Alternatieve geneeswijzen

Donderdag 4 juli 2013

1

Alternatieve geneeswijzen

Inleiding Veel mensen, behorend tot de gereformeerde gezindte, maken gebruik van alternatieve geneeswijzen. De afgelopen jaren zijn bij de redactie en het deputaatschap van De Saambinder meerdere vragen gekomen over gebruik van alternatieve geneeswijzen. Een van de predikantdeputaten schreef in een bijgevoegd briefje: ‘Veel sterkte in alle dingen en met veel interesse lees ik DV de artikelen. Zeker het onderwerp over homeopathische middelen is in onze gezindte gevoelig, heb ik ervaren als emeritus-drogist’. Er zullen er onder de lezers zijn die ervaren hebben: ‘het heeft geholpen’. Dan is het best moeilijk om te horen dat er misschien een kritische kanttekening wordt geplaatst. Ondanks dat het een gevoelig onderwerp is en bij sommige lezers de gemoederen verhit kunnen raken, lijkt het ons goed de vragenstellers tegemoet te komen. Wij zijn werkzaam als respectievelijk internist-hematoloog en huisarts. In onze spreekkamers hebben we regelmatig gesprekken met patiënten over het nut van alternatieve behandelingen. Het onderwerp heeft in de loop der jaren onze interesse gewekt. Wij hebben niet de intentie dat wij de wijsheid in pacht hebben. Toch denken we dat het goed is om iets over de achtergrond van de alternatieve geneesmethoden te schrijven en deze informatie aan u door te geven. Omdat wij denken ook van u te kunnen leren, stellen wij voor dat u via het emailadres [email protected] op de artikelen kunt reageren. En dus niet op het mailadres van de redactie. U zult geen persoonlijk antwoord krijgen. Wel zijn we van plan om het laatste artikel te schrijven n.a.v. uw reacties. Reguliere geneeskunde Als u met klachten naar de huisarts of de specialist in het ziekenhuis gaat, maakt u gebruik van de reguliere geneeskunde. De arts die u bezoekt is

opgeleid aan een medische faculteit. De manier van geneeskunde bedrijven, wordt voor een belangrijk deel bepaald door logisch redeneren vanuit het principe van oorzaak en gevolg. De behandelingen zijn gebaseerd op objectief wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor komen steeds betere medicijnen op de markt. De geneeskunde heeft vooral vanaf de twintigste eeuw een duizelingwekkende vlucht gemaakt. Denk alleen al aan de vakgebieden cardiologie, hematologie, chirurgie en de transplantatiegeneeskunde. Van de vele mogelijkheden die de geneeskunde biedt, mogen we dankbaar gebruik maken. Toch is er ook een andere kant. Door de toename van de behandelmogelijkheden richt de aandacht zich steeds meer op het bereiken van successen en het liefst genezing. Hierdoor dreigt het gevaar dat een zieke wordt gereduceerd tot een ziekte. Dit wordt mede veroorzaakt doordat in de reguliere geneeskunde een mechanisch mensbeeld gehanteerd wordt. Lichaam en geest worden als gescheiden eenheden gezien. Daarbij komt nog dat het lijkt alsof God niet bestaat. Met de Schepper wordt steeds minder rekening gehouden. Medicijnen hebben het gebed vervangen. Alternatieve geneeswijzen Onder alternatieve geneeswijzen vallen alle therapieën, geneesmiddelen en diagnostische behandelingen waarvoor geen algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs is geleverd en die meestal niet aan medische faculteiten wordt gedoceerd. Ons land kent een grote belangstelling voor alternatieve geneeswijzen. Ieder jaar gaan 2,3 miljoen mensen naar een alternatieve behandelaar. Dat is zo’n 15% van de bevolking. De meest gebruikte alternatieve geneesmethoden zijn: homeopathie (50%), acupunctuur (11%), paranormale geneeswijzen (9%) en natuurgeneeskunde (5%). Wie maken gebruik van alternatieve geneeswijzen? 1. Pragmatici. Zij maken het liefst gebruik van natuurlijke geneesmethoden. De meesten denken: ‘baat het niet, het schaadt ook niet’. We hoeven niet bang te zijn voor bijwerkingen. 2. Teleurgestelden of gefrusteerden. De reguliere artsen kunnen niet

altijd helpen. Bij deze categorie gaat het vooral om chronische klachten zoals hoofdpijn, eczeem, maag- en darmklachten en vermoeidheidsklachten. 3. Onbegrepenen. Door het mechanisch mensbeeld in de reguliere geneeskunde is er te veel aandacht voor de ziekte en nogal eens te weinig voor de unieke persoon.

Onder alternatieve geneeswijzen vallen alle therapieen, geneesmiddelen en diagnostische behandelingen waarvoor geen algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs is geleverd en die meestal niet aan medische faculteiten wordt gedoceerd. Wat zijn de kenmerken van alternatieve geneeswijzen? 1. Over het algemeen wordt de wetenschappelijke onderbouwing gemist. Alternatieve therapeuten laten zich meer leiden door hun overtuiging en gevoel, dan door logisch redeneren. 2. Er wordt een holistisch mensbeeld gehanteerd. Alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden. We moeten hier een onderscheid maken. a. Het antropologisch holisme ziet de mens met lichaam en geest als één geheel. Hier is niet veel bezwaar tegen. b. Het kosmologisch holisme ziet de mens als een organisch deeltje van de kosmos (= het heelal). Het verstoorde energetisch evenwicht binnen de mens, of tussen de mens en zijn omgeving, moet hersteld worden. Voor het kosmologisch holisme moeten we beducht zijn. We komen in aanraking met het oosterse magische denken. Uit het heelal zouden helende krachten en energiën ontspringen. Het onderscheid tussen de Schepper en het schepsel vervaagd. In de oude culturen was er een vloeiende overgang van het natuurlijke naar het bovennatuurlijke. Er was een vanzelfsprekende relatie tussen ziekte en invloeden vanuit de geestelijke wereld.

3. Alternatieve geneeswijzen kunnen ons naar de occulte wereld voeren. Occult betekent verborgen of geheim. Geheime krachten en machten worden te hulp geroepen. Dingen zijn alleen voor ingewijden bekend. Door het raadplegen van occulte genezers lopen we het gevaar in de strik van de satan te komen. Gevolgen kunnen zijn: angsten, wanen, vloekdwang, dwanggedachten, verslavingen, ongeremde seksualiteit, zelfmoordneigingen, enz. De Heere waarschuwt hier ernstig tegen in Deuteronomium 18:10 en 11. ‘En geeft de duivel geen plaats’ (Ef. 4:27). In de komende artikelen behandelen we de achtereenvolgende alternatieve geneeswijzen: magnetisme, acupunctuur, bio-resonantie, iriscopie, homeopathie, fytotherapie en orthomoleculaire geneeskunde. Elke keer zullen we drie vragen stellen: 1. Wat weten van over de achtergrond? 2. Werkt het? (= medische aspect) 3. Mag het? (= ethische aspect) Placebo-effect Bij het behandelen van de tweede vraag is het goed om vooraf iets te zeggen over het placebo-effect. Dit is het bekende verschijnsel in de geneeskunde dat mensen alleen al doordat ze denken dat ze behandeld worden, verbetering ervaren van hun toestand. Bij elke vorm van behandeling zijn er dus patiënten die zeggen baat te hebben bij de therapie. Om het placebo-effect uit te sluiten wordt wetenschappelijk dubbelblind onderzoek uitgevoerd waarbij zowel de behandelaar als de patiënten niet weten bij welke patiënt de echte therapie wordt toegepast en bij welke niet. Uit sommigen studies is gebleken dat wel dertig tot veertig procent van de patienten baat hadden bij een placebo! Omdat het placebo-effect wordt onderkend in de reguliere geneeskunde, gebiedt de eerlijkheid dat we dit ook moeten doen bij de alternatieve geneeswijzen. (wordt vervolgd) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


2


Magnetiseren Magnetiseren behoort tot de paranormale geneeswijzen. Het wordt beoefend door mensen met paranormale gaven. Hieronder verstaan we het bezitten van krachten die een bovennatuurlijke oorsprong hebben. Magnetiseurs maken gebruik van helderziendheid, heldervoelendheid, helderhorendheid, helderwetendheid, enz. Reeds ver voor de christelijke jaartelling werd in Egypte het magnetiseren beoefend. Magnetiseurs beweren dat zij energie uit de kosmos kunnen opnemen en aan anderen kunnen doorgeven. Zij laden zich op en kunnen door het bestrijken met de handen zieken genezen.

Patiënten die naar een magnetiseur gaan, zijn vooral mensen die al heel wat gedokterd hebben. Het magnetiseren begint met ‘instralen’. Hierbij legt de magnetiseur de handen of vingertoppen op de zieke plaats. Vervolgens strijkt hij boven het zieke lichaamsdeel. In deze fase wordt de magnetische kracht overgedragen op de patiënt en gebracht naar de zieke plek. Erna schudt de genezer met de handen. Dit is het ‘afslaan’. Het magnetiseren kost zoveel energie dat sommige magnetiseurs na korte tijd uitgeput raken of pijn krijgen. De magnetiseur kan zichzelf in een trancetoestand brengen en de patiënt kan in hypnose (een slaaptoestand) worden gebracht. Magnetiseren kan zelfs op afstand via een foto plaatsvinden. Ook water kan worden gemagnetiseerd. Werkt magnetisme? Patiënten die naar een magnetiseur gaan, zijn vooral mensen die al heel wat afgedokterd hebben. Nergens vonden ze baat. Hun klachten blijven. Meestal zijn dat onbegrepen klachten

van de spieren en gewrichten en niet goed definieerbare vage klachten. Ook komt psychische problematiek voor. In de reguliere geneeskunde heeft het placebo-effect een plaats. Dit wordt onderkend en erkend. Juist ook bij het magnetiseren zijn alle voorwaarden voor dit effect aanwezig. De patiënt vertrouwt op de genezer. Hij krijgt aandacht, steun en tijd. Bovendien komt de paranormale genezer heel dichtbij. Dit maakt nog extra gevoelig voor beïnvloeding. Mag magnetisme? Magnetisme is een geneeswijze uit het heidendom. De Syrische generaal Naäman hield de profeet Elisa voor een magnetiseur, toen hij meende, dat deze wel zijn hand zou heen en weer bewegen en zo de melaatsheid zou wegnemen (2 Kon: 5:11). In de praktijk blijken veel magnetiseurs spiritisten te zijn. Het mensbeeld van de magnetiseur wordt bepaald vanuit het kosmologisch holisme. Energie uit de kosmos wordt doorgegeven aan de zieke mens, waardoor het gestoorde kosmische evenwicht wordt hersteld. De patiënt wordt zodoende opengesteld voor beïnvloeding van demonen doordat de genezer in de diagnostiek gebruikt maakt van paranormale waarneming. Op grond van Deuteronomium 18:9-14 zijn dit occulte methoden. Het praktiseren van magnetisme moet dan ook beschouwd worden als een vorm van toverij waarvan we ons verre moet houden. (wordt vervolgd) (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


3


Acupunctuur Reeds duizenden jaren gelden werd acupunctuur toegepast in China. De oudste geschriften over acupunctuur gaan terug naar de regering van de gele keizer Huang Ti, die leefde rond 1500 voor Christus. Acupunctuur komt van de Latijnse woorden acus (=naald) en punctura (=prik). Met een draaiende beweging worden op speciale plaatsen in het lichaam kleine naaldjes geplaatst. De bedoeling is dat hierdoor stroompjes op gang worden gebracht. Vanuit de reguliere geneeskunde weten we dat bijvoorbeeld pijn in een been het gevolg kan zijn van een hernia tussen twee rugwervels. De gedachte bij acupunctuur om op afstand een bepaald proces in gang te zetten, lijkt dus niet onlogisch. Taoïsme Toch is er meer aan de hand. Acupunctuur is namelijk nauw verbonden met een pantheïstische en polytheïstische oosterse godsdienst, het Taoïsme. Tao is een oerkracht waarmee alle mensen verbonden zijn. Deze oerkracht is te vinden in het heelal (de kosmos). De mens is beelddrager van de kosmos. Zo komen we uit bij een kosmologisch holistische mensvisie. Uit de Tao komt de levensenergie (Tsji) voort. De levensenergie wordt in evenwicht gehouden door twee polen: yin en yang. De twee polen staan voor licht en duisternis, zon en maan, mannelijk en vrouwelijk. Een verstoring van de balans tussen yin en yang leidt tot ziekte. De drie bekendste taoïstische geneesmethoden zijn: iriscopie, reflexologie en acupunctuur. Het zijn deze taoïstische geneesmethoden die de verstoorde balans tussen yin en yang en tussen de micro- en macrokosmos proberen te herstellen. Hoe gaat men te werk? De acupuncturist werkt via een bepaalde onderzoeksmethode, nl. die van wen – ting – wang en tsie. Na het stellen van vragen (=wen) luistert hij naar stemvibraties en ruikt naar li-

chaamsgeuren (=ting). Vervolgens inspecteert hij de openingen van het lichaam (= wang). Hierna wordt de diagnose gesteld door op een speciale manier aan de pols te voelen (=tsie). Een lichaam bevat zes yin-organen en zes yang-organen. Door de pols diep in te drukken kan de acupuncturist een yin-orgaan voelen. Oppervlakkig indrukken van de pols geeft juist contact met een yang-orgaan. Na het stellen van een diagnose zoekt de acupuncturist een van de meridianen op. Dit zijn denkbeeldige energielijnen vlak onder huid. Iedere meridiaan is gekoppeld aan een van de twaalf organen. Op de meridianen liggen zo’n 950 knoop- of acupunctuurpunten. Dit zijn de toegangspoorten tot de levensenergie (Tsji). Door naalden in deze punten te steken wordt vervolgens de levensenergie naar de zieke organen beïnvloed. De behandeling van de acupuncturist is erop gericht om de energieverstoring in het menselijk lichaam, die zich uit in lichamelijk of psychische klachten, weer in balans te brengen. Werkt acupunctuur? Op een aantal plaatsen in Nederland is het mogelijk een erkende opleiding in de acupunctuur te volgen. In diverse fysiotherapiepraktijken wordt acupunctuur toegepast. Op hun sites lezen we dat zij aansluiten bij de gedachten van beïnvloeding van de meridianen. Dit is best verbazend omdat het nooit gelukt is het bestaan van de meridianen en acupunctuurpunten aan te tonen. Er is bijvoorbeeld geen enkele

relatie met de bestaande zenuwbanen. En de ‘drievoudige verwarmer’, één van de twaalf organen, bestaat niet eens. Onderzoek via de wetenschappelijke zoekmachine “pubmed” leert ons dat er duizenden artikelen zijn verschenen over het effect van acupunctuur. Meestal betreft het artikelen in Chinese tijdschriften. Er zijn ook studies verschenen in toonaangevende internationale tijdschriften. Op het gebied van pijnbestrijding is de werkzaamheid wisselend: bij een ontsteking van de knie is de acupunctuur werkzaam, bij aangezichtspijn weer niet. Waarschijnlijk komt het pijnstillende effect doordat bij het prikken met naalden in het lichaam het stofje bèta-endorfine (een morfine-achtige stof) vrijkomt; overigens onafhankelijk van waar de naalden ingebracht worden. Het meest leerzaam zijn de meta-analyses waarin meerder gerandomiseerde studies tegen het licht worden gehouden. Een globale screening van deze artikelen leert ons dat in grote groepen patiënten acupunctuur eigenlijk niet werkzaam is, bijvoorbeeld bij chronische darmziekten, migraine en autisme. Mag acupunctuur? Het Taoïsme is geen filosofie maar een religie. Dat betekent dat we moeten onderkennen dat dit haaks op de christelijke religie staat. Het maakt nogal wat uit of we de mens zien als beelddrager van de kosmos of als beelddrager van de scheppende God! Toch zijn er hulpverleners die enkel pragmatisch bezig zijn met acupunc-

Het is niet de belangrijkste vraag: werkt acupunctuur? Maar: van welke kracht wil de acupuncturist gebruik maken?

tuur. Zij houden zich niet bezig met de Taoïstische religie. Ook reformatorische christenen zeggen nogal eens: waarom is de gedacht van herstellen van het evenwicht tussen de verschillende organen en van de energie zo verkeerd? Je kunt toch wel door een acupuncturist geholpen worden zonder het Taoïsme over te nemen? Deze denkwijze kan op grond van de Bijbel niet worden afgewezen. Aan de andere kant moeten we wel bedenken dat we met een Taoïstische geneesmethode te maken hebben. Daar kunnen we nooit omheen. Hoe ontdaan misschien ook van het Taoïsme, de basisgedachte van acupunctuur blijft dat wij onderschikt zijn aan de kosmos en ons moeten aanpassen aan de levensenergie van “moeder natuur”. Dat bewijst wel een zin op de site van een Zeeuwse fysiotherapeut: ‘In de mens zorgt Tsji voor alle processen die hem tot een levend wezen maken’. En hiermee komen we toch bij een kernbezwaar. Daarom is het niet de belangrijkste vraag: werkt acupunctuur? Maar: van welke kracht wil de acupuncturist gebruik maken? Dan willen we acupunctuur toch een geheimzinnige en mysterieuze behandeling blijven noemen. (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


4


Bio-resonantie Sommige natuurgeneeskundige therapeuten die bio-resonantie toepassen, behoren tot de gereformeerde gezindte. Enkele zijn op een bepaald terrein medisch-geschoold, anderen niet. Wat is bio-resonantie? Resonantie betekent trilling. De basisgedachte binnen de bio-resonantie is dat bij een gezond persoon energie-frequenties door het lichaam bewegen. Bij een ongezond persoon bewegen afwijkende energie-frequenties door het lichaam. Deze horen bij bepaalde ziekten. Het verschijnsel dat een orgaan kan meetrillen, wordt in de bioresonantie gebruikt om ziekten te onderzoeken en om patiënten te behandelen. Er zijn veel varianten van bioresonantie. Het voert te ver alles te bespreken. Twee willen we er noemen. De Vegatest en ElektroAcupunctuur volgens Voll (EAV). Bio-resonantie en Vegatest worden vaak door elkaar gebruikt. Bij acupunctuur is de grondgedachte dat de meridianen (energiestromen) verstoord kunnen zijn door ziekten. Het energie-systeem is uit balans geraakt. Bio-resonantie sluit bij deze grondgedachte aan. Maar in plaats van naalden worden bij bio-resonantie testpennen, elektroden op de vinger, handvatten en voetplaten gebruikt. Wat gebeurt er in de praktijk? Hieronder volgt een beschrijving hoe de therapeut te werk kan gaan. Let wel, er zijn variaties mogelijk. Eerst wordt een diagnose gesteld. Dit gebeurt door het meten van de geleiding van een acupunctuurpunt. In het meetcircuit is een lege ampul opgenomen. Dit wordt vervolgens vergeleken met een meting met dezelfde ampul dat nu gevuld is met een passend medicijn (bijvoorbeeld homeopathisch). Het medicijn zit dus in een glazen buisje! Op deze manier zou de gezondheid van organen te meten zijn. Ook zou vastgesteld kunnen worden of er een gebrek is aan vitaminen, mineralen en glucose, of dat er sprake is van allergie,

schimmels en parasieten of tandproblemen. Patiënten krijgen soms schrikbarende diagnoses te horen zoals pre-kankereuze toestand, elektrostress, ziektehaarden in littekens, vergiftigingen door zware metalen, candida in het bloed, enzovoort. Na de diagnosestelling volgt de behandeling. De patiënt plaatst de voeten op twee voet-elektroden en houdt met de handen twee hand-elektroden vast. De therapeut zal een bepaald programma inschakelen, waarbij de bio-resonantie apparatuur bepaalde trillingsfrequenties zal geven. Met deze methode kan zelfs een ‘drainage’ plaatsvinden van lymfe, nieren en lever. Voor thuis krijgen de patiënten nogal eens ‘korreltjes’ mee. Werkt bio-resonantie? Er is nooit verband tussen trillingen van organen en ziekten vastgesteld. Dat maakt het natuurlijk moeilijk een eerlijke beoordeling te geven over de mogelijke werkzaamheid van bioresonantie. Toch valt er iets over te zeggen. Wereldliteratuur maakt duidelijk dat de Vegatestmethode niet tot betrouwbare diagnoses leidt. Wat weten we over de EAV? Diverse onderzoeken toonden aan dat bij de patiënten met bioresonantie geen beter resultaat werd gevonden, dan bij patiënten die niet behandeld werden. Onthullend is ook dat onderzoek heeft laten zien dat EAV niet anders meet dat de huidweerstand. Door allerlei oorzaken, zoals zweten, verandert de geleiding van de huid. Doordat de elektrode stevig – tot zelfs pijnlijk – wordt aangedrukt, wordt er ook vocht uit de cellen in de ruimte tussen de cellen geperst, waardoor de geleiding groter wordt. De behandelaar kan de meting dus bijsturen door de kracht waarmee hij de elektrode indrukt en kan de emotionele reactie van de patient beïnvloeden. Deze conclusie zou dus betekenen dat de behandelaar zélf de meetapparatuur beïnvloedt! Er wordt veel over bio-resonantie geschreven. De therapeut probeert deskundig over te komen door wetenschappelijk taalgebruik. Toch mist de methode een wetenschappelijke fundering. Professor Ernst, hoogleraar complementaire behandelvormen in Engeland heeft erop gewezen ‘dat patiënten door het pseudowetenschappelijke taalgebruik van de bio-

Bij bio-resonantie worden testpennen, elektroden op de vinger, handvatten en voetplaten gebruikt.

resonantietherapeuten worden misleidt. Hun gezondheid wordt erdoor in gevaar gebracht’. Mag bio-resonantie? Bij bio-resonantie wordt de diagnose verkregen door elektro-acupunctuur. Er wordt dus gebruik gemaakt van het stelsel van de meridianen (energiebanen) die door het lichaam lopen. De microkosmos is verstoord en moet in balans komen door trillingen. Eén en ander staat niet los van het oude en tegelijk springlevende gedachtegoed van het Taoïsme waarbij uitgegaan wordt van een energetisch mensbeeld. Er zijn natuurtherapeuten die proberen zich hier ver van te houden. Tegelijkertijd is het wel zo dat er binnen de beroepsvereniging van bio-resonantie kringen zijn – zoals een toonaangevend opleidingscentrum – die in contact staan met boze geesten. Ook natuurtherapeuten uit de gereformeerde gezindte die bio-resonantie toepassen, kunnen nietsvermoedend in contact komen met duistere en occulte machten. Zo is het voorgekomen dat tijdens een telefonisch consult bij een collega, deze persoon achter de telefoon bleek te pendelen! Therapeuten en patiënten lopen dus het gevaar ongewild occult belast te worden. Concluderend willen we stellen dat boresonantie een hoog geheimzinnigheidshalte heeft. We adviseren dringend om deze alternatieve geneeswijzen te mijden. (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Donderdag 8 augustus 2013

Alternatieve 5 geneeswijzen Iriscopie ‘Mijn vrouw heeft blauwe ogen’. Als we dit zeggen, dan bedoelen we daarmee het regenboogvlies of de iris van het oog. Het Latijnse woord voor bekijken is scopie. Iriscopie was al lang voor de christelijke jaartelling bij de Chaldeeën bekend. We weten allemaal dat de oogarts het oog onderzoekt. Meestal gaat het puur om aandoeningen van het oog zelf. Ook is het mogelijk om de mate van schade als gevolg van hoge bloeddruk en suikerziekte in het oog te beoordelen. Voor de iriscopist hebben de kleuren en de tekens van de iris grote betekenis; dit in tegenstelling tot de oogarts. Volgens de iriscopist is elk orgaan gekoppeld aan een specifieke plek in de iris. Elk vlekje, streepje heeft een corresponderende functie. Het bestuderen van de iris is dus een specifieke methode om erachter te komen wat er mankeert aan de gezondheid. Is het lichaam gezond, dan vertoont de iris een regelmatig beeld. Bij een aandoening van een bepaald lichaamsdeel wordt in de iris een bepaalde afwijking zichtbaar. Deze kan zich uiten door abnormale vlekken, verkleuringen en lijnen. Werkt iriscopie? Iriscopie is een methode om een diagnose te stellen, zoals vroeger de handlijnkunde. Aanhangers van de iriscopie hebben geprobeerd wetenschappelijke verklaringen te geven. Daarbij valt op dat de meningen sterk uiteen lopen. Voor de werking worden totaal verschillende soorten verklaringen gegeven die we aanduiden met drie moeilijke woorden: humuraal, metafysisch en neurogeen. Geen van allen is wetenschappelijk aantoonbaar. De iriscopist maakt gebruik van een iriskaart waarop is getekend welke afwijking bij welk orgaan behoort. Dan valt op dat er totaal verschillende iriskaarten gebruikt worden. Op de plek waar de ene iriscopist informatie verkrijgt over de lever, ziet een ander iets over de handen, en weer een ander iets over de ribben en nog een

ander over de okselklieren, en verkrijgt weer een ander informatie over de galblaas. Dit komt de geloofwaardigheid niet ten goede. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat iriscopie onvoldoende betrouwbaar is om als enige diagnostische methode te gebruiken. In 1988 publiceerde P. Knipschild in het internationale wetenschappelijke tijdschrift “Britisch Medical Journal” een onderzoek waar vijf iriscopisten 78 dia’s analyseerden van het rechteroog. De uitkomsten waren bedroevend. We moeten dus alert zijn op foute diagnoses. Mag iriscopie? Een klein aantal artsen past iriscopie toe als aanvulling op hun gewone diagnostische handelingen. Hier is meer sprake van een bepaald soort oogdiagnostiek. Zo zouden bijvoorbeeld mensen met specifieke irissoorten een verhoogde vatbaarheid hebben. Bij deze artsen moeten we voorzichtig zijn in het afwijzen van iriscopie op geestelijke gronden. Maar toch… We lazen van iemand die zelf een jaar iriscopie had gestudeerd dat hij tot de conclusie kwam: ‘Het was niet te leren’. Alleen observatie blijkt niet genoeg. Intuïtie en gevoel is belangrijk. Je zou het heldervoelendheid kunnen noemen. S. Pfeiffer schrijft dat het ‘in feite gaat om een diagnostische methode die gebaseerd is op oosterse filosofie en magische concepten’. Veel iriscopisten maken gebruik van de macrokosmos-microkosmosleer. De veranderingen in de iris laten niet alleen iets zien over de organen, maar de iriscopist ziet de mens ook als een afspiegeling van de macrokosmos, waarin niet God maar de mens als het centrum van het heelal gezien wordt. We kunnen iriscopie, net als acupunctuur, dus niet los zien van het Taoïsme. Met enige regelmaat gebruikt de iriscopist occulte methoden zoals astrologie en telepathie. Men moet een speciale begaafdheid hebben om een goed iriscopist te zijn. ‘Het is niet alleen een kwestie van kijken, maar vooral van zien’. Zo’n opmerking geeft wel te denken. Concluderend denken wij dat er twee belangrijke redenen zijn om ons niet in te laten met iriscopie. Ten eerste is de diagnostiek niet betrouwbaar. Bewijs en theoretische onderbouwing ontbreken. Verder moeten we bang zijn voor

heldervoelende iriscopisten die zich met occulte bezigheden inlaten. Juist deze iriscopisten stellen nog wel eens de juiste diagnose. Maar zij laten zich wel in met de occulte wereld. Als we ons door een iriscopist laten onderzoeken dreigt een geestelijk gevaar. We kunnen gebonden raken. Tegen astrologie – wat we moeten zien als het fundament voor de iriscopie – waarschuwt de Heere ernstig en duidelijk in Deuteronomium 4:19 en Jesaja 47:13-14a. (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 5 geneeswijzen Homeopathie (1) Homeopathie is de alternatieve methode waarvan het meest gebruik wordt gemaakt, ook door reformatorische christenen. Homeopathie is afgeleid van de Griekse woorden homoios (= gelijksoortig) en pathos (=lijden). De grondlegger is de Duitse arts en chemicus Samuel Hahnemann (1755-1843). Hij werd onder meer sterk beïnvloed door het Taoïsme en de Vrijmetselarij. Hahnemann kwam openlijk uit voor occulte invloeden. Van het christendom moest hij niet veel hebben. Hij sprak over de ‘aartsdweper Christus’. Homeopathische middelen worden bereid op basis van een zogenaamde oertinctuur: een geconcentreerd extract van minerale, plantaardige, dierlijke of zelfs menselijke oorsprong. In dit artikel gaan we in op de achtergrond van homeopathie. We leggen ook de vinger bij een misvatting in de gereformeerde gezindte, namelijk dat homeopathische middelen nogal eens als een alternatief worden gezien voor vaccinaties. In het volgende artikel bespreken we de vragen: werkt homeopathie en mag homeopathie?

middel wordt gekozen op grond van de gelijkenis die er bestaat tussen het ziektebeeld en het vergiftigingsbeeld van het middel. De homeopaat probeert in de klachten van de patiënt een geneesmiddelenbeeld van een bepaalde giftige stof te herkennen. Een geneesmiddel heeft twee tegengestelde werkingen, afhankelijk van de hoeveelheid toegediende stof. Zo maakt bijvoorbeeld cafeïne wakker en wordt verdunde cafeïne in de homeopathie juist gebruikt als slaapmiddel. Bij een vergiftiging met arsenicum wordt juist arseen voorgeschreven! Als het totaalbeeld van de patiënt en het geneesmiddelenbeeld van een stof sterk op elkaar lijken, is het juiste middel gevonden. De patiënt moet dan met deze stof in verdunde vorm behandeld worden. De natuurlijke ziekte, die zwakker is, zal dan verdwijnen.

De homeopathie gaat uit van drie principes: de totaaldiagnostiek, de similiawet en het potentiëringsproces.

1.Totaaldiagnostiek Beoefenaars van homeopathie proberen een volledig beeld van de patiënt te krijgen (=holistische vorm van geneeskunde). Zij letten daarbij op individuele symptomen en eigenaardigheden die medebepalend zijn voor de ziekteverschijnselen. Ieder verschijnsel heeft betekenis en vormt onderdeel van een groter geheel.

3. Potentiëringsproces De homeopathie gaat ervan uit dat tijdens het verdunnen de genezende werking van het middel steeds krachtiger wordt. Belangrijk is wel dat elke verdunningsstap gepaard gaat met een proces van honderd keer schudden of wrijven op een veerkrachtige ondergrond. Deze combinatie noemen we potentiëren. Enkel verdunnen is onvoldoende. Alleen het potentiëringsproces is in staat de onzichtbare geneesmiddelenkracht te bewerken. Een extreem verdund middel zou beter werken dan een verdund middel. In zijn boek “Organon” schrijft Hahnemann de werking van gepotentieerde middelen toe aan een spirituele kracht die vrijkomt tijdens het verdun- en schudproces. De materie vergeestelijkt.

2.Similiawet De grondregel van de homeopathie luidt: similia similibus curentur: het gelijksoortige moet door het gelijksoortige genezen worden. De similiawet is van groot belang voor de homeopathische praktijk. Een genees-

Op de verpakking van de homeopathie komen we de letters D en C tegen, gevolgd door een cijfer. Een decimale potentie (denk aan decimeter) wordt aangegeven met een D: bijv. D1 (10x), D6 (1.0000.000x). Veel voorkomend zijn D12 en D24,

Klassieke homeopathie De homeopathie gaat uit van drie principes: de totaaldiagnostiek, de similiawet en het potentiëringsproces.

maar men gaat zelfs tot D1000. Een centimale potentie (denk aan centimeter) wordt aangegeven met een C: bijv. C1 (100x), C2 (10.000x). Als we scheikundig doordenken, lopen we tegen iets merkwaardigs aan. Want door het steeds verder verdunnen blijven steeds minder moleculen van de opgeloste stof in het oplosmiddel aanwezig. En boven een bepaalde verdunning is er zelfs geen enkele molecuul meer aanwezig. Dit wordt in de scheikunde aangegeven met het getal van Avogadro=6.1023 Mol. Dus bij een homeopathisch middel aangegeven met D23, wordt het getal van Avogadro gepasseerd. We begrijpen nu wel dat de theorie ‘hoe hoger de potentie, hoe krachtiger de werking’ hiermee onmogelijk overeind te houden is. Mogelijk werkingsmechanisme? In de tijd van de polio-epidemie werd onder bezwaarden tegen vaccinatie nogal eens het advies gegeven om ter voorkoming van polio homeopathische Poliomyelitis D30 korreltjes of Belladonna druppels te gebruiken. Het advies lijkt onschuldiger dan het in werkelijkheid was. Waarom? Naar de mogelijke werking van homeopathie is al veel onderzoek gedaan en nog meer gegist. Een van de verklaringsmodellen van de mogelijke werking van homeopathie is het vacciniaprincipe. Een op een bepaalde ziekte gelijkend sterk verdund homeopathisch middel zou het afweersysteem stimuleren. Deze gedachte doet sterk denken aan de werking van vaccinatie waarbij een sterk verzwakt ziekmakend organisme het afweerapparaat stimuleert. Mocht dit waar zijn, dan gebruiken tegenstanders van vaccinatie en voorstanders van homeopathie een preventief middel met eenzelfde werkingsmechanisme. (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 7 geneeswijzen Homeopathie (2) Werkt homeopathie? Wanneer weten we of een middel echt een goed medicijn is? Dan moet dit in een onderzoek met een placebo of een vergelijkend medicament vergeleken zijn. Het liefst natuurlijk ook dubbelblind, om mogelijke verstoringen eruit weg te nemen. Het is onze mening dat we dit mogen verlangen van welk middel dan ook. We moeten blijven staan naar objectiviteit. Dat geldt zowel de reguliere als de alternatieve geneeskunde. Opmerkelijk is dat veel mensen zich laten sturen door een goed resultaat van een middel bij een individuele patiënt. Zonder overtuigend bewijsmateriaal menen zij op grond van ervaring en waarneming dat de homeopathie een waardevolle geneeswijze is. ‘Het helpt bij patiënt A, dus het zal ook wel bij patiënt B helpen’. Maar is het middel dan werkelijk een goed medicijn? Misschien wel, maar misschien ook niet. Het bewijs ontbreekt. Er is wetenschappelijk onderzoek nodig om deze vraag te kunnen beantwoorden. Natuurlijk beseffen we wel dat dit bij homeopathie vanwege de individuele benadering van de patiënt niet altijd eenvoudig is. Toch verdient wetenschappelijk onderzoek op het gebied van homeopathie onze steun. Incidenteel zijn voorzichtige positieve resultaten aangetoond, zoals door David Taylor die in 1986 in “The Lancet” een studie publiceerde waarin een homeopathisch middel tegen hooikoorts beter bleek dan een placebo. De meeste onderzoeken naar het effect van homeopathie zijn echter methodologisch slecht. Er is maar een schamele oogst aan gunstige resultaten. Overtuigende bewijzen omtrent de effectiviteit ontbreken. Mag homeopathie? Bij de ‘klassieke homeopathie’ zijn nog steeds vragen te stellen. Mogen we van deze vorm van homeopathie met haar magische, taoïstische en antichristelijke wortels gebruik ma-

ken? Hoe moeten we het subjectieve element van de totaaldiagnostiek beoordelen? Wat moeten we denken van de gedachte: hoe meer verdund, hoe potenter? Onder homeopaten zijn antroposofische artsen die homeopathie als geneesmethode vermengen met een onchristelijke levensvisie. Sommige homeopaten gebruiken bij hun behandeling spritisme, pendelen en magnetiseren. Zij maken gebruik van occulte methoden. We moeten ons van hen distantiëren. Opmerkelijk is dat sommige mensen die vroeger een praktijk voor alternatieve geneeswijzen hadden, hiertegen ging waarschuwen. In 1989 verscheen het indringende boek “Als het licht duisternis is…” van Rianne van der Smitte. Samen met haar man runde ze een van de meeste prominente newage centra in Nederland. Zij ging het antichristelijke van de alternatieve geneeswijzen inzien en brak met haar verleden. Op ontmaskerende wijze schrijft zij over de alternatieve geneeswijzen. Van homeopathische middelen vindt ze dat ze weg hebben van de oude toverdrankjes waarvoor de Bijbel waarschuwt in Deuteronomium 18:18. Ook vraagt zij de lezer wat langer stil te staan bij de ongrijpbare en mysterieuze werking van de druppels. Samuel Hahneman hield zich streng aan één middel. Zeer tegen zijn zin – hij sprak over bastaardhomeopathie – gingen anderen gebruik maken van complexhomeopathie. In plaats van rekening te houden met het totale klachtenpalet van een individu werd meer gelet op specifieke klachten, symptomen of specifieke organen. Dit leidde tot het voorschrijven van middelen waarin meerdere stoffen vermengd zijn tot één middel. We noe-

men dit complexmiddelen. Hierdoor probeert men de kans op succes te vergroten. Complexhomeopathie wordt ook wel klinische homeopathie genoemd. Er wordt meestal gebruik gemaakt van homeopathische geneesmiddelen in een lage potentie. Vooral homeopathisch voorschrijvende artsen maken gebruik van de klinische homeopathie. Over het algemeen zullen we bij hen niet het gevaar lopen voor occulte beïnvloeding. Verder zijn tegen het potentiëringsproces niet echt Bijbelse argumenten te noemen. In Nederland worden homeopathische medicijnen machinaal geproduceerd. Het potentiëringsproces vindt plaats in de fabriek. De beoordeling ligt dan meer op het vlak van ‘geloof in de werking’. Geweten Wij denken dat we bij de beantwoording van de vraag ‘mag homeopathie?’ ons geweten moeten laten spreken. Ons geweten kan dwalen. In het woord “geweten” zit het woordje “weten”. Een grondige kennis is nodig om het geweten zuiver te laten functioneren. Dat geldt voor allerlei onderwerpen. Onderzoek van de achtergrond van het probleem is nodig. Wij hopen met deze artikelen een bijdrage aan de gewetensvorming ten aanzien van het gebruik van homeopathie geleverd te hebben. Niet om over gewetens te heersen. Nee, een iegelijk zij in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd (Rom. 14:5b) (Reageren mag via alternatief @kliksafe.nl) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 8 geneeswijzen Fytotherapie Onder fytotherapie verstaan we het behandelen van gezondheidsklachten en ziekten met plantaardige middelen. Fytotherapie of kruidengeneeskunde onderscheidt zich wezenlijk van de homeopathie, waarover we in de vorige twee artikelen schreven. Verwarring ontstaat veelal, doordat firma’s als VSM en Biohorma zowel homeopathische als fytotherapeutische middelen in hun assortiment door elkaar presenteren. Ter verduidelijking: een homeopathisch middel is transparant (u kijkt er letterlijk doorheen), een fytotherapeutisch middel heeft de kleur van het plantenextract (meestal groen/bruin). Het gaat bij fytotherapie uitsluitend om planten(delen) in onverdunde vorm. Sedert mensenheugenis hebben planten en plantendelen een plaats gekregen in de geneeskunde. Sommigen trotseerden de proef der eeuwen, anderen raakten in onbruik. Bijbelse tijd In de Bijbel lezen we over het gebruik van geneeskrachtige planten. Zo lezen we reeds in Genesis 30:14 we over dudaïm. Men dacht dat hierdoor de kans op bevruchting toenam. Kolokwinten met hun bittere smaak (2 Kon. 4:39) werden gebruikt als een laxeermiddel. Een overdosering kon leiden tot heftige buikkrampen, bloederige diarree en zelfs de dood. Bij huidinfecties werden vijgen toegepast (Jes. 38:21). Hysop werd gebruikt als desinfecterend middel (Ps. 51:9) en slijmoplossend middel bij luchtweginfecties. Olijfolie (Jes. 1:6) had een verzachtende werking. De barmhartige Samaritaan gebruikte ook wijn ter ontsmetting van de vervuilde wonden. Balsem had juist weer een pijnstillende werking (Jer. 51:8). In Jesaja 28 wordt gesproken over de landman die wikke strooit en komijn spreidt. Het gaat hier waarschijnlijk om de zwarte en witte komijn, bekend om de geneeskrachtige waarde. Van komijnzaad is bekend dat het een uitzonderlijk hoog gehalte aan ijzer

bevat (100 gram voorziet in 510 % van de dagelijkse behoefte). In het oude Egypte nam het al een voorname plaats in onder de zaden. Zo werden zwarte komijnzaad en komijnolie gevonden in het graf van Toetanchamon. Komijn wordt ook genoemd in Mattheuüs 23:23 waar de schriftgeleerden en farizeeën de munt, de dille en de komijn vertienen. Bij de arts Lukas komen we de munt en de ruit tegen (Luk. 11:42). Als medicinaal kruid stond vooral ruit bij de ouden in hoog aanzien. Ruit werd gebruikt ter preventie van besmettelijke ziekten en ook bij menstruatiestoornissen. Medicijnmeesters in de tijd van het Nieuwe Testament maakten graag gebruik van deze middelen. Het kostte patiënten soms hun hele leeftocht. (Luk. 8:43)

Maar lang niet altijd is de werking van kruiden aangetoond! Vandaag Er zijn verschillende redenen te noemen waarom fytotherapie in de belangstelling staat. Het is prettig en gemakkelijk om zelf te bepalen wat men wil slikken. Het lijkt natuurlijker dan synthetische (dus chemische) medicijnen. Bij sommigen leeft een ‘terug naar de natuur’ sentiment. Zij denken dat natuurlijke middelen meer bij het lichaam horen en geen bijwerkingen hebben. Toch is het goed om te beseffen dat ook in de reguliere geneeskunde diverse geneesmiddelen afkomstig zijn uit planten, zoals digoxine (vingerhoedskruid) bij hartaandoeningen, colchicine (herfststijloos) bij jicht, morfine (bolpapaver) als pijnstiller, codeïne (bolpapaver) bij hoest, apirine (wilgenbast) bij pijn en hersen- of hartinfarct, taxol (taxusnaalden) bij borst- en eierstokkanker, enzovoort. Werkt fytotherapie? Uit een meta-analyse van een aantal belangrijke wetenschappelijke studies blijkt dat meidoornextract een probaat middel is bij chronisch hartfalen. Pure donkere chocolade (cacaobestanddelen >70%) heeft een gunstige effect op hart en bloedvaten. Ginkgo biloba is werkzaam bij etalagebenen, smeerwortelzalf bij enkelkneuzingen, en cranberry bij urineweginfecties.

Heel aardig is het boekje van dr. A. Aleman “Natuurlijk beter”. Hierin beschrijft hij dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat sintjanskruid en in iets mindere mate omega-3-verzuren helpen tegen depressie. Kava kava, passiebloem of citroenmelisse kan gebruikt worden bij angst, stress en spanning. Bij klachten van slapeloosheid kunt u valeriaan gebruiken. Maar lang niet altijd is de werking van kruiden aangetoond! Het veelgebruikte Echinacea ter preventie van verkoudheid en griep heeft slechts een twijfelachtige werking. De kans is groot dat u niet effectieve kruiden slikt. We moeten immers bedenken dat bij veel kruiden nooit goed onderzoek naar de werking is verricht. Mag fytotherapie? Er is geen ethisch bezwaar te noemen tegen fytotherapie. Wel moeten we oplettend blijven. De regel ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ geldt zeker niet! De zuiverheid van de kruiden varieert sterk. Ook natuurlijke middelen kunnen gemene bijwerkingen geven. Nog niet zo lang geleden kwam naar buiten dat kruidenthee ook giftig kruid kan bevatten. Sterrenmix kan leiden tot braken en zelf epilepsie-aanvallen. Stinkende gouwe tegen een huidafwijking kan een ernstige leverontsteking geven. Rauwolfia serpentina tegen slapeloosheid geeft lage bloeddruk en maagzweren. En van het bovengenoemde sintjanskruid is bekend dat het de afbraak van allerlei geneesmiddelen vertraagt. Concluderend willen we stellen dat fytotherapie een goede aanvulling ( = complementair) kan zijn op de reguliere geneeskunde. Juist bij milde en chronische klachten kunnen fytotherapeutische middelen effectief zijn. Maar ga alstublieft niet klakkeloos op adviezen van uw omgeving af. Probeer wat te lezen over de achtergrond. Kijk of er wetenschappelijke studies gedaan zijn. Let ook op het bijwerkingen profiel. En vergeet niet met uw arts te overleggen over het nut van de kruiden. De diagnose moet immers wel kloppen. (Reageren mag via [email protected]) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Donderdag 5 september 2013

9


In verband met een toenemend aantal verzoeken om een persoonlijke reactie herinneren we u aan dat we u aan het begin van het eerste artikel. Daarin werd gesteld dat het laatste artikel wordt geschreven naar aanleiding van uw reactie(s). Zodat daarin hoor en wederhoor een plaats hebben. Een persoonlijk antwoord is zeker niet mogelijk. Zeker niet voor de redactie. Bewust is ook een ‘eigen’ e-mail-adres geopend. Want de scribenten hebben ook in het eerste artikel duidelijk gesteld dat ze op persoonlijke titel schrijven. Vandaar deze herinnering. v.A. Orthomoleculaire geneeskunde Het woord orthomoleculair is samengesteld uit orthos (goed of juist) en moleculair (samenstel van moleculen) en betekent dus: juiste moleculaire omgeving. Dat houdt in dat alle vitamines en mineralen die normaal in het lichaam voorkomen, in de juiste hoeveelheden en verhoudingen aanwezig zijn.

Welke arts maakt nog bezwaar tegen calciumtabletten bij botontkalking of foliumzuurverstrekking aan een gezonde vrouw die zwanger wil worden en voorkomen wil dat een kind met een open ruggetje geboren wordt. Menig chirurg adviseert heden ten dage zijn patiënt met een gebroken pols- of enkel vitamine C te nemen ter voorkoming van dystrofie.

De term werd in 1968 in het tijdschrift “Science” geïntroduceerd door tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling. Pauling deed in zijn tijd onderzoek met hoge doseringen vitamine C bij virusinfecties en kanker. De orthomoleculaire geneeskunde streeft ernaar om met voeding zoveel mogelijk nodige en nuttige stoffen zo weinig mogelijk schadelijke stoffen binnen te krijgen. Met name na de ontdekking van gebreksziekten, zoals scheurbuik bij tekort aan vitamine C en schildklierafwijkingen bij tekort aan jodium, nam de interesse toe. Dr. Moerman heeft sterk het belang van goede voeding en supplementen benadrukt. Hij moest wel als kwakzalver zijn dagen slijten.

Orthomoleculaire geneeskunde is volledig verantwoord. Wel moeten we bedenken dat niet alle supplementen goed zijn.

Werkt orthomoleculaire geneeskunde? De laatste jaren lijkt er ook binnen de reguliere geneeskunde weer voorzichtig aandacht te ontstaan voor voeding en supplementen. Diverse supplementen waren natuurlijk al langere tijd geaccepteerd, zoals ijzer bij bloedarmoede, vitamine B12 bij bloedarmoede of neurologische afwijkingen, en ook insuline bij suikerziekte. Maar het orthomoleculaire principe strekt zicht steeds verder uit over de geneeskunde.

Als ander voorbeeld kunnen we vitamine D noemen. Als er terecht een vitamine de volle aandacht verdient dan is het dit vitamine. Het bewijs voor positieve werkingen stapelt in snel temp op. In ieder geval is duidelijk geworden dat vitamine D multifunctioneel is. Botontkalking, spierzwakte, infecties (o.a. griep!) door een verminderd afweersysteem, astma, allergie, seizoengebonden depressies, multipele sclerose, maar ook borst- en dikke darmkanker kunnen gerelateerd zijn aan een te laag vitamine D gehalte. De belangrijkste bron van vitamine D is aanmaak in de huid onder invloed van zonlicht, en voor een kleiner maar wel belangrijk deel vette vissoorten (de vroegere levertraan!). Lezers van dit artikel die veel binnen zitten, zoals in zorginstellingen, of zon vermijdend gedrag hebben, behoren tot de risicogroepen. Een eenvoudige bepaling in uw bloed kan aangeven of u eventueel extra vitamine D tot u moet nemen. We gaan hier zo

De laatste jaren lijkt er ook binnen de reguliere geneeskunde weer voorzichtig aandacht te ontstaan voor voeding en supplementen.

uitvoerig op in om aan te tonen dat ook onder ogenschijnlijk normale omstandigheden en normale voeding soms ernstige tekorten kunnen optreden. Mag orthomoleculaire geneeskunde? Binnen de alternatieve geneeswijzen levert juist de orthomoleculaire geneeskunde de meeste wetenschappelijke bewijzen. We moeten de orthomoleculaire geneeskunde dan ook zien als complementair (= aanvullend) op de reguliere geneeskunde. Orthomoleculaire geneeskunde is volledig verantwoord. Wel moeten we bedenken dat niet alle supplementen goed zijn. Om één voorbeeld te geven. Zo zijn er aanwijzingen dat de veelgeprezen, en makkelijk verkrijgbare visolie-capsules en algenpreparaten bij kankerpatiënten de werking van chemotherapie juist zouden remmen. Daarom is het ons advies om ook van de orthomoleculaire geneeskunde geen gebruik te maken zonder overleg met uw arts. (t.z.t. volgt nog een slotartikel n.a.v. ingezonden reacties via [email protected]) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Donderdag 13 februari 2014

10

Alternatieve geneeswijzen Chiropractie / osteopathie / manuele therapie

Via [email protected] kregen we niet alleen kritische waarderend reacties, maar ook vragen of er iets geschreven kan worden over chiropractie, osteopathie en manuele therapie. Voordat we over enkele weken in een aantal afsluitende artikelen reageren op uw opmerkingen, denken we dat het goed is de vragenstellers tegemoet te komen met een extra artikel. ‘Zelf zitten we momenteel behoorlijk in de problemen met een drie maanden oude baby die veel huilt en moeilijk drinkt. Om ons heen krijgen we voortdurend het advies: je moet naar een osteopaat gaan. Informatie die we op internet over osteopathie kunnen vinden, vinden we zelf wel een beetje ‘schimmig’ en ‘niet wetenschappelijk’, maar we kunnen er niet iets ‘kwaads’ aan ontdekken. Wat is jullie visie hierop en bovenal de visie vanuit Gods Woord? En kan er ook een artikel over komen in De Saambinder?’ ‘Enige tijd geleden werd ik erop gewezen dat osteopathie vanuit een christelijke visie niet verantwoord is. Dat was behoorlijk confronterend. Maar tot zover kan ik er niet goed achter komen hoe ik mijn mening daarover kan vormen.’ Wat is chiropractie? Het woord chiropractie is afgeleid van de Griekse woorden cheir (=hand) en prattein (=beoefenen). Bij chiropractie ligt de nadruk op correctie van de ligging van de rugwervels. De achterliggende gedachte is dat door behandeling van de wervelkolom problemen ter plaatse, maar ook aandoeningen elders in het lichaam kunnen worden bestreden. Chiropractie is in de Verenigde Staten, Canada, Engeland en in de Scandinavische landen een bij de wet erkend beroep. Daarmee heeft het in die landen een plek gekregen in de eerstelijnszorg. In Nederland en België is chiropractie niet door de overheid erkend en daarom (nog) een alternatieve geneeswijze. De meeste chiropractors in Nederland

hebben hun opleiding in Engeland gevolgd. Het betreft een vijfjarige opleiding op universitair niveau. Erkende chiropractors dienen aangesloten te zijn bij de Nederlandse Chiropractoren Associatie (NCA). Osteopathie Osteopathie (=ziekte van de beenderen) is aan het einde van de negentiende eeuw uitgevonden door de Amerikaanse arts Andrew Taylor Still. Hij meende dat alle ziekten veroorzaakt werden door scheef zittende beenderen en spieren. Een citaat van hem luidt: ‘Als het gebinte goed staat, heeft ziekte er geen vat op.’ Door manipulatie van minder beweeglijke weefsels zouden alle ziekten te genezen zijn. Bij manipulatie moeten we dan denken aan kneden trekken en draaien. ‘Ik kan kinkhoest in drie dagen genezen door een draai aan de nek’ was een van zijn uitspraken. De opvattingen van dr. Still over de oorzaak van ziekte zijn uiteraard achterhaald door de ontdekking van bacterien, virussen, e.d. Een bijzondere richting in de osteopathie is de craniosacrale therapie waarbij door manipulatie van de schedel en heilig- of staartbeen ziekten worden genezen. De achterliggende gedachte is dat stromingen en pulsaties van hersenvocht te beïnvloeden en voelbaar zouden zijn. Manuele therapie Manuele therapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie. Varianten zijn bijvoorbeeld Cyriax- en McKenzietherapie. De behandeling richt zich op lokale problemen van het bewegingsapparaat en sluit volledig aan bij de reguliere geneeskunde. In het vervolg van dit artikel laten we dit dus buiten beschouwing. Werkt het? Er zijn bewijzen dat chiropractie een veilige en effectieve methode kan zijn bij nek- en rugklachten. In 2008 beschreef chiropractor Rubinstein in een proefschrift de resultaten van een onderzoek bij 529 patiënten met nek-

pijn die behandeld werden door 79 collega chiropractors. Hij concludeerde dat de behandeling veilig en effectief is. Zonder gevaar is chiropractie echter niet. Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) maakte enkele jaren gelden melding van een voorheen gezonde 42-jarige man die ten gevolge van een nekmanipulatie een dubbelzijdige scheur in zijn nekbloedvaten opliep. De schrijvers in het NTvG concludeerden dat voor de start van elke chiropractiebehandeling de patiënt goed moet worden geïnformeerd.

Wij zijn van mening dat chiropractie binnen de aangegeven grenzen een verantwoorde behandeling is. Het gaat daarbij om behandeling van rug- en nekklachten. Wel is het zaak om dan te kiezen voor een erkende, bij de NCA aangesloten chiropractor. Osteopathie heeft geen bijzondere meerwaarde. Er zijn geen wetenschappelijke bewijzen dat de behandeling voor bijvoorbeeld rugpijn beter is dan fysiotherapie of gebruik van medicijnen. Verder is er geen bewijs dat osteopathie effectief toegepast kan worden bij anderen aandoeningen dan het spierskelet-systeem. Ook van de craniosacrale therapie is geen effect te verwachten. In tegendeel! Enkele jaren geleden stief een gezond meisje van drie maanden na manipulaties van de hals en wervelkolom wegen ‘geringe motorische onrust.’ En dit was niet de eerste melding. Mag het? Wij zijn van mening dat chiropractie binnen de aangegeven grenzen een verantwoorde behandeling is. Het gaat daarbij om behandeling van rug- en nekklachten. Wel is het zaak om dan te kiezen voor een erkende, bij de NCA aangesloten chiropractor. Chiropractors die hieraan niet voldoen en bijvoorbeeld opgeleid zijn op een ‘kraakschool’ of in Duitsland als Heilpraktiker, hebben een sterk holistische inslag. Het ontbreekt daarbij aan wetenschappelijke ondergrond. Over osteopathie hebben we onze

bedenkingen. Allereerst is het een grote misvatting ervan uit te gaan dat door manipulatie van gewrichten problemen met spijsvertering, ademhaling, hart- en bloedvaten en zelf gynaecologische afwijkingen verholpen kunnen worden. Ook manipulatie aan de schedel kan geen vochtstromen op gang brengen, zoals nog steeds beweerd wordt. Eerder moet men hierbij beducht zijn voor manipulatie waarbij gebruik gemaakt wordt van hypnose en magnetisme. Een behandelaar stuurt in gedachten energie of warmte van de zendende rechterhand naar de ontvangende linkerhand die beide op de schedel geplaatst zijn. Concluderend willen we voorzichtig stellen dat manipulaties soms kunnen helpen als het gaat om klachten betreffende het bewegingsstelsel, zoals de wervelkolom. Als echter een therapeut beweert ook andere ziekten te kunnen behandelen, als hij uw schedel gaat betasten, neem dan – zoals we ergens lazen – liever de benen voordat hij aan uw staartbeen begint. Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 11 geneeswijzen ‘Met veel belangstelling lees ik de artikelen over alternatieve geneeswijzen. Ik ben erg blij dat hier aandacht aan wordt besteed. Het heeft mij al vele jaren verbaasd dat de mensen zo makkelijk deze methodes aangrijpen en het als een soort betere geneesmethode accepteren. Hopelijk worden deze artikelen ook in het Engels vertaald en in de “Banner of Truth” geplaatst. Veel wijsheid en sterkte toegewenst. Ik waardeer de artikelen ten zeerste’. Op de artikelenserie hebben we zo’n 150 reactie gehad; uit Nederland, maar ook uit Noord-Amerika en Canada. Velen stelden een vraag. Anderen deelden hun ervaringen. Verder waren de reacties sterk variërend, van positief tot zeer negatief. Eén persoon sprak zelfs over onze haatstukjes en het belachelijk maken van de alternatieve geneeswijzen in De Saambinder. Daar kunnen we kort over zijn: dat was natuurlijk absoluut niet de bedoeling. Als dit zo is overgekomen, spijt dit ons oprecht. We hadden eigenlijk verwacht dat de artikelen over homeopathie de meeste reacties zouden losmaken. Dit bleek niet het geval te zijn. Er hebben maar enkelen gereageerd. We hopen dat dit komt doordat we hebben gewezen op het verschil tussen homeopathie en fytotherapie. Beiden worden nogal eens onderling verward. Ethisch gezien is er een duidelijk verschil. Opvallend was dat we de meeste reactie (40) kregen over bioresonantie. U zult wel begrijpen dat het ons niet lukt om alle reacties te beantwoorden. Dit zou ook de leesbaarheid niet ten goede komen. Daarom reageren we samenvattend in zeven afsluitende artikelen op uw gewaardeerde reacties. In de schuingedrukte gedeelten laten wij de lezers die hebben gereageerd zelf aan het woord. Puntsgewijs komen de volgende onderwerpen aan de orde: - Falen reguliere geneeskunde - Bijwerkingen reguliere geneeskunde - Farmaceutische industrie

-

Positieve ervaringen met de alternatieve geneeskunde Alternatieve geneeskunde en gebruik van de schepping Homeopathie en nanotechnologie Bioresonantie Iemand uit de praktijk aan het woord Voedingsadviezen

‘Tot slot wil ik u beiden vriendelijk groeten. Tevens wens ik u met het schrijven van deze artikelenreeks en wat u eventueel verder hoopt te schrijven toe, wat opgetekend staat in Prediker 9:10a: Alles, wat uw hand vindt om te doen, doet dat met uw macht’.

Verder gebeurt het nogal eens dat reguliere artsen niet verder komen met niet goed te duiden klachten. Deze patiënten ervaren dan een meer luisterend oor bij de alternatieve therapeut dan bij de reguliere arts. Falen regulieren geneeskunde ‘Wij hebben van dichtbij meerdere malen gezien dat de diagnose van de reguliere arts faalde, en de homeopaat de juiste diagnose verstelde, wat later ook door de reguliere arts (zij het met zand tussen de tanden) toegegeven werd’. Het is niet mogelijk alle reactie te citeren. Maar meerderen wezen ons erop dat zij hebben ervaren door de reguliere arts niet serieus genomen te zijn. Zij zijn naar huis gestuurd zonder diagnose. Als de reguliere arts er niet uitkomt, zegt hij dat het tussen de oren zit. En een advies om ermee te leren leven, wordt niet als een steun in de rug ervaren. Om deze reden gaan velen de kant van de alternatieve geneeswijzen op. Iemand schreef: ’Dan gaan we zelf dokteren’. Een arts kan falen, ook in het stellen van een diagnose. In elk beroep worden fouten gemaakt. In het medische beroep is dat des te schrijnender. Hoe moet een arts te werk gaan? Allereerst zal hij een anamnese (=vraaggesprek) afnemen. Vervolgens zal hij een gedegen lichamelijk onderzoek uitvoeren en in veel gevallen aanvullend

onderzoek laten verrichten, zoals laboratoriumonderzoek en beeldvormende diagnostiek. Pas dan komt hij, als het goed is, tot een diagnose, waarop zo mogelijk een behandeling volgt. Een arts kan een onjuiste diagnose stellen door bijvoorbeeld onvoldoende gebruik te maken van bovenstaande mogelijkheden. Slechts een kleine minderheid van de alternatieve genezers is tegelijk ook arts. In veel gevallen zal dan lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek vanwege onbevoegdheid achterwege moeten blijven. Zou alleen een gesprek van een uur voldoende zijn? Hoe kan een niet-arts-homeopaat dan de diagnose borstkanker, longkanker, dikke darmkanker of prostaatkanker stellen zonder lichamelijk onderzoek? Het gevaar is levensgroot aanwezig dat door uitgesteld bezoek aan de (huis)arts dergelijke ziektebeelden te laat worden gediagnostiseerd. Daarbij komt dat een homeopaat niet wordt getoetst vanuit het medisch tuchtrecht, om de eenvoudige reden dat alternatieve genezers in Nederland daar niet onder vallen. Alleen in het uiterste geval, wanneer de patiënt zelf niet meer kan getuigen, functioneert het strafrecht. Recent zijn hiervan sprekende bewijzen in de publiciteit gekomen. Stel u dus niet onder handen van een therapeut die u niet grondig mag onderzoeken en beschikt over adequate vervolgdiagnostiek. En nogmaals dat kan en mag alleen een arts. Helaas worden er blijvend fouten in de reguliere geneeskunde gemaakt. Er zal alles aan gedaan worden om deze te beperken. En als ze gemaakt zijn, zullen ze onder ogen moeten worden gezien. Heel belangrijk is het erkennen hiervan aan de patiënt. Verder gebeurt het nogal eens dat de reguliere artsen niet verder komen met niet goed te duiden klachten. Deze patiënten ervaren dan een meer luisterend oor bij de alternatieve therapeut dan bij de reguliere arts. Daarom zijn er altijd dankbare patiënten van homeopaten geweest. Deze zullen er ook na het lezen van deze artikelen blijven. (wordt vervolgd) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 12 geneeswijzen Bijwerkingen reguliere geneeskunde ‘Huisartsen gooien je letterlijk vol met medicijnen. Kijk eens naar de bijwerkingen. De moed zakt in je schoenen’. ‘We zijn erg bang geworden van de reguliere geneeswijze met alle bijverschijnselen. Onze huisarts zegt zelf dat er meer mensen in de ziekenhuizen worden opgenomen vanwege de bijwerkingen, dan van de kwaal zelf. Dit zegt ons genoeg!’ Diverse lezers wezen op de bijwerkingen van de door de reguliere artsen voorgeschreven medicijnen. Dit is inderdaad een belangrijk punt en het is geheel terecht dat hier eerlijk de vinger bij word gelegd. Bijwerkingen variëren van mild tot een medicijnvergiftiging. Helaas blijken zelfs ziekenhuisopnames nodig om er dan uiteindelijk achter te komen dat er sprake is van heftige bijwerkingen van bepaalde medicijnen. Toch willen we eerst nog een vraag stellen. Als de arts een antibioticum voorschrijft vanwege een bacteriële infectie en er treedt diarree op, is dan zijn voorschrijfgedrag verkeerd geweest? Moeten we dan maar geen medicijnen voorschrijven? Wat is dan wijs? Het voorschrijven van medicijnen lijkt zo makkelijk. Aan het eind van het gesprek worden meestal nog even wat medicijnen op recept voorgeschreven. Reguliere artsen weten meestal goed welke medicijnen ze voor welke aandoeningen moet voorschrijven. Tegenwoordig zijn er in ons land richtlijnen waarin staat welke medicijnen voorgeschreven kunnen en mogen worden. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de meest actuele en beste resultaten van wetenschappelijke studies. Voor patiënten is het ook goed om te weten dat als de richtlijn niet wordt gevolgd een arts juridisch niet sterk staat als hij bijvoorbeeld te maken krijgt met een klacht of het medisch tuchtcollege. Niet alle specialisten letten echt altijd

Tegenwoordig zijn er in ons land richtlijnen waarin staat welke medicijnen voorgeschreven kunnen en mogen worden.

even goed op de bijwerkingen. Dan moeten we vooral denken aan de ‘orgaandokters’. Toch is het wel te begrijpen dat een cardioloog bij een hartinfarct een bloedverdunner voorschrijft, samen met middelen tegen hoge bloeddruk en te hoog cholesterolgehalte. Het risico op herhaling met mogelijk dodelijke afloop wordt hierdoor aantoonbaar verkleind. Patiënten die bij veel specialisten lopen – verwezen of zelf shoppend – lopen het meeste risico op het voorschrijven van veel medicijnen. Apothekers werken gelukkig in toenemende mate met computerprogramma’s die een waarschuwing afgeven bij interacties van voorgeschreven medicijnen. Als dit gebeurt, vindt overleg plaats met de voorschrijver. Verder zijn het meestal de huisartsen, internisten en geriaters die letten op de nadelige effecten van polyfarmacie (= veel medicijnen bij elkaar). Medicijnlijsten moeten van tijd tot tijd ‘opgeschoond’ worden. Hierop willen we iedereen met nadruk wijzen. (wordt vervolgd) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Donderdag 6 maart 2014

Alternatieve 13 geneeswijzen Farmaceutische industrie ‘Ik hoop dat u zich nog even achter de oren krabt voordat u meedoet met de geldwolven van de farmacie die op dit moment alles op alles zetten om de homeopathie de genadeslag te geven voordat de bewijzen te veel en te sterk worden’. ‘Kijk naar de huidige (soms intimiderenden) opstelling van de farmaceutische industrie om bepaalde middelen in grote hoeveelheden te laten voorschrijven’. Medicijnen zijn vaak duur. Zeker als er nieuwe medicijnen op de markt komen. Zo kost bijvoorbeel Lenalidomide (een vrij nieuw medicijn voor de ziekte van Kahler) al snel 70.000 euro per jaar. Toch schrijft een van ondergetekenden dit medicijn met enige regelmaat voor. Waarom? Omdat patiënten hiermee geholpen worden en dit op dat moment de beste keus is. Een terechte vraag is waarom sommige medicijnen zo duur zijn. Dat heeft te maken met de dure ontwikkelingskosten voordat een middel op de markt komt. Een farmaceut mag daarom een aantal jaren een patent op dit middel hebben. Pas als het patent afloopt, mogen andere farmaceuten dit middel namaken en onder een andere naam goedkoper op de markt brengen. Net als in het bedrijfsleven is hier dus sprake van concurrentie. Daar is niets op tegen. Bij bedrijven werken vertegenwoordigers die met bepaalde aangeleerde technieken producten proberen te verkopen. Zo hebben farmaceutische bedrijven artsenbezoekers in dienst. Zij proberen in contact te komen met artsen om informatie te geven voer de medicijnen van de farmaceut bij wie ze in dienst zijn. De artsen zijn geheel vrij om deze artsenbezoekers te ontvangen en de medicijnen van hun firma voor te schrijven. Onze ervaring is dat reguliere artsen zich in hun voorschrijfgedrag meer laten leiden door onafhankelijk tot stand gekomen landelijke richtlijnen

dan door artsenbezoekers. Veel huisartsen en ook wel specialisten ontvangen zelfs geheel geen artsenbezoekers. Farmaceuten brengen medicijnen pas op de markt na uitvoerig wetenschappelijk onderzoek. Dit onderzoek verloopt vanaf cel- en dieronderzoek via kleine fase I studies tot grote fase III/IV studies met een loting. Pas na toetsing door een onafhankelijk Europese instantie, de ‘European Medicines Agency’(EMA), die sterk let op bescherming van de gezondheid, mag een medicament op de markt worden gebracht. EMA hanteert strenge eisen. Niet zelden houdt de EMA een medicament, al dan niet tijdelijk, tegen. Enkele vraagstellers wezen op de misstanden bij de farmaceutische industrie. Gewezen werd op de financiering van het onderzoek van hun eigen medicamenten. Toch is hier ons inziens niets mis mee. We willen het zelfs omdraaien. Gelukkig gebeurt dit. Zo worden zeer veel patiënten in studies behandeld met te onderzoeken nieuwe medicamenten die geheel worden vergoed door de farmaceut. De zorgverzekeraars en indirect de Nederlandse burgers hoeven hier dus niets aan te betalen. Maar wat absoluut niet mag gebeuren, is het verdraaien van de onderzoeksgegevens. Helaas gebeurt dit soms. Gelukkig zijn er controlerende instanties die ook boetes kunnen opleggen. En deze zijn soms zeer hoog! Sommige lezers verwezen naar enkele boeken over de behandeling van een hoog cholesterolgehalte. Daarin staat dat de noodzaak tot behandelen fabels en leugens zouden zijn. Hier gaan wij niet in mee. Het staat namelijk vast dat iemand met een gestoord vetspectrum een verhoogde kans heeft op hart- en vaatziekten. Er zijn verschillende mogelijkheden tot behandelen. Allereerst is het belangrijk het dieet aan te passen. Zeker in de huisartspraktijk is dit een advies dat regelmatig klinkt in de spreekkamer. Maar bij een reeds doorgemaakt hartinfarct is het toch wel zaak het cholesterolgehalte te verminderen om een volgend infarct te voorkomen. Dan kan het nodig zijn een cholesterolremmer voor te schrijven. Bij dit soort medicijnen moet wel goed gelet worden op de bijwerkingen. Dit moet dan ook bij het voorschrijven aan de patiënt uitgelegd worden.

Farmaceuten brengen medicijnen pas op de markt na uitvoerig wetenschappelijk onderzoek.

Verschillende schreven ons dat ‘er zeer velen zijn die de pillen tot hun schade innemen’. In de reeks van middelen tegen een hoog cholesterolgehalte en hoge bloeddruk werd door hen met nadruk gewezen op ritalin en middelen tegen depressie ‘waar miljarden aan wordt verdiend’. ‘Farmaceutische fabrieken worden er beter van en de artsen krijgen voor hun recepten een snoepreisje’. Wij denken dat het niet terecht is op deze manier te reageren. Dan doen we voorkomen alsof artsen bewust medicijnen voorschrijven terwijl ze weten dat het schadelijk kan zijn. Zo wordt toch wel aan de integriteit van de arts getwijfeld. Antidepressiva en ritalin worden toch niet voor niets voorgeschreven? En inderdaad, enkele tientallen jaren geleden werden luxe reizen betaald door de farmaceut. Dit is gelukkig aan banden gelegd en al jaren niet meer mogelijk. Wel is het mogelijk dat een farmaceut een gedeelte betaalt van de reis- en verblijfkosten van een congres in het buitenland. Alles overziend durven we te concluderen dat de meeste reguliere artsen een eigen onafhankelijk voorschrijfgedrag vertonen zonder al te veel beïnvloed te worden door de farmaceutische industrieën. Uiteindelijk gaat het om de patiënt! Hoewel iemand om arts te worden geen roeping hoeft te hebben, is dit wel het roepingsbesef waaruit gehandeld wordt. (wordt vervolgd) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan


Alternatieve 14 geneeswijzen Positieve ervaring met de alternatieve geneeskunde ‘We moeten bepaalde bijkomende gedachten die uit de oosterse godsdiensten komen gewoon eens wegdenken en de positieve er uit proberen te halen. Anders gaan we krampachtig doen en zien we overal leeuwen en beren. Je zou het kind zomaar met het badwater weggooien’. In meerdere reacties werd geschreven over probate middelen uit de fytotherapie en homeopathie. Een van de schrijvers verwoordde het als volgt: ‘Niet omdat ik denk dat u er wat aan heeft, maar omdat ik er resultaten van heb gezien en beleefd’. Opvallend was dat niemand ons schreef over hetzelfde middel. Het betreft dus allemaal persoonlijke bevindingen. Het voert daarom te ver om hier afzonderlijk op in te gaan. Het is ook niet overtuigend genoeg om aan anderen door te geven dat het werkzame middelen betreft. Jammer genoeg ontbreekt het bij deze middelen aan onderzoeken. Dit zouden wij overigens wel toejuichen. Om in de beeldspraak van bovengenoemd citaat te blijven: Dan laten we voorzichtig het water uit het bad lopen om te ontdekken of we met een kind of met een

De Heere heeft ons in de schepping veel gegeven waarvan we dankbaar gebruik mogen maken.

pop te maken hebben. Door zomaar het gedachtengoed van de oosterse godsdiensten weg te denken, begeven we ons op glad ijs. Het was juist onze bedoeling de meest gebruikte alternatieve geneeswijzen in het juiste kader te zetten. Dit kunnen en mogen we niet zomaar wegdenken. De leeuwen en beren kunnen weleens te maken hebben met het rijk van de satan, net als in het bijbelboek Daniël. Daar moeten we voor beducht zijn. Dit bijbels principe moet ons juist voorzichtig maken. Alternatieve geneeskunde en gebruik van de schepping. “De 60 tot 80.000 medicijnvergiftigingen per jaar liegen er niet om. Om dan even bij homeopathie te blijven, daarbij komt dit probleem niet voor’. ‘Gelukkig zijn er nog natuurgeneeskundige artsen en homeopaten die de middelen willen gebruiken die de Heere ons gegeven heeft’. ‘Naar aanleiding van dit moeilijke onderwerp, is het toch ook zo dat wij biologisch geschapen zijn en niet chemisch. Daar moet ook de wetenschap vanuit gaan’. Diverse lezers maakten ons erop attent dat de natuurlijke geneeskunde veel dichter bij de schepping staat dan de farmaceutische industrie. Iemand verwoordde het in een mail als volgt: ‘Als u dan zo Bijbelvast bent, heeft u zich dan weleens afgevraagd hoe het ging in de tijd van bijvoorbeeld Lukas? Ik denk niet dat hij gebruik maakte van chemische medicatie, de natuur zo verbasterde of namaakte dat er van de oorspronkelijke schepping weinig over bleef’. Een andere reactie luidde: ‘Ik geloof vast dat God ons in Zijn schepping alles gegeven heeft wat nodig is, ook voor alle ziekten. Staat dan niet juist de natuurlijke geneeskunde veel dichter bij de schepping dan de farmaceutische industrie waar het voornamelijk om geld draait?’ We proeven in deze reacties de gedachte dat alles wat uit de natuur komt sowieso het beste is. We kunnen hierin enigszins meekomen, maar ook weer niet helemaal. De meeste lezers wonen liever in een mooie en goed geïsoleerde woning met een centrale verwarming dan in een grashutje met een kolenvuurtje. En vervoer in een auto is aangenamer dan op een paard.

De voorbeelden zijn met zeer vele uit te breiden. De ontwikkelingen hebben niet stilgestaan. En ook niet in de medische wetenschap. Het is juist een voorrecht dat de geneeskunde niet is blijven steken in wat bekend was in de tijd van ‘dokter Lukas’. Daarom past ons wel een stuk nuchterheid. Laat u niet teveel meevoeren door het ‘terug naar de natuur-sentiment’. De Heere heeft ons in de schepping veel gegeven waarvan we dankbaar gebruik mogen maken. We lezen het ook duidelijk in Psalm 104:14 ‘Hij doet het gras uitspruiten voor de beesten, en het kruid tot dienst des mensen…’ Als we deze tekst willen gebruiken als een richtlijn voor onze leefgewoonten, dan gaan de gedachten allereerst naar het eten van groenten en fruit. En bij medicijngebruik denken we in onze tijd automatisch eerst aan de fytotherapie (= kruidengeneeskunde). Hierover hebben we in positieve zin geschreven in het achtste artikel. Toch komen óók veel reguliere geneesmiddelen uit de natuur. Malaria wordt behandeld met kinine dat uit de bast van de kinaboom komt. Hartritmestoornissen worden behandeld met digoxine dat uit vingerhoedskruid komt. De veel voorgeschreven aspirine komt uit wilgenbast. Ongeveer veertig procent van de reguliere medicijnen zijn synthetische varianten van kruiden en planten. In een van de vorige artikelen schreven iets over de bijwerking van medicijnen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we ook onder ogen moeten zien dat kruiden niet allemaal ongevaarlijk zijn. De gedachte van veel lezers dat natuurlijke geneesmiddelen onschadelijk zijn, berust op een misverstand. Vreemd eigenlijk, want iedereen weet dat veel planten giftig zijn. Zo bevat zeewier veel jodium en dat kan gevaarlijk zijn voor schildklierpatiënten. Sint Janskruid kan de werking van een aantal synthetische geneesmiddelen beïnvloeden en zelfs de werking van chemokuren afremmen. Kava kava kan in hoge dosering leverbeschadiging veroorzaken. Supplementen met fyto-oestrogenen remmen de hormonale therapie bij patiënten met borstkanker. Fytotherapeutische middelen lijken milder te werken dan gewone geneesmiddelen,

maar we moeten er wel als 'gewone geneesmiddelen’ mee omgaan. Ook hier moeten we alert zijn op bijwerkingen, interactie, gewenning en afhankelijkheid. Blijf dus voorzichtig met zelfmedicatie. ‘Natuurlijk’ staat namelijk niet altijd garant voor ‘gezond’. We sluiten dit artikel af met een mooie reactie van een van de lezers; ‘Ik wens u veel wijsheid toe bij het schrijven van de laatste artikelen. Ik hoop dat daarin ook iets door mag schemeren van de wonder en van Gods schepping, en onze verantwoordelijkheid in het omgaan daarmee. Maar ook dat de uiteindelijke conclusie van deze artikelen mag zijn – en daarin zijn we het vast met elkaar eens – dat welke middelen we ook kiezen, natuurlijke of meer conventionele, ons uiteindelijk niets kunnen baten zonder de zegen van de grote Heelmeester’. Hier zijn we het inderdaad van ganser harte mee eens! (wordt vervolgd) H.J. Agteresch, Capelle aan den IJssel J.H. Baan, Rijssen


Alternatieve 15 geneeswijzen Homeopathie en nanotechnologie ‘Uw stelling in het artikel over homeopathie dat er voorbij het getal van Avogadro niets meer zou zijn, is weerlegd in de nanotechnologie. Zijn nanodeeltjes niet aanwezig in deze verdunningen?’ Nanotechnologie is de techniek die het mogelijk maakt te werken met een miljardste deeltje van een meter (= nanometer). Onwillekeurig denken we misschien aan deeltjes die veel kleiner zijn dan moleculen. Dat is niet zo. Atomen en moleculen zijn kleiner dan een nanometer. Sommige lezers wezen nog op de aanwezigheid van protonen. Maar deze deeltjes horen bij atomen. Ze bestaan nooit op zichzelf. Dus de stelling dat er voorbij het getal van Avogadro geen molecuul (je mag ook lezen: atoom) meer aanwezig is, laten we staan. Bioresonantie Uit de diverse reacties n.a.v. het artikel over bioresonantie bleek dat velen de gang hebben gemaakt naar een alternatief geneeskundige die bioresonantie toepast. Eerlijk gezegd hadden wij dit tijdens het schrijven ons niet zo gerealiseerd. In het artikel spraken wij van een meetmethode met een hoog geheimzinnigheidsgehalte. Juist deze slotzin maakte nogal wat reacties los.

De vraag is: Moeten wij deze zin intrekken of kan deze blijven staan? Allereerst lijkt het ons goed om de lezers van De Saamnbinder nogmaals inzicht te geven in wat er in de praktijk gebeurt. Dit doen we nu aan de had van enkele citaten uit de reacties. ‘Door met een elektrode over de zenuwen in haar hand te gaan en die elektrode in verschillende stoffen te dopen, kon die therapeut aangeven dat mijn vrouw bepaalde voedselallergieën heeft’. ‘ik moet een apparaatje vasthouden en er wordt op m’n vinger gedrukt met een testpen die in verbinding staat met de computer. Dan wordt er via de computer getest. Die geeft dan de waarde aan (vaak in procenten). Vervolgens wordt er inderdaad een buisje met medicijnen in de computer gedaan en dat geeft weer of je daar op reageert en hoeveel tabletten je ervan moet gebruiken. Die tabletten vallen onder voedingssupplementen en komen bij een apotheek vandaan. Soms worden er homeopathische korreltjes bij gegeven. Maar voetplaten wordt er nooit gebruikt. Ik heb er ook nog wel baat bij. Ik heb nooit geweten dat dit onder het occulte zou vallen en dus niet gebruikt zou mogen worden. Ik zie er ook ontzetten veel mensen van de gereformeerde gezindte’. ‘Naar aanleiding van uw artikelen hebben wij een vraag die ons al lang bezig houdt. Wij zijn al meerdere malen benaderd over het fenomeen doormeten, vanwege langdurige ziekte. Hiervoor zouden meerdere klinieken in Nederland zijn die mensen aan een computer hangen en er zo een diagnose uitrolt. Vervolgens worden er korrels of poeders e.d. voorgeschreven. Wij zien dit veelvuldig in de reformatorische gezindte. Wij zitten zelf met de vraag: Wat is dit nu precies? Kan en mag dit wel?!’ Bij bioresonantie moeten we drie dingen onderscheiden: de meetmethode, de gestelde diagnose en het behandeladvies. 1. De meeste lezers schreven over het met een elektrode doormeten van de zenuwbanen. In werkelijkheid is dit onjuist. Bioresonantie is een vorm van elektroacupunctuur waar gebruik gemaakt worden ven meridianen (= energiebanen). We moeten dit wel degelijk onderscheiden van

zenuwbanen. Nogmaals willen we benadrukken dat de leer van de energiebanen aansluit bij een oosterse godsdienst, het Taoïsme. Dit heidense gedachtegoed, wat ook binnen de acupunctuur gepraktiseerd wordt, heeft bij bioresonantie alleen een moderne jas gekregen. Energiebanen zijn in tegenstelling tot zenuwbanen niet aan te tonen. Je moet geloven dat ze bestaan. 2. Welke diagnosen werden zoal gesteld? We citeren uit de vele reacties: voedselallergie, tarweallergie, tomatenallergie, pindaallergie, kippeneiwitallergie, melkallergie, glucose-allergie, fructose-allergie, schimmel in de darmen, parasiet in de darmen, bacterie op het hart en de aorta, klachten van de zware metalen afkomstig van vaccinatie, opeenstapeling van gifstoffen in de lever, verstoorde darmfunctie, een hele rij van blokkades, onrustige gal/lever en dikke darm, schimmels, toxische stoffen, overgevoeligheid voor kwik, amalgaam belasting (geërfd van moeder), tetanusvaccinatie (geërfd van beide ouders), antibiotica (geërfd van beide ouders), morfinebelasting (geërfd van vader), ziekte van Pfeiffer en ziekte van Lyme, Qkoorts en salmonella. Het is een indrukwekkende rij aan diagnosen. Een lezer vroeg ons: ‘Heeft u inmiddels al meer van deze bekende acu-electro-punctuur-man met zijn wondermachine gehoord?’ En een ander vroeg: ‘Waarom heeft niet iedere arts zo’n machine? Dan kan er toch veel worden bezuinigd!’ 3. Welke adviezen worden gegeven? Veel drinken zodat de gifstoffen vrijkomen uit de organen, inname van voedingssupplementen, vitaminen en mineralen. Onthouding van gluten, melk, suiker, koffie, sinaasappels, paprika en chocolade. Grapefruit, witlof en andere bittere producten mogen wel gegeten worden. Anderen kregen het advies om thee te drinken, zoals rooibosthee, gal/lever thee en ontslankingsthee. De meesten kregen ook homeopathische middelen of korreltjes mee. In onze artikelenserie hebben wij aangegeven dat de artikelen over acu-

punctuur en bioresonantie écht bij elkaar horen. Beiden zijn gerelateerd aan bovengenoemd Chineesantichristelijke gedachtengoed (macrokosmos, microkosmos, oerkracht, energiestromen, enz). Volgens Ruud van der Ven, die zelf een alternatieve therapeut is geweest, maar hiermee heeft gebroken heeft, steekt achter beiden hetzelfde oosterse, taoïstische, energetische mensen wereldbeeld. Volgens hem wordt geprobeerd een brug te slaan van de wereld van de materie, zoals de natuurwetenschap en kwantumfysica, naar de wereld van de geest, zoals geestelijke energie. Bioresonantie-therapie is een energetische geneeswijze die net als andere energetische therapieën (zoals bijvoorbeeld homeopathie en acupunctuur) uitgaat van de grondgedachte dat alles energie is. De mens wordt gezien als een energieconcentratie in het Tsji-universum. Dit universum is een alles omvattend energieveld, een soort zee van fijnstoffelijke energie, waaruit alles zou zijn ontstaan, bijvoorbeeld atomen en melkwegstelsels, sterren en levende wezens en zelfbewustzijn (uit: Genezing uit het oosten?, 2011). Het artikel over bioresonantie hebben we vóór de publicatie laten lezen door een bioresantie therapeut uit de gereformeerde gezindte die tot inkeer was gekomen en met het praktiseren heeft gebroken. De insteek van ons schrijven was een diepe zorg over onze gemeenteleden die zich vaak ondoordacht met een stuk onkundigheid inlaten met dit soort methoden. Na de ervaring van velen te hebben vernomen, kunnen we niet anders doen dan u blijven waarschuwen. Laat u niet in met meetmethoden die gebruik maken van energiebanen! Verder ziet u in de indrukwekkende diagnoselijst, naast diverse allergieën, de meest onwaarschijnlijke diagnosen staan. Wat wel onze positieve interesse heeft gewekt, zijn de behandeladviezen die gegeven worden. De ruimte in dit artikel ontbreekt om hierover te schrijven. Dat willen we in het laatste artikel doen. Omdat de volgende reactie ons ook met zorg vervult, willen we u die niet onthouden: ‘In onze gemeente zijn er zelfs ouderlingen onkundig en doen vol vertrouwen de Vega-test (=bioresantie) en gebruiken homeopathie. Als met bij me komt met pro-

blemen als: ‘Ik kan helemaal niet goed meer naar de preek luisteren, en goede boeken en de Bijbel spreken me niet meer aan’, dan wordt er gelachen als ik spreek over occulte belasting vanwege verkeerde geneeswijzen. Dat doet me zo’n verdriet en ook al heb ik bewijzen, men wimpelt het zo maar weg met een glimlach’. We sluiten af met de reactie van een jonge moeder waar haar persoonlijke worsteling en die van haar man in doorklinkt: ‘Vooral het laatste zinnetje: ‘Wij adviseren u dringend om deze alternatieve geneeswijze te mijden’, heeft me erg geraakt, en is voor ons de reden geweest om de afspraak te annuleren en de behandeling te stoppen. Wij hebben niet geweten dat het verkeerd is om deze behandeling te volgen. En toch hebben wij positief resultaat gezien. U kunt begrijpen dat het voor ons wel een dubbel gevoel geeft. Al keuren wij nu de theorie van de bioresonantie na meerder informatiebronnen te hebben geraadpleegd volledig af, wat voor ons ook weer uw verhaal bevestig. Zojuist zei iemand tegen me: ‘Leg alles maar voor de Heere neer… En dat is de beste plek’.

(wordt vervolgd) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Donderdag 3 april 2014

Alternatieve 16 geneeswijzen Een ex-praktiseerder aan het woord Een aantal vragen die aan ons gesteld werd, hebben wij voorgelegd aan iemand die zelf een alternatieve praktijk heeft gehad. Deze therapeut, die gebruik maakte van bioresonantie, is hiermee gestopt. In de vragenbeantwoording kunt u lezen hoe zij hiertoe gekomen is. “Wij hebben biddend gebruik gemaakt van bioresonantie en de Heere heeft het boven verwachting willen zegenen. Zozeer dat ons zoontje na vijf jaar groeihormoon gebruikt te hebben, wat niet voldoende werkte, nu kan afbouwen met zijn groeihormoon. Dankzij God’. ‘Dit ligt zo gevoelig. Het gaat over hun persoonlijke beleving, hun vertrouwen op God. Toch, het feit dat wij een behandeling biddend gebruiken, bepaalt niet of die methode goed of fout is. Ook het resultaat is daarin niet bepalend. Zelfs niet als wij God er voor danken. Ook ik heb mijn werk biddend gedaan. Voor ik mijn werkdag begon, legde ik de personen die op die dag een afspraak bij mij hadden voor de Heere neer, vroeg ik Hem om wijsheid en om Zijn zegen voor de behandeling. Als mensen herstel melden, dan dankte ik de Heere daar ook voor. Maar ons gebed maakt niet dat zonde tot iets goeds wordt. Alles wat we doen, denken en voelen moet ook in overeenstemming zijn met Gods geopenbaarde Woord. Als we denken dat we door Gods Geest geleid worden - zo voelt het toch soms? – dan moet dat altijd in overeenstemming zijn met Gods Woord. Woord en Geest spreken elkaar niet tegen. Dit kan voor mensen een grote schok zijn, dat hoor ik steeds weer. Steeds de Heere te hebben gedankt en dan blijkt het anders te zijn. Persoonlijk vond ik dat ook heel erg moeilijk’. ‘Bij bioresonantie wordt ook korrels gegeven, is dit ook verkeerd? Want de resultaten laten wel zien dat het helpt’.

‘Welke korrels worden gegeven? Soms zijn het homeopathische korrels, soms ook Ultra Moleculaire frequentie (UMF) korrels, die dragen zijn van energetische frequenties. Ik zeg tegen beide ‘nee’. Het is opnieuw gebaseerd op het energetisch mensbeeld. En dat gaat het me bij UMF ook over de wijze waarop deze tot stand komen. Soms pendelend. Deze personen geloven niet in God, maar wel dat ze door een goddelijke kracht geholpen worden. Daar ontvangen ze kennis van. Ik heb veel met deze producten gewerkt en ken de personen hierachter. Dan zitten we echt heel diep in de occulte wereld! Dit wetende kan ik deze middelen niet meer gebruiken, omdat er geestelijke krachten gebruikt worden’. ‘Kun je ongemerkt occult belast zijn?’ ‘Ja dat kan zeker. Lange tijd – jaren – wist ik zelf niet dat ik hiermee te maken had. Ik denk dat er verschillende factoren meespelen. Enerzijds doordat de kennis hierover vaak ontbreekt binnen onze kerken. Het is een vrij onbekend terrein. Anderzijds, of allereerst, door geestelijke blindheid’. ‘Hoe kom je daar achter?’ ‘Het is moeilijk om hier één duidelijk antwoord op te geven. Ik denk dat er verschillende manieren zijn om erachter te komen. Het kan zijn dat we door het lezen hierover als het ware in een spiegel kijken en ons eigen leven getekend zien. Het kan evengoed zijn dat we in contact komen met mensen/hulpverleners die hiermee bekend zijn en ons er op wijzen. Er zijn immers bepaalde kenmerken die vaak duidelijk naar voren komen. Om dan te ontdekken of het om occulte belasting gaat of dat er anders psychische of lichamelijk factoren een rol spelen, hebben we de leiding van de Heere nodig. Het belangrijkste is om naar de Heere toe te gaan, het aan Hem voor te leggen en om Zijn licht te vragen. Hij is het altijd die ons ogen ervoor opent. Laten we ook ons leven naast de Bijbel leggen en eerlijk de vraag stellen of wij ons met bepaalde zonden/occulte praktijken hebben ingelaten. Ik zou hierbij veel voorbeelden kunnen geven, maar dat wordt te uitgebreid. De Heere leidde mij heel duidelijk terug naar moment dat bij mij psychische of lichamelijke klachten begonnen waren en de contacten

We moeten de Heere vragen of hij licht wil geven over de mogelijke oorzaak van ziekte (evt. zonde) en welke middelen we mogen gebruiken.

die daaraan vooraf gingen. Momenten en situaties die ikzelf allang vergeten was’. ‘Hoe word je daar van bevrijd?’ ‘Allereerst is het nodig onze zonden – ook op occult gebied – te belijden, met die specifieke zonden ook te breken. Er is waarachtige bekering nodig. Zonder bekering kan er in feite geen bevrijding zijn. Ook het leren verstaan en gebruiken van de geestelijk wapenrusting die de Heere aan ons heeft gegeven. Vervolgens kan er verschil zijn in ernst. Niet iedereen is even diep in het occulte verstrikt geraak, maar wanneer dat wel het geval is en ook de gevolgen veel ernstiger zijn, dan is er wel vaak pastorale hulp nodig! Deze (specifieke) hulp ontbreekt tot nu toe in onze gemeenten, al is er wel de bereidheid om er wat mee te doen. Zelf had ik het, menselijk gesproken, niet gered zonder hulp! De Heere heeft mensen op mijn weg geplaatst die mij trouw hebben bijgestaan door gebed, onderwijs uit Gods woord enz. en nog steeds kan ik hen om hulp vragen. Ik zag mijn leven getekend in Deuteronomium 28, maar nu mag ik zien wat staan in Deuteronomium 30:2 en 3: ‘En gij zult u bekeren tot den HEERE, uw God, en Zijner stem gehoorzaam zijn, naar alles wat ik u heden gebiede (…). En de HEERE, uw God, zal uw gevangenis wenden’. ‘Is het mogelijk afstand te nemen van de occulte achtergrond en gewoon het goede te gebruiken?’

‘Tijdens nascholingen heb ik meegemaakt dat degenen die onderwijs gaven bijzonder dingen konden doen. Zij konden meten of iemand belast was met geesten en deze vervolgens wegsturen. Zij stelden in gedachten een vraag aan het apparaat en de uitslag van het metertje was dan positief of negatief. We konden urinemonsters naar hen opsturen als we er zelf niet uitkwamen bij patiënten. Zij konden verder onderzoek doen. Later kon dat ook als we alleen maar een plukje haar opstuurden. Als ze maar iets hadden van die betreffende persoon. We zitten hier dus duidelijk op occult gebied. Omdat de methode vaak blijkt te werken, komen mensen steeds terug, ook voor steeds kleinere kwaaltjes. Er ontstaat een binding. Kunnen we dan nog zeggen dat we afstand nemen van de achtergrond en het goede behouden, terwijl we voor de kennis e.d. afhankelijk zijn van dit soort personen? Dit wordt vaak als argument aangevoerd, maar mijns inziens kan dat niet. Toen ik de Heere vroeg alles wat niet van Hem was weg te nemen, kon ik ook niet meer nauwkeurig een meting uitvoeren. Het metertje van mijn apparaat vloog alle kanten op’.

Donderdag 10 april 2014

‘Wilt u de lezers van De Saambinder nog iets meegeven?’ ‘We moeten letten op de bron waaruit gehandeld wordt. Het energetisch mensbeeld en alles wat daarmee samenhangt, komt niet overeen met het Bijbels mensbeeld. Als de bron verkeerd is, stellen wij ons open voor de geestelijke wereld. Wat is het belangrijk dat onze gedachten vernieuwd worden. Dat we alles brengen onder de gehoorzaamheid van Christus (2 Kor. 10:4-5). Onze gedachten over ziekte en genezing, ons beeld van de totale mens, dat we in alles teruggaan naar dé Bron. Dat we eerst de Heer om wijsheid en leiding vragen voordat we een arts of alternatief genezer raadplegen. We moeten de Heere vragen of Hij licht wil geven over de mogelijke oorzaak van ziekte (evt. zonde) en welke middelen we mogen gebruiken.’

Alternatieve genezers kijken naar de gehele mens. Afgezien van een eventuele holistische levensvisie is dit een waardevolle benadering. Niet zelden ontbreek het hieraan nogal eens binnen de reguliere geneeskunde. Het is vooral de taak van de generalist – lees de huisarts – om het gehéél van de patiënt in het oog te houden. Dit is toenemend belangrijk in een tijd waarin specialismen meer en meer

Alternatieve 17 geneeswijzen Voedingsadviezen ‘De therapeut constateerde bij mij het candidasyndroom en hypoglycemie als oorzaak voor mijn chronische vermoeidheid. Het dieet wat hij voorschreef heeft mij goed geholpen’. ‘Ik werd getest op allergie en alles wat hiermee verband kon houden. Binnen enkele weken kreeg ik en duidelijk uitslag: zwaar allergisch voor tarwe, tomaat, glucose, fructose en een overgevoeligheid voor varkensvlees en schimmels, kwik en amalgaam. Mijn eetpatroon moest drastisch worden aangepast. Het resultaat is verbluffend. Binnen enkele weken verdween de uitslag. En na diverse behandelingen ben ik nu al maanden verder en het resultaat is gelukkig nog hetzelfde met een gewichtsafname van ongeveer tien kg, wat ook zeer welkom was. Ik voel mij nu een ander mensen met veel meer energie en uithoudingsvermogen’.

(slotartikel volgt) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch Rijssen, J.H. Baan

Het is opvallend dat over de gehele breedte van de alternatieve geneeskunde de voeding veel aandacht krijgt.

opdelen in superspecialismen. Het gevaar bestaat dat één van de belangrijkste aandachtsgebieden ondergewaardeerd wordt: de voeding. Het is opvallend dat over de gehele breedte van de alternatieve geneeskunde de voeding veel aandacht krijgt. Iets wat op zich als zeer positief gewaardeerd moet worden! Vooral bioresonantietherapeuten geven regelmatig voedingsadviezen. De adviezen lopen uiteen van beperking van geraffineerde suikers, melkproducten, tarwe- en meelproducten tot glutenbeperking voor patiënten met candidasyndroom, hypoglycemie, chronisch vermoeidheidssyndroom, fibromyalgie, Pfeiffer, ‘blokkades’, schimmels, toxische stoffen, enzovoorts. In het vijftiende artikel hebben we aangegeven dat in veel reacties opviel dat de diagnosen gesteld worden met vage apparatuur. Besef dus dat elke objectieve onderbouwing van een diagnose ontbreekt. De diagnosen zijn meestal onwaar en kloppen niet. Neem bijvoorbeeld de veelgenoemde diagnose van schimmel of candida in het bloed. Patiënten die dit hebben, zijn werkelijk doodziek. Patiënten met deze aandoening komen in ons westerse land zeer weinig voor. We vinden ze bijvoorbeeld in een academisch ziekenhuis na een stamceltransplantatie in verband met acute leukemie. Toch knapt de patiënt met een soms ‘dodelijke’ diagnose enige tijd na een bezoek aan een alternatieve genezer niet zelden op. Dat kan allereerst komen door de occulte werking die van de bioresonantietherapie zelf uitgaat. Verder hebben wij de indruk dat deze effecten voor een groot deel ook komen door zgn. leefstijlinterventies waarvan we er hierboven al een aantal genoemd hebben. Ten onrechte wordt dan bijvoorbeeld aan het fenomeen bioresonantie een positieve waarde toegekend. Bepaalde voedingsadviezen zijn breed inzetbaar voor mensen met een westers voedingspatroon. Inmiddels is duidelijk aangetoond dat bijvoorbeeld het mediterrane voedingspatroon beschermt tegen vele welvaartsziekten. Op 06-12-2013 werd in het Reformatorisch Dagblad verslag gedaan van de uitkomsten van een decennialange studie in diverse landen waaruit onder meer blijkt dat

inwoners van Kreta (mediterrane voeding) gemiddeld zeven jaar langer leven dan Nederlanders (westerse voeding). Zo’n bericht heeft ons wel wat te zeggen. We kunnen geen jaren tot onze jaren toedoen, maar door roken en ongezonde voeding kunnen we onze dagen wel moedwillig bekorten. God heeft de mens eenmaal te midden van de schepping gesteld en ook duidelijk in Zijn Woord aangegeven wat goed voor hem is. Maar ook daar is de mens met zijn vermeende kennis van geweken. Aanvankelijk was de mens niet gewend aan bijvoorbeeld overmatige koolhydraatconsumptie (suikers, meelproducten, pasta’s, aardappels) en overmatige vleesconsumptie. Ter illustratie: vóór de zeventiende eeuw kende men in Nederland geen suiker en geen aardappels, laat staan maïs. Toenemend gebruik van o.a. deze koolhydraten heeft geleid tot de hedendaagse epidemie van vetzucht en vele welvaartsziekten. In dit licht bezien, is elk voedingsadvies dat patienten wijst op hun verantwoordelijkheid zeker op zijn plaats. Daar kan beslist geen discussie over zijn. Helaas bestaat er op dit gebied nog veel onkunde en verwarring. Zowel binnen de reguliere als de alternatieve geneeskunde valt hier nog veel vooruitgang te boeken. Juist op dit punt kunnen we mogelijk van elkaar leren, zodat er sprake kan zijn van complementaire geneeskunde, ook al blijft er veel over wat ons scheidt. We moeten, zoals een briefschrijfster terecht opmerkte, veel meer achting hebben voor wat we van de Schepper gekregen hebben. Dat is ook wat we in de artikelen over fytotherapie en orthomoleculaire geneeskunde probeerden aan te geven. De Heere heeft ons in Zijn schepping zoveel gegeven, terwijl wij er vaak achteloos aan voorbijgaan. Daarom willen we met instemming citeren uit de mail van iemand die bezig is met een cursus kruidengeneeskunde: ‘De natuur biedt ons een reservoir aan middelen die van wezenlijk belang zijn voor onze gezondheid. Laten we de kennis daarover benutten, ontdoe het gerust van allerlei vermeende geheimzinnigheden, laten we het verder onderzoeken en met verstand gebruiken!’ We sluiten deze artikelenserie af met de laatste regels van een reactie van

een oudere lezeres uit Canada: ‘Hier laat ik het bij. Het is niet zoals ik het gewend ben, maar ik mis mijn eigen laptop. Het is al bedtime geweest. In plat Zeeuws uitgedrukt: M’n ersens bin an ruste toe’. Laten wij het ook maar zeggen in de streektaal van onze eigen patiënten: ‘Ok oonze ersens bin an ruste toe’, of in het Riessens: ‘Oonze hassens zeent an röste too. ’t Is mooi ewes’. (slot) Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch internist-hematoloog ADRZ te Goes/Vlissingen Rijssen, J.H. Baan huisarts te Rijssen

Alternatieve geneeswijzen

Recommend Documents