Afbeelding omslag: Jacob de Wit, Het Penningske van de weduwe (1754). Regentenzaal Stichting RCOAK, Amsterdam Foto: Hans van den Bogaard

Jaarverslag 2008

2

Stichting Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor (RCOAK) is een Amsterdams vermogensfonds dat ruim 400 jaar bestaat. Uit de opbrengst van haar kapitaal geeft Stichting RCOAK financiële ondersteuning aan initiatieven die bijdragen aan het welzijn van kwetsbare groepen in de samenleving. Hierbij wordt prioriteit gegeven aan initiatieven die de kwaliteit van leven van mensen in de laatste levensfase bevorderen.

Afbeelding omslag: Jacob de Wit, ‘Het Penningske van de weduwe’ (1754). Regentenzaal Stichting RCOAK, Amsterdam Foto: Hans van den Bogaard

3

4

5

Inhoudsopgave

Voorwoord

6

Directieverslag

10

Financieel jaarverslag 2008 Balans per 31 december 2008 Staat van baten en lasten over 2008 Toelichting op de balans en staat van baten en lasten Accountantsverklaring Kengetallen 2002 t/m 2008

16 18 19 20 24 26

De hofjes van Stichting RCOAK

28

Donaties

31 32 34 35 36

Criteria donatieprogramma’s Aanvraagprocedure en werkwijze Samenvattend overzicht donatieverzoeken Grafische weergave van aantallen en bedragen

Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelderegio in samenwerking met Zorggroep Ter Weel, Goes Halt! U valt

47

MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling, Utrecht Hangouderen

51

OsiraGroep, ROC en Bosch Film, Amsterdam ‘Op mijn stoep’: ontmoetingen tussen generaties en culturen

55

De Regenboog Groep en Voedselbank, Amsterdam VONK – Voedselbankklanten Ontdekken Nieuwe Kracht

59

Alzheimer Nederland, Bunnik en Stichting Anno, Den Haag Anno Geschiedeniskrant

63 67

Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie met speciale aandacht voor projecten van:

41

Nationaal Ouderenfonds, Bunnik en Nationale Vereniging De Zonnebloem, Breda Het Premieplan

68

Empowerment Foundation, Den Haag Krachtig 80!

43

Liefde het Fundament 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam College van Regenten en bureau Stichting RCOAK

70

Colofon

72

De illustraties in dit jaarverslag zijn gemaakt door cliënten van Stichting Stoelenproject bij de Kunstsuite van Makom Inloophuis, in samenwerking met Kantlijn, de ‘schrijfclub’ van de Amsterdamse dak- en thuislozen. Het Stoelenproject biedt ’s nachts een veilige en warme slaapplaats voor dak- en thuislozen in Amsterdam. Makom biedt dak- en thuislozen en buurtbewoners een rustige plaats voor overdag, waar ze koffie, thee, soep en brood kunnen krijgen.

6

Voorwoord

In oktober 2008 kwam de publicatie Liefde het Fundament, 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam, van de hand van dr. Jurjen Vis gereed. Hierdoor hebben wij afgelopen jaar veel aandacht besteed aan onze lange historie als charitatief vermogensfonds. In een jaar waarin duidelijk werd dat er op de financiële markten geen zekerheden bestaan, relativeert de historie van ruim 400 jaar enerzijds de huidige crisis van de financiële markten – ons fonds heeft in al die eeuwen wel erger crises meegemaakt –, maar anderzijds maakt het ons ook sterker bewust van de verantwoordelijkheid die wij dragen voor de continuïteit van onze stichting. Deze continuïteit berust op twee peilers: een transparant, innovatief donatiebeleid en een solide financieel beleid. Beide aspecten krijgen in dit jaarverslag ruim aandacht. Donatiebeleid Amsterdam Binnen ons landelijke donatiebeleid neemt Amsterdam een speciale plaats in. In Amsterdam richten wij ons ook op kwetsbare groepen als dak- en thuislozen, drugsverslaafden en stille armen, terwijl buiten Amsterdam uitsluitend projecten die het welzijn van ouderen bevorderen voor een donatie in aanmerking komen. In 2008 hebben we in Amsterdam weer, conform de doelstelling, een kleine miljoen euro toegekend aan diverse projecten voor kwetsbare groepen en/of ouderen. De Voedselbank Amsterdam neemt hierbij een belangrijke plaats in. De hulp in natura die de Voedselbank verstrekt aan mensen met een minimaal inkomen – meestal als gevolg van schulden – sluit naadloos aan bij de historie van Stichting RCOAK.

Ons bureau ondersteunt ook, via het maatschappelijk werk, individuele Amsterdammers die door omstandigheden niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Dit jaar zagen wij een sterke terugloop in het aantal aanvragen. Dat is opmerkelijk. Afgaand op diverse publicaties in de media neemt de noodzaak van individuele crisishulp juist toe. De vele veranderingen in het maatschappelijk werk, o.a. als gevolg van aanbestedingen, maakt dat wij de mogelijkheden van noodhulp vanuit ons fonds meer onder de aandacht zullen moeten brengen van het maatschappelijk werk. Aan het eind van het jaar zagen we ‘gelukkig’ weer een toename van het aantal aanvragen. Premieplan Al gedurende twee jaar voeren wij, samen met Fonds Sluyterman van Loo, een donatieprogramma waarbij wij de opbrengsten van zeer kleinschalige geldwervende acties van de lokale afdelingen van het Nationaal Ouderenfonds verdubbelen. Dit jaar hebben wij ook lokale afdelingen van Nationale Vereniging De Zonnebloem de mogelijkheid gegeven kleine geldwervende acties voor ouderen op te zetten, waarvan de opbrengst door ons en Fonds Sluyterman van Loo wordt verdubbeld. Deze uitbreiding is een groot succes, o.a. doordat het landelijk bureau van De Zonnebloem de afdelingen administratief en communicatief heel professioneel begeleidt. Het is hartverwarmend te zien hoe op lokaal niveau met kleine acties allerlei zinvolle activiteiten voor ouderen worden opgezet met financiële ondersteuning van Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo.

7

7

Proactieve projecten In de context van het algemene donatieprogramma van Stichting RCOAK ontvangen wij veel spontane aanvragen voor financiële ondersteuning van activiteiten die gericht zijn op het welzijn van ouderen, zoals concerten in zorgcentra, daguitstapjes, vaarvakanties en wandeltochtjes. Met donaties aan dit type projecten spelen wij in op de groeiende behoefte aan activiteiten ten behoeve van het welzijn van ouderen binnen verzorgingshuizen en ouderen in de directe omgeving van zorginstellingen. Eén van onze ambities is dat een plezierige, zinvolle dagbesteding voor zorgafhankelijke ouderen een vanzelfsprekendheid wordt. Dat is nu nog niet altijd het geval. Tegelijkertijd realiseren wij ons echter dat onze in beginsel eenmalige donaties geen structurele financiële basis kunnen bieden voor een zinvolle dagbesteding. Voor activiteiten die niet uit het reguliere AWBZbudget gefinancierd kunnen worden, dient een andere structurele geldstroom te worden aangeboord. Wij vinden het de moeite waard te proberen een private geldstroom op gang te brengen, naar analogie van het Premieplan maar dan op grotere schaal. Daarom hebben Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo opdracht gegeven aan een fondsenwervingbureau een concept te ontwikkelen dat als proefproject zal worden uitgevoerd bij zes locaties van drie overkoepelende zorginstellingen. Strategisch kernelement binnen de proef is dat er een beroep wordt gedaan op particulieren en organisaties in de omgeving van de instelling financieel bij te dragen aan het directe welzijn van ouderen in hun eigen omgeving. De opbrengsten van de geldwervende acties rond de huizen worden door ons en Fonds Sluyterman van Loo verdubbeld (met een minimum van € 10.000 en een maximum van € 20.000 per locatie). In 2009 worden de eerste resultaten van het proefproject bekend.

Dementie Een tweede proactief project betreft een onderzoek van prof. dr. E.J.A. Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Professor Scherder heeft ons eind 2007 benaderd met het verzoek zijn onderzoek ‘Invloed van bewegen op het klinisch beeld van Jong Dementerenden’ financieel mogelijk te maken. Jong dementerenden laten een versnelde achteruitgang van hun cognitieve vermogens zien waardoor het effect van een succesvolle interventie, zoals bewegen, groter kan zijn. Vanuit een diep besef van het drama dat dementie bij (jonge) ouderen veroorzaakt, is Stichting RCOAK geïnteresseerd in dit onderzoek, dat direct een positief effect heeft op het welbevinden van de groep jong dementerenden die bij het onderzoek betrokken is. Begin 2008 hebben wij besloten dit onderzoek te financieren voor de duur van vier jaar. Steun aan dementieprojecten blijft een essentieel onderdeel van ons donatieprogramma. Na ons tweejarige thematisch donatieprogramma ‘Kleinschalige zorg voor ouderen met dementie’, dat eind 2007 is beëindigd, hebben we in 2008 veel projecten die hieraan verwant zijn gehonoreerd. Nederland is rijk aan allerlei innoverende ondersteunende initiatieven voor dementerenden, zoals reminiscentieprojecten, zorgboerderijen, Alzheimercafés en kleine buurtwinkels geëxploiteerd door zorginstellingen. Veel initiatiefnemers hebben de weg gevonden naar Stichting RCOAK en een donatie ontvangen. De uitbreiding van het Premieplan en onze twee eigen proactieve projecten hebben ertoe geleid dat wij voor 2008 geen apart thematisch donatieprogramma hebben vastgesteld. Wij waren bevreesd dat de druk op ons donatiebudget dan te groot zou worden. Die vrees is niet ongegrond gebleken; wij hebben in 2008 meer aanvragen ontvangen dan ooit tevoren: 596. Dat is 128 aanvragen meer dan in 2007.

8

Aandacht voor de historie In oktober 2008 hebben wij tijdens een feestelijke bijeenkomst op voor ons historische grond in hotel The Dylan het eerste exemplaar van het boek Liefde het Fundament, 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam, geschreven door dr. Jurjen Vis, overhandigd aan burgemeester dr. J. Cohen van Amsterdam. Professor Scherder heeft bij deze gelegenheid een aansprekende presentatie gehouden over zijn onderzoek, waarvoor wij hem zeer erkentelijk zijn. Zoals ook in het voorwoord van het boek is vermeld, was onze organisatie eeuwenlang omgeven met een zeker waas van geheimzinnigheid. Niemand wist precies hoe de armen- en ouderenzorg vanuit het R.C. Oude Armenkantoor werd bedreven en hoe groot het kapitaal was waaruit kon worden geput. Nog in de jaren negentig van de vorige eeuw werd Stichting RCOAK door buitenstaanders als mysterieus gekenschetst. Het begin van de eenentwintigste eeuw markeerde een omslagpunt: wij zijn een nieuwe weg ingeslagen met een transparant donatiebeleid en open communicatie met alle belanghebbenden. De geheimzinnigheid is afgeschud. Het is deze transparantie die ten grondslag ligt aan het besluit van het College van Regenten onze geschiedenis te laten vastleggen. Stichting RCOAK legt rekenschap af van haar heden én van haar verleden. Wij zijn bijzonder verheugd met deze integrale geschiedschrijving van de hand van Jurjen Vis die fraai is uitgegeven door Uitgeverij Boom. Het voorwoord van het boek is als laatste hoofdstuk in dit jaarverslag opgenomen.

Vrijwilligersacademie Het initiatief van een vijftal Amsterdamse organisaties, waaronder De Regenboog Groep, Hospice Kuria en de Schorer Stichting, een academie te starten voor vrijwilligers binnen Amsterdam is in één jaar tijd uitgegroeid tot een succes. Voor de cursussen en bijeenkomsten van deze vrijwilligers hebben wij de achtervleugel van ons hofje ‘Liefde is het Fondament’ aan de Keizersgracht gedurende een jaar om niet ter beschikking gesteld. De Centrale Stad ondersteunt dit project met een subsidie voor drie jaar en inmiddels is er een reguliere huurrelatie met onze stichting tot stand gekomen. Wij hopen dat de Vrijwilligersacademie de komende jaren zal uitgroeien tot een echt ontmoetings- en scholingspunt voor vrijwilligers binnen de zorg in Amsterdam. Financiën Ook dit jaar nemen wij de jaarrekening integraal op in dit jaarverslag inclusief de volledige accountantsverklaring. De turbulentie op de internationale financiële markten hebben geleid tot een negatief beleggingsresultaat van 14,7% van het totale vermogen. Wij hebben desondanks besloten het donatiebudget voor 2009 te handhaven op 2,5 miljoen euro. Al in 2007 hebben wij besloten, gelet op de onzekerheid op de internationale financiële markten die toen al zichtbaar was, de vastrentende portefeuille voor het grootste gedeelte te liquideren en de opbrengst à deposito te plaatsen. Dit deposito is op expiratiedatum met een jaar verlengd tot eind 2009 tegen een rentepercentage van 5% op jaarbasis. In de loop van de tijd zal geleidelijk worden overgegaan tot herbelegging in vastrentende waarden, afhankelijk van de ontwikkelingen op de kapitaalmarkten.

9

9

In oktober 2007 is ervoor gekozen dat vanaf 2008 de helft van onze aandelenportefeuille, exclusief de vastgoedaandelen, duurzaam zal worden belegd. Dit besluit is in 2008 niet ten uitvoer gebracht door de onrust en de grote koersschommelingen op de internationale effectenbeurzen. Dit is ook de oorzaak van het feit dat wij bij sterk dalende aandelenkoersen niet zijn overgegaan tot herschikking, d.w.z. tot aankoop van aandelen. Het vastrentende deel van onze portefeuille per balansdatum is dan ook overwogen. Het doet ons genoegen dat wij ook dit jaar ons volledige donatiebudget à 2,5 miljoen euro hebben kunnen toekennen. Anders dan in 2007 hebben wij dit jaar bewust het donatiebudget niet overschreden. College van Regenten Het College van Regenten kwam in het verslagjaar zoals gebruikelijk vier keer in vergadering bijeen. Daarnaast werd er tussen individuele bestuursleden en directie regelmatig informeel voorbereidend overleg gevoerd. De personele samenstelling van het College van Regenten is dit jaar niet gewijzigd. De Giftencommissie, bestaande uit de voorzitter en de directeur, adviseert het College van Regenten met betrekking tot de donatie-aanvragen. De Financiële Commissie, bestaande uit de voorzitter en de penningmeester, bespreekt de jaarrekening met de externe accountant en het beleggingsbeleid met de vermogensbeheerders. Zij doet hiervan verslag in de voltallige Collegevergadering. Het College van Regenten kan zich goed vinden in de huidige werkwijze en de structuur van Stichting RCOAK die ten opzichte van 2007 ongewijzigd zijn gebleven.

Mede dankzij de ondersteuning van de directeur en de twee medewerkers van het bureau kan het College van Regenten het vermogensfonds op maatschappelijk verantwoorde wijze besturen. Wij zijn de directeur en de bureaumedewerkers, maar ook diegenen die verantwoordelijk zijn voor de door Stichting RCOAK mede gefinancierde projecten, erkentelijk voor hun grote betrokkenheid, inzet en het vele werk dat verricht is. Namens het College van Regenten van Stichting RCOAK, G.J.A. van der Lugt, voorzitter

10

Directieverslag

2008 was een intensief, druk jaar. Een groeiend aantal aanvragen, de voorbereidingen van de publicatie van het boek Liefde het Fundament, 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam, het organiseren van de boekpresentatie en het ontwikkelen van onze eigen proactieve projecten hadden een forse werkdruk tot gevolg. Met genoegen hebben wij vastgesteld dat ons kleine team (2,2 fte) zo op elkaar is ingespeeld dat we soepel, zonder inzet van externe krachten, de extra werkzaamheden konden opvangen. Mede hierdoor kijken wij met veel voldoening terug op het afgelopen jaar. Geschiedschrijving Hoogtepunt van dit jaar was de presentatie van het boek Liefde het Fundament, 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam, geschreven door dr. Jurjen Vis, aan burgemeester Cohen in hotel The Dylan op de Keizersgracht. Dit hotel is gevestigd in een pand dat in de achtiende eeuw werd gebouwd als kantoor voor het Oude Armenkantoor op initiatief van de toenmalige regenten op de plaats van de oude schouwburg, die door een grote brand werd verwoest. Vanuit dit markante gebouw heeft onze stichting ruim twee eeuwen haar werkzaamheden verricht. Eind jaren negentig van de vorige eeuw is dit pand door ons verkocht. Het is bijzonder dat de boekpresentatie op deze historische plek kon plaatsvinden en verheugend dat de rijke geschiedenis van het R.C. Oude Armenkantoor nu is vastgelegd op een voor een breed publiek toegankelijke wijze.

Donatiebeleid De zorgsector voor ouderen is bescheiden van karakter. Zorg voor ouderen wordt door de sector zelf niet gezien als iets heroïsch. Het gaat om eenvoudige, alledaagse zaken zoals eten en drinken, verzorging, vervoer en uitstapjes. Het is jammer dat de ouderenzorg nog steeds vooral in het nieuws komt met berichten over verschraling van de zorg, personele problemen en onnodige bureaucratisering. Deze berichten zijn helaas niet zonder grond, maar de andere kant, de kleine innovaties – die vaak niet eens innovaties worden genoemd – hebben juist een toename van de kwaliteit van leven van ouderen, binnen en buiten zorgcentra, tot gevolg. En deze verbeteringen komen niet in het nieuws. Wij zien veel van deze kleine innovaties voorbijkomen en ervaren het als een voorrecht deze initiatieven te kunnen steunen. Een paar voorbeelden: • Koken en eten krijgen veel meer aandacht dan een paar jaar geleden. Zorgcentra stellen hun deuren open voor oudere buurtbewoners, waarmee eten en koken sociale activiteiten worden. Wij (co-)financieren mobiele keukens, open keukens, kooksystemen die het mogelijk maken dat ouderen op de dag zelf beslissen wat ze willen eten, kleine ‘huiskamerkeukens’ om op de afdeling een eitje of een pannenkoek te bakken en nog andere varianten. De bewoners beleven de extra aandacht voor de maaltijden als een grote verbetering. • Een ander innovatief project is de BoodschappenPlusBus, waarmee ouderen thuis worden opgehaald en samen met andere ouderen boodschappen kunnen doen. Het succesvolle Haagse voorbeeld vindt inmiddels met onze steun navolging in enkele tientallen andere steden.

11

11

•

Nieuw zijn ook kleine buurtsupermarkten, geëxploiteerd door een zorgaanbieder, waardoor ouderen een loopje in de buurt hebben, een praatje kunnen maken, voor weinig geld een kopje koffie kunnen drinken. Dit is maar één voorbeeld van de vele wijkgerichte vormen van zorg en welzijn waarbij zorgaanbieders een voortrekkersrol op zich nemen.

Een andere verschuiving die in 2008 opviel, is de toenemende aandacht voor zingeving en reminiscentie. Reminiscentie is niet nieuw; wij steunen al jaren projecten waarin het eigen levensverhaal van ouderen centraal staat. Aandacht voor levensvragen is evenmin nieuw, maar deze is sterk toegenomen en levensverhalen worden nu geïntegreerd in ‘zingevingsprojecten’. Vilans (voorheen NIZW) heeft in 2008 het Expertisenetwerk Levensvragen en Ouderen opgericht met steun van een groot aantal fondsen, waaronder Stichting RCOAK. Vilans constateerde dat een tekort aan aandacht voor zingeving en levensvragen het gevoel van eenzaamheid bij ouderen kan versterken, zelfs als hulp en advies op tijd worden geboden en er een goed activiteitenaanbod is. Naast de steun voor dit Expertisenetwerk hebben wij ook een aantal projecten in Amsterdam en daarbuiten gesteund die ouderen hulp bieden bij levensvragen. Sociale zorg Vorig jaar zagen we een toename van het aantal aanvragen voor crisishulp aan individuele Amsterdammers via het maatschappelijk werk, de Voedselbank en de kerken. Dit jaar is het aantal aanvragen voor ‘stille armen’ sterk gedaald. Wij hebben dit jaar ruim € 36.000 uitgegeven aan individuele noodhulp, terwijl dat vorig jaar meer dan € 70.000 was. De oorzaak van deze daling

is niet geheel duidelijk; in de media wordt juist aangegeven dat de behoefte aan noodhulp sterk toeneemt. Eén van de oorzaken vormt zeker de herpositionering binnen het maatschappelijk werk in Amsterdam als gevolg van reorganisaties en aanbestedingsprocedures. Wij hebben de indruk dat hierdoor ook het verloop onder de maatschappelijk werkenden het afgelopen jaar relatief groot is geweest. Dat zijn factoren die de teruggang kunnen verklaren. Komend jaar zullen we ons eigen noodfonds meer bekendheid geven binnen het maatschappelijk werk. Proactief donatiebeleid Dit jaar zijn de toekenningen voor projecten binnen de categorieën Cultuur & Muziek en Ontspanning & Sport met ruim een derde gestegen naar een bedrag van rond de € 420.000. Hiermee is de lijn die in 2007 werd ingezet, voortgezet. Projecten in zorginstellingen die leiden tot genieten, ontspanning en/of een andere kijk op de werkelijkheid, zijn niet alleen van groot belang voor vitale ouderen, maar juist ook voor zorgafhankelijke en dementerende ouderen. In 2007 zijn wij samen met Fonds Sluyterman van Loo een initiatief gestart dat erop is gericht binnen de zorgsector de vraag naar betekenisvolle activiteiten te vergroten en tegelijkertijd fondswervende activiteiten te ontplooien om de middelen te genereren die nodig zijn om de toegenomen vraag te kunnen bekostigen. Onze beide stichtingen hebben de ambitie in te spelen op de groeiende behoefte aan activiteiten ter vergroting van het welzijn van ouderen binnen verzorgingshuizen en ouderen in de directe omgeving van zorginstellingen. Een structurele private geldstroom dient hiervoor te worden aangeboord en de zorginstellingen hebben vooralsnog niet de capaciteit hiervoor. Daarom heeft een fondsen-

12

wervingbureau, in opdracht van beide stichtingen, een concept ontwikkeld dat uitgevoerd zal worden als proefproject bij zes locaties van drie overkoepelende zorginstellingen. Op basis van een enquête en een brainstormsessie op twee van deze zes locaties hebben we een eerste indicatie verkregen van wensen van ouderen. De wensen zijn onder te verdelen in de volgende vier categorieën: • eenvoudig te realiseren ‘kleine’ wensen, zoals schaken, samen poëzie lezen • behoefte aan herbeleving: nostalgische activiteiten • nieuwe beleving: activiteiten die nog nooit eerder zijn gedaan • entertainment: een ‘uitje’ binnen of buiten het verzorgingshuis. Deze vier categorieën zijn het uitgangspunt van de fondsenwervende strategie onder de noemer ‘Gouden Dagen/Gouden Uren’. Kernelement van de strategie is dat er een financieel beroep wordt gedaan op particulieren en organisaties in de omgeving van de instelling: draag bij aan het directe welzijn van ouderen in uw eigen omgeving. Wij zijn heel benieuwd naar de resultaten van de proef in 2009. Daarnaast zijn wij heel verheugd over de samenwerking met Professor Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Wij steunen de komende vier jaar zijn onderzoek ‘Invloed van bewegen op het klinisch beeld van Jong Dementerenden’ met een bedrag van € 111.000 per jaar. Jong dementerenden laten een versnelde achteruitgang van hun cognitieve vermogens zien, waardoor het effect van een succesvolle interventie, zoals bewegen, groter kan zijn dan bij dementerenden op oudere leeftijd. Vanuit een diep besef van het drama dat dementie bij (jonge) ouderen veroorzaakt, is Stichting RCOAK

geïnteresseerd in dit onderzoek, dat direct een positief effect heeft op het welbevinden van de groep jong dementerenden die bij het onderzoek betrokken is. Naast dit onderzoek blijft dementie een belangrijk onderdeel van het donatiebeleid. Dit jaar hebben wij aan 45 projecten gericht op dementerenden – het hart van de doelgroep – in totaal bijna € 500.000 toegekend. Premieplan In 2005 zijn wij, in samenwerking met Fonds Sluyterman van Loo en Nationaal Ouderenfonds, gestart met het zogenoemde ‘Premieplan’. Via dit Premieplan worden kleinschalige particuliere initiatieven gestimuleerd om zelf gelden te werven ten behoeve van ouderenprojecten in de naaste omgeving. De stimulans bestaat uit een verdubbeling van de ingezamelde gelden door Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo. In 2008 hebben wij het Premieplan uitgebreid naar Nationale Vereniging De Zonnebloem. De lokale afdelingen van De Zonnebloem hebben nu ook de mogelijkheid geldwervende acties op te zetten, waarvan de opbrengst verdubbeld wordt ten gunste van projecten voor ouderen. Deze uitbreiding is bijzonder succesvol verlopen, mede dankzij de professionele ondersteuning vanuit het landelijk bureau van De Zonnebloem. Er vinden in dit kader hartverwarmende acties plaats, en de activiteiten die georganiseerd worden voor ouderen zijn in al hun eenvoud heel aansprekend. Door de geldwervende acties neemt onze kennis van lokale folkloristische gebruiken toe en is onze woordenschat uitgebreid met woorden als ‘kniepertjes’, dunne wafeltjes, ‘spekkedikken’, hartige wafels met spek en worst, ‘varkentje wassen’, een vorm van krasloten die een kleine korting geven bij de plaatselijke middenstand.

13

13

In het jaarverslag van 2007 is aangegeven dat ook Stichting Alzheimer Nederland in 2008 zou deelnemen aan het Premieplan. Alzheimer Nederland heeft echter laten weten het Premieplan niet te kunnen inpassen in de werkwijze van haar afdelingen. De uitbreiding van het Premieplan is hierdoor beperkt gebleven tot Nationale Vereniging De Zonnebloem. Aantallen Het aantal Premieplanprojecten is gestegen van 90 projecten in 2007 naar 249 in 2008: 121 projecten via het Nationaal Ouderenfonds en 128 via de Nationale Vereniging De Zonnebloem. In totaal is aan 249 projecten € 90.982 toegekend. De gemiddelde opbrengst van fondswervende activiteiten – € 730 – is vergeleken met vorig jaar – € 1400 – sterk gedaald. Meer nog dan vorig jaar ligt de nadruk op echt kleinschalige projecten voor ouderen. Vorig jaar was de gemiddelde opbrengst uitzonderlijk hoog als gevolg van een klein aantal Premieplanprojecten van enkele duizenden euro’s. Het aantal donatie-aanvragen in 2008 voor projecten is, mede door de stijging van het aantal Premieplanaanvragen, toegenomen tot 596, een toename van 128 aanvragen ten opzichte van 2007. Het aantal aanvragen uit Amsterdam bedroeg 75. Het aantal afwijzingen is licht gedaald van 25% naar 24%. Dat stemt tot tevredenheid. Inclusief Premieplanaanvragen ligt het percentage afwijzingen slechts op 14%. Premieplanaanvragen worden vrijwel nooit door ons afgewezen; een eerste screening vindt al plaats op de bureaus van het Nationaal Ouderenfonds en Nationale Vereniging De Zonnebloem.

In totaal is er in 2008 € 2.473.441 toegekend aan 510 projecten, waarvan € 885.079 in Amsterdam. Deze bedragen zijn inclusief Premieplan. Lindenhofje Het Lindenhofje is een palliatieve zorgvoorziening voor kinderen, gevestigd in een hofje in de Jordaan. In het Lindenhofje verblijven ongeneeslijk zieke kinderen voor kortere of langere tijd. Hier biedt het Leger des Heils hen met behulp van veel vrijwilligers warmte, aandacht en liefde, en uiteraard deskundige zorg. Het Lindenhofje kampt vanaf de start in 2004 met financiële problemen die een bedreiging vormen voor de continuïteit van de zorg. In het hoofdstuk over de hofjes van Stichting RCOAK (pag. 28) kunt u hier meer over lezen. Evaluatie Vorig jaar hebben wij gekeken in hoeverre rolstoelbussen, die zorgcentra met financiële steun van Stichting RCOAK hebben aangeschaft, daadwerkelijk een bijdrage leveren aan de mobiliteit van ouderen. Dit jaar hebben wij dit onderzoek herhaald bij twaalf welzijnsorganisaties die, met inzet van vrijwilligers, één of meer busjes exploiteren voor ouderen uit hun buurt, al dan niet wonend in zorgcentra. De verwachting was dat de busjes van deze organisaties intensiever benut zouden worden en ook vaker zouden worden ingezet op individueel verzoek van een oudere. Toch bleek het gebruik van deze bussen zich nauwelijks te onderscheiden van het gebruik van de bussen door zorgcentra; beide worden gekenmerkt door veel groepsvervoer, een beperkt aantal kilometers per bus per maand e.d. Het komende jaar

14

willen wij een aantal van deze organisaties bezoeken om een beter beeld te krijgen van het gebruik van de bussen. De informatie die naar voren komt uit de schriftelijke vragenronde roept nog te veel vragen op. Samenwerking met andere fondsen De samenwerking met Fonds Sluyterman van Loo is dit jaar heel intensief geweest – vooral rond het initiatief ‘Gouden Dagen/ Gouden Uren’, voorheen ‘Feest der Herkenning’, maar niet alleen rond dit initiatief. De afgelopen jaren hebben de twee fondsen elkaar gevonden in hun ambitie daadwerkelijk een substantiële bijdrage te leveren aan persoonsgerichte zorg voor ouderen die niet meer zonder hulp zelfstandig kunnen functioneren. Bij alle grotere innovatieve projecten waarover wij contact hebben, inclusief ‘Gouden Dagen/Gouden Uren’, speelt deze ambitie een rol. De samenwerking gaat goed omdat deze ambitie gedeeld wordt en er waardering is voor het eigen beleid van ieder fonds. Onze samenwerking heeft niet geleid tot schriftelijke vastlegging van afspraken. Het wordt als bijzonder en motiverend ervaren dat in deze tijd een intensieve samenwerking tussen twee organisaties mogelijk is, gebaseerd op vertrouwen en een gedeelde ambitie, zonder noodzaak afspraken schriftelijk vast te leggen. Via het Premieplan zijn er veelvuldig contacten met Nationaal Ouderenfonds en Nationale Vereniging De Zonnebloem. Ook deze contacten verlopen soepel en plezierig. Mede op ons initiatief is in 2006 een overleg gestart tussen acht fondsen, waaronder Stichting Het R.C. Maagdenhuis en Porticus, die met elkaar gemeen hebben dat zij projecten in Amsterdam steunen. Het afgelopen jaar is de aandacht vooral uit-

gegaan naar een groot gemeenschappelijk project in Slotervaart van de Diaconie van de Protestante Gemeente Amsterdam, gericht op versterking van de sociale cohesie in de wijk Slotervaart. Daarnaast participeert Stichting RCOAK in een overleg van fondsen die een levensbeschouwelijke achtergrond gemeen hebben, hoewel deze achtergrond bij Stichting RCOAK slechts een beperkte rol speelt in het donatiebeleid. In dit overleg is aandacht voor maatschappelijke trends die van invloed zijn op de rol en functie van fondsen in de samenleving. Het overleg Samenwerkende Fondsen voor Ouderen ten slotte, waarin wij ook participeren, ontwikkelt zich op vergelijkbare wijze. Het accent ligt op uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van zorg en welzijn van ouderen. Eind dit jaar – vlak voor kerst – hebben de fondsen die samenwerken in dit overleg een gezamenlijke website gelanceerd. Voor veel initiatiefnemers van projecten voor ouderen is het vinden van de juiste financiers lastig en arbeidsintensief. Fondsen worden niet aangeschreven waardoor niet alle financieringsmogelijkheden worden benut. Met www.fondsenvoorouderen.nl willen de Samenwerkende Fondsen voor Ouderen het gemakkelijker maken voor degenen die naar financiering van ouderenprojecten zoeken. Via de site komt in 2009 een bedrag van 8,4 miljoen euro op een overzichtelijke wijze beschikbaar voor ouderenprojecten. De partners in www. fondsenvoorouderen.nl zijn – naast Stichting RCOAK – Fonds NutsOhra, Innovatiefonds Zorgverzekeraars, Fonds Sluyterman van Loo, Fonds 1818, Skanfonds, Stichting Het R.C. Maagdenhuis en Nationaal Ouderenfonds. De lancering van de website is voorbereid en begeleid door mevrouw R. de Heus van Fonds NutsOhra, de heer M. Nivard van Fonds 1818 en onze stichting.

15

15

Dit netwerk van fondsen is van belang voor Stichting RCOAK. De uitwisseling van kennis en ervaring met andere fondsen, het gezamenlijk overleg over trends in de ouderenzorg en maatschappelijke trends geven verdieping aan het donatiebeleid en bevorderen een goede advisering over de aanvragen aan het College van Regenten. Vooruitblik 2009 Het verloop van de pilot ‘Gouden Dagen/Gouden Uren’ in 2009 is spannend. Wij hopen dat het de zes deelnemende instellingen zal lukken voldoende particulier geld in hun omgeving te werven voor het bekostigen van activiteiten voor ouderen, toegespitst op hun individuele wensen. Bij een positief resultaat van het proefproject zullen wij in 2009 onze gedachten laten gaan over een verdere uitrol van dit project en eventuele betrokkenheid van andere fondsen. Ook het project ‘Bewegen voor Jong Dementerenden’ roept onze nieuwsgierigheid op. Is het aantoonbaar mogelijk het verloop van deze ziekte te vertragen door beweging? In de loop van het onderzoek zullen wij samen met Professor Scherder nadenken over de vraag hoe bewegen bij beginnende dementie gestimuleerd kan worden.

Verder verwachten wij een toename van het aantal Premieplanaanvragen, vooral van Nationale Vereniging De Zonnebloem. Ook de nieuwe website fondsenvoorouderen.nl zal leiden tot meer aanvragen in 2009 en wellicht ook tot een intensievere samenwerking tussen de fondsen op projectniveau. De situatie op de financiële markten zal in 2009 een onzekere factor blijven, maar naar verwachting geen invloed hebben op de hoogte van donatiebudget, mede omdat ruim de helft van ons vermogen is belegd op een jaardeposito met een rente van 5%. Al met al wordt 2009 voor onze stichting weer een gedenkwaardig jaar. Frieda de Pater, directeur

16

Financieel jaarverslag 2008

Onze jaarrekening is ook dit jaar opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Richtlijn 640 voor de Jaarverslaggeving uitgegeven door de Raad van de Jaarverslaggeving (RJ 640 Organisaties zonder winststreven). Onze jaarrekening is in dit jaarverslag intergraal opgenomen inclusief de volledige accountantsverklaring. Op de volgende pagina’s treft u de jaarrekening aan. De indeling is als volgt: Pagina 18

Balans per 31 december 2008

Pagina 19

Staat van baten en lasten over 2008

Pagina 20

Toelichting op de balans en staat van baten en lasten

Pagina 24

Accountantsverklaring

Pagina 26

Kengetallen 2002 t/m 2008

17

17

Afbeelding: Benny

18

Balans per 31 december 2008 Ref.

31-12-2008

31-12-2007

4.322.103 1.921.360 21.773.677 3.603.648 40.000.000

4.322.103 1.921.360 34.658.845 2.995.886 39.390.000

Activa Beleggingen - landerijen - onroerende zaken - effecten - spaarrekeningen - deposito’s

Vorderingen en overlopende activa

3.1

3.2

Liquide middelen

71.620.788

83.288.194

290.034

490.307

286.565

108.316

72.197.387

83.886.817

68.508.840

80.065.443

Passiva Eigen vermogen

3.3

Voorzieningen - onderhoud onroerend goed - pensioenverplichtingen

3.4

Kortlopende schulden en overlopende passiva

384.271 83.881

405.651 83.763 468.152

489.414

3.220.395

3.331.960

72.197.387

83.886.817

3.5

19

Staat van baten en lasten over 2008

19 Ref.

2008

2007

Baten Opbrengst beleggingen - landerijen - onroerend goed - effecten - rente deposito - spaartegoeden

4.1 126.215 167.023 1.802.693 1.759.544 86.608

Bankrente Overige baten

4.2

Totaal baten

105.461 160.232 2.292.499 478.260 72.240 3.942.083

3.108.692

6.550

3.947

3.986

765

3.952.619

3.113.404

Lasten Donaties

4.3

2.209.369

2.525.855

Salarissen en sociale lasten

4.4

184.963

160.128

Overige bureaukosten

4.5

229.701

236.104

27

1.233

Totaal lasten

2.624.060

2.923.320

Resultaat vóór koersverschillen effecten

1.328.559

190.084

-12.885.162

-3.244.357

-11.556.603

-3.054.273

Calculatorische rente

Gerealiseerde en ongerealiseerde koersverschillen effecten

Tekort boekjaar

4.6

20

Toelichting op de balans en staat van baten en lasten 1. Grondslagen voor waardering van activa en passiva 1.1 Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Richtlijn 640 voor de Jaarverslaggeving uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ 640 Organisaties zonder winststreven). De waarderingsgrondslagen zijn gebaseerd op de historische kosten en kostprijzen. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de nominale waarde of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de nominale waarde. In de balans en de staat van baten en lasten zijn referenties opgenomen, waarmee wordt verwezen naar de toelichting. 1.2 Beleggingen Beleggingen in landerijen en andere onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde (marktwaarde). De marktwaarde wordt onder meer gebaseerd op beschikbare marktgegevens. De waardering van landerijen wordt eens in de vijf jaar samengesteld door externe adviseurs op basis van een taxatie. De laatste taxatie is uitgevoerd in 2004. Een nieuwe taxatie zal plaatsvinden in 2009. De marktwaarde van overig onroerend goed wordt bepaald op basis van tienmaal de huurwaarde. Beleggingen in effecten worden gewaardeerd op beurswaarde. Beleggingen in spaarrekeningen worden gewaardeerd op nominale waarde. 1.3 Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen, waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen.

Voorziening onderhoud De voorziening voor onderhoud van onroerende zaken is bepaald op basis van de in de komende tien jaren verwachte onderhoudsuitgaven, een en ander conform een advies van een externe adviseur. Voorziening pensioenen De pensioenvoorziening in eigen beheer wordt gewaardeerd op basis van actuariële grondslagen. 2. Grondslagen voor bepaling van het resultaat 2.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengst van beleggingen en overige baten enerzijds en de verstrekte donaties en kosten en andere lasten over het jaar anderzijds. Opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben; kosten zodra ze voorzienbaar zijn. 3. Toelichting op de posten van de balans 3.1 Beleggingen Landerijen De waardering van landerijen ad € 4.322.103 is ongewijzigd ten opzichte van het voorgaand jaar. Overig onroerend goed Het overig onroerend goed bestaat uit panden in de binnenstad van Amsterdam. De waardering bedraagt evenals in het voorgaande jaar € 1.921.360. Effecten, inclusief deposito Gelet op de ontstane onrust op de internationale geld- en kapitaalmarkt in het tweede halfjaar van 2007 werd besloten vrijwel de gehele vastrentende portefeuille te verkopen en het bedrag vooralsnog à deposito te plaatsen. Omdat de onrust voortduurde in 2008 is die situatie niet veranderd. Het deposito kent een looptijd tot 30 november 2009 en een rente van 5%. Het voornemen is het bedrag te zijner tijd weer in vastrentende waarden te beleggen.

21

21 Het verloop van de effectenportefeuille in 2008 was als volgt:

Stand 1 januari 2008 Bij: aankopen Af: verkopen Af: koersverlies 2008

34.658.845

Stand 31 december 2008

21.773.677

6 12.885.162

De samenstelling van de effectenportefeuille, inclusief deposito, ultimo 2008 en 2007, was als volgt: 2008 obligaties 0 deposito 40.000.000 beleggingsfondsen met obligatiekarakter 4.502.292

2007 0 39.390.000 6.088.337

totaal vastrentende waarden beleggingsfonds in aandelen onroerend goed aandelen

44.502.292 10.863.286 6.408.099

72,0% 17,6% 10,4%

45.478.337 18.111.402 10.459.106

61,4% 24,5% 14,1%

Totaal

61.773.677

100,0%

74.048.845

100,0%

Het vermogensbeheer is uitbesteed aan een professionele marktpartij met de richtlijn dat de verdeling van de beleggingen gespreid wordt over vastrentende waarden 60%, aandelen 25% en onroerendgoedaandelen 15%, met een marge van 5% naar boven en beneden. De streefpercentages zijn bewust niet nagestreefd per balansdatum. De sterke koersdaling van de aandelen in de tweede helft van 2008 is daar debet aan. Zodra de rust op de internationale markt is teruggekeerd, zal de huidige liquiditeit en het deposito geleidelijk worden herbelegd binnen de streefpercentages.

22 Spaarrekeningen Het liquiditeitsoverschot is belegd op een drietal spaarrekeningen en is direct opvraagbaar. Deposito Het deposito ad € 40.000.000 is ontstaan door de verkoop van de obligatieportefeuille met een opbrengst van € 39.390.000. Per eind november is daar een deel van de rente bijgeboekt, zodat er een deposito van € 40.000.000 ontstond. Het deposito is vastgelegd tot 30 november 2009 tegen een percentage van 5%. Door de opgenomen beleggingsclausule kan tussentijds worden beschikt over het deposito (geheel of gedeeltelijk) voor belegging in effecten (obligaties en/of aandelen).

3.2 Vorderingen en overlopende activa Te vorderen dividendbelasting Pacht 2008 Rente Spaarrekeningen 2008 Rente Deposito 2008 Overige vorderingen

19.985 6.854 71.894 186.301 5.000 290.034

3.3 Vermogen Stand 1 januari 2008 Af: verlies boekjaar 2008

80.065.443 11.556.603

Stand 31 december 2008

68.508.840

3.4 Voorzieningen Onderhoud onroerend goed Stand 1 januari 2008 Af: onderhoud 2008

405.651 21.380

Stand 31 december 2008

384.271

Pensioenverplichting Stand 1 januari 2008 Af: uitkering 2008 Bij: dotatie 2008

83.763 11.477 11.595

Stand 31 december 2008

83.881

3.5 Kortlopende schulden en overlopende passiva Te betalen donaties Overige

3.130.285 90.110

Totaal

3.220.395

23

23 4. Toelichting op de posten van de staat van baten en lasten

4.5 Overige bureaukosten

4.1 Opbrengst beleggingen

Huisvestingskosten Overige kosten

2008 51.805 177.896

2007 51.443 184.661

Totaal

229.701

236.104

Effecten Aan dividenden werd € 1.795.751 uitgekeerd. Er waren geen couponopbrengsten. Na aftrek van kosten bewaarloon, overige kosten effecten en een restitutie voor de beheerskosten van de effectenportefeuille was de netto-opbrenst € 1.802.693 (2007: € 2.292.499). 4.2 Overige baten De overige baten bedroegen € 3.986 tegenover € 765 in 2007.

4.6 Koersverschillen effecten Het koersverlies op de effectenportefeuille bedroeg € 12.885.162 (2007 koersverlies € 3.201.866). Mochten beleggingen plaatsvinden in een andere valuta dan de euro, dan wordt het koersrisico afgedekt. In tegenstelling tot 2007 zijn er in 2008 geen dekkingstransacties afgesloten.

4.3 Donaties Het donatiebudget voor 2008 bedroeg € 2.500.000. Aan donaties werd toegekend € 2.473.441. Door vrijvallen van donaties uit voorgaande jaren ad € 181.511 en uit het lopend boekjaar ad € 82.561 werd per saldo € 2.209.369 ten laste van het resultaat geboekt. 4.4 Salarissen en sociale lasten Specificatie luidt als volgt: Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies

2008 148.164 17.540 19.259

2007 129.935 15.048 15.145

Totaal

184.963

160.128

Het aantal personeelsleden bedroeg 2,2 fte., gelijk aan 2007. Het jaarsalaris van de directeur bedraagt op fulltime basis (40 uur per week) € 86.633.

Amsterdam, 4 maart 2009 drs. Frieda M. de Pater directeur

Nico C. Zitvast administrateur

24

25

25

26

Kengetallen 2002 t/m 2008 Vermogen per ultimo

Beleggingen per ultimo

Opbrengst beleggingen

Koersresultaat effecten

Donatiebudget

Toegekende donaties

Aantal donaties

2002

62.382.921

63.563.306

3.067.227

-5.811.503

2.700.000

2.675.079

116

2003

65.252.798

65.357.149

3.935.136

1.137.973

2.500.000

1.853.869

184

2004

74.214.076

75.469.749

2.965.239

5.991.879

2.500.000

1.968.980

269

2005

80.210.390

81.025.394

3.185.959

5.109.447

2.500.000

2.322.284

289

2006

83.119.716

85.114.222

3.220.325

2.363.589

2.500.000

2.351.370

413

2007

80.065.443

83.288.194

3.108.692

-3.201.866

2.500.000

2.525.855

374

2008

68.508.840

71.620.788

3.943.104

-12.885.162

2.500.000

2.473.441

510

27

25

Afbeelding: onbekend

28

De hofjes van Stichting RCOAK

Het Lindenhofje, een palliatieve zorgvoorziening voor kinderen Het Lindenhofje, een complex van 21 hofjeshuizen rondom een binnentuin, ligt aan de Lindengracht te Amsterdam in het hart van de Jordaan. Oorspronkelijk waren deze hofjeshuizen bestemd voor oudere, minder draagkrachtige katholieke Amsterdammers. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw werden de meeste hofjeshuizen verhuurd aan studenten. In 2001 heeft Stichting RCOAK besloten het hofje een bestemming te geven die beter aansluit bij de oorspronkelijke woonzorgbestemming ervan en ook bij de doelstelling van Stichting RCOAK. Dit besluit heeft ertoe geleid dat het Lindenhofje is getransformeerd tot een kinderhospice, echter met behoud van sfeer en historische uitstraling. Stichting Leger des Heils Welzijnsen Gezondheidszorg draagt de verantwoordelijkheid voor de zorg aan de chronisch en ernstig zieke kinderen die te gast zijn op het Lindenhofje. De kinderen hebben vaak meerdere complexe aandoeningen, waarvan bekend is dat ze niet te genezen zijn. Het Leger des Heils biedt op het Lindenhofje hoogwaardige verpleegkundige zorg, waarbij nauw wordt samengewerkt met kinderartsen en andere (para)medici. De ouders worden begeleid in de omgang met de ziekte van hun kind en kunnen, al dan niet met andere gezinsleden, blijven logeren. Daarnaast biedt het kinderhospice ouders respijtzorg, waarmee zij tijdelijk worden ontlast van de zorg voor hun zieke kind. De financiering van het kinderhospice blijft een punt van zorg. De indicatiestelling blijft vaak achter bij de daadwerkelijke behoefte aan zorg, waardoor de AWBZ-vergoedingen niet toereikend zijn. Dit jaar hebben wij samen met de betrokkenen van het Leger des Heils onder leiding van dr. J. Coolen, bij uitstek

deskundig op AWBZ-terrein, getracht antwoord te krijgen op de vraag of het mogelijk is de noodzakelijke zorg in een kinderhospice, in samenspel tussen professionele verpleegkundigen en vrijwilligers, binnen de daarvoor beschikbare budgetten te realiseren. Dat is onder voorwaarden mogelijk, maar niet eenvoudig. Het Leger des Heils is tot de conclusie gekomen dat een in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgaanbieder de voorkeur verdient en heeft besloten in 2009 zelf met de exploitatie van het Lindenhofje te stoppen. Getracht wordt de functie van het Lindenhofje als palliatieve zorgvoorziening te behouden en de exploitatie over te dragen aan een andere zorgaanbieder. In 2009 komt hierover meer duidelijkheid. Hofje ‘Liefde is het Fondament’ Het door Claes Reinierszoon gestichte hofje ‘Liefde is het Fondament’ is gebouwd in 1618 en werd gedurende lange tijd beheerd door de twee oudste in Amsterdam wonende afstammelingen van de stichter. Tegen een kleine vergoeding mochten oude kwetsbare mannen en vrouwen hun laatste dagen slijten in de beschutting van dit mooie hofje aan de Keizersgracht. In 1866 is de administratie van het hofje overgedragen aan Stichting RCOAK, die de ongeveer twintig woningen tegen een matige huurprijs (in 1960 was dat zeven gulden per maand) ter beschikking stelde aan behoeftige alleenstaande vrouwen. In 1914 is het hofje, tegelijk met de twee ervoor staande huizen aan de gracht, zeer grondig verbouwd in de toen populaire oudHollandse renaissancestijl.

29

29

Aan het begin van het derde millennium is het hofje opnieuw intensief verbouwd naar ontwerp van de Amsterdamse architect F. Boogers. Een deel van het hofje dient nu als kantoor van Stichting RCOAK, een ander deel is verhuurd aan drie Amsterdamse organisaties: Stichting Gilde Amsterdam, Centrum Advies & Begeleiding Oudere Migranten (CABO) en de Vrijwilligersacademie. De eerste twee stichtingen hebben beide tot doel de levenskwaliteit van Amsterdamse ouderen te verbeteren. De derde organisatie, de Vrijwilligersacademie, richt zich op het verbeteren van het welzijn van kwetsbare groepen in Amsterdam en leidt daarvoor vrijwilligers op. De gebruikers van het hofje kijken uit op de fraaie binnentuin die ontworpen is door de tuin- en landschapsarchitect Arend-Jan van der Horst.

30

Afbeelding: onbekend,

31

Donaties

32 32

Criteria donatieprogramma’s

Stichting RCOAK kent drie donatieprogramma’s: Algemeen donatieprogramma Het algemene donatieprogramma staat open voor ‘spontane’ aanvragen: iedereen met een goed project dat past binnen onze criteria kan bij Stichting RCOAK een verzoek om financiële steun indienen. Hiernaast volgt een beknopt overzicht van de criteria. Premieplanprogramma Via het Premieplanprogramma worden de afdelingen van het Nationaal Ouderenfonds en Nationale Vereniging De Zonnebloem gestimuleerd om zelf gelden te werven ten behoeve van ouderenprojecten in de naaste omgeving. De stimulans bestaat uit een verdubbeling van de ingezamelde gelden door Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo. Meer informatie hierover is te vinden op de websites van Nationale Vereniging De Zonnebloem (www.zonnebloem.nl) en het Nationaal Ouderenfonds (www.ouderenfonds.nl). Proactief donatieprogramma Binnen het proactieve donatieprogramma spelen wijzelf een actieve rol bij de ontwikkeling van projecten. In 2008 is het initiatief om binnen de zorgsector de vraag naar vreugdevolle activiteiten te vergroten en tegelijkertijd fondswervende activiteiten te ontplooien om de middelen te genereren die nodig zijn de toegenomen vraag te bekostigen, verder uitgewerkt. In het directieverslag is hierover meer informatie te vinden. Het onderzoekprogramma ‘Invloed van bewegen op het klinisch beeld van Jong Dementerenden’ zien wij als tweede onderdeel van ons proactieve programma.

Criteria algemeen donatieprogramma Het algemene donatieprogramma is gericht op projecten voor ouderen in de Nederlandse samenleving. Wij kennen een brede oriëntatie op ouderen. Wij ondersteunen projecten gericht op maatschappelijke participatie van vitale ouderen, projecten gericht op sociale zelfredzaamheid van kwetsbare ouderen en projecten die het welzijn van zorgafhankelijke ouderen centraal stellen. Al dan niet wonend in een zorg- of verpleeginstelling. Via dit algemene donatieprogramma ontvangen wij zeer uiteenlopende aanvragen die ons een breed beeld geven van de initiatieven en ideeën die in de sector ouderenzorg leven. Stichting RCOAK ondersteunt zowel grote als kleine projecten in heel Nederland. Wij zijn vooral geïnteresseerd in projecten gericht op de verbetering van de kwaliteit van leven van ouderen die: • innovatief van karakter zijn • rechtstreeks ten goede komen aan de doelgroep • in de startfase verkeren • concreet zijn • een aanwijsbaar en bij voorkeur ook meetbaar effect hebben • in tijd beperkt zijn. Stichting RCOAK is altijd medefinancier. Dat wil zeggen dat als voorwaarde voor een donatie geldt dat de aanvrager zelf en/of andere instellingen/subsidiegevers ook een deel van de projectkosten voor hun rekening nemen.

33

33

Binnen Amsterdam steunen wij zowel projecten gericht op het welzijn van ouderen als projecten gericht op het welzijn van andere kwetsbare groepen, zoals thuis- en daklozen, drugsverslaafden, maar ook projecten gericht op het versterken van competenties van mensen in achterstandssituaties met als doel het vergroten van hun kansen in onze samenleving. Voor deze projecten gelden dezelfde criteria als hierboven zijn aangegeven. Deze criteria en de aanvraagprocedure zijn ook terug te vinden op onze website: www.rcoak.nl.

34

Aanvraagprocedure en werkwijze

De werkwijze van Stichting RCOAK is sterk gericht op snelheid en efficiency. Wij hechten er veel waarde aan degenen die financiële steun voor een project nodig hebben zo snel mogelijk en in een zo vroeg mogelijk stadium antwoord te geven op de vraag of zij voor een donatie vanuit Stichting RCOAK in aanmerking komen. De digitale quick-scanpagina op onze website vormt hierbij een onmisbaar hulpmiddel. Potentiële aanvragers maken hiervan veelvuldig gebruik. Wij geven binnen twee à drie werkdagen een reactie op de via de site ontvangen e-mails waarbij wij aangegeven of de aanvraag binnen de criteria van ons donatiebeleid past. De afhandeling van een complete, per post toegezonden aanvraag neemt minimaal drie weken en maximaal drie maanden in beslag. Stichting RCOAK werkt niet met aanvraagformulieren. Wij hechten veel belang aan een brief waarin de aanvrager in eigen bewoordingen het project beschrijft. Op deze wijze krijgen wij een goed inzicht in de motivatie en inspiratie van de aanvrager. Uiteraard vragen wij ook een projectplan en financiële gegevens: de meest recente jaarrekening van de organisatie, de begroting van het project en het dekkingsplan. De brief waarin de aanvrager in eigen bewoordingen zijn motivatie aangeeft, vinden we als aanvulling op het projectplan echter zeer belangrijk. Bij de beoordeling van aanvragen spelen een aantal criteria een rol. Deze criteria staan omschreven op onze website en zijn ook te vinden in dit jaarverslag (zie p. 32). Wij hechten veel waarde aan het criterium dat het voorgestelde project rechtstreeks de kwaliteit van leven van (een specifieke groep) ouderen bevordert of – binnen Amsterdam – van mensen die anderszins kwetsbaar zijn.

Een deel van de aanvragen wordt – voorzien van een advies van de Giftencommissie – besproken in de vergadering van het College van Regenten. Een ander deel wordt direct beoordeeld door de Giftencommissie, bestaande uit de voorzitter en directeur. Degenen die aanvragen indienen die worden afgewezen of worden gehonoreerd met een bedrag van maximaal € 5.000, krijgen direct na beraadslaging van de Giftencommissie bericht. Projecten die voor een donatie van meer dan € 5.000 in aanmerking komen, worden besproken in de vergadering van het College van Regenten, die viermaal per jaar plaatsvindt. Op onze website www.rcoak.nl vindt u meer informatie over de aanvraagprocedure en het donatiebeleid.

35

Samenvattend overzicht donatieverzoeken

In het voorwoord en directieverslag is al een verwijzing gemaakt naar de brede doelstelling van Stichting RCOAK. Het donatiebeleid beperkt zich niet tot projectondersteuning. Ook verzoeken voor bijvoorbeeld humanitaire en individuele hulp maken deel uit van het donatieprogramma. Hieronder wordt in een beknopt overzicht per categorie de verzoeken aangegeven die wij ontvangen, hoe deze worden behandeld en op welk budget deze betrekking hebben. Individuele hulp Voornamelijk via het maatschappelijk werk en de Voedselbank Amsterdam zijn er in 2008 118 telefonische verzoeken voor individuele ondersteuning binnengekomen. Dit heeft geleid tot 96 schriftelijke aanvragen, waarvan het bureau gemandateerd 74 aanvragen heeft gehonoreerd en 22 afgewezen. In het totaal is een bedrag van € 36.324 toegekend voor individuele hulp, budget Sociale Zorg Amsterdam. Humanitaire hulp Er zijn 14 verzoeken van geldwervende hulporganisaties als Unicef, Nier Stichting, Reumafonds gehonoreerd. In totaal hebben deze 14 organisaties € 3.750 ontvangen. Ook deze aanvragen handelt het bureau gemandateerd zelf af binnen het budget Sociale Zorg Amsterdam. Quick-scan Voordat een verzoek voor projectondersteuning wordt ingediend, wordt in veel gevallen via onze website een verzoek voor een quick-scan ingediend om een indicatie te krijgen of het zinvol is een uitgebreidere donatie-aanvraag in te dienen.

Wij hebben 338 verzoeken voor een quick-scan ontvangen. In ongeveer 75% van deze gevallen is geadviseerd een donatieaanvraag in te dienen. Premieplan Het merendeel van de Premieplanaanvragen wordt gemandateerd door het bureau afgehandeld. Wij hebben 249 Premieplanaanvragen ontvangen, waarvan het bureau er 232 heeft afgehandeld. 17 grotere Premieplanaanvragen zijn door de Giftencommissie beoordeeld. De Giftencommissie bestaat uit de voorzitter van Stichting RCOAK en de directeur. In totaal is € 90.982 toegekend aan projecten binnen het Premieplanbudget. Projectondersteuning Exclusief Premieplanaanvragen zijn er 347 verzoeken voor projectondersteuning binnengekomen. Voor 261 projecten is door het College van Regenten een donatie beschikbaar gesteld. Alle aanvragen zijn voorgelegd aan de Giftencommissie. Een deel ervan – 104 aanvragen – is vervolgens voorgelegd aan het College van Regenten met advies van de Giftencommissie. Exclusief het bedrag dat is toegekend binnen het Premieplan is € 2.382.459 toegekend voor projectondersteuning, voornamelijk binnen het budget Ouderenzorg en deels ook budget Sociale Zorg. Op de volgende pagina’s vindt u een schematisch kwantitatief overzicht van de aanvragen voor projectondersteuning, gevolgd door het overzicht van gehonoreerde projecten.

35

36 36

Grafische weergave van aantallen en bedragen Aantallen aanvragen, toekenningen, afwijzingen en intrekkingen

596

511

510

468 2008 413 389

2007 374 2006

2005

289

84

92

95

92

2 Totaal aantal aanvragen

Toekenningen

Afgewezen aanvragen

2

3

Intrekkingen

8

37

Verdeling van donaties binnen de verschillende categorieën

37

In dit overzicht concentreren wij ons op de door de Giftencommissie en het College van Regenten goedgekeurde aanvragen inclusief het Premieplan.

Overzicht van projecten naar categorie in aantallen, bedragen en als percentage van het totale donatiebudget. Totaal toegekend donatiebudget 2008. Aantal gehonoreerde aanvragen

Categorie

Totaal bedrag

Als percentage van het totaal toegekende bedrag

249

Premieplan

90.982

3,68%

54.000

2,18%

224.905

9,09%

8

Woonvoorzieningen

18

Welzijn

17

Vakantie en uitstapjes

64.500

2,61%

23

Sociale zorg

394.909

15,97%

45

Psycho-geriatrie

467.950

18,92%

9

Pastorale zorg

133.050

5,38%

18

Palliatieve zorg

184.450

7,46%

12

Organisaties voor en door ouderen

60.670

2,45%

15

Ontspanning en sport

120.000

4,85%

327.800

13,25%

46.000

1,86%

304.225

12,30%

2.473.441

100%

45

Ondersteunende dienstverlening

10

Mobiliteit

41

Cultuur en muziek

510

Totaal

38

Verdeling van donaties naar omvang

Bedrag ≤ − € 5.000 > € 5.000 < € 15.000 ≥ − € 15.000

Verdeling naar regio

Amsterdam Nederland

€ 885.079 € 1.588.362 € 2.473.441

Aantal gehonoreerde aanvragen

Totaal bedrag

406

€ 698.141

63

€ 558.550

41

€ 1.216.750

510

€ 2.473.441

39

Afbeelding: Jorge

40

Afbeelding: onbekend, tekst: Harm

41

Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

Cultuur en muziek Stichting Jan Pieterszoon Sweelinck, Almere muzikaal monument donatie € 5.000 Stichting Theater Veder, Amsterdam poëziefestival voor ouderen donatie € 30.000 STICHTING ST. PETERSBURG QUARTET, EINDHOVEN muziekoptredens in zorgcentra donatie € 12.000 Kunstgebouw, Rijswijk Register van de Dag van Gister donatie € 10.000 Stichting Mozeshuis, Amsterdam Winter- en Zomeracademie donatie € 20.000 Het Drenths Mandoline-orkest, Norg aanschaf stemapparaatjes donatie € 425 Stichting voor Welzijnszorg en Maatschappelijke Dienstverlening, Den Helder aanschaf (hang)microfoons donatie € 3.100 Stichting Welzijn Brummen, Brummen uniforme gilets voor seniorenkoor Plein Vijf donatie € 500

Aveant, Utrecht verhalen van bewoners op muziek gezet en uitgevoerd donatie € 2.000 Florence, Rijswijk muziekproject Geef Adegeest Vleugels donatie € 5.000 Stichting Musicians Worldwide, Amsterdam concerten in zorgcentra en verpleeghuizen donatie € 12.000 Stichting Parels voor de Zwijnen, Amsterdam Dansgigant voor alleenstaanden en echtparen donatie € 5.000 Stichting Kunst en Cultuur Noord-Holland, Haarlem Mijzen Festival 2008 donatie € 3.000 Stichting Klank in Beeld, Roden klankverhaal WaterMusic donatie € 5.000 Zorgboerderij Klein Arfman, Ruurlo levens-dvd van cliënten dagopvang donatie € 1.500 PuurZuid, locatie Torendael, Amsterdam project Wij Oude Amsterdammers donatie € 5.000

Stichting Diva Dichtbij, Hummelo theater aan bed en op de afdeling in verpleeghuizen donatie € 15.000 Stichting Rijk Herinneren, Haarlem fotomonument donatie € 10.000 ANBO Gewest Amsterdam, Amsterdam uitbreiding literair aanbod t.b.v. allochtone ouderen donatie € 1.000 Stichting Zorgcompas, Rotterdam kerstconcert donatie € 4.000 Stichting Serpanties, Tilburg theatrale muziekvoorstelling Zonder Jas naar Buiten donatie € 10.000 Zorggroep Noord-Limburg, regio HorstVenray, Venray 40-jarig jubileum, optreden Willeke Alberti donatie € 4.500 Het Vrijetijdsorkest Deurne, Deurne aanschaf uniformen en apparatuur/instrumenten donatie € 3.500 Axioncontinu, Utrecht concerten in zorginstellingen in Utrecht donatie € 8.000 De Troubadours, Oegstgeest operette Ein Walzertraum donatie € 5.000

42

Mobiliteit

Stichting Culturele Evenementen Zeist, Zeist Open Atelier Route voor bewoners van zorgcentra donatie € 3.000

Het Maria Dommerkoor, Maarssen vervoer voor ‘buitenoptredens’ en nieuwe uniforme kleding donatie € 1.000

Festival de Rode Loper, Amsterdam cultureel festival donatie € 6.000

Stichting Aandagt, Almere Holiday on Ice donatie € 6.000

Stichting Welzijn Ouderen Woensdrecht, Huijbergen zondagwelkom donatie € 1.800

MuseumPlus Bus, Amstelveen museumbezoek voor ouderen met de MuseumPlusBus donatie € 25.000

Nederlands Bach Ensemble, Overveen galaconcerten voor ouderen donatie € 5.000

Stichting Kanker in Beeld, Amsterdam koor Zingen voor je Leven donatie € 4.400

Nationale Vereniging de Zonnebloem, Breda extra theatervoorstellingen in het kader van het jubileum donatie € 25.000

Seniorenorkest Groot Someren, Someren vervanging uniformen seniorenorkest donatie € 2.100

Plaatselijk Belang Lettele Linde Oude Molen, Lettele duofiets donatie € 1.500

Stichting Mariënstaete, Warmond concertreeks donatie € 1.400

Stichting Recreatie & Vervoer, Oegstgeest duo-rolstoelfiets donatie € 5.500

Stichting WorldGranny, Amsterdam festival donatie € 5.000

Zorgradio Haaglanden, Den Haag ontwikkeling 24-uurs seniorenprogrammering digitale radio donatie € 9.000

Zonnehuisgroep Amstelland, Amstelveen rolstoelbus voor ’t Reijgersbosch donatie € 5.000

Entree Vereniging Jong Publiek, Amsterdam Rentree, concertbezoek ouderen begeleid door jongeren donatie € 2.000

HilversumBest Producties BV, Hilversum Gouden TV, nostalgische televisie op basis van de wensen van bewoners zorgcentra donatie € 22.000

Empowerment Foundation, Den Haag levensverhalen oudere vluchtelingen donatie € 5.000

WoonzorgCentra Westerkwartier, Zuidhorn duofiets donatie € 6.000 Stichting Vrienden van De Slingeborgh, Assen rolstoelbus donatie € 5.000 Zorggroep Noord- en Midden-Limburg, Venlo rolstoelfiets donatie € 3.000

Stichting Vrienden van de Zorgcentra Beatrix en Kulenburg, Culemborg bus donatie € 5.000

43

Krachtig 80!

43

Een project van de Empowerment Foundation, Den Haag

Veel ouderen beheersen de kunst van het ouder worden tot in de finesses en weten hun leven te leven vanuit datgene wat wél mogelijk is. Met een bewonderenswaardige veerkracht gaan zij om met de moeilijke dingen van het ouder worden, zoals verlies van dierbaren, achteruitgaande gezondheid, verminderde mobiliteit en het achterlaten van de vertrouwde omgeving. Met liefde en creativiteit laten zij zien dat elke dag de moeite waard is, en dat het leven kleur en zin krijgt wanneer je de dingen doet die je graag doet. Wanneer je het schijnbaar onmogelijke mogelijk maakt. Geïnspireerd door die gedachte heeft Stichting Empowerment Foundation het project ‘Krachtig 80!’ uitgevoerd. Hiervoor zijn 23 tachtigers geïnterviewd. Ouderen uit alle lagen van de bevolking, uit verschillende delen van het land, zowel geboren en getogen in Nederland, als om verschillende redenen van ver naar Nederland gekomen. Zij hebben in alle openheid en met groot enthousiasme verteld over hun leven, hun drijfveren en hun passies. Deze verhalen kunt u lezen in het boek Krachtig 80! met de bijbehorende cd.

Het boek is een succes geworden. Er waren boeiende en ontroerende ontmoetingen. Dankzij de gedeelde herinneringen gaan de verhalen van de deelnemers niet verloren en hebben zij nieuwe onderwerpen gevonden in hun gesprekken met familie en vrienden. Het boek vormt een brug naar de buitenwereld, een mogelijkheid om nieuwe contacten te maken, en het geeft glans aan het dagelijks bestaan. Er is een samenwerking aangegaan met de Unie KBO en die samenwerking leidt ertoe dat het boek niet alleen de weg naar de lezers vindt, maar bovendien de basis vormt voor gespreksgroepen van ouderen onderling en van ouderen met jongeren over de kunst van het ouder worden. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van € 5.000 van Stichting RCOAK. Eveline van de Putte auteur Krachtig 80!

44

Afbeelding: onbekend, tekst: Ismaël Hoëk

45

vervolg Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

vervolg Mobiliteit

Stichting Vrienden van Crimpenersteyn, Krimpen aan den IJssel bus donatie € 5.000 Stichting Oosterlengte, locatie De Tjamme, Beerta rolstoelbus donatie € 5.000 Stichting Belbus Krimpen aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel Volkswagen Caddy donatie € 5.000

Woonzorgcentrum Vijverhof, Nijmegen inrichting open keuken en restaurant donatie € 10.000

Stichting Zorg voor Ouderen Maasland, Oss internetcafé Sterrebos donatie € 3.600

Stichting Hilversumse Meent, Hilversum inrichting computerlokaal voor ouderen donatie € 4.000

Stichting Zorgplatform Sevenum, Sevenum laptops voor cursussen aan mensen met een beperking onder wie ouderen donatie € 1.400

PuurZuid, locatie Torendael, Amsterdam Meals on Wheels donatie € 7.000

Ondersteunende diensten

SOS Telefonische Hulpdiensten Amsterdam, Amsterdam herpositionering SOS Telefonische Hulpdienst Amsterdam - Sensoor donatie € 6.000

Vilans / Pharos, Utrecht Gezonde Wijk, project gericht op zelfredzaamheid thuiswonende ouderen donatie € 15.250

Oecumenisch Kerk- en Buurtwerk Oost, Amsterdam burenhulp donatie € 5.400

Prot. Chr. Woon-zorgcentrum ‘Rustoord’, Lisse afrekensysteem winkeltje donatie € 3.000

Stichting Hulp in Praktijk, Soesterberg vrijwilligersproject donatie € 5.000

MeanderOmnium, Zeist dienstencentrum voor ouderen donatie € 10.000 Stichting Eetplein, Lottum samen eten in de wijk donatie € 5.000

Stichting Ouderenwerk Nieuwe Waterweg Noord, Schiedam sociale activering en participatie van allochtone 55+ vrouwen donatie € 5.000 Stichting Zorgverlening ’s Heeren Loo, Ermelo inrichting petit café donatie € 5.000

PuurZuid, locatie Torendael, Amsterdam horecaproject voor ouderen, gerund door verstandelijk gehandicapte jongeren donatie € 5.000 Kasteel De Essenburgh, Hierden project Zoek de inspiratie van de stilte donatie € 10.000 Stichting Portes, Utrecht inventaris keuken van de Musketon donatie € 5.000 Woonzorggroep Wilgaerden, Hoorn aanschaf cursusboeken voor training 75+ers Grip op lijf en leven donatie € 4.800 Stichting Welzijn ZuiderAmstel, Amsterdam website ZuiderAmstel voor Elkaar donatie € 5.000 Movisie, Utrecht Andere tijden, andere vragen donatie € 25.000 Cultuurinzicht, De Bilt project Eet mee! Bij Utrechters aan tafel donatie € 5.000

46

Dorpscollege Pesse, Pesse Project de Pesser keukentafel donatie € 5.000

Werkgroep Kontakt, Cuijk NB bezoek aan ouderen en zieken donatie € 1.000

Zorggroep Vrijwaard, Den Helder internetcafé donatie € 3.050

Stichting Topaz, Leiden inrichting internetcafé donatie € 2.500

Stichting Vrienden Sweelinckhof, Wognum Sweelinck TV donatie € 5.000

r.k. parochie Sint Vitus, Hieslum (Fr) ontmoetingsplek donatie € 4.000

Stichting Pharos, Utrecht ouder worden in Nederland voor oudere vluchtelingen donatie € 17.000

Zorggroep Vrijwaard, Den Helder kabelkrantsysteem donatie € 7.000

Stichting Trema, Nieuwendijk inrichting steunpunt De Dotter donatie € 10.000

Welzijnswerk Centrum Zuid, Haarlem computers donatie € 5.000

’s Heeren Loo, Apeldoorn inrichting ontmoetingsruimte De Heeze donatie € 6.800

Stichting Domus Bona Ventura, Nederweert inrichting gemeenschappelijke ruimte donatie € 10.000

Stichting Vrienden van De La Salle, Cuijk inventaris algemene ruimten donatie € 7.500

Zorggroep Zuid-Gelderland, Groesbeek inrichting multifunctioneel centrum Park Malderborgh donatie € 10.000

Stichting Maatschappelijke Onderneming Smallingerland, Drachten verrijdbare kookunit donatie € 5.000

Stichting Steunpunt Den Bogerd, Hoogeloon geluidsinstallatie steunpunt Den Bogerd donatie € 3.500

Het Nederlandse Rode Kruis, Den Haag Meet & Greet – jong ontmoet oud donatie € 15.000

Het Spectrum, locatie de Sterrenlanden, Dordrecht Eten met aandacht donatie € 5.000 K.B.O. Weert-Zuid, Weert inrichting gemeenschappelijke ruimten Oranjeflat Weert donatie € 10.000 Zorgkwadrant Fryslân Oost, Zwaagwesteinde computerleercentrum donatie € 5.000 Zorg- en wooncentrum de Bongerd, Hattem restaurant met leeshoek en internetfunctie donatie € 7.000 Stichting MeanderGroep Zuid-Limburg, Heerlen lokale televisie/kabelkrant donatie € 3.000

Stichting Welzijnswerk, Hoogeveen inrichting ontmoetingsruimte Schutsborgh Noordscheschut donatie € 5.000

Stichting Het R.C. Maagdenhuis, Amsterdam opzet landelijk steunpunt thuisadministratie donatie € 30.000

47

Halt! U valt

47

Een project van Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelderegio in samenwerking met Zorggroep Ter Weel, Goes

Jaarlijks worden rond de 140.000 ouderen medisch behandeld als gevolg van een val. Een valongeval is niet alleen pijnlijk en kostbaar, het vormt ook een bedreiging voor de zelfstandigheid en mobiliteit van ouderen. Het voorkomen van vallen is dan ook belangrijk. In de periode juni 2006 – juni 2008 heeft Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn, in samenwerking met Zorggroep Ter Weel, een project uitgevoerd om vallen te voorkomen. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van € 5000 van Stichting RCOAK. In zeven wijken en dorpen in Zeeland hebben tal van activiteiten plaatsgevonden. De belangstelling voor het project en het enthousiasme bleken groot te zijn: bij elkaar opgeteld hebben duizend ouderen hieraan deelgenomen. De gemeente Goes heeft aangehaakt bij dit initiatief door extra aandacht te besteden aan de veiligheid in de openbare ruimte. Ouderen hebben ruim veertig onveilige situaties aangedragen, zoals scheefliggende stoeptegels, het ontbreken van een goed voetpad en het ontbreken van bankjes. Een flink aantal gevaarlijke situaties is inmiddels door de gemeente verbeterd.

Een van de grootste successen is zonder twijfel de ‘In Balanscursus’ geworden. In vier lessen konden ouderen leren wat ze zelf kunnen doen om vallen te voorkomen. Voldoende lichaamsbeweging is daarbij essentieel. Bijna tweehonderd ouderen hebben deze cursus gevolgd. Een flink aantal van hen is doorgestroomd naar een beweeggroep. Als gevolg van het project is er in één wijk een nieuwe beweeggroep van start gegaan. Verder zijn er driehonderd rollators aan een deskundige keuring onderworpen. Zo’n 15% daarvan was dermate krakkemikkig dat zij ter plekke zijn vervangen. De organisatie van het project is enthousiast over het resultaat. Daarom zullen er voor 2009 nieuwe activiteiten worden ontwikkeld. In overeenstemming met de landelijke campagne van Consument en Veiligheid zal de nadruk daarbij komen te liggen op het verbeteren van de fysieke conditie van ouderen. Jan Priem ouderenwerker SMWO

48

Afbeelding: Luz

49

vervolg Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

Ontspanning en sport Mezzo, Bunnik Mantel Uit Dag 2008 donatie € 5.000 IVN Nederland, Amsterdam de IVN Natuurkoffer donatie € 20.000 Stichting Vrienden van Gaza, Harmelen wandeltuin voor ouderen donatie € 10.000 Nationaal Ouderenfonds, Bunnik / Stichting Het R.C. Maagdenhuis, Amsterdam dementerende ouderen in contact met zeedieren donatie € 3.500 Stichting Sport- en Speelstraat Ottersum, Ottersum jeu de boulesbanen voor ouderen donatie € 5.000 Centrum Advies & Beleid Oudere migranten (CABO), Amsterdam fitnessproject voor Zuid-Europese ouderen in Amsterdam donatie € 2.000 Wijndaelercentrum, Den Haag jeu de boulesbaan donatie € 9.000

Stichting Nisa for Nisa, Amsterdam project sport en bewegen voor allochtone mannen donatie € 7.000 Welzijn IJsterk, Amsterdam Rollend de dansvloer op, dansproject voor rolstoelen rollatorgebruikers donatie € 1.000 Stichting Oosterhout in Beweging, Oosterhout Ommetje in Oosterhout donatie € 1.000 Mosae Zorggroep, Maastricht inrichting fysiofitnessruimte donatie € 4.000 De Wering, Den Helder Verder Sporten donatie € 20.000 Parnassia Bavo Groep, Den Haag Het Ouderenparadijs; recreatieruimte donatie € 5.000 Stichting Vrienden van Bilgaard, Leeuwarden jeu de boulesbaan De Speelkoepel donatie € 5.000 Universitair Medisch Centrum Groningen Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen, Groningen bewegen voor visueel beperkte ouderen donatie € 22.500

Organisaties voor en door ouderen Collegio Kennispraktijk voor jeugdzorg en jeugdbeleid, Utrecht belangenvereniging grootouders die hun kleinkinderen opvoeden donatie € 10.000 Stichting De Welle, Nijverdal opknapbeurt ouderensoos De Cirkel in Nijverdal donatie € 5.000 Stichting Het Gilde Emmen e.o., Emmen aanschaf boekbinders-gereedschapset donatie € 3.050 SamenSpraak Oost/Watergraafsmeer, Amsterdam jubileumboek Samenspraak donatie € 5.000 K.B.O. Ter Aar, Ter Aar installatie traplift donatie € 3.000 Senioren Zelfstandig Stevenshof, Leiden seniorencafé donatie € 250 De Hudsonhof, Amsterdam jubileumviering donatie € 5.000 Gilde Emmen e.o., Emmen ontmoetingszolder donatie € 5.000

50

Nederlandse Vrouwen Raad, Den Haag project Uw talent gaat niet met pensioen donatie € 15.000 ANBO Nieuw Vennep, Nieuw Vennep overdekte stalling scootmobiels donatie € 5.000 Zonnebloem, regio Zaanstreek, Assendelft multiculturele seniorendag donatie € 4.000 Belangengroep Ouderenhuisvesting Jordaan, Amsterdam themamiddag donatie € 370

Palliatieve zorg Stichting Exploitatie Hospice Enschede, Enschede inrichting hospice donatie € 15.000 Stichting Vrienden van Pniël, Rotterdam aankleding palliatief centrum De Regenboog donatie € 10.000 Stichting Ambulance Wens, Rhoon laatste wensen voor terminale ouderen donatie € 5.000 Secretariaat IPSO, Rotterdam ondersteuning psychosociale oncologie donatie € 30.000

Stichting Pallieter Rotterdam, Capelle a/d IJssel inrichting kinderhospice donatie € 10.000 Stichting Leendert Vriel, Enschede culturele diversiteit in de palliatieve zorg donatie € 5.000 Stichting Maltezer Projecten, Utrecht Lourdesbedevaart donatie € 5.000 Stichting Hospice Zaanstreek, Westzaan inrichting donatie € 10.000

Stichting Vechtgenoten, Nieuwleusen inloophuis donatie € 5.000 Hospice De Wingerd, Amerongen inrichting huiskamer en keukenunit donatie € 5.000 De Vruchtenburg, Rotterdam diverse projecten psychosociale oncologie donatie € 10.000 Stichting Vrienden van het Hospicehuis Land van Cuijk en Noord-Limburg, St. Anthonis bijdrage nieuwe huisvesting donatie € 10.000

Netwerk Palliatieve Zorg Amsterdam/ Diemen, Amsterdam telefonisch informatiepunt donatie € 10.000

Stichting Hospice Almere, Almere inrichting hospice donatie € 10.000

Helen Dowling Instituut, Utrecht project Aandacht voor mensen met ongeneeslijke kanker donatie € 4.450

Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg, Bunnik jubileumtheatertournee ‘10 keer dood’ donatie € 20.000

Stichting Hospice Wageningen, Wageningen inrichting hospice donatie € 10.000

Pastorale zorg

Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg, Bunnik training vrijwilligers donatie € 10.000

Vilans / Pharos, Utrecht expertisenetwerk levensvragen en ouderen donatie € 25.000 OsiraGroep, Amsterdam ondersteuning bij zingevingsvragen voor thuiswonende ouderen donatie € 10.000

51

Hangouderen

51

Een project van MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling, Utrecht

Het fenomeen ‘hangouderen’, dat landelijk veel aandacht heeft gekregen in de media, was voor Stichting RCOAK een nieuw begrip. Wij wisten niet dat er groepen ouderen zijn die buiten, op straat, veel tijd met elkaar doorbrengen en waren verrast door de ontwikkeling dat ouderen en overlast in één adem werden genoemd. Vandaar dat wij verheugd reageerden op het initiatief van MOVISIE te onderzoeken in hoeverre hangouderen als een maatschappelijk probleem gezien moeten worden. Dit onderzoek is gefinancierd in samenwerking met VSBfonds en Fonds Sluyterman van Loo. Stichting RCOAK heeft € 15.000 bijgedragen aan het onderzoek. MOVISIE heeft de aard en omvang van het verschijnsel dat ouderen tijd met elkaar doorbrengen in de openbare ruimte in kaart gebracht. De onderzoekers gingen op een vijftal locaties in gesprek met ouderen in publieke ruimten en met omstanders, en hebben literatuuronderzoek verricht. De resultaten zijn tijdens een werkconferentie voorgelegd aan een groep experts en vervolgens gebundeld in het onderzoeksrapport De openluchtsociëteit. Uit het onderzoek kwam naar voren dat hangouderen onterecht in een negatief daglicht worden gesteld. Hangouderen bleken volgens omwonenden en passanten in de onderzochte gemeenten juist een toegevoegde waarde te bieden aan het straatbeeld. Een hangplek is als het ware een door ouderen zelf gecreeerde openluchtsociëteit. De ondervraagde ouderen verklaarden geen behoefte te hebben aan speciaal voor hen georganiseerde activiteiten, bijvoorbeeld van het welzijnswerk.

De tweede conclusie die MOVISIE op basis van de onderzoekresultaten heeft getrokken, is dat de inrichting van de openbare ruimte van groot belang is voor de maatschappelijke participatie van ouderen én andere kwetsbare groepen. Een direct resultaat van het onderzoek is dan ook dat het heeft bijgedragen aan het op de agenda zetten van de verblijfskwaliteit en toegankelijkheid van de openbare ruimte. Het onderzoek geeft inhoud aan een functionele benadering van de inrichting van openbare ruimte, biedt een tegengeluid en wordt ook als zodanig gebruikt in kringen van ontwerpers en beheerders van publieke ruimten. Tot ons genoegen heeft het onderzoek, zowel regionaal als landelijk, veel aandacht gekregen van de pers en bij de commerciële en de publieke omroepen.

52

Afbeelding: Annie

53

vervolg Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

vervolg Pastorale zorg

Stichting Drugspastoraat Amsterdam, Amsterdam jaarlijkse donatie donatie € 20.000 Stichting R.K. Luchthavenpastoraat Schiphol, Uithoorn jaarlijkse donatie donatie € 5.000 Stichting Laurens, Rotterdam kunstwerk voor liturgisch gebruik locatie Antonius donatie € 4.000 Bisdom Haarlem, Haarlem bezoeken aan oudere emeriti-pastores donatie € 6.300 Trimbos-instituut, Utrecht project Op zoek naar zin donatie € 12.000 Stichting Mondriaan Zorggroep, Heerlen bedevaart naar Lourdes donatie € 750 Sint Adelbertabdij, Egmond-Binnen installatie lift donatie € 50.000 Zorginstellingen Pieter van Foreest, Delft Locatie de Naaldhorst in Naaldwijk bedevaart naar Lourdes donatie € 3.000

Psycho-geriatrie Cordaan, locatie woonzorgcentrum Kastanjehof, Diemen belevingsgerichte tuininrichting donatie € 6.800 Stichting Zorgcentra De Betuwe, locatie Kulenburg, Culemborg inrichting gemeenschappelijke huiskamers donatie € 4.200

Vivre wonen welzijn zorg, Maastricht belevingsgerichte tuin donatie € 5.000 Aveant, Utrecht aanpassing en inrichting snoezelruimte en aanschaf reminiscentiemateriaal donatie € 7.500 Swinhove Groep, Zwijndrecht aanleg moestuin donatie € 5.000

Stichting Vrienden van Pedaja, HardinxveldGiessendam snoezelbad donatie € 3.600

Stichting Land van Horne, Weert aanleg Alzheimertuin bij Zorgcentrum Marishof donatie € 5.000

Stichting Odensehuis, Amsterdam inloophuis voor mensen met dementie donatie € 20.000

PC Zorggroep Rijnmond, locatie Siloam, Rotterdam inrichting kleinschalige woonvoorziening donatie € 10.000

STAMM CMO Drenthe, Assen project Het levensboek donatie € 5.000 Zorg Groep Beek BV, Neerbeek inrichting kleinschalige woonvoorziening donatie € 1.750 Stichting tante Louise, Bergen op Zoom muurschildering donatie € 3.000

Zorgboerderij De Poolse Dreef, Terheijden zorgboerderij donatie € 4.000 Stichting Zorginstellingen ’t Gooregt, Haren Gn aanleg Alzheimertuin locatie De Dilgt donatie € 5.000 Stichting Topaz, Leiden inrichting gemeenschappelijke huiskamers locatie ’t Hofflants Huys donatie € 5.000

54

Psychogeriatrisch Zorgcentrum Lisidunahof, Leusden inrichting ervaringsmuseum Hof der Herinneringen donatie € 12.000

DrieGasthuizenGroep, verpleeghuis Heijendaal, Arnhem miniboerderij donatie € 6.000

Oranjehaeve-De IJpelaar-Aeneas, locatie Lucia, Breda snoezelbad donatie € 12.000

Stichting Inovum, locatie Beukenhof, Loosdrecht huiselijke inrichting kleinschalige woonvoorziening donatie € 16.500

Swinhove Groep, Zwijndrecht inrichting kleinschalige woonvoorziening donatie € 20.000

Stichting Zorgboerderij Fledderushoeve, Diever dwaalbeschermingssysteem donatie € 5.000

Stichting ZorgNvrij, Harderwijk inrichting kleinschalige woonvoorziening donatie € 2.100 Stichting Faria-Clowns, Rijswijk professionalisering organisatie Faria-Clowns donatie € 10.000 OsiraGroep, Amsterdam aanschaf zeehondenrobot Paro donatie € 8.000 Alzheimercentrum VUmc, Amsterdam onderzoek effecten fysieke activiteit bij jong dementerenden donatie € 111.000 Stichting Vrienden van Zorgcentrum De Wietel, Venlo inrichting belevingstuin locatie Ruijsstraat in Panningen donatie € 5.000

Stichting JonkersZorg, Hoogwoud inrichting zorgboerderij donatie € 5.000 Stichting Docu Shot, Amsterdam film Van Later Zorg donatie € 5.000 Stichting Humanitas, Rotterdam kunsttherapie voor dementerenden donatie € 10.000 Vilente, Ede inrichting huiskamers kleinschalige woonvoorzieningen donatie € 10.000 Zorgcentrum de Meridiaan, Utrecht snoezelbad donatie € 5.000

Corona Woonzorgalliantie, Zwijndrecht simulatie kleinschalig wonen voor verzorgenden donatie € 35.000 Stichting Amstelring, Amstelveen activiteitenplan donatie € 5.000 Stichting Centro Cultural de Hispanohablantes, Amsterdam geheugentrainingen donatie € 2.500 OsiraGroep, Amsterdam reminiscentie in zorgcentrum De Klinker donatie € 7.000 Nostalgie Media, ’s-Hertogenbosch kwartaalblad voor dementerenden donatie € 5.000 Stichting Vrienden van ’t Hofland, Pijnacker Alzheimertuin donatie € 5.000 De Wever, Tilburg zorgdierproject donatie € 5.000 Van Neynselgroep, Den Bosch inzet dementieconsulent donatie € 20.000 Stichting De Zorgboog, Bakel veilige buitenruimte in kleinschalige woonvoorziening donatie € 5.000

55

‘Op mijn stoep’: ontmoetingen tussen generaties en culturen Een project van OsiraGroep, ROC en Bosch Film, Amsterdam

Eenzaamheid onder ouderen is een groot probleem. Een ander probleem is dat veel mbo-studenten in de richting Zorg en Welzijn voor de subrichting Kinderopvang en Maatschappelijke Zorg kiezen, terwijl er juist veel vacatures in de ouderenzorg zijn. OsiraGroep probeert beide problemen tegelijk aan te pakken met het project ‘Op mijn stoep’. Jongeren en ouderen maken weliswaar deel uit van dezelfde samenleving, maar leven vaak in andere werelden, waardoor ze met onbegrip op elkaar reageren. Over en weer bestaan vooroordelen: ‘Jongeren van tegenwoordig hebben geen respect meer voor ouderen’, ‘Ze vernielen, beledigen en hangen doelloos op straat rond’, en ‘Bejaarden zijn saai’, ‘Ze hebben niets meer te vertellen’, ‘Ze zeuren om niets’. In het project ‘Op mijn stoep’ van het ROC van Amsterdam, OsiraGroep en Bosch Film nemen jongeren ouderen mee naar de buurt waarin zij wonen, en waar de ouderen vroeger gewoond hebben. De gemeenschappelijk gevoelde verbondenheid met de buurt verbindt hen onderling en biedt aanknopingspunten voor een gesprek. In totaal gaat het om dertig koppels die elkaar een aantal keren ontmoeten. Zes van deze ontmoetingen worden gefilmd en uitgezonden op AT5. Daarnaast verschijnt er een dvd van de ontmoetingen. Door jonge en oude (ex-)buurtgenoten met elkaar te laten praten en naar elkaar te laten luisteren, ontstaat er begrip en ruimte voor elkaars belevingswereld. ‘Op mijn stoep’ wil de negatieve beeldvorming over en weer – tussen oud en jong, autochtoon en allochtoon – doorbreken en een frisse nieuwe toon zetten. Autochtone ouderen en allochtone jongeren ontmoeten

elkaar meestal niet vanzelf. Door dit project kunnen allochtone jongeren laten zien dat ze wel degelijk betrokken zijn bij hun buurt en bij onze samenleving. Amsterdamse ouderen op hun beurt merken dat zij, met hun rijke ervaring, iets te bieden hebben aan deze jongeren. Een ander doel is jongeren te interesseren voor een loopbaan in de ouderenzorg. De ouderen en jongeren zijn aan het begin van de ontmoeting vaak erg gespannen. Ze zijn zenuwachtig voor de camera, maar vooral ook voor de ontmoeting, omdat ze denken dat de ander waarschijnlijk toch niet zo leuk is... Niets blijkt minder waar te zijn. Julia von Graevenitz, de regisseur die de ontmoetingen filmt, vertelt: ‘Al bij de eerste ontmoeting zien wij ze ontspannen en komen de mooie gesprekken op gang. Vervolgens nemen we ze mee de buurt in naar de plekken waar de oudere gewoond heeft. Dat is voor hen vaak een emotionele verrassing. Ze ontmoeten oude buren, zien dat hun naambordje nog aan de deur hangt, ontmoeten nieuwe bewoners of zien dat hun huis bijna is afgebroken... Elke ontmoeting sluiten we af met een feestelijke actie; we dansen en zingen wat af!’ Er werd gedraaid in december. ‘Natuurlijk is het dan niet het meest fantastische weer, het is erg koud, dus maak ik me soms zorgen dat het te zwaar voor de oudere is. Maar bij navraag bleken alle mensen na afloop heel erg blij te zijn met de ontmoeting.’ Hoewel het project nog loopt, kan nu al gesproken worden van een succes. Het aantal ouderen en jongeren dat wilde meedoen, was groter dan verwacht en de eerste reacties zijn erg positief. Stichting RCOAK draagt € 20.000 bij aan dit project.

55

56

Afbeelding: Gary

57

vervolg Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

vervolg Psycho-geriatrie

West-Friese Zorggroep De Omring, Hoorn aanpassing terrasjes bij kleinschalige woonvoorziening De Oever in Spierdijk donatie € 5.000 Woonzorgcentrum Vredenoord, Huis ter Heide inrichting belevingsgerichte tuin donatie € 5.000

Kleine donaties ondersteuning diverse goede doelen als Memisa, Unicef e.d. donatie € 5.000 De Regenboog AMOC, Amsterdam vervolg maatjesproject VONK voor cliënten van de Voedselbank donatie € 10.000

Stichting Zorgbeheer De Zellingen, Krimpen a/d IJssel optredens van Faria-Clowns donatie € 5.000

Stichting Kerk & Buurt Amsterdam Noord, Amsterdam Gezin en Buurt, project gericht op armoedebestrijding donatie € 10.000

Stichting Zorgboerderij BuitenGewoon, Pijnacker inrichting zorgboerderij donatie € 5.000

Diaconie van de Protestantse Gemeente Amsterdam, Amsterdam straatpastoraat donatie € 20.000

Vilans, Utrecht ondersteuningsprogramma particuliere initiatieven kleinschalig wonen voor dementerenden donatie € 25.000

Stichting Vrienden van Kinderhospice het Lindenhofje, Amsterdam start vriendenstichting donatie € 5.000

Sociale zorg

Stichting Educatieve Begeleiding Amsterdam (EBA), Amsterdam uitbreiding Weekend Academie donatie € 15.000

Stichting Oudezijds 100, Amsterdam onderzoek Legionellapreventie (NEN-normering) donatie € 3.356 Stille armen, Amsterdam ondersteuning stille armen vanuit bureau Stichting RCOAK donatie € 80.000

Stichting de Samenbinding, Amsterdam Ramadanfestival donatie € 25.000

Stichting Oemnia, Amsterdam scholing voor Marokkaanse vrouwen donatie € 10.000 Huis van de Buurt, westelijke binnenstad, Amsterdam buurtvrijwilligersdag donatie € 1.500 Stichting Voedselbank Steunpunt Amsterdam, Amsterdam geautomatiseerd voorraadbeheersysteem donatie € 4.500 Stichting Actief Burgerschap, Amsterdam Op zoek naar weerkaatst plezier; mantelzorg en vrijwilligerswerk donatie € 5.000 Stichting Stoelenproject, Amsterdam kunstproject donatie € 10.000 Stichting Oudezijds 100, Amsterdam inloop dak- en thuislozen donatie € 5.450 Stichting Samenwerking voor Bijzondere Noden Amsterdam, Amsterdam bijdrage voor ondersteuning van stille armen in Amsterdam donatie € 30.000 Stichting Voedselbank Steunpunt Amsterdam, Amsterdam professionalisering intake donatie € 10.320

58

Stichting Jepie Pikin, Amsterdam Zuid-Oost warme maaltijdvoorziening voor kinderen uit disfunctionele gezinnen donatie € 3.000 Stichting Nisa for Nisa, Amsterdam aanschaf busje donatie € 5.000 Stichting Voedselbank, Amsterdam organisatie van een benefietconcert donatie € 1.908 Stichting Voedselbank, Amsterdam voedselcrisispakketten voor nieuwe cliënten die direct hulp nodig hebben donatie € 4.875 Lindenhofje, Amsterdam kerstpakketten vrijwilligers donatie € 5.000

Vakantie en uitstapjes Reumapatiëntenvereniging Dordrecht e.o., Dordrecht uitstapje donatie € 1.000 Streven doet Herleven, Barendrecht feestdag en bootreis donatie € 4.000 Stichting Bezinningscentrum De Zwanenhof, Zenderen aanleg invalidenbaan donatie € 10.000

Stichting Aandagt, Almere vakantiereis donatie € 3.000 Zorgkwadrant Fryslân Oost, Drachten vakantie donatie € 3.000 West-Friese Zorggroep De Omring, Hoorn bootreis donatie € 4.000 Stichting Alifa, Enschede activiteitenprogramma donatie € 3.000 Dynamo, Amsterdam vakantiereisje voor ouderen uit stadsdeel Oost donatie € 3.000 Nationaal Fonds Ouderenhulp, Bunnik Onvergetelijke Dag Bus donatie € 5.000 Welzijn IJsterk, Amsterdam zomervakantie-activiteiten donatie € 6.000 Traject, Maastricht Met Traject de zomer door donatie € 3.000 Belangenvereniging Baanloze Scheepsbouwers, Amsterdam jaarlijkse dagtocht donatie € 1.000

Vrienden van Zorggroep Noord-Limburg, Venlo opa en oma kinderkampeerkamp donatie € 3.000 Woonzorggroep Samen, Schagen boottocht donatie € 8.000 Pieter van Foreest, locatie Abtswoude, Delft bewonersvakantie donatie € 2.500 Reuma patiëntenvereniging Apeldoorn e.o., Apeldoorn zomerprogramma donatie € 2.000

Welzijn Movisie, Utrecht Met pensioen als vrijwilliger? Onderzoek naar belemmeringen en (voor)oordelen oudere vrijwilligers donatie € 6.480 Pon, Tilburg pre-screening gehoor- en visusproblemen bij ouderen donatie € 40.000 Stichting Timu Kota, Bilthoven Samen Dromen, Samen Delen donatie € 4.850 Zorgspectrum Het Zand, Zwolle project Maatwerk, kleding aangepast aan lichamelijke beperkingen donatie € 3.700

59

VONK – Voedselbankklanten Ontdekken Nieuwe Kracht Een project van De Regenboog Groep en Voedselbank, Amsterdam

Voedselbanken roepen emoties op bij politici en burgers. De respons op de reeks uitzendingen van de commerciële omroep over de volkszanger René Froger en zijn gezin, die een maand lang op bijstandsniveau leefden en één van de vele Voedselbanken bezochten, was overweldigend. Duidelijk is wel dat alleen het uitdelen van voedselpakketten niet voldoende is. Cliënten van de Voedselbank hebben hulp nodig om hun leven weer op orde te krijgen en vooral de weg te vinden naar de reguliere (schuld)hulpverlening. Alleen dan kan een einde komen aan de noodzaak steun in natura van de Voedselbank te ontvangen. Dat is een doelstelling waarin politici en Voedselbanken elkaar vinden: soms kan hulp van de Voedselbank uitkomst bieden, maar het is in ieders belang dat de duur van de periode waarin steun aan een cliënt wordt verleend zo beperkt mogelijk blijft. Steun Om die reden is VONK Amsterdam opgericht: Voedselbankklanten Ontdekken Nieuwe Kracht. Dit project geeft cliënten van de Voedselbank de mogelijkheid samen met een vrijwilliger, een ‘maatje’, hun problemen te inventariseren en aan te pakken. Met een maatje als vertrouwenspersoon kan het voor de cliënt een stuk eenvoudiger worden de stap te nemen naar het loket van de reguliere hulpverlening te gaan.

Tanja van Emmerik, projectleider: ‘VONK geeft een geweldige kans door cliënten weer op weg te helpen. Een maatje probeert samen met de cliënt de juiste stappen richting schuldhulpverlening te zetten, de berg met formulieren in te vullen, kortom orde in de chaos te scheppen. Maar we willen ook de sociale isolatie die door de armoede wordt veroorzaakt, doorbreken. Koppels moedigen we aan om samen iets leuks te gaan doen, of het maatje kan een luisterend oor bieden. Met deze praktische en sociale steun willen we een wezenlijke bijdrage leveren aan het verhogen van de levensstandaard van betrokkenen.’ Maatjes Maatjes worden geworven via televisie en kranten. Na een selectiegesprek worden de vrijwilligers getraind. Daarna koppelt VONK het maatje aan een cliënt, waarbij er rekening mee wordt gehouden wie bij wie past. Gedurende het traject hebben de maatjes eens per maand een intervisiebijeenkomst. VONK en de Voedselbank Amsterdam werken nauw samen, maar staan organisatorisch los van elkaar. VONK is een project van De Regenboog Groep en is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van € 10.000 in 2008 van Stichting RCOAK.

59

60

Afbeelding: onbekend, tekst: Adrie

61

vervolg Overzicht van gehonoreerde aanvragen per categorie

vervolg Welzijn

PUURZUID, LOCATIE TORENDAEL, AMSTERDAM project Emmie donatie € 20.000 Stichting ILC Zorg voor Later, Soesterberg project Generatie in Tel donatie € 25.000 Stichting Serve the City, Amsterdam Serve the city, vrijwilligersproject donatie € 3.000 Het Nederlandse Rode Kruis, Amsterdam project Sociale Uitsluiting donatie € 17.000 Huurdersvereniging Floradorp, Amsterdam jubileumfestiviteiten donatie € 500 OsiraGroep, Amsterdam Onverwacht bezoek donatie € 20.000 Stichting Gouden Dagen i.o. Gouden Dagen-programma donatie € 55.500 Stichting Zorginstellingen Pieter van Foreest, Delft viering 35-jarig jubileum donatie € 3.275

De Borg Zorg, Groningen coördinatiepunt vrijwilligers donatie € 5.000 Centrum Advies & Beleid Oudere migranten (CABO), Amsterdam Zilveren Kracht, verborgen talenten van migranten donatie € 600 VluchtelingenWerk Amstel tot Zaan, Amsterdam Gedeelde herinneringen – Kracht van oudere vluchtelingen donatie € 5.000

Woonvoorzieningen Woongroep 50+ Zeewolde, Zeewolde inrichting ontmoetingsruimte donatie € 4.000 Stichting WoZoCo De Clockenslagh, Maasbree inrichting gemeenschappelijke ruimte donatie € 5.000 Woongroep De Laak, Amsterdam inrichting gemeenschappelijke ruimte donatie € 5.000

I-did Slow fashion, Utrecht zelfmaakmodepakketten met begeleiding door ouderen donatie € 5.000

Warande Wooncentrum Schutsmantel, Bilthoven herinrichting van de hal van Schutsmantel donatie € 5.000

Nationaal Ouderenfonds, Bunnik organisatie kerstdiners donatie € 7.500

Siza Dorp Groep, Arnhem bewegwijzering met pictogrammen donatie € 5.000

Stichting Gouden Dagen i.o. Gouden Dagen-programma, aanvulling donatie € 2.500

Bartholomeus Gasthuis, Utrecht inrichting gerenoveerd gasthuis donatie € 20.000 Stichting Amerpoort, Baarn inrichting gemeenschappelijke balkons donatie € 5.000 Woonzorgcentrum De Renselheerdt, Winschoten inrichting droomtuin donatie € 5.000

62

63

Anno Geschiedeniskrant

63

Een project van Alzheimer Nederland, Bunnik en Stichting Anno, Den Haag

In de praktijk van alledag blijkt het voor veel mensen moeilijk te zijn een gesprek te beginnen met iemand die aan dementie lijdt. Het verleden is echter altijd een dankbaar gespreksonderwerp. Omdat het langetermijngeheugen van dementerenden vaak nog goed werkt, kunnen zij zich dingen van vroeger nog wel herinneren. Daarom heeft Alzheimer Nederland het project ‘Geschiedenis teruggehaald’ opgezet. Het project is uitgevoerd in samenwerking met Stichting Anno, het promotiebureau voor de Nederlandse geschiedenis, en communicatiebureau DDK&Partners. Doel van het project was een serie geschiedeniskranten te maken waarmee mensen met dementie samen met hun familie of begeleiders herinneringen kunnen ophalen aan vroeger. De artikelen in Anno Geschiedeniskrant, met voorbeeldvragen en woordpuzzels, helpen mensen op weg bij een gesprek over vroeger met een dementerende, in een zorginstelling of thuis, met een grootouder, vader of moeder. De herkenbare onderwerpen in de krant over vroeger én nu geven alle generaties een aanknopingspunt voor een gesprek. Ouderen beleven plezier aan het terughalen van herinneringen aan het leven van vroeger in wisselwerking met hun (klein)kinderen.

Uit een vooraf gehouden proefproject bleek dat Anno Geschiedeniskrant goed werd ontvangen bij de zorginstellingen en particulieren die de krant hadden aangevraagd. Met een donatie van € 25.000 van Stichting RCOAK aan Alzheimer Nederland kon de geschiedeniskrant gedurende de projectperiode van ruim een jaar verspreid worden bij zo’n 750 à 800 zorginstellingen. Daarnaast heeft Alzheimer Nederland de distributie verbreed via haar regionale afdelingen, Alzheimercafés en als bijlage bij Alzheimer Magazine, het donateursblad van Alzheimer Nederland. Er zijn zes edities van Anno Geschiedeniskrant verschenen, speciaal voor dementerende ouderen, per editie in een oplage van 70.000 tot 75.000 exemplaren. De instellingen ontvingen bij Anno Geschiedeniskrant van augustus 2008 een enquête; 204 instellingen stuurden deze vragenlijst terug. De contactpersonen konden op het formulier een cijfer van 1 t/m 10 omcirkelen dat volgens hen het meest van toepassing is op verschillende onderdelen. Als gemiddeld cijfer kreeg Anno Geschiedeniskrant een 7,35. Voor het onderdeel ‘een gesprek beginnen met mensen met dementie’ kreeg het project het rapportcijfer 7,95. De krant bleek vooral veel te worden gelezen in groepsverband: 159 van de 204 contactpersonen gaven dit aan. Al met al is het een geslaagd project.

64

Afbeelding: Ria

65

Aan het Premieplan hebben de volgende afdelingen van Nationale Vereniging De Zonnebloem deelgenomen: Achterveld Almelo Alphen Amersfoort Apeldoorn Arnhem Asten Baarle-Nassau Banholt Barneveld Bennekom Bergen op Zoom Berkel en Rodenrijs Berkhout Beuningen Broekland Brummen Cothen Culemborg Delft Den Bosch Deventer Didam Dieren Dinxperlo Doesburg Doornspijk Dordrecht Dronten Eede Eindhoven

Einighausen Emmeloord Emmen Emmercompascuum Enschede Ewijk Geertruidenberg Geldrop Geleen Gendt Grashoek Haarlem Haarsteeg Harbrinkhoek Harderwijk Heemskerk Heemstede Helmond Hengelo Hoorn Houten Huijbergen Kaatsheuvel Kessel Kruisland Leende Lepelstraat Lochem Maastricht Malden Mierlo

Mill Nibbixwoud Nieuw-Vossemeer Nijmegen Nijverdal Noordwijkerhout Nunspeet Odijk Oost Oostvoorne Oud-Allas Oudenbosch Putten Reuver Roosendaal Rucphen Rutten Ruurlo Santpoort-Noord Schalkhaar Schijf ’s Hertogenbosch Sint Anthonius Sittard Slochteren Spijkenisse-Zuid Standdaarbuiten Stavenisse ’t Harde Tiel Tweede Exloermond

Groot Born Odiliapeel

Sprang-Capelle Volkel Zundert

KBO’s zijn ook vertegenwoordigd: Alphen Geleen

Utrecht HTL Valthermond Veendam Veessen Velp Vlijmen Wanssum Warnsveld Welten-Benzenrade Werkhoven Wijchen Wijlre Winschoten Wolfheze Woudenberg Zeeland Zegge Zeist Zuid Zijpe Zwolle en uit de regio’s Bernisse De Vlietstreek Groesbeek Hengelo Hoorn NH IJsselstreek Maastricht Nijmegen West Betuwe Zwolle

66Aan het Premieplan hebben de volgende afdelingen van het Nationaal Ouderenfonds deelgenomen: Achtmaal Alphen NB Bakel Bakel en Barendrecht Bedum Beilen Berkel-Enschot Berlicum Boekel Borger Broekhuizen LB Dalfsen De Knipe De Rips Dwingeloo

Eerbeek Emmeloord Franeker Gasselternijveen Gemert Gieten Gilze Harlingen Hasselt Heeswijk-Dinther Hoogeveen Huizen Joure Leek Leerdam Leiderdorp

Lokaal Comité Geleen Maasland Mook Nederhorst den Berg Nieuwegein Nieuwleusen Nieuw-Vossemeer Nijkerk Norg Nuenen Pijnacker Raamsdonk Renkum Reutum-Haarle Roelofarendsveen ’s-Gravendeel

Sint Nicolaasga Sleeuwijk Udenhout Uithuizermeeden Ulrum Varsseveld Veendam Vledder Weerselo Westerbork Winsum Wirdum Zaltbommel

Via het Nationaal Ouderenfonds hebben ook de volgende organisaties een bijdrage uit het premieplanbudget ontvangen voor een project: 55+ Soos Dongjum e.o. ANBO Westelijke Mijnstreek voor de plaatselijke afdeling Geleen Bewonerscommissie CasPoMorflats in Groningen Coloriet Woonzorgcentrum De Hoven in Lelystad Lentis afdeling Dignis in Zuidlaren Ouderenafdeling H. Pastoor van Ars in Geleen Ouderenbeleid in Marrum Ouderenvereniging K.B.O. Verrijzenis in Geleen PCOB Ferweradeel in Ferwert Radio Assen FM Seniorenkoor Vogelenzang in Lieshout Stichting Buurthuis De Elsenhof Sambeek in Boxmeer Stichting Dag van de Ouderen in De Bilt Stichting Duyn & Rhyn Katwijk Stichting Brentano Amstelveen voor locatie ’t Huis aan de Poel Stichting Johanniter Hulpverlening uit Den Haag Stichting Radius Dienstencentrum Rondedans in Leiden

Stichting Topaz Katwijk Stichting Tradinova Zorg voor Service en verzorgingscentrum Genderhof in Eindhoven Stichting Vrienden van Mariënbosch in Heerenveen Stichting Vrienden van Voor Anker in Hoogezand Stichting Welzijn Schoonhoven Stichting Zorgcentra Dongeradeel locatie De Skûle in Metslawier SVB Roermond/Verpleeghuis St. Camillus Toneel voor Ouderen in Gramsbergen Toneelclub Zorgeloos in Oirschot Verzorgingshuis Dennenheuvel/Euphrasia Bloemendaal Vitalis Zorggroep Eindhoven Woon- en Zorgcentrum Overkerck Heiloo Woon Zorg Centrum Tolsteeg in Utrecht Woon-Zorgcentrum Daalhof Maastricht Zorggroep Ena in Voorthuizen Zorggroep Noord-Limburg voor locatie Maasduinen-Bergen Totaalbedrag Premieplan: € 90.982

67

Het Premieplan

67

Nationaal Ouderenfonds, Bunnik en Nationale Vereniging De Zonnebloem, Breda

In 2005 zijn wij, in samenwerking met Fonds Sluyterman van Loo en Nationaal Ouderenfonds, gestart met het zogenoemde ‘Premieplan’. Via dit Premieplan worden particuliere initiatieven gestimuleerd om zelf gelden te werven ten behoeve van ouderenprojecten in de naaste omgeving. De stimulans bestaat uit een verdubbeling van de ingezamelde gelden door Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo. In 2008 hebben wij het Premieplan uitgebreid naar Nationale Vereniging De Zonnebloem. Ook de lokale afdelingen van De Zonnebloem hebben nu de gelegenheid zelf geldwervende acties op te zetten, waarvan de opbrengst verdubbeld wordt ten gunste van projecten voor ouderen. Deze uitbreiding is bijzonder succesvol verlopen, mede dankzij de professionele ondersteuning vanuit het landelijk bureau van De Zonnebloem. Er zijn dit jaar 249 Premieplanaanvragen gehonoreerd. Hieronder geven wij een korte impressie van een tweetal projecten die een goed beeld geven van het karakter van Premieplanprojecten. Premieplanaanvragen worden gekenmerkt door kleinschaligheid waarbij – zeker bij de Zonnebloemafdelingen – het plezier van de geldwerving even belangrijk is als het plezier van de activiteit die ermee gefinancierd wordt. Een voorbeeld: De Zonnebloem

afdeling Eindhoven organiseert een modeshow en een playbackshow in de stijl van André Rieu om geld te werven voor een gezellige middag uit met zorgafhankelijke ouderen en chronisch zieken. De ouderen en de zieken worden opgehaald met eigen auto’s van de leden van de lokale Zonnebloemafdeling en de middag wordt afgesloten bij een pannenkoekenhuis in Someren. De maaltijd wordt gefinancierd uit de opbrengst van de modeshow en de playbackshow, die wordt verdubbeld door Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK gezamenlijk. Er worden soms ook grotere projecten georganiseerd waaraan een paar honderd gasten meedoen en minstens evenveel vrijwilligers. Een voorbeeld daarvan is ‘Rollover Bronkhorst’, een project van De Zonnebloem Regio IJsselstreek. Er wordt gedurende drie dagen 15 km per dag gewandeld met rond de 200/250 ouderen en zieken in rolstoelen. Deelnemers kunnen zich voor één of meer dagen opgeven. De kosten bedragen enkele duizenden euro’s. De verdubbeling van de opbrengst van de geldwervende acties is per project gemaximeerd op € 1.250 per fonds, in totaal dus € 2.500. Indien nodig vullen beide fondsen vanuit de reguliere donatiebudgetten eventuele tekorten aan. In de praktijk blijkt dat dat zelden nodig is.

68

Liefde het Fundament 400 jaar Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor in Amsterdam

In opdracht van het College van Regenten heeft de historicus dr. Jurjen Vis de rijke geschiedenis van vier eeuwen RCOAK beschreven. In oktober 2008 is zijn publicatie gereedgekomen en uitgegeven bij Uitgeverij Boom te Amsterdam. Onderstaand het Woord vooraf uit deze publicatie. Woord vooraf ‘Liefde is het fundament’ is de naam van het hofje aan Keizersgracht 334, dat in 1618 is opgericht en in 1866 overgedragen aan het R.C. Oude Armenkantoor. Sinds 2001 heeft Stichting RCOAK zelf haar intrek op het hofje genomen, samen met een aantal andere stichtingen op het gebied van welzijn voor ouderen. De naam van het hofje kan worden gezien als een symbool voor het heden en het verleden. De zorg en aandacht voor de zwakkeren in de samenleving verbindt de huidige Stichting RCOAK met het Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor van weleer, dat zijn charitatieve activiteiten ruim 400 jaar geleden is begonnen. Het verschil tussen de wereld van toen en de wereld van nu is bijna niet te bevatten. In dit boek kunt u lezen hoe het R.C. Oude Armenkantoor al die tijd niet alleen is blijven bestaan maar ook altijd bestaansrecht heeft weten te behouden. Onze organisatie was eeuwenlang omgeven met een zeker waas van geheimzinnigheid. Niemand wist precies hoe de armenen ouderenzorg vanuit het R.C. Oude Armenkantoor werd bedreven en hoe groot het kapitaal was waaruit kon worden geput. Nog in de jaren ’90 van de vorige eeuw werd Stichting RCOAK door buitenstaanders als mysterieus gekenschetst. De start van de 21ste eeuw betekende een omslagpunt: wij zijn een nieuwe koers ingeslagen met een transparant donatiebeleid en open communicatie met alle belanghebbenden. Er is een website

en wij publiceren jaarverslagen (sinds 2003), waarin wij inzichtelijk maken welke aanvragen wij hebben gehonoreerd en welk beleid hieraan ten grondslag ligt. Wij zijn ook open over ons beleggingsbeleid, de hoogte van ons donatiebudget en de ontwikkeling van ons vermogen. De geheimzinnigheid is afgeschud. Het is deze transparantie die ten grondslag ligt aan het besluit van het College van Regenten onze geschiedenis te laten beschrijven. Stichting RCOAK legt rekenschap af van haar heden èn van haar verleden. Maar daarnaast is dit boek ook een eerbetoon aan al diegenen die gedurende vier eeuwen hun beste gaven en talenten hebben ingezet voor hun minder fortuinlijke medemensen. Wij weten niet precies de begindatum of zelfs het beginjaar van het R.C. Oude Armenkantoor. Het begin ligt in wat historici de Nieuwe Tijd noemen, rond 1600, op het breukvlak met de Middeleeuwen dat zichtbaar wordt met de Reformatie. In Amsterdam wordt dat gemarkeerd door de Alteratie van 1578. Met deze ommekeer kwam er een einde aan de middeleeuwse armen- en ouderenzorg en werden nieuwe kaders in het leven geroepen. De armenzorg stond centraal in de eerste drie eeuwen; de bedeling van arme katholieken die niet in hun eigen levensonderhoud konden voorzien. Deze taak werd uitgevoerd door de bezorgers, later regenten genoemd, van het R.C. Oude Armenkantoor. De regenten zagen persoonlijk iedere ‘bedeelde’ en hielden zelf de administratie bij. Zij hebben, belangeloos, hard gewerkt! Heel katholiek Amsterdam was betrokken bij het R.C. Oude Armenkantoor. De gegoede families zaten vanaf 1600 in het bestuur, de parochianen droegen bij aan het werk van het kantoor door hun wekelijkse giften bij de collecten en de legaten, die zij

69

69

nalieten. De arme katholieke Amsterdammers kwamen in aanmerking voor de bedeling; zij ontvingen wekelijks of tweewekelijks hun brood, turf en wat geld van het Oude Armenkantoor. In de 17de en 18de eeuw ontstond een eigen regentencultuur. Er kwamen wapenborden met de namen en familiewapens vanaf 1600, er kwam een eigen regentenkamer (eerst aan de Nieuwezijds Achterburgwal en later aan de Keizersgracht) met drie kunstwerken die in opdracht van het College waren geschilderd door bekende kunstenaars van die tijd. Zij hangen er nog steeds. Vanaf 1858 komt er naast de armenzorg een omvangrijk project bij: de bouw en vervolgens de exploitatie van het grootste katholieke oude mannen- en vrouwenhuis in Nederland, St. Jacob (1866 geopend). Toen vanaf 1920 de armenzorg vrijwel geheel werd overgenomen door de parochiële armenbesturen, is het de exploitatie van St. Jacob die de meeste tijd en aandacht vraagt van de regenten. Boeiend is beschreven hoe in de periode 1940-1945 Stichting RCOAK erin geslaagd is, ondanks de grote problemen, de rond de 600 bewoners van St. Jacob van voedsel te voorzien en het grote gebouw min of meer warm te houden. Na de oorlog kwam het proces van secularisatie in een stroomversnelling en werden de grondslagen gelegd voor de huidige werkwijze van Stichting RCOAK. In de jaren negentig kwam er een einde aan de financiële relatie met St. Jacob; de overheid nam de financiering volledig over. Zonder de financiële verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van St. Jacob ontstond er ruimte voor een grootschaliger donatiebeleid, waartoe de eerste voorzichtige aanzetten al in het interbellum zijn terug te vinden.

Zo is, inspelend op veranderende maatschappelijke noden, door al die eeuwen heen de doelstelling in essentie gelijk gebleven: het verbeteren van de kwaliteit van leven van ouderen en armen, mensen in behoeftige omstandigheden, de zwaksten in de samenleving. Vroeger vanuit uitsluitend een katholiek perspectief, nu breder vanuit een christelijke inspiratie. De auteur van dit boek, de historicus dr. Jurjen Vis heeft de vrije hand gekregen voor zijn geschiedschrijving. Aanvankelijk was zijn studie bedoeld als vervolg op het boek van H.C. de Wolf uit 1966 waarin de geschiedenis van het RC Oude Armenkantoor tot ongeveer 1860 is beschreven. Al spoedig echter ontwikkelde de studie van de heer Vis zich tot een integrale geschiedschrijving van vier eeuwen RCOAK, met het accent op toegankelijkheid voor een hedendaags publiek, dat veel minder kennis heeft van de (katholieke) geschiedenis van Amsterdam dan het publiek van H.C. de Wolf uit de jaren zestig. Jurjen Vis is onder meer bekend om zijn boeken over Amsterdamse instellingen, in het bijzonder het Van Brienenhofje aan de Prinsengracht, het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en het Oude Mannen en Vrouwengasthuis (De Oudemanhuispoort). Wij zijn hem zeer erkentelijk voor de wijze waarop hij ons inzicht heeft gegeven in vier eeuwen geschiedenis en activiteiten van onze stichting. Namens het College van Regenten van Stichting RCOAK G.J.A. van der Lugt, voorzitter Amsterdam, oktober 2008

70

College van Regenten en bureau Stichting RCOAK

College van Regenten

Personalia

G.J.A. van der Lugt

G.J.A. van der Lugt Geboren 1940, lid sinds 1987 en vanaf 1995 voorzitter College van Regenten Stichting RCOAK

voorzitter

mr. J.G.J. Janssen secretaris

mr. B.L.J.M. Beerkens penningmeester

dr. R.M.J.M. Butzelaar

voormalig voorzitter Raad van Bestuur ING Groep N.V. lid Raad van Commissarissen, respectievelijk bestuur van: ING Groep N.V. Stichting Kasteel de Haar (voorzitter) Stadsherstel Amsterdam N.V. (voorzitter) Stichting Instituut GAK, Beleggingsadviescommissie

lid

mr. E.R.S.M. Marres lid

Bureau Stichting RCOAK mw. drs. F.M. de Pater directeur

N.C. Zitvast administrateur

mw. J. Westeneng projectmedewerker

mr. J.G.J. Janssen Geboren 1948, secretaris College van Regenten Stichting RCOAK sinds 1990 advocaat, partner bij Stibbe en hoofd Stibbe’s Real Estate Department bestuurslid Nederlands Arbitrage Instituut en geaccrediteerd arbiter Stichting Arbitrage Instituut Bouwkunst en Nederlands Arbitrage Instituut lid Raad van Toezicht Stichting OsiraGroep

71

71

mr. B.L.J.M. Beerkens Geboren 1963, penningmeester College van Regenten Stichting RCOAK sinds 2004

mr. E.R.S.M. Marres Geboren 1946, lid College van Regenten Stichting RCOAK sinds 2001

lid Raad van Bestuur en Chief Financial Officer Wolters Kluwer N.V. lid Raad van Commissarissen Goedland N.V. lid Dagelijks Bestuur Amsterdam Partners lid Expert Committee Bencis Capital Partners lid Founding Friends United World Colleges Nederland lid Raad van Advies Verder Industries

kantonrechter te Amsterdam lid Kamer van Toezicht over de Notarissen en Kandidaatnotarissen ombudsman Vereniging van Letselschade Advocaten voorzitter Stichting Ontwikkeling Laela lid bestuur Stichting Rechtsbijstand Mobiliteitsbranche voorzitter Committee of Experts HSL-Zuid voorzitter Concern Geschillencommissie Delta Lloyd Groep N.V. lid Klachten- en Geschillencommissie NIVRE

dr. R.M.J.M. Butzelaar Geboren 1947, lid College van Regenten Stichting RCOAK sinds 1996 voormalig chirurg Sint Lucas Andreas Ziekenhuis voorzitter Stichting Vrienden van het Ingeborg Douwes Centrum bestuurslid de Koornzaayer Foundation

72

Colofon

Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting RCOAK Keizersgracht 334 1016 EZ Amsterdam t 020 623 22 88 f 020 624 42 12 e [email protected] i www.rcoak.nl

Tekst en redactie Bureau Stichting RCOAK in samenwerking met Enklaar Editing, Amsterdam Ontwerp Mireille Geijsen, Utrecht Druk Drukkerij Kerckebosch, Zeist Bindwerk Boekbinderij Patist, Den Dolder Oplage 800 exemplaren

73

Disclaimer: Hoewel met de meest grote zorg samengesteld, aanvaarden bestuur en directie van Stichting RCOAK geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden, omissies etc. in dit jaarverslag. Reacties, kanttekeningen en suggesties zijn welkom ([email protected]).

74

75

76