Toeristisch magazine 2008 Inclusief handige plattegronden en evenementenkalender!
• ort
sp
ter
ens
Hav
a •W
els
• ms
nts
un •L
ura
Hot
oo
chr
ta Res
len
Zei
ties
rac
tt •A
r
tuu
• nst
Cul
Ku
en
rkt
s
kel
Win
a •M
s
en •
s• afé
Bar
C
nt me
ne
Eve
Alles voor een boeiend verblijf!
€ 2,95
Voorwoord
Het is tijd voor vakantie.
Wedden? Z
Rabobank Westfriesland-Oost wenst u een prettig verblijf in Enkhuizen. Ook in Enkhuizen zijn wij u graag van dienst. Kijk voor de adressen van onze geldautomaten op de plattegrond in deze gids.
Het is tijd voor de Rabobank.
ijn het de vele bezienswaardigheden? Of is het de gemoedelijke sfeer die Enkhuizen zo karakteriseert? Feit is dat toeristen graag terugkomen in Enkhuizen. En daar
zijn we maar wat trots op. Daarom presenteren wij u dit magazine, zodat u - voorafgaand aan uw bezoek - een compleet overzicht hebt van het toeristische aanbod. Dat aanbod is nogal wat. Zelfs de mensen uit onze eigen regio komen verrast en enthousiast terug uit Enkhuizen, het boeiendste stadje van Noord-Holland. Hier is altijd wel iets te zien, te beleven of te genieten. En nergens in onze regio vind je zo’n levendige terrassencultuur, verspreid door de gehele historische binnen¬stad. De kans dat u een gezellig evenement treft is eveneens reëel. Wist u dat Enkhuizers heel veel zelf initiëren en organiseren? Zo bijzonder zijn de ‘dorpse’ betrokkenheid en het enthousiasme hier. Daardoor vervult de gemeente voornamelijk een stimulerende rol. Super! Voor liefhebbers van scheepvaart en watersport is Enkhuizen helemaal geweldig. Onze leven¬dige havens, met elk hun eigen karakter, bieden enerzijds toeristen over water alle benodigde faciliteiten, en zijn anderzijds voor de toeristen over het land een lust voor het oog!
In dit magazine leest u over al dit moois. Voor elk wat wils. Ik ben er dan ook van overtuigd dat u zich prima zult vermaken. Beleef
Dit alles maakt Enkhuizen toegankelijk en onuitputtelijk. Ook Sprook-
Enkhuizen eens, zou ik zeggen. Wedden dat ook u graag nog eens
jeswonderland en de unieke musea kun je wel tien keer bezoeken.
terugkomt? Tot ziens!
Enkhuizen blíjft gewoon boeien. De stad is bovendien al een museum op zich. Je ziet en voelt roemruchte geschiedenis overal, of je nu door
Jan Baas
de stad wandelt, fietst, vaart of lekker winkelt.
Burgemeester Enkhuizen
English
Deutsch
Want to bet ...?
Wetten, dass ...?
Tourists love to return to Enkhuizen. There’s always something to see, experience or enjoy here and that is something we are proud of! In this magazine you can read all about Enkhuizen’s museums, harbours, shops, its cafés & restaurants, art, events and its historic city centre. There’s something for everyone. Why don’t you come and experience Enkhuizen for yourself? Want to bet that you also would love to come back again? You are more than welcome!
Touristen kommen immer wieder gern nach Enkhuizen - denn hier gibt stets etwas zu sehen, zu erleben oder zu genießen. Und darauf sind wir stolz! Dieses Magazin steckt voller Informationen über Enkhuizen. Egal ob Sie sich für Museen, Häfen, Geschäfte, Gastronomie, Kunst, Veranstaltungen oder die historische Innenstadt interessieren: Für jeden ist etwas dabei. Am besten schauen Sie selbst einmal in Enkhuizen vorbei - wetten, dass auch Sie danach gern wiederkommen? Herzlich Wilkommen!
Jan Baas Mayor of Enkhuizen
Jan Baas Bürgermeister von Enkhuizen
www.rabobank.nl/wfo EnkhuizenBoeit 2008
3
Intro
EnkhuizenBoeit
Enkhuizen, de meest sprankelende stad aan het IJsselmeer
Inhoud Havens • Watersport • Zeilen
6
Havenstad voor eeuwig - Toen & nu ..........................................................................................................................
8
SignCompany: innovatie in belettering en lichtreclame
.................................................................................
11
.....................................................................................................
12
In 1356, vorig jaar 652 jaar geleden, verkreeg Enkhuizen haar stadsrechten. De stad
Snelkloppend havenhart van het IJsselmeer
kende vervolgens grote welvaart in de Gouden Eeuw, maar ook tijden van armoede
• Buyshaven - Rust, ruimte en prachtig groen
• Gemeentelijke Havens - Divers, historisch en gezellige bedrijvigheid .................................................... 14
toen het haar status verloor.
• Compagnieshaven - Centraal en supercompleet .............................................................................................. 16 Enkhuizer Klipperrace: spectaculair schouwspel ................................................................................................. 21
I
Vletten en schuiten van Frits Scholten
n de 15e en 16e eeuw groeide Enkhuizen uit tot een van
polder erbij betrokken; vee en hooi werd met schuiten vervoerd.
de belangrijkste Zuiderzeesteden. Niet alleen de vissers-
Eind 19e eeuw begon Enkhuizen weer te groeien. Vooral zaadteelt
Jachtindustrie Enkhuizen: collectief met Europees aanzien ............................................................................ 24
en handelsvloot breidden zich uit, ook de oorlogsvloot en
en -handel brachten geleidelijk weer enige welvaart in de stad. In
Nautische plattegrond Enkhuizen .............................................................................................................................. 26
de scheepsbouw werden steeds belangrijker.
.....................................................................................................................
23
de loop van de 20e eeuw bloeide ook de land- en tuinbouw op,
Restaurants • Lunchrooms • Hotels
evenals de visserij. Anno 2008 telt Enkhuizen bijna 18.000
28
Om aan de groeiende bevolking plaats te bieden werden de stads-
inwoners. En vier zaadbedrijven die tot de top tien van de wereld
100% genieten in Enkhuizen .......................................................................................................................................... 30
grenzen herhaaldelijk verruimd. In de 17e eeuw was Enkhuizen met
behoren.
Ja, ik wil... Trouwen in Enkhuizen! ............................................................................................................................. 33
25.000 inwoners de op vier na grootste stad van Nederland.
Kunst • Cultuur • Attracties
36
Deze bloei was mede te danken aan de Verenigde Oost-Indische
Deze bijzondere geschiedenis wordt in leven gehouden door
Compagnie en de West-Indische Compagnie die hier belangrijke
prachtige monumentale gebouwen en verdedigingswerken.
‘kamers’ hadden. In de tweede helft van de Gouden Eeuw
Minstens zo indrukwekkend zijn de vele moderne toeristische
De betovering van Sprookjeswonderland ............................................................................................................... 41
verhuisden de kooplieden in grote getale naar Amsterdam en nam
faciliteiten, voor zowel de bezoekers over het land als over
Ontdek het land van water in het Zuiderzeemuseum
de bevolking af. Eind 18e eeuw telde de stad nog maar 5.000
water. Dit alles maakt van Enkhuizen een toeristische bestemming
Kunst: Enkhuizen = Inspiratie
inwoners. De arme Enkhuizers waren genoodzaakt ook binnen de
van formaat. Een VOC-stad waar hier en daar de tijd stilgestaan
stadswallen land te creëren om te bewerken. Er ontstonden
lijkt te hebben, maar waar tegelijkertijd een enorme ontwikkeling
boeren- en tuiniersbedrijfjes. In de Boerenhoek staan nog altijd
heeft plaatsgevonden. Een plaats die iedereen een keer gezien
Ouderwets verrassend shoppen .................................................................................................................................. 52
fraaie stadsboerderijen uit die tijd. Later werd ook land in de
moet hebben. Enkhuizen boeit!
Mith: de servicegerichte designwinkel
Cultuurhistorische pracht - Enkhuizen nader bekeken ..................................................................................... 38 ... ....................................................................................
44
.......................................................................................................................................
47
Winkels • Markten ...................................................................................................................
50 55
Koperwiekplein: winkelgenot om de hoek ............................................................................................................. 58
De combinatie van historie en moderne faciliteiten maken van Enkhuizen een toeristische bestemming van formaat
Evenementen • Cafés • Bars Entertainment op topniveau Evenementen in 2008
62
......................................................................................................................................................
64
English
Deutsch
Enkhuizen tot in de kleine uurtjes .............................................................................................................................. 68
Enkhuizen, sparkling diamond by the IJsselmeer
Enkhuizen - die funkelnde Perle am IJsselmeer
Recreëren in en om Enkhuizen
In 1356, (652 years ago), Enkhuizen was granted city privileges. Subsequently, the city knew great prosperity during the Golden Age, but also experienced times of poverty after it woefully lost its status. Beautiful monumental buildings and defences still recall this extraordinary history.
Im Jahre 1356 (also vor 652 Jahren) erhielt Enkhuizen die Stadtrechte. Die Stadt erlebte im 17. Jahrhundert - das “Gouden Eeuw” der Niederlande - ihre größte Blüte, bevor sie in den nachfolgenden Epochen Zeiten der Armut und Machtlosigkeit durchmachen musste. Doch bis heute erinnern prächtige Monumentalbauten und Verteidigungsanlagen in Enkhuizen an dieses “Goldene Jahrhundert”.
The many modern tourist facilities for both visitors who come to Enkhuizen over land as well as those who come across the water of the IJsselmeer are just as impressive. This makes Enkhuizen one of the great Dutch tourist destinations; this VOC (Dutch East India Company) city where time seems to have stood still in places, yet where at the same time enormous development has taken place. It’s a city that everyone should see at least once in their life. Enkhuizen is a captivating place!
4
60
.......................................................................................................................................
EnkhuizenBoeit 2008
Mindestens ebenso beeindruckend sind die vielen modernen touristischen Einrichtungen, die sich sowohl an die Besucher wenden, welche auf dem Landweg in die Stadt kommen, als auch an die vielen Wassersportler, die die Stadt über das IJsselmeer besuchen. Dies alles macht Enkhuizen zu einem der schönsten Touristenziele der Niederlande: Eine der mächtigsten Städte der “Vereinigten Ostindischen Kompanie” (VOC), in der die Zeit scheinbar stehengeblieben ist - und in der gleichzeitig eine enorme Entwicklung stattgefunden hat. Eine Stadt, die jeder einmal gesehen haben sollte. Enkhuizen begeistert!
...................................................................................................................
Magisch: Enkhuizen in de winter
............................................................................................................
Alle leuke en nuttige adressen voor de toerist!
........................................................................
72 75 76
Belangrijke telefoonnummers ..................................................................................................................... 82 Toeristische plattegrond Enkhuizen ...................................................................................................... 42
EnkhuizenBoeit 2008
36 56
Havens • Watersport • Zeilen
Welkom in het nautisch paradijs Enkhuizen is de stad waar schepen een dagje langer blijven. Gewoon omdat er zoveel te doen is, ook op het gebied van waterrecreatie. De havens zijn knus, supercompleet en ideaal gelegen voor de pleziervaart. En dat op twee minuten lopen van de binnenstad!
M
et haar historische karakter en havens vormt Enkhuizen
Recreatieoord Enkhuizer Zand biedt volop watersportmogelijk-
tevens een uniek decor voor zeilevenementen. Zo wordt
heden voor de hobby- en pleziersporters. En wilt u eens verder
jaarlijks uitgekeken naar de Flevo Race, het Open Nederlands
rondkijken? De veerdiensten naar Stavoren en Medemblik varen van
Kampioenschap voor Laser Masters, de Klipper- en de Tjalkenrace.
april tot en met oktober en een klein gedeelte van de winter.
Waterrijk Enkhuizen: romantisch, sportief en toegankelijk Welcome to nautical paradise
Willkommen im Seefahrtparadies
Harbour • Water sports • Yachting
Häfen • Wassersport • Segelsport
Enkhuizen is the place where boats stay a day longer, just because there is so much to do; also when it comes to water sports and other waterrelated activities. The three harbours are cosy, offer full services and are ideally situated for pleasure boats. And that a two-minute walk away from the city centre!
Enkhuizen ist eine Stadt, in der Wassersportler gern einmal einen Tag länger bleiben - denn hier gibt es in Punkto »Freizeit auf dem Wasser« viel zu erleben. Die drei Häfen der Stadt sind ideal gelegen, nicht zu groß und dennoch mit allem Komfort ausgestattet. Und nur zwei Fußminuten von der Innenstadt entfernt!
Enkhuizen is also a unique setting for sailing events. The Flevo Race and the Open Dutch Championship for Laser Masters are events that are eagerly looked forward to every year. The Enkhuizer Zand resort offers plenty of water sports possibilities for hobby and pleasure water sports enthusiasts. And would you like to take a look around further afield? The ferries to Stavoren, Urk and Medemblik sail during the whole season. Order EnkhuizenBoeit (Enkhuizen Fascinates) for all the (harbour) information you need!
Enkhuizen ist außerdem der ideale Veranstaltungsort für Segel wettbewerbe aller Art - so finden hier u.a. alljährlich das Flevo Race und die Offene Niederländische Meisterschaft für Lasersegler statt. Zusätzlich bietet die Feriensiedlung Enkhuizer Zand eine große Auswahl von Wassersportangeboten für Hobby- und Freizeitsportler. Oder haben Sie Lust auf einen Ausflug in die Umgebung? Die Fähren nach Stavoren, Urk und Medemblik fahren die ganze Wassersportsaison hindurch. Bestellen Sie Enkhuizen Begeistert mit allen wichtigen (Hafen-)Informationen!
Water paradise Enkhuizen: it’s romantic, sports-loving and accessible!
Wasserwelt Enkhuizen: romantisch, sportlich, gastfreundlich
EnkhuizenBoeit 2008
7
Havens • Watersport • Zeilen
Havens • Watersport • Zeilen
Havenstad voor eeuwig - toen & nu Eindelijk was daar het verlossende woord van de landsheer: er mocht een haven gegraven worden! We schrijven 1361, vijf jaar nadat het plaatsje Enkhuizen
B
De laatste havenuitbreiding van formaat vond plaats in de jaren zestig van de vorige eeuw. Bij de aanleg van de dijk EnkhuizenLelystad ontstond de Compagnieshaven. Wat toen fungeerde
stadrechten had gekregen. Het was het startschot voor de ontwikkeling tot
als werkhaven, is tegenwoordig één van de grote toeristische
de historierijke havenstad die het nu is.
havens.. Tezamen met de Buyshaven en alle Gemeentehavens goed
eschermd tegen hoog water en ongenode gasten lag
Bron: P.J. de Vries, Vereniging Oud Enkhuizen • www.oudenkhuizen.nl
voor tienduizenden bezoekers over het water per jaar.
de stad grotendeels binnen de Omringdijk. Maar bij storm
was er onvoldoende plek om de bescheiden maar groeiende vloot binnen te halen. Een haven was onontbeerlijk. De omringdijk
EnkhuizenBoeiTip
werd op twee plaatsen geopend en daartussen werd een smalle
De kleinste haven van Enkhuizen is het Markerhaventje in het
haven gegraven. In de openingen werden zogenaamde spuisluizen
Zuiderzeemuseum. Het is een replica van de haven van Marken.
geplaatst, bedoeld om binnenwater te spuien en buitenwater te keren. Het Zuiderspui, het Noord en ‘t Suud zijn overgebleven herinneringen aan deze situatie. Het Noorderspui is verdwenen. Aan de ene zijde van de haven lag de Omringdijk. Het tracé hiervan loopt nog steeds over de Breedstraat. Aan de andere zijde, de stadskant, werd veiligheidshalve een nieuwe opgeworpen: de Havendijk. Dit verklaart de huidige straatnamen Zuider Havendijk en
Spectaculair
de gedempte Noorder Havendijk.
In het zuidelijke stadsdeel was de uitbreiding van de havenoppervlakte spectaculair. In 1592 werd binnendijks de Nieuwe Haven gegraven.
Te klein
Een jaar laten werd de dijk doorgestoken. De Nieuwe Haven groeide en
Het ging goed met opbloeiend Enkhuizen. De groeiende handelsvloot,
groeide, totdat de Korte Tuinstraat werd bereikt. Nu liggen het Snouck
die naar de Oostzee en de Levant uitvoer, maakte de binnenhaven snel
van Loosenpark en de Fruittuinen er al meer dan honderd jaar.
weer te klein. Rond 1400 vond de eerste havenuitbreiding plaats:
Het meest westelijke havendeel heette al snel de Jacobshaven en Oude
vanuit de Omringdijk werden twee dijkjes in zee aangelegd die een
Buyshaven. Buizen waren schepen voor de haringvangst.
stukje water beschermden. Dit is de kom in het meest oostelijke deel van de Vissershaven, dat nog steeds de naam Rommelhoek heeft.
Ten zuiden van de Nieuwe Haven kwam er nóg een grote haven bij: de
Maar ook de stad Enkhuizen zelf bleef groeien. Met de aanleg van de
Nieuwe Buyshaven of Pietershaven. In 1844 is deze gedempt. Later werd
Wierdijk werd in 1467 de stadsgrens verruimd. Bij het verkrijgen van
er een spoorbaan aangelegd en tussen 1880 en 1890 is hierlangs de
de benodigde grond ontstond een kuil, die de inventieve Enkhuizers
Spoorhaven uitgegraven. Dit is uitgegroeid tot de huidige Buyshaven.
promoveerden tot nieuwe haven: de Oosterhaven. In de zeemuur op de Wierdijk zit nog het Staverse Poortje. Dit gaf toegang tot de
Op dezelfde wijze als de Oosterhaven zijn rond 1600 nog twee havens
steiger waar de sloepen van de VOC-schepen afmeerden.
gemaakt: de Vissershaven en de Mastenhaven. De nieuwe Groene Wierdijk bood beschutting. De vijvers in het mooie Plantsoen zijn
Omstreeks 1540, gelijktijdig met de bouw van de Drommedaris, is de
hier de stille overblijfselen van.
Oude Haven aangelegd. Wat kleinschalig begon, is door de jaren
8
heen in westelijke richting uitgebreid tot aan het Waaigat. Aan de
Met bijna 22.000 inwoners was Enkhuizen in 1622 de op vier na
Dijk en de Paktuinen, de straten waartussen de Oude Haven ligt,
grootste stad van Nederland, mede te danken aan de Verenigde
zijn vandaag de dag gezellige horecagelegenheden te vinden.
Oost-Indische Compagnie en de West-Indische Compagnie.
EnkhuizenBoeit 2008
Plattegrond van Enkhuizen omstreeks 1649
EnkhuizenBoeit 2008
9
Advertorial
Sign Company 25 jaar
Innovatie in belettering en lichtreclame Motorstoring • Technisch onderhoud • Reparaties
Functionaliteit koppelen aan creativiteit. Alleen zij die dit kunstje tot in detail beheersen, bereiken een 25 jarig jubileum als specialist in visuele reclame. Sign Company is zo’n bedrijf. En het zal er nog lang blijven bruisen van creativiteit! Surf naar www.signcompany.nl en doe veelzijdige ideeën op!
Wel eens gehoord van auto-wrapping? Het is een auto in zijn geheel voorzien van een grote sticker. Van voor tot achter en van
Bel: 06 28 121 815
onder tot boven. Tot de auto één groot opvallend reclame-object is. Dat vereist niet alleen een neusje voor innovatie, maar ook bijzonder ontwerptalent. Sign Company heeft het allemaal in huis.
Geen uitdaging te gek Deze capaciteiten maken van Sign Company een gerenommeerde duizendpoot in belettering en lichtreclame. Hetgeen resulteert in unieke klussen die grote bedrijven met een gerust hart bij Sign Company neerleggen. Zoals complete bewegwijzeringsplannen voor West Cord Hotels, ‘free vision’ folie in het Zuiderzeemuseum en levengrote neonreclame op het hoofdkantoor van zorgverzekeraar Allianz. Overal wordt een oplossing voor bedacht en geen uitdaging is te gek. Zelfs werken vanaf een hoogwerker wordt niet geschuwd.
Sign Company verzorgt ook de bootbelettering voor wereldkampioenen Marcelien de Koning & Lobke Berkhout
Stijlvol in scheepvaart
VT
VRIJTAX
ENKHUIZEN
www.VrijTax.nl
VOORDEELTA XI
binnen Enkhuizen maximaal € 6,00 (van maandag t/m vrijdag tussen 9.00-18.00 uur)
SCHIPHOLTA XI
€ 70 per personenwagen € 90 per personenbus
HORECATA XI
vervoer naar restaurant en discotheek
TELEFOON
De scheepvaartbranche neemt alleen genoegen met topkwaliteit.
Al 25 jaar een begrip
Dus heeft ook deze branche de Sign Company in de armen
Dit jaar bestaat Sign Company een kwart eeuw. Een mijlpaal om
gesloten. Het bedrijf heeft de bewegwijzering in de Compagnies-
trots op te zijn, dus dat wordt gevierd. Met een feestje voor intimi
haven uitgedacht en uitgevoerd, en haar vaste klantenkring bevat
en een nieuwe website voor de buitenwereld. Als kroon op het
bekende nautische namen als Messink Yachting, MYS en Contest
mooie, creatieve en kwalitatieve werk.
Yachts. De creatieve mogelijkheden bieden echter ook mogelijkheden voor stijlvolle, eenmalige creaties. Want waarom zou de
Sign Company
naam op een klassiek schip in standaard lettertypes geplakt
De Dolfijn 34 (Schepenwijk)
moeten worden? En wat met een auto kan, kan natuurlijk ook
1601 MG Enkhuizen
met de romp van een schip: wrappen! De mogelijkheden zijn
0228 - 35 19 60
grenzeloos, de resultaten verbluffend.
www.signcompany.nl
0228 32 40 40
VRIENDELIJK - VOORDELIG - VEILIG
EnkhuizenBoeit 2008
11
