is een innovatieve, lerende organisatie, gericht op het permanent verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. De kwaliteit van een opleiding wordt, naast inhoudelijke en didactische factoren, bepaald door factoren daaromheen, zoals de kwaliteit van docenten, onderwijsfaciliteiten en de inzet van middelen. Verbeteringen moeten daarom ook gericht zijn op de organisatie als geheel. Om dit systematisch, onderbouwd en samenhangend te kunnen doen, wordt de verbetercyclus van Deming gebruikt, de zogenaamde Plan – Do – Check – Act cyclus (PDCA-cyclus).

VI-4


INTERN VU UVA DOCUMENT Het onderwijs wordt verzorgd in goed uitgeruste onderwijsgebouwen, waar uiteenlopende voorzieningen van hoge kwaliteit het leerproces ondersteunen en faciliteren, zoals college- en werkgroepzalen, studieplekken, ICT-voorzieningen en laboratoria. AFS maakt gebruik van een efficiënt en gebruiksvriendelijk ICT-systeem voor opleidings- en studentenadministratie. In het kader van de internationale ‘community of science’ wordt actief ingezet op nieuwe ICTmiddelen. In een organisatie die gekenmerkt wordt door een grote diversiteit aan opleidingen is speciale aandacht voor ondersteuning op maat cruciaal, zodat de eigenheid van opleidingen gewaarborgd is.

Omgeving Voor een goede aansluiting van het onderwijs op internationale ontwikkelingen in de samenleving en een uitstekende voorbereiding van studenten op hun toekomstige loopbaan, onderhoudt AFS structurele en systematische relaties met alumni, bedrijven en instellingen en andere relevante maatschappelijke stakeholders. AFS maakt daarbij gebruik van de vele voordelen van de ligging in de metropool Amsterdam. Zo profiteert AFS optimaal van de vele excellente kennisen innovatiecentra, wetenschapsmusea, maatschappelijke organisaties en gemeentelijke instellingen in de regio Amsterdam, en heeft zij een scala aan samenwerkingsverbanden met deze organisaties, waarbij de organisaties op hun beurt de wetenschappelijke input vanuit de AFS goed benutten. Daarnaast heeft Amsterdam als moderne, mondiale, multiculturele stad een sterk aantrekkende werking op studenten. Om Amsterdam als studentenstad nog aantrekkelijker te maken, wordt ingezet op het slechten van barrières met betrekking tot huisvestinga en studielocatieb. a Faciliteren van huisvesting. b Opleidingen zo veel mogelijk concentreren op één locatie, zo dicht mogelijk bij het onderzoek.


VI-5


Bijlage VII Overzicht aandachtspunten / risico’s Onderwijs AFS In relatie tot de integratie van het onderwijs van de drie bètafaculteiten zijn in het Plan op hoofdlijnen naast kansen en meerwaarde ook aandachtspunten en risico’s besproken waarvoor beheersmaatregelen zijn weergegeven dan wel als randvoorwaardelijk benoemd. Volledigheidshalve volgt hieronder een samenvattend overzicht van besproken aandachtspunten en risico’s. Het proces van integratie vraagt tijd en aandacht, met het risico van minder aandacht voor (de kwaliteit van) het lopende onderwijs. In extra capaciteit voor gerichte projectinzet (direct of indirect in de vorm van taakwaarneming) is voorzien. In combinatie met de energie die ‘AFS’ losmaakt bij de medewerkers binnen de bètafaculteiten en met de afstemming met het hernieuwde programma Samenwerking VU/UvA, is er vertrouwen dat het integratieproces goed vorm krijgt, ondanks de voor de universiteiten niet alledaagse schaal van de veranderopgave. De geuite vrees voor organisatorische chaos, met name in relatie tot de studentenadministraties, heeft nadrukkelijk een rol gespeeld in de afweging tussen voortvarendheid en zorgvuldigheid. Resultaat is een fasering van het tijdpad, incl. een nader beslismoment waarop vastgesteld wordt of de randvoorwaarden op dit vlak overtuigend zijn ingevuld. Het herziene tijdpad geeft bovendien meer ruimte voor zorgvuldige externe communicatie, waarmee onduidelijkheid over (de overgang naar) AFS bij toekomstige en zittende studenten kan worden voorkomen. Daarbij gaat het om vragen over o.a. inschrijving, diploma en kwaliteitszorg, naast vanzelfsprekend het aanbod en de inhoudelijke kwaliteit van het AFS onderwijs. De fasering schept voorts meer mogelijkheden voor verdergaande gezamenlijke ontwikkeling van de geïntegreerde onderwijsorganisatie en -identiteit. Dit zal bijdragen aan een krachtiger onderwijsaanbod voortkomend uit keuzes op basis van inhoud en kwaliteit, zonder gevaar voor middelmatigheid door compromissen en/of invloed van oneigenlijke prikkels, bijv. financiële. Een duidelijk en inhoudelijk krachtig verhaal over de samenhang, keuzemogelijkheden en flexibele leerpaden in het AFS onderwijsaanbod beperkt ook het potentiële negatieve effect op studentwerving als gevolg het verdwijnen van de differentiatie op basis van afzonderlijke VU- en UvA-merknamen. Tot slot verlaagt het herziene tijdpad het risico dat het onderwijs na een overhaaste start geleidelijk weer uiteen valt in twee gescheiden of onsamenhangende locaties. Ook de keuze om het bacheloronderwijs onder te brengen in één College draagt bij aan het wegnemen van dit risico. Gerichte aandacht voor excellentie en voor de werving van buitenlandse studenten komt de kwaliteit van de class room als geheel ten goede; hiervan kan elke gedreven student profiteren. Er is geen aanleiding voor vrees dat initiatieven op het vlak van excellentie en/of internationalisering ten koste gaan van de ‘gemiddelde’ ‘Nederlandse’ student. De schaalgrootte van AFS als geheel én de nagestreefde omvang van de individuele opleidingen maakt passende differentiatie in leerpaden en niveaus op levensvatbare wijze mogelijk. De effectieve diversiteit in het opleidingenaanbod neemt hierdoor eerder toe dan af. Daarbij doet het risico van massale opleidingen zich niet of nauwelijks voor in de masterfase, en in de bachelorfase slechts bij enkele opleidingen. Een AFS instroom van ca. 250 bachelorstudenten hanterend als grens voor ‘massaal’, gaat het met name om Biomedische wetenschappen. De twee bestaande opleidingen zullen dan ook niet Plan AFS op hoofdlijnen

VII-1

INTERN VU UVA DOCUMENT direct samengevoegd worden; in plaats daarvan wordt juist gekeken naar de kansen die volumevergroting biedt voor verbreding en herschikking van het aanbod door ontwikkeling van twee varianten: een meer kwantitatieve, natuurwetenschappelijke variant en een meer klinisch georienteerde (pre-medical) variant. Verder is bij het geheel aan opleidingen Informatiewetenschappen de totale instroom hoger dan 250 studenten. Rekening houdend met een passende schaal van de afzonderlijke opleidingen, wordt in dat veld het aantal (en type) opleidingen nog nader bekeken. Tot slot geldt dat de instroom bij Psychobiologie de 250 studenten inmiddels te boven gaat. Onder meer met het oog op eventuele negatieve effecten van massale instroom, incl. mogelijke aantasting van de kwaliteit, wordt een numerus fixus en decentrale selectie overwogen.

VII-2


Amsterdam Faculty of Science

Recommend Documents