Amsterdam Faculty of Science Propositie van het Bouwteam aan de Colleges van Bestuur van VU en UvA
Plan op hoofdlijnen 21 december 2012
Inhoudsopgave Amsterdam Faculty of Science – Plan op hoofdlijnen ...................................................................... 1 Amsterdam Faculty of Science: ambitie en ratio ......................................................................... 2 AFS: Meerwaarde in Onderzoek................................................................................................... 3 AFS: Meerwaarde in Onderwijs .................................................................................................. 10 Sturing en Besturing in AFS ........................................................................................................ 13 Structuur van AFS ....................................................................................................................... 14 Organisatie van Onderzoek in AFS ............................................................................................. 15 Organisatie van Onderwijs in AFS............................................................................................... 16 Organisatie van Bedrijfsvoering in AFS....................................................................................... 18 Voorgestelde Vervolgstappen .................................................................................................... 19 Investering in AFS ....................................................................................................................... 19 Communicatie en Medezeggenschap ........................................................................................ 20 Lijst van Afkortingen ................................................................................................................... 21 Bijlage I – Werkvisie Onderwijs AFS .................................................................................................. i Missie............................................................................................................................................. i Programma .................................................................................................................................... i Studenten .................................................................................................................................... iii Docenten ..................................................................................................................................... iv Organisatie .................................................................................................................................. iv Omgeving...................................................................................................................................... v Bijlage II – Initiële AFS-aanbod bacheloropleidingen ........................................................................ i Toelichting .................................................................................................................................... ii Bijlage III – Initiële AFS-aanbod masteropleidingen .......................................................................... i Tweejarige masteropleidingen AFS ............................................................................................... i Toelichting .................................................................................................................................... ii Eénjarige masteropleidingen AFS ................................................................................................. v Toelichting .................................................................................................................................... v
Propositie AFS
21 december 2012
i
Amsterdam Faculty of Science – Plan op hoofdlijnen Propositie van het Bouwteam aan de Colleges van Bestuur UvA/VU
Als één van de dragende pijlers van de Amsterdam Academic Alliance hebben de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) op 16 mei 2012 de intentie uitgesproken om één gezamenlijke bètafaculteit te vormen door integratie van de huidige faculteiten Aard- en Levenswetenschappen (VU-FALW), Exacte Wetenschappen (VU-FEW) en Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (UvA-FNWI). Inzet is het bewerkstelligen van een kwaliteitssprong voor beide universiteiten, zowel vanuit wetenschappelijk perspectief als ten behoeve van het Nederlandse economische beleid en de kennisintensieve samenleving in de metropoolregio Amsterdam. De Colleges van Bestuur van UvA en VU hebben het ‘Bouwteam’ bestaande uit de decanen van de drie faculteiten en de vice-decaan van FNWI gevraagd een voorstel te doen voor de gezamenlijke faculteit, met als werknaam de Amsterdam Faculty of Science (AFS). In dit document presenteert het Bouwteam, sinds 1 september ondersteund door een voltijds procesmanager, zijn propositie in de vorm van een plan op hoofdlijnen. Binnen de drie bètafaculteiten hebben velen dit najaar met grote betrokkenheid en inzet, bovenop hun reguliere werkzaamheden, bijgedragen aan de totstandkoming van dit voorstel; onder wie ruim honderd medewerkers en studenten als deelnemer aan werkgroepen en subgroepen. De kernelementen van de AFS propositie zijn: een consistente locatiekeuze op basis van vier richtinggevende thema's: op Zuidas Human Life Science en Information Science, op Science Park Fundamentals of Science en Science for Sustainability; inrichting van onderzoek en onderwijs volgt de locatiekeuze; sterke interactie met NWO- en KNAW-instituten, MC’s, alpha- en gamma-faculteiten; oprichting van graduate school(s), op bèta-medisch domein samen met MC’s; vergaande heroriëntering van huisvestingsagenda (nieuwbouw VU, NWO e.a.). AFS heeft de ambitie om de volgende hoofddoelen te realiseren: 10-15% toename in high-impactpublicaties en in relatief aandeel NWO- en EU-subsidies; substantiële (ten minste 20%) toename in middelen uit de derde geldstroom; sterke toename van internationale master- en PhD-studenten, met aandeel van 25 à 50% afhankelijk van het domein. Het Bouwteam stelt voor om de hoofdlijnen in dit plan, na opschaling van de inzet voor het AFSproject, in het eerste kwartaal van 2013 uit te werken tot een definitieve blauwdruk. Intensivering van de betrokkenheid van en validatie door samenwerkingspartners en andere belanghebbenden buiten AFS maakt deel uit van de nadere uitwerking.
Propositie AFS
21 december 2012
1
Amsterdam Faculty of Science: ambitie en ratio De ambitie is om één van de leidende science-faculteiten in Europa te bouwen. Het leidende karakter komt tot uiting in de impact van de wetenschappelijke publicaties van AFS en de wervingskracht voor onderzoeksfinanciering uit publieke en private bronnen, hand in hand met de wervingskracht voor internationaal toptalent onder wetenschappers en studenten. De ambitie van AFS houdt tevens in dat zij als krachtige organisatie zichtbaar impact heeft op het universitaire landschap. Met 3.000 medewerkers, 9.000 studenten en een budget van ca. 250 miljoen euro ontstaat in Amsterdam Nederlands grootste science-cluster, op twee prestigieuze locaties in de nabijheid van andere hoofdstedelijke onderzoekscentra, waaronder de academische medische centra en NWO- en KNAW-instituten. Dit brengt AFS in een uitstekende positie om allianties te vormen met de wetenschappelijke top-centra in Europa, terwijl tegelijk de ambitie verder gaat: door haar impact op het Amsterdamse wetenschappelijke en kennislandschap wil AFS de attractiviteit van de metropoolregio vergroten voor nationale en internationale instituten en bedrijven. De omvang van de geïntegreerde bètafaculteit maakt het mogelijk grootschalige samenwerkingsverbanden te ontwikkelen met onderzoeksintensieve bedrijven en te investeren in kapitaalintensieve onderzoeksinfrastructuur. Schaal is tevens van belang voor een agendabepalende rol in nationale en Europese onderzoeks- en innovatieprogramma’s, alsook om coördinerende deelname daaraan effectief te kunnen organiseren. Bovenal stelt schaalgrootte AFS in staat toponderzoek op het totale, brede palet aan sciencedisciplines op samenhangende wijze te combineren met hoogwaardig inter- en transdisciplinair onderzoek gericht op de grote maatschappelijke vragen. Voortbouwend op succesvolle bestaande initiatieven en samenwerking met externe partijen, en met nadrukkelijk oog voor nieuwe kansen hierin, kiest AFS thematisch voor Human Life Science, Science for Sustainability en Infor-
Human Life Science
Science for Sustainability
AFS Information Science
2
Fundamentals of Science
21 december 2012
Propositie AFS
mation Science. Tezamen met Fundamentals of Science vormen deze vier domeinen de hoekstenen van de onderzoeksprogrammering. Daarbij vormen afdelingen georganiseerd op basis van disciplines krachtige kernen van waaruit wetenschappers onderzoek doen en onderwijs verzorgen, zowel monodisciplinair als interdisciplinair binnen en buiten het domein van de sciences. Vanuit de doelstelling bij te dragen aan antwoorden op de maatschappelijke vragen van de 21e eeuw en aan vruchtbare uitwisseling van ideeën, heeft AFS de ambitie samenwerkingsrelaties met andere wetenschapsgebieden te versterken, waaronder geneeskunde, maatschappij-, gedrags- en geesteswetenschappen en economie. Vanuit haar positie als breed en samenhangend science-cluster met een sterke rol aan het begin van de waardeketen, is de geïntegreerde faculteit in staat bruggen te slaan naar partners in de waardeketen en richting technologieontwikkeling, innovatie en valorisatie. In het onderwijs legt AFS de ambitie neer van een kwalitatief hoogstaand academisch vormend opleidingenaanbod over de volle breedte van de bètawetenschappen, dat door studenten als zeer goed wordt beoordeeld. Daarbij wil AFS, te midden van tal van wetenschappelijke instituten, instellingen en organisaties in Amsterdam, een broedplaats worden voor onderwijsinnovatie. De schaal van AFS maakt kritieke investeringen mogelijk in een organisatorisch en inhoudelijk uitstekend bacheloraanbod op alle science-gebieden, evenals interdisciplinaire programma’s. Hiermee bedient de geïntegreerde faculteit de student en is tegelijk van grote waarde voor de nationale human capital agenda. Kapitaliserend op de attractiviteit van de stad Amsterdam en samenwerkend met sterke partners binnen en buiten Europa, heeft AFS de doelstelling meer internationale studenten aan te trekken, met in de masterfase een aandeel van 25 à 50% afhankelijk van het domein. Deze ambitie betreft in de eerste plaats een uitgebreid en excellent aanbod aan graduate programma’s, te organiseren in graduate schools verbonden met de vier hoekstenen van de onderzoeksprogrammering.
AFS: Meerwaarde in Onderzoek Op tal van gebieden in de portefeuille van AFS zijn kansen op meerwaarde voor het wetenschappelijk onderzoek onderkend, voortkomend uit de integratie van de huidige drie faculteiten. Op sommige gebieden zullen de kansen op excellentie zich naar verwachting vooral vertalen in termen van impact van publicaties en tweede geldstroom, in andere meer in termen van valorisatie en derde geldstroom. Vooruitlopend op een gebiedspecifieke uitwerking en articulatie van de onderzoeksambities, inclusief explicitering van internationaal als excellent beschouwde peer groups, stelt AFS zich een 10-15% toename in high-impactpublicaties en in relatief aandeel NWO- en EU-subsidies, en een substantiële toename (ten minste 20%) in middelen uit de derde geldstroom ten doel. In onderstaande wordt, zonder volledigheid na te streven en los van organisatorische inbedding, een tiental voorbeelden gegeven van onderzoeksgebieden met substantiële meerwaardepotentie als gevolg van de vorming van AFS. Waar in sommige gevallen de kansen zich met name voordoen binnen een wetenschappelijke discipline, liggen deze in andere gevallen juist in verbindingen tussen disciplines.
Propositie AFS
21 december 2012
3
Science for Society AFS omvat diverse eenheden die als integraal onderdeel van hun werkzaamheden nadrukkelijk centraal stellen en doorontwikkelen de expertise om interdisciplinariteit te organiseren en maatschappelijke relevantie en effecten in het onderzoek te integreren; science als onderdeel van de samenleving, incl. de rol van en impact op de mens. De totale omvang is ca. 180 fte WP en omvat met name VU-groepen in de vorm van het Athena Instituut, het Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) en Gezondheidswetenschappen. De groepen hebben internationaal gevestigde reputaties en zijn succesvol in het aantrekken van 2e en/of 3e geldstroom, ook in Europees verband (Erasmus Mundus). De traditionele werkvelden van deze groepen sluiten uitstekend aan bij de domeinen Human Life Science en Science for Sustainability van de geïntegreerde faculteit. Dit biedt veelbelovende perspectieven voor nieuwe samenwerkingsrelaties met AFS-groepen afkomstig van de UvA, bijv. tussen IVM en onderzoeksgroepen werkzaam het op gebied van Earth & Ecology. Earth & Ecology Door het bijeenbrengen binnen AFS van het complementaire ecologische en aardwetenschappelijke onderzoek van UvA en VU ontstaat een bijzonder grote concentratie van vooraanstaand onderzoek, zowel nationaal als op Europees en wereldniveau bezien. Het betreft ca. 210 fte WP met een gemiddelde kwaliteitsscore bij onderzoeksevaluaties van 4,3. Het uitstekende inverdienpotentieel op dit gebied is recent onderstreept door drie gelijktijdige ERC Advanced Grant toekenningen. In AFS-verband wordt ‘Amsterdam’ en dit onderzoeksgebied een nog krachtiger speler in het Europese consortium LifeWatch, waar de huidige VU/UvA-onderzoeksgroepen bij zijn aangesloten, met Nederlandse coördinatie vanuit UvA. In het Amsterdam Global Change Institute (AGCI) participeren, naast o.a. economen en politicologen, meerdere onderzoeksgroepen van de bètafaculteiten, waardoor de vorming van AFS de coördinatie binnen het AGCI versterkt. De complementariteit van fysisch geografen en aardwetenschappers maakt het mogelijk het ‘systeem aarde’ op integrale wijze en uiteenlopende schaalniveaus te bestuderen: van microbiele ecosystemen tot globale verandering, en op tijdschalen van seconden tot eonen. Gestimuleerd door de onderzoekskansen die de integratie van de bètafaculteiten biedt, is een overkoepelend onderzoeksspeerpunt gedefinieerd onder de titel ‘Sensing the Earth’, dat naadloos aansluit bij de sustainability-focus van UvA en VU en goed past goed binnen het profiel van de regio Amsterdam. Een complementaire invalshoek van de studie van systeem aarde vormt de bestudering van invloed door èn op de mens, waarvoor het IVM binnen AFS in versterkte mate de natuurlijke partner zal zijn. Innovatief is een nieuwe verbinding in AFS-verband die de aardwetenschappers aangaan met sterrenkundigen in vragen rond buitenaardse levensvormen. Green Life Sciences De ontwikkeling van gewassen die duurzaam geteeld kunnen worden en strategieën gericht op het behoud van biodiversiteit vereisen een multidisciplinaire aanpak waarbij onderzoek naar fotosynthese, natuurlijke selectie, eco-genomics, plant-pathogeen interactie, stressfysiologie en de ontwikkelingsbiologie van planten gecombineerd worden. Deze specialismen op het gebied 4
21 december 2012
Propositie AFS
van de Green Life Sciences zullen alle deel gaan uitmaken van AFS, in totaal ca. 90 fte WP. Het betreft groepen van elk van de drie bètafaculteiten met een uitstekende gemiddelde visitatiekwaliteitsscore van 4,5 en talrijke projecten uit de 2e (o.a. NWO-VI) en 3e geldstroom met industriële partners. Plantenbiologen van VU en UvA hebben een lange traditie van samenwerking, ook met ‘lokale’ onderzoeksgroepen die beschikken over essentiële experimentele expertise (microscopie, massaspectroscopie, moleculaire biologie). In AFS liggen nieuwe inhoudelijke samenwerkingsrelaties voor de hand, o.a. met groepen die in het kader van solar energy werken aan biofysische aspecten van fotosynthese en directe omzetting door micro-organismen van zonne-energie en CO2 in waardevolle verbindingen zoals ethanol. Het spin-off bedrijf Photanol is een fraai voorbeeld hoe fundamenteel onderzoek tot maatschappelijk nut kan leiden. Het onderzoek in de Green Life Sciences is zeer veelbelovend uitgelijnd voor kennisvalorisatie, met toepassingen voor genetisch verbeterde gewassen, onder meer via de topsector Tuinbouw en uitgangsmaterialen en de intensieve contacten via o.a. de Seed Valley in Enkhuizen met wereldwijd acterende plantenveredelingsbedrijven. Twee bijzondere leerstoelen worden gefinancierd door het bedrijfsleven, waarvan één samen met de Provincie Noord Holland. Het Green Forensics initiatief, dat samen met het bedrijfsleven wordt opgezet, is één van de icoonprojecten van de Amsterdam Economic Board. Op dit onderzoeksgebied is Wageningen UR een natuurlijke partner, getuige ook de samenwerkingsrelaties van diverse onderzoeksgroepen via NWO- en STW-projecten, alsmede via het FESproject BioSolar Cells (onderdeel van TKI BioBased Economy). De vorming van AFS zal deze partnerrelaties in de Green Life Sciences intensiveren. Sustainable Chemistry Het gebied van ‘sustainable chemistry’ heeft binnen FNWI de afgelopen jaren een even snelle als succesvolle ontwikkeling doorgemaakt, en zal binnenkort worden voorgedragen als een nieuw UvA-zwaartepunt. De vorming van AFS schept de uitgelezen kans de sterke kern gelegen in het katalyseonderzoek uit te bouwen tot een schragende en samenhangende pijler van het AFSdomein Science for Sustainability, o.a. door intensivering van de samenwerking met de theoretisch chemici van de VU, die in het kader van het Amsterdam Center for Multiscale Modeling (ACMM) al nauw samenwerken met de computationele chemici aan UvA-zijde. Ook het analytisch-chemisch onderzoek binnen het Center for Analytical Sciences Amsterdam (CASA) kan belangrijke bijdragen leveren aan het gebied Sustainable Chemistry. De door AFS ontstane versterking van het gebied faciliteert de uitbouw van bestaande samenwerkingsverbanden met het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI), AMOLF, Sara en het eScience Center. Het ligt in de lijn der verwachting dat op raakvlakken met gebieden als Solar Energy en Earth & Ecology nieuwe onderzoeksthema’s kunnen worden gedefinieerd. De betrokken onderzoeksgroepen, met een totale omvang van ca. 150 fte WP, kunnen bogen op een goede internationale reputatie, met een gemiddelde visitatiescore van 4,3 en een rijk palet aan 2e en 3e geldstroomfondsen (ERC, NWO VI). De katalyseonderzoeksgroepen zijn bovendien belangrijke spelers in nationale onderzoeksscholen en samenwerkingsverbanden, waaronder CatchBio (katalytische conversie van biomassa; Smart Mix), het Dutch Polymer Institute (DPI), Propositie AFS
21 december 2012
5
het publieke-private Advanced Chemical Technologies for Sustainability (ACTS) en het FESprogramma Towards BioSolar Cells. De onderzoekers hebben een groot valorisatiepotentieel, zoals blijkt uit het patentenportfolio en diverse spin-off bedrijven. Het onderzoekgebied is uitstekend uitgelijnd voor de topsectoren Chemie (TKI New Chemical Innovation) en Energie. Solar Energy Gestimuleerd door de onderzoekskansen die de integratie van de bètafaculteiten biedt, brengen natuurkundigen, scheikundigen en biologen van AFS (ca. 80 fte WP) en AMOLF (ca. 20 fte) een coherent interdisciplinair onderzoeksprogramma samen op het gebied van benutting van zonneenergie voor de productie van elektriciteit en brandstoffen. De unieke combinatie van onderzoekers, voorzien van talrijke ERC, KNAW en NWO VI subsidies, bundelt de gezamenlijke expertise met fotovoltaïca, fotokatalyse en fotosynthese als basis. Met name op de grensvlakken tussen de verschillende gebieden wordt verwacht dat doorbraken kunnen worden gerealiseerd. Als gebied heeft het de potentie om uit te groeien tot een pijler van het domein Science for Sustainability en een eye catcher voor Amsterdam als ‘center of excellence’ in solar energy. De disciplinaire breedte, incl. sterke banden met informatiewetenschappen/modellering, zal een belangrijke rol spelen bij werving van substantiële nationale en internationale subsidies. Daarnaast is er groot potentieel voor nauwe banden met de industrie via o.a. het Energie-onderzoek Centrum Nederland (ECN) en TKI Solar Energy van de topsector Energie, evenals via spin-off bedrijven van betrokken groepen, zoals Photanol. Physics & Astronomy Na integratie binnen AFS omvat dit gebied, ruim 300 fte WP sterk, een zeer breed spectrum van de natuur- en sterrenkunde, zowel experimenteel als theoretisch: van astrodeeltjesfysica tot fysica van leven, en van kleinschalige fysica zoals binnen het LaserLab Amsterdam tot grote internationale collaboraties zoals binnen Nikhef/CERN. De betrokken onderzoeksgroepen genieten een uitstekende reputatie en huisvesten talrijke prestigieuze laureaten (ERC, NWO VI, KNAW, Spinoza). De gemiddelde kwaliteitsscore bij recente visitaties bedroeg maar liefst 4,8. Het grootste deel van het onderzoek wordt uit de 2e geldstroom gefinancierd. Door hun complementaire karakter vullen de huidige VU- en UvA-groepen elkaar inhoudelijk prachtig aan, zonder noemenswaardige redundantie. Op de zwaartepunten uit het sectorplan voor de Amsterdamse fysica zal de vormgeving van AFS een grote mate van kruisbestuiving realiseren. Concrete potentie voor synergie is onderkend in en rondom o.a. de onderzoeksgebieden Quantum Matter, Soft & Bio-Matter, Particle & Astroparticle Physics en Astronomy. Het UvA center of excellence GRAPPA, een succesvolle samenwerking van sterrenkundigen met theoretische en experimentele hoge-energiefysici, wordt gecompleteerd met het VU-onderzoek in de fundamentele natuurkunde, waarvan het experimentele astrodeeltjes-onderzoek al grotendeels in nationaal Nikhef-verband plaatsvindt. Binnen Nikhef wordt AFS de grootste universitaire partner. Ook de quantum-groepen van beide universiteiten, gezamenlijk actief als het Quantum Collectief, completeren elkaar thematisch. In het soft-bio cluster zullen huidige samenwerkingsverbanden tussen VU en UvA sterk verdiepen binnen AFS. Het cluster vindt bovendien nauwe aansluiting bij AMOLF, waarmee ook op dit gebied bestaande samenwerkingrelaties in en door de context van AFS nadrukkelijk zullen intensiveren. Het interdisciplinaire onderzoek in LaserLab 6
21 december 2012
Propositie AFS
Amsterdam kent sterke banden met groepen actief in het domein Human Life Science, zowel binnen AFS als daarbuiten (VUmc). Het brede onderzoeksveld kent enkele intensieve samenwerkingen met andere universiteiten. Het D-ITP consortium voor theoretische fysica samen met Utrecht en Leiden zal een verdere impuls krijgen door het NWO Zwaartekracht-programma. Van oudsher zijn de sterrenkundigen nauw nationaal vertakt via onderzoeksschool NOVA. In de context van AFS ontstaan in de sterrenkunde vernieuwende interdisciplinaire verbindingen met huidige VU-disciplines, o.a. aardwetenschappen. De bundeling van de expertises op het gebied van atmosferen en exoplaneten maakt het mogelijk inspirerende vragen over buitenaards leven te adresseren. Mathematics & Logic Het complementaire karakter van de huidige wiskundegroepen maakt dat zij tezamen door de vorming van AFS een overdekkend onderzoeksspectrum krijgen, dat landelijk uniek is en grote potentie heeft voor een top-10 positie in Europa. Het Logic and Computation programma van het huidige ILLC is hierop een verdere completering, resulterend in een domein met een omvang van bijna 150 fte WP, een imposante hoeveelheid prestigieuze grants (Spinoza, KNAW, NWO VI) en een gemiddelde visitatie-kwaliteitsscore van 4,6. Het vormt landelijk veruit de grootste wiskunde-aggregatie, met een centrale rol in drie van de vier wiskundeclusters (STAR, NDNS+, GQT). Samenvoeging van de sterke programma’s in Stochastiek, Analyse, Logica alsmede Algebra, Geometrie & Mathematische Fysica vormt ‘laaghangend fruit’ bij de integratie van de bètafaculteiten. Er is sprake van nauwe samenwerkingsverbanden binnen AFS (o.a. natuurkunde), de universiteiten (o.a. FGw, met leerstoelgroepen in beide faculteiten) en met andere partijen, waaronder VUmc in Life Sciences (biostatistics) en het CWI. De vorming van AFS biedt grote kansen de samenwerkingrelaties te verdiepen en uit te breiden, met name in het biomedische domein. Op termijn kan inclusie van discrete wiskunde en combinatorics het wiskundige palet verder completeren, waarmee tevens de deur naar vele toepassingen wordt geopend. Informatics Met een gezamenlijke omvang van ca. 240 fte WP omvat dit domein belangrijke informaticagebieden als computersystemen en kunstmatige intelligentie. De huidige VU- en UvA-groepen genieten wereldwijd aanzien, gereflecteerd in visitatiecijfers en hoge impactscores van de betrokken wetenschappers, onder wie talrijke ERC en NWO VI laureaten. Gezien ook de grotendeels complementaire onderzoeksprogramma’s ontstaat door de integratie van de bètafaculteiten een speler van wereldformaat. Op basis van de potentie van AFS zijn drie nieuwe coherente en onderling samenhangende onderzoeksprogramma’s neergelegd, die tezamen het domein dekken: Intelligent Systems, met als thema’s Big Data, Web Science en Socio-technical ecosystems; Complex Networked Systems, met als thema’s Bioinformatics, Computational (Distributed) Intelligence en Network Science; en Computer Systems, met als thema’s Novel Software Design, Distributed Computing en Security. Voortbouwend op het natuurlijke belang van dwarsverbanden vanuit dit onderzoeksgebied, zijn met name de eerste twee programma’s sterk interdisciplinair van karakter, met −naast Human Life Sciences− een belangrijk aandeel van de sociale en geesteswetenschappen en economie.
Propositie AFS
21 december 2012
7
In Intelligent Systems vormen socio-technische ecosystemen een voorbeeld van vernieuwende bundeling van het onderzoek: een bijna volledige integratie van mensen en digitale systemen, met een voortdurende terugkoppeling tussen mens en digitale omgeving. Het internationaal unieke programma Complex Networked Systems smeedt complexe systemen, computationele intelligentie en bio-informatica samen met groot potentieel, waaronder innovatieve oplossingen voor verwerking van zeer grote datasets (‘Big Data’) en alternatieve grootschalige rekenparadigma’s (Distributed Computing). De integratie en verbreding van het onderzoekspalet als gevolg van AFS verstevigt de inbedding in en samenwerkingsrelaties met het Network Institute, het Center for Creation, Content and Technology (CCCT) en de instituten CWI, Sara en het eScience Center. De voorziene programma’s sluiten uitstekend aan op de thema’s Data, data, data en ICT for a connected world van de Roadmap ICT van de topsectoren. Daarnaast faciliteert de vorming van AFS defragmentatie van de Amsterdamse bijdrage aan het beoogde EU FET flagship FuturICT, evenals een krachtige positie van ICT in de regionale activiteiten geformuleerd binnen de Amsterdam Economic Board. Natural Sciences for Human Health De werkzaamheden op dit gebied binnen AFS hebben een krachtig onderzoekspotentieel op het kruispunt van de natuurwetenschappen en het biomedische veld, en vormen één van de schragende pijlers van het domein Human Life Science. Betrokken groepen binnen het huidige Amsterdam Institute for Molecules, Medicines and Systems (AIMMS), het LaserLab Amsterdam en het Swammerdam Institute for Life Sciences (SILS) brengen elk een meer (farmaco)chemische, biofysische respectievelijk biologische oriëntatie, waardoor zij elkaar in het gezamenlijke AFSprofiel fraai complementeren. Samenwerking met geaffilieerde, meer technologie-georiënteerde groepen, waaronder het Van Leeuwenhoek Center for Advanced Microscopy, CASA, ACMM, CWI en Netherlands Consortium for Systems Biology, zorgt voor een verdere impuls voor het onderzoeksgebied. De bundeling van krachten en sprong in focus en massa zet Amsterdam internationaal op de kaart. Het betref ca. 210 fte WP, met talrijke NWO VI-laureaten en 4,2 als gemiddelde evaluatie-kwaliteitsscore. Onderzoeksspeerpunten zullen zijn de ontwikkeling van fundamentele kennis op het gebied van de (bio)chemie, microbiologie en biofysica; de vertaalslag naar integrale beschrijving van cellulaire processen; en het chemisch beïnvloeden en visualiseren van deze processen in levende cellen, weefsel of proefdier/patiënt. Naast de evidentie voor het VU-zwaartepunt Human Health & Life Sciences, zal het UvA-zwaartepunt Systeembiologie in de context van AFS significant doorgroeien door aansluiting met de talrijke VU-groepen actief op dit onderwerp. Dit versterkt tevens de bijdragen van AFS in het Netherlands Institute for Systems Biology (NISB), waarin ook het CWI actief is. Het werkveld strekt zich uit van gen/eiwit tot ziekte waarbij op verschillende terreinen (kanker, neuro, infectieziekten) een natuurlijke brug geslagen wordt naar de medische centra in de regio Amsterdam. Naast de nauwe samenwerking met het VUmc (o.a. Neuroscience Campus Amsterdam, Cancer Center Amsterdam, Imaging Center) en het AMC, bestaan samenwerkingsverbanden met o.a. Sanquin, het Nederlands Kanker Instituut en het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Deze zullen intensiveren door de schaalvergroting die AFS realiseert en door de ambitie om
8
21 december 2012
Propositie AFS
nieuwe samenwerkingen te starten aan de hand van unieke expertise op het gebied van o.a. imaging van cell & living tissue/animals, chemical biology en systems biology. Fundamenteel toponderzoek in dit werkveld kent een groot valorisatiepotentieel, getuige ook spin-off bedrijven als IOTA Pharmaceuticals en Griffin Discoveries. Bedrijven in de farmaceutische sector en in health, chemie, bioanalyse en imaging zullen door de integratie van de bètafaculteiten in versterkte mate worden aangetrokken, waarmee het onderzoek nog betere aansluiting vindt bij de topsectoren Life Sciences and Health, Chemie en High Tech. Neurosciences Op dit gebied komen de onderzoeksprogramma’s van de VU en de UvA op een natuurlijke manier samen. De totale omvang van ca. 125 fte heeft overtuigend kritische massa en vertegenwoordigt een slagkracht en bundeling van expertise die internationaal erkend zal worden en in Amsterdam een stevig fundament legt onder de gezamenlijke neuro-inspanningen met het Spinoza Center for Neuroimaging, VUmc, AMC en het Netherlands Institute for Neuroscience (KNAW-NIN). De complementariteit van de bestaande groepen maakt dat in AFS-verband een groter terrein binnen de neurowetenschappen (van genen tot cognitie en van fysiologie tot computation) bestudeerd zal worden, wat de uitstraling op studenten en collega’s wereldwijd ten goede komt. Het samenbrengen en gezamenlijk gebruik van dure faciliteiten (laboratoriumuitrusting en proefdierverblijven) benut beschikbare middelen efficiënter, waardoor een groter budget voor wetenschappelijk onderzoek beschikbaar komt. De betrokken onderzoeksgroepen hadden bij recente visitaties een gemiddelde kwaliteitsscore van 4,6 en hebben een uitstekend recent track record in het aantrekken van 2e en 3e geldstroom. Het belang dat aan het thema Health wordt toegekend binnen EU Horizon2020 biedt in dat licht goede perspectieven. Uitgewerkte plannen voor Neuronale Netwerken en Cognitie, Genfuncties en Gedragsanalyse, Integrative Neuronal Computation en Stamcelonderzoek laten zien dat in dit domein op termijn toonaangevende en coherente onderzoeksprogramma’s hun beslag zullen krijgen. Verwacht mag worden dat deze de integratie verder versterken en door innovatie zowel fundamenteel toponderzoek als nieuwe vertaalslagen naar de kliniek mogelijk maken. Binnen de huidige universitaire context bestaan nauwe interfacultaire samenwerkingsverbanden: aan de UvA via het Cognitive Science Centre Amsterdam (CSCA) en het zwaartepunt Brain & Cognition; aan de VU via de interdisciplinaire onderzoeksinstituten (IOZI’s) Neuroscience Campus Amsterdam (NCA), AIMMS en LaserLab. De NCA spin-off Sylics is de sleutel tot succes geweest in het samenbrengen van grote consortia, zoals binnen EU-KP7 en FES NeuroBSIK, waaraan verschillende private partijen deelnemen. De bestaande contacten met de farmaceutische industrie via TI Pharma, STW en de topsector Life Sciences & Health zullen door de schaalvergroting van AFS verder uitgroeien. De integratie van de bètafaculteiten wordt gezien als een unieke kans om het neuroscience onderzoek in Amsterdam op één locatie te vestigen. Unilocatie op de Zuidas biedt een, ook ten opzichte van alternatieven, overtuigende on campus bundeling van neuroscience-krachten binnen èn buiten AFS, waaronder het neuro-klinische onderzoek van VUmc inclusief het MS Center
Propositie AFS
21 december 2012
9
Amsterdam en het Alzheimer Center. Onderhanden overleg tussen AMC en VUmc over mogelijke verschuivingen van AMC neuro-onderzoek naar de Zuidas is hiermee in lijn.
AFS: Meerwaarde in Onderwijs De integratie van de drie faculteiten creëert de grootste bètafaculteit van Nederland, die studenten een compleet en gevarieerd onderwijsaanbod kan bieden over de volle breedte van de bètawetenschappen, met naast monodisciplinaire opleidingen een groot aanbod van opleidingen met een interdisciplinaire insteek. De omvang van de geïntegreerde faculteit maakt het mogelijk opleidingen op rendabele wijze in te richten met flexibele leerpaden waardoor studenten een bij hun interesse passende opleiding kunnen volgen, en stelt AFS tevens in staat een uitdagend honoursprogramma aan te bieden. Door goede organisatie van flexibiliteit en variëteit neemt het studiesucces toe. Samenvoeging van gelijkwaardige of complementaire huidige opleidingen en van de agenda’s ten aanzien van studiesucces draagt bij aan het realiseren van de prestatieafspraken die beide universiteiten hebben gemaakt met OCW. De geïntegreerde, grotere docentenstaf verbreedt het researchfundament van het onderwijs. Nadrukkelijk gesitueerd in en verbonden met de metropool en kennisregio Amsterdam, met nabijheid van o.a. NWO-instituten en medische centra, biedt AFS studenten en promovendi een uniek palet aan stages en onderzoekplaatsen in Amsterdam Science City. Door haar complete aanbod en uitstekende en eenduidige positionering in Amsterdam heeft AFS de potentie een key player te worden in het bètaonderwijs in Nederland en Europa. Om de potentiële meerwaarde van AFS voor het onderwijs effectief te realiseren, wordt voorgesteld de ontwikkeling van het onderwijsaanbod van AFS te onderscheiden langs twee tijdspaden. In het eerste wordt het huidige onderwijsaanbod van de drie faculteiten gericht samengevoegd op basis van een gemeenschappelijk onderwijskader, onder gelijktijdig meenemen van aansprekende quick wins. De geambieerde start van de gezamenlijke onderwijsportefeuille is september 2014. Het tweede tijdspad neemt als startpunt het opwerken, valideren en extern toetsen van een dit najaar geformuleerde ‘werkvisie’ voor het AFS-onderwijs, teneinde te komen tot een gefundeerde basis voor doorontwikkeling en nader in balans brengen van de initiële onderwijsportefeuille door verdere innovaties en investeringen; waarbij ook een rol is voorzien voor internationale benchmarks en marktonderzoek. Kernwoorden in de genoemde werkvisie (zie bijlage I) zijn:
10
Programma – studeerbare programma’s; maatwerk voor studenten; bachelor overwegend research-based; master altijd research-based; uitstekende PhD-opleiding; excellentie. Student – talentontwikkeling; matching student−opleiding via intake; learning communities (classrooms); nominaal studeren als norm; AFS-alumnus beschikt over vakkennis en kritische, onafhankelijke attitude. Docenten – betrokken, inspirerend en ter zake kundig met nauwe relatie en betrokkenheid bij onderzoek van AFS; loopbaanmogelijkheden. Organisatie – flexibel, innovatief, efficiënt, lerend; uitstekend toegerust gebouw en faciliteiten. Omgeving – AFS als internationaal georiënteerde spin in web van kennisinstellingen, bedrijfsleven, maatschappelijke en culturele instellingen; gemeente Amsterdam; scholen VO en HBO; AFS-alumni. 21 december 2012
Propositie AFS
AFS-aanbod Bacheloropleidingen Bij de samenstelling van de initiële bacheloronderwijsportefeuille is rekening gehouden met: (1) geen dubbele opleidingen binnen de faculteit (en instellingen); en (2) levensvatbaarheid van opleidingen in de toekomst, inhoudend dat een zelfstandige opleiding een jaarlijkse instroom van minimaal 100 studenten heeft. Het samenbrengen van de huidige 27 bacheloropleidingen van de drie faculteiten resulteert in een reductie met ruim een derde in aantal opleidingen, terwijl sprake is van toegenomen mogelijkheden studenten op maat op te leiden tot academici die ofwel een vervolgopleiding in het onderzoek verkiezen (masters/PhD-traject) ofwel een vervolgopleiding tot academische professional ambiëren. De portefeuille omvat meerdere verbredende initiatieven, o.a. in Biomedische wetenschappen, Informatica en Interdisciplinary Science. Naar verwachting zal hierdoor het studiesucces toenemen. Hoewel niet direct en 1-op-1 gekoppeld, zijn er vanzelfsprekend herkenbare links tussen de bachelorportefeuille en de vier AFS onderzoeksdomeinen. Zo kent een breed spectrum aan opleidingen een relatie met Human Life Science, variërend van opleidingen die vragen vanuit de fysica en chemie benaderen tot opleidingen met een epidemiologische invalshoek. Variëteit is eveneens zichtbaar in opleidingen die verband houden met Science for Sustainability en studenten toerusten om de grote vraagstukken ten aanzien onze planeet te onderzoeken en beantwoorden: van meer monodisciplinaire opleidingen Aardwetenschappen en Biologische Wetenschappen tot een sterk interdisciplinaire. De interesse van studenten in interdisciplinaire opleiding is groot, en AFS wil zich met haar aanbod op dit vlak sterk profileren. De gemeenschappelijke visie op interdisciplinariteit is om met behulp van integratie van disciplines te werken aan complexe problemen; waarbij de mate van interdisciplinariteit kan verschillen: van kruisverbanden binnen een domein, via domeinoverstijgend binnen AFS tot faculteitsoverstijgend. Een interdisciplinaire bachelor biedt verschillende
AFS BSc opleidingen FMG
Biomedische wet.
FPP
Gezondheidswet.
Psychobiologie
Gezondheid & Leven
Future Planet Studies / Aarde & Economie
Farmaceutische Wet./ Medische Natuurwet.
Aardwetenschap.
FEWEB
Biologische wet.
Science, Bus. & Inn.
Beta-beta
Beta-gamma
Interdisciplinary Science
FEWEB FSW
Scheikunde (vernieuwde Informaticaopleidingen)
Natuur- & Sterrenk. Wiskunde Business Analytics
Locatie opleidingen nader te bepalen
Propositie AFS
FMG FEB FGw
FEWEB
Cursieve opleidingen zijn werktitels
21 december 2012
11
verdiepende en verbredende vervolgmogelijkheden in de masterfase. Verdiepende vervolgmogelijkheden worden geboden door monodisciplinaire masters; het aanbod van verbredende masteropleidingen zal nader worden bekeken om passende studiepaden voor alle studenten mogelijk te maken. Het initiële AFS-aanbod aan bacheloropleidingen, zoals op dit moment voorzien, is weergegeven in de figuur, met details in Bijlage II. AFS-aanbod Masteropleidingen Bij de samenstelling van de initiële masteronderwijsportefeuille is rekening gehouden met: (1) geen dubbele opleidingen binnen de faculteit (en instellingen); en (2) levensvatbaarheid van opleidingen in de toekomst, inhoudend een jaarlijkse instroom van minimaal 20 studenten per track. Het masteronderwijs is gekoppeld aan toonaangevend onderzoek van internationale topkwaliteit te midden van tal van wetenschappelijke partnerinstituten, instellingen en organisaties in Amsterdam. Naast ca. 24 tweejarige masteropleidingen kent de AFS een vijftal eenjarige masteropleidingen, waarvan enkele liggen op het grensvlak van de bèta- en gammawetenschappen. De vorming van AFS leidt voor de opleidingen die al een gezamenlijk mastersprogramma hadden, zoals Physics en Mathematics, tot een reductie van de administratieve overhead; vrijkomende tijd en energie kan gestoken worden in kwaliteitsverbetering, incl. organisatie van heldere studiepaden. Voor alle opleidingen geldt dat met het verdwijnen van de bestaande VU-/UvA‘labeling’ van docenten en studenten de programma’s verder gestroomlijnd kunnen worden en een sterker community-gevoel onder studenten zal worden gerealiseerd, met positief effect op kwaliteit en rendement. De integratie van de faculteiten stelt AFS in staat het merk Amsterdam effectiever en efficiënter in te zetten als basis voor een verdere professionaliseringslag in de
AFS MSc programs
FPP FGW FMG FEWEB FEB
Graduate School
Graduate School
Human Life Science
Science for Sustainability
10 MSc programs
3 MSc programs
Graduate School
Graduate School
Information Science
Fundamentals of Science
7 MSc programs
9 MSc programs
FEWEB FdR FEB FdR
FEWEB FSW
FGw Aantallen obv voorlopige indeling van Programs naar Schools
12
21 december 2012
Propositie AFS
werving van (met name ook internationale) studenten. Het initiële AFS-aanbod aan masteropleidingen, zoals op dit moment voorzien, is weergegeven in de figuur, met details Bijlage III.
Sturing en Besturing in AFS Bij de nader uit te werken inrichting van de organisatie van AFS zullen een aantal richtinggevende uitgangspunten worden gehanteerd, met als vertrekpunt dat AFS een internationale kennisorganisatie is die ruimte biedt voor excellentie en innovatie. Binnen AFS is iedereen onderdeel van de academische gemeenschap en wordt respectvol en integer met elkaar omgegaan. AFS onderscheidt twee kernactiviteiten: onderwijs en onderzoek. Onderwijs en onderzoek zijn aan elkaar gelijkwaardige (primaire) processen. AFS kent geen onderzoek zonder onderwijs en geen onderwijs zonder onderzoek. Principal Investigators en Principal Educators ervaren ruimte voor excellentie en innovatie. Ondersteunende processen staan ten dienste van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek en de daarvoor vereiste organisatie. Voor strategische beslissingen kent de AFS een helder kristallisatiepunt waarin onderwijs, onderzoek en ondersteunende processen samenkomen. Besluitvorming vindt geïnformeerd en op basis van feiten plaats. Genomen besluiten worden gerespecteerd en mede daaruit voortvloeiende afspraken nagekomen. Bij de opbouw van de AFS geldt dat de identiteit van de afzonderlijke AFS-onderdelen bijdraagt aan de identiteit van AFS als geheel, met respect voor de identiteit van externe partners. De inrichting van de onderzoeksorganisatie faciliteert en stimuleert excellent en internationaal georiënteerd onderzoek van mono, inter- of transdisciplinair karakter – en daartoe: interne en externe samenwerking; het scouten, aantrekken en begeleiden van talent; en integere en kwalitatief hoogwaardige wetenschapsbeoefening. De inrichting van de onderwijsorganisatie neemt de accreditatiekaders tot uitgangspunt voor kwaliteit en faciliteert en stimuleert flexibele leerwegen in de bachelorfase; research-based onderwijs in de masterfase; excellentie en internationale oriëntatie; ‘learning communities’ c.q. cohortsturing – in zowel mono- als inter- en transdisciplinair onderwijs. Daarbij wordt AFS zo ingericht en georganiseerd dat iedere student zich kan identificeren met een programma en studeert binnen een herkenbare groep van medestudenten, en dat zoveel als mogelijk vermeden wordt dat studenten op een dag moeten reizen tussen de locaties Zuidas en Science Park. AFS streeft naar een hoge kwaliteit van mensen, processen en faciliteiten en stuurt op eigenaarschap van overeengekomen resultaten. Er geldt dat resultaten behaald moeten kunnen worden en verantwoordelijken toegerust met de daarvoor noodzakelijke mensen en middelen. De organisatie reflecteert systematisch op het eigen functioneren en is gericht op permanente verbetering op basis van in Kritieke Prestatie Indicatoren (KPI’s) vastgelegde output. Ondersteunende processen zijn efficiënt georganiseerd, waarbij wordt gewerkt op basis van vooraf overeengekomen en kenbare normen met betrekking tot omvang en kwaliteit. De inrichting van de Planning & Control is systematisch en kenbaar, in lijn met wettelijke kaders en richtlijnen en gebaseerd op indicatoren die voortvloeien uit onderwijs en onderzoek. AFS kent geen dubbele regelsystemen.
Propositie AFS
21 december 2012
13
Er wordt geen grotere organisatorische gelaagdheid doorgevoerd dan strikt genomen vereist is, onder de vanzelfsprekende voorwaarde dat de organisatie beheersbaar moet blijven. Aansturing binnen AFS is doelgericht, coherent en transparant, met academisch leiderschap als uitgangspunt.
Structuur van AFS Wetenschappelijk personeel binnen AFS is werkzaam in één van in totaal acht departments en verricht van daaruit onderwijs- en onderzoekstaken. Met uitzondering van Interdisciplinary Units, kennen de departments een disciplinaire oriëntatie, gebaseerd op de volgende indeling (incl. indicatieve omvang, totaal ca. 1570 fte WP):
Interdisciplinary Units (ca. 180 fte WP) Earth & Ecology (ca. 210 fte WP) Neuro Sciences (ca. 120 fte WP) Molecular Life Sciences (ca. 140 fte WP) Chemistry & Chemical Biology (ca. 210 fte WP) Physics & Astronomy (ca. 320 fte WP) Mathematics & Logic (ca. 150 fte WP) Informatics (ca. 240 fte WP)
De departments vormen de centrale krachtige en duurzame ruggengraat van de AFSonderzoeksorganisatie. Ze worden geleid op basis van integrale verantwoordelijkheid ten aanzien van personeel, middelen (incl. financiële) en resultaat. Departments kunnen worden onderverdeeld in secties, waarbij de diepgang van sectionering kan variëren van licht naar relatief zwaar, waarbij o.a. sprake is van een eigen deelbegroting. De hoofdinrichting wordt nader uitgewerkt tot een volledige organisatiestructuur en interne Human Life Science
AFS departments
Science for Sustainability
Interdiscipl. Units Earth & Ecology
Institutes/Centers, Themes
Institutes/Centers, Themes
Neuro Sciences Molecular Life Sciences Chemistry & Chem Bio. Physics & Astronomy Institutes/Centers, Themes
Mathematics & Logic
Institutes/Centers, Themes
Informatics
Information Science 14
Zuidas
Science Park
21 december 2012
Fundamentals of Science Propositie AFS
werkwijze, waarbij ook de rol van mogelijke vice-decanen wordt meegenomen.
Organisatie van Onderzoek in AFS Het onderzoek in AFS kent en is gebaseerd op vier richtinggevende en bindende inhoudelijkthematische domeinen:
Human Life Science Science for Sustainability Fundamentals of Science Information Science
Teneinde de profilering van AFS op deze thematische domeinen krachtig in te vullen, wordt het AFS-onderzoek per domein zo veel mogelijk geconcentreerd op één locatie: op de Zuidas het AFS-onderzoek in relatie tot Human Life Science en Information Science; op het Science Park het AFS-onderzoek in relatie tot Fundamentals of Science en Science for Sustainability. Daarbij wordt onderkend dat er in dit opzicht bij elke indeling sprake zal zijn van enige kruisverbanden. De clustering per locatie op basis van de domeinen houdt in dat voor drie departments een deel van het personeel op de Zuidas gehuisvest zal zijn en een ander deel op Science Park: Molecular Life Sciences, Chemistry & Chemical Biology en Physics & Astronomy. Voor departments waarvan al het personeel op één locatie is gehuisvest, zullen pied-à-terre voorzieningen worden uitgewerkt op de andere locatie. Meer algemeen geldt dat de behoefte aan een passende supportinfrastructuur op elk van beide locaties nader uit te werken is, incl. de vereiste investeringen hiervoor. Thematische verbanden en onderzoekszwaartepunten en -prioriteiten van AFS kunnen in verschillende mate worden opgetuigd. De meest prestigieuze speerpunten in de onderzoeksporte-
AFS research
Human Life Science
AIGHD EMGO+
Neurocampus / CSCA Spinoza
Human Life Sciences
Interdiscipl. Units Earth & Ecology Neuro Sciences
Green Life Sciences Sustainable Chemistry
Molecular Life Sciences
Solardam
Chemistry & Chem Bio.
NISB
Soft Matter
Physics & Astronomy
Network Institute
GRAPPA
Mathematics & Logic
Complexity
QM&QI
Informatics
Information Science Propositie AFS
Science for Sustainability
Global Ecology & Change
ILLC
Zuidas
Science Park
21 december 2012
Fundamentals of Science 15
feuille zullen worden geëtaleerd en gestimuleerd in de vorm van research institutes/research centers, geleid door een wetenschappelijk directeur met de beschikking over serieuze eigen middelen teneinde stevige zichtbaarheid en inhoudelijke sturing mogelijk te maken. De organisatie van andere speerpunten in het onderzoek krijgt de vorm van research themes. Research institutes/centers en research themes zullen zich veelal uitstrekken over de grenzen van departments, dan wel eventuele secties binnen departments. Speciale aandacht zal worden gegeven aan de organisatie, governance en het toekomstige ‘inregelen’ van de grensvlakken van research institutes/centers met partners buiten AFS. In het licht van de thematische profilering van beide onderzoekslocaties, zullen research institutes/centres en research themes doorgaans een herkenbare basislocatie hebben op hetzij Zuidas, hetzij Science Park.
Organisatie van Onderwijs in AFS Elke AFS-opleiding kent in beginsel één hoofdlocatie (Science Park of Zuidas) waar deze verzorgd wordt. Gestreefd wordt naar maximaal 2 à 3 vakken per jaar op de ‘andere’ locatie; elk vak op één locatie; en vakken op één dag op dezelfde locatie. Graduate onderwijs Graduate onderwijs (master en PhD) van AFS wordt verzorgd in de fysieke nabijheid van het gerelateerde onderzoek. Het wordt georganiseerd in thematisch georiënteerde graduate schools overeenkomend met de vier richtinggevende AFS domeinen Human Life Science, Science for Sustainability, Fundamentals of Science en Information Science; dan wel in op basis van deze domeinen extern duidelijk geprofileerde divisies van één graduate school. Bij de verdere afweging hiertussen zal voor de onderwijs-ondersteunende processen het uitgangpunt ‘samen, tenzij’ worden gehanteerd, met onderscheid naar algemene processen op het niveau van AFS als geheel, (harmonisatie van) processen voor een groep samenhangende programma’s, en processen op programmaniveau. Voor masteropleidingen hanteert AFS een transparante instroomprocedure, met vooraf bekende ingangseisen aan kennis en niveau. Masteropleidingen starten met een introductievak, waarbij alle studenten inzicht krijgen in het onderwerp van de master. Bacheloronderwijs Het bacheloronderwijs wordt verzorgd op de locaties Zuidas en Science Park en zal op nader te bepalen wijze worden georganiseerd in een of enkele Colleges, rekening houdend met o.a. (de verdeling van) studentenaantallen en consequenties voor reizen. Voor de inrichting van het bacheloronderwijs hanteert AFS het rapport “Studiesucces aan de UvA” en de “Richtlijn Undergraduate Onderwijs” van de VU. Bij de uitwerking is een belangrijk uitgangspunt dat AFS flexibele leerpaden faciliteert en studenten in staat stelt over grenzen van een vakgebied heen te kijken en verschillende wetenschapsgebieden te combineren. Ten behoeve van goede matching tussen student en opleiding is voorzien in een intakeprocedure aan de poort. Een mentoraat en tutoraat maken deel uit van het eerste jaar, af te sluiten met een bindend studieadvies en overwogen majorkeuze. AFS kent een uniforme jaarkalender van 8-8-4 weken per semester, met twee parallelle vakken in de blokken van 8 weken, en roostering in vaste tijdsloten zodanig dat flexibiliteit in keuzes wordt gefaciliteerd. Bacheloronderwijs is georganiseerd in eenheden van 6 EC, waarbij alle vak16
21 december 2012
Propositie AFS
ken een niveau-indeling hebben (‘100-400’). Het eerste jaar kent minimaal 14 contacturen per week, de jaren 2 en 3 minimaal 12; de mogelijkheid van een maximum aantal contacturen per week wordt meegenomen in de verdere uitwerking. Kernvakken per opleiding hebben een maximale omvang van 90 EC (major); het vijfde semester biedt keuzeruimte (minor) van 30 EC. Voorts omvat het programma 36 EC voor verbreding of verdieping, en een thesis van 12 of 18 EC. Academische vorming Wetenschap is behalve kennis ook vooral een attitude en een academische houding. Daarom is, naast het meegeven van vakinhoudelijke kennis, het onderwijs in AFS erop gericht dat studenten zich ook academisch ontwikkelen. In de curricula van alle opleidingen, bachelor en master, worden (onderdelen in) vakken opgenomen die studenten aanzetten en inspireren tot reflectie op wetenschap en maatschappij en de eigen rol en positie daarin. In relatie tot zijn/haar academische vaardigheden, gelden voor elke AFS student dezelfde eindtermen. In de bachelorfase worden academische vorming- en methodevakken gegeven met een totale omvang van 24 EC. De academische basisvaardigheden (incl. presentatievaardigheden) worden zoveel mogelijk geprogrammeerd in het eerste jaar, met een omvang van 6 EC. Vormgeving gebeurt in een lint binnen bachelorvakken, eventueel gekoppeld aan een algemeen inleidend vak. Voorts wordt in iedere bacheloropleiding voorzien in minimaal twee methodologievakken van elk 6 EC, bijv. basisstatistiek, calculus, programmeren, epidemiologie en laboratorium- of veldvaardigheden. Deze vakken worden contextgebonden gegeven en per domein op elkaar afgestemd in het licht van uitwisselbaarheid. Aanvullend volgt iedere student een 6 EC vak waarin de reflectieve vaardigheden centraal staan. Gedacht wordt aan een beperkt aantal keuzevakken zoals wijsbegeerte of geschiedenis van het wetenschapsgebied, encyclopedie en ethiek, eveneens contextgebonden verzorgd. Geïntegreerd in het programma van de jaren 2 en 3 worden studenten getraind in het schrijven van academisch Engels. Voorzien is dat in de voortgezette academische vorming in de masterfase (6 EC) o.a. aan bod komen wetenschappelijke integriteit, verdieping in het lezen van primaire literatuur, en het schrijven van onderzoeksvoorstellen en artikelen. Excellentie In AFS wordt een uitdagend en aansprekend topprogramma ontwikkeld dat op diverse manieren invulling kan krijgen. De mogelijkheden om dubbele bachelorprogramma’s te studeren, met Wiskunde/Natuurkunde en Psychobiologie/Psychologie als bestaande voorbeelden, zullen worden uitgebreid. Voorzien is ook de ontwikkeling van een aantal dubbele majoren. Voor getalenteerde VWO-ers bestaat op basis van intake en selectie de mogelijkheid voor toelating tot een honoursprogramma in het eerste semester. In alle AFS-opleidingen wordt voor de top 10% beste studenten (‘Top League’) een special program aangeboden dat loopt van het tweede semester in jaar 1 van de bachelor via een op research georiënteerde master naar PhD. Het nader uit te werken programma biedt topstudenten de mogelijkheid om verdiepend onderwijs te volgen op hoog niveau, bijv. in de vorm van kleine groepen door top-hoogleraren al vanaf het eerste jaar of uitwisseling met buitenlandse universiteiten. Deze 10% beste studenten moeten zich ieder jaar bewijzen om in de ‘League’ te blijven. Voor een Top League-aanpak is een wervend beurzenprogramma essentieel; dit aspect wordt meegenomen bij de nadere uitwerPropositie AFS
21 december 2012
17
king. De ontwikkeling van deze honoursprogramma’s zal plaatsvinden in afstemming met de honourscommissies van beide universiteiten. Internationalisering De ambitie om meer hooggetalenteerde internationale science-studenten naar Amsterdam te trekken zal worden uitgewerkt in een strategisch internationaliseringsplan op basis van een visie die (internationalisering van) onderwijs koppelt aan gerelateerde aspecten in onderzoek, staf, campus en communicatie. Als lingua franca van science zal ‘Engels’ vanzelfsprekend onderdeel zijn van de uitwerking, nadrukkelijk ook in de bachelorfase. VU-Informatica biedt per 2013 een Engelstalige bachelor aan en in AFS-verband wordt reeds een Engelstalige bachelor Wiskunde overwogen. Lerarenopleiding Een AFS bètastudent kan tijdens zijn bachelor de minor educatie volgen, waardoor hij met het behalen van zijn graad een tweedegraads-lesbevoegdheid heeft indien zijn opleiding staat op de lijst van de ICL en het ministerie. De opleiding tot eerstegraadsleraar in de bètadisciplines kan als onderdeel van de vakmaster behaald worden. Het voornemen is hiervoor een programma in te richten dat effectief bijdraagt aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het opleiden van bekwame eerstegraadsdocenten, ook voor studenten uit aanpalende opleidingen.
Organisatie van Bedrijfsvoering in AFS De organisatie van de ondersteunende processen binnen AFS is nog uit te werken. Daarbij zal het uitgangpunt worden gehanteerd ‘samen, tenzij’: harmonisatie waar mogelijk, flexibiliteit waar noodzakelijk. Voorafgaand aan de inrichting binnen AFS zijn op diverse werkvelden nadere keuzes te maken in het ontwerp van AFS, in afstemming met beide instellingen VU/UvA en in samenhang met relevante ontwikkelingen binnen de universiteiten. Bij de afweging van opties speelt, vanzelfsprekend, een bepalende rol de mate waarin deze, voorzien van passende checks en balances, het onderzoek en onderwijs van AFS effectief ondersteunen, o.a. door het stimuleren van kwaliteit en efficiëntie. Ten aanzien van de inrichting van de financiële structuren (allocatie en kosten) binnen en van/naar AFS geldt dat deze oneigenlijke prikkels moeten uitsluiten, nu en in de toekomst (bijv. bij grote investeringen en nieuwbouw). In relatie tot HRM is een goed en effectief personeelsbeleid noodzakelijk, waarvoor essentieel wordt geacht het uitgangspunt dat medewerkers AFS in alle opzichten als ‘eenheid’ en één werkgever ervaren; niet alleen op de korte termijn, maar ook bij ontwikkelingen op lange termijn. Samenhang en eenheid zijn eveneens van belang ten aanzien van huisvesting en facilitaire ondersteuning, met consequenties voor de nabije toekomst (bijv. bij verhuizingen) en voor een veeljarige toekomstvisie op huisvesting en nieuwbouw; ook in het licht van de specifieke en niet zelden onderzoekkritische eisen die experimentele opstellingen daaraan stellen in de bètawetenschappen. Op diverse andere bedrijfsvoeringsgebieden zal eveneens sprake zijn van nader uit te werken bètaspecifieke faciliteiten of randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om de ambities van AFS te realiseren. Voorbeelden zijn excellente ICT-voorzieningen en strategisch en operationeel professionele internationale communicatie; dit laatste zowel in het kader van studentenwerving en de
18
21 december 2012
Propositie AFS
werving van talentvolle medewerkers, als ten behoeve van de positionering van AFS met het oog op valorisatie-initiatieven en samenwerkingsverbanden met wetenschap en bedrijfsleven.
Voorgestelde Vervolgstappen In algemene termen staat in de volgende projectfase centraal de uitwerking van de in dit planop-hoofdlijnen geschetste ontwerpbasis (‘in potlood’) tot een min of meer gedetailleerd ontwerp (‘in pen’). Met name op het vlak van de bedrijfsvoering zal deze ontwerpfase een grote opschalingstap in de projectcapaciteit vereisen, getuige ook de resultaten van reeds gestarte eerste verkenningen van de vervolgstappen met betrekking tot ICT en het keuzeproces in relatie tot shared services. Voor de inrichting van de volgende projectfase is van essentieel belang centraal te stellen de ambitie om per 1 september 2014 een geïntegreerd AFS-onderwijsprogramma aan te bieden; dit legt in feite het gehele (project-)kritisch pad vast. Realisatie van deze ambitie vereist, naast inhoudelijke programmering (curriculumontwikkeling) en formaliserende stappen (croho-labels, joint degrees, etc.), niet alleen wervingscommunicatie incl. website vanaf zomer 2013, maar ook het tijdig op orde hebben van de onderwijsadministratie. Op deze onderwerpen zullen dan ook vanaf januari 2013 stappen gezet (moeten) worden. De ambitie om per 2014 een geïntegreerde AFS-begroting te hebben, vereist voortgang van het lopende deelproject op dat vlak. Daarnaast zal ter onderbouwing van een financieel meerjarenplan voor AFS een strategisch onderzoek- en onderwijsplan worden opgesteld, waarin opgenomen welke gerichte additionele investeringen leiden tot een extra kwaliteitsimpuls. In dit kader is van belang begin 2013 te voorzien in externe validatie van de keuzes in deze propositie door diverse actuele en potentiële stakeholders. Op de planning van het projectvervolg kan van invloed worden het verloop van de werving en het aantreden van de decaan van AFS, evenals, vanzelfsprekend, de invulling van medezeggenschap.
Investering in AFS In april jl. zijn de investeringen benodigd voor de Amsterdam Academic Alliance geraamd op EUR 100-120 mln over een vierjarige transitiehorizon, opgebouwd uit EUR 50-70 mln transitiekosten en EUR 50 mln ten behoeve van nieuwe impulsen aan onderzoek waar een kwaliteitssprong mogelijk is. Het huidige plan op hoofdlijnen voor AFS geeft aan de ene kant geen aanleiding te veronderstellen dat deze bedragen ontoereikend zouden zijn. Aan de andere kant geeft het slechts in beperkte mate een basis voor gerichte aanscherping en specificatie van de vereiste investeringen, temeer daar nog geen uitwerking heeft plaatsgevonden in concrete huisvestingsen nieuwbouwscenario’s. De aanpak van april volgend, komen de ramingen van de AFS-transitiekosten in de range EUR 3057 mln en kan op basis van ‘eerste-ronde’-onderzoeksvoorstellen worden gesteld dat met EUR 40 mln een aansprekende kwaliteitsimpuls realistisch is op elk van de vier AFS-domeinen. Aanscherping en concrete onderbouwing van deze bedragen vormt onderdeel van de nadere uitwerking van het AFS-plan in het eerste kwartaal van 2013. Met betrekking tot de relatief grote range in de raming van de transitiekosten wordt opgemerkt dat deze deels samenhangt met nog te maken keuzes tussen relatief ‘lokale’ integratiescenario’s voor AFS en scenario’s vanuit een meer instellingsbreed perspectief, waaronder scenario’s gebaPropositie AFS
21 december 2012
19
seerd op harmonisatiestappen tussen VU en UvA. In geval van ‘lokale’ integratiescenario’s voor AFS en andere AAA-initiatieven zullen de ‘lokale’ kosten per AAA-initiatief relatief hoog zijn; doorvoeren van harmonisatie op het niveau van de instellingen zal de implementatie van individuele AAA-initiatieven faciliteren en de ‘lokale’ kosten per initiatief drukken. Circa 1 à 2% van de geraamde transitiekosten zullen worden gemaakt in de volgende projectfase tot eind maart. Het betreft in totaal ca. EUR 0,5-0,6 mln, gerelateerd aan (1) inhuur van specifieke expertise noodzakelijk voor het verdere ontwerp van AFS; en (2) inhuur voor vervanging van AFS-medewerkers die ingezet worden voor het AFS-project. Tot slot wordt aangetekend dat de investering die AFS vraagt verder gaat dan een geldbedrag alleen. Betrokkenheid in de vorm van (schaarse) tijd en energie van medewerkers binnen de centrale organisaties op de bedrijfsvoeringsdomeinen is een kritische succesfactor.
Communicatie en Medezeggenschap In de loop van het najaar is de communicatie aan medewerkers over de voortgang in het project AFS met name ingevuld door plenaire bijeenkomsten per faculteit en een gezamenlijk Informatiebulletin. In januari zal bekeken worden in hoeverre deze vormen ook bruikbaar en passend zijn in de volgende projectfase(s). Daarbij zal ook de communicatie naar studenten en studieverenigingen tegen het licht worden gehouden. Vanaf januari 2013 zal communicatie, participatie (inbreng in het project) en validatie (van ideeen en plannen) in toenemende mate (ook) externe belanghebbenden en partners omvatten, buiten de drie bètafaculteiten. Hiervoor zal een plan worden opgesteld dat recht doet aan de naar verwachting sterk uiteenlopende doelstellingen en doelgroepen. De betrokkenheid van de facultaire medezeggenschap (van medewerkers en studenten) heeft dit najaar op verschillende manieren vorm gekregen. Naast de ‘bestuurstafel’ per faculteit, was er tweewekelijks informeel overleg van een gezamenlijke delegatie vanuit de drie facultaire medezeggenschapsorganen met de procesmanager AFS. Daarnaast zijn afgevaardigden van de gezamenlijke medezeggenschapsorganen als toehoorder aanwezig geweest tijdens ‘voortgangsdagen’ waarop AFS-werkgroepen bevindingen en voortgang bespraken met het Bouwteam. Voorgesteld wordt begin 2013 op basis van een medezeggenschapskalender te bespreken hoe voortgezette betrokkenheid van de facultaire medezeggenschap georganiseerd kan worden, ook in relatie tot de rol en separate betrokkenheid van de centrale medezeggenschapsorganen op instellingsniveau.
20
21 december 2012
Propositie AFS
Lijst van Afkortingen AAA Amsterdam Academic Alliance ACMM Amsterdam Center for Multiscale Modeling ACTS Advanced Chemical Technologies for Sustainability AFS Amsterdam Faculty of Science AGCI Amsterdam Global Change Institute AIGHD Amsterdam Institute for Global Health and Development AIMMS Amsterdam Institute for Molecules, Medicines and Systems AMC Academisch Medisch Centrum AMOLF FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica ASTRON Astronomy institute Netherlands / Netherlands Institute for Radio Astronomy CASA Center for Analytical Sciences Amsterdam CCCT Center for Creation, Content and Technology CERN Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europese Raad voor Kernonderzoek) COAST (Top Institute) Comprehensive Analytical Sciences CSCA Cognitive Science Center Amsterdam CWI Centrum voor Wiskunde en Informatica D-ITP Delta-Institute for Theoretical Physics DPI Dutch Polymer Institute ECN Energieonderzoek Centrum Nederland EMGO+ EMGO+ Institute for Health and Care Research ERC European Research Council FALW Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen (VU) FdR Faculteit der Rechten (UvA) FdR Faculteit der Rechtsgeleerdheid (VU) FEB Faculteit Economie en Bedrijfskunde (UvA) FES Fonds Economische Structuurversterking FEW Faculteit der Exacte Wetenschappen (VU) FEWEB Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde (VU) FGw Faculteit der Geesteswetenschappen (UvA) FMG Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (UvA) FNWI Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (UvA) FoS Fundamentals of Science FPP Faculteit der Psychologie en Pedagogiek FPS Future Planet Studies FSW Faculteit der Sociale Wetenschappen GQT Geometry and Quantum Theory (nationaal wiskundecluster)
Propositie AFS
GRAPPA GRavitation and AstroParticle Physics Amsterdam HLS Human Life Sciences ICL Interdisciplinaire Commissie Lerarenopleidingen IdS Interdisciplinary Science ILLC Institute for Logic, Language and Computation IOZI Interdisciplinaire Onderzoeksinstituten IS Information Sciences IVM Instituut voor Milieuvraagstukken KNAW Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen KP7 EU Kaderprogramma 7 KPI Kritieke Prestatie Indicator MPA Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences NCA Neuroscience Campus Amsterdam NDNS+ Nonlinear Dynamics in Natural Systems (nationaal wiskundecluster) Nikhef Nationaal instituut voor subatomaire fysica NIN Netherlands Institute for Neuroscience NISB Netherlands Institute for Systems Biology NKI-AVL Nederlands Kanker Instituut - Antonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis NOVA Nederlandse Onderzoekschool voor de Astronomie NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen QMQI Quantum Matter & Quantum Information Sara Stichting Academisch Rekencentrum Amsterdam SfS Science for Sustainability SILS Swammerdam Institute for Life Sciences SRON Stichting RuimteOnderzoek Nederland / SRON Netherlands Institute for Space Research STAR Stochastics - Theoretical and Applied Research (nationaal wiskundecluster STW Stichting voor de Technische Wetenschappen / Technologiestichting STW TKI Topconsortium voor Kennis en Innovatie UvA Universiteit van Amsterdam VI NWO Vernieuwingsimpuls (Veni, Vidi, Vici) VU Vrije Universiteit Amsterdam VUmc VU medisch centrum WP wetenschappelijk personeel
21 december 2012
21
Bijlage I – Werkvisie Onderwijs AFS Missie De Amsterdam Faculty of Science (AFS) heeft als doel iedere student optimaal tot ontwikkeling te laten komen en op te leiden tot een academicus die toegerust is om grensverleggend natuurwetenschappelijk onderzoek te doen en/of onderzoek in te zetten voor het oplossen van complexe problemen in een voortdurend veranderende internationale omgeving. AFS biedt daartoe een compleet en gevarieerd onderwijsaanbod dat is gekoppeld aan internationaal hoogstaand onderzoek in samenwerking met en gesitueerd in de metropool/kennisregio Amsterdam.
Programma AFS kent een internationaal georiënteerd onderwijsaanbod dat zich uitstrekt van bachelor- tot PhD-opleidingen. Het kwalitatief hoogwaardige onderwijs binnen AFS is research-based: het heeft zijn oorsprong in onderzoek van uitstekende kwaliteit; de hoofdvragen en kernbegrippen van het vakgebied zijn leidenda. Excellent onderzoek speelt zich af in een internationale context en houdt zich bezig met complexe problemen. Het onderwijs in AFS opereert in deze context. Internationaal is AFS één van de grootste bètafaculteiten waar het onderwijs op alle niveaus gekoppeld is aan wetenschappelijk onderzoek dat binnen dezelfde faculteit, of bij daaraan gelieerde instituten, wordt uitgevoerd. Het belang van de internationale context komt verder tot uitdrukking in de overtuiging dat een verblijf in het buitenland en de aanwezigheid van buitenlandse studenten een verrijking van cross-culturele ervaring zijn en als een waardevolle aanvulling op het onderwijs worden gezien. Het onderwijs van AFS vindt plaats in een grote organisatie waarin gewerkt wordt met meerdere onderwijsconcepten en didactische werkvormen en waarin studenten het onderwijs als maatwerk ervarenb. Het onderwijs van AFS maakt gebruik van innovaties in onderwijs, bijv. ICTinnovaties. Innovatie vindt eerst op kleine schaal plaats en daar waar deze leidt tot verbetering van de onderwijskwaliteit wordt deze gericht binnen de rest van AFS verspreid. Wetenschap is behalve kennis ook vooral een attitude en een academische houding. Daarom is het onderwijs binnen AFS erop gericht studenten niet alleen vakinhoudelijk kennis mee te geven, maar zich ook academisch te laten ontwikkelen. In de curricula van alle opleidingen zijn (onderdelen in) vakken opgenomen die studenten stimuleren na te denken over hun rol en positie in de maatschappij. Het bacheloronderwijs richt zich primair op de Nederlandse scholier. Omdat het onderwijs gedurende de driejarige bachelor geleidelijk toenemend in het Engels wordt aangeboden en getoetst, zijn AFS-alumni goed uitgerust voor het functioneren in een internationale omgevingc. Daarnaast worden specifieke Engelstalige bachelors ontwikkeld die meer internationaal georiënteerde en buitenlandse studenten aantrekken. De duidelijke leerlijnen in het bacheloronderwijs aan AFS, met veel aandacht voor academische ontwikkeling binnen een helder kenniskader, maken bachelorstudenten graag geziene studenten in internationale masterprogramma’sd. Samenhangende Engelstalige minoren die aansluiten op bachelorprojecten gekoppeld aan het wetenschappelijke onderzoek binnen AFS, zijn aansprekende en interessante programma’s voor bui-
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage I/i
tenlandse uitwisselingsstudentene. Deze uitwisseling met goede universiteiten wordt door AFSstaf gefaciliteerd en goed begeleidf. De AFS masteropleidingen zijn gekoppeld aan de wetenschappelijke sterktes van de faculteit. Alle tweejarige masteropleidingen zijn geënt op onderzoek, zodat studenten van alle mastervarianten het wetenschappelijke denkkader hebben dat hen geschikt maakt voor een PhD-traject. Daardoor kiezen studenten uit binnen- en buitenland gericht voor de masters aan AFSg. PhD graduates binnen AFS worden opgeleid tot volwaardige, zelfstandige wetenschappelijk onderzoekers. AFS voelt zich verantwoordelijk voor hun uitstekende opleiding en training. Gepromoveerden aan AFS zijn graag geziene onderzoekers in de gehele wereld, omdat zij grondig geschoold zijn in het gehele onderzoekstraject (van subsidieaanvraag tot disseminatie van de onderzoeksresultaten) en beschikken over ruime internationale ervaringh. a Het verwerven van kennis en vaardigheden staat centraal in elke academische studie. De curricula van de verschillende opleidingen zijn vormgegeven vanuit de hoofdvragen en kernbegrippen van een vakgebied, waarin studenten vertrouwd raken met de cultuur van onderzoek doen en waarin ze werken aan taken die representatief zijn voor de latere academische beroepspraktijk. Tijdens de behandeling van de leerstof wordt regelmatig verwezen naar nationale en internationale (lopende) onderzoeken die hier betrekking op hebben, behandelen docenten casussen uit hun eigen onderzoek en leren studenten zelfstandig onderzoek opzetten en uitvoeren. Studenten leren om resultaten van onderzoek kritisch onder de loep te nemen en om positie te kiezen in controversiële problemen binnen het vakgebied. Studenten leren dat elke theorie berust op vooronderstellingen en dat kritische beschouwing ervan nodig is om de theorie op waarde te kunnen schatten. Ze leren vooronderstellingen van elkaar te onderscheiden en leren profijt te trekken van diversiteit in wetenschap en samenleving. b Binnen het onderwijs wordt gebruik gemaakt van activerende werkvormen die bewezen effectief zijn. Het onderwijs binnen opleidingen die een grote instroom van studenten kennen wordt georganiseerd langs het principe: kleinschaligheid binnen grootschaligheid. c Studenten ontwikkelen in hun opleiding competenties noodzakelijk voor succes in de toenemende multiculturele en globaliserende samenleving, bijv. communicatie en samenwerking met studenten/onderzoekers uit andere culturen. d Opleidingen hebben een internationaal herkenbare naam. Programma’s hebben een duidelijke structuur met een toenemend niveau van diepgang en analyse/synthese. Internationaal kan dit gebenchmarked worden met behulp van een academische niveau indicatie, die tevens bruikbaar is bij het borgen van de academische kwaliteit. e Minoren worden aangeboden in het Engels, en ook deze zijn gekoppeld aan en voorbereidend op onderzoeksprojecten die passen bij het onderzoek binnen de faculteit. f Op bachelorniveau wordt voorgelicht over en gefaciliteerd in internationale uitwisselingen. Deze dienen van goed niveau te zijn, willen zij van toegevoegde waarde zijn voor de studenten (zowel diegenen die zelf weggaan als diegenen die te maken krijgen met externe studenten in de minors). Het huidige Erasmus-kader faciliteert uitwisseling met een netwerk van universiteiten die niet allemaal het gewenste niveau hebben. AFS zet zich in voor het vormen van relevante allianties met internationale partners en het genereren van een uitwisselingsnetwerk met gelijkwaardige partners (League of European Research Universities) zodat continue opleidingskwaliteit gewaarborgd blijft.
Bijlage I/ii
21 december 2012
Propositie AFS
g Masteropleidingen richten zich in hun werving en voorlichting expliciet op het werven van (inter)nationale studenten met gerichte interesse voor onderzoeksgekoppelde masteropleidingen in een internationale context. AFS streeft naar 25% tot 50% internationale studentenpopulatie in de masters, afhankelijk van het domein. h PhD-studenten doen verplicht internationale ervaring op, ofwel via uitwisseling ofwel door middel van internationale workshops/conferenties/scholen; hiervoor zijn voldoende middelen beschikbaar. Voor bachelor- en masterstudenten is een dergelijke internationale ervaring vrijwillig, en wordt op masterniveau actief vanuit AFS gestimuleerd en gefaciliteerd.
Studenten AFS leidt op tot succesvolle academici met een kritische en onafhankelijke attitude, op een breed scala van gebieden, met name op de domeinen human life science, science for sustainability, fundamentals of science en information science. Dit gebeurt vanuit twee verantwoordelijkheden: (1) het opleiden van wetenschappelijk talent gericht op het innoveren, continueren en borgen van onderzoek in de bètadisciplines; en (2) het opleiden van studenten met zowel algemene brede kennis als gespecialiseerde kennis van de bètawetenschappen waardoor zij als sociaal betrokken academische professionals in uiteenlopende functies in de maatschappij een rol van betekenis kunnen vervullen. Een alumnus van AFS levert op wetenschappelijk en maatschappelijk verantwoorde wijze een toonaangevende bijdrage aan een beter begrip van processen en systemen van de natuur en het leven, en hun interacties op verschillende niveaus, zowel binnen een discipline (monodisciplinair), als op het grensvlak van disciplines (multi- en interdisciplinair), als ook in open relatie met de maatschappij (transdisciplinair). AFS kent een brede, internationale en diverse studentenpopulatie en biedt de bijbehorende faciliteiten. AFS richt zich op talentontwikkeling van studenten in brede zin met als doel de student op de juiste plek te krijgen. Er is op ieder niveau ruim aandacht (o.a. via voorlichting, intakes en training) voor instroom-, doorstroom- en uitstroommogelijkheden met oog voor zowel de interesses en mogelijkheden van de student, als de wensen van het afnemend veld. Het eerste jaar van de bachelor is zowel selectief als oriënterend en eindigt met een bindend studieadvies (BSA)a. Het onderwijs in het eerste jaar wordt erop ingericht om studenten essentiële academische vaardigheden bij te brengen en het verkrijgen van een positief BSA te ondersteunen. Tegelijkertijd is er ook expliciet aandacht voor excellente studentenb. Master- en PhD-studenten beheersen het Engels uitstekend en worden indien nodig hierin bijgeschooldc. Zowel master- als PhD-studenten ontwikkelen zich via een geschikt, niet vakinhoudelijk cursusaanbod tot academische professionalsd. Nominaal studeren en promoveren wordt gestimuleerd en gefaciliteerd en is een noodzakelijke voorwaarde voor een cum laude judiciume. a De eerste cursussen in de bachelor geven een goed beeld van de rest van het programma zodat studenten indien nodig nog kunnen switchen – verder is het niveau zodanig dat ongeschikte studenten ook echt het BSA niet halen. b Bijvoorbeeld middelen voor beurzen, internationale scholen, speciale science+ community, etc. c In principe onderdeel van de selectie, maar die is niet altijd adequaat; dit is een belangrijk onderdeel van een internationale opleiding.
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage I/iii
d Hierbij gaat het om cursussen zoals presentatietechnieken, academic/scientific writing, time management, projectmanagement, didactiek, schrijven van projectvoorstellen, etc. Voor masterstudenten is dit aanbod beperkter dan voor PhD-studenten en deels ondergebracht in het vakinhoudelijk cursusaanbod. e Goed studeerbaar programma en goede studiefaciliteiten, goed opleidings-/begeleidingsplan en goede jaargesprekken bij promovendi.
Docenten Het onderwijs wordt gegeven door bevlogen en uitstekende onderzoekers/docentena die didactisch geschooldb zijn en gedreven zijn hun kennis en vaardigheden aan studenten over te dragen. De docenten zien het als hun taak dat zij zowel actief zorgdragen voor een inspirerende overdacht van kennis als bijdragen aan de academische vorming van studenten op alle niveaus. Daarnaast is het van belang dat docenten zich betrokken voelen bij elkaar, de opleiding en AFS. De AFS-docent kenmerkt zich door verantwoordelijkheid, openheid, teamspirit en respectc. Vanwege de internationale oriëntatie van het onderwijsaanbod beschikken docenten over een goede Engelse taalvaardigheidd en wordt actieve bijdrage aan die internationale oriëntatie gestimuleerd. AFS biedt docenten de kans zich te ontplooien in een onderwijscarrière; zij biedt docenten daartoe:
personeelsbeleid voor onderwijsmedewerkerse; goede onderwijsfaciliteiten; gerichte mogelijkheden voor scholing en begeleiding; mogelijkheden voor deelname aan internationale uitwisselingsprogramma’s; uitstekende ondersteuning bij de uitvoering van het onderwijs(proces).
a Medewerkers met een docentaanstelling zijn ook onderzoekers. b Alle docenten beschikken minimaal over een BasisKwalificatie Onderwijs (BKO) of zitten in een BKO-traject. c Deze punten komen concreet aan de orde in functioneringsgesprekken van docenten. d Docenten die in het Engels les geven, hebben een C1-certificaat. e Onderwijsprestaties zijn integraal onderdeel van de loopbaanontwikkeling. AFS heeft een professionaliseringsbeleid dat een carrièreperspectief biedt aan universitair docenten richting een leerstoel. AFS kent Principal Educators.
Organisatie De onderwijsorganisatie is professioneel, flexibel en efficiënt. Het is een innovatieve, lerende organisatie, gericht op het permanent verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. De kwaliteit van een opleiding wordt, naast inhoudelijke en didactische factoren, bepaald door factoren daaromheen, zoals de kwaliteit van docenten, onderwijsfaciliteiten en de inzet van middelen. Verbeteringen moeten daarom ook gericht zijn op de organisatie als geheel. Om dit systematisch, onderbouwd en samenhangend te kunnen doen, wordt de verbetercyclus van Deming gebruikt, de zogenaamde Plan – Do – Check – Act cyclus (PDCA-cyclus).
Bijlage I/iv
21 december 2012
Propositie AFS
Het onderwijs wordt verzorgd in goed uitgeruste onderwijsgebouwen, waar uiteenlopende voorzieningen van hoge kwaliteit het leerproces ondersteunen en faciliteren, zoals college- en werkgroepzalen, studieplekken, ICT-voorzieningen en laboratoria. AFS maakt gebruik van een efficiënt en gebruiksvriendelijk ICT-systeem voor opleidings- en studentenadministratie. In het kader van de internationale ‘community of science’ wordt actief ingezet op nieuwe ICTmiddelen. In een organisatie die gekenmerkt wordt door een grote diversiteit aan opleidingen is speciale aandacht voor ondersteuning op maat cruciaal, zodat de eigenheid van opleidingen gewaarborgd is.
Omgeving Voor een goede aansluiting van het onderwijs op internationale ontwikkelingen in de samenleving en een uitstekende voorbereiding van studenten op hun toekomstige loopbaan, onderhoudt AFS structurele en systematische relaties met alumni, bedrijven en instellingen en andere relevante maatschappelijke stakeholders. AFS maakt daarbij gebruik van de vele voordelen van de ligging in de metropool Amsterdam. Zo profiteert AFS optimaal van de vele excellente kennisen innovatiecentra, wetenschapsmusea, maatschappelijke organisaties en gemeentelijke instellingen in de regio Amsterdam, en heeft zij een scala aan samenwerkingsverbanden met deze organisaties, waarbij de organisaties op hun beurt de wetenschappelijke input vanuit de AFS goed benutten. Daarnaast heeft Amsterdam als moderne, mondiale, multiculturele stad een sterk aantrekkende werking op studenten. Om Amsterdam als studentenstad nog aantrekkelijker te maken, wordt ingezet op het slechten van barrières met betrekking tot huisvestinga en studielocatieb. a Faciliteren van huisvesting. b Opleidingen zo veel mogelijk concentreren op één locatie, zo dicht mogelijk bij het onderzoek.
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage I/v
Bijlage II – Initiële AFS-aanbod bacheloropleidingen Van schuingedrukte AFS opleidingen is de concrete naam nog te bepalen. De vier AFS-domeinen zijn afgekort als: SfS = Science for Sustainability; HLS = Human Life Science; FoS = Fundamentals of Science; IS = Information Science. Daarnaast is aangegeven welke opleidingen een sterk interdisciplinair karakter hebben: IdS = Interdisciplinary Science.
Bacheloropleiding AFS 1. Aardwetenschappen 2. Gefaseerde samenvoeging tot nieuwe interdisciplinaire opleiding per 2015 3. Biologische wetenschappen 4. Biomedische wetenschappen 5.
6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Huidige opleiding VU / UvA Aardwetenschappen VU/ major Aardwetenschappen UvA Aarde en Economie VU / Future Planet Studies UvA
Biologie VU / Biologie UvA Biomedische wetenschappen VU / Biomedische wetenschappen UvA Samenvoeging oplei- Farmaceutische wetendingen schappen VU / Medische Natuurwetenschappen VU GezondheidsGezondheidswetenschappen wetenschappen VU Psychobiologie Psychobiologie UvA Gezondheid en Leven Gezondheid en Leven VU Natuur- en SterrenNatuur- en Sterrenkunde kunde VU / Natuur- en Sterrenkunde UvA Scheikunde Scheikunde VU / Scheikunde UvA Wiskunde Wiskunde VU / Wiskunde UvA Business Analytics Business Analytics VU
13. Bèta-gamma
Bèta-gamma UvA
14. Interdisciplinary Science / Bèta-bèta Mathematical Science
track IDS VU
Propositie AFS
21 december 2012
Relatie AFS domein SfS
Instroom (EOI) 2009
2010
2011
54+9= 63
59+21= 80
66+23= 89
SfS, IdS
68+63= 131
58+63= 121
58+75= 133
SfS, HLS
53+39= 92 217+ 241= 458
33+56= 89 236+ 248= 484
36+71= 107 169+ 133= 302
HLS, IdS, FoS
49+44= 93
55+37= 92
64+42= 108
HLS
143
176
193
HLS, IdS HLS, IdS FoS
204 100 77+60= 137
262 148 18+72= 90
259 230 13+88= 101
FoS
20+42= 62 27+45= 72 29
18+29= 47 41+54=
26+32= 58 33+55= 88 56
HLS
FoS FoS, IdS, IS IdS, FoS, HLS, SfS IdS, FoS, IS, SfS
126
34 141
(num fix)
123
excl. FPS
excl. FPS
excl. FPS
-
-
-
Bijlage II/i
Bacheloropleiding AFS 15. Science, Business & Innovation 16. & 17. Informatica domein: start 1 of 2 vernieuwde opleidingen per 2014 of 2015
Huidige opleiding VU / UvA Science, Business & Innovation VU Informatica VU / Informatie, Multimedia & Management VU / Informatiekunde UvA / Informatica UvA / Kunstmatige Intelligentie UvA / Lifestyle Informatics VU
Relatie AFS domein IdS, FoS IS, IdS
Instroom (EOI) 2009
2010
2011
-
67
83
33+36+ 46+43+ 47+21= 226
30+42+ 46+49+ 46+42= 255
49+29+ 49+47+ 58+31= 263
Toelichting 1. Aardwetenschappen De opleiding Aardwetenschappen (VU) en de major Aardwetenschappen (UvA) worden samengebracht in één AFS Aardwetenschappen programma. 2. Future Planet Studies / Aarde en Economie De bestaande opleidingen Future Planet Studies en Aarde en Economie omvatten een breed spectrum dat ook AFS wil bedienen. De vakinhoudelijke en vaardigheidscursussen in beide opleidingen zijn deels vergelijkbaar. Daarnaast kan de nieuwe opleiding profiteren van de verbreding van de onderzoeksbasis. De vorming van AFS biedt derhalve concrete kansen voor vernieuwing op vakniveau en verruimde keuzemogelijkheden voor studenten. Invoering per 1 september 2014 als gezamenlijk programma lijkt nog niet haalbaar; wel zullen er dan al een aantal vakken worden gedeeld en zullen de opleidingen gezamenlijk gepresenteerd worden in de voorlichting. 3. Biologische wetenschappen De beide opleidingen Biologie gaan samen in een nieuw programma Biologische wetenschappen, dat zich spiegelt aan de ‘Nieuwe Biologie’, waarin biologie de spil van de moderne Life Sciences vormt, met oog voor maatschappelijke en ethische aspecten als biodiversiteit en genetische modificatie. 4. Biomedische wetenschappen De beide opleidingen Biomedische wetenschappen zullen samengaan in één opleiding, met het karakter van kleinschaligheid binnen grootschaligheid. De volumevergroting biedt kansen voor het ontwikkelen van twee varianten: een meer kwantitative, natuurwetenschappelijke variant en een meer klinisch georiënteerde (pre-medical) variant. De pre-medical variant wordt samen met de academisch medische centra ontwikkeld en biedt uitgelote studenten een geschikt programma waar ze gericht voor kiezen. 5. Farmaceutische wetenschappen / Medische Natuurwetenschappen De huidige VU-opleidingen Farmaceutische wetenschappen en Medische Natuurwetenschappen vormen binnen de drie bètafaculteiten de meest exacte opleidingen in relatie tot Human Life
Bijlage II/ii
21 december 2012
Propositie AFS
Science, verankerd in sterk onderzoek (AIMMS en LaserLab Amsterdam) in nauwe samenwerking met VUmc. Academici met grondige kennis van de exacte vakken zijn zeer gewenst in de Human Life Sciences. De beide opleidingen, met een gezamenlijke instroom van ca. 100 studenten, delen een groot aantal vakken en onderwijselementen. Verkend zal worden of er, ook in termen van studentenwerving, meerwaarde is als beide opleidingen opgaan in een opleiding met een gezamenlijk eerste jaar, waarna studenten een major kiezen in een ofwel meer chemische richting (farmaceutische wetenschappen), ofwel meer fysische (medische fysica). 6. Gezondheidswetenschappen De huidige VU-opleiding zal, met enkele aanpassingen, onderdeel worden van het AFS-aanbod. Nader bekeken zal worden in hoeverre er meerwaardepotentie is door mogelijke bijdragen vanuit het AMC. 7. Psychobiologie De huidige opleiding Psychobiologie wordt opgenomen in de AFS-portefeuille. De opleiding is uniek in Nederland doordat de combinatie van de disciplines psychologie en biologie wordt benaderd vanuit een biologische, natuurwetenschappelijke invalshoek. 8. Gezondheid en Leven In de huidige opzet kunnen studenten na het eerste jaar kiezen uit twee majoren: Biomedische wetenschappen of Gezondheidswetenschappen. Plannen liggen klaar voor een derde (Klinische wetenschappen) en de vorming van AFS biedt de mogelijkheid om ook een major Psychobiologie aan te bieden. 9. Natuur- en Sterrenkunde De vormgeving van AFS heeft het mogelijk gemaakt bij het samenvoegen van de twee bestaande opleidingen een krachtiger curriculum neer te zetten, met een uitdagende, representatieve en discriminerende functie van het eerste semester in het eerste jaar. Tevens zijn belangrijke onderdelen in het curriculum, waaronder het practicumonderwijs, sterker en zichtbaarder neergezet, hetgeen door AFS-integratie mogelijk werd. Het programma kan in 2014 van start gaan. 10. Scheikunde Gedreven door de impulsen van het AFS project zal per 1 september 2013 een volledig geïntegreerd en gezamenlijk programma in Amsterdam wordt aangeboden voor de bachelor Scheikunde. Hiermee profiteren studenten maximaal van een nauwe koppeling tussen excellent onderzoek en onderwijs. Uniek in het nieuwe programma is dat de student al vanaf het tweede jaar een keuze kan maken voor een deelgebied van zijn/haar interesse: Chemie van het Leven of Duurzame Chemie. Beide deelgebieden leggen een direct verband met de onderzoekzwaartepunten van beide universiteiten. 11. Wiskunde De beide bacheloropleidingen zullen worden samengevoegd met de nadrukkelijke ambitie een modern, uitdagend en flexibel wiskundecurriculum te creëren, waarbij een Engelstalig bachelorprogramma wordt overwogen met als primair doel extra internationale studenten aan te trekken. De AFS-omgeving biedt ruime mogelijkheden voor studenten om te excelleren, o.a. via
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage II/iii
dubbele bachelors en twee honours-tracks, één in biomedische wiskunde en één in wiskunde ‘puur’. 12. Business Analytics De huidige VU-opleiding Business Analytics kent een enorme groei in belangstelling; er liggen grote kansen in de werving van studenten. De studie is interessant voor een nieuwe doelgroep, de carrière-bèta’s. Door samenloop met de opleidingen Wiskunde en Informatica kan Business Analytics kostenefficiënt worden aangeboden. 13. Bèta-gamma In de interdisciplinaire opleiding Bèta-gamma kiest een student een majorprogramma binnen de bètawetenschappen, de sociale wetenschappen of economie. De integratie van de bètafaculteiten biedt kansen om een majorprogramma uit het gehele bèta-bacheloraanbod te kiezen. 14. Interdisciplinary Science (IDS) / Bèta-bèta Mathematical Science Naast Bèta-gamma en Science, Business & Innovation ziet AFS in haar totale aanbod ruimte voor een brede opleiding binnen het bètadomein. Kandidaat hiervoor is de opleiding Interdisciplinary Science, waarvan de inrichting door de VU in vergevorderd stadium is. Daarbij zal onderzocht en uitgewerkt worden of de opleiding versterkt kan worden met het initiatief voor een bèta-bèta Mathematical Science, een breed wiskunde honoursprogramma voor ambitieuze studenten die zich vooral op het bedrijfsleven richten. 15. Science, Business & Innovation Deze relatief jonge opleiding heeft zich in korte tijd succesvol bewezen. In enkele jaren is de jaarlijkse instroom gegroeid naar 80 studenten, met potentie zeker boven de 100 studenten. De opleiding is interdisciplinair vormgegeven in nauwe samenwerking met de VU-faculteiten FEWEB en FSW. In 2012 heeft de opleiding het bijzonder kenmerk “ondernemen” aangevraagd bij de NVAO. 16. & 17. Informatica Doelstelling is de vormgeving van een samenhangend bachelorprogramma waarin specifiek de majoren een grote herkenbaarheid hebben, leidend tot flexibele leerwegen in de informatica. Concreet voorzien zijn één of twee bachelorprogramma's met in totaal vier majoren: Computer Science/Informatica; Kunstmatige Intelligentie; Lifestyle Informatics; en Informatiekunde/Informatie, Multimedia & Management. Daarbij zijn nadrukkelijk uiteenlopende kansen onderkend in de relaties met andere AFS-opleidingen, waaronder de dubbele bachelor Wiskunde/Informatica, Business Analytics, Gezondheidswetenschappen, Bèta-Gamma en Science, Business & Innovation. Tot slot kan worden verkend de mogelijkheid tot samenwerking (minor) met Medische Informatiekunde (AMC).
Bijlage II/iv
21 december 2012
Propositie AFS
Bijlage III – Initiële AFS-aanbod masteropleidingen Voor de cursief gedrukte AFS opleidingen is de concrete indeling in opleidingen nog nader te bepalen. De vier AFS-domeinen zijn afgekort als: SfS = Science for Sustainability; HLS = Human Life Science; FoS = Fundamentals of Science; IS = Information Science. Cursief weergegeven (hoofd-)domeinen geven een voorlopige indeling aan.
Tweejarige masteropleidingen AFS (Hoofd-) Domein
Masteropleiding AFS (2-jarig)
Huidige opleiding VU / UvA
1. Physics
Physics VU / Physics UvA
FoS
2. Astronomy & Astrophysics
Astronomy & Astrophysics UvA Business Analytics VU Chemistry VU / Chemistry UvA Mathematical Physics UvA Mathematics VU / Mathematics UvA
FoS
Stochastics & Financial Mathematics VU / Stochastics & Financial Mathematics UvA Forensic Science UvA
FoS
9. Science, Business & Innovation 10. Logic 11. Artificial Intelligence 12. Computational Science 13. Computer Science
3. Business Analytics 4. Chemistry 5. Mathematical Physics 6. Mathematics 7. Stochastics & Financial Mathematics 8. Forensic Science
14. Bio-informatics and Systems Biology 15. Biomedical Sciences
Propositie AFS
FoS FoS
Instroom (EOI) 2009 2010 2011 5+27= 6+39= 6+39= 32 45 44 10 5 5 13 25+34= 59
23 30+20= 50 2
24 28+23= 51 6
12+10= 22 7+3= 10
14+10= 24 8+4= 12
9+9= 18 9+14= 23
FoS
31
40
31
Track Science, Business & Innovation Logic UvA Artificial Intelligence VU / Artificial Intelligence UVA
FoS
-
-
-
IS IS
Grid Computing UvA (per
IS
26 20+34= 54 13
28 17+18= 35 9
31 12+22= 34 4
IS
46+11= 57
55+21= 76
57+11= 68
HLS
9+7= 16 61+24= 85
4+2= 6 56+67= 123
16+7= 23 33+89= 122
FoS FoS
2013: Computational Science)
Computer Science VU + track Computer Science UvA / Parallel and Distributed Systems VU Bio-informatics VU / Systems biology UvA Biomedical Sciences VU / Biomedical Sciences UvA (incl. neuro-tracks)
21 december 2012
HLS
Bijlage III/i
(Hoofd-) Domein
Masteropleiding AFS (2-jarig)
Huidige opleiding VU / UvA
16. Biomolecular Sciences 17. Drug Discovery & Safety 18. Medical Natural Sciences 19. Neurosciences 20. Brain & Cognitive Sciences
Biomolecular Sciences VU Drug Discovery & Safety VU Medical Natural Sciences VU Neurosciences VU Brain & Cognitive Sciences UvA Global Health VU
HLS HLS
Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA) VU Earth Sciences VU / Earth Sciences UvA / Hydrology VU / Geosc. of Basins & Lithosp VU Biological Sciences VU / Biological Sciences UvA / Ecology VU
21. Global Health 22. Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA) 23. Earth Sciences
24. Biological Sciences
Instroom (EOI) 2009 2010 2011 40 61 29 18 28 13
HLS
10
7
13
HLS HLS
47 54
27 37
42 42
HLS
-
-
(vanaf 2012)
HLS
61
86
78
SfS
16+7+ 15+4= 42
18+11+ 11+5= 45
25+32+ 12+7= 76
SfS
5+23 +20= 48
9+19 +8= 36
9+40 +8= 57
Toelichting 1. Physics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk, zoals ook afgesproken in het Sectorplan Natuur- en Scheikunde. Daarnaast zal de kans worden gegrepen het aanbod aan tracks nader te bekijken, o.a. in het licht van de zeer lage instroom van enkele tracks en de mogelijkheden met AFS de onderlinge positionering van tracks duidelijker neer te zetten in de communicatie naar studenten. 2. Astronomy & Astrophysics Deze masteropleiding wordt in AFS-verband nader bekeken in samenhang met de afwegingen over de tracks bij Physics. 3. Business Analytics De vorming van AFS schept potentie voor een kwaliteitsverbetering op het vlak van “financial risk management” binnen de opleiding. Een heldere Amsterdam-brede positionering in AFSverband kan tegelijk bijdragen aan de noodzakelijke toename van de internationale instroom.
Bijlage III/ii
21 december 2012
Propositie AFS
4. Chemistry De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk, zoals ook afgesproken in het Sectorplan Natuur- en Scheikunde. 5. Mathematical Physics Op grond van toenemende in- en doorstroom in de bachelor Wiskunde, en met name de dubbele bachelor Wiskunde-Natuurkunde, is de verwachting dat de nog beperkte, maar wel stijgende instroom zal doorgroeien. In AFS-verband ligt er de ambitie om ook substantiële instroom van buiten Amsterdam aan te trekken, nationaal en internationaal. 6. Mathematics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk. Het masteronderwijs mathematics is landelijk op elkaar afgestemd; één masteropleiding in Amsterdam komt ten goede aan de positie in het landelijke programma. 7. Stochastics & Financial Mathematics De integratie van de bètafaculteiten maakt de laatste stap in de wenselijke samenvoeging van de twee masteropleidingen mogelijk. Deze opleiding, aantrekkelijk voor studenten die in de banken verzekeringswereld willen gaan werken, zal in AFS-verband worden verzorgd met relatief veel vakken gezamenlijk met andere opleidingen, wat de efficiëntie ten goede komt. Toenemende wervingskracht van AFS zal zorgen voor een hogere instroom van buiten Amsterdam, nationaal en internationaal. 8. Forensic Science Deze interdisciplinaire opleiding, op een onderzoeksterrein dat in AFS-verband nog volop in ontwikkeling zal blijven, wordt opgenomen in het AFS-aanbod. Ook gezien de vele kruisverbanden met andere masteropleidingen, waaronder Science, Business & Innovation en MPA, en met de disciplinaire masters chemistry, mathematics, informatics en die in bio-domein, zijn er op termijn goede mogelijkheden voor verdere samenwerking gericht op aansluiting van onderzoeksmethoden, versterking onderwijskwaliteit en doelstellingen van de opleiding (o.a. eindtermen). 9. Science, Business & Innovation De ‘master’ SBI is momenteel een track binnen de masters Physics en Chemistry, afhankelijk van de specialisatie die studenten kiezen. Deze tracks zijn in 2011 gestart als logisch vervolg voor bachelorstudenten SBI, waarvan de jaarlijkse instroom naar verwachting zal groeien tot boven de 100; ongeveer de helft van de afgestudeerden zal daarna kiezen voor deze vervolgmaster. Het masterprogramma wordt verzorgd in zeer nauwe samenwerking met de VU-faculteiten FEWEB en FSW. Het onderzoeksprogramma SBI krijgt steeds meer vorm. Het voornemen is om het SBI-opleidingsprogramma voor te dragen als zelfstandige masteropleiding, zodra het onderzoek voldoende bestendigd is. Het leidt studenten op als onderzoeker van wetenschappelijke vernieuwingen en ontdekkingen in de context van business & innovation; met name in de Life Sciences of Energy Science.
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage III/iii
10. Logic Deze opleiding wordt in de huidige vorm opgenomen in de AFS-portefeuille. 11. Artificial Intelligence In het licht van de integatie van de bètafaculteiten worden de kansen bekeken van samenvoeging van de beide huidige opleidingen, waarvan de programma’s complementair zijn. Dit zou de vorming van een stevige en volwaardige ‘klassieke’ opleiding Artificial Intelligence mogelijk maken. 12. Computational Science In combinatie met de recente naamswijziging van deze opleiding, is de verwachting dat de toenemende wervingskracht van AFS leidt tot een groei in het aantal studenten, zoal Nederlandse als internationale. Er zijn mogelijkheden onderkend voor kruisverbanden met computational chemistry en met de masters Business Analytics en Systems Biology; deze zullen nader worden uitgewerkt. 13. Computer Science Dit gezamenlijke programma gaat in 2013/2014 van start. In AFS-verband zal worden overwogen om de VU-researchmaster Parallel and Distributed Systems om te vormen tot researchspecialisatie, zonder eigen Croho-label. 14. Bio-informatics and Systems Biology Dit gezamenlijke programma met sterke link in Information Science is recent voortgekomen uit twee tracks (UvA+VU) in de Life Sciences en de VU-opleiding Bioinformatics. Voorzien is een formele samenvoeging in AFS-verband waardoor een joint degree mogelijk wordt. 15-18. Biomedical Sciences, Biomolecular Sciences, Drug Discovery & Safety, Medical Natural Sciences Voor deze (huidige) centrale opleidingen in Human Life Science, en met name de Biomedische, vormen AMC en VUmc onmisbare samenwerkingspartners, mede gezien het belang van het onderzoeksfundament van het masteraanbod. Opties voor samengaan in deze groep van opleidingen zijn onderwerp van nadere uitwerking, ook in relatie tot locatiekeuzes, waarbij de MC’s actief worden betrokken. Mogelijk zal het aanbod pas per 2015 gezamenlijk gestalte krijgen. 19-20. Neurosciences; Brain & Cognitive Sciences Deze beide researchmasters op het gebied van de neurobiologie en cognitie worden opgenomen in het AFS-aanbod. Samen met de tracks binnen de opleiding Biomedische wetenschappen vormen ze een uniek aanbod van neuro-onderwijs. Binnen dit domein wordt het totale aanbod nog nader uitgewerkt met oog voor kansen waar de researchmasters verder versterkt kunnen worden door gebruik te maken van de wederzijdse expertise; en voor de vraag welke tracks gepositioneerd worden in de Biomedische wetenschappen. 21-22. Global Health (researchmaster); Management, Policy Analysis and Entrepreneurship in the Health and Life Sciences (MPA) Beide opleidingen zullen in de huidige vorm opgenomen worden in de onderwijsportefeuille van AFS.
Bijlage III/iv
21 december 2012
Propositie AFS
23. Earth Sciences De integratie van de bètafaculteiten biedt goede perspectieven voor een expertise-inhoudelijk versterkte (her-)clustering van opleidingen, hand in hand met een voor studenten aansprekende uitstraling en duidelijke positionering in het (inter-)nationale onderwijsaanbod; met toenemende instroom als doelstelling. Gedacht wordt aan een (nader uit te werken) viertal clusters van opleidingen, met mogelijke integratie van ecologische aspecten in twee daarvan. Een start per 2014 is uitdagend, maar wordt serieus bekeken. 24. Biological Sciences De huidige drie opleidingen Ecology, Biology en Biological Sciences zullen worden samengevoegd tot een nieuwe opleiding Biological Sciences met daarin aansluiting op drie KNAW zwaartepunten uit de 'Nieuwe Biologie'. Met deze opleiding, voorzien van een duidelijke focus, krijgt AFS een zeer fraaie en interessante opleiding in haar portefeuille die aansluit bij toponderzoek, zoals recent is vastgesteld in de onderzoeksvisitatie Biologie.
Eénjarige masteropleidingen AFS Masteropleiding AFS (1-jarig)
Huidige opleiding VU/UvA
(Hoofd-) Domein
Instroom (EOI) 2009 2010 2011 18+30= 19+47= 34+67= 48 66 101
25. Information Sciences / Studies
Information Sciences VU / Information Studies UvA
IS
26. Software Engineering
Software Engineering UvA
IS
20
19
46
27. Software and Network Engineering
Software and Network Engineering UvA
IS
17
17
21
28. Environmental & Resource Management
Environmental & Resource Management VU
SfS
73
92
52
29. Health Sciences
Health Sciences VU
HLS
214
205
65
(incl. pre-
master)
Toelichting 25. Information Science / Information Studies Dit gezamenlijke programma is recent voortgekomen uit VU- en UvA-programma’s. Voorzien is een formele samenvoeging in AFS-verband waardoor een sterke interdisciplinaire AFS master ontstaat. Er is een track ‘serious gaming’ ontwikkeld. Voor elk van de drie 1-jarige informaticamasters in de AFS-portefeuille liggen er mogelijkheden voor additionele instroom vanuit de nieuwe lichting Gaming-studenten bij de HvA. 26. Software Engineering De vorming van AFS heeft onderkende potentie om op het vlak van software engineering de samenwerking tussen de bètafaculteiten onderling, en gezamenlijk met het CWI, te intensiveren. Samenwerking in onderzoek zal nadrukkelijk ook het onderwijs in de opleiding Software Engineering ten goede komen; door toename van de docentenbasis en betere verankering in het onderzoek wordt het masterprogramma sterker en kwalitatief beter. Onderzocht wordt de mogelijkheid van een track Programmeren op topniveau.
Propositie AFS
21 december 2012
Bijlage III/v
27. Software and Network Engineering Integratie van de bètafaculteiten vergroot de onderzoeksbasis en de docentencapaciteit voor Software and Network Engineering. Daarnaast biedt samenwerking met gerelateerde VU-tracks goede mogelijkheden bij te dragen aan toename in de kwaliteit van deze masteropleiding. Op basis van de verschuivingen in de WO- vs (achterblijvende) HBO-instroom, zal in AFS-verband worden bekeken in hoeverre intensivering van de samenwerking met HvA nuttig en mogelijk is. 28. Environmental & Resource Management Voorzien is voortzetting van de opleiding Environmental & Resource Management in de AFSportefeuille. Deze opleiding kent een hoge internationale instroom (ca. 50%) en trekt een met name midcareer-studenten en bedient daarmee een speciale doelgroep. 29. Health Sciences Deze opleiding wordt in de huidige vorm opgenomen in het AFS-aanbod.
Bijlage III/vi
21 december 2012
Propositie AFS