Afdeling Longgeneeskunde
Informatie over astma
Diaconessenhuis Leiden Algemeen Bij astma is er sprake van een chronische ontsteking van de luchtwegen. Hierdoor kunnen de luchtwegen zich vernauwen. Dit kan tot de volgende klachten leiden: • Kortademigheid (in aanvallen, periodes of bij inspanning); • Piepende, zagende of brommende ademhaling; • Hoesten, soms met het opgeven van slijm, vol zitten. Oorzaak van een ontsteking van de luchtwegen Bij astma speelt aanleg een belangrijke rol. Door verschillende soorten prikkels kan een reactie van de luchtwegen optreden: Niet –allergische prikkels: • Prikkelende stoffen zoals tabaksrook, uitlaatgassen, smog, bak - en braadlucht, schoonmaakmiddelen, parfums. • Weersomstandigheden: mist, regen, hoge luchtvochtigheid, koude lucht en sterke temperatuurswisseling. • Inspanning: (plotselinge) lichamelijke inspanning kan kortademigheid veroorzaken. • Spanning: emotionele spanningen, zowel positief (vakantie) als negatief (angst en stress) kunnen benauwdheid veroorzaken. • Infecties; net als iedereen bent u vatbaar voor infecties door virussen of bacteriën. De reactie is meestal heviger dan bij mensen die geen astma hebben. Naast bovengenoemde prikkels kan er ook sprake zijn van een allergie. Allergische prikkels: • Huisstofmijt (in stof en bij huisdieren); • Huidschilfers van kat, hond, cavia, paard, en vogels; • Sommige gras-, boom- en plantensoorten • Sporen van schimmels; • Voeding; koemelk, eieren, noten en tarwe; • Medicijnen, (antibiotica). Opname en behandeling U bent in het ziekenhuis opgenomen voor de behandeling van de bij u vastgestelde astma. Om de klachten (ontsteking) te bestrijden krijgt u veelal prednison via een infuusnaaldje in de arm toegediend. Dit wordt na ongeveer 3 dagen (afhankelijk van uw klachten) afgebouwd, en meestal kunt u na 6 dagen overgaan op prednison- tabletten. Als uit een sputumkweek blijkt dat er sprake is van een bacterie in het sputum, of als u hoge koorts heeft, krijgt u bij de prednison ook een antibioticum. U zult de eerste dagen van de behandeling een vernevelaar met luchtwegverwijders krijgen, een zogenaamde spray. Hierdoor hoeft u tijdelijk
2
Diaconessenhuis Leiden een gedeelte van uw eigen inhalatiemedicatie (in overleg met de arts) niet te gebruiken. Het is wel raadzaam deze alvast in het ziekenhuis te hebben zodat u bij het afbouwen of staken van de spray weer met uw eigen inhalatiemedicatie kunt starten. Indien mogelijk zult u uw eigen medicatie in eigen beheer houden en in overleg met de arts/verpleegkundige zelf innemen. De fysiotherapeut leert u de juiste ademhalingstechniek aan, waardoor uw ademhaling verbetert, en u het eventuele sputum makkelijker kunt ophoesten. Het is heel belangrijk om uw dagelijkse activiteiten (bijvoorbeeld: wassen, aankleden, aan tafel eten) zo snel mogelijk weer op te pakken. Dit zal dan ook door de verpleegkundige worden gestimuleerd. Als u rookt, zult u hiermee moeten stoppen. Begin hier tijdens opname vast mee! Verder is het de bedoeling uw eigen kleding mee te (laten) brengen, zodat u zich overdag gewoon aan kunt kleden. Na 6 à 7 dagen gaat u weer naar huis. Thuis herstelt u verder en zonodig dient u de medicijnkuren af te maken. Inrichting en stoffering Kies zoveel mogelijk voor gladde, makkelijke te reinigen vloerbedekking zoals bijvoorbeeld hout, laminaat of zeil. Er zijn voor matras/dekbed en kussen speciale mijtendichte hoezen verkrijgbaar. Uw behandelend arts of de nurse practitioner kunnen een machtiging hiervoor aanvragen bij de verzekeraar. De huisstofmijt gaat dood wanneer beddengoed gewassen wordt op 60º C. Huisdieren Veel astmapatiënten zijn allergisch voor huisdieren. Wanneer er een allergie wordt aangetoond, is het verstandig geen nieuwe huisdieren erbij te nemen. Alleen wanneer de klachten niet beheersbaar zijn met de gebruikelijke medicatie, wordt geadviseerd aanwezige huisdieren uit huis te plaatsen. Eventueel kan er een adviseringshuisbezoek worden gebracht door een gespecialiseerde verpleegkundige van de thuiszorg. Sport en beweging Sporten met astma is een gezonde leefregel. Door te sporten en andere vormen van lichaambeweging, zult u zich fitter gaan voelen. Sportbeoefening zorgt voor meer spierkracht en uithoudingsvermogen en geeft bovendien zelfvertrouwen. Kortom, het verbetert de algemene conditie. Door regelmatig te sporten en te bewegen krijgt u de ademhaling beter onder controle en verbetert de kracht van de (ademhalings)spieren. Dit is eventueel mogelijk onder begeleiding van een fysiotherapeut. Medicijnen Inhalatiemedicatie voor astma is er in vele soorten, en toedieningsvormen. • Luchtwegverwijders; • Ontstekingsremmers;
3
Diaconessenhuis Leiden • Combinatiemedicatie. Het is belangrijk dat deze medicijnen op de juiste manier en in de juiste volgorde worden gebruikt. Advies en instructie over het gebruik van uw medicatie krijgt u van de afdelingsverpleegkundige. Gebruik de medicatie uitsluitend volgens voorschrift van uw arts. Inhaleren Voordelen van inhalatiemedicatie: de werkzame stof komt direct op de plaats van bestemming namelijk in de luchtwegen. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie schrijft de arts u een poederinhalator of een spray met een voorzetkamer voor. De longverpleegkundige of de nurse practitioner zal u instrueren. Stoppen met roken Het is uitermate belangrijk om te stoppen met roken. Roken verergert uw klachten en maakt de behandeling in het ziekenhuis minder effectief. U kunt hierbij hulp krijgen tijdens de opname. Na het ontslag kunt u hiervoor terecht bij de nurse practitioner op de polikliniek longziekten. Voeding Het is belangrijk voldoende en gevarieerd te eten om uw conditie op peil te houden. Bij problemen, overgewicht, ondergewicht of vragen over gezonde voeding, kunt u advies vragen aan de longverpleegkundige of de nurse practitioner. Eventueel kan de diëtist worden ingeschakeld. Voorlichtingsdag De voorlichtingsdag wordt geleid door de nurse practitioner longziekten en is bedoeld voor mensen met astma en COPD. Tijdens deze dag komen onderwerpen als voeding, beweging en medicijngebruik aan bod. Er zijn verschillende disciplines aanwezig, waaronder een fysiotherapeut en een diëtist. Er wordt door de nurse practitioner samen met u gekeken naar alle voorkomende aspecten van uw aandoening. Eventueel wordt uw behandeling in overleg met uw longarts aangepast. Het is aan te bevelen dat u samen met uw partner en/of ander familielid aan de voorlichtingsdag deelneemt. De verpleegkundige op de afdeling of de longarts op de polikliniek kan u naar deze dag verwijzen. Nursepractitioner longziekten In het Diaconessenhuis Leiden zijn op dit moment twee nursepractitioners longziekten werkzaam. Tijdens de opname en op de polikliniek leveren zij in samenspraak met uw longarts een bijdrage aan uw behandeling. • Wil Maat, telefoonnummer 071 – 517 81 78, sein 21125 (maandag,
4
Diaconessenhuis Leiden dinsdag, woensdag) • Martien van Gaalen, telefoonnummer 071 – 517 81 78, sein 21126 (maandag t/m vrijdag.) (Zie tevens de speciale folder) Praktijkondersteuner van de huisarts Ook de praktijkondersteuner van de huisarts kan u ondersteunen bij het omgaan met uw ziekte, het gebruik van hulpmiddelen en instructie over medicijngebruik. Verder kan zij u begeleiden bij het stoppen met roken. Informeer hiernaar bij uw huisarts. Heeft u na het lezen van deze folder nog dringende vragen over het onderzoek zelf, dan kunt u contact opnemen met de afdeling longgeneeskunde, via telefoonnummer 071 – 517 81 78.
Afdeling 2A Longziekten Telefoonnummer: 071 - 517 89 20 0309/DIA1211/5020067
5
