Auteur Els Smith Datum 15 oktober 2014 Onderwerp Toegankelijkheid gemeente Geertruidenberg
Advies Toegankelijkheid Heereplein en trap winkelcentrum het Anker Door Visio Zicht op Toegankelijkheid: Els Smith In opdracht van en in samenwerking met: Gehandicaptenplatform Geertruidenberg (GPG), vertegenwoordigd door: Thea Verhoeven, Wilma Vermeulen en Pieter van de Kieboom.
Trappartij bij winkelcentrum het Anker achtereenvolgens gezien door de ogen van iemand met staar, kokervisus en macula degeneratie.
Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
Pagina 2/10 Datum 15 oktober 2014
Inleiding: Binnen de gemeente Raamsdonksveer is en wordt de buitenruimte in het centrum (winkelcentrum het Anker en omgeving Heereplein) opnieuw ingericht en bestraat. Er zijn goede contacten tussen het GPG en de gemeente. Het GPG is betrokken geweest bij een aantal zaken rondom de herinrichting. Nu de uitvoering op een aantal punten gereed is, worden er problemen ervaren bij het Heereplein en de trappartij in winkelcentrum het Anker. Koninklijke Visio is een expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. Het team Visio Zicht op Toegankelijkheid houdt zich bezig met vragen op het gebied van Toegankelijkheid. Zij zullen vandaag in kaart brengen waar punten ter verbetering liggen. Heereplein Op de stoep bij het Heereplein is geen geleidelijn aanwezig. Als mogelijke gidslijn zou het verschil in kleur en bestratingsmateriaal tussen de rode stoepstenen en de grijze brede vlakke trottoirband gebruikt kunnen worden. Gevaar hierbij is dat mensen erg dicht bij de weg en dus het fiets- en gemotoriseerde verkeer lopen. Voor blinde mensen zou het erg fijn zijn als er een geleidelijn van 30 cm breed in contrast met de ondergrond aangelegd zou worden. Dit kan ook op de bestaande bestrating aangebracht worden met behulp van epoxy hars (zie bijvoorbeeld www.tglining.nl voor informatie). Het verschil in kleur tussen de grijze stoeprand en de aangrenzende grijze straatstenen is nihil: ook dit is gevaarlijk. Omdat er geen kleurverschil is, is de kans op verstappen of vallen aanwezig (niet alleen bij mensen met een visuele beperking!). Dit zou opgelost kunnen worden door de eerste 3 rijen klinkers van de straat (deze liggen ‘dwars’) in een contrasterende kleur te leggen. Het verschil in contrast tussen de lichtgrijze stoep, de lichtgrijze straat en de nog te kiezen bestrating zou minimaal 0,3 moeten bedragen. NB. Het contrastverschil tussen de donkere (roodachtige) bestrating op de stoep en de grijze trottoirband bedraagt 0,5. Het valt op dat de parkeervakken in het centrale deel van het Heereplein, erg ver door lopen. De straat is erg smal. Hierdoor is er nauwelijks overzicht in de bocht. De auto’s rijden in één richting, fietsers en scootmobielen niet. Terwijl ik sta te kijken kan een fietser
Pagina 3/10 Datum 15 oktober 2014
die door de bocht rijdt, ter nauwer nood door een tegemoet komende auto ontweken worden. Een oplossing zou zijn de laatste parkeervakken te laten vervallen zodat er overzicht is; de bocht kan dan door zowel fietsers, scootmobielgebruikers als automobilisten overzien worden. Een B- keus optie is het plaatsen van een ronde spiegel in de hoek op de stoep (ter hoogte van een klein aangeplant boompje). De spiegel moet dan wel opgemerkt en gebruikt worden!
Heereplein: onoverzichtelijke bocht en geen contrastverschil tussen straat/ stoeprand. Geen veilige gidslijn en geen geleidelijn aanwezig. Aansluiting Heereplein naar de Hoofdstraat De afscheiding bij het café op de hoek van het Heereplein en de Hoofdstraat kan als gidslijn gebruikt worden. Dit is echter maar een beperkt deel van de route en er is geen aansluiting op een geleidelijn/ andere gidslijn. De hoofdstraat is een voetgangersgebied: de grijze baan in het midden van de straat wordt aan weerszijden begrensd door een vlakke grote grijze tegel en een klein gootje. Dit kan als gidslijn gebruikt worden. Het is goed om deze gidslijn met behulp van een geleidelijn aan te laten sluiten op de eventueel aan te leggen geleidelijnlijn vanaf het Heereplein of op de afscheiding (te gebruiken als gidslijn) van het café op de hoek. Mede omdat er erg veel obstakels (boom- verkeersborden, paaltjes) in de route staan.
Pagina 4/10 Datum 15 oktober 2014
Aansluiting Heereplein- Hoofdstraat: gootje/ vlakke steen kan als gidslijn dienen. Aansluiting op Heereplein mist nog.
Aandachtspunt: obstakels zoals reclameborden, dienen minimaal 60 cm van de gidslijn te staan om botsen te voorkomen. Informeer de winkeliers hierover. Trappartij het Anker Lopend op de lichtgrijze bestrating in de Hoofdstraat, ligt er over de gehele breedte een waarschuwingsmarkering (noppenprofiel), ga je hier linksaf dan kom je uiteindelijk uit bij een trappartij. Dit is echter nog behoorlijk wat meters verder. Het gootje wat ook hier tussen de grijze, grote, gladde tegels en de rode bestrating ligt, is minder goed te gebruiken als gidslijn: de bloemist stalt er planten en bloemen uit die door de stokken beschadigd kunnen worden. Daarnaast komt de waarschuwingsmarkering ook niet uit bij dit gootje, het ligt een meter
Pagina 5/10 Datum 15 oktober 2014
of twee verder. Het ligt meer voor de hand om vanaf de waarschuwingsmarkering een geleidelijn van 30 cm breed in contrast met de ondergrond aan te leggen. Ook hier kan dit op de bestaande bestrating aangebracht worden met behulp van epoxy hars. De lijn zou kunnen uitkomen voor de trap ter hoogte van de hellingbaan.
Noppenmarkering in Hoofdstraat en foto van ‘route’ richting trappartij Willen mensen naar de Trekpleister of Kaspers brillenmode, dan kunnen ze de ter plaatse aangebrachte waarschuwingsmarkering (noppenprofieltegels) naar links volgen. De stoep voor deze winkels is 1600 cm breed (dit is erg smal, het had minimaal 1800 cm moeten zijn) en gaat direct over in een trap. Een gevaarlijke situatie! Er is hier geen waarschuwingsmarkering (noppenprofiel) aangebracht. Advies is om op de stoep voor deze winkels een afscheiding te plaatsen die loopt vanaf het begin van de trappartij, tot de leuning van de trappartij. Ter hoogte van de leuning dient bovenaan waarschuwingsmarkering aangebracht te worden. De leuningen staan nu erg ver uit elkaar. De positie van de linke leuning (gezien vanaf de onderkant van de trappartij, met het gezicht gericht naar de Trekpleister), ligt niet voor de hand. Er staat een paal voor en er is een verhoging. Advies is deze leuning naar rechts te verplaatsen zodat de afstand tussen de twee leuningen 1200 cm bedraagt. Iemand die steun nodig heeft, kan dan m.b.v. de twee leuningen boven komen. Wat ook opvalt is de grootte van de treden: de optrede is 23 cm lang, de norm is 30 cm. Dit betekent dan ook dat je je voet dwars neer moet zetten. De trap wordt mede om die reden als onprettig ervaren.
Pagina 6/10 Datum 15 oktober 2014
Op de treden zijn (te) smalle contrasterende strips aangebracht. Het contrast tussen de strips en de trap is 0.14, dit zou minimaal 0.3 moeten zijn.
Trappartij voor trekpleister en Kaspers: te smalle treden, geen waarschuwingsmarkering, smalle en slecht contrasterende strips, linker leuning niet goed gepositioneerd.
Pagina 7/10 Datum 15 oktober 2014
Detailuitwerking trap (Uit ontwerprichtlijn geleidelijnen van het PBT, versie 2013). Groen is geleidelijn, oranje is waarschuwingsmarkering, rood leuningen en de rondjes zijn de trapmarkeringen. De hellingbaan is 1650 cm breed en wordt aan weerszijden omgeven door een trappartij met erg grote treden. Zowel de hellingbaan als deze treden zijn van hetzelfde materiaal en hebben dezelfde kleur. De hellingbaan loopt schuin en op het middendeel is een deel vlak. Dit
Pagina 8/10 Datum 15 oktober 2014
alles zorgt voor een zeer onoverzichtelijke situatie voor alle gebruikers! Advies is om in elke geval aan één zijde een leuning aan te brengen, de trap te voorzien van een geleidelijn en te zorgen dat het loopoppervlak ook in het donker zichtbaar is.
Detailuitwerking geleidelijn en leuning hellingbaan (Uit ontwerprichtlijn geleidelijnen van het PBT, versie 2013). Het gebruik van de grote brede trappartij aan weerszijden van de hellingbaan, zou ik ontmoedigen. Door de hellingbaan goed zichtbaar en toegankelijk te maken, worden mensen hier als het ware naar toe getrokken. Bloembakken in contrast met de omgeving bovenaan kunnen ook dienen om valpartijen te voorkomen. Er ontbreekt ook waarschuwingsmarkering bovenaan de trap voor T&Espresso. Ook dit kan gevaarlijke situaties opleveren.
Pagina 9/10 Datum 15 oktober 2014
Trappartij bij het Anker: in zwart/ wit. Onveilige en onduidelijke situatie. Tot slot Voor een gedetailleerde uitwerking van de adviezen (juiste plaats en breedte geleidelijn, keuzevlakken, waarschuwingsmarkering, leuningen etc.) verwijs ik naar de Richtlijn geleidelijnen van het Projectbureau Toegankelijkheid. Het team ‘Visio Zicht op Toegankelijkheid’ denkt uiteraard ook graag in een vervolg met u mee. Mochten er vragen zijn naar aanleiding van dit rapport dan horen wij het graag. Met vriendelijke groet,
Els Smith Consulent verlichting & inrichting 088-5858710 Koninklijke Visio Expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Heerbaan 14-40 4817 NL Breda www.visio.org
Pagina 10/10 Datum 15 oktober 2014
Bijlage: Algemene informatie over Toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking Mobiliteit en oriëntatie Voor alle mensen, maar specifiek voor slechtziende en blinde mensen, is een veilige en gemakkelijke verplaatsing van A naar B niet vanzelfsprekend. Om niet te botsen of te struikelen dienen obstakels en oneffenheden tijdig opgemerkt te worden. Men moet zich kunnen oriënteren in de ruimte om te bepalen waar men is, in welke richting men loopt en om te weten waar men naartoe moet lopen. Daarbij moet men kunnen herkennen wat een veilige looproute is. Gids- en geleidelijnen: Slechtziende en blinde mensen hebben vaak baat bij de toepassing van gids- en geleidelijnen in een ontwerp. Een gidslijn is een bestaand element dat gebruikt kan worden om een route te vervolgen (bijvoorbeeld een muur). Een geleidelijn is een kunstmatig aangebracht element (veelal een looplijn met ribbeltegels) waarbinnen een slechtziende veilig zijn route kan vervolgen. Dit geldt zowel voor binnen- als buitenruimte. Meestal gaat de voorkeur uit naar het gebruik van natuurlijke gidslijnen en is het uitgangspunt slechts geleidelijnen toe te passen indien daartoe een noodzaak dan wel verplichting bestaat. Verplichte toepassing van geleidelijnen is bij de huidige wetgeving slechts aan de orde rond OV-situaties. Een natuurlijke gidslijn wordt gevormd door elementen die niet speciaal zijn bedoeld voor slechtziende en blinde mensen, maar wel kunnen dienen als routegeleiding, mits ononderbroken en vrij van obstakels. Voorbeelden zijn: Gevellijn Grasrand, heg, muurtje, hekje Tactiel contrast (textuurverschil) in bestrating Afwateringsgoot Een lijn van paaltjes, keien, lantaarnpalen, bomen of straatmeubilair kan de looprichting benadrukken. Een dergelijke aanduiding vormt echter geen ononderbroken lijn en kan derhalve alleen als ondersteuning gebruikt worden. Zeker op plaatsen waar afdwalen van de route grote gevolgen kan hebben is aanvullende routegeleiding noodzakelijk.
