Advies sociale veiligheid IJsbaan Alphen aan den Rijn
Aukje van Meeteren Kyra Kuitert
Advies sociale veiligheid IJsbaan Alphen aan den Rijn
Amsterdam, 10 januari 2011 Aukje van Meeteren Kyra Kuitert
DSP – groep BV Van Diemenstraat 374 1013 CR Amsterdam T: +31 (0)20 625 75 37 F: +31 (0)20 627 47 59 E:
[email protected] W: www.dsp-groep.nl KvK: 33176766 A'dam
Inhoudsopgave Inleiding Locatie De plannen De gebruikers
3 3 4 5
Theoretisch kader sociaal veilig ontwerpen
6
3 3.1 3.2
Sterke punten en risico's huidige situatie Sterke punten huidige situatie Risico's huidige situatie
7 7 8
4 4.1 4.2
Sterke punten en risico's nieuwe situatie Sterke punten nieuwe situatie Risico’s nieuwe situatie
11 11 12
5 5.1 5.2
Maatregelen en aanbevelingen Maatregelen voor hoofdrisico's Maatregelen voor restrisico's
15 15 17
Bijlagen Deelnemers werkgroep Sterke punten nieuwe situatie Risico's nieuwe situatie Maatregelen en aanbevelingen
20 21 22 23
1 1.1 1.2 1.3 2
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1 2 3 4
Pagina 2
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
1 Inleiding
In december 2009 heeft de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn haar voorkeur uitgesproken voor een semipermanente openlucht 400-meter kunstijsbaan. Zo’n baan wordt elk jaar in november opgebouwd en na het schaatsseizoen eind februari weer gedemonteerd en opgeslagen. De gemeente Alphen aan den Rijn heeft in november 2010 aan DSP-groep de opdracht verstrekt om een Quickscan sociale veiligheid (een verkorte versie van de Veiligheids Effect Rapportage) voor de nieuwe ijsbaan uit te voeren. Veiligheidsaspecten die zijn meegenomen: • criminaliteitspreventie • verkeersveiligheid (het bestaande parkeerterrein van park kent nogal wat problemen, zoals vandalisme, autokraak, brommer- en motorcrossen) • sociale veiligheid van plan- en studiegebied • gebruiksvriendelijkheid (toegankelijkheid van het park tijdens opbouw) • beheerbaarheid, met aandacht voor crowd control In een brede werkgroep is deze Quickscan tot stand gekomen. Daarbij is gebruik gemaakt van het haalbaarheidsonderzoek (november 2009) en het Voorlopig Ontwerp (augustus 2010). De locatie is geschouwd, de sterke punten en risico’s zijn geanalyseerd en er is een lijst met maatregelen en adviezen opgesteld. DSP-groep heeft daarbij het proces begeleid en het voorliggende adviesrapport opgesteld.
1.1
Locatie De geplande locatie voor de nieuwe ijsbaan in het park aan de Zegerplas, ten zuiden van de begraafplaats, inclusief de toekomstige uitbreiding, en ligt verder ingesloten tussen het Aarkanaal, de omgelegde Bijlen en het sportcomplex van de Alphen Eagles.
Afbeelding 1.1
Pagina 3
Locatie van de ijsbaan t.o.v. station en centrum van Alphen a/d Rijn
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Op de beoogde locatie is ’s zomers een dagcamping. In dit gebied zijn tevens: • WiebelBiebel, een overdekt kinderspelparadijs met activiteiten voor volwassenen en horeca voor gasten; • Lakeside, een weekend festival in de zomer waarbij het hele middengebied wordt afgezet voor betalende festivalgangers (max. 6.400); • Huttenbouw, een zes weken durend zomerspektakel dat plaatsvindt naast WiebelBiebel, op een met hekken afgezet terrein. Lakeside gebruikt dit terrein ook voor opslag. Bij de beoordeling van de effecten die het ontwerp zal hebben op sociale veiligheid, dient de context van het plangebied betrokken te worden. Allereerst om te voorkomen dat effectverplaatsingen aan de aandacht ontsnappen. Daarnaast heeft het weinig zin om alleen naar het plangebied zelf te kijken zonder de effecten mee te nemen die de omgeving kan hebben op het plangebied.
1.2
De plannen De nieuwe 400 meter ijsbaan is voornamelijk bedoeld voor schaatsliefhebbers die bij de juiste weersomstandigheden op natuurijs actief zijn en deels voor fanatieke verenigingsschaatsers die een accommodatie in de nabije omgeving van groter belang vinden dan of een accommodatie half- of geheel overdekt is. Er komt een ijsbaan van acht meter breed en eventueel een inrijstrook van drie meter. Er is ruimte ingepland voor een zachte boarding en loopruimte achter de boarding. De ijsbaan wordt uitgebreid met een ijsveld van 60 bij 30 meter, ook met zachte boarding en loopruimte achter de boarding. Door dit ijsveld worden er meer doelgroepen aangesproken. Zo is het ijsveld geschikt voor instructieschaatsen en funschaatsen. Er komt geen ijshockeyvoorziening, shorttrack voorziening of kunstrijden (KNSB). Doordat er een voorzieningengebouw van circa 700 m2 is gepland met onder andere kassaruimte, schaatsenverhuurruimte, kantoor, techniekruimte, horeca, toilet-, was- en kleedvoorzieningen, is straks sprake van een volwaardige basissportvoorziening. Aan de ijsbaan komt een terras met rubbermatten op de looppaden en bankjes bij baan. Er moet voldoende ruimte worden ingepland voor functionele voorzieningen zoals afvalcontainers, een traforuimte en het opstellen van veegmachines bij het ijs. Alhoewel een semipermanente kunstijsbaan primair een gemeentelijke voorziening vormt, heeft deze voorziening tevens regionale aantrekkingskracht. De baan zal 20 weken per jaar open zijn en de prognose is dat hij jaarlijks 116.000 bezoekers zal trekken. De beheerder van de ijsbaan wordt Sportspectrum. Aangezien voor de entree van de ijsbaan betaald moet worden, en tevens om vandalisme te voorkomen, moet de ijsbaan gedurende opening en de opbouw- en afbreekperiode afsluitbaar zijn. Hierin wordt grotendeels voorzien door het aanleggen van nieuwe waterpartijen. Nieuwe hagen zorgen voor beschutting (met name belangrijk tijdens het opvriezen van het ijs).
Pagina 4
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
De bedoeling is dat de ijsbaan minstens tien jaar meegaat. De ondergrond van de ringvormige ijsbaan wordt permanent (waarschijnlijk asfalt) en kan in de zomer een dubbelrol vervullen als skeelerbaan. De ondergrond van de funbaan kan van kunstgras worden; dan krijgt het in de zomer een functie als trapveld. Er komt een mobiele lichtvoorziening bij de ijsbaan en het gebouw. Er zijn twee varianten voor het nieuwe gebouw: • semipermanent gebouw (gelijk opbouwen en afbreken met de ijsbaan) • nieuw permanent gebouw, dat zomers (deels) een andere functie kan krijgen De benodigde vier tot zes koelaggregaten worden in principe in afgesloten containers en naar verwachting binnen de ringbaan geplaatst. Verdere elektrische installaties staan in het gebouw.
1.3
De gebruikers De doelgroepen zijn divers: • ijsclubs en schaatsverenigingen uit de directe omgeving van Alphen (ca. 650 leden) • individuele, recreatieve schaatsers (waaronder ook ouders met kinderen en ouderen) • schoolsport
Pagina 5
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
2 Theoretisch kader sociaal veilig ontwerpen
Of een situatie sociaal veilig is, kan door allerlei factoren worden bepaald. DSP-groep hanteert vier vuistregels die deze factoren samenvatten: • Zichtbaarheid • Toegankelijkheid • Eenduidigheid/markering • Aantrekkelijkheid Deze criteria kunnen op alle soorten gebieden toegepast worden, van nieuwbouwwijk tot cultureel gebouw en sportvoorziening. Zichtbaarheid betekent dat gebruikers van een gebied de omgeving moeten kunnen overzien en het gevoel hebben dat andere aanwezigen hen kunnen zien. Zien en gezien worden moet breed worden opgevat. Het gaat ook om 'horen en gehoord worden' en niet in het minst om 'kennen en gekend worden'. Dit betekent dat voldoende mensen aanwezig moeten zijn en dat een bepaalde kleinschaligheid nodig is. De aanwezigheid van mensen hangt ook af van de functies in het gebied; in monofunctionele gebieden is de kans groot dat het er op bepaalde tijden uitgestorven is. Er moet, met name in afgelegen gebieden, opgepast worden met schijnveiligheid. Verlichting kan daar het idee geven dat het er veilig is, maar verlichting geeft alleen veiligheid wanneer dit gecombineerd wordt met een vorm van toezicht. Eenduidigheid/markering betekent dat zowel voor bezoekers als voor beheerders duidelijk dient te zijn welke status een gebied heeft (privé, semiopenbaar of openbaar) en wie voor het beheer verantwoordelijk is. Goede grenzen geven de mogelijkheid de omgeving te kunnen 'begrijpen'. Een duidelijke en eenduidige routing met goede oriëntatiemogelijkheden is belangrijk; het is voor gebruikers belangrijk zich goed te kunnen oriënteren. De structuur (wegen, paden en gangen) moet duidelijk en logisch zijn en voorzien zijn van goede oriëntatiemogelijkheden. Een gebied moet voor zijn gebruikers, inclusief ouderen, rolstoelgebruikers en slechtzienden, goed toegankelijk zijn. Maar indien nodig wordt de toegankelijkheid beperkt (ter voorkoming van criminaliteit en overlast). Tevens is goede bereikbaarheid voor politie en andere hulpdiensten van belang. Aantrekkelijkheid draait om schoon, heel, plezierige materialen en prettige schaal, kleuren en verlichting. Ook een levendige openbare ruimte met diverse voorzieningen voor verschillende doelgroepen wordt als aangenaam ervaren, evenals veel groen. Dergelijke kenmerken dragen bij aan een veilig gevoel van de gebruikers. Deze vier criteria zijn leidraad voor de analyse en de aanbevelingen. Daarnaast houden we rekening met de reeks context-ontwerp-beheerhandhaving. Deze vier aspecten zijn sterk met elkaar verbonden. Er worden bijvoorbeeld nog te vaak omgevingen ontworpen worden die een zeer hoog beheerniveau nodig hebben, terwijl dat niet gerealiseerd kan worden. Het is dan niet mogelijk het beoogde kwaliteitsniveau vast te houden.
Pagina 6
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
3 Sterke punten en risico's huidige situatie
3.1
Sterke punten huidige situatie Zichtbaarheid • Het beoogde terrein voor de ijsbaan is open, heeft lange zichtlijnen en er zijn relatief veel hoge bomen die doorzicht mogelijk maken. • WiebelBiebel/Zegerplaza is zeven dagen per week open tot circa een uur ’s nachts. WiebelBiebel/Zegerplaza is daarnaast een hoog pand met veel glas richting het achterliggende recreatiegebied. Dit alles zorgt voor veel sociale ogen. • De uitbaters van WiebelBiebel/Zegerplaza zijn erg sociaal betrokken bij hun omgeving. Als zij iets afwijkends zien spreken zij mensen aan op hun gedrag
Afbeelding 3.1
Zicht over het veld vanuit Wiebel Biebel
Eenduidigheid • De locatie is in eigendom van de Gemeente Alphen aan den Rijn. • Officieel mogen er na tien uur ‘s avonds geen mensen meer het terrein van de dagcamping op. Hier kunnen ze op worden aangesproken. Toegankelijkheid/bereikbaarheid • De locatie is goed bereikbaar per fiets. • De locatie is goed bereikbaar per auto, ook al ligt deze niet direct aan een hoofdontsluitingsweg. • Nabij de locatie zijn voldoende parkeerfaciliteiten aanwezig. • De locatie is (tot 22.00 uur) toegankelijk voor auto’s en caravans. Aantrekkelijkheid • De locatie ligt in een rustig en groen gebied, met volop recreatiemogelijkheden (joggen, spelen, zonnen, wandelen, fietsen, zwemmen, varen, etc.). • Het Lakeside festival en de huttenbouwweken worden goed bezocht; dit versterkt op positieve wijze het imago van het gebied. • Er zijn doorlopende fiets-, wandel- en paardrijdroutes door het gebied. • Tijdens Lakeside staat het podium zodanig gericht dat het geluid van de stad/begraafplaats af gaat, wat prettig is voor bewoners respectievelijk bezoekers.
Pagina 7
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
3.2
Risico's huidige situatie Zichtbaarheid • De weg de Bijlen ontsluit met name het recreatiegebied, de begraafplaats en de verschillende sportcomplexen. Het is hier volgens politie en mensen die het gebied kennen, vooral ’s avonds, erg stil en sociaal minder veilig. • Bovendien beperkt het vele groen de zichtlijnen en soms ook het licht van lantaarnpalen.
Afbeelding 3.2
Sociaal onveilige toegangsroute langs de Bijlen
Eenduidigheid • Er komen hangjongeren (lees ook: 30+ en soms zelfs 40+) uit Alphen en omliggende gemeenten die op het terrein van de dagcamping rondscheuren met auto’s en het gras vernielen. • Deze zelfde mensen hangen soms het hele weekend in en rond hun auto op de dagcamping, inclusief harde muziek, drank, vuurtjes stoken, drugsgebruik en slapen in de auto. • Als ze in de avond niet meer op het terrein van de dagcamping terecht kunnen, verkassen deze hangjongeren met hun auto’s naar de bestaande parkeerplaats naast WiebelBiebel/Zegerplaza. • De activiteiten van deze groep botsen soms met gezinnen met kinderen die in de zomer komen kamperen. Zo ontstaan er mogelijk risicovolle situaties wanneer er geraced wordt op het grasveld wanneer daar tegelijkertijd kinderen aan het spelen zijn. • Vroeger werd de dagcamping meer gebruikt dan tegenwoordig; het lijkt erop dat het imago minder goed is geworden. • Op topdagen (bijvoorbeeld gedurende Lakeside of tijdens het huttenbouwen) komen er tot ruim 6.000 mensen/kinderen naar het terrein. Dit geeft problemen met fietsparkeren. Toegankelijkheid/bereikbaarheid • De Bijlen is met name op piekmomenten, zoals op zaterdag, druk. Vooral bij de versmalling aan het begin en door verkeerd parkeren ontstaan er soms opstoppingen.
Pagina 8
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Afbeelding 3.3
De vervolgroute (eenrichtingsverkeer!) langs het kanaal richting
•
• • •
De vervolgroute (eenrichtingsverkeer!) langs het kanaal richting voetbal-, hockey- en atletiekvelden, is niet prettig voor automobilisten omdat er veel fietsers en voetgangers zijn op deze smalle weg, met water aan beide zijden. Door het eenrichtingsverkeer is de bereikbaarheid van de ijsbaan/dagcamping voor nooddiensten beperkt. De bereikbaarheid met OV is beperkt: de locatie is niet in de nabijheid van een station en de bushalte is op aanzienlijke loopafstand. Zorgen zijn er over het beperkte aantal mogelijke vluchtroutes bij calamiteiten, met name tijdens Lakeside.
Aantrekkelijkheid • Het (gras)terrein oogt op bepaalde plekken slecht onderhouden, met name in natte jaargetijden staan er veel plassen. • Het hek om het huttenbouwterrein maakt de locatie niet aantrekkelijker en de functie van de plek roept vragen op (omdat daar de rest van het jaar niets gebeurt).
Afbeelding 3.4
Pagina 9
Stukje niemandsland bij het doodlopende fietspad
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
•
Afbeelding 3.5
Pagina 10
Het fietspad loopt dwars over de bestaande parkeerplaats. Dit is qua verkeersveiligheid niet optimaal. De risico’s worden verminderd door drempels en paaltjes. Daarmee voldoet deze plek officieel aan de richtlijnen van DuurzaamVeilig.
Parkeerplaats naast WiebelBiebel met doorlopend fietspad
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
4 Sterke punten en risico's nieuwe situatie
Hoewel deze VER in principe over de nieuwe ijsbaan en omgeving gaat werd in de bijeenkomsten van de VER-werkgroep op verschillende momenten ook de ‘zomersituatie’ meegenomen, waarbij rekening werd gehouden met gebruik als dagcamping, de doorgaande fiets- en wandelroutes en ruimte voor mogelijke nieuwe activiteiten, zoals een circus of een skeelerbaan op de ondergrond van de ijsbaan.
4.1
Sterke punten nieuwe situatie Zichtbaarheid • De locatie wordt in de zomermaanden voor enkele evenementen en als dagcamping gebruikt maar in de wintermaanden wordt hij extensief gebruikt. Een semipermanente ijsbaan doet weinig afbreuk aan de gebruiksmogelijkheden in de zomermaanden en verhoogt de levendigheid in het gebied in de wintermaanden. • Als wordt gekozen voor een permanent gebouw zijn er ook in de zomerperiode sociale ogen in het gebied. • Als er in een permanent gebouw tevens een beheerderwoning komt, versterkt dit het sociale toezicht en is er minder kans op vandalisme. Eenduidigheid • Doordat er een ijsbaan en een apart ijsveld komen, worden de verschillende doelgroepen, zoals funschaatsers en instructieschaatsers tegenover bijvoorbeeld de meer fanatieke wedstrijdschaatsers, op heldere wijze gescheiden. Omwille van de veiligheid en benutting is dit gewenst. • De toevoeging van een apart ijsveld zal tevens positief uitwerken op de bezoekersaantallen. Grotere aantallen mensen betekenen meer sociale ogen op ijsbaan en omgeving. • Bij keuze voor een permanent gebouw is er de mogelijkheid tot medegebruik van de reeds aanwezige basisvoorzieningen (indien gekoppeld aan bijvoorbeeld buitenschoolse opvang of recreatie). Toegankelijkheid • Het terrein wordt toegankelijk gemaakt voor vrachtverkeer, ook vanwege laden en lossen en installaties. • Er komen 40 + 40 + 225 = 305 nieuwe fietsparkeerplaatsen aan de oostzijde van de Bijlen (de kant van de ijsbaan). • Bij het criterium parkeerfaciliteiten gaat het om de aanwezigheid van de benodigde parkeerplaatsen (ca. 350) op loopafstand (<3 min.). Dit wordt mogelijk met de nieuwe parkeerplaats voor 120 auto’s langs de Bijlen aan de zuidzijde van dit pand. De indeling hiervoor is nog niet bekend. • Het parkeerterrein kan gebruikt blijven worden de huttenbouw. • Langs de Bijlen komt een strook met grasstenen waarop ook geparkeerd kan worden. Dit voorkomt wildparkeren in en beschadiging van de berm. • Het terrein rond de ijsbaan moet tijdens schaatsseizoen afsluitbaar zijn en buiten het schaatsseizoen openbaar toegankelijk. Bij voorkeur ’s avonds na 22.00 uur afsluitbaar.
Pagina 11
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
• •
Afbeelding 4.1
Nieuwe waterpartijen en hagen (met een hek erin) zorgen op natuurlijke wijze voor afsluitbaarheid. Er wordt rekening gehouden met de bereikbaarheid van de ijsbaan en het gebouw (horeca en terras) voor rolstoelgebruikers.
Zicht op toekomstige entree van de ijsbaan.
Aantrekkelijkheid • Door de komst van de ijsbaan en eventuele extra zomeractiviteiten, wordt het terrein multifunctioneler en daarmee aantrekkelijker voor een grotere doelgroep. • Netto gaat er wat groen af ten behoeve van de ijsbaan, funbaan en bebouwing maar door de nieuwe waterlopen en de groene hagen zal het hele gebied toch groen blijven ogen. • De ijsbaan vormt een uitstekende aanvulling op het bestaande aanbod voor schaatsliefhebbers uit Alphen en omgeving. Een voorziening die wezenlijk dichterbij ligt waardoor schaatsers niet meer midden in de nacht thuiskomen van het schaatsen. • Als er asfalt onder ijsbaan komt te liggen kan dit ’s zomers een skeelerbaan worden. De laatste tijd is er ook veel vraag naar in-line skatebanen met een lengte van 200m. Gat in de markt? • Het ijsveld spreekt een brede doelgroep aan, bijvoorbeeld ook ouderen en kinderen, en verhoogt de beleveniswaarde. • Door de afwezigheid van woonbebouwing in de directe omgeving van de nieuwe ijsbaan is er weinig tot geen licht- en geluidsoverlast van de ijsbaan te verwachten. • Nieuwe waterpartijen en nieuw groen maken het gebied aantrekkelijker en geven het een eigen identiteit.
4.2
Risico’s nieuwe situatie Zichtbaarheid • Er zijn geen sociale ogen langs de route en weinig op de ijsbaan zelf omdat er, behalve WiebelBiebel/Zegerplaza, geen omliggende bebouwing is.
Pagina 12
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
• • • •
•
Vanaf WiebelBiebel/Zegerplaza wordt het zicht op de bestaande parkeerplaats belemmerd door nieuw ingepland bomen. Er loopt een voet- en ruiterpad langs de ijsbaan. De geplande 1,50 meter hoge en brede hagen beperken het zicht op de ijsbaan vanaf deze route. De route langs de Bijlen vanaf de stad is anoniem, donker en vaak stil. En daarmee sociaal onveilig. Indien de hagen erg dicht zijn kunnen daar achter anonieme plekken (verstopplekken) ontstaan die niet vanaf paden of de achterliggend terrein te zien zijn. Als er een semipermanent gebouw komt is er ’s zomers minder toezicht op dagcamping en omgeving.
Eenduidigheid • Bezoekers moeten een kaartje kopen. Er zullen heel wat hekken (die altijd een zekere kwetsbaarheid hebben) nodig zijn om de ijsbaan voldoende af te sluiten. • Kritische kanttekeningen zijn er bij de waterpartijen en de hagen. Deze maken mogelijk de logistieke ruimte rond het festivalterrein te klein. • Waterpartijen en hagen/hekken beperken de hoeveelheid vluchtroutes. • Het is vooralsnog onduidelijk hoe de bezoekers van Lakeside hun weg gaan vinden als de Bijlen omgelegd wordt. • De komst van een semipermanente ijsbaan voorkomt niet dat hier ‘s zomers hangjongeren blijven rondcrossen, lawaai veroorzaken, vuurtje stoken en afval achterlaten. Blijft dus een punt van aandacht. Toegankelijkheid/bereikbaarheid • Door omlegging van de Bijlen is het strandje slechter te bereiken voor nood- en hulpdiensten. • Op hoogtijdagen met tot 6.000 bezoekers zullen de ruim 300 geplande fietsparkeerplaatsen niet voldoen. • Doordat het beginstuk van de Bijlen versmallingen heeft ontstaan daar soms files, vooral op de zaterdagochtend. Filevorming zal op dit tijdstip meer worden als er een ijsbaan komt. • Op de Bijlen is er, zonder snelheidsbeperkende maatregelen, het risico van te hard rijden. • Aangezien de dijk langs het kanaal eenrichtingsverkeer is (naar het zuiden) zal een deel van de (extra) automobilisten gaan draaien op de Bijlen waardoor op drukke tijden een rommelige verkeerssituatie wordt voorzien. • Deze weg is voor zowel auto’s als langzaamverkeer. Dit levert soms conflicterende situaties, vooral in drukke tijden of bij evenementen. Oversteekplaatsen vormen een extra risico. Dit alles kan worden versterkt als de ijsbaan er is. • De bevoorrading van het gebouw (vrachtverkeer) bij de ingang mag niet botsen met de bezoekersstromen. • In het plan van de ijsbaan zijn er twee vluchtroutes: via de ingang bij het gebouw en bij de noordelijke parkeerplaats. Verder zijn er rondom hekken en de hagen worden ca. 1,50 meter hoog, 1,00 dik en in het midden zit een metalen hek. Deze hagen zijn dus ondoordringbaar waardoor het aantal vluchtrichtingen bij calamiteiten te beperkt is. • In de zomer zijn er meerdere mogelijkheden: via de uitgang richting de Bijlen en op twee plaatsen richting zuidoosten en oosten via het fiets- en wandelpad. • Risico dat gewonde mensen op de ijsbaan door ambulancepersoneel (met de benodigde apparatuur) slecht bereikbaar zijn. Pagina 13
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Aantrekkelijkheid • De luchtgevulde boarding om de ijsbaan is aantrekkelijk voor schaatsers maar vandalismegevoelig; lek steken is immers niet zo moeilijk. • Een geluidsinstallatie bij de ijsbaan kan hinder geven voor bezoekers van de naastgelegen begraafplaats.
Pagina 14
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
5 Maatregelen en aanbevelingen
De VER-werkgroep heeft tijdens de tweede bijeenkomst de risico’s geprioriteerd. Uiteraard moeten alle voorziene risico’s in beeld blijven en van oplossingen worden voorzien maar de belangrijkste risico’s en bijbehorende maatregelen en aanbevelingen mogen geen moment uit het oog worden verloren. De vijf belangrijkste risico’s: 1 Beperkte hoeveelheid vluchtroutes. In de winter wegens hekken en ondoordringbare hagen. In de zomer is dit geen probleem maar moet een aandachtspunt zijn wanneer er tijdens festivals zeer grote aantallen mensen aanwezig zijn. 2 Beperkte bereikbaarheid voor hulpdiensten van de ijsbaan, en in mindere mate de dagcamping. 3 Aanwezigheid en activiteiten van hangjongeren op de dagcamping en het bestaande parkeerterrein. 4 Het risico op verkeersproblemen en te hard rijden op de Bijlen. 5 De (sociaal) onveilige aanvoerroute. Voor de bovenstaande vijf risico’s worden hieronder de voorgestelde maatregelen op een rijtje gezet. Daarna komen de andere risico’s en aandachtspunten aan bod. Op sommige plekken is, ten behoeve van de leesbaarheid, een splitsing gemaakt tussen de zomersituatie (dagcamping) en de wintersituatie (ijsbaan).
Afbeelding 5.1
5.1
De VER-werkgroep is de risico's aan het prioriteren
Maatregelen voor hoofdrisico's 1 Beperkte hoeveelheid vluchtroutes • Uitbreiden van het aantal vluchtroutes bij calamiteiten door: • openingen in de hagen met van binnenuit (centraal) te openen hekken;
Pagina 15
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
• •
een extra brug of een doorgang met duiker aan de noordzijde van het terrein. Bij calamiteiten moet worden gerekend op een afvoermogelijkheid van 135 personen per minuut per meter doorgangsbreedte.
2 Beperkte bereikbaarheid voor hulpdiensten • Versterken van asfalt (stabiliteit) en overbruggingen (constructie) zodat ze bereikbaar zijn voor nood- en hulpdiensten, met name met het oog op een zware brandweerauto. Dit geldt voor het fiets- en wandelpad vanaf de Bijlen naar het strandje en aan de zuidzijde van het gebouw en de funbaan. • Meteen bij de ingang een opening in de boarding zodat ambulancepersoneel (met brancard en apparatuur) het binnenterrein op kan en op die manier de hele ijsbaan kan bereiken (met speciale matten die over het ijs gelegd kunnen worden, waaroor het ambulancepersoneel makkelijker over het ijs kan lopen en er eventueel zelfs met de ambulance over kan rijden). Het binnenterrein moet, middels drainage en versteviging/stabilisatie, het hele jaar bereden kunnen worden. 3 Hangjongeren • De VER-werkgroep geeft de voorkeur voor een permanent gebouw, bij voorkeur mét beheerderwoning, Dit vergroot het sociale toezicht op het hele terrein. In de zomer kan dit gebouw bijvoorbeeld een andere functie krijgen, zoals voor skeeler- en speelgoedverhuur, naschoolse opvang, horeca, clubhuis en/of huisvesting van maatschappelijke organisaties. • Huisregels communiceren, zoals dat je na 22.00 het hele terrein niet meer op mag, en deze goed handhaven. • De politie zal een tijd lang, vooral in voorjaar en zomer, vaker moeten surveilleren in het gebied. • De inrichting van het grote veld moet zodanig zijn dat duidelijk is dat dit ‘s zomers een dagcamping is. • Geef de skeelerbaan een aantrekkelijke uitstraling, met bijvoorbeeld rood asfalt. Versmallingen middels betonblokken of fietspaaltjes kunnen duidelijk maken dat de baan niet bedoeld is als crossbaan voor auto’s. 4 Verkeersproblemen op de Bijlen • De versmallingen aan het begin van de Bijlen verwijderen. • Langsparkeren aan het begin van de Bijlen mogelijk maken door middel van grastegels in de berm. • Er moet aan het eind van de Bijlen (in de buurt van het kanaal) een plek komen voor auto’s om te keren. • Fietsers hebben op de plekken waar ze de Bijlen oversteken voorrang. • Verkeersdrempels bij de twee plekken waar fietsers de Bijlen moeten oversteken en bij de oversteek tussen WiebelBiebel/Zegerplaza/nieuwe parkeerplaats en de ingang van de ijsbaan. 5 Sociaal onveilige aanvoerroute • Snoeien van groen langs de Bijlen dat het licht van lantaarnpalen hindert en mogelijke doorzicht beperkt. • Bij verdere ontwikkelingen zoveel mogelijk activiteiten (entrees van clubhuizen, etc.) langs de Bijlen plannen.
Pagina 16
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
5.2
Maatregelen voor restrisico's Het valt in principe buiten de reikwijdte van deze VER maar de externe veiligheid in verband met de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen ten behoeve van de koelmachines moet in de verdere planuitwerking worden meegenomen. Dit is uiteraard ook gekoppeld aan de (hoeveelheid) vluchtroutes en de bereikbaarheid voor hulpdiensten. Er moet voor de veiligste optie worden gekozen, waarbij prijs en vriescapaciteit van ondergeschikt belang zijn. De brandweer zal een vinger aan de pols houden; contouren voor de gevaarlijke gassen kunnen bij de Milieudienst worden opgevraagd. Als wordt gekozen voor CO2 koelinstallaties is dit niet aan de orde. Zichtbaarheid • De luchtgevulde boarding en het ijs met de onderliggende installaties zijn vatbaar voor vandalisme. Een permanente beheerder in de wintermaanden kan de ijsbaan extra in het oog houden. • Indien nodig kan voor de ijsbaan worden gekozen voor (particulieren) beveiliging of camera’s. Dit laatste kan alleen als het terrein afgesloten is want in de openbare ruimte krijg je hier geen vergunning voor. • Openingen in de hagen maken ten behoeve van meer zicht op de ijsbaan vanaf de omliggende wandel-, fiets- en ruiterpaden. • Personeel en bezoekers van het pand van WiebelBiebel/Zegerplaza, met zijn vele ramen en weidse uitzicht over het terrein, zorgen voor nóg meer sociale ogen als hier een openbare horecafunctie komt. • Beperken van het aantal nieuwe bomen tussen WiebelBiebel/Zegerplaza en de bestaande parkeerplaats. • Het parkeerterrein bij de Zegerplas wordt minder goed bereikbaar, met een omweg en slechts via een weg. Eventueel snoeien van groen om zicht op parkeerterrein van plas of omgeving te vergroten. Eenduidigheid • Dubbelgebruik in de zomer van de ondergronden van ringbaan (skeeleren op asfalt ) en funbaan (balsport op kunstgras of kunstgras). Waarbij aangemerkt moet worden dat er geen auto’s op kunstgras mogen komen. • Duidelijke communicatie (en strenger handhaven) bij de ingang(en) van de dagcamping en de parkeerplaats: • dat er geen auto’s op het veld mogen (anders dan dagkampeerders); • dat het terrein na 22.00 niet toegankelijk is; • dat er geen vuur gestookt en geen afval achtergelaten mag worden. Toegankelijkheid ijsbaan • Het bestaande hek laten staan en de nieuwe parkeerplaats groen inrichten (grasstenen) en alleen openstellen als de andere vol dreigt te raken. Hierdoor wordt de bestaande parkeerplaats intensiever benut en ontstaan geen twee stille parkeerplekken (met name op winteravonden). • Een nieuwe (tijdelijke) bushalte bij de ingang van de ijsbaan voor een vaste busverbinding of een pendelbus richting station. Wel eerst even onderzoeken of een bus de bocht bij het kanaal kan nemen. • Bij grote festiviteiten tijdelijke fietsenrekken bijplaatsen. • De entree van de ijsbaan en het gebouw zodanig ontwerpen dat bevoorrading (vrachtverkeer) niet conflicteert met bezoekersstromen. Laden/lossen eventueel aan de achterzijde van het gebouw. • De ijsbaan en het gebouw (horeca en terras) toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers.
Pagina 17
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
•
Houdt in het achterhoofd dat misschien ook het circus hier zijn plek krijgt; tref daarvoor voorzieningen, zoals mogelijkheid voor toiletgelegenheden en aansluiting op riolering.
Toegankelijkheid dagcamping • In de zomer de af te sluiten plek gebruiken voor het hutten bouwen en voor opslag tijdens Lakeside. • In overleg met Lakeside moet een nieuwe looproute voor de bezoekers van Lakeside worden bepaald. • Bij grote evenementen, zoals Lakeside, verkeersregelaars verplicht stellen. Aantrekkelijkheid • Benut de komst van de ijsbaan en eventuele nieuwe zomerse activiteiten om het imago van het hele Zegerplasgebied te verbeteren. • Kleedt het hek om het huttenbouwterrein aan of hang een informatiebord op wat hier gebeurt. • Verwijder het stuk doodlopend fietspad en richt het omliggende gebied in. • Zorg dat de muziekinstallatie van de begraafplaats af gericht staat zodat er tijdens uitvaarten geen geluidsoverlast van de ijsbaan wordt ervaren. • Nader overleg met Lakeside over de vraag of de nieuwe hagen hun podium niet in de weg staan en of er in het algemeen genoeg ruimte overblijft voor de festivalbezoekers.
Pagina 18
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Bijlagen
Pagina 19
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Bijlage 1 Deelnemers werkgroep
Pagina 20
Peter Klompen Annelise Bosscha-Boelpijp Daphne Verhoef Remco Groeneveld Stefan Alberts Wim Dieho Fred Lansbergen
Projectmanager Programmamanager Veiligheid Programma-assistent Veiligheid Projectleider IOR Beleidsmedewerker Sport Integraal beheerder Ontwerper Openbare Ruimte
Dirk Bijkerk Matt Geurts Vincent de Laat Chris van de Ven Peter Kahn Edward Laros Marco Laros
Politie Hollands Midden Politie Hollands Midden Brandweer Ambulancedienst Alphens Platform Gehandicapten (APG) WiebelBiebel/Zegerplaza WiebelBiebel/Zegerplaza
Kyra Kuitert Aukje van Meeteren
DSP-groep DSP-groep
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Bijlage 2 Sterke punten nieuwe situatie
Pagina 21
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Bijlage 3 Risico's nieuwe situatie
Pagina 22
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep
Bijlage 4 Maatregelen en aanbevelingen
Pagina 23
Advies sociale veiligheid IJsbaan
DSP - groep