ALTERNATIEVE FINANCIERINGSMODELLEN Lectoraat Sustainable Finance and Accounting (SFA), presentative Kick-off ESB 30 September 2015
SFA DEFINITIE VAN DUURZAAMHEID ‘Duurzaamheid is het vergroten van de weerbaarheid en flexibiliteit van het economisch systeem en zijn spelers, zodat de huidige en toekomstige generaties welvarend kunnen zijn en zichzelf materieel en immaterieel beter kunnen ontplooien, met inachtneming van de grenzen van de planeet en zonder de bewoners van de aarde schade toe te brengen.’ zoals geformuleerd in de lectorale rede ‘Van passieve stakeholder naar activitische vennoot’
Veranderende wereld en mkb 99,8% van alle bedrijven in Nederland zijn aan te merken als mkb;
Het aandeel van het mkb in het bbp is meer dan 64%; 67% van de beroepsbevolking werkt in het mkb; MKB houdt zich nog maar mondjesmaat bezig met duurzaamheid en dan vooral met energiebesparing.
Foto: 123RF.com
Stand van ZZP en midden- en kleinbedrijf
Bron: Kamer van Koophandel – bedrijvenoverzicht 2014
Starters per sector
Bron: Kamer van Koophandel – bedrijvenoverzicht 2014
Stand van ZZP en midden- en kleinbedrijf
Bron: Kamer van Koophandel – bedrijvenoverzicht 2014
Weinig gericht op de toekomst
Minder bankkrediet Maar toch nog steeds € 134 mrd
Foto: 123RF.com
Institutionele beleggers
Foto: 123RF.com
Veel geld maar weinig belangstelling
• Institutionele beleggers komen voor minder dan € 500 mln, sommige zelfs voor minder dan € 1 mrd niet in actie - daar moet het NII nu bij gaan helpen; • Pensioenfondsen en vermogensbeheerders hebben geen capaciteit in huis om investeringsrisico’s van mkb te analyseren; • Mkb doet te weinig zichtbaar aan duurzaamheid en laat te weinig zien van zijn toekomstgerichtheid. Vaak schiet het ook nog tekort bij de inrichting van het bestuursmodel (corporate governance).
Alternatieven
Foto: 123RF.com
Alternatieve financiering
• Family & Friends funding • Crowd funding • Kredietunie • Nationale Investeringsinstelling • Family offices en private equity • Leasing • Aandelenuitgifte • Obligatieuitgifte – duurzame, groene of sociale
Family & friends funding
• Typisch voor microbedrijven of zzp’er • Hoewel een lening, vaak gezien als een gift • Slechte afspraken over terugbetaling • Handig bij financieren van studies en kleine investeringen Illustratie: 123RF.com
Crowd funding
•
Waka Waka is een van de succesvolste initiatieven met meer dan € 1 mln opgehaald;
•
Dat heeft te maken
met het business model: een combinatie van een goed doel en het
zelf kunnen ontvangen van het product; Foto: website Waka Waka
•
Het is vorm van voorfinanciering.
Kredietunie
Nationale InvesteringsInstelling
• NII bestaat sinds 1 oktober vorig jaar – dus al 12 maanden; • Het geld dat NII mag uitlenen komt uit pensioengeld en verzekeringsgeld: Achmea, Aegon, ASR, Delta Lloyd, INKEF, MN, Nationale Nederlanden, PFZW/PGGM, PME & PMT en SNS Reaal; • € 1 mrd beschikbaar via een ‘Bedrijfsleningenfonds’; • Onduidelijk hoeveel geld intussen aan krediet is verstrekt aan mkb
Family offices & private equity
Rijke families die door kredietcrisis op zoek zijn naar een betere manier van hun geld beleggen. Voorbeelden: -
Commenda (Amsterdam) Commonwealth (Den Haag) European Network of Family Offices (Enfo) Providence Capital (Bussum)
Leasing & factoring
• Leasing is een oud en vertrouwd financieringsproduct, maar heft een nieuwe ‘lease of life’ gekregen door nieuwe business modellen waar producten niet meer verkocht worden maar het gebruik ervan als inkomstenbron voor de onderneming geldt; • Eneco, Led-lease en Philips als voorlopers
Aandelenuitgifte
Duurzame obligaties
• Eigenlijk niet voor het mkb, maar wie als middelgrote onderneming een toekomstbestendige, superefficiente productiefaciliteit wil neerzetten moet misschien toch eens informeren bij de grootbanken;
• Sociale obligaties zijn weer geschikt voor gemeentes, woningcorporaties en andere semi-overheid of nonprofitorganisaties – Verenigd Koninkrijk een groot succes;
Zelf actie ondernemen
Foto: 123RF.com
MKB gezien als extra risicovol
Foto: 123RF.com
Alles wat een bedrijf doet, heeft (invloed op) een waarde Economische waarde
Mensen
Milieu
• Werknemers
• Energie
• Winst
• Opleidingen
• CO2-Klimaat
• Werkgelegenheid (creëren)
• Toeleveranciers • Grondstoffen • Samenleving
• Afval
• Gezondheid
• Water
• Klanten
• Biodiversiteit
• Onderzoek & ontwikkeling • Rendement voor aandeelhouders • Investeringen in nieuwe fabrieken
Onbekend maakt onbemind
• Omdat financiers graag snel en accuraat een beeld willen vormen van een onderneming, maken beursanalisten voor hen een analyse. Bronnen zijn de website, de media en het jaarverslag met duurzaamheidsverslag. Ongeveer 80% van de grote bedrijven wereldwijd maakt een duurzaamheidsverslag; • MKB blijft achter: niet meegedaan met ontwikkelingen van duurzaamheidsverslag en over het algemeen weinig informerende jaarverslagen;
Zes kapitalen die bijdragen aan waardecreatie
Onderzoek lectoraat
• Speelt nog mee dat het mkb nauwelijks meer in de landelijke kranten of in andere openbare bronnen aan bod komt met wat het doet…onbekend maakt onbemind. • Lectoraat Sustainable Finance & Accounting heeft als hypothese dat integrale verslaggeving door mkb deze informatiekloof tussen potentiële financiers en ondernemingen kan dichten.
Nieuwe manieren voor mkb
• Zelf actiever op zoek naar duurzame investeerders – lange termijn met oog op uitdagingen van de toekomst waar de ondernemer een bijdrage aan de oplossing kan leveren; • Een onderneming is meer dan financiële prestaties alleen. Laat zien waar de niet-financiële waardecreatie en de toekomstbestedigheid in zit; • Zie de onderneming niet als een pensioenpotje maar als een ambitie om op te schalen en samen te werken;
Stelling 1
Wat het ook doet, het mkb zal altijd obstakels ondervinden bij het vinden van financiering, of dat nu voor de lange termijn of de korte termijn is.
Stelling 2
Een kredietunie is een goede manier voor het mkb om aan externe financiering te komen.
Stelling 3
De aandelenmarkt is niets voor het mkb. De kosten zijn en de transparantie-eisen zijn te hoog.
Stelling 4
Private equity is op zich wel interessant maar die willen zich te veel met de onderneming bemoeien. Dat gaat ten koste van de DGA en zijn/haar belang.
Stelling 5
Het is onterecht dat de banken het lenen aan mkb zo’n hoog risicoprofiel geven.
Stelling 6
Crowd funding is niet serieus te nemen als financieringsvorm voor het mkb.
Stelling 7
Mkb schiet tekort met de financiële en nietfinanciële informatievoorziening aan (potentiële) kredietverleners en financiers
Stelling 8
Banken en hun toezichthouders hebben risicoprofiel van het mkb veel te hoog ingeschat.
Stelling 9
Banken en institutionele beleggers moeten veel meer samenwerken om de kredietverlening aan het mkb te verbeteren
Stelling 10
Het mkb heeft zelf veel te weinig verstand van de mogelijkheden van financiering en kredietverlening en lopen vanwege die gebrek aan kennis financieringskansen mis
CONTACT
Marleen Janssen Groesbeek
[email protected] https://nl.linkedin.com/in/marleenjanssengroesbeek www.twitter.com/Marleenjg 06 81925894
088 525 7500 avans.nl
[email protected] www.facebook.com/avans www.twitter.com/AvansHogeschool
