Nieuwjaarstoespraak 2016
Geachte aanwezigen, geachte raadsleden, bliede da'j der bint! Het gedonder van de carbidbussen heeft het oude jaar verdreven en na een rustig verlopen jaarwisseling staan we traditioneel met elkaar stil bij wat het nieuwe jaar in petto heeft. Allereerst wens ik u, namens het gemeentebestuur, alle goeds voor 2016 voor u en uw naasten. Wat hebben we een roerig jaar achter de rug. Dat begon direct op 7 januari met de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs. Bij de aanslag kwamen twaalf redactieleden om het leven. Het was een aanslag op de democratie, persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Basiswaarden waar wij als samenleving voor staan. Onze samenleving kwam in actie. Op 8 januari hebben we hier in het gemeentehuis, op initiatief van inwoners, een samenkomst gehad om stil te staan bij de gebeurtenissen in Parijs. Eén van de aanwezigen was cartoonist Herman Roozen uit Coevorden. Hij gaf in een interview met TV Drenthe aan dat de meeste tekenaars hun potlood met dubbele kracht hebben opgepakt in plaats van hebben neergelegd. Ook zelf had hij getekend. Een krachtig individueel gebaar tegen terreur. Wie had toen gedacht dat nog geen jaar later er opnieuw een aanslag in Parijs zou plaatsvinden. Op een gewone vrijdagavond in november werden 129 mensen van het leven beroofd. Inwoners als u en ik. Collega’s die met elkaar een hapje gingen eten, oude vrienden die elkaar troffen bij een concert, ouders met kinderen die naar een voetbalwedstrijd gingen. Opnieuw kwam de terreur heel dichtbij. Pakken we het potlood met dubbele kracht op, zoals Herman Roozen deed, of leggen we het potlood neer? Kunnen we iets tegen radicalisme doen of moeten we ermee leren leven? Dat zijn vragen die nog altijd, twee maanden na de aanslagen in Parijs, de actualiteit domineren. Vraagt het algemeen belang, de veiligheid van burgers, een veel meer repressieve opstelling van de overheid en gaan we naar een samenleving met veel meer beperkingen? De grenzen, met de bijbehorende beperkingen, zijn weer terug in Europa. Ik denk dat dat een verkeerde route zal zijn. Een belangrijk deel van het andere antwoord ligt volgens mij in het bevorderen van het onderlinge contact. Oog hebben voor elkaar, respect hebben voor elkaars meningen, interesse in de ander, ook al denkt die volstrekt anders dan jezelf. Het werken aan een open samenleving kan juist hier, waar de menselijke maat nog goed herkenbaar is, zichtbaar maken dat we mét elkaar de antwoorden formuleren op de vele opgaven die we voelen.
Met dit in het achterhoofd denk ik terug aan de gesprekken die we het afgelopen jaar in Oosterhesselen hebben gevoerd over de komst van het asielzoekerscentrum. De emoties liepen soms hoog op. Bewonderenswaardig is daarbij de rol van Plaatselijk Belang Oosterhesselen. Enerzijds ruimte biedend aan alle meningen van inwoners en anderzijds op een zelfbewuste manier omgaan met de rol en positie van Plaatselijk Belang. Namelijk opkomen voor de belangen van het dorp, hoe ver de meningen ook uiteen liepen. Complimenten voor de manier waarop jullie hiermee om zijn gegaan. Het was en is geen makkelijk positie. Dat beseffen we ons. Des te waardevoller is het om zulke gesprekspartners te hebben als het gaat om ingrijpende ontwikkelingen. Nog een goede drie maanden en dit gemeentebestuur zit op de helft van haar bestuursperiode. Twee jaar geleden zijn we gestart met gesprekken met de samenleving waaruit het bestuursprogramma is ontstaan, met als overkoepelend thema Coevorden Verbindt. Wij geven verantwoordelijkheden terug aan de samenleving en sluiten gebiedsgericht aan bij maatschappelijke vragen en behoeften. Wij willen daarbij uit gaan van de eigen kracht van mensen en hun omgeving. Een mooi voorbeeld daarvan was de initiatievenmarkt op 19 november in De Zwerfkei in Gees. Deze markt kwam voort uit het stimuleringsfonds, een nieuw onderdeel in het bestuursprogramma zoals dat door onze gemeenteraad is vastgesteld. De belangstelling was overweldigend. Het leverde een uiteenlopend palet van activiteiten op die gerealiseerd gaan worden. Ook met de indieners van initiatieven die buiten de boot vielen, blijven we in gesprek. Begin 2016 evalueren de dorp- en wijkverenigingen samen met ons de regeling. Mijn waardering voor de inzet van de verenigingen tot nu toe. Ik realiseer mij dat er daarmee ook veel nieuwe vragen op onze lokale gemeenschappen afkomen, en andersom doet het maximaal ruimte willen geven aan lokale initiatieven ook een groot beroep op ons gemeentelijk organisatievermogen. Wij moeten elkaar dan ook wat gunnen en ondersteunen om die ontwikkeling te kunnen voltooien. Onder de initiatieven waren een aantal initiatieven vanuit de sport. Sportverenigingen hebben, vanwege de bezuinigingen, een lastig jaar achter de rug. Desondanks laten de vrijwilligers een enorme veerkracht zien. Zo kan voetbalvereniging Protos sinds jaar en dag de jeugdcontributie laag houden vanwege de inkomsten uit het Protos Weering zaalvoetbaltoernooi, maar zagen we ook nieuwe methoden om aan geld te komen, zoals de kavelveiling van voetbalvereniging Dalen die bijna 30.000 euro opbracht voor een nieuw omniveld. In 2016 gaan we met de binnensportverenigingen in gesprek over de bezuinigingen. Ik vertrouw erop dat deze gesprekken op dezelfde constructieve manier verlopen als die met de buitensportverenigingen.
Het jaar 2015 was een belangrijk jaar voor de zorg. De gemeente kreeg er een aantal nieuwe taken bij. We werden verantwoordelijk voor de nieuwe wet maatschappelijke ondersteuning, voor de Jeugdwet en voor de Participatiewet. Een enorme transformatie die nog maar net gaande is. Een belangrijke verandering is dat we sinds 1 januari 2015 met sociale teams werken. Onze gemeente is verdeeld in acht gebieden en ieder gebied heeft een eigen sociaal team. De medewerkers van deze teams zijn nauw betrokken bij inwoners uit deze gebieden. Hierdoor weten ze wat er speelt en zijn ze makkelijk benaderbaar. De basis van de transformatie in de zorg staat. In 2016 gaan we nog meer onze partners opzoeken om tot een gezamenlijke visie te komen en de samenwerking te intensiveren. We hebben veel vertrouwen in de ontwikkelingen die zij in gang zetten. Zoals u wellicht weet brengt het voltallige college regelmatig een bezoek aan een instelling of bedrijf. Zo gingen we begin november naar woonwijkcentrum De Schutse in Coevorden. De Schutse is van een woonzorgcentrum voor ouderen ontwikkeld naar een woonwijkcentrum voor de buurt. Peutergroep De Rollebol heeft onderdak gevonden in De Schutse, wat voor een nieuw samenspel tussen ouderen en jonge kinderen zorgt. Zes cliënten van Promens Care, allen met een verstandelijke beperking, doen twee dagen per week werkzaamheden in De Schutse. Ook hier worden krachten gebundeld wat uiteindelijk een impuls voor de wijk oplevert en ervoor zorgt dat inwoners meer betrokken raken bij hun leefomgeving. Staatssecretaris Jette Klijnsma bezocht in februari textielservice Moderna in Hardenberg. Een project waarbij de gemeenten Coevorden en Hardenberg samenwerken om mensen met schulden of met een achterstand op de arbeidsmarkt te helpen. Deze samenwerking werd later in het jaar uitgebreid en geïntensiveerd in het sectorplan Vierkant voor werk. In de sectorplannen worden projecten voorgesteld om meer banen in de regio te krijgen en te behouden. Het Rijk heeft hiervoor ruim drie miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit sectorplan is als eerste regionale sectorplan goedgekeurd door het Rijk. Met de goedkeuring van dit sectorplan is er geld beschikbaar voor werkgevers om bijvoorbeeld hun personeel bij- of om te scholen. Ook kunnen mensen met een uitkering, een opleiding of cursus volgen, met behoud van hun uitkering. De vier gemeenten Emmen, Hardenberg, Hoogeveen en Coevorden, werkgevers, provincie, UWV en vakbonden uit de Arbeidsmarktregio Drenthe en uit de gemeente Hardenberg hebben projecten voorgesteld om meer banen in de regio te krijgen en te behouden. Dit doen de partijen onder meer door betere afstemming tussen het onderwijs en het bedrijfsleven, door innovatie te bevorderen en als grote industrieconcentratie samenwerking met Duitsland te versterken. Naast Vierkant voor Werk werkt de door het kabinet ingestelde commissie Vollebregt een economisch actieplan uit en komt snel in dit
nieuwe jaar met aanbevelingen over onder andere het aantrekken van internationale bedrijven naar de regio, het verminderen van de regeldruk en de aansluiting van de bedrijven op het onderwijs en kennisinstellingen. Op economisch gebied is de opening van Wildlands Adventure Zoo in Emmen op 25 maart 2016 veelbelovend. Complimenten voor de ambitie die onze buurgemeente Emmen toont. Het kan een enorme impuls voor deze regio betekenen. Het trekt bezoekers van heinde en verre aan die niet alleen in de gemeente Emmen, maar ook in omliggende gemeenten zoals Coevorden zullen overnachten en recreëren. Samen met Plopsa Indoor Coevorden, dat het afgelopen jaar haar 5-jarig bestaan vierde, en andere toeristisch-recreatieve ondernemers hebben we de toerist erg veel te bieden in zuidoostDrenthe. Bij binnenkomst zag u een aantal prachtige foto’s die zijn gemaakt in onze gemeente. De foto’s staan in het nieuwe Magisch Drenthe Magazine dat morgen verschijnt. Dat laat opnieuw zien wat wij hier allemaal te bieden hebben, en waar Coevorden ook echt een eigen verhaal te vertellen heeft. Dat geldt zeker voor de beleving van de stad, nu met de indrukwekkende reeks beelden de stad ook letterlijk als museum kan worden beleefd. De beleving van die zichtbare geschiedenis is één ding, maar er ligt nog wel een grote opgave om nog meer energie te mobiliseren op het aanpakken van het stationsplein en omgeving. Het inmiddels zeer drukke EDS-plein en de mooi opgeknapte van Gendt en Loos loods beter zien te verbinden met de rest van het hart van de vesting vraagt een inspanning die we niet alleen kunnen realiseren. Samen met onze provincie en in nauwe verbinding met de stadsbewoners en zittende ondernemers zal het aanpakken van dit onderdeel van het wensbeeld er toe leiden dat bezoekers en geïnteresseerde ondernemingen het eigen gezicht van Coevorden binnen de Vierkant-gemeenten nog beter herkennen en waarderen. Het aanleggen van de spoorboog zal dit jaar zichtbaar zijn en ook letterlijk zichtbaar maken dat onze oriëntatie er één is die grenzen wil overbruggen. In het door ons kabinet recentelijk ingestelde actieteam Grensoverschrijdende Economie en Arbeidsmarkt mag ik samen met het ministerie van EZ de trekker zijn van het onderwerp belemmeringen voor ondernemerschap. Ik hoop dat onder het NLvoorzitterschap van de EU dit kabinet daadwerkelijk weet te bereiken dat er een significante impuls aan de grensregionale mogelijkheden qua economie en arbeidsmarkt zal worden gegeven. Naast economie en zorg is onderwijs één van de drie pijlers van het bestuursprogramma. Net als op andere gebieden zoeken we in 2016 ook in het onderwijs naar de samenwerking. Tussen scholen onderling, tussen voorschoolse educatie en basisscholen, tussen basisscholen en het voortgezet onderwijs en tussen het onderwijs en het bedrijfsleven.
Een mooi voorbeeld van deze samenwerking was de Dag van de Techniek op 27 maart bij Scholengemeenschap De Nieuwe Veste. De organisatie van deze dag was in handen van De Nieuwe Veste, diverse Coevorder bedrijven en Parkmanagement Coevorden. Bijzonder was dat astronaut André Kuipers aanwezig was. Hij vertelde aan de leerlingen over zijn reizen naar de ruimte. Er was volop gelegenheid om vragen te stellen. ’s Middags opende gedeputeerde Ard van der Tuuk een symposium over daadkracht en innovatie van de drie O’s: Onderwijs, Overheid en Ondernemers. Met als vraag hoe de 3 O’s elkaar blijvend kunnen versterken met actuele ideeën en uitvoeringen op het gebied van techniek. Aalden had dit jaar een primeur. Op 19 mei werd daar de eerste bibliotheek op school geopend. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van een ruime collectie boeken in combinatie met deskundig personeel en voldoende leestijd voor de kinderen, de leesen taalvaardigheid van kinderen een sterke impuls geeft. Deze ontwikkeling past bij de zoektocht naar haar functie die de bibliotheek op dit moment doormaakt. De bibliotheek brengt haar expertise en collectie de school binnen en gaat samen met de leerkrachten met het vrij lezen aan de slag. De functie van een bibliotheek verschuift van een gebouw waar men terecht kan voor het lenen van boeken naar een meer educatieve functie. En het werkt. In september bezocht ik basisschool De Slagkrooie en Schoonoord vanwege Oktobermaand Kindermaand. Ook daar was in mei een bibliotheek op school geopend. Het viel me op dat er een grote voorraad boeken aanwezig was en dat kinderen mij, maar ook elkaar tipten over leuke boeken. Het afgelopen jaar waren er drie momenten waarop deze raadszaal werd ingenomen door kinderen en jongeren. Twee keer door scholieren van De Nieuwe Veste; in het begin van het jaar vanwege de Model European Parliament en in december vanwege de Politieke Jongerendag. In december ontvingen we leerlingen van drie basisscholen, de Mijndert van der Thijnen uit Coevorden, De Woert uit Oosterhesselen en de Burgemeester van Royen uit Schoonoord. Zij namen plaats in de kindergemeenteraad. In beide sessies viel me het enthousiasme en de betrokkenheid van de kinderen en jongeren op. We hebben al langer de wens om onze jeugd op een voor hen aantrekkelijke wijze meer bij de gemeente te betrekken. In 2016 geven we daar invulling aan. Ook de volwassen raad heeft het afgelopen jaar niet stil gezeten. De raad is op zoek naar hoe zij de lokale democratie meer kan verbinden met de samenleving. Een werkgroep, bestaande uit raadsleden, is met deze zoektocht aan de slag gegaan. Dit heeft al geresulteerd in een aantal concrete maatregelen. Zo kunnen inwoners die inspreken tijdens de vergaderingen aan de vergadertafel blijven zitten om mee te
discussiëren over hun inbreng. Ook is het vergaderschema aangepast. In oktober hield de werkgroep een werkconferentie samen met inwoners, bestuurders en ambtenaren. Onderwerp was hoe inwoners zelf onderwerpen op de raadsagenda kunnen plaatsen. Het leverde een aantal concrete ideeën op waar de werkgroep verder mee aan de slag gaat, samen met inwoners. Ik wil deze toespraak graag eindigen met mijn complimenten uit te spreken aan alle vrijwilligers in onze dorpen en wijken. Zij hebben het afgelopen jaar veel tot stand gebracht. Een speciale felicitatie aan het dorp Dalerpeel. Op 21 augustus opende de dorpswinkel in Dalerpeel zijn deuren. Het is een winkel voor vergeten boodschappen, maar tegelijkertijd is het ook een ontmoetingsplek voor dorpsbewoners. Bijzonder is dat de winkel door zo’n veertig vrijwilligers wordt gerund en beheerd. Leerlingen van de basisschool doen er vrijwilligerswerk en mensen zonder baan kunnen er werkervaring opdoen. De winkel won in december de publieksprijs van de landelijke 'Meer dan handen vrijwilligersprijs 2015' en won daarmee € 2000,-. Het is een goed voorbeeld van inwoners die op eigen kracht de leefbaarheid in hun directe woonomgeving verbeteren. Complimenten daarvoor! Graag hef ik samen met u het glas op de dorpswinkel in Dalerpeel als symbool voor alle mooie bewonersinitiatieven die onze gemeente rijk is. Iets waar we als gemeente heel trots op mogen zijn. Ik wens u een goed 2016
