Almzomer in de Salzburger Lungau. Hutten- en bergmeerwandelingen in het UNESCO Biosfeerreservaat. De Salzburger Lungau in één oogopslag

Ferienregion Salzburger Lungau Rotkreuzgasse 100 A-5582 St. Michael T +43 (0)6477 8988 F +43 (0)6477 8988-20 [email protected] www.lungau.at

Informatie over de wandelkaart – http://karte.lungau.at

99

Dorps- en rondlopende wandelroutes Thema- en leerpaden Natuurparken en wandeltips Algemene Informatie Wandelingen naar bergmerenBelevingsvol almgenot

De Salzburger Lungau in één oogopslag

Almzomer 2016 in de Salzburger Lungau

Hutten- en bergmeerwandelingen in het UNESCO Biosfeerreservaat

M E T O N D E R S TE U N I N G VA N

au.at tp://card.lung Informatie: ht

In de vakantieregio Lungau, ingebed tussen de Niedere Tauern en de Nockbergen, verwacht u een wandelparadijs van superlatieven. De lucht vol kruiden en aromas, een almenlandschap, dat een bont arsenaal aan planten en kruiden toont, evenals de rustgevende schoonheid van de natuur maken van het wandelen een onvergeetbaar belevenis. Plezier en ontspanning zijn verzekerd. Ruim 60 bergmeren, als dromerige ogen in het landschap, kristalhelder en van smaragdgroen tot zilverachtig schitterend, verdeeld over de groene almen. Je vindt ze op almen of ingebed tussen rotsen en bergtoppen. Kun je verslaafd raken aan deze geluksmomenten? Ja! De juwelen der natuur hebben het in zich. Uit de vreugde aan dat ene ontdekte bergmeer ontstaat de zin in en de nieuwsgierigheid naar het ontdekken van het volgende. Een breed en overzichtelijk gemarkeerd wegennet, dat ervaren wandelaars en goed geoefende bergbeklimmers maar ook wandelaars, rustzoekers, natuurpelgrims en gelukszoekers enthousiast maakt, biedt tochten voor iedere weersgesteldheid, voor zonnige dagen en voor romantiek onder een bedekte hemel. Alle hier voorgestelde wandelingen zijn niet extreem vermoeiend maar volgen het motto „Almzomer“. Daarbij hoort naast een landschap met uitzichten en panorama‘s als uit een prentenboek ook nog de vreugde als men ontdekkingen doet zoals stilte en verstopte schoonheden, zoals botanische, geologische en traditionele schoonheden. Dat gaat gepaard met een uitgebreide infrastructuur met dalbussen, themapaden, leerpaden, evenals hartelijke gastheren en -vrouwen in de almen schuilhutten, „Almgasthöfe“ (= bergrestaurants), „Jausenstationen“ (= horeca in wandelgebieden), en bergrestaurants. De Lungauer almzomer overtuigt ook met zijn service, en scoort met gezelligheid en specialiteiten uit de regionale keuken. Informatie over de wandelkaart – http://karte.lungau.at

3


Almzomer in de Salzburger Lungau – van harte welkom

Natuurparken en wandeltips Thema- en leerpaden Dorps- en rondlopende wandelroutes Belevingsvol almgenotWandelingen naar bergmeren Algemene Informatie

Elk van de hier voorgestelde hutten heeft haar eigen „geheim“, dat kan een overgeleverd cultuurgoed uit de familietraditie zijn, een bijzonder handwerk of een gezonde bijzonderheid zoals b.v. een Kneippinrichting. Boven alles staat het aanbod van gezonde, lekkere almenkost en de specialiteiten uit de regionale keuken. Regionale, typische Lungauer lekkernijen zijn bijvoorbeeld: Krapfen (beignets), Knödel, Hasenöhrln (gebakken in olie) en spek en zelfgemaakte kaas. Voor de dorstlessers is vooral karnemelk met plaatselijke Grantn (zo heten veenbessen in het bessenrijke Lungau) erg geliefd. Het genoeglijke hoogtepunt van een zomerse wandeling over de almen in Lungau is voorbehouden aan de Rahmkoch, de „Lungauer almmarsepein“, zoals kenners beweren. Het basisrecept verraden wij u hier graag, maar namaken is riskant. Alleen op de alm smaakt het namelijk hemels en iedere kaasmaker en elke hut heeft haar eigen speciale recept. De Lungauer Rahmkoch is een calorierijke zonde echter in ieder geval waard!

Lungauer Rahmkoch “Lungauer alpenmarsepein” Ingrediënten: ½ kg boter, ½ kg bindend meel, ¼ l room, 180 g suiker, kaneel, anijs, rozijnen en rum Bereiding: de boter laten smelten. Het meel met de zoete room vermengen en in de gesmolten boter roeren (Let op: de boter mag niet te heet zijn!). Dit geheel ongeveer een half uur lang laten koken en constant roeren totdat het zogenaamde “Koch” van de lepel glijdt. Naar eigen smaak dan nog suiker, kaneel, anijs en rozijnen toevoegen. Het Koch in een bakvorm doen en circa 12 uur koud wegzetten.

Voor de in dit deel beschreven tochten moet u wel een beetje plezier aan het lopen en een goede constitutie en uithoudingsvermogen bezitten. De routebeschrijving is veelzeggend met het oog op de gestelde eisen. Lichtzinnigheid is af te raden, want met de bergwereld valt niet te spotten. In het informatiedeel vindt u hierover nog belangrijke tips en telefoonnummers.

4


De vakantieregio Lungau in het zonnige zuiden van het SalzburgerLand is een oorspronkelijk leefgebied met sterke tradities en rijke biodiversiteit. Daarom kreeg de Lungau samen met de Karinthische Nockbergen de onderscheiding UNESCO Biosfeerreservaat Salzburger Lungau en Karinthische Nockbergen. Sindsdien mag het UNESCO Biosfeerreservaat Salzburger Lungau samen met de bekende Yellowstone Park, de Galapagos Eilanden of de australische Ayersrock worden genoemd. Het internationale UNESCO predicaat wordt toegekend aan bijzonder waardevolle gebieden. Dit staatvoor de dierbaarheid van de beschermde natuur alsook de dierbaarheid van de bevolking. Ook biedt de Lungau de unieke combinatie van bestaande traditie, authentieke mensen, modernste infrastructuur en adembenemende natuur. Het derde en grootste biosfeerreservaat in Oostenrijk wordt dus beschouwd als een voorbeeld regio voor duurzame ontwikkeling.

Ten slotte dankt de Ferienregion Lungau • Mevrouw Dr. Gertraud Steiner voor het schrijven van de redactionele teksten, • De heer Peter Bayr voor de beschrijving van de hutten- en bergmeerwandelroutes en hun cartografie, • De heer Hannes Modl voor de beschrijving van de hutten- en bergmeerwandelroutes, evenals voor de vele ideeën in de ontwikkeling en uitvoering • bij alle huttenherbergiers, zonder wiens steun en inzet deze broschure niet mogelijk zou zijn geweest. Verdere literatuur (duitstalig): • Dr. Gertraud Steiner: Winkelwelt. Sagen aus dem Lungau. Wolfgang Pfeifenberger Verlag 1999 • Dr. Gertraud Steiner: Sagen und Mythen entdecken auf Salzburger Almen. Tyrolia Verlag 2005 Interactieve wandelkaart Lungau:


5


UNESCO Biosfeerreservaat Salzburger Lungau


Wandelbussen de “Tälerbus” (dalbus) en de “Lungau-Takt”-bus en kabelbanen Gemakkelijk en milieuvriendelijk brengen onze dalbussen, evenals de “Lungau-Takt”-bussen u naar het startpunt van de routes in de verschillende dalen, tevens brengen ze u weer terug en zij maken ook een oversteek mogelijk. Nadere informatie over de dienstregelingen en tarieven zijn verkrijgbaar in de spoorboekjes “Tälerbus Fahrplanheft” en “Fahrplanbuch Lungau”, bij alle plaatselijke touristenbureaus, het kantoor van de Ferienregion Salzburger Lungau, T +43 (0)6477 8988, bij de Postbusstelle (busstation) in Tamsweg, T +43 (0)6474 2213 of op www.taelerbus.at, www.svv-info.at en www.postbus.at. Let u er alstublieft ook op, dat u, wanneer u met de auto rijdt, in sommige dalen er tol betalen moet. Ook willen we u graag attenderen op het parkeren op eigen risco op de parkeer- en omkeerplaatsen, vanwege het grazende vee. Diep ademhalen en van het prachtige uitzicht genieten tijdens een berg- of dalrit in de kabelbanen (cabinebaan op de Grosseck/ Speiereck vanuit Mauterndorf en St. Michael, de Aineckskilift op de Katschberg en de Samsonbahn op de Fanningberg). Het is een manier, om gemakkelijk en snel de bergtoppen te beklimmen. Nadere informatie alsmede openingstijden en tarieven zijn verkrijgbaar bij het kantoor van de Ferienregion Salzburger Lungau T +43 (0)6477 8988 of op www.bergbahnen-lungau.at, www.katschi.at en www.fanningberg.info. Laat u verrassen, imponeren en meenemen - op wonderschone wandelingen naar sprookjesachtige bergmeren, belevingsvolle berghutten en leerrijke themawegen. Almzomer in Lungau – de berg op!

6


Geldig voor droge, zomerse weersomstandigheden. makkelijk •Eenvoudige wandelingen in het gebied dat het hele jaar door bewoond is en in het eromheen liggende bosgebied. Ze voeren door vlak terrein en kennen geen grote stijgingen. Eisen: geen specifieke eisen, met wandelschoenen of gewone schoenen begaanbaar. Er is geen speciale uitrusting nodig. De weg is ook zonder wandelkaart begaanbaar. middel •Wandeltochten, waarbij al een vaste tred noodzakelijk is. Steile delen, bergbeekjes, nauwe gedeeltes en weggespoelde aarde kan men op deze wegen aantreffen. Eisen: een minimaal oriëntatievermogen is vereist. Boven de enkel reikende wandel- of bergschoenen met goede profielzool worden aanbevolen. Een wandelkaart (topografische landkaart) van het betreffende gebied wordt aanbevolen. moeilijk •Moeilijke bergtochten en alpiene beklimmingen die op geëxponeerde punten met touw, kunstmatige treden, ladders, kettingen enz. zijn afgezet. Hier worden de handen ter ondersteuning van het evenwicht ingezet. De weg is als zodanig niet altijd duidelijk herkenbaar. Voor een deel zijn er gevaarlijke afgronden, gruishellingen en aflopende grasheuvels, rotsen of klippen. Er moet rekening gehouden worden met oude sneeuwresten. Eisen: hier is passende bergervaring noodzakelijk. Ook dient men met een exacte wandelkaart (topografische landkaart) vertrouwd te zijn. Boven de enkel reikende wandel- of bergschoenen met goede profielzool zijn absoluut noodzakelijk. Touwbeveiligingen, kunstmatige treden en dergelijke mogen ook bij het afdalen geen probleem vormen. Wandelstokken zijn hier deels hinderlijk. In de vakantieregio Lungau zijn naast de gele wegwijzers ook vaak aanvullende markeringen (rood-wit-rood) toegevoegd, deels met wegnummers. Deze leiden van een wegwijzer naar de volgende. Informatie over de wandelkaart – http://karte.lungau.at

7


Moeilijkheidsgraden van wandelwegen in de alpiene zone


Het juiste gedrag in de bergen 1. Voor iedere tocht die bergervaring en lichamelijke geschiktheid van alle deelnemers – ook kinderen – controleren. Wandelen in de bergen vereist een zekere en vaste wandelstap en geen hoogtevrees. 2. Precieze planning aan de hand van toerbeschrijvingen en landkaarten. Vooral informatie van alpine verenigingen en van lokale deskundigen, bijvoorbeeld de almherbergiers, kunnen daarbij helpen. 3. Let op de passende uitrusting en kleding. Vooral stevige hoge schoenen met profielzolen en bescherming tegen regen en kou zijn erg belangrijk. 4. Voor het vertrek de almherbergier resp. hotelier of vrienden, de weg en het eindpunt van de toer en het vermoedelijke tijdpunt van terugkeer laten weten. 5. Het tempo aan de zwakste leden van de groep aanpassen. Met name aan het begin van de toer moet langzaam worden gelopen. Het is echt noodzakelijk op andere deelnemers te letten, zodat uitputting tijdig kan worden herkend. 6. De gemarkeerde wegen niet verlaten. Wees zeer voorzichtig bij het wandelen over grashellingen, vooral als het nat is (uitglijgevaar). Bijzonder gevaarlijk is het oversteken van steile sneeuwvelden resp. gletsjers. 7. Geen stenen naar beneden schoppen (verwondingsgevaar voor andere bergwandelaars). Punten met gevaar voor steenslag afzonderlijk, snel en zonder stoppen passeren. 8. Wanneer het weer omslaat, het mistig wordt, de weg moeilijker wordt of in slechte staat is, omkeren. Dat is geen schande, maar een teken van gezond verstand. 9. Indien zich een ongeval voordoet, de kalmte bewaren. Als het niet makkelijk is om zelf te helpen, door een mobieltje, lichtteken of wenken met grote kledingsstukken proberen, hulp te roepen. Een gewonde moet in de regel op de plaats van het ongeval worden gelaten en mag nooit alleen gelaten worden. 10. Afval mee terug nemen. De dieren- en plantenwereld sparen. 11. Hoe je te gedragen met dieren op de alm: koeien, kalveren, schapen, paarden enz. niet ergeren maar je “heel normaal” gedragen en geen angst tonen. De wegen op de almweiden niet verlaten en de dieren op grote afstand passeren. 12. Honden beslist aan de lijn houden. De hond mag nooit achter de dieren op de alm jagen. Met name koeien met kalveren zijn snel ongerust. Mocht een dier de hond aanvallen, laat de hond voor eigen bescherming gewoon lopen.

S.O.S. in de bergen: 140 S.O.S. internationaal: 112 (Bron: UIAA/VAVÖ)

8


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Over legendarische krachtmensen De simpele, lekkere boerenkost, de zomer op de alm en de krachttraining op de lange wegen heeft de Zederhausers kennelijk zo sterk gemaakt. Zo sterk dat er telkens weer over legendarische krachtmensen gesproken werd. Ignaz Kürsinger vermeldt hierover het volksverhaal van de ‘’grobe’’ zoon. “Grob’’ wordt in het Lungause dialect gebruikt als men sterk, maar ook onbehouwen bedoelt. Een Zederhauser boer stuurde een van zijn zonen met een geschoten hert naar het Pfleggericht (middeleeuwse rechtbank) in Moosham. In plaats van hem op een wagen te leggen droeg de jongen hem op zijn schouders en hij legde de last pas neer, toen hij voor de Pfleger (rechter) stond. Die was verbaasd maar op de vraag waar de kar van de jongen was, antwoordde de sterke Zederhauser: “Het is niet de moeite waard om voor zo’n duivel een paard te laten beslaan. Ze staan immers allemaal in het weiland.” Met de bus of de auto gaat het via de tolweg (tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) tot de Schliereralm-hut (1.495 m) in het Natuurpark Riedingdal en vervolgens met de dalbus tot de Königalmhut (1.667 m). Van de Schliereralm zijn het op het romantische almenwandelpad tot de Königalm ca. 1,5 uur wandeltijd. Van de Königalm op het Almenpad verder tot de Zauneralm-hut. Direct achter de Zauneralm-hut kom je via het pad nr. 711 bij een prachtig gelegen klein meer, het Boarnlacke (2.214 m). Wandelt men verder, dan bereikt men de Riedingscharte (2.275 m). Ca. 100 meter verder naar beneden is het Riedingmeer te zien. De afdaling gaat via dezefde weg als de klim. Op de romantische almenwandelpad met de dalbus terug naar het beginpunt. Hoogteverschil: ca. 600 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur tot de Riedingscharte Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Almgasthof Schliereralm – Königalm-hut Parkeren: parkeerplaatsen nabij het Schlierermeer Horeca mogelijkheden: Schliereralm, Königalm-hut, Zauner-hut, Örgenhiasalm-hut, Ilgalm-hut, Hoislalm-hut, Gruberalm-hut

•


9

Algemene Informatie Wandelingen naar bergmerenBelevingsvol almgenot Dorps- en rondlopende wandelroutes Thema- en leerpaden Natuurparken en wandeltips

㆒ Boarnlacke (2.214 m)


㆓ Esser meer (2.088 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus De hofslager en het Zederhauser brood Via Tappenkar en Taferlnock wandelden de Salzburger veehandelaren vroeger naar Zederhaus om daar ossen en kalveren te kopen. Ook de hofslager Perner schrok niet terug voor de lange weg. Om de tafel van de aartsbisschop van het beste vlees te voorzien, was hij het weer eens geworden met een van de almboeren en hij had de handel ook al met een handslag bezegeld, toen de boerin met een plank met boter en brood op kwam dagen. De nette heer at de almboter op, maar het brood stak hij in zijn zak en zei: “Dat neem ik mee naar Salzburg zodat zij daar eens zien wat een slecht brood jullie hier hebben.” Op de Tappenkar werd hij echter door slecht weer overvallen en uitgeput en hongerig graaide hij het Zederhauser brood tevoorschijn. Met kleine hapjes van het brood sterkte hij zich en kwam hij weer op kracht. Zo goed had een brood hem nog nooit eerder gesmaakt. Vanaf de parkeerplaats “Jakoberalm” in het Natuurpark Riedingdal Zederhaus – ca. 0,5 km voor de Schliereralm (tolweg/tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) leidt rechts aftakkend een onverharde weg naar de Jakoberalm-hut op 1.839 m (wandeltijd ca. 1 uur). Op de weg nr. 702 westwaarts bereikt men direct het Essermeer op 2.088 m. Van daaruit daalt men af tot de Franz-Fischer-hut (2.020 m), waar ook het Zaunermeer ligt. Via het huttenpad (nr. 711) naar beneden bereikt men weer de Riedingdalstraat. De route kan ook in de omgekeerde richting worden gewandeld. Hoogteverschil: ca. 600 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 4,5 uur voor de gehele wandeltocht Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Almgasthof Schliereralm Parkeren: start route naar de Jakoberalm-hut Horeca mogelijkheden: Jakoberalm-hut, Gruberalm-hut, Schliereralm, Franz-Fischer-hut, Hoislalm-hut, Ilgalm-hut

•

10


Natuurpark Riedingdal Zederhaus De dood van de Königboer bij het Haselloch Het mooie Zederhausdal lag ooit bijzonder afgescheiden. Het was zes tot zeven uur wandelen naar Markt St. Michael. Niet veel langer maar veel mooier was de weg over het Tappenkar (2.135 m) naar Kleinarl. Of de weg over het Taferlnock (2.236 m) naar Flachau. Dienstbodes, houtknechten, marskramers, varkenscastreerders en veehandelaren liepen over deze paden de wereld door. Zelfs de meest ervaren en sterke wandelaars moesten echter in elk seizoen uitkijken voor de weersveranderingen en de sneeuw. Op 8 oktober 1844 verongelukte Blasius Dorfer, Königboer in Zederhaus. Samen met zijn zus, almherderin op de ouderlijke Königalm, was hij onderweg naar huis vanaf de veemarkt in St. Johann in een sneeuwstorm terechtgekomen. Ignaz Kürsinger schreef het verhaal over de in de bergen in moeilijkheden geraakte broer en zus volgens de woorden van Maria Dorfer op: Ik tastte ‘s nachts in het duister - in de sneeuw en mist een beetje vooruit, zonder te weten waarheen. In mijn oververmoeidheid schreeuwde ik naar mijn broer dat hij achter mij aan moest komen. “Kom” schreeuwde ik vol angst, “we gaan naar huis”. Maar de stem van haar broer ging in de donkere sneeuwnacht verloren en ook Maria Dorfer stortte in een besneeuwde afgrond van de Wurmfeldspitze. Ze verloor hierna het bewustzijn, maar de volgende dag wist ze bij haar almhut te komen, waar ontzette veehoeders de half bevroren vrouw met warme melksoep op krachten lieten komen en knechten het dal in stuurden om de verongelukte broer te bergen. Met de bus of de auto via de tolweg (tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) tot de Schliereralm-hut (1.495 m) in het Natuurpark Riedingdal en vervolgens met de dalbus tot de Königalm-hut (1.667 m) of te voet via de romantische almenwandelpad. De klim gaat van de Königalm-hut (1.667 m) naar het Haselloch (2.136 m). Vanaf daar rechts eerst steil bergop en dan dalwaarts verder op het gemarkeerde pad (nr. 702) naar het Ilgmeer. Het Zaunermeer bevindt zich direct bij de FranzFischer-hut (2.020 m). De afdaling naar het Riedingdal loopt via het huttenpad (nr. 711). Hoogteverschil: ca. 470 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 5,0 uur lopen voor de gehele wandeltocht Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Schliereralm – Königalm Parkeren: parkeerplaatsen nabij het Schlierermeer Horeca mogelijkheden: Königalm-hut, Hoislalm-hut, Gruberalm-hut, Schliereralm, Franz-Fischer-hut , Ilgalm-hut

•


11


叅 Ilgmeer (2.099 m) - Zaunermeer (2.020 m, boven het Haselloch)


㆕ Rothenwändermeer (2.010 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus “Grappige, sterke” Zederhauser Beroemd zijn de zogenaamde Zederhauser Prangstangen, met bloemen versierde houten stangen van 6-8 meter hoog, die op 24 juni feestelijk de kerk ingedragen worden. Natuurlijk heb je daarvoor sterke jongens nodig. Over de grappige, sluwe en bijzondere Zederhauser krachtpatsers worden dan ook veel verhalen verteld. Zelfs de hansworst of beter gezegd Hans Wurst zou een kind uit dit dal zijn. Omdat de kerk gelijk aan beide heilige “Hansen’’ gewijd is, Johannes de Doper en Johannes de Evangelist, was Hans een veel voorkomende naam. De historicus Ignaz Kürsinger, die in de jaren 40 van de 19e eeuw het toezicht over de scholen in Lungau uitoefende, zag dat in het dal dat de kinderen rare doopnamen droegen. Zo las ik Petronilla en Angela, Isabella en Hemma, Polikarpus en Athanasius enz. (733). Geestelijk vader van deze eigenaardige namen was de pastoor Joseph Königsdorfer, die de nieuwgeborenen gewoon de naam gaf, die op de doopdag op de kalender stond. Vanaf de parkeerplaats “Jakoberalm” in het Natuurpark Riedingdal Zederhaus – ca. 0,5 km voor de Schliereralm-hut (tolweg/tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) leidt rechts aftakkend een onverharde weg naar de Jakoberalm-hut op 1.839 m (wandeltijd ca. 1 uur). Vanaf daar wandelt men de Tauernhoogteweg (nr. 702) omhoog naar het Rothenwandermeer (2.010 m) en verder tot de aftakking (kruising) richting Großkesselalmen. Het pad nr. 741 leidt uiteindelijk weer dalwaarts naar de Riedingstraat en van daar terug naar het uitgangspunt. Hoogteverschil: ca. 530 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 5,0 uur lopen voor de gehele wandeltocht Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Schliereralm Parkeren: start route naar de Jakoberalm-hut Horeca mogelijkheden: Jakoberalm-hut, Muhreralm-hut, Schwarzenbichl-hut Schliereralm

•

12


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Over de Weißeckhund Boven het Riedingmeer (2.169 m), waar de wandelaar over het bloemrijke achtere Riedingdal kijkt, torent de machtige Weißeck (2.711 m) uit. Daar zijn bergkristallen en zeldzame mineralen te vinden en er worden legendarische verhalen over verteld. Daar waar vandaag het Schlierermeer ligt, was vroeger ooit een hoogveen, “das Ei’g’hagte Moos und Winterweg”, zo heette de verbindingsweg naar Zederhaus, omdat hier ooit sleeën met hooi of hout beladen over de weg gingen. Het oude Schwarzenbichler was de achterste boerderij in het dal met de verste weg naar de kerk. En op deze deur klopte in een pikdonkere, stormachtige nacht een vreemde bezoeker. Het was een asgrijze berggnoom met een baard tot op zijn knieën en een stormlantaarn, die de boerin verzocht hem te volgen. De weg, zo wordt er gezegd, liep steil omhoog naar de rotswanden van de Weißeck. Daarboven zou ze de Weißeckhond ontmoeten, zo vertelde haar de gnoom, die dat middernacht uur met een ijzeren sleutel in zijn bek voor de berg zou verschijnen. Met die sleutel zou ze alle schatten uit het binnenste van de berg vinden. Maar de Schwarzenbichler-boerin werd bang voor het monster dat op haar wachtte. De schat werd niet gevonden. Maar men zegt dat wanneer de arve, die voor het huis staat, omgehakt wordt en er vervolgens van het hout een wieg gemaakt wordt, het kind dat er dan in ligt, voorbestemd zal zijn om de schatten uit de berg te halen. Water voor de energieproductie Uitgangspunt voor deze wandelroute door schitterend natuurschoon is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Het is ongeveer een uur lopen naar het Schlierermeer. Als men de almenwandelweg volgt, komt men langs meerdere almhutten met bediening en bereikt men achter in het Riedingdal de Örgenhiasalm-hut (1.710 m). Vanaf de Almgasthof Schliereralm loopt men ongeveer 2,0 uur naar de Örgenhiasalm-hut en rijdt ook een wandelbus heen en weer naar het Almgasthof Königalm. Hoogteverschil: ca. 370 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 tot 3,0 uur afhankelijk van de gekozen route Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Wald – Schliereralm Parkeren: bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel, Schliereralm Horeca mogelijkheden: Schliereralm, Gruberalm-hut, Hoislalm-hut, Ilgalm-hut, Königalm-hut, Zauner-hut, Örgenhiasalm-hut

•


13


⓹ Schlierermeer (1.495 m)


⓺ Mühlbachmeer (2.115 m) Nahendfeld in het Zederhausdal

Op de beschutte, zonnige hellingen van de Salzburger Lungau, die goed van de wind beschermd zijn, gedijen rogge, haver en gerst. Ooit was het gewoon zo veel dat het net genoeg was om te overleven. Na de oogst kletterden de molens dag en nacht langs de beken. Alle mensen, jong en oud, wachtten voor graan en meel voor hun dagelijks brood. Ook het Zederhausdal was rijk aan molens. „Gmachmolens“ worden deze molens van de boerderijen genoemd. Deze waren voorzien van een aparte kamer, waar men kon overnachten om ‘s nachts toezicht te houden op het malen van de korrels. Daarnaast bestond ook de beroep van een molenaar. De molens stonden in een lange rij bij de Nahendfeldbeek, niet ver van zijn uitmonding in de Zederhausbeek. Één daarvan bestaat nog. De grote houten molenwielen werden aangedreven door het water van het Mühlbachmeer. De grootste was in het bezit van de molenaar, een gierige en hebzuchtige man, die jaloers was op de kleinere molens van de boeren. Hij stal stiekem graan en hield ook gerst wat aan hem toevertrouwd was, voor zichzelf. Het liefst zou hij alle granen in het dal voor zichzelf hebben gehad. Eens had hij zich in het holst van de nacht om de molens in zijn buurt geslopen. Maar toen hij de gestolen goederen in zijn molen neerzette, gebeurde er iets wonderbaarlijks, iets ongelofelijks. De baard van de molenaar begon te groeien, hij groeide en groeide zo snel, dat hij al snel over de vloer golfde en de deur uit bolde. Hij vond uiteindelijk de schaar in een laatje en knipte de baard eraf. Maar hij bleef groeien, aan werken hoefde hij niet meer te denken, hij had al zijn tijd nodig om zijn baard af te knippen. In zijn nood vroeg hij een wijze man om advies. “Geef terug wat je de anderen hebt afgenomen”, was het antwoord. Toen sloop de molenaar berouwvol zijn molen in. Zak voor zak bracht hij terug aan de rechtmatige eigenaars. En ziedaar! Met elke zak die hij terugbracht, werd zijn baard een beetje korter en uiteindelijk stopte hij helemaal te groeien. De molenaar was blij en werd sindsdien een beter mens. En zoals je je kunt voorstellen, de hele buurt verheugde zich ook. Uitgangspunt van de tocht is de parkeerplaats bij de halte Hub, direct bij de brug bij de Nahendfeldgraben. De wandeling leidt u via de Almgüterweg langs boerderij Mitterhuber naar een klein plateau, waar de Nahendfeldalmen zich uitbreiden (looptijd wandeltijd ca. 1 uur). Het pad loopt verder op een gemarkeerde route, langs de onderste en bovenste Lechneralm. Over bloeiend groenland en bergweiden loopt de wandeling in meerdere bochten tot het smaragdgroene Mühlbachmeer. De weg terug leidt langs hetzelfde pad. Hoogteverschil: ca. 880 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk tot middel Duur: ca. 3,5 uur Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Wald – Schliereralm Parkeren: direct bij de begin van de klim – halte Hub Horeca mogelijkheden: Bartlalm-hut

•

14

•


Twenger Lantschfeld Over de Lantschfeldheksen Onder de grote (2.501 m) en de kleine (2.418 m) Pleißlingkeil, de hoogste toppen van de Radstädter Tauern, liggen in een eenzame kloof de twee Blaumeren. Vanaf deze wondermooie kloof geniet men van het uitzicht over de Tauern maar ook van het uitzicht over het almenrijke Lantschfeld. Aan het einde van het dal lag ooit een van de grootste almdorpen van Lungau, dat uit meer dan 20 hutten en een kerkje bestond. Het kerkje was niet veel groter dan een kapel, die nu weer gerenoveerd is. In de jaren 30 vernietigde een lawine het grootste deel van de hutten. Alpenhandel wordt tegenwoordig nog bedreven door de Müllnerboer uit Unternberg en de Genossenschafts-hut Lantschfeld. De alpenherderinnen die vroeger voor de hutten zorgden, moeten echt resoluut en flink zijn geweest, personen voor wie je respect had, anders hadden ze niet de spotnaam La’schfödheksen gekregen. Omdat begin juni, in de tijd van de almtocht, de regen, die nodig was voor het goed gedijen van de zaden en de akkers, vaak wegbleef, werd er wel vaker gezegd: “Het zou goed zijn, als de La´schfödheksen naar de alm gaan, want dan krijgen wij regen.” Door hun lange ervaring dachten de Lungauers namelijk ontdekt te hebben, dat zodra de Lantschfelders naar de alm gereden waren, de regen begon. Met de auto rijdt men door het bekoorlijke Lantschfelddal omhoog tot aan de Almtor. Vanaf de Almtor wandelt men op het bergpad nr. 744 tot aan het huttendorp en naar een kapel (1.649 m). Vanaf hier leidt de weg omhoog naar Windsfeld (1.950 m), waar het bergpad bij de wegsplitsing naar rechts naar de Blaumeren afsplitst. Aan het begin van het Lantschfelddal, na de grote houtopslagplaats, is een slagboom. De sleutel is verkijgbaar tegen een vergoeding van € 6, - van maandag t/m donderdag van 08.00 t/m 15.30 uur en op vrijdag van 08.00 t/m 11.30 uur in het gemeentehuis van Tweng. Buiten deze tijden krijgt u de sleutel in het Gasthof Twengerhof, Fam. Muik, tegenover het gemeentehuis. Hoogteverschil: ca. 880 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,5 uur lopen van het Almtor naar de Blaumeren Parkeren: in de buurt van de houtopslagplaats Horeca mogelijkheden: Genossenschafts-hut Tweng, Müllnerbauer-hut

•


15


柒 Blaumeren (2.013 m)


⓼ Twenger Almmeer (2.120 m) Obertauern Lantschfeld Ondergronds verbonden Vanaf het Twenger Almmeer heeft men uitzicht over het uitgestrekte Twenger dal, dat omhoog loopt naar de Radstädter Tauernpass. De oude Romeinen zijn hier al doorheen getrokken en hebben op de pashoogte, waar men de “begraafplaats van de naamlozen’’ kan bezoeken, een “Mansio” geheten herberg onderhouden. In de vroege middeleeuwen werd de weg over de Oberhüttensattel belangrijker omdat deze minder gevaarlijk is. De ertussen liggende bergketen met zijn talrijke meren en almen biedt naar twee zijden ongelooflijke panorama’s. Boven de spleet bij de overgang naar het Schönalmmeer geniet men van een uniek panorama over drie meren. Dit maakte ook de Lungauer volksverhaal-verzamelaar Michael Dengg enthousiast, die van oude almboeren het volksverhaal nog hoorde, dat het Twenger Almmeer en het Schönalmmeer ondergronds met elkaar verbonden zijn. De wandeltocht begint bij de jeugdherberg Schaidberg in Obertauern en leidt op het bergpad nr. 8 in richting Ernst-hut (1.869 m, zonder bediening). Verder gaat het rechts vlak tot naar de “Twenger Alm”, waar het bergpad kort voor een stal links afslaat en via zacht glooiende alpenweiden en twee steile klimmetjes naar het meer loopt. Op 2.120 m bereikt men het prachtig gelegen Twenger Almmeer. Men kan weer teruggaan naar de Schaidberg of naar het Weißpriachdal via het Schönalmmeer en het Wirpitschmeer naar de Grangler-hut afdalen. Hoogteverschil: ca. 500 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur lopen vanaf de jeugdherberg naar het Twenger Almmeer Busverbinding: bus 780 naar Mauterndorf – Obertauern Schaidberg of bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znach – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: in de buurt van de jeugdherberg Schaidberg, splitsing Znachdal in het Weißpriachdal (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-) Horeca mogelijkheden: Tonimörtl-hut, Grangler-hut, Dicktler-hut, Twenger-Alm-hut

•

16


Grosseck Mauterndorf Heksendans op de Speiereck De Speiereck (2.411 m) is de heksenberg van de Lungau, waar verhalen over bestaan, die zo donker als de nacht zijn. Hoe dat zo gekomen is? Zoals de zon boven de Preber opkomt zo gaat zij ‘s avonds onder boven de Speiereck, de wereld van de schaduw in. Achter deze machtige berg verdwijnt het daglicht. Daar begint de heerschappij van de nacht, vergezelt van een hels gezelschap van heksen en tovenaars, die in het bruisen van de nachtelijke storm onder het geweld van donder en bliksem dansten. Ook de heer Ignaz Kürsinger kon zich deze traditie niet laten ontgaan en vertelt dat volgens het volksgeloof de ziel van de Schörgentoni op de Speiereck tekeer ging. Hij maakte daar het weer, en gooide stenen en rotsblokken op het rondlopende vee en in het uur der geesten om middernacht werd hij daar bezocht door heksen en geesten. Uiteindelijk voelde men er zich toe gedwongen een kapucijnenpater naar boven te sturen om aan het gespook een einde te maken. Tegenwoordig genieten wandelaars aan het Trogalmmeer van het heerlijke panorama en het rustgevend landschap. De Trogalmmeren, kunstmatig aangelegde meren, die in de winter het water voor de sneeuwkanonnen leveren, passen goed in het landschap en zijn een populair doelwit van wandeltochten. Uitgangspunt in Mauterndorf is het oude liftspoor, de oude trogweg of het bospad vanaf het skicentrum. De wandeling duurt ongeveer ca. 2,5 uur. Langslapers kunnen ook met de kabelbaan omhoog en wandelen dan vanaf het bergstation naar beneden naar het Trogalmmeer en de Trogalm-hut (1.808 m) resp. omhoog naar de Speiereck-hut (2.072 m). Uitgangspunt in St. Michael is tegenover Hotel Post. Langs de Schulstraße tot St. Martin-Berg en daarna bij het panoramabord linksaf naar Sonndörfl (weg nr. 93). Van daar bij de Bacherhof (boerderij) rechts naar het Grubendal (de weg is daar wel wat steil) naar de Trogalm-hut resp. de Troglalmmeren op 1.808 m. Deze wandeling duurt ook ongeveer ca. 2,5 uur. Hoogteverschil: ca. 750 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur Busverbinding: bus 770 / 780 naar Mauterndorf – Grosseck dalstation skilift of bus 760 / 770 naar St. Michael – Weißenstein Parkeren: Grosseck dalstation skilift, St. Michael, dorpscentrum Horeca mogelijkheden: Restaurant Panorama Alm, Trogalm, Speiereck-hut

•


17


⓽ Trogalmmeren (1.808 m)


⓾ Giglachmeer (1.921 m) Weißpriachdal Over de Schatzbühel en de Venetiaan in de Granierkaar Schatzbühel heet de laatste helling voor de klim naar de Znachsattel. In deze naam zit de mijnbouwtraditie, die voor de omgeving ooit veel betekende. In totaal elf mijnbouwbedrijven waren hier bezig en op zoek naar koper, ijzer, zink en kobalt. Ontgonnen werd voornamelijk in de Knappenstubengraben zuidoostelijk van het Granglergut, aan de ingang en ook achter in het Znachdal en daar voornamelijk aan de zinkwand, wat ooit het centrum van de Lungauer mijnbouw was. Over de genoemde Schatzbühel zijn ook de legendarische Venetianen getrokken. Op de Gronia-alm, zo zegt men, kwam elk jaar een Venetiaans mannetje met wichelroede en bergspiegel en hij groef met zijn pikhouweel de waardevolle almbodem om. Totdat het de houder te bont werd en hij het bergmannetje bont en blauw sloeg. Jaren daarna was de Groniahouder een gezette man geworden die als varkenscastreerder over verre wegen ging en zo kwam hij op een dag in een statig huis waarvan bezitter hem eigenaardig bekend voorkwam. Deze man sprak met hem meteen met zijn naam aan en het bleek de ertsgraver te zijn, die hij ooit op de alm bont en blauw geslagen had. De Lungauer reageerde beschaamd maar de heer was vriendelijk en vroeg hem zelfs mee te komen naar de bovenste verdieping. Daar stonden tafels en banken met de mooiste kristallen, en goudhoudende stenen erop. “Daarvan ben ik rijk geworden” zei de Venetiaan, “en jij hebt destijds zo vaak een steen naar je koe gegooid, die meer waard was, dan de koe.” Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de afslag naar het Znachdal achter in het Weißpriachdal. Dit uitgangspunt is goed met de auto of met de dalbus te bereiken (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). De wandelroute voert rechts afbuigend op het bospad nr. 771 door het Znachtdal naar de “Obere Greinmeisteralm” (1.620 m) en verder naar de Znachsattel (2.059 m). Het meer ligt op 1.921 m, en de Giglachsee-hut op 1.955 m. Hoogteverschil: ca. 780 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur lopen vanaf de parkeerplaats naar het Giglachmeer Busverbinding: bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal Parkeren: splitsing Znachdal Horeca mogelijkheden: Giglachsee-hut, Ignaz-Mattis-hut

•

18


Weißpriachdal Een gevaarlijke danser De langgerekte bergkam die van de Tauern naar beneden vanaf de top van de Tauernhoogte (2.328 m) naar de Gollitschspitz (2.247 m), Gurpitschek (2.526 m) en naar de Karnereck (2.380 m) tot aan de Fanninghoogte loopt, scheidt het Twenger- van het Weißpriachdal. Op deze heuvelrug ligt een prachtig, meerrijk berglandschap. Een van de grootste almen heet de Schönalm. Alpenherderinnen en hoeders zorgden daar voor het vee, hoedden de schapen, varkens en geiten en vulden week na week de boterketeltjes en de kookpotten. Tegenwoordig herinneren alleen een paar overgebleven verspreid staande muurresten aan het alpenleven van vroeger. Op warme zomeravonden speelden de muzikanten dansmuziek en zwierden de paren rond in de maneschijn. De mysterieuze wilde vrouwen kwamen uit hun grotten en schuilplaatsen en mengden zich onder de dansers. Hun gewaden licht en fijn geweven, de haren licht gekleurd en lang en in de avondwind rook het zacht naar het alpenkruid Hollerblüte. Daarbij weerklonk luid het vrolijke “Juschgaza” van de jongens. Maar ook menig obscure gast kwam er soms bijstaan. Een echte dekselse kerel, een onbekende in de kledij van een jager, die menig paar uiteen gedreven heeft en menige schoonheid heeft verleid. Aan de satanswand boven Tweng moesten deze danseressen voor hun verwerpelijke lichtzinnigheid boeten. Maar niet iedereen liet zich afschrikken, want op de alm heet de lijfspreuk: Auf da Alm da gibt’s ka Sünd (Op de alm bestaan geen zonden). Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de afslag naar het Znachdal achter in het Weißpriachtdal. Dit uitgangspunt is goed met de auto of met de dalbus bereikbaar (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). De wandelroute loopt op het grindpad nr. 770 langs de Grangler-hut (1.320 m) tot aan de wegsplitsing Uln-hut (halte dalbus). Achter de hut links, langs de bruisende waterval, steekt men de Longa (beek) over. Na ongeveer 200 m links leidt een gemarkeerd pad tot aan de Tonimörtl-hut (met bediening). Als men bij de hut bent, gaat men eerst rechtuit en dan links, langs het Wirpitschmeer (1.699 m), naar het Untere Schönalmmeer (1.893 m). Vanaf hier klimt de weg verder omhoog tot aan het eindpunt, het Obere Schönalmmeer (2.115 m). Hoogteverschil: ca. 840 m Moeilijkheidsgraad: middel tot moeilijk Duur: ca. 3,5 uur lopen naar het Obere Schönalmmeer Busverbinding: bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: splitsing Znachdal Horeca mogelijkheden: Grangler-hut, Tonimörtl-hut

•

•


19


⓫ Obere Schönalmmeer (2.115 m)


⓬ Oberhüttenmeer (1.866 m) Weißpriachdal Een dodelijke bedevaart naar het Filzmooser Kindl Voordat men naar de Oberhüttensattel omhoog wandelt, staat een stuk achter de laatste almhutten een eenzaam gedenkkruis, dat aan een bergongeluk op 12 oktober 1817 herinnert. Lange tijd was het voorval als sage over de “zwoa Denggenweibern” bekend, totdat pastoor Josef Schitter het rottende paaltje nog eens beter bekeek en daarop een naam en datum ontcijferen kon. In het sterfregister vond hij deze passage: De 19-jarige Denggendochters Maria en Katharina Moser, 28 jaar oud, Mayerdochter in Steindorf, werkzaam als dienstmaagd bij de Denggenfamilie, gingen op 11 oktober 1817 naar Filzmoos op bedevaart. Zij gingen over de mooie, veel bewandelde overgang over de Oberhüttensattel. Zulke voetreizen werden niet alleen als spirituele oefeningen gezien, maar ook als oefeningen voor de gezondheid, de levensvreugde, wereldkennis en ook nog voor het verkrijgen van een rugzak vol Steirische appels. Maar destijds liep deze kwestie slecht af. Op de terugweg werden de twee jonge vrouwen verrast door mist en sneeuwval. Vermoeid door de wandeltocht door het Forstaudal verloren ze het laatste beetje kracht onder de Oberhüttensattel. Toen men ze dagen later op de plaats van het ongeluk vond, zaten er op hun wangen, zo zegt men, bevroren tranen. Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de afslag naar het Znachdal achter in het Weißpriachtdal. Dit uitgangspunt is goed met de auto of met de dalbus bereikbaar (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). De wandelroute loopt op het grindpad nr. 770 langs de Grangler-hut (1.320 m) tot aan de wegsplitsing Uln-hut (halte dalbus). Hier gaat men rechts de gemarkeerde weg en daarna het bergpad nr. 770 op. Op de Oberhüttensattel ligt het meer (1.866 m) en de Ober-hut (met bediening) op 1.869 m. Voor de afdaling volgt men dezelfde weg terug naar de parkeerplaats. Hoogteverschil: ca. 590 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur lopen naar het Oberhüttenmeer Busverbinding: bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: splitsing Znachdal Horeca mogelijkheden: Grangler-hut, Ober-hut

•

20


Weißpriachdal De Frimlgeest Aan de voet van de Teufelskirche (duivelskerkje) deelt het Weißpriachdal zich in twee armen. Rechts gaat het naar het Znachdal, links naar de Ober-hut en het Wirpitschmeer. Nog voor deze splitsing gaat de weg langs een sterk vernauwd steil gedeelte, het Lahntörl. Ooit werd deze plaats sterk bedreigd door lawines. Bovendien zou de omgeving niet helemaal pluis zijn. Niet ver daarvandaan ligt de onderste Frimlalm en op de weg daarheen zijn met een beetje fantasie in een rotsblok klauwen en de omtrekken van een gezicht te zien. Hier zou zich het volgende hebben afgespeeld: Op een kerstavond was een knecht van de Frimlboer op weg naar de ver gelegen alm om een vergeten deksel van een mengpot te halen. In het dialect heet dit “Riakiwebai”. Precies in deze midwintertijd moest de eenzame wandelaar echter oppassen voor ontmoetingen met akelige figuren, want deze nachten behoren de demonen en natuurgeesten toe. Natuurlijk geloofde de Frimlknecht niet in deze spookverhalen. Een beetje bang werd hij echter toen hij hoorde hoe iemand van de rotswand naar beneden riep: “Pak hem, pak hem, zie je niet de roodharige man?” En evenzo griezelig klonk het terug: “Ik kan hem niet aan, want hij heeft zijn vierogige bijter voor hem lopen” De knecht had namelijk zijn brave hond “Vieräugl” bij zich. Toen hij hem aan het hek van de hut vastbond om het “Riakiwebai” eruit te halen, jankte het brave dier erbarmelijk. Maar de knecht schrok pas echt, toen hij terugkwam en hij twee honden aantrof, die als twee druppels water op elkaar leken. Natuurlijk maakte hij die hond los, die hem lief aankeek en met zijn staart kwispelde. Maar het was de verkeerde. Bij de rotswand wachtte een zwarte gnoom op hem, legde hem een ijskoude hand met lange klauwen op de schouder en zei: “Wat de dag mij vandaag brengt is van mij voor eeuwig en altijd!” Daarna begon een gevecht op leven en dood, en de knecht was verloren geweest, als zijn trouwe “Vieräugl” zich niet los had weten te rukken, om zijn baasje te helpen. Plotseling was het zwarte mannetje als in rook opgegaan. Maar deze nacht had de jonge man behoorlijk veranderd. Toen hij de volgende ochtend de kamer van de Frimlboer betrad, was de jonge knecht een oude man met grijze haren.


21


⓭ Wirpitschmeer, Tiefenbachmeer (1.699 m, 1.846 m)


Stralende lariksen in de herfst Sommige bergtochten bieden in de herfst een kleurenspel van gouden licht, een blauwe hemel en de oranje, geel en groen stralende lariksen, dat voor onvergetelijke ervaringen zorgt. Ook het Wirpitschen Tiefenbachmeer onder de Tauernhöhe, waar de muurresten van de verlaten alpenhutten de romantiek van dit berglandschap nog verhogen. Met zijn stralende lariksen en massieve alpendennen tussen blauw fonkelende meren in de herfst is dit een landschap uit een prentenboek vol onvergetelijke momenten.

Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de afslag naar het Znachdal achter in het Weißpriachtdal. Dit uitgangspunt is goed met de auto of met de dalbus bereikbaar (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). De wandelroute loopt op het grindpad nr. 770 langs de Grangler-hut (1.320 m) tot aan de wegsplitsing Uln-hut (halte dalbus). Achter de hut links, langs de bruisende waterval, steekt men de Longa (beekje) over. Na ongeveer 200 m links leidt een gemarkeerd pad tot aan de Tonimörtl-hut (met bediening). Als men bij de hut is, ga men eerst rechtuit en dan slaat men voor het Wirpitschmeer (1.699 m) rechtsaf. Na ongeveer 150 m hoogteverschil bereikt men op de niet gemarkeerde, maar wel platgelopen almweg het Tiefenbachmeer op 1.846 m hoogte. Hoogteverschil: ca. 570 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur lopen naar het Tiefenbachmeer Busverbinding: bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: splitsing Znachdal Horeca mogelijkheden: Grangler-hut, Tonimörtl-hut

•

22


Mariapfarr Lignitz De betoverde vissen en de bergmannetjes van de Hundstein Vleesmaaltijden waren vroeger zelden. Maar oude boeren herinneren zich hoe ze eens als herder-jongens zalmforellen, forellen en vissen die Schwareiter genoemd werden vingen. Vooral op de almen, waar je dagenlang alleen boter, weisoep en kaas at, was een visje uit de pan een heerlijke afwisseling. Ook de vissen in het stille Lignitzmeer waren begeerd.Er deden echter verhalen de ronde dat de bergmannetjes van de Hundstein de vispopulatie in het meer zouden bewaken. Het zouden namelijk geen gewone vissen maar betoverde geesten zijn die in hun macht waren. Als uit de lucht getoverd stond er zo’n asgrauw mannetje plotseling aan de oever, gekleed in een kapmantel en monnikenpij en zwijgzaam. Nog nooit heeft een onderaardse het woord tot een mens gericht. Onderaards en daarom geheimzinnig verloopt ook de afvoer van het Lignitzmeer. Over drie terrassen stroomt het naar het dal maar, op deze weg komt de Lignitzbeek tweemaal een kort stuk bovengronds. 1.500 m na boerderij Kocherbauer (familie Daum) in het Lignitzdal bevindt zich in richting daalinwaarts een parkeerplaats met een slagboom. Tot de achterste hutten wandelt men op een vlak grindpad en vervolgens op prachtig weidegrond (weg nr. 774) omhoog naar het meer (1.965 m). Hoogteverschil: ca. 630 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur lopen naar het Lignitzmeer Parkeren: in de buurt van boerderij Kocherbauer Horeca mogelijkheden: Jausenstation Wielandhof

•


23


⓮ Lignitzmeer (1.965 m)


⓯ Landwiermeren (1.977 m, 2.047 m) Göriachdal Kaaswormslang en Kasastoa De Göriachse alpenherderinnen waren altijd trots op hun lekkere kaas. Maar op een dag wriemelden de kaaswormen in de witte en goudgele kazen en dat was nogal afgrijselijk (grausig), zoals de Lungauer zegt, wanneer hem iets niet smaakt. Eindelijk vond de jager, zo vertelt het volksverhaal, onder een rots aan de rand van de weg, niet ver van het huttendorp een grote witte slang. Geduldig ging hij op de loer liggen en kon eindelijk het dodelijke schot afvuren. Het monster viel uiteen in een hoop kleine wormen, die bliksemsnel in alle gaten en gleuven van de aarde verdwenen. Sindsdien hadden de hoedsters geen problemen meer met de kaaswormen en hun kruidige kaas smaakt ook de fijnproevers. De Kasastoa (kaassteen) ligt echter tot op heden goed zichtbaar, rechts langs de wegrand, waar dalinwaarts het schilderachtige huttendorp in het zicht komt. Hier werden ook de nieuwe herdersjongens in de gemeenschap opgenomen. Vanaf de draai ruimte dichtbij het huttendorp achter in het Göriachdal komt men op weg nr. 775 naar de Landwiersee-hut (1.985 m). Voorbij de hut liggen het kleinere Untere Landwiermeer op 1.977 m en het grotere Obere Landwiermeer op 2.047 m. Vanaf de parkeerplaats naar de Landwiermeren is het 2 uur wandelen. Hoogteverschil: ca. 610 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur lopen naar de Landwiermeren Busverbinding: bus 720 naar Mariapfarr – Göriach – Göriach parkeerplaats huttendorp Parkeren: vor het Göriacher huttendorp Horeca mogelijkheden: Hansal-hut, Landwiersee-hut

•

24


Achter in het Lessachdal De gouden hen Aan de voet van de Hochgolling ligt in het eenzame “Gralatikar” een klein bergmeer, een van de vele, die de overgang van het Lessachdal in de Schladminger Tauern vormen. In de donkergroene wateren weerspiegelt een paar uur per dag, het hoogste punt van de Hochgolling, waardoor de verlaten alm een bijna sprookjesachtige uitstraling krijgt. Het is al lang geleden, dat in het Lessachdal jongelingen naar zilver, koper en zwavel schraapten, waarbij ze het meeste succes hadden op de steile afdalingen van de Hochgolling. Op duizelingwekkende hoogte maakten zij hun mijngangen in de berg. De ingangen en de in de rotsen gehakte treden zijn tot vandaag zichtbaar. Aan het begin van de wintertijd verlieten de jongelingen de mijn en keerden in het voorjaar terug. Een sneeuwvlek die op de Gralatiker bleef liggen en daarbij de omtrekken van een kip vormt, was het teken dat de ertsgangen weer toegankelijk en ijs- en sneeuwvrij waren. De zegening van de berg aan de Hochgollings is al lang voorbij en de exploitatie gestopt maar de gouden hen boven het Gralatimeer is tot op heden te bewonderen. Vanaf de Laßhoferalm-hut (1.270 m) achter in het Lessachdal (tolweg/ tarief € 5,-) wandelt men eerst in noordelijke richting tot aan de vertakking van het dal. Dan wandelt men links in westelijke richting gestaag omhoog direct op de oostelijke hellingen van de Hochgolling naar de Gollinganger en vanaf hier verder in zuidelijke richting naar het Gralatimeer (1.816 m). Hoogteverschil: ca. 550 m Moeilijkheidsgraad: middel tot moeilijk Duur: ca. 2,5 uur lopen naar het Gralatimeer Parkeren: Laßhoferalm-hut Horeca mogelijkheden: Lenznalm-hut, Laßhoferalm-hut

•

•


25


⓰ Gralatimeer (1.816 m)


⓱ Landschitzmeren (1.778 m, 1.937 m) Achter in het Lessachdal Over het geheimzinnige kaasmannetje Het dwergachtige, verwilderde kaasmannetje is een alpengeest die in de zomer op de hoogste toppen, in ontoegankelijk rotsspleten en in donkere bossen leeft, waar hij zich met wortels en kruiden voedt. Tijdens Martini in de late herfst verlaat de dwerg zijn schuilplaats en trekt de verlaten almhutten in, waar hij van de overgebleven boter en kaas leeft. De almbewoners laten deze uit vriendelijkheid jegens hem achter. Als in de late lente echter ook in het gebergte de eerste grassprieten en alpenkruiden uit de koude grond te voorschijn komen, moet het kaasmannetje weg zijn uit de hutten en moet hij weer teruggaan naar de hoge, eenzame bergen. Nog voordat het vee de alm weer opgedreven wordt, wanneer de hoedsters en de herdersjongens met hun vee en hele hebben en houden weer naar de alm trokken, ging de boer zelf naar zijn hut, om te kijken of alles in orde was. De kinderen thuis, die nieuwsgierig op zijn terugkomst wachtten, vertelde hij dan hoe hij het kaasmannetje verjaagd had. Het meest laag gelegen meer van de drie Landschitzmeren (1.778 m) bereikt men vanaf de Laßhoferalm-hut (1.270 m) in het achtere Lessachdal (tolweg / tarief € 5,-) op het gemarkeerde bergpad nr. 784. De wandeling er naartoe duurt ca. 2,0 uur. Het is de moeite waard om verder te gaan naar de volgende twee Landschitzmeren (1.937 m). Van meer tot meer wandelt men telkens ca. 45 minuten. Hoogteverschil: ca. 510 tot 810 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,5 uur lopen naar het Obere Landschitzmeer Parkeren: Laßhoferalm-hut Horeca mogelijkheden: Lenznalm-hut, Laßhoferalm-hut

•

26


Achter in het Lessachdal Ontmoeting met het kaasmannetje Het kaasmannetje is een mensenschuwe geest, een ontmoeting met hem was zo zelden, wonderbaarlijk en griezelig dat na elke ontmoeting een volksverhaal ontstond. Uit het Lessachdal zijn ons twee van dit soort verhalen bekend. Ooit ontmoette een jager, die een gems had gedood, en die voor zichzelf de verse lever in een verlaten almhut wilde bakken, het kaasmannetje. Dat had zelf een stuk gebraad op het vuur liggen en een aangebrande kikker stak aan een houten pen en pruttelde boven het open vuur. Dat het kaasmannetje van muziek houdt, bewijst een andere overlevering. Een knecht uit Lessach, die fantastisch viool speelde, ging een weddenschap aan met een boer om een gevlekte melkkoe, wanneer het hem zou lukken het kaasmannetje van de berg en de alm af het dal in te spelen. Op de Martini avond was het zover. Door de donkere nacht liep het kaasmannetje met een zwarte koe langs de viool spelende knecht en de verbaasde boeren. Vanaf de parkeerplaats bij de Laßhoferalm-hut (1.270 m) achter in het Lessachdal (tolweg / tarief € 5,-) begint deze, toch wel wat veeleisende, wandeltocht. Bij de wegsplitsing volgt men het pad nr. 777 naar het grootste bergmeer van Lungau, het Zwerfenbergmeer, op 2.024 m. De wandeltocht duurt ca. 3,5 uur. Het is de moeite waard om een ommetje te maken naar het hoger gelegen Angermeer (2.100 m). De wandeltijd van het Zwerfenbergmeer naar het Angermeer is ongeveer een half uur. Hoogteverschil: ca. 850 m Moeilijkheidsgraad: middel tot moeilijk Duur: ca. 3,5 uur lopen naar het Zwerfenbergmeer Parkeren: Laßhoferalm-hut Horeca mogelijkheden: Lenznalm-hut, Laßhoferalm-hut

•

•


27


⓲ Zwerfenbergmeer, Angermeer (2.024 m, 2.100 m)


⓳ Prebermeer (1.514 m) Tamsweg Prebergebied De gouden eg Op een vriendelijke ogende, zonovergoten plaats ligt het geheimzinnige Prebermeer (1.514 m). Zwevende deeltjes van het veen zijn in het water opgelost, wat aan het wateroppervlak zijn donkere kleur geeft. Aan de flanken van de Preber (2.740 m) met zijn machtige graat strekt zich een wijd almen weidegebied uit met wandelbestemmingen die de moeite waard zijn. Maar het was niet de heerlijke bergzon, maar de roep van het goud, die door de eeuwen heen schatgravers aangetrokken heeft. In oude Venetiaanse boeken wordt het, onder het Trogleiteneck, op weg naar de Preberspitze gelegen Bischofsloch vermeld. Een goudmijn is daar aangetekend als: “een hoog gat, waaruit men lange tijd goed gouderts heeft gehaald voor Venetië, maar het is een moeilijke klim daarheen’’. Rotsinscripties aan de ingang van de beschermde grot herinneren aan vergane tijden. Volgens het volksverhaal ligt het legendarische Prebergoud inmiddels in het meer. Hierbij wordt het volgende verteld: in de verre toekomst zal het stille water buiten haar oevers treden en de hele Murbodem overstromen. Tenslotte zal een gouden eg van de bodem van het meer gespoeld worden. Die zal zo kostbaar zijn dat men er alles nieuw van zal kunnen bouwen, zelfs de St. Leonhardskerk. Wat een nachtmerries moeten die mensen vroeger hebben gehad! Tegenwoordig weten we beter en beschouwen we de kleine gouden stipjes, die in het water van het Prebermeer fonkelen als de korreltjes waarheid die in elk volksverhaal verborgen zijn. Het Prebermeer is vanaf Tamsweg bereikbaar met de auto of de dalbus. Het Prebermeer is een alpien ven op 1.514 meter hoogte. Er is een natuurpad rondom het meer met informatieve bordjes over venen (veen-leerpad). Vanaf de parkeerplaatsen is deze rondlopende wandelroute ongeveer drie kwartier lang. Duur: rondlopende weg van ca. 45 minuten Moeilijkheidsgraad: makkelijk Busverbinding: bus 740 van Tamsweg – Prebermeer Parkeren: parkeerplaats aan het Prebermeer Horeca mogelijkheden: Ludlalm-hut

•

28


Natuurbeschermingsgebied Bundschuh De geest in het Freimannsloch De naar Speick geurende bergweiden in het Lungauer Nockbergen werden door de gletsjers in de ijstijd zo mooi rond en effen geslepen en uiteindelijk door de ertsmijnbouw ontbost. Het is een rustgevende wereld die de wandelaars hier verwacht. De mijnbouw heeft men ca. 100 jaar geleden stilgelegd en even lang heeft de hoogoven in de Bundschuh geen vuur meer gezien. Maar het volksverhaal weet nog van schatten te berichten die in de gespleten rotsen over het Rosaninmeer verborgen zouden moeten zijn. Als Freimannsloch werd deze door volksverhalen omgeven plaats overgeleverd. Ieder jaar kwam een schatzoeker in de buurt en haalde zijn winst uit de geheimzinnige grot tussen de Stangalm en Rosanin. “Als de mensen wisten welk een rijkdom hier onder hun voeten ligt, hoefden ze helemaal niet zo te zwoegen” openbaarde hij aan een arme herder. Die besefte niet dat rijkdom ook een ongerepte, schone natuur zijn kan en onderzocht nu stiekem de verborgen grot en vond ook daadwerkelijk goud en zilver. Het gerechtshof vond zijn nieuwe rijkdom verdacht en men stopte hem in de gevangenis omdat hij niets wilde verraden. Pas in de nacht voor zijn terechtstelling vertrouwde hij zijn geheim toe aan de beul, die hem in ruil daarvoor de vrijheid beloofde. De beul bleek echter een schurk te zijn. Hij hield het geheim voor zich en executeerde de schatgraver in de ochtendschemering met het zwaard. Maar de straf kreeg ook hem te pakken. Zijn geest spookt rond in het Freimannsloch waar hij iedere indringer met zijn bebloede beulenbijl de toegang ontzegt. Vanaf de parkeerplaats tegenover het Familien- und Jugendgästehaus Schönfeld of bij de Dr. Josef-Mehrl-hut (1.730 m) na de brug linksaf en vervolgens gestaag omhoog langs het bergpad nr. 126 naar het Rosaninmeer (2.080 m). Vanaf daar wordt de wandeling naar de Grote Königstuhl (2.340 m) aanbevolen. Naar het Rosaninmeer is het 1,5 uur en verder naar de Grote Königstuhl is het 1,0 uur lopen. Hoogteverschil: ca. 350 tot 610 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur lopen naar het Rosaninmeer Parkeren: tegenover het Familien- und Jugendgästehaus Schönfeld, Dr. Josef-Mehrl-hut Horeca mogelijkheden: Dr. Josef-Mehrl-hut

•


29


⓴ Rosaninmeer (2.080 m)


㉑ Rotgüldenmeer (1.735 m) Nationaalparkgemeente Muhr De gouden schat in het meer Roodgoud straalt het meer in het avondrood, de warme stralen schieten over het glanzende water. Rotgülden hier klinkt het lange en avontuurlijke verhaal van de voormannen, mijnwerkers en goudzoekers die hier ooit aan het werk waren. Een rijke voorman, zo wordt verteld, was ooit heer van de goudmijn in Muhrwinkel. Hij was trots en hard tegenover zijn knapen en zijn liefde voor zijn enige dochter ging boven alles. Maar het mooie meisje raakte verliefd op één van de arme mijnwerkers. Jaloers verbood haar vader haar iedere verdere ontmoeting. Het meisje werd doodziek van verdriet en na enkele weken droeg men haar naar de begraafplaats. Haar vader was wanhopig en vanaf die dag haatte hij alles wat met goud te maken had als de pest. Verteerd door verdriet stortte hij zijn gehele rijkdom in de donkere diepten van het meer, dat sindsdien het Rotgüldenmeer heet. Vanaf de parkeerplaats bij het Arsenhuis (1.341 m, zonder bediening) komt men via een natuurpad in ongeveer anderhalf uur naar de Rotgüldensee-hut en naar het Untere Rotgüldenmeer (1.735 m). Er kunnen borden met gemarkeerde afkortingen (een beetje steil) worden gepakt, die door een speciale plantenlandschap (bijv. akeleien, ridderspoor, oregano en wilde marjolein, diverse orchideeën, enz.) leiden. Vanaf de hut loopt een mooi wandelpad boven de oever van het meer dwars door hoge struiklandschappen en een zeldzaam plantenlandschap naar het achterste meeroever. Een belevenis voor een speciaal soort plantenvrienden. De wandeling duurt ongeveer 1,5 uur. Hoogteverschil: ca. 400 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur naar het Untere Rotgüldenmeer Busverbinding: bus 760 tot Muhr – Muhr Rotgülden Parkeren: Parkereerplaats Arsenhuis (halte Muhr Rotgüldenmeer) Horeca mogelijkheden: Rotgüldensee-hut

•

30


Nationaalparkgemeente Muhr De heks in de klokkenkamer in Muhr Het was net middernacht, toen bruiste een heks op haar bezemsteel de klokkentoren van Muhr binnen. Haar haar was ruig en gitzwart, net zoals haar jurk. Rond om haar heen vlogen vier grote vogels. Een grote raaf, een uil, een Vlaamse gaai en een oud oude korhoen. Met een hamer sloeg ze in op het metaal van de klok, die een brommend geluid maakte. Maar ze kon de klok geen schade aanbrengen. Met nog meer woede sloeg ze op het dikke metalen omhulsel van de klok, totdat een dof gedreun te horen was, net zoals een diep langgerekte klaagtoon. Maar de klok bleef heel. Hoe hard de heks er ook op hamerde en met al haar krachten het bronzen omhulsel mishandelde, ze slaagde er niet, het gehoopte gat erin te slaan. Zwaar kwamen de klappen neer, zodat helse geluiden, zoals gekreun, dreun en gesis te horen waren. Plots was de het middernachtelijke uur voorbij, en zonder haar doel te hebben bereikt moest de boze heks met haar vier vogels weer vertrekken. Echter, sindsdien heeft de klok van Muhr haar mooie klank verloren. Het vermogen kwaadachtige weerspreuken tegen te houden, heeft de klok tot nu toe behouden. Aan de binnenkant is nog altijd een scheur te zien. Dit wordt het heksenteken genoemd. Vanaf de parkeerplaats Muritzen (tolweg, tarief € 5,-, betaalautomaat) de brede bosweg volgen tot de kapel. Links van de kapel volgt men de weg via het Muritzenalmdorp. De brug oversteken en rechts verder langs de oostelijke kant van het dal op de gemarkeerde weg langs de Muritzenbeek tot het Karwassermeer. Aan de oostelijke kant langs het Karwassermeer en dan westwaarts verder via het Schwarzkar (keteldal) tot de Schwarzmeren. Dit pad is echter niet gemarkeerd en dus alleen aanbevolen voor gevorderden en bergbeklimmers met goede schoenen. Hoogteverschil: Moeilijkheidsgraad: Duur: Busverbinding: Parkeren:

ca. 400 m middel ca. 3,0 uur bus 760 tot Muhr – Muhr Arsenhaus Parkeerplaats Muritzen (tolweg, tarief € 5,-, betaalautomaat) Parkeerplaats Rotgülden (2 uur langere wandeltijd)

•


31


㉒ Karwassermeer (1.897 m)


㉓ Anderlemeren (2.080 m) Recreatiegebied Bundschuh De sage van de Blutige (bloedige) Alm Vele raadsels voor geschiedeniskundigen De zachte landschap van de Nockbergen in het zuidelijkste deel van de Lungau werd ontbost wegens de ijzer mijnbouw. Tot de verre horizon is er uitzicht over de uitgestrekte groene almweiden. Drukte en stress zijn hier snel vergeten. Hoe past de legende van de bloedige alm in zo’n vreedzaam landschap? Het in de volksmond goed bekende verhaal blijkt wel waar te zijn. Wel drie keer werd het gebied binnengevallen door krijgers. Schouwplaats van de sage is een soort wal (omheining), die een vlakke almweide aan drie zijden omringt, naar het zuiden door de rivier Krems en in het oosten door de Bundschuhbeek. De gebeurtenissen zelf zijn niet in zo’n krappe ruimte te beperken. Nu in volgorde: In de 7de Eeuw rukten uit het zuiden de Slaven, op zoek naar meer grond in de Niederen en Hohen Tauern op en kwamen tot bittere machtstrijden met de uit het huidige Bohemen naar het zuiden dringende Bajuwaren. Bij de oude wijken van de Slaven, zoals in Stranach (buitenkant), Göriach (bij de bergbewoners) of Begöriach kwamen nu ook Beierse namen zoals Oberbayrdorf, Mörtelsdorf, Seitling, en andere. Onder de Slavische koning Samo, die stierf in 658, zouden deze gevechten hevig opgelaaid zijn. De Bajuwaarse hertog Diet vond volgens de legende daarbij op de bloedige alm in Bundschuh de dood en op de begraafplaats van de parochiekerk van St. Michael samen met zijn vrouw Gleistrada zijn laatste rustplaats. Veel bloedvergieten dus in de mooie bergwereld rond de Anderlemeren. Tegenwoordig is het gebied een weldaad voor diegenen die waardering hebben voor de rust in de natuur. Met de auto via de Bundschuh Landesstrasse (L 267) naar de parkeerplaats van de skilift in Schönfeld op 1.740 m, het uitgangspunt van deze wandeling. Rechts aanhoudend wandelt men over de Matehanshoogte, voortdurend langs de bergkam, via de Zechner-, de Gaipa- en de Kameritzhoogte naar de Anderlemeren op 2.080 m. Hoogteverschil: 340 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur Parkeren: tegenover het voormalige Almhotel Schönfeld, Dr. Josef-Mehrl-hut Horeca mogelijkheden: Dr. Josef-Mehrl-hut

•

32


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Houtwerk- en speelgoed” Een oude hooivork vertelt over de almen bergoogst in vergane tijden. Ieder bosje hooi was waardevol, om de melkkoeien door de winter heen te brengen en het benodigde houten gereedschap werd op de boerderij vervaardigd. Machln heet het in het Lungauer dialect, de werkplaats is de Zeferhittn. De bergesdoorn, berk en spar leveren een licht hout en werden daarom gebruikt om harken, hooivorken en ander gereedschap te maken. Was taaiheid nodig dan nam men het essenhout of het hout van de berberissen. De Lungauer noemt het Gischgalatznhoiz. Overigens kan men van de rode bessen een goed en gezond sap maken. Op de Gruberalm-hut is veel van de oude kennis over het juiste hout overgebleven. Almgenot Gruberalm-hut Zelf bereidt eten en tussenmaaltijden („Jause“) van de eigen biologische landbouw. Zelfgebakken brood met spek en een oostenrijkse kaas specialiteit (Graukäse) sterkt de wandelaar. Als warme maaltijd zijn op afspraak de lekkere „Hasenöhrln“ (vlakke, in olie gebakken deegstukken, waarin je dan zuurkool mag vullen) verkrijgbaar. Openingstijden: eind mei tot otober Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Gottfried Gruber, genoemd “Gruberbauer” Telefoon: +43 (0)6478 390 of +43 (0)650 2241102 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Het beste uitgangspunt voor een wandeling is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Als men de wandelroute volgt, bereikt men de Gruberalm-hut (1.514 m) in ongeveer 1,5 uur lopen. Een andere mogelijkheid is, met de bus of de auto (tolweg/ tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) te rijden tot de Almgasthof Schliereralm (1.495 m). Van daar te voet langs de mooie oever van de Schlierermeer en verder langs de beek of met de dalbus tot te Gruberalm-hut. Van de Almgasthof Schliereralm tot de Gruberalm-hut is het ca. 0,5 uur lopen. Hoogteverschil: ca. 170 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ongeveer 0,5 tot 1,5 uur, (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm – Gruberalm-hut Parkeren: Tauerntunnel zuid-portaal, Almgasthof Schliereralm

•


33


㆒ Gruberalm-hut (1.514 m)


㆓ Hoislalm-hut (1.556 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis „Almbeheer Toen en Nu“ Via de onlangs gerenoveerde Hoislalm-hut kan het leven op de alm (bergweide) actief worden meebeleeft en ontdekt. Kleine en grote bezoekers wordt op interessante wijze inzicht geboden in de moderne bedrijfsvoering van de alm. Op afspraak nemen de beherende boeren ook de tijd voor een introductie (melken, boter maken en Rahmkoch maken). Net als in vroegere tijden, waarin de boer, „Hoisl Peter“, de koeien op de Hoislalm met de hand heeft gemolken, kun je de „natuurpark-koe“ zelf melken, genieten van de frisse berglucht, de varkens bij het luieren en de koeien bij het grazen toekijken, of genieten van het luisteren naar de bergbeek Wie zin heeft in een gezond Kneippbad in het frisse bergwater, komt in de Rieding-beek naast de hut aan zijn trekken. De kinderen verwacht een grote speeltuin en een kinderboerderij met veel dieren. Almgenot Hoislalm-hut Een culinaire specialiteit op de Hoislalm-hut zijn vlees beignets uit de hete pan, die bij de 2e almfeesten toe worden bereid. Alle producten, die bij een typische bergmaaltijd horen, worden op de Hoislalm zelf geproduceerd. De beheerders van de almhut nodigen uit, om bij hun te stoppen, zich te sterken met landelijke biologische producten, om te genieten van het prachtige uitzicht of gewoon voor een rustpauze. Openingstijden: Overnachting: Contactpersoon: Telefoon: E-mail:

juni tot medio september ja Familie Schlick, vlg. Hoislbauer +43 (0)650 3411931 [email protected]

Wegbeschrijving Het aanbevolen uitgangspunt voor deze wandeling is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m) – van het zuidportaal is het 2,5 uur tot naar de Hoislalm-hut. Het is ook mogelijk, om met de auto tot de parkeerplaats bij het informatiehuisje van het natuurpark (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) de rijden. Daar is ook het uitgangspunt van de almenwandelweg. Dit idyllische smalle pad volgend is de Hoisalm-hut binnen ca. een uur bereikt. In het hoofdseizoen kan deze wandeling ook met de dalbus individueel worden samengesteld. Hoogteverschil: ca. 210 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 tot 2,5 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus - Wald - Natuurparkcentrum bij Schliereralm - met de Tälerbus tot Hoislalm Parkeren: Tauerntunnel zuid-portaal, nabij Natuurparkcentrum

•

34


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Kneippen in een bergmeer” De Jakoberalm-hut onder de Mosermandl ligt in een prachtig almlandschap. Hier dienen zich wandelingen van verschillende lengtes en moeilijkheidsgraden aan. Daarbij nodigt een Kneippbad u in het frisse bergwater uit - een echte weldaad voor uw tenen, voetzolen, hielen, kuiten, knieën en armen. Ook de oude inboedel op de Jakoberalm-hut is bewaard gebleven. Wie weet nog wat een Bittrach is? Dit rondachtige houten vat met Slavische benaming werd ooit in de zomer veel gebruikt. Met vers bronwater gevuld bracht een knecht het naar de dienstmaagden en herders op het veld. Almgenot Jakoberalm-hut Kaasknoedel en kaasknoedelsoep hebben hun vaste plek bij de boerenkost van Lungau. Op de Jakoberalm-hut wordt dit op borden geserveerde gerecht volgens oud familierecept gemaakt. Het stilt zowel de grote alsook de kleine honger. Hoe men het maakt? Gewoon vragen op de Jakoberalm-hut! Openingstijden: juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Gerhard Heilinger Telefoon: +43 (0)664 2172690 of Familie Gruber +43 (0)664 3150937 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Van Zederhaustal volgt u de tolweg (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) richting Natuurpark Riedingdal (ca. 9 km) tot parkeerplaats Jakoberalm-hut (0,5 km van de Almgasthof Schliereralm). Vanaf daar leiden een transportweg en een gemarkeerd wandelpad naar de Jakoberalm-hut (1.839 m). Aanbevolen is een wandeling naar het “Essermeer” (zie pagina 10) en het “Rothenwändermeer” (zie pagina 12). Hoogteverschil: 350 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Schliereralm Parkeren: start van de klim naar de Jakoberalm-hut

•


35


叅 Jakoberalm-hut (1.839 m)


㆕ Königalm-hut (1.667 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Dwergenvijver en waterrad” Vanaf het natuurparkhuis bereiken we na een gezellige wandeling van een uur, of na een rit met de dalbus, de Königalm-hut. Wie hier gaat rusten, geniet met al zijn zintuigen van de stilte, de berglucht, de ongerepte natuur en bovendien van de smakelijke almkeuken. Aan de “Zwergerlteich” (= dwergenvijver) naast het terras waggelen en spartelen de eenden, ook schapen en lammetjes hebben daar hun weiland - een almparadijs voor grote en kleine kinderen. Want hier mogen ze naar hartelust spelen, het waterrad bewonderen en de lammetjes aaien. Almgenot Königalm-hut Op de Königalm-hut kookt de chef persoonlijk en de hele dag door. Wandelaars kunnen hier altijd op een warme maaltijd rekenen. Er zijn eenvoudige gerechten uit de regio, almspecialiteiten en eigengemaakte producten, ook bij de lichte maaltijden zoals spek en de kaas. Kostelijk zijn de volkoren noedels met vossenbessenschuim, een bekende specialiteit van de Königalm-hut. Mmmhh, ze smaken gewoon echt hemels! Openingstijden: begin juni tot medio oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Robert Batlogg Telefoon: +43 (0)664 2523297 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Het aanbevolen uitgangspunt voor deze wandeling is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Het wandelpad volgend is de Königalm-hut in ongeveer 2,5 uur bereikt. Een andere mogelijkheid is een rit met de bus of auto (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Almgasthof Schliereralm. Vanaf daar te voet langs het almenwandelpad of met de dalbus tot de Königalm-hut. De wandeling van de Almgasthof Schliereralm naar de Königalm-hut duurt ca. 1,25 uur. Aanbevolen wordt een wandeling naar de Boarnlacke (zie pagina 9) of naar het Ilgmeer – de Zaunermeer (zie pagina 11). Hoogteverschil: ca. 350 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,25 tot 2,5 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm – Königalm-hut Parkeren: Tauerntunnel zuid-portaal, Almgasthof Schliereralm

•

36


Karthäusen - Zederhaus Huttenbelevenis “Met zeis en slijpsteen” Schneid haben, betekent zoveel als moed hebben, maar betekent ook handigheid en kracht hebben. De juiste lichaamsbeheersing bepaalt of men een goede maaier (Mahder) is. Vereiste is, dat de maaier een bruikbare zeis heeft en het scherpen (dengeln’) met slijpsteen en slijptrog beheerst. Op de Liasalm-hut wordt deze handigheid, het malen met de hand en met de juiste slag, van generatie op generatie doorgegeven. De vreugde aan deze bezigheid, ‘zoals het gedaan hoort te worden’ geeft de Liasboer op de Liasalm-hut door. Hij zegt: “De zeis is voor het maaien in ontoegankelijke gebieden en bij de bergen alpenboeren is deze nog altijd onontbeerlijk.” TIP: Een streling voor het oog voor alle bezoekers – de fraaie bloemenversiering aan de hut. Almgenot Liasalm-hut Maaien maakt hongerig. Er komen alleen huisgemaakte producten op tafel. Specialiteiten van de Liasalm-hut zijn: Verse Bauernkrapfen (soort beignets), de kaas tussenmaaltijd en alpenkruidensap. Op een prachtige alpenweide legt de agastvrouw van de hut de bezoekers de verschillende geneeskrachtige kruiden en hun gebruik uit. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Erich Gruber, genoemd “Liasnbauer” Telefoon: +43 (0)664 2719830 of +43 (0)6478 243 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Uitgangspunt voor de wandeling is direct tegenover een kleine zagerij in het centrum van Zederhaus – ca. 200 meter daluitwaarts vanuit de kerk. De informatieborden leiden over de lawinetunnel van de snelweg, daarna links langs de transportweg tot de splitsing naar de Karthäusenalmen. Verder langs het oude almenpad, door het hoge bos langs de Karthäusensloot tot de Liasalm-hut op 1.812 m. Als alternatief is er ook de mogelijkheid vanaf Gasthof Jägerwirt. Op de straat ca. 50 m na het Jägerwirt-bruggetje linksaf richting Karthäuser Almen. De grindweg tot een slagboom volgend bereikt men de beklimming naar de Liasalm. Vanaf daar leiden een transportweg en een gemarkeerde wandelroute in ca. 2,5 uur wandeltijd naar de Liasalm. Hoogteverschil: ca. 620 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 tot 2,5 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – midden Parkeren: Zederhaus midden – dichtbij van de warenhuis Bliem

•


37


⓹ Liasalm-hut (1.842 m)


⓺ Muhreralm-hut (1.659 m) Grosskessel - Zederhaus Huttenbelevenis “Müchbitschn’’ (melkvat) In houten emmers, vaten oftewel “Bitschn” werd vroeger de melk van de alm naar de boerderij gebracht. Maar over het algemeen had de alpenherderin de melk op de alm al tot kwark, wei, boter en kaas verwerkt. De motorisering en de verbetering van de wegen tot berijdbare straten maakte het mogelijk de melk en de room in houten of aluminium vaten vers van de alm naar de boerderij te vervoeren om ze van hieruit verder te transporteren naar de zuivelfabrieken. Zo werd de regionale voorziening van kwalitatief hoogwaardige, verse melkproducten mogelijk. Op de Muhreralm-hut zijn nog enkele van deze originele “Müchbitschn” te bezichtigen en voor de kinderen is er een zelfgemaakt speelgoedautootje. Almgenot Muhreralm-hut Alles zelfgemaakt - almboter, vers zelfgebakken brood, milde kwark met kruiden en de “Topfennudel” (warm zoet dessert gemaakt van kwark). Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Jäger, genoemd “Muhrerbauer” Telefoon: +43 (0)6477 8369 of +43 (0)664 5420241 E-mail: [email protected] Internet: www.muhrerbauer.at

Wegbeschrijving Voor de tolpoort van het natuurpark Riedingdal in Zederhaus gaat een bosstraat linksaf, richting Großkessel. Daar begint de gemarkeerde almweg nr. 741. Over deze weg bereikt men de Muhreralm-hut (1.659 m) in ongeveer 1,0 uur. Een wandeling naar de Rothenwändermeer (zie pagina 12) wordt aanbevolen. Hoogteverschil: ca. 250 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Zederhaus tolheffing Riedingdal Parkeren: tolheffing Riedingdal

•

38


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “In de Katschka rijpt de almkaas” Als er in oude oorkondes sprake van houten werktuigen is, waarmee op de alm gereden werd, worden die meestal Alpsfahrnis genoemd. Stotz en Katschka heten deze oeroude werktuigen voor de melkverwerking. Het eerste werd gebruikt om de melk te ontromen totdat de centrifuge uitgevonden werd. Het was een groot, houten bord waarvan je de room goed af kon scheppen. De Katschka ziet eruit als een houten bloempot waaromheen twee houten ringen gewonden zijn. In deze vorm rijpt de kwark ‘s nachts tot Lungauer almkaas. Kleine ronde gaten in de bodem van het vat zorgen voor de nodige ontwatering. Op de Örgenhiasalm-hut zijn Stotz en Katschka geen museumstukken geworden maar worden ze nog dagelijks gebruikt. Almgenot Örgenhiasalm-hut De bezoeker mag zich verheugen op beignets en gekruide almkaas. Als bijzondere specialiteit is er bovendien eigengemaakt spek van de varkens die op de alm gehouden worden. Openingstijden: juni tot september Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Karl Schiefer, genoemd “Örgenhiasbauer” Telefoon: +43 (0)6477 7294 of +43 (0)664 4593392

Wegbeschrijving Het aanbevolen uitgangspunt voor deze wandeling is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Het wandelpad volgend is de Örgenhiasalm-hut (1.710 m) in ongeveer 3,0 uur bereikt. Een andere mogelijkheid is een rit met de bus of auto (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Almgasthof Schliereralm (1.495 meter). Vanaf daar te voet langs het almenwandelpad of met de dalbus tot de Königalm-hut en verder naar de Orgenhiasalm-hut (ca. 30 minuten). De wandeling van de Almgasthof Schliereralm naar de Örgenhiasalm-hut duurt ca. 2,0 uur. Hoogteverschil: ca. 370 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 0,5 tot 3,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm – Königalm-hut Parkeren: Tauerntunnel / zuid-portaal, Schliereralm

•


39


柒 Örgenhiasalm-hut (1.710 m)


⓼ Schliereralm (1.495 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Boter maken, kaas maken en kinderboerderij” De Almgasthof Schliereralm aan de ingang van het natuurpark Riedingdal is een echt zomergenot tijdens de bergvakantie. Mooi is hier het uitzicht op het berglandschap en daarbij komt allerlei lekkers (G’schmackiges) uit de almkeuken. De oorspronkelijke hut ernaast waar het donkere hout de kracht van de zon gedurende de afgelopen 300 jaar heeft opgeslagen, wordt ook tegenwoordig nog gebruikt om boter en kaas te maken. Toekijken en proberen mee te doen, is toegestaan. De producten zijn te koop. Aan de groende oevers van het Schlierermeer is er voor de kinderen een kinderboerderij, evenals speeltoestellen en klimbomen. Bij de Schliereralm is een openbaar en rolstoeltoegankelijk toilet aanwezig. Almgenot Schliereralm In de heldere bergbeek voor de Almgasthof Schliereralm dartelen de inheemse forellen rond. Vers gevangen en à la maison gebraden en met zelfgemaakte almboter afgerond, worden ze met Lungauer Eachtling als delicatesse geserveerd. Andere specialiteiten zijn de Lungauer kaasknoedelsoep, Wienerschnitzel met zelfgeroerde almboter gebakken en de kostelijke Kaiserschmarren (soort pannenkoek). Wie vooruit bestelt kan zich verheugen op Lungauer Hasenöhrl met zuurkool. Openingstijden: medio mei tot oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Johann Dorfer, genoemd “Schliererbauer” Telefoon: +43 (0)6478 484 of +43 (0)6478 453 E-mail: [email protected] Internet: www.schliereralm.at

Wegbeschrijving Het aanbevolen uitgangspunt voor deze wandeling is de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Het wandelpad volgend is de Schliereralm (1.495 m) in ongeveer 1,0 uur bereikt. Een alternatief is een rit met de bus of auto (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Schliereralm (1.495 m). Een wandeling naar het achterste Riedingdal of het Schlierermeer omheen (zie pagina 13) wordt aanbevolen. Hoogteverschil: ca. 150 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm Parkeren: Tauerntunnel / zuid-portaal, Schliereralm

•

40


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Boter en kaas maken” Een Riakiwei noemt men in Lungau een botervat, waarin met zoete of zure room zo lang met een zwengel met houten staven wordt gedraaid, tot er boter en karnemelk ontstaan. Graag laat men de kinderen met deze langdradige en moeizame bezigheid meehelpen. Maar de moeite wordt beloond. Na het zware werk nuttig je kostelijk brood met boter en een beker verse karnemelk. Op de alm gebruikte men bij tijd en wijle ook een Bacherl om de Riakiwei met waterkracht aan te drijven. In de Schwarzenbichlhut “beweegt” zich dagelijks heel veel - in de kaasketel of in het botervat. De gezamenlijke almmelk wordt namelijk elke ochtend verwerkt tot verschillende soorten kaas, yoghurt, kwark of almboter. U bent van harte welkom het dagelijkse werk in de kaasmakerij van de almbeheerder te aanschouwen en te zien hoe heerlijke en natuurlijke almproducten ontstaan (aanmelding vooraf is gewenst). Almgenot Schwarzenbichlalm-hut De beste dorstlessers en bovendien gezond zijn de weidranken en de zelfgemaakte vruchtensappen die door de familie Andreas Pritz en Gabi Löcker, genoemd “Trimminger”, in de Schwarzerbichlalm-hut geschonken worden. Het proberen waard zijn ook de verschillende zelfgemaakte kaassoorten, hierbij almboter en hartig vergebakken brood. Dat smaakt geweldig! Openingstijden: eind juni tot begin september Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Pritz/Löcker, genoemd “Trimminger” Telefoon: +43 (0)650 2499223 of +43 (0)650 5585054 (hut) E-mail: [email protected] Internet: www.tiscover.at/schwarzenbichlalm

Wegbeschrijving De Schwarzenbichlhut (1.375 m) is van Zederhaus ongeveer 4,5 km dalinwaarts, richting Natuurpark Riedingdal (ongeveer 300 m voor de tolpoort Riedingdal), gelegen. Parkeren kan direct bij de hut of bij de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m), ongeveer 5 tot 10 minuten van de hut vandaan. Hoogteverschil: ca. 30 m makkelijk Moeilijkheidsgraad: Duur: ca. 5 tot 10 minuten Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Schwarzenbichlalm-hut Parkeren: Tauerntunnel / zuid-portaal, Schwarzenbichlalm-hut

•


41


⓽ Schwarzenbichlalm-hut (1.375 m)


⓾ Zauner-hut (1.733 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Huttenbelevenis “Koperen ketel boven het open vuur” Het edele metaal koper verleent gerechten een fijnere smaak dan ijzer of staal. Een grote koperen ketel om kwark of zure kaas te maken is daarom de trots van elke alpenherderin. Op de Zaunerhut hangt er één boven de gemetselde haard en zijn warme, koperen gloed maakt hem tot een echt pronkstuk. Hij wordt gevuld met magere melk want de room is voor het boter maken bedoeld en de magere melk staat op een klein vuurtje langzaam te sudderen. De kwark baht zich, zoals men in dialect het stollen van melk tot kwark noemt. Nu heeft het nog de juiste kruiden nodig. Op de Zauneralm worden daarvoor traditionele kruidenrecepten gebruikt. Almgenot Zauner-hut Henasteign is een warme reuzelkoek in rastervorm en het is een Lungauer specialiteit. Daarbij passen verschillende melkmixdranken uit de “melkbar” of gewoon verse alpenmelk van de eigen koeien. Voor vermoeide, of geschonden voeten is er een wei-voetenbad en een zelfgemaakte alpenkruidencrème voor alle wonden. Openingstijden: juni tot september Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Kremser, genoemd “Zauner” Telefoon: +43 (0)650 3870063 of +43 (0)6478 378 E-mail: [email protected] Internet: www.zauneralm.at.tf

Wegbeschrijving Als uitgangspunt voor een wandeling wordt de parkeerplaats bij het zuid-portaal van de Tauerntunnel (1.345 m) aanbevolen. Het wandelpad volgend, is de Zauner-hut (1.733 m) in ongeveer 2,75 uur bereikt. Een alternatief is een rit met de bus of auto (tolweg/tarief € 8,- inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Almgasthof Schliereralm (1.495 m). Van daar verder lopen langs het almwandelpad of met de dalbus tot de Königalm-hut en dan verder wandelen tot de Zauner-hut (ongeveer 15 minuten). De wandeling van het Almgasthof Schliereralm naar de Zauner-hut duurt ongeveer 1,75 uur. Aanbevolen wordt een wandeling naar de Boarnlacke (zie pagina 9). Hoogteverschil: ca. 390 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 0,25 tot 2,75 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm – Königalm-hut Parkeren: Tauerntunnel / zuid-portaal, Schliereralm

•

42


Weißpriachdal Huttenbelevenis “Kruidentuin in een rasterbed” Het heeft veel moeite en behoorlijk wat zweet gekost om de voormalige Palffyalmhut tot de Jausenalm-hut Grangler-hut, uit te breiden. Maar de familie Bergmann heeft het niet opgegeven, voordat er hier, te midden van sappige almweiden, voor de stil stromende Longa, ingebed in de prachtige natuur van het Weißpriachdal een klein paradijs is ontstaan. Als grappig herkenningsteken staat bij de ingang van de hut een ouderwets houten kinderbed dat al 70 jaar oud is. De kinderen die hier ooit sliepen zijn al lang volwassen en nu doet het bed dienst als kruidentuintje. Er wordt nog altijd veel liefde ingestopt, zo zegt de waardin van de hut gniffelend. Er werd hier zelfs een eigen kinderspeelplaats aangelegd. Almgenot Grangler-hut Van lopen krijg je honger, dat is algemeen bekend. In de Grangler-hut is er hartige, gezonde kost verkrijgbaar. Bijzondere specialiteit is de Blutwurstgröstli met zelfgemaakte bloedworst, gebakken uien en Lungauer Eachtling. Een oorspronkelijke lekkernij is ook de boerenkost met gebakken aardappelen, spek, groente en eieren. Openingstijden: medio mei tot eind oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Bergmann Telefoon: +43 (0)664 6353715 of +43 (0)6473 7310 E-mail: [email protected] Internet: www.hausbergmann.at

Wegbeschrijving Uitgangspunt voor een wandeling naar de Grangler-hut (1.320 m) en de omliggende bergmeren zoals het Obere Schönalmmeer, het Oberhüttenmeer, het Wirpitsch- of Tiefenbachmeer (zie pagina 19, 20, 21 en 22) is de parkeerplaats bij de afslag Znachtal in het achtere Weißpriachdal (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-), dat met de dalbus of met de auto gemakkelijk te bereiken is. Langs de voor rolstoelen en kinderwagens geschikte grindpad nr. 770 bereikt men na ongeveer 0,5 uur lopen de Grangler-hut. De Grangler-hut kan ook rechtsstreekts met de dalbus worden bereikt. Hoogteverschil: ca. 50 m makkelijk Moeilijkheidsgraad: Duur: ca. 0,5 uur Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal – Grangler-hut Parkeren: splitsing Znachdal

•


43


⓫ Grangler-hut (1.320 m)


⓬ Tonimörtl-hut (1.700 m) Weißpriachdal Huttenbelevenis “Boter uit het siermodel” De gekruide almboter krijgt naar goed almgebruik een bijzondere decoratie. Zij wordt in een houten siervorm, een zogenaamd “Buttermodel” gedrukt. Daarin zijn plantenmotieven en zegentekens gegraveerd, die zich aftekenen op de boter. De alpenherderinnen kwamen, voordat de dieren het dal ingedreven werden, samen om de versierde stukken boter te bewonderen. Tegenwoordig hebben deze botervormen met hun oeroude tekens een ereplaats in iedere hut. In de Tonimörtl-hut zijn een paar buitengewoon mooie modellen bewaard gebleven en de hutbewoners vertellen graag over hun herkomst en gebruik. Almgenot Tonimörtl-hut Speciale lekkernijen van de Tonimörtl-hut zijn de Lungauer Rahmkoch, de Kasknödelsoep, de Brettljause, het Zirbenschnapsje en de kwarkstrudel - alles uit eigen productie. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Macheiner Telefoon: +43 (0)664 9260975 of +43 (0)6473 8583 E-mail: [email protected] Internet: www.tonimoertlhof.at

Wegbeschrijving Het uitgangspunt voor een wandeling naar de Tonimörtl-hut (1.700 m) is de parkeerplaats bij de splitsing Znachdal in het achtere Weißpriachdal (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-), dat met de dalbus of auto gemakkelijk bereikbaar is. De wandeling begint op het grindpad nr. 770 voorbij de Grangler-hut tot de splitsing Uln-hut (halte dalenbus). Achter de hut links houden, voorbij de bruisende waterval de Longa (beek) oversteken. Na ongeveer 200 meter begint een gemarkeerd wandelpad dat naar de beheerde Tonimörtl-hut leidt, dat vlakbij de Wirpitschsee (zie pagina 21 en 22) ligt. Een wandeling naar de Obere Schönalmmeer (zie pagina 19) wordt aanbevoelen. Hoogteverschil: ca. 420 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 tot 2,0 uur lopen Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znachdal – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: splitsing Znachdal

•

44


Göriachdal Huttenbelevenis “De Alm beleven en genieten - een fantastische ervaring” Het Göriacher huttendorp voor het schilderachtige bergdecor van de Schladminger Tauern is een sprookjesachtig gezicht. Net als in een prentenboek staan hier de oorspronkelijke hutten tegen elkaar aan. De seizoenweidebedrijven op de almen waren hier altijd belangrijk en van de oude, deels houten gereedschappen en de oude manier van werken is nog veel bewaard gebleven. Almgenot Hansal-hut Natuurlijk zijn er bij de Hansal-hut lekkernijen voor de Brettljause (broodmaaltijd) te krijgen, als specialiteit is de luchtige Kaiserschmarrn naar moeders recept aan te bevelen. Die smaakt alleen op de alm zo lekker – en het beste hiervan: De producten zijn afkomstig van de eigen Bioboerderij! Openingsrijden: juni tot begin oktober (afhankelijk van het weer) Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Wirnsperger Telefoon: +43 (0)664 1130080 E-mail: [email protected] Internet: www.hansalgut.com

Wegbeschrijving Met de bus of auto is het vanaf Hintergöriach ca. 8 km dalinwaarts rijden naar de omkeerplaats voor het Göriacher huttendorp. Het Göriacher huttendorp is een uniek almdorpje (in totaal 9 hutten, waarvan één is beheerd), wat gemakkelijk ook met kinderwagens en voor senioren te bereiken is. Vanaf de laatste parkeerplaats is het slechts een paar minuten lopen naar de Hansal-hut (1.420 m), die ook een ideaal vertrekpunt voor een wandeling naar de Landwiermeren (zie pagina 24) is.

•

Moeilijkheidsgraad: makkelijk Busverbinding: bus 720 tot Mariapfarr – Göriach – Göriacher huttendorp Parkeren: voor het Göriacher huttendorp


45


⓭ Hansal-hut (1.420 m)


⓮ Laßhoferalm-hut (1.270 m) Lessachdal Huttenbelevenis “Alle negen op de kegelbaan buiten” Bowling word deze recreatiesport genoemt, als hij in een elektrische binnenkegelbaan beoefend wordt. Maar veel meer plezier bereidt het Kegelscheiben (kegelen), zoals dat in Lungau altijd gebruikelijk was. Dat wil zeggen buiten, op een houten baan, waar je met enige oefening alle negen pionnen om kan gooien. In de Laßhoferalm-hut in het Lessachdal is het vrolijke kegelspel buiten nieuw leven ingeblazen. Beginners kunnen zich door de gastheer laten uitleggen hoe het spel werkt. Honger en dorst van de spelers wordt door de lekkere gerichten van de hut gestild. Almgenot Laßhoferalm-hut Lungau is bekend als buitengewoon goed paddenstoelgebied. Het eekhoorntjesbrood en de cantharel, die op de Laßhoferalm-hut in de soeppan belanden, komen vanzelfsprekend uitsluitend uit de regio. Voor de grotere trek worden er braadworsten, bergkaas, Gröstl (pangerecht), en in het weekend Schweinsbraten en een glaasje van zelfgemaakte Vogelbeerschnaps, ter bevordering van de spijsvertering, aangeboden. Openingstijden: mei en oktober van donderdag t/m zondag, in juni, juli, augustus en september iedere dag Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Otto Neumann Telefoon: +43 (0)664 1419820 E-Mail: [email protected] Internet: www.lasshoferalm.at

Wegbeschrijving Vanuit Tamsweg met de auto richting het achterste Lessachdal. Na het betalen van een tol (€ 5,-) is het mogelijk, rechtstreeks naar de Laßhoferalm-hut (1.270 m) te rijden. Uitgangspunt voor een wandeling is de parkeerplaats net voor de tolheffing. Van daar ongeveer 1,5 uur langs de Forststraße (bosbeheerderspad) wandelen, voorbij de Lenznalm-hut (1.253 m), tot de Laßhoferalm-hut. Deze is een ideaal vertrekpunt voor een wandeling naar het Gralatimeer, naar de Landschitzmeren of het Zwerfenberg- en Angermeer (zie pagina 25, 26 en 27). Hoogteverschil: ca. 100 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: 2,0 uur lopen Parkeren: voor de tolheffing in het achtere Lessachdal

•

46


Lessachdal Huttenbelevenis “Kinderboerderij en spelen in de vrije natuur” Vooral gezinnen genieten op de Lenznalm-hut van de ongerepte natuur in het beschermde natuurgebied “Hinteres Lessachtal”. Kinderen hebben oneindig veel ruimte om te spelen. Er is bijvoorbeeld een avontuurlijke speeltuin van natuurlijke materialen en een kinderboerderij waar verschillende dieren te ontdekken zijn. Extra bonus voor fietsers: Voor e-bikes staat er een oplaadpunt te beschikking. Almgenot Lenznalm-hut Geniet in een romantische en traditionele omgeving van speciale lekkernijen uit onze eigen biologische boerderij, zoals boerenbrood, boerenboter, spek, almkaas, karnemelk en huisgemaakte worstjes. Zelfgemaakte specialiteiten zoals kaasknödels, Heidelbeerschmarren (soort pannenkoek met blauwe bosbessen), Bauernkrapfen (beignets), en de beroemde Lungauer Rahmkoch nodigen uit om te blijven. Gaarne worden er ook verse seizoensgebonden gerechten gekookt. Openingstijden: medio mei tot oktober Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Franz Sagmeister Telefoon: +43 (0)664 1335487 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Vanaf Tamsweg met de auto richting het beschermde natuurgebied “Hinteres Lessachtal”. Na het betalen van een tol (€ 5,-) is een rit rechtstreeks tot de Lenznalm-hut (1.253 m) mogelijk. Uitgangspunt voor een wandeling naar de Lenznalm-hut is de parkeerplaats direct bij het tolhuisje. Vanaf daar is het ca. 1,5 uur wandelen via het wandelpad naar de Lenznalm-hut. Deze is ook het startpunt voor talrijke wandelingen: de Landschitzmeren, het Zwerfenbergmeer, het Angermeer (zie pagina’s 26 en 27), het Lindlmeer, het Klaffermeer, en nog veel meer bergtochten in het Hintere (achtere) Lessachdal. Hoogteverschil: ca. 50 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Parkeren: bij het tolhuisje in het achtere Lessachdal

•


47


⓯ Lenznalm-hut (1.253 m)


⓰ Wildbach-hut (1.806 m) Lessachdal Huttenbelevenis “Een wandeltocht voor de zintuigen” Een tocht naar de Wildbachhut vervult kinderen en volwassenen met blijdschap. Het is een afwisselende klim door het bos naar deze mooie uitkijkplaats en de kinderen kunnen zich alvast verheugen op dieren die zij mogen aaien zoals geiten en schapen. Bovendien staan er in de speeltuin leuke speeltoestellen gereed. Tot aan het almgebied werden vroeger de bergweiden gemaaid. Een herinnering aan deze tijd is de hooiwagen bij de ingang van de hut. Met zijn fraaie bloemen is het nu een sieraad voor het mooie houten huis. De beschrijving voor de belevenisvole wandeltocht voor kinderen zie tussen “Thema- en leerpaden”! Almgenot Wildbach-hut De zelfgemaakte worst in de Wildbach-hut is de bekroning van het “Jausenbrettl” (de broodmaaltijd). Zo lekker smaken alleen zelfgemaakte producten. Maar ook het gerookte rundvlees op Bündner wijze is fijne kost. Je kunt ze het beste allebei proberen. Openingstijden: eind juni tot begin oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Kocher Telefoon: +43 (0)664 4107513 E-mail: [email protected] Internet: www.wildbachhuette.com

Wegbeschrijving Vanaf hier gaat men met de auto in richting Lessach. Ca. 400 meter voor de kerk links gaat de weg (informatiebord Wildbach-hut) rechts de heuvel op naar de parkeerplaats Wildbach-hut naast het Purggerlandgoed, de hoogste boerderij in de Lungau op 1.400 m. Vanaf daar is het 1,5 uur rustig wandelen langs de “gezins-belevenis-pad” tot de Wildbach-hut op 1.806 m. Hoogteverschil: ca. 400 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 730 naar Lessach – Lessach Sagmeister Parkeren: bij de start van de klim naar de Wildbach-hut bij het Purgger-landgoed

•

48


Seetal - Tamsweg Huttenbelevenis “Het bos heeft vele soorten hout” Lungau is een bosrijke regio. Van de dakpan tot aan de houten kooklepel, van het hek op de alm en kachelhout tot en met de bronkuip, oorspronkelijk werd alles van hout gemaakt. Welk soort hout nu gebruikt werd, voor welk doel en op welke manier, vereiste veel kennis en ervaring. Vurenhout is goed geschikt als kachelhout of om te bouwen. Om te roken werd er jeneverbessenhout aan toegevoegd. De lariks weerstaat vocht en is daarom geschikt voor daken, hekken en bronkuipen. Berken-, wilgen- en berberissenhout is taai en buigzaam, dus geschikt voor gereedschap. In de Dorferhut in Seetal hebben bezoekers de mogelijkheid om daarmee kennis te maken, te zien en te voelen. De familie Fuchsberger geeft haar kennis graag door. Almgenot Dorfer hut De Dorferhut in Seetal heeft verschillende soorten zelfgemaakte ham en spek te bieden. De gasten kunnen gekookte of rauwe ham proeven. Opgediend met vers, zelfgebakken almbrood smaakt dat heerlijk. Natuurlijk is er in de Dorfer-hut ook verse almmelk, karnemelk, boter en almkaas te verkrijgen. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Fuchsberger Telefoon: +43 (0)6474 8035 of +43 (0)664 2727683 E-mail: [email protected]

Wegbeschrijving Met de bus of de auto in de richting van het dorp “Seetal”. De wandeling begint bij de Seetaler wijk “In der Stadt” (basisschool) over een gemarkeerd almpad naar het rijpad, dat in meerdere bochten naar de Seetaler hutten leidt. Daar bevindt zich ook de Dorfer-hut op 1.655 m. Een alternatieve wandeltocht begint bij Gasthof Klausnerwirt. Vanaf daar in richting Gstoder, langs het blauw-gemarkeerde pad naar de ruïne Klausegg en vervolgens door het bos omhoog naar de Seetaler hutten. Hoogteverschil: ca. 420 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 tot 2,0 uur, afhankelijk van de gekozen route Busverbinding: bus 896 van Tamsweg – Seetal “Stadtkreuz” – Seetal “Zur Klause” Parkeren: Basisschool Seetal, Gasthof Klausnerwirt

•


49


⓱ Dorfer-hut (1.655 m)


⓲ Platschalm-hut (1.890 m) Karneralm - Ramingstein Huttenbelevenis “De hemel een beetje dichterbij!” De Platschalm biedt een uitstekend uitgangspunt voor wandelingen en een adembenemend panorama. Hier kunnen de alpenflora en met een beetje geluk zelfs dieren zoals gemzen en marmotten worden bewonderd. De houthakkershut gemaakt uit schors laat zien hoe de accommodatie’s vroeger waren. Tegenwoordig zit er een houten bad en een barbecue plaats in. Almgenot Platsch-hut De keuken wordt met veel liefde verzorgd door Maria en biedt naast vlees, worst en spek van eigen zuivel ook de traditionele houthakkers gerechten en heerlijke desserts in uitstekende kwaliteit. Daarbij kunt u genieten van de oorspronkelijke sfeer en de gastvrijheid van de huttenbeheerders. Plezier en spelletjes wachten op de kinderen bij de vijver en de sloot met zijn waterrad. De schattige pony’s nodigen uit om te voeden. Ook heel goed geschikt voor: groepen, bedrijfsuitjes, verjaardagen en seminars Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Kendlbacher Telefoon: +43 (0)664 1379371 of +43 (0)6475 344

Wegbeschrijving Van Ramingstein naar de Karneralm rijden. Na ongeveer 6 km bij de “Birgeckbrücke” (bruggetje) rechtsaf langs het pad naar de Platschalmhut (1.890 m). Vanaf daar wijzen houten mannetjes bij elke wegsplitsing de juiste weg naar de hut, die in ongeveer 1,0 uur wandelen te bereiken is. Hoogteverschil: 360 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 uur Parkeren: “Birgeckbrücke“ (bruggetje)

•

50


Aineck - St. Margarethen Huttenbelevenis “Een tafel uit een boomstam” Met uitzondering van Ramingstein liggen alle plaatsen in de Lungau boven de 1.000 m. De groei in de natuur wordt er al wat kariger, taaiheid en weerstand zijn leidraad voor de vegetatie. Langzaam gegroeid hout zoals gebruikelijk voor bossen aan de schaduwkant van bergen, heeft als kenmerk bijzonder duurzaam en belastbaar te zijn. De alpenden, lariksen en esdoornen kunnen in Lungau een aanzienlijke leeftijd bereiken en echte woudreuzen worden. De uit een stam gehouwen tafel die in de Branntweiner-hut op de Aineck bewonderd kan worden en die van de familie Lerchner op ruim 150 jaar wordt geschat, zou zeker veel kunnen vertellen. Almgenot Branntweinerhut Mmm - beignets zijn kostelijk! In het bijzonder in de Branntweinerhut, waar ze ook nog een bijzondere, eigen specialiteit hebben B’soffene boerenbeignets op grootvaders wijze gebakken. Deze niet helemaal voor kinderen geschikte beignetspecialiteit van een beetje steviger deeg wordt met boterolie gebakken. Smakelijk en proost! Openingstijden: medio juni tot 15. oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Sabine Lerchner Telefoon: +43 (0)664 5333155 E-mail: [email protected] Internet: www.branntweinerhuette.com

Wegbeschrijving De Branntweiner-hut (1.778 m) is bereikbaar vanaf St. Margarethen en de Katschberghöhe. Van St. Margarethen leidt de weg langs het water van de Leisnitz (pad nr. 113 en dan nr. 85 via de Meisnitzeralm, ca. 2,5 uur wandeltijd), maar ook een straat (2 km) tot Alpengasthof Schlögelberger (wandeltijd 1,0 uur). Vanaf daar is de Branntweiner-hut over het gemarkeerde pad nr. 84 respectievelijk nr. 112 in ongeveer 1,5 tot 2,0 uur wandelen te bereiken. Ook vanuit de Katschberghöhe is de Branntweiner-hut op weg nr. 98 in ongeveer 1,5 uur wandelen te bereiken (ca. 140 m hoogteverschil). Hoogteverschil: ca. 140 tot 490 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 tot 3,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 760 naar St. Margarethen – dorpscentrum bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: St. Margarethen dorpscentrum, Katschberg Passhöhe

•


51


⓳ Branntweiner-hut (1.778 m)


⓴ Kößlbacheralm-hut

(1.780 m) Aineck - St. Margarethen

Huttenbelevenis “Ziachschlitten (trekslee) en Radlbock (houten wagentje)” Ver en vermoeiend waren de wegen in het autovrije verleden. Men had handige ambachtslieden en vindingrijke geesten nodig die mobiel gerei timmerden, sneden of schaafden. Sleeën voor de winter die hout, hooi en stro naar de boerderijen trokken en kleine houten wagentjes voor de begaanbare zomerse wegen. Een Radlbock was de naam van zo’n houten voertuig waarmee ook transporten naar de alm werden uitgevoerd. Zowel slee als Radlbock worden tegenwoordig nog af en toe gesignaleerd. Gewoon met een nieuwe functie - als decoratieve drager van de kleurige bloemenpracht. Almgenot Kößlbacheralm-hut De Aineck is een populaire bestemming voor bessen plukkers. De karnemelk met Grantn, zoals de Lungauer de rode bosbes noemen, is een heerlijk huisdrankje in de Kößlbacheralm-hut. Daarbij smaakt een verse Bauernkrapfen (beignets), een Heidelbeerschmarren (soort pannenkoek met bosbessen) of roomkaas met alpine kruiden. Openingstijden: 1 juli t/m 30 september dagelijks Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Kößlbacher Telefoon: +43 (0)664 2113711 of +43 (0)664 2436499 E-mail: [email protected] Internet: www.koesslbacheralm.at

Wegbeschrijving De Kößlbacheralm-hut (1.780 m) is vanaf St. Margarethen en vanuit de Katschberghöhe bereikbaar. Van St. Margarethen leidt de weg langs het water van de Leisnitz (pad nr. 113 en dan nr. 85 via de Meisnitzeralm, ca. 2,5 uur wandeltijd), maar ook een straat (2 km) tot Alpengasthof Schlögelberger (wandeltijd 1,0 uur). Van daaruit is op het gemarkeerde pad nr. 84 respectievelijk nr. 112 de Kößlbacheralm-hut in ongeveer 1,5 tot 2 uur wandelen te bereiken. Ook vanuit de Katschberghöhe is de Kößlbacheralm-hut op weg nr. 98 in ongeveer 1,5 uur wandelen te bereiken (ca. 140 meter hoogteverschil). Een andere variant: De skilift op de Aineck, via het Teuerlnock richting de Bonner-hut tot de Sackstadl verder naar de Kößlbacheralm-hut, daarna via de Höhenweg terug naar de Katschberg pashoogte (wandeltijd ca. 3 uur). Hoogteverschil: ca. 140 tot 750 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 tot 3,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 760 naar St. Margarethen – dorpscentrum bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: St. Margarethen dorpscentrum, Katschberg Passhöhe

•

52


Speiereck - St. Michael Huttenbelevenis “Zelf gemaakte (Huis gemaakte) honing schnaps” De rustieke SpeiereckHalter-hut nodigt wandelaars uit, om te blijven zitten en van de zon te genieten. Geniet u bij een schitterend panorama van de delicatessen van de regio van de eigen boerderij. Een kenmerk van de Speiereck-Halter-hut en vooral erg weldadig na een stevige “Brettljause” is de zelf gemaakte honingschnaps. Hoe deze schnaps wordt geproduceerd, dat vertellen de gastheren graag en laten hun gasten ook graag toekijken. Almgenot Speiereck-Halter-hut De bezoekers van de Speiereck-Halter-hut kunnen zich verheugen op een “Brettljause” (oostenrijkse specialiteit met spek, worst, kaas en brood). Wie trek heeft in een warm gerecht, zou een kaasknoedelsoep kunnen proberen. Daarmee kom je weer op krachten. Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: nee

Wegbeschrijving De wandeling naar de Speiereck-Halter-hut (1.933 m) begint in het centrum van St. Michael tussen de apotheek en de Raiffeisenbank. Op de gemarkeerde wandelweg nr. 94 gaat de klim langs de Leitnergasse verder naar de lagere Piendl-Alm-hut op 1.322 m (ruïne) en verder tot de Speiereck-Halter-hut. Hoogteverschil: ca. 860 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur Busverbinding: bus 760 / 770 naar St. Michael – Weißenstein Parkeren: St. Michael dorpscentrum, kruispunt onder de Piendl-Alm-hut

•


53


㉑ Speiereck-Halter-hut (1.933 m)


㉒ Pritz-hut (1.800 m)

Gontal/Katschberg - Muhr

Huttenbelevenis “Met de paardentaxi naar de Ponyalm” Een bergbeekje spettert aan de overkant van de Pritzhut in het landschappelijk aantrekkelijke Gondal. Vanuit de bloeiende weiden stijgen heerlijke geneeskrachtige aroma’s van talrijke alpen-kruiden op. Een bassin met helder koel water nodigt uit tot Kneippen. Met blote voeten in dit heldere bergbeekje lopen en ze dan in de zon laten drogen, dat is pure ontspanning. Het doorbloedt, stimuleert en prikkelt! Volgens de wellnessmethode van pastoor Sebastian Kneipp (1821- 1897) is dit een betrouwbare manier om de weerstand van het lichaam te verhogen en om te harden, te verzachten en zelfs om te genezen. Kneippen is een weldaad voor lichaam en ziel. Paardentaxi’s brengen de bezoekers van de Katschberg naar het Gondal. De Pritz-hut is ook het vertrekpunt voor een lichte wandeling over de Gontalscharte of een bergtocht op het Kareck. Met zijn 2.481 m vereist deze klim wel enige conditie en uithoudingsvermogen. De “Ponyalm“: Rondom de Pritz-hut zijn er verschillende rassen van Pony‘s en kleine dieren. Om te aaien, te ontdekken of om gewoon lief te hebben. Een panoramapad leidt door de pony beleveniswereld en laat de hartjes van de kinderen sneller kloppen. Almgenot Pritz-hut Wie kneippt en wandelt wil daarna ook op een gezonde manier weer op krachten komen. De bijzondere specialiteiten van de Pritz-hut zijn kaas- en vleesnoedels. Openingstijden: medio mei tot eind oktober Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Andreas Neuschitzer Telefoon: +43 (0)664 2844583 E-mail: [email protected] Internet: www.pritzhuette.com

Wegbeschrijving De Pritzhut ligt op 1.800 m hoogte en is vanaf de parkeerplaats achter Gasthof Bacher op de Katschberg op een vlak almpad in ongeveer 1,0 uur te bereiken. Hoogteverschil: ca. 100 meter Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: achter Gasthof Bacher

•

54


Gondal - Muhr Huttenbelevenis “Holz kliabn” (hout klieven) Dem Bauern geht´s guat, der hat gnua Holz vor da Hüttn (Het gaat die boer goed, want hij heeft genoeg hout voor zijn hut). Dat was ook in Lungau een geliefde uitspraak. Hout voor de hut, door de zon gebruind, mooi opgetast en droog genoeg voor de kachel - dat belooft een goed leven en de gezelligheid van een knisterend haardvuur. Wie meer wil weten over het klieven en splijten met de bijl maar ook de kunst van het optassen, komt op de Stöcklalm-hut meer te weten. Wie wil, mag het ook zelf uitproberen. Wat er nog meer met blokken hout gedaan kan worden en waarvoor ze onontbeerlijk zijn, wordt verteld door de hutbewoners. Almgenot Stöcklalm-hut Voor het bakken van brood worden de stukken hout zorgvuldig gekozen en geteld. De bewoners van de Stöcklalm-hut zijn er heel precies in, want hartig gebakken, mals brood vereist hout dat op de juiste manier gehakt en geselecteerd is. Zelfgebakken brood met verschillende soorten kaas, dat is de specialiteit op de Stöcklalm-hut. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Sampl Telefoon: +43 (0)664 1128544 (De heer Johann Sampl) of +43 (0)664 4968173 (Mevr. Juliane Sampl)

Wegbeschrijving De wandeling naar de Stöcklalm-hut (1.755 m) begint bij de parkeerplaats achter Gasthof Bacher op de Katschberg. De wandeling begint op een vlak almpad naar de Pritz-hut. Vanaf daar gaat het lichtjes bergop en daarna bergafwaarts naar de Doktoralm. Hier bestaat de keuze tussen een bosweg (Forstweg) of een wandelpad. Het wandelpad gaat voorbij de Wengeralm en is vanaf daar een beetje rotsachtig, dus is een goede grip vereist. De bosweg is eerst licht stijgend en dan gaat het een tijdje bergafwaarts, tot aan de kruising met het bord „Stöcklalm-hut 15 Minuten“. Vanaf daar is het niet ver meer. De looptijd naar de Stöcklalmhut is ca. 2,5 uur. De wandeling naar de Stöcklalm-hut duurt ca. 2,5 uur. Een wandeling naar de Stöcklalm-hut is ook mogelijk vanuit de gemeente Muhr (nationaalpark). De wandeling vanaf de parkeerplaats Schellgaden duurt 2 uur. Dit is ook een populaire mountainbikeroute. Hoogteverschil: ca. 150 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur Busverbinding: bus 5132 von St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: achter Gasthof Bacher (Katschberg), Schellgaden (Muhr)

•


55


㉓ Stöcklalm-hut (1.755 m)


㉔ Twenger-Alm (1.900 m) Tweng - Obertauern Huttenbelevenis “Een stukje hemel op aarde” Waar Obertauern in het Weißpriachdal overgaat, bevindt zich een groot gebied van bergweiden. Deze zijn omringd door prachtige berglandschappen. Sagen vertellen over alpenherderinnen, die toen door een overvloed van boter en kaas een aangenaam leven in hun hutten konden leiden. Al snel waren ze daar niet meer tevreden over en zouden daarom veel en uitbundig hebben gefeest. Maar toen, zo wordt het verteld, zou de duivel zich onder hun hebben gemengd en hun in een grot hoog boven Tweng hebben opgesloten. De rotswand waar zich de grot bevindt heet sindsdien „Satanswand“. Het vrolijke huttenleven van toen is al lang verleden tijd. De kunst van het kaasmaken wordt op de Twenger almen hoog gehouden, en ze worden volgens oude tradities beheerd. Almgenot Twenger-Alm-hut Wandelaars mogen bij een deftige „Jause“ (oostenrijkse tussenmaaltijd) de zelfgemaakte kaas proeven en ook een kijkje nemen in de kaasmakerij. Gastheer Wolfgang is vertrouwd met de bergkruiden, de geheimen van de alpenden en met wildgerechten en geeft zijn kennis ook graag door. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Kocher, genoemd Rigele Telefoon: +43 (0)664 3696696 E-mail: [email protected] Internet: www.rigele-kocher.at

Wegbeschrijving Het makkelijkst te bereiken vanuit Obertauern. Startpunt is de jeugdherberg Schaidberg aan de Katschberg Bundesstrasse (B 99). Het almpad dat hier begint volgend richting Twenger Almmeer op 2.120 m en de Gurpitscheck op 2.526 m. Van daaruit bereikt men de almhut in ca. 50 minuten. Veeleiserende wegen naar de almhut leiden vanaf Tweng (uitgangspunt parkeerplaats bij de Volksschule (basisschool) Tweng (wandeltijd ca. 3,5 uur) en vanaf het Weißpriachdal verder naar de Twenger-Alm-hut. Hoogteverschil: ca. 250 m (uitgangspunt Obertauern) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 50 minuten Busverbinding: bus 780 naar Mautendorf – Obertauern Schaidberg of bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splisting Znach – Granglerhut - Ulnhut Parkeren: jeugdherberg Schaidberg

•

56


㉕ Bartlalm-hut (1.666 m) Nahendfeld - Zederhaus Wegbeschrijving Uitgangspunt voor de wandeling is de Nahendfeldbrücke/Mitterhuber (bushalte en parkeren). Van daar leidt de gemarkeerde wandelpad naar de Bartlalm-hut (1.666 m). De wandeling duurt ca. 1,5 uur. Een andere mogelijkheid is de rondwandelweg: achter de “Denkmalhof ” rechts volgens de wegwijzer, afdaling naar de Nahendfeldbrug/Mitterhuber. De almhut is ook met de auto (€ 7,- te betalen voor de sleutel voor de slagboom, T +43 (0)650 8685000) of met de mountainbike (startpunt: Moserbrug, lengte 7,5 km) te bereiken. De kinderen verwacht een grote speeltuin. Openingstijden: juni tot eind september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Bliem, genoemd “Bartlbauer” Telefoon: +43 (0)664 3000836 (hut) of +43 (0)650 8685000 (dal) E-mail: [email protected] Hoogteverschil: ca. 350 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Zederhaus Nahendfeldbruggetje Parkeren: Nahendfeldbruggetje

•

㉖ Ilgalm-hut (1.625 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Wegbeschrijving Aanbevolen als uitgangspunt voor een wandeling is de parkeerplaats bij het zuidportaal van de Tauerntunnel (1.345 m). Het wandelpad volgend, is de Ilgalm (1.625 m) in ongeveer 2,0 uur bereikt. Een alternatief is een rit met de bus of auto (tolweg/tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Schliereralm. Vanaf daar verder lopen langs het almwandelpad tot de Ilgalm-hut (ongeveer 1,0 uur). Tijdens de zomermaanden rijd ook de dalbus van de Schliereralm van en naar Almgasthof Königalm (ongeveer 1 km achter de Ilgalm). Openingstijden: begin juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Pfeifenberger, genoemd “Ilgbauer” Telefoon: +43 (0)6478 295 Hoogteverschil: ca. 250 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 tot 2,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Wald – Schliereralm – Königalm-hut Parkeren: Tauerntunnel / zuid-portaal, Schliereralm

•


57


Nog meer almhutten in de Salzburger Lungau


㉗ Schieferalm-hut (1.718 m) Zederhausdal Wegbeschrijving Uitgangspunt voor de comfortabele wandeling naar de Schieferalm (1.718 m) is de parkeerplaats bij de oprit naar de Tauernautobahn (snelweg) in Zederhaus. Van daaruit leidt naar rechts een goed beheerde transportweg naar de Schieferalm (ca. 1,5 uur). Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Pfeifenberger, genoemd “Schieferbauer” Telefoon: +43 (0)664 1787065 E-mail: [email protected] Internet: www.schieferbauer.at Hoogteverschil: ca. 520 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Zederhaus Königbauernweg Parkeren: in de buurt van de oprit naar de Tauernautobahn (snelweg)

•

㉘ Wastalalm-hut (1.934 m) Karthäuse - Zederhaus Wegbeschrijving: De eerste mogelijkheid voor een beklimming, begint vanaf het gebouw van het schietterrein in Zederhaus, langs de gemarkeerde, oude, iets steilere Karthäussen-almweg. Deze wandeling duurt ca. 2,5 uur. Als alternatief vertrekt u vanaf Gasthof Jägerwirt met de auto of lopend. Bij de Jägerwirtbrug houdt u richting de Karthäussen-almen aan, dan door de viaduct van de snelweg en langs de Steinitzen-forstweg tot de Karthäussen-almweiden. Tot de Wastalalm zijn het ca. 9 km, met de auto ca. 1/2 uur, te voet ca. 3 uur. Voor het gebruik van de weg is een onderhoudsvergoeding van € 9,- per auto te betalen. Sleutels voor de slagboom kunt u bij de eigenaars van de almhutten lenen. Openingstijden: begin juli tot begin september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Gruber, genoemd „Wastal“ Telefoon: +43 (0)6478 274 E-mail: [email protected] Hoogteverschil: 720 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: 2,5 tot 3,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus Parkeren: gebouw van het schietterrein of Jägerwirt

•

58


Twenger Lantschfeld Wegbeschrijving Bij het noordelijke plaatsnaambord van Tweng (richting Obertauern) vertakt de weg naar het Twenger Lantschfeld, waar bij de opslagplaats voor het hout (slagboom / kosten voor de sleutel: € 6,-) de wandeling begint. Op het gemarkeerde pad nr. 744, voorbij de Postalmhut (niet beheerd) naar een grote voederplaats voor het wild. Vanaf daar bereikt men de Genossenschafts-hut (beheerd) en de Müllnerbauer-hut op 1.660 m. Het is mogelijk, met de auto een stuk het “Lantschfeld” in te rijden en naar de Blaumeren verder te wandelen (zie pagina 15). Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Michael Fanninger Telefoon: +43 (0)650 2503164 Hoogteverschil: ca. 420 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 3,0 uur Busverbinding: bus 780 tot Mauterndorf – Tweng dorpscentrum Parkeren: in de buurt van de opslaagplaats voor het hout

•

㉚ Genossenschafts-hut Tweng (1.630 m) Twenger Lantschfeld Wegbeschrijving Bij het noordelijke plaatsnaambord van Tweng (richting Obertauern) vertakt de weg naar het Twenger Lantschfeld, waar bij de opslagplaats voor het hout (slagboom / kosten voor de sleutel: € 6,-) de wandeling begint. Op het gemarkeerde pad nr. 744, voorbij de Postalmhut en Zechneralm-hut (niet beheerd) naar een grote voederplaats voor het wild. Vanaf daar bereikt men de Genossenschafts-hut (beheerd) (1.630 m). Het is mogelijk, met de auto een stuk het “Lantschfeld“ in te rijden en naar de Blaumeren verder te wandelen (zie pagina 15). Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Richard Rottensteiner Telefoon: +43 (0)6471 217 gemeentehuis Tweng Hoogteverschil: ca. 370 m Moelijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 2,75 uur Busverbinding: bus 780 tot Mauterndorf – Tweng dorpscentrum Parkeren: in de buurt van de opslaagplaats voor het hout Sleutel voor de slagboom: tijdens de openingstijden van het gemeentehuis Tweng, anders bij het hotel Twengerhof

•


59


㉙ Müllnerbauer-hut (1.660 m)


㉛ Metzgeralm-hut (1.740 m) Tweng Wegbeschrijving Komend vanuit Mauterndorf rijdt u door het dorp Tweng. Aan het einde van het dorp links afslaan richting Twenger Lanschfeld. Komend vanuit Obertauern aan het begin van het dorp rechts afslaan. Na ca. 500 m is er een kleine parkeerplaats waar de auto kan worden achtergelaten. Daar begint de wandeling via een bewegwijzerd pad naar de Metzgeralm-hut. Openingstijden: eind juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Hermann Mauser Telefoon: +43 (0)650 4320252 of +43 (0)6472 7253 Hoogteverschil: ca. 500 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 780 tot Tweng dorpscentrum Parkeren: ca. 500 m vanaf het dorp Tweng

•

㉜ Genossenschafts-hut Trogalm (1.808 m) Grosseck - Mauterndorf Wegbeschrijving Uitgangspunt in Mauterndorf is de oude Liftweg, de oude Trogweg of de bosweg vanaf het skicentrum. De wandeling naar de Trogalm-hut op 1.808 m duurt ongeveer 2,5 uur. Langslapers kunnen ook met de kabelbaan omhoog en wandelen dan vanaf het bergstation naar de lagere Trogalm-hut of naar de Trogalmmeren (zie pagina 17). Uitgangspunt in St. Michael is tegenover Hotel Post. Langs de Schulstraße naar St. Martin-Berg en dan bij het panorama informatiebord linksaf naar Sonndörfl (pad nr. 93). Vanaf daar bij de Bacherhof rechtsaf naar het Grubendal en wat steil naar de Trogalm-hut op 1.808 m. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Hubert Mauser Telefoon: +43 (0)6472 7312 Hoogteverschil: ca. 750 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur Busverbinding: bus 770 / 780 naar Mauterndorf – Mauterndorf Grosseck dalstation skilift of bus 760 / 770 naar St. Michael – Weißenstein Parkeren: Grosseck dalstation skilift, St. Michael dorpscentrum

•

60


Prebergebied - Tamsweg Wegbeschrijving Met de bus of de auto vanaf Tamsweg naar het Prebermeer rijden (ca. 9 km). Van daar leidt de almweg in ongeveer 1,0 uur naar de PreberHalter-hut. Vanaf hier: Overgang naar de Grazer-hut (1.897 m), waar men weer naar het Prebermeer kan afdalen. De gehele wandeling duurt ongeveer 3,5 uur. Openingstijden: eind juni tot begin september Overnachting: nee Hoogteverschil: ca. 350 tot 470 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,0 tot 3,5 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 740 van Tamsweg – Tamsweg Ludlalm Parkeren: Prebermeer

•

㉞ Niggei-hut (1.812 m) Hochalm - Ramingstein Wegbeschrijving De heenreis naar het startpunt van deze wandeling begint in Ramingstein in richting Karneralm. Na ca. 5 km bevindt zich aan de rechterkant een elektriciteitscentrale en aan de linkerkant de aftakking over de Mislitzbeek (slagboom en gedenkkruis aan de heilige Nepomuk). Van daar volgt u de bewegwijzerde forstweg naar de Hochalmen, waar zich op 1.812 m de Niggei-hut bevindt. De gehele wandeling duurt ca. 2,0 uur. Openingstijden: medio juni tot begin september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Pagitsch, genoemd “Niggei” Telefoon: +43 (0)6475 340 Hoogteverschil: ca. 620 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur Parkeren: splitsing Mislitzbach

•


61


㉝ Preber-Halter-hut (1.862 m)


㉟ Hanslbaueralm-hut (1.815 m) Gondal - Katschberg Wegbeschrijving De Hanslbaueralm-hut met sennerei (melken kaasboerderij) ligt op 1.815 m en is bereikbaar vanaf de parkeerplaats achter Gasthof Bacher op de Katschberg en duurt ongeveer 1,0 uur. De wandeling gaat langs de Almweg tot de markering. Vanaf daar langs het linker pad naar de hut. Openingstijden: medio juni tot medio oktober Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Gruber Telefoon: +43 (0)660 7319144 Hoogteverschil: ca. 170 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: achter Gasthof Bacher

•

㊱ Altwirtsalm-hut (1.700 m) Muhr Wegbeschrijving: Na het plaatsnaambord van Muhr buigt links een Forstweg af, hier is ook een wegwijzer naar de Altwirtsalm-hut op 1.700 m te vinden. De wandeltijd is ca. 1,5 uur. Openingstijden: eind juni tot begin september Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Lanschützer Telefoon: +43 (0)676 4020293 E-mail: [email protected] Hoogteverschil: ca. 600 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 760 naar Muhr Parkeren: direct bij de begin van de klim

•

62


Muhr Wegbeschrijving: Variant 1: van de Adamboerderij (centrum) leidt een relatief steile klim van 700 meter hoogteverschil en een wandeltijd van ca. 2 uur direct naar de Adamalm-hut op 1.800 m. Variant 2: 100 meter na het einde van Muhr leidt links een oude almpad (Forstweg) naar de beheerde alm. Openingstijden: begin juli tot begin september, van donderdag t/m zondag Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Brigitte König Telefoon: +43 (0)676 6253076 (hut) of +43 (0)664 4145680 (dal) E-mail: [email protected] Hoogteverschil: ca. 700 m Moeilijkheidsgraad: middel tot makkelijk (afhankelijk van de gekozen varantie) Duur: ca. 2,0 uur Busverbinding: bus 760 naar Muhr Parkeren: variantie 1: direct bij de boerderij variantie 2: direct bij het begin van de wandeling of op de parkeerplaats van de Raiffeisenbank in het centrum van het dorp

•

•

㊳ Hiasleralm-hut (1.820 m) Muhr Wegbeschrijving Achter het plaatsnaambord gaat links een oud almpad links de straat af. Deze pad leidt bergopwaarts in richting Hiasleralm-hut op 1.820 m. De wandeling duurt ongeveer 2,0 uur. Openingstijden: begin juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Michael Mayr Telefoon: +43 (0)650 8778450 Hoogteverschil: ca. 700 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur Busverbinding: bus 760 naar Muhr – Muhr dorpscentrum Parkeren: bij het startpunt

•


63


㊲ Adamalm-hut (1.800 m)


㊴ Grainmeister-hut (1.320 m) Weißpriach Wegbeschrijving Startpunt voor de wandeling naar de Grainmeisterhut (op 1.320 m hoogte) is de parkeerplaats Hinterlahn in het achtere Weißpriachdal (tolweg, tarief € 4,-, betaalautomaat). Deze is met de dalbus of met de auto goed bereikbaar. Van daar is het nog 10 minuten wandelen tot de hut. Het is apart, dat de hut lager ligt, dan de boerderij van de eigenaars in Mariapfarr/Kraischaberg. Openingstijden: medio juni tot medio september Overnachting: nee Contactpersoon: Mevr. Manuela Perner Telefoon: +43 (0)664 9298865 E-Mail: [email protected] Hoogteverschil: ca. 50 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 10 minuten vanaf de parkeerplaats Hinterlahn Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr - Weisspriach - splisting Znach Grainmeister-hut Parkeren: parkeerplaats Hinterlahn

•

64


㊵ Franz-Fischer-hut (2.020 m) Natuurpark Riedingdal Zederhaus Wegbeschrijving Met de bus of de auto via de tolweg (tarief € 8,inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) naar de Schliereralmhut (1.495 m) in het Natuurpark Riedingdal en vervolgens met de dalbus tot de klim naar de Franz-Fischer-hut. Van daar loopt rechts de pad nr. 711 in ca. 1,5 uur wandelen naar de Franz-Fischer-hut (2.020 m). Een alternatief is een wandeling vanuit de parkeerplaats Schliereralm richting de Jakoberalm-hut en langs de hoogtepad nr. 702, voorbij het Essermeer (zie pagina 10) naar de Franz-Fischer-hut. De wandeling duurt ongeveer 2,5 tot 3 uur. Openingstijden: juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Katharina en Frank Ortlep Telefoon: +43 (0)664 7957960 E-Mail: [email protected] Internet: www.franzfischer-huette.at Hoogteverschil: ca. 500 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 770 naar Zederhaus – Schliereralm – start route naar de Franz-Fischer-hut Parkeren: Schliereralm, startpunt wandeling naar de Jakoberalm-hut, parkeerplaats Franz-Fischer-hut

•


65


Nog meer hutten in de Salzburger Lungau


㊶ Speiereck-hut (2.072 m) Radstädter Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving Het uitgangspunt in Mauterndorf is het oude skiliftpad, de oude Trogweg of de bosweg van het ski-centrum. De wandeling naar de Speiereck-hut (2.072 m) is ongeveer 2,75 uur. Langslapers kunnen ook met de kabelbaan omhoog en wandelen dan van het bergstation in ongeveer 0,25 uur tot aan de hut. Vanaf daar wordt een wandeling naar de Trogalm-hut of Trogalmmeren aanbevolen (zie pagina 17). De Speiereck-hut is ook te bereiken vanaf St. Michael. Het uitgangspunt in St. Michael is tegenover Hotel Post. Over de Schulstraße naar de St. Martin-Berg en dan bij het panorama informatiebord linksaf naar Sonndörfl (weg nr. 93). Vanaf daar bij de Bacherhof rechtsaf naar het Grubendal en een beetje steil is naar de Speiereck-hut op 2.072 m boven de zeespiegel. De wandeling duurt ongeveer 2,75 uur. Openingstijden: Overnachting: Contactpersoon: E-Mail: Internet:

juni tot medio september ja Österreichischer Touritenklub [email protected] www.oetk.at/hütten

Hoogteverschil: ca. 950 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,75 uur Busverbinding: bus 770 / 780 naar Mauterndorf – Grosseck dalstation skilift of bus 760 / 770 naar St. Michael – Weißenstein Parkeren: Grosseck dalstation skilift, St. Michael dorpscentrum

•

㊷ Landwiersee-hut (1.985 m) Schladminger Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving Met de bus of de auto van Hintergöriach ca. 8 km dalinwaarts tot de omkeerplaats voor het Göriacher huttendorp. Van daar is het ca. 2,0 huur wandelen tot de Landwiersee-hut op 1.985 m. Bij de hut voorbij, ligt het Untere Landwiermeer op 1.977 m en het Obere Landwiermeer op 2.047 m (zie pagina 24). Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Gerald Zehner Telefoon: +43 (0)676 7785375 (hut) of +43 (0)676 3348653 (dal) E-mail: [email protected] Internet: www.landawirseehuette.at Hoogteverschil: ca. 570 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur Busverbinding: bus 720 nach Mariapfarr – Göriach – Göriach parkeerplaats huttendorp Parkeren: voor het Göriacher huttendorp

•

66


Nockberge (Salzburg) Wegbeschrijving Met de auto vanaf St. Margarethen in de richting Bundschuh Schönfeld tot de Dr. JosefMehrl-hut (1.730 m). Rondom de hut heen wachten verschillende mooie wandelroutes, zoals b.v. een wandeling naar het Rosaninmeer op 2.080 (zie pagina 29). Openingstijden: medio mei tot medio oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Nicole Sampl Telefoon: +43 (0)4736 320 E-mail: [email protected] Internet: www.mehrlhuette.com Parkeren:

Dr. Josef-Mehrl-hut

㊹ Rotgüldensee-hut (1.735 m) Ankogelgroep (Salzburg) Wegbeschrijving Met de bus of de auto tot het nationaalpark Muhr-Hintermuhr tot het Arsenhuis (1.341 m, niet beheerd). Van daar leidt links de route langs het natuurwetenschappelijke “leerpad” tot de Rotgüldensee-hut resp. tot het Untere Rotgüldenmeer (1.735 m, zie pagina 30). De wandeling duurt ongeveer 1,5 uur. Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Monika Winkler Telefoon: +43 (0)6479 348 of +43 (0)650 7819020 E-mail: [email protected] Hoogteverschil: ca. 400 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 760 naar Muhr – Muhr Rotgülden Parkeren: parkeerplaats Arsenhuis (halte Muhr Rotgülden)

•


67


㊸ Dr. Josef-Mehrl-hut (1.730 m)


㊺ Stickler-hut (1.752 m) Radstädter Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving Met de bus of de auto tot het Nationaalpark Muhr-Hintermuhr tot het Arsenhuis (1.341 m, niet beheerd) en verder tot de parkeerplaats Muritzen (tolweg / muntgeldautomaat € 5,-). Vanaf daar is het ongeveer 1,0 uur wandelen langs een voetpad tot de Stickler-hut op 1.752 m. Van de Stickler-hut begint nog een mooie wandeling van ongeveer 1,25 uur naar de “Murursprung“, de oorsprong van de rivier de Mur. Openingstijden: begin juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Katharina Mayr Telefoon: +43 (0)6479 349 E-mail: [email protected] Internet: www.sticklerhuette.com Hoogteverschil: ca. 250 tot 400 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,0 tot 2,25 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 760 St. Michael – Rotgülden begin van de klim – dalbus van Muhr Rotgülden - Stickler-hut Parkeren: parkeerplaats Muritzen

•

Naburige hutten aan de grens met Lungau

㊻ Südwiener-hut (1.801 m) Radstädter Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving Met de bus of de auto naar het Gnadenbruggetje (1.272 m), halverwege de weg richting Obertauern en Untertauern. Vanaf hier leidt het gemarkeerde pad nr. 28 op de “Arnoweg” naar de Südwiener-hut op 1.801 m. De wandeling duurt ongeveer 1,5 uur. Openingstijden: eind mei tot medio/eind oktober (afhankelijk van het weer) Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Schramm Telefoon: +43 (0)664 3436342 Hoogteverschil: ca. 530 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 780 naar Mauterndorf – Obertauern Gnadenalm Parkeren: Gnadenbrücke (bruggetje)

•

68


Radstädter Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving Met de bus of de auto langs de tolweg (tarief € 8,-, inclusief de dalbus in het hoofdseizoen) tot de Almgasthof Schliereralm (1.495 m) in het natuurpark Riedingdal rijden en vervolgens met de dalbus tot het startpunt naar de FranzFischer-hut. Vanaf daar wordt na ongeveer 1,5 uur wandelen eerst de Franz-Fischerhut (2.020 m) bereikt. Voor de hut en voor het Zaunermeer (2.020 m) links leidt het pad nr. 702 naar het Ilgmeer (2.099 m) en verder naar de stijging naar de Weißgrubenscharte (2.255 m). Vervolgens begint de afdaling naar het Tappenkarmeer en naar de Tappenkarmeer-hut (1.820 m). De wandeling terug kan het beste worden gedaan over het Haselloch (tot daar op de weg nr. 702). Van het Haselloch (2.136 m), afdaling naar de Königalm-hut (1.667 m) en terug naar de parkeerplaats. Openingstijden: begin juni tot eind september (afhankelijk van het weer) Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Höller Telefoon: +43 (0)664 5793178 (hut) of +43 (0)6418 238 (in het dal) E-mail: [email protected] Internet: www.tappenkarseehuette.at Hoogteverschil: ca. 1.030 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel tot moeilijk, heel goed uithoudingsvermogen nodig Duur: ca. 5,0 en 5,5 uur voor de gehele wandeling Busverbinding: bus 770 tot Zederhaus – Schliereralm – start route Franz-Fischer-hut – Königalm-hut Parkeren: Schliereralm

•

•


69


㊼ Tappenkarsee-hut (1.820 m)


㊽ Keinprecht-hut (1.872 m) Schladminger Tauern (Stiermarken) Wegbeschrijving Met de bus of auto vanaf Hintergöriach ongeveer 8 km dalinwaarts tot de omkeerplaats voor het Göriacher huttendorp. Vandaar begint de stijging naar de Landwiersee-hut (1.985 m) en op weg nr. 702 ongeveer 2,5 uur verder naar de Trockenbrotscharte (2.237 m). Via een steile afdaling wordt in ongeveer 2,0 uur de Keinprecht-hut (1.872 m) bereikt. Vanaf daar is het mogelijk a) via de de Lignitzhöhe (2.205 m, weg nr. 774) naar het Lignitzmeer en naar Mariapfarr of b) verder op de weg nr. 702 naar Rotmandlspitze (2.453 m), naar de Giglachmeren (Ignaz-Mattis-hut, 1.986 m of de Giglachmeer-hut, 1.955 m) en verder naar de Znachsattel (2.059 m) tot Weißpriach. Dit is een zeer mooie, wel wat lange wandeling (2-daagse tour). De mooiste tijd is eind juni tot medio juli met de bloei van de Almroos bij de Giglachmeren. Openingstijden: medio juni tot begin oktober Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Erhard Fischbacher Telefoon: +43 (0)664 4330346 E-mail: [email protected] Internet: www.alpenverein.at/wien Hoogteverschil: afhankelijk van de gekozen route Moeilijkheidsgraad: moeilijk Duur: a) ca. 4,5 uur tot de Keinprecht-hut, van daar ca. 3,0 tot 3,5 uur over de Lignitzhöhe/-hoogte (2.205 m, weg nr. 774) – Lignitzmeer en Lignitz b) ca. 4,5 uur tot de Keinprecht-hut, van daar ca. 4,0 uur over de Rotmandlspitze/-top, Giglachmeren naar de Znachsattel en nog een keer 3,0 uur verder naar Weißpriach Busverbinding: bus 720 tot Mariapfarr – Göriach – parkeerplaats Göriacher huttendorp bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znach – Granglerhut Parkeren: voor het Göriacher huttendorp

•

70


Schladminger Tauern (Stiermarken) Wegbeschrijving Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de splitsing Znachdal Weißpriachdal, die goed met de auto of met de dalbus toegankelijk is (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). Achter de parkeerplaats naar rechts afslaan en op de weg nr. 771 langs het Znachdal naar de Znachsattel (2.059 m). Men bereikt eerst de Giglachmeer-hut op 1.956 m en daarna het Giglachmeer op 1.921 m. Verder rondom het meertje en ca. 0,5 uur langs het pad nr. 702 ligt de Ignaz-Mattis-hut (1.986 m). Openingstijden: medio juni tot begin oktober Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Matthias Keinprecht Telefoon: +43 (0)664 4233823 E-mail: [email protected] Internet: www.alpenverein.at/wien Hoogteverschil: ca. 820 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,5 uur vanaf de parkeerplaats tot de Ignaz-Mattis-hut Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znach Parkeren: splitsing Znachdal

•

㊿ Giglachsee-hut

(1.956 m)

Schladminger Tauern (Stiermarken) Wegbeschrijving Uitgangspunt is de parkeerplaats bij de splitsing Znachdal Weißpriachdal, die goed met de auto of met de dalbus toegankelijk is (tolweg - muntgeldautomaat / tarief € 4,-). Achter de parkeerplaats naar rechts afslaan en op weg nr. 771 langs het Znachdal naar de Znachsattel (2.059 m). Men bereikt eerst de Giglachmeer-hut op 1.956 m en daarna het Giglachmeer op 1.921 m. Openingstijden: medio juni tot eind september Overnachting: ja Contactpersoon: Mevr. Birgit Sieder Telefoon: +43 (0)664 9088188 of +43 (0)6454 7409 (in het dal) E-mail: [email protected] Internet: www.giglachsee-huette.at Hoogteverschil: ca. 820 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur vanaf de parkeerplaats tot de Giglachsee-hut Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znach Parkeren: splitsing Znachdal

•


71


㊾ Ignaz-Mattis-hut (1.986 m)


Golling-hut (1.641 m) Schladminger Tauern (Stiermarken) Wegbeschrijving Met de bus of auto vanaf Hintergöriach ongeveer 8 km dalinwaarts tot de omkeerplaats voor het Göriacher huttendorp. Weg nr. 775 leidt voorbij de voorste en achterste Zugriegelhut (ruïnes) naar het achtere Kar. Hier rechtsaf (op ca. 1.830 m) op de Tauernhöhenweg nr. 702 in ongeveer 3,0 uur de stijging naar de Gollingscharte (kerf op 2.236 m) en over rotsachtig terrein (moeilijk). Wie wil, beklimt de Hochgolling (2.863 m) in krap 2,0 uur (moeilijk – hoogalpien). Bij de Gollingscharte volgt een steile afdaling naar de Golling-hut (1.641 m), ongeveer 2,0 uur. Vanaf daar verder a) op het pad nr. 778 naar Schladming, of b) bij de hut het noordelijk, pad nr. 702, omhoog naar de Greifenberg op 2.618 m (ca. 3,0 uur) en afdaling (moeilijk – hoogalpien) langs het Lungauer Klaffermeer en het Zwerfenbergmeer naar de Laßhoferalm-hut (1.270 m) in het achterste Lessachtal (ca. 3,5 tot 4,0 uur). Openingstijden: medio juni tot begin oktober Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Reiter Telefoon: +43 (0)676 5336288 (hut) of +43 (0)3687 61350 (in het dal) E-mail: [email protected] Internet: www.gollinghuette.com Hoogteverschil: afhankelijk van de gekozen route Moeilijkheidsgraad: moeilijk Duur: afhankelijk van de gekozen route Busverbinding: bus 720 tot Mariapfarr – Göriach – Göriach parkeerplaats huttendorp Parkeren: voor het Göriacher huttendorp

•

Ober-hut (1.860 m) Schladminger Tauern (Salzburg) Wegbeschrijving De Ober-hut op 1.860 m en het Oberhuttenmeer op 1.860 m gelegen aan de Tauernhöhenweg in de Pongau (regio in Salzburg, zoals de Lungau) en vanuit Obertauern evenals vanuit het Weißpriachdal bereikbaar (zie pagina 20). Openingstijden: medio juni tot ca. medio oktober Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Franz Oberkofler Telefoon: +43 (0)664 9169728 Internet: www.oberhuette.at Hoogteverschil: ca. 590 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur naar Ober-hut Busverbinding: bus 710 naar Mariapfarr – Weißpriach – splitsing Znach – Grangler-hut – Uln-hut Parkeren: splitsing Znachdal

•

72


Schladminger Tauern (Stiermarken) Wegbeschrijving Met de dalbus of met de auto vanaf Tamsweg naar het Prebermeer rijden (ongeveer 9 km) en verder tot de klim Grazer-hut (ca. 2 km). Vanaf daar is de Grazer-hut (1.897 m) langs het pad nr. 787 in 2 uur te bereiken. Een andere mogelijkheid is een wandeling vanaf het Prebermeer (1.514 m) naar de Preber-Halter-hut tot de Grazer-hut (ca. 2,0 uur). Openingstijden: eind mai tot begin/medio oktober Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Christian Dengg Telefoon: +43 (0)664 2422349 E-mail: [email protected] Internet: www.grazer-huette.at Hoogteverschil: ca. 450 tot 470 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 tot 2,0 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 740 vanaf Tamsweg – Prebermeer – start route Grazer-hut Parkeren: parkeerplaats bij het Prebermeer, start route Grazer-hut

•

Bonner-hut (1.713 m) Nockbergen (Karintië) Wegbeschrijving De Bonner-hut (1.713 m) is van Rennweg op de straat in ca. 2,5 uur, vanaf St. Margarethen op weg nr. 113 in ca. 3,0 uur, of vanuit de Katschberghöhe in richting Teuerlnock (2.145 m) in ca. 3,5 uur te bereiken. Een andere variant om naar de hut te komen, is een wandeling vanuit Thomatal/Bundschuh. Ca. 200 m voor de hoogoven (mogelijkheid voor een bezichtiging van het museum) leidt een schitterend bospad met een wandelduur van ca. 1,75 uur naar de Bonner-hut. Openingstijden: mei tot ca. medio oktober Overnachting: ja Hoogteverschil: ca. 430 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 tot 3,5 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 760 naar St. Margarethen – dorpscentrum bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: St. Margarethen dorpscentrum, Katschberg Passhöhe

•


73


Grazer-hut (1.897 m)


Horeca (Almgasthöfe, Jausenstationen en Bergrestaurants)

Restaurant Panorama Alm (1.980 m) Grosseck - Mauterndorf Wegbeschrijving Het restaurant Panorama Alm (1.980 m) is gelegen direkt bij het bergstation van de kabelbaan Grosseck-Speiereck (zomerdienst). De wandeling leidt van het skicentrum Mauterndorf in ongeveer 2,0 uur omhoog naar de Panorama Alm. Een wandeling van het bergstation naar beneden naar de Trogalm-hut en de Trogalmmeren op 1.808 m wordt aangeraden (zie pagina 17) of mooie bergtochten op de Grosseck en/of de Speiereck. Openingstijden: geopend als de skilift Grosseckbahn in bedrijf is Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Peter Schitter Telefoon: +43 (0)664 2820453 of +43 (0)664 2644846 E-mail: [email protected] Internet: www.mauterndorf.com Hoogteverschil: ca. 850 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,0 uur Busverbinding: bus 780 tot Mauterndorf – Grosseck dalstation skilift Parkeren: Grosseck dalstation skilift

•

74


Hammer - Mauterndorf Wegbeschrijving Het restaurant Schi Alm ligt aan het dalstation van de kabelbaan van het skicentrum in Mauterndorf en is een ideaal vertrekpunt voor een wandeling naar de Trogalmmeren op 1.808 m (ca. 2,0 uur wandelen, zie pagina 17). Ook aantrekkelijk zijn de wandelwegen naar de Annakapel, naar de gletsjermolen (natuurverschijnsel in de beek) naar de middeleeuwse gemeente Mauterdorf. Openingstijden: Overnachting: Contactpersoon: Telefoon: E-mail: Internet: Goed om te weten: Busverbinding: Parkeren:

begin juli tot medio september nee De heer Peter Schitter +43 (0)664 88314731 of +43 (0)664 2644846 [email protected] www.mauterndorf.com voor feestjes staan 300 zitplekken ter beschikking bus 780 tot Mauterndorf – Grosseck dalstation skilift Grosseck dalstation skilift

Almstüberl Faningberg (1.850 m) Moserkopf - Mauterndorf Wegbeschrijving Vanaf burcht Mauterndorf leidt een pad rechtsaf naar de wijk Stampfl van Mauterndorf. Vanaf hier langs de markering het pad nr. 43 of nr. 46 volgen tot Almstüberl Faningberg op 1.850 m. De wandeling duurt ca. 2,5 uur. Openingstijden: Overnachting: Contactpersoon: Telefoon:

juli tot september nee De heer Thomas Müller +43 (0)676 4807044

Hoogteverschil: ca. 720 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 uur Busverbinding: bus 770 naar Mauterndorf – Mauterndorf Stampfl Parkeren: Burcht Mauterndorf

•


75


Restaurant Schi Alm (1.100 m)


Sonnblick-hut (1.700 m) Moserkopf – Mauterndorf Wegbeschrijving Het startpunt is bij de bergboerderij Berghof Jacklbauer op de Fanningberg. Vanaf daar leidt een wandelpad naar de Sonnblick-hut. Wandeltijd ca. 1,5 uur. Openingstijden: begin juli tot medio september Overnachting: ja Contactpersoon: De heer Anton Schitter Telefoon: +43 (0)6472 20037 E-mail: [email protected] Internet: www.jacklbauer.com Hoogteverschil: ca. 600 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Parkeren: Berghof Jacklbauer

•

Sauschneideralm-hut (1.600 m) Fanningberg - Weißpriach Wegbeschrijving De Sauschneideralm-hut is vanaf de parkeerplaats van de “Fanningbergbahnen” (skilift) in ongeveer 0,5 uur of op de paden van Mariapfarr/Fanning en Mauterndorf/ St. Gertrauden in ongeveer 1,75 uur te bereiken. Openingstijden: ca. medio juni tot eind oktober (afhankelijk van het weer), van donderdag t/m zondag Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Miksch Telefoon: +43 (0)664 3562562 of +43 (0)6473 7094 E-mail: [email protected] Internet: www.sauschneideralm.at Hoogteverschil: ca. 440 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 0,5 tot 1,75 uur (afhankelijk van de gekozen route) Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr Seitling of bus 770 tot Mauterndorf/St. Gertrauden Parkeren: parkeerplaats Fanningberg skilift, Mariapfarr/Fanning, kerk St. Gertrauden

•

76


Fanningberg - Weißpriach Wegbeschrijving Vanaf de parkeerplaats van de skilift Fanningberg de bewegwijzerde wandelweg volgen richting de Zirmbar. Van daar nog ca. 30 minuten tot het bergstation van de skilift Samsonbahn. De Gamsstadlhut is direct naast het bergstation. Het is ook mogelijk met de Samsonbahn omhoog te gaan, dan is de gehele wandeltijd tot de hut maar 5 minuutjes. Openingstijden: begin juli tot begin september – als de Samsonbahn in bedrijf is Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Anton Schitter Telefoon: +43 (0)676 3496361 E-mail: [email protected] Internet: www.jacklbauer.com Hoogteverschil: ca. 500 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr Seitling of bus 770 tot Mauterndorf/St. Gertrauden Parkeren: parkeerplaats Fanningberg skilift

•

Zirmbar (1.791 m) Fanningberg - Weißpriach Wegbeschrijving Vanaf de parkeerplaats van de skilift Fanningberg de goed gemarkeerde wandelweg (informatieborden „Zirmbar“) tot de Zirmbar volgen. 45 minuten wandeltijd. Of met de auto tot de Sauschneideralmhut rijden. Van daar leidt een wandelweg van 30 minuten naar te Zirmbar (ook geschikt met kinderwagen). Informatie: Iedere donderdag in de vakantietijd - skilift in bedrijf. Bij het bergstation naar rechts uitstappen. Naar de Zirmbar is de wandeltijd slechts 35 minuten. Openingstijden: medio juni tot medio september dagelijks Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Schreilechner Telefoon: +43 (0)664 1769101 of +43 (0)6472 7076 E-mail: [email protected] Internet: www.zirmbar.com Hoogteverschil: ca.300 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1 uur Busverbinding: bus 710 tot Mariapfarr Seitling of bus 770 tot Mauterndorf/St. Gertrauden Parkeren: parkeerplaats Fanningberg skilift

•


77


Gamsstadl (1.921 m)


Jausenstation Dicktler-hut (1.148 m) Weißpriachdal Wegbeschrijving Jausenstation Dicktler-hut (1.148 m) is vanaf Weißpriach/Hinterweißpriach met de bus, de auto of te voet te bereiken ongeveer 1,5 uur lopen. Openingstijden: medio mei tot oktober en medio december tot april rustdagen: maandag en dinsdag Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Bogensperger Telefoon: +43 (0)6473 7061 of +43 (0)664 5583463 Hoogteverschil: ca. 40 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 710 nach Weißpriach – Hinterweißpriach – Dicktler-hut Parkeren: Hinterweißpriach, Jausenstation Dicktler-hut

•

Jausenstation Wielandhof (1.332 m) Mariapfarr Lignitzdal Wegbeschrijving Jausenstation Wielandhof (1.332 m) is vanaf Mariapfarr in richting Lignitzdal met de auto of te voet over weg nr. 35 in ongeveer 1,5 uur te bereiken. Jausenstation Wielandhof is een ideaal vertrekpunt voor een wandeling naar het Lignitzmeer op 1.965 m (zie pagina 23). Openingstijden: 13 mei t/m 19 juni weekends (vrij vanaf 17 uur, zaterdag, zondag en op feestdagen de gehele dag) 24 juni t/m 18 september dagelijks behalve maandag 24 september t/m 16 oktober weekends (zaterdag en zondag de gehele dag) Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Perner Telefoon: +43 (0)6473 7162 E-mail: [email protected] Internet: www.wielandhof.at Hoogteverschil: ca. 210 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk tot middel Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 770 naar Mariapfarr – Mariapfarr Postamt (postkantoor) Parkeren: Mariapfarr parkeerplaats Oost of West, Jausenstation Wielandhof

•

78

•


Prebermeer - Tamsweg Wegbeschrijving Met de dalbus of auto vanaf Tamsweg via Haiden naar het Prebermeer (ca. 9 km). De Ludlalm-hut (op 1.520 m) is direct aan het meer gelegen en is een ideaal vertrekpunt voor een wandeling rond het Prebermeer (zie pagina 28) of wandelingen in het Preberlandschap. Openingstijden: het gehele jaar (behalve november) Overnachting: nee Contactpersoon: De heer Matthias Jessner Telefoon: +43 (0)6474 7552 of +43 (0)664 4435719 E-mail: [email protected] Internet: www.preber.at Busverbinding: Parkeren:

bus 740 van Tamsweg – Tamsweg Prebermeer parkeerplaats aan het Prebermeer

Alpengasthof-WildparkSchlögelberger (1.293 m) Aineck - St. Margarethen Wegbeschrijving Alpengasthof Schlögelberger (1.293 m) is van St. Margarethen met de auto (2 km) of te voet langs de waterweg Leisnitz in ca. 1,5 uur te bereiken. Openingstijden: het gehele jaar met rustdagen Overnachting: ja Contactpersoon: Familie Sampl Telefoon: +43 (0)6476 313 E-mail: [email protected] Internet: www.almdorf-lungau.at Hoogteverschil: ca. 230 m Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,5 uur Busverbinding: bus 760 naar St. Margarethen – dorpscentrum Parkeren: St. Margarethen dorpscentrum, Alpengasthof Schlögelberger

•


79


Ludlalm-hut (1.520 m)


Gipfelrestaurant Adlerhorst (2.210 m) Aineck Wegbeschrijving Het startpunt van de wandeling is de Katschberghöhe (1.641 m). Op de groene skipiste omhoog naar het Aineck en in ongeveer 2,0 uur naar het Gipfelrestaurant Adlerhorst op 2.210 m (weg nr. 98). Langslapers kunnen de kabelbaan van het Aineck pakken (kijk naar de tijden van de zomerdienst). Op de top is er een prachtige uitzicht over alle bergen tot de de zuidelijke Alpen en vele 3.000 m bergtoppen in het westen (b.v. de grote Hafner, 3.076 m). De afdaling kan a) via de Bonner-hut (1.713 m) in ca. 2,0 uur, of b) via de Branntweiner- en de Kößlbacher-hut naar St. Margarethen in ca. 2,5 tot 3,0 uur, of c) via de “Katschberg-Rundwanderweg“ nr. 98, in ca. 3,0 uur vanaf de Aineckgipfel (de top), terug naar het startpunt. Openingstijden: eind juni tot medio september (openingstijden Aineck-kabelbaan) Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Hinteregger Telefoon: +43 (0)4734 284 Hoogteverschil: ca. 570 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: afhankelijk van de gekozen route van de wegbeschrijving Busverbinding: bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: Katschberg Passhöhe

•

80


St. Michael Wegbeschrijving Uitgangspunt is het VVV. Voorbij de apotheek (smal steegje) naar de Leitnergasse. Iets steil omhoog worden een leegstaande boerderij „Leitnerbauer“ en de oude „Granglergut“ bereikt. Daar verder omhoog op de Mühlsteigweg nr. 92 tot de lager gelegen Piendl-almhut (ruïne) op 1.322 m hoogte (ca 0,5 uur). Aan de linkerkant, tussen de ruïne en een de waterput, over het hek klimmen om verder te wandelen langs het goed bewegwijzerde pad tot de Peterbauer Almstubń. Het is ook mogelijk om met de gondelbaan Sonnenbahn naar boven te gaan. Openingstijden: begin juli tot begin september (openingstijden van de Sonnenbahn) Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Sampl Telefoon: +43 (0)664 4504822 of +43 (0)664 8348410 E-mail: [email protected]

Hoogteverschil: ca. 835 m Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 3,0 uur Busverbinding: bus 760 / 770 naar St. Michael – Weißen Stein Parkeren: St. Michael dorpscentrum, parkeerplaats van de skilift in St. Martin

•

Jausenstation Neuhauserstadl (1.070 m) St. Michael Wegbeschrijving De Neuhauserstadl (1.070 m) is van St. Michael in richting Oberweißburg met de auto (ca. 4 km) of te voet op weg nr. 96 in ongeveer 1,0 uur te bereiken. Openingstijden: het gehele jaar van donderdag t/m zondag Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Seewald Telefoon: +43 (0)664 9064160 E-mail: [email protected]

•

Moeilijkheidsgraad: makkelijk Duur: ca. 1,0 uur Busverbinding: bus 770 naar St. Michael – St. Michael Oberweißburg Parkeren: Jausenstation Neuhauserstadl


81


Peterbauer Almstubń (1.910 m)


Gamskogel-hut (1.830 m) Katschberg Wegbeschrijving Uitgangspunt voor de wandeling is a) de parkeerplaats op de Katschbergpass (1.641 m). Op de Gontalstraße (Gondalstraat) door het hoteldorp wandelen en dan door twee straattunnels naar Alpengasthof Bacher. Ca. 200 m daarna is er b) een parkeerplaats. Vanaf hier eerst in richting Pritz-hut lopen. Halverwege slaat links bij een slagboom een bosweg af naar de Hanslbaueralm-hut en naar de Gontalscharte (1.911 m). Van daar verder naar a) het Tschaneck (2.024 m) en daarna naar beneden naar de Gamskogel-hut of b) bijna op dezelfde hoogte verder naar de Gamskogel-hut (1.830 m). Een andere route naar de Gamskogel-hut, waar zich het hoogstgelegen kantoor van de burgerlijke stand van Karinthië bevindt, is de 2,5 km lange “ Herzerlweg”. Hij is versierd met rode harten. Beginnend bij het toeristenbureau Katschberg, voorbij het Hotel Cristallo linksaf het licht stijgende pad nemen die niet door de tunnel leidt. Men loopt boven voorbij het huttendorp Landal. Een paar honderd meter verder wordt het wandelpad nr. 19 getoond aan de rechterkant (grote poort). Altijd op de Herzerlweg blijvend, komt men kort voor het eind bij de Marienkapel en daarna bij de Gamskogel-hut. Openingstijden: medio juni tot medio oktober Overnachting: nee Contactpersoon: Familie Strafner Telefoon: +43 (0)4734 291 of +43 (0)664 3376678 E-mail: [email protected] Internet: www.gamskogel.at Hoogteverschil: ca. 270 tot 380 m (afhankelijk van de gekozen route) Moeilijkheidsgraad: middel Duur: ca. 2,5 tot 3,0 uur voor de gehele wandeltocht Busverbinding: bus 5132 van St. Michael – Katschberg Passhöhe Parkeren: Katschberg Passhöhe, achter Gasthof Bacher

•

82


•

•

• • •

makkelijk Rundweg Schieferalm-

Wastlalm-Grandlalm-Dorf Startpunt: Schieferbauer middel Rundweg Dorfergraben- Greschlalm-HagleitenspitzKirchenwirt Startpunt: wijk Dorf

duur: 3,5 tot 4 uur

duur: 2,5 tot 3 uur

middel Höhenweg Kirchenpromenade duur: 2,5 tot 3 uur Startpunt: Gasthof Kirchenwirt middel Rundweg Riedingtal (grote ronde) duur: 6,5 tot 7 uur Startpunt: parkeerplaats Schlierermeer middel Rundweg Riedingtal (kleine ronde) duur: 3,5 tot 5 uur Startpunt: parkeerplaats Schlierermeer

Tweng

• •

makkelijk Tennfall Rundwanderung

duur: 3 uur

Startpunt: houtopslagplaats makkelijk Twenger Bergerl Startpunt: houtopslagplaats

duur: 2 uur

Mauterndorf

• • • • • • • • •

middel Mitterbergtour duur: 1 uur Startpunt: vliegveld voor zweefvliegtuigen middel Neuseß-Begöriach-Tour duur: 2 uur Startpunt: vliegveld voor zweefvliegtuigen makkelijk Traningrundweg duur: 2 uur Startpunt: parochie middel Trogalmrundweg duur: 4 uur Startpunt: skicentrum makkelijk Hammerrundweg duur: 1 uur Startpunt: beneden van de burcht middel Stampflrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: Stampfl makkelijk Annakapelle duur: 1 uur Startpunt: skicentrum middel Trogalmroute duur: 1 uur Startpunt: parkeerplaats van de oude skilift middel Moserkopfrundweg duur: 4 uur Startpunt: Stampfl


Nr. 38 Nr. 39 Nr. 40 Nr. 41 Nr. 42 Nr. 43 Nr. 44 Nr. 45 Nr. 46

83

Algemene Informatie Wandelingen naar bergmerenBelevingsvol almgenot Thema- en leerpaden Natuurparken en wandeltips Dorps- en rondlopende wandelroutes

Zederhaus

Natuurparken en wandeltips Thema- en leerpaden Belevingsvol almgenotWandelingen naar bergmeren Algemene Informatie Dorps- en rondlopende wandelroutes

Weißpriach

• • • • • •

middel Weißpriacherrundweg Startpunt: gemeentehuis

duur: 4 uur

Nr. 47

middel Aiblrundweg duur: 3 uur Startpunt: parkeerplaats Fanningberg

Nr. 48

makkelijk Seekreuzrundweg

duur: 1 uur

Nr. 49

duur: 45 minuten

Nr. 51

duur: 1,5 uur

Nr. 52

Startpunt: Hinterweißpriach makkelijk Fanning

Startpunt: St. Rupert

middel Fanningberg - parkeerplaats Startpunt: gemeentehuis

middel Rundweg Fanninghöhe duur: 3 uur Startpunt: skilift parkeerplaats Fanningberg

Nr. 53

Mariapfarr

• • • • • • • •

middel Grabenrundweg Startpunt: gemeentehuis

middel Stranachrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: Stranach bij de dorpsfontein

Nr. 31

middel Mitterbergrundweg duur: 3,5 uur Startpunt: Stranach bij de dorpsfontein

Nr. 32

makkelijk Gröbendorfrundweg

Nr. 33

duur: 1 uur

duur: 2 uur Startpunt: Gröbendorf, station Taurachbahn

Nr. 30

middel Fanningbergrundweg Startpunt: Dr. Noggler Weg

duur: 3,5 uur

Nr. 34

middel Lignitzrundweg Startpunt: Weiherplatz

duur: 3,5 uur

Nr. 35

middel Zankwarnerbergrundweg duur: 2,5 uur Nr. 36 Startpunt: Zankwarn, 50 m na het begin van het dorp middel Frimlkapelle – Schloss Moosham (Mariapfarr – Unternberg) duur: 2,5 uur Nr. 37 Startpunt: Frimlkapelle

Göriach

• • • • •

middel Lasenrundweg Startpunt: Wassering

duur: 2 uur

Nr. 20

middel Granglitzrundweg Startpunt: Wassering

duur: 5 uur

Nr. 21

makkelijk Kürofenrundweg

duur: 1 uur Startpunt: parkeerplaats Hintergöriach

Nr. 23

makkelijk Hüttendorf

Nr. 24

makkelijk Verbindingsweg naar Lasa

Nr. 76

84

duur: 2 uur Startpunt: parkeerplaats Hintergöriach duur: 45 minuten Startpunt: Wassering of Vordergöriach


• • • • • • • •

•

middel Lasarundweg duur: 1,5 uur Startpunt: parkeerplaats/speelplaats Lasa middel Fernwaldrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: Gasthaus Karlwirt makkelijk Passeggenrundweg duur: 1 uur Startpunt: St. Andrä, sportveld

Nr. 70

middel Stockerfeldrundweg duur: 1,5 uur Startpunt: Gasthof Karlwirt makkelijk Lintschingrundweg duur: 1 uur Startpunt: parkeerplaats Taurach makkelijk Verbindingsweg naar Lessach duur: 1 uur Startpunt: parkeerplaats/speelplaats Lasa makkelijk Verbindingsweg naar Göriach duur: 45 minuten Startpunt: parkeerplaats/speelplaats Lasa makkelijk Verbindingsweg naar Tamsweg duur: 45 minuten Startpunt: Passeggerkapelle/ parkeerplaats Richtstättenweg middel Mitterberg, verbindingsweg naar Mariapfarr, Mauterndorf en Unternberg duur: 1,5 uur Startpunt: Passeggerkapelle/ parkeerplaats Richtstättenweg

Nr. 73

Nr. 71 Nr. 72

Nr. 74 Nr. 75 Nr. 76 Nr. 77

Nr. 78

Lessach

• •

•

middel Wiesbergrundweg duur: 5 uur Startpunt: informatiehuis (tegenover de kerk) middel Wagenbergrundweg duur: 3 uur Startpunt: informatiehuis (tegenover van de kerk) of parkeerplaats Unterdorf (bushalte) middel Lessach-Preberseerundweg duur: 6 uur Startpunt: informatiehuis (tegenover van de kerk) of parkeerplaats Unterdorf (bushalte)

Nr. 25 Nr. 26

Nr. 27

Tamsweg

• • •

middel Sauerfeldrundweg duur: 3 uur Startpunt: basisschool Sauerfeld middel Tamsweger Rundweg duur: 5 tot 6 uur Startpunt: Murbrug/opgang na St. Leonhard makkelijk Preberseerundweg duur: 45 minuten Startpunt: parkeerplaats Ludlalm-hut


Nr. 10 Nr. 11 Nr. 16

85


St. Andrä

Natuurparken en wandeltips Thema- en leerpaden Belevingsvol almgenotWandelingen naar bergmeren Algemene Informatie Dorps- en rondlopende wandelroutes

Ramingstein

• •

middel Erzweg Altenberg Startpunt: gemeenteplein middel Karneralm-KönigstuhlRamingstein

Startpunt: gemeenteplein

duur: 3,5 uur

Nr. 60

duur: 6 uur

Nr. 61

Thomatal

• • • •

middel Rannerrundweg duur: 1,5 uur Startpunt: dorpsplein/bij de kerk makkelijk Schmalzerrundweg duur: 1 uur Startpunt: kruispunt aan het begin van het dorp middel Fötschlkogelrundweg duur: 1 uur Startpunt: Fötschlbauer in Gruben makkelijk Höllweg Bundschuh duur: 1,5 uur Startpunt: Kocherbauer in Gruben

Nr. 65 Nr. 66 Nr. 67 Nr. 69

Unternberg

• • • • •

middel Kühbarnrundweg Startpunt: dorpsplein makkelijk Lärchensteigrundweg Startpunt: dorpsplein makkelijk Ötzteigrundweg Startpunt: dorpsplein middel Himmelsteigrundweg Startpunt: dorpsplein makkelijk Waldlehrpfadrundweg Startpunt: dorpsplein

duur: 2,5 uur

Nr. 85

duur: 2 uur

Nr. 86

duur: 2 uur

Nr. 87

duur: 1,25 uur

Nr. 88

duur: 1,25 uur

Nr. 89

St. Margarethen

• • • • • • •

86

makkelijk Greinwaldrundweg

duur: 2,5 uur Startpunt: VVV makkelijk Römersteigrundweg duur: 2 uur Startpunt: VVV middel Brentabergrundweg duur: 3 uur Startpunt: Gasthof Schlögelberger middel Brentabergrundweg kort duur: 2 uur Startpunt: Gasthof Schlögelberger middel Schlöglbergrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: VVV middel Karlsbergrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: VVV middel Aineck duur: 6,5 uur Startpunt: VVV

Nr. 80 Nr. 80 A Nr. 81 Nr. 81 A Nr. 82 Nr. 83 Nr. 84


• • • • • • • • • • • •

makkelijk Oberweißburg-Fell Rundweg

Startpunt: Oberweißburg makkelijk Martinibergrundweg Startpunt: VVV makkelijk Saumoos Rundweg Startpunt: VVV

duur: 3 uur

Nr. 55

duur: 2,5 uur

Nr. 56

duur: 3 uur

Nr. 90

makkelijk Hollerbergroute

duur: 4 uur Startpunt: VVV middel Mühlsteig duur: 2 uur Startpunt: VVV makkelijk Grubentalroute duur: 3,5 uur Startpunt: VVV middel Speiereck-Bergwanderung duur: 3,5 uur Startpunt: VVV middel Glashüttenrundweg duur: 2,5 uur Startpunt: VVV makkelijk Oberweißburger Rundweg duur: 3,5 uur Startpunt: VVV middel Gontal-Rundwanderweg duur: 3 uur Startpunt: parkeerplaats Katschberg-Passhöhe middel Aineckrundweg duur: 5 uur Startpunt: parkeerplaats Katschberg-Passhöhe makkelijk St. Michael-Katschberg duur: 5,5 uur Startpunt: VVV

Nr. 91 Nr. 92 Nr. 93 Nr. 94 Nr. 95 Nr. 96 Nr. 97 Nr. 98 Nr. 99

Muhr

•

middel Steppenrundweg duur: 2 uur Startpunt: informatiepunt nationaalpark

Nr. 50

Landkaarten zijn verkrijgbaar bij alle toeristenbureau’s in de Lungau en bij het kantoor van de Ferienregion Salzburger Lungau (deels tegen betaling)!


87


St. Michael


Arnoweg In opdracht van Karel de Grote benoemde de paus in 798 de Salzburgse bisschop Arno tot aartsbisschop. Naar aanleiding van “1200 jaar aartsbisdom Salzburg” is de Arnoweg in het leven geroepen. Route: de Arnoweg volgt bijna geheel al bestaande, gemarkeerde wandelroutes in Lungau en is extra met een Arnoweg-wegwijzer gekenmerkt. Informatie: Ferienregion Salzburger Lungau, T +43 (0)6477 8988, [email protected], www.lungau.at, www.arnoweg.com

Culturele wandeltocht in Lungau Ontdek de Lungauer dorpen en informeer u via instructieve bordjes over het land en de mensen. Informatie is verkrijgbaar bij alle VVV´s of bij: Ferienregion Salzburger Lungau, T +43 (0)6477 8988, [email protected], www.lungau.at

Molenweg langs de greppel Zederhaus Oude molens en graanschuren zijn zodanig gerestaureerd zoals ze vroeger oorspronkelijk in gebruik zijn geweest. Aan het einde van de molenweg ligt het “Walcherhuis” met nadere informatie over het boerenleven in Lungau. Start: parkeerplaats in het dorp Zederhaus. Rondleidingen: juni-september elke donderdag 14.00 tot 17.00 uur en zondag 14.00 tot 17.00 uur alsmede op afspraak. Informatie en aanmelding: VVV Zederhaus, T +43 (0)6478 801, [email protected], www.zederhaus.at

Almenweg Natuurpark Riedingdal Zederhaus Uitgangspunt van de almenweg met in totaal acht stations/hutten is het natuurparkhuis. Instructieve bordjes geven nadere informatie over het leven en het werk van de almenherders resp. almenherderinnen van vroeger en nu. Bovendien zorgen talrijke activiteiten rondom de bergweiden (de almen) ervoor, dat de almenweg een belevenis is voor jong en oud. Van juli tot september worden in het natuurpark Riedingdal “almzomer-rondleidingen” o.l.v. een gids aangeboden. Informatie: VVV Zederhaus, T +43 (0)6478 801, [email protected], www.naturpark-riedingtal.at

Themapad Schlierermeer Natuurpark Riedingdal Zederhaus De rondlopende wandelroute rondom het Schlierermeer stelt het natuur- en cultuurgebied van het Riedingdal voor, van de jacht tot aan de alpenherderij, alsmede van de flora en fauna, tot aan de exploitatie van het land. Informatie: VVV Zederhaus, T +43 (0)6478 801, [email protected], www.naturpark-riedingtal.at

88


Natuurpark Riedingdal Zederhaus Een natuurpad voor alle zintuigen – energie opdoen, van de stilte genieten, water als levensbron. Zeven stops over het thema “waternatuur-mens” bewegen tot het bewust beleven van de natuur. Informatie: VVV Zederhaus, T +43 (0)6478 801, [email protected], www.naturpark-riedingtal.at

„Natur-Pur-Weg“ Mauterndorf Dit pure natuurpad biedt inzicht in het uitgebreide aanbod van onze flora en fauna Meer dan 50 stations laten ons weer sterker toewijden aan de natuur. Uitgangspunt: dorpscentrum Mauterndorf of bergstation Grosseck-Speiereck. Informatie: VVV Mauterndorf, T +43 (0)6472 7949, [email protected], www.mauterndorf.at

Zon-leerpad Mariapfarr Het eerste „zon-leerpad“ van Oostenrijk in het meest zonnige vakantiedorp, biedt voor volwassenen en kinderen wetenswaardigheden en spannende en interessante informatie over de basis van ons leven - de zon. Langs de circa 4 km lange, rondlopende wandelroute geven 9 instructieve bordjes informatie. Vanaf het informatiebord in het dorpscentrum gaat het verder in westelijke richting langs de parkeerplaats van de Gasthof “Neuwirt“ naar de eerste punt, dat bij de basisschool van Mariapfarr is. Daarna leiden talrijke wegwijzers langs de rondlopende wandelroute. De stations 8 en 9 bevinden zich direct bij het Vital- und Wellnesscenter SAMSUNN! Afhankelijk van de verblijfsduur bij de punten duurt de rondlopende wandelroute ongeveer 2 tot 2,5 uur. Brochures en nadere informatie: VVV Mariapfarr, T +43 (0)6473 8766, [email protected], www.mariapfarr.at

Bijen-leerpad Göriach Het leven van de bijen en hun nut voor de mensen leren wandelaars op dit bijen-leerpad kennen. Tijdens de quiz aan het einde van het leerpad kan men een pot honing winnen. Start: Gasthof Lacknerwirt. Informatie: Dhr. Gruber, T +43 (0)664 5042188 of +43 (0)6483 221, [email protected], www.bienenlehrpfad.at


89


Themapad “Kraft der stillen Wasser” (kracht van het stille water)


Belevenisvole wandeltocht voor kinderen Lessach Door veelal afwisselende, interessante en grappige stoppunten wordt het een vermakelijke wandeling met de kinderen. Het eindstation is de Wildbachhut, waar de kinderen zich kunnen uitleven in een leuke speelplaats, met kabelbaan, kleine barbeque plaats, glijbaan enz.. Wie daarna nog energie over heeft, moet zeker nog naar de bijzondere “Pyramiden“ aan de voet van de Gumma gaan. Startpunt: parkeerplaats “Wildbachhut“ bij het landgoed Purgger. Wandeltijd: ca. 1,5 uur. Informatie: VVV Lessach, T +43 (0)6484 813, [email protected], www.lessach.at

Veen-leerpad rondom het Prebermeer (1.514 m) Tamsweg De prachtige rondlopende wandelroute door het natuurreservaat biedt een prachtig uitzicht op de omliggende bergen en inzage in de unieke natuur. Zes instructieve bordjes geven informatie over flora en fauna, de geschiedenis van de Alpen, volksverhalen en het leven als alpenherder resp. alpenherderin, de ontstaansgeschiedenis van het hoog- en laagveen, het Prebermeer en over het traditionele Preberschieten (schieten op het spiegelbeeld van de schietschijf in het water). Download de brochure over het veen-leerpad op www. tamsweg.info. Start: parkeerplaats Prebermeer. Wandeltijd: ca. 1 uur, geschikt voor rolstoelen en kinderwagens. Informatie: VVV Tamsweg, T +43 (0)6474 2145, [email protected], www.tamsweg.info

90


Kendlbruck / Ramingstein De ijzermijn in Mühlbachgraben is al 1000 jaar geleden in gebruik genomen. De informatieborden langs de rondlopende wandelroute leggen o.a. de metaalverwerking van ijzererts uit. Ijzererts werd in Mühlbachgraben en op de Turrach ontgonnen. Bij het uitgangspunt is een originele “stampmolen” nagebouwd. Daarnaast is een kinderspeelplaats voor de kleine schildknapen. Start: Kendlbruck. Informatie: VVV Ramingstein, T +43 (0)6475 802-17, [email protected], www.tourismus-ramingstein.at

Ertswegen Ramingstein De ertswegen “Altenberg” (ten noorden van de Mur) en “Dürnrain” (in de omgeving van burcht Finstergrün) bieden de wandelaars omvangrijk inzicht in de historische zilvermijnbouw. Ertsweg “Altenberg” met montaanpad: de wandelroute leidt via de rotspromenade en het “Kirchsteig”-pad langs een vijver tot aan de stilgelegde marmersteengroeve en verder in het mijnbouwgebied Altenberg. Wandeltijd: 3 uur. Ertsweg “Dürnrain”: wandeling langs de burcht Finstergrün, gedeeltelijk op een oude ertsweg, langs de mijngangen en stortbergen ten zuiden van de Mur. Wandeltijd: 2 uur. Start voor beide wandelroutes: Ramingstein. Informatie: VVV Ramingstein, T +43 (0)6475 802-17, [email protected], www.tourismus-ramingstein.at


91


Ijzerweg


“Richtstättenweg Passeggen” St. Andrä / Tamsweg De geschiedenis van de heksenjacht op onveranderd gebleven oorspronkelijke schouwplaatsen te beleven - dat is uniek in Europa! Twee historici, die deskundig zijn op het gebied van de heksenjacht, schrijven in indrukwekkende teksten over mythen, waan en werkelijkheid van die tijd. Middels grote borden kun je je inleven in de omstandigheden van de 17 eeuw, de rechtszaken en de veroordeelden. Langs weilanden en bossen, met een prachtig uitzicht op de bergen, is dit themapad niet alleen een ideale tocht voor nieuwsgierige en geïnteresseerde volwassenen, zelfs kinderen gaan op een spannende tijdreis! Hoe was het toen eigenlijk, 300 of 400 jaar geleden in de Lungau? Met de rondlopende wandelroute voor families leren kinderen op talrijke speelstations, hoe de mensen hier leefden. Tijd: ongeveer 1 ½ uur. Start: Sportveld St. Andrä en bij de Kapel Passeggen. Informatie: VVV St. Andrä, T +43 (0) 6474 2147, www.st-andrae-lungau.at of VVV Tamsweg, T +43 (0)6474 2145, www.tamsweg.info

92


Unternberg Wat zingt, wat springt, wat krabt, wat groeit, wat ligt, wat vliegt, wat leeft met ons? Om dit te tonen werd het bosleerpad aangelegd. Dit pad is bedoeld om te animeren, om onze lokale natuur waar te nemen. Men kan naar de natuur kijken, ze beluisteren, en misschien verloren waardes herontdekken. Tien panelen geven interessant inzicht in het leven en de natuur op de Schwarzenberg. Voor onze jongere wandelaars, heeft de kabouter “Goldi “ op ieder van de 10 punten een verrassing bereid. Start van het rondlopende wandelpad: parkeerplaats dorpsplein. Duur: 1,25 uur lopen. Informatie: VVV Unternberg, T +43 (0) 6474 6214-18, [email protected], www.unternberg.at

Himmelsteig (hemelpad) Unternberg Op de Himmelsteig (nr. 88) boven het centrum van het dorp kan je op borden alles over de maatregelen ter herstel van de beschermende bossen ervaren die in de afgelopen jaren aan de zonnige kant van Unterberg getroffen zijn. Bosaanleg aan de onderkant van de Mitterberg heeft als doel, de bevolking in het dal van overstromingen en aardverschuivingen te beschermen. Bankjes met een prachtig uitzicht over het dorp nodigen uit om te zitten en te ontspannen. Start: dorpsplaats, duur 1,25 uur. Informatie: VVV Unternberg, T +43 (0)6474 6214-18, [email protected], www.unternberg.at

Waterweg Leisnitz St. Margarethen Een pad voor al uw zintuigen. Het water “voelen” en “beleven”, dat kunnen de bezoekers van de waterweg Leisnitz: de weg voert langs de Zwergenhöhle (“dwergengrot”) en de natuur-speelplaats met de weervaste “Kasmandl”-speelhut. Nieuw ingericht is het verhaal van de eenzame reus. Uitgerust met een prentenboekje met een bijhorende schatkaart zijn de kinderen uitgenodigd, om de verschillende indrukpunten langs de waterweg op de schatkaart in te vullen - als beloning mogen de kinderen een “Mutstein” (lef-steen) kiezen bij Gasthof Schlögelberger, die het waard is, om te bezoeken vanwege zijn leuke kinderboerderij, speeltuin, wildpark en de culinaire lekkernijen. Startpunt is de watersteen in het centrum van St. Margarethen (onder de kerk, op de parkeerplaats Löckerwirt) of voor het buurthuis. Daar krijgt u ook het prentenboekje en de schatkaart. Duur om te wandelen: individueel, afhankelijk van uw snelheid en uw tussenstops. Informatie: VVV St. Margarethen, T +43 (0)6476 812, [email protected], www.stmargarethen.at


93


Bos-leerpad


Alpenkruidentuin St. Michael Bezoek de tuin met kruiden en geneeskrachtige planten uit de Alpen in het dorpscentrum. Nadere informatie is verkrijgbaar bij Hapimag Resort St. Michael, T +43 (0)6477 7451, [email protected] of bij VVV St. Michael, T +43 (0)6477 8913, [email protected], www.sanktmichael.at

Bos-leerpad St. Michael Het bospad leidt door de regionale dieren- en plantenwereld, het toegepaste natuurbehoud en de bescherming van de soort. De brochure is verkrijgbaar bij het VVV-kantoor van St. Michael. Informatie: VVV St. Michael, T +43 (0)6477 8913, [email protected], www.sanktmichael.at

Wandelweg van de zintuigen St. Michael ZIEN, HOREN, PROEVEN, VOELEN, RUIKEN… bij de wandelweg van de zintuigen worden deze vaardigheden van de mens gericht geprikkeld. In het gewone leven worden deze zintuigen natuurlijk ook gebruikt, de een meer dan de ander. Helaas nemen wij te weinig tijd, om bewust deze gewaarwordingen te ervaren. Een wandeling, gecombineert met een bewuste uitnodiging om de zintuigen te gebruiken, is een uitstekende gelegenheid, om zich weer van deze vaardigheiden bewust te worden. Het positieve effect op lichaam, geest en ziel is onomstreden. De weg begint in St. Michael, vlakbij de Murbrug, loopt dan langs de Mur en leidt tot Oberweißburg. Het traject is 6 km lang en heeft 9 stations (thema-plaatsen). Informatie: VVV St. Michael, T +43 (0)6477 8913, [email protected], www.sanktmichael.at

94


Nationaalparkgemeente Muhr Het natuurpad verloopt grotendeels van de weg af: tien grote informatieborden met informatie over flora en fauna in het nationaalpark begeleiden de wandelaars tot aan het Rotgüldenmeer. Start: Arsenhuis, eindhalte van de openbare bus (“Post-bus”). Wandeltijd: ca. 1 uur, ca. 400 meter hoogteverschil. Informatie: VVV Muhr, T +43 (0)650 9933415, [email protected], www.muhr-info.at

Beleveniswandeling het magische bos Nationaalparkgemeente Muhr Leuke attracties zoals een klim spinnennet, een houten balanceerweg, een dwergendorp, een tastweg ter ontdekking van de vele inheemse dieren uit het bos en nog veel meer zijn op deze rondlopende wandelweg voor jong en oud een geweldige ervaring. De houtknechthut aan het einde van het parcours nodigt uit voor een pauze en voor een BBQ (alleen op afspraak) bij een kampvuur. Start: parkeerplaats voor de Raiffeisenbank. Informatie: VVV en Nationaalpark-informatie Muhr, T +43 (0)650 9933415 of mevr. Silvia Schiefer, T +43 (0) 676 86860629, [email protected], www.muhr-info.at


95


Natuurstudiepad Rotgüldenmeer


Paddenstoelen leerpad Weißpriach Voor jong en oud! Langs de Seekreuzrundweg nr. 49 in Weißpriach op de zonnige kant van het Weißpriachdal. Met verschillende rustplaatsen en uitzichtpunten over het Weißpriachdal. Het is een wandelpad met informatie op borden over inheemse eetbare paddenstoelen die in onze bossen en op onze weiden groeien. Informatie: VVV Weißpriach, T +43 (0)6473 8766, [email protected], www.mariapfarr.at

Mijnwerker-wandelweg Thomtal / Schönfeld Interessante informatie over de exploitatie van ijzererts in Schönfeld vindt u op de informatieborden langs het mijnwerkerspad – beginnend bij de Dr. Josef-Mehrl-hut – naar het Rosanindal - tot de Altenberg. Deze rondlopende wandeling duurd ca. 1 – 1,5 uur en is geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar. Een gerestaureerde kruittoren en een mijnwerkershuis met documentatie uit de tijd van toen bevindt zich tegenover de parkeerplaats van de skilift in Schönfeld. Informatie: VVV Thomatal-Schönfeld, T +43 (0)6476 250, [email protected], www.thomatal.at

96


Het Riedingdal is vanwege de (cultuur)-landschappelijke schoonheid een populair uitstapje voor jong en oud. Het natuurschoon van dit gebied aan de rand van het Radstadtse Tauerngebergte is letterlijk en figuurlijk bewonderenswaardig. Informatie: VVV Zederhaus, T +43 (0)6478 801, [email protected], www.naturpark-riedingtal.at

Het huttendorp in Göriach Het Göriacher huttendorp is een uniek alpendorp, dat zonder problemen ook met de kinderwagen en voor senioren gemakkelijk te bereiken is. Van de laatste parkeerplaats zijn het nog maar 5 wandelminuutjes (bij elkaar 9 hutten, daarvan is de Hansalhut de gehele zomer en de Neumannhut alleen in de weekenden beheerd). Informatie: VVV Göriach, T +43 (0)6483 21211, [email protected], www.goeriach.at

Sport- & vakantieregio Preber (berg en meer) Niet ver van Tamsweg vandaan en gemakkelijk te bereiken is het Prebergebied, één van de meest populaire uitstapjes van de Lungau. Het is er heel mooi, om te wandelen, te fietsen of om een romantische wandeling rondom het meer te maken, met een gezellig tussenstop. Informatie: VVV Tamsweg, T +43 (0)6474 2145, [email protected], www.tamsweg.info

Regio Nockbergen Schönfeld/Karneralm In tegenstelling tot de steile bergtoppen van de Niedere Tauern vlijen zich de zacht glooiende heuvels van de Nockbergen. Beleef het hooggelegen dal in totale pracht. Kom tot rust op zonovergoten alpenweiden en in het bos. Informatie: VVV Thomatal-Schönfeld, T +43 (0)6476 250, [email protected], www.thomatal.at

Nationaalparkgemeente Muhr De schoonheid en veelzijdigheid van het berglandschap in het Nationaal Park Hohe Tauern behoren tot het grootste nationaal park van Midden-Europa. De oorsprong van de Mur – de op één na grootste rivier van Oostenrijk - ontspringt in deze gemeente. Informatie: VVV en Nationaalpark-informatie Muhr, T +43 (0)650 9933415, [email protected], www.muhr-info.at


97


Natuurpark Riedingdal in Zederhaus

Alm-, berghutten en

Bergmeren 01 Boarnlacke / p. 9 02 Esser meer / p. 10 03 Ilgmeer & Zaunermeer / p. 11 04 Rothenwändermeer / p. 12 05 Schlierermeer / p. 13 06 Mühlbachmeer / p. 14 07 Blaumeren / p. 15 08 Twenger Almmeer / p. 16

09 Trogalmmeren / p. 17 10 Giglachmeer / p. 18 11 Obere Schönalmmeer / p. 19 12 Oberhüttenmeer / p. 20 13 Wirpitschmeer & Tiefenbachmeer / pp. 21 & 22 14 Lignitzmeer / p. 23 15 Landwiermeren / p. 24

16 Gralatimeer / p. 25 17 Landschitzmeren / p. 26 18 Zwerfenbergmeer & Angermeer / p. 27 19 Prebermeer / p. 28 20 Rosaninmeer / p. 29 21 Rotgüldenmeer / p. 30 22 Karwassermeer / p. 31 23 Anderlemeren / p. 32

Almhutten 01 Gruberalm-hut / p. 33 02 Hoislalm-hut / p. 34 03 Jakoberalm-hut / p. 35 04 Königalm-hut / p. 36 05 Liasalm-hut / p. 37 06 Muhreralm-hut / p. 38 07 Örgenhiasalm-hut / p. 39 08 Alpengasthof Schliereralm / p. 40

09 Schwarzenbichlalm-hut / p. 41 10 Zauner-hut / p. 42 11 Grangler-hut / p. 43 12 Tonimörtl-hut / p. 44 13 Hansal-hut / p. 45 14 Laßhoferalm-hut / p. 46 15 Lenznalm-hut / p. 47 16 Wildbach-hut / p. 48

17 Dorfer-hut / p. 49 18 Platschalm-hut / p. 50 19 Branntweiner-hut / p. 51 20 Kößlbacheralm-hut / p. 52 21 Speiereck-Halter-hut / p. 53 22 Pritz-hut / p. 54 23 Stöcklalm-hut / p. 55 24 Twenger-Alm-hut / p. 56


bergmeren in de Salzburger Lungau

Inhoudsopgave Algemene Informatie Sprookjesachtige wandelingen naar bergmeren Belevingsvol almgenot Dorps- en rondlopende wandelroutes Thema- en leerpaden Natuurparken en wandeltips

pagina 3 pagina 9 pagina 33 pagina 83 pagina 88 pagina 97

Impressum Uitgever: Ferienregion Salzburger Lungau Rotkreuzgasse 100, A-5582 St. Michael T +43 (0)6477 8988, F +43 (0)6477 8988-20 [email protected], www.lungau.at Oplage 2016 Redactie: Ferienregion Salzburger Lungau, Dr. Gertraud Steiner Foto´s: SalzburgerLand Tourismus GmbH (pagina 74, 80, 96), Ferienregion Salzburger Lungau (pagina 4, 7, 22, 28, 31, 57, 64, 65, 69, 87), A. Fuchsberger (pagina 96), Biosphärenpark Management Lungau (pagina 5), H. Modl (pagina 9, 13, 15, 18, 19, 23, 24, 27, 29), VVV Zederhaus (pagina 10, 11, 12, 14, 32, 40, 41, 65), G.A.Service GmbH (pagina 1, 70, 82, 98) VVV Weißpriach (pagina 21), P. Macheiner (pagina 16), Bergbahnen Lungau (pagina 17, 74, 75), familie Oberkofler (pagina 20), P. Kröll (pagina 25, 26), VVV Muhr (pagina 30, 31, 62, 63, 95), familie Schlick (pagina 34), familie Gruber (pagina 35), familie Batlogg (pagina 36), familie Gruber (pagina 37), P. Jäger (pagina 38), familie Schiefer (pagina 39), familie Dorfer (pagina 40), familie Bergmann (pagina 43), familie Macheiner (pagina 44), familie Wirnsperger (pagina 45), O. Neumann (pagina 46), F. Sagmeister (pagina 47), familie Kocher (pagina 48), familie Fuchsberger (pagina 49), familie Kendlbacher (pagina 50), S. Lerchner (pagina 51), familie Kößlbacher (pagina 52), familie Bliem (pagina 53), A. Neuschitzer (pagina 54), familie Sampl (pagina 55), W. Kocher (pagina 56), familie Bliem (pagina 57), familie Pfeifenberger (pagina 57), K. Pfeifenberger (pagina 58), familie Gruber (pagina 58), I. Ertl-Feyel (pagina 59), H. Mauser (pagina 60), VVV Mauterndorf (pagina 60), VVV Tamsweg (pagina 61, 79, 92), familie Pagitsch (pagina 61), familie Gruber (pagina 62), familie König (pagina 64), M.Perner (pagina 64), P. Hruska (pagina 66), familie Zehner (pagina 66), N. Sampl (pagina 67), A. Santner (pagina 67), familie Winkler (pagina 67), B. Laireiter (pagina 68), familie Schramm (pagina 68), familie Höller (pagina 69), E. Fischbacher (pagina 70), Alpenverein Wien (pagina 71), familie Sieder (pagina 71), W. Reiter (pagina 72), familie Oberkofler (pagina 72), familie Moser-Dengg (pagina 73), S. Lungauer Bergseen 16 Landschitzseen / S. 25 76, Meissnitzer (pagina 73), familie Müller (pagina 75), familie Schitter (pagina 17 Zwerfenbergsee & Angersee / S. 26 01 Boarnlacke / S. 9 09 Giglachsee / S. 17 77), familie Schreilechner (pagina 77), familie Miksch (pagina 76), familie Bo02 Esser See / S. 10 10 Oberer Schönalmsee / S. 18 18 Prebersee / S. 27 gensperger (pagina Perner (pagina Sampl/(pagina 79), 19 Rosaninsee S. 28 03 Ilgsee & Zaunersee / S. 1178), 11familie Oberhüttensee / S. 19 78), familie 20 Rotgüldensee Bergbahnen Katschberg 80),&familie Seewald (pagina 81),/ S. R.29 Aigner 04 Rothenwändersee / S. 12 12 (pagina Wirpitschsee 21 Anderleseen 30 05 Schlierersee / S.VVV 13 Ramingstein Tiefenbachsee / S. 20 & 21 (pagina 82), (pagina 91), VVV St. Michael (pagina/ S. 84) 06 Blauseen / S. 14 13 Lignitzsee / S. 22 Design: Die Medienwerkstatt GmbH, 5580 Tamsweg, 07 Twenger Almsee / S. 15 14 Landawirseen / S. 23 www.diemedienwerkstatt.info 08 Trogalmseen / S. 16 15 Gralatisee / S. 24 Drukkerij: Samson Druck, 5581 St. Margarethen, www.samsondruck.at Zomerpanorama: Heinz Vielkind, Panoramastudio Bewirtschaftete InteractieveHütten wandelkaart (http://karte.lungau.at): Intermaps Software GmbH Vergissingen, fouten en veranderingen voorbehouden. Hernieuwde druk in woord en beeld ook in samengevatte vorm, alleen met schriftelijke toestemming van de uitgever.

2


25 Bartlalm-hut / p. 57 26 Ilgalm-hut / p. 57 27 Schieferalm-hut / p. 58 28 Wastalalm-hut / p. 58 29 Müllnerbauer-hut / p. 59 30 Genossenschafts-hut Tweng / p. 59 31 Metzgeralm-hut / p. 60 32 Genossenschafts-hut Trogalm / p. 60

33 Preber-Halter-hut / p. 61 34 Niggei-hut / p. 61 35 Hanslbaueralm-hut / p. 62 36 Altwirtsalm-hut / p. 62 37 Adamalm-hut / p. 63 38 Hiasleralm-hut / p. 63 39 Grainmeister-hut / p. 64 40 Franz-Fischer-hut / p. 65

41 Speiereck-hut / p. 66 42 Landwiersee-hut / p. 66 43 Dr. Josef-Mehrl-hut / p. 67 44 Rotgüldensee-hut / p. 67 45 Stickler-hut / p. 68 46 Südwiener-hut / p. 68 47 Tappenkarsee-hut / p. 69 48 Keinprecht-hut / p. 70

49 Ignaz-Mattis-hut / p. 71 50 Giglachsee-hut / p. 71 51 Golling-hut / p. 72 52 Ober-hut / p. 72 53 Grazer-hut / p. 73 54 Bonner-hut / p. 73 55 Restaurant Panorama Alm / p. 74 56 Restaurant Schi Alm / p. 75

57 Almstüberl Faningberg / p. 75 58 Sonnblick-hut / p. 76 59 Sauschneideralm-hut / p. 76 60 Gamsstadl / p. 77 61 Zirmbar / p. 77 62 Jausenstation Dicktler-hut / p. 78 63 Jausenstation Wielandhof / p. 78 64 Ludlalm-hut / p. 79

65 Alpengasthof-Wildpark Schlögelberger / p. 79 66 Gipfelrestaurant Adlerhorst / p. 80 67 Peterbauer Almstubń / p. 81 68 Jausenstation Neuhauserstadl / p. 81 69 Gamskogel-hut / p. 82

Almzomer in de Salzburger Lungau. Hutten- en bergmeerwandelingen in het UNESCO Biosfeerreservaat. De Salzburger Lungau in één oogopslag

Recommend Documents