Allerdaagse voet- en enkel pathologie: diagnose en behandeling G. A. Matricali, MD, PhD Foot & Ankle Surgery Diabetic Foot Clinic UZ Leuven KU Leuven
Pathologie Anatomie! • botten / gewrichten bot, kraakbeen, kapsel ligamenten / peesbladen spieren / pezen slijmbeurzen zenuwen bloedvaten huid / nagels complexe afwijkingen o
• • • • • • •
Fysiologie • ondersteunen lichaam • voortbeweging
Fysiologie • Stabiliteit o o o
oppervlakte / tripod Li + Re dezelfde lengte
Fysiologie • Stabiliteit • Stevigheid o o
botkwaliteit en Romeinse boog externe stabilisatoren • pezen/spieren • ligamenten/peesbladen
Fysiologie • Stabiliteit • Stevigheid • Beweeglijkheid o o
afrolbeweging compensatie ongelijke grond
Fysiologie • • • •
Stabiliteit Stevigheid Beweeglijkheid Schokbreker o spierwerking: excentrisch o kraakbeen o hielpad
Fysiologie • • • • •
Stabiliteit Stevigheid Beweeglijkheid Schokbreker Proprioceptie o neuropathie
Metatarsalgie
Metatarsalgie • primaire metatarsalgie o o
functionele oorzaken: schoeisel structurele oorzaken: kleinere MT's, "transfer"
• secundaire metatarsalgie o o
inflammatoire oorzaken neurologische oorzaken
• andere oorzaken van regionale voorvoetpijn
Metatarsalgie • diagnose o o o o o
A, KO RX botscan, echografie RBO, EMG CT-scan, NMR (voor zeer specifieke indicaties)
Metatarsalgie R/ minderheid behoeft chirurgische oplossing
Conservatieve therapie !!!!!! -goed schoeisel + STZ -infiltratie -orthopedisch schoeisel
Metatarsalgie • hallux valgus + hamerteen correctie • open MTP repositie, Weil osteotomie • excisie neurinoom
Weekdelen problemen rond enkel en achtervoet • Zeer frequent (ook in 3de lijn)
o
Fasciitis Plantaris Zwikklachten van de enkel Achillespees tendinopathie
o
+ 15-20% van de nieuwe patiënten
o o
Zwikklachten thv. de enkel
Zwikklachten thv. de enkel • vooral tijdens "hoog risico" sporten • 15 – 45% van sport gerelateerde letsel • 10 – 30% voortdurende symptomen of recidieven
Zwikklachten thv. de enkel • echte instabiliteit licht of matig o zwaar • pseudo instabiliteit o
• verlies van o o
kracht en vooral van proprioceptie biomechanische stabiliteit
Zwikklachten thv. de enkel • diagnose o
A, KO echo, RX
o
botscan, arthro CT-scan, NMR
o
Zwikklachten thv. de enkel • DD o o
o
o
Peroneus pees problemen (pseudo-) blokkages van de enkel: gewrichts muizen, etc. Antalgische inhibitie: impingment van de enkel, focale kraakbeenletsels, etc. ….
Zwikklachten thv. de enkel R/
•
echte, lichte en matige instabiliteit; pseudo instabiliteit 1) oefenprogramma: tonificatie en proprioceptie 2)
•
9X kiné: oefeningen aanleren ZELF oefenen: 2X / d 15', gedurende 4 maanden
chirurgie: bij echte instabiliteit
echte, zware instabiliteit o chirurgie na kort oefenprogramma
Zwikklachten thv. de enkel • Chirurgie o
in situ repair • anatomisch • niet anatomisch
Bostrom-Gould
Hintermann
Zwikklachten thv. de enkel • niet anatomisch o
Evans, Chrisman-Snook, Watson-Jones,……
• Quid peroneus pees functie? • Te veel aanspannen
Zwikklachten thv. de enkel • Wat met de ((semi-) professioneel) sporter? • Wat met taping en braces?
• Wat met de mediale instabiliteit?
Achillespees tendinopathie
Achillespees tendinopathie • overbelasting • ??? • …
Achillespees tendinopathie • diagnose o o o
A, KO echo NMR
Achillespees tendinopathie • DD o
o o o
Systeem inflammatoire achtergrond: SPA, IBD, JIA, .. Posterieur impingment enkel Uitstralende pijn Toegevoegde structuren in Kagerse vetplan
Achillespees tendinopathie R/ vooral conservatief!!
Achillespees tendinopathie • R/ o
wegnemen overbelasting • aanpassen activiteiten • steunzool: op maat; zachte, omvattende hielcup; iets verhogen • goede (sport-) schoen • uitsnijden contre-fort
Achillespees tendinopathie • R/ o
anti inflammatoir • ijsfricties • gel • kinesitherapie
Achillespees tendinopathie • R/ o o
oefenprogramma: excentrisch stretchen ESWT
Achillespees tendinopathie • R/ o
Chirurgisch (midsubstance): • debridement + augmentatie • •
Excisie nodule = glazig weefsel Turn-down flap, plantaris pees, (FHL)
• percutane release (vlg Maffulli) • endoscopische release (vlg van Dijk)
Achillespees tendinopathie • R/ o
Chirurgisch (insertioneel): • debridement + augmentatie • •
Excisie degeneratie = glazig weefsel FHL transfer
• Haglund resectie (endoscopisch of open)
Achillespees tendinopathie • wat met corticoïd injecties? • welk post-op revalidatie schema?
Huis-, tuin- en keuken pathologie • Conservatieve Behandeling o
beginnen aan de basis!!!
Conservatieve Behandeling • Goed schoeisel, aangepast aan de voet vorm en de activiteiten
Conservatieve Behandeling • Goed schoeisel: ook binnenshuis
Conservatieve Behandeling • Goed schoeisel: aangepast aan onderliggende (niet biomechanische) problemen
Conservatieve Behandeling • Goed schoeisel
Conservatieve Behandeling • Goed schoeisel
nuttige tips E e n g o e d e s c h o e n d ie n t a a n d e v o lg e n d e v o o r w a a r d e n te v o ld o e n : °
e e n s te v ig e v e te r - o f v e lc r o s lu itin g o v e r d e w r e e f , z o d a t d e v o e t g o e d v a s t z it e n n ie t k a n s c h u iv e n
°
e e n s te v ig e c o n tr e f o r t o m h e t s lip p e n v a n d e h ie l in e n u it d e s c h o e n te v o o r k o m e n .
°
u itn e e m b a r e c o n f e c tie in le g z o o l. B r e d e e n h o g e n e u s , z o d a t d e te n e n v o ld o e n d e r u im te k r ijg e n , e n e r v o ld o e n d e p la a ts b lijf t v o o r e ig e n in le g z o le n . In d ie n d e p a tië n t a l e ig e n in le g z o le n h e e f t d ie n e n d e s c h o e n e n g e p a s t te w o r d e n m e t d e e ig e n in le g z o le n e r in
°
e e n s te v ig e z o o l e n v o ld o e n d e a f r o l h e b b e n ( h a k v e e r t m in s te n s 1 c m o p b ij d u w e n o p d e neus)
°
e e n g o e d e z o o lg r ip , o o k o p e e n n a tte v lo e r
°
e e n b r e d e , s c h o k d e m p e n d e h a k m e t e e n m a x im a le h o o g te v a n 2 à 3 c m
°
b ij
v o o rk e u r
“adem ende”
schoenen
of
a n d e rs
le r e n
schoenen
(k u n n e n
n a d ie n
nog
o p g e r o k k e n w o r d e n w a n n e e r z e te n a u w z o u d e n z ijn ) °
le e s t e n
m a te r ia a lk e u z e
w a n d e ls c h o e n
d ie n e n
in
f e ite
te
b e a n tw o o r d e n
aan
de
n o rm e n
van
een
Conservatieve Behandeling • Goede steunzool, aangepast aan de voet vorm en de activiteiten
• uitleg gegradueerd podoloog o
o o
o
http://www.cm.be/ziekte-enbehandeling/zorgverleners/opzoeken.jsp (onvolledig) www.podologieweb.be (onhandig) Podobelge: http://www.podobelg.be/Default.aspx?WPID=97&L= N&PBID=245 RIZIV: http://www.zorgtraject.be/NL/lists/pdf/listpodologue. pdf(administratieve adressen)
• Voetverzorging o
Pedicure / gespecialiseerde voetverzorger • Wie??; • http://www.voetmagazine.be/index.php?page=zoek-uwvoetverzorger
• Kinesitherapie: o o
specifieke oefeningen aangepast aan de pathologie eigen oefen programma
Conservatieve Behandeling
• Tijd: o
Veel problemen ook “self-limiting”
