Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op?
Programma 19.30 Welkom Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog 19.40 Algemene inleiding in voedselallergie Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog 20.20 Speciale aandachtspunten voor scholen en kinderopvangcentra
Irene Herpertz, kinderdiëtist 20.40 Pauze met proeverij van provocatiematerialen 21.00 Instructie epipen en oefenen in de praktijk Jolanda Ronner, Carolien Tepper, kinderverpleegkundigen, Rienus Doedens en Gerbrich van der Meulen, kinderartsen 21.25 evaluatie 21.30 wel thuis
algemene informatie (voedsel)allergie
Gerbrich van der Meulen Kinderarts-kinderallergoloog
[email protected]
Het team van het
Gerbrich van der Meulen & Irene Herpertz kinderarts-allergoloog & kinderdiëtist Rienus Doedens & Geertje Hofstra kinderarts & kinderdiëtist Jolanda Ronner, Gerda van Buizen & Carolien Tepper kinderverpleegkundigen Anita Krissen & Lianne Turksema polimedewerkers Reiner Meertens, Sjouke Hoogland, Alle Dijkstra, Henk Hummel & Ruud Hemsteede dieetkoks
Wat is een allergie • Ongepaste reactie van het immuunsysteem op een in principe onschuldige stof
Vormen allergie • Voedselallergie • Inhalatie allergie – Pollen – Huisstofmijt
• Insecten • Medicatie • Overige – o.a.latex
Vormen allergie • Voedselallergie • Inhalatie allergie – Pollen – Huisstofmijt
• Insecten • Medicatie • Overige – o.a.latex
afweersysteem herhaalde blootstelling allergeen
vorming specifieke antistoffen (IgE) door het afweersysteem
“sensibilisatie”
IgE op mestcel
IgE molecuul
Mest cel
Bij nieuwe blootstelling • Allergeen in contact met antistoffen • Mestcel stoot histamine uit • Reactie begint
Atopie • Familienaam voor astma, eczeem en allergie
Atopie
Allergie Eczeem
Astma
Allergische Mars
Allergische Mars • Presentatie atopische ziektebeelden verschilt per leeftijd • baby's – Voedingsallergie – Eczeem
• Schoolkinderen – Astma
• Tieners – Hooikoorts
Voorkomen atopie • Neemt steeds meer toe • Vanaf jaren 60 elke 10 jaar met 50% toegenomen! • Wereldbevolking 20 % atopisch • In NL 4-6% van de kinderen voedselallergisch – Steeds meer ernstige voedselallergieen • Enkele sterfgevallen per jaar in NL
Voedselallergie
Voedselallergie • Big Eight 90 % van alle voedselallergieën – Pinda, noten, tarwe, melk, ei, soja, schaaldieren,vis
• Voorkomen verschillende voedselallergieën varieert per leeftijd en per land
Voedselallergie kind • 4-6% van alle kinderen • Vermeende voedselallergie 15-25% van alle kinderen • 50% koemelk – 85% genezen voor 2de levensjaar.
• Veel allergieën gaan over!
Voedselallergie volwassenen – Allergieën gaan niet meer over – Vooral noten/ pinda, schaaldieren – Ook kruisallergieën (=onschuldig) • Allergenen lijken op elkaar • Milde klachten mond-keel gebied • Na verwarmen kan het wel gegeten worden • Nooit anafylaxie
Symptomen voedselallergie • Direct (0-30 min) na eten voedingsproduct – – – –
Galbulten Zwelling lippen/ gelaat Jeuk Anafylaxie
• Binnen enkele uren – Buikpijn/ braken – Benauwd – Snotneus
• Late reactie – Diarree – Eczeem
Galbulten
Galbulten
Slijmvlies zwellingen
Ergste reactie is anafylaxie • Acuut begin klachten huid en slijmvliezen • In combinatie met ademhalingsproblemen en/of bloedsomloop problemen (shock) • Kan levensbedreigend zijn
Wanneer hier aan denken • Schorre stem, hoesten, piepen • Kwijlen, naar de keel grijpen • Niet meer aanspreekbaar zijn • Flauwvallen • Blauwworden
Wat nu?
• Adrenaline!!! • epipen/ jext/ anapen
• Niet nodig bij forse slijmvlieszwellingen/ galbulten • Te vroeg niet erg, te laat wel!
Hoe te gebruiken? • Goede instructie essentieel • Altijd voordoen en laten herhalen bij elk bezoek
Na gebruik • Altijd 112 bellen!! • Werking kort, eventueel 2e dosis • Toediening medicatie voor late reactie • 24 uurs observatie
Risico factoren • • • •
Leeftijd Astma Noten en/of pinda allergie of nooit gegeten Ernstige reactie op sporen
Voedselallergie vaststellen • Uitgebreid uitvragen klachten (kinderarts en diëtist) • Bloedonderzoek voor bepalen antistoffen – Huidpriktest • Voedselprovocaties
Voedselprovocaties • Open – Je weet wat je eet – Voordeel: veel minder belastend, kan thuis bij laagrisico – Nadeel: > 50% kans op vals-positieve uitslagen
• Dubbelblind (DBPCVP): “gouden standaard” – “blind” voor kind/ouder en behandelaar – Voordeel: meest betrouwbaar – Nadeel: tijdsinverstering
Behandeling voedselallergie
Behandeling = Vermijden • Dieet • Alle voedingsproducten waarin allergeen verwerkt is vermijden, inclusief sporen • Indien geen verbetering zeer waarschijnlijk geen voedsel allergie
Behandeling = Vermijden • Vaak ten onrechte vermijden voeding • Met name bij eczeem krijgt voeding vaak onterecht de schuld – < 5% eczeem door voedingsallergie • Bij opgroeiend kind kan dit ernstige gevolgen hebben
Indien toch reactie: • Bij milde reactie: anti-histaminicum ( drankje of pil) • Ernstige reactie = adrenaline via injector pen ( epipen, jext)
Vragen?
Speciale aandachtspunten voor scholen en kinderopvangcentra
Irene Herpertz kinderdiëtist
[email protected]
Inhoud Risico momenten Advies Protocol
Noodzaak?
Inleiding Behandeling van voedselallergie: 1 blootstelling voorkomen door eliminatiedieet
2 zonodig medicatie - Anti histaminicum - Adrenaline auto injector zoals epipen, anapen en jext
Meest voorkomende voedselallergie bij kinderen Melk Ei Soja Pinda Hazelnoot Cashew Pistache Walnoot Tarwe
Behandeling van voedselallergie Blootstelling voorkomen door eliminatie dieet Eliminatie van 1 of meerdere allergenen zoals melk, ei, pinda, noten, soja, tarwe, gluten enzovoort Screening etiketten op aanwezigheid van allergenen en sporen daarvan; • Dit product kan sporen van…. bevatten • Dit product wordt gemaakt in een fabriek waar ook…. gebruikt wordt • In dit bedrijf wordt ook ….. verwerkt
Praktijk Alle etiketten screenen op aanwezigheid van……
Onverpakte voedingsmiddelen, samenstelling bij leverancier achterhalen
Bij twijfel niet geven !!
Etiket lezen
Etiket lezen
Kinderopvang Maaltijden
Vooraf samen met ouders een lijst van veilige voedingsmiddelen maken, zonodig alleen speciale belegsoorten Eigen margarine en smeerbaar beleg Leiding tussen kind met allergie en de andere kinderen Na het eten altijd de vloer schoonmaken
Kinderopvang en school Traktaties • Met ouder bepalen of het kind mee kan doen aan traktaties • Ouders contact met ‘trakterende’ ouders • Etiket screenen door medewerker • Traktatie mee naar huis en thuis bepalen • ‘Eigen’ snoeptrommel in de klas
School en kinderopvang Knutselen Vet bol maken, pindaketting rijgen Deeg van tarwe met rauw ei of melk Noten schieten Lijm met gluten
School en kinderopvang Schoolreisje of uitje Schoolreisje met eten Vooraf dieet (on)mogelijkheden nagaan Avondvierdaagse, traktaties onderweg Instructie van betrokkenen
Anders als bezoek museum en voorstelling
School en kinderopvang Pasen • Eieren zoeken • Eieren eten
• Inhoud ei??????????
Protocol opstellen kort en bondig Naam (foto) kind Allergie voor…….. Voorkomen blootstelling aan allergeen en sporen daarvan Bij twijfel niet geven Altijd medicatie bij kind aanwezig Bij reactie medicatie toedienen 112 bellen Ouders bellen met telefoonnummers Deze informatie moet altijd bekend zijn bij (inval)leerkracht, leider, begeleidende ouder van uitje
Koffietijd Proeverij van amandel in kruidkoek Ongeschikt voor mensen met een allergie voor amandel en tarwe!! Ingrediënten: Suiker,koemelkvrije margarine,zelfrijzend bakmeel, amandelen,pindaflavour, hazelnootflavour, rijstemelk, zout, kaneel, koriander, nootmuskaat, kruidnagel, gember, kardamom, keukenstroop en kokos
Welke kruidkoek bevat amandel?
Kruidkoek A bevat amandel
Kruidkoek B bevat amandel
Ingrediënten: Suiker,koemelkvrije margarine,zelfrijzend bakmeel, amandelen,pindaflavour, hazelnootflavour, rijstemelk, zout, kaneel, koriander, nootmuskaat, kruidnagel, gember, kardamom, keukenstroop en kokos
Uitkomst proeverij amandel in kruidkoek
A bevat amandel
