Gemeente Zandvoort
B&W-ADVIES
Vergadering B. en W.
2 4 MEI 2016 -7"
Agendapunt: Verordening Nadere regels Beleidsnota Overig
)1
Na besluit (B&W/Raad): Uitgaande brief verzenden Stukken retour Digitale publicatie op Overheid.n1
Afdeling / werkeenheid: OB/CT Auteur : P. Swets
1
Onderwerp: Invoering raad van toezichtmodel
portefeuilleh ouder
Datum : 12 mei 2016 Regnr. : 2016/05/000453 Zaaknr. : Z2016-001708
Burgemeester N. Meijer
El
Wethouder L. Challik-Frijling
Wethouder G. Kuipers ■
Wethouder G.J. Bluijs '4I■
Raadsbesluit: Actieve informatieplicht raad:
,dat m akkoord
WeAW (pa -...: — ,- aris) '
lq:5-:10,6 72 datum akkoord
naam en paraaf leidinggevende
Wettelijk kader: Wet goed onderwijs, goed bestuur en Wet op het primair onderwijs, art. 17a en 17b.
Gevraagd besluit aan B&W: De raad voor te stellen: 1. in te stemmen met de overgang per 1 juli 2016 van Stopoz naar een nieuwe bestuursvorm, bestaande uit een college van bestuur en een raad van toezicht; 2. in te stemmen met de nieuwe statuten van Stopoz, in werking te treden per 1 juli 2016; 3. in te stemmen met de benoeming per 1 juli 2016 als leden van de raad van toezicht van: a. de heer A. Rutgers; b. de heer F. Lahri; c. mw. P. Huisman; d. mw. M. Jetten; e. de heer B. Groenewoud. Het besluit heeft geen financiële consequenties voor de gemeentebegroting. 1/5
Voor het genomen besluit, raadpleeg de besluitenlijst van B&W. Openbaarheid: ja Toelichting: direct Consequenties:
Financieel: nee Personeel: nee Juridisch: nee Facilitair: nee Communicatie: nee \A/KPB: nee
Advies ingewonnen bij:
OR: n.v.t. RIJK: Overig: nee es zijn in het advies toegelicht Consequenties
Bijlagen: 1. ontwerpstatuten; 2. brief voordracht benoemingsadviescommissie; 3. beschrijving werkwijze BAC; 4. document vergoeding leden raad van toezicht Stopoz; 5. brief gemeenschappelijke medezeggenschapsraad aan de gemeenteraden.
1. Inleiding
In 2005 is het openbaar basisonderwijs in Zandvoort verzelfstandigd. Het bestuur van de openbare basisscholen is, samen met het bestuur van de openbare basisscholen in Bloemendaal, Haarlemmerliede c.a. en Heemstede, overgedragen aan de Stichting openbaar primair onderwijs ZuidKennemerland (Stopoz). De stichting heeft een directe financiële relatie met het rijk en maakt geen deel uit van de financiële huishouding van de gemeente. Hoewel het openbaar onderwijs op afstand is gezet, hebben de gemeenteraden van de betrokken gemeenten nog steeds bepaalde bevoegdheden. De rekening en begroting bijvoorbeeld kunnen pas door het bestuur worden vastgesteld na goedkeuring door de gemeenteraden. De leden van het bestuur van Stopoz worden ook door de gemeenteraden benoemd. Voorts behoeft een wijziging van de statuten van de stichting nog de instemming van de raden. De invoering van de Wet goed onderwijs, goed bestuur is aanleiding voor het schoolbestuur om -via de instelling van een raad van toezicht- een scheiding door te voeren tussen de functies van bestuur en intern toezicht. Dit noopt tot een belangrijke statutenwijziging. Tevens dienen de gemeenteraden de leden van de raad van toezicht te benoemen. 2.
Beoogd resultaat
Nieuwe wetgeving verplicht het schoolbestuur een scheiding aan te brengen tussen de functies van bestuur en toezicht en biedt daartoe een aantal modellen. Stopoz opteert voor het raad van toezichtmodel. Bij dit model vindt een verschuiving plaats van bevoegdheden van de gemeenteraad naar de raad van toezicht. De wetgever heeft hierover het volgende bepaald: • De benoeming van de bestuursleden geschiedt niet meer door de gemeenteraad, maar wordt verzorgd door de raad van toezicht. • De gemeenteraad krijgt de bevoegdheid de leden van de raad van toezicht te benoemen. • Na invoering van het raad van toezichtmodel wordt deze bevoegdheid om de begroting en jaarrekening vast te stellen van de gemeenteraad overgeheveld naar de raad van toezicht van de stichting. Daarbij wordt wel opgemerkt dat het toetsingskader bij het beoordelen van begroting en rekening breder wordt. De gemeenteraad kon haar goedkeuring of instemming slechts onthouden voor zover de voorgestelde begroting en/of jaarrekening in strijd waren met het recht of het algemeen belang. De raad van toezicht dient bij het beoordelen en goedkeuren rekening te houden met alle rechtmatig- en doelmatigheidsaspecten.
3. Argumenten per beslispunt 1. Het is aan het bestuur van STOPOZ om binnen de eigen organisatie te komen tot een scheiding van de functies tussen bestuur en toezicht. Het college kan zich vinden in de keuze voor het raad van toezichtmodel. Het model heeft de volgende voordelen: a. de gewenste scheiding van de functies bestuur en toezicht. De toezichthouders gaan eigenstandig en onafhankelijk van het bestuur functioneren. b. Het toezicht wordt, ten opzichte van de huidige situatie, geïntensiveerd en uitgebreid. Minimaal 6x per jaar dient de Raad van toezicht te vergaderen. Het aantal aspecten waar de Raad van toezicht geacht wordt aandacht aan te besteden, is verruimd ten opzichte van de huidige situatie. Zo dient bijv. ook te worden toegezien op een rechtmatige besteding van middelen. Hiertegenover staat het nadeel dat de gemeenteraden meer op afstand komen te staan. Omdat relevante informatie periodiek door het schoolbestuur aan gemeenten wordt verstrekt, wordt hierin deels tegemoet gekomen. Het streven is om op 1 juli 2016 te starten met het raad van toezichtmodel. Voorwaarde is dat de vier betrokken gemeenteraden dan met de wijziging van de statuten hebben ingestemd. 2. De nieuw gekozen bestuursvorm dient verankerd te worden in de statuten. Samen met de notaris is er voor gekozen de huidige statuten te vervangen door een nieuwe gewijzigde versie. Op grond van de wet dient de gemeenteraad in te stemmen met de gewijzigde statuten, voordat ze kunnen worden vastgesteld. 3. Op grond van de wet dient de gemeenteraad in te stemmen met de benoeming van de voorgedragen leden van de raad van toezicht. 4. Kanttekeningen • De steeds groter wordende beleidsvrijheid bij de schoolbesturen is voor de wetgever reden geweest om meer aandacht te besteden aan de functie van het intern toezicht binnen de onderwijsorganisatie. • Op 16 april 2015 heeft het schoolbestuur voor de raadsleden uit de vier gemeenten een informatieve avond georganiseerd over de consequenties van de Wet goed onderwijs, goed bestuur en de mogelijkheden voor de bestuurlijke (her)inrichting van Stopoz. Tijdens deze bijeenkomst is een algemene toelichting gegeven op de kenmerken van de diverse modellen en is uitgebreid stil gestaan bij het gewenste raad van toezichtmodel. • Het kan voorkomen dat het schoolbestuur opteert voor invoering van het raad van toezichtmodel, terwijl de gemeenteraad het daar niet mee eens is en — ondanks nader overleg — niet instemt met een wijziging van de statuten voor dit doel. Dat leidt voor het schoolbestuur tot een impasse. Immers de notaris zal bij het ontbreken van de gemeentelijke instemming geen medewerking kunnen verlenen aan het passeren van de akte om de statuten te wijzigen. In dit geval prevaleert de opvatting van de gemeenteraad. Is de gemeenteraad niet tot een ander standpunt te bewegen, dan ligt het in de rede dat het schoolbestuur het door de wetgever opgedragen huiswerk overdoet en kiest voor een andere vorm van scheiding tussen bestuur en intern toezicht. Als een gemeenteraad niet wil instemmen met de invoering van het raad-van-toezichtmodel, dan komt dat meestal voort uit angst dat het gemeentebestuur in de toekomst plotseling geconfronteerd wordt met financiële tekorten bij het schoolbestuur. Immers, de gemeente hoeft de begroting niet meer goed te keuren. Die vrees kan mogelijk weggenomen worden door nadere afspraken te maken over een manier, waarop het gemeentebestuur toch de actuele financiële positie van het schoolbestuur kan volgen. Gedacht kan worden aan een periodiek overleg tussen stichting en gemeente over de concept-begroting. Een andere optie is de gemeenteraad de gelegenheid te bieden zijn zienswijze te geven over de concept-begroting. Het schoolbestuur moet die zienswijze wegen alvorens de begroting vast te stellen, en achteraf ook naar de gemeenteraad motiveren wat 3/5
er met die zienswijze is gedaan. Zo nodig — als daar een concrete aanleiding voor is — kan de gemeenteraad met zijn bevoegdheid om op te treden in het geval van 'ernstige taakverwaarlozing of functioneren in strijd met de wet' dan nog tijdig ingrijpen. 5. Uitvoering Op grond van de wetgeving is in de statuten opgenomen dat de benoeming van de (maximaal) vijf leden van de raad van toezicht aan de gemeenteraad is voorbehouden. Uitgaande van vijf leden geldt de volgende voordracht: • twee leden op bindende voordracht van de oudergeleding van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad van de scholen; • drie leden op voordracht van de raad van toezicht. De wetgever wil via het opnemen van de bindende voordracht de inbreng van direct belanghebbenden (ouders en personeel) waarborgen. Het vorenstaande betekent dat twee van de vijf leden van de raad van toezicht bindend worden voorgedragen. De benoeming van de leden van de raad geschiedt op basis van vooraf openbaar gemaakte profielen. De profielen zijn als bijlage bij dit raadsvoorstel gevoegd. Stopoz draagt de volgende personen ter benoeming voor: 1. de heer A. Rutgers 2. de heer F. Lahri 3. mw. P. Huisman 4. mw. M. Jetten 5. de heer B. Groenewoud Ook na introductie van het raad van toezichtmodel blijft de grondwettelijke zorgplicht van de gemeente om te voorzien in voldoende openbaar onderwijs behouden. Die rol uit zich in de onderstaande taken en bevoegdheden van de gemeenteraad: • de gemeenteraad heeft de wettelijke bevoegdheid om de leden van de raad van toezicht te benoemen; • de wijze van schorsing en ontslag moet nader in de statuten van de stichting geregeld worden; • de bevoegdheid om te beslissen over de opheffing van de betreffende stichting openbaar onderwijs blijft voorbehouden aan de gemeenteraad; • een besluit tot wijziging van de statuten van de stichting behoeft ook na de introductie van het raad van toezichtmodel de goedkeuring van de gemeenteraad; • de gemeenteraad blijft de bevoegdheid behouden om in geval van ernstige taakverwaarlozing door de directeur-bestuurder of functioneren in strijd met de wet zelf in het bestuur te voorzien en zo nodig de stichting te ontbinden; • de gemeenteraad blijft jaarlijks een verslag ontvangen, waarin melding wordt gedaan van de werkzaamheden van de stichting en waarbij in ieder geval aandacht wordt besteed aan de wezenskenmerken van het openbaar onderwijs. 6. Communicatie Raadsbesluit wordt op de gebruikelijke wijze gepubliceerd en schoolbestuur wordt na besluitvorming schriftelijk geïnformeerd. In de nieuwe statuten is opgenomen dat de begroting en de jaarrekening ter informatie naar de gemeenten worden gestuurd. Omdat daarnaast het periodieke overleg tussen Stopoz en de portefeuillehouders gecontinueerd zal worden, blijven de gemeenten goed op de hoogte van de ontwikkelingen bij het schoolbestuur.
4/5
7. Wat zijn de resultaten van het overleg met de portefeuillehouder? De portefeuillehouder is akkoord met het voorstel. 8. Wie is bevoegd om een besluit te nemen: De voorliggende besluitvorming is voorbehouden aan de raad. 9. Financiële effecten voor de begroting van het gevraagde besluit Er zijn geen financiële consequenties.
\
5/5
