Algemeen Welzijnswerk

Jaarverslag 2014

versterkt welzijn

OOST-VLAANDEREN

versterkt welzijn Centrum Algemeen Welzijnswerk APRIL 2015 - V.U.: PATRICK SEYS CAW Oost-Vlaanderen vzw, Visserij 153, 9000 Gent – ondernemingsnr. 0508 774 601

Patrick Seys - algemeen directeur

Dirk Remy - HR directeur

Rita De Vis Regiodirecteur Waas-Dender

Alain Slock Regiodirecteur Gent-Eeklo

Marc Baele Regiodirecteur Aalst-Zuid-Oost Vlaanderen

CONTACT: Verantwoordelijke uitgever: Patrick Seys, Algemeen Directeur CAW Oost-Vlaanderen - Visserij 153 - 9000 Gent - [email protected]

Voorwoord

Investeren in kwaliteit Het eerste werkjaar van CAW Oost-Vlaanderen zit erop. Dit eerste werkjaar na de fusie zal ongetwijfeld gekenmerkt blijven als het jaar van de organisatieontwikkeling en de afstemming van de interne werking over de regio’s heen. Dit speelt zich zowel af op het domein van het management als op het terrein van de inhoudelijke werking.

Bijgevolg waren we naast alle interne wijzigingen in 2014 ook actief gevat in tal van samenwerkingsprocessen en netwerkontwikkelingen in het brede welzijnswerkveld zoals onder meer de Brede Instap en het crisisnetwerk in Integrale Jeugdhulp, de uitbouw van 1712, onlinehulp, de schuldhulp,… In deze ontwikkelingen ligt voor de komende jaren ongetwijfeld een grote uitdaging. Het CAW wil daarbij een belangrijke partner zijn.

We worden permanent uitgedaagd door een overheid die op zoek is naar het verhogen van de efficiëntie en de effectiviteit van de ingezette middelen. Dit heeft uiteraard een invloed op onze organisatieontwikkeling.We hebben oog voor een functioneel organisatiebeleid, maar we blijven de focus leggen op het faciliteren en ondersteunen van het uitbouwen van een kwalitatieve hulp- en dienstverlening. Deze interne processen komen minder aan bod in dit jaarverslag.

Verder in dit jaarverslag wordt uitvoeriger ingegaan op enkele van deze uitdagingen. De kracht en de mogelijkheden van CAW Oost-Vlaanderen worden in belangrijke mate bepaald door de inzet, de samenwerking, de ondersteuning en support waarop we kunnen rekenen. Ik denk hierbij aan de support van de medewerkers, de vrijwilligers, de bestuurders, de overheden, de samenwerkingspartners, de donateurs, de sympathisanten,… Zonder hun steun en inzet zou CAW Oost-Vlaanderen niet zijn wat het nu is. Hiervoor een welgemeende dank!

We bleven in 2014 sterk investeren in een kwaliteitsvolle werking en het verzekeren van een divers aanbod aan diensten hulpverlening in OostVlaanderen. Getuigen hiervan de 26.750 personen die een beroep deden op het CAW. In dit jaarverslag gaan we uitvoerig in op het profiel van deze hulpvragers, hun vragen en hoe we hiermee aan de slag gegaan zijn. Veel tijd om te wennen aan onze nieuwe organisatie kregen we niet. Een snel evoluerende samenleving, waarbij maatschappelijke en individuele problemen zich steeds in een gewijzigde vorm aandienen, verplicht ons het CAW-aanbod voortdurend aan te passen om adequaat en gepast te kunnen inspelen op deze problemen. Dit vraagt in de eerste plaats veel energie en inzet van onze medewerkers, maar anderzijds dienen we dit permanente veranderingsproces te faciliteren. In heel wat situaties gebeurt dit samen met andere organisaties, al dan niet uit verschillende sectoren van het welzijnswerk.

Tot slot wil ik nog eens terugkomen op de duizenden mensen die een beroep doen op CAW Oost-Vlaanderen. Dit getuigt niet alleen van onze bekendheid als welzijnsorganisatie, maar ook van de vele vragen en problemen waarmee burgers geconfronteerd worden. Dit zijn dikwijls complexe sociale of individuele problemen die te maken hebben met de werking en organisatie van onze maatschappij. We hopen dat dit werkingsverslag een bijdrage kan betekenen in het maatschappelijk debat hierover.

Patrick Seys I Algemeen directeur Kris Coenegrachts I Voorzitter

CAW

Inleiding tot een Centrum Algemeen Welzijnswerk Een CAW is een Centrum Algemeen Welzijnswerk, erkend door het Vlaams ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Een CAW biedt deskundige hulpverlening. Iedereen kan er terecht met om het even welke welzijnsvraag. Het CAW is vlot bereikbaar en hulp is altijd gratis. De hulpverlening is vertrouwelijk en vrijwillig, deskundig en gratis. Enkel voor een verblijf in een opvangcentrum wordt een kostprijs aangerekend. Onze hulpverleners zijn gebonden door het beroepsgeheim.Wat bij het CAW verteld wordt, blijft daar. Cliënten mogen erop rekenen dat we discreet en zorgvuldig omgaan met vragen. Om het voor cliënten zo veilig mogelijk te maken (om over iemands situatie te praten) bieden we ook anonimiteit (meer info op www.caw.be/omgaan-met-clientinfo). Voor elke welzijnsvraag: Zit iemand midden in een echtscheiding? Loopt de bezoekregeling niet vlot? Weet iemand niet meer hoe de eindjes aan elkaar te knopen? Vragen over het gedrag van de eigen kinderen? Staat iemand bijna op straat

4

en weet die niet waarheen? Eenzaam? Zit iemand met persoonlijke dingen in de knoop? Raakt hij of zij niet meer wijs uit ‘de papieren’? Slachtoffer van geweld, een inbraak of een ander misdrijf? Is een familielid veroordeeld voor een misdrijf? … In het CAW is iedereen welkom met elke vraag. We zijn deskundig op vele terreinen en beschikken over goed opgeleide, professionele hulpverleners die samen met de cliënt naar werkbare oplossingen op zoek gaan. Onze deskundigen helpen om zicht te krijgen op de individuele situatie, helpen bij het vinden van mogelijkheden en oplossingen en bij het maken van keuzes. De cliënt beslist op elk moment wanneer hij of zij geen verdere hulp meer wenst. Info, advies en hulp Op het CAW-Onthaal informeren we mensen, zetten alles samen op een rij en verkennen mogelijke oplossingen en antwoorden. We helpen bij administratie of met praktische problemen. We wijzen er de weg naar diensten en organisaties in de buurt.

Onze nieuwe CAW-Onthaalfolder kan HELEMAAL gratis besteld worden via [email protected]

Tel.: 078 150 300 VOOR IEDEREEN Iedereen kan met elke welzijnsvraag terecht in het CAW. We zijn makkelijk te bereiken op verschillende manieren:

we verschillende mogelijkheden om te begeleiden. De cliënt bepaalt rond welke thema’s hij of zij wil werken en of die hulp alleen, samen met de partner of met het hele gezin kan.

Tijdens de openingsuren kan men langskomen met of zonder afspraak. Buiten de openingsuren werken we steeds na afspraak. Info op www.cawoostvlaanderen.be

We brengen cliënten ook in contact met andere diensten die beter kunnen helpen.

Bellen kan op het nummer 078 150 300.Wij schakelen door naar een CAW in de buurt. Vragen kunnen ook gemaild worden. Binnen de twee werkdagen worden ze beantwoord. Info op www.caw.be/mail-naar-een-hulpverlener Elke werkdag kan via de website van het CAW gechat worden met een hulpverlener. Er is een chatruimte voor volwassenen en een voor jongeren. Info: www.caw.be/chat-met-een-hulpverlener Hulp binnen handbereik Soms is er ook meer tijd en ondersteuning nodig. In het CAW hebben

Vragen over misbruik, geweld en kindermishandeling Voor alle vragen over misbruik, geweld en kindermishandeling is er de gratis hulplijn 1712. Een professionele hulpverlener bekijkt samen met de beller wat hij of zij kan doen met die bezorgdheid. Meer info: www.1712.be Jongeren Speciaal voor jongeren is er het Jongerenonthaal, beter bekend als het JAC. Zij kunnen daar terecht met al hun vragen; ter plaatse, telefonisch, via mail of op de chat. Voor adressen, telefoonnummers en openingsuren: www.jacoostvlaanderen.be 5

Werkingsverslag 2014

Onze werking in cijfers Verschillende registratiesystemen in het CAW We brengen de werking van CAW Oost-Vlaanderen in beeld aan de hand van onze registratiegegevens. Sinds 2014 werken de meeste van onze hulpverleningsteams met een elektronisch dossier (We-dossier), waarin ook registratiegegevens bijgehouden worden. De medewerkers van het Justitieel Welzijnswerk werken in een apart elektronisch dossier, het GOS. Deze gegevens werden mee in rekening gebracht in onderstaande tabellen. Ten slotte zijn er nog enkele teams (17121 , VLOCO, crisismeldpunt minderjarigen, inloopcentrum, nachtopvang) die enkel met een registratiesysteem werken; hun cijfers worden apart vermeld. Hoe moet je deze cijfers lezen? De cijfers hebben betrekking op het aantal hulpvragers. Dit zijn dus niet per se unieke personen. Cliënten kunnen zich namelijk meerdere keren per jaar aanmelden met een hulpvraag. Ook het feit dat cliënten anoniem kunnen blijven, maakt het moeilijk een zicht te hebben op het aantal unieke personen, terwijl we kijken naar het aantal hulpvragers. Van iedere persoon die hulp ontvangt worden registratiegegevens bijgehouden in het We-dossier. Hulpvragers kunnen indien gewenst anoniem geholpen worden op CAW-Onthaal en in sommige ambulante begeleidingen. De cliënt wordt 6

1

De gegevens van 1712 zijn terug te vinden op pagina 17 ‘Hulplijn 1712’

enkel bevraagd in functie van zijn hulpvraag en niet omwille van de registratie. Hierdoor blijven een aantal gegevens onbevraagd (‘onbekend en missings’). Wie zijn die 26.750 hulpvragers? CAW Oost-Vlaanderen richt zich tot de gehele bevolking, maar met bijzondere aandacht voor personen en bevolkingsgroepen die een verhoogd risico lopen op verminderde welzijnskansen. De 26.750 hulpvragers die in 2014 een beroep deden op CAW OostVlaanderen zijn opgenomen in onze cliëntregistratie. Hun spreiding over de regio’s wordt in de onderstaande tabel in beeld gebracht. REGIONALE SPREIDING

N

%

GENT - EEKLO (G-E)

15.334

57.3

WAAS - DENDER (W-D)

6.730

25.2

AALST - Z-O-VL (AA-ZOV)

4.686

17.5

TOTAAL

26.750

100.0

We bereiken 13.418 mannelijke en 13.077 vrouwelijke cliënten. Van 255 cliënten is het geslacht onbekend. Globaal bekeken voor CAW OostVlaanderen zijn 50,2% van de hulpvragers mannelijk en 48,9 % vrouwelijk. De onderstaande tabel toont verhoudingsgewijs duidelijke regionale verschillen. In de regio Gent-Eeklo stellen we vast dat wij een hoger percentage mannen bereiken.

REGIONALE SPREIDING MAN

VROUW

LEEFTIJD

G-E W-D AA-ZOV CAW

GENT - EEKLO (G-E)

8.384

6.823

Kind (-12 jaar)

196

133

75

404

WAAS - DENDER (W-D)

2.990

3.685

Jongere (12 - 17 jaar)

498

364

304

1.166


2.044

2.569

Jongvolwassene (18 - 25 jaar)

2.345

1.008

702

4.055

TOTAAL

13.418

13.077

Volwassene (26 - 59 jaar)

10.681

4.037

2.659

17.377

706

445

327

1.478

14.426

5.987

4.067

24.480

Oudere (60 - ... jaar)

Leeftijdscategorieën De cliënten die we bereiken situeren zich in alle leeftijdscategorieën, maar het betreft hoofdzakelijk jongvolwassenen (4.055) en volwassenen (17.377). Kinderen bereiken we voornamelijk in de bezoekruimtes, slachtofferhulp en in de opvangcentra die vergezellende kinderen opnemen. Jongeren vinden we overwegend terug bij de JAC’s, de bezoekruimtes, slachtofferhulp, de opvangcentra en in de bemiddeling tussen jongeren en ouders. Jongvolwassenen worden geholpen in het JAC/Jongerenonthaal, slachtofferhulp, onthaalteams, justitieel welzijnswerk, crisishulp, opvangcentrum voor jongeren en gezins- en relationele hulpverlening. Ouderen vinden we vooral terug bij het Steunpunt Oudermis(be)handeling, het CAW-Onthaal, slachtofferhulp en het Welzijns- en Relatieteam.

LEEFTIJD

TOTAAL

Wanneer we inzoomen op de regio’s, stellen we vast dat de regio GentEeklo procentsgewijs minder jongeren (12-17 j.) bereikt en dat we als CAW weinig kinderen en ouderen bereiken. LEEFTIJDSPERCENTAGE

G-E W-D AA-ZOV CAW

Kind (-12 jaar)

1.4%

4.055 jongvolwassenen

2

1.478 bejaarden

1.7%

3.5%

6.1%

7.5%

4.8%

Jongvolwassene (18 - 25 jaar)

16.2%

16.8%

17.3%

16.6%

Volwassene (26 - 59 jaar)

74%

67.5%

65.4%

70.9%

Oudere (60 - ... jaar)

4.9%

7.4%

8%

6%

TOTAAL

100%

100%

100%

100%

HERKOMST Na verwerking van de variabele origine2 blijkt dat cliënten uit maar liefst 156 verschillende herkomstlanden afkomstig zijn. De top 5-landen van vreemde origine zijn in volgorde: Bulgarije, Marokko, Turkije, Ghana en Slowakije.

1.166 jongeren

N = 24,480 17.377 volwassenen

1.8%

Jongere (12 - 17 jaar)

ORIGINE

404 kinderen

2.2%

MISSING/ ONBEKEND = 2.270

G-E W-D AA-ZOV CAW

België

61.1%

83.8%

88.1%

71.1%

Bulgarije

5.7%

0.1%

0.1%

3.4%

Marokko

3.9%

2.6%

2.1%

3.3%

Turkije

3.4%

2.2%

0.7%

2.7%

Ghana

2.1%

0.1%

0.1%

1.3%

Slowakije

1.4%

0.3%

0.2%

0.9%

Andere origines

22.4%

10.9%

8.7%

17.3%

TOTAAL

100%

100%

100%

100%

BESTAANSONZEKERHEID Omdat hulpverleners hun cliënten alleen bevragen in functie van hun hulpvraag en niet met het oog op het invullen van de registratie, ver-

Land van herkomst van de ouders of grootouders van de cliënt. Dit is een lijst van landen die erkend worden door de VN of Europa.Voor cliënten met dubbele origine geldt de volgende afspraak: indien één van beide ouders Belg is, kiest men het andere land. Indien beide ouders niet-Belg zijn en verschillende origine hebben, kiest men één van de twee landen.

7

toont de variabele bestaansonzekerheid veel missings. De bestaanszekerheid werd genoteerd bij 13.478 hulpvragers. Hiervan is 46,5 % bestaansonzeker: het gezin beschikt over geen inkomen of over een inkomen lager dan of gelijk aan het leefloon.

BESTAANSONZEKERHEID 6.263 BESTAANSONZEKERHEDEN > 46.5% CLIËNTEN CAW

N %

GENT - EEKLO (G-E)

3.673

53.6%

WAAS - DENDER (WDD)

1.422

37.4%


1.168

41.4%

TOTAAL

6.263

46.5%

N = 13.478

WOONPLAATS

G-E W-D AA-ZOV CAW

KS Aalst

118

508

1.471

2.097

KS Beveren

17

305

1

323

KS Deinze

361

10

14

385

KS Dendermonde

51

1.011

32

1.094

KS Eeklo

1.323

12

16

1.351

KS Gent

6.565

95

83

6.743

KS Geraardsbergen

38

6

334

378

KS Lokeren

79

420

5

504

KS Ninove

13

117

132

262

KS Oudenaarde

68

14

427

509

KS Ronse

33

7

314

354

KS Sint-Niklaas

112

1.935

7

2.054

KS Wetteren

95

256

9

360

KS Zottegem

68

4

392

464

Geen dom. - ambsthalve geschrapt

907

45

37

989

TOTAAL

8

ONTHAAL EN BEGELEIDING

MISSING / ONBEKEND = 13.272

WOONPLAATS Voor 71 % van onze hulpvragers is de officiële woonplaats gekend (19.005 hulpvragers). Hiervan is 63,1 % gedomicilieerd in Oost-Vlaanderen (16.878). 3,7 % van de cliënten hebben geen domicilieadres of zijn ambtshalve geschrapt.

Overige

Hulpverleningsgegevens: CAW-Onthaal en begeleiding We maken in onze registratie een onderscheid tussen cliënten die het centrum contacteren voor onthaal en vraagverduidelijking (23.292 onthalen) en cliënten die we ambulant of (semi-)residentieel begeleiden (7.000 begeleidingen). De 26.750 hulpvragers die in 2014 een beroep op ons centrum deden vinden we zowel op onthaal als begeleiding terug. Er zijn cliënten die reeds in 2013 een begeleiding hadden opgestart, deze personen vinden we niet meer terug in de onthaalgegevens van 2014.

627

345

166

1.138

10.475

5.090

3.440

19.005

■ Begeleiding: 23% ■ Onthaal: 77% Onthaal is een proces van vraagverheldering dat start bij het eerste hulpverlenend contact en kan uitmonden in directe hulp (info, advies), doorverwijzing, instapgesprek voor vervolgbegeleiding. In de hulpverlening wordt sterk ingezet op het onthaal van de burger. Het onthaal bestaat hoofdzakelijk (73%) uit eenmalige contacten en voor 20% uit 2 tot 5 contacten.

CONTACTNAME OP ONTHAAL

20.329 op bureau 12.648 telefonisch 5.100 per mail

1.335 via chat

7

De meeste contactnames gebeuren nog steeds fysiek op kantoor of telefonisch. % CONTACTNAME3

G-E W-D AA-ZOV CAW

Kantoor (fysiek)

61.8%

33.9%

51.4%

50%

Huisbezoek

1.7%

6.5%

6.4%

4.3%

Mobiel

0.6%

1.4%

1.6%

1.1%

Telefonisch

26.4%

39.4%

26.6%

31.1%

E-mail

8.6%

17.5%

12.6%

12.5%

Andere: SMS, brief, fax, beeldtel. TOTAAL

0.9%

1.3%

1.4%

1.1%

100.0%

100.0%

100.0%

100.0%

Vanuit regionaal perspectief valt het hoge percentage kantoorgesprekken op in de regio Gent-Eeklo; in de regio’s Waas-Dender en Aalst – Zuid-Oost-Vlaanderen daarentegen is er een hogere score bij het aantal huisbezoeken. Van CAW-Onthaal naar begeleiding Het scharniermoment tussen een onthaal en een begeleiding is het instapgesprek, waar de overstap kan gemaakt worden van onthaal naar een meer systematische en doelgerichte hulpverlening op basis van een wederzijds engagement. Begeleiding verloopt gemoduleerd Er liepen 6.5844 begeleidingsmodules in 2014: meestal wordt er per begeleiding één typemodule ingezet. Soms wordt er ook een tweede module ingezet.We registreerden 41 verschillende modules samengevat in de onderstaande tabel.

BEGELEIDINGEN MODULES Begeleiding basisrechten

10

3

Justitiële begeleidingen Bezoekruimte en kinderbezoek TOTAAL

556 472 6.584

De ambulante begeleidingen zijn begeleiding basisrechten, individuele begeleidingen en crisisbegeleidingen, begeleiding psychische problemen, relatie- en gezinsbegeleiding, financiële begeleidingen, bezoekruimte, begeleiding slachtofferschap en woonbegeleidingen. De justitiële begeleidingen betreffen de leerprojecten, de hulpverlening aan seksueel delinquenten en de begeleiding van de gedetineerden in de gevangenis en hun naaste omgeving. De residentiële begeleidingen zijn integrale begeleidingen van mannen, vrouwen, gezinnen en koppels met of zonder kinderen gecombineerd met opvang. De typemodule ‘opvang van kinderen van ouders in een opvangsituatie’ bedraagt 127. De residentiële begeleiding van slachtoffers van partnergeweld werd opgenomen onder de rubriek begeleiding slachtofferschap en IFG (intra-familiaal geweld). Problematieken We werken rond een brede waaier aan problematieken. In 2014 springen volgende thema’s (in volgorde van grootteorde) in het oog: ■ geestelijk welzijn/geestelijke gezondheid5 (8.730 hulpvragen), ■ dak- en thuisloosheid (8.041 hulpvragen), ■ financiële problemen (5.789 hulpvragen), ■ gezinsrelaties (4.607 hulpvragen), ■ partnerrelatie (3.908 hulpvragen).

Individuele en crisisbegeleiding

291

GEESTELIJK WELZIJN - GEESTELIJKE GEZONDHEID

Begeleiding psychische en persoonlijke problemen

785

8.730 HULPVRAGEN

Relatie- en gezinsbegeleiding

973

> 4.809 GENT - EEKLO

Financiële begeleiding

553

> 2.507 WAAS - DENDER

Woonbegeleidingen

551

> 1.414 AALST - ZUID-OOST-VLAANDEREN

Residentiële begeleidingen

1.237

Begeleiding slachtofferschap en IFG

1.163

Veel mensen stapten in 2014 naar het CAW met problemen betreffende hun geestelijk welzijn: 8.730 hulpvragen.

Chatgesprekken werden in een apart programma geregistreerd. Hierdoor beschikken we slechts over het totaal aantal chats en kunnen geen cliënt- en hulpverleningsgegevens genereren. Van de 7.000 begeleidingen werd van 416 geen typemodule geregistreerd.

3 4

Hieronder vallen o.m. verwerkingsproblemen, stress en draagkracht, middelengebruik, zelfbeleving en identiteit, gedragsproblemen, contact met anderen, stemmingsproblemen, … REGIO

% ONTHAALVRAGEN

% BEGELEIDINGEN

G-E

25.5%

42.9%

W-D

34.2%

31.4%

AA-ZOV

22.5%

30.7%

TOTAAL

27.1%

36.9%

Problemen in verband met het geestelijk welzijn komen verhoudingsgewijs het meest aan bod tijdens de begeleiding: in 36,9 % van ons begeleidingsmodules. Ook op het CAW-Onthaal besteedt men veel aandacht aan deze problematiek, met een uitschieter in de regio Waas-Dender. DAK- EN THUISLOOSHEID

DAK- EN THUISLOOSHEID

FINANCIËLE PROBLEMEN

FINANCIËLE PROBLEMEN 5.789 HULPVRAGEN > 3.461 GENT - EEKLO > 1.108 WAAS - DENDER > 1.220 AALST - ZUID-OOST-VLAANDEREN

We richten ons op maatschappelijk kwetsbaren, dus is het niet verwonderlijk dat heel wat cliënten van het CAW ook financiële problemen ervaren. Het betreft onder andere geen of een te laag inkomen, administratieve problemen, problemen met een uitkering, budgetteringsproblemen, schulden, juridische vragen rond consumentenrecht, … REGIO

% ONTHAALVRAGEN

% BEGELEIDINGEN

G-E

17.4%

35%

W-D

10.8%

26.7%

AA-ZOV

16.6%

34.5%

TOTAAL

15.7%

32.5%

Het percentage financiële problemen scoort het laagst in regio WaasDender zowel qua onthaal als begeleiding. Gezins- en relatieproblemen

GEZINSRELATIEPROBLEMEN

8.041 HULPVRAGEN > 5.785 GENT - EEKLO

4.607 HULPVRAGEN

> 1.171

WAAS - DENDER

> 1.085

AALST - ZUID-OOST-VLAANDEREN


De CAW’s hebben historisch een uitgebreid aanbod voor dak- en thuislozen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dak- en thuisloosheid als problematiek bij ons hoog scoort. REGIO

% ONTHAALVRAGEN

% BEGELEIDINGEN

G-E

36.9%

25.9%

W-D

14.3%

5.6%

AA-ZOV

17.9%

21.7%

28%

23.2%

TOTAAL

Wanneer we inzoomen op de regio’s, stellen we vast dat de regio GentEeklo procentsgewijs meer personen met een dak- en thuisloosheidsproblematiek bereikt op het Onthaal.

> 1.528 WAAS - DENDER > 948


Problemen op het vlak van gezinsrelaties komen ook vaak voor, meestal in combinatie met andere problemen (opvoedingsvragen, problemen van kinderen na scheiding, ouderschap na scheiding, co-ouderschap, gebrek aan pedagogische vaardigheden en pedagogische onmacht, probleemgedrag bij kinderen, gebrek aan regels, problemen in een nieuw samengesteld gezin, gebrek aan afstemming tussen ouders, draagkracht moeder,…) REGIO

% ONTHAALVRAGEN

% BEGELEIDINGEN

G-E

10.5%

22.5%

W-D

17.4%

29.4%

AA-ZOV

13.6%

25%

TOTAAL

12.7%

25%

5 Voorheen werd deze variabele ‘psychische problemen’ genoemd, maar de term werd veranderd om verwarring met psychiatrische problemen te vermijden. Het gaat onder andere over verwerkingsproblemen, stress en draagkracht, middelengebruik, zelfbeleving en identiteit, gedragsproblemen, contact met anderen, stemmingsproblemen, …

11

PARTNERRELATIE

MELDER 70%

RELATIEPROBLEMEN

REGIO

% ONTHAALVRAGEN

% BEGELEIDINGEN

G-E

10.8%

16.6%

W-D

13.8%

20.4%

12%

16.5%

11.9%

17.7%

AA-ZOV TOTAAL

Relatieproblemen scoren doorheen het CAW het hoogst in de begeleiding.

30% 20% 8%

10%

7%

7% 4%

1%

2%

3%

5% 1%

1%

H

Sc

ho

on kin ul d pv er len er Po lit ie An on iem An de re O nb ek en d

m ilie

er

on

Fa

Zo

r D

oc

ht

ne

ffe to

rt

r

00%

Pa

Heel wat cliënten vragen hulp en ondersteuning bij partnerrelatieproblemen. De vragen zijn zeer divers en vaak gecombineerd met andere problemen. De relatieproblemen hebben o.m. betrekking op de partnerrelatie, relatiebeëindiging, scheiding, verstoorde relatiepatronen, rolconflicten en communicatieproblemen, partnergeweld, invloed van een individueel probleem van een partner op de relatie, beslissingsproces, relatievorming, partnerkeuze, zwangerschap,…

40%

ch


FREQUENTIE

> 1.158 WAAS - DENDER

50%

Sla


HULPVERLENINGSVRAAG 250 201

200 FREQUENTIE

3.908 HULPVRAGEN

> 758

60%

60%

150 100

85 68

50

34

0

ANDERE REGISTRATIES

VLOCO (Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling) Het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling (VLOCO) is een expertisecentrum dat burgers en professionelen sensibiliseert over ouderenmis(be)handeling om deze problematiek bespreekbaar te stellen en te voorkomen. Doorgaans wordt VLOCO gecontacteerd wanneer een situatie onhoudbaar is en er sterke bezorgdheden heersen omtrent het welzijn van een oudere. Van VLOCO verwacht men dan verduidelijking van de mogelijke stappen die kunnen ondernomen worden. In 2014 vormden hulpverleners en intermediairen de grootste groep melders (63 %), gezien we alle vragen van burgers omtrent ouderenmis(be)handeling naar 1712 doorverwezen. 12

Informatie

Advies

Interventie

Registratie

Wanneer we de hulpvragen van de melders nader bekijken, blijkt er een duidelijke nood aan informatie en adviesverlening. Wanneer er al heel wat stappen ondernomen zijn en er nood is aan een gespecialiseerd hulpaanbod, kan de vraag naar een interventie gesteld worden.

Crisismeldpunt minderjarigen Het Crisismeldpunt minderjarigen Oost-Vlaanderen is een onderdeel van het Crisisteam De Schelp. 24 uur op 24, 7 dagen op 7 kunnen professionelen en/of burgers die zich in een crisissituatie bevinden er via telefoon, mail of ter plaatse terecht. Naast vraagduiding en consult kan het Crisismeldpunt crisishulp inschakelen vanuit verschillende sectoren die een aanbod doen in het hulpprogramma.

M

V

ONBEKEND

TOTAAL

0-12 jaar

178

145

13

336

13-17 jaar

321

357

4

682

Onbekend

19

26

21

66

TOTAAL

518

530

38

1.086

18+

2

2

Jongeren (13-17 j.) werden het meest aangemeld bij het Crisismeldpunt. In 37,48 % van de aanmeldingen ging het om een vraag naar consult; daarnaast waren er vooral vragen naar opvang (36,65 %) van de aanmeldingen. VRAAG

Inloopcentra Inloopcentra zijn zeer laagdrempelige plaatsen waar overdag ruimte is voor ontmoeting en waar bepaalde diensten (vb. koffie, maaltijden, douches en/of wasmachines) gratis verkrijgbaar zijn of voor betaalbare prijzen. CAW Oost-Vlaanderen heeft inloopcentra in Gent (SOC en Pannestraat) en Sint-Niklaas (Den Durpel). In 2014 kwamen 22.733 bezoekers langs in de Gentse inloopcentra. In Den Durpel kwamen er gemiddeld 3.500 bezoekers langs. SOC en Pannestraat zijn 4 dagen per week open, Den Durpel 2 dagen per week. Aantal in SOC en Pannestraat

N

%

Aantal mannen

18.652

Consult

407

37.48%

Aantal vrouwen

3.391

Interventie (I)

91

8.38%

Aantal jongeren/kinderen

Begeleiding (B)

127

11.69%

Aantal bezoekers

Opvang (O)

398

36.65%

Interventie en begeleiding (IB)

17

1.57%

Interventie en opvang (IO)

14

1.29%

Begeleiding en opvang (BO)

24

2.21%

8

0.74%

1.086

100%

Interventie, begeleiding en opvang (IBO) TOTAAL AANTAL MINDERJARIGEN

We merken dat er bij 731 van de minderjarigen consult werd aangeboden. Er was een grote vraag naar opvang; toch werd slechts 10,68 % opvang aangeboden. AANBOD

N

%

Consult

731

67.3%

Interventie (I)

64

5.89%

Begeleiding (B)

76

7.00%

Opvang (O)

116

10.68%

Interventie en begeleiding (IB)

17

1.57%

Interventie en opvang (IO)

17

1.57%

Begeleiding en opvang (BO)

29

2.67%

Interventie, begeleiding en opvang (IBO)

14

1.29%

Geen crisishulp geboden

22

2.03%

1.086

100%

TOTAAL AANTAL MINDERJARIGEN

690 22.733

Nacht- en Winteropvang Gedurende het voorbije jaar werd 18.794 keer opvang geboden in de Nachtopvang in Gent en Aalst. Uit dit aantal kunnen we een grote nood naar nachtopvang afleiden. Gezien de anonimiteit kunnen we niet achterhalen hoeveel unieke personen dit betreft. Op zich een triestige vaststelling want dit betekent dat we er als samenleving niet afdoende in slagen om burgers te verzekeren van één van de meest cruciale basisbehoeften, namelijk huisvesting. CAW organiseert nacht-/winteropvang vanuit humanitaire overwegingen, omdat we niet blind willen zijn voor de problematiek van acute dakloosheid. Daarnaast vinden we de nacht-/en winteropvang een mogelijkheid om daklozen te bereiken en een hulpverleningstraject aan te bieden. Bezetting Nachtopvang Gent

8.422

Bezetting Winteropvang Gent

4.152

Bezetting Nachtopvang Plus Gent

4.214

Bezetting Bed Bad Brood Aalst

2.006

TOTAAL

18.794

1

13

Na de fusie

CAW Oost-Vlaanderen kijkt weer naar buiten De voorbije twee jaar werd zeer intens gewerkt aan de voorbereiding en de ontwikkeling van CAW Oost-Vlaanderen als fusie van de zes Oost-Vlaamse CAW’s. Ondanks dit ingrijpende proces zijn we erin geslaagd om onze basisopdracht, namelijk het verzekeren van de eerstelijns dienst - en hulpverlening in Oost-Vlaanderen, te blijven garanderen. Dit zal ook gebleken zijn uit de registratie van duizenden hulpvragen die we in het voorbije hoofdstuk breder hebben geduid. Ondertussen bleven we investeren in het ontwikkelen van een afstemming en samenwerking met andere voorzieningen en sectoren voor tal van thema’s en naar diverse doelgroepen en problematieken. In dit hoofdstuk wandelen we door een aantal werven, die ons als CAW na aan het hart liggen en die perspectief bieden om - meestal in samenwerking met anderen- de kwaliteit en effectiviteit van de geboden diensten hulpverlening te versterken. 14

Cijfers van januari en februari ontbreken.

6

Het CAW wil op deze manier een betrouwbare partner zijn om samen met anderen individuele en maatschappelijke problemen te voorkomen en samen met de direct betrokkenen effectief aan te pakken. CAW Oost-Vlaanderen als partner Brede Instap binnen Integrale Jeugdhulp Het onthaalaanbod van het CAW (Algemeen Onthaal en JAC/Jongerenonthaal) is partner in de Brede Instap binnen Integrale Jeugdhulp, naast de inloopteams en de preventieve zorg van Kind en Gezin en de CLB’s. Wanneer minderjarigen betrokken zijn, kan men bij deze onthaalteams terecht met alle welzijnsvragen. Als de schoolse problematiek overheerst, zal eerder het CLB betrokken worden als ‘dienst Brede Instap’. De onthaalteams bieden vraagverheldering, schatten de nood in en bieden directe hulp indien nodig. Wanneer er nood is aan verdere recht-

streeks toegankelijke hulp, verwijst de onthaalmedewerker de minderjarige naar het meest geschikte aanbod. We hanteren hier het subsidiariteitsprincipe: wordt de nood aan nietrechtstreeks toegankelijke jeugdhulp ingeschat, dan neemt de onthaalmedewerker van het onthaalteam de rol van contactpersoon-aanmelder op.

CAW Oost-Vlaanderen zette in 2014 sterk in op de afstemming van de partners binnen de Brede Instap. We vormen graag één front en ontwikkelen één kwaliteitslabel van Vraagverheldering en Onthaal waarop verder kan gebouwd worden door de diensten probleemgebonden hulp en we verwerven hierin een mandaat. Ook ten opzichte van de hulpmodules die rechtstreeks toegankelijk geworden zijn uit VAPH en BJ. We wensen een partnerschap waar duidelijke en bindende afspraken gemaakt worden. CAW Oost-Vlaanderen is van mening dat men het in-

stroombeleid van deze voorzieningen regionaal en intersectoraal moet organiseren. Samen met onze partners willen we meer inzetten op profilering naar de burger en naar intermediairen. CAW Oost-Vlaanderen stelt zich constructief op in het IROJ en werkt enthousiast mee aan regionale en provinciale functionele en structurele netwerken.

ZOEK JE MEER INFO ROND BREDE INSTAP EN DE POSITIE VAN CAW OOST-VLAANDEREN HIERIN? CONTACTEER DAN ALAIN SLOCK [email protected]

15

Van Crisisopvang naar Crisishulp

Nog een fusie... Sinds 1 januari 2014 werkt CAW Oost-Vlaanderen met 1 centraal meldpunt voor crisishulp aan minderjarigen en hun context voor heel de provincie. Hiervoor hebben we vier regionele crisismeldpunten Integrale JeugdHulp (IJH) tot één provinciaal crisismeldpunt samengevoegd. We hebben dit Meldpunt Crisis IJH aan het bestaande aanbod aan crisishulp van ‘De Schelp’ toegevoegd; samen met deze fusie hebben we de naam veranderd naar Crisisteam De Schelp.

objectieve inschatting gemaakt te worden van de crisis, dit vanuit de verschillende perspectieven van de betrokkenen. Om dit mogelijk te maken beschikt het Crisisteam over de mogelijkheid om een ambulante crisisinterventie aan te bieden. Dit gebeurt in het Crisisteam op de Elyzeese Velden in Gent.

2014: een druk jaar voor het Crisisteam Op 1 maart 2014 werd het crisisteam, naast het crisishulpaanbod binnen een vrijwillig kader, ook bevoegd voor de crisisaanmeldingen waarin de jeugdrechter in hoogdringendheid gevorderd wordt door het Parket Jeugd en Gezin. Dit is een belangrijke uitbreiding van de opdracht van het Crisisteam. De uitstroom uit het crisisnetwerk wordt hier gegarandeerd door een goede samenwerking met de Integrale Toegangspoort. Vanaf juni 2014 is het crisisteam van start gegaan met crisisaanmeldingen binnen een gerechtelijk kader. Dit als uitbreiding van de hoogdringende situaties. Om dit mogelijk te maken diende het crisisnetwerk zijn crisishulpaanbod drastisch uit te breiden. Er werd hiervoor een beroep gedaan op partners binnen de verschillende sectoren IJH.

Vraag naar Crisishulp groeit verder Consult, regie en ondersteuning In het crisismeldpunt IJH komen alle vragen naar crisishulp voor minderjarigen terecht. Het crisismeldpunt biedt professioneel consult aan en kan, waar nodig, een regionaal en intersectoraal uitgebouwd hulpaanbod van crisisinterventie, crisisbegeleiding of crisisopvang activeren. In dat geval neemt het crisismeldpunt de regiefunctie op en staat het in voor de opvolging van de case. Om blijvend verbindend te werken en om de realiteit en perspectieven van de verschillende regio’s mee te kunnen nemen in de werking van het Crisisteam werd een voltijdse meldpuntondersteuner in dienst genomen. Haar taak bestaat er voornamelijk in om de contacten met alle partners in het crisisnetwerk te onderhouden. Daarnaast verzorgt ze de bekendmaking van het Crisisnetwerk aan relevante partners en potentiële aanmelders. De meldpuntondersteuner gaat eveneens op zoek naar uitbreiding van het hulpaanbod voor het crisisnetwerk. Het nieuwe decreet IJH stelt dat niet alleen professionelen, maar ook minderjarigen of hun opvoedingsverantwoordelijke zich zelf moeten kunnen aanmelden. Om crisishulp te activeren dient er echter een

16

2014 werd naast een uitbreiding van de opdracht gekenmerkt door een opmerkelijke stijging van het aantal crisisaanmeldingen. We hebben een stijgingspercentage gekend van 83 % in vergelijking met het jaar daarvoor. De verbinding van het crisishulpaanbod ten aanzien van meerderjarigen en het crisismeldpunt IJH heeft geresulteerd in een team dat erin geslaagd is om de toenemende aanmeldingsstroom op een kwalitatieve manier te blijven beantwoorden. Nu de reorganisatie van het crisisnetwerk IJH in 2014 gerealiseerd is, ligt voor CAW Oost-Vlaanderen een volgende uitdaging in het verschiet: de provinciale organisatie van de crisishulp voor meerderjarigen.

INFO NODIG OVER CRISISHULP IN OOST-VLAANDEREN OF SPECIFIEK OVER HET AANBOD VAN CRISISTEAM DE SCHELP? CONTACTEER DAN MIEKE VAN DURME [email protected]

1712: de hulplijn voor alle vragen over misbruik, geweld en kindermishandeling

er 1.674 meer dan in 2013 of een stijging t.o.v. 2013 van het aantal meldingen met meer 50 %. Per dag zijn dit net geen 14 bellers voor alle Vlaamse meldpunten samen.

Situering In Oost-Vlaanderen organiseren het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling en CAW Oost-Vlaanderen gezamenlijk de hulplijn 1712. 1712 is de hulplijn waar iedereen elke werkdag, van 9 tot 17 uur, gratis en discreet terechtkan met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Kinderen, jongeren en volwassenen met vragen over elke vorm van geweld of misbruik. Dus niet enkel vragen over fysiek geweld, maar ook psychisch, economisch of seksueel geweld.

Het aantal meldingen in Oost-Vlaanderen stijgt significant van 560 in 2013 naar 1.426 in 2014. In 2013 maakte het totaalaantal meldingen in Oost-Vlaanderen 17 % uit van het Vlaamse aantal meldingen. Dit aandeel van Oost-Vlaanderen stijgt in 2014 naar 29 %. Oorsprong van de meldingen in Vlaanderen 2014 MELDENDE INSTANTIE

AANTAL

%

Slachtoffers en daders

Omgeving van het slachtoffer

3.848

78.1%

Een equipe van deskundige hulpverleners van het CAW en het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling bemant de hulplijn 1712 in OostVlaanderen. Deze equipe is provinciaal georganiseerd en maakt deel uit van het onthaalteam van de regio Waas en Dender.

Omgeving van de dader

123

2.5%

Onderwijs

65

1.3%

Cultuur

15

0.3%

Sport

14

0.3%

Welzijn, gezondheid en gezin

178

3.6%

Onze medewerkers van 1712 bieden een volwaardig onthaal: zij nemen voldoende tijd om te luisteren en de vraag duidelijk te krijgen; zij geven informatie over de betekenis van geweld en misbruik en over de wereld van hulpverlening en justitie.

Justitiële instanties

5

0.1%

Onbekend

105

2.1%

Missing

571

11.6%

4.924

100%

TOTAAL

Zij geven advies. Zij schatten samen met de beller de risico’s in van de situatie en van de acties die ondernomen kunnen worden. Beslissingen worden genomen door de beller, tenzij in gevaarsituaties. Zij kunnen doorverwijzen naar gepaste hulpverlening.

Resultaten

8

Aantal meldingen in 2014, overzicht per meldpunt 2014

AANTAL

%

Meldpunt Antwerpen

877

17.8%

Meldpunt Brussel

128

2.6%

Meldpunt Brussel

826

16.8%

1.426

28.9%

Meldpunt Vlaams-Brabant

841

17.1%

Meldpunt West-Vlaanderen

826

16.8%

4.924

100%

Meldpunt Oost-Vlaanderen

TOTAAL

De Vlaamse meldpunten 1712 kregen in 2014 7.924 meldingen. Dit zijn

Het overgrote deel van de meldingen in Vlaanderen komt uit de omgeving van het slachtoffer: 78 %. De melding komt meestal van het slachtoffer zelf of van de (stief) ouder(s) van het slachtoffer; respectievelijk 33 % en 22 %. Deze meldingen maken meer dan de helft uit van het totale aantal meldingen in 2014. Er zijn er geen noemenswaardige verschuivingen t.o.v. 2013. Het aantal meldingen uit sportclubs en van culturele organisaties en justitiële instanties is zeer beperkt. Dit is ook zo in 2013. MELDENDE INSTANTIE

AANTAL

%

Omgeving van het slachtoffer

896

62.8%

Omgeving van de dader

21

1.5%

Onderwijs

18

1.3%

Cultuur

4

0.3%

Sport

8

0.6%

Wij nemen deel aan een Vlaamse werkgroep om het registratieprogramma zo aan te passen dat we een betere output krijgen.

8

17

Welzijn, gezondheid en gezin

44

3.1%

Justitiële instanties

2

0.1%

Onbekend

55

3.9%

378

26.5%

1.426

100%

Missing TOTAAL

De cijfers voor Oost-Vlaanderen zijn gelijklopend met de Vlaamse cijfers. Ook in Oost-Vlaanderen komt het overgrote deel van de meldingen uit de omgeving van het slachtoffer: 63 %. In 2013 bedraagt dit nog 86 %. De melding komt meestal van het slachtoffer zelf of van de (stief) ouder(s) van het slachtoffer. Het aantal meldingen door het slachtoffer zelf ligt in Oost-Vlaanderen hoger dan in Vlaanderen, nl. 35 %. 17 % van de meldingen in Oost-Vlaanderen komen van de (stief)ouder(s). Hier zijn geen noemenswaardige verschillen met 2013. Deze meldingen maken meer dan de helft uit van het totale aantal meldingen in 2014. Hoofdproblematiek Vlaanderen 2014 De helft van de vragen van de Vlaamse meldpunten hadden in 2014 betrekking op kindermishandeling: 51 % In 73 % betrof het kindermishandeling in een intra-familiale context. Het aandeel vragen m.b.t. kindermishandeling was in 2013 gelijklopend, nl. 53 %. Ook hier voor het overgrote deel in een intra-familiale context. HOOFDPROBLEMATIEK VLAANDEREN

Kindermishandeling

AANTAL

%

2.461

51.4%

Geweld tussen minderjarigen

81

1.7%

Partnergeweld en kindermishandeling

361

7.5%

Eergerelateerd geweld

3

0.1%

Geweld tussen volwassenen

762

15.9%

Oudermishandeling

49

1.0%

Ouderenmishandeling

201

4.2%

Verwerkingsproblematiek

112

2.3%

Andere problematiek

336

7.6%

Missing

396

8.3%

4.792

100%

TOTAAL

In 2014 waren er 762 personen met een melding van geweld tegen volwassen, of 16%. In 2013 bedroeg het aandeel geweld tegen volwassenen 14%.

18

Hoofdproblematiek Oost-Vlaanderen 2014 Het aandeel geweld tegen volwassenen ligt in Oost-Vlaanderen lager: 4 % tegenover 16 % in Vlaanderen. Het aandeel ouderenmis(be)handeling ligt in Oost-Vlaanderen gevoelig hoger dan in Vlaanderen: 14 % tegenover 1 %. Het totaal van beide problematieken ligt dan weer dicht in elkaars buurt: 18 % in Oost-Vlaanderen tegenover 17 % in Vlaanderen. HOOFDPROBLEMATIEK O-VLAANDEREN

AANTAL

%

Kindermishandeling

534

45.2%

Geweld tussen minderjarigen

17

1.4%

Partnergeweld en kindermishandeling

72

6.1%

Eergerelateerd geweld

3

0.3%

Geweld tussen volwassenen

48

4.1%

Oudermishandeling

161

13.6%

Ouderenmishandeling

53

4.5%

Verwerkingsproblematiek

32

2.7%

Andere problematiek

122

10.3%

139

11.8%

1.181

100%

Missing TOTAAL

Tot slot... 1712 is volop in ontwikkeling. Recent kunnen ook slachtoffers van historisch misbruik en slachtoffers van gedwongen adoptie terecht bij de hulplijn 1712. Dit stelt onze medewerkers voor grote uitdagingen. Van hen wordt verwacht dat zij expertise hebben over tal van problematieken die gelieerd zijn aan geweld, misbruik en kindermishandeling. We willen ook aan cliënten die bellen of mailen naar 1712 een volwaardig CAW-Onthaal bieden. We moeten dus ook garanderen dat onze 1712 medewerkers - naast hun specifieke deskundigheid - werken vanuit een breed en generalistisch perspectief. Dit is meteen een belangrijke uitdaging voor 2015: hoe kunnen we de verdere ontwikkeling van kennis en methodieken garanderen en hoe kunnen we garanderen dat deze expertise gedeeld wordt? Een werkgroep is reeds gestart om hierrond een antwoord te zoeken. We maken er werk van!

VRAGEN OVER DE WERKING VAN 1712? CONTACTEER AGNES ONGHENA [email protected]

19

CAW OoST-VLAANDEREN ONDERSTEUNT MEE HET RECHT OP WONEN

Project in de regio Waas-Dender: woonbuddy’s voor kwetsbare thuislozen

Gents project ‘Leegstand’ of hoe leegstaande sociale woningen in afwachting van hun renovatie zinvol gebruikt worden

Iemand die dakloos wordt, verliest huis en thuis, vervreemdt van zijn familie en vrienden en kan zijn plaats nog maar moeilijk vinden in de maatschappij.

Binnen de Gentse sociale huisvestingsmarkt staan in het kader van nakende renovatieprojecten heel wat sociale woningen leeg. Door een samenwerking met de Stad Gent kregen we de opportuniteit om een aantal van deze woningen tot aan de start van hun renovatieproject op een zinvolle manier te kunnen inzetten. Dit in functie van actuele woonnoden en behoeftes en door er tijdelijk mensen in te huisvesten. CAW neemt de coördinatierol op van het project en treedt op als tussenorganisatie door deze sociale woningen in huur te nemen van de sociale verhuurders om ze dan in gebruik te geven aan kandidaatgebruikers (alleenstaanden of gezinnen) met specifieke woonbehoeften. De toeleiding van de kandidaat-gebruikers gebeurt door een netwerk van partnerorganisaties (woon- en welzijnsorganisaties werkzaam in Gent), die zich engageren om de toegeleide gebruiker verder op te volgen en te begeleiden naar een definitieve woonoplossing.

Het Buddyproject Waas-Dender koppelt een vrijwilliger (buddy) aan een (ex-)thuisloze. Zij ontmoeten elkaar regelmatig en zoeken samen hoe de betrokkene contacten kan leggen, onderhouden en behouden. De buddy speelt daarin vooral een stimulerende en ondersteunende rol. Het duo buddy-thuisloze overlegt en plant samen wat het samen wil doen. Wat op het programma staat hangt dus af van interesses en mogelijkheden, persoonlijkheid en leeftijd van de deelnemer. De focus ligt op het samen zijn. De buddy vormt het begin van een totaal nieuw sociaal netwerk voor wie vereenzaamd is. Wie buiten komt leert nieuwe mensen kennen!

De gebruiker kan in principe maximaal 6 maanden gebruik maken van de leegstaande sociale woning, maar bij het bepalen van de gebruikstermijn wordt er ook wel rekening gehouden met de beschikbare gebruiksperiode van de woning en de individuele situatie van de gebruiker.

CAW zorgt voor de professionele begeleiding van de vrijwilligers; de stad Sint-Niklaas gaf middelen om dat sociale netwerk voor thuislozen te helpen uitbreiden.

Ondersteuning door vrijwillige woonbuddy’s

Wat is preventieve woonbegeleiding? Het is een kortdurende, aanklampende begeleiding voor kwetsbare huurders die dreigen hun woning te verliezen omwille van huurachterstal, problematische wooncultuur (overlast, vervuilde woonsituatie..), samenlevingsproblemen of omwille van een ontwrichte relatie huurder-verhuurder. De preventieve woonbegeleider zoekt samen met de huurder en de verhuurder naar oplossingen om de woning te kunnen behouden.Of als dat niet (meer) lukt, proberen ze finaal dakloosheid te vermijden.

Eind 2014 werd het project Vrijwillige Woonbuddy’s ontwikkeld. Ter ondersteuning van tijdelijke gebruikers van de leegstaande sociale woningen recruteert het CAW ook een groep vrijwillige woonbuddy’s. De woonbuddy’s kunnen door de partnerorganisaties ingezet worden om de gebruikers te ondersteunen. Enerzijds werken we met woontrainbuddy’s die de gebruiker ondersteunen en trainen in het ontwikkelen van zijn woonvaardigheden en (praktische) ondersteuning bieden bij het zelfstandig wonen. Anderzijds werken we met woonzoekbuddy’s die gebruikers ondersteunen in hun zoektocht naar een kwaliteitsvolle en betaalbare woning. Dit steeds in samenspraak met de begeleider, Het werken met (woon)buddy’s is trouwens niet alleen in opmars in de Regio Gent-Eeklo...

20

Om dat tegen te gaan of om te keren, zoekt het CAW buddy’s. Een buddy is een vrijwilliger die een thuisloze of ex-thuisloze helpt én ondersteunt bij het leggen van sociale contacten.

Uitbreiding van ons werking Preventieve Woonbegeleiding naar private huurders en verhuurders

Sinds eind 2012 krijgt CAW Oost-Vlaanderen extra middelen vanuit de Vlaamse Overheid om preventieve woonbegeleiding op te zetten bij sociale huurders en verhuurders. Vanuit goede praktijken als proactieve woonbegeleiding in Zuid-Oost-Vlaanderen en ‘preventie uithuiszetting’ in Gent en omdat onderzoek aangetoond heeft dat 80 % van de uithuis-

zettingen zich situeert op de private huisvestingsmarkt, diende CAW Oost-Vlaanderen een project in om middelen te verkrijgen voor de preventie van uithuiszetting van kwetsbare huurders op de privémarkt. In 2014 kon CAW Oost-Vlaanderen dankzij extra provinciale projectmiddelen starten met preventieve woonbegeleiding van private huurders en verhuurders. Een aantal belangrijke pijlers waarop preventieve woonbegeleiding gestoeld is: actief en aanklampend werken, preventief/vroegtijdig ingrijpen, empowerend, mobiel/outreachend, vanuit een integrale kijk, bemiddelingsrol, in samenwerking met andere betrokken hulp- en dienstverlening, bieden van zorg/begeleiding op maat.

Een paar cijfers over Preventieve Woonbegeleiding sociale en private huurmarkt 2014 AANTAL DOSSIERS IN 2014

TOTAAL O-VL

dak- en thuislozen dat doorheen heel het jaar open is op weekdagen. Op vraag van de gebruikers en bij wijze van experiment werd in Gent tijdens de periode van de Winteropvang 2014-2015 het aanbod van het Inloopcentrum Pannestraat uitgebreid met een aanbod op zondagnamiddag. Dit was mogelijk dankzij de goede samenwerking tussen een aantal organisaties actief in het Gentse namelijk Straathoekwerk, VZW Jong, De buurtstewards en CAW Oost-Vlaanderen. Door een gedeelde personeelsinzet vanuit deze 4 organisaties werd dit extra aanbod mogelijk gemaakt.

MEER WETEN OVER ONZE WOONPROJECTEN? HEB JE ZELF NOG IDEEËN? NEEM DAN CONTACT OP MET LEEN BAEKE [email protected]

BudgetInZicht: een nauwe samenwerking tussen OCMW’s en CAW Oost-Vlaanderen

Overgedragen dossiers van 2013

75

Nood is hoog, niet nieuw

Aantal dossiers aangemeld in 2014

221

Totaal opgenomen dossiers

296

Het is geen nieuw gegeven dat een groeiende groep van (jonge) volwassenen geconfronteerd wordt met financiële moeilijkheden. Dat blijkt onder andere uit de signalen die verschillende welzijnsorganisaties waaronder het CAW herhaaldelijk gegeven hebben over het te beperkte aanbod aan financiële hulpverlening alsook uit de statistieken die de Centrale voor kredieten van de Nationale Bank van België publiceert.

AANMELDERS

SHM/SVK/ Sociale huurder Andere (OCMW en gemeente die woningen verhuren onder sociaal kaderbesluit) Provate huurder/verhuurder

TOTAAL O-VL

259 6

(preventieve woonbegeleiding op de privémarkt met subsidies van de Provincie startte in oktober 2014)

31

Totaal aangemelde dossiers in 2014

296

Als we kijken naar de problematiek bij aanmelding, zien we dat we vooral te maken hadden met huurachterstand en vervuilde woonsituaties. Bij 83 % van de begeleidingen kon de uithuiszetting vermeden worden. Bij de overige 17 % van de begeleidingen werd op zoek gegaan naar een nieuwe woonst om dakloosheid te vermijden.

Winterdagaanbod op zondag CAW Oost-Vlaanderen organiseert sinds 2014 een dagaanbod voor

Samen werken aan kwaliteit en preventie BudgetInZicht staat voor een samenwerking tussen de 65 OCMW’s van Oost-Vlaanderen en het CAW. Het doel van deze samenwerking is om de kwaliteit van de budgethulpverlening die deze organisaties aanbieden te verbeteren en te werken naar het zelfstandig beheer van geld en administratie door elke cliënt. Daarnaast zet het samenwerkingsverband sterk in op primaire preventie om schulden bij de inwoners van OostVlaanderen te voorkomen. In elke regio van CAW Oost-Vlaanderen is er een stuurgroep opgericht waarin het CAW, de OCMW’s van de regio en andere welzijnsorganisaties zoals de verenigingen waar armen het woord nemen vertegenwoordigd zijn. De BIZ-medewerkers zelf zijn medewerkers van CAW Oost-Vlaanderen en komen regelmatig samen om acties op elkaar af te stemmen en uit te wisselen.

21

De voorzitters uit de 3 regio’s komen samen in de stuurgroep Budgethulpverlening van CAW Oost-Vlaanderen waar het beleid inzake financiële hulpverlening wordt bepaald. Zo werd de folder ‘Wegwijs in de budget- en schuldhulpverlening van OCMW en CAW’ door het samenwerkingsverband uitgewerkt en verspreid over alle 65 OCMW’s van Oost-Vlaanderen die nu alle met een gelijkaardig instrument werken om hun aanbod bekend te maken aan de burger. Om cliënten aan te zetten het beheer van hun centen in eigen handen te nemen en zo te werken aan secundaire en tertiaire preventie is het van belang dat hulpverleners van het CAW en de OCMW’s hierover gevormd en aangemoedigd worden. Hiervoor organiseert het samenwerkingsverband een leernetwerk bestaande uit intervisies, dialoogtafels met o.a. advocaat schuldbemiddelaars en de arbeidsrechtbank en (juridische) vormingsmomenten.

Budgetmap (online) Daarnaast worden er instrumenten ontwikkeld die de hulpverleners helpen om deze doelen beter te bereiken. Zo werd in 2014 de budgetmap en de budgetmap online (www.budgetmaponline.be) gerealiseerd. Dit is een administratief klasseersysteem waarmee de cliënt geholpen wordt om zijn administratie in eigen handen te houden. Dit instrument wordt reeds in vele welzijnsorganisaties over heel Vlaanderen ingezet.

Budgetplanner (online) Er wordt ook gewerkt met de budgetplanner (www.budgetplanner.be) en budgetschema’s om de cliënt overzicht en inzicht te geven in zijn eigen financiële situatie. BudgetInZicht Oost-Vlaanderen ontwikkelde een bord om op een visuele manier een voorstelling te geven van waar de centen naartoe gaan - dit voor cliënten met zeer beperkte vaardigheden - en zoekt ook

22

voortdurend naar methodieken en een stappenplan hoe je best stapsgewijs en taakgericht de cliënt weer het beheer in eigen handen geeft. Tot slot wordt er ook groepswerk georganiseerd waaraan cliënten vanuit verschillende OCMW’s en het CAW participeren. Soms wordt dit groepswerk georganiseerd door de BIZ-medewerkers zelf of gebeurt dit in samenwerking met de centra voor basiseducatie of verenigingen waar armen het woord nemen. Het groepswerk heeft vooral zijn nut als zijspoor naast de individuele hulpverlening om cliënten vaardigheden bij te brengen. Ook de groepsdynamica en het bundelen van de krachten in de groep kunnen een extra stimulans geven aan de cliënt en zorgen ook voor het doorbreken van het sociaal isolement.

Preventie BudgetInZicht Oost-Vlaanderen zet ook in op primaire preventie. Hiermee bedoelen we dat we inzetten op acties bij groepen die nog geen financiële problemen hebben. De focus gaat in eerste instantie uit naar de jongeren en de jongvolwassenen. Uit een studie van het Centrum voor Budgetadvies bleek dat jongeren een steeds groter risico lopen op financieel wangedrag en steeds sneller overgaan tot het uitgeven van geld dat er niet is. Er is bij jongeren ook nood aan een kritische houding en de nodige vaardigheden om weerstand te kunnen bieden aan de invloed van reclame en sociale druk. De rol van financiële educatie op school maar ook thuis wordt daarom steeds belangrijker. Hier sluit het aanbod ‘school is out’, leren budgetteren voor jongeren, op aan. Deze vorming is interactief, op maat van en aangepast aan de leefwereld van de jongeren. De vorming heeft plaats in de scholen zelf of op locatie van het CAW of het OCMW om een directe link met de hulpverlening te maken. Er wordt een halve dag gewerkt rond een aantal stellingen zoals ‘Big spender’, ‘zwartwerk’ of ‘vakantiejob’.Het budgettype van elke jongere wordt bepaald, gevolgd door een oefening waarbij jongeren leren een realistisch budgetplan op te maken. Tot slot krijgen de jongeren enkele tips mee alsook info waar er hulp te vinden is bij financiële vragen en problemen. Ons uiteindelijke doel is om alle jongeren van zo’n vormingsaanbod te laten genieten voor zij de schoolbanken verlaten, maar dit vraagt extra middelen om dit te realiseren. We ontwikkelen hiertoe wel een training om leerkrachten zelf de nodige tools te geven om dit vormingsaanbod ook zelf in de klas aan te bieden, maar extra ondersteuning vanuit een expertise van budgethulpverlening is hierbij noodzakelijk. Door Budget-

InZicht beschikken we ook over een educatief computerspel ‘paystation’ om jongeren te leren budgetteren en voor leerlingen uit het lager onderwijs beschikken we ook over het spel ‘geld weg’. Eveneens zijn er aangepaste verdiepingsmodules mogelijk of wordt in de klas rond dit thema verder gewerkt en dit door het inzetten van andere instrumenten zoals de budgetmap. Naar de algemene bevolking richten we ons in het kader van primaire preventie, voornamelijk door medewerking te verlenen aan de jaarlijkse ‘Dag zonder krediet’ en de aandacht voor deze dag via onze partners te verspreiden over heel Oost-Vlaanderen. Daarnaast verzorgt BudgetInZicht - na aanvraag - ook infoavonden zoals ‘Het leven is duur’ en ‘Wat is een collectieve schuldenregeling’.

WIL JE MEER INFO OVER ONZE PAYSTATION? NEEM CONTACT OP MET KARIN VAN MALDERGEM [email protected] Online hulp: nieuwe methodieken, nieuwe mogelijkheden CAW Oost-Vlaanderen werkte in 2014 nauw samen met andere CAW’s aan de verdere ontwikkeling van een gezamenlijk laagdrempelig onthaalaanbod via nieuwe media. Samen met de collega’s van de andere CAW’s hebben we ingezet op het verbreden van de toegang tot het onthaalaanbod met online hulpverlening via chat- en mailhulpverlening. Dit doen we zowel voor het algemeen als het jongerenonthaal. Chat- en mailhulpverlening zijn online hulpverleningsmethodieken en maken deel uit van een blended hulpverlening waartoe ook face to face-gesprekken en telefonische gesprekken behoren. Chat- en mailhulpverlening zijn evenwaardige methodieken om een volwaardig onthaal(gesprek) te garanderen. Chathulpverlening is mogelijk voor volwassenen via caw.be en voor jongeren via jac.be tijdens vaste permanentie-uren en na afspraak. Dit wordt door alle CAW’s in beurtrol aangeboden. Cliënten kunnen ook via mail een vraag stellen aan een onthaalmedewerker. Het CAW garandeert binnen de 2 werkdagen een antwoord.

Chat- en mailhulpverlening in het CAW-Onthaal wordt enkel uitgevoerd met (onthaal-) medewerkers die hiervoor de nodige opleidingen hebben genoten, om een kwaliteitsvolle hulpverlening te garanderen. Daarnaast worden er op sectorniveau diverse afspraken gemaakt die een congruent geheel maken van het online aanbod via chat- en mailhulpverlening. In 2014 werd de chatpermanentie opgenomen door de regio Aalst Zuid-Oost-Vlaanderen. Na een grondige evaluatie wordt dit in 2015 opgenomen door alle onthaalteams van het CAW. Chathulpverlening is immers een methodiek die deel uitmaakt van een breder instrumentarium (blended hulpverlening) om een kwaliteitsvol CAW-Onthaal te realiseren. Werken met alle methodieken verhoogt de toegankelijkheid voor de cliënt en biedt meer methodische slagkracht aan de onthaalmedewerker. Nu de chat- en mailhulpverlening georganiseerd is voor het CAW-Onthaal binnen CAW Oost-Vlaanderen, wil de werkgroep het online hulpverleningsaanbod in 2015 verder verbreden. Er zal onderzocht worden hoe online hulpverlening (in allerlei vormen) verder kan ingezet worden in de diverse werkingen binnen het CAW en wat sociale media kunnen betekenen in de bekendmaking van het CAW. Hiervoor laat de werkgroep zich inspireren door visieteksten uit de sector, diverse onderzoeken, good practices uit de eigen werking/sector en andere sectoren en tot slot ‘Bouwstenen voor een Vlaams actieplan online hulpverlening’. Een onderzoek, in opdracht van Minister Vandeurzen, dat moet leiden tot een Vlaams actieplan onlinehulp.

Wens je meer toelichting over ons onlineaanbod? Heb je vragen of suggesties? Contacteer Koen Clottens [email protected]

23

Uitdagingen

Opvolging beleidsuitdagingen In ons vorige jaarverslag beschreven we een aantal uitdagingen. Wat is ervan gerealiseerd? Wat is de stand van zaken? Welke processen zijn in gang gezet op dit domein? Welke conclusies zijn er eventueel te trekken? Met een aantal uitdagingen gingen we resoluut aan de slag. Dit werden dan vaak grote werven en worden hierboven beschreven. Uitdaging 1: bundeling van krachten met andere sectoren om het hoofd te bieden aan structurele en institutionele barrières i.f.v. goede diensten hulpverlening. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • Onze betrokkenheid in Integrale Jeugdhulp werd verder verankerd door onder andere deelname aan IROJ en netwerkstuurgroepen jeugdhulp, de uitbouw van het crisisnetwerk minderjarigen en een af gestemde Brede Instap (zie ook pagina 14). • Er vond overleg plaats met de mutualiteiten en de DOP in functie van de intersectorale loketten. Dit wordt verder gezet in 2015, want we willen in 2015 met OCMW, Samenlevingsopbouw en diensten maat schappelijk werk verder bouwen aan intersectoraal onthaal. 24

Uitdaging 2: commercialisering/vermarkting van de zorg: niet alleen overheid en de klassieke non-profitorganisaties zijn actief op de zorgmarkt, maar ook private en commerciële ondernemingen. CAW moet zich positioneren in deze commerciële processen en erover waken dat de meest kwetsbaren niet uit de boot vallen van het commerciële circuit. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • We willen in de toekomst onze functie als sociale ondernemer uit klaren in een snel evoluerend, vermarkt welzijnslandschap. • We startten een beperkt denkproces rond ‘kwetsbaarheid’ in het Provinciale Beleidsteam. Dit wordt in 2015 verbreed naar de hele organisatie. Uitdaging 3: een herkenbaar, laagdrempelig, gratis, bereikbaar, direct toegankelijk onthaalaanbod in elke kleinstedelijke regio. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • We hebben in dit kader een aantal beslissingen genomen die door de interne stuurgroep onthaal meegenomen werden in de ontwikkeling van een organisatiemodel rond ons eigen onthaalaanbod. Dit wordt verder ontwikkeld in 2015.

• We organiseerden het telefonisch onthaal via 1 nummer: 078/150 300. • Doven kunnen het CAW-Onthaal via ooVoo bereiken. • We experimenteerden met mobiel webcamtolken voor anderstaligen. • Alle telefonische hulpvragen van burgers rond geweld, misbruik en kindermishandeling stromen in via de hulplijn 1712, die is ingebed in een algemeen onthaalteam van het CAW. Bijgevolg profileren slacht offerhulp en ouderenmis(be)handeling en partnergeweld zich niet meer rechtstreeks naar de burger, maar doen ze dit via 1712. • Er is heel wat aandacht gegaan naar het onthaal voor doven in de regio Gent Eeklo: we organiseerden een opendeurdag van het CAW Onthaal voor doven, verschillende infomomenten bij dovenclubs, vormingen voor baliemedewerkers, we maakten filmpjes VGT op, .... In 2015 wordt dit verder verbreed en verdiept.

Uitdaging 4: de 6de staatshervorming.Wat is de impact op ons aanbod? Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • In het kader van de zesde staatshervorming is de uitoefening van de opdrachten van de Justitiehuizen sinds juli 2014 toegewezen aan de Gemeenschappen. In afwachting van een decretale regelgeving zijn de Justitiehuizen sinds 1 januari 2015 ingekanteld in de Vlaamse Over heid, departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Meer hierover in ons volgend jaarverslag. Uitdaging 5: CAW kiest resoluut voor het voeren van een diversiteitsbeleid. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • We zetten verder in op het gebruik van tolken in onze hulpverlening, het vertalen van basisdocumenten van het CAW in diverse contacttalen. • We ontwikkelden visualiserend ondersteunend communicatie materiaal voor doven en anderstaligen. • We ontwikkelden een intern HR-plan voor oudere werknemers.

• We ontwikkelen een visie rond afstemming met o.a. Huizen van het Kind (in functie van een intersectoraal onthaal) en participeerden aan verschillende stuurgroepen Huizen van het Kind.

• We organiseerden, in samenwerking met GTB/UCB, de tentoon stelling ‘Mijn naam is 65’.

25

• CAW Oost-Vlaanderen was actief in het netwerk cultuur sensitieve zorg (CAW – GGZ)

Uitdaging 8: algemene preventie. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • Op organisatieniveau is in de schoot van de interne stuurgroep preventie een provinciale werking rond wenselijke algemene preventie opgestart en werden interne acties opgezet: ■ Organisatie van een startdag rond wenselijke algemene preventie. ■ Voorbereidingen voor een vorming rond signaleren. ■ In de regio Gent-Eeklo is de signaalprocedure geïntegreerd in de werking van alle teams; in de andere regio’s moet dit opnieuw opgestart worden. Door de hoge werkdruk is deze opstart ver schoven naar 2015. ■ Diverse lopende algemene preventieprojecten worden verdergezet: assertiviteitstrainingen voor jongeren (Sint-Niklaas), de Sociale Moestuin in Ronse, BIZ. ■ Op sectorniveau werd actief deelgenomen aan leer- en werk groepen om de nodige knowhow te verzamelen.

• We werkten mee aan kennisdeling in het Steunpunt Expertise Net werken (SEN/SAW) in het kader van mensen met een handicap/doven. • In 2014 startten we een interne Stuurgroep diversiteit op; deze stuur groep zal in 2015 het diversiteitsbeleid doorheen CAW Oost-Vlaan deren verder invulling geven. Uitdaging 6: een gedifferentieerd aanbod voor mensen in precaire verblijfssituatie in samenwerking met relevante voorzieningen en actoren. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • De interne stuurgroep ambulante psychosociale begeleiding werkt in 2014 aan een onderzoek naar wenselijkheid en haalbaarheid van een spreiding van het aanbod psychosociale begeleiding aan mensen in een precair verblijfsstatuut binnen Oost-Vlaanderen. Daarnaast proberen we structureel in overleg te zijn met alle relevante partners. Uitdaging 7: samenwerking met andere sectoren in functie van gedeelde zorg voor cliënten met dubbele diagnosis. Wat deed CAW Oost-Vlaanderen hiermee in 2014? • Het project ‘Oog voor elkaar’ in de regio Waas-Dender en de bestaande samenwerkingen GGZ en CAW blijven behouden. • Eind 2014 vond een dialoogdag rond thuislozen met een psychische pro blematiek plaats. In 2015 wordt er verder gewerkt aan de implementatie van verschillende projectfiches in de regio’s. 26

Wie meer informatie wil over CAW Oost-Vlaanderen kan contact opnemen: CAW Oost-Vlaanderen [email protected] of 09 265 89 20 Regio Aalst-Zuid-Oost-Vlaanderen [email protected] of 053 60 61 62 Regiodirecteur Marc Baele: [email protected] Regio Gent-Eeklo [email protected] of 09 265 04 50 Regiodirecteur Alain Slock: [email protected] Regio Waas-Dender [email protected] of 03 777 58 20 Regiodirecteur Rita De Vis: [email protected]

welkom

Wil je onze werking steunen? Giften, legaten en schenkingen zijn welkom. Vanaf 40 euro krijg je een fiscaal attest. Je steun is welkom op BE25 0689 0002 0082 - BIC GKCCBEBB.

Algemeen Welzijnswerk

Recommend Documents