Agrariërs NR 1 - maart 2014
AGRARIERS NIEUWSBRIEF voor agrariërs in de noordoostpolder en zuidelijk en oostelijk flevoland
Actieplan Bodem en Water van start
In deze nieuwsbrief: - Actieplan Bodem en Water van start - Aanleg duurzame oevers - Laatste kans deelname goed boerenerf - Informatiekaarten emissiebeperking
Op 18 februari 2014 hebben Arnold
Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Het
- Controles bespuitingen
Michielsen (voorzitter van LTO Noord
actieplan is opgezet om samen met u
- Project Akkerranden Flevoland
Flevoland), Bert Gijsberts (gedepu-
als agrarisch ondernemer te werken aan
- Teeltvrije zones
teerde van de provincie Flevoland),
de verbetering van de bodem, de water
- Uitkomsten onderzoek herprofilering
Lida Schelwald–van der Kley en
kwantiteit en de waterkwaliteit. Het plan is
Jaap Naaktgeboren (heemraden
ontwikkeld door LTO Noord Flevoland, de
van Waterschap Zuiderzeeland) het
provincie Flevoland en Waterschap Zuider
officiële startsein gegeven voor het
zeeland. Om een duurzame landbouw in
Actieplan Bodem en Water.
Flevoland te garanderen, krijgt u de mogelijk heid om bewezen en nieuwe maatregelen
Deltaplan Agrarisch Waterbeheer
voor een goede bodem, waterkwantiteit en
Het Actieplan Bodem en Water is de
-kwaliteit op uw bedrijf toe te passen.
Flevolandse vertaling van het landelijke
>
Agrariërs NR 1 - maart 2014
Flevoland
kan bieden. LTO, de provincie en het
Uitvoering
De Flevolandse polders zijn vooral
waterschap trekken gezamenlijk op in
Het actieplan is op 18 februari
gemaakt voor de landbouw. Een
het Actieplan Bodem en Water door te
jl. gelanceerd. Ook zijn er al
goede inrichting en een vruchtbare
sturen op een goede bodemkwaliteit,
verschillende activiteiten gestart.
bodem staan garant voor hoge
een robuust watersysteem, voldoende
De komende jaren trekken LTO,
opbrengsten. Dat is niet overal
zoet water en een goede water
de provincie en het waterschap
meer het geval. De bodem raakt
kwaliteit.
samen op om diverse projecten
op sommige plaatsen uitgeput; het
en maatregelen te faciliteren. Het
gehalte organische stof is plaatselijk
Bodem én water
CLM helpt bij de uitvoering van het
lager dan 1%. De grond kan hierdoor
Bodem en water zijn in het actieplan
actieplan om samen met u naar
minder water, voedingsstoffen
onlosmakelijk met elkaar verbonden.
een duurzame landbouw te streven.
en gewasbeschermingsmiddelen
U kunt als agrarisch ondernemer
Activiteiten die nu al lopen of waar u
vasthouden. Dit is terug te zien in
maatregelen nemen op uw bedrijf of
binnenkort over wordt geïnformeerd,
de metingen van de waterkwaliteit;
met een groep bedrijven (collectief),
zijn:
er zijn te veel normoverschrijdingen.
die effectief zijn voor én het bedrijfs
• projectenmarkt;
Er zijn ook plaatsen waar de bodem
resultaat én de bodemkwaliteit,
• akkerranden Flevoland;
(ongelijk en) snel daalt. Dit kan een
waterkwantiteit en waterkwaliteit. Met
• demonstratiedag Biofilter en PhytoBac (voorjaar);
het actieplan willen LTO, de provincie en het waterschap u als agrariër of
• gratis advies over (her)inrichting erf
“Een goede bodemkwaliteit
groepen van agrariërs ondersteunen
is belangrijk, want die zorgt
om aan de slag te gaan voor een
• uitdelen van informatiekaarten over
ervoor dat voldoende water
betere bodemkwaliteit, waterkwa
emissiebeperking tijdens bedrijfs
beschikbaar is voor de
liteit en waterkwantiteit. Ook de
bezoeken;
gewassen.”
markt (consument) daagt u uit om
op veehouderijbedrijf;
• jaarlijkse
bijeenkomst met de gewas
duurzaam te produceren. LTO, de
beschermingsmiddelenleveranciers
provincie en het waterschap willen
en de agrarische sector in
probleem worden voor het functio
dat de Flevolandse agrariërs daarin
Flevoland;
neren en beheer van het oppervlak
voorop lopen. Binnen het actieplan
tewater. Een goede bodemkwaliteit
wordt u als agrarisch ondernemer
is belangrijk, want die zorgt ervoor
gemotiveerd om vandaag maatregelen
dat voldoende water beschikbaar is
te nemen op uw bedrijf of samen met
voor de gewassen. Een duurzame
een groep bedrijven (collectief), die
landbouw vraagt van u om met
effectief zijn voor zowel het bedrijfs
•
studie naar effecten diepploegen;
de keuze van het grondgebruik te
resultaat als voor de samenleving.
•
herprofilering kavelsloten.
• bijdrage
aan het praktijknetwerk
“Fruittelers werken aan schoon water”; • keukentafelgesprekken
in een
bodemdalingsgebied;
anticiperen op wat het watersysteem Meer informatie Deze lijst met activiteiten is nog maar het begin. De initiatieven kunnen ook van uw kant komen. Voor meer informatie kunt u terecht bij: LTO Noord Flevoland Jasper van der Horst CLM Wim Dijkman Provincie Flevoland Reina Groen
V.l.n.r. Jaap Naaktgeboren, Arnold Michielsen, Bert Gijsberts en Lida Schelwald-van der Kley ondertekenen het startdocument.
Waterschap Zuiderzeeland Connie Dekker
2
Agrariërs NR 1 - maart 2014
LAATSTE KANS DEELNAME GOED BOERENERF Het project “Goed Boerenerf”
nog niet op het gewenste niveau
van Waterschap Zuiderzeeland
is. Erfafspoeling is hier één van de
is in 2012 gestart en wordt
oorzaken van.
ondersteund door LTO Noord. Goed Boerenerf heeft tot doel
Gratis advies
om de lozingen van vies water in
Heeft u plannen voor nieuwbouw,
rapport zijn gratis. De ervaring leert
sloten, afkomstig van erven van
renovatie en/of herinrichting van uw
dat diverse veehouders op hun erf
veehouders, te verminderen.
erf, dan kunt u zich hierover laten
aan de slag gaan om de erfafspoe-
Voor dit project kunnen honderd
informeren en adviseren. Ook als
ling te verminderen. Het waterschap
veehouders zich aanmelden. Zij
u deze plannen nog niet heeft, dan
is hier blij mee. U en agrariërs bij u
ontvangen dan een gratis advies
kunt u zich uiteraard aanmelden. Een
in de buurt hebben uiteraard zelf ook
op maat. Tot nu toe hebben
medewerker van een adviesbureau
belang bij schone sloten!
ongeveer 80 veehouders
komt dan op bedrijfsbezoek. De
hiervan gebruik gemaakt. Dit
adviseur bekijkt samen met u het
Informatie en aanmelden
betekent dat 20 veehouders
huidige erf en brengt de knelpunten
Meer informatie over erfafspoeling en
zich nog kunnen aanmelden.
met betrekking tot erfafspoeling in beeld. Vervolgens krijgt u advies over
het project “Goed Boerenerf” van Waterschap Zuiderzeeland vindt u op www.zuiderzeeland.nl/erfafspoeling.
Activiteitenbesluit
mogelijke maatregelen en tips voor
Daarnaast kunt u ook praktische tips en
Sinds 1 januari 2013 vallen alle
de realisatie hiervan. Ook bespreekt
maatregelen voor het verminderen van
agrarische bedrijven onder het
de adviseur de toekomstige bedrijfs-
Activiteitenbesluit. In dit besluit staan
situatie met u, bijvoorbeeld de aanleg
U kunt zich op de volgende manieren opgeven
vernieuwde regels voor erven van
van nieuwe sleufsilo’s.
voor een gratis advies:
water (erfafspoeling) in het oppervlak-
Na afloop van het bedrijfsbezoek
• telefonisch bij Bert van den Bosch van het
tewater en de bodem te verminderen.
ontvangt u digitaal een informatie-
Vooral de regels met betrekking tot
rapport. Het waterschap zal het
regenwater zijn aangescherpt. Dit
informatierapport niet gebruiken
is gedaan omdat de waterkwaliteit
voor handhaving. Het bezoek en het
veehouders om lozingen van vies
erfafspoeling vinden op www.goedboerenerf.nl.
• een e-mail sturen naar
[email protected]; waterschap (projectleider), t: (0320) 274 914; • tijdens een controle.
3
Agrariërs NR 1 - maart 2014
“Eigenlijk hoefde ik niet veel te doen; alles was geregeld” Inmiddels is binnen het project “Versnelde aanleg duurzame oevers 2012 – 2015” ruim tachtig kilometer aan duurzame en natuur vriendelijke oevers in Flevoland aangelegd. Uiteindelijk moet eind 2015 184 kilometer gerealiseerd zijn, waardoor de waterberging vergroot en ook de waterkwaliteit verbetert. Door de medewerking van vele agrarische ondernemers is dit mogelijk.
H oe verloopt de afstemming over
die tijd speelde ook het protest tegen
de uit te voeren werkzaamheden
de aanleg van duurzame oevers bij
tussen de gebruikers/eigenaren en
de aangelanden aan de Han Stijkel-
Waterschap Zuiderzeeland en wat
tocht in de Noordoostpolder. Ik had
zijn de regelingen? We vroegen het
daarom heel veel vragen. Al snel
aan Mark Geling, akkerbouwer uit
kwam ik tot de conclusie dat het
Zeewolde en Jan Biesma, adviseur
proces rond de aanleg van duurzame
“Al snel kwam ik tot de
Grondzaken bij Waterschap Zuider-
oevers goed doorontwikkeld is. De
conclusie dat het proces
zeeland.
werkzaamheden konden binnen één
rond de aanleg van
teeltseizoen worden gedaan en de
duurzame oevers goed
In 2013 is een duurzame oever
vergoedingen zijn goed. Eigenlijk
doorontwikkeld is”
bij de Gruttotocht aangelegd. Het
hoefde ik niet veel te doen, want
perceel van Mark Geling grenst
het was al geregeld. Daarnaast viel
wordt geluisterd en het waterschap
aan deze tocht. “Begin 2012 heeft
het mij mee hoeveel grond ik zou
daar met de uitvoering zoveel als
het waterschap een zogenaamde
inleveren. Ik wist uit het verleden dat
mogelijk rekening mee houdt. Daarom
aankondigingsbrief aan alle
het vaak om veel bredere stroken
nemen we ruim de tijd om tot goede
betrokkenen verzonden. Hierin staat
ging”, zegt Mark Geling. Jan Biesma:
afspraken te komen, zodat je verras-
kort uitgelegd wat de te verwachten
“Een veel besproken item tijdens
singen probeert te voorkomen. Mocht
werkzaamheden zijn. Daarna, ruim
de gesprekken zijn de “wandelende
je naderhand toch schade hebben als
een jaar voor de uitvoering, ben
insteken” langs de tochten. Door
gevolg van de uitgevoerde werkzaam-
ik met een opzichter van de regio
de bodemdaling in het gebied zijn
heden, dan kun je tot vijf jaar na de
naar alle betrokkenen gegaan,
de insteken van de tochten wat
aanleg nog een beroep op schadever-
zo ook naar Mark Geling. Aan de
verschoven, terwijl de kadastrale
goeding bij het waterschap doen. Het
keukentafel hebben we de werkzaam-
grenzen natuurlijk op dezelfde
waterschap gaat uit van een volledige
heden besproken met bijbehorende
plaats zijn gebleven. Hierdoor zijn
schadeloosstelling, zodat naast de
schadevergoedingen en leggen we
in de loop der jaren strookjes grond
aankoop van het strookje grond
vervolgens de gemaakte afspraken
op de kavels ontstaan die volgens
(vermogensschade) ook het gemiste
en schadeloosstelling vast”, vertelt
het Kadaster eigendom van het
inkomen op zowel de grondstrook als
Jan Biesma.
waterschap zijn. Dat roept soms veel
op de werkstrook (inkomensschade)
vragen op”, legt Jan Biesma aan de
en eventuele andere bijkomende
hand van een schets uit.
schades worden vergoed.”
van duurzame oevers een heikel
Jan Biesma vertelt verder: “We
Uiteindelijk zijn na het overleg de
punt was in de jaren dat ik in het
vinden het belangrijk dat naar
overeenkomsten en werkafspraken
LTO-bestuur zat (2001 – 2010). In
ieders eigen specifieke wensen
aangepast aan de situatie en
“In het begin was ik best wat
Mark Geling en Jan Biesma
sceptisch, omdat het aanleggen
4
Agrariërs NR 1 - maart 2014
ondertekend. Mark Geling: ”Zo was
land blijven liggen. Doordat het vorig
Aan te leggen duurzame oevers
de inkomensvergoeding in mijn geval
jaar een droge zomer was, leverde
in 2014
te laag. Dit is door middel van een
de afvoer van de kleine hoeveelheid
Inmiddels zijn alle voorbereidingen
rapportage van mijn accountant later
grond geen problemen op. Ik ben
voor dit jaar afgerond. De volgende
aangepast. Verder hebben we bij
tevreden over hoe het verlopen is.”
tochten worden in 2014 duurzaam of
de werkafspraken vastgelegd dat
natuurvriendelijk ingericht:
een opstelplaats voor beregening
• Elandtocht
bij de tocht zou komen. Voor de vrijkomende grond en bagger zijn ook afspraken gemaakt. In mijn geval is de bovenste laag grond uit het
Eventuele bijkomende schaderegelingen: • uitschuifvergoeding;
• Hertentocht • Hoekwanttocht • Kadoelertocht • Kubbetocht
• spuit-/bewerkingsvergoeding;
• Leemtocht
Ik heb hierdoor bijna geen last van
• graslandvergoeding;
• Marknessertocht
onkruid op het land en heb zelfs
• maaivergoeding;
• Neushoorntocht
nog niet hoeven spuiten. De rest
• behandelvergoeding.
• Olstertocht Zuid
talud, de zode zeg maar, afgevoerd.
van de afgegraven grond is op het
• Oosterwoldertocht • Ossenkamptocht • Paardentocht • Rassenbeektocht • Rendiertocht • Snortocht • Spijktocht • Sterntocht • Swiftertocht • Wisenttocht • Zijdenettentocht.
Procedure tochten 2015 Alle agrarische ondernemers die grenzen aan de tochten die voor 2015 in de planning zijn opgenomen, hebben inmiddels een aankondigingsbrief ontvangen. Binnenkort komen de daadwerkelijke projectplannen ter inzage te liggen. Dit wordt aangekondigd via een advertentie in de regionale bladen. Meer informatie www.zuiderzeeland.nl/duurzame_oevers
Mark Gieling: “Ik ben tevreden Aanleg duurzame oever
over hoe de aanleg verlopen is”
5
Agrariërs NR 1 - maart 2014
Einde project Akkerranden Flevoland? Het project Akkerranden
Vogelweg, Vuursteenweg,
Noord. Het waterschap heeft aan hen
Flevoland is na de start in
Zeeasterweg en Zuidlob, een totaal
gevraagd om een plan van aanpak
2009, na vijf jaar, eind 2013
van 96 hectare aan akkerranden
op te stellen, inclusief financiën.
beëindigd. Aan het eind van het
hebben aangelegd. Deze akkerranden
Met de provincie Flevoland heeft het
project blijkt dat de project-
zijn ingezaaid met een gras-/bloemen
waterschap vervolgens naar financiële
doelen, die aan het begin
mengsel.
mogelijkheden gezocht. Het resultaat
zijn gesteld, ruimschoots zijn behaald. Maar hoe nu verder? Doelstelling behaald Naast het stimuleren van de omge vingsfactoren voor de natuurlijke
hiervan is dat voor 2014 en 2015 de
Provincie Flevoland en Waterschap Zuiderzeeland stellen voor 2014 en 2015 opnieuw budget beschikbaar
provincie Flevoland en Waterschap Zuiderzeeland opnieuw budget beschikbaar stellen voor akkerranden in Flevoland.
Aanleg 40 hectare akkerranden
vijanden was ook één van de project doelen het verspreiden van kennis
Hoe nu verder?
De insteek voor 2014 is dat ruim 40
over en met Functionele Agrobio
Tijdens het slotsymposium, in mei
hectare akkerranden wordt aangelegd
diversiteit (FAB) onder een zo groot
2013, bleek nog eens overduidelijk
in de werkgebieden van de volgende
en breed mogelijk aantal agrariërs in
dat zowel overheden als deelnemende
agrarische natuurverenigingen (ANV’s):
Flevoland. De uiteindelijke doelstel
agrariërs het belangrijk vinden dat er
Akkerwaard, Rivierduingebied, Langs
ling van het project was om eind
akkerranden worden aangelegd. Ook
de Vaart en Rondom Het Greppelveld.
2013 97 hectare aan akkerranden te
nu het project is beëindigd en het
Het penhouderschap van dit vervolg
realiseren.
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
project ligt bij BoerenNatuur, de
(GLB) nog niet in werking is getreden.
koepel van ANV’s en de praktische
Het uiteindelijke resultaat van het
Uiteraard moet dit wel betaald
uitvoering ligt bij de vier ANV’s zelf.
project Akkerranden Flevoland is
worden. Waterschap Zuiderzeeland is
dat 90 agrariërs binnen 8-clusters,
actief in overleg gegaan met onder
gelegen aan de Alikruikweg,
meer de agrarische natuurvereni
Elandweg, Oudebosweg, Schokland,
gingen (ANV’s) in Flevoland en LTO
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Han Dorgelo van Waterschap Zuiderzeeland, telefoonnummer (0320) 274 911.
6
Agrariërs NR 1 - maart 2014
TEELTVRIJE ZONES H et teeltseizoen 2014 staat voor de deur. U vraagt zich misschien wel af hoe het ook al weer zit met de teeltvrije zones. In dit artikel leest u hier meer over.
Teeltvrije zones voor de meest geteelde gewassen Gewas
Teeltvrije zone in cm
Appelen en peren
900 of 300 in combinatie met windsingel of venturidoppen + enkelzijdige bespuiting laatste fruitbomenrij)
De breedte
Aardappelen
150
De breedte van de teeltvrije zone
Uien
150
wordt gemeten vanaf de insteek van
Wortelen
150
het sloottalud tot aan het midden van
Bloembollen en -knollen
150
de buitenste planten (rij) van het te
Vaste planten
150
telen gewas. Onder de insteek wordt
Neerwaarts te bespuiten
150
het snijpunt van het sloottalud en het
boomkwekerijgewassen
maaiveld verstaan. In onderstaande
Suikerbieten
50
tabel kunt u zien welke teeltvrije zone
Maïs
50
bij welk gewas hoort. Deze teeltvrije
Granen en graszaad
25
zones komen uit het Activiteiten
Grasland
25 (spuit- en mestvrije zone)
besluit.
Uitzonderingen Er zijn een aantal voorwaarden waaronder u de teeltvrije zone mag versmallen of zelfs helemaal niet hoeft aan te leggen. Hiernaast zijn deze voorwaarden en de bijbeho rende breedtes van de teeltvrije zones aangegeven.
Onkruid in de teeltvrije zone Het is niet toegestaan dat u de teeltvrije zone tijdens de reguliere (onkruid)bespuiting met de veldspuit
Uitzonderingen Voorwaarden
Teeltvrije zone in cm
Droge sloot*
0
Biologische teelt
0; biologisch fruit 300
90% driftarme spuitdoppen of -technieken*
100
Talud breder dan 300 cm*
50
* Onder een droge sloot verstaat het Activiteitenbesluit een sloot die onder normale omstandigheden tussen 1 april en 1 oktober geen water bevat. * De actuele lijst met 90% driftarme spuitdoppen en –technieken vindt u op www.helpdeskwater.nl. Type in de zoekbalk “lijst driftarme doppen”. * Indien u een talud heeft dat breder is dan 300 centimeter, kunt u bij het waterschap
meeneemt. De meest milieuvrien
een verzoek indienen voor de versmalling van de teeltvrije zone. Het formulier voor
delijke manier om onkruid uit de
deze ontheffing vindt u op www.zuiderzeeland.nl/digitaal_loket/formulieren.
teeltvrije zone te verwijderen, is mechanisch of door het aanleggen en maaien van een grasstrook. Mocht dit niet lukken, dan mag u pleksgewijs een bespuiting met een rugspuit/ handspuit met afschermkapje of een onkruidstrijker uitvoeren.
De teeltvrije zone wordt gemeten vanaf de insteek van het talud tot aan het midden van de buitenste gewasrij
7
Agrariërs NR 1 - maart 2014
CONTROLES BESPUITINGEN Medewerkers van Waterschap Zuiderzeeland en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zullen in 2014 naast de normale bedrijfscontroles weer controles op bespuitingen uitvoeren. Deze
Gebruiksvoorschrift (etiket); • bewijs van vakbekwaamheid (spuitlicentie).
zogenaamde heterdaadcontroles vinden zowel tijdens als buiten kantooruren plaats. Bij deze controles wordt gekeken of u netjes met
Naleving in 2013 met 10%
gewasbeschermingsmiddelen langs het oppervlaktewater werkt.
gedaald
Niet alleen voor het waterschap is dit belangrijk (schoon water),
De resultaten van de uitgevoerde
maar ook voor uzelf om te blijven beschikken over voldoende
heterdaadcontroles in Flevoland voor
gewasbeschermingsmiddelen.
de jaren 2010 t/m 2013 zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Controlepunten
beschermingsmiddelen ook voor
Bij een controle letten de
bladmeststoffen);
medewerkers op de volgende punten:
Een boete betekent dat de
• bij vullen veldspuit minimaal twee
• gebruik driftarme spuitdoppen en driftarme kantdop in 14 meter strook langs sloten, tochten
medewerker van het waterschap of
meter bij sloot, tocht of vaart
de NVWA een boeterapport heeft
vandaan blijven;
opgemaakt vanwege een geconsta
• toepassing gewasbeschermings
teerde overtreding. Voorbeeld: het
middelen volgens het Wettelijk
niet gebruiken van de kantdop kost
en vaarten (geldt naast gewas
Resultaten van uitgevoerde heterdaadcontroles Jaar
Totaal
Goed
Fout
Waarschuwing
Boete
Naleving
2010
39
27
12
5
7
70%
2011
49
36
13
0
13
70%
2012
36
26
10
4
6
70%
2013
52
32
20
9
11
60%
8
Agrariërs NR 1 - maart 2014
€ 500,--. Let er op dat sommige
zorgvuldiger omgaat met bespui-
gekregen. Hieruit blijkt dat het nemen
overtredingen ook kunnen leiden tot
tingen langs oppervlaktewater.
van maatregelen op boerenerven
een korting op uw inkomenssteun, die
nodig is om deze emissieroute te
u vanuit de Europese Unie ontvangt.
Heterdaadcontroles uitgebreid
Uit de tabel blijkt dat in 2013 de
van perceel naar boerenerf
naleving met 10% is gedaald ten
Tot 2013 waren de heterdaadcon-
Aantal boeterapporten
opzichte van de drie voorgaande
troles vooral gericht op de percelen.
verdubbeld
jaren. Waterschap Zuiderzeeland
In 2013 hebben medewerkers van
In 2013 zijn door medewerkers
betreurt deze ontwikkeling. De boetes
het waterschap en de NVWA ook
van het waterschap ten opzichte
hebben vooral betrekking op het niet
enkele heterdaadcontroles op de
van 2012 twee keer zo veel boete-
gebruiken van driftarme spuitdoppen
boerenerven uitgevoerd. Hierbij is
rapporten opgemaakt. De oorzaak
en/of een driftarme kantdop en het
vooral gekeken naar het inwendig en/
hiervan is dat ruim de helft betrekking
toepassen van gewasbeschermings-
of uitwendig reinigen van de veldspuit
heeft op doodgespoten teeltvrije
middelen in strijd met het Wettelijk
en het wassen van kuubskisten. In de
zones en doodgespoten sloottaluds.
Gebruiksvoorschrift. De waarschu-
meeste gevallen is een watermonster
De andere helft heeft betrekking op
wingen hebben betrekking op diverse
genomen en uit de analyseresultaten
de overtredingen, die geconstateerd
overtredingen, zoals het niet juist
blijkt dat diverse gewasbescher-
zijn bij de heterdaadcontroles. Het
reinigen van de veldspuit op het erf,
mingsmiddelen vaak in zeer hoge
waterschap betreurt deze ontwikke-
een te hoge spuitboomhoogte en de
concentraties afspoelen naar de
ling en wil u vragen om hier dit jaar
kantdop die verkeerd om stond. Het
sloot. De meeste telers hebben
alert op te zijn.
waterschap hoopt dat u dit jaar nog
een schriftelijke waarschuwing
verminderen.
Uitkomsten enquête herprofilering In de recente nieuwsbrieven heeft u al meer kunnen lezen over het
Resultaten
onderwerp herprofilering van kavelsloten. Het doel van het project
Groot bereik via
dat het waterschap het afgelopen jaar heeft uitgevoerd, was om via
communicatiecampagne
voorlichting en demonstraties grondeigenaren te stimuleren om de
In projectjaar 2013 is het nodige
kavelsloten te herprofileren die meer dan 1/3 kleiner zijn dan het
bereikt. Bijna negen op de tien
oorspronkelijk profiel. Zonder direct te handhaven. Om de effecten
aangelanden hebben wel ergens iets
van het project vast te stellen is een effectmeting uitgevoerd onder
gezien, gehoord of gelezen over de
een steekproef van aangelanden.
herprofilering van kavelsloten. Het onderwerp staat bij de aangelanden op
Onderzoeksaanpak
daarmee naar alle waarschijnlijkheid
Een willekeurige selectie van 1.680
toe te wijzen aan het project. In totaal
grondeigenaren en grondgebruikers
hebben 824 aangelanden deelgenomen
Kennistoename over het probleem en
(aangelanden) is in januari én december
aan het onderzoek, waarbij de respons
over de besluiten van het waterschap
2013 per brief uitgenodigd voor een
mooi verdeeld is over de twee onder
om dit aan te pakken.
schriftelijke of online enquête. Tussen
scheiden gebieden (Noordoostpolder
Dit projectjaar is de kennis van
beide enquêtes vonden de project
en Oostelijk en Zuidelijk Flevoland). Het
aangelanden over het probleem,
activiteiten plaats. Verschillen in
waterschap stelt de hoge deelname en
de aanpak via herprofilering van
resultaten tussen beide enquêtes zijn
bruikbare uitkomsten erg op prijs.
kavelsloten en de rolverdeling tussen
de agenda.
>
9
Agrariërs NR 1 - maart 2014
eigenaar en waterschap toegenomen.
heeft de eigen kavelsloot op profiel. In
Het kennisverschil dat er aan het begin
Oostelijk en Zuidelijk Flevoland hebben
van 2013 nog was tussen aangelanden
aangelanden vaker hun kavelsloot op
Draagvlak voor handhaving
uit de Noordoostpolder en de overige
profiel dan in de Noordoostpolder.
De helft van de aangelanden vindt het
in de Noordoostpolder.
redelijk dat Waterschap Zuiderzeeland
polders is in projectjaar 2013 recht Voorgenomen gedrag
op termijn gaat handhaven als de
Aan het eind van projectjaar 2013 zijn
inhoud van de kavelsloot meer dan
Meer draagvlak voor herprofilering
niet meer aangelanden van plan de
1/3 kleiner is dan het oorspronkelijke
Ook is er meer draagvlak voor
eigen sloten vrijwillig te herprofileren
profiel. Een derde van de aangelanden
herprofilering als maatregel om de
dan aan het begin van 2013.
vindt dit voorstel niet redelijk en het
getrokken.
overige deel is neutraal. Kortom als
waterbergingscapaciteit te vergroten en de waterafvoer te verbeteren.
Inzichten uit projectjaar 2013
een kavelsloot duidelijk niet meer
Het draagvlak voor de vrijwillige
Projectjaar 2013 heeft het waterschap
voldoet aan het profiel dan is er zeker
basis waarop herprofilering in eerste
nieuwe inzichten en aandachtspunten
draagvlak voor handhaving.
instantie wordt vormgegeven, is
opgeleverd voor het vervolg. Hoe
gedurende het projectjaar vergroot.
kijken aangelanden hier tegen aan?
Bodembreedte kavelsloot blijft discussiepunt
Niet meer kavelsloten op profiel
Kosten voor aangelanden vaak hoger
Er is verdeeldheid onder de
Het project heeft geen aantoonbaar
dan de baten
aangelanden of de huidige gewenste
effect gehad op het gedrag van
Het grootste deel van de aangelanden
bodembreedte van een meter nodig is.
aangelanden. Eind 2013 zijn er niet
vindt de kosten van herprofilering
meer kavelsloten op profiel dan aan
niet opwegen tegen de baten die het
Waterafvoer groter belang voor
het begin van het jaar. Ruim een derde
hiervan heeft. In Zuidelijk en Oostelijk
aangelanden dan waterberging
van de deelnemers aan het onderzoek
Flevoland leeft dit nog iets sterker dan
Aangelanden zien herprofilering eerder als een goede maatregel om de waterafvoer te verbeteren dan om te zorgen voor een betere waterberging. Rol voor het waterschap Het informeren van eigenaren over het wel of niet op profiel zijn van kavelsloten en het adviseren van eigenaren hoe dan te herprofileren, zijn rollen die aangelanden graag zien dat het waterschap inneemt. De volledige rapportage kunt u inzien via www.zuiderzeeland.nl/herprofilering. In de komende periode evalueert het waterschap de uitkomsten van het project dat nu afgerond is. Op basis van deze evaluatie wordt een werkwijze voor het vervolg in de loop van 2014 vastgesteld. Mocht u vragen hebben over het project of de uitkomsten, dan kunt u contact opnemen met het waterschap, telefoon: (0320) 274 911.
10
Agrariërs NR 1 - maart 2014
INFORMATIEKAARTEN EMISSIEBEPERKING Eind 2013 zijn zeventien informatiekaarten over emis siebeperking van gewasbe schermingsmiddelen gepre senteerd. Deze kaarten zijn door Nefyto (fabrikanten gewasbeschermingsmiddelen), Unie van Waterschappen (waterschappen), Agrodis (leve ranciers gewasbeschermings middelen) en LTO Nederland ontwikkeld en zitten in de zogenaamde Toolbox Emissiebe perking.
D e kaarten hebben tot doel om u
Informatiekaarten
bewuster te maken van routes op uw
In totaal zijn zeventien informatie
• driftreductie in de fruitteelt;
bedrijf, waarlangs gewasbescher
kaarten ontwikkeld, die in de Toolbox
• de toepasser bepaalt de emissie;
mingsmiddelen in het milieu terecht
Emissiebeperking zitten. Met deze
• externe reiniging: vul- en wasplaats
kunnen komen. Op de kaarten worden
kaarten willen de betrokken partijen
maatregelen genoemd, waarmee
agrariërs bewuster maken van routes
telers de emissie van gewasbescher
op hun bedrijf, waarlangs gewasbe
Maatregelen zijn nodig om de doelstel
mingsmiddelen kunnen beperken.
schermingsmiddelen in het oppervlak
lingen van de 2e Nota Duurzame
tewater terecht kunnen komen. In de
Gewasbescherming te kunnen behalen
informatiekaarten worden praktische
én om een effectief middelenpakket te
Samenwerking verbetering waterkwaliteit
perceelsinrichting;
op het erf.
behouden.
Nefyto, Unie van Waterschappen, Agrodis en LTO Nederland hebben
We willen agrariërs bewuster
vorig jaar de handen ineen geslagen.
maken van routes op hun
De reden hiervoor is dat er nog
bedrijf, waarlangs gewas
mingsmiddelen en controleurs van
te veel gewasbeschermingsmid
beschermingsmiddelen
Waterschap Zuiderzeeland gaan deze
delen in het oppervlaktewater
in het oppervlaktewater
kaarten overhandigen aan telers
zitten. Daarnaast staat in de 2e
terecht kunnen komen
tijdens hun bedrijfsbezoeken. Zij
Verspreiding Adviseurs van gewasbescher
Nota Duurzame Gewasbescherming
geven aan waar verbeterpunten op
vermeld dat de normoverschrijdingen
het bedrijf liggen en kunnen met de
in oppervlaktewater in 2018 met 50%
maatregelen genoemd, waarmee
informatiekaarten meteen praktische
en in 2023 met 90% moeten zijn
de teler de emissie van gewas
alternatieven bieden. Als u niet wilt
verminderd ten opzichte van 2013. De
beschermingsmiddelen naar het milieu
wachten op een bedrijfsbezoek, dan
genoemde organisaties hebben aan
(oppervlaktewater en bodem) kan
kunt u de informatiekaarten alvast
CLM Onderzoek en Advies gevraagd
verminderen. Voorbeelden van
vinden op de website
om een Toolbox Emissiebeperking te
informatiekaarten:
www.toolboxwater.nl.
ontwikkelen.
• vermindering afspoeling door
11
Agrariërs NR 1 - maart 2014
HOUD OPPERVLAKTEWATER SCHOON Schoon oppervlaktewater, oftewel schone sloten, tochten en vaarten,
sloottalud ook leiden tot het inzakken
die mooi begroeide (gras)taluds hebben. Natuurlijk willen we dat
van de slootkant, waardoor de
allemaal. Naast agrariërs kunnen particulieren ook een steentje
waterafvoer wordt gehinderd.
bijdragen door taluds niet dood te spuiten. Waterschap Zuiderzee land wil in 2014 het aantal doodgespoten sloottaluds verminderen.
Wat kunt u doen? Er zijn milieuvriendelijke alternatieven om onkruid van uw sloottalud
Glyfosaat op taluds van
in Nederland verboden. Ondanks dit
weg te houden. Hieronder geeft het
watergangen
verbod is het aantal boeterapporten in
waterschap u een aantal alternatieven:
Glyfosaat is een van de stoffen die
het afgelopen jaar flink gestegen.
• zorg dat het talud begroeid is met
het waterschap nog regelmatig
Gebruik van glyfosaat geeft snel
gras, zodat onkruidzaad geen kans
tegenkomt in het oppervlaktewater.
het gewenste resultaat, maar is
krijgt om te ontkiemen en maai het
Glyfosaat is beter bekend onder
ook schadelijk voor het milieu. Een
gras regelmatig voor een mooie
de merknaam Roundup. Dit middel
deel van het gebruikte glyfosaat
gesloten grasmat;
wordt veel gebruikt om onkruid
komt als gevolg van dauw en regen
op taluds van watergangen te
in het oppervlaktewater terecht.
met een bodembedekker als
bestrijden. Watergangen zijn weg-,
Dit is slecht voor het waterleven.
Maagdenpalm, Hydra, Dwergmispel
erf- en kavelsloten (ook als deze
Zo gaan waterdieren en planten
of Stekelnootje;
droog staan), tochten en vaarten.
dood, waardoor sommige soorten
Het gebruik van middelen op basis
verdwijnen en andere (ongewenste)
verwijderen, schoffelen, branden of
van de werkzame stof glyfosaat op
soorten de overhand krijgen.
maaien met de bosmaaier.
taluds van watergangen is al heel lang
Daarnaast kan een doodgespoten
• u kunt het talud laten begroeien
• u kunt het onkruid handmatig
Wat doet het waterschap? Het waterschap gaat in 2014 actie ondernemen om het aantal dood gespoten sloottaluds te verminderen. Als eerste ontvangen alle particulieren in het buitengebied een brief. Word in 2014 alsnog een doodgespoten talud van een erfsloot bij een particulier of een agrariër gezien, dan volgt een schriftelijke waarschuwing. Als blijkt dat in 2015 opnieuw een bespuiting op het talud van deze erfsloot is uitgevoerd, dan zal een boete volgen. De eigenaar van een landbouwkavel (agrariër) waar een doodgespoten sloottalud wordt geconstateerd, krijgt direct (2014) een boete.
Colofon Redactie: Waterschap Zuiderzeeland. Fotografie: Waterschap Zuiderzeeland, Aatjan Renders. Vormgeving: Simons en Boom. Druk: OBT-Opmeer. www.zuiderzeeland.nl
12
