Afscheid. Een pastorale handreiking voor wie na wil denken over zijn of haar begrafenis

Afscheid Een pastorale handreiking voor wie na wil denken over zijn of haar begrafenis.

Uitgegeven door de Christengemeente Buitenpost - voorjaar 2010

Versie 3 maart 2010

2

1. Woord vooraf Inhoudsopgave 1. Woord vooraf ........................................................................ 4 2. Aanleiding ............................................................................. 5 3. Sterven, en dan... .................................................................. 6 4. De eerste zaken... ................................................................. 7 5. De rouwcirculaire ................................................................ 10 6. Het opbaren ........................................................................ 12 7. De dienst bij de uitvaart ....................................................... 14 8. De dag van de begrafenis ................................................... 17 9. De begrafenis ...................................................................... 20 10. Tot slot .............................................................................. 25 Bijlage 1 .................................................................................. 29 Bijlage 2 .................................................................................. 37

In de praktijk van het leven houden we er weinig of geen rekening mee dat we plotseling worden geconfronteerd met het overlijden van onszelf of onze geliefden. Dit boekje wil vooral een praktisch handvat zijn om degenen die achterblijven te helpen om ons zo naar onze laatste rustplaats te begeleiden dat alles gebeurt zoals wij graag zouden willen. De titel van deze brochure is: Afscheid. Misschien zijn er op dit moment wel mensen die zeggen: daar ben ik emotioneel nog niet aan toe om dit boekje te lezen en in te vullen! Toch is het van belang om er over na te denken, juist om te voorkomen dat uw nabestaanden niet weten wat uw persoonlijke wensen zijn. Het kan een idee zijn om juist samen met uw partner, kinderen of directe verwanten deze brochure in te vullen. Bij deze brochure zijn een aantal bijlagen gevoegd die het mogelijk maken dat meerdere gezinsleden hun eigen antwoorden op alle vragen die in deze brochure zijn gesteld kunnen geven. Ook kunnen op deze manier wijzigingen worden aangegeven indien daartoe aanleiding bestaat.

Voor het samenstellen van deze brochure is gebruik gemaakt van een vergelijkbare uitgave van de Christelijke Gereformeerde Kerk te Dokkum.

3

4

2. Aanleiding

3. Sterven, en dan...

In de praktijk blijkt vaak dat er weinig of niets geregeld is wanneer iemand (ook na een lang ziekbed) komt te overlijden. We vinden het blijkbaar te moeilijk om daar met elkaar over te spreken. De vragen hieromtrent zijn immers zo ingrijpend? In de praktijk komt het er dan op neer dat men wacht tot de zieke zelf iets aangeeft of dat men het 'er maar op laat aankomen'. In de meeste gevallen is er ook weinig of niets vooraf geregeld wanneer iemand plotseling komt te overlijden, Logisch, zegt iemand, dan heeft men het overlijden niet zien aankomen. Inderdaad, maar achteraf blijft er dan vaak wel een gevoel van schuld achter, omdat men later, nadenkend over het leven van de overledene, er in rustiger tijden achter komt wat wel de wensen van de overledenen was. Echter door de klap van het overlijden kon men niet meer nuchter nadenken en is het geregeld zoals het geregeld is.

Er is in een mensenleven niets zo bedreigend als de dood, daarom zwijgen we er vaak maar over. Toch is het niet christelijk en niet Bijbels om de dood en de zaken die rond de dood spelen te verzwijgen, want voor wie in Christus is geldt: de dood is overwonnen. (1 Cor. 15:54-57)

Een andere reden is, dat het kan gebeuren dat kinderen niet meer geloven en dan tegen de voorganger zeggen: regelt u alles maar, want zoals mijn vader/moeder geloven, geloven wij niet. Of: niet van dat godsdienstige gedoe, want daar houden wij als kinderen niet van.

Daarom, hoe moeilijk het ook is: toch maar doorlezen en dit boekje maken tot een troost voor hen die achterblijven, zodat er in ieder geval rond de moeilijke zaak van de begrafenis geen vragen overblijven of men het wel goed gedaan heeft.

Het is voor christenen daarom een opdracht om ook de zaken rond het sterven en daarna goed te regelen, want ons lichaam is geen stuk vuil, maar moet gezaaid worden in de aarde opdat dit sterfelijke onsterfelijkheid kan aandoen. (1 Cor. 15:53) Wanneer de dood komt is het voor de achterblijvers vaak extra moeilijk als er niets geregeld is! Want bovenop het (soms plotselinge) verlies komt dan nog de nood: hoe moet of kan de begrafenis geregeld worden en wel op een zodanig wijze als onze geliefde het gewenst zou hebben?

Juist daarom geven we deze brochure uit en dringen er sterk op aan: vul het in.

5

Er kan ook een vraag leven: moet de overledene begraven worden of gecremeerd? In de Bijbel staat: zoals een korrel wordt ons lichaam in de aarde gezaaid, in de verwachting van het nieuwe lichaam.

6

4. De eerste zaken...

Aantekening 1:

Wanneer iemand overlijdt, dient er natuurlijk allereerst een dokter geroepen te worden die de verklaring moet afgeven van een natuurlijke dood. Daarna moet er een bode gebeld worden die alle zaken rond de begrafenis voor ons regelt. Fijn, wanneer u op dat moment iemand in de buurt hebt waar u direct een beroep op kunt doen: buren, vrienden enz. Roep ze!

• Wanneer ik overlijd dan wens ik dat mijn begrafenis geleid wordt door: (naam van de uitvaartverzorger)

• Ik wens begraven te worden in de volgende kleding: Soms schrikken we zo van de tijding van het overlijden, dat we niet weten wat te doen. Het beste is om (na uw kinderen en directe verwanten) eerst uw voorganger te bellen, die kan u helpen een zware last minder zwaar te maken. Hij kan voor u moeilijke zaken regelen en u van advies dienen. Schroom dus niet hem te bellen! De bode zal in de regel alle officiële zaken voor u regelen zodat uzelf geen enkele instantie hoeft af te gaan. Wat wel belangrijk is: zorg dat het trouwboekje bij de hand is, wanneer de overledene getrouwd is (geweest). Een gevoelig, maar wel heel belangrijk punt op dat moment is de kleding waarin de overledene begraven moet worden. Hoe moeilijk ook, geeft hieronder toch uw voorkeur aan.

Een van de eerste vragen die de bode stelt is: waar wenst u dat uw geliefde begraven wordt? Wellicht hebt u daar al over nagedacht. Maak dan hieronder uw wens kenbaar. We maken u erop attent dat u van te voren naar de begraafplaats kunt gaan om een plaats uit te zoeken. Dat kan natuurlijk ook na het overlijden van een geliefde, bijvoorbeeld op de dag na het overlijden. Spreek dan daarover met de bode. Verder zal hij u vragen of u een algemeen graf wenst of een familiegraf. Een algemeen graf is een graf waar u met andere mensen, die voor u vreemd zijn, in begraven wordt en dat na tien/twintig jaar weer opgegraven/geruimd wordt. Een familiegraf koopt u voor 20 jaar of meer en het kan telkens

7

8

met 10 jaar verlengd worden. Maak de keuze nu.

5. De rouwcirculaire

Het kan ook zijn dat er al een familiegraf is, zorg dat ook die gegevens altijd bij de hand zijn.

Wanneer de bode komt, dan zal hij in de regel de directe familie willen helpen om de rouwcirculaire op te stellen. In de regel zal dit correct, maar wel zakelijk geschieden, hij kent u immers niet persoonlijk!

Aantekening 2 Ik wens begraven te worden op de begraafplaats:

Meestal krijgt u dan een aantal standaardbrieven voorgehouden waaruit u kunt kiezen voor wat betreft de aanhef, de tekst etc. In die omstandigheden kunt u zich zo verslagen voelen, dat denken u moeilijk valt. Ik wil begraven worden in een algemeen / een familie graf.

Ook moet u bepalen of er rouwadvertenties in één of meer kranten geplaatst moeten worden. Hier volgen een aantal aandachtspunten waar bij het opstellen van de circulaire rekening mee moet worden gehouden:  wel of geen bloemen  wel of geen toespra(a)k(en)  wel of geen (aparte) condoleance avond  wel of geen condoleance bij de begrafenis  condoleance voor of ná de begrafenis

Wij hebben al een familiegraf op de begraafplaats:

Aantekening 3 Als tekst uit de Bijbel of lied of gedicht wil ik boven mijn rouwcirculaire:

het nummer is:

9

10

6. Het opbaren

Ik wil wel / geen rouwadvertenties in de krant.

Waar u uw geliefde wilt laten opbaren is voor iedereen heel persoonlijk. Wel is er vaak veel meer mogelijk dan dat je zelf denkt. Vragen die er kunnen zijn:  Heb ik wel genoeg ruimte thuis.  Als het warm weer is kan thuis opbaren dan wel?  Ik ben alleen kan ik dan wel in mijn eigen huis blijven? Praat hierover met de bode, hij weet wat er allemaal mogelijk is.

Indien wel, dan in de volgende krant(en):

Ruimte voor persoonlijke wensen m.b.t. de rouwcirculaire:

U kunt kiezen waar u opgebaart wilt worden:  thuis  rouwcentrum  familie Voordelen thuis:  je kunt je geliefde zo vaak zien als je wilt  er is meer tijd om afscheid te nemen Nadelen thuis:  aanloop  meestal minder ruimte Voordelen rouwcentrum:  thuis geen aanloop  je wordt er niet steeds mee geconfronteerd. Nadelen rouwcentrum:  (soms) afhankelijk van bezoektijden  afstand Aantekening 4 Als het mogelijk is wil ik thuis / in een rouwcentrum opgebaard worden.

11

12

Het is goed om na te denken in wat voor kist u begraven wenst te worden. Er is een keuze tussen een massief houten kist of een gefineerde kist van vurenhout of geperst plaatmateriaal. Dit maakt ook dat er prijsverschil per kist is. Daarnaast kan worden gekozen uit een kist te kiezen in een bepaalde kleur, bijvoorbeeld wit. Als laatste moet rekening gehouden worden met de wens of bij de condoleance de kist een glazen ruit moet bevatten of niet.

7. De dienst bij de uitvaart De dag, nadat de drukte van alle zakelijke beslommeringen voorbij is en alle rouwcirculaires de deur uit zijn, wordt er toegeleefd naar de dag van de begrafenis. Meestal komt de voorganger die dag om met u na te denken over de rouwdienst. Allereerst is er de naam die we aan die dienst geven. U kunt kiezen uit bijvoorbeeld de volgende namen:

Aantekening 5

    

Ik wil begraven worden in een kist:  gemaakt van:…………..  in de kleur: …………  wel / niet voorzien van een glazen ruit.

rouwdienst dienst van Woord en Gebed afscheidsdienst dankdienst laatste getuigenisdienst

Aantekening 6: Ik wil dat de dienst bij mijn begrafenisdienst genoemd wordt:

Andere wensen voor mijn kist zijn:

Wanneer uw voorganger met uw nabestaanden de dienst bij de begrafenis moet gaan invullen, dan is het altijd heel fijn om te weten wat de overledene gewenst zou hebben. De volgende vragen komen dan aan de orde:  de tekst waarover gepreekt moet worden,  de liederen die gezongen moeten worden,  waar de dienst gehouden moet worden,  of er nog iets over uw leven gezegd mag worden door familie,  wie het dankwoord moet spreken.

13

14

Daarom is het fijn als u nu al hier aangeeft wat in uw leven sterk gesproken heeft vanuit Gods Woord.

Aantekening 7 Bij de dienst voorafgaande aan mijn begrafenis wil ik graag dat er gepreekt wordt over:

De dienst voorafgaande aan de begrafenis, kan gehouden worden in een kerk of in de aula van het rouwcentrum. In een aula is de zitruimte meestal beperkt,. In een kerk is vaak veel meer ruimte, maar kan bij weinig bezetting soms 'naar' overkomen. Tussen beide mogelijkheden dient u te kiezen en daarbij te overwegen of u veel of weinig mensen verwacht.

Aantekening 8 Ik wil graag dat de dienst voor mijn begrafenis gehouden wordt in de

Uit de volgende liederen mag een keuze gemaakt worden:

Tijdens deze dienst wil ik wel / niet dat een familielid iets over mijn levensloop zegt

Het is goed elkaar erop te attenderen dat de woorden over de levensloop van de overledene niet tegen de dode gericht worden, maar tot de nabestaanden die het wel kunnen horen. Het spreken tot de dode is niet Bijbels. Bidden tot de doden is strikt verboden in de Bijbel. Deuteronomium 18:11 zegt ons dat iemand die "overleg pleegt met de dood" iets praktiseert wat God niet wil. Dat is aan God voorbehouden. God is alomtegenwoordig overal tegelijk en is in staat om te horen elk gebed in de wereld, Psalm 129:7-12.

Ik wil graag dat het volgende lied gespeeld / gezongen wordt wanneer ik de kerk word uitgedragen:

15

16

8. De dag van de begrafenis

Aantekening 9

De dag van de begrafenis is de meest ingrijpende dag naast de dag van overlijden. Het is erg belangrijk aan deze dag veel zorg te besteden. Deze dag mag later niet als een dag van teleurstelling over een verkeerde gang van zaken in de harten van de nabestaanden achterblijven. Wanneer de overledene thuis is opgebaard, zal het vertrek naar de kerk of aula vanuit huis plaats vinden. Wanneer de overledene in het rouwcentrum is opgebaard, kunt u daar de directe familie uitnodigen omdat daar vaak te weinig ruimte is voor veel mensen. Een van de vragen die nu op u afkomt is: hoe wilt u de rouwstoet formeren.  Welke kleur moet de wagen hebben waarin u wordt vervoerd?  Volgen we die met eigen auto's of doen we dat met volgauto's? Er kunnen ook tussenoplossingen bedacht worden, zoals: één volgauto voor de directe familie en de rest van de familie in eigen auto, etc. Indien u in het rouwcentrum bij elkaar komt, dan is, afhankelijk van de locatie, de mogelijkheid om met de rouwstoet langs uw woning te rijden zeker aanwezig

 Ik wil een lijkwagen in de kleur:……………    

Ik geef de voorkeur aan volgauto's Ik geef de voorkeur aan eigen auto's Ik geef de voorkeur aan een combinatie van beide Ik vind het goed wat jullie goed vinden. (doorhalen wat u niet wenst)

Ik zou het fijn vinden/niet fijn vinden om met de rouwstoet langs mijn woning te rijden

De voorganger zal een half uur voor vertrek naar de kerk of aula, bij u aan huis of in het rouwcentrum komen om met de familie troost te zoeken in Gods Woord en samen te bidden. Vlak voor vertrek uit huis of uit de aula zal de kist gesloten worden. Voor de verwerking van het verdriet is het goed u te realiseren dat de nabestaanden deze handeling zelf kunnen doen. Zeker, het is allemaal erg emotioneel, maar het helpt hen in de verwerking. Verder kan er voorafgaande aan de dienst in de kerk gelegenheid zijn om afscheid te nemen van de overledene (indien hij/zij dat wenst). De familie kan dan gecondoleerd worden en u stelt de mensen direct in de gelegenheid de kerkdienst te bezoeken. Tijdens de condoleance kan ervoor gekozen worden of de kist geopend (of achter glas) of gesloten voor de aanwezigen te zien is.

17

18

Aantekening 10

9. De begrafenis

Ik zou het fijn vinden/niet fijn vinden als mijn directe familie de kist sluit (indien ze dit emotioneel kunnen opbrengen!)

De kist wordt meestal de kerk binnengereden. Wilt u graag dat er gedragen wordt, overleg dit dan met de mensen van de uitvaartverzorging. Binnenrijden kan, indien gewenst, gebeuren door de directe familie of u kunt het overlaten aan de bode en zijn mensen. Zijn hierover nog persoonlijke wensen, noteer ze hier: Hierna begint de dienst meestal.

Aantekening 11

Na de dienst in de kerk gaat de rouwstoet naar de begraafplaats. Dit kan met de auto of lopend. Het kan ook uw wens zijn dat uw begrafenis plaats vindt in besloten (familie) kring, zodat de dienst in de kerk voor de belangstellenden het moment van afscheid is. Geeft u hier aan wat uw persoonlijke wens daarbij is:

Aantekening 12: Ik wil graag dat de stoet rijdend / lopend naar de begraafplaats gaat. Ik wil niet/wel begraven worden in besloten (familie) kring

Mijn persoonlijke wensen m.b.t. het binnenkomen in de kerk: Op de begraafplaats aangekomen is het mogelijk dat men de kist op een daartoe bestemde wagen zet, die gereden wordt door personeel van de uitvaartverzorging. Een andere mogelijkheid is dat de kist gedragen wordt door personeel van de uitvaartverzorging. Tegenwoordig ziet men steeds meer dat eigen kinderen, kleinkinderen of vrienden de wagen waarop de kist staat zelf rijden of de kist op de schouders dragen. Ook hierin zit een rijk gebaar: we willen onze geliefde tot het laatst toe zelf verzorgen. Trouwens, ook emotioneel is dit een diepgaande verwerking. Overigens zijn er voor het dragen wel 6 tot 8 mensen nodig!

19

20

Aantekening 13 Een andere goede gewoonte is dat aan het einde van de begrafenis een familielid een dankwoord spreekt aan het adres van al diegenen die zorg besteed hebben aan de overledene, zoals artsen, eventueel ziekenhuispersoneel, vrienden, uitvaartonderneming, etc.

Ik wil heel graag dat de kist met mijn lichaam  wordt gereden door de uitvaartverzorgers  wordt gedragen door de uitvaartverzorgers  wordt gereden door (klein)kinderen of familie/vrienden  wordt gedragen door (klein)kinderen of familie/vrienden (doorhalen wat u niet wenst)

Aantekening 14 Ik zou het fijn vinden als de volgende familieleden of vrienden (indien zij dat kunnen en willen) dat voor mij zouden willen doen:

Ik wil heel graag dat ……………………(naam) een dankwoord spreekt op mijn begrafenis. Daarbij moet hij of zij de volgende personen niet vergeten:

Aan het einde van de begrafenisplechtigheid kan er bij het graf een lied gezongen worden. Sommige mensen kiezen daarvoor omdat ze daarmee God willen grootmaken voor wat Hij gaf aan de overledene. Anderen zien in het zingen van een lied een getuigenis naar anderen, weer anderen zien het als een echt waardige afsluiting van een christelijke begrafenis. Misschien hebt u ook een wens over het Bijbelgedeelte dat bij het graf gelezen kan worden. Wanneer de begrafenis plechtigheid door de voorganger is beëindigd, dan krijgt de familie meestal als eerste de gelegenheid afscheid te nemen. Een nadeel is dat men dan voor het oog van het publiek afscheid moet nemen van de geliefde. 21

22

Het is ook mogelijk dat de aanwezigen eerst afscheid nemen en de directe familie als laatste. Zo kan er in een moment van stilte rustig en waardig afscheid genomen worden en kunnen de emoties ook beter hun plaats krijgen.

Na de begrafenis wordt er heel vaak nog een keer de gelegenheid gegeven om de familie te condoleren. Dit kan direct op de begraafplaats of na afloop op de afgesproken ontmoetings plaats. Het nadeel van de begraafplaats is dat iedereen dan weer langskomt om een hand te geven, terwijl alles al zo zwaar is.

Aantekening 15 Verder is het goed om te bedenken of u bij die gelegenheid de aanwezigen een kopje koffie aanbiedt of niet. U moet inschatten hoeveel personen er kunnen komen. Denk daar nu vast over na.

Ik wil dat er wel / niet gezongen wordt bij mijn graf. Indien wel: dan het volgende lied:

Aantekening 16 Ik wil dat na afloop van de plechtigheid  iedereen een kop koffie aangeboden krijgt.  alleen de familie bij elkaar komt. (doorhalen wat u niet wenst)

Bij mijn graf:  mag de voorganger zelf een Bijbelgedeelte uitzoeken.  wil ik graag dat het volgende gedeelte uit de Bijbel gelezen wordt. (doorhalen wat u niet wenst)

23

24

Als laatste willen we nog op drie zaken attenderen:

10. Tot slot

1. Maak een lijst van abonnementen op tijdschriften enz. die na uw overlijden moeten worden opgezegd, dat scheelt een heleboel zoekwerk voor uw nabestaanden. Daar die lijst wisselend kan zijn, kunt u die beter als los blaadje in deze brochure bewaren. 2. Bent u alleengaand en hebt u een huisdier, dan is het raadzaam tijdig te informeren bij wie het dier kan worden ondergebracht. 3. In Nederland zien we dat steeds meer mensen bepaalde organen van hun lichaam willen afstaan als donor. Dat is een goede zaak, want andere mensen kunnen er zeer mee geholpen worden. Toch is dit een persoonlijke zaak waarover u een beslissing mag/moet nemen. U kunt het ook over laten aan uw nabestaanden. Geef aan of u een donorcodicil hebt en voeg dat bij dit boekje. Overigens kan het zijn dat er een wetswijziging komt, die bepaald dat iedereen die zich niet afmeldt, vanzelfsprekend donor is!

Weinig bekend is de mogelijkheid dat uw nabestaanden zelf het graf mogen dichten. Ook hier zit een belangrijke emotionele kant aan, die wel degelijk de verwerking bevordert. Dit moet u echter wel van te voren regelen met de bode, daar er dan de nodige materialen voor aanwezig moeten zijn.

Aantekening 17 Ik wil wel/niet dat de familie mijn graf dicht.

Na de begrafenis zult u verscheidene folders krijgen van steenhouwers, die u een vrijblijvende aanbieding willen doen voor een grafsteen. Neem daar rustig de tijd voor, want een steen mag niet direct geplaatst worden. Zoek hiervoor een bonafide bedrijf uit. Wanneer u er nu de moed voor hebt, ga dan nu al rondkijken of laat u informeren. Het is wel goed om hieronder aan te geven of u wel of niet een testament hebt.

Aantekening 19 • Ik heb afgesproken dat mijn huisdier(en) gaat(n) naar:

Aantekening 18 Ik heb wel/geen testament Het testament is opgesteld door notaris: • Ik heb wel/geen donorcodicil

25

26

Ruimte voor namen aan wie er een kaart gestuurd moet worden Het kan zijn dat u, naast alles wat in deze brochure is genoemd, nog persoonlijke zaken en/of wensen kwijt wilt. Noteer ze hier:

27

28


Bijlage 1 De in deze bijlage opgenomen gegevens zijn ingevuld door:

Datum: Ik wil wel / geen rouwadvertenties in de krant. Indien wel, dan in de volgende krant(en): Aantekening 1 Wanneer ik overlijd dan wens ik dat mijn begrafenis geleid wordt door: (naam van de uitvaartverzorger) Ruimte voor persoonlijke wensen m.b.t. de rouwcirculaire:

Ik wens begraven te worden in de volgende kleding:

Aantekening 4 Als het mogelijk is wil ik thuis / in een rouwcentrum opgebaard worden. Aantekening 2 Ik wens begraven te worden op de begraafplaats:

Ik wil begraven worden in een algemeen / een familie graf.

Aantekening 5 Ik wil begraven worden in een kist:  gemaakt van:…………..  in de kleur: …………  wel / niet voorzien van een glazen ruit.


Andere wensen voor mij kist zijn:

het nummer is:

Bijlage 1

29

30

Bijlage 1

Aantekening 6: Ik wil dat mijn begrafenisdienstgenoemd wordt:

Aantekening 9  Ik wil een lijkwagen in de kleur:……………    




Aantekening 10 Uit de volgende liederen mag een keuze gemaakt worden: Ik zou het fijn vinden/niet fijn vinden als mijn directe familie de kist sluit (indien ze dit emotioneel kunnen opbrengen!)

Aantekening 11 Mijn persoonlijke wensen m.b.t. het binnenkomen in de kerk:


Aantekening 8 Ik wil graag dat de dienst voor mijn begrafenis gehouden wordt in de

Tijdens deze dienst wil ik wel / niet dat een familielid iets over mijn levensloop zegt

Bijlage 1

31

Aantekening 12: Ik wil graag dat de stoet rijdend / lopend naar de begraafplaats gaat. Ik wil niet/wel begraven worden in besloten (familie) kring 32

Bijlage 1

Aantekening 13 Ik wil heel graag dat de kist met mijn lichaam  wordt gereden door de uitvaartverzorgers  wordt gedragen door de uitvaartverzorgers  wordt gereden door (klein)kinderen of familie/vrienden  wordt gedragen door (klein)kinderen of familie/vrienden

Bij mijn graf:  mag de voorganger een Bijbelgedeelte zelf uitzoeken  wil ik graag dat er gelezen wordt uit de Bijbel: (doorhalen wat u niet wenst)

(doorhalen wat u niet wenst)

Ik zou het fijn vinden als de volgende familieleden of vrienden (indien zij dat kunnen en willen) dat voor mij zouden willen doen:

Aantekening 16 Ik wil dat na afloop van de plechtigheid  iedereen een kop koffie aangeboden krijgt.  alleen de familie bij elkaar komt. (doorhalen wat u niet wenst)

Aantekening 14 Ik wil heel graag dat ……………………(naam) een dankwoord spreekt op mijn begrafenis.


Daarbij moet hij of zij de volgende personen niet vergeten:

Aantekening 18 Ik heb wel/geen testament Het testament is opgesteld door notaris:

Aantekening 15 Ik wil dat er wel / niet gezongen wordt bij mijn graf.


Indien wel: dan het volgende lied:

• Ik heb wel/geen donorcodicil

Bijlage 1

33

34

Bijlage 1

Aanvullende persoonlijke zaken en/of wensen: Ruimte voor namen aan wie er een kaart gestuurd moet worden

Bijlage 1

35

36

Bijlage 1


Bijlage 2 De in deze bijlage opgenomen gegevens zijn ingevuld door:

Datum: Ik wil wel / geen rouwadvertenties in de krant. Indien wel, dan in de volgende krant(en): Aantekening 1 Wanneer ik overlijd dan wens ik dat mijn begrafenis geleid wordt door: (naam van de uitvaartverzorger) Ruimte voor persoonlijke wensen m.b.t. de rouwcirculaire:

Ik wens begraven te worden in de volgende kleding:

Aantekening 4 Als het mogelijk is wil ik thuis / in een rouwcentrum opgebaard worden. Aantekening 2 Ik wens begraven te worden op de begraafplaats:

Ik wil begraven worden in een algemeen / een familie graf.

Aantekening 5 Ik wil begraven worden in een kist:  gemaakt van:…………..  in de kleur: …………  wel / niet voorzien van een glazen ruit.


Andere wensen voor mij kist zijn:

het nummer is:

Bijlage 2

37

38

Bijlage 2

Aantekening 6: Ik wil dat mijn begrafenisdienst genoemd wordt:

Aantekening 9  Ik wil een lijkwagen in de kleur:……………    




Aantekening 10 Uit de volgende liederen mag een keuze gemaakt worden: Ik zou het fijn vinden/niet fijn vinden als mijn directe familie de kist sluit (indien ze dit emotioneel kunnen opbrengen!)

Aantekening 11 Mijn persoonlijke wensen m.b.t. het binnenkomen in de kerk:


Aantekening 8 Ik wil graag dat de dienst voor mijn begrafenis gehouden wordt in de Aantekening 12: Ik wil graag dat de stoet rijdend / lopend naar de begraafplaats gaat. Tijdens deze dienst wil ik wel / niet dat een familielid iets over mijn levensloop zegt

Ik wil niet/wel begraven worden in besloten (familie) kring

Bijlage 2

40

39

Bijlage 2

Aantekening 13 Ik wil heel graag dat de kist met mijn lichaam  wordt gereden door de uitvaartverzorgers  wordt gedragen door de uitvaartverzorgers  wordt gereden door (klein)kinderen of familie/vrienden  wordt gedragen door (klein)kinderen of familie/vrienden

Bij mijn graf:  mag de voorganger een Bijbelgedeelte zelf uitzoeken  wil ik graag dat er gelezen wordt uit de Bijbel: (doorhalen wat u niet wenst)

(doorhalen wat u niet wenst)

Ik zou het fijn vinden als de volgende familieleden of vrienden (indien zij dat kunnen en willen) dat voor mij zouden willen doen: Aantekening 16 Ik wil dat na afloop van de plechtigheid  iedereen een kop koffie aangeboden krijgt.  alleen de familie bij elkaar komt. (doorhalen wat u niet wenst)


Aantekening 14 Ik wil heel graag dat ……………………(naam) een dankwoord spreekt op mijn begrafenis.

Aantekening 18 Ik heb wel/geen testament

Daarbij moet hij of zij de volgende personen niet vergeten:

Het testament is opgesteld door notaris:


Aantekening 15 Ik wil dat er wel / niet gezongen wordt bij mijn graf. Indien wel: dan het volgende lied:

• Ik heb wel/geen donorcodicil

Bijlage 2

41

42

Bijlage 2

Aanvullende persoonlijke zaken en/of wensen:

Bijlage 2

Ruimte voor namen aan wie er een kaart gestuurd moet worden

43

44

Bijlage 2

Afscheid. Een pastorale handreiking voor wie na wil denken over zijn of haar begrafenis

Recommend Documents