Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet Bart P.M. Joosen
30 januari 2014
Aanbodzijde van de financieringsmarkt
NGB | 30 januari 2014
2
Aanbodzijde van de financieringsmarkt Banken Institutionele beleggers Beurs (public equity/public debt) Privaty equity/private debt Informal investors/Family offices Fondsvorming Crowd funding
NGB | 30 januari 2014
3
Financieringsmarkt
NGB | 30 januari 2014
4
Financieringsmarkt: bancaire verstrekkingen Financiering door Nederlandse banken aan verschillende sectoren per vierde kwartaal 2013 bedragen x EUR 1.000,000 Andere financiële instellingen
Bedrijven
Hypotheken
Particuliere huishoudens overig
Totaal
202.960
321.431
385.585
41.392
951.368
Bron: De Nederlandsche Bank
NGB | 30 januari 2014
5
Financieringsmarkt: Private equity Nederlandse participatiemaatschappijen in 2012: 1.487 bedrijven waarin wereldwijd geparticipeerd wordt. 1.304 bedrijven met een omzet van €69 miljard in Nederland €1,3 miljard aan investeringen, waarvan 77% in Nederland €153 miljoen aan venture capital investeringen €838 miljoen aan investeringen in buyouts €1,3 miljard aan nieuwe fondsen €20 miljard onder beheer
NGB | 30 januari 2014
6
Financieringsmarkt: bedrijfsobligaties
NGB | 30 januari 2014
7
Financieringsmarkt: bedrijfsobligaties
NGB | 30 januari 2014
8
Financieringsmarkt: beursnotering MKB
Maar: … Tot dusverre nog maar weinig noteringen op deze platforms dat sinds; ook overigens is het beursklimaat niet geweldig, van de tientallen noteringen in de afgelopen weken, is er maar sprake van een enkele (vereenvoudigde) IPO, en dat alleen in Parijs en Brussel,….
NGB | 30 januari 2014
9
Financieringsmarkt: beursnotering
NGB | 30 januari 2014
10
Financieringsmarkt: crowdfunding
NGB | 30 januari 2014
11
Tussenconclusies
Rapport van Expertcommissie bedrijfsfinanciering De Swaan 2011 in opdracht van Ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie :
NGB | 30 januari 2014
12
Tussenconclusies Dalende bankfinanciering in het algemeen transactiekosten gedreven; Private initiatieven richten zich met name op financiering kleinbedrijf; Peer-to-peer financiering blijft voorlopig in macro-economisch opzicht een zeer klein segment; Bedrijfsobligaties (wat betreft volume) reëel alternatief voor bankfinanciering; Bedrijfsobligaties: het is wel het domein van de grotere ondernemingen.
NGB | 30 januari 2014
13
Basel III 14 12 10 Countercyclical Buffer
8
Capital Conservation Buffer Tier 2
6
Add Tier 1 4
CET1
2 0 Tot 2013
NGB | 30 januari 2014
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Vanaf 2020
14
Basel III effecten voor de kredietverstrekking (Beperkt) remmende werking voor economische groei gedurende transitieperiode (DNB, 2010); Stijging rentetarieven voor banken en een daling leenvolumes (BIS, 1.4% t.o.v. basispad); Cost of funds voor banken stijgen niet (CPB, 2010) in tegenstelling tot de claim die banken neerleggen; Institute of International Finance: BBP daalt met 3% als gevolg van Basel III
NGB | 30 januari 2014
15
Basel III: gevolgen voor de sector
Grotere concurrentie op de kapitaalmarkt voor “regulatoir” bankkapitaal (naast de toenemende vraag voor vergelijkbare instrumenten door verzekeraars als gevolg van Solvency II)
Is er een kans voor niet onder prudentieel toezicht staande financiers (bijvoorbeeld unregulated factoringmaatschappijen) om in de plaats te treden als concurrerende financier?
Op welke wijze zal de relatie met aandeelhouders vorm moeten worden gegeven en verdient een en ander aanpassing van de statutaire regelingen?
Op welke wijze zullen banken met een probleem in de sfeer van de leverage ratio een en ander adresseren: verkoopprocessen van volumineuze niet risicovolle activiteiten (toename van securitisaties?)
Consolidatie van de sector ivm toenemende compliance eisen?
NGB | 30 januari 2014
16
Alternatieve financiering: betekenis voor bedrijven
Toegenomen transactie effort en kosten
Prijsstelling
Verminderde toegang klein‐ middenbedrijf
Matige impact op governance
Bank financiering
NGB | 30 januari 2014
17
Alternatieve financiering: betekenis voor bedrijven
Forse transactie effort en kosten
Kansen voor prijs arbitrage vergeleken met bankfinanciering
Geen reëel alternatief klein‐ middenbedrijf
Grotere impact op governance
Bedrijfs‐ obligaties
NGB | 30 januari 2014
18
Alternatieve financiering: betekenis voor bedrijven
Grote eenmalige transactie effort en kosten
Prijsstelling invloed op korte termijn rendement
Stimulans tot toegang door overheid
Grotere impact op governance
Private equity
NGB | 30 januari 2014
19
Alternatieve financiering: betekenis voor bedrijven
Grote eenmalige transactie effort en kosten
Geen reëel alternatief klein‐ middenbedrijf
NGB | 30 januari 2014
Grote effecten op interne rendements‐ verwachtingen
Zeer grote impact op governance
Beurs‐ notering
20
Alternatieve financiering: betekenis voor bedrijven Bank financiering
Bedrijfs‐ obligaties
Private equity
Beursnotering
Wet toezicht financiële verslaggeving
Wet toezicht accountants‐ organisaties
Wet op het financieel toezicht
BW voor “publieke ondernemingen”
?
Corporate Governance Code
?
NGB | 30 januari 2014
21
Alternatieve financiering: slotobservaties Bankfinanciering • Duidelijke (tijdelijke) vermindering • Met name gevolgen voor MKB Bedrijfsobligaties • Grote alternatieve markt • Prijsgevoelig Private equity • Relatief klein aandeel • Complexiteit voor eigenaren onderneming Beursnoteringen • Weinig alternatieve activiteit • Nederlandse regelgeving obstakel?
NGB | 30 januari 2014
22
