Let op je laptop. Plaatsen waar de laptops het meest worden achtergelaten:

‘La dolce vita’? geeft antwoord op pagina 3

29 Dinsdag Juli2008

Werkt bevrijdend.

STATION BEIJING

Dialectro

Aart Lus & Ed Lip Friese zomerhit

Dichter bij onze sporters kan je niet komen.

Met het nummer ‘Ik bin su eil, ik ken de G niet meer zegge’ proberen twee morsige Leeuwarders heel Nederland te veroveren. 02

P17 00

Ga mee

Coördinator Internal Audit (m/v) Het NIVRA is op zoek naar een Coördinator Internal Audit. U volgt (inter)nationale ontwikkelingen, initieert projecten en bent verantwoordelijk voor de implementatie ervan. Heeft u ruime ervaring als Auditor en heeft u affiniteit met vaktechnische ontwikkelingen? Kijk op vijzelaar.com of bel René Beukema 035 692 55 30.

Let op je laptop Op zoek naar een gratis laptop? Ga dan naar Schiphol. Daar laten reizigers elke week gemiddeld 750 computers achter in de vertrekhal, de lounge of het toilet.

continuïteit in finance

Gezondheid

Perfecte hand Een chirurg en zijn fascinatie 04

Vrijdag in De Pers

Special Olympische Spelen

Tentoonstelling

Black is mooi De zwarte mens in de kunst 14

Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

Reizigers raken op luchthaven Schiphol gemiddeld 750 laptops per week kwijt, met groot risico op verlies van gevoelige informatie. Alleen op London Heathrow is het erger. Wie op zoek is naar een gratis laptop doet er goed naar Schiphol te gaan en om zich heen te kijken bij de gates. Want het is de plek waar de meeste laptops door hun eigenaar worden achtergelaten, de passagierslounge is een goede tweede. Gemiddeld raken op de luchthaven 750 laptops per week kwijt, blijkt uit onderzoek gedaan in opdracht

van computerfabrikant Dell. Schiphol is van de 24 onderzochte luchthavens bijna koploper, na Heathrow in Londen, waar iedere week zo’n 900 mobiele pc’s vereenzamen. Op Amerikaanse en Europese luchthavens samen verdwijnen jaarlijks 800.000 laptops. ‘Schrikbarende cijfers’, vindt André Boogaard, die na-

mens Dell zijn klanten adviseert hoe met het probleem om te gaan. Veel computers zijn volgens Boogaard niet goed beveiligd, waardoor bedrijven het risico lopen dat allerlei gevoelige informatie op straat komt te liggen. ‘We bevinden ons in Europa dit jaar op het omslagpunt waarop meer

Aantal vermiste laptops per week op internationale vliegvelden:

Plaatsen waar de laptops het meest worden achtergelaten:

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

London Heathrow Schiphol Parijs Charles de Gaulle Londen Gatwick Toronto Lester B. Pearson

900 750 733 385 350

Gates Passagierslounge Veiligheidscontrole Winkelgebied Toiletten

(46%) (25%) (13%) (8%) (4%)

laptops dan desktops worden gebruikt’, zegt Boogaard ter verklaring. Waarom mensen juist op Schiphol zo slordig zijn, weet hij niet. Hij raadt aan de data goed te beveiligen, een back-up te maken en een laptop te kopen met gps (global positioning system, ook gebruikt voor navigatie). ‘Er bestaat zoiets als ‘laptop tracking’. Als iemand de laptop na verlies weer aanzet dan maakt de computer zich via gps bij ons bekend en kan de politie het apparaat eventueel opsporen.’ Voorkomen van verlies is vanzelfsprekend nog veel beter. Hoe? ‘Tip nummer één kost niets: wees op tijd zodat je je niet hoeft te haasten, dat is de grootste oorzaak van verlies.’ 1

Champagne uit 1893

Dure bubbels In een kast in het Schotse kasteel Torosay is een bijzondere fles Veuve Clicquot aangetroffen. De champagne is in 1893 gebotteld en volgens het prestigieuze wijnhuis ‘onbetaalbaar’. De fles werd gevonden in een al honderd jaar afgesloten dressoir in de eetkamer. Drie deurtjes van de kast waren altijd al open, het vierde bleef de beheerder intrigeren. Hij besloot met de hulp van een slotenmaker de kast te openen, waar hij de fles met geel label in perfecte conditie aantrof.

Nieuws

2

 

    




Midden-Oosten

Veel doden bij aanslagen in Irak ANP BAGDAD

...

Na maanden van relatieve rust is Irak gisteren opgeschrikt door een serie zelfmoordaanslagen, die in totaal zeker 56 mensenlevens eisten. Zeker 240 mensen raakten gewond. Onder de slachtoffers waren veel vrouwen en kinderen, aldus de BBC. De voorzichtig glorende hoop dat het geweld in Irak langzaam aan het afnemen is, wordt hiermee de bodem ingeslagen. De aanslagen werden gepleegd door vrouwen. Radicale soennieten en Al-Qaida zetten deze steeds vaker in, omdat het moeilijk is de veelal zwaar gesluierde en dik ingepakte vrouwen goed te controleren. Drie van de aanslagen werden gepleegd in Bagdad, waar momenteel een sjiitisch feest aan de gang is. Vandaag is het hoogtepunt. Er worden een miljoen gelovigen verwacht. 1

Slok op

‘Wie tapt is ook verantwoordelijk’ Novum

Ed Lip en Aart Lus: ‘Maar we zijn geen homo’s’. DIALECTRO

Zomer 2008 ‘Dialectro moet een echte muziekstroming worden’

AMSTERDAM

...

Bij ernstige verkeersongelukken waarbij alcohol in het spel is, moet de drankverstrekker ook aansprakelijk worden gesteld. Dat zegt de directeur van Stichting Alcoholpreventie Wim van Dalen. Hij is van mening dat de veroorzaker van het ongeluk hoofdverantwoordelijk is, maar dat de persoon die de alcohol geschonken heeft ook verantwoordelijkheid moet dragen. De directeur neemt Amerika als voorbeeld. Daar wordt gekeken naar de situatie waar de veroorzaker van het ongeluk in verkeerde. ‘In Amerika krijgen de ondernemers bijvoorbeeld een geldboete opgelegd of wordt hun drankvergunning tijdelijk ingetrokken’, aldus Van Dalen. 1

Hit voor Friese überlosers Bob Hardus LEEUWARDEN

...

‘Ik bin su eil, ik ken de G niet meer zegge’ klinkt het momenteel uit elke kroeg en elke discotheek in Friesland. De electrobeat met raps in het Leeuwarder (Liwadder) stadsdialect moet de zomerhit van 2008 worden, als het aan de bedenkers Jasper Ceelen (24) en Frits Arkema (24) ligt. Het nummer doet denken aan De

Op vakantie?

Weersverwachtingen voor meer dan 12.000 plaatsen, 14 dagen vooruit.

www.

.nl

Het weer op je bestemming

Jeugd Van Tegenwoordig in hun vroege dagen. Aart Lus en Ed Lip zijn het uitvoerende duo. De twee zijn met recht überlosers te noemen. Gestoken in foute jaren tachtig trainingspakken en met een soort Elvis-pruiken op het hoofd, zijn ze een soort kruising tussen Johnnie Flodder en André Hazes. ‘Wij wilden weten of we een zomerhit konden maken.’ Op een bankje in het park de Prinsentuin in Leeuwarden vertellen de producers/studenten Ceelen en Arkema hoe hun concept uitmondde in een platencontract bij de Foreign Media Group. Hun protegés laten nog op zich wachten. ‘Aart en Ed kunnen volgens mij niet eens klokkijken’, zegt Arkema.

Stad vol stickers ‘Ik bin su eil, ik ken de G niet meer zegge’ betekent zoveel als ‘Ik ben zo geil dat ik de G niet meer kan zeggen’. Het is een bekende uitspraak in Leeuwarden. De twee studenten Media en Entertainmentmanagent gingen ermee aan de haal en kregen de (Friese)

zomerhit waar zij op hoopten. Eind mei plakten Ceelen en Arkema Leeuwarden vol stickers met daarop ‘Ik bin su eil’. Niemand wist toen nog dat daar de artiesten Aart Lus & Ed Lip achter schuilgingen. Op YouTube en de Friese variant Froeks.tv is het nummer inmiddels 200.000 keer bekeken. De studenten ‘dropten’ het nummer bij bijna alle kroegen in hun woonplaats. ‘Een paar dagen later hoorde ik het al op de kermis’, zegt Arkema, ‘precies onze doelgroep.’ Een videoclip vol bier en flauwe grapjes lag al klaar. Toen ging het snel. De Friese jeugd omarmde de clip en iedereen zingt het nummer vol Leeuwarder oneliners mee. Na Twarres en De Kast willen Lus & Lip nu ‘nationaal’. Het laatste duwtje in de rug was het contract met de Foreign Media Group dat deze week getekend wordt. ‘Het nummer is dan te downloaden op iTunes en we zijn deze week single van de week bij 3 voor 12 op 3FM.’ In alle haast werd het label ‘Dialectro’ opgericht. Arkema en Ceelen zoeken naast Lus & Lip inmid-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................

dels naar andere artiesten uit de regio. ‘Dialectro moet een echte muziekstroming worden. Wij willen niet alleen Friezen, maar mensen uit alle regio’s, van Limburg tot Groningen.’

Blik bier In de verte komen twee morsige mannetjes aanlopen. In hun handen een blik bier van het goedkoopste merk. ‘Daar zul je ze hebben’, roept Arkema. De twee zweten onder hun pruiken. Wil een van hen nog iets kwijt? Ze zwijgen. ‘Aart praat nooit’, weet Ceelen. Ed Lip: ‘Het maakt mij niks uit’, zegt hij in het Liwadders. ‘Zo lang er maar bier is en ik bij Aart kan zijn. Maar we zijn geen homo’s.’ Of Aart Lus & Ed Lip ook het Nederlandse publiek kunnen bekoren, is nog maar de vraag. Hoewel het anders doet vermoeden, zit het met de muzikale kwaliteiten van het duo wel goed, maar vooralsnog blijft hun identiteit geheim. Ceelen: ‘Als we een act met twee bekende rappers hadden gewild, was het hele concept niet nodig geweest.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

Selectie werkzaamheden: Rotterdam (tram/metro) Werkzaamheden tram/metrotrajecten. RETlijnen 21, 23 en de Erasmuslijn. Trajecten Marconiplein-Schiedam/Vlaardingen en Wilhelminaplein-Centraal Station vervallen. Rotterdam (bus) Asfalteringswerkzaamheden Arrivalijnen 87, 88, 89, 187, 188 en Connexxionlijnen 140, 143, 145. Halte HES vervallen.

Vandaag

Morgen

Heel Nederland krijgt vandaag te maken met (onweers)buien. Het zwaartepunt van de buien verplaatst in de loop van de dag van het zuiden en westen naar het noorden en oosten. De temperatuur ligt bij buien rond 20 graden. Voor de buien uit kan het in Groningen 30 graden worden. Achter de buien loopt het kwik in het zuiden en westen nog op naar 25 graden.

Het wordt morgen een fraaie zomerdag. Een bui is niet geheel uitgesloten, maar de kans er op is vrij klein. Er staat weinig wind en met 26-29 graden wordt het zomers warm. Een mooie dag voor een bezoek aan het strand. In de avond kan gebarbecued worden, want het kwik zakt pas tegen middernacht onder de 20 graden en het blijft naar verwachting droog.

Leersum/Driebergen Rijsenburg/Doorn (bus) Reconstructie kruising N225/N227 bij Doorn Connexxionlijnen 50, 55, 56 en 81. Halten Loolaan/A12, Beukenstein, Rijsenburg, Traaij, Hogesteeg, Akkerweg in Driebergen Rijsenburg, Boswijklaan, Beukenlaan, Stamerweg, Woestduinlaan Zuid, Berkenweg, Postkantoor, Het Zonnehuis, Sandenburg, Sonora in Doorn en halte Hoogstraat in Leersum vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

Nieuws

 

    




.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Spanje Dorpsbewoners in verzet tegen enorme gevangenis

Reddingsbrigade is druk

Gran Canaria wil geen ‘Europees Guantánamo’

De reddingsbrigades hebben vorige week hun handen vol gehad aan badgasten die massaal het water opzochten zodra de zon doorbrak. Bijna tweeduizend keer kwam de reddingsbrigade in actie, waarbij twaalf keer voor een redding in een levensbedreigende situatie. Een record volgens directeur Raymond van Mourik van Reddingsbrigade Nederland.

Afghanistan

AMSTERDAM

...

De onderhandelingen tussen president Mugabe van Zimbabwe en oppositieleider Morgan Tsvangirai zitten muurvast. Om de onderhandelingen vlot te trekken zou volgens een anonieme bron Tsvangirai het vicepresidentschap aangeboden hebben gekregen. President Mugabe zou dan wel aan de macht blijven, hetgeen nu precies is wat de oppositieleider niet wil.

Travestiesten de cel in Vier deelnemers aan een missverkiezing voor travestieten in Maleisië zijn zondag door een islamitische rechtbank veroordeeld tot zeven dagen cel en een boete van duizend ringgit (194 euro). De mannen hebben schuld bekend aan het dragen van vrouwenkleding. In totaal werden vrijdag vijftien mannen opgepakt tijdens de show. De overige elf moeten later deze maand verschijnen voor de sharia-rechtbank.

DAAR ZIJN WE WEER! Voor het eerst in dertig jaar hebben ruigpootuilen in Nederland voor nageslacht gezorgd. Ze bouwden in Midden-Drenthe twee nesten. Twee kuikens hebben het tot nu toe gered, laat Staatsbosbeheer weten. Boswachters vonden in de jaren zeventig wel nesten, maar de eieren kwamen niet uit. Omdat de vogel een zwerver is, is onzeker of hij ook volgend jaar weer in Nederland broedt.

Opnieuw lobby voor verlenging Nederlandse militaire missie in Uruzgan Redactie binnenland

Tsvangirai vicepresident?

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

3

De politie weert een protesterende dorpeling van het bouwterrein.

Op Gran Canaria strijdt de bevolking tegen een ‘illegale’ megagevangenis. ‘Waarom moeten wij de dumpplaats van het eiland worden?’ Mark Koster/ Maarten Kranendonk CASTILLO DEL ROMERAL

...

De gele grijpers en de grijze bulldozers zijn even gestopt met het egaliseren van de braakliggende tomatenvelden, net buiten Castillo del Romeral. Het dorp op het Spaanse toeristeneiland Gran Canaria viert vandaag zijn jaarlijkse zomerfeest en dus is het stil op de zandvlakte. Normaal gesproken staat hier echter de politie paraat om boze dorpelingen tegen te houden die de bouw van een nieuwe supergevangenis willen verstoren. ‘Iedere dag verzamelen zich wel een paar opgewonden bewoners die om de papieren van de gravers vragen. En die hebben ze niet’, zegt Damian Mekong, een dorpsbewoner die lid is van het buurtcomité. ‘Het is een illegaal bouwproject.’ Op door hem opgestuurde foto’s en video’s is te zien hoe geagiteerde buurtbewoners voor bulldozers staan, omringd door politieauto’s. De eilandbewoners verdenken de Spaanse regering er

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

Argus Utrechtse ambulancefiets is snel ter plaatse

zelfs van met Washington een contract te hebben gesloten om op Gran Canaria een ‘Europese Guantánamo Bay’ te bouwen. ‘Bewijzen hebben we niet, maar het is wel opvallend dat het hoofdkwartier van Africacom (de Amerikaanse anti-terrorismepost in Afrika, red.) is gevestigd in Marokko, 80 kilometer hiervandaan.’ Het Britse dagblad The Guardian beweerde onlangs op basis van bronnen binnen mensenrechtenorganisaties dat drie Amerikaanse oorlogsschepen in de wateren rondom Afrika worden gebruikt om ‘terroristen’ te vervoeren. De VS zouden nu op zoek zijn naar een permanent onderkomen voor deze gevangenen. Waar of niet (de Amerikanen ontkennen), op het toeristeneiland zwelt het verzet tegen de gevangenis aan. Het complex wordt 65 voetbalvelden groot en moet 3.600 gedetineerden herbergen. ‘Wij vrezen dat het toerisme hier onder zal lijden. We zijn al zo vaak gebruikt voor omstreden bouwprojecten’, zegt Mekong. Onlangs verrees er tegen de zin van de dorpelingen een gascentrale voor de kust en ligt er pal voor de deur de grootste vuilstort van het eiland. Burgemeester Mari Pino Torres is ook niet onverdeeld gelukkig met de

mega-gevangenis. Maar ze wijst erop dat het complex veel werk kan opleveren. Gran Canaria kampt met een toenemende werkloosheid als gevolg van teruglopend toerisme. De verwachting is dat er honderden banen bijkomen. Hoewel Torres eerst actief protesteerde tegen de komst van de gevangenis, heeft ze onder druk van Madrid (waar haar partij regeert) toch ingestemd, menen critici. Haar positie omschrijft ze nu als een ‘passief nee’, tot woede van de bevolking. Lex Thoonen, uitgever van Hollandse Nieuwe, een lokaal Nederlandstalig maandblad, begrijpt de ophef, maar vraagt zich af of de gevangenis werkelijk zo’n ontwrichtende werking op het toerisme zal hebben. ‘Dat tomatenveld lag daar al zeven jaar ongebruikt.’ Het gerucht over Guantánamo Bay heeft hij ook vernomen, maar het lijkt hem sterk. De socialisten in Madrid anticiperen mogelijk op de aanhoudende komst van illegale bootvluchtelingen uit Afrika. Mekong: ‘Vluchtelingen gaan na drie maanden terug. Die hoef je niet op te sluiten.’ Dan, zuchtend: ‘En veel van die extra banen gaan naar Spanjaarden van het vasteland, omdat je een cursus in Spanje moet hebben gevolgd.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

Het Nederlandse besluit om tot 2010 in Uruzgan te blijven is pas een half jaar geleden genomen, maar de lobby om nog langer te blijven is al weer begonnen. Volgens NAVO-ambassadeur Maurits Jochems moet Nederland rekening houden met een langer verblijf in de Afghaanse provincie. De Nederlander, het afgelopen half jaar NAVO-ambassadeur in Afghanistan, voorspelt dat het Afghaanse leger in 2010 nog niet klaar is om het Nederlandse leger te vervangen. Volgens Jochems zullen andere landen Nederland daarom verzoeken langer te blijven. ‘Als we in 2010 weg willen zijn, zal er een extra inspanning gedaan moeten worden’, aldus Jochems gisteren in het radioprogramma De Ochtenden. De Nederlanders zouden twee jaar blijven, maar eind vorig jaar besloot de Nederlandse regering er nog twee jaar extra aan vast te plakken. De regering beloofde toen wel dat Nederland in juli 2010 ‘sowieso’ de leidende rol in Uruzgan zal beëindigen. Eind 2010 moeten dan de laatste Nederlanders weg zijn. Het besluit kwam tot stand na een intensieve lobby van onder anderen NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer.

Nederland zal in 2010 ‘sowieso’ de leidende rol in Uruzgan beëindigen Om het vertrek in 2010 mogelijk te maken, proberen de Nederlanders hun taken over te dragen aan het Afghaanse leger. De opbouw daarvan verloopt echter traag. Andere NAVOlanden staan niet te springen om een grotere rol in Afghanistan te spelen. Eerder dit jaar zinspeelde oud-bevelhebber Dick Berlijn ook al op een langer verblijf. Vlak voor zijn afscheid zei hij tegen de Volkskrant. ‘Als we de komende periode tastbare resultaten boeken, zou ik het zonde vinden om alles uit handen te laten vallen. Misschien is in Nederland dan ook de bereidheid groter om zelfs langer te blijven dan 2010. Daar wil ik nog wel eens een boom over opzetten.’ 1

Van Dale geeft antwoord

La dolce vita Het is volop vakantietijd. We dromen weer van mooie fjorden in Noorwegen of van la dolce vita in Italië. Dat zoete Italiaanse leven noemen we trouwens zo sinds Fellini in 1960 zijn film La dolce vita uitbracht. Fellini gunt ons in die film een kijkje in het uitbundige, maar in zijn ogen ook een beetje verdrietige societyleven rond de Via Veneto in Rome. Filmsterren als Marcello Mastroianni en Sophia Loren en internationale beroemdheden als Jacqueline Kennedy en, jawel, Joseph Luns kwamen daar genieten van het mondaine leven. In de beroemdste scène uit de film stapt Anita Ekberg zomaar opeens in de Trevifontein. In de vroege jaren zestig was zoiets ondeugends het

toppunt van sensualiteit. En als Anita in gebroken Engels haar tegenspeler roept Marcello, Marcello, come here! laat ons dat nog steeds niet onberoerd. Dat is helemaal bijzonder als je bedenkt dat de opnames van die scène ’s nachts in maart waren. Anita Ekberg kijkt er niet minder zomers om. Het mag dan ook geen wonder heten dat het Vaticaan grote bezwaren had tegen de film.

In de tijd van Fellini verschenen de eerste fotografen die er speciaal op uit waren de beroemdheden vast te leggen. De fotograaf in La dolce vita luistert naar de naam Paparazzo. En zo was er voor dat nieuwe concept meteen een woord geboren. 1

www.depers.nl/vandale

Pocketwoordenboek Nederlands-Italiaans € 9,95

4

Binnenland

 

    




Werkvakantie Klussen mondt uit in drama

Nederlandse vrouwen verkracht in Kenia Redactie binnenland AMSTERDAM

...

Vijf jonge Nederlandse vrouwen zijn verkracht tijdens een werkvakantie in Kenia. Het serieuze deel van de werkvakantie zat er vorige week donderdagavond net op. Tien Nederlandse vrouwen hadden zo’n twee weken gewerkt in een weeshuis en geklust aan een schooltje in de West-Keniaanse stad Kakamega. De vrouwen waren uitgezonden door de christelijke organisatie Livingstone uit Amersfoort. Na het harde werken was het voor de

vrouwen tijd voor het volgende programmaonderdeel: een safari. Maar vlak voordat die kon beginnen, brak de hel los.

Tien mannen Terwijl de vrouwen hun werkvakantie aan het evalueren waren, drong een groep van tien Keniaanse mannen het bewaakte terrein binnen waar ze zich bevonden. De indringers hadden speren en pistolen bij zich. Eenmaal binnen werden de Nederlanders, twee lokale projectleiders en een paar aanwezige Kenianen meegenomen naar de bovenverdieping. Vijf van de vrouwen,

die tussen de 17 en 25 jaar oud zijn, werden in een kamer verkracht. In een kamer ernaast lagen de andere deelnemers vastgebonden op de grond. ‘Als ze even bewogen, werden ze geslagen’, zegt een woordvoerder van Livingstone.

Politiek

Honderd verhoren

Novum

Na twee uur dropen de overvallers af. De vrouwen werden naar een ziekenhuis gebracht en zijn zaterdag in Nederland teruggekomen. Alle slachtoffers krijgen psychische en medische zorg. De Keniaanse politie heeft dertig medewerkers op de zaak gezet; er zijn ondertussen honderd mensen verhoord. Livingstone organiseert al tientallen jaren werkvakanties in Afrika, Europa en Zuid-Amerika. Het project in Kakamega zou volgens de woordvoerder veilig zijn. Livingstone heeft bekendgemaakt per direct met het project in Kakamega te stoppen. 1

AMSTERDAM

Ayaan Hirsi Ali krijgt haar getuigenverhoor ...

Ayaan Hirsi Ali mag met behulp van getuigenverklaringen proberen aan te tonen dat de staat verantwoordelijk is voor haar beveiliging in binnen- en buitenland. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bekendgemaakt. Het oud-Kamerlid voor de VVD hoopt met een juridische procedure haar gelijk te halen. Hirsi Ali stelt dat de beveiliging haar is toegezegd. De Haagse rechtbank laat weten dat de rechter-commissaris in eerste instantie maximaal vijf getuigen gaat horen. Hirsi Ali verzocht de rechtbank eind mei tot een

verhoor van acht getuigen. Met behulp van de getuigenissen zou ze een procedure kunnen beginnen tegen de staat. De verhoren vinden naar verwachting in het najaar plaats, op twee achtereenvolgende dagen. Onder anderen oud-vicepremier Gerrit Zalm (VVD) en Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding Tjibbe Joustra zouden op de lijst staan, maar Hirsi Ali’s woordvoerder wilde dat destijds niet bevestigen. De rechtbank in Den Haag geeft de namen niet prijs. Als Hirsi Ali na het verhoor van de vijf getuigen de overige drie alsnog wil oproepen, dan moet ze bij de rechter-commissaris een schriftelijke motivatie indienen. 1

Gezondheidszorg Nederlandse handchirurg slimste van Europa

Fascinatie voor de perfecte hand Handproblemen komen veel vaker voor dan we denken. Met de juiste kennis is er veel aan te doen. Daarom is meer bijscholing nodig, én de juiste doorverwijzing. Merel van Leeuwen BEVERWIJK

...

Handchirurg Mick Kreulen is gefascineerd door handen. ‘Het is bijna beroepsdeformatie. Als ik naar een pianoconcert ga, zit ik alleen maar naar de handen van de pianist te kijken en denk: wauw, dat ze dat allemaal kunnen.’ Samen met zijn collega Jan van Loon heeft hij onlangs het Centrum Handchirurgie opgezet in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. Handchirurgie is een niet-erkend specialisme in Nederland, in tegenstelling tot andere landen. Kreulen behaalde eerder dit jaar de beste resultaten van een Europees examen en ontving het Best Examination Award 2008. ‘Hiermee ben ik niet de beste Europese handchirurg, maar ik ben wel gecertificeerd. Op deze manier kan ik uitdragen dat ik serieus met mijn vak bezig ben’, vertelt Kreulen. Let wel, het mooiste vak, vinden de twee artsen. Handproblemen zijn een belangrijk onderdeel in de opleiding tot plastisch chirurg, vandaar dat verreweg de meeste handchirurgen in Nederland een achtergrond als plastisch chirurg hebben. Kreulen schat dat het er zo’n 35 zijn en dat moeten er meer worden. Om de

Mick Kreulen tekent op de hand van Jan van Loon wat hij van plan is bij een ingreep. CYNTHIA BOLL

noodzaak te onderstrepen, geeft hij wat cijfers. ‘Op de eerste hulp van ziekenhuizen betreft eenderde van alle letsels de handen. Jaarlijks zijn er in Nederland 70.000 gevallen van handletsel. Bovendien zit 8 procent van de mensen die zouden moeten werken, thuis vanwege problemen aan de

arm, pols of hand.’ De handchirurgen zien vooral een toename van het aantal peesontstekingen, artrose, muisarmen en -handen. Kreulen: ‘We leven in een maatschappij waarbij mensen veel met hun handen werken en die raken overbelast. Veel meer dan twintig jaar

geleden zorgen sport en werk voor slijtage.’ Van Loon is een warm pleitbezorger van meer voorlichting en bijscholing van onder meer huisartsen. ‘Hoewel ziekenhuizen ons steeds beter weten te vinden, komt het regelmatig voor dat een patiënt twee of drie specialisten heeft gezien voordat

hij uiteindelijk bij een handchirurg terechtkomt. Soms wordt iemand naar huis gestuurd met de boodschap dat er niets aan de kwaal te doen is. Dat is jammer. We kunnen het probleem niet altijd verhelpen, maar we kunnen wel iemands kwaliteit van leven verbeteren.’ Kreulen en Van Loon hebben na een spreekuur hun eigen handen helemaal vol getekend. ‘Zo kan ik een patiënt uitleggen wat ik ga doen’, vertelt Kreulen. Op de hand van de patiënt tekent hij waar de littekens komen en hoe groot ze zijn. ‘Je moet mensen goed uitleggen wat ze te wachten staat.’ Hij kent geen verhalen van Nederlanders die om cosmetische redenen naar de handchirurg stappen. ‘In het buitenland is dat wel in opkomst, vrouwen die bijvoorbeeld ouderdomsvlekjes laten weghalen.’ Toch moet volgens de artsen niet worden onderschat wat een ingreep voor iemand kan betekenen. Kreulen behandelt in het AMC in Amsterdam kinderen met spasmen. ‘Als ik bij een tiener een spastisch handje in een cosmetisch acceptabele stand kan zetten, is hij daarna veel minder bang om naar de disco te gaan.’ Van Loon heeft eens bij een vrouw de knobbels verwijderd die ze had als gevolg van reuma. ‘Ze deed dat vooral omdat haar kleinzoon zo bang was voor ‘die enge hand’. Zijn angst was weg na de operatie. Daar heb ik die vrouw enorm blij mee gemaakt.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

John McCain II

O HANS

WIEGEL

p 11 maart schreef ik een column over John McCain. Het gevecht om de nominatie binnen de Democratische partij was toen in volle gang. Ik schreef dat door het met modder naar elkaar gooien van Obama en Clinton, John McCain wel eens de lachende derde zou kunnen zijn. Hoe liggen de kaarten nu? Wie wordt de volgende president van de Verenigde Staten en zo de leider van de westerse wereld? Obama ligt in de peilingen op kop. Zijn

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

uitstraling is ook bijzonder. Hij zal proberen de Clinton-fans uit de Democratische Partij voor zich te winnen en een deel van de vorige keer Republikeins stemmende kiezers zien over te halen. Hoe doe je dat? Door vast te houden aan je eigen lijn, was de strategie van bijvoorbeeld Kennedy en Reagan. Of te gaan marchanderen met wat je eerder hebt gezegd. Dan loop je het risico dat je er niet geloofwaardiger op wordt. Je dwingt vaak meer respect af, ook bij aarzelaars

onder de kiezers en zelfs onder je tegenstanders, als je herkenbaar blijft en je rug recht houdt. Obama neemt wel afstand van eerder ingenomen standpunten. Zelfs zo dat The New York Times – geen rechtse krant – hem een ‘schaamteloze opportunist’ noemde. Tot nu toe deert dat Obama niet. Integendeel. Zijn rondreis door het Midden-Oosten en Europa leverde hem een gigantische en positieve publiciteit op. McCain is uit het nieuws weggedrukt. Z’n campagne loopt niet. Er is het beeld van een oudere mopperkont aan het ontstaan. Maar de strijd is voor hem nog niet

verloren. Obama’s speech in Berlijn haalde het niet bij die van Kennedy en Reagan indertijd. In zijn eigen land vindt de meerderheid van de kiezers Obama een riskante keus. En de verkiezingen zijn pas in november. Wie te vroeg piekt, wint niet. Als John McCain zich weet te herpakken, is hij nog steeds niet kansloos. En vechten kan hij. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Te weinig rust

Het kwartiertje verplicht bijkomen

40 procent is gewoon fit

neemt 50 procent van de Nederlandse vakantiegangers onderweg naar hun bestemming.

wordt door heel veel autorijders niet in acht genomen, zo blijkt uit onderzoekvan Belvilla, een vakantiehuisjesverhuurder. Veel liever jakkeren Nederlanders vier uur onafgebroken door.

genoeg en ziet geen reden om te stoppen. 27 procent wil er zo snel mogelijk zijn. 20 procent rijdt door zolang de kinderen niet zeuren.

Buitenland

 

    




5

Analyse De ene complottheorie bestrijdt de andere

Turkije wacht op de knal, in de rechtszaal Turkije werd zondag opgeschrikt door de zwaarste aanslag sinds jaren. Maar de echte strijd vindt plaats in de rechtszaal. Dirk Jacob Nieuwboer AMSTERDAM

...

De Grand Pier in Weston-super-Mare was net gerestaureerd. AP

Engeland Pier brandt af

Zomers sentiment gaat in vlammen op Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Met tranen in hun ogen keken inwoners van het Engelse Weston-superMare gisteren toe hoe hun 104 jaar oude, 400 meter lange houten pier grotendeels in vlammen op ging. ‘De Grand Pier is deel van onze identiteit, van onze jeugdherinneringen’, aldus Dee Williams, manager van het nabijgelegen Grand Atlantic Hotel in de badplaats dertig kilometer ten zuidwesten van Bristol. De brand brak even voor zeven uur ‘s ochtends uit en was binnen twee uur onder controle. Er vielen geen slachtoffers. De torenhoge rookkolom was kilometers ver, tot in Cardiff in Wales, te zien. De ijzeren structuur van de pier bleef behouden. Mogelijk is een frituurpan oorzaak van de brand. In 1930 werd de pier ook al eens door vlammen vernield.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Geheim agenten

De Grand Pier was in april heropend na een miljoenenrestauratie. Met een go-kartbaan, klimmuur en bar hoopten de nieuwe eigenaars, broer en zus Michelle en Kerry Michael, de pier nieuw leven in te blazen. Engelsen zijn dol op hun 55 overgebleven pieren met ijzeren structuur. Ze staan symbool voor zorgeloze zomers aan zee, met ezeltje rijden op het strand en suikerspinnen eten op de pier. De pieren werden tijdens het Victoriaanse tijdperk in modieuze badplaatsen als Brighton gebouwd. De oudste ter wereld (1834) staat in Gravesend, de langste (2.158 meter) in Southend. 1

Dat kan er ook nog wel bij. Een ernstig verdeeld land verliest zich in een steeds diepere politieke crisis. En precies op dat moment ontploffen er in de miljoenstad Istanbul twee bommen. Met 17 doden en 150 gewonden is de aanslag van zondagavond de zwaarste sinds jaren in Turkije. Het is natuurlijk geen toeval dat de bommen in deze periode explodeerden. Terroristen zijn uit op instabiliteit en die ligt in Turkije op dit moment voor het oprapen. De gematigd islamitische AK Partij, die het land regeert, staat op voet van oorlog met de streng seculiere elite. Zowel linkse radicalen, extremistische moslims als separatistische Koerden willen dat vuurtje graag opstoken. Meteen na de aanslag wezen Turkse agenten met de beschuldigende vinger naar de Koerdische PKK. Dat is niet zo gek, want de methode en de plek van de aanslag doen denken aan eerdere aan-

slagen van de Koerdische extremisten. In het verleden stopten zij ook al bommen in prullenbakken. En waar moslimterroristen meestal bekende, symbolische doelen uitzoeken, kiest de PKK wel vaker voor onbekende buitenwijken waar het makkelijker is om toe te slaan. PKK-leider Zübeyir Aydar ontkent dat zijn organisatie verantwoordelijk is en oppert een heel ander scenario. ‘We

Het regent arrestaties van vooraanstaande seculieren die een coup voorbereiden denken dat deze aanslag was uitgevoerd door duistere krachten.’ Iedere Turk of Koerd weet dat hij daarmee doelt op extreme Turkse nationalisten, die de aanslag zouden hebben gepleegd om de Koerden in een kwaad daglicht te zetten. In ieder ander land wordt zo’n speculatie verwezen naar het rijk der fabelen, maar Turkije kent die luxe op dit moment niet. Het wordt geregeerd door de gekte waarin de ene complottheorie

wordt bestreden met de andere. De grootste bron van instabiliteit is de strijd tussen de regerende AK Partij, met islamitische wortels, en het seculiere establishment. Sinds eind 2002 heeft de AKP Turkije met een groot aantal hervormingen dichter bij de Europese Unie gebracht. De Turkse seculiere elite vreest echter dat de partij het land wil islamiseren. Grote vraag is of de regeringspartij de zomer zal overleven. Het Hooggerechtshof beslist zeer binnenkort of de partij, die bij de vorige verkiezingen 47 procent van de stemmen kreeg, verboden moet worden. Het zou een ongekende slag beteken voor de Turkse democratie, maar de AK Partij op zijn beurt zit ook niet stil. De laatste weken regent het arrestaties van vooraanstaande seculieren die een coup voorbereiden. In de verdachtmakingen zit waarschijnlijk wel een kern van waarheid, maar het is ook zeer aannemelijk dat de regering politie en justitie gebruikt om eens flink terug te meppen. De uitkomst van die politieke en juridische strijd zal de toekomst van Turkije bepalen. De echte grote knallen in Turkije moeten nog komen. In de rechtszaal. 1

Verenigde Staten Zakenman casht half vergaan geld

De zaak van de gevonden miljoenen AP WASHINGTON

...

Hij arriveerde bij het ministerie van Financiën met een koffer, volgepropt met een slordige 5,2 miljoen dollar. De biljetten waren half vergaan, maar de man verzocht onverstoorbaar de cash te ruilen voor een cheque. Hij zei dat het geld uit Mexico kwam. Dit was in april en het moment dat de autoriteiten ingrepen. Het was namelijk niet de eerste keer. Sinds 2005 was Felhaber geregeld in financiële instellingen opgedoken om toegeta-

kelde biljetten van 100 dollar uit de jaren zeventig en tachtig in te ruilen. Banken zijn verplicht papiergeld in te nemen, ook al is het beschadigd. Felhaber is een tussenpersoon uit El Paso, Texas. Hij helpt zijn Mexicaanse klanten geld op legale wijze Amerika in te krijgen. In dit geval zou het om familie gaan. De bankbiljetten zouden jarenlang begraven hebben gelegen. Waar het geld vandaan komt, zegt Felhaber niet te weten. Maar niet van drugshandel, zegt hij. Voor zover bekend,bood Felhaber voor het eerst in 2005 in El Paso geld

;aj][lÜnggj\]]d ÜnaYÜooo‘l¥egZad]‘fdÜg^ÜZ]d܇…‡‡¥€ƒÜ…€Ü„…‘

aan: 120.000 dollar. De bank nam het aan en maakte het bedrag over. In januari 2006 ontving Financiën een pak met 136.000 dollar erin. Dat bedrag werd ook braaf op Felhabers rekening gestort. In april vorig jaar meldde Felhaber zich er persoonlijk met 1,2 miljoen. Nu begon justitie toch een onderzoek. En toen Felhaber in april met zijn 5,2 miljoen aanklopte, werd het geld in beslag genomen. Hij mag de rechter uitleggen hoe het zit. Felhaber begrijpt de commotie niet. Er ligt nog 14 miljoen onder de grond, zegt hij. 1


ŒÜ‚–¥

DNA NEKT KARADZIC Servische geheim agenten hebben haren weten te bemachtigen van de van oorlogsmisdaden verdachte Radovan Karadzic door ‘patiënt’ te spelen bij de zich als alternatief genezer uitgevende Bosnische-Serviër. Daarmee werd Karadzics identiteit vastgesteld, aldus Servische media. Karadzic werd vorige week opgepakt. Hij wordt volgens zijn advocaat niet voor morgen aan het JoegoslaviëTribunaal overgedragen.

JaeÜFfdqÜ]fÜ JekÜDYpaeYYd‘

@‘[‘e‘Ü¥bYja_ÜI]dYpÜ~‡‡ nYf܌Ü~–‚‡

~‡‡ÜZ]deafml]fÜ]fÜ ~‡‡‡ÜkekÀb]k nYf܌܁–‚

†–‚‡

nggjÜÜŒÜ ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜh]jÜeYYf\‘±

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Het weer Bristol: 14/19° C, regen Istanbul: 24/25° C, regen El Paso: 20/33° C, zonnig

JYekmf_ÜLƒ‡‡‘ ŒÜ‡–¥

±MjYY_ÜfYYjÜ\]ÜnggjoYYj\]f‘

~–†‚

nggjÜÜŒÜ ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜh]jÜeYYf\‘±

6

Economie

 

    




Post Topman Bakker zucht onder klappen op de beurs

TNT is even de gebeten hond TNT-topman Peter Bakker baalt van de beurskoers en wil liever niet overgenomen worden door een Amerikaanse concurrent, zei hij gisteren. Dow Jones/Novum AMSTERDAM

...

De post- en pakketbezorger TNT voelt de gevolgen van de afkoelende economie. Ook heeft het bedrijf last van de hoge olieprijs. TNT kwam gisteren met tegenvallende resultaten over het tweede kwartaal en kreeg daardoor een forse tik op de beurs in Amsterdam (-7,51 procent). TNT-topman Peter Bakker wilde niet rechtstreeks reageren op de geruchten dat het Amerikaanse FedEx TNT zou willen overnemen. Wel zegt Bakker in een interview met Dow Jones Nieuwsdienst dat TNT zelfstandig kan blijven voortbestaan. Bakker vindt dat een overname door een grotere partij met de huidige

strategie niet nodig is. ‘We kunnen daarmee als autonoom bedrijf blijven voortbestaan en nog jaren groei en waarde creëren.’ De bestuursvoorzitter begrijpt wel waarom de markt op een overname rekent. ‘Het klinkt als een logische combinatie: FedEx is groot in Amerika en TNT in Europa. Maar er is vooral sprake van pakjesvolume binnen Amerika en binnen Europa; tussen continenten is er minder volume’, legt Bakker uit. ‘TNT wordt in Europa niet sterker van een bedrijf dat sterk gepositioneerd is in Amerika.’ Niettemin reageerde de aandelenkoers de afgelopen weken heftig op de geruchten. ‘Als je kijkt naar de afgelopen maand is dat niet anders dan bij sectorgenoten. De koers is de laatste tweeëneenhalve week echter een stuiterbal; zeer volatiel’, zegt Bakker. ‘Daar ben ik zeker niet blij mee, maar ik kan er ook weinig aan doen.’ Naast de overnamespeculaties reageerde het aandeel de afgelopen tijd

op winstwaarschuwingen van Amerikaanse sectorgenoten FedEx en UPS. ‘Wij hebben juist bewust niet geïnvesteerd in Noord-Amerika, omdat ons dat niet verstandig leek. Waarom moet je ons aandeel daarvoor dan straffen?’, vraagt hij zich af. De divisie Post staat negatief in de belangstelling door de trend van digitalisering en de komende liberalisering per 1 januari 2009. Bakker zegt klaar te zijn voor de liberalisering en binnen de divisie Post te kijken naar mogelijkheden die de toenemende digitalisering biedt. ‘Je kunt achterover hangen en erover klagen, maar je kunt er ook op proberen in te spelen.’ Hij doelt daarmee op al lopende initiatieven, zoals het onlangs verworven 35 procents-belang in Nationale Apotheek.nl en de eigen TNT Post Shop en fotoservice. ‘We willen kijken of er winkels op internet zijn, die we kunnen helpen met bijvoorbeeld de distributie.’ 1

TNT’s divisie Post staat negatief in de belangstelling door de digitalisering.

Beurs Beurs Vandaag DSM en Akzo Nobel

De chemie van de AEX Mooie kwartaalcijfers graag vandaag, AEX-chemiebedrijven Akzo Nobel en DSM. Tegenvallers worden momenteel op de nog altijd onzekere beurs namelijk keihard afgestraft. AMSTERDAM

...

Liefst zeven AEX-fondsen rapporten deze week hun tweede kwartaalcijfers en Ahold draait haar kassabon uit over die periode. Vandaag staan Akzo Nobel en DSM in de coulissen om vanochtend voorbeurs hun winst- en omzetcijfers over die periode en hun vooruitblik op de volgende drie maanden te geven. Hopelijk valt het mee, want collega-AEX-bedrijf TNT kreeg gisteren met de mattenklopper voor

een tegenvallende rapportage: 7,5% Traditionele AEX-waarden Akzo Nobel en DSM staan bekend als chemiebedrijven, maar die naam dekt al lang de lading niet meer. Bij DSM hoort dat bij de couleur locale, want die drie letters staan voor De Staatsmijnen. Hoewel enthousiaste beleggers al bij het bedrijf informeerden of ze haar oude kolenmijnen weer opent omdat ook de kolenprijzen huizenhoog zijn gestegen, piekert DSM daar nog niet over. Voorlopig niet, tenminste. Het bedrijf is al een paar jaar een van de grote favorieten onder beleggers. Kort door de bocht gezegd schakelde ze over domme, cyclische bulkchemie naar slimme, anticyclische stofjes, vezels en zelfs vitamines. Be-

leggers waarderen dit en DSM is dit jaar zelfs het beste AEX-aandeel: +5,2%, waar de AEX -23,3% verloor. De vraag is of het bedrijf vandaag aan deze impliciete verwachting én aan die van een winststijging van 9,3% kan voldoen. Akzo Nobel verkocht vorig jaar voor 11 miljard euro dochter Organon aan Schering-Plough en van dat geld kocht ze de Britse verffabriek ICI. Beleggers vragen zich alleen af, of er op de als poolkappen smeltende Britse en Amerikaanse huizenmarkten nog wordt geverfd. Ze lieten het aandeel Akzo Nobel dit jaar voor 22,6% in de steek en ze gaan nu uit van een winstdaling van 5,6%. Kan Akzo Nobel vandaag de kou uit de lucht nemen, of moet ook de eigen gevel in de schilderstijgers?

Verder staat ICT-bedrijf en Lokale Marktaandeel Docdata in de agenda, maar dat is alleen voor de liefhebbers. Het heeft geen invloed op het beurssentiment. TNT gaat 0,34 euro ex-interimividend. Dit bedrag gaat op beursopening van de slotkoers van gisteren af, ofwel het postbedrijf start in ieder geval met een handicap van 1,5%. In het buitenland zijn het Alcatel-Lucent, Atos Origin en vooral de Britse oliegigant BP (zie grafiek van de dag) die de sfeer bepalen.

Een half uurtje na beursopening maakt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het consumentenen productenvertrouwen over deze maand bekend. Daar hoeft niemand veel van te verwachten, zeker niet nu de economische vooruitzichten verslechteren. Hoewel de gemiddelde particuliere belegger gek genoeg amper verder kijkt dan het Damrak, doen Nederlandse economische cijfers er op de beurs niet toe. 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

BP en haar zusjes 111

British Petroleum is de eerste van de klassieke Zeven Zusters die haar tweede kwartaalcijfers publiceert, donderdag is Royal Dutch Shell de tweede. Gelet op de olieprijs zit het met de winsten wel goed, maar daar hebben beleggers geen boodschap getuige de zuinige koersontwikkelingen. Reserves en de tanende internationale macht van de olieconcerns is wat hen bezighoudt. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................

Het Panel

STELLING: AKZO OF DSM? 111

Akzo Nobel en DSM publiceren vandaag cijfers. Hoewel beide als chemieconcern en vroeg-cylisch door het leven gaan zijn de koersverschillen opmerkelijk. Akzo verloor dit jaar 22,6%, DSM won 5,2% (AEX: -23,3%). Waar komt dit verschil vandaan en welk aandeel is nú uw favoriete belegging? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Geen

Akzo

Beide

CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S)

CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)

AREND JAN KAMP (CONTENT MANAGER IEX)

111

111

111

‘Geen van beide, ik heb meer vertrouwen in de financials op de huidige koersniveaus. De hele chemiesector heeft direct te maken met veranderingen in de olieprijs. Dure energie betekent een hoge nota en ook de veel duurder geworden grondstoffen moeten ze ook nog maar eens zien door te rekenen naar de klanten.’ 1

‘Ik heb last van contrair beleggersgeweten. Ik zie veel enthousiasme onder beleggers over DSM’s vitaminenafdeling en de mogelijke verkoop van de agrobusiness. Dat klinkt mooier dan kunstmest. Waar een maximum aan optimisme in de koersen zit, is de kans op teleurstellingen het grootst. Ik kies daarom voor Akzo Nobel.’ 1

‘Zelf beleg ik alleen in fondsen, maar als u minimaal drie jaar geduld hebt, kunt u beide kopen - ook op deze onzekere beurs. Natuurlijk hebben ze economische tegenwind, maar dat overleven ze wel. De aandelen zijn goedkoop. Ja, ze kunnen nóg goedkoper worden. Eens worden ze alleen duurder, veel duurder zelfs.’ 1

Economie

 

 

Zwart geld De jacht is nu ook in Nederland geopend

De Jager tackelt zwartsparen Uitgelekte Liechtensteinse bankgegevens vormen de basis van een Europese jacht op zwartspaarders. AMSTERDAM

...

TIP!

Belastingontduikers met geld in Liechtenstein zijn het haasje. REUTERS

tingplichtigen op de lijst zijn inmiddels vergeleken met hun belastingaangiften in Nederland. De rekeninghouders worden volgens De Jager benaderd met vragen over de her-

komst van de tegoeden. ‘Mocht er sprake zijn van belastingontduiking, dan worden er fiscale boetes opgelegd, of volgt een strafrechtelijke aanpak’, meldde hij in de brief. 1

Winstval Ryanair door hoge olieprijs AMSTERDAM

...

Budgetvlieger Ryanair zag in het eerste kwartaal van zijn fiscale jaar de winst met 85 procent dalen vanwege stijgende brandstofprijzen. Vanwege de gestegen olieprijs steeg de brandstofrekening van Europa’s grootste budgetmaatschappij met 93 procent tot 367 miljoen euro. Brandstof vertegenwoordigt inmiddels circa 50 procent van de totale operationele kosten.

De luchtvaartmaatschappij hield er in haar voorspelling nogal een ruime marge op na en verwacht over het gehele jaar uit te komen ‘tussen break even en een verlies van 60 miljoen euro’. De vooruitzichten zijn gebaseerd op bestaande brandstofhedges, een olieprijs van 130 dollar per vat in het vierde kwartaal en een gemiddelde afname van de vervoersprijs met 5 procent over het gehele fiscale jaar. Bestuursvoorzitter Michael O’Leary stelt in een toelichting op de

cijfers dat de condities in het eerste kwartaal moeilijk waren. En alleen wanneer de olieprijs behoorlijk daalt, moet Ryanair volgens O’Leary in staat zijn om sterk te herstellen.’ Op zich doet het bedrijf het namelijk zeker niet slecht. De omzet steeg in de gerapporteerde periode met 12 procent tot 777 miljoen euro en ook het aantal passagiers steeg in het eerste kwartaal met 15 procent naar 15 miljoen. Over het gehele fiscale jaar hoopt de maatschappij 58 miljoen passagiers te vervoeren. 1

Wisselingen Topdesigner ingehuurd

Stoelendans TomTom
  ... Redactie economie AMSTERDAM

Met een simkaart-abonnement van Ben krijg je geen duur, nieuw mobieltje maar kun je veel goedkoper gaan bellen met het toestel dat je al hebt.




ONZE NIEUWE SPAARRENTES 1. Depositosparen

5,1%

2. Internetsparen Extra

4,2%

3. Internetsparen

4,0%






t
CJK

KBBS
WBTU

t
CJK
UPUBBM
TBMEP
CPWFO
é
 t
HFFO
CFQFSLJOHFO

Rentetarieven d.d. 18 juli 2008. Rentepercentages per jaar. Vraag naar de voorwaarden.

Bekijk ook onze scherpe hypotheektarieven

LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider

Luchtvaart Kerosinerekening 93 procent hoger

Redactie economie

7

www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief)

Redactie economie

De namen van negentien Nederlandse belastingontduikers en twee Nederlandse bedrijven komen voor op een cd-rom met gegevens van geheime bankrekeningen in Liechtenstein. Dit maakte CDA-staatssecretaris De Jager (Belastingen) gisteren in een brief aan de Tweede Kamer bekend. De cd-rom is van de Duitse belastingdienst, die hem in 2006 voor 4,2 miljoen euro van een ex-medewerker van de Liechtensteinse LGT Bank kocht. Er zouden 1.400 namen van rekeninghouders op de cd-rom staan. In Duitsland werd vorige week de eerste belastingontduiker veroordeeld. De tegoeden van Nederlandse belas-

SPAAR TOP 3

  




Goed design is natuurlijk gewoon te koop. Navigatiebedrijf TomTom schaakte daarom Ken McAlpine, directeur voor productontwikkeling bij Apple. De Brit stond er onder meer aan het hoofd van de laptopdivisie en hielp mee aan de ontwikkeling van absolute elektronica-kaskrakers als de Mac mini en de iPhone. McAlpine wordt vanuit het kantoor van TomTom in Londen verant-

woordelijk voor alle productontwikkeling binnen de divisie draagbare navigatiesystemen. Hij zal vanaf augustus de nieuwe TomTom-kastjes gaan ontwerpen. Ook de vrouw van topman Harold Goddijn, Corinne Vigreux, maakte promotie. Zij wordt verantwoordelijk voor de gehele divisie navigatiesystemen. TomTom benoemde daarnaast een nieuwe marketingdirecteur: Alex Batchelor. Hij volgt het onlangs opgestapte marketing-genie Alexander Ribbink op. 1

Hypotheek

SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij ING Bank Hypotheek met Renteopties ABN AMRO Budget hypotheek Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel REAAL Verz. Aflossingsvrij-Plus Hypotheek Syntr. Achm. Vast. Basishypotheek Delta Lloyd Fixe Budget Hypotheek DLL De Hyp.shop FLEXXTRA 2 De Hypotheker SKP DLL Budget De Hypotheker Excellence Voordeel Hypotheek Obvion Basis Hypotheek Postbank Voordeelrente Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek MoneYou Compleet+ hypotheek WestlandUtrecht Maatwerk in Rente Hypotheek Eigen H. Hyp.serv FBTO Aflossingsvrije Hyp. Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek Nationale-NL Basisvariant hypotheek De Hyp.shop FLEXXTRA 4

5 jr NHG

5 jr 125% EW

5,4 5,7 5,65 5,8 5,4 5,4 5,3 5,4 5,4 5,7 5,55 5,6 5,55 5,6 5,6 5,6 5,75 5,65 5,65 5,8 5,7 5,7 5,7

5,8 6,1 6,15 6,3 nvt nvt 5,65 5,8 5,8 5,9 6 6 6 6 6 6 6,05 6,05 6,05 6,1 6,1 6,1 6,1

10 jr NHG

5,45 5,8 5,75 5,55 5,5 nvt 5,3 5,5 5,6 5,8 5,45 5,6 5,55 5,65 5,7 5,7 5,65 5,65 5,85 5,65 5,6 5,6 5,7

10 jr 125% EW

5,85 6,2 6,25 6,05 nvt nvt 5,65 5,9 6 6 5,9 6 6 6,05 6,1 6,1 5,95 6,05 6,25 5,95 6 6 6,1

Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW

DOORLOPEND KREDIET Aanbieder

PERSOONLIJKE LENING

< €5.000 < € 10.000 < € 15.000

Delta Lloyd nvt Directa 7,9 Frisia Financ. ** 11 De Hypotheker nvt Freo nvt DSB Bank nvt Ohra 7,5 FBTO 7,6 KredietDirect.** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 MoneYou nvt ABN Amro** 8,6 Fortis Bank 10,3 SNS Bank 10 Rabobank 10,8

6,8 6,9 7 7,2 7,2 7,3 7,5 7,6 7,7 7,9 7,9 8,6 9,5 10 10,5

6,8 6,9 6,8 7,2 7,2 7,3 7,2 7,6 7,3 7,9 7,9 8,1 8,7 9,1 9,6

Aanbieder

< €5000 < € 10.000 < € 15.000

Kruidvat KredietDirect.** Directa The RB of Scotl. Becam ** DSB Bank OHRA Crediam ** Eurofintus ** DHB bank De IJssel ** Fortis Bank SNS Regio Bank SNS Bank Rabobank

6,55 6,7 7,9 nvt 11,4 nvt 7,85 9,5 nvt 8,9 nvt 10,2 10,3 9,7 11

6,55 6,7 6,9 6,9 7,4 7,7 7,85 7,9 8,4 8,9 9,1 9,4 9,7 9,7 10,7

6,55 7,3 6,5 6,7 7,2 7,7 7,45 7,5 8,4 8,9 9,1 8,8 8,8 9 9,8

Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.

DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank

Rekening

€ 10.000

Icesave Anadolubank** Credit Europe Bank* Amsterdam Trade Bank DHB Bank Garantibank International OHRA Bank The Economy Bank N.V. Akbank Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank

Spaarrekening Anadolu Alfa Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening ATB Internet Spaarrekening DHB S@veOnline Gouden Internet Rekening OHRA Internet Spaarrekening TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen

5,25 5,1 5 4,75 4,75 4,65 4,6 4,6 4,55 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4

Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder Peildatum: 28-07-2008 Bron: MoneyView Research

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................

Niet-strategische merken

Beursbedrijven

UNILEVER VERKOOPT ZIJN 20 MILJARD AMERIKAANSE WASMIDDELEN UITGEKEERD Unilever heeft zijn Amerikaanse wasmiddelentak verkocht voor 923 miljoen euro. De nieuwe eigenaar is durfinvesteerder Vestar Capital. Het gaat om merken als All, Snuggle en Sunlight. De verkoop past bij het beleid van Unilever om niet-strategische merken af te stoten. Vorige week verkocht Unilever daarom al het olijfoliemerk Bertolli aan het Spaanse Grupo SOS voor 630 miljoen euro.

Nederlandse bedrijven met een beursnotering hebben het afgelopen half jaar twintig miljard euro uitgekeerd aan hun aandeelhouders. Dat is 4 procent van hun totale beurswaarde eind vorig jaar, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Aan dividend hebben de bedrijven 12,3 miljard uitgekeerd. Daarnaast kochten de bedrijven ook eigen aandelen terug van hun beleggers. Daarmee was bijna 8 miljard euro gemoeid.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Afgedankt

Somberen

Het afgelopen jaar dankten we in Nederland 21 miljoen kilo aan oude pc’s, monitors en mobieltjes af. Het merendeel wordt hergebruikt.

Postbedrijf TNT heeft last van somberende consumenten. Die versturen pakjes plots via goedkoop wegtransport in plaats van luchtvervoer.

NS Zomertoer Nu voo r

maar

65,*

Samen 2 dagen kriskras door Nederland

*Kijk op ns.nl

Ga mee

Dàt maakt Wunderland nu zo leuk!

ct ie

als

je zo e kt

la ee Zov pkunt je o ls

eel frietjes v a Zo

Z

er

Zoveel

je aandurft

eel v o

voo r w zo

zi e l p

als

All-in!

einig

¤ 19,50 p.p.

• gratis parkeren • gratis Bob de Bouwer Theatershow • gratis frietjes, ijsjes, frisdrank, thee en koffie • € 2,00 korting op entree op vertoon van deze advertentie Vraag naar de supervoordelige hotelaanbieding: vanaf € 62,50 per persoon per nacht, all-in!

www.wunderlandkalkar.eu of bel 0900-2345600* Kernie’s Familiepark in Wunderland Kalkar ligt net over de grens bij Arnhem en is t/m 26 oktober dagelijks geopend tussen 10.00 en 18.00 uur. Korting entree geldt voor max. 4 personen. Ritprijzen Grand Prix Experience vanaf  3,00 en Adventure Plaza vanaf  6,00. * 10 ct./min. © 2008 HIT Entertainment Ltd. and Keith Chapman

A07PDP

In Kernie’s Familiepark vind je meer dan veertig spannende en spetterende attracties. Wat dacht je bijvoorbeeld van een bezoek aan de fantastische Bob de Bouwer Show, een rondje in het reuzenrad, een rit in de achtbaan, een vaart op de wildwaterbaan of een spannende tocht door de overdekte Jungle-town waar je kunt klimmen, klauteren en varen? Bovendien kun je je helemaal uitleven op springkussens en je helemaal doldraaien in één van de vele zweef- en draaimolens. Voor de echte durfals zijn er een spectaculaire klimwand, de Grand Prix Experience en de attracties van Adventure Plaza: karts, quads, sandbuggies en supersnelle dragsters. Dus neem je broertjes, zusjes, vriendjes, opa’s, oma’s en ouders mee!

Zomertour

 

    




ON THE ROAD TO

Van het Olympiaplein naar het Olympisch Dorp, met een karavaan opgeknapte voertuigen, die aandacht vraagt voor het goede doel: Right to Play.

BEIJING

9

MARCIA NIEUWENHUIS

...

&*+)& +)+

#,'"


+,++ )+ *%

&"

#,%#' % )( (1

&)$' )0,),&

'$)

*+',%

"-*

)"0

*! 

*!$'+ *! *!"

(!) )/

!'

",/,'

,'!,' $%&' .(*+"#'

"&(

KIRGIZIË

$"'

"., ''

 ) )#-(

"'"*!

, ,*+,*

!"#"0!,' !' / '0!(, "/,' ,(/'

"' %"' "'

)" !)'

2

)*

OEIGOEREN IN XINJIANG

Rücksichtslos Als ik Osman mag geloven is China ook voor moslims rücksichtslos.

‘Spionnen volgen mij continu’ Het leven van een moslim onder het juk van communistisch China. ‘Ik ben zeven keer ondervraagd door de geheime dienst. Soms wel elf uur achter elkaar tot ik er helemaal gek van werd.’ KASHGAR

...

We mogen dan de grens met China over zijn, de aanblik doet anders vermoeden. De trappen van de eeuwenoude Id Kah Moskee zijn gevuld met moslims. Veel vrouwen dragen kleurige gewaden en gaan gesluierd. Sommigen hebben alleen een streepje vrij voor hun ogen, al dan niet afgeschermd met zonnebril. Anderen zijn in het zwart en hebben een dikke donkerbruine doek over hun hoofd, waarvan ik me afvraag of je er überhaupt iets doorheen ziet. Uitgerekend op de dag dat wij aankomen in de provincie Xinjiang, blijkt dat een moslimgroepering uit die regio diverse dodelijke bomaanslagen heeft opgeëist. ‘De moslims zijn goed in bombarderen’, grapt een Han-Chinees naar me. Deze groep vormt 92 procent van de Chinese bevolking. Maar dat ligt in de provincie Xinjiang wel anders. Daar schalt ‘salam aleikum’ uit de radio en voelen ook Han-Chinezen zich toerist. In de meest westelijke provincie van China wonen naar schatting negen miljoen moslims, de Oeigoeren. Tegen het invallen van de duisternis zit ik in op een klein krukje in een van de vele belwinkeltjes. Ineens hoor ik vloeiend Engels. Het is Osman, een jonge vlotgebekte Oeigoer die na enige aarzeling zijn verhaal vertelt. ‘Maar niet hier’, dat is veel te gevaarlijk. ‘Ik word continu achtervolgd door spionnen. Vorig jaar ben ik zeven keer ondervraagd door de geheime dienst. Soms wel elf uur achter elkaar tot ik er helemaal gek van werd. Ik had met een journalist gepraat’, vertelt hij als we het centrum uitwandelen. Met een schuin hoofd

Veel vrouwen in Kashgar gaan gesluierd en er schalt ‘salam aleikum’ uit de radio.

Zelfs de vrienden van Osman hebben hem voor 20 euro wel eens verlinkt kijkt hij over zijn schouder. ‘Justice’, zegt hij zachtjes. Ik zie dat achter ons een politiewagen met die letters erop passeert. ‘Hier praten gaat ook niet. Zie je die man daar? Hij is de chauffeur van een hoge spion. Maar het is een vriend van mijn vader, dus ik kan hem niet zomaar wegsturen.’ Zelfs zijn vrienden hebben hem voor 200 yuan (20 euro) wel eens verlinkt, beweert hij. ‘Het zijn net honden die je een hondenbrokje geeft.’

Osman is zich continu bewust van zijn omgeving. Als ik voorstel om bij mij in het hotel te gaan zitten, is hij resoluut tegen. ‘Het hotel zit vol met spionnen.’ Maar in een zitje ergens buiten durft hij wel een boekje open te doen over het communistische regime. Volgens Osman overdrijft de Chinese regering het gevaar van de Islamitische Partij van Turkistan – die in een videoboodschap dreigt meer aanslagen te plegen tijdens de Spelen – om hardhandige onderdrukking van de Oeigoeren te rechtvaardigen. ‘Ben je in de kleine steegjes in de oude stad geweest? Die willen ze vernietigen en richting de luchthaven verplaatsen, negen kilometer verderop. Het kost alleen al 15 yuan om daar met de taxi te komen.’ Osman zit

met zijn handen in het haar want hij wil ‘Inshallah’ volgend jaar trouwen. Kosten: zeker vierduizend euro. Hij heeft geen idee hoe hij zich dan ook nog een appartement kan veroorloven. ‘De prijs per vierkante meter is nu al verdubbeld.’ De ogen van de wereld zijn al maanden gericht op Tibet maar, als ik Osman mag geloven, is China ook voor moslims rücksichtslos. ‘De situatie van de Oeigoeren is verschrikkelijk. Ze willen zo onze hechte gemeenschap breken.’ Als dit Tibetanen zijn – hij opent zijn linkerhand – dan zijn wij dit – hij vouwt de vingers van zijn rechter- en linkerhand ineen. ‘Wij hebben heel veel gemeen.’ 1 De naam van Osman is voor zijn veiligheid gefingeerd.

‘ALLES IS TE KOOP’ ‘En je kunt alles verkopen.’ Kirgizië in een notendop: ‘Alles is te koop en je kunt alles verkopen.’ Het zijn de woorden van een vierdejaars studente Internationale Betrekkingen uit de voormalige Sovjetstaat.

...

Van nature is ze stil, maar op elke vraag die je stelt, volgt een weloverwogen antwoord. Het politieke systeem in haar land, daar houdt ze niet van. ‘De mensen zijn oneerlijk en steken het geld liever in hun eigen zak.’ Voor voorbeelden put ze uit haar eigen ervaring. ‘Toen ik in de eerste klas zat verhuisden we. Mijn nieuwe school was zogenaamd vol. Ik mocht er alleen op als mijn ouders cadeaus of geld meebrachten. Mijn moeder heeft toen betaald voor de medische faciliteiten.’ Hoe zit het eigenlijk met het opleidingsniveau? ‘Volgens de statistieken is 97 procent geletterd, maar dat kan niet waar zijn’, zegt ze stellig. ‘In steden als Osh en Bishkek halen we misschien 90 procent, maar ik weet zeker dat kinderen uit nomadendorpen niet kunnen lezen en schrijven.’ ‘De regering is maar aan het praten, praten, praten’, gebaart ze. ‘Alleen ze doen niets.’ De bevolkingsgroei in de ex-Sovjetstaat is ruim drie keer zo hoog als in Nederland. ‘Gezinnen met drie, vier, vijf kinderen zijn normaal hier. Niemand heeft het onder controle. Natuurlijk zou ik graag zeggen dat we een hoop mogelijkheden hebben, maar het zijn er niet genoeg.’ Volgens de studente moet de mentaliteit veranderen. ‘Iedereen denkt nu alleen maar aan zichzelf en hoe te overleven. Wij zijn niet patriottisch genoeg, zoals de Amerikanen en de Chinezen.’ Moeten de Kirgiziërs net zó patriottisch worden? ‘Een beetje wel ja.’ 1

‘We zijn niet patriottisch genoeg.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Gehaktballen Gehaktballen bakken aan de grens met China, want met eten kom je er niet in, tenminste… Heel even lijkt het alsof we zo het vliegtuig ingaan, alle bagage gaat één voor één door een röntgenapparaat. Toch staan we met elf auto’s, twee minibusjes en een gepimpte DAF in de buitenlucht. Op eenzame hoogte, dat wel. De Torugart-pas tussen het bergstaatje Kirgizië en China bevindt zich 3.783 meter boven

zeeniveau. De Olympische Spelen zijn nog slechts een aantal dagen van ons verwijderd en de controle oogt scherp. Iedereen krijgt een infrarood thermometer tegen zijn voorhoofd om eventuele koorts te meten. Van de boeken willen de douaniers de inhoud weten. ‘Novel?’ zeggen de beambten telkens vragend bij het Nederlandse schrift.

We knikken. De Engelstalige Lonely Planet van China kost ze wat hoofdbrekens, maar mag ook mee. Alleen al het eten moet op, anders kom je er niet in, luidt het devies. Goedgemutst begint de karavaan aan de proviand. Dat gaat er wel in, want we

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................ GSMWEB.NL

staan al bijna het klokje rond aan de grenspost en het begint te schemeren. In de bus bakken we eieren voor een weeshuis. ‘Ga anders even buiten vragen of er nog meer liefhebbers zijn voor een eitje’, oppert gelegenheidschauffeur Bento Mol als hij het bakken van me overneemt. Een pannetje erwtensoep uit blik is al uitgelepeld. De Delftse studenten die dagenlang op noodlesoepjes hebben geleefd toen ze panne hadden, eten nu gedrieën uit een pannetje hachee. ‘Er zijn heerlijke gebakken spiegeleitjes in de bus, nu af te halen’, opper ik. ‘Dat laat ik me als rasechte vegetariër geen twee keer zeggen’, reageert Tamara Mangelaars en ze is al weg.

‘Ja ja, dit zeg je zeker om mij bij de hachee weg te krijgen’, pareert Egbert Pot mijn suggestie, terwijl hij nog een hap hachee neemt. De Delftse studenten zijn tot de hachee van de bodem is geschraapt niet in beweging te krijgen. Maar dan komen ook zij in de DAF hun spiegeleitje halen. Broer en zus Jurjen en Nienke Thomas ontfermen zich ondertussen over de gehaktballen. Twintig stuks en ze moeten allemaal op. Gelukkig slaan de douaniers de grote containers achterin de DAF over. Daar zit naast schoonmaakspullen – die we met alle liefde even laten zien – ook de halve Amsterdamse Aldi in. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Osmans smoesjes Vraag is wat Osman thuis gaat zeggen over waar hij is geweest tijdens het interview. ‘Dat ik in slaap ben gevallen in het internetcafé. Dat is me deze winter twee keer echt gebeurd.’

10

Het Verhaal

 

    




OORLOG AAN DE TAP Amstel, Grolsch en vooral Heineken. Jarenlang maakten deze biermerken hier de dienst uit. Tot voor kort. Het Belgische Jupiler verovert in rap tempo ons land. Jerry Huinder AMSTERDAM

...

Z

omaar een park op een warme zomerdag in Nederland eind vorige eeuw. Groepjes mensen liggen op en over elkaar van de zon te genieten. Hun financiële situatie is goed zichtbaar aan het merk van het blikje bier dat ze in hun hand houden. Scholieren drinken merkloos bier van de lokale supermarkt. Studenten drinken Heineken of Amstel. De werkenden drinken Grolsch. Zomaar een straat in het centrum van een stad in Nederland eind vorige eeuw. Op de gevels van de cafés hangen de borden van de verschillende biermerken goed in het zicht. Heineken. Amstel. Grolsch. Heel soms Dommelsch. En nog sporadischer Brand. Zomaar een supermarkt in een stad in ons land eind vorige eeuw. In het schap waar het bier staat, overheersen drie merken: Heineken, Amstel en Grolsch. Als je goed zoekt, kun je Bavaria vinden. Of Brand. En misschien ergens in een hoekje wel Dommelsch. Ons land wordt van oudsher gedomineerd door biermerken uit onze eigen achtertuin. Als je stijl had, dronk je Grolsch. Als je iets speciaals wilde, dronk je Hertog Jan. Als je iets goedkoops wilde, dronk je Amstel. En als je een van de vele bierdrinkers was die niet nadacht over welk bier bij jou hoorde, dan dronk je gewoon

Belgen zien Jupiler als een bier waar je veel van kunt drinken voor een schappelijke prijs. Heineken. Waarom? Omdat het zo was. Omdat je niet beter wist. Of omdat André Hazes altijd Heineken dronk. Zomaar een plek ergens in Nederland in 2008. Overal waar je kijkt, zie je een nieuw biermerk dat ons land aan het veroveren is. De rode stier prijkt op de gevels van cafés, staat prominent in de schappen van de supermarkten en leeft in voetbalstadions. Het Belgische biermerk Jupiler heeft zijn plaats gevonden in alle hoeken van onze samenleving. De hegemonie van de Nederlandse biermerken is doorbroken. ‘We willen een plek veroveren in de top drie van biermerken in Nederland.’ René Bergmans (44) en Joris Janssen (30), respectievelijk manager sponsoring & events en brandmanager van Jupiler, weten het zeker. Jupiler is here to stay. ‘In België weten ze het al langer. Een op de drie biertjes daar is een Jupiler. De slogan is: ‘Mannen weten waarom’. Die leus nemen we mee naar Nederland.’ Volgens de brandmanager is het een groot voordeel dat het bier uit België komt. In de

Nederlandse beleving is Belgisch bier kwaliteitsbier. Daarnaast ervaren wij ons buurland als sympathiek. België is jezelf verwennen. ‘En dat wordt gelinkt aan Jupiler.’ Vreemd, want het gele goedje onderscheidt zich – behoudens een iets hoger alcoholpercentage van 5,2 – in het geheel niet van de Nederlandse biermerken. Maar Jupiler doet er veel aan om ervoor te zorgen dat ze in de ogen van de consument anders zijn dan de gangbare merken. Waar Heineken en Amstel vooral worden neergezet als ‘gezellig samen drinken’, wordt Jupiler neergezet als een stoer, krachtig bier. Vandaar de stier in het logo en het aparte glas. Verticale ribbels onderscheiden het Jupilerglas van alle andere bierglazen. De ribbels hebben nog een functie ook. ‘Het bier blijft langer koud, omdat er minder contact is tussen het glas en de hand.’ Het grootste biermerk van België is niet zomaar de grens overgegaan. Het moet groot worden in Nederland. De eerste stap om dit te verwezenlijken is al gezet. Onlangs verlengde Jupiler de samenwerking met de eerste divisie van het Nederlandse voetbal: de Jupiler League. Deze samenwerking kwam overigens geheel toevallig tot stand. InBev, de brouwerij achter het bier, speelt jaarlijks een voetbalwedstrijd tegen een team van burgemeesters. Na de wedstrijd reed een medewerker van de brouwerij mee met de scheidsrechter van de dag: Frans Derks. Deze oud-topscheidsrechter is voorzitter van de corporatie eerste divisie. ‘Een geschenk uit de hemel. Het was alle-

maal heel snel geregeld toen bleek dat ze op zoek waren naar een nieuwe hoofdsponsor.’ De deal heeft het biermerk tot nu toe geen windeieren gelegd. Bijna de helft van alle clubs uit de Jupiler League schenkt het bier. Exclusief. En bij sommige clubs, zoals RBC uit Roosendaal, is het hele supportershome in Jupilerstijl gebouwd.

Op eigen kracht Naast het voetbal wil de bierbrouwer meer gaan doen om het merk onder de aandacht te brengen. Ze gaan de consument gerichter benaderen met acties en campagnes. Het idee is om het beeld dat de Belgen bij het bier hebben over te hevelen naar ons land. Ze gaan uit van eigen kracht. ‘Een merk als Heineken is een gevestigd merk. Dat is van zichzelf verweven met alles waar Nederland voor staat. Dat moeten wij nog zien te bereiken.’ Door veel geld uit te geven aan sponsoring en reclame. Een nieuwe strategie, want de historie van Jupiler in Nederland laat een heel ander beeld zien.

De naam Jupiler stamt af van de plaats Jupille, waar de brouwerij zich bevindt. Sinds 1812 leverde de ketellappersfamilie Piedboeuf ketels aan brouwers in België en Duitsland. Op een gegeven moment bedacht de familie dat ze met haar technische kennis ook zelf bier kon gaan brouwen. Dat was de geboorte van het Jupilerbier. In België is het sinds jaar en dag het grootste biermerk, maar in Nederland – toch het buurland – bleef het merk weg. Tot zeven jaar geleden. Toen waren de eerste Jupilerbiertjes in ons land te bespeuren, maar die kwamen via de zogeheten grijze import. Nederlanders die aan de grens woonden en in België gingen tanken, namen meteen een kratje mee. Of ze reden speciaal voor het bier naar het buurland. Slijters klopten aan de deur van InBev. Of ze het bier niet zelf konden verkopen? Verbaasd door de vraag – ze hadden immers ook andere bieren zoals Dommelsch in het assortiment – ging de brouwerij akkoord. Daarna volgde de horeca. De sportkantines.

Het Verhaal

 

    




11

In de beleving van de Nederlander is Belgisch bier kwaliteitsbier. België is jezelf verwennen, en dat gevoel linken we aan Jupiler.

YKE SCHOTTEN

En uiteindelijk de supermarkten. Jaar na jaar groeide Jupiler spectaculair in ons land met 30 tot 40 procent. In het begin vooral in het zuiden, waar InBev van oudsher een sterke positie had met Oranjeboom en Dommelsch.

Nieuwe bar Vanuit het horecanetwerk breidde de olievlek zich uit naar het noorden van het land. Jupiler werd steeds vaker op de tap gezet in cafés in de grote steden in de Randstad, vooral in Utrecht en Amsterdam. ‘Het werd boven de rivieren gezien als apart, trendy. Misschien zelfs wel exclusief. De consumenten vonden het hip.’ Opmerkelijk, want hip en trendy is in de ogen van de Belgen heel wat anders. Vijf jaar na de eerste slijterijen in het zuiden van het land kon de slag om de rest van Nederland beginnen. ‘Twee jaar geleden hebben we de beslissing genomen om hoog in te zetten. Door de vraag van consumenten waren wij opeens sterk gegroeid. Zonder een cent uit te geven aan marketing! Toen hebben we gezegd: We

gaan ervoor.’ Dat hebben café-eigenaren in onze hoofdstad gemerkt, want ze zijn bij Jupiler niet te beroerd om geld uit te geven. ‘Ze hebben ons een hele nieuwe bar gegeven.’ Annemieke Rosen, eigenaar van café De Stoof in Amsterdam, is zeer in haar nopjes met de nieuwe brouwerij. Jarenlang had ze Grolsch op de tap, maar twee jaar geleden besloot ze te switchen. ‘Om de zoveel tijd doen we een rondje langs de brouwerijen en beslissen we welk bier we op de tap willen. En Jupiler is frisser dan Grolsch.’ Ook de brouwerij bevalt haar. Naast een nieuwe bar roemt ze de technische dienst. ‘Die is een stuk deugdelijker dan bij andere brouwerijen.’ De Stoof is zeker niet het enige café in Amsterdam dat is overgestapt. Waar je vroeger nooit uithangborden van Jupiler zag, word je er nu mee doodgegooid. Dit is niet iets dat de cafés puur en alleen zelf beslissen. InBev heeft daar een grote hand in. Ze proberen klanten te verleiden tot het schenken van Jupiler in plaats van een van de andere bieren die ze in het

assortiment hebben, zoals Oranjeboom. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij Café Fonteyn aan de Nieuwmarkt in Amsterdam. ‘De brouwerij wilde het graag en ik vind Jupiler iets minder oubollig’, zegt eigenaar Nienke Westendorp. Ze kan ook wel Heineken schenken, want ze is volledig onafhankelijk, maar heeft toch besloten om bij de brouwerij te blijven. ‘Ze hebben mij in het begin geholpen, dus ga ik nu niet veranderen.’

Slag boven de rivieren Een positieve sfeer rondom hun merk, klanten en cafés die het graag willen schenken en een zak geld om het merk nog sterker in de markt te zetten. Jupiler vaart er wel bij. De slag onder de grote rivieren valt in hun voordeel uit, maar volgens de brouwerij zelf gaat het om het gebied boven de rivieren. ‘Daar wordt de echte strijd geleverd’, zegt René Bergmans. En die strijd is hard. Vorig jaar nog ‘verlinkte’ InBev zijn Nederlandse collega’s in de zaak over het bierkartel. Volgens Europees Commissaris voor de Mededinging Neelie Kroes hadden Nederlandse bierdrinkers door illegale prijsafspraken tussen brouwers jarenlang één euro te veel betaald voor een kratje pils. Van 1996 tot 1999 hebben Heineken, Bavaria, Grolsch en het Belgische InBev met hun bierkartel in totaal ongeveer 400 miljoen euro verdiend. InBev klikte en ging vrijuit. Heineken, Grolsch en Bavaria kregen boetes van respectievelijk 219, 32 en 23 miljoen euro. Nog een stimulans voor de toch al

Boven de rivieren wordt het gezien als hip en trendy. Misschien zelfs wel exclusief. zeer kapitaalkrachtige brouwerij. InBev is de op een na grootste ter wereld met naast Jupiler merken als Dommelsch, Leffe, Becks, Hertog Jan, Hoegaarden en binnenkort waarschijnlijk Budweiser. De Belgen gaan de brouwerij van dit Amerikaanse bier, Anheuser-Busch, overnemen. Als InBev er maar genoeg geld in pompt, hebben ze ook op de verzadigde Nederlandse markt een goede kans om heel groot te worden ten koste van de concurrentie.

Verbeten gevecht ‘We gaan uit van onze eigen kracht. We kijken niet naar de concurrentie.’ Mooie woorden van Hans Sjouke Koopal, woordvoerder van Heineken Nederland. Toch ziet ook hij de kracht van InBev en het merk Jupiler. Hij weet dat er veel geld achter zit. En dat ze in opkomst zijn. ‘Jupiler ontwikkelt zich inderdaad erg goed.’ Volgens Koopal komt dit voornamelijk doordat ze horecazaken ombouwen tot Jupilerzaken. De uitdaging is volgens Koopal om te kijken hoe het merk zich vanaf nu ontwikkelt.

Het concern Heineken vecht in het buitenland een verbeten strijd met InBev om zo veel mogelijk marktaandeel te verwerven. Een strijd die tot nu toe met gemak gewonnen is door InBev. Maar nu wordt Heineken zelfs op de eigen thuismarkt aangevallen. In 1998 heeft de Europese Commissie besloten dat Heineken zich niet voor langere tijd mag binden aan een kroeg of een discotheek. Het marktaandeel is daarvoor te groot. InBev heeft dat probleem – nog – niet. Zij mogen contracten afsluiten voor vijf jaar. Een groot voordeel, want door die zekerheid kan er meer geld in gepompt worden en makkelijker geld geleend worden aan horeca-uitbaters. Brouwerijen lenen geld aan uitbaters, maar dan moeten ze wel exclusief hun bier schenken. Volgens InBev is dat een gezonde economische afspraak en een goede reden om voor Jupiler te kiezen. Voor Heineken een reden om een stapje harder te lopen. ‘Wij besteden nog meer aandacht aan de relatie met onze vaste afnemers. We willen natuurlijk – net zoals andere biermerken – onze regio beschermen.’ Tot nu toe lukt dat Heineken nog prima. Specifieke cijfers per biermerk zijn niet bekend, maar het concern – waaronder ook Amstel valt – heeft een marktaandeel van 50 procent. InBev claimt een positie van 17 procent, als tweede grootste brouwer in Nederland. Op lange termijn willen ze bij de top drie van ons land gaan horen. Met jaarlijkse groeicijfers van 30 tot 40 procent hebben ze de weg omhoog ingeslagen. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

Consumptie

Gezondheid

WE DRINKEN MET Z’N ALLEN STEEDS MINDER VAAK BIER

BIER DRINKEN GOED TEGEN HART- EN VAATZIEKTEN

Drinkers in heel Europa gaven de afgelopen jaren steeds vaker de voorkeur aan een glas wijn. De Belgische brouwers maken zich zorgen: in 2007 dronken de Belgen 2,5 procent minder pintjes. De brouwers zijn bang dat de consumptie de komende jaren blijft dalen. Door de stijgende voedselprijzen stijgen de productiekosten en daarmee gaat ook de prijs van een biertje opnieuw omhoog. De federatie van Belgische Bierbrouwers

Over bier bestaan volgens een onderzoek van het Centraal Brouwerij Kantoor (CBK) nog veel misverstanden. Zo denkt ruim de helft van de bierdrinkers dat 100 ml wijn minder calorieën bevat dan 100 ml bier, terwijl dit precies andersom is. Alcohol in bier wordt door respondenten nauwelijks (13 procent) geassocieerd met een gezonde levensstijl. Daarnaast vindt 62 procent van de respondenten dat een glas rode wijn beter past bij een gezonde le-

meent dat toekomstige maatregelen als het rookverbod in de horeca en het verbod op alcoholverkoop in tankstations de consumptie ook niet ten goede zullen komen. Gemiddeld dronk een Belg vorig jaar 86 liter bier. Nederlanders dronken in 1990 nog 90 liter per persoon. In 2006 was dat al afgenomen naar 77,4 liter bier per hoofd van de bevolking, zo blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Brouwerij Kantoor.

vensstijl dan een glas bier. Onderzoeken tonen volgens het CBK aan dat een matige alcoholconsumptie een gunstig effect kan hebben op de gezondheid. Dit geldt voor alle alcoholhoudende dranken. Een matige alcoholconsumptie betekent per dag maximaal drie glazen voor mannen en twee glazen voor vrouwen. Deze kunnen een beschermend effect hebben op onder meer hart- en vaatziekten.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................

Bier (1)

Bier (2)

Bier (3)

In totaal verdient de Nederlandse staat 1,3 miljard euro aan belastingen door de productie en verkoop van bier.

De Nederlandse brouwerijen bieden aan 7.500 mensen werk. Indirect zijn nog eens 72.000 mensen voor hun werk afhankelijk van de sector.

De brouwerijsector draagt ruim 2,7 miljard euro bij aan de Nederlandse economie. Dit werd in 2007 door onderzoekers van accountancyfirma Ernst & Young becijferd.

MUZIEK-THEATER-LITERATUUR-COMEDY

2:00 uur

1 terrein open om

Afrit 7

za. 30 aug 2008 Festivalpark Vredenburg Leidsche Rijn - Utrecht

AIR TRAFFIC BABYSHAMBLES ADAM GREEN I AM KLOOT KAIZERS ORCHESTRA MOGWAI KATE NASH OI VA VOI PETE PHILLY & PERQUISITE DOLF JANSEN BOOM CHICAGO GRANDE BURLESQUE-A-GOGO BOEMKLATSCH THE CRIBS DAS POP MILOW THE DODOS FRISKA VILJOR GEM SOKO GET CAPE.WEAR CAPE.FLY NNEKA VOICST MYSTERY JETS KUBUS & BANGBANG PETE & THE PIRATES SHOUT OUT LOUDS ANGUS & JULIA STONE C-MON & KYPSKI (DJ SET) DENGUE FEVER ESSER GOOD DOG HAPPY MAN SLAGSMÅLSKLUBBEN GRAM NOBODY BEATS THE DRUM ORCA PETER VON POEHL POLYSICS THE 925S UNKLE BOB WILDBIRDS & PEACEDRUMS MURDER YEAR LONG DISASTER WE SMOKE FAGS HIT ME TV ...MORE ACTS TO BE ANNOUNCED EN: LAST.FM DJ TEAM DE GEMENE MIXMEESTERS DJ DUO DE ROTJES EKKO DJ TEAM DJ WIEKES HOSTED BY SPEELMAN & SPEELMAN Tickets verkrijgbaar via

www.debeschaving.nl www.festivaldebeschaving.hyves.nl Programma onder voorbehoud

Cultuur

 

    




13

Interview De postmoderne priester

Flauwvallen van een literaire klap Chuck Palahniuk verzamelt pijnlijke anekdotes. Thijs Plug NEW YORK

...

Sinds zijn debuut Fight Club uit ’99 doet Chuck Palahniuk (46) ieder jaar een nieuwe poging zijn lezers een literaire klap in hun gezicht te geven. In mei verscheen zijn nieuwe roman Snuff en de vertaling van zijn verhalenbundel Haunted (2005) ligt deze maand in de boekhandels als Gekweld. Een interview met de zelfbenoemde ‘master of literary mayhem’.

Uw volgende boek, Pygmy, dat volgend jaar uitkomt, is ook al af. Writersblocks zijn niet aan u besteed. ‘Nee. Maar ik ben ook geen typische romanschrijver. Ik verzin namelijk bijna niets zelf. Vrijwel al mijn verhalen zijn waar gebeurd en aan mij verteld door de mensen die het hebben meegemaakt. Ik verzamel pijnlijke anekdotes van andere mensen en verwerk die tot een boek.’

Hoe komt u aan die verhalen? ‘Ze komen van fans, vrienden en mensen die me aanspreken in het park en de kroeg. Ik krijg ook heel

veel rare post. Mensen die mij hun diepste geheim vertellen, weten dat ik erover zal schrijven. Maar ze weten ook dat ik hen niet zal exploiteren. Ze worden getroost omdat de karakters in mijn boeken hetzelfde meemaken als zij. Bijna elk mens heeft wel een diep, donker, weggestopt geheim waarvoor hij zich schaamt. Door het aan mij te vertellen en mij erover te laten schrijven voelen die mensen zich minder eenzaam. Ze willen graag hun leed met mij delen, het helpt ze om het te verwerken.’

Chuck Palahniuk als een literaire Jerry Springer. ‘Liever: Chuck Palahniuk als een postmoderne priester.’

Gekweld opent met het verhaal Guts over een man die onder water in een zwembad masturbeert en zijn eigen darmen moet doorknagen als ze vast komen te zitten in het afvoerputje van het zwembad. Deze man bestaat? ‘Jazeker. Ik ontmoette hem toen ik onderzoek deed voor Choke. Voor dat boek bezocht ik bijeenkomsten van seksverslaafden en daar ontmoette ik

‘Bijna ieder mens heeft wel een diep, donker, weggestopt geheim.’ HH

een man die bijna onnatuurlijk dun was. Ik vroeg hem hoe dat kwam en toen vertelde hij mij dit verhaal. Hij heeft tientallen darmoperaties ondergaan en heeft nu een stoma. Uiteindelijk gaf hij me toestemming zijn verhaal over te nemen. Veel mensen walgen ervan, maar ik zie het meer als een tragedie. Hij moet de rest van zijn leven omgaan met de schaamte.’

Klopt het dat er geregeld mensen flauwvallen als u dit verhaal voorleest tijdens optredens? ‘Constant. Ik telde ze eerst omdat het me leuk leek om op de achterflap van de pocketeditie te zetten dat dit verhaal verantwoordelijk was voor een x aantal flauwgevallen mensen. Na een

paar weken stond de teller op 71. Daarna ben ik de tel kwijtgeraakt. Het zullen er inmiddels meer dan tweehonderd zijn. Een toehoorder is laatst redelijk zwaar gewond geraakt toen hij naar buiten wilde rennen toen ik het verhaal voordroeg. Hij viel in een boekenkast en moest worden opgenomen in het ziekenhuis.’

Uw laatste boek Snuff gaat over een gangbang. De research zal een vermoeiend proces zijn geweest. ‘Viel tegen. Ik heb niet dagenlang op filmsets rondgehangen als je dat soms bedoelt. Ik woon in Portland, Oregon, en hier gebeurt bijna nooit wat. Pornofilms worden hier naar mijn beste weten al helemaal niet op-

genomen. Ik heb in de onderzoeksfase wat films gekeken en een paar acteurs geïnterviewd. Weinig spectaculairs.’

Terugkerende thema’s in uw werk zijn seksverslavingen, geweld, zelfmoord en schizofrenie. Wat vindt uw psychiater daar eigenlijk allemaal van? ‘Ik heb geen psychiater. Ik vertrouw ze niet. Ik vertrouw de kracht van het vertellen van verhalen. Zolang ik de verhalen gebruik, gebruiken ze mij niet.’ 1 De pocketeditie van Gekweld ligt vanaf 8 augustus in de boekhandels.

Dvd Lust, Caution

Popster en piepjonge debutant zijn gelijk voor Ang Lee Judith Hornman AMSTERDAM

...

Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000) betekende de definitieve doorbraak voor regisseur Ang Lee (1959). Vliegende gevechten op daken en in bamboebosjes lieten meteen zien wat voor hoge visuele standaard Lee er op nahoudt. De mystieke martial arts werden in zijn volgende film Brokeback Mountain (2005) vervangen door stoere homocowboys,

mooie Wong (Wei Tang) de spil als verleidster, die ervoor moet zorgen dat de wantrouwende Mr. Yee een makkelijke prooi wordt. Maar de rol dreigt haar leven te gaan beheersen. Ook deze film is een typisch verzorgd Lee-product. Zijn vloeiende beeldcomposities leveren een mooi contrast op met het spionageverhaal. Lee weet duidelijk wat hij wil laten zien. Daarom is het juist mooi om in de als extra bijgevoegde documentaire te zien dat Lee ook open blijft

maar toch wist Lee wederom een perfect gestileerde maar geloofwaardige wereld neer te zetten. Met Lust, Caution (2007) keert Lee terug naar Azië, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Shanghai is bezet door de Japanners. Een groepje Chinese acteurs, onder leiding van de vurige student Kuang Yu Min (LeeHom Wang), beraamt als verzetsdaad een moord op de machtige collaborateur Mr.Yee (Tony Leung). In dit gevaarlijke ‘toneelstuk’ speelt de

staan voor andere contrasten dan die tussen beeld en verhaal. Als een ware assemblagekoning zet hij namelijk de gelauwerde en door de wol geverfde acteur Leung tegenover piepjonge debutant Tang. En voor de rol van de gepassioneerde verzetsstrijder Kuang Yu Min nam hij Aziës meest geliefde popster, Lee-Hom. Alleen door zo buiten de kaders te kunnen denken weet Lee keer op keer zijn werelden te perfectioneren. 1 Lust, Caution is nu uit op dvd.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................

RECENSIE | GAMES

ALTIJD EEN GITAAR OP ZAK MET GUITAR HERO: ON TOUR David Nieborg

...

De Guitar Hero-serie blijft maar successen voortbrengen. Inmiddels is Guitar Hero: World Tour in de maak, waarin naast de standaard plastic gitaren ook gezongen en gedrumd kan worden. Maar nog niet eerder was het mogelijk om mobiel te genieten van muziek. Een nieuwe telg in de gitaarheldenfamilie moet daar ver-

andering in brengen. Guitar Hero: On Tour is dan ook speciaal gemaakt voor de Nintendo DS. Guitar Hero: On Tour is aan de ene kant de logische volgende stap, je vraagt je bijna af waarom uitgever Activision hier niet eerder op is gekomen. De Nintendo DS is immers al een tijdje op de markt. Aan de andere kant is het helemaal niet zo simpel de fysieke ervaring van gitaarspelen over te bren-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

gen naar Nintendo’s draagbare succesnummer. De Guitar Hero-serie draait evenveel om de bijgeleverde hardware als om de muziek en dat geldt dus ook voor Guitar Hero: On Tour. Samen met het spel wordt de speciale ‘Guitar Grip’ geleverd, een stuk plastic dat je op je DS schuift en dat voorzien is van vier gekleurde noten. Vervolgens houd je de DS verticaal met op het linkerscherm de te spelen noten en op het rechterscherm de snaren die met een speciaal bijgeleverd plectrum aangeslagen moeten worden. En, werkt het? Ja, maar het is wel een uitputtingsslag. Een belangrijke eerste stap is om een goede houding te vin-

den want een van je handen moet de DS, inclusief die hippe grip, in de lucht houden en ook nog eens de juiste noten indrukken. En dat kost voor de ongetrainde hand best wat kracht. Gelukkig, net als bij de grote broers, baart oefening kunst. Het spel lijkt het uiterste van de DS te vergen. Het geluid, dat niet bij elk spel goed is op de DS, is bij deze Guitar Hero goed te pruimen, vooral met koptelefoon. De muziek die je kunt spelen is redelijk, liefhebbers van doorwrochte rock of harde metal worden toch wat teleurgesteld. Maar ondanks dit kleine gebrek is Guitar Hero: On Tour een leuke zomertraktatie. Kopen.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Deventer viert jubileum (1)

Deventer (2)

Deventer (3)

De Deventer Boekenmarkt, die als grootste in Europa wordt beschouwd, viert op 3 augustus zijn twintigste verjaardag.

Tijdens dit jubileum worden twintig middeleeuwse boeken in de stad tentoongesteld en is er ook aandacht voor het oudste in Nederland gedrukte boek, de Delftse Bijbel uit 1477.

Dit jaar zijn er 878 kramen, verspreid over zes kilometer. Vorig jaar waren er zo’n 120.000 bezoekers, wat dit jaar weer verwacht wordt.

Cultuur

14

 

    




Muziek

Te veel braafheid en borrelnootjes op het nieuwe album van feestband CSS Judith Hornman AMSTERDAM

...

We kennen ze allemaal: feestjes waarbij iedereen ongemakkelijk in z’n stoel zit te draaien. In het midden staat een schaal borrelnootjes en/of een bordje kaas. Zo klinkt Donkey, het nieuwe album van CSS. De Braziliaanse feestband maakte wereldwijd furore met het eerste album CSS (2006), met name door de live optredens waarbij zangeres Lovefoxxx steevast rondhoste in glittercatsuit. Met hun dronken discodancerock wisten ze van elke suffe verjaardag een knalfuif te maken. De band leek altijd een excuus om een nacht door te halen voor de leden, die elkaar kennen uit het kunsten filmcircuit. Liedjes als CSS suxxx en Artbitch lieten zien dat het allemaal niet zo serieus hoeft. Helaas is het juist die verfrissende nonchalance die aan Donkey ontbreekt. De muziek leunt nog steeds lekker zwaar op jaren ’80 rock, met gillende synthesizers en opzwepende beats. Maar producer Adriano Cintra heeft te veel aan de knoppen gedraaid, waardoor het album toch een te gelikt, bijna braaf geluid krijgt. Jammer, want feestjes zijn op hun best als ze uit de hand lopen. 1

De zwarte mens deed vooral dienst als mooi compositioneel contrast.

Kunst Hoe de zwarte mens steeds belangrijker is geworden in de Nederlandse kunst

Niet langer een statussymbool zelfs blauw), keken schilders in de tijd van Rubens pas goed naar de huid en gelaatstrekken, zoals in deze studie voor De Aanbidding der Koningen. De zwarte mens deed vooral dienst als nieuwe schilderkundige uitdaging en mooi compositioneel contrast.

Judith Hornman AMSTERDAM

CSS, Donkey (Subpop/Konkurrent) ligt nu in de winkel.

De Braziliaanse feestband CSS.

De dj bestaat bij de gratie van knalgele penseelstreken.

...

De Nieuwe Kerk in Amsterdam pakt deze zomer het vooroordeel aan dat zwarte mensen in de kunst slechts als slaaf, bezienswaardigheid of danseres zijn afgebeeld. Black is Beautiful Rubens tot Dumas toont daarom louter werk waarin sterke zwarte mannen en wijze zwarte vrouwen de dienst uitmaken. Drie hoogtepunten: Peter Paul Rubens – Caspar (1609) Nadat Hollandse schilders door een eeuwenlange fase van ‘wat de boer niet kent, kan hij ook niet schilderen’ waren gegaan, kreeg de zwarte mens in de schilderkunst een steeds beter gezicht. Letterlijk en figuurlijk, want waar in veel middeleeuwse bijbelse taferelen gebruik wordt gemaakt van

Mevrouw S. PICTORIGHT

witte figuren, onhandig overgeschilderd met een donkerder kleur (soms

VACATURE

-

Jan Sluijters – Mevrouw S. (1922) Technologische ontwikkelingen maakten de wereld kleiner, aan het begin van de 20e eeuw. Mensen kwamen in aanraking met jazz en zwart was helemaal in de mode. Als blanke dan, want Gesina Antonia Milgens, een veelgebruikt model van schilder Jan Sluijters, poederde geheel volgens de Parijse mode haar gezicht wit. In dit schilderij is geen sprake meer van een stereotype, maar van een geliefd individu: al een heel verschil met de oudere kunst, ook al diende de zwar-

te mens nog veelal als exotisch statussymbool. Erik van Lieshout – High and Mighty (2000) Van Lieshout staat erom bekend bij de zwarte scene te willen horen en te provoceren met (video)werk. Zwarte schmink en afropruiken worden daarbij zelfs niet geschuwd. Dat strijkt tegen heel wat politiek correcte haren in, maar Van Lieshout laat zien dat in een cultuur waar zwarte artiesten onder andere de hitlijsten domineren, de witte peers zich maar wat graag aanpassen. Zijn fascinatie werkt hij op dit doek voor zijn doen ingetogen uit. De dj bestaat hier bij de gratie van knalgele, bijna fluorescerende penseelstreken en is niet langer een bezienswaardigheid, maar een krachtig karakter dat respect afdwingt. 1

Zorgdragen voor tijdige en correcte opvolging van binnengekomen telefoon en mail Budgetbeheer

Dagblad De Pers De operationeel manager rapporteert aan de manager distributie. Dagblad De Pers - de eerste gratis, landelijke kwaliteitskrant ter wereld - volgt niet blind alle hypes, maar kiest voor nieuws met echte waarde. Onder het motto ‘facts are expensive, opinion is cheap’ werkt de redactie iedere dag aan een uniek product. Dagblad De Pers richt zich op de kerndoelgroep van hoogopgeleide professionals van 25 tot 49 jaar. Door de afdeling distributie wordt alles in het werk gesteld deze doelgroep dagelijks te bereiken en niet zonder resultaat! Ter uitbreiding zoeken wij een:

OPERATIONEEL MANAGER Taken -

-

-

Ervaring met distributieprocessen (bijvoorbeeld als transportmanager of projectmanager bij een promotiebureau) Twee jaar leidinggevende ervaring in operationele omgeving Hbo werk- en denkniveau Kennis van Microsoft Office Bereid om op onregelmatige tijden te werken

Wij bieden Aansturen van drukkerijen, vervoerders en logistiek dienstverlener Aansturen van promotiebureaus ten behoeve van inzet handuitdelers Contacten onderhouden met distributiepartners (Laten) uitvoeren van bezorgcontroles Aansturen supportmedewerker distributie

Verantwoordelijkheden -

Jouw profiel

Optimaliseren van het aanbod kranten op de vraag in verschillende distributiekanalen en op strategische locaties Verantwoordelijk voor de kwaliteit van gedrukte kranten Verantwoordelijk voor de bezorgkwaliteit van vervoerders en logistiek dienstverlener Zorgdragen voor het correct op- en afvoeren van distributiepunten

Je werkt samen in een jong team van gemotiveerde en enthousiaste mensen die er samen elke dag weer voor zorgen dat er een mooie krant wordt gemaakt en afgeleverd. Het salaris is marktconform op basis van opleiding en ervaring. Interesse? Stuur je cv met motivatie naar [email protected]. Voor meer informatie bel Anita Dominguez op 020-3460501.

Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld.

Puzzels

 

    




1

ZWEEDS RAADSEL: schietwerktuig omnivoor

2

3

5

6

7

overrompelen zenuwtrek

afkeer cijfer

stuk stof

4

8

CRYPTOGRAM 1

mannetjeshond

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

2

3

4

5

3 vaartuig bedehuisje

5

6

vorstentitel duikereend

boogbal

vlekkenwater

7

honingbij

6

9

4

10

damesjapon

verharde huid

11

seintaal cilinder grondsoort gedenkwaardig

8

wijnsoort

Horizontaal: 1. De term van het moment (8); 4. Via de benedenroute reizend (8); 6. De staat mist je tweetal (4); 8. Bitter gestemd insect (7); 9. Haal een hoeveelheid uit de etalage echtgenoot! (4); 10. Die tweedrank kan hoofdpijn veroorzaken (8); 11. Valt bij ruzie uit de lucht (8). Verticaal: 1. Omroep na een enorm ledenverlies? (6); 2. Bliksem, opnieuw een bevel! (6); 3. Aan de hostie merk je dat het niet vers is (7); 5. Uitgegraven voor een vogel? Daar zit een luchtje aan! (7); 6. Maak je de reclame belachelijk? (6); 7. Bevestigen door middel van ontkenningen (6).

1

7 opstootje

kampeerverblijf

2

BRAINSNACK®

SUMBRERO®

16

11

24 12

14

11

21

17

15

22

Welk cijfer ontbreekt er op de plaats van de vraagtekens?

SUDOKU


SUDOKU

2

4

8

3

4

9

SUDOKU




8 5

5

2

7

3

7

1

5

9

2

7 1

6

3

1

9

3

9

3

4

4

4

5

5

6

8

4

6

7 8 2 3 5 6 4 1 9

1 4 3 8 9 7 5 6 2

9 6 5 1 2 4 7 8 3

5 3 9 2 7 8 6 4 1

6 1 8 9 4 3 2 5 7

2 7 4 6 1 5 9 3 8

7 5 9 1 6 3 2 8 4

8 6 1 7 2 4 9 5 3

2 3 4 9 5 8 1 6 7

5 1 8 3 7 9 4 2 6

3 7 6 5 4 2 8 1 9

9 4 2 6 8 1 3 7 5

1 2 7 4 9 6 5 3 8

6 9 3 8 1 5 7 4 2

4 8 5 2 3 7 6 9 1

5 7 3 2 6 8 4 1 9

2 1 6 9 4 7 3 5 8

8 4 9 3 1 5 6 2 7

6 8 2 4 7 1 9 3 5

3 9 1 5 8 2 7 4 6

4 5 7 6 3 9 2 8 1

9 3 4 1 5 6 8 7 2

1 2 8 7 9 3 5 6 4

7 6 5 8 2 4 1 9 3

4 5

5 17

8

1

3 2 6 5 8 9 1 7 4

KAKURO®


9

4

8 9 7 4 6 1 3 2 5

Kakuro® van gisteren

34

24

27

16

16

8

4 5 1 7 3 2 8 9 6

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 7 4 6 driehoekjes de som van cijfers 8 9 7 9 van 1 tot en met 9, die hori5 1 2 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge8 9 1 3 vuld. De Sumbrero® links is 6 5 7 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 3 6 7 moeten worden ingevuld. De 0 1 5 4 doet helemaal niet mee. Per 9 9 7 som mag elk cijfer maar één 2 8 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

15

6

26

28

Zweeds -s-s-s-oduitsland -ree-aida afrit-ren -p-los-rsla-tobbe -ale-boei snotteren -kea-rand SPROEIEN

Kakuro® & Sumbrero®

17

6

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Laagveen; 4. stralend; 6. prik; 8. plakker; 9. lila; 10. tweekamp; 11. buffelen. VERTICAAL: 1. Losbol; 2. grappa; 3. elegant; 5. dekverf; 6. prikje; 7. kuipen.

8 ongezouten soort garen

15

1 5

17

1

17 14

8 19

5 1 5

3

4

7

7

3

5

1

6

6

8

9

7

4

2

9 7

1

8 4

Voorbeeld:

=

6

3

9 6

+

9

5

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LETTERMATCH - 76

3

1

2

3

7

9

3

2 5

4

12

9 5

© Puzzelland Opl. vorige: A1/B9 A2/B8 A3/B3 A4/B6 A5/B1 A6/B2 A7/B5 A8/B7 A9/B4

4

5

17

4 1

4

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LEZERS

[email protected]

COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.

17

De weg naar Laren Marja Zaremba

...

‘Zíj denkt dat ze gek is’, horen Henk en ik, als we de lift van het verpleeghuis uitstappen. Een oude vrouw wijst beschuldigend naar een andere oude vrouw, die tegenover de lift in een stoel zit. ‘Klopt!’, zegt Henk opgewekt. ‘Ze heeft helemaal gelijk!’ Eigenlijk vind ik dat niet netjes van Henk, maar ik zeg er niets van. Henk heeft het er moeilijk mee, dat zijn moeder nu in een verpleeghuis zit. Via een gang, die in een rondje loopt, bereiken we een grote kamer. Henks moeder zit aan een tafel te midden van andere bejaarden. Ze drinkt een kopje thee. We schuiven aan. ‘Hoe vindt u het hier?’, vraag ik voor-

zichtig. ‘Het is hier helemaal niet leuk’, antwoordt Henks moeder somber. ‘Die rotmeiden maken de hele dag ruzie.’ Dan zien we hoe een ineengeschrompeld dametje haar thee omgooit. ‘Mevroúw Schaap’, schreeuwt een grote, dikke verpleegster in haar oor. ‘U moet dichter bij de tafel gaan zitten. Zo knoeit u de hele boel onder.’ ‘Zie je wel’, zegt Henks moeder beschuldigend. ‘Dat kreng! Staat ze daar alweer ruzie te maken!’ ‘Nee, mam’, zegt Henk. ‘Ze is niet kwaad. Ze schreeuwt zo omdat die mevrouw doof is.’ Plotseling staat er een bejaarde man voor ons. Hij mompelt iets onverstaanbaars. Dan wendt hij zich tot Henk. ‘Meneer, weet u misschien de weg

naar Laren?’, vraagt hij. ‘Ik moet er vanavond nog heen met de Volvo.’ Henk wijst naar de gang. ‘Rechtsaf’, zegt hij op overtuigende toon. De man knikt en gaat op weg. ‘Henk, dat dóe je toch niet!’, roep ik verontwaardigd. Maar Henk lacht. ‘Zo blijft-ie lekker bezig’, zegt hij grinnikend. Na een kwartier nemen we afscheid van Henks moeder. In de gang praten we nog even met een verpleegster. ‘Nee, liever geen bloemen’, zegt ze gniffelend. ‘Er woont hier een meneer die bloemen eet.’ Dan nadert de bejaarde man van daarnet, die een heel rondje door de gang heeft gelopen. ‘Meneer, weet u misschien de weg naar Laren?’, vraagt hij beleefd aan Henk. ‘Ik moet er vanavond nog heen met de Volvo.’ ‘Rechtsaf!’, zegt Henk beslist. 1

16

Media

 

    




.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:01 17:11 17:21 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25

KRO Kindertijd Adriaan Brum Kelsey gaat stofzuigen Ik zie... Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Een dag om te vergeten

20.00 20:00 20:30 21:10 21:45

NOS Journaal Blik op de weg Vinger aan de pols Opsporing verzocht special

22.00 22:25 22:55 23:50

Nederland 2

17.00 17:00 17:10 17:35 18:30 18:55 19:25 19:55

NOS Journaal Soeterbeeck aan zee James Herriot: All creatures great & small That’s the question Van jonge leu en oale groond Toen was geluk heel gewoon Vroege vogels

20.00 20:25 20:50 21:30

Netwerk Stop de tijd Blauw bloed extra: Monarchy: The Royal family at work

22.00 22:00 22:15 22:45 23:45

Nederland 3

17.00

NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag ‘t Zal je maar gebeuren ‘t Zal je maar gebeuren

De vakantierechter TROS TV Show op reis NOS Journaal

17:05 17:15 17:45 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:44 19:50 20:18

The Secret show The lost treasure of Fiji SudoKidz AVRO ZipZoo: WorldWide Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Falcon Beach NOS Journaal Stupid science NOS Journaal

20.00 20:25 21:00

Wat keek... Tribe

22.00 22:00 22:30 22:45 23:00 23:55

Going North NOS Sportjournaal NOS Journaal Hustle Entourage

RTL 4

RTL 5

17.00

17.00

17:05 18:00 18:15 18:35 19:10 19:30 19:55

As the world turns RTL Nieuws Editie NL Wie is de chef De bloemenstal RTL Nieuws RTL Weer NL vertrekt TV Makelaar Herman helpt

22.00 22:30 23:30 23:55

Meet my parents Dr. Phil Date my mom Janice Dickinson Modeling agency

20.00 20:30 21:25

20.00 20:00 20:30 21:30

17:15 18:10 19:00 19:30

CSI: Miami The inside

22.00 22:20 23:10

Las Vegas Kidnapped

Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! NL vertrekt RTL Nieuws

Herman helpt, 21.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 18:00 18:55 19:25 19:55

The A-Team Stacked The Osbournes Allez allez Zimbabwe

20.00 20:30

17:00 17:50 18:45 19:40 20:30

Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Het roer om Dr. Phil

17:00 18:00 19:00 19:20

About last night

20:00 20:30 21:30

22:40 23:10

Rich bride poor bride As the world turns

22.00 22:30 22:45 22:50 23:15 23:45

About last night, 20.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

Eén 17:05 17:35 18:00 18:10 18:40 19:00 19:40

17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal Airport De rode loper Het journaal 1000 zonnen

20.00 20:00 20:05 20:35 21:10 21:40

Het weer De premiejagers F.C. de Kampioenen Eén wereld: Vechtersbaasjes Zomer 2008

22.00 22:35 22:56 22:57 23:00 23:45

Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Baantjer The bill

17:20 17:45 17:55 18:10 18:20 18:35 18:45 18:55 19:20 19:45 19:59

House of mouse in het Disney festival De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Spring Spring Stafari Mijn sport is top De drie vrienden en Jerry Round the Twist Wicked science Disney classic cartoons CANVAS

20.00 20:00 20:40 21:15 21:50

Terzake De canvascrack Alles voor Peking To the beach

22.00 22:15 23:05

Prof Regan’s beauty parlour Coupling

Veronica

17:15 18:10 18:40 19:35

Trauma centrum NCIS House

20:30 21:25

17.00 Ready steady cook Will & Grace Judging Amy Grey’s anatomy

20.00

Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De opvoedpolitie Trauma Team: Critical Hour

Gossip girl Gossip girl

22.00 22:10 23:05

Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit

+ UITGELICHT+ Film: Donnie Darko Thriller met Jake Gyllenhaal. RTL7, 20.30

17:15 17:15 17:35 18:00 18:30 19:00 19:05 19:30 19:55

Totally spies Totally spies Kim Possible The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Trick & Treat Friends Two guys, a girl and a pizza place Two and a half men

20.00 20:30

Get over it

22.00 22:15

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................

Canvas

17.00

JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie

20.00

22.00 Riding the Bullet RTL Poker: Professional Poker Tour

Net 5

17.00

17.00

20.00 Donnie Darko

22.00 22:45 23:55

SBS 6

17.00

Het gesprek

Star Trek: Nemesis

Get over it, 20.30 uur

SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:

17.00 17:00 18:00 19:00 19:45

Gossip girl Serie rond een stel stinkendrijke tieners. Net5, 20.30

20.00

Stop de tijd Quiz waarin geëmigreerde kandidaten het tegen elkaar opnemen. Ned2, 20.50

22.00

20:00 20:30 21:30 22:30 23:15 23:30

Pitchtalk Sgt. Pepper The Late Show Vandaag op Het Gesprek Dagboek Spraakmakers Uitgelezen The Late Show Vandaag op Het Gesprek Het Binnenhof van Jair

Tribe Engelse reposerie waarin Bruce Parry onbekende volken bezoekt. Ned3, 21.00

WOEDEAANVAL – Rechter geeft advocaat op zijn donder. www.depers.nl/rechter

Film: Star Trek: Nemesis SF-avonturenfilm. Veronica, 22.15

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................

BBC 1

BBC 2

17.00 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30

The story of Tracy Beaker Roman mysteries Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht

20.00 20:00 20:30 20:57 21:00

The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City

22.00 22:00 23:00 23:25 23:35

Comedy Central

17.00

Bonekickers Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Olympic dreams

17:30 18:15 19:00 19:30

Eating with the enemy Cash in the celebrity attic Battle of the brains Eggheads

20.00 20:00 20:30 21:00 21:30

Wild: Unknown Africa Return to... Castaway Dr. Alice Roberts: Don’t die young Dr. Alice Roberts: Don’t die young

22.00 22:00 23:00 23:30 23:30

Jimmy Doherty’s farming heroes The culture show Newsnight Newsnight

17:05 17:30 17:50 18:15 18:45 19:00 19:20 19:35

Malcolm in the middle The Simpsons South Park 8 Simple rules Rodney

17:05 18:00 18:30 19:00

Scrappy races How it’s made How it’s made Mythbusters: Lead balloon

20.00 20:00 21:00

HEET IJS – Suggestieve ijsreclame uit de Sovjet-Unie. www.depers.nl/ijs

Dirty jobs: Vomit Island workers Really big things: Whale shark rescue

22.00 22:00 23:00 23:00

Smash lab: Bomb proof plane Future weapons: Front line Future weapons: Predators

22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50

Jimmy Doherty´s farming heroes, 22.00 uur

Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Zoey 101 Creepie Drake & Josh

20.00 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40

Discovery Channel

17.00

17.00

Frasier It’s always sunny in Philadelphia Malcolm in the middle The Simpsons Two pints of lager (And a packet of crisps)

BABY TRAPT – Net een scène uit een horrorfilm. www.depers.nl/baby

 

 

17

  




Station Beijing Edith Bosch

Dichter bij onze sporters kan je niet komen

Geboren: 31-5-1980, Den Helder Onderdeel: judo, tot 70 kg Programma: 13 augustus, 06.00 uur (Nederlandse tijd) voorronde, in geval van plaatsing vanaf 11.15 uur meekijken naar de finale (12.00 uur) op Utrecht CS Woonplaats: Lopik Beroep: projectmanager bij de NS Eerder: •WK 2003, brons •Olympische Spelen Athene 2004, zilver •Europees kampioen 2004 •Wereldkampioen 2005 Verder: Europees Judoka van het Jaar 2005 Verwachting: voor Edith zijn de Spelen geslaagd zodra ze een olympische medaille in de wacht sleept. Toch zou een gouden plak niet misstaan in haar trofeeënkast, aangezien die nog ontbreekt.

Felicia Bloemendaal

Nooit zenuwachtig

L

Karen Bosch Geboren: 28-2-1977, Den Helder Connectie: zussen Woonplaats: Utrecht Beroep: human resource manager Verder: Karen judode zelf ook op hoog niveau. Ze haalde de nationale selecties. Edith Bosch (rechts) met hond Mila en haar zus, beste vriendin en reporter Karen.

Dubbelportret Edith en Karen Bosch

Van ballerina naar judoka Op achtjarige leeftijd stond Edith Bosch voor het eerst op de mat, geinspireerd door haar drie jaar oudere zus Karen. De twee verwierven al gauw bekendheid binnen de judowereld. Justine Versteegh AMSTERDAM

...

Op 13 augustus gaat ze ‘wat vrouwen omgooien’, zoals ze het zelf mooi zegt. Edith Bosch, Nederlands beste judoka, vertegenwoordigt ons land op 13 augustus in Peking. Haar drie jaar oudere zus Karen zal op de tribune zitten. Als zus, beste vriendin en reporter. ‘Maar het liefst zou ik tijdens de wedstrijd op de wc gaan zitten hoor’, zegt Karen. ‘Op de tribune ben ik altijd zwaar gestrest.’ Vader en moeder Bosch blijven thuis tijdens de Spelen. ‘Zij voelen die spanning nog meer dan ik en wei-

geren naar wedstrijden van Edith te kijken. Zelfs de televisie blijft uit. Zij horen liever achteraf de uitslag.’ Edith is blij dat haar zus wel meegaat. ‘Karen steunt mij door dik en dun. Als mijn wedstrijden voorbij zijn, gaan we lekker biertjes drinken en dansen in het Holland Heineken House.’ Karen lacht. ‘Als ze eenmaal de kans krijgt, dan gaat ze ook goed los!’ De zussenband is overigens niet altijd zo vanzelfsprekend geweest, volgens de judoka. ‘Vroeger waren we helemaal niet zo close. We zijn thuis met drie meiden, elk met de nodige portie pit. Dus dat was af en toe vechten. Maar naarmate ik ouder werd, kwam ik steeds dichter bij zowel Karen als Suzan – mijn middelste zus – te staan.’ Judo heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in huize Bosch. Want toen Karen als kind een ontzettende

druktemaker bleek, besloot moeder dat judo de oplossing was. Een goede keus, want Karen schopte het tot de nationale selecties. Ondertussen werd de stoere Edith op balletles gezet. ‘Dit was dus echt een kansloos plan! Op dag één waarschuwde de lerares mijn ouders om nog maar geen tutu te kopen, want meer dan de helft van de kinderen stopte al binnen acht weken. En ze had gelijk. Ik vond er niets aan.’ Vervolgens bleek judo ook voor Edith de juiste keus. Op haar eerste toernooitje ging ze met een enorme beker naar huis en vanaf dat moment

was ze verknocht aan de vechtsport. ‘Toen Karen een uitnodiging kreeg voor de nationale selectie, zag ik groen van jaloezie. Ik gunde het haar wel, maar ik wilde dat ook, en snel!’ Terwijl Edith haar droom najaagde en topniveau wist te bereiken, stopte Karen op 22-jarige leeftijd met judo. Karen vertelt daarover: ‘Ik wilde maatschappelijk carrière maken en dat ging destijds niet samen met topsport. Toen ik Edith een zilveren medaille zag winnen in Athene, dacht ik wel even: dat had ik ook willen meemaken. Aan de andere kant heeft ze een zeer beperkt sociaal leven. Daar ben ik absoluut niet jaloers op.’ Toch heeft het judo de twee zussen nader tot elkaar gebracht, vindt Edith. ‘Karen en ik zitten heel erg op een lijn en denken hetzelfde over dingen.’ Begin augustus reizen de twee af naar Peking en zal Edith strijden voor de nu nog ontbrekende gouden plak. 1

Felicia Bloemendaal is de vriendin van roeier Gijs Vermeulen.

Naar de hondentrim met boxer Mila

Station Beijing Station Beijing is een crossmediaal platform van NS dat de thuisblijvers bericht over de ontwikkelingen van zeven Nederlandse sporters tijdens de Olympische en Paralympische Spelen. NS doet dit door familieleden of vrienden van deze sporter in te zetten als reporter. Station Beijing brengt zo de belevingswereld van de sporter, zijn twijfel, zijn vreugde en zijn verdriet in beeld. De reporters doen dagelijks verslag in Dagblad De Pers, maar ook via www.stationbeijing.nl en enkele

’We zijn thuis met drie meiden, met de nodige pit. Dat was af en toe vechten.’

aat Peking nu maar komen, zei Gijs vanaf zijn trainingskamp tijdens een van onze skype-sessies. De verveling begint nu toch echt toe te slaan na Rambo I t/m V, bovendien heeft het in Zuid-Korea deze week meer geregend dan in Nederland het afgelopen jaar. Toen de sluis open ging om het waterpeil van het stuwmeer enigzins te laten zakken, werd de stroming zo sterk dat de Hollandvier bijna met boot en al werd meegerukt de diepte in. ‘Dat scheelde niet veel’ zei hij zelf. ‘Kennelijk betekende die sirene ‘vaarverbod’ in het Koreaans.’ Ik zelf maakte me er niet druk om. Ze roeien zeker wel hard genoeg om zich daaruit te redden. ‘Nou lief, ik ga naar bed, het is hier al half elf’, vervolgde hij. Ik hoor hem alweer zijn vele vitaminepotten opentrekken, een standaard ritueel voor het slapen gaan. Zou dat nou bijgeloof zijn? Uiteindelijk heb ik ook niks meer gehoord over zijn power-breather, die ik achter hem aan moest sturen nadat hij er op Schiphol achter kwam dat die nog thuis lag. Met het bijgeloof valt het dus wel mee. Ben je al zenuwachtig? ‘Nee ik ben nooit zenuwachtig, alleen gespannen.’ Het verschil? Dat vroeg ik hem ook al; Zenuwen voelen meer alsof je bang bent dat je de controle verliest en het wellicht mis kan gaan. ‘Aha, dus de roeitrainingen gaan goed?’ ‘Mwah gaat wel redelijk.’ Jaja, meneer de perfectionist. Nou goed, hij behoort natuurlijk niet voor niets tot de besten. ‘Ga maar lekker slapen, rust goed uit en laat die spierballen nog verder doorgroeien dan!’ Ik prop mijn boterham met chocopasta naar binnen en ga de deur uit richting het AMC. Nog even een paar uur door de microscoop turen voor mijn onderzoek. Zal ik daarna nog naar hockeytrainng gaan? Pfff, helemaal naar Amstelveen fietsen...1

andere media. NS is partner in sport van NOC*NSF en wil haar klanten zo dicht mogelijk bij de Olympische en Paralympische Spelen brengen. In feite kiest NS ervoor de Spelen naar Nederland te brengen door een extra station te bouwen: Station Beijing.

Vandaag te zien op www.stationbeijing.nl: Edith legt niet alleen voor zichzelf de lat hoog, ook hond Mila moet presteren. En wel op de boxerclub. Karen brengt hen een bezoekje en geniet ervan om haar stoere zus bezig te zien. ‘Het is leuk om te zien dat Edith hier heel anders is dan in de judosport. Een stukje samenwerking is wel goed voor d’r!’ Of Edith de vergelijking tussen judo en de hondentrim kan leggen? ‘Naarmate je beter wordt, word je ook steeds competitiever.’ En geldt bij Edith ook: ‘Zo hond, zo baas?’ Bekijk het zelf. www.stationbeijing.nl

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................

HET SMS BERICHT

Felicia −> Gijs

Hee lief! Wat staat er vandaag op het programma? Laat me raden... eten, slapen en trainen? Succes! xxx

Tips?

Vragen aan de sporters, tips voor onze reporters? Benieuwd of Edith tegen mannen traint? Mail naar [email protected]

18

Sport

 

    




Roeisport Technische innovatie

Smog

Roeien met de riemen die we al hebben Een ontdekking van de VU kan olympisch succes voor de Nederlandse roeiers dichterbij brengen. De reglementen zitten echter in de weg. Fokko Ebbens AMSTERDAM

...

Mathijs Hofmijster twijfelt als we hem vragen of hij de laatste innovaties van het Nederlandse roeien wil ontvouwen. De 30-jarige Amsterdammer is als bewegingswetenschapper van de VU door NOC*NSF aangesteld om de roeiboten te voorzien van technische innovaties. Hofmijster besluit zijn lippen strak op elkaar te houden. Hij weet dat de concurrentie meekijkt. ‘Het enige dat ik kan zeggen is dat we onder andere een aanpassing hebben bedacht aan de positie van de roeier in de boot. Op deze manier kan hij meer kracht kwijt en dat levert theoretisch een tijdswinst van een halve seconde op.’ Een hoop moeite voor een verschil van een halve seconde, het lijkt zonde van de tijd. Wie echter bedenkt dat de Lichte mannen Vier zonder stuurman in 2004 met een verschil van 0,07 seconde naast het olympische brons grepen, weet wel beter. ‘Die halve seconde wordt met name gemaakt bij de start en heeft dus ook een psychologisch voordeel’, vervolgt Hofmijster zijn verhaal.

voorsprong op de concurrentie. Eeuwige roem is weer een stapje dichterbij gekomen. Zo simpel is het volgens Hofmijster niet. ‘Ondanks dat het werkt, gaan we het concept in Peking niet gebruiken. Het risico is te groot.’ Twee redenen staan een olympische doorbraak van de ontdekking in de weg. ‘Ten eerste zijn we net de prototypestaat voorbij. We hebben er nog niet voldoende ervaring mee om te zeggen dat het altijd werkt. Daarnaast weten we niet hoe de officials er bij het keuren van de boot op reageren. Diskwalificatie op het belangrijkste sportevenement zou erg zuur zijn.’ De roeisport kent twee regels voor het doorvoeren van innovaties. Het nieuwe systeem moet veilig zijn, een logische eis. Bovendien moeten significante innovaties een jaar van tevoren aangegeven worden en openbaar worden gemaakt. Op die manier profiteren alle landen, ook de financieel minder onderlegde roeibonden. ‘Maar wat is een significante innovatie? Dat is een enorm grijs gebied.

ANP AMSTERDAM

...

Het is te riskant om in Peking innovaties te gebruiken.

We kunnen onze aanpassing dus ook opgeven als iets wat het roeien ‘lekkerder’ maakt of wat de boot ‘mooier’ maakt. We lopen dan het risico dat de officials alsnog zeggen dat het wel significant is. In dat geval hadden we het een jaar eerder moeten aangeven en worden we misschien wel gediskwalificeerd’, legt de promovendus bewegingswetenschappen uit.

Ligfiets

Risico Tijdens de Olympische Spelen van Peking start Nederland dus met een

Organisatie van Spelen houdt nu al rekening met een ‘rampscenario’

KICK SMEETS

De concurrentie kampt met hetzelfde probleem. Hofmijster weet dat ook de Duitsers twijfelen over het doorvoeren van hun innovatie. ‘Duitsland speelt met het minimum gewicht van

FRANK GROELIKEN

de boten. Hoe het precies werkt, weet ik niet, maar ze maken de boot zo licht mogelijk. Vervolgens plaatsen ze een compenserend gewicht in de romp dat de schommelingen en bewegingen van de roeiers compenseert. De boot komt op die manier net boven het minimumgewicht uit en gaat zo nog sneller ook.’ Toch zullen ook de Duitsers de gok in Peking waarschijnlijk niet wagen. De reglementen zitten wederom in de weg. ‘Vergelijk het met fietsen. We weten dat het harder kan en hoe het moet, maar het mag niet. Met een ligfiets mag je de Tour de France bijvoorbeeld niet rijden, ondanks dat

BRIGHT PERFORMANCE Hulskamp Audiovisueel zoekt een ervaren AV-installatietechnicus. Kijk voor meer informatie op www.hulskamp.nl

Het Chinese organisatiecomité voor de Olympische Spelen (BOCOG) heeft een noodplan opgesteld tegen ernstige luchtverontreiniging. Indien 48 uur voor de openingsceremonie op 8 augustus in Peking de smog ontoelaatbaar groot is, treden de ultieme maatregelen in werking. Een woordvoerder van BOCOG wilde gisteren niet concreet ingaan op de inhoud van het ‘rampscenario’. Het heikele onderwerp was evenwel opnieuw actueel. Gisteren was het zicht in Peking op sommige plaatsen door de smog niet veel meer dan een paar honderd meter. In Hongkong, de olympische locatie voor de paardensport, was de situatie elf dagen voor het begin van de Zomerspelen niet veel beter. Volgens een milieu-expert in Peking kan de vuile lucht in de Chinese hoofdstad alleen doelmatig worden bestreden indien 90 procent van alle particuliere auto’s tijdens de Zomerspelen aan de kant blijven. De BOCOG-zegsman kon niet aangeven of een dergelijke draconische maatregel in het noodpakket is opgenomen. Op 20 juli ging de eerste beperking op het gebruik van auto’s in Peking

Gisteren was het zicht in Peking niet veel meer dan een paar honderd meter. in. Sindsdien mogen alleen om de dag de voertuigen met even en oneven nummerplaten de weg op. Eerder al werden 300.000 zwaarvervuilende wagens uit het verkeer in Peking gehaald. Beide maatregelen leverden te weinig effect op waarna de Chinese autoriteiten vorige week nog eens een miljoen verouderde auto’s een rijverbod oplegden en tientallen fabrieken tijdelijk sloten. Jacques Rogge, de voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), waarschuwde vorig jaar al dat sommige olympische wedstrijden van langere duur misschien uitgesteld moeten worden als de lucht in Peking op de betreffende dag te vuil is. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Analist

VAN GAAL WEER OP TV AZ-trainer Louis van Gaal keert terug als analist op tv. De voormalige bondscoach van Oranje is komend seizoen te zien en te horen op betaalzender Sport1. Hij schuift aan bij presentator Kees Jansma en oud-international Wim Kieft om de wedstrijden in de UEFA Champions League te analyseren. Van Gaal was van 2003 tot en met 2007 vaste analist bij SBS voor de wedstrijden van het Nederlands elftal.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

[email protected] BRIGHT COMMUNICATIONS

Vindt u het ook zo leuk voor Louis van Gaal dat hij weer op tv komt? Mail ons.

Sport

 

    




19

Peking Opening van de Olympische Spelen in Zwitsers ‘Vogelnest’

De mensen worden architectuur Twee Zwitserse architecten, die elkaar al vanaf de kleuterschool kennen, bouwden in Peking een stadion met de allure van een operagebouw of museum. Simon Kuper BASEL

...

Jacques Herzog, de Zwitserse architect, is een dunne man met een kaalgeschoren hoofd. Hij zit in zijn kantoor in een rustig straatje in Basel en eet droog volkorenbrood. In datzelfde Basel heeft hij op de kleuterschool zijn latere partner in de architectuur, Pierre de Meuron, ontmoet. In Basel hebben ze ook samen hun eerste stadion ontworpen. Dat was voor de voetbalclub waar ze al hun hele leven supporter van zijn: FC Basel. Nu hebben ze voor de Olympische Spelen in Peking een stadion gebouwd dat net zoveel prestige moet krijgen als een operagebouw of een museum. Op 8 augustus zullen de twee in hun ‘Vogelnest’-stadion zitten en de opening van de Spelen bijwonen. Is het zoiets als een vader die aanwezig is bij de geboorte van zijn kind? Herzog zucht: ‘Als architect zie je over het algemeen eerder de fouten dan de verdiensten van een gebouw.’ De architectuurcriticus van de Financial Times, Edwin Heathcote, noemt het Vogelnest ‘misschien wel het meest inventieve, mooie en bijzondere stadion dat er gebouwd is sinds het Colosseum in Rome.’ Sommige mensen zeggen dat Herzog en De Meuron het niet voor China hadden moeten bouwen. Maar Herzog hoopt dat hun stadion het land zal helpen veranderen. Hij en De Meuron werden beroemd door het bouwen van het Tate Modern Museum in Londen. In 2001 wonnen ze de Pritzkerprijs, in de architectuur het equivalent van de Nobelprijs; sindsdien werken ze voornamelijk in de sport. Zij hebben het stadion in München gebouwd voor het WK voetbal in 2006. Hierna gaan ze er een ontwerpen in Portsmouth in Engeland. Het nieuwe Wembley wordt gebouwd door Norman Foster; het lijkt wel alsof stadions plotseling aanzien hebben gekregen. ‘Ons stadion in Basel was in feite het eerste echte voorbeeld van de omslag in hoe stadions gezien worden’, zegt Herzog. ‘Stadions zijn altijd als stiefkindje behandeld. De stadions van Liverpool en Manchester United zijn allemaal gebouwd door ingenieurs. Het Tate Modern is gebruikt om

Het Vogelnest is een web van stalen balken die doen denken aan reusachtige takken. HOLLANDSE HOOGTE

het aanzien van de stad te veranderen. In de jaren zeventig lag de nadruk op bankgebouwen. Nu kunnen stadions dezelfde rol gaan spelen en ervoor zorgen dat steden meer van elkaar gaan verschillen.’

Misschien is het wel het mooiste stadion sinds het Colosseum in Rome Het Vogelnest is hier het ultieme voorbeeld van. Zoals middeleeuwse steden zichzelf presenteerden door hun kathedraal, zo is de bedoeling dat dit stadion het visitekaartje wordt van een nieuw Peking. Tot Herzogs verrassing gaven de autoriteiten zijn firma meer vrijheid bij de bouw dan het stadsbestuur van Basel indertijd. De Zwitsers stonden vaak verbaasd over de Chinezen. ‘Ze zeiden nooit: ‘Ja, zo is het perfect, hier zijn we het mee eens.’ Ze lieten je altijd een beetje in onzekerheid.’ Maar uiteindelijk lieten ze Herzog en De Meuron doen wat ze wilden, al zien de architecten hun Vogelnest zelf als subversief. Er bestaat geen typisch Herzog & De Meuron-gebouw. Het is meer zo

dat de firma probeert om ieder gebouw aan zijn omgeving aan te passen. Van buiten gezien is het Vogelnest een web van stalen balken die een beetje doen denken aan reusachtige takken. Onder de balken en in de tuinen om het stadion zijn plekken waar mensen hun tijd kunnen doorbrengen. Herzog zegt: ‘De Chinezen zijn uniek in hun bereidheid om de openbare ruimte te gebruiken om zomaar wat rond te hangen, tai chi te doen of te kaarten. Dat is een van de belangrijkste indrukken die we hier

hebben opgedaan. Voor een dictatuur is dat toch verbazend.’ ‘Een stadion is vanwege het formaat altijd een beetje een monumentaal gebouw. Maar het Vogelnest heeft ook meer intieme stukken, zodat de mensen zich er op hun gemak voelen. Het is niet de bedoeling dat het de mensen bang maakt. We willen dat het stadion, na de wedstrijden, ook dienst doet als openbare ruimte.’ Hij noemt een verrassend rolmodel: de Eiffeltoren. ‘Die werd ontworpen voor de Wereldtentoonstelling, maar

werd later hét symbool voor Parijs en kon ook dienen als plek waar gezinnen van de ruimte profiteerden.’ Herzog mag graag zeggen dat in een stadion ‘de mensen de architectuur worden’. Voor hem is het zo dat de architect het ding alleen maar bouwt. Dan komt de bevolking en die besluit of en hoe ze het willen gebruiken. Het is veelbetekenend dat de Chinezen zelf de naam hebben verzonnen. Herzog haalt zijn schouders op: ‘De mensen accepteren een gebouw en geven het dan een naam of niet. Als ze vinden dat het op een drol lijkt, noemen ze het de Drol.’ Maar moest zijn firma nu wel zo’n ‘monumentaal gebouw’ neerzetten voor een dictatuur? Herzog geeft me een boze blik: ‘Ik weet zeker dat een van de dingen die jij draagt ‘made in China’ is. Wij vinden het belachelijk om te zeggen: ‘Wij willen dat China volgens onze maatstaven een democratie wordt en zolang dat niet het geval is, ga ik niet naar jullie land om een gebouw neer te zetten.’ Bovendien doet de hele industriële wereld in Europa en Amerika dagelijks zaken met China.’ Herzog weet dat het Vogelnest met goedkope arbeidskrachten is gebouwd en dat er mensen moesten verhuizen om plaats te maken voor het stadion. Maar China is aan het veranderen, zegt hij. Het Vogelnest is op zichzelf al ‘een klein stapje op de weg naar een ander China. Ik denk namelijk dat er niets machtigers bestaat in politiek opzicht dan mensen de kans bieden het stadion als openbare ruimte te gebruiken. Dat is een uiterst gevaarlijke situatie en daarom is het politiek gezien ook verbazend dat de Chinezen ons deze kans hebben gegeven.’ 1

BELANGRIJKE GEZONDHEIDSWAARSCHUWING Volkoren en boerenwit brood bevat mogelijk polycythenen en trioxines.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................

Voetbal

RONALDINHO AL TREFZEKER VOOR BRAZILIAANS ELFTAL Diego en Ronaldinho hebben hun waarde voor het olympisch elftal van Brazilië gisteren direct bewezen. Brazilië versloeg in het eerste oefenduel richting de Spelen Singapore met 3-0. Diego (Werder Bremen) en Ronaldinho (AC Milan) namen elk een treffer voor hun rekening. Kort voor tijd zorgde Jo van Manchester City voor de 3-0. Brazilië, in Peking ingedeeld in groep C met België, oefent vrijdag nog tegen Vietnam.

Wij willen een ieder die in het bezit is van partijen of losse stuks volkoren of boerenwit brood van data 14 of 15 juni 2008, verkregen bij Àlialen van de supermarktketens Albert Heijn, Plus eVomar dringend verzoeken deze broden niet te nuttigen en indien mogelijk direct uit de leefomgeving te verwijderen. Symptomen van blootstelling aan de besmette producten zijn: misselijkheid, zware hoofdpijnen, evenwichtsstoornissen, tijdelijk gezichtsverlies, haaruitval en priapisme. Wat u er tegen kunt doen. Mocht u deze symptomen vertonen, dan volstaat een in zuiver water opgeloste dosering van 3 gram magnesium per kilogram lichaamsgewicht als initiële kuur. Een zorgvuldige dosering is hierbij van groot belang om chloor acné en langdurige impotentie te voorkomen. Voor verdere informatie kunt u zich wenden tot Broodbakker B.V.l nr. 0808-1213. Wij bieden onze excuses aan voor het ongemak.

PICS UNITED

Broodbakker B.V., J. A. de Jagerstraat 32, 2564 HA Rijzen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Ruzietje Oppassen voor Roman Romantchouk. De 29-jarige bokser kreeg in Wladiwostok na een ruzie een pistool op zich gericht. De Rus bemachtigde het ding en schoot zelf zijn belager neer. Deze is zwaargewond.

Lastig hè? Dit is Handicap. Zit altijd in de weg. Voor jou nu even vervelend, maar veel Vietnamese kinderen worden hun leven lang gehinderd ^ door een handicap. De stichting Child Surgery Viet Nam helpt ze er van af. Kijk op www.eenhandicapminder. nl hoe jij ook mee kunt helpen.

20

Sport

 

    




Spelen

Peking ontkent dreiging aanslag ANP AMSTERDAM

...

Het Chinese organisatiecomité van de Olympische Spelen (BOCOG) heeft de dreiging van een terroristische aanslag in Peking krachtig ontkend. Volgens diverse buitenlandse media waren de eerste proefvoorstellingen van de openingsceremonie in het afgelopen weekeinde op het laatste moment afgelast wegens mogelijke terreuracties. Duizenden deelnemers en vrijwilligers zouden kort voor het begin van het programma naar huis zijn gestuurd. Dat zou tot het nodige tumult hebben geleid. ‘Er stonden geen repetities gepland’, liet een woordvoerster van BOCOG gisteren weten. Volgens de zegsvrouw vindt de eerste grote oefening van de spectaculaire show komende zaterdag in Peking plaats. Bij de openingsceremonie op 8 augustus in het ‘Vogelnest’ worden ongeveer tachtig regeringsleiders en staatshoofden verwacht. 1 Thomas Dekker heeft een verstoorde verhouding met zijn werkgever Rabobank. TIM DE WAELE

Wielrennen Raborenner heeft afwijkende bloedwaarden

Het stormt rond Dekker Thomas Dekker en Rabobank, dat huwelijk maakt stormachtige tijden door. Van een scheiding is nog geen sprake, zeggen beide partijen. ‘Er komt deze week duidelijkheid.’ Dominique Elshout AMSTERDAM

...

Thomas Dekker, misschien wel het grootste wielertalent van Nederland, maakt een veelbewogen seizoen door. Eerst goed gescoord in de voorjaarsklassiekers, later afgestapt in de Rondes van Romandië en Zwitserland, niet geselecteerd wegens vormcrisis voor de Tour de France en om dezelfde reden geen deelname aan de Olympische Spelen. Gisteren kwam daar het bericht in de Volkskrant bij dat zijn bloedwaarden volgens de internationale wielerunie UCI afwijken van het normale. Zo’n bericht wordt al snel uitgelegd als een aanwijzing voor dopinggebruik, al benadrukt de Volkskrant dat daarvoor geen aanwijzingen zijn. ‘Daar zit je dan met de gebakken pe-

Dekker is gewend zijn gang te gaan. Hij heeft moeite met de strakkere regels. Hij was kind aan huis bij een dokter die in verband werd gebracht met doping. ren. Iemand schrijft wat en je kunt beginnen met verdedigen’, reageerde Dekker gisteren. Bij de UCI laat Anne Gripper, verantwoordelijk voor het antidopingbeleid, weten dat Dekker geen officiële waarschuwing heeft gehad. Dekker zelf stelt dat er niets mis is met zijn bloedwaarden. ‘Ik heb gewoon mijn programma kunnen rijden. Dat was anders echt niet mogelijk geweest.’ Het verhaal in de Volkskrant komt in

een periode die sowieso al veel roerigs in petto heeft voor Dekker en werkgever Rabobank. Na de Tour zou er een gesprek komen over de verstoorde verhouding tussen beide partijen. Dekker heeft weliswaar een contract tot en met volgend jaar, maar liet, nadat bekend werd dat hij niet mee zou gaan naar de Tour, doorschemeren dat hij het niet meer naar zijn zin heeft bij Rabobank. Na de affaire Rasmussen vorig jaar zijn de touwtjes bij de bank strakker aangetrokken. De renners staan in theorie in nauwer contact met de ploegleiding. In de praktijk komt het daar in het geval van Thomas Dekker niet van. Dekker is gewend zijn eigen gang te gaan en heeft moeite met de strakkere regie. Zoals hij ook moeite had met het verbreken van zijn band met de omstreden Italiaanse trainer Luigi Cecchini. Sponsor Rabobank drong daar vorig jaar op aan. Cecchini was eerder trainer van renners die met doping in aanraking kwamen. Dekker was kind aan huis bij Cecchini, die bij Lucca woont, waar Dek-

ker een historisch pand heeft. De vormcrisis waar Dekker dit jaar mee kampt, kwam voor het eerst aan het licht in de Ronde van Romandië. Dekker stapte daar plotseling af in een bergrit waarin hij eerst zijn ploeggenoten voor hem op kop had laten rijden. Daar kwam intern kritiek op, zoals er ook vaak vraagtekens worden geplaatst bij de gewoonte van Dekker om achterin het peloton te rijden, waar het gevecht om een goede positie niet elke seconde gevoerd hoeft te worden. Harold Knebel, algemeen directeur van de Raboploeg, wilde tijdens de Tour niets zeggen over de verhouding tussen renner en sponsor. ‘Na de Tour gaan we praten.’ Gisteren voegde Knebel daar aan toe dat de controles die de ploeg zelf uitvoert geen reden tot zorg gaven. Het gesprek tussen Dekker en Knebel zal volgens Dekkers manager Jacques Hanegraaf deze week plaatsvinden. ‘Het kan zijn dat Thomas bij een andere ploeg gaat rijden. Het kan ook zijn dat hij blijft.’ 1

Spelen

Atleten betrapt op gebruik van dope ANP AMSTERDAM

...

Wielrenster Marta Bastianelli is bij een dopingcontrole positief bevonden. De 21-jarige Italiaanse, die vorig jaar in Stuttgart de wereldtitel op de weg veroverde, is volgens het Italiaanse persbureau Ansa begin juli tijdens de Europese titelstrijd voor renners onder 23 jaar in Verbania door de mand gevallen. Voorzitter Renato Di Rocco van de Italiaanse wielerbond sprak gisteren van een enorme naïviteit bij Bastianelli, die deel uitmaakte van de Italiaanse selectie voor de Olympische Spelen in Peking. ‘Ze is gefixeerd op haar gewicht en als gevolg van een dieet is ze nu positief bevonden. We willen zo snel mogelijk een contraexpertise laten uitvoeren.’ Ook een Jamaicaanse atleet is, tijdens de olympische trials in Kingston, eind juni positief getest op doping. Dat berichtte het nationaal olympisch comité van Jamaica gisteren. De naam van de man of vrouw is niet bekendgemaakt. De olympische trials waren het kwalificatiemoment voor de Olympische Spelen in Peking, die volgende week vrijdag worden geopend. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Ik ben er klaar voor

I FLORIS JAN

BOVELANDER

neens is het dan zover. Ineens is het nog maar een weekje. Koffers pakken en wegwezen. Het is tijd voor zenuwen of juist opluchting. Maanden, jaren van voorbereiden. Hoogtestages en trainen, videoanalyses en trainen. Eten, slapen en trainen. Voor en zelfs tijdens de Tour de France leek het nog zo ver weg. Maar nu Parijs bereikt is, schrik ik wakker. Volgende week is het zover, dan gaat het feest beginnen. De meeste sporters zullen blij zijn dat het begint. Op een gegeven moment

ben je gewoon uitgetraind, klaar. Dan weet je het allemaal wel, wil je weg. Als het goed is, zijn de laatste weken langdradig, lichaam is goed, geest op orde. Je bent gretig. Ronkende motoren die wachten op groen licht. Als het goed is ja. Maar sporters zijn twijfelaars, diep in hun hart zijn al die stoere mannen en vrouwen allemaal twijfelaars met onzekerheden. Want juist die twijfel en onzekerheid laat ze harder trainen, maakt ze beter. Perfectionistisch worden alle details tot in den treuren getraind. Dan pas wordt

de twijfel weggenomen. Maar wanneer ben je klaar? Er zijn zoveel puntjes op de i te zetten. Deze week wordt duidelijk dat niet alles getraind kan worden. Het is net als bij tentamens, tijd te kort om alles in je hoofd te stampen. De keuze is of de rest vluchtig doen met de kans dat je tijdens het examen de klok wel hoort luiden maar niet weet waar die verdomde klepel hangt. Of je slaat hoofdstukken over met het risico dat je soms moet passen, maar met het voordeel dat je de andere hoofdstukken wel goed kent. Moeilijke keuze. Nog een weekje. Ook voor de sporters die zich voor de spiegel moed staan in te spreken. Je kunt het! Je kunt het!

Sporters die angstvallig op zoek zijn naar vorm, die ongrijpbare vorm. En de tijd begint te dringen. Bijna in paniek op zoek naar vorm. Want hoe goed de voorbereiding ook is, zonder vorm is er op de Spelen altijd wel een betere. En gelukkig maar, gelukkig maar dat de beste niet altijd wint. Dat maakt sport zo spannend, daarom is er ruimte voor dromen en zitten wij zo gespannen op het puntje van onze stoel. Je weet maar nooit, want ook nu gaan favorieten sneuvelen en outsiders winnen. Ik ben er klaar voor en ik hoop vurig dat de sporters dat ook zijn, ronkende motoren die niet kunnen wachten tot het licht op groen springt. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Een uitgave van Mountain Media BV

Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]

oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans (a.i.) hoofdredactie: Jan-Jaap Heij (a.i.), Frank Poorthuis, Dirk Koppes

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.