Alle diensten van Welzorg onder één dak. Kortdurende uitleen Welzorg heeft een groot assortiment uitleenhulpmiddelen beschikbaar. Alle uitleenhulpmiddelen kunnen kosteloos geleend worden voor de eerste 3 maanden met een maximale verlenging van nog eens 3 maanden. Om gebruik te maken van onze uitleenhulpmiddelen is het niet nodig om lid te zijn of te worden van Welzorg. Voor veel hulpmiddelen geldt dat kortdurende uitleen door de zorgverzekeraar wordt vergoed. Het lenen kost dan niets.
Welzorg Nederland B.V. , Camerastraat 17, 1322 BB Almere, T 020-5840100 , I www.welzorg.nl
Total Equipment Care Het operationeel houden van uw outillage hulpmiddelen volgens de HKZ-normering is noodzakelijk. Welzorg helpt u hier graag mee middels onze speciale Total Equipment Care (TEC) service. Want TEC levert u winst op. Ga maar na. Vele contracten zijn efficiënter en beheersmatiger in te delen. En de kwaliteit gaat vooruit omdat alle hulpmiddelen HKZ-proof zijn. Bovendien is er een duidelijk inzicht in het totale hulpmiddelenbestand en een betere budgetbeheersing. Kortom, winst in tijd, kosten, overzicht, kwaliteit en inzicht.
inhoud INHOUD 06
04 Nieuws Voordelen uit vijf nieuwe overeenkomsten
05 Intrakoop Energie
10
09 Leveranciers aan het woord
beheer en inkoop
17 Ondervoeding Hoofd Diëtetiek Ans
Drie leveranciers over
(Star-MDC): “Samen sta
Jacobs over de gevolgen
hun samenwerking met
je sterk”
van ondervoeding
Intrakoop
10 J aar van de Coöperatie Onno van Bekkum over
06 In gesprek met
12 Intrakoop Services Heidi van den Berg
Energiemanagement: samenspel tussen facilitair
16
12
14 Inkoopuitgaven 2011
16 E-inkopen Eenvoud, transparantie,
Een analyse van 1.204
efficiency en veiligheid
jaarverslagen
door aanpassingen in IT-systemen
de kracht van coöperaties,
15 V isie & beleid
Henk Don van de
bij het realiseren van
Nederlandse Mededin-
schaalvoordelen op
Frank Kaptein over
gingsautoriteit over meer
inkoopgebied
inkoopsamenwerking:
Overzicht aanbestedingen
"Het is vijf voor twaalf"
en lopende projecten
samenwerking bij medisch
18 L opende zaken
inkopen
VOORWOORD Het heft in eigen handen
Frank Kaptein Directeur Intrakoop
In de zorg telt iedere euro; vooral nu. Het intensiveren van de inkoopsamenwerking speelt een cruciale rol bij het terugdringen van de kosten van producten en diensten. Tot die slotsom kwam ook de NMa in een onderzoek dat zij deden naar de markt van medische hulpmiddelen. In hun rapport, waarin ze ziekenhuizen oproepen om meer samen te werken, wordt nog eens bevestigd dat het bundelen van de krachten in de curesector loont. Wij stellen het op prijs dat Henk Don van de NMa bereid is in dit Intrakoop Bulletin een nadere toelichting te geven. Inkoopsamenwerking is op verschillende manieren te organiseren. In Nederland zijn coöperaties bezig aan een opmars. Geen
wonder, want binnen coöperaties kunnen professionals en organisaties samenwerken zonder hun zelfstandigheid te verliezen. Coöperatiespecialist Onno van Bekkum vertelt meer over de voordelen, die ook in de zorg met deze organisatievorm te behalen zijn. De economische en politieke druk op het zorgstelsel neemt verder toe. Dat brengt het risico met zich mee dat het ministerie van VWS of de zorgverzekeraars zich directer met de inkoop van zorginstellingen gaan bemoeien. Laten we zelf het heft in handen houden en de samenwerking verbeteren voor ons gemeenschappelijke einddoel: samen goede zorg beter betaalbaar maken.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
3
Nieuwe overeenkomsten Kijk voor meer informatie op www.intrakoop.nl en teken in.
Opleidingen, trainingen en persoonlijke begeleiding Mensen bepalen het succes van elke organisatie. Door de nieuwe overeenkomst met Sirius Connection kunt u tegen Intrakoop-condities de vaardigheden van uzelf en uw collega’s verder laten ontwikkelen. Vooral de communica-
Interim management
tietrainingen van Sirius Connection, die
Is uw organisatie op zoek naar interim
zich richten op omgaan met lastige
managers op midden en hoger niveau?
patiënten, staan in de zorg erg goed
Bij De Roo Management & Advies kunt
bekend. Verder is het bedrijf actief op
u tegen Intrakoop-condities terecht. Als
het gebied van opleidingen, persoonlijke
een van de eerste interim management-
begeleiding, werving en selectie,
bureaus in Nederland heeft dit bureau
detachering en re-integratie.
zijn kwaliteiten in de zorg volop bewezen.
1
Dankzij een breed netwerk kan De Roo
3
u interim managers aanbieden met vakspecialistische ervaring in alle sectoren en managementlagen. En met succes, zo blijkt uit de zeer hoge klanttevredenheid. Naast interim management kunt u bij De Roo ook terecht voor werving en selectie, coaching en advies.
Bloedstollingsmeters Een transparante staffel en aantrekkelijke kortingen voor bloedstollingsmeters (CoaguChek) en accessoires. Dat is het
Pacemakers en leads
resultaat van de onderhandeling met
Sinds 1 juli kunt u pacemakers en leads inkopen via
Roche Diagnostics namens enkele
de Intrakoop-overeenkomst met St. Jude Medical,
Intrakoop-leden. Het heeft geleid tot een
tegen enorm aantrekkelijke condities en andere
collectieve overeenkomst waarvan ook u
collectieve voordelen. Intrakoop verzorgt het contract-
2
kunt profiteren. Roche is een internationaal, researchgeoriënteerde healthcare onderneming, met een breed pakket aan diagnostische apparatuur (op pagina 12 vertelt Heidi van den Brink, manager dienstverlening bij Star-MDC, meer over haar ervaringen met dit inkooptraject).
4
intrakoop
44
beheer en monitort de markt- en prijsontwikkelingen en leveranciersprestaties. Wat kan die overeenkomst voor uw ziekenhuis betekenen? Neem contact op met Intrakoop voor een vergelijking van de prijzen. Als u al een overeenkomst met St. Jude Medical hebt, kunt u die omzetten naar de Intrakoop-overeenkomst. Zo profiteert u ook van de verbeterde condities.
nieuws
7,9
Dat cijfer geven leden voor het Intrakoop Jaarcongres van 5 juni over ‘Transparantie en samenwerking in de keten’. De waardering van leveranciers is zelfs 8,1. Graag tot de volgende ledenbijeenkomst op 13 december.
Energiemanagement: samenspel inkoop en facilitair beheer Inkoop van
Advies cliëntenvervoer
Facilitair beheer krijgt bij de meeste
Intrakoop Services biedt samen met
zorginstellingen op operationeel én
Trafficon dienstverlening aan in cliënten-
strategisch niveau veel aandacht.
vervoer. Trafficon is een toonaangevend
Energiezaken worden soms echter al-
adviesbureau met ruime ervaring in
leen vanuit inkoopperspectief beke-
Bijstellen
kleinschalig collectief personenvervoer en
ken. Zodra uw instelling eisen stelt
inkoop
bijbehorende (aanbestedings-)trajecten.
aan energiekosten of -verbruik, is sa-
Trafficon werkt uitsluitend voor de
menwerking tussen inkoop en facili-
Energiebeheer,
opdrachtgever, onafhankelijk van
tair beheer noodzakelijk voor een
Controle:
vervoerders. We bieden samen met
goed energiemanagement, zowel op
-verbruik
Trafficon ondersteuning: van advies,
operationeel als op strategisch ni-
-kosten
offerte en aanbesteding tot implementatie
veau.
en beheer van vervoersprojecten.
Een voorbeeld. Volgens de Wet Milieubeheer kan uw lokale gemeente eisen dat uw instel-
Uiteraard tegen Intrakoop-condities.
ling aandacht besteedt aan energiebesparing. Bij instellingen waar energiemanagement
Wilt u meer weten?
niet in de organisatie is ingebed, leiden deze besparingseisen altijd tot problemen. Omdat
Kijk op www.intrakoopservices.nl of neem
structurele aandacht voor energie ontbreekt, blijven resultaten uit. Instellingen waar ener-
contact op met Sjaak Kraaij van Intrakoop
gie wel routinematig aandacht krijgt, hebben meestal weinig moeite om aan hun milieu-
Services, telefoon (0418) 65 70 70.
verplichtingen te voldoen. En ze besparen nog eens op hun kosten ook.
5
energie
Analyse en besparingsacties
Bij investeringen in energie-installaties van uw zorginstelling is samenwerking tussen inkoop en facilitair beheer eveneens essentieel. Bij het beoordelen van de kosten en baten van investeringen moet immers bekend zijn wat er aan energie nodig is, wat de toekomstplannen zijn en welke randvoorwaarden de organisatie stelt. Bovendien leidt een vernieuwing van een energie-installatie ook weer tot een aanpassing van de inkoop van energie. Zo zijn er meer praktijkvoorbeelden die leiden tot dezelfde conclusie: voor goed energiemanagement is de samenwerking tussen inkoop en facilitair beheer essentieel. Intrakoop Energie kan u begeleiden bij energiemanagement, van het opzetten van de organisatie tot en met concrete energiebesparingsplannen, energiebeheer en -administratie. Meer informatie: Hellemans Consultancy, Paul Eijkman, telefoon (030) 225 50 11.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
5
Henk Don:
"Aan de inkoopkant van de zorg is qua samenwerking veel meer toegestaan dan aan de verkoopkant"
6
intrakoop
in gesprek met Recent onderzoek, ingesteld door de NMa, gaf meer inzicht in de markt van medische hulpmiddelen en wees onder meer uit dat Duitse zorginstellingen veel goedkoper kunnen inkopen dan Nederlandse. Dat danken zij vooral aan goedgeorganiseerde samenwerking. “Er valt in Nederland een aanzienlijke slag te maken”, aldus NMa-bestuurslid Henk Don.
Inkoopsamenwerking mag intensiever Inzicht in de markt “In 2011 heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), samen met het Ministerie van VWS, onderzoeksbureau Ecorys opdracht gegeven de markt van medische hulpmiddelen in kaart te brengen. Daarvoor waren twee redenen. We kregen signalen dat Duitse zorginstellingen voor een aantal medische producten aanzienlijk lagere bedragen betalen dan Nederlandse. Die prijsverschillen bedragen wel dertig tot veertig procent. Wij wilden weten of dit structureel is en hoe dat komt. Daarnaast speelde een meer algemene wens om inzicht te krijgen in de Nederlandse markt van medische hulpmiddelen. Die is groot en een belangrijke kostendrijver voor de gezondheidszorg.” Goed georganiseerde inkopers “Een verklaring voor de prijsverschillen met Duitsland bleek te liggen in het feit dat de inkoopkant zich daar beter heeft georganiseerd. Zo kan men een machtsfactor vormen tegenover leveranciers en gunstiger condities bedingen. In Nederland is de inkoop versplinterd. Er wordt wel samengewerkt, maar het gaat vaak niet zo ver dat er ook gezamenlijk wordt ingekocht. Een van de aanbevelingen in het onderzoeksrapport van Ecorys luidt dat de samenwerking aan de inkoopkant intensiever kan, bijvoorbeeld door meer informatie hierover uit te wisselen. Aan de inkoopkant van een markt is qua samenwerking veel meer toegestaan dan aan de verkoopkant. En de voordelen die je aan de inkoopkant bereikt, kun je vervolgens doorgeven aan de eindgebruiker.”
De macht van de specialist “In Nederland heeft de medisch specialist vaak een belangrijke stem in de keuzes van de hulpmiddelen die worden ingekocht. De keuze valt dan op de producten waar hij graag mee werkt, maar die hoeven niet de beste prijs-kwaliteitscombinatie te vormen. Als de ene specialist in het ene ziekenhuis graag dit wil, en de andere specialist in het andere ziekenhuis dat, wordt gecoördineerd inkopen al snel moeilijk. In Duitsland liggen de verhoudingen anders: daar zijn er voor inkopers duidelijke bevoegdheden en hebben de specialisten een minder bepalende stem in wat er wordt ingekocht. Overigens zie ik voor de specialisten wel degelijk een rol weggelegd in het inkoopproces. Wanneer zij onderling hun kennis van medische producten uitwisselen en die communiceren naar de inkoopafdelingen, ontstaat een beter inzicht in de prijs-kwaliteitsverhoudingen van die producten. Dat is momenteel een diffuus terrein.” Samenwerking versus marktwerking? “Inkoopsamenwerking tussen ziekenhuizen is meestal niet strijdig met het nastreven van meer concurrentie. Samenwerking aan de inkoopkant komt in de regel ten goede aan de patiënt (de kwaliteit van wat wordt ingekocht) en de verzekerde (de premiehoogte van de ziektekostenverzekering). Pas op het moment dat die gezamenlijke inkoop een belemmering vormt voor concurrentie aan de verkoopkant van het ziekenhuis, ontstaat er een probleem. Maar we hebben nog een lange weg te gaan voordat dat punt
dE inkoopcoöperatie van de zorg
7
bereikt is. Dat is pas het geval wanneer concurrenten hun gezamenlijke inkoop zo ver doorvoeren dat er in hoge mate parallelle kostenstructuren ontstaan, en er weinig ruimte meer overblijft waarop men elkaar aan de verkoopkant kan beconcurreren.”
Aanbesteden zonder clusteren
“In het voorjaar van 2012 hebben de parlementsleden Gesthuizen (SP) en Verhoeven (D66) Kamervragen gesteld over de aanbevelingen van de NMa. Zij vreesden dat deze aanbevelingen zouden leiden tot onnodig clusteren van overheidsopdrachten. Minister Verhagen van Economische Zaken ontzenuwde de genoemde bezwaren en uiteraard onderschrijven wij zijn conclusies. Een inkoopcombinatie hoeft niet te leiden tot samengevoegde opdrachten. Het is ook helemaal niet in het belang van inkopers om aanbestedingen zodanig tot één geheel geclusterd in te richten, dat er nog maar één of twee partijen zijn die kunnen leveren. Inkopers kunnen hun aanbesteding opsplitsen in delen, zogeheten percelen, waarbij ook kleinere leveranciers kunnen meedingen en intekenen op één of enkele percelen.”
Henk Don Opleiding: doctoraat econometrie, Universiteit van Amsterdam Huidige lid Raad van Bestuur functie: Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), portefeuille algemene mededinging (sinds 2009) Over NMa: ‘De door de NMa in 2011 genomen besluiten, leverden de Nederlandse consument op jaarbasis een besparing op van ruim € 36,- per persoon.’ Werkte bij: Centraal Planbureau (1995-2006, laatstelijk als directeur), Erasmus Universiteit (2006-2009)
Mooie toekomst “Wij staan positief tegenover inkoopsamenwerking. Wat organisaties als Intrakoop realiseren, helpt daarbij. Het faciliteren van samenwerking, professionaliseren van inkoop en het daarmee realiseren van kostenbesparingen juichen wij alleen maar toe. Het is in ieders belang dat we een aantal slagen kunnen maken op het gebied van inkoop van medische hulpmiddelen. Wat dat betreft voorzie ik een mooie toekomst voor Intrakoop.”
De NMa waakt ervoor dat leveranciers geen afspraken met elkaar maken waar afnemers, zoals zorginstellingen, de dupe van worden. Zorginstellingen moeten zich bewust zijn van dit risico en alert zijn op signalen die wijzen op samenspanning tussen toeleveranciers. Hiervoor heeft de NMa een brochure ontwikkeld: “Bid-rigging: Herkennen en voorkomen van
Cijfers &s Trend
samenspanning bij inkooptrajecten”. Deze is aan te vragen via www.nma.nl.
Boete: In 2011 heeft de NMa vier grote wasserijen voor 18 miljoen euro beboet wegens marktverdeling. De wasserijen, die onder meer bedlinnen en bedrijfskleding reinigden voor zorginstellingen, vormden een kartel met een marktaandeel van 35 tot 50%. Trend: De inkoop van zorginstellingen maakt een professionaliseringsslag door. Inkopers maken steeds vaker deel uit van een team waarin ook een budgethouder, een medisch specialist, een controller en soms ook een lid van de raad van bestuur zijn vertegenwoordigd. 8
intrakoop
leveranciers aan het woord In deze tijd van bezuinigingen zoeken veel partijen in de zorg naar nieuwe manieren van samenwerken en kosten besparen. Drie leveranciers vertellen waarom zij hebben gekozen voor samenwerking met Intrakoop.
rd & Richam r Domn e Arjaipstra Sch
Wimmidt Sch
Astriad & Jorn Jos mans Bier Astrid Jorna, corporate account manager, en Jos Biermans, directeur, bij St Jude Medical (Veenendaal). Leverancier
Richard Dommerholt, directeur, en Arjan Schipstra, manager inkoop, van Westfalen Medical BV (Deventer).
Wim Schmidt, nationaal relatiemanager AWBZ Intramuraal, bij Welzorg Nederland (vestiging Rotterdam).
Leverancier
Leverancier
Schipstra: “We leveren een hoog kwalita-
“Welzorg is gespecialiseerd in (revalidatie)
Samenwerking met Intrakoop?
tief assortiment van gassen en gasmeng-
hulpmiddelen voor ouderen en mensen
Jorna: “We waren bekend met de goede
sels die toepasbaar zijn in ziekenhuizen,
met een beperking. We leveren daarnaast
reputatie van Intrakoop, maar ze begaven
ambulances en zorginstellingen.” Dom-
ook comfortartikelen, zoals speciale bedden
zich tot voor kort niet op de markt voor
merholt: “We verbreden ons assortiment
en fauteuils. We verstrekken hulpmiddelen
medische producten. Nu dat wel het geval
constant en leveren ook een compleet
vanuit de AWBZ, de Zvw en Wmo.”
is, zijn we in maart in gesprek geraakt en
Jorna: “We zijn de Nederlandse vestiging van een Amerikaans bedrijf dat zich specialiseert in hoogwaardige cardio-vasculaire producten, producten voor elektrofysiologische procedures en hartkleppen.”
was het samenwerkingsverband op 1 juli
gamma aan producten voor bijvoorbeeld COPD-patiënten.”
Samenwerking met Intrakoop?
een feit.”
“Ruim tien jaar.” Wat was de aanleiding?
Samenwerking met Intrakoop? Schipstra: “Sinds 2010. Wij bieden een
Wat was de aanleiding?
Jorna: “De zorgmarkt is onrustig. Zieken-
breed pakket aan en staan dicht bij de
“Onze gemeenschappelijke (AWBZ-)
huizen moeten enorm bezuinigen. Er is
klant.” Dommerholt: “Wij zijn flexibel met
opdrachtgevers maakten hun behoeften
grote behoefte om die doelstellingen op
leveringen, doen aan voorraadbeheer,
kenbaar op het gebied van kostenreductie
een transparante manier te realiseren
hanteren een scherpe prijs en werken
en verhoging van efficiency. Intrakoop zag
binnen samenwerkingsverbanden.”
digitaal.”
in onze dienstverleningsconcepten een
Biermans: “Tussen de verschillende
unieke kans om leden een passende
bestaande inkooporganisaties, kwam
oplossing te bieden.”
Intrakoop naar voren als partij met een
Hoe bevalt die samenwerking?
goede customer base, goede contacten en
Dommerholt: “Prima. De samenwerking
veel kennis over de ziekenhuiswereld.”
biedt ons qua communicatie en marketing
Hoe bevalt die samenwerking?
voordelen, omdat Intrakoop-adviseurs onze
“Prima. De Intrakoop-adviseurs en onze
naam noemen bij leden.” Schipstra: “De
relatiemanagers overleggen regelmatig,
Hoe bevalt de samenwerking?
samenwerking is gericht op een ‘win-win-
waarbij we de ontwikkelingen in de markt
Biermans: “Kennis uitwisselen over deze
winsituatie’, met voordeel voor alle
toetsen, ervaringen uitwisselen en kennis
specifieke producten is een uitdaging;
betrokkenen wat hoge kwaliteit in de zorg
delen. Ook spreken we samen veelvuldig
medisch actieve implantaten zijn com-
tegen scherpe condities oplevert. Dat moet
met onze klanten en prospects. Het in kaart
plexer dan bijvoorbeeld verbandmiddelen.
in Nederland meer gebeuren. Eén ding zou
brengen van hun behoeften is essentieel bij
Daarom organiseren we vaak informatie-
iets beter kunnen: door meer kennis van
het bieden van een passende oplossing, het
bijeenkomsten voor de Intrakoop-advi-
onze producten, kunnen de Intrakoop-
ontzorgen van onze klanten en het
seurs. Verder verloopt de samenwerking
adviseurs de leden nog beter voorlichten.
realiseren van integrale kostenreductie en
prima. Intrakoop denkt altijd actief mee
Daarom praten wij hen geregeld bij.”
efficiencyverhoging in de dienstverlening.”
om tot de beste oplossingen te komen.”
dE inkoopcoöperatie van de zorg
5 9
2012: Jaar van de Coöperatie
De coöperatie
past bij de huidige tijd De crisis maakt duidelijk dat het kapitalisme is doorgeschoten. De maatschappelijke roep om een duurzame benadering
Moderne ondernemingsvorm Van Bekkum begon twee jaar geleden zijn eigen consultancy- en onderzoeksbureau
en maatregelen tegen investeerders die winst maken over de
CO-OP Champions, na zich daarvoor
ruggen van anderen, wordt steeds luider. De coöperatie als
tenschappelijk bezig te hebben gehouden
vijftien jaar vanuit Nyenrode meer wemet coöperaties. Hij is drukker dan ooit.
organisatievorm komt aan die behoefte tegemoet.
“De coöperatie had lang een stoffig imago, maar dat is sinds de eeuwwisseling
Het jaar 2012 is door de Verenigde Naties
het systeem zelf en de eigen leden, terwijl
snel veranderd. Steeds meer ondernemers
uitgeroepen als ‘Jaar van de Coöperatie’.
de oriëntatie van een beursgenoteerd
zien de voordelen van deze vorm van
En dat is niet gek. De organisatievorm wint
bedrijf gericht is op belanghebbenden en
samenwerking.” Van oudsher komt de
aan populariteit, niet in de laatste plaats
investeerders buiten het systeem”, vat
coöperatie vooral voor in de agrarische
omdat het een van de belangrijkste
coöperatiespecialist Onno van Bekkum
sector en de financiële wereld, maar hij
problemen van beursgenoteerde organisa-
samen: “Leden van een coöperatie, zoals
doet nu rap zijn intrede in allerlei andere
ties tegengaat: in plaats van een focus op
bijvoorbeeld Intrakoop, willen gezamenlijk
branches. Ook steeds meer zorgverleners
aandeelhouderswaarde, met een nogal
voorzien in een bepaalde behoefte – inko-
kiezen voor de coöperatieve samenwer-
kortzichtige en op winst gerichte strategie
pen, verkopen, verzekeren – en doen dat
king. Denk bijvoorbeeld aan ziekenhuizen
tot gevolg, stellen coöperaties het duur-
door samen een onderneming te exploite-
die willen samenwerken, zonder daarbij
zaam belang van de leden centraal. “De
ren waarvan ze samen ook de eigenaren
hun zelfstandigheid te verliezen. Of aan
oriëntatie van een coöperatie richt zich op
en bestuurders zijn.”
apothekers die samen de groothandelsfunctie op zich nemen met als doel de
De 10 grootste inkoopcoöperaties Naam
Sector
Omzet (x 1000€)
FTE
Aantal leden
Superunie
food
6.247
45
13
Sperwer
food
1.535
?
?
Mosadex
apothekers
1.439
898
320
Coop Supermarkten food
869
2.116
780.159
Intres
fashion
807
390
1.029
Intrakoop
zorg
641
35
552
Primera
tabak & gemaksproducten 583
43
438
Bebeka
scheepvaart
489
15
450
Beko Nederland
bakkers
399
400
1800
Zevij
bouw en industrie
235
41
33
Bron: CO-OP Champions
10
kwaliteit te verbeteren. “De cultuur in de
intrakoop
zorgsector, het redeneren vanuit het belang van de patiënt, maakt de stap klein. De coöperatie is goed in het verbinden van schakels in de keten met behoud van zelfstandigheid.”
Polderland Nederland is een echt coöperatieland. Met een gezamenlijke omzet van 111 miljard euro, 166.000 werknemers en 150.000 zakelijke leden heeft deze organisatievorm een groot aandeel in de Nederlandse
Meer weten?
...over dit onderwerp? Volg Onno van
Bekkum op Twitter: @onnovanbekkum. Hij post iedere dag een bericht over zijn ‘Coöperatie van de Dag’. Op 28 februari was die eer aan Intrakoop.
economie. “Coöperaties gedijen goed in oude democratieën waar een gezonde ondernemersgeest heerst”, verklaart Van Bekkum deze populariteit. “En ze sluiten goed aan bij onze poldercultuur.” Het aantal coöperaties groeit nu weer, na een jarenlange daling die voornamelijk werd veroorzaakt door fusies. Naast initiatieven in sectoren waar deze organisatievorm voorheen niet voorkwam, bieden coöperaties uitkomst in sectoren waar de overheid terugtreedt. Van Bekkum: “Wie bepaalt de spelregels in een geliberaliseerde markt? Dat zijn vaak de grote spelers met het grote kapitaal. Als tegenbeweging zie je dat kleinere partijen zich bundelen en zeggen: wij gaan het gewoon samen doen.” Tot slot ziet hij ook de trend dat organisaties zichzelf converteren in een coöperatie, onder meer bij financiële dienstverleners als PGGM, PWC of medisch specialisten die de maatschap verruilen voor een coöperatie; mede vanwege de aansprakelijkheid. “In coöperaties kunnen partijen samenwerken zonder hun zelfstandigheid
Onno van Bekkum:
"Voor veel organisaties is het de moeite waard om de voordelen van de coöperatie te onderzoeken"
te verliezen. En gezamenlijk specifieke vraagstukken aanpakken die ze alleen minder makkelijk van de grond krijgen, zoals het realiseren van schaalvoordelen op inkoopgebied”, zegt Van Bekkum. “Ik denk dat het voor veel organisaties de moeite waard is om de kracht van de coöperatie te onderzoeken.”
dE inkoopcoöperatie van de zorg
11
staan we sterk
Star-MDC vraagt Intrakoop om ondersteuning bij de heronderhandeling van een contract over bloedstollingsmeters. Instel-
ging afgelopen zomer in. Star-MDC, met vestigingen in Rotterdam en omstreken, onderzoekt in opdracht van huisartsen,
lingen met een vergelijkbare behoefte worden gezocht en een
verloskundigen en specialisten bloed, urine
gezamenlijk inkooptraject volgt. Met als resultaat een nieuwe
modernste en grootste van Nederland. Ook
overeenkomst waarvan alle leden kunnen profiteren.
en ontlasting. Het laboratorium hoort bij de verzorgt Star-MDC onder meer echo’s, bloeddrukmetingen, oogfoto’s en onderzoek naar de hart- en longfunctie. De
De collectieve overeenkomst die het Star Medisch Diagnostisch Centrum en andere organisaties via
12
intrakoop
resultaten gebruiken opdrachtgevers om een diagnose bij patiënten te kunnen stellen.
Intrakoop met leverancier Roche afsloten
De bloedstollingsmeters
over de inkoop van bloedstollingsmeters,
krijgen trombosepatiënten zelfstandig in
intrakoop services
bereid waren de krachten te bundelen. “Samen sta je sterk tegenover zo’n groot bedrijf als Roche, dus ik belde de collega’s in mijn netwerk. Later kwamen er nog diensten bij die er via andere kanalen van hoorden. Sommige moesten eerst nog lid van Intrakoop worden.”
Het bundelen
van schaalvoor-
delen heeft uiteindelijk geleid tot betere condities. Bovendien zag Roche Diagnostics de toegevoegde waarde om via Intrakoop een transparant prijsbeleid neer te zetten naar alle leden. De contacten met Intrakoop gaven Roche daarnaast ook de mogelijkheid om over andere producten als urinestrips en bloedsuikermeters te praten.
De onderhandelingen duurden geruime tijd, wel erg lang volgens Heidi van den Brink en consorten, maar leidden tot een gunstige collectieve overeenkomst, waarvan alle klanten van Roche en leden van Intrakoop die de bloedstollingsmeters gebruiken kunnen profiteren. De overeenkomst zal Star-MDC in 2012 een besparing opleveren van circa 200.000 euro. Terwijl het apparaatje en de strips dezelfde zijn als vorig jaar.
Ook bij de collega’s is de tevredenheid groot, en af en toe meldt zich gebruik. Ze leren er hun INR-waarde (de
zijn. Ik was bezig met de aanschaf van
zelfs een nieuwe belangstellende. De
stolbaarheid van het bloed) mee te meten
bloedstollingsmeters en bijbehorende
ontwikkeling biedt perspectieven voor de
en geven die door via internet. Ze hoeven
meetstrips voor 2012, een order met een
toekomst, meent Heidi van den Brink:
dan niet voor bloedafname naar een
waarde van zeker 1,5 miljoen euro. En ik
“Absoluut, er zijn meer voordelen te
priklocatie. Tot dusver kocht Star-MDC de
bedacht dat ik daar eigenlijk niet veel
behalen. In het algemeen in de gezond-
belangrijke bloedstollingsmeters, die het
verder mee kwam. We besloten contact op
heidszorg, maar zeker ook waar het gaat
‘zelfmanagement’ van de patiënt en
te nemen met Intrakoop en zij hebben
om medische artikelen. We hebben
daarmee zijn betrokkenheid bevorderen,
toegezegd uit te zoeken of er een
Intrakoop inmiddels ook gevraagd
rechtstreeks in bij de fabrikant. Op een
goedkopere oplossing was, bijvoorbeeld
onderzoek te doen naar een paar andere
ander gebied, de aanschaf van elektriciteit,
levering via Duitsland of een alternatief
producten.”
was er al samenwerking met Intrakoop.
product.”
“We zaten in oktober 2011 wat te brainstormen”, vertelt manager dienstver-
Zo’n oplossing
lening Heidi van den Brink, die inkoop in de
niet te zijn en Heidi kreeg het advies om bij
portefeuille heeft. “Er moest meer mogelijk
andere trombosediensten te peilen of ze
bleek er helaas
dE inkoopcoöperatie van de zorg
13
Inkoopuitgaven 2011
1,3% Toename voedingsmiddelen en hotelmatige kosten
22.600.000.000
€ 2,4 miljard van alle inkoopuitgaven be-
Inkoopuitgaven stijgen naar € 22,6 miljard In 2011 nemen de inkoopuitgaven in de zorg 3,8% toe, tot een totaalbedrag van € 22,6 miljard. Zo blijkt uit de 1.204 jaarverslagen van zorginstellingen die Intra-
treft voedingsmiddelen en hotelmatige kosten. In de hele zorg zijn deze kosten met 1,3% gestegen (de inflatie was 2,4%). Zie-
2% Inkoopkosten GGZ stijgen het minst
kenhuizen hebben deze kosten in 2011 nagenoeg gelijk gehouden (- 0,1%). Terwijl deze kosten in de gehandicaptenzorg zijn toegenomen met 3,2%. In de GGZ en bij verpleeg- en verzorgingshuizen zijn de percentages 1% en 1,4%. Vooral zorginstellingen met meer dan 500 fte, die 85% van alle kosten aan voedingsmiddelen en hotelmatige kosten vertegenwoordigen, houden de stijging met 0,7% beperkt. Mogelijk als gevolg van inkoopschaalvoordelen.
koop heeft geanalyseerd. Onder inkoop verstaan we alle exploitatiekosten en inves-
De inkoopgerelateerde exploitatiekosten
teringen. Het merendeel van de inkoopuit-
stijgen bij de gehandicaptenzorg en VVT
gaven (74%) bestaat uit exploitatiekosten
met 4,0% respectievelijk 3,8%. De be-
ofwel € 16,8 miljard. De investeringen be-
drijfsopbrengsten nemen met 4,9% en
dragen € 5,8 miljard, waarvan bijna de
3,7% toe. Bij de ziekenhuizen groeien de
helft (€ 2,8 miljard) om investeringen in
inkoopgerelateerde exploitatiekosten met
gebouwen en terreinen gaat.
2,9% harder dan de opbrengsten van 0,7%. De GGZ laat met 2,0% de kleinste
5%
stijging van de inkoopgerelateerde kosten zien, terwijl de opbrengsten in de GGZ met 4,9% toenemen.
-0,4%
Stijging van patiënt- en bewonergebonden kosten
Daling van energiekosten
€ 4,8 miljard van alle exploitatiekosten bestaat uit de patiënt- en bewonergebonden kosten. Het merendeel is voor rekening
De dalende trend in kosten voor onder-
van de ziekenhuizen: € 3,9 miljard (82%).
houd en energie uit 2010 (-2,5%) heeft
De patiënt- en bewonergebonden kosten Meer weten? Bel Intrakoop en vraag het
€ 1,6 miljard vormen deze kosten 10% van
brengsten (+ 3,0%). Andere stijgers zijn:
rapport 'Uitgavenontwikkeling Gezond-
de exploitatiekosten. Ongeveer de helft
de kosten voor personeel niet in loondienst
heidszorg 2011' aan, (0418) 65 70 70.
komt voor rekening van energie, de andere
(+ 7,3%) en huur & leasing (+ 5%).
14
zich ook in 2011 voortgezet (- 0,4%). Met
zijn, met 5%, harder gestegen dan de op-
intrakoop
helft gaat op aan onderhoud.
visie & beleid
"Samenwerken op nationaal niveau" Als zelfs mededingingswaakhond NMa oproept tot meer (inkoop)samenwerking in de zorg, dan
Inkoopsamenwerking biedt overigens meer voordelen dan alleen prijsvoordelen. Instellingen kopen min of meer dezelfde producten en diensten in, vaak bij dezelfde
is dat een signaal om serieus te nemen. De oproep
leveranciers. Door samen te werken kunnen de interne
is natuurlijk koren op de molen van Intrakoop.
omlaag. Inkoopsamenwerking geeft zorginstellingen
Een gesprek met directeur Frank Kaptein.
kosten voor contractontwikkeling en -management bovendien de kans ervaringen uit te wisselen en samen verbetervoorstellen te doen naar leveranciers. Toeleveranciers willen graag meedenken over innovatie, maar
Er is toch al sprake van inkoopsamenwerking?
kunnen onmogelijk met vele tientallen of honderden
“Er zijn maar liefst veertig verschillende inkoopsamenwer-
instellingen praten over hun wensen en behoeften. Het
kingsverbanden in de zorg, maar dat is precies het probleem:
bundelen van kennis kan dus ook innovatie versnellen.”
de markt is erg versnipperd. Als zes ziekenhuizen samen tegen leveranciers, die vaak op wereldschaal opereren. Om
Het belang van inkoopsamenwerking is helder. Maar waarom nu deze oroep?
betere contracten te kunnen afsluiten is het nodig dat
“Het is vijf voor twaalf. Als zorginstellingen nu niet meer
zorginstellingen op nationaal niveau gaan samenwerken.”
actief gaan samenwerken op inkoopgebied, dan verwacht
inkopen, kunnen ze nog altijd niet echt een vuist maken
ik dat ofwel het ministerie van VWS ofwel de zorgverze-
In hoeverre sluiten contracten dan nog aan op de wensen van individuele zorginstellingen?
keraars hen gaan dwingen dat te doen. In het ergste geval
“Intrakoop streeft ernaar zorginstellingen in een product-
farmacie in zit: zorgverzekeraars bepalen de maximumprijs
groep altijd de keuze te bieden tussen twee of drie
die ze willen vergoeden voor in te kopen producten. Dan
leveranciers, waarmee we een raamcontract afsluiten.
zijn zorginstellingen hun autonomie volledig kwijt.”
komen we dan in het scenario terecht waar ook de
Ook binnen dat contract hebben instellingen keuzevrijheid. En als een zorginstelling voor een bepaalde product-
Wat kan Intrakoop doen om nog meer samen
groep liever met een eigen leverancier wil werken, dan
op te trekken? Suggesties zijn van harte welkom via
kan dat. Wij hebben geen gedwongen winkelnering.
[email protected] of (0418) 65 70 70.
dE inkoopcoöperatie van de zorg
15
e-inkopen
"Simpel en transparant, voor ons én de klant" Naam: Stephan Roos Functie: manager operations bij Synthes
“Wij leveren implantaten en instrumenten voor chirurgische ingrepen bij trauma aan rug, kaak, aangezicht en schedel, alsmede boor- en zaagapparatuur. In totaal zo’n 35.000 artikelen, die via Intrakoop E-inkopen te bestellen zijn. Een snel, simpel en transparant proces, voor zowel onze klanten als voor ons. Maar er is nog een efficiencyslag te maken, namelijk door ons ERP-systeem te koppelen aan het bestelsysteem van de klant: een ziekenhuis scant de barcode van het product en start daarmee het volledig geautomatiseerde proces van orderverwerking tot aan facturatie. Nóg efficiënter wordt het als ook een koppeling wordt gemaakt met het ziekenhuisinformatiesysteem. De OK hoeft dan alleen de barcode op de verpakking te scannen om vast te leggen welke implantaten gebruikt zijn. De koppeling naar het bestelsysteem zorgt ervoor dat het implantaat automatisch wordt aangevuld. In geval van een recall kan het ziekenhuis ook met één druk op de knop de patiënten selecteren bij wie het desbetreffende implantaat is toegepast. Deze manier van werken vergt aanpassing van de IT-systemen; vaak een lastig traject waarin inkoop, logistiek, IT, financiën en OK nauw moeten samenwerken. Maar volgens mij is de industrie er klaar voor om, samen met de ziekenhuizen, de patiëntveiligheid op een nog hoger niveau te brengen.”
Synthes sloot twee jaar geleden het eerste raamcontract met Intrakoop, om zich vervolgens aan te sluiten bij Intrakoop E-inkopen. Manager operations Stephan Roos ziet echter nog grotere besparingsmogelijkheden. 16
intrakoop
actueel
Ondervoeding een onderschat probleem Een op de vier patiënten in ziekenhuizen, zorginstellingen of de thuiszorg is matig of ernstig ondervoed. Ans Jacobs, hoofd afdeling diëtetiek in ziekenhuis Bernhoven: “Steeds meer medisch specialisten en verpleegkundigen zijn doordrongen van de effecten van ondervoeding op een patiënt.”
Vroegtijdige herkenning is volgens Ans Jacobs essentieel om het hoge percentage ondervoede patiënten terug te dringen. “Alleen een klinische blik is onvoldoende. Iemand met overgewicht kan bijvoorbeeld ook ondervoed zijn. Daarom worden alle patiënten bij opname in ons ziekenhuis uitgebreid gescreend, met uitzondering van de Short Stay-afdeling en de kraamafdeling.” Bij ondervoeding leidt verlies van eiwitmassa tot een verminderde spiermassa. Het heeft een negatief effect op orgaanfuncties, wondgenezing en kan ook leiden tot functieverlies van het hart, ademhalingsorganen of het bewegingsapparaat. “Het grootste probleem is de korte tijdsduur waarin je kunt behandelen. En binnen datzelfde tijdsbestek komt het regelmatig voor dat de patiënt niet mag of kan eten vanwege onderzoeken. Hier ligt dus ook
een taak voor huisartsen: door het probleem zo vroeg mogelijk te herkennen, kunnen we het percentage ondervoede patiënten vóór opname terugdringen.” De wijze van behandelen verschilt per patiënt. “We meten het risico op ondervoeding en de mate van ondervoeding. Bij verhoogd risico wordt door de voedingsassistente driemaal per dag energie- en eiwitrijke drinkvoeding aangeboden en twee keer per dag energie- en eiwitrijke tussendoortjes”, aldus Jacobs. “Bij ernstige ondervoeding komt de diëtist in actie, die indien nodig sondevoeding voorschrijft.” Voor medische voeding maakt het ziekenhuis gebruik van een Intrakoop-overeenkomst met Fresenius Kabi. “Dat levert een goede prijs-kwaliteitverhouding op. Fresenius speelt bovendien adequaat in op ontwikkelingen in de markt met nieuwe producten en staat altijd klaar
voor vragen over hun voeding. Een ander voordeel is dat ze financiële ondersteuning bieden bij scholing op diverse medische gebieden.” Dankzij de Landelijke Stuurgroep Ondervoeding (een groep deskundigen op het gebied van (klinische) voeding en ondervoeding als gevolg van een ziekte) zijn er inmiddels prestatie-indicatoren ingevoerd door de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Die dwingen ziekenhuizen ertoe meer aandacht aan ondervoeding te besteden. Toch wordt het probleem volgens Jacobs nog onderschat: “Al zijn medisch specialisten en verpleegkundigen wel steeds vaker doordrongen van de effecten van een slechte voedingstoestand op een patiënt, zoals verminderde lichamelijke functies, verhoogde kans op postoperatieve complicaties en langere opnameduur. Deze gevolgen zijn niet alleen ongewenst voor de patiënt, maar kosten de zorgsector ook veel geld.”
Intrakoop-leden kunnen medische voeding tegen scherpe condities inkopen via onze overeenkomsten met Fresenius Kabi en Nestlé HealthScience. Kijk voor meer informatie op www.intrakoop.nl of bel Ledenservice, (0418) 65 70 70
dE inkoopcoöperatie van de zorg
17
lopende zaken Intrakoop ondersteunt haar leden met collectieve raamovereenkomsten en individuele diensten.
Aanbestedingen • • • •
Textielvoorziening Medicijnen Implantaten Telefonie
Individuele dienstverlening op inkoop-, facilitair en logistiek gebied:
Geplande inteken overeenkomsten • • • • •
Textielvoorziening Medicijnen Zorg- en transferhulpmiddelen Schoonmaakdienstverlening Medische raamovereenkomsten in samenwerking met ziekenhuizen • By pass overeenkomsten eten & drinken
Intrakoop E-inkopen Intrakoop biedt in samenwerking met TBlox E-inkopen, E-grootboek en E-factuurscannen aan. Bijna 100 leden gebruiken dit: • 42 verpleeg- en verzorgingshuizen • 14 instellingen voor de gehandicaptenzorg • 17 ziekenhuizen • 11 instellingen voor geestelijke gezondheidszorg • 15 diensten
Colofon
Nummer 3, september 2012 Intrakoop Bulletin is een kwartaaluitgave voor alle leden van Intrakoop. Concept & Realisatie: Axioma Custom Media t (035) 548 81 40
• Intrakoop Inkoopcheck • Inkoopscan en –analyses • Individuele aanbestedingen en implementatie • Visieontwikkeling en doorberekening in kader van zorgzwaartepakketten • Conceptontwikkeling en doorberekening in kader van zorgzwaartepakketten • Implementatie van concepten • Leveren van tijdelijke capaciteit op operationeel, tactisch en strategisch niveau • Opzetten van de inkoopfunctie • Ondersteunen bij inkoopbeleidsplannen • Professionaliseren inkoopafdeling • Herinrichting en positionering van facilitaire bedrijven en diensten • Facilitaire scans en SWOT-analyses • Advies gebouwbeheer en –onderhoud in samenwerking met Bonum • Advies liftinstallaties in samenwerking met Liftintermediair • Advies cliëntenvervoer in samenwerking met Trafficon • Besparingsprogramma’s implementeren • Advies over E-inkopen en begeleiden implementatie • Advies en ondersteuning bij transport, middelenvoorziening, textielbeheer en OK-, IC- en CSA-voorziening
Redactie: Communicatie Intrakoop, Susanne Woning (Axioma), Menno de Boer, Mirjam Hulsebos, Egbert Jan Riethof, Hans Bouman Vormgeving: Tamar de Klijn
• Inkoop van aardgas en elektriciteit, collectief en individueel • Individueel contractmanagement • Inkoop duurzame energie en advies over duurzaamheid • Energieadministratie: gouden bestand aansluitingen, factuurcontrole (inclusief energiebelasting), factuurbeheer en restitutie energiebelasting • Energiemanagement: energiebenchmark, energiebesparingsplan, energiebeheer, monitoring via energiedashboard, analyse WKK, advies op maat • Advies over subsidies • Deelname aan Noodvermogenpool Onder de naam Intrakoop Energie biedt Intrakoop in samenwerking met Hellemans Consultancy collectieve en individuele dienstverlening op het gebied van energie.
Meer informatie: In de activiteitenkalender 2012 op www.intrakoop.nl vindt u extra inkoopprojecten: - aanbestedingen - heronderhandelingen - partijenaankoop Bel voor meer informatie uw Intrakoop-adviseur of Ledenservice (0418) 65 70 70.
Illustratie: Ton Boon
Druk: Drukkerij Ten Brink
Fotografie: Ruud van Zwet Goedele Monnens De Beeldredaktie
Intrakoop Regterweistraat 11a 4181 CE Waardenburg
Lithografie: Fritz Repro
t (0418) 65 70 70 e
[email protected] i www.intrakoop.nl twitter.com/intrakoop
Gehele of gedeeltelijke overname of reproductie van de inhoud van het Intrakoop Bulletin, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende is verboden.
18
Profiteer van de Intrakoop korting!
SMEREN AAN TAFEL...
DOE JE MET BEBO
Naast de bekende portieverpakkingen is Bebo ook verkrijgbaar in handige kuipen. Zeer geschikt voor gezamenlijk gebruik in kleinschalige woonprojecten of als artikel in de winkel van de zorginstelling. Kijk op de website voor het brede assortiment!
NAAR HARTELUST SMEREN MET BEBO!
WWW.BEBO.EU
