ALLE BALLEN OP MAASTRICHT MODESTAD

JAARGAN G 4 / N UMM E R 1 / AP R I L 2015

K U M U LU S M A G A Z I N E O V E R MU Z IEK B E E L D E N D E K U N S T DA N S T H E AT E R SCHRIJVENENKUNSTVERKENNEN

ALLE BALLEN OP MAASTRICHT MODESTAD RENEE WIJNHOVEN

WILD ENTHOUSIAST OP DE CELLO DE DEUREN VAN PIET KILLAARS EN APPIE DRIELSMA

PAULA PAASHUIS EN HAAR MUZIKALE FAMILIE 1

De gezelligste en voordeligste bioscoop in jouw buurt! DINSDAG

5

DAG

Elke dinsdag naar de film voor maar 5 euro! Euroscoop, de meest charmante en voordeligste bioscoopcomplex in jouw buurt. Laat je helemaal bekoren door een unieke filmbeleving én gezellige sfeer. Zak helemaal onderuit in de comfortabelste zetels en laat je meeslepen door de allernieuwste films. Dit uitgebreid aanbod is eveneens geldig op dinsdag voor maar slechts 5 euro.

Europaplein 35 3620 Lanaken 089 73 10 88

WWW.EUROSCOOP.BE

2

Wilhelminasingel 39 6221BE Maastricht 043 82 00 320

WWW.EUROSCOOP.NL

EMILE! Emile Hollman / Eindredacteur van dit magazine / Docent Schrijversschool Centre Céramique.

Na het echec van Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 gooide de gemeente Maastricht het roer om. Er volgde een pittige bezuiniging bij diverse culturele instellingen. Meteen zette het college een nieuwe koers in: uitbreiding van poppodium De Muziekgieterij (naar twee zalen in het Eiffelgebouw) en Maastricht in de volle breedte profileren als modestad. Zowel op het vlak van de popmuziek als op modegebied kan Kumulus hier een waardevolle bijdrage aan leveren. Voor de Lighthouse, de pop, rock- en jazzafdeling, is de uitbreiding van de Maastrichtse poptempel uiteraard goed nieuws. Zeker in het jaar waarin de Lighthouse viert dat ze vijftien jaar geleden een eigen smoel kreeg. Onze verslaggeefster Yaël Weijenberg haalt in dit nummer herinneringen op met Sander Sanders, man van het eerste uur en nog altijd docent. Als het gaat om mode dan kiest de gemeente voor een breed spectrum. Liefst 1 miljoen euro is er beschikbaar om die ambitie waar te maken. Niet alleen om ontwerpers aan het front te ondersteunen maar vooral ook om aandacht te vragen voor de maakindustrie en de talenten die worden opgeleid aan de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. In dit magazine wordt het debat geopend. “Het mag een stuk rauwer”, zegt Branko Popovic van Fashionclash tegen onze verslaggeefster Ingrid Beckers. “Als het maar niet allemaal gericht is op chique madammen.” Kumulus Beeldende Kunsten haakt er attent op in, dit jaar is mode hét thema in alle geledingen. “Een inkoppertje”, noemt Goof Yerna dat. Met haar cursus FashionFreak doet zij niet anders. Heel wat leerlingen vonden zo hun weg naar een kunstopleiding. Wat Kumulus al jaren in het klein doet, maakt de gemeente Maastricht nu groot. Over schaalvergroting gesproken, Kumulus, Centre Céramique en Natuurhistorisch Museum opereren sinds 2014 onder één vlag. Straks ook onder één noemer. Die is nog geheim. Dikke kans dat ook dit magazine straks een andere titel gaat krijgen. Maar geen andere inhoud. In dit nummer kunt u al diverse artikelen lezen over de meltingpot Centre Céramique en het kenniscentrum Natuurhistorisch Museum. Veel genoegen!

3

4

18

6

13

HET WILDE ENTHOUSIASME VAN EEN CELLISTE

BAANBREKEND ZONDER SPIEGELS

ALLE BALLEN OP MAASTRICHT MODESTAD

MUZIEK RENEE WIJNHOVEN

DANS WORKSHOP YOUNG MACBETH

MODE REPORTAGE

JAAR GANG 4 / NUMMER 1 / APRIL 2015

26 ‘WIJ ZIJN LEKKER FLIKKERS’ TENTOONSTELLING CENTRE CÉRAMIQUE

INHOUD 46

INSTRUMENTEN BOUWEN EN SPELEN MAAR KALEIDOSCOOP TOON JE TALENT

55 DE RATTEN KONING IS EEN RAADSEL NATUURHISTORISCH MUSEUM

VERDER: 3 VOORWOORD / 11 NIEUW HUIS VOOR RTV MAASTRICHT / 16 DERDE SEIZOEN SCHEIDINGSCAFÉ / 29 NEWS&TIPS / 32 DUIZENDEN CD’S TE LEEN / 34 MUZIKALE FAMILIES, PAULA PAASHUIS / 38 GEEN VETPOT IN DE ROCK&ROLL / 42 AAN DE GANG BLIJVEN, OOK NA JE TACHTIGSTE / 45 COLUMN / 51 BRONZEN MONUMENTEN IN DE EUREGIO / 56 TIEN VRAGEN AAN JOOST HORWARD

5

MUZI EK S C H OO L / RE NE E W I J NH OV EN

HET WILDE ENTHOUSIASME VAN

RENEE WIJNHOVEN

door Emile Hollman foto’s Perry Schrijvers

DE CELLO IS NIET ALLEEN GEMAAKT VOOR DE KLASSIEKE MUZIEK, VINDT CELLISTE RENEE WIJNHOVEN. SAMEN MET HAAR ZUS VORMT ZE DE NEDERLANDSTALIGE POPGROEP CLEAN PETE. OOK HAAR LEERLINGEN

M

et de cello op de rug bereikt ze het leslokaal op de

CEL

BIJ KUMULUS HOUDT ZE VOOR DAT JE

derde verdieping van Kumulus Muziekschool. Ze voelt het

MET DE CELLO VEEL MEER KANTEN

een been. “Je moet je cello zien als een fiets. Gebruik hem

OP KUNT. “EEN DOCENT OP HET

instrument niet eens meer, het hoort bij haar als een arm of om van A naar B te komen”, zei ooit een leraar. “Door mijn cello kan ik werk doen dat ik leuk vind, kom ik op mooie

CONSERVATORIUM BEWEERDE DAT

plekken en ontmoet ik interessante mensen.”

KLASSIEKE MUZIEK NU EENMAAL

Renee Wijnhoven (Sambeek, 1990) viel voor de klank en

ELITAIR IS. DAAR GAAN MIJN HAREN

bewijst Wijnhoven met Clean Pete, de band die ze vormt met

VAN OVEREIND STAAN.”

de vele stemmen die het instrument kan vertolken. En dat haar zus Loes die gitaar speelt. “Ik heb altijd van boeken en mooie luisterliedjes gehouden. Als kind was ik verzot

op de boeken van Annie M.G. Schmidt. Ik vind het jammer

dat er nauwelijks tekst is in het cellorepertoire. Ze zeggen

dat muziek verder gaat dan woorden kunnen dragen, maar

soms zijn er ook woorden nodig om op plekken te komen die muziek niet kan bereiken. Muziek kan heel abstract blijven

en dan voel ik een grote behoefte om de emotie concreet te maken.”

6

LLO

‘IK HOU HEEL ERG VAN KLASSIEKE MUZIEK MAAR GENIET ER OOK VAN ALS DE ZAAL KAPOT GAAT DOOR EEN PUNKBAND.’

7

M-Perception is een nieuwe manier van winkelen. Door de bijzondere combinatie van kleding, bloemen, opgezette beesten, planten, schoenen, interieur accessoires en een mix van mode accessoires is er een eigenzinnige ambiance gecreëerd. Kortom een zeer bijzondere winkel in Wyck die zeker een bezoek waard is.

Merken CLOSED for men – Dstrezzed – Effio – Edwin Jeans Duel Denim – Peuterey – Hudson Shoes – Timex Carhartt – Premiata sneakers

8

Rechtstraat 55a 6221 EG Maastricht 043 – 321 44 05

MUZIE KSC HOOL /REN E E W I J N H OV E N

‘ALS IK ZEG DAT IK CELLO SPEEL, KIJKEN MENSEN ME NOG WEL EENS MEEWARIG AAN EN WENSEN ME VEEL SUCCES. ’

RENEE naam staat in schril contrast met de broze maar scherp

geformuleerde liedjes. “De naam Clean Pete komt uit de

tijd dat we nog Engelstalige liedjes maakten. Hoewel we nu in het Nederlands zingen, hebben we de naam behouden omdat die nostalgische waarde heeft. Onder die naam

hangt alles wat we de afgelopen tien jaar hebben gedaan.”

De zussen Wijnhoven deelden in hun middelbare schooltijd een fascinatie voor muziek. Vooral voor Kurt Cobain en zijn

band Nirvana. Ze besloten zelf ook een rockband te beginnen, Loes drumde en Renee speelde gitaar. “Het klonk nergens naar maar voor ons gevoel waren we heel goed bezig.” In die tijd was de cello even “heel moeilijk”, geeft Renee toe. “Ik hou heel erg van klassieke muziek maar geniet er ook van als de zaal kapot gaat door een punkband. Ik voel voor heel veel dingen een wild enthousiasme. Laatst hoorde ik Eine Alpensinfonie van Richard Strauss in het Concertgebouw. Het liefst wil ik dan na afloop op mijn stoel gaan springen. Het is soms zo’n suffe bedoeling in de klassieke muziek.” Toen ze voor het eerst naar het Conservatorium ging, voelde ze zich daar ook niet op haar plek. Ze besloot eerst een jaar sociologie te studeren. “Ze praten wel eens over de cellosuites van Bach alsof het over de Bijbel gaat. Bach is ook maar eens mens hoor. Ik weet wel, het klinkt meteen godslasterlijk en natuurlijk was Bach geniaal, maar dat sacrale gedoe schept zo’n afstand. Een van mijn docenten op het Conservatorium beweerde dat klassieke muziek nu eenmaal voor de elite is. Daar gaan mijn haren van overeind staan. Als ik één ding geleerd heb dan is het dat iedereen van klassieke muziek kan genieten.” Op een dag kwam Loes met een zelf gecomponeerd liedje in het Nederlands. Er volgden meer. “Dat voelde heel goed.

Met name de combinatie cello en gitaar is apart. “Het

is heel organisch ontstaan door twee zussen die samen

speelden, het is niet aan de tekentafel bedacht en het is geen marketingtruc.”

De combinatie blijkt succesvol. Jaarlijks geeft Clean Pete zo’n honderd concerten. Tot driemaal toe waren ze te gast bij De Wereld Draait Door en dat merkten ze meteen aan boekingen en pieken in de cd-verkoop. “Als ik zeg dat ik cello speel, kijken mensen me nog wel eens meewarig aan en wensen me veel succes. Vreemd genoeg snappen ze pas dát het goed gaat, als ze je gezicht zien op tv. Maar daarvóór ging het ook al goed hoor.” De zussen schrijven liedjes los van elkaar. “We zijn heel slecht in samenwerken”, lacht Renee. Dus spelen ze elkaar hele of halve liedjes toe die de ander van commentaar voorziet. Naast haar optredens is ze als programmeur verbonden aan het theater in Boxmeer, op maandag en dinsdag geeft ze les bij Kumulus Muziekschool. Tot groot genoegen. “Er zijn mensen die hun hele leven lang cello hadden willen spelen en pas op latere leeftijd instappen omdat ze denken dat het te hoog gegrepen is. Onzin, je hoeft niet bijzonder getalenteerd te zijn of noten te kunnen lezen als je begint. Wat je nodig hebt is enthousiasme. En ik ben er vooral om dat vuurtje aan de gang te houden.”

Het liedje hoorde bij ons, het was geen kopie.” Inmiddels zijn die nummers op cd verschenen; de opvolger komt later dit jaar. Ze spelen onder de naam Clean Pete. Over Pete wil ze alleen kwijt dat het een verslaafde was die ze kenden. De

9

door Nick Bruls foto Perry Schrijvers

EEN

NIEUW HUIS VOOR RTV MAASTRICHT

10

C E N TRE C É R AM I QU E /I N H U I S

VAN EEN OUD SCHOOLGEBOUW IN EEN BUITENWIJK VAN DE STAD NAAR CULTUREEL HART CENTRE CÉRAMIQUE. VAN EEN STUDIO MET WEINIG DAGLICHT NAAR EEN ‘GLAZEN HUIS’. DE LOKALE RADIO- EN TELEVISIEZENDER RTV MAASTRICHT GAAT VERHUIZEN.

‘s

Winters, als de bomen kaal zijn, zie je bij helder

Maar Céramique biedt meer mogelijkheden volgens

weer heel in de verte het puntje van de rood geschilderde

Lamers. Tot nu toe onderscheidde de zender zich rond

Sint Janskerk aan het Vrijthof vanuit het gebouw van RTV

carnaval met registraties van de machtsoverdracht en de

Maastricht. Mits je uit het juiste raam kijkt. De studio in

optocht en bracht ze het aftreden van burgemeester Gerd

Caberg ligt ver van het centrum, te ver in elk geval, en

Leers in 2010 live op de buis. Over die laatste uitzending:

verhuist daarom naar Centre Céramique. Wanneer? Liever

“Toen was er nog dat gedeelde gevoel van kijkers na een

gisteren dan vandaag, maar een exacte datum is nog niet

belangwekkende uitzending. Zeker met het veranderende

te noemen.

kijkgedrag – on demand, op smartphones en tablets naast

Met de verplaatsing komt RTV Maastricht fysiek in het hart

de traditionele tv – worden deze momenten alleen maar

van de samenleving te zitten. “Ook nu komen wel eens

schaarser.”

mensen binnen met stadse nieuwtjes en verhalen, hoor”,

Maar wat schiet Centre Céramique op met de nieuwe

zegt directeur en hoofdredacteur Geert Lamers. “Dan

huurder? Directeur Eric Wetzels: “We sluiten naadloos

hebben ze klachten over de woningbouwvereniging of zien

op elkaar aan. Centre Céramique heeft de ambitie om

ze rond de A2-bouwput van alles gebeuren wat interessant

vaker het publieke debat te entameren en de dialoog te

kan zijn voor onze kijkers en luisteraars. Aan ons de taak

bevorderen. RTV Maastricht brengt de stad dagelijks in

om te bepalen wat het waard is. Maar hoe meer nieuws

beeld en dus dichter bij de mensen. Door deze verbintenis

uit de haarvaten van buurt en wijk, hoe beter.” Lamers

kunnen we burgers goed informeren en ruimschoots

vermoedt dat er in Céramique meer respons komt dan in

de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan de

Caberg.

maatschappij, die vorm te geven, en daarin actief te zijn.”

De intentieovereenkomst is getekend en de gemeente –

Volgens Wetzels zal de komst van de lokale tv-zender van

RTV Maastricht krijgt nu een subsidie van ruim 440.000

het Centre Céramique beslist een bruisender plek maken.

euro, maar per 1 januari 2016 wordt die met 75.000 euro

Geert Lamers wil onderscheidende tv- en

gekort– biedt draagvlak. Twee beoogde locaties (Lumière

radioprogramma’s maken. “We beschouwen het hele

en Timmerfabriek) sneuvelden omdat verhuizing dan

cultuurcentrum straks als ons huis, onze studio. Met

te lang op zich zou laten wachten, maar nu staan de

voldoende inspiratiebronnen om ons heen. De bibliotheek

verhuisdozen klaar en is de vloerbedekking op de zesde

als kennisinstituut en bijvoorbeeld Code 043 als link naar

etage van Centre Céramique al gelegd. Dat wordt dus

een jongere doelgroep die we willen aanspreken. Van zo’n

het nieuwe onderkomen van RTV Maastricht. “Het liefst

Game Night die Code 043 organiseert, zijn we dan veel

hadden we op de begane grond gezeten, maar dan komen

eerder op de hoogte. Dan is er meer mogelijk dan alleen

we in de knoei met de openingstijden van het gebouw.

een reportage achteraf.”

Aangezien we 24/7 uitzenden en ons geen ruis op de radio

RTV Maastricht wordt hip? Lamers: “Is hip! We doen

kunnen veroorloven en een zwart scherm op televisie

ons best de gemiddelde leeftijd omlaag te krijgen. Dat is

funest is, moeten we dag en nacht naar binnen kunnen”,

moeilijk. De NOS lukt het ook nauwelijks. Maar zonder

zegt Lamers.

de ouderen en al die andere stadsgenoten te kort te

Maar wanneer het mogelijk is, wil RTV Maastricht zich

doen, zoeken we wel naar een oplossing. Zo zijn we nu

onder het volk mengen. Bijvoorbeeld door de omroepster

in gesprek met Kingsters - hilarische pranks, sociale

– ja, die hebben ze daar nog – de boel aan elkaar te laten

experimenten en vette video’s. Wij zijn non-stop in de lucht,

praten op verschillende plekken in de bibliotheek. Of voor

maar kunnen natuurlijk niet voortdurend inhoud bieden.

een raam met uitzicht op de skyline van Maastricht, die in

Dan moet je jonge talenten een kans geven. Wij houden

de studio’s in Caberg slechts geschilderd aanwezig is op

de fatsoensnormen wel in de gaten. Zonder overigens een

een decor.

moraalridder te willen zijn.”

11

N E L E B SPIJ

E D J I B DOE JE E N I T N A K R E E W D N A R B 12

DAN S/KUMULUS & I CKAM S TE R DAM

YOUNG MACBETH:

door Ingrid Beckers foto’s ICKamsterdam

DANSLES ZONDER SPIEGELS SPANNEND EN NIET TE VERGELIJKEN MET EEN DOORSNEE DANSLES. DAN HEBBEN WE HET OVER YOUNG MACBETH, DE NIEUWE WORKSHOP BIJ KUMULUS VAN INTERNATIONAAL CHOREOGRAFISCH KUNSTENCENTRUM ICKAMSTERDAM. “EEN BUITENKANS VOOR ONZE LEERLINGEN”, VINDT DANSCOÖRDINATOR HEIDI VOS. “DEZE DANSMETHODE IS ECHT BAANBREKEND.”

D

it is het idee. “Leerlingen van Kumulus gaan de voorstelling Macbeth in Maastricht bekijken om vervolgens tijdens veertien lessen een volstrekt eigen versie te creëren.” Barbara Meneses, artistiek coördinator van de Academie van ICKamsterdam kan niet wachten. “Hun eigen voorstelling Young Macbeth vormt de afsluiting; de cursisten staan daarin samen met professionele dansers van ICK op het podium.” Young Macbeth start in het nieuwe seizoen. In het najaar van 2015 is er zelfs een Nederlandse tournee. Young Macbeth is niet het eerste educatieve jeugdproject van

13

”Deze manier van bewegen staat los van alle danstechnieken die wij kennen.”

het internationaal gerenommeerde dansgezelschap. Voor basisschoolleerlingen koppelde de opleidingspoot van ICKamsterdam al een workshop aan boksdansvoorstelling ROCCO. De kinderen maakten hun eigen versie Roccito. Het project Young Macbeth is bedoeld voor middelbare scholieren vanaf vijftien jaar. En daarnaast voor de leerlingen van Kumulus vanaf tien jaar. Meneses: “De workshop voor Kumulus is ietsje anders, omdat we werken met kinderen die wíllen en kunnen dansen. Al zijn ook leerlingen vanuit andere disciplines zoals theater zeker welkom.” “Veel of weinig ervaring, alles is goed”, benadrukt ook Heidi Vos, danscoördinator van Kumulus. “Young Macbeth is geënt op de bewegingsmethode Double Skin / Double Mind van choreografen Emio Greco en Pieter C. Scholten. Deze manier van bewegen is heel vernieuwend en staat los van

14

alle danstechnieken die wij kennen. In de meeste doorsnee danslessen krijgen leerlingen opdracht om aangereikte bewegingen van de docent te kopiëren. ICKamsterdam motiveert dansers om veel meer te bewegen vanuit zichzelf, los te komen van wat hoort.” Meneses vult aan: “Kopiëren zit in de menselijke natuur, we proberen bijna altijd op iemand anders te lijken. Wij stimuleren kinderen, net als onze professionele dansers, te bewegen vanuit eigen intenties en de eigen verbeeldingskracht. Op die manier ontdek je wat je zelf in huis hebt, worden grenzen verlegd. Wij werken ook nooit met spiegels, omdat net niet uitmaakt hoe je bewegingen eruit zien. Daar hoef je niet mee bezig te zijn.” Of je er een betere danser van wordt? De artistiek leider is er in elk geval van overtuigd dat Double Skin / Double Mind sterke, originele, krachtige dansers voortbrengt. “Kinderen

DAN S/KUMULUS & I CKAM S TE R DAM

’WEES JEZELF, JE HOEFT OP NIEMAND TE LIJKEN. EN ANDERSOM: ACCEPTEER OOK ANDEREN ZOALS ZE ZIJN.’

hopen we door deze manier van dansen bepaalde waarden en normen mee te geven waar ze in het gewone leven ook iets aan hebben. We vergroten het zelfbewustzijn, denk ik. Wees jezelf, je hoeft op niemand te lijken. En andersom: accepteer ook anderen zoals ze zijn.” Bij Kumulus volgt docent Christina Renckens workshops bij ICKamsterdam om straks Young Macbeth te leiden. “Ik denk dat er heel verrassende dingen uit voortkomen”, zegt Vos. “Dit project past ook helemaal bij de ambitie van Kumulus om meer samen te werken met andere culturele partijen. Dat zorgt voor dynamiek, brengt leven in de brouwerij.”

Meer informatie: zie www.kumulus.nl

15

“PAS NA MIJN SCHEIDING ONTDEKTE IK HOE AFHANKELIJK IK WAS VAN MIJN MAN”, ZEGT EEN VAN DE DEELNEMERS IN HET SCHEIDINGSCAFÉ IN CENTRE CÉRAMIQUE. EEN KEER PER MAAND KOMEN GESCHEIDEN MENSEN BIJEEN OM STEUN TE ZOEKEN EN VAN GEDACHTEN TE WISSELEN. “WE WILLEN EEN PLEK CREËREN WAAR MENSEN NIET METEEN ROEPEN: HEB JE HÁÁR WEER.”

Door Ank Aerts

JEZELF TERUGVINDEN IN HET VERHAAL VAN DE ANDER E

Dat het café het derde seizoen ingaat, zegt iets over de

hoekje gereserveerd op de vide van Centre Céramique.

behoefte aan contact. Elke maand wordt een ander thema

Speciaal voor ouders of opa’s en oma’s die te maken

aangesneden. Alimentatie, pensioen, opvoedingsvragen,

hebben met een echtscheiding. Yolanda de Boer, een van

het ouderschapsplan en de emotionele verwerking van de

de initiatiefnemers, heeft zelf een scheiding achter de

scheiding komen bijvoorbeeld aan bod. De opzet is zodanig

kiezen en is daarmee ervaringsdeskundige. Zo ontdekte

dat er veel ruimte is voor interactie tussen de deelnemers.

ze een scheidingscafé in Den Haag. Enthousiast opperde

Yolanda: “Je ziet mooie dingen ontstaan op zo’n avond.

ze bij Stefan Willems en Ingeborg Dijkstra, zelfstandig

Iedereen zit in een andere fase van het scheidingsproces,

ondernemers, om ook in Zuid-Limburg zo’n café te

waardoor mensen zich ook weer aan elkaar kunnen

beginnen. Yolanda en Ingeborg nemen begeleiding en

optrekken. Mensen spreken ook met elkaar af buiten

ondersteuning op zich, Stefan beantwoordt vragen over

het Scheidingscafé, gaan samen wandelen of een pilsje

financiële kwesties.

drinken. De herkenning die mensen vinden in het verhaal

“Als het even kan helpen we te voorkomen dat mensen

van de ander is groot. Dat smeedt al snel een band. Ze

terecht komen in een vechtscheiding”, zegt Stefan. “Wij

kunnen veel voor elkaar betekenen.”

begrijpen heel goed dat partners uit elkaar kunnen

Gemiddeld ligt het aantal bezoekers op een avond tussen

groeien en niet meer met elkaar verder kunnen of willen.”

twaalf en vijftien. Dat blijkt een fijn aantal om mee te

Maar hoe ga je daar op een goede manier mee om? “We

werken. Stefan: “Meestal richten we de avond zo in, dat

willen een plek creëren waar mensen niet meteen roepen:

er eerst een plenair gedeelte is, dat door een van ons

‘heb je háár weer’. Hier ontmoeten ze lotgenoten met wie

drieën wordt voorbereid. Daarna splitsen we de groep op

ze zowel vragen als antwoorden kunnen delen.”

in kleinere groepjes, waar het gesprek over het thema van

r is deze eerste dinsdagavond van de maand een intiem

16

C E N TRE C É RAMIQUE /DIN SDAGAVON DP R OG R AM M E R I N G

SCHEIDINGSCAFÉ GAAT DERDE SEIZOEN IN

die avond zich dan verder kan verdiepen.”

andere deelneemster dat ze pas na de scheiding inzag,

De hoofdvraag van het programma van deze avond in

hoe afhankelijk ze was van haar man. “Na mijn scheiding

maart staat groot op het scherm geprojecteerd: ‘Hoe

kwam ik erachter dat ik mijn identiteit in mijn ex had

kom je er weer bovenop na je scheiding?’ Er is aandacht

liggen. Nu ben ik mezelf gaan ontdekken, onafhankelijk

voor de gevolgen van scheiding voor het sociale netwerk,

van anderen.” Door de scheiding heeft ze ontdekt dat ze

het werk, vrije tijd en ouderschap. De twaalf bezoekers

ook zonder haar ex heel goed in staat is de regie over haar

van vanavond, zowel mannen als vrouwen, de meesten

eigen leven te nemen.

in de leeftijd tussen veertig en zestig jaar, zitten in een

Yolanda geeft tips en adviezen: “Geef je gevoelens de

halve cirkel en luisteren aandachtig naar de inleiding van

ruimte en geef jezelf de tijd. Niks van wat je voelt is raar

Yolanda. Er ontspint zich al gauw een interessant gesprek.

of gek.” Dit zijn opmerkingen waardoor de deelnemers

De begeleiders stellen zich bescheiden maar uitnodigend

zich gesteund voelen. Ieder die iets zeggen wil, komt aan

op. Die houding, aangevuld met interessante quotes

het woord. Wie liever luistert, wordt met rust gelaten.

en beelden uit de presentatie stimuleren het gesprek.

Een van de deelnemers vertelt hoe lastig ze het vindt, als

Een deelneemster vertelt over haar zelfvertrouwen,

haar kinderen haar verwijten dat ze hun vader missen.

dat naar een nulpunt was gezakt, nadat ze aan de kant

“Het voelt alsof ze denken: ‘We vinden het niet leuk wat er

was gezet. “Je denkt dat er van alles mis is met je.” Om

gebeurt, maar we hebben tenminste nog een moeder waar

daarna met een grote lach op haar gezicht uit de doeken

we lekker tegenaan kunnen schoppen.’”

te doen, hoe ze heel bewust geïnvesteerd heeft in het opbouwen van een sterk sociaal netwerk. “Want dat

Het Scheidingscafé is iedere eerste dinsdag van de maand

heb je heel hard nodig.” Al even openhartig vertelt een

tussen 19.00 uur en 20.30 in Centre Céramique in Maastricht.

17

MO 18

BE E L DE N DE KUN STE N /MAASTR I CH T M ODE S TAD

ODE door Ingrid Beckers foto’s Perry Schrijvers

ALLE BALLEN OP

MAASTRICHT MODESTAD 19

MO

Modeafdeling Academie Beeldende Kunsten.

Milan Palma (l) in zijn atelier/winkel.

Winkelinterieur van Kiki Niesten in de Stokstraat in Maastricht.

20

BE E L DE N DE KUN STE N /MAASTR I CH T M ODE S TAD

ODE

Ontwerp van studenten van de Academie Beeldende Kunsten.

FASHION IS HET NIEUWE PARADEPAARDJE VAN DE GEMEENTE MAASTRICHT. HET PAARDJE MAG EEN MILJOEN EURO KOSTEN. DAARMEE MOET DE STAD UITGROEIEN TOT MODESTAD VAN

Mannelijke fashionista van Retro&Chic.

HET KALIBER ANTWERPEN. IS MAARTEN VAN MULKEN DE NIEUWE DRIES VAN NOTEN?

O

we kunnen halen.”

al lang beheersen. De bladen jubelen over de stad

De gemeente koos mode als nieuw paradepaardje

als klein Milaan of Parijs. We hebben smaakvolle

na het echec rond Culturele Hoofdstad 2018. Om het

winkels en verstaan de kunst van het fare bella

even cru te stellen: er bleef een pot geld over. Daaruit

figura, zoals de Maastrichtse hoofdredactrice van

gaat twee miljoen euro naar de creatieve industrie:

Harper’s Bazaar, Cecile Narinx, het lekker overdrijft.

film, podiumkunst en de maakindustrie met mode als

Tel daarbij op: de Mode-afdeling van de Academie

belangrijke pijler. Project Mode Maastricht ontvangt

voor Beeldende Kunsten (MAFAD) en het jaarlijkse

1,1 miljoen euro.

modefestival Fashionclash. C’est ca, genoeg

Er komt een Fashion House, dat afgestudeerde

ingrediënten om de modehoofdstad van Nederland

ontwerpers moet begeleiden naar succesvol

te worden. Zo denkt althans de gemeente, maar is

ondernemerschap. Een Fashion Store gaat mode-en

het ook zo?

lifestyleproducten van talent uit de regio verkopen

“De geluiden van sceptici kennen we”, zegt Pieter-

onder het label ‘Made in Maastricht’. Ook mode-

Paul van de Wouw, beleidsmedewerker Economie

event Fashionclash krijgt extra subsidie, onder meer

en Cultuur. Maastricht modestad? Belachelijk!

voor activiteiten die de relatie met de stad vergroten.

Onze academie heeft niet één bekende ontwerper

In de pijplijn zit verder een internationaal

afgeleverd. Toch? “Nee, onze ambitie is ook niet om

modecongres. En wekelijks moeten drie catwalks -

een haute couture modestad als Parijs te worden;

modeshows met winkelcollecties - in de binnenstad

wij richten ons op vakmensen, niet zozeer op

zorgen voor ‘fashion vibes’. “Daar hebben we muziek

ontwerpers. Het niveau van Antwerpen, dat moeten

bij nodig, foto’s, styling, noem maar op”, zegt Van de

pdoffen in stijl is een kunst die we in Maastricht

21

Fashionclash 2014.

MO Wouw. “Ik zie daar ook een rol voor Kumulus. Alleen als alles en iedereen meedoet, kun je een hoge ambitie als modestad waarmaken.”

Door met meer partijen in de breedte te investeren,

“moet het gaan bubbelen”. Daar is niet iedereen even happy mee. Stichting Fashionclash, internationaal platform voor een nieuwe generatie ontwerpers, werkte zich naar eigen zeggen zeven jaar het

schompes om mode in onze provinciehoofdstad op de kaart te zetten. “Nu het erop aan komt, zijn we geen smaakmaker, maar klein onderdeel”, constateert Branko Popović, een van de drie kartrekkers. “Jammer. Dat de gemeente überhaupt over mode praat, komt geheel op conto van Fashionclash.” Zijn eigen conto dus. Zes jaar na de oprichting is het modefestival volgens

Bezoekers tijdens Fashionclash 2013.

Popović niet meer weg te denken uit de regio. “Het enthousiasme van ontwerpers om deel te nemen is groot. Ons doel is nieuwe talentvolle ontwerpers een podium te bieden en met elkaar te verbinden. Succes meten wij niet af aan hoeveel een ontwerper verkoopt na een modeshow. Het gaat om inhoud, mooie nieuwe initiatieven zoals samenwerking met De Nederlandse Dansdagen; Chris van den Elzen en Judith van Vliet die samen een collectie maken. Een van onze modellen loopt nu voor Saint Laurent.” Fashionclash krijgt 150.000 euro subsidie extra

22

Werk van kunstenares Marie-Claire Krell tijdens Fashionclash 2014.

voor de komende drie jaar. “We gebruiken die om

BE E L DE N DE KUN STE N /MAASTR I CH T M ODE S TAD

BRANKO POPOVIĆ VAN FASHIONCLASH: “VAN ONS MAG HET ALLEMAAL WAT RAUWER, MINDER GERICHT OP CHIQUE MADAMMEN. SO

ODE BORING.”

de kwaliteit te verbeteren. Verder focussen we op

in mekaar steekt.” Ook voor Fashionclash is ruimte.

meer media-aandacht van de vakpers in eigen land.”

“Wij achten dit drietal zeer hoog, maar draaien

De modemensen die ertoe doen, zitten nog niet in

wel aan meerdere knoppen. Een fashion event

groten getale front row. “Dat zegt niets over onze

organiseren is iets anders dan een winkel starten. De

kwaliteit; je moet ze pamperen.”

Fashionclash pop-up stores zijn leuk, maar overleven

Aandacht van bladen als Vogue en Elle helpen

niet zonder steun. En de subsidie van de gemeente

niet alleen Fashionclash, maar ook Maastricht

heeft duidelijk een economisch motief.”

als modestad op de kaart te zetten, denkt

Mode Maastricht moet op termijn vierhonderd banen

Popović. “Verder was óns plan helemaal geënt op

opleveren; dan heb je het over een jaaromzet van acht

talentontwikkeling van ontwerpers, met de academie

miljoen. Van de Wouw: “Wij willen dat ontwerpers

en Fashionclash als uitgangspunt. Nu ligt de nadruk

hun eigen broek kunnen ophouden. Neem Lena

meer op commercie. Met een catwalk maak je geen

Berens met haar label LB. Of Milan Palma die G-Star

modestad. Ook niet met inwoners die er smaakvol

verliet om een tassenlabel te beginnen. Beiden

bijlopen. Van ons mag het allemaal wat rauwer,

vakmensen met een mooie winkel annex atelier in

minder gericht op chique madammen. So boring.

het Jekerkwartier. Dáár willen we er meer van.”

Jonge, hippe bezoekers van Fashionclash zeggen:

Voordat ontwerpers zover zijn, kunnen ze vanaf mei

‘Djee, we see a lot of old people here.’”

werk etaleren in de Fashion Store. “Dan moet je

Het Fashion House is wel een goed idee, vindt

oppassen voor een zeker fröbelgehalte”, beaamt

Popović. “Het is letterlijk ons plan! Liefst zouden wij

Van der Wouw. “Om de toon te zetten vragen we

die kar trekken, een plek creëren met de juiste vibe.”

tassenontwerpster Ellen Truijen, designer René

Daar koos de gemeente niet voor. Wie het wel gaat

van Holten, Mucho Gusto en couturier Christaan

doen, staat nu nog niet vast. Van de Wouw: “Iedereen

Lagerwaard.”

kan inschrijven. Maastricht Academie Fine Arts and

Nou hoef je niet bij Vogue te werken om te weten

Design zal participeren. We zoeken interactie met

dat die laatste twee namen niet bepaald hot en

het bedrijfsleven om ontwerpers te leren hoe ze een

happening zijn. Modestad van het niveau Antwerpen?

winkel moeten runnen. Ik denk aan gastcolleges:

“Als de gemeente slim was, zou ze investeren

laat de marketingmensen van Paul Smith maar

in een masteropleiding mode”, zegt Goof Yerna,

komen vertellen hoe je een goed verkoopbaar pak

Kumulusdocent van de cursus FashionFreak (zie

23

Fashion Shows Designer Market PerFormances and Exhibition Program FASHIONCLASH.NL

@ SAMdecorFabriek Maastricht and

Side Program various Locations in the city

duizenden boeken en nu ook muziek in de kerk

boekhandel dominicanen Dominicanerkerkstraat 1 | 6211 CZ Maastricht t 043 4100 010 | www.boekhandeldominicanen.nl

24

CD’s DVD’s vinyl klassiek jazz pop

BE E L DE N DE KUN STE N /MAASTR I CH T M ODE S TAD

kader). “De sleutel ligt bij de academie”, denkt ook Kiki Niesten van de befaamde modewinkel in de Stokstraat. “Antwerpen bouwde een modestad rond de zes ontwerpers die afgeleverd werden door hun eigen Academie voor Schone Kunsten. Rond MoMu - academie met modemuseum - en de winkel van Dries van Noten – een van die zes - ontstond de hipste wijk van de stad. Investeren in een academie met niveau kost tijd, geld en energie, maar het is de enige manier. De rest volgt dan vanzelf.” Toch is kwaliteit niet iets waar het aan schort op de afdeling

foto Pippilotta Yerna

Design Mode- en Textielvormgeving in Maastricht, vindt directeur MAFAD Chequita Nahar.“ Het curriculum is altijd onderhevig aan aanpassingen ten opzichte van hoe ontwerpers zich profileren en positioneren. En we treden meer naar buiten, zoeken samenwerking op met entrepreneurs in de stad.” Niesten mag het niveau van afgestudeerde ontwerpers te matig vinden om er het predicaat modestad aan op te hangen, Fashionclash en de gemeente denken met de afstudeergroep 2015 een troef in handen te hebben: About Eleven. Ze

Fashion all over the place

presenteren zich als collectief. Een van hen, Maarten

Ook bij Kumulus is fashion dit jaar all over

van Mulken, springt er uit, weet Van de Wouw. “Het is een

the place met mode als jaarthema in 2015.

ontwerper die iets kan en wil en niet wars is van commercie.

Alle disciplines binnen Kumulus Beeldende

Dankzij zulke mensen investeert een particulier anderhalve ton

kunsten gaan met dit thema aan de slag.

in Fashion House; ook de gemeente neemt hem onder de arm.”

Met mode haakt Kumulus aan bij het

De nieuwe Dries van Noten? Wie zal het zeggen?

project Mode Maastricht van de gemeente.

“Ik hoop het”, zegt Nahar. Al heeft in haar ogen de hele

De cursus FashionFreak is al jaren vast

ontwerpersgroep potentie: de elf van Maastricht dus….

onderdeel binnen het Kumulus-aanbod. Docent Goof Yerna leert meisjes en jongens van acht tot en met achttien jaar de beginselen van het modevak. “Voor mij is dit thema een inkoppertje. Mode is natuurlijk heel breed, maar wordt vaak vooral gerelateerd aan kleding. Mijn leerlingen kregen opdracht hun eigen onesie te maken.” Voor wie nu denkt: huh? Dat is een jumpsuit geïnspireerd op een baby kruippak en onder jongeren helemaal hip. Zo kwam één cursist met een onesie in klassieke Burberry ruit. “In FashionFreak”, zegt Yerna, “leren we cursisten op heel autonome wijze werken met textiel in de breedste zin van het woord. Investeren in modetalent begint bij de jeugd. In de loop der jaren stroomden veel leerlingen door naar een kunstopleiding.” Meer informatie over FashionFreak: kijk op www.kumulus.nl

25

MET PASEN 1979 KLEUREN DE STRATEN VAN BISSCHOPSSTAD ROERMOND ROZE. AANLEIDING IS DE OERCONSERVATIEVE BISSCHOP JOANNES GIJSEN DIE HOMO’S DEGRADEERT TOT TWEEDERANGS BURGERS EN ZE DAARMEE BUITENSLUIT VAN DE KATHOLIEKE KERK. DE SPANDOEKEN MET UITSPRAKEN ALS ‘GIJSEN HEEFT DE PIK OP ONS’ EN ‘WIJ ZIJN LEKKER FLIKKERS’ KLEUREN DE LUCHT ROZE TIJDENS DEZE GROTE HOMODEMONSTRATIE. IN CENTRE CÉRAMIQUE IS TOT EN MET 21 JUNI DE TENTOONSTELLING ‘GIJSEN FLIKKER OP’ TE ZIEN IN HET KADER VAN DE ROZE ZATERDAG DIE DIT JAAR IN MAASTRICHT WORDT GEHOUDEN.

door Yaël Weijenberg foto’s Centre Céramique

26

C E N TRE C É RAMIQUE /TEN TOON S TE LLI N G

‘WIJ ZIJN LEKKER FLIKKERS’ O

mstreeks 1970 waren de roomse normen in

Nederland nauwelijks nog wet. De katholieke kerk voegde zich steeds meer naar de behoefte van de samenleving om homoseksualiteit, de huwelijksmoraal en abortus bespreekbaar te maken. Rome constateert dat de Nederlandse kerk van God los is en benoemt Johannes Gijsen als bisschop van het bisdom Roermond met één duidelijke missie: de conservatieve duimschroeven flink aan draaien. “Op zich vertelde Gijsen niets nieuws”, zegt Miriam Mordang van Centre Céramique. “Hij sprak zich uit tegen priesters die een burgerlijk huwelijk aangingen, was tegen abortus,

richting Gijsen’s denkwijze kon ventileren. Onbewust

voorbehoedsmiddelen en homofilie. In 1979 werkte

en ongewild heeft Gijsen door zijn houding - en

hij mee aan een interview met Rex Brico in Elsevier

gebrek aan bereidheid om in dialoog te gaan - de

waarin zwart-op-wit stond dat de rooms-katholieke

mensen kwader gemaakt en juist dichter bij elkaar

kerk homoseksualiteit niet accepteert en homo’s

gedreven.”

dus niet als volwaardige leden van de kerk

De bisschop geeft de homo-emancipatie onbedoeld

beschouwt. Een aantal Limburgse homoseksuelen

een positieve stimulans. In ‘Gijsen, flikker op!’

besloot als antwoord daarop een brief te schrijven

wordt in beeld gebracht wat Gijsen’s aanstelling

aan Gijsen waarin hij werd uitgenodigd voor een

als bisschop historisch betekend heeft voor de

gesprek. Een antwoord kregen ze niet. Toen barstte

ontwikkeling binnen de homo-emancipatie. In de

de bom.” Van politici tot geestelijken en priesters:

tentoonstelling is een tijdlijn samengesteld die

meer dan 4000 mensen verzetten zich tegen

de ontwikkelingen voor de homo-emancipatie

Gijsens’ plan om het katholieke geloof te zuiveren

sinds de jaren vijftig laat zien. In 1994 wordt de

van homoseksuele smetten. De demonstranten

Algemene Wet Gelijke Behandeling aangepast.

kregen ongekend veel aanhang uit alle hoeken van

Vanaf 2 maart van dat jaar is discriminatie op

de samenleving. Van de PvdA tot het CDA en van de

basis van homoseksualiteit strafbaar. L1 heeft een

Zangeres zonder Naam tot Albert Mol en Liesbeth

documentaire samengesteld met historisch beeld

List. “Bijna niemand was het met de streng

van de bewuste demonstratie en zijn er portretten

conservatieve bisschop eens”, geeft Mordang

en interviews gemaakt van de initiatiefnemers

aan. “Mensen voelden zich niet meer thuis in

van de eerste Roze Zaterdag. Ook die zijn op de

conservatieve koers van de katholieke kerk. En met

tentoonstelling te zien.

deze demonstratie werd er onbedoeld een platform gecreëerd waarin men de heersende mening ‘Gijsen, flikker op!’ Van 17 maart t/m 21 juni in Centre Céramique. www.centreceramique.nl

27

ZIN IN EEN GEZELLIG AVONDJE ONGEDWONGEN GRILLEN? CHECK ONZE ARRANGEMENTEN EN FACEBOOKPAGINA: #gonzalesspaubeek ENKELE ARRANGEMENTEN: • • • • •

BOKKERIJDERSTOCHT HUIFKARTOCHT SHOOTING BBQ BROUWERIJBEZOEK WANDELTOCHTEN

Gezellig, ongedwongen een avondje met z’n allen aan tafel grillen boven de lava-BBQ met vlees én vis. Onze tafels worden maar één maal per avond bezet dus geniet optimaal, zonder haast. Kijk op onze facebookpagina hoe onze gasten een avondje Gonzales beleven! Een avond Gonzales is een avond onthaasten! 10% Korting voor alle cursistenpashouders en hun gezelschap, op ons BBQ-menu van € 21,95.

Hoeve 1 | Spaubeek (naast kerk) Tel: 046 - 443 43 87 www.gonzalesspaubeek.nl Ad Gonzales KM7.indd 1

19-03-15 17:02

István Csákány. Sudden Gust of Motivation, 2012. Courtesy Andrea Dénes and Árpád Balázs

Petra Stavast, Ramya, December 2001

Adam, Eve & the Devil 5.3—7.6.2015

House for Contemporary Culture Maastricht

28

For artistic experiments, delicious food, a beautiful garden and southern charm. www.marres.org

Intimacy / Chambres d’Amis 28.6—6.9.2015

CURSUSTIPSNWSCOMINGUP!

NWS

foto Hum

‘’Oh Othello”

KunstExpress nu ook in De Heeg TALENT

Kaleidoscoop is in de Maastrichtse wijk de Heeg gestart met een talentengroep van het educatieprogramma KunstExpress. Kinderen (9 t/m 13 jaar), bij wie het minder voor de hand ligt dat ze met kunst en cultuur in aanraking komen, kunnen samen met een ‘maatje’ (kunstvakstudent/begeleider) werken aan projecten waarin ze hun cultureel talent verder kunnen ontwikkelen. Het sluit aan bij het project Toon je Talent op basisschool de Kring. Studenten van het Arcus College, het Conservatorium, de Academie voor Beeldende Kunsten en creatieve therapie zijn de projectmaatjes. Meer info over KunstExpress en Toon je Talent op www.kaleidoscoop.net.

14 MEI

Op 14 mei gaat in de Bordenhal op Plein 1992 Oh Othello in première. Deze coproductie van Kumulus Theaterschool en Toneelgroep Maastricht is gebaseerd op een stuk van Shakespeare en bewerkt voor jongeren. Een stuk over liefde, jaloezie en wraak. Over een zakdoek en een klein jongetje. Over onomkeerbaarheid van beslissingen. Over het slechtste in jezelf toe laten. Kijk voor de speeldata en tijden en andere info op www.kumulus.nl of www.toneelgroepmaastricht.nl.

Musicallessen = vet cashen! SOUND OF MUSIC

Daar weet musicalcursist Wesley Raaijmakers alles van. Hij maakte in december 2014 deel uit van de Belgische cast van de nationale productie The Sound of Music. Wesley speelde de rol van Kurt. Zo vaak komt het niet voor dat een van onze cursisten na een intensieve auditieronde in een nationale productie speelt. www.kumulus.nl/theaterschool/ musical.

TIP Open dag In tegenstelling tot andere jaren zal de open dag van Kumulus Muziekschool niet meer vóór de zomervakantie plaatsvinden maar tegelijkertijd met de open dag van Theaterschool, Beeldende kunsten en Dans in september bij aanvang van het culturele seizoen. Op zondag 13 september zullen de deuren van al onze vestigingen geopend zijn tijdens het Parcours. Er kan naar hartenlust uitgeprobeerd worden en onze docenten zijn aanwezig om informatie te geven.

29

cursistenwerk

CURSISTEN VAN DE KINDERACADEMIE GEVEN HUN VISIE OP MODE. MODE IS HET JAARTHEMA VAN KUMULUS BEELDENDE KUNSTEN.

30

IN SEPTEMBER START HET NIEUWE CURSUSSEIZOEN BIJ KUMULUS. NAAST HET VERTROUWDE AANBOD IS ER EEN FLINK AANTAL NIEUWE CURSUSSEN ONTWIKKELD.

NIEUW en BIJZONDER

Zo komt de Muziekschool met een wel heel bijzonder aanbod: Leedsjes schrieve en Mestreechse meziek. Dans programmeert twee nieuwe cursussen; Streetdance voor 6 tot 8-jarigen en Dansen met ICKamsterdam. Bij de Theaterschool is er de musicalcursus Tri-lab voor Engelstaligen en Beeldende kunsten komt met cursussen Fotografie & Social media, Sieraadvormgeving met plastic en de Engelstalige cursus Photography for expats & foreign students. Vanaf mei kan voor deze cursussen ingeschreven worden op onze website. Hier vind je ook alle overig aanbod.

CURSUSSEN Lighthouse Live Special Edition ZONDAG 19 APRIL

Op zondag 19 april viert onze pop, rock en jazzafdeling The Lighthouse of Music haar 15-jarig jubileum en doet dat met spetterende optredens van bands, zangers, singer -songwriters, bigband en jazzcombo’s. Daarbij zijn er ook dansoptredens, een theatrale act en exposeren de cursisten van Beeldende kunsten hun werken. We veilen ook die dag kunstwerken waarvan de opbrengst gaat naar twee goede doelen, Stichting de Knoevel en Stichting Kofl. Een modeshow waarin eigen werk door de cursisten van de cursus Fashion Freak zelf geshowd wordt, is de kroon op deze veelbelovende jubileum-editie van Lighthouse Live. Meer info lighthouseofmusic.nl of kumulus.nl.

TIP Presentaties In de maanden april, mei en juni presenteren cursisten hun werk op het podium of in de gangen van onze gebouwen. Check de website voor de aankondigingen van al dat moois: musical, toneelproducties, dansvoorstellingen, muziekuitvoeringen en exposities met cursistenwerk.

COMINGUP! ARX

HOOFDSPONSOR MUSICALPRODUCTIE KUMULUS Het maken van een musical of toneelproductie brengt heel wat kosten met zich mee. Niet alleen veel manuren maar ook het bouwen van decors, ontwerpen van kostuums, rekwisieten aanschaffen en grime. En dan hebben we het nog niet over de materiaalkosten van dit alles. Onze Musicalschool is dan ook heel blij met het bedrijf ARX BV; zij zijn dit jaar hoofdsponsor van de musical Folie Rouge die van 3 t/m 5 juli wordt opgevoerd. Hou onze website en social media in de gaten voor meer nieuws over Folie Rouge! www.arxbv.nl *Ook een Kumulus uitvoering of productie sponsoren? Neem dan contact op met Team Communicatie via [email protected].

enjoy yourself

CURSISTENPAS

VOORDEEL MET JE CURSISTENPAS

Als je cursist bent bij Kumulus dan ontvang je de gratis cursistenpas. Met deze pas kun je allerlei kortingen krijgen bij de meest uiteenlopende bedrijven. Van korting op verschillende voorstellingen bij Theater aan het Vrijthof tot korting op schildersbenodigdheden bij Peter van Ginkel. Maar ook 10% korting op een avondje steengrillen bij Gonzales of een heerlijke massage bij Alegria. Kijk regelmatig op www.kumulus.nl en klik rechtsonder op het blokje Cursistenpas. Hier vind je alle kortingen op een rijtje. Via Facebook en onze Nieuwsbrief worden regelmatig nieuwe kortingsacties bekend gemaakt. *Geen cursistenpas ontvangen? Geen nood; neem via mail contact op met [email protected].

31

32 Marc Rodenburg: “Een echte liefhebber wil een elpee hébben en niet lenen.”

C E N TRE C É RAMIQU E /BI BLI OTH E E K

EERST GINGEN DE SPECIAALZAKEN ERAAN EN TOEN DE KETENS. VERVOLGENS RUIMDEN WARENHUIZEN HUN CD-COLLECTIES OP. DE GROOTGRUTTER IN ELEKTRONICA HEEFT NOG EEN PAAR SCHAPJES EN BOEKHANDEL DOMINICANEN IN MAASTRICHT VERZON EEN LIST DOOR DE BESTE WINKEL MET KLASSIEKE CD’S, DIE VAN PAUL SMEETS IN HEERLEN, TUSSEN DE BOEKEN EEN PLEK TE GEVEN. OPEENS REALISEER JE JE: DE MEESTE CD’S STAAN IN DE BIBLIOTHEEK.

Duizenden cd’s te leen door Emile Hollman foto Jonathan Vos

Met negenduizend cd’s, zeseneenhalfduizend banden bladmuziek en duizend muziekdvd’s heeft Centre Céramique de grootste openbare collectie muziek in studentenstad Maastricht en eigenlijk van heel Limburg. Natuurlijk, Marc Rodenburg (48), verantwoordelijk voor die afdeling en zelf ook een enthousiast gebruiker, windt er geen doekjes om: ook de bieb heeft last van het internet waar je naar hartenlust al dan niet legaal muziek en films kunt scoren. “Wij kunnen het tij niet keren. Die macht hebben we niet. Nog maar een paar jaar geleden was de muziekcollectie op de derde verdieping van Centre Céramique twee keer zo groot. We zien de cd’s langzaam verdwijnen.” Als de trend doorzet, verwacht hij dat het binnen een paar jaar gedaan is met de muziekuitleen.” Dat wil trouwens niet zeggen dat er dan niks meer te lenen valt. “In principe is en blijft de hele collectie cd’s in Nederland in een paar muisklikken bereikbaar.” De achtergrondcollectie van de Centrale Discotheek Rotterdam is toegankelijk voor ieder lid van de bibliotheek en bevat meer dan 500.000 cd’s, zo’n 30.000 muziek-dvd’s en 300.000 lp’s. Deze discotheek schaft eigenlijk alles aan wat er uitkomt en archiveert dat. Marc Rodenburg en collega’s doen er alles aan om de klant zo goed mogelijk te bedienen. Zo heeft een ieder die lid is van de bieb op zijn eigen account een bestelbutton zitten. Is er een cd die niet in de collectie zit maar die je er graag in zou zien? Met een klik op de bestelbutton gaat je verzoek de deur uit. Tien tegen één dat het gehonoreerd wordt. Kun je die cd met een gerust hart downloaden inlezen of kopiëren?

Ja, want daar draagt de bieb keurig centen voor af. Net als de nieuwste muziek, staan ook de nieuwste boeken die er toe doen veel sneller dan ooit in de bieb. Beide boekhandels in Maastricht, Dominicanen en De Tribune, maken zelf een selectie en komen ze persoonlijk brengen. Deze Sprinters gaan meteen op het schap, pas later krijgen ze een vel van cellofaan. Via een app kun je precies zien welke muziek er net binnen is. Of welke cd’s het meest populair zijn. Bij het ter perse gaan van deze uitgave waren dat Stromae, Birdy en David Crosby. De cd’s zelf staan te pronken in een speciaal zuiltje op de derde verdieping. Wil je thuis op de computer gepord worden dat de nieuwe Pearl Jam of Janine Janssen er is, kwestie van een hokje aanvinken. Gemak dient de mens, daarmee doet de bibliotheekaan klantenbinding. De elpee mag dan aan een comeback bezig zijn; in de bibliotheek gaat die naar inschatting van Rodenburg niet meer terugkomen. “Een echte liefhebber wil een elpee hébben en niet lenen.” Is de boekuitleen redelijk stabiel, enige groei zit er in het assortiment uitleenbare E-books. Hoewel veel mensen een neefje hebben die in een handomdraai vijfduizend titels op je reader heeft gezet, is er veel behoefte aan begeleiding. “De kracht van de bibliotheek is dat er een goede selectie is gemaakt en een goed aanbod voorhanden is. We kunnen onze leden heel goed helpen in onderwerpen. Er zijn boekenkasten volgeschreven over Winston Churchill, wij kunnen onze klanten daar de weg in wijzen.”

33

34

MUZIE KSC HOOL /MUZI KALE FAM I LI E S

Muzikale families DE MEZIEKSJAOL IS SINDS 1883 EEN BEGRIP IN MAASTRICHT EN OMSTREKEN. GENERATIE OP GENERATIE KOMEN MUZIKANTEN NAAR KUMULUS MUZIEKSCHOOL VOOR GOED MUZIEKONDERWIJS. IN DEZE SERIE TEKENEN WE HUN VERHALEN OP.

EEN VAN PAULA’S KINDEREN IS EEN VIOOL ER ZIJN FAMILIES WAAR DE MUZIEK LETTERLIJK MET DE PAPLEPEL WORDT INGEGOTEN. ZOALS DE MAASTRICHTSE FAMILIE PAASHUIS. EEN EIGENWIJZE VADER, DE LIEFDE VOOR MUZIEK EN ÉÉN VURIGE CARNAVALSWENS. door Nick Bruls foto’s Jonathan Vos

35

’JE WORDT WIJZER VAN KLASSIEKE MUZIEK.’ muziekwereld. Paula zelf speelde 35 jaar in het Limburgs Symfonie Orkest. Eerst als eerste viool, later als aanvoerder van de alten. “Ik kwam daar terecht nadat ik als gevolg

“G

a toch een vak leren.” Frans Paashuis (1905-1974)

kreeg het als jongen tot vervelens toe te horen van zijn ouders. Terwijl Frans het liefst violist wilde worden. “Dat brengt niks op, een ambacht wel.” Maar Frans is een doorzetter en die viool kwam er gewoon. Veertig jaar lang maakte hij deel uit van de Maastrichtse Avanti Kapel. Met zijn instrument gewikkeld in krantenpapier, want een kist had hij niet. Wat hij wel had: het voornemen zijn eigen kinderen allemaal naar de muziekschool te sturen. En dus is de familie Paashuis met recht muzikaal te noemen. Alle vijf de kinderen van Frans bespeelden een instrument. Mieke en Nelis piano, Doortje en Paula viool en Peter werd de enige blazer en speelt trombone, hoorn en trompet. Dat kan leiden tot bijzonder gezellige bijeenkomsten. Zoals twee jaar geleden, toen Paula haar zeventigste verjaardag vierde. Met een koud buffet, slingers, een frambozentaart op een etagère en live muziek in de woonkamer. Verzorgd door de familie Paashuis. Paula neemt ons mee terug naar haar jeugd. “Na school moesten we eerst een half uur de straat op. Met een boterham met stroop. Daarna was het verplicht oefenen. Rond etenstijd zaten we in de muziekles: noten leren. Dore-mi… En nog een keer. Pas als je het onder de knie had, mocht je het instrument gaan bespelen. Tegenwoordig is het omgekeerd.” Doortje herinnert zich nog het een en ander van het solfège: “In de middagpauze van de lagere school moesten we in opdracht van pa twintig minuten repeteren. Vanaf mijn zesde had ik notenleer, dus ik kon goed liedjes uit mijn hoofd spelen. Ma, die zelf nog geen liedje zuiver kon zingen, hoorde dat. Dan riep ze weer naar boven: ‘Door! Geen liedjes, maar toonladders!’ Want die herkende ze.” Het regime heeft de Paashuisjes ver gebracht in de

36

van acute heimwee terugkeerde naar Maastricht. Na het conservatorium probeerde ik het een jaartje in Den Haag bij het Residentieorkest, destijds het op één na beste orkest van Nederland - na het Concertgebouw. Maar ik zat daar op een zolderkamertje met een petroleumkacheltje tussen de rauwe ‘Hollanders’. Ze kwamen daar al openlijk uit voor hun homoseksualiteit. In het katholieke zuiden ondenkbaar.” Tien jaar geleden ging Paula met pensioen. Om haar honger naar muziek maken te stillen, speelt ze nog in verschillende bandjes als Holy Cheese en La Rosa. Haar broer Peter – die in het verleden toerde met onder andere de Hongaarse zangeres Marika Rökk – heeft nog steeds zijn gezelschappen waar hij deel van uitmaakt. Nelis, reeds overleden, studeerde elektronische muziek in Tilburg en zou een 11 hebben gekregen als 10 niet het hoogste cijfer was. Doortje is op haar 75ste nog steeds actief in het Symfonie Orkest Haarlem en in een ensemble dat bijeenkomsten opluistert met tango’s en zigeunermuziek. Ook de volgende generaties hebben het muziekgen geërfd. Manon van Doortje is violiste en speelde in de Matthäus Passion. Haar dochter Stella speelt elektrische viool in het bandje T & Sugah. Paula’s kleindochter Didi krijgt zangles. Grootste droom is om ooit een huifkar te huren waar alle muzikanten uit de familie in passen. “En dan mee in de carnavalsoptocht. Maar ja, de een gaat op vakantie, de ander met z’n eigen zaate hermenie mee. Wie weet komt het er nog eens van.” Paula heeft naar eigen zeggen drie kinderen: Servé die trombone speelt bij brassband Hurricane, Christiane die iets

MUZIE KSC HOOL /MUZI KALE FAM I LI E S

Kiekjes uit het album van de familie Paashuis.

minder muzikaal onderlegd is en – de moeilijkst opvoedbare

is een verplichting”), heeft iedereen op de muziekschool

van het drietal – haar viool. “Je bent er steeds mee bezig,

gezeten. “Het hoort bij de opvoeding”, vindt Paula. Haar

maar de liefde is er niet minder om. De opvoeding kost

advies: “Stuur je kinderen zo vroeg mogelijk naar het

momenteel wat meer tijd, omdat ik na een knal tegen een

ritmische klasje. Liefst met privéles, want dan krijg je

glazen deur een gezwollen ringvinger heb.”

alle aandacht. Waarom? Dan zijn ze niet alleen met het

Niet iedereen uit het nest Paashuis kwam in de

materiële bezig en het is goed voor de geest. Het laat je ook

muziek terecht. Er zijn kinderen, kleinkinderen en

nadenken, vooral in de klassieke muziek. Ik was eens in de

achterkleinkinderen van Frans die voor een heel andere

Moulin Rouge in Parijs. Het is daar als vuurwerk: is de rook

carrière hebben gekozen. Jurist, sommelier, tolk of

opgetrokken, ben je het weer vergeten. Bij goede klassieke

duikleraar in Thailand bijvoorbeeld. Zijn die intussen

muziek is dat niet zo. Het laat je nadenken. Je stimuleert je

verstoten? Allerminst. “Daar doen we niet aan”, zegt Paula.

hersens. Je wordt er wijzer van.”

In de familie wordt iedereen geaccepteerd zoals hij of zij

Paula is zich er van bewust dat muziekles niet voor iedereen

is. Ondervond Paula’s partner Jean aan den lijve. Hij is

is weggelegd. “In België wordt het kunstonderwijs zwaar

goudsmid en repareert kettinkjes in de kelder. Boven zijn

gesubsidieerd. Ik ben in België lid van een schilderclub.

hoofd hoort hij dan het ritmisch getik van voeten die de maat

Als ik wil, kan ik elke dag gaan. Hier betaal je voor twintig

aangeven. “Ik ken het hele repertoire”, zegt Jean. “Maar zelf

muzieklessen een heel stuk meer. De verhouding is zoek.

speel ik niet. Toch zijn we al 39 jaar bij elkaar.”

Jammer.”

Hoewel niet iedereen is blijven hangen in de muziek (Doortjes zoon Stefan: “Waterpolo is mijn hobby, muziek

37

Rogier Schneemann

Ingo Dassen

NOG ALTIJD GEEN VETPOT IN DE

ROCK ’N ROLL Door Yaël Weijenberg foto’s Lighthouse of Music

SANDER SANDERS WAS IN 1980 DE EERSTE DOCENT AAN DE MUZIEKSCHOOL DIE ZICH NIET HOEFDE TE BEPERKEN TOT DE KLASSIEKE MUZIEK. HIJ WAS WAT JE NOEMT EEN PIONIER. INMIDDELS IS DE LIGHTHOUSE OF MUSIC, DE JUBILERENDE POP/ROCK/ JAZZ-AFDELING EEN INSTITUUT BINNEN EEN INSTITUUT GEWORDEN.

38

MUZIE KSC HOOL / L IGHT H OU S E OF M U S I C

Azure Hiptronics

Popdocent Sander Sanders

T

oen Sander Sanders als docent begon aan de

muziekschool was het klassieke muziek dat de klok sloeg.

POPAFDELING LIGHTHOUSE BESTAAT 15 JAAR

Van oudsher waren muziekschool en conservatorium met elkaar verbonden. Sanders was een vreemde eend in de bijt maar al snel bleek dat er een enorme behoefte was om les te krijgen in gitaarspelen, zang en drummen. Sanders mocht de afdeling pop op poten zetten. “Ik begon met vijf leerlingen. Dat was de start van de afdeling lichte muziek.

Lighthouse of Music. “Ons succes ging ten koste van de

Ik leerde ze hun favoriete liedjes spelen op de elektrische

klassieke afdeling”, geeft Sanders toe. “Geen klassieke

gitaar, ik luisterde met ze naar de jazz- en rockgrootheden

pianoles meer. Nee. Je vroeg stoere drumstokken voor je

en liet ze kennis maken met instrumenten die ze nog nooit

verjaardag of een elektrische gitaar om dát nummer van

bespeeld hadden. Dat was een verademing. En niet alleen

Metallica te kunnen spelen. Expressie. Emotie. Dat was

voor mij.”

belangrijk.” Sander herinnert zich Rogier Schneemann, een van zijn leerlingen die op vijftienjarige leeftijd zijn

Intern wordt hard gewerkt aan het uitbreiden van

hart verloor aan de elektrische gitaar en daarvoor de

Kumulus’ nieuwe paradepaardje. Er is een grote behoefte

piano liet staan. “Sander wist alles”, vertelt Schneemann

om uit het klassieke imago van de muziekschool te

die tegenwoordig werkzaam is als coördinator van

treden en dus krijgt de ‘lichte afdeling’ een eigen naam:

de Academie Der Kunsten in Leiden en met zijn band Azure Hiptronics regelmatig optreedt. “Ik leerde alles wat ik wilde weten over gitaristen, snaren, noten lezen, improviseren. Ik was verliefd en daar ben ik nooit meer overheen gekomen.”

39

#Ap-Art-Events

Ad Ap-art Events KM7.indd 1

13-03-15 11:23

e Bestel onz nieuwe re u h c o r b s n e seizo

15|16

www.philharmoniezuidnederland.nl

40

De Lighthouse breidt gestaag haar imperium uit met verschillende cursussen binnen de afdeling. Van popmuziek tot songwriting en van geluidstechnicus tot de Kumulus big band. “De meeste leerlingen

‘JE VROEG DRUMSTOKKEN VOOR JE VERJAARDAG OF EEN ELEKTRISCHE GITAAR OM DÁT NUMMER VAN METALLICA TE KUNNEN SPELEN.’

zijn hobbyisten. Maar er zijn ook muzikanten die de Lighthouse als vooropleiding beschouwen.” Een toelating voor het conservatorium doet geen enkele muzikant met twee vingers in de neus, de lat ligt hoog. Daarom stellen de docenten een talentenklas samen van een select groepje muzikanten die graag van de muziek willen leven. Buiten hun instrumentale en vocale lessen krijgen ze gehoortraining en muziektheorie. Ook worden ze regelmatig getoetst door een commissie op voorspeelavonden en podiumpresentaties gelden als examen. Na een dik jaar talentenklas maak je het verplichte eerstegraadsexamen en als je de vierde graad haalt, ben je rijp voor het conservatorium.” Ook Ingo Dassen volgde zo’n vooropleidingtraject. Het conservatorium blijkt niet voor hem weggelegd, maar een muziekgerelateerde studie levert hem een baan op bij de Muziekgieterij waar hij verantwoordelijk is voor de programmering en PR. Ook is Dassen gitarist in de band Lesoir. “Voor mij is de Lighthouse allesbepalend geweest. Ze leren je een instrument beheersen om daar vervolgens mee in een band te spelen. Je krijgt alle handvatten aangereikt die je nodig hebt om goed voorbereid naar een conservatorium te gaan. Dat er nauwelijks banen zijn, betekent niet dat de vooropleiding van de Lighthouse niet toereikend is.” Er is zowel kritiek op gebrek aan betaald werk in de sector alsook op het

ontbreken van een vruchtbare omgeving in Maastricht waar een band zich verder kan ontwikkelen. “Of je gaat naar het conservatorium of je blijft je instrument bespelen als hobby”, legt Sanders uit. “Popmuziek wordt gepresenteerd in kroegen, poppodia en jongerencentra. Maar die mogelijkheden zijn minimaal. Als je muzikanten hier wil houden, moet je als stad fysieke plekken hebben waar ze zich kunnen presenteren, andere muzikanten kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen uitwisselen of een nieuwe band kunnen vormen. Met de mogelijkheden van de Muziekgieterij komt daar wel langzaam verandering in. Maar ik blijf toch slecht-nieuwsgesprekken voeren met mijn leerlingen.” Rogier Schneemann bijvoorbeeld had zo’n gesprek met Sanders. “Ik twijfelde tussen een studie architectuur en het conservatorium. Sander raadde me aan dat wanneer ik voor beide belangstelling had, ik moest kiezen voor de optie mét baanzekerheid.” Schneemann vertrok naar Delft en volgde daarnaast gitaarlessen en deed actief mee aan jamsessies. Eenmaal afgestudeerd ging hij alsnog naar het conservatorium in Den Haag. Schneemann bracht met zijn band Azure Hiptronics twee cd’s uit, betreedt regelmatig het podium in Den Haag, toerde door Zuid-Amerika en speelde op verschillende jazzfestivals. “Het is geen vetpot. Alle bandleden hebben er een baan naast.” Muziekbroeder Ingo Dassen herkent dat. “Rijk worden we er niet van maar we maken wel leuke dingen mee. Aan onze tour door China hebben we bijvoorbeeld een platendeal overgehouden.” Of er genoeg potentie is om er ooit van te leven, daar brandt Dassen zijn vingers liever niet aan. “Natuurlijk wil ik leven van mijn hobby”, zegt hij terwijl hij wegdroomt bij het idee van een leven op het podium. “Het is een long shot… maar als de kans zich voordoet…”

41

AAN DE GANG BLIJVEN, OOK NA JE TACHTIGSTE Door Zelinda Meli foto Perry Schrijvers

1 RICHARD LEMMENS Leeftijd: 77 Cursus: Aquarelleren Docent: Emilia Hauser

“Nadat ik werk van Emilia had gezien wist ik het meteen. Van haar wilde ik les hebben. Ik zocht uit waar ze lesgaf en heb me meteen aangemeld. Emilia

3

1

2

inspireert me en zet me aan om over een bepaalde barrière te stappen. Ik ben zeer enthousiast over haar aanpak.” Zie ook: www.rich-at-art.nl

2 MARGRIET WINTJENS Leeftijd: 80 Cursus: koorlid bij The Young Once Docent: Peter Knops

“Sinds mijn pensioen heb ik meer tijd om te zingen. Het koor is als een warm bad. Ik kan me lekker laten gaan en beleef er enorm veel plezier aan.”

3 WOUTER KETTENIS Leeftijd: 83 Cursus: Samenspeelgroep (pianist) Docent: Jo Smeets

“Sinds 2007 speel ik in de samenspeelgroep van Kumulus. Het is heerlijk om achter de vleugel te kunnen zitten. Het repertoire is fijn en Jo is een heerlijke docent. Binnenkort doe ik weer mee aan de Samenspeeldag. Iech moot aon de geng blieve.”

4 HANS HANSEN Leeftijd: 81 Cursus: Edelsmeden Docent: Ben Wisman

“Ik heb altijd lesgegeven op de kunstacademie. Ben is student bij

42

8

7

C URSISTE N WE RK/C U R S I S T I N BE E LD

JE BENT NOOIT TE OUD OM TE LEREN. WAAR OVERHEDEN EN INSTELLINGEN ALLES OP ALLES ZETTEN OM JONGEREN VAN DE STRAAT TE HOUDEN, BLIJVEN OUDEREN HUN VAARDIGHEDEN ONTWIKKELEN. ZE ZINGEN, ZE ACTEREN, ZE SCHEPPEN. BIJ KUMULUS BIJVOORBEELD.

me geweest bij de teken- en schildervakken. Na mijn pensioen ben ik pas gaan edelsmeden bij Kumulus. Ik draag graag mijn eigen sieraden. Als ik het edelsmeden zou opgeven dan zou ik flink wat missen. De groep is hecht en we helpen elkaar. Ik zoek altijd naar mooie dingen, kleur is belangrijk, daarom hou ik niet van de winter.”

4

Zie ook: www.hansen-hans -schilder- impressionist.nl 5

5 JOKE HARDY Leeftijd: 83 Cursus: koorlid bij The Young Once Docent: Peter Knops

“In het koor kun je heerlijk jezelf zijn. Ik kijk altijd uit naar de repetitie. Zingen is mijn grote liefde.”

8 STELLA DE DOES 6

Leeftijd: 82 Cursus: Tekenen & schilderen Docent: Eva Lensink

“Al twintig jaar heb ik met veel plezier les bij Eva. Het is het hoogtepunt van mijn week. Ik leer anders naar dingen kijken en heb oog voor schoonheid gekregen.”

7 INE BENDE Leeftijd: 80 Cursus: koorlid bij The Young Once Docent: Peter Knops

“Ik ben een heel actief mens. Als ik naar de repetitie geweest ben dan blijven de melodieën in mijn hoofd zitten. Ze maken me vrolijk.”

6 TINY VAN DER SMAN Leeftijd: 80 Cursus: koorlid bij The Young Once Docent: Peter Knops

“Het koor is een ammezante en warme club. We hebben een hechte band. Ik heb mijn hele leven al gezongen. Iech hang van zaangk aonein.”

Met dank aan Stichting Ateliers Maastricht

43

plein 1992

Ruiterij 2, Maastricht

dominicanen

Dominicanerkerkstraat 1, Maastricht

de annex

Plein 1992 15, Maastricht

avenue

Avenue Céramique 50, Maastricht

sint pieter

Glacisweg 26, Maastricht

universiteit

Bonnefantenstraat 2, Maastricht

44

KUMULUS

COLUMN

Klacht Geachte Julian Barnes, Vanaf heden zult u elke dag van mij een brief ontvangen. Hoofdpersoon Tony in uw boek The Sense of an Ending past een dergelijk repeteergezeur in verschillende omstandigheden met succes toe om genoegdoening voor zijn klachten te krijgen, en ik heb besloten zijn voorbeeld te volgen. Mijn klacht heeft betrekking op bovengenoemd boek. Goed, ik ben er met veel plezier aan begonnen, want de stijl is zeer leesbaar en suggereert dat de ware aard van sommige geheimzinnige wendingen verderop wel onthuld zal worden. Die belofte doet u niet gestand. In de tweede helft van het boek komen er steeds meer raadsels bij, met een verrassing op de laatste bladzijden die onverenigbaar is met alles wat we zeker dachten te weten. Aan mij ligt het niet. Er zijn minstens vier websites in de lucht die exclusief gewijd zijn aan verklaringen van uw plot. Honderden theorieën zijn in omloop, sommige geïnspireerd door het soapwezen (Adrian is in het geheim de zoon van Sara), andere meer psychotisch van aard (Adrian bestaat niet maar is een tweede persoonlijkheid van Tony). Veel van de theorieën zijn gemakkelijk te ontkrachten omdat ze ervan uitgaan dat zonder aansporing van derden niemand ooit zijn schoonmoeder zou ontmoeten of omdat

ze een zwangerschapsduur van meer dan drie jaar veronderstellen. Maar geen enkele theorie is in staat alles te verklaren. Waarom krijgt Tony een erfenis van iemand met wie hij veertig jaar tevoren twee zinnen heeft gewisseld? Waarom heet Veronica in het laatste hoofdstuk opeens Mary? Wat stond er in het verbrande dagboek van Adrian? Wat betekenen de wiskundige formules in de tekst? Wat bedoelde Sara met haar mysterieuze handgebaren? Het kan zijn dat mijn verwarring juist in uw bedoeling ligt. Niet voor niets filosoferen alle personages onophoudelijk over de onbetrouwbaarheid van herinnering en geschiedschrijving. Maar is dat niet een beetje een jaren-tachtig-cliché? Cees Nooteboom, Een lied van schijn en wezen, 1981 – die sfeer. Dat zijn we nu toch zo langzamerhand wel ontgroeid? Uw personage Adrian pleegt onmiddellijk zelfmoord nadat hij een kritische brief heeft ontvangen. Ik hoop niet dat u zo ver zult gaan, maar restitutie van de aanschafprijs van € 9,99 lijkt me wel het minste. Hoogachtend, Lex Bijlsma Lex Bijlsma is cursist van de Schrijversschool van Centre Céramique. Lexbijlsma.wordpress.com

45

KAL EI DO SC OO P / TOO N J E TA L ENT

HOE MAAK JE KINDEREN WARM VOOR MUZIEK? DOOR ZE ZELF EEN INSTRUMENT TE LATEN MAKEN EN BESPELEN. DAN WORDT EEN CONCERT IN HET THEATER OOK OPEENS EEN STUK AANTREKKELIJKER. MICHEL WAMELINK EN PATRICK LETTERLE WETEN VAN DE HOED EN DE RAND. Door Nick Bruls foto’s Jonathan Vos

INSTRUMENT BOUWEN EN SPELEN MAAR L

Deze workshop heet Klankzinnige kunst en is onderdeel van

klinkt er dubbel zo hard. Als beeldend kunstenaar Michiel

het project Toon Je Talent van Kaleidoscoop, de poot van

Wamelink met een bijzonder opzetstuk op de boormachine

Kumulus die kunstprojecten bedenkt en ontwikkelt voor

dan ook nog gaten gaat zagen, is het kabaal helemaal hels.

het onderwijs. Docenten als Michiel Wamelink en Patrick

Maar de herrie gaat over in muziek. In gitaarklanken en een

Letterle nodigen de kinderen uit voor een ontdekkingsreis.

stevige drumsolo.

Laten ze experimenteren met muziek, kunst en techniek.

Om een instrument te maken, moet nu eenmaal geklust

Dat kan beginnen met het fabriceren van een instrument

worden. En dat doen de kinderen van De Sprong,

en eindigen met een bezoek aan het concert Musica in het

basisschool voor speciaal onderwijs in Maastricht dan ook.

Theater aan het Vrijthof. Compagnon van Wamelink daarin

Het gros kiest voor een gitaar, gemaakt van een balkje

is Patrick Letterle, dirigent, docent en concertmeester in

vuurhout, schroefogen, een paar centimeter pvc-buis,

één. “Het hoofddoel is de kinderen in contact laten komen

ijzerdraad, triplex en vloerplaat. Zet die onderdelen maar

met live symfoniemuziek. Dat is voor de meesten niet

eens in elkaar, dan krijg je vanzelf een gitaar. Die moet

vanzelfsprekend. We willen ze geen muziekinstrument

uiteraard versierd worden. Virtuoos Eric Clapton legde zijn

aanpraten, maar ze wel de sensatie laten ervaren. Ze spelen

exemplaar ooit in met 23 karaats goud. Leerlingen Chelsea

ook een actieve rol tijdens de uiteindelijke voorstelling,

en Naomi van De Sprong kiezen voor hartjes, bloemetjes

die draait om een uitvinder die helemaal in de war is.

en het woord ‘gitaar’, voor het geval daar later nog

Om in zijn hoofd alles op een rijtje te krijgen vindt hij het

misverstanden over zouden ontstaan.

‘binnenstebuitenkoord’ uit, maar dat kan hij alleen voltooien

age plafonds, kleine ruimte. Het getik van de hamer

46

47 Michiel Wamelink

We nodigen alle kinderen uit om bij ons te komen Leren. Leren met een hoofdletter “L”. Want kinderen in ontwikkeling Leren iedere dag op heel veel gebieden om te groeien als mens. kom jezelf ontdekken kom je talenten ontwikkelen kom de wereld onderzoeken kom je mogelijkheden verkennen kom Leren van succes kom Leren van fouten kom om echt gezien te worden kom om echt geaccepteerd te worden kom om echt gerespecteerd te worden kom om echt te Leren kom bij Stichting kom Leren en leer het beste uit jezelf te halen!

Neem de wereld mee Naar huis!

Ad_SKL_kumulus.indd 1

—

*—

Ontdek ons uitgebreide aanbod en neem een biblioth eekabonnemen t

48

27-02-14 15:57

word bibliotheeklid, al vanaf €22,-! Ontdek ons uitgebreide aanbod: > de meest actuele bestsellers > kies uit een half miljoen boeken, 10.000 dvd’s, 10.000 cd’s en 9.000 bladmuziekbundels > uitgebreid aanbod van luisterboeken, tijdschriften en kranten >Gratis online toegang tot Press display: 3000 kranten uit 100 landen in 60 talen > eBooks: 10.000 titels te leen > meer gratis apps als luisterbieb met vele luisterboeken en wise voor onze catalogus > Korting op activiteiten, concerten, cursussen en voorstellingen > Gratis internet/wifi in Centre Céramique > mooie en interessante tentoonstellingen > Kom het cultureel erfgoed bewonderen, zoals de Keltische muntschat of het aardewerk van de sphinx en societé Céramique

www.CeNTreCeramiQue.Nl

KAL E IDOSC OOP/ TOON J E TALE N T

Michiel Wamelink is docent Kunst & Techniek bij de Kinderacademie van Kumulus. Hij ontwikkelde een cursus voor het naschoolse aanbod en is ook actief via Kaleidoscoop.

’WE WILLEN ZE GEEN MUZIEKINSTRUMENT AANPRATEN, MAAR ZE WEL DE SENSATIE LATEN ERVAREN.’

als hij enkele ontbrekende ingrediënten heeft verzameld. Door te bewegen kunnen de kids hem daar bij helpen”, legt Letterle uit. Muziek is volgens de van oorsprong Kerkradenaar ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. “Dat wijzen verschillende onderzoeken uit. Iedereen moet een keer kippenvel hebben gekregen van een mooi stuk. Verwonderd zijn. Als het dan over tien jaar weer horen, herkennen ze het meteen.” De confrontatie met muziek is voor basisschoolleerlingen ook van belang, omdat volgens Letterle symfonische stukken onlosmakelijk verbonden zijn met onze cultuur en met het dagelijks leven. “Je hoort het terug in reclames, films en computergames. Die muziek is overal om ons heen. Veel artiesten die zij fantastisch vinden, gaan de samenwerking aan met symfonieorkesten. Dan moet je wel weten waar het vandaan komt. Zoals kinderen in de grote steden ook duidelijk gemaakt moet worden dat melk uit een koe komt en niet uit de supermarkt.” In april vindt het concert Musica plaats. Dan worden meteen ook de creaties van de Maastrichtse scholieren tentoongesteld. “Misschien spelen de profs wel een riedeltje op hun instrumenten”, hoopt Wamelink. “Ze ontmoeten in ieder geval de mens achter de muzikant.” En die – zo vult Letterle aan – hebben stuk voor stuk inspirerende verhalen te vertellen. “Niet iedereen zal een instrument gaan bespelen, maar nu ze van de hoed en de rand weten,

Patrick Letterle

kunnen ze wel een goed overwogen keuze maken.”

www.kaleidoscoop.net

49

Muziekcentrale

Experience the Sound of Quality

ACCEPTANT KUMULUS-

CURSISTENPAS*

*voorwaarden zie www.kumulus.nl

Nergens ter wereld staat een muziekwinkel waar met zo veel passie voor de blaas- en slagwerkmuziek wordt gewerkt als bij Adams Muziekcentrale. Onderscheidend door de grote keuzemogelijkheid, omdat geen instrument hetzelfde is. Met een hoog aangeprezen reparatieatelier, waar onder andere Marcus Miller zijn instrumenten laat reviseren. Daar waar muzikanten u adviseren en u altijd ontvangen wordt met een zuidelijke hartelijkheid.

50

Adams Music Centre

Aziëstraat 17-19

6014 DA Ittervoort

www.adams.nl

KUN STVE RKE N N IN G/E URE G I O KU N S TW E R K

KUNST WERK IN DE EUREGIO

BRONZEN MONUMENTEN door Jac van den Boogard foto’s Jonathan Vos

In de rubriek ‘Kunstwerk in de Euregio’ bespreekt cultuurhistoricus en docent Jac van den Boogard mooie en interessante kunstwerken met een eigen verhaal, die binnen een straal van 100 kilometer om ons heen te vinden zijn.

In minder dan een jaar tijd verloor de Limburgse kunstwereld twee coryfeeën. Op 6 juli 2014 ontviel ons de grand seigneur van de Nederlandse beeldhouwkunst, Appie Drielsma (3-11-1937/67-2014) en op 8 februari 2015 overleed de nestor onder de Limburgse beeldhouwers, Piet Killaars (17-9-1922/8-2-2015). Aan de oostzijde van de Sint Servaasbasiliek aan weerszijde van de apsis kan men van beide kunstenaars een poort bewonderen; twee bronzen monumenten die getuigen van beider scheppend kunstenaarschap; poorten met een geheel eigen karakter - de een symbolisch, de ander poëtisch-, thematisch en qua voorkomen karakteristiek voor elk van beide kunstenaars. Toch is er een eenheid in de vormgeving van beide deuren, die ontstaat door de kleur van het brons en de wijze waarop het materiaal is bewerkt. Dat alles harmonieert met de gesloten, monumentale Romaanse oostzijde van de kerk. De poort van Appie Drielsma is een subtiel weefsel van tekst en reliëf; je moet de poort van dichtbij bekijken. De poort van Piet Killaars is een groot gebaar; je moet hem op een afstand bekijken. Dezelfde psalmtekst was het uitgangspunt voor het ontwerp van beide poorten.

hij besloot een opleiding te volgen tot beeldend kunstenaar, eerst bij Albert Meertens aan de Kunstnijverheidsschool, later bij de beeldhouwer Fred Carasso aan de Jan van Eyck Academie. Met zijn fraaie plastische portretten van onder anderen Miles Davis en Albert Schweitzer verwierf hij nationale bekendheid. Zijn internationale doorbraak kwam in 1986 toen hij het nationale monument in het voormalig concentratiekamp Mauthausen ontwierp. Daarin kwam de tweede karakteristiek van zijn werk pregnant naar voren: constructief. Nadien heeft hij vele constructieve oorlogsmonumenten ontworpen vaak in ‘beeldend beton’, maar ook andere monumenten en sculpturen waarin Appie Drielsma altijd een perfect evenwicht tussen plastisch en constructief wist te realiseren. Zijn subtiele medaillons zijn pareltjes in zijn oeuvre. Ze zijn te zien in de fraaie deurlijsten van de toegang tot het Museum aan het Vrijthof. Volkomen onverwacht is de Maastrichtse kunstenaar overleden op 6 juli 2014, terwijl hij kort te voren de laatste hand had gelegd aan het borstbeeld van koning Willem Alexander voor de Statenzaal van het Gouvernement in Maastricht.

APPIE DRIELSMA Drielsma was de beroemdste beeldhouwer van Limburg. Zijn biograaf kenschetste zijn hele werk met twee kwalificaties die in zijn hele oeuvre zijn te traceren: plastisch versus constructief. Appie Drielsma is geboren (1937) in Maastricht in een joodse familie, als zoon van slager Drielsma aan de Grote Gracht, die goede relaties onderhield met de katholieke Maastrichtse gemeenschap. In de oorlog dook het gezin Drielsma onder. Appie en zijn jongste broer zaten samen op zeven verschillende onderduikadressen, gescheiden van hun ouders. Door gelukkig toeval, na de bevrijding van Zuid Limburg in de herfst van 1944, werd het gezin herenigd. Op Witte Donderdag – naar goed Limburgse traditie boetseerde Appie de mooiste sculpturen in vet voor de etalage van zijn vaders slagerij. Zijn plastisch talent was toen al onmiskenbaar en

DE BASILICAPOORT De bronzen poort van Appie Drielsma, ten noorden van de apsis van de Sint Servatiusbasiliek, prikkelt door zijn compositie de nieuwsgierigheid. Het was zijn eerste grote sculpturale opdracht voor zijn geboortestad: een feestelijke monumentale entree, een ’basilicadeur’. De poort is de metafoor bij uitstek voor zijn kunstenaarschap omdat ze plastisch en constructief harmonisch verenigt. Bovendien was het een bijzondere opdracht als Joods kunstenaar een poort met een puur christelijk thema te ontwerpen. Er is gekozen voor een bijbels thema uit het oude testament dat bijzondere waarde heeft zowel in de Joodse, als in de christelijke religie: Davids psalm 122, ‘Hoe blij was ik toen men mij riep: kom, wij gaan naar het huis van de Heer’. De poëtische tekst is subtiel doorlopend over het hele oppervlak van de poort in reliëf aangebracht. Het thema van

51

De Basilicapoort van Appie Drielsma.

Detail van de De Basilicapoort.

52

De Sint-Servaaspoort van Piet Killaars.

KUN STVE RKE N N IN G/E URE G I O KU N S TW E R K

de poort is de basilica als koningshuis, huis van David, huis van de Heer (Psalm122). De poort is een ‘afstraling’ van het blijvend koningshuis, de hemel, het hemelse Jerusalem. Dat bracht de beeldhouwer ertoe inspiratie te zoeken in het oude Jerusalem waar eens de tempel van Salomon stond met twee machtige zuilen, Jachin en Bo’az. Die twee zuilen zien we verticaal in het reliëf van de poort terug. Ze verbinden het halfronde fronton met de eigenlijke deuren. De poort wordt aangeduid als de ‘basilicapoort’. In het fronton boven de poort is het Pauselijke wapen aangebracht als herinnering aan het bezoek van paus Johannes Paulus II, die de Sint Servaaskerk op 14 mei 1985 tot basilica minor heeft verheven. PIET KILLAARS Piet Wilhelmus Killaars werd geboren in 1922 in Venlo. Toen het keramisch bedrijf Russell Tiglia uit Tegelen in 1939 een nieuwe afdeling kunstnijverheid startte, trad hij in dienst van dit bedrijf. Hij werd aangenomen om de aangesloten kunstenaars als technische hulp van dienst te zijn. De nieuwe kunstnijverheidsafdeling bood kunstenaars de gelegenheid hun werken in keramiek uit te voeren. Vele prominente kunstenaars maakten van deze mogelijkheid gebruik zoals Wim van Hoorn, Charles Eyck en Suzanne Nicolaas. Killaars bracht ze de technische kneepjes van het keramiekvak bij en leerde zelf zijn creatieve en artistieke talenten te ontwikkelen. In 1941 ging de kunstenaar in spe naar Maastricht, waar hij van 1941 tot 1943 bij Charles Vos (1888-1954) aan de Middelbare Kunstnijverheidsschool studeerde. Dat was de voorloper van de Academie voor Beeldende Kunsten Maastricht. Hij voorzag in zijn levensonderhoud door bij een keramisch atelier in Maastricht te werken. Zijn eerste sculpturen waren dan ook uitgevoerd in keramiek. In 1943 zag hij zich gedwongen onder te duiken tot eind 1944 in respectievelijk Echt en Tegelen. In 1948

maakte hij tijdens een studiereis naar Frankrijk kennis met het werk van Jacques Lipchitz, Henri Laurens, Germaine Richier en Alberto Giacometti. Die inspirerende ontmoetingen deden hem bij terugkeer in Maastricht besluiten zijn beeldhouwopleiding voort te zetten aan de dan juist opgerichte Jan van Eyck Academie bij Oscar Jespers (1887-1970). Hij studeerde in 1953 cum laude af. Het werk van Killaars wordt gekenmerkt door de zogenaamde figuratieve geometrie, die teruggrijpt op de onbetwijfelbare wetmatigheden in de natuur. Piet Killaars overleed op 8 februari 2015. DE SINT-SERVAASPOORT Piet Killaars ontwierp de zuidelijke entree tot de Sint Servaasbasiliek aan het Vrijthof. Ze wordt genoemd: de Sint Servaaspoort. Ook voor deze poort was de tekst van Psalm 122 het uitgangspunt. In het halfronde fronton van zijn poort heeft Piet Killaars het wapen van het kapittel van Sint Servaas verwerkt. Killaars heeft gekozen voor een compositie die aansloot bij de Romaanse oostgevel van de kerk. Daaruit kwam de driehoekige vorm voort. Die is van op een afstand goed ‘leesbaar’. Hij heeft in het ontwerp van de poort ook een opgang gemaakt van de basis naar boven, als het ware door het leven heen. Dat refereert aan de inhoud van de tekst van Psalm 122. Dat ‘levenspad’ wordt gesymboliseerd door de driehoek die je blik omhoog stuwt. Voor de basis koos hij het water als uitgangspunt. Water dat in de kerkelijke rituelen een belangrijk symbool is; water als levenssymbool. Water als symbool voor de onderdompeling bij de doop. Het water van de Jordaan of de Rode Zee waardoor heen Mozes met het volk van Israël is getrokken. De beide deurgrepen passen in die water symboliek: het zijn twee vissen die cirkelvormig in elkaar grijpen. ‘Ichtus’ het Griekse woord voor vis staat voor Jesus Christus; Petrus en de apostelen waren mensenvissers. De cirkel wordt herhaald rond het wapen van het kapittel in het fronton en correspondeert met de rondboog vensters van de Romaanse kerk. De figuratie van de deuren draait mee naar binnen als de poort wordt geopend en verwijst zo naar binnen, de kerk in, naar het huis van de Heer.

53

SEE ALL Y U CAN SEE IN Onbeperkt naar de film in Lumière Cinema voor maar €19,- per maand. Bestel je pas op Cineville.nl

>>

54

Scan code (i-nigma app) en ga direct naar onze online agenda.

N ATUURHISTORISC H MUSE U M /U I TG E LI CH T

Uitgelicht... HET NATUURHISTORISCH MUSEUM MAASTRICHT HERBERGT EEN GROTE COLLECTIE FOSSIELE VOORWERPEN, VAN PLANT TOT SKELET. IN DEZE RUBRIEK UITGELICHT BRENGEN WE ELKE KEER EEN BIJZONDER VOORWERP UIT DE COLLECTIE OVER HET VOETLICHT. IN DIT NUMMER IS DAT DE RATTENKONING.

RATTEN KONING

door Emile Hollman foto Jonathan Vos

M

komen, blijft een raadsel. Soms zijn de staarten werkelijk

de collectie van het Natuurhistorisch Museum is de

verknoopt, soms door vuil en uitwerpselen aan elkaar

rattenkoning. Zo noemt men ratten die met hun staart

gekoekt. In vrijwel alle gevallen gaat het om de zwarte rat

in een knoop worden gevonden. Er zijn er gevonden

ook wel huisrat, scheepsrat of pestrat. De zwarte rat heeft

in Nieuw Zeeland, op Java maar de meeste werden

een langere staart dan de bruine rat die in Nederland

ontdekt in Europa. Wereldwijd zijn er een stuk of vijftig

zijn zwarte broer heeft verdrongen. Maar er zijn ook

rattenkoningen, Roi de Rats of Rattenkönig bekend. Ze

sporadische meldingen van veldratten, muizen en zelfs

worden bewaard in musea, sommige zijn gemummificeerd,

eekhoorns die gebroederlijk en staartgebonden aan hun

andere geconserveerd in formaline. De grootste en meest

einde kwamen.

indrukwekkende rattenkoning werd in 1828 door een

Heel wat schrijvers hebben zich laten inspireren door het

molenaar gevonden bij het Duitse dorp Eisenberg en is nu

fenomeen. Harry Mulisch gebruikte de rattenkoning in zijn

een pronkstuk in het Mauritanium van Altenburg. In deze

gelijknamige boek als een metafoor voor de vooroorlogse

rattenkoning werden liefst 32 ratten voor de eeuwigheid

sociale structuur van de Nederlandse samenleving.

isschien wel het meest raadselachtige object in

met elkaar verbonden. De Maastrichtse rattenkoning wordt zelden genoemd in Meer recente exemplaren werden ontdekt in het Franse

publicaties over het fenomeen. Dat is jammer want het

Nantes (1986, 9 ratten) en in Estland (2005, 16 ratten). Al in

is een prachtexemplaar van zeven ratten met aan elkaar

de zestiende eeuw wordt de rattenkoning beschreven. De

verknoopte staarten. De koning werd in 1955 gevonden

eerste afbeelding dateert uit 1683 en komt uit Straatsburg

maar waar en in welke omstandigheden, ook dat blijft een

(6 ratten). Hoe de rattenstaarten zo in de knoop kunnen

raadsel.

55

56

THE ATE RSC HOOL / J OOS T H OR WAR D

TIEN VRAGEN VOOR…

JOOST

HORWARD door Zelinda Meli foto’s Perry Schrijvers

1. Wie is Joost Howard?

3. Hoe ben je uiteindelijk in het

Ook heel belangrijk om over te brengen

Joost Horward werd in 1974 in Bavel

toneelvak terecht gekomen?

op mijn studenten is hoe te leren

(Noord-Brabant) geboren. Op de

“Op de middelbare school raakte ik

schakelen met je tegenspeler. Als er

middelbare school kwam hij via het

verslaafd aan toneelspelen. Het werd

iets ontstaat op het toneel, dan ben je

schooltoneel in aanraking met acteren.

een primaire levensbehoefte. Op

goed bezig. Statisch een rol uit je hoofd

“Ze hadden er namelijk jongens te kort.

mijn achttiende deed ik auditie bij de

opdreunen is niet goed genoeg. Kijk

Ik kreeg prompt de hoofdrol in De kleine

Toneelacademie in Maastricht en werd

maar eens naar Pierre Bokma als Julius

Johannes van Frederik van Eeden.”

daar aangenomen.”

Caesar in de serie De Romeinen van het

Joost ontdekte dat er meer was in het

programma Het Klokhuis. Hij schakelt

leven dan braaf naar school gaan en

4. Waarmee hou jij je het liefste bezig?

maar liefst negen keer in slechts

je ding doen. “Die hele cast van een

“Het liefst speel ik zelf. Maar ik geef

veertien seconden tijd. Erg knap. Je

toneelstuk voelde alsof ik er een tweede

ook graag les, en dan met name

krijgt hierdoor een ongelofelijk boeiend

familie bij had gekregen. Door toneel te

tekstbehandeling vind ik leuk om te

beeld.”

spelen kon ik in de huid kruipen van een

doen. Wat zit er verborgen achter al die

ander en dat voelde heel goed.’’

woorden van bijvoorbeeld Shakespeare?

6. Is er wezenlijk verschil tussen

Wat roepen ze op, hoe kun die teksten

cursisten van de Theaterschool en de

interpreteren? Wat doen ze met jou?

studenten aan de Toneelacademie?

2. Wat doe jij zoal in de toneelwereld?

Wat voel jij erbij? En hoe vertaal ik

“Nauwelijks. Bij beiden is het belangrijk

“Ik geef les op de toneelacademies in

ze vervolgens op een geloofwaardige

om goed in het vak te leren kijken en te

Maastricht en in Leuven. Daarnaast

manier naar het publiek?”

ervaren hoe het is om op het podium te

ben ik docent bij de LOT (Landelijke

staan en een ander te zijn. Dat is iets

Oriëntatiecursus Theaterscholen) en

5. Hoe zie jij je docentschap?

wat elke toneelspeler moet kunnen. Bij

bij Kumulus Theaterschool. Met mijn

“Ik vind het belangrijk om mijn

de LOT zijn ze het meest nieuwsgierig.

eigen theatergroep Karmijnrood timmer

studenten anders te laten kijken. De

Op die nieuwsgierigheid doe ik een

ik flink aan de weg. Daarnaast zit ik in

verwondering te laten ervaren. Te laten

beroep. Gaat het om een waakvlam of

de Raad van Toezicht bij Fashionclash

ademen en daardoor de beweging en

slaat het over in een heus vuur?”

Maastricht. Ik denk dat ik een goede

de verandering te laten voelen. Door

balans in het leven heb gevonden.”

dit proces transformeer je op toneel.

57

TH EAT E R SC HOO L / J O O S T HOR WAR D

‘MAASTRICHT KAN NOG WEL EEN SPANNENDE THEATERGROEP GEBRUIKEN’

7. Wat is toneelspelen dan?

8. Wat vind je van het toneelklimaat in

“Toneel is techniek, oefeningen doen,

Maastricht?

ademen, bewegen, op het toneel durven

“Maastricht kan nog wel een

en kunnen staan, leren overdragen.

spannende theatergroep gebruiken.

Je stem moet klinken. Je moet je

De gezelschappen die er zijn opereren

klankkast trainen. Je moet ook in staat

teveel in een gespreid bedje. En je komt

zijn een intiem gesprek te kunnen

in Maastricht niet tot bij de makers. Je

spelen dat op grote afstand toch nog

kunt niet in de keuken kijken terwijl ik

gehoord wordt. Toneelspelen is ook

denk dat mensen daar wel behoefte aan

acceptatie. Volmondig ‘ja’ zeggen en

hebben. Het zou mooi zijn als je ook

alles wat op toneel gebeurt accepteren.

repetities kon bezoeken, zo breng je

Toneelspelen is altijd met de ander.

theater nog dichter naar de mensen.”

Want die ander is er ook. Die neemt zijn of haar plek in op het toneel. Uit die

9. Wie is je voorbeeld? Een acteur/

ander haal jij als het ware jouw eigen

actrice? Regisseur?

Joost Horward geeft les bij

spel. Actie is reactie, waarbij je moet

“Ik heb eigenlijk geen voorbeeld. Ik

Kumulus Theaterschool

leren incasseren. En ja, toneelspelen is

heb me altijd laten inspireren door

jezelf bloot geven, ook al speel je een

stripverhalen van Hanco Kolk of Peter

aan de LOT (Landelijke

ander. Je bent als het ware naakt. Ook in

de Wit. Of de slechteriken uit de werken

de rol van bijvoorbeeld een moordenaar

van Charles Dickens zoals Vegan uit

Theaterscholen), is docent

blijft toch een stukje van jezelf zitten.

Oliver Twist of Scrooge uit A Christmas

aan de toneelacademies van

De kunst is dit zo te verbergen dat het

Carol. Esther de Koning, met wie ik

publiek dat niet als zodanig waarneemt.

jaren samenwerkte, vind ik bijvoorbeeld

Je brengt immers de verbeelding over.

een fantastische comédienne. En met

een eigen toneelgezelschap

Je moet dit doen met je spel want hoe

Peter Stam, van wie ik eerst les kreeg

Karmijnrood.

goed je je ook vermomd door kostuums,

op de Toneelacademie, vorm ik nu mijn

decor of een masker, je handelen moet

theatergroep Karmijnrood. Ik heb veel

www.karmijnrood.com

echt en geloofwaardig zijn. Daarbij komt

van Peter geleerd en bewonder hem nog

dat het toneel een vrijplaats is waar je

steeds.”

alles kunt doen wat God verboden heeft natuurlijk enorm helpt. Als acteur moet

10. Wat wil je nog bereiken?

je heel transparant alle stappen laten

“Ik wil zichtbaarder worden met mijn

zien, je bent als het ware de camera die

eigen theatergroep Karmijnrood. We

in de film gebruikt wordt. Jij vergroot uit

spelen vanuit Roosteren waar we

en laat alle details van een rol zien. De

een schuur hebben omgebouwd tot

regisseur is daarbij sturend maar kan

toneelpodium. Wij willen graag dicht bij

ook dwingend zijn.”

de mensen staan en dat kan op die plek. Theater als adem en verademing. We mogen meer echo hebben en daar wordt

58

hard aan gewerkt.”

Oriëntatiecursus

Maastricht en Leuven en heeft

Warmbloedig, muzikaal en spraakmakend theater Van 25 juni t/m 11 juli brengen we een muzikale en brutale versie van Shakespeare’s Othello in het Openluchttheater Valkenburg. Muziektheater over liefde, jaloezie en de angst voor de buitenstaander.

OTHELLO

De regie is in handen van Servé Hermans, met o.a. Koen De Sutter, Michael Pas, Julia Ackermans, Hans van Leipsig, Mieneke Bakker, Hans Trentelman en Michel Sluysmans

met o.a. Koen De Sutter, Michael Pas

WWW.TONEELGROEPMAASTRICHT.NL

VOORDEEL! Dans Magazine, alles over dans Van ballet en streetdance tot moderne dans en flamenco De nieuwste dansvoorstellingen

Proefabonnement (2 nrs) zonder verplichtingen € 9,50 Jaarabonnement (6 nrs) het 1e jaar voor € 33,95 € 19,95 NAAM

ADRES

POSTCODE

Interviews met dansers en choreografen Portretten van nieuw talent

PLAATS

TELEFOON

E-MAIL

Ik machtig Dans Magazine/Virtùmedia het abonnementsgeld af te schrijven en ontvang € 1 extra korting

Schitterende dansfoto’s

(alleen voor jaarabonnementen en voor Nederland)

Het laatste dansnieuws Achtergrond reportages over dans

IBANnummer

DATUM

WWW.DANSMAGAZINE.NL

HANDTEKENING

Stuur deze bon in een envelop naar: Dans Magazine - Uitgeverij Virtùmedia Antwoordnummer 7086, 3700 TB Zeist (Binnen Nederland kan dit zonder postzegel!)

59

Postadres Kumulus Postbus 1992 6201 BZ Maastricht

Telefoon en email Informatiebalie (043) 350 56 69 of (043) 350 56 56 [email protected] Kaleidoscoop: (043) 350 56 64 [email protected] KunstActief: (043) 350 56 81 [email protected]

Internet www.kumulus.nl www.maastrichtnet.nl www.kaleidoscoop.net

Colofon

Uitgave: Kumulus Vormgeving: Obidesign/ Annebeth Nies Fotografie: Perry Schrijvers, Jonathan Vos Foto Cover: Perry Schrijvers Teksten: Ank Aerts, Ingrid Beckers, Nick Bruls, Jac van den Boogard, Emile Hollman, Zelinda Meli, Yaël Weijenberg Commercie: House of Communications/Lidia Janevski Hoofdredactie: Zelinda Meli Eindredactie: Emile Hollman

© Copyright 2015, Kumulus. / Aan de uitgave van dit magazine is uiterste zorg besteed, zij is echter informatief. Aan drukfouten en/of onvolledigheden kunnen geen rechten worden ontleend.

60