SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD
COMMISSIE VOOR INTERNATIONALE SOCIAALECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN
Advies naar a a n l e i d i n g van het memorandum b e t r e f f e n d e de coördinatie van de economische p o l i t i e k en de m o n e t a i r e samenwerking i n de Gemeenschap
I.
Inleiding Het memorandum van de Europese Commissie b e -
treffende
de coördinatie van de economische p o l i t i e k en
de monetaire samenwerking i n de Gemeenschap i s
gebaseerd
op een u i t s p r a a k , gedaan door de Raad van M i n i s t e r s i n z i j n z i t t i n g van 12 december I 9 6 8 , dat de landen van de Gemeenschap a) hun economisch
b e l e i d i n ruimere mate op
e l k a a r moeten afstemmen en b ; de mogelijkheden
moeten
onderzoeken om t o t een v e r s t e r k i n g van de samenwerking op monetair gebied
te komen. Een b e l a n g r i j k e
hebben gespeeld
de spanningen rondom de Franse franc en
de Duitse mark, die een d u i d e l i j k e
r o l hierbij
demonstratie waren van
de kwetsbaarheid van een gemeenschap waarin de economieën van de l i d s t a t e n een s t e r k divergerende
ontwikkeling v e r -
tonen. II.
FrobleemsteHing E r z i j n v o o r a l twee overwegingen
v a n , naar i n het
memorandum wordt g e s t e l d ,
op grond waareen v e r s t e r k i n g
van de c o ö r d i n a t i e van de economische p o l i t i e k en van de monetaire samenwerking n o o d z a k e l i j k moet worden geacht. 1.
De sterke
toeneming van het intra-communautaire handels-
v e r k e e r , waardoor de onderlinge a f h a n k e l i j k h e i d van de lidstaten is 2.
vergroot.
De e f f e c t u e r i n g
van het gemeenschappelijke
leid. AAN; Hunne E x c e l l e n t i e s de m i n i s t e r s van Economische Zaken Financiën B u i t e n l a n d s e Zaken Landbouw e n V i s s e r i j S o c i a l e Z a k e n en V o l k s g e z o n d h e i d
landbouwbe-
Het
zwaartepunt van haar beschouwingen
het memorandum b i j de eerste I.5.E.A.
tekent
overweging.
legt
De Commissie
h i e r b i j aan dat de v e r g r o t i n g van de
intra-communautaire handel inderdaad een b e l a n g r i j k pect
i s van de gemeenschappelijke
markt maar dat daar-
naast v o o r a l ook gewezen moet worden op het integratieproces een toenemende
structurele
waardoor de noodzaak van
mate van beleidscoördinatie
t u e e r d . Aan d i t de eerste
dat p l a a t s v i n d t
as-
wordt g e a c c e n -
onderdeel z a l dan ook i n d i t advies
plaats
in
aandacht worden besteed.
Wat het aspect van het gemeenschappelijke bouwbeleid b e t r e f t ,
volstaat
het memorandum met de
landaante-
kening dat u i t de e r v a r i n g met d i t b e l e i d i s gebleken de i n v l o e d daarvan verder r e i k t dan de betrokken
sector
en z i c h ook doet gelden op het algemene p r i j s n i v e a u , o v e r h e i d s f i n a n c i e r i n g en het b e t a l i n g s v e r k e e r lidstaten. IV nader III.
Op d i t aspect
de
tussen de
z a l de Commissie I . S . E . A .
onder
ingaan.
Economische Het
samenhang
memorandum w i j s t e r op dat het aandeel van
de onderlinge E . E . G . h a n d e l i s toegenomen van 1/3 totale
dat
E . E . G . u i t v o e r i n 1957
t o t b i j n a de h e l f t
van de in
1968.
Deze o n t w i k k e l i n g i s weliswaar g u n s t i g geweest voor de economische g r o e i van de l i d s t a t e n , over dat z i j
gevoeliger
van de conjunctuur
maar daar s t a a t
z i j n geworden voor de
betreft
wicht van hun b e t a l i n g s b a l a n s .
Een mogelijke
zou z i j n d a t
daartoe
a l s voor het
tempo even-
oplossing
i n de Gemeenschap één economisch en monetair
b e l e i d zou worden gevoerd. de p o l i t i e k e ,
fluctuaties
i n de buurlanden, zowel wat het
van hun economische a c t i v i t e i t
tegen-
Het memorandum erkent echter
psychologische
(nog) n i e t
zijn
en economische
voorwaarden
vervuld.
De Commissie I . S . E . A . kan d i t uitgangstpunt heel onderschrijven. gesteld
een v o l l e d i g e
gemeenschappelijk c i e e l gebied,
dat
A l mag a l s
i d e a a l van de E . E . G .
ge-
worden
economische unie met een v o l l e d i g
b e l e i d op economisch, monetair en f i n a n -
de r e a l i t e i t van vandaag i s dat de E . E . G .
n i e t verder gaat dan een economische samenwerkingsvorm van souvereine s t a l e n ' , En tot het wezen van deze
eco-
nomische s o u v e r e i n i t e i t behoort de verantwoordelijkheid voor het verwezenlijken
voor het eigen land van bepaalde
economische d o e l s t e l l i n g e n l e d i g e werkgelegenheid, stabiliteit)
( o . a . economische g r o e i ,
betalingsbalansevenwicht
vol-
en p r i j s -
en het met het oog daarop hanteren van b e -
paalde b e l e i d s i n s t r u m e n t e n (budgettair b e l e i d , monetair b e l e i d en l o o n - en p r i j s b e l e i d ) . Anderzijds
i s het evenzeer waar dat het
g r a t i e p r o c e s binnen de E . E . G , dat het evenmin mogelijk
zodanig i s
inte-
voortgeschreden
i s voor de l i d s t a t e n om naast
e l k a a r een v o l l e d i g autonoom b e l e i d te b l i j v e n voeren. D i t houdt namelijk de mogelijkheid i n z i c h dat
zodanige
spanningen ontstaan dat de t o t dusverre b e r e i k t e
resulta-
ten met name op het gebied van de v r i j e u i t w i s s e l i n g van goederen en d i e n s t e n i n gevaar worden gebracht. dit
een r e a l i t e i t
ons liggende
plaatst,
i s , heeft de gang van zaken i n het
j a a r maar a l te d u i d e l i j k
Dit
w i j s t dus (noodgedwongen)
zich ziet
van h e t economische b e l e i d
memorandum - e n naar de Commissie I . S . E . A . meent legt.
IV. Economische
coördinatie
ge-
i n de r i c h t i n g van een
van de l i d s t a t e n . Het i s dan ook op d i t aspect
het zwaartepunt
achter
aangetoond.
dilemma, waarvoor de E . E . G .
v e r s t e r k i n g van de coördinatie
1.
En dat ook
dat
het
terecht-
Coördinatie van d o e l s t e l l i n g e n van het b e l e i d op middellange t e r m i j n De g r o n d s l a g van een coördinatie
nomische b e l e i d i n de E . E . G . schappelijk
eco-
d i e n t te z i j n het i n gemeen-
overleg v a s t s t e l l e n
verwezenlijken
van het
van de met d i t b e l e i d
te
d o e l s t e l l i n g e n . Het memorandum noemt i n d i t
verband de groeipercentages de werkgelegenheid, lopende en de t o t a l e
van de p r o d u k t i e , de mate van
de p r i j s o n t w i k k e l i n g , het saldo van de r e k e n i n g van de b e t a l i n g s b a l a n s .
Hoewel
1) Een u i t z o n d e r i n g wordt gevormd door de landbouw; hierop wordt nog nader teruggekomen.
deze d o e l s t e l l i n g e n nauw met elkaar z i j n verbonden en dus gelijktijdig
moeten worden v a s t g e s t e l d ,
w i j s t h e t memoran-
dum er op dat er onderlinge afwijkingen mogelijk zijn. Groeipercentages
van de produktie en de mate van
werkgelegen-
heid kunnen en behoeven n i e t uniform te z i j n , v e r s c h i l l e n i n expansiemogelijkheden
gezien
van de l i d s t a t e n .
De Commissie I . S . E . A . kan z i c h met deze r i n g verenigen.
Wel tekent
de
z i j h i e r b i j aan dat h e t
opvatbinnen
een economische gemeenschap gewenst i s dat de v e r s c h i l l e n i n ontwikkeling tussen de l i d s t a t e n -waarbij g r o e i en werkgelegenheid grenzen b l i j v e n . schappelijke
voorname elementen z i j n - binnen bepaalde Met het oog op d i t l a a t s t e i s een gemeen-
s t r u c t u u r en r e g i o n a a l b e l e i d op z i j n
plaats.
Met b e t r e k k i n g t o t de d o e l s t e l l i n g van b e t a lingsbalansevenwicht
w i j s t de Commissie I . S . E . A . erop dat
de v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d voor de handhaving van d i t wicht voorshands b i j
de l i d s t a t e n z e l f b e r u s t . De na te
streven betalingsbalansstructuur,
d.w.z.
de verhouding
tussen lopende r e k e n i n g en k a p i t a a l r e k e n i n g , d i e n t te worden afgestemd
even-
echter
op d i e der p a r t n e r l a n d e n , t e r w i j l de
b e t a l i n g s b a l a n s s t r u c t u u r der Gemeenschap a l s geheel weer moet z i j n afgestemd
op die van de r e s t van de wereld.
V o o r a l b e l a n g r i j k acht het memorandum een coördineerde wikkeling.
d o e l s t e l l i n g met b e t r e k k i n g t o t de p r i j s o n t -
Op d i t g e b i e d ,
zo wordt g e s t e l d ,
vaardbare v e r s c h i l l e n k l e i n e r dan voor de Hoewel n i e t behoeft gelijkheid, sociale lidstaat worden
ge-
te worden gestreefd
z i j n de a a n groeipercentages.
naar een v o l l e d i g e
die wegens de v e r s c h i l l e n d e economische en
s t r u c t u u r t * c h n i e t b e r e i k b a a r i s , d i e n t voor elke een absolute grens voor de p r i j s o n t w i k k e l i n g
te
vastgesteld. De Commissie I . S . E . A . kan het grote belang van
een gemeenschappelijke
d o e l s t e l l i n g ten aanzien van de
p r i j s o n t w i k k e l i n g binnen de E . E . G . B i j een systeem van f l e x i b e l e
v o l l e d i g onderschrijven.
w i s s e l k o e r s e n kan de a u t o -
nomie van het economische b e l e i d z i c h i n b e g i n s e l ook u i t strekken tot het a l dan n i e t geven van een hoge p r i o r i t e i t aan p r i j s s t a b i l i t e i t .
De E . E . G .
s t e l s e l van vaste w i s s e l k o e r s e n .
i s echter gebaseerd Daarvan uitgaande
op een i s een
gelijkgerichte kelijk
p r i j s o n t w i k k e l i n g i n de l i d s t a t e n noodza-
om v e r s t o r i n g e n i n het onderlinge handels- en k a -
p i t a a l v e r k e e r te vermijden. De moeilijkheden i n de achter ons liggende periode z i j n ontstaan u i t een p r i n c i p i e e l v e r s c h i l van opvattingen stabiliteit
over de p r i o r i t e i t van de p r i j s -
tussen West-Duitsland en de overige
lidstaten.
D i t vormt een d u i d e l i j k bewijs van deze s t e l l i n g . Het memorandum hecht v o o r a l grote aan het i n gemeenschappelijk r e a l i s t i s c h e en wederzijds
betekenis
overleg v a s t s t e l l e n
aanvaardbare
van
doelstellingen
op middellange t e r m i j n . G e s t e l d wordt d a t , hoewel nog technische en p o l i t i e k e moeilijkheden bestaan,
thans
be-
t e r kan worden g e p r e c i s e e r d welke graad van onderlinge afstemming i n de h o o f d l i j n e n van het b e l e i d op m i d d e l l a n ge termijn voor de l i d s t a t e n moet worden b e r e i k t
om de
v e r e n i g b a a r h e i d met deze d o e l s t e l l i n g e n te v e r z e k e r e n . De w e n s e l i j k h e i d
wordt u i t g e s p r o k e n dat de Raad op advies
van het Comité voor de economische p o l i t i e k op m i d d e l lange
termijn de nodige maatregelen
treft
ter verbetering
van de s y n c h r o n i s a t i e van de n a t i o n a l e programma's op middellange t e r m i j n en v e r s t e r k i n g van het onderlinge v e r band d a a r t u s s e n . Het belang van de i n gemeenschappelijk l e g v a s t te s t e l l e n r e a l i s t i s c h e
en wederzijdse
over-
aanvaard-
bare d o e l s t e l l i n g e n op middellange termijn kan de Commissie
I.S.E.A.
o n d e r s c h r i j v e n . Daartoe i s het inderdaad ge-
wenst dat een r e ë l e onderlinge afstemming i n de h o o f d l i j nen van het b e l e i d op middellange wordt b e r e i k t .
Hierbij
termijn voor de
z u l l e n z i c h met name b i j
de u i t v o e -
r i n g nog t a l van moeilijkheden voordoen omdat een tische
lidstaten
systema-
opzet van een b e l e i d op middellange termijn z i c h
nog i n een beginstadium van ontwikkeling
bevindt.
Het i s gewenst dat over de systematiek
van een
b e l e i d op middellange termijn tussen de l i d s t a t e n onderl i n g overleg p l a a t s v i n d t ,
waarbij het apparaat van de E u r o -
pese Commissie en het Comité voor de economische p o l i t i e k op middellange termijn een bemiddelende en stimulerende functie
kan v e r v u l l e n . In d i t verband kan namelijk het
door de Europese Commissie aangekondigde
memorandum i n -
zake de vraagstukken die z i c h voor de Gemeenschap voordoen
i n verband met de v o o r u i t z i c h t e n voor de ontwikkeling van de
lid-
staten voor de komende jaren ten aanzien van de produktie, de werkgelegenheid,
de p r i j z e n en de betalingsbalans
een p o s i t i e v e
bijdra-
ge l e v e r e n . B i j de coördinatie van het b e l e i d op deze t e r r e i n e n d i e nen naar de mening van de Commissie I . S . E . A . ook de s o c i a l e de nodige aandacht
te k r i j g e n .
aspecten
In d i t verband wordt gewezen op het
i n t e r i m - v e r s l a g van de Europese Commissie over het verband tussen de s o c i a l e p o l i t i e k en het b e l e i d op andere t e r r e i n e n binnen de Gemeenschap. Ook door de Raad van M i n i s t e r s i s i n de z i t t i n g van 13 maart 1969 de noodzaak van het i n de beschouwing betrekken van de s o c i a l e aspecten 2.
onderstreept.
Coördinatie van b e l e i d op korte Gemeenschappelijke
termijn
d o e l s t e l l i n g e n op middellange
termijn
z i j n naar de mening van de Commissie I . S . E . A . v o o r a l ook van b e lang omdat z i j
het kader moeten vormen waarbinnen een coördinatie
van het c o n j u n c t u u r b e l e i d d i e n t p l a a t s
te v i n d e n . Het i s immers zo
dat onder het s t e l s e l van vaste w i s s e l k o e r s e n , de i n t e n s i e v e
onder-
l i n g e economische betrekkingen i n aanmerking genomen, geen der staten
z i c h kan onttrekken aan de conjuncturele
andere l i d s t a a t . flatoire
Inflatoire
lid-
ontwikkeling van een
spanningen i n een l i d s t a a t c . q . een de-
o n t w i k k e l i n g , d e l e n z i c h automatisch mede aan de andere
l i d s t a t e n . Het i s ,
zoals het momorandum t e r e c h t
opmerkt, onbevredi-
gend dat een l i d s t a a t wat z i j n e i g e n economische expansie z i j n verwachting i n de e e r s t e p l a a t s
baseert
betreft
op de economische
op-
l e v i n g i n een P a r t n e r l a n d . N o o d z a k e l i j k wordt geacht een v e r s t e r k i n g van de c o ö r d i n a t i e van het lopende economische en f i n a n c i ë l e beleid,
teneinde
t i j d i g v e r s t o r i n g e n van het conjuncturele
te voorkomen en e v e n t u e e l
zo d o e l s t r e f f e n d
mogelijk
te
evenwicht
bestrijden.
Het memorandum doet v e r s c h i l l e n d e suggesties met b e t r e k k i n g t o t een v e r s t e r k i n g van de c o ö r d i n a t i e van het economische l e i d op korte
be-
termijn.
a. Een meer systematisch voorafgaand
o v e r l e g over i n t e r n e
maatrege-
l e n op het gebied van de economische en f i n a n c i ë l e p o l i t i e k .
In
d i t verband wordt - k e n n e l i j k met instemming- vermeld dat de E u r o pese Commissie er kennis van heeft genomen dat
"het Monetaire
Comité voornemens i s om op elke vergadering het eerste punt van z i j n agenda te wijden aan een gedachtenwisseling
over de v r a a g -
stukken en de v o o r u i t z i c h t e n inzake de monetaire en economische politiek".
b. De ontwerp-begrotingen van de l i d s t a t e n dienen n i e t langer het onderwerp te vormen van een eenvoudige dachtenwisseling i n het Comité voor
ge-
begrotingspolitiek,
doch dienen door de m i n i s t e r s die verantwoordelijk voor het economische en f i n a n c i ë l e te worden vergeleken.
zijn
b e l e i d , met elkaar
Daarbij gaat het om de algemene
aspecten van de b e g r o t i n g , m.a.w.
de ontwikkeling van
de ontvangsten en uitgaven a l s geheel en de invloed
c.
daarvan op de algemene economische
doelstellingen.
De wederzijdse
conjunctuurverloop
informatie over het
i n de l i d s t a t e n d i e n t te worden v e r b e t e r d .
In d i t v e r -
band worden genoemd de v e r b e t e r i n g van c o n j u n c t u u r s t a t i s t i e k e n en het toepassen van een systeem van a l s alarmsignalen werkende i n d i c a t o r e n . De Commissie I . S . E . A . kan z i c h met deze v o o r s t e l l e n v e r e n i g e n . Het i s zonder meer d u i d e l i j k dat n i e t bijzonder ingrijpend z i j n .
Onder de
omstandigheden moet de coördinatie
zij
tegenwoordige
van het economische
b e l e i d z i c h noodgedwongen beperken t o t het plegen van overleg.
Daar s t a a t tegenover
d a t , g e z i e n de onderlinge v e r -
bondenheid, mede a l s gevolg van het systeem van vaste w i s s e l k o e r s e n , de l i d s t a t e n a l s het ware genoodzaakt worden aan d i t o v e r l e g een reële inhoud te geven. werd g e s t e l d ,
kan geen l i d s t a a t
volgen van een afwijkend lidstaat.
Zoals h i e r v o o r
z i c h onttrekken aan de ge-
conjunctuurverloop i n een andere
Van belang v o o r a l
is -zoals
reeds opgemerkt- dat
overeenstemming wordt b e r e i k t met b e t r e k k i n g tot de na te s t r e v e n d o e l e i n d e n van het economische b e l e i d . In d i t verband hecht de Commissie I . S . E . A . v e e l betekenis
aan het v o o r s t e l om de algemene
van de ontwerp-begrotingen antwoordelijke
ook
aspecten
te doen bespreken door de v e r -
m i n i s t e r s . Van de opzet van de begrotingen
en van de wijze
van f i n a n c i e r i n g kan immers een
i n v l o e d u i t g a a n wat b e t r e f t en monetair evenwicht.
belangrijke
het r e a l i s e r e n vaneen economisch
Wel d i e n t d i t overleg z i c h dan n i e t
te beperken t o t het u i t w i s s d e n van van te voren reeds paalde n a t i o n a l e
standpunten, maar een reële
afstemming van het b e g r o t i n g s b e l e i d
be-
onderlinge
i n te houden.
Een consequentie van een v e r s t e r k i n g van de coördinatie
voor het economische b e l e i d moet u i t e r a a r d
z i j n dat ook de i n s t a n t i e s , b e l e i d mede bepalen,
die het nationale economische
te weten de nationale parlementer, er.
de o r g a n i s a t i e s van het b e d r i j f s l e v e n , hun stellingname een coördinatie
bereid z i j n
bij
mede rekening te houden met de eisen die van het economische b e l e i d i n E . H . " - . - v e r -
band s t e l t . 3. Gemeenschappelijk
landbouwbeleid
Terzake van één
economische sector - t e
de a g r a r i s c h e - wordt verder gegaan dan een
veter.
coördinatie
van b e l e i d en i s er sprake van een gemeenschappelijk leid.
In deze s e c t o r z i j n de b e l a n g r i j k s t e
heden gedelegeerd
be-
beleidsbevoegd-
naar " s u p r a - n a t i o n a l e organen" en hebben
n a t i o n a l e a u t o r i t e i t e n nog maar w e i n i g mogelijkheden
tot
het voeren van een eigen b e l e i d . In het memorandum wordt g e s t e l d v a r i n g e n met het gemeenschappelijke
dat u i t de e r -
landbouwbeleid i s
ge-
bleken dat de i n v l o e d daarvan v e r d e r r e i k t dan de b e t r o k ken s e c t o r en z i c h ook doet gelden op het algemene n i v e a u , de overheidsfinanciën
en de b e t a l i n g s b a l a n s .
Commissie I . S . E . A . w i j s t er i n d i t verband op dat beïnvloeding
tot
prijs-
dusver e r p r a k t i s c h n i e t
De
deze
toe heeft
gedragen dat het p r i j s b e l e i d , het b u d g e t t a i r e
bij-
b e l e i d en
het monetaire b e l e i d van de E . E . G . - l a n d e n meer gemeenschappelijke
kenmerken hebben gekregen.
Het i s w e l l i c h t
mogelijk
dat de d e f i n i t i e v e
r e g e l i n g van de f i n a n c i e r i n g van het
gemeenschappelijke
landbouwbeleid, waarover binnenkort een
b e s l i s s i n g z a l moeten worden genomen, het ment b i j
gemeenschapsele-
deze f i n a n c i e r i n g z a l v e r s t e r k e n (onder meer door
een Europese p a r l e m e n t a i r e c o n t r o l e ) . worden g e s t e l d
De vraag kan echter
of d i t v e e l zoden aan de d i j k z a l
daar de f i n a n c i e r i n g i n f e i t e
een a f g e l e i d e
Op een onderdeel heeft het i n v l o e d uitgeoefend dere coördinatie
grootheid
is.
landbouwbeleid wel
welke gaat i n de r i c h t i n g van een v e r -
van het economische b e l e i d . De wijze
op de gemeenschappelijke
landbouwprijzen z i j n
bemoeilijkt wisselkoerswijzigingen
sen t o t een meer gecoördineerd
waar-
vastgesteld
binnen de E . E . G . En z o -
a l s werd aangegeven noopt een s t e l s e l van vaste
de E . E . G .
zetten,
wisselkoer-
economisch b e l e i d binnen
g-
s
n» I M (A .•
I
ro
m »i H' 0> Q
1
ft
t.»
M
• 1
in
0> CD
9
I3 (X
11.
Iii
ti
ti rf
co
H.
H
rf II
9
•
o
w
3 p.
I 9
H
3
s
*
9
cj
Ql
. t
I o M-
o.
H» H-
rf
I
S H ,1)
I rf
fil I
r CD!
•Ö
O
« »
M
f
I
Ct>
g
0
»<
O. (0
o
H'
•
M' CD
(I
i rf (D
a
m
rf
o
g
CD
I
tr o
I r,
M (S
g I
9
a.
rf
H'
9 •
B. (6
CD tl
tD
CO
tr
9
»1 rf
Ci CD t-'
I
rf
CD 9
CD
<)
(P
S I M H
t1
(0 o
a
rt>
m
S
:i
I
M-
N 9
o
If s& K
3 M 9 t o M
o*
» •
«m ix »
inj
- ^
a
1
IV
en
H
M O
S
5
CP
(6
r «e
\t n
I a
(to
rf
I
van de k r e d i e t f a c i l i t e i t e n
op korte termijn zou een on-
voorwaardelijk en automatisch karakter moeten hebben, i n die z i n dat de l i d s t a t e n z i c h zouden verbinden, binnen voor ieder land a f z o n d e r l i j k vast te s t e l l e n
plafonds,
aan een P a r t n e r l a n d op ieder gewenst moment en zonder enige beperkende voorwaarden, voor de t i j d van d r i e maanden k r e d i e t te v e r l e n e n . faciliteiten
In g e v a l van gebruik van deze
zou overleg moeten volgen omtrent het door
het debiteurenland en de overige
l i d s t a t e n te voeren be-
l e i d met het oog op de e l i m i n e r i n g van de
betalingsbalans-
moeilijkheden welke t o t het beroep op k r e d i e t v e r l e n i n g hebben g e l e i d .
Op voorwaarde dat daaromtrent
ming wordt b e r e i k t ,
overeenstem-
zou of wel het k r e d i e t voor een nader
te bepalen t i j d kunnen worden verlengd dan wel kunnen worden omgezet i n een k r e d i e t
op middellange
l a a t s t e overigens n i e t dan na een daartoe s l u i t van de Raad van de E . E . G . ,
termijn,
dit
strekkend
be-
op v o o r s t e l van de E u r o -
pese Commissie. Ook ten aanzien van deze middellange d i e t v e r l e n i n g zouden de landen z i c h b i j voorbaat binden aan bepaalde patie; tijd,
maxima voor wat b e t r e f t
kre-
moeten
hun p a r t i c i -
deze maxima zouden voor h e r z i e n i n g , van t i j d
tot
i n aanmerking komen.
3. B e o o r d e l i n g B i j de b e o o r d e l i n g van deze v o o r s t e l l e n w i l de Commissie I . S . E . A . v o o r o p s t e l l e n dat een v o o r z i e n i n g voor onderlinge f i n a n c i ë l e b i j s t a n d
i n g e v a l van
l i j k h e d e n i n een economische gemeenschap, t o t een vergaande
maatregelen
verkeer t o t het u i t e r s t e
t o t het t r e f f e n
i n het
onderlinge
z i j n beperkt,
In d i t verband r i j z e n echter vragen.
waarin de leden
mate van b e l e i d s c o ö r d i n a t i e worden v e r -
p l i c h t en waarin de mogelijkheden nome beschermende
betalingsmoei-
niet
is.
verschillende
mechanisme n o d i g i s naast de reeds
v o o r z i e n i n g e n i n wijder
betalings-
onlogisch
In de e e r s t e p l a a t s kan worden b e t w i j f e l d
voorgestelde
van a u t o -
of het bestaande
i n t e r n a t i o n a a l verband, welke de
E . E . G . - l a n d e n reeds thans de b e s c h i k k i n g geven over omvangrijke
kredietfaciliteiten
t i s c h karakter. faciliteiten
met een goeddeels automa-
In de middellange
sfeer
z i j n er de k r e d i e t -
i n het kader van het I . M . F . , waarvan een
belangrijk deel praktijk,
( super-goud tranche, goudtrar.che en, i n de
ook de eerste k r e d i e t t r a n c h e ) , automatisch t e r
beschikking s t a a n . Daarnaast i s er voor het opvangen van kortstondige betalingsbalansschommelingen het
swap-net-
werk van de F e d e r a l Reserve Bank of New York, dat een a a n t a l c e n t r a l e banken, waaronder die der E . E . G . - l a n d e n , automatisch toegang geeft tot faciliteiten.
omvangrijke korte
krediet-
T e n s l o t t e kunnen de c e n t r a l e banken b l i j k e n s
de ervaringen i n het recente v e r l e d e n r e d e l i j k e r w i j s kenen op onmiddellijke m o b i l i s a t i e van omvangrijke l e n i n het kader van ad hoe
re-
midde-
steunoperaties.
In de tweede p l a a t s kan men z i c h afvragen
of
de k r i n g der E . E . G . - l a n d e n n i e t te beperkt i s voor een eigen kredietmechanisme. De overweging h i e r b i j i s , een s t e l s e l van wederzijdse
dat
k r e d i e t f a c i l i t e i t e n des
te
doelmatiger kan f u n c t i o n e r e n naarmate de k r i n g der p a r t i c i p a n t e n ruimer i s ,
omdat dan de s t e u n v e r l e n i n g
mogelijk kan worden gelegd
zoveel
op de schouders van de landen
waar de middelen u i t het d e f i c i t l a n d naar t o e v l o e i e n . i s een a l l e s z i n s r e l e v a n t bezwaar,
i n aanmerking genomen
dat de k a p i t a a l a f v l o e i i n g u i t een land i n moeilijkheden,
Dit
betalingsbalans-
z i c h v e e l a l r i c h t op landen b u i t e n de Ge-
meenschap, z o a l s de Verenigde Staten en Z w i t s e r l a n d en dat kapitaalvlucht
binnen de Gemeenschap z i c h des te minder
z a l voordoen naarmate de b e l e i d s c o ö r d i n a t i e s l a g vormt van het voorgestelde
welke de grond-
kredietmechanisme,
beter
slaagt. Het bovenstaande w i l naar het oordeel van de Commissie I . S . E . A . n i e t zeggen, dat het geen z i n zou hebben, meer concrete juiste
inhoud te geven aan het op z i c h z e l f
b e g i n s e l dat de E . E . G . - l a n d e n een s p e c i a l e
ële verantwoordelijkheid
financi-
jegens elkander hebben.
Wat de v o o r s t e l l e n inzake de k r e d i e t f a c i l i t e i ten op korte t e r m i j n b e t r e f t , I.S.E.A.
onderschrijft de Commissie
de o p v a t t i n g van het Monetair Comité van de E . E . G .
dat het i n de eerste
plaats
ken der E . E . G . - l a n d e n l i g t ,
op de weg van de c e n t r a l e bannadere suggesties op d i t punt
te doen. Een m o e i l i j k h e i d h i e r b i j i s , dat bedoelde
centrale
banken reeds omvangrijke v e r p l i c h t i n g e n op het gebied van wederkerige
faciliteiten
op korte termijn hebben
aangegaan,
en dat het daarom b i j de c r e a t i e van a d d i t i o n e l e vaste engagementen
slechts
om beperkte
hetgeen weinig z i n v o l l i j k t ,
bedragen zou kunnen g a a n ,
v o o r a l i n d i e n men b e d e n k t
dat er dan van de preventieve
werking, welke d o o r de E u r o -
pese Commissie wordt nagestreefd,
weinig terecht
zou komen.
W e l l i c h t zou daarom de o p l o s s i n g gezocht moeten worden
in
een i n t e n t i e v e r k l a r i n g van de c e n t r a l e banken der E . E . G . landen, waarin z i j de monetaire s o l i d a r i t e i t van deze
lan-
den onderstrepen. Daarbij zouden z i j
be-
zich i n beginsel
r e i d v e r k l a r e n om, i n g e v a l één van haar een m u l t i l a t e r a l e steunactie bijstand
zou v e r l a n g e n ,
i n het kader van z u l k een
te v e r l e n e n t o t de grootste
omvang die onder de
gegeven omstandigheden verantwoord i s te achten. kan worden geconstateerd expliciete ken b i j rijk,
de r e c e n t e massale
steunacties
waarin namelijk de c e n t r a l e
de eventuele
is,
zoals
is geble-
ten bate van F r a n k -
banken der E . E . G . - p a r t -
aandeel hebben gehad.
Het hierboven gesignaleerde additionaliteit
Gelukkig
dat deze b e r e i d h e i d ook zonder
i n t e n t i e v e r k l a r i n g aanwezig
ners een b e l a n g r i j k
actie
probleem van de
g e l d t u i t e r a a r d evenzeer
ten aanzien var-
i n s t e l l i n g van een mechanisme voor middellange
kredietfaciliteiten.
Ook te d i e n aanzien i s de
doelmatig-
h e i d van een r e g i o n a a l mechanisme naar het oordeel van de Commissie I . S . E . A .
aan t w i j f e l
de reeds bestaande
zeer ruime v o o r z i e n i n g e n i n I . M . F . - v e r -
band a d d i t i o n e l e zou het s l e c h t s dergelijk
faciliteiten om beperkte
onderhevig.
Indien men naast
i n E.E.G.-verband wil
creëren,
bedragen kunnen gaan en zou een
mechanisme naar de mening van de Commissie
I.S.E.A.
weinig z i n hebben. Zou men omgekeerd aan het mechanisme werkelijk tiële
betekenis
w i l l e n geven,
faciliteiten,
worden gemaakt,
door de c r e a t i e van substan-
waarvan b i j voorrang gebruik zou moeten
dan zou d i t i n f e i t e
l i t e i t e n i n de p l a a t s
betekenen dat de f a c i -
zouden komen van de
trekkingsmogelijk-
heden i n I . M . F . - v e r b a n d , en dat het I . M . F . voor de E . E . G . landen een complementair mechanisme zou worden. D i t zou een r a d i c a l e h e r z i e n i n g van de bestaande
r e l a t i e der E . E . G . -
landen tot het I . M . F . , en daarmede een majeure
politieke
heroriëntatie, tegendeel
i m p l i c e r e n . De Commissie 1.5.H.A.
van mening dat de E . S . G .
kader van het
als
zodanig i n het
I . M . F . een c o n s t r u c t i e v e
Daarbij wordt nog aangetekend de b e s l i s s i n g i n het
r o l d i e n - te
zij
tezamen eer.
z u l l e n hebben op grond van hun gezamenlijke
voorgestelde
recht
i n het
vetorecht
quote,
in - c r -
p o s i t i e hebben verkregen.
consultatieprocedures
e r i n geen geval
spelen.
dat de E . E . G . - l a n d e n , door
I . M . F . dat
d i a a l verband een bijzondere
is i n -
binnen de E . E . 3 ,
toe l e i d e n dat d i t
I . M . F . de f a c t o
Ie
zogen
gemeenschappelijke
door één l i d s t a a t
veto-
kan worden
uitgeoefend. Ervan uitgaanse ben, a r t i k e l houd te
108 van het E . E . G . - v e r d r a g meer concrete
geven,
sluit
een suggestie welke de E . E . G .
dat het n i e t t e m i n z i n kan h e r -
i s gedaan.
de Commissie terzake
I.S.E.A.
z i c h aan b i j
door het Monetaire Comité var.
Deze komt h i e r o p n e e r , dat
r i n g e n der E . E . G . - l a n d e n aan hun parlementen
de
rege-
machtiging
zouden kunnen vragen om i n het kader van a r t i k e l 108 een bepaalde
l i m i e t middellang krediet
den te v e r s t r e k k e n . analogie
Een d e r g e l i j k e
aan de p a r t n e r l a n -
r e g e l i n g zou, naar
I . M . F . , enerzijds
het v o o r d e e l hebben dat
i n geval van nood een k r e d i e t o p e r a t i e kan k r i j g e n ,
terwijl
anderzijds
van een p a r t n e r a f h a n k e l i j k heden van het
ogenblik;
der deze
s n e l haar
de f e i t e l i j k e
beslag
participatie
kan b l i j v e n van de omstandig-
door deze
zouden de k r e d i e t p l a f o n d s
ontsnappingsmogelijkheid
hoger kunnen u i t v a l l e n dan z o n -
mogelijkheid. Tot b e s l u i t
van haar beschouwingen
s t e l l e n van de Europese Commissie w i j s t e r op dat een nauwere monetaire i n het huidige
die de aanzet
omvang kan z i j n . samenwerking
zouden vormen van
een monetaire u n i e . Een monetaire unie kan immers sluitstuk
z i j n van een geslaagd
I.S.E.A.
I.S.E.A.
samenwerking binnen de E . E . G .
stadium s l e c h t s van beperkte
elementen zou gaan bevatten
over de v o o r -
de Commissie
Een grens moet worden getrokken daar waar de
missie
tot
van de General Arrangements t o Borrow, t e n b e -
hoeve van het
het
in-
slechts
integratieproces.
De Com-
i s van mening dat met de sugge st ies we Ike
in
het voorafgaande met betrekking tot monetaire samenwerking overschreden.
zijn
In samenhang
I . S . E . A . op, dat ook b i j
de vorm van een nauwere
gedaan, deze g r e n s n i e t
wordt
hiermede merkt de Commi s s i e
de totstandkoming v a n de door de
Europese Commissie b e p l e i t e
r e g e l i n g tot w e d e r z i j d s e
bij-
stand een beroep op de v r i j w a r i n g s c l a u s u l e bedeeld i n a r tikel
109 van het Verdrag n i e t dient te worden u i t g e s l o t e n .
E r kunnen z i c h omstandigheden voordoen b i j v .
een
situatie
van acute en massale k a p i t a a l v l u c h t waarin een b e r o e p op deze c l a u s u l e o n v e r m i j d e l i j k
is.
V I . U i t b r e i d i n g van de Gemeenschap In het memorandum wordt g e s t e l d dat de gedane v o o r s t e l l e n geen h i n d e r p a l e n vormen voor de u i t b r e i d i n g en derhalve i n d i t opzicht n i e t
inopportuun kunnen worden
geacht. De Commissie I . S . E . A .
i s van mening dat de p r o -
blematiek waarover het memorandum h a n d e l t , van groot belang i s voor toekomstige
l e d e n van de Gemeenschap.
In verband
hiermede wordt het gewenst geacht dat daarover o v e r l e g met de kandidaatleden wordt
gepleegd.
's-Gravenhage, 27 j u n i I 9 6 9
P.G. Ridder secretaris
