10e jaargang nr. 6 juni 2013
Uitgave Vereniging van Dorpsbelangen Noordhorn www.dorpsbelangennoordhorn.nl Kopy adres Dorpsbelangen:
[email protected], 503978 Handelsvereniging Fortuna www.noordhorn.info
Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
H.S.Kammingafonds Dorpsbelangen Noordhorn wordt gesteund door Het oranje Fonds, het VSB fonds en het H.S. Kammingafonds e
8 RONDE VAN NOORDHORN OP ZATERDAG 20 JULI 2013! In samenwerking met de Noordelijke Wielervereniging Groningen (NWvG) wordt er dit jaar voor de achtste keer op zaterdag 20 juli 2013 het inmiddels nationaal en internationaal bekend staande wielercriterium Ronde van Noordhorn georganiseerd. De organisatie vanuit Noordhorn is dit jaar ondergebracht in de nieuwe stichting Stichting Ronde van Noordhorn.
verschijnen. Daarnaast is er bij de Elite/Belofte/Amateur Vrouwen inmiddels een toezegging van het Futurumshop Wielerteam en het team NWvG Bike for air, waardoor de podiumplaatsen van vorig jaar zo goed als zeker verdedigd zullen worden. Het programma van de dag is als volgt (onder voorbehoud):
opgeven bij Berend Hofman (0621533114) of Erwin Renkema (0651831894) en voor het klaverjassen en simultaan dammen kan men zich inschrijven aan de zaal vanaf 19.30 uur.
Reserveringen/zaalhuur Dörpsstee 15.00 uur: Junior/Nieuweling Vrouwen (40 km) 16.30 uur: Sportklasse/Junior/Nieuweling
[email protected] of 06-54964426
1 juni
vanaf 19.00 uur: Keuken open in de McFeenstra
1 juni
vanaf 22.00 uur: AJK tentfeest op het Dörpsveld
3 t/m 9 juni
Feestweek
Mannen (50 km)
3 juni
Vossenjacht
18.30 uur:
4 juni
vanaf 20.00 uur: Klaverjassen en simultaan dammen
5 juni
vanaf 14.00 uur: Kindermiddag
5 juni
vanaf 20.00 uur: Feestweek Bingo
6 juni
Volleybal en Rad van Avontuur
7 juni
Live muziek jaren 80
8 juni
Zeskamp
8 juni
Slotavond met Maelox
9 juni
Kerkdienst Vrije Baptisten
14 juni
deadline aanleveren stukjes voor Noordhorn Nu Nr7/juli-augustus 2013
20 juli
vanaf 15.00 uur: Wielerronde Noordhorn
Elite/Belofte/Amateur Vrouwen (60 km).
De datum is gekozen naast de al vaststaande wielerklassiekers in Nederland, waar een aantal renners en rensters verplicht aan mee moet doen. De dag erna is de Ronde van Usquert, voor de Elite/Belofte/Amateur Vrouwen een mooie aangelegenheid om een weekend naar het noorden van Nederland te komen. De eerste aanmeldingen zijn er en zijn te vinden op de website www.rondevannoordhorn.nl. Vanuit onze gemeente starten Kris Atema en Steven Voogd uit Zuidhorn bij de Junior/Nieuweling Mannen en Ivana Tiessens uit Zuidhorn zal de strijd aangaan bij de Elite/Belofte/Amateur Vrouwen. Maar met de nog geruime tijd van aanmelding gaan we er zeker van uit dat er meer renners en rensters uit onze gemeente aan de start zullen
De route is gelijk aan voorgaande jaren en voor iedereen hetzelfde. De start is in de Langestraat bij Garage Pijpker, vervolgens Oosterweg, Kastanjestraat, Esdoornlaan, Moeshorn, Nieuwstraat en Langestraat. Het wielercriterium heeft sinds 2012 naast de website ook een eigen facebook-pagina, waar regelmatig nieuws op wordt geplaatst.
https://www.facebook.com/ronde. vannoordhorn. We hopen dat het weer een prachtig wielerevenement in Noordhorn gaat worden, waar vele wielerliefhebbers en ook de inwoners van Noordhorn van kunnen gaan genieten!
(tenzij anders vermeld vinden alle activiteiten in de Dörpsstee plaats) L E D E N A D M I N I S T R AT I E
Feestweek Noordhorn Deze week krijgt U een flyer in de bus met het uitgebreide programma van feestweek. Mocht u graag deel willen nemen aan de activiteiten dan kan dat! Teams voor de zeskamp kunnen zich op geven bij Anneke Hommes (504685). Voor volleybal kan men zich
Wilt u lid worden van de Vereniging van Dorpsbelangen of adreswijziging doorgeven aan Agnes Brandsma 505361 of
[email protected]. Meer informatie kunt u vinden op de site van dorpsbelangennoordhorn. Wilt u lid worden van de Handelsvereniging Fortuna of adreswijziging doorgeven aan Arjan van Esch 500413 of
[email protected]
10e jaargang nr. 6 juni 2013 Veel nostalgie op jaarmarkt Noordhorn Zaterdag 11 mei wisten, ondanks een fikse regenbui, vele bezoekers de jaarmarkt ´Natuurlijk, nostalgisch Noordhorn´ bij de Dörpsstee te vinden, alwaar zij bij de ca. 90 standhouders terecht konden voor een gevarieerd aanbod van lekkers en leuk, en uiteraard Moederdagcadeaus. Liefhebbers van oude landbouwvoertuigen en klassieke auto´s en motoren haalden hun hart op bij de Oltimershow. Piet Bloed had een tentoonstelling van landbouwminiaturen.
Er waren demonstraties van het oude ambacht touwtrekken en touwtanen, glas in lood en glaskralen maken. Kinderen werden vermaakt door Circus Pompon en konden meedoen aan workshops vlieger maken, vilten, decoupage en andere ambachten. Ook konden de voetjes van de vloer met een workshop linedance door de Tennessee Linedancers.
Op het weiland vond de van Wei naar Winkel Fair plaats, met een groot aanbod aan natuurlijke producten, handwerk en hobbymaterialen. Om te zien waar de wol vandaan komt was er een demonstratie van schapenrassen en Alpaca´s, en mooie knuffelkonijnen. Het werd nog even spannend toen er een schaap ontsnapte, maar gelukkig werd deze door onze dorpsgenoot Geert de Jong snel weer veilig op zijn plek teruggebracht. Het was een sfeervolle markt, met een extra landelijk tintje; auto´s die door de regen waren vastgelopen in de modder werden met de tractor van Nico Vermuë weer vlot getrokken. Veel belangstelling voor Koren- en Pelmolen Fortuna Koren- en pelmolen Fortuna te Noordhorn heeft ruim 60 bezoekers gehad op Nationale Molendag 11-52013. Hoewel de wind wat te wensen overliet en er af en toe een buitje viel waren er doorlopend groepjes belangstellenden in de molen. Dus werk aan de winkel voor molenaars en molengids! Te zien was wat de molenaar allemaal moet doen: van het ophijsen (luien) van de zakken, de toevoer van het graan en het malen zelf tot het kruien (op de wind zetten) van de wieken. Ook de werking van de pelstenen voor het verwerken van bijvoorbeeld gerst tot gort werd uitgelegd. De meeste gasten waren erg onder de indruk van het draaiend werk en sommige stelden ook vragen over hoe een molen werd opgebouwd toen er nog geen vrachtauto's en hoogwerkers
tel 06 55 37 26 18
waren. Af en toe werd de ook molen stilgezet, zodat belangstellenden ook helemaal bovenin de kap konden kijken. Als de molenaar de vang(rem) er daarna weer af haalde en de wieken weer gingen draaien ging er gejuich op bij het publiek. De bezoekers varieerden van heel jong tot oud en kwamen, behalve uit de verre omtrek o.a. uit Gelderland en Limburg. Bij de jeugd was ook het maken van een 'bijenhotel'- met boormachines gaten maken in een dikke plak boomstam - erg in trek.
Bengelhuus op de jaarmarkt van Noordhorn Zaterdag 11 mei was de jaarlijkse braderie in Noordhorn. Voor de deur van Bengelhuus. Dus daar moesten we gebruik van maken. Diana en Grietje waren er helemaal klaar voor. De kinderen konden een gekleurd doosje grabbelen. De kleur van het doosje hoorde bij een cadeautje. Er was een bellenblaas, een tas, een fietsbel, een strandbal. En natuurlijk ballonnen en klaphandjes. Jammer dat het rond de middag ging regenen. En niet zo'n beetje. Maar het mocht de pret niet drukken. Ondanks de regen was het een geslaagde dag!
Langestraat 40 9804 PL Noordhorn Tel.: 0594 - 507709 Fax: 0594 - 528760 www.achterhofmakelaardij.nl
[email protected]
10e jaargang nr. 6 juni 2013 Eigen evenemententerrein bij Dorpshuis Noordhorn Zaterdag 11 mei was een feestelijke dag voor Noordhorn. Het weiland achter het dorpshuis is eigendom geworden van dorpsbelangen. De gemeente heeft deze grond geruild met het terrein waar het vroegere dorpshuis huisde, en met deze ruil kan Noordhorn nu evenementen en sportactiviteiten bij de Dörpsstee organiseren. Samen met een aantal kinderen uit Noordhorn trapte wethouder
Stol het veld officieel af; met een voetbal werd een bordje met de naam ´Dörpsveld´ onthuld. De wethouder roemde de inzet van het dorp, om tot de huidige opzet van het dorpshuis te komen, naast vele activiteiten en dorpsclubs maken ook andere partijen gebruik van het pand zoals bijvoorbeeld de SKSG kinderopvang en peuterspeelzaal. Het beheer en onderhoud is volledig in handen van vrijwilligers. Volgens wethouder Stol is Noordhorn hierin uniek, en hij drukte de aanwezigen op het hart om dit met elkaar te behouden. Onderhoud Dörpsstee
Afgelopen Afgelopen week week is is de de buitengevel buitengevel
gereinigd van de Dorpsstee. Dit was hard nodig aangezien de gevels al groen uitsloegen van de mos. Ook is er op diverse plekken graffiti verwijderd rondom de Dorpsstee, onder hogedruk heeft Jostra Reiniging het voor elkaar gekregen alles te verwijderen. We hopen dan ook maar dat er niets meer op de buitengevels wordt gekalkt en onze Dörpsstee netjes kunnen houden. Daarnaast is er een start gemaakt met het schilderwerk buitenom door Bert Nijland Schilderwerken. Rob Schuur Culturele avond in de Dörpsstee Op 23 april hield dhr. Reint Wobbes op uitnodiging van de molencommissie Fortuna i.s.m. Dorpsbelangen bij een ruime belangstelling een zéér boeiende lezing over de cultuur van dood en begraven in Groningerland. Het verhaal van de cultuur van dood en begraven in deze contreien begint bij de hunebedden, de grafheuvels en de wierdenvondsten. De in het vroege christendom ontstane gewoonte, in en rond de kerk te begraven, hield stand tot in de vorige eeuw en heeft ons veel fraaie en curieuze zaken gelaten, als sarcofagen, epitafen, grafmonumenten, zerken en rouwborden. De begraafplaatsen, die vanaf het begin van de vorige eeuw werden aangelegd, waren na verloop van tijd ook bedoeld als wandelparken, zijn dan ook in veel gevallen fraai aangelegd. Het zijn onmisbare elementen in het landschap ook vanwege de plantengroei en de dieren die er hun woonplaats hebben. Nergens in Nederland vindt men zoveel rijk gedecoreerde grafstenen met symboliek en met vrome, schalkse maar altijd ontroerende teksten als in deze provincie. Voor de kennis van de historie van streek en provincie zijn de graftekens onmisbaar, voor genealogen zijn het vaak ijkpunten, terwijl de vormen, gebruikte materialen en decoratie voor de, in cultuurhistorie geïnteresseerde, van belang zijn. Kennis nemen van de cultuur van dood en begraven blijkt steeds weer een aangename en nuttige bezigheid. Reint Wobbes, voormalig secretaris van de Stichting Oude Groninger Kerken en bestuurslid Museum Het Hoogeland, heeft zich onder meer verdiept in de cultuur van dood en begraven, om belangstelling te wekken voor kerkhoven en begraafplaatsen, opdat ze behouden blijven. Drewe Schouten, molenaar Fortuna.
Koopt elders niet wat Noordhorn U biedt
"Vers is onze specialiteit" Noordhorn - Noorderweg 18 T. 0594 - 50 04 13 www.uwgroenteboer.nl -
[email protected]
www.rabobank.nl/nwg
Rabobank. Een bank met ideeën.
www.acupunctuur-deboer.nl acupunctuur / bioresonantie Allergieën, huidklachten, maag-darmproblemen, hoofdpijn en vermoeidheid vergoeding via aanv.verzekering
10e jaargang nr. 6 juni 2013 Noordhorn doet mee aan verkiezing Leukste Dorp van Groningen De strijd om de titel "Leukste dorp van Groningen 2013' is gestart, en Noordhorn doet weer mee. Noordhorn bruist, bij ons gebeurt het. Niet voor niets begon minister Plasterk zijn wandeling over burgerparticipatie bij ons in Noordhorn. Hier is men nog bereid om naast een baan vrije tijd te steken in de vele dorpse activiteiten, met soms ook internationale allure. Vrijwilligerswerk wordt de jeugd hier nog met de paplepel ingegoten. Want een dorp leeft pas echt als je samen de schouders er onder zet.
En we gaan voor de hoofdprijs… Noordhorn werd als eerste dorp geïnterviewd en gefilmd over de deelname:www.leukstedorpvangro ningen.nl/pages/video/. Op 9 mei is het spektabel los gebarsten en kan er gestemd worden. Uiteraard stellen we alles in het werk om zoveel mogelijk stemmen te werven. Niet alleen in ons dorp, maar ook daarbuiten, waar men ons dorp maar een warm hart toedraagt. Stemmen kan via de laptop, pc, maar ook op je mobiel of tablet kun je je aanmelden op de site www.leukste dorpvangroningen.nl/ om te stem-
men. Je kunt maar 1 keer stemmen per mailadres. Dus, schakel al je familie, vrienden en kennissen in, zodat we door de eerste ronde komen. Op 6 juli wordt bekendgemaakt welke 10 dorpen de meeste stemmen hebben verzameld en doorgaan naar de finale. De finaleronde vindt plaats van 15 juli tot en met 16 augustus. CBS 't Kompas doet ook mee aan het Leukste Dorp! Om het hele dorp actief te betrekken bij de strijd om het Leukste Dorp worden er tot aan de finale van 5 juli weekopdrachten uitgeschreven. Door deelname kunnen de deelnemende dorpen zendtijd op RTV Noord en/of plaatsing in het Dagblad van het Noorden winnen. Ook zijn er regelmatig bonusstemmen te verdienen voor de dorpen met de leukste inzendingen. De 1e opdracht is gelijk een grote uitdaging; “Maak een mooie tekening van jouw dorp”. In te leveren op vrijdag 17 mei! En dan te bedenken dat de scholen na 2 weken vakantie net weer begonnen zijn. Het was dus kort dag om iets te kunnen regelen. Gelukkig wisten de kinderen van 't Kompas ondanks het drukke programma en de reeds ingeplande schoolreisjes tijd te maken om zeer veel mooie tekeningen van ons dorp te maken!
Noordhorn het Leukste Dorp van Groningen? Op dinsdag 14 mei vond alweer een nieuwe activiteit plaats in de strijd om het Leukste Dorp van Groningen. In al vroegte, 7 uur!, waren een aantal Noordhorner vrijwilligers al live op Radio Noord. Okki Smit van RTV
Noord was naar Noordhorn afgereisd om te praten met Digna Achterhof, Pierre Eijgelshoven, Drewe Schouten, Derk Jan van den Bosch en een aantal bestuursleden van Dorpsbelangen over wat Noordhorn nou zo bijzonder maakt. Het werd een leuk interview wat eindigde bovenop molen de Fortuna waar genoten kon worden van het mooi uitzicht over Noordhorn, het Leukste Dorp van Groningen! Herinrichting Noorderweg Norritsstraat Op 24 april waren de bewoners van beide straten en de gemeente wederom bij elkaar. Nu voor nemen van beslissingen en het maken van afspraken. Op verzoek van de bewoners van de Noorderweg wordt deze toch opnieuw geasfalteerd. Het trottoir wordt uitgevoerd in klinkers Het tussenstukje richting de oude dorpsstee wordt opnieuw geasfalteerd en voorzien van een molsgoot. De Norritstraat wordt volledig voorzien van klinkers en alle aanwezige vluchtheuvels worden verwijderd. De werkzaamheden starten met de Norritsstraat en na de bouwvak wordt er een start gemaakt met de Noorderweg. De totale werkzaamheden nemen ongeveer 2 maanden tijd in beslag.
T W Industrieweg 3... 9804 TH Zuidhorn Tel.: 0594-507133
L 06-27591186
Leistra
10e jaargang nr. 6 juni 2013
Nijver Noordhorn Nú Jeroen 10-Jaar Hummel Tuintotaal: “Gewóón doorgaan!”
Schoorsteenveger
DERK MIEDEMA Nieuwstraat 15 9804 PW Noordhorn-Groningen 0594 50 28 30 06 30 70 74 25
NSVB Nederlandse Schoorsteenveger Bond
www.schoorsteenveger-miedema.nl
Jeroen Hummel benadrukt: “We doen het sámen! De credits van de groei en bloei van deze onderneming gaan naar de complete ploeg medewerkers!” En: “Aan onze succesformule heeft iedereen bijgedragen: Personeel, leveranciers, klanten!”
10 Jaar Hummel Tuintotaal (www.hummeltuintotaal.nl).
“We hebben aantoonbaar iets goed gedaan, de afgelopen 10 jaar”, aldus de gastheer. Voldoening, maar geen reden tot overdreven 'pronkerij'. De man die “Wij staan garant voor een tevreden klant” gekoppeld heeft aan zijn bedrijf in tuinontwerp, -aanleg, onderhoud, -accessoires, -hout, bestrating, zand etc., is in zijn nopjes met het actieve bedrijventerrein. Hier timmeren ook an-dere bedrijven aan de weg, zoals Fysio Fit en de Autowasstraat. Hummel betrekt nadrukkelijk Zuidhorn bij zijn loftuiting, voor hem vormen Noord- en Zuidhorn een economische eenheid. Daarmee de relatie tus-sen beide dorpen eens in een ander licht plaatsend, “niet altijd de rivaliteit 'aandikken'…” Tien jaar geleden werd Jeroen Hummel 'in een hand-omdraai' werkgever in plaats van werknemer. Hij gaf zijn baan op bij Tuincentrum Frank Meester. “Ik heb er heel wat geleerd, maar kon er
niet doorgroeien”. Die verandering deed hem goed en zijn groeiend bedrijf ook. Hij vroeg zich af:“Waar is behoefte aan?” Hij zag duidelijk dat er in plaatsen als Noord- en Zuidhorn voldoende bestedingsruimte is, “vele (nieuwe) bewoners willen 'ontzorgd' worden!” Zijn eigen zaak aan de Industrieweg 4 karakteriseert Jeroen als “een echte dorpswinkel met een zakelijk karakter”. Service staat hoog in het vaandel, het maken en nakomen van afspraken en de gemoedelijkheid ook! De beoordeling van het personeel is bovendien lovend. Het bedrijf heeft het gigadruk. “We zijn gretig, ons uitgangspunt: “Succes is een keuze!” De onderneming, gegroeid naar 10.000 m², zet niet per se meer in op vergroting. “Accepteer dat er minder klanten in de winkel komen, maar dat er meer wordt verkocht via de webshop. Bovendien: de klant wil graag dat je naar hem toekomt.” Hummel heeft met zijn bedrijfsvoering goodwill gekweekt. “Uitlenen en bezorgen zijn daarvan onderdelen!” Naast Hummel Tuintotaal leidt Jeroen ook het bedrijf Grindimport Noord. “Wekelijks komt er een schip met grind! Handel veelal via internet, bedrijven èn particulieren!” Netwerken? Belangrijke sociale vaardigheid! “Zorg dat je van je werk meer energie krijgt dan het je kost!” De toekomst? “Gewóón doorgaan!” (JB)
Rijksstraatweg 10 9804 PD Noordhorn * Offertes uitwerken * Boekhoudkundige werkzaamheden * Declaraties invoeren
0594-852132
* Uren registratie
[email protected]
* Alle overige administratieve taken
www.imderode.nl
Even te druk? Ik kan u een handje helpen
www.rabobank.nl/nwg
Rabobank. Een bank met ideeën.
10e jaargang nr. 6 juni 2013
verhuurbedrijf
n
Veel concreets is er niet bekend over het leven van Jetse. Hoe groeit hij op? Wat is het voor kind, wat zijn z'n interesses? In ieder geval heeft het gezin Veenstra aan de Achterweg gewoond. Jetse gaat direct na zijn schoolperiode aan het werk. Hij wordt afgekeurd voor militaire dienst, hij is te klein, “niet aan de maat….” Hij probeert als tuinman iets te verdienen, later als koopman. Als hij trouwt met Trijntje Hiemstra, wordt Jetse geregistreerd als landarbeider. Jetse heeft zowel een sterke hang naar rechtvaardigheid als naar onafhankelijkheid. Hij wil zijn eigen boontjes kunnen doppen. Samen met zijn vrouw Trijntje begint hij een winkel aan de Noorderweg. Het laatste pand aan de westkant, vlak voor de begraafplaats. Gaat het om de oude voorganger van de woning van de huidige bewoners, de familie Salomons? Het is een kleine kruidenierswinkel geweest, er zijn levensmiddelen verkocht. Jetse en Trijntje weten dat de winkel te weinig geld in het laatje brengt om een gezin van te onderhouden. Bauke Hiemstra (familie van Jetses vrouw?) timmert een hondenhok. Jetse schaft zich twee honden aan die voor een kar worden gespannen. (De honden blaffen nogal, grootmoeder Veenstra is er doof van geworden, wil het verhaal…) Jetse gaat met de hondenkar zijn waren in het buitengebied aan de man brengen. Hij
advertentie plm. 1904
Rijwielhal Kuis
lo
...de tweewielerspecialist van Noordhorn
od
se
Tel. (050) 403 20 75 b.g.g. 06 20 40 41 51
n
Leistra noordhorn
No
or
dh
or
n
SELECT CENTER
ur
va
hu
Het boek “Noordhorn vanaf de schamel”(samengesteld door Piet Helmus naar aanleiding van brieven van de vroegere Noordhorner schoenmaker Hes) zette iets bij haar in beweging. Met “haar” bedoelen we D i n e k e P a e t z e l - Ve e n s t r a , n u woonachtig in het Overijsselse Rijssen, maar in 1934 geboren aan de Noorderweg te Noordhorn. Ze belde Piet Helmus (“Mijn oma staat op de voorkant!”) en via hem kwam het contact met “Noordhorn Nu” tot stand. Ruim baan voor een betrokken kleindochter, over een bevlogen grootvader die bijna 100 jaar geleden veel te vroeg overleed. Bedoeling? Het behoeden van grootvader Jetse Veenstra voor de vergetelheid. En: “Niet alle arbeiders waren destijds drinkebroers…!”
ve r
Dineke PaetzelVeenstra (79): “Mijn opa hoort niet in het vergeetboek!”
Dineke Paetzel-Veenstra (79) is geboren aan de Noorderweg B80, “tegenover het kerkhof!” Vader Jan Veenstra is dan agent voor “De Arbeiderspers”, werkt later voor het Bouwfonds Ned. Gemeenten, wordt verzekeringsagent. Het gezin Veenstra verhuist in 1935 naar Hoogkerk, “mijn moeder vond de aanwezigheid van de begraafplaats erg deprimerend.” In 1940 gaat het gezin Veenstra naar Haren. Dineke doet de kleuterkweek in Groningen, gaat aan het werk in Smilde en Assen. In de vijftiger jaren leert Dineke haar latere man kennen, Manfred Paetzel. Ze trouwen, vinden een woning in Almelo. Drie kinderen krijgt het echtpaar Paetzel-Veenstra, een van de drie, een dochter van 15, ste verongelukt. Na haar 40 haalt Dineke nog enkele vakdiploma's, handvaardigheidaktes. Ze geeft geruime tijd, één dag per week, les in handvaardigheid. Haar man is jaren lang onderhoudsmonteur geweest. “Maar het gaat niet om mij”, zegt Dineke Paetzel met enige nadruk, als ik haar (en haar man) opzoek in Rijssen. “Het gaat om mijn grootvader, Jetse Veenstra!” Dineke vertelt dat haar vader, Jan Veenstra, de oudste zoon van Jetse, een groot deel van zijn leven bezig is geweest met het doorgronden van zijn vaders rol binnen de arbeidersbeweging. Jan heeft een “aartje naar zijn vaartje”, hij is al op zijn achttiende voorzitter van de SDAP-afdeling Noordhorn. Jan heeft twee broers, Auke en Lukas, en twee zussen: Klaaske en Lutske. (Klaaske werd als kind uitbesteed ”bij familie”). Er zijn meer kinderen geweest, maar die zijn heel jong gestorven. Grootvader Jetse Veenstra, om hem gaat het dus.. Jetse wordt geboren in 1864. Hij heeft een tweelingzusje dat op 14-jarige leeftijd overlijdt in het Doofstommen Instituut in Groningen.
Industrieweg 30 9804 TG Noordhorn T 0594 50 77 07 E
[email protected]
10e jaargang nr. 6 juni 2013
Jetse Veenstra en zijn vrouw, Trijntje Hiemstra
komt in vele gezinnen waarin het “armoedje troef” is, er wordt veel op de pof gekocht. Ook de winkel heeft op den duur een lange lijst van mensen die achter zijn met betalingen… Jetse leert op deze wijze de situatie van de arbeiders heel goed kennen. Hij ziet de ellende, maakt ook mee dat in verschillende gezinnen de misère wordt “verdronken”… Jetse zelf raakt de sterke drank niet aan, hij is een overtuigde geheelonthouder. Soms grijpt de armoe die Jetse aantreft, hem bij de strot, wil hij een daad stellen. Zo laat hij de behoeftige arbeiders wel eens “proletarisch winkelen”, mogen ze wat ze nodig hebben uit de winkel halen zonder te betalen. (Dan komen er echter te veel vreemde gezichten in de winkel…..) Jetse wil iets doen aan de miserabele omstandigheden waarin vele arbeidersgezinnen verkeren. Hij is al jong politiek bewust, neigt eerst naar de SDB van dominee/anarchist Domela Nieuwenhuis. Na verloop van tijd vindt hij de SDB “te veel geschreeuw, te weinig wol…” Jetse Veenstra kiest bewust voor de sociaal-democratische arbeiderspartij van Pieter Jelles Troelstra, Schaper, K. ter Laan… Naast zijn werk voor de winkel is Jetse bijna elke avond op stap voor de politiek in het werkgebied Westerkwartier. Er wordt gecolporteerd, vergaderd, aan huis- en ziekenbezoek gedaan. Diverse sprekers komen per trein naar Zuidhorn en worden dan, vaak met de hondenkar, door Jetse Veenstra naar de bijeenkomsten gebracht in Noordhorn en wijde omgeving…. Troelstra heeft op deze wijze kennis gemaakt met zijn volgelingen in het Westen van de provincie Groningen. De SDAPafdeling Noordhorn stelt Troelstra kandidaat voor de Tweede Kamer,
“iedereen moest hard lopen om de handtekeningen op tijd binnen te krijgen…” Ook in Noordhorn zijn bijeenkomsten gehouden. Aan de Langestraat is enkele jaren een “lokaal” geweest, “De Toekomst”. Voor de winkel en het huishouden van de Veenstra's is het positief dat Jetses moeder (Klaaske Veenstra-Bosma) jaren lang achter de winkel heeft gewoond. Zij overlijdt in 1912…. Niet veel later, in 1914, volgt haar zoon Jetse, 49 jaar. Longontsteking… Zijn zwakke gestel blijkt niet bestand tegen de veeleisende inspanningen voor gezin en partij. Eltjo Rugge (voorzitter partijgewest) schrijft o.a.: “Uit de gelederen der strijdende arbeiders is een trouw en wakker soldaat gevallen…” Dat Noordhorner Jetse Veenstra niet zo maar iemand was, blijkt uit een herinnering van zijn oudste zoon Jan aan Troelstra, uit 1929: “In hetzelfde jaar kreeg mijn moeder gelijk. Zij had eens gezegd dat ik het evenbeeld van mijn vader was. In dat jaar gingen wij met een groep naar het Troelstraoord. Wij gingen Troelstra een bloemetje en een zanghulde brengen. We stonden in een kring rond Troelstra geschaard. Zijn ogen bleven op mij gevestigd. Daar hij onverstaanbaar sprak, vroeg hij via zijn vrouw of ik een zoon van Jetse Veenstra was. Hij zag het aan mijn haardos. Vader was overleden in 1914 en het was dus zeker meer dan 15 jaar geleden dat ze elkaar hadden gezien en gesproken en Troelstra had een zeer druk leven achter zich.. Vader had een diepe indruk op hem gemaakt. Hij bleek een uitzonderlijk man geweest te zijn.” (JB)
Noordhorn
HANDELSWEG 7 NOORDHORN JAN STUITJE 0651988899 of
[email protected]
Berend Ridder Grondverzet en kraanverhuur Industrieweg 18 Noordhorn Mob: 06-21462987 Tel: 0594-507274 Fax: 0594-507275 www.berendridder.nl
www.rabobank.nl/nwg
Rabobank. Een bank met ideeën.
Geboortehuis Dineke Veenstra, Noorderweg B80, 1934 (Nu Noorderweg 51, huis staat te koop)
Spelletjes SCHOOLFEEST, jaren dertig (foto: J.Wieringa) “Het land van Auwema” staat er achterop het fotootje, afkomstig van de familie Wieringa. Jan of Jaap? In ieder geval was het vader Wieringa, de graancommissionair, die al in de jaren dertig foto's maakte. Een van de weinigen…. Hier heeft hij een onderdeel van het schoolfeest in beeld gebracht, in die jaren een echt dórpsfeest. Iedereen deed mee, of keek. Hier op het land van Auwema, achter “De Gouden Leeuw”, het historisch etablissement. Hoe heette dat toen? Hollandse spelletjes zoals vlaggetjes in een stoof steken, zak lopen en rennen met ballen op een presenteerblad…. Nou ja, rénnen…. (Wanneer de spelletjes de kwalificatie 'oúd-Hollands' kregen? Geen idee…) De schoolkinderen in speciale kledij, de meisjes in witte jurken, sokken, schoenen… Of de scheidsrechter op de voorgrond een speciale jurk heeft aangetrokken? Veel publieke belangstelling aan de westkant van de Langestraat, waar de Rijksstraatweg (nu N355) nog niet is aangelegd. De meeste mensen in hun 'goeie goed', eventueel hoed of pet op. Zomers, sommige jasjes zijn uit en de kinderen staan niet te vernikkelen. Hier werden, als ik het goed heb begrepen, ook voetbalwedstrijden gespeeld. En de jaarlijkse kermis had hier eveneens de ruimte! In het midden, op de achtergrond, de boerderij waar de families Vennema en Helmus agrarisch actief waren. Wie zat er eigenlijk vóór Vennema? Nu is Makelaardij Achterhof hier gevestigd, ook, maar niet alleen meer, 'agrarisch actief'…. En tussendoor ontwierp en vervaardigde Keizer er fraaie meubelstukken. Later in Leek, een minder gelukkig uitgevallen keuze. De schoolfeesten kenden in de vooroorlogse jaren een grootse opzet. Niet alleen spelletjes, ook een feestelijke optocht in een versierd dorp met op strategische plaatsen erebogen. Kinderspelen, daaraan heb ik in mijn schooljeugd ook wel meegedaan, meestal met weinig succes. Bij het zaklopen had ik de techniek pas te pakken, als de tegenstander al bij de finish was… Het duiken of kruipen door een hangende autoband ging me evenmin succesvol af…. Wel won ik eens een hoofdprijs bij het “ballen veroveren”. Een fraaie vishengel, in vier delen, maar echt vissen is er nooit van gekomen. Stel je voor dat je wat aan de haak sloeg…. Wie de kinderen en de voorgrondvolwassene zijn? Wie het weet, mag het zeggen! Foto uit spelend en kijkend Noordhorn…Toén! (JB) Reageren? JB, 33 9804 RD, tel. 503095. Of mailen naar:
[email protected]
Noorderweg 2 9804 RM Noordhorn 0594-502066 Bezoek ook onze website:
www.devriestweewielersnoordhorn.nl
Handelsweg 19B 9404 TK Noordhorn Telefoon 0594-502433 www.freddyvanderveen.nl
