Advies: Gezien het voorliggende voorstel en afweging wordt voorgesteld bijgaand besluit vast te stellen. Herstructurering welzijnswerk

Raad Onderwerp:

V200901305 Herstructurering welzijnswerk

Samenvatting: Inleiding: Sinds september 2006 is (een vertegenwoordiging van) het college in gesprek met de stichting Sphinx over de kwaliteit en continuïteit van met name het agogisch werk, zoals dat door de stichting wordt uitgevoerd. In dit kader is door bureau Lysias onderzoek verricht naar een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk. Dit rapport is als bijlage toegevoegd. De gevoerde gesprekken en de aanbevelingen uit het onderzoek hebben geleid tot overeenstemming met Sphinx over een traject gericht op schaalvergroting van het welzijnswerk. Stichting Sphinx heeft daartoe fusiebesprekingen gevoerd met welzijnsonderneming Divers, die echter medio juli 2009 zijn afgebroken. Vervolgens is Sphinx in gesprek gegaan met Stichting De Twern om te komen tot een fusie.

Afweging: Beeïndiging van de subsidierelatie met Sphinx is de meest geeïgende weg om een herstructurering van het welzijnswerk mogelijk te maken. Door de subsidierelatie te beeindigen creëeren we ruimte om het welzijnswerk in onze gemeente opnieuw in te richten. Dit houdt tevens in dat doorgaan met Sphinx geen optie is voor de gemeente. Om het welzijnswerk in de gemeente voort te zetten bestaan meerdere varianten. De voorkeur wordt gegeven aan een fusievariant met De Twern. Als gemeente zullen we de fusie moeten faciliteren door een financiële bijdrage. Aan de gemeenteraad zal gevraagd worden hiertoe middelen beschikbaar te stellen.

Advies: Gezien het voorliggende voorstel en afweging wordt voorgesteld bijgaand besluit vast te stellen.  De subsidierelatie met Stichting Sphinx per 1 januari 2010 te beeïndigen.  De intentie uit te spreken om een subsidierelatie aan te gaan met Stichting De Twern voor de uitvoering van het welzijnswerk binnen de gemeente Heusden.  De bereidheid uit te spreken de fusie tussen Sphinx en De Twern te faciliteren  De gemeenteraad te vragen hiertoe middelen beschikbaar te stellen. ..

1/1

College Onderwerp:


Collegevoorstel Inleiding Sinds september 2006 is (een vertegenwoordiging van) het college in gesprek met de stichting Sphinx over de kwaliteit en continuïteit van met name het agogisch werk, zoals dat door de stichting wordt uitgevoerd. In dit kader is door bureau Lysias onderzoek verricht naar een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk. Dit rapport is als bijlage toegevoegd. De gevoerde gesprekken en de aanbevelingen uit het onderzoek hebben geleid tot overeenstemming met Sphinx over een traject gericht op schaalvergroting van het welzijnswerk. Stichting Sphinx heeft daartoe fusiebesprekingen gevoerd met welzijnsonderneming Divers, die echter medio juli 2009 zijn afgebroken. Vervolgens is Sphinx in gesprek gegaan met Stichting De Twern om te komen tot een fusie.

Feitelijke informatie: Om alsnog invulling te geven aan het eerdere besluit om per 1-1-2010 tot een toekomstbestendige invulling van het welzijnswerk in onze gemeente te komen, heeft het college op 22 september 2009 besloten om: 1. Het voornemen kenbaar maken om de subsidie aan de stichting Sphinx met ingang van de kortst mogelijke termijn te beëindigen met inachtneming van artikel 4:51 lid 2 Awb en een inspanningsverplichting op zich te nemen met betrekking tot het personeel dat op 1 september 2009 in dienst was van de stichting; 2. Om kennis te nemen van de fusievoornemens van Sphinx met De Twern; 3. Gelet op het voorgaande in gesprek te gaan met De Twern over een mogelijke subsidierelatie met ingang van 01-01-2010; 4. In verband met de genoemde inspanningsverplichting Sphinx inzicht te vragen in rechtspositionele gegevens van het personeel van Sphinx (salaris, contractduur en bezetting) op 01-07-2008, 01-01-2009 en 01-09-2009. Op 25 september 2009 is de gemeenteraad hierover geïnformeerd. Op 29 september 2009 is stichting Sphinx van dit voornemen op de hoogte gesteld. Naar aanleiding daarvan heeft stichting Sphinx bij brief van 14 oktober 2009 een zienswijze ingediend ( zie bijlage). De kern van de zienswijze is dat het beeïndigen van de subsidie met Sphinx met ingang van 1 januari 2010 een mogelijke fusie met De Twern in de weg zal staan. Inmiddels is de stichting Sphinx in een vergevorderd fusietraject met welzijnsorganisatie de Twern uit Tilburg. De gemeente heeft oriënterende gesprekken gevoerd met De Twern om tot een subsidierelatie te komen voor de uitvoering van welzijnswerk in de gemeente Heusden. In het voorliggend voorstel wordt voorgesteld om de subsidie met Sphinx te beeïndigen met ingang van 1 januari 2010 en zich positief uit te spreken ten aanzien van het faciliteren van de fusie tussen Sphinx en De Twern. Om dit te kunnen realiseren zal aan de gemeenteraad inzet van middelen hiervoor gevraagd worden. Als ook de raad zich positief uitspreekt in deze zin vervalt de argumentatie van Sphinx tegen het beeïndigen van de subsidierelatie. Hieronder volgt een beschrijving van de ontwikkelingen zoals die geweest zijn en die geleid hebben tot bovengenoemd collegevoorstel en bijgevoegd raadsvoorstel.

Terugblik Voor het jaar 2007 is een prestatieovereenkomst getekend. In de loop van 2007 heeft Sphinx aangegeven deze prestaties niet te kunnen leveren voor het afgesproken budget. De jaarrekening 2007 wordt afgesloten met een tekort van 93.000 euro, die gedekt wordt uit de eigen reserve. In de jaren daarna zijn de kosten, met name de personeelskosten, verder 1/7

College Onderwerp:


gestegen. Die stijging is deels een gevolg van CAO-stijgingen, eindejaarsuitkeringen en toegekende periodieken. Er heeft niet of nauwelijks uitbreiding van capaciteit plaatsgevonden (Mazars). Ook 2008 wordt afgesloten met een tekort (92.000), wat leidt tot een negatief eigen vermogen van Sphinx. In 2009 wordt een tekort verwacht van € 195.000. De subsidiebedragen aan Sphinx zijn in deze jaren geïndexeerd voor stijging van lonen en prijzen. De gemeente heeft aangegeven een financiële impuls te willen geven aan het welzijnswerk als hier ook een kwaliteitsslag gemaakt zou worden. De afgelopen jaren is voor de subsidiering van Sphinx het budgettair niveau uit de gemeentebegroting aangewend. In afwachting van definitieve besluitvorming over de herstructurering van het welzijnswerk, c.q. meer duidelijkheid over oplossingsrichtingen, is het herstructureringsbudget agogisch werk van € 80.000,-- dat vanaf 2009 in de gemeentebegroting is opgenomen, nog niet ingezet. Gezien de ontwikkelingen van de afgelopen jaren is er onvoldoende vertrouwen dat Sphinx als zelfstandige organisatie met een hogere structurele subsidie de gewenste kwaliteitsimpuls kan realiseren. Dit budget is in 2009 afgeboekt bij de 2e BERAP ten gunste van de algemene reserve.

Vooruitblik 2010 e.v. Beeïndiging van de subsidierelatie met Sphinx is de meest geeïgende weg om een herstructurering van het welzijnswerk mogelijk te maken. Door de subsidierelatie te beeindigen creëeren we ruimte om het welzijnswerk in onze gemeente opnieuw in te richten. Dit houdt tevens in dat doorgaan met Sphinx geen optie is voor de gemeente. Om het welzijnswerk in de gemeente voort te zetten bestaan meerdere varianten. Deze worden hieronder uitgewerkt. 1. De aanbestedingsvariant  De subsidie met Sphinx wordt met ingang van 1 januari 2010 beeïndigd, waarbij een overgangstermijn van een jaar in acht genomen wordt. Sphinx krijgt middels de overgangsperiode van een jaar de kans krijgen haar organisatie voor te bereiden op de subsidiebeeïndiging. De door Sphinx ingediende begroting voor 2010 bedraagt € 1.400.000,-- (o.a. als gevolg van CAO-stijgingen).  Het nadeel hiervan is dat de herstructurering en verbeterslag nog niet in 2010 wordt ingezet, c.q. een jaar uitgesteld.  Hiermee voldoet deze variant niet aan het uitganspunt om met ingang van 1 januari 2010 het agogisch werk te herstructureren.  Vanuit de toezegging voor een personele inspanningsverplichting is de gemeente wel verantwoordelijk voor de financiële consequenties van het (al dan niet) onderbrengen van het personeel bij een nieuwe instelling die het welzijnswerk levert.  De gemeente gaat vervolgens een aanbestedingstraject in met een nieuwe welzijnsinstelling, waarbij een van de voorwaarden is het overnemen van (een gedeelte van) het personeel.  Kosten voor personeel dat geen onderdak vindt, zullen bij de gemeente neergelegd worden. Er zullen in deze variant extra middelen ingezet moeten worden voor de frictiekosten als gevolg van het niet onder kunnen brengen van een deel van het personeel. 2. De fusievariant  Sphinx fuseert per 1-1-2010 met de Twern.  Alle personele en andere verplichtingen gaan mee over van Sphinx naar de Twern.

2/7

College Onderwerp:


 We gaan voor 2010 een subsidierelatie aan met de Twern, waarbij wij gezien het kostenniveau dat de Twern vanuit de boedel van de Sphinx meekrijgt, incidenteel in 2010 een hoger budget beschikbaar moeten stellen, vergelijkbaar met het gevraagde budget van Sphinx voor 2010.  De frictiekosten zijn beperkt.  In 2010 zal de gemeente met de Twern nieuwe subsidieafspraken maken voor 2011 en verder. Hierbij wordt uitgegaan van het lagere kostenniveau van de Twern.  Bijkomend voordeel van deze optie is dat de uitvoering van de herstructureringsopdracht niet bij de gemeente ligt, maar bij de nieuwe welzijnsinstelling.

Afweging: De conclusie dat het welzijnswerk in de gemeente Heusden in de huidige constellatie niet meer kwalitatief en tegen een goede prijs-kwaliteit verhouding gecontinueerd kan worden, is in de afgelopen periode steeds evidenter geworden. Beeïndiging van de subsidierelatie met stichting Sphinx is de geeïgende weg om de herstructuring van het welzijnswerk mogelijk te maken. Om continuiteit te waarborgen in 2010 is een fusie tussen Sphinx en de Twern is daarvoor de beste optie en wordt het college geadviseerd hiervoor haar voorkeur uit te spreken. Argumenten hiervoor zijn:  Een fusie tussen stichting Sphinx en de Twern biedt de meeste continuïteit in het welzijnswerk naar klanten/burgers van Heusden en medewerkers.  De gesprekken tussen Sphinx en de Twern verlopen voorspoedig. In de fusie zullen alle personele en andere verplichtingen door de Twern overgenomen worden van Stichting Sphinx. Frictiekosten, in verband met het niet onder kunnen brengen van personeel, worden hiermee geminimaliseerd.  Uit gesprekken met de Twern en stukken die de Twern heeft aangeleverd is duidelijk geworden dat de Twern, door haar schaalgrootte en bewezen ervaring in de regio (o.a. in Loon op Zand en Waalwijk), goed welzijnswerk kan leveren. Bovendien is duidelijk geworden dat met de Twern duidelijke en zakelijke afspraken te maken zijn over de uitvoering en bekostiging van het welzijnswerk. Tenslotte zal door de fusie de expertise vanuit de Twern gecombineerd met de lokale en specifieke kennis vanuit Sphinx een welzijnspakket bieden passend bij de lokale Heusdense situatie.  De aansturing/management voor het welzijnswerk in Heusden zal wél veranderen, waarmee een verdere stap gezet wordt in de herstructurering van het welzijnswerk.  In het fusietraject zal ook de zelfstandige stichting de Biezen, waarover de gemeente geen zeggenschap heeft, meegenomen worden, waarbij het bestuur van de stichting de Biezen gevormd zal worden door bestuurder en Raad van Toezicht van de Twern. Optimale aansluiting tussen het welzijnswerk en de gelieerde stichting de Biezen (vastgoed voor het welzijnswerk) is hiermee gewaarborgd.  De fusie legt de verantwoordelijkheid voor de benodigde verbeteropgaven bij de juiste partij, te weten: de uitvoerder/opdrachtnemer van het welzijnswerk in onze gemeente. Hiermee hoeven wij als subsidieverlener niet te treden in de bedrijfsvoering van de subsidie-ontvanger, hetgeen ook niet past in de regierol/opdrachtgeversrol van de gemeente.  De fusievariant biedt meer rendement. In deze variant zal weliswaar ook nog in 2010 extra, incidentele middelen ingezet moeten worden. Hiervoor worden nieuwe producten en activiteiten uitgevoerd. Bij de aanbestedingsvariant moeten extra middelen gevonden worden voor de frictiekosten voor personeel dat niet ondergebracht kan worden en die dus ook geen activiteiten leveren. 3/7

College Onderwerp:


 Het welzijnswerk kan op termijn tegen een betere prijs-kwaliteit verhouding geleverd worden. Uit een vergelijking blijkt dat de overheadkosten van Sphinx relatief meer zijn dan bij de Twern. Facilitering van deze fusie door een eenmalige, financiële injectie in de herstructurering van het welzijnswerk is hierbij verantwoord. Hiermee kan immers:  de meeste continuïteit en kwaliteit in welzijnwerk voor onze burgers geboden worden;  een langlopend en moeizaam proces met stichting Sphinx op een snelle en verantwoorde manier afgerond worden;  het welzijnswerk toekomstgericht ingericht worden, door te investeren in een relatie met een welzijnsorganisatie die schaalgrootte, professionaliteit en kwaliteit biedt;  vanaf 2011 structureel een welzijnspakket gefinancierd worden tegen een gezonde prijskwaliteit verhouding.

Inzet van middelen: Als gemeente zullen we de fusie moeten faciliteren door een financiële bijdrage. Aan de gemeenteraad zal gevraagd worden om op de hieronder beschreven wijze dit te doen, waarbij de dekking is aangegeven:  Aanzuiveren negatief eigen vermogen van Sphinx op 31-12-2009, te dekken uit het saldo van de jaarrekening 2009.  Verstrekken van subsidie aan welzijnsorganisatie de Twern voor 2010 voor het huidige takenpakket van Sphinx. De Twern heeft hiervoor een begroting opgesteld vergelijkbaar met het kostenniveau van Sphinx. In 2010 is de Twern, in verband met de fusie, sociaal plan etc., gehouden aan de personele en andere verplichtingen van Sphinx en daarbij behorend kostenniveau. Dit betekent dat we voor 2010 incidenteel een extra bedrag van ca. € 307.000,-- aan subsidie voor het welzijnswerk moeten uittrekken. Een deel van deze kosten bestaat uit frictiekosten. Deze worden ingezet voor het, bovenformatief, bieden van een plaats aan de directeur van Sphinx. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de algemene reserve.  Het geven van een aanvullende opdracht aan stichting de Twern voor nieuwe activiteiten op het gebied van Vroegschoolse educatie en Activerings- en Dienstencentrum ad. €50.000,--. Deze kosten kunnen gedekt worden uit bestaande budgetten.  Voor de jaren na 2010 zal de gemeente met de Twern nadere afspraken maken. De Twern zal een offerte uitbrengen voor haar werkzaamheden in Heusden. Dit gebeurt op basis van het kostenniveau conform de gangbare bedrijfsvoering van de Twern. Vanaf 2011 kan de Twern het welzijnswerk in Heusden immers in (gaan) richten naar het bedrijfsvoeringsmodel van de Twern en met name in de overhead efficienter werken. Uitgangspunt hierbij zijn de meerjarige budgettaire kader voor het welzijnswerk zoals dit in de gemeentebegroting is opgenomen. Onderstaand zijn de financiële consequenties van de voorstellen en de dekking samengevat weergegeven.

4/7

College

V200901305

Onderwerp:

Herstructurering welzijnswerk

Overzicht kosten herstructurering welzijnswerk

Begroting

Sphinx 2008

Sphinx 2009

Basissubsidie incl. VVE

€

Accommodatiesubsidie

€

Project wijkwinkels

€

De Twern 2010

1.205.000 €

1.412.000 *

101.000 55.000 €

55.000

Project coördinatie VVE/ADC

€

50.000

Frictiekosten

€

58.000

Budget weerstandsvermogen 2010

€

25.000

€

1.140.000

€

1.361.000 €

1.600.000

Basissubsidie welzijnswerk

€

868.000

€

1.006.000 €

1.028.000


€

100.000

Budget VVE

€

80.000

€

80.000 €

80.000

Totaal begroting

Dekking gemeentebegroting

Buffetcompensatie

€

25.000

Budget wijkwinkels

€

55.000 €

55.000

** €

80.000

Budget herstructurering agogisch werk Budget onderwijsachterstandenbeleid

€

50.000

Totaal gedekt

€

1.048.000

€

1.166.000 €

1.293.000

Incidenteel te dekken

€

92.000

€

195.000*** €

307.000 ****

*

Berekend door de Twern op basis van kostennivo Sphinx 2010

** Budget herstructuering agogisch werk ad. € 80.000 is in 2009 in afwachting van besluitvorming over de herstructurering niet e

ingezet en bij de 2 Berap 2009 teruggevloeid naar algemene middelen. *** Is gebaseerd op ingeschat tekort op basis van begroting 2009 van Sphinx. Daadwerkelijk tekort zal afgerekend worden op basis van jaarrekening 2009. **** Dit bedrag valt uiteen in een incidenteel bedrag van € 249.000 incidentele kosten en € 58.000 als frictiekosten.

Risico's: 



Het tekort van Sphinx over 2009 is een inschatting gebaseerd op de begroting van Sphinx. Er zijn nog geen tussentijdse rapportages over de resultaten geweest. Uit recente gesprekken met het bestuur van Sphinx is naar voren gekomen dat het tekort binnen de door Sphinx ingediende begroting 2009 zal blijven. De daadwerkelijke afrekening van het financieel tekort 2009 zal plaatsvinden op basis van de door een accountant goedgekeurde jaarrekening die wij begin 2010 zullen ontvangen. Gezien de korte termijn waarop de fusie tussen Sphinx en de Twern tot stand is gekomen én het feit dat de Twern met gegevens heeft moeten werken, die zijn aangeleverd door Sphinx, bestaat nog een aantal punten waarover wij in 2010 met de Twern in gesprek zullen gaan. Inschatting van gemeentezijde is dat dit niet tot meerkosten voor de gemeente zal leiden. Indien de Twern minder kosten maakt in 2010 zal dit bij de defintieve subsidievaststelling over 2010 verrekend worden.

Procedure: Na besluitvorming door het college kan het voorstel aan de raad voorgelegd worden. Als besluitvorming in de raad heeft plaatsgevonden kunnen de benodigde stappen gezet worden om de fusie tussen de Twern en Sphinx te faciliteren. 5/7

College Onderwerp:


Advies: Gezien het voorliggende voorstel en afweging wordt voorgesteld bijgaand besluit vast te stellen.  De subsidierelatie met Stichting Sphinx per 1 januari 2010 te beeïndigen.  De intentie uit te spreken om een subsidierelatie aan te gaan met Stichting De Twern voor de uitvoering van het welzijnswerk binnen de gemeente Heusden.  De bereidheid uit te spreken de fusie tussen Sphinx en De Twern te faciliteren  De gemeenteraad te vragen hiertoe middelen beschikbaar te stellen.

6/7

College Onderwerp:


BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 01 december 2009;

besloten: · · · ·

De subsidierelatie met Stichting Sphinx per 1 januari 2010 te beeïndigen. Een subsidierelatie aan te gaan met Stichting De Twern voor de uitvoering van het welzijnswerk binnen de gemeente Heusden. De fusie tussen Sphinx en De Twern te faciliteren. De gemeenteraad te vragen hiertoe middelen beschikbaar te stellen.

namens het college van Heusden, de secretaris,

mr. J.T.A.J. van der Ven

7/7

Raad Onderwerp:


Raadsvoorstel Inleiding: Sinds september 2006 is (een vertegenwoordiging van) het college in gesprek met de stichting Sphinx over de kwaliteit en continuïteit van met name het agogisch werk, zoals dat door de stichting wordt uitgevoerd. In dit kader is door bureau Lysias onderzoek verricht naar een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk. Dit rapport ligt ter inzage. De gevoerde gesprekken en de aanbevelingen uit het onderzoek hebben geleid tot overeenstemming met Sphinx over een traject gericht op schaalvergroting van het welzijnswerk. Stichting Sphinx heeft daartoe fusiebesprekingen gevoerd met welzijnsonderneming Divers, die echter medio juli 2009 zijn afgebroken. Vervolgens is Sphinx in gesprek gegaan met Stichting De Twern om te komen tot een fusie.

Feitelijke informatie: Om alsnog invulling te geven aan het eerdere besluit om per 1-1-2010 tot een toekomstbestendige invulling van het welzijnswerk in onze gemeente te komen, heeft het college op 22 september 2009 besloten om: 1. Het voornemen kenbaar maken om de subsidie aan de stichting Sphinx met ingang van de kortst mogelijke termijn te beëindigen met inachtneming van artikel 4:51 lid 2 Awb en een inspanningsverplichting op zich te nemen met betrekking tot het personeel dat op 1 september 2009 in dienst was van de stichting; 2. Om kennis te nemen van de fusievoornemens van Sphinx met De Twern; 3. Gelet op het voorgaande in gesprek te gaan met De Twern over een mogelijke subsidierelatie met ingang van 01-01-2010; 4. In verband met de genoemde inspanningsverplichting Sphinx inzicht te vragen in rechtspositionele gegevens van het personeel van Sphinx (salaris, contractduur en bezetting) op 01-07-2008, 01-01-2009 en 01-09-2009. Op 25 september 2009 is de gemeenteraad hierover geïnformeerd. Op 29 september 2009 is stichting Sphinx van dit voornemen op de hoogte gesteld. Naar aanleiding daarvan heeft stichting Sphinx bij brief van 14 oktober 2009 een zienswijze ingediend ( zie bijlage). Inmiddels is de stichting Sphinx in een vergevorderd fusietraject met welzijnsorganisatie de Twern uit Tilburg. De gemeente heeft oriënterende gesprekken gevoerd met De Twern ten einde tot een subsidierelatie te komen voor de uitvoering van welzijnswerk in de gemeente Heusden. Het college van Heusden heeft op 8 december 2009 besloten om:  De subsidierelatie met Stichting Sphinx per 1 januari 2010 te beeïndigen.  Een subsidierelatie aan te gaan met Stichting De Twern voor de uitvoering van het welzijnswerk binnen de gemeente Heusden.  De fusie tussen Sphinx en De Twern te faciliteren.  De gemeenteraad te vragen hiertoe middelen beschikbaar te stellen. Hieronder volgt een beschrijving van de ontwikkelingen zoals die geweest zijn en die geleid hebben tot bovengenoemd collegebesluit en raadsvoorstel.

1/7

Raad Onderwerp:


Terugblik Voor het jaar 2007 is een prestatieovereenkomst getekend. In de loop van 2007 heeft Sphinx aangegeven deze prestaties niet te kunnen leveren voor het afgesproken budget. De jaarrekening 2007 wordt afgesloten met een tekort van 93.000 euro, die gedekt wordt uit de eigen reserve. In de jaren daarna zijn de kosten, met name de personeelskosten, verder gestegen. Die stijging is deels een gevolg van CAO-stijgingen, eindejaarsuitkeringen en toegekende periodieken. Er heeft niet of nauwelijks uitbreiding van capaciteit plaatsgevonden (Mazars). Ook 2008 wordt afgesloten met een tekort (92.000), wat leidt tot een negatief eigen vermogen van Sphinx. In 2009 wordt een tekort verwacht van € 195.000. De subsidiebedragen aan Sphinx zijn in deze jaren geïndexeerd voor stijging van lonen en prijzen. De gemeente heeft aangegeven een financiële impuls te willen geven aan het welzijnswerk als hier ook een kwaliteitsslag gemaakt zou worden. De afgelopen jaren is voor de subsidiering van Sphinx het budgettair niveau uit de gemeentebegroting aangewend. In afwachting van definitieve besluitvorming over de herstructurering van het welzijnswerk, c.q. meer duidelijkheid over oplossingsrichtingen, is het herstructureringsbudget agogisch werk van € 80.000,-- dat vanaf 2009 in de gemeentebegroting is opgenomen, nog niet ingezet.. Gezien de ontwikkelingen van de afgelopen jaren is er onvoldoende vertrouwen dat Sphinx als zelfstandige organisatie met een hogere structurele subsidie de gewenste kwaliteitsimpuls kan realiseren. Dit budget is in 2009 afgeboekt bij de 2e BERAP ten gunste van de algemene reserve.

Vooruitblik 2010 e.v. Beeïndiging van de subsidierelatie met Sphinx is de meest geeïgende weg om een herstructurering van het welzijnswerk mogelijk te maken. Door de subsidierelatie te beeïndigen creëeren we ruimte om het welzijnswerk in onze gemeente opnieuw in te richten. Dit houdt tevens in dat doorgaan met Sphinx geen optie is voor de gemeente. Om het welzijnswerk in de gemeente voort te zetten bestaan meerdere varianten. Deze worden hieronder uitgewerkt. 1. De aanbestedingsvariant  De subsidie met Sphinx wordt met ingang van 1 januari 2010 beeïndigd, waarbij een overgangstermijn van een jaar in acht genomen wordt. Sphinx krijgt middels de overgangsperiode van een jaar de kans krijgen haar organisatie voor te bereiden op de subsidiebeeïndiging. De door Sphinx ingediende begroting voor 2010 bedraagt € 1.400.000,-- (o.a. als gevolg van CAO-stijgingen).  Het nadeel hiervan is dat de herstructurering en verbeterslag nog niet in 2010 wordt ingezet, c.q. een jaar uitgesteld.  Hiermee voldoet deze variant niet aan het uitganspunt om met ingang van 1 januari 2010 het agogisch werk te herstructureren.  Vanuit de toezegging voor een personele inspanningsverplichting is de gemeente wel verantwoordelijk voor de financiële consequenties van het (al dan niet) onderbrengen van het personeel bij een nieuwe instelling die het welzijnswerk levert.  De gemeente gaat vervolgens een aanbestedingstraject in met een nieuwe welzijnsinstelling, waarbij een van de voorwaarden is het overnemen van (een gedeelte van) het personeel.  Kosten voor personeel dat geen onderdak vindt, zullen bij de gemeente neergelegd worden. Er zullen in deze variant extra middelen ingezet moeten worden voor de frictiekosten als gevolg van het niet onder kunnen brengen van een deel van het personeel.

2/7

Raad Onderwerp:


2. De fusievariant  Sphinx fuseert per 1-1-2010 met de Twern.  Alle personele en andere verplichtingen gaan mee over van Sphinx naar de Twern.  We gaan voor 2010 een subsidierelatie aan met de Twern, waarbij wij gezien het kostenniveau dat de Twern vanuit de boedel van de Sphinx meekrijgt, incidenteel in 2010 een hoger budget beschikbaar moeten stellen, vergelijkbaar met het gevraagde budget van Sphinx voor 2010.  De frictiekosten zijn beperkt.  In 2010 zal de gemeente met de Twern nieuwe subsidieafspraken maken voor 2011 en verder. Hierbij wordt uitgegaan van het lagere kostenniveau van de Twern.  Bijkomend voordeel van deze optie is dat de uitvoering van de herstructureringsopdracht niet bij de gemeente ligt, maar bij de nieuwe welzijnsinstelling.

Afweging: De conclusie dat het welzijnswerk in de gemeente Heusden in de huidige constellatie niet meer kwalitatief en tegen een goede prijs-kwaliteit verhouding gecontinueerd kan worden, is in de afgelopen periode steeds evidenter geworden. Beeïndiging van de subsidierelatie met stichting Sphinx is de geeigende weg om de herstructuring van het welzijnswerk mogelijk te maken. Om continuiteit te waarborgen in 2010 is een fusie tussen Sphinx en de Twern is daarvoor de beste optie. Het college heeft haar voorkeur hiervoor uitgesproken. Argumenten hiervoor zijn:  Een fusie tussen stichting Sphinx en de Twern biedt de meeste continuïteit in het welzijnswerk naar klanten/burgers van Heusden en medewerkers.  De gesprekken tussen Sphinx en de Twern verlopen voorspoedig. In de fusie zullen alle personele en andere verplichtingen door de Twern overgenomen worden van Stichting Sphinx. Frictiekosten, in verband met het niet onder kunnen brengen van personeel, worden hiermee geminimaliseerd.  Uit gesprekken met de Twern en stukken die de Twern heeft aangeleverd is duidelijk geworden dat de Twern, door haar schaalgrootte en bewezen ervaring in de regio (o.a. in Loon op Zand en Waalwijk), goed welzijnswerk kan leveren. Bovendien is duidelijk geworden dat met de Twern duidelijke en zakelijke afspraken te maken zijn over de uitvoering en bekostiging van het welzijnswerk. Tenslotte zal door de fusie de expertise vanuit de Twern gecombineerd met de lokale en specifieke kennis vanuit Sphinx een welzijnspakket bieden passend bij de lokale Heusdense situatie.  De aansturing/management voor het welzijnswerk in Heusden zal wél veranderen, waarmee een verdere stap gezet wordt in de herstructurering van het welzijnswerk.  In het fusietraject zal ook de zelfstandige stichting de Biezen, waarover de gemeente geen zeggenschap heeft, meegenomen worden, waarbij het bestuur van de stichting de Biezen gevormd zal worden door bestuurder en Raad van Toezicht van de Twern. Optimale aansluiting tussen het welzijnswerk en de gelieerde stichting de Biezen (vastgoed voor het welzijnswerk) is hiermee gewaarborgd.  De fusie legt de verantwoordelijkheid voor de benodigde verbeteropgaven bij de juiste partij, te weten: de uitvoerder/opdrachtnemer van het welzijnswerk in onze gemeente. Hiermee hoeven wij als subsidieverlener niet te treden in de bedrijfsvoering van de subsidie-ontvanger, hetgeen ook niet past in de regierol/opdrachtgeversrol van de gemeente.  De fusievariant biedt meer rendement. In deze variant zal weliswaar ook nog in 2010 extra, incidentele middelen ingezet moeten worden. Hiervoor worden nieuwe producten en activiteiten uitgevoerd. Bij de aanbestedingsvariant moeten extra middelen gevonden 3/7

Raad Onderwerp:


worden voor de frictiekosten voor personeel dat niet ondergebracht kan worden en die dus ook geen activiteiten leveren.  Het welzijnswerk kan op termijn tegen een betere prijs-kwaliteit verhouding geleverd worden. Uit een vergelijking blijkt dat de overheadkosten van Sphinx relatief meer zijn dan bij de Twern. Facilitering van deze fusie door een eenmalige, financiële injectie in de herstructurering van het welzijnswerk is hierbij verantwoord. Hiermee kan immers:  de meeste continuïteit en kwaliteit in welzijnwerk voor onze burgers geboden worden;  een langlopend en moeizaam proces met stichting Sphinx op een snelle en verantwoorde manier afgerond worden;  het welzijnswerk toekomstgericht ingericht worden, door te investeren in een relatie met een welzijnsorganisatie die schaalgrootte, professionaliteit en kwaliteit biedt;  vanaf 2011 structureel een welzijnspakket gefinancierd worden tegen een gezonde prijskwaliteit verhouding.

Inzet van middelen: Als gemeente zullen we de fusie moeten faciliteren door de volgende bijdragen:  Aanzuiveren negatief eigen vermogen van Sphinx op 31-12-2009, te dekken uit het saldo van de jaarrekening 2009.  Verstrekken van subsidie aan welzijnsorganisatie de Twern voor 2010 voor het huidige takenpakket van Sphinx. De Twern heeft hiervoor een begroting opgesteld vergelijkbaar met het kostenniveau van Sphinx. In 2010 is de Twern, in verband met de fusie, sociaal plan etc., gehouden aan de personele en andere verplichtingen van Sphinx en daarbij behorend kostenniveau. Dit betekent dat we voor 2010 incidenteel een extra bedrag van ca. € 307.000,-- aan subsidie voor het welzijnswerk moeten uittrekken. Een deel van deze kosten bestaat uit frictiekosten. Deze worden ingezet voor het, bovenformatief, bieden van een plaats aan de directeur van Sphinx. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de algemene reserve.  Het geven van een aanvullende opdracht aan stichting de Twern voor nieuwe activiteiten op het gebied van Vroegschoolse educatie en Activerings- en Dienstencentrum ad. €50.000,--. Deze kosten kunnen gedekt worden uit bestaande budgetten.  Voor de jaren na 2010 zal de gemeente met de Twern nadere afspraken maken. De Twern zal een offerte uitbrengen voor haar werkzaamheden in Heusden. Dit gebeurt op basis van het kostenniveau conform de gangbare bedrijfsvoering van de Twern. Vanaf 2011 kan de Twern het welzijnswerk in Heusden immers in (gaan) richten naar het bedrijfsvoeringsmodel van de Twern en met name in de overhead efficienter werken. Uitgangspunt hierbij zijn de meerjarige budgettaire kader voor het welzijnswerk zoals dit in de gemeentebegroting is opgenomen.

Inzet van middelen: Onderstaand zijn de financiële consequenties van de voorstellen en de dekking samengevat weergegeven.

4/7

Raad

V200901305

Onderwerp:

Herstructurering welzijnswerk

Overzicht kosten herstructurering welzijnswerk

Begroting

Sphinx 2008

Sphinx 2009

Basissubsidie incl. VVE

€


€

Project wijkwinkels

€

De Twern 2010

1.205.000 €

1.412.000 *

101.000 55.000 €

55.000

Project coördinatie VVE/ADC

€

50.000

Frictiekosten

€

58.000

Budget weerstandsvermogen 2010

€

25.000

€

1.140.000

€

1.361.000 €

1.600.000

Basissubsidie welzijnswerk

€

868.000

€

1.006.000 €

1.028.000


€

100.000

Budget VVE

€

80.000

€

80.000 €

80.000

Totaal begroting

Dekking gemeentebegroting

Buffetcompensatie

€

25.000

Budget wijkwinkels

€

55.000 €

55.000

** €

80.000

Budget herstructurering agogisch werk Budget onderwijsachterstandenbeleid

€

50.000

Totaal gedekt

€

1.048.000

€

1.166.000 €

1.293.000

Incidenteel te dekken

€

92.000

€

195.000*** €

307.000 ****

*

Berekend door de Twern op basis van kostennivo Sphinx 2010

** Budget herstructuering agogisch werk ad. € 80.000 is in 2009 in afwachting van besluitvorming over de herstructurering niet e

ingezet en bij de 2 Berap 2009 teruggevloeid naar algemene middelen. *** Is gebaseerd op ingeschat tekort op basis van begroting 2009 van Sphinx. Daadwerkelijk tekort zal afgerekend worden op basis van jaarrekening 2009. **** Dit bedrag valt uiteen in een incidenteel bedrag van € 249.000 incidentele kosten en € 58.000 als frictiekosten.

Risico's: 



Het tekort van Sphinx over 2009 is een inschatting gebaseerd op de begroting van Sphinx. Er zijn nog geen tussentijdse rapportages over de resultaten geweest. Uit recente gesprekken met het bestuur van Sphinx is naar voren gekomen dat het tekort binnen de door Sphinx ingediende begroting 2009 zal blijven. De daadwerkelijke afrekening van het financieel tekort 2009 zal plaatsvinden op basis van de door een accountant goedgekeurde jaarrekening die wij begin 2010 zullen ontvangen. Gezien de korte termijn waarop de fusie tussen Sphinx en de Twern tot stand is gekomen én het feit dat de Twern met gegevens heeft moeten werken, die zijn aangeleverd door Sphinx, bestaat nog een aantal punten waarover wij in 2010 met de Twern in gesprek zullen gaan. Inschatting van gemeentezijde is dat dit niet tot meerkosten voor de gemeente zal leiden. Indien de Twern minder kosten maakt in 2010 zal dit bij de defintieve subsidievastelling over 2010 verrekend worden.

Procedure: Na besluitvorming in de raad kunnen de benodigde stappen gezet worden om de fusie tussen de Twern en Sphinx te faciliteren. 5/7

Raad Onderwerp:


Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.  De bereidheid uit te spreken de fusie tussen Sphinx en de Twern te faciliteren  Hiertoe de volgende middelen beschikbaar te stellen: o max. € 300.000,- incidenteel beschikbaar te stellen ten laste van de jaarrekening 2009 voor het afdekken van het negatief vermogen van Stichting Sphinx ultimo 31 december 2009 o € 307.000,- incidenteel beschikbaar stellen ten laste van de algemene reserve voor de uitvoering van het welzijnswerk in 2010

Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven

de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems

Naar aanleiding van de informatievergadering:

BIJLAGEN:

Rapport Lysias Rapport Mazars Zienswijzen Sphinx

TER INZAGE:

6/7

Raad Onderwerp:


BESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 15 december 2009; gezien het voorstel van het college van 08 december 2009, doc.nr. V200901305; besluit:  De bereidheid uit te spreken de fusie tussen Sphinx en de Twern te faciliteren  Hiertoe de volgende middelen beschikbaar te stellen: o max. € 300.000,- incidenteel beschikbaar te stellen ten laste van de jaarrekening 2009 voor het afdekken van het negatief vermogen van Stichting Sphinx ultimo 31 december 2009 o € 307.000,- incidenteel beschikbaar stellen ten laste van de algemene reserve voor de uitvoering van het welzijnswerk in 2010

de griffier,

de voorzitter,

mw. drs. E.J.M. de Graaf

drs. H.P.T.M. Willems

7/7

Ingrediënten voor toekomstbestendig agogisch werk gemeente Heusden

Jan Hagen Erik Laan Corine Tiebosch

15 mei 2008

Ingrediënten voor toekomstbestendig agogisch werk INHOUD Blz. 1

Inleiding..............................................................................................3 1.1 Aanleiding..................................................................................3 1.2 De opdracht ...............................................................................3 1.3 Leeswijzer..................................................................................3

2

De huidige situatie..............................................................................4 2.1 Het sociaal-cultureel werk in de gemeente Heusden .................4 2.2 De Heusdense samenleving ......................................................5

3

Visies en ambities ..............................................................................7 3.1 Visie, wensen en ambities Gemeente Heusden.........................7 3.2 Visie, wensen en ambities Stichting Sphinx ...............................8 3.3 Visie en wensen van partners .................................................. 10

4

Toekomstbestendige invulling .......................................................... 13 4.1 Kerngericht invulling ................................................................ 13 4.2 Pro-actieve, initiërende en coördinerende rol........................... 14 4.3 Creativiteit en maatwerk .......................................................... 14 4.4 Outreachend jeugd- en jongerenwerk ...................................... 14 4.5 Samenwerking centraal ........................................................... 14

5

Voorwaarden voor succes ................................................................ 16 5.1 Schaalgrootte .......................................................................... 16 5.2 Zakelijke en professionele relatie............................................. 17 5.3 Versterken vaardigheden en competenties .............................. 18

LITERATUUROPGAVE ............................................................................ 18 GESPREKSPARTNERS ........................................................................... 22

1

Inleiding

1.1

Aanleiding

De gemeente Heusden heeft reeds jarenlang een subsidierelatie met de plaatselijke welzijnsinstelling Stichting Sphinx. Deze stichting ontvangt jaarlijks een budgetsubsidie voor sociaal-cultureel werk: het beheer en exploitatie van een aantal buurthuizen en voor het uitvoeren van agogische taken in de gemeente. De uitvoering van de agogisch taken vindt plaats op basis van een prestatiecontract dat de gemeente Heusden en Stichting Sphinx hebben afgesloten. Het college van B&W heeft aangegeven in algemene zin tevreden te zijn over het buurthuiswerk. Over de agogische taken zoals deze nu door Stichting Sphinx worden uitgevoerd constateert het college van B&W een noodzaak tot vernieuwing en verandering. Naar de opvatting van het College is de kwaliteit en continuïteit van de agogische dienstverlening onvoldoende. De maat en schaal van de Stichting Sphinx wordt door het college van B&W als een operationeel risico gezien voor de kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening die plaats moet vinden op basis van de gemaakte prestatieafspraken. Om de invulling van de agogische functie toekomstbestendig te laten zijn ten aanzien van kwaliteit en continuïteit, hebben de gemeente Heusden en de Stichting Sphinx het initiatief genomen hiernaar een strategische verkenning uit te voeren. 1.2 De opdracht De gemeente Heusden en de Stichting Sphinx verzochten een verkenning naar de vraag ‘hoe een welzijnsinstelling op toekomstbestendige wijze invulling kan geven aan het agogisch werk, rekening houdend met de ambities en eisen van het College’. Het College beziet de uitvoering van het agogisch werk van Stichting Sphinx in het perspectief van het totale welzijnswerk binnen de gemeente Heusden. Het College heeft daarin al een aantal keuzen gemaakt. Zo heeft het College besloten om niet te kiezen voor een Brede Welzijnsstichting. Als onderdeel van deze keuze is het algemeen maatschappelijk werk ondergebracht bij de regionaal werkende organisatie voor maatschappelijk werk en dienstverlening Juvans. In 2007 zijn de laatste stappen gezet om de zorggerelateerde taken voor ouderen geheel onder te brengen bij de gemeentebreed werkende Stichting Zorg en Welzijn Ouderen Heusden (ZWOH). Voor de Stichting Sphinx betekenden deze keuzen dat een aantal taken is ontvlochten. De ontvlechting van taken is per 1 januari 2008 voltooid. Lysias zal in deze notitie op basis van een verkenning ingrediënten voor een inhoudelijke strategische visie op een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk in de gemeente Heusden formuleren. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 beschrijven we de huidige invulling van het welzijnswerk in de gemeente Heusden en een korte situatieschets van de Heusdense samenleving. Vervolgens komen in hoofdstuk 3 de visies, wensen en ambities van de verschillende partners in de gemeente Heusden aan de orde. In hoofdstuk 4 formuleren we een aantal uitgangspunten voor een toekomstbestendige invulling van het agogisch werk. Ten slotte bespreken we in hoofdstuk 5 een aantal voorwaarden voor succes.

TOEKOMSTBESTENDIG AGOGISCH WERK GEMEENTE HEUSDEN

3

2

De huidige situatie

In dit hoofdstuk gaan we nader in op de huidige invulling van het agogisch werk op basis van de huidige afspraken, op de huidige situatie in de Heusdense samenleving en op de visies die de verschillende partijen hebben op de invulling van de agogische taken in de toekomst. 2.1 Het sociaal-cultureel werk in de gemeente Heusden De gemeente Heusden heeft sinds haar bestaan – sinds de gemeentelijke herindeling in 1997 – een relatie met de Stichting Sphinx, en haar rechtsvoorgangers. De Stichting Sphinx is uit een fusie ontstaan in 2001. De Stichting Sphinx geeft sindsdien vorm aan het sociaal culturele werk in de gemeente Heusden; dat is het buurthuiswerk, het jeugd- en jongerenwerk, het opbouwwerk en het (sociaal-culturele) ouderenwerk. Sinds het ontstaan van de Stichting Sphinx zijn er een convenant en meerdere prestatiecontracten met de gemeente gesloten, waarin de onderlinge afspraken en verwachtingen zijn verwoord. Op dit moment is de samenwerkingsrelatie tussen de gemeente Heusden en de Stichting Sphinx verwoord in het prestatiecontract 2007. In dit prestatiecontract worden afspraken gemaakt ten aanzien van de invulling van de werkterreinen: • Vrijwilligersondersteuning / sociaal-cultureel werk senioren; • Jeugd- en jongeren (opbouw)werk; • Opbouwwerk. Vrijwilligersondersteuning / sociaal-cultureel werk ouderen In de gemeente Heusden wonen 11.000 inwoners van 55 jaar en ouder. Sphinx heeft als taak voor deze doelgroep inhoud te geven aan de volgende activiteiten: het onderhouden van een vacaturebank voor vrijwilligers, het bieden van advies en informatie, het bieden van deskundigheidsbevordering, het ondersteunen van (het organiseren van) activiteiten en het deelnemen aan overlegorganen. Op dit moment wordt er door één (0,84 fte) agogisch medewerker bij de Stichting Sphinx invulling gegeven aan deze taken. Jeugd- en Jongeren (opbouw)werk De gemeente Heusden telt in totaal 11.400 jongeren onder de 25 jaar. Ruim 3600 van deze jongeren heeft een leeftijd van tussen 12 tot 17 jaar, nog eens ruim 3200 zijn 18 jaar en ouder. Met name voor de groep jongeren van 12 jaar en ouder verwacht de gemeente dat de Stichting Sphinx ambulant jongerenwerk biedt. Dit betreft het hebben van contact met jongeren op straat en op plekken waar zij komen, het signaleren van problemen, het bemiddelen tussen jongeren en omwonenden, het betrekken van ouders, het doorverwijzen en toeleiden naar jeugdhulpverlening, het geven van voorlichting en het deelnemen aan straatgroepenoverleg. Daarnaast vraagt de gemeente om accommodatiegebonden jongerenwerk te ondersteunen. In totaal zijn er drie jongerenwerkers (2,17 fte) in de gemeente Heusden beschikbaar; twee jongerenwerkers geven invulling aan het ambulante jongerenwerk. Naast de vaste medewerkers wordt veelvuldig gebruik gemaakt van vrijwilligers en stagiaires. Bovendien geeft Sphinx invulling aan de activiteiten Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE) en Lokaal Onderwijs Beleid (LOB) om de ontwikkelkansen van de jeugd te verbeteren.


4

Opbouwwerk Het opbouwwerk in de gemeente Heusden dient bewoners te ondersteunen bij activiteiten, het dient problemen te signaleren in de wijk, samen met partners maatschappelijke vraagstukken aan te pakken en vrijwilligers in de wijkwinkels te begeleiden. In totaal is er één wijkcoördinator (1 fte) aangesteld om invulling te geven aan deze activiteiten. Totaal aantal agogisch medewerkers In totaal zijn er in de gemeente Heusden 4 fte agogisch medewerkers beschikbaar voor de uitvoering van het sociaalcultureel ouderenwerk, ondersteuning van het vrijwilligerswerk, het opbouwwerk en het jeugd- en jongerenwerk. Bezien vanuit de taken van het sociaalcultureel werk zoals beschreven in de prestatiecontracten, het grote aantal kernen en het aantal inwoners in de gemeente Heusden, is de beschikbare formatie te weinig.

2.2 De Heusdense samenleving De gemeente Heusden is in 1997 gevormd uit de voormalige gemeenten Vlijmen, Heusden en Drunen. De huidige gemeenten kent daardoor drie grotere kernen. In totaal telt de gemeente 13 kernen; 3 grote en 10 kleine. De gemeente Heusden is op dit moment met name een woongemeente. Lokale werkgelegenheid is de laatste jaren voor een belangrijk deel verdwenen. De werkgelegenheid is nu vooral geconcentreerd in Tilburg, Waalwijk en ‘s-Hertogenbosch. In de gemeente Heusden is een groot aantal basisscholen aanwezig. Daarnaast bevindt zich één school voor voortgezet onderwijs in de gemeente. De gemeente is overwegend blank, maar de kernen Oudheusden en Drunen kennen een hoge concentratie van inwoners met een Turkse- en Marokkaanse achtergrond. In de toekomst gaat in deze kern vergrijzing onder de allochtone bevolkingsgroep spelen. Deze groep zal voor een belangrijk deel in Nederland blijven, omdat kinderen en kleinkinderen hier duurzaam zijn gevestigd. De benadering van deze groep ouderen zal specifieke aandacht gaan vragen. Voor de gemeente Heusden wordt de top van de vergrijzing verwacht rond 2020. In een paar kernen speelt een hogere concentratie aan sociale problematiek onder jongeren. Dit zijn de kernen Drunen, Oudheusden en Vlijmen (inclusief de Vliedberg). In Drunen geven groepen jongeren met name overlast in het Breeveldpark en de omgeving daarvan. Deze overlast bestaat vooral uit vernieling, veroorzaken van afval en gebruik van drank en softdrugs. De problematiek die speelt in Oudheusden hangt nauw samen met een hoge concentratie van inwoners die weinig vertrouwen hebben in de overheid en zelf problemen ervaren door hun zwakkere sociale omstandigheden. In de gemeente Vlijmen is er met name overlast (geweest) in het Zuiderpark. Jongeren veroorzaken overlast door vernieling, afval, geluid en gebruik van scooters. Ten slotte wordt ook nog het Greunsvenpark in Vlijmen genoemd als een plek in de gemeente waar overlast wordt ervaren. Ook daar veroorzaken groepen jongeren overlast door het afsteken van vuurwerk, creëren van afval en het hinderlijk gebruiken van scooters. Om de overlast van jongeren (12-18 jaar) aan te pakken is er in de gemeente een straatgroepoverleg (SGO) ingesteld. Aan dit overleg, dat eens per zes weken plaatsvindt neemt de Stichting Sphinx deel, samen met de gemeente, de politie, het algemeen maatschappelijk werk en de jeugdpreventiemedewerker (in dienst bij het algemeen maatschappelijk werk). Deze groep brengt problemen in kaart en zoekt gezamenlijk naar een passende groepsaanpak. De aanpak die in dit overleg is ontstaan voor de problematiek in het Zuiderpark, is als succesvol ervaren. Succesfactoren waren: 1) geïntegreerde samenwerking vanuit de verschillende stakeholders; 2) een jongerenwerker met een ‘drang naar voren’; 3) een gedreven politiemedewerker; 4) sterke regie vanuit de


5

gemeente. Op het moment van schrijven wordt deze aanpak geëvalueerd, om op basis daarvan deze aanpak ook elders in de gemeente toe te passen. Naast het SGO kent de gemeente Heusden ook de zogenaamde kernnetwerken. In iedere grotere kern van de gemeente is een dergelijk kernnetwerk ingesteld. Doel van dit kernnetwerk is het samenbrengen van signalen en het bespreken van een handelplan op individueel niveau. Aan dit overleg nemen het jongerenwerk, het onderwijs (primair en voortgezet), leerplichtconsulenten, het peuterspeelzaalwerk, de GGD, het consultatiebureau, Novadic/Kentron, Mee, Bureau jeugdzorg, het algemeen maatschappelijk werk, de politie, Bureau Halt en de gemeente deel. Eén keer in de zes weken komt ieder kernnetwerk samen. Een medewerker van het algemeen maatschappelijk werk (Juvans) is de coördinator van de kernnetwerken. Sinds januari 2008 is aanvullend op deze overlegvormen met partners een samenwerking aangegaan tussen het voortgezet onderwijs en het welzijnswerk. Gedurende een dagdeel per week is op Scholengemeenschap de Overlaat in Waalwijk een outreachend jongerenwerker aanwezig. In overleg met jongerenwerkers uit Waalwijk en de zorgcoördinator van de school worden risicojongeren besproken. Ook is er een aansluiting op de ZAT-structuur van de school. Een dergelijke vorm van samenwerking is er ook met het d’Oultremontcollege te Drunen.


6

3

Visies, wensen en ambities

Zowel de gemeente als de Stichting Sphinx wensen een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk in de gemeente. Beide hebben een visie op de invulling van het agogisch werk. In dit hoofdstuk gaan we in op de visies, wensen en ambities die de verschillende partijen hebben op de invulling van de agogische taken in de toekomst. 3.1 Visie, wensen en ambities Gemeente Heusden Jeugd- en jongerenwerk De gemeente Heusden heeft eind 2005 een nota Integraal Jongerenbeleid vastgesteld die geldt voor de periode 2006 tot 2009. Dit plan reikt verder dan het welzijnsbeleid. Het jeugdbeleid wordt in relatie gebracht met onderwijs, cultuur, volkshuisvesting, sociale zaken en werkgelegenheid, gezondheidszorg en sport. De gemeente onderscheidt in het plan zes thema’s. Op alle thema’s, maar met name op de thema’s ‘samenhangend lokaal jeugdbeleid’ en ‘jeugd en veiligheid’, wordt er expliciete inbreng van het jeugd- en jongerenwerk verwacht. De gemeente Heusden stelt een aantal prioriteiten in het jeugd- en jongerenwerk: • Kwaliteit en continuïteit van het jeugd- en jongerenwerk staat centraal. • Er moet aandacht zijn voor de jongeren in de categorie 12-18 jaar. Met name deze categorie veroorzaakt overlast binnen de gemeente. Bovendien geeft deze groep aan dat er te weinig voorzieningen zijn. Het aanbod voor deze jeugd in de kern Oudheusden is het minst toereikend. Doelstelling van de gemeente is het voorzieningenaanbod aan te laten sluiten bij de behoeften van de jongeren in de drie grotere kernen. In elke kern is een sterk jongerencentrum nodig. Bovendien zou het jeugd- en jongerenwerk in alle centra een sterke signalerende functie moeten vervullen voor mogelijke probleemgevallen. • Er bestaat behoefte aan een outreachende invulling van het jeugd- en jongerenwerk. De gemeente Heusden ziet graag een goede samenhang tussen het agogisch werk en de buurthuizenfunctie. De buurthuizen en de agogische functie kunnen elkaar versterken. De gemeente ziet een belangrijke creatieve, ondersteunende en coördinerende rol van de jeugd- en jongerenwerker. Duurzame invulling van het agogische werk De gemeente Heusden vraagt om een moderne invulling van het agogische werk. Het aanbod in de buurthuizen moet worden afgestemd op de wensen en behoeften van de bewoners in de gemeente. Het welzijnswerk dient in te spelen op deze wensen en behoeften, pro-actief te handelen en nieuwe methodieken te ontwikkelen en in te zetten om de inwoners breed en blijvend te laten participeren. Binnen het kader van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) staat participatie van de burgers centraal. De gemeente heeft daarmee als wettelijke taak participatie te stimuleren en te ondersteunen. De leefbaarheid en sociale cohesie in kernen en buurten heeft, in het beleidsplan WMO, de hoogste prioriteit. Het sociaal-cultureel werk speelt hierin een belangrijke rol. Het sociaal-cultureel werk moet in gesprek zijn met de inwoners, advies en informatie bieden, activiteiten en initiatieven ondersteunen en coördineren. De gemeente vraagt daarom van het opbouwwerk midden in de samenleving te staan, in gesprek te zijn met de inwoners en vraaggericht te werken.


7

Uitgangspunten Omdat de drie kernen Vlijmen, Drunen en Oudheusden uit elkaar liggen, samenstelling van de bevolking varieert en daardoor de vragen uiteenlopen, ligt een kerngerichte aanpak volgens de gemeente voor de hand. Deze kerngerichte aanpak geldt ook voor het agogisch werk. Tegelijkertijd ziet de gemeente een belangrijke waarde van brede inzetbaarheid en flexibiliteit van de agogen, die dus ook niet té gespecialiseerd zouden moeten zijn. Met name voor de kwaliteit en continuïteit van het agogisch werk is flexibiliteit van belang. 3.2 Visie, wensen en ambities Stichting Sphinx In 2006 heeft de Stichting Sphinx een visiedocument opgesteld met als titel ‘Het beleid voor de komende jaren’. Dit visiedocument is opgesteld na het raadplegen van de medewerkers, vrijwilligers, stakeholders, partners en burgers van de gemeente Heusden. De Stichting Sphinx uit daarin de ambitie midden in de Heusdense samenleving te willen staan, dicht bij de mensen in wijken en buurten en daarbij zicht te hebben op wat er ‘speelt’. Sphinx stelt zich als doel goed te zijn in netwerken, als spin in het web te functioneren en de rol van regisseur te vervullen. Niet alleen door inwoners met elkaar te verbinden, maar ook door zichzelf te verbinden met andere organisaties. Daarbij heeft Sphinx de ambitie onderscheidend en een betrouwbare partner te zijn. In 2008 heeft de Stichting Sphinx in aanvulling op de visie een gespreksnotitie opgesteld over haar toekomstplannen. Om de ambities te realiseren moet volgens het visiedocument geïnvesteerd worden in een aantal competenties. Dit zijn ondernemerschap, procesvaardigheid, omgevingsgerichtheid, doelen resultaatgerichtheid, duidelijkheid en beïnvloedingsvaardigheid. Sphinx benadert haar visie vanuit een drietal inhoudelijke onderwerpen die de komende jaren centraal zullen staan: 1. Leefbaarheid en veiligheid 2. Sociaal-cultureel werk 3. Vrijwilligerswerk Ad 1. Leefbaarheid en veiligheid Sphinx ziet het als haar taak om de komende jaren samen met haar partners te werken aan de veiligheid, de leefbaarheid en sociale cohesie in de wijk en buurt. Leefbaarheid wordt in nauwe samenhang gezien met buurten wijkgericht werken. Afhankelijk van de samenstelling van de wijk wil Sphinx, samen met de partners, een aanpak ontwikkelen die zich richt op het creëren van een prettige woonomgeving voor alle inwoners. Daarbij maakt Sphinx de keuze voor wijkgericht werken op basis van het uitgangspunt ‘sterk in de kernen’. Dit sluit aan op de uitgangspunten van de gemeente Heusden. Ad 2. Sociaal-cultureel werk Om samenleven vorm te geven is het van belang dat burgers elkaar ontmoeten. Deze ontmoeting vindt plaats op school, in een sportaccommodatie, maar ook in een buurthuis. Sphinx wil deze ontmoeting in de gemeente Heusden organiseren en daarbij ook de verbinding leggen tussen sport, onderwijs en zorg. Zodat er voor iedereen binnen de gemeente een passend aanbod is. Sphinx wil de vragen van de burgers zien vanuit alle facetten en samenhang bieden in de oplossingen. Omdat de doelstelling van en vraag naar sociaal cultureel werk afwijkend is voor de verschillende leeftijdsgroepen, hanteert Sphinx voor iedere leeftijdsgroep een aparte aanpak. Voor de kinderen van 4 tot 12 jaar richt het sociaal cultureel werk zich met name op ontwikkeling en ontplooiing. Insteek bij jongeren van 12 tot 23 jaar is vooral integratie


8

en participatie. In het sociaal cultureel werk voor de leeftijdsgroep van 23 tot 55 jaar staat ontmoeting en participatie centraal. En ten slotte voor de groep boven de 55 jaar richt Sphinx haar activiteiten op het zo lang mogelijk zelfstandig en als volwaardig burger blijven wonen en leven in de eigen omgeving. Sphinx wil het sociaal cultureel werk vooral vormgegeven vanuit de accommodaties en is daarom van mening dat een goed voorzieningenniveau van belang is. Ad 3. Vrijwilligerswerk Het vrijwilligerswerk in de gemeente is volgens Sphinx van onschatbare waarde voor het behoud van een leefbare en zorgzame samenleving. Sphinx geeft zelfs aan dat de inzet van vrijwilligers een maat is voor de ‘vitaliteit’ van de Heusdense samenleving. Voor de leefbaarheid en betrokkenheid is van belang dat het werk voor de samenleving wordt uitgevoerd door vrijwilligers. Uitgangspunt daarbij is dat vrijwilligers het werk uitvoeren waar het mogelijk is en dat professionals worden ingezet als het niet anders kan. Voor het realiseren van de activiteiten van Sphinx zetten zich op dit moment meer dan 300 vrijwilligers in. Organisatie Sphinx Bovenstaande wordt in de visie van Sphinx vormgegeven in twee “lagen”. De eerste laag is het basiswerk dat wordt uitgevoerd door een basisteam bestaande uit verschillende functies, dat wijkgericht en integraal zal werken en dat, waar gewenst, gebiedsoverstijgend werkt. Het basisteam zoekt samenwerking met andere organisaties en staat dicht bij de burger. Sphinx gaat uit van vier basisteams in de kernen Drunen, Heusden, Vlijmen en Vliedberg. Het wijkgerichte werk moeten gebaseerd zijn op een visie op de kernen. Daarnaast is er volgens Sphinx per wijk een gespecialiseerd aanbod nodig. De zogenaamde plusfunctie, gebaseerd op specifieke behoeften en doelgroepen. Daarbij wordt gedacht aan ambulant jongeren(opbouw)werk, sportbuurtwerk, overlastbestrijding; VVE en een vrijwilligerssteunpunt. Realisatie visie, wensen en ambities Momenteel beschikt Sphinx over 4 fte agogen. Met deze bezetting acht Sphinx het niet mogelijk de visie, wensen en ambities van Sphinx en die van de gemeenten te realiseren. In de aanvullende gespreksnotitie van Sphinx is een analyse gegeven van de activiteiten en de daarbij horende formatie. Volgens deze analyse is er een uitbreiding nodig van 5,9 fte op jaarbasis. Voor het uitvoeren van de taken en activiteiten is volgens Sphinx een capaciteit nodig van 10 agogisch medewerkers. Om de uitbreiding aan capaciteit te realiseren is een verhoging van de financiële middelen noodzakelijk. Bovendien is het volgens de Stichting Sphinx noodzakelijk dat er een inflatiecorrectie wordt doorgevoerd op de huidige begroting. De fixatie van het budget in 2003 heeft de financiële positie van Sphinx doen verslechteren en resulteert sinds een paar jaar in een tekort op de begroting. Sphinx staat open voor samenwerking en intensivering van relaties met soortgelijke organisaties in de regio om daarmee de kwaliteit en continuïteit van het agogisch werk te vergroten. Oriënterende gesprekken hebben inmiddels plaatsgevonden met de organisaties Divers (uit ‘s-Hertogenbosch) en de Twern (uit Tilburg en Waalwijk). Primair oriënteert Sphinx zich op contractuele samenwerking, maar op termijn wordt een fusie niet uitgesloten. In eerste instantie wil Sphinx zich met samenwerking versterken op de gebieden: collegiale uitwisseling en intervisie, beleid en strategie (innovatiekracht), vervanging bij ziekte, bedrijfsvoering, PR en communicatie.


9

3.3 Visie en wensen van partners In de gemeente Heusden zetten meerdere partners zich in voor de leefbaarheid en samenhang van de Heusdense samenleving. Iedere partner doet dit vanuit een eigen verantwoordelijkheid, maar is daarbij deels afhankelijk van een goede afstemming met de andere partners. Om een beeld te krijgen van de visie en wensen van de partners van Sphinx heeft Lysias gesproken met aantal directe partners van Sphinx: Juvans (algemeen maatschappelijk werk), ZWOH (ouderenwerk en mantelzorg), de politie en met de woningbouwvereniging Woonveste. Ook had Lysias beschikking over verslagen en stukken die door Sphinx zijn verstrekt, over de gesprekken die de organisatie met partners heeft gehouden in de periode 2005-2006 met het oog op het vaststellen van de speerpunten voor de komende jaren en de vernieuwing van de missie en beleid van de organisatie. Daaruit ontstaat het volgende beeld. Samenwerking In Heusden is in de afgelopen jaren gekozen voor ontvlechting van een aantal functies in het welzijnswerk. Dit heeft ertoe geleid, zoals eerder beschreven, dat het maatschappelijk werk, het ouderenwerk en het sociaal-cultureel werk door drie verschillende organisaties wordt uitgevoerd, respectievelijk Juvans, ZWOH en Sphinx. Met de ontvlechting is gekozen voor specialistische organisaties binnen de gemeente Heusden, die werken aan kwaliteit en ontwikkeling passend bij de vraag uit het werkgebied. Om meer deskundigheid, continuïteit en kwaliteit te borgen kunnen de organisaties zich in de regio aansluiten bij andere, gespecialiseerde organisaties. Risico voor het kiezen van specialistische organisaties is dat bij complexe problemen het totaaloverzicht ontbreekt en het dus moeilijker wordt om een integrale oplossing te bieden. Dit risico kan (deels) worden opgevangen door goede afspraken te maken over samenwerking, afstemming, uitwisseling van informatie en coördinatie. Om deze samenwerking en afstemming vorm te geven zijn er in de gemeente Heusden verschillende netwerken vormgegeven, waarin de partners elkaar periodiek ontmoeten en met elkaar problemen en aanpakken bespreken en afspraken maken over de uitvoering en verantwoordelijkheden. Op dit moment kent Heusden tenminste drie verschillende netwerken die relatie hebben met het agogisch werk: de kernnetwerken, het Straatgroepoverleg (SGO) en het platform wonen, zorg en welzijn. Het kernnetwerk en het straatgroepoverleg zijn al genoemd in paragraaf 2.2 en zijn gericht op jeugd- en jongerenproblematiek in de gemeente. In het SGO vormen Sphinx, de gemeente, de politie en het algemeen maatschappelijk werk en jeugdpreventiemedewerker (in dienst bij het algemeen maatschappelijk werk) de partners. De kernnetwerken vormen een breder netwerk met een groot aantal partners die in de gemeente rondom jeugd actief zijn in met name de grote woonkernen. Dit zijn enerzijds lokale partners zoals het jeugdwerk, het onderwijs en de gemeente. En anderzijds regionale partners zoals de GGZ en Bureau jeugdzorg. In het platform wonen, zorg en welzijn vindt afstemming plaats op deze inhoudelijke terreinen. In het platform participeren Sphinx, ZWOH, het maatschappelijk werk, Woonveste, Ouderenzorg Heusden, Vivent, Thebe, Prisma, Cello Zorg. Zoals eerder vermeld heeft Sphinx in de periode 2005-2006 in overleg met partners en vertegenwoordigers uit de Heusdense samenleving zijn missie vernieuwd en speerpunten voor de toekomst vastgesteld. Uit de verslagen van de gesprekken die destijds zijn gevoerd blijkt dat Sphinx voornemens was om de samenwerking te verbeteren. Dit voornemen kon rekenen op bijval van vele kanten en voorzag in een duidelijk gevoelde behoefte. Er bestaat steun voor een rol van Sphinx als ‘Spin in het web’ binnen het veld


10

van welzijn, wonen en zorg. In de ogen van de gesprekspartners kan Sphinx die rol nog sterker aanzetten. Partners zien graag dat Sphinx een pro-actieve, initiërende houding inneemt op het agogisch terrein in relatie tot het gehele veld van welzijn, zorg en wonen. Jeugd- en jongerenwerk De partners van Sphinx hebben ten aanzien van het jeugd- en jongerenwerk grotere verwachtingen. De wensen voor de toekomst zijn: •

Kwalitatief goede invulling van het jeugd- en jongerenwerk Er is behoefte aan kwalitatief goed jeugd- en jongerenwerk. Bij voorkeur speelt het jeugd- en jongerenwerk een actieve (hoge handelingssnelheid, pro-actief en initiatiefnemend) en creatieve (innovatieve) rol.

•

Outreachende jeugd- en jongerenwerk Er is behoefte aan outreachend jeugd- en jongerenwerk. Jongeren moeten actief worden opgezocht en benaderd. Het gaat hierbij juist om de jongeren die niet naar de jongerencentra toekomen, maar te vinden zijn in de openbare ruimte. In het bijzonder is er behoefte aan jeugd- en jongerenwerkers die kunnen omgaan met overlastgevende groepen jongeren. Met name in de aanpak van moeilijke groepen hebben jeugd- en jongerenwerkers een belangrijke toegevoegde waarde. De partners geven aan dat het omgaan met moeilijke groepen jongeren maatgevend zijn voor de kwaliteit van de jeugd- en jongerenwerkers. Ook in vakantieperiodes, als meer jongeren “rondhangen”, is meer outreachend jeugd- en jongerenwerk gewenst.

•

Actieve inbreng bij ontwikkelen aanpakken en methodieken Bij het zoeken naar aanpakken passend bij overlastgevende groepen, verwacht men van het jeugd- en jongerenwerk een initiërende rol: het jeugd- en jongerenwerk als 1 ‘spin in het web’. Voorbeeld is de aanpak van overlast in het Zuiderpark. Bovendien kan het jeugd- en jongerenwerk in haar aanpak de buurthuizen benutten, door daar passende activiteiten te organiseren.

•

Goede signalering door jeugd- en jongerenwerkers Jeugd- en jongerenwerkers vervullen een belangrijke rol in het signaleren van knelpunten bij jongeren en in gezinnen. Jeugd- en jongerenwerkers zouden vanuit de signalerende functie niet alleen contact moeten hebben met de jongeren zelf, maar ook met de ouders.

•

Een passend aanbod voor jongeren in de gemeente Het is volgens partners van belang evenwicht aan te brengen tussen de groeiende aandacht voor overlastgevende jongeren enerzijds en een groter aanbod van vrijetijdsbesteding voor (‘gewone’) jongeren anderzijds.

Ouderenwerk Op dit moment is het ouderenwerk verdeeld in een sociaal-cultureel deel, dat is ondergebracht bij Sphinx en een intermediair en op zorg gericht deel, dat is ondergebracht bij ZWOH. In het bijzonder voor het sociaal cultureel ouderenwerk worden er twee aandachtspunten genoemd:

1

Zie bijvoorbeeld hierover het artikel in het Brabants Dagblad, 4 januari 2008 ‘Heusden is veiliger geworden’.


11

•

Signaleren en bereiken ouderen Een belangrijke vraag is hoe bereik je ouderen die ‘achter hun voordeur’ onzichtbaar zijn met hun problematiek? Belangrijke zaken die aandacht verdienen zijn het bestrijden van eenzaamheid en het vergroten van maatschappelijke participatie van ouderen.

•

Vergrijzing allochtone bevolkingsgroep De allochtone doelgroep (Oud-Heusden en Drunen kent een grote groep Turkse en Marokkaanse inwoners) zal een piek in de vergrijzing kennen rond 2020. Zij hebben te maken met een specifieke problematiek: zij bevinden zich ‘tussen heimwee en kleinkinderen’. Om hierop in te spelen vanuit het agogisch ouderenwerk is samenwerking tussen Sphinx en ZWOH wenselijk. Er moeten (cultuurspecifieke) agogische werkvormen worden gevonden om met deze allochtone groepen in contact te komen en te blijven.

Opbouwwerk Het opbouwwerk vervult een belangrijke rol in het bevorderen van de leefbaarheid in de wijk, door burgers actief te betrekken en te laten participeren. In het gesprek met de woningcorporatie Woonveste is naar voren gekomen dat er behoefte is om leefbaarheid in samenwerking vorm te geven. Voor Woonveste is leefbaarheid een belangrijk speerpunt. De woningbouwcorporatie Woonveste ziet voor zichzelf een rol in het vormgeven van de fysieke aspecten van leefbaarheid en wil dat graag met een welzijnsorganisatie die de sociale aspecten van leefbaarheid vormgeeft. Het is daarom belangrijk dat de samenwerking tussen corporatie en welzijnsorganisatie voor de toekomst sterker en professioneler wordt ingevuld De corporatie heeft aangeven daar ook in te willen investeren. Vrijwilligers In de begeleiding van activiteiten als in het beheer van de accommodaties, zijn er momenteel zo’n 300 vrijwilligers die betrokken zijn bij het werk van Sphinx. Daarnaast werkt bijvoorbeeld ook ZWOH met tussen de 60 en 100 vrijwilligers. Het vrijwilligerswerk blijkt nauwelijks een onderwerp te zijn dat sterk leeft bij de meeste externe gesprekspartners als het gaat om een toekomstbestendige invulling van de agogische functie, terwijl de inzet van vrijwilligers van enorme betekenis is voor de leefbaarheid van de samenleving. 3.4 Conclusies Als we de wensen en ambities van de verschillende partijen afsluitend op een rij zetten dan is een aantal conclusies te trekken: 1. Gemeente en de partners hebben een stevige ambitie op de toekomstige invulling van het agogisch werk in de gemeente Heusden. De gemeente en partners verwachten dat aan het agogisch werk een pro-actieve en innovatie invulling wordt gegeven, aansluitend en inspelend op de behoeften en wensen van de bewoners. Ten aanzien van het jeugd- en jongerenwerk wordt een outreachende aanpak verwacht, aangevuld met het coördineren en ondersteunen van creatieve activiteiten voor jongeren. 2. De ambities van de Stichting Sphinx sluiten daar in belangrijke mate bij aan. De welzijnsorganisatie wil daar ook graag uitvoering aangeven. Om uitvoering te geven aan het ambitieniveau wordt een kerngerichte aanpak voorgesteld, om op die manier het meest betrokken te zijn bij de bewoners in de wijk. 3. Er is een kloof tussen het niveau van de huidige dienstverlening van de welzijnsorganisatie in termen van capaciteit (kwantiteit en kwaliteit) en het niveau dat is vereist om de ambities van de partners te realiseren.


12

4

Toekomstbestendige invulling

Op basis van het voorgaande komen wij tot de volgende ingrediënten voor de invulling van toekomstgericht agogisch werk in de gemeente Heusden. 1. Het is kerngericht ingevuld, met behoud van flexibiliteit 2. Het vervult een pro-actieve, initiërende en coördinerende rol 3. Het is in staat creatieve en innovatieve aanpakken en werkvormen te ontwikkelen en invulling te geven aan een passend aanbod 4. Het jeugd- en jongerenwerk werkt grotendeels outreachend 5. Het werkt nauw samen met alle partners in het veld 6. Er is een goede balans tussen ambities, taken en beschikbare capaciteit In dit hoofdstuk werken wij deze punten uit. 4.1 Kerngerichte invulling Basis voor het agogische werk in de gemeente Heusden moet worden gevonden in het principe: “Sterk in de Kernen”. Een aanpak van het agogisch werk gebaseerd op een analyse van de specifieke inkleuring van de drie kernen, biedt de mogelijkheid om integraal te werken, op zo’n wijze dat de verschillende agogische functies elkaar onderling (met name opbouwwerk en jongerenwerk) en in samenhang met de buurthuisfunctie kunnen versterken. Dit principe sluit aan op een al gegroeide praktijk in Heusden, namelijk de kernnetwerken. Het agogisch werk zal vanuit de worteling in de kernen en in aansluiting op de bestaande kernnetwerken met andere professionals een rol kunnen vervullen als ‘een spin in het web’. Wij adviseren het agogisch werk te organiseren vanuit de kernen Drunen, (Oud-)Heusden en Vlijmen. Het agogisch werk zou op het niveau van deze drie kernen de activiteiten moeten organiseren. In iedere kern zou een agogisch team invulling moeten geven aan het opbouwwerk, het (outreachend) jeugd- en jongerenwerk en het ouderenwerk. Met het bestaande buurthuisnetwerk beschikt Sphinx over een goede worteling in de Heusdense samenleving. Dit biedt een goede basis om ‘sterk in de kernen’ te worden, juist ook op agogisch gebied. Wij zien toegevoegde waarde in het integraal inzetten van de buurthuisfunctie en het agogisch werk in de kernen. Bij een kerngerichte invulling van het agogisch werk is het nodig om agogische werkers te werven die breed inzetbaar zijn en dus niet té gespecialiseerd. Opbouw- en jongerenwerkers moeten nauw samenwerken, opdat zij niet alleen elkaars inzicht in de problematiek verbreden maar ook de onderlinge uitwisselbaarheid vergroten, zodat de continuïteit en flexibiliteit beter geborgd zijn. Op centraal niveau van de organisatie kan invulling worden gegeven aan de algehele leiding, de onderlinge afstemming en kwaliteitsbewaking, professionalisering en productontwikkeling, evenals de ondersteuning van het agogisch werk in de kernen. Het centraal beleggen van deze functie borgt de kwaliteit van het agogisch werk.


13

4.2 Pro-actieve, initiërende en coördinerende rol Van de agogisch werkers wordt verwacht dat zij midden in de samenleving staan. Contact hebben met de mensen in de wijken en ook op de hoogte zijn van hun behoeften en wensen. Indien zich problemen voordoen in de wijk, dan moeten agogisch werkers deze problemen vroegtijdig herkennen. Het agogisch werk organiseert participatie en activiteiten voor groepen en individuele inwoners, aansluitend bij de behoeften. Indien nodig legt het agogisch werk verbindingen met andere organisaties en partners in de wijk, zoals de woningbouwcorporaties, het maatschappelijk werk of de onderwijsinstellingen. Vanuit een goede worteling in de maatschappij wordt een pro-actieve, initiërende en coördinerende rol verwacht. 4.3 Creativiteit en maatwerk Het agogisch werk heeft als opdracht de leefbaarheid, veiligheid en sociale cohesie in de wijk te bevorderen, door in contact te staan met de mensen in de wijken en activiteiten en participatie te organiseren. Afhankelijk van de samenstelling van de bevolking, van de behoeften en de wensen, maar ook van de problemen die zich voordoen in de wijk is het de uitdaging steeds weer passende activiteiten, aanpakken en werkvormen vorm te geven. Dit vraagt van de agogisch werkers een goede kennis van de samenstelling van de bevolking, van de behoeften, maar ook van de problemen. Bovendien is een goed contact met de bewoners van doorslaggevend belang voor de kwaliteit en succes van het aanbod. Men verwacht van de agogisch medewerkers creativiteit en innovatief vermogen om telkens weer een passende activiteit, aanpak of werkvorm op maat te maken. Het aanbod is daarmee niet statisch, maar meebewegend en inspelend op de behoefte. 4.4 Outreachend jeugd- en jongerenwerk Vanuit alle partners in Heusden is er de roep om outreachend jeugd- en jongerenwerk. Van jeugd- en jongerenwerkers wordt verwacht dat zij in contact staan met de jongeren in de wijk. Een goed contact bereik je door actief de jongeren te benaderen en in gesprek te zijn op plaatsen waar zij hun vrije tijd doorbrengen. Dit zijn dus ook de plaatsen waar zij overlast veroorzaken. Deze outreachende werkwijze is gericht op het creëren van vertrouwen onder de jongeren, het toegang krijgen tot de wereld van de jongeren (ook thuis en het contact met de ouders) en het kennen van de wensen en behoeften van de jongeren om hen te ‘activeren’. Bovendien kunnen outreachende jeugd- en jongerenwerkers een belangrijke signalerende rol vervullen, vroegtijdig gewenste interventies (hulpverlening) organiseren, om problemen te voorkomen of niet te laten toenemen. De outreachende werkwijze moet de jeugd- en jongerenwerkers in staat stellen activiteiten, aanpakken en werkvormen op maat samen te stellen, met een goed bereik en effectiviteit. 4.5 Samenwerking centraal Het agogisch werk is één van de vele partners in de gemeente. Met goede samenwerking tussen de partners kan optimaal invulling worden gegeven aan de leefbaarheid, veiligheid en sociale cohesie in de wijk. Belangrijke partners zijn het onderwijs, de sportverenigingen, de buurtcentra, de vrijwilligersorganisaties, maar ook arbeidsbemiddeling en hulpverleningsinstanties (zoals het maatschappelijk werk of schuldhulpverlening). Het agogisch werk kan bijvoorbeeld met de sportvoorzieningen, buurthuizen, speeltuinen en speelverenigingen, invulling geven aan een passend activiteitenaanbod. Met de onderwijsinstellingen, de politie en de opvangorganisaties kan een sluitend signaleringsnetwerk worden vormgegeven. Met de hulpverleningsinstanties kan in samenwerking invulling worden gegeven aan adequate en snelle interventies. Naast het vormgeven van deze samenwerking, neemt het agogisch werk ook bij voorkeur een coördinerende rol in. Dat wil zeggen dat zij de verbinding, afstemming en regie voert op de samenwerking.


14

4.6 Balans tussen ambities, taken en capaciteit Het ambitieniveau voor het agogisch werk van de gemeente Heusden en de Stichting Sphinx is uitgewerkt in beleidsdocumenten en in de prestatiecontracten. Voor de realisatie van de ambitie, taken en verantwoordelijkheden is er in de huidige situatie een minimale formatie beschikbaar. Deze minimale huidige bezetting heeft consequenties voor de kwaliteit en continuïteit van het agogisch werk in de gemeente Heusden. We constateren dat er op dit moment onvoldoende balans is tussen ambities en capaciteit voor realisatie van die ambities. Voor een toekomstbestendige invulling van het agogisch werk is het daarom nodig dat de taken en activiteiten op basis van de ambities en wensen van de partners worden afgestemd en dat er vervolgens voldoende capaciteit (kwantitatief en kwalitatief) beschikbaar is om de taken uit te voeren.


15

5

Voorwaarden voor succes

Lysias heeft een verkenning uitgevoerd die moet leiden tot een strategische visie op een duurzame en toekomstbestendige invulling van het agogisch werk in de gemeente Heusden. Deze verkenning heeft geleid tot een beschrijving van de mogelijke invulling van het toekomstige agogisch werk in de gemeente Heusden in het vorige hoofdstuk. In dit hoofdstuk willen we op basis van deze invulling een aantal succesvoorwaarden formuleren. 5.1 Schaalgrootte De afgelopen jaren is er een fusiegolf op gang gekomen onder de welzijnsorganisaties. Deze fusiegolf vormde een antwoord op de afhankelijkheid als welzijnsorganisatie van één gemeente. De risico’s werden op deze manier meer gespreid, omdat de gefuseerde welzijnsorganisatie een groter verzorgingsgebied kenden. Bovendien bracht de schaalvergroting schaalvoordelen in de zin van delen van de overheadkosten, mogelijkheden tot specialisatie op bedrijfsniveau, mogelijkheden tot kennisdeling en deskundigheidsbevordering, maar ook mogelijkheden om ziekteverzuim en personeelsverloop op te vangen. Ook in de gemeente Heusden is de vraag aan de orde of met de huidige schaalomvang van de welzijnsorganisatie Sphinx de kwaliteit en de continuïteit geborgd kan worden. Gezien de huidige schaal van de welzijnsorganisatie, het huidige ambitieniveau van de gemeente en de spanning die op dit moment wordt ervaren bij het realiseren van kwaliteit en continuïteit van de agogische taken, speelt de vraag in Heusden of het huidige schaalniveau volstaat. Zelfs als er een verdubbeling plaats vindt van de formatie, blijft de organisatie van het agogisch werk zeer kwetsbaar. Om de kwaliteit en continuïteit duurzaam te vergroten, adviseren wij nauwere aansluiting te zoeken bij collegaorganisaties in de regio of elders in het land. De initiatieven die Sphinx inmiddels heeft genomen tot contractuele samenwerking met een partner in de regio, zien wij dan ook als een positieve ontwikkeling. Samenwerking met of aansluiting bij een regionale organisatie zien wij als een belangrijke voorwaarde voor een toekomstbestendige en duurzame invulling van het agogisch werk in Heusden. Het vergroten van de deskundigheid en het innovatief vermogen, maar ook het vergroten van de mogelijkheden om uitval op te vangen, versterken het agogisch werk in Heusden. Het is van belang een vorm van samenwerking te bereiken, die resulteert in het inbrengen van specifieke kwaliteiten van andere organisaties. Tegelijkertijd zien wij de waarde van de huidige kennis en deskundigheid, het netwerk en de verankering in de samenleving van de welzijnsorganisatie Sphinx. Er moet dan ook gestreefd worden naar een uitgekiende balans tussen continuïteit van de bestaande verworvenheden en ruimte voor vernieuwing. Er zijn verschillende mogelijkheden voor regionale samenwerking. Wij gaan daarbij uit van de wenselijkheid van het integraal blijven aanbieden van de agogische en de buurthuisfunctie, juist om de kwaliteit van het agogisch werk te kunnen vergroten.


16

Substantiële regionale samenwerking Regionale samenwerking biedt mogelijkheden om de continuïteit en kwaliteit van het agogisch werk te borgen. Er zijn verschillende varianten denkbaar qua intensiteit van inbedding (variërend van informele uitwisseling, contractuele samenwerking tot fusie of overname). Wij zien vooral voordelen bij het realiseren van dit scenario als de samenwerking een substantieel karakter krijgt. De kans op een daadwerkelijke kwaliteitsimpuls is groot en het schaalvoordeel biedt ook een grote kans op verbetering van de continuïteit van het werk. Wij bevelen aan de optie van een fusie op middellange termijn serieus te overwegen. Op korte termijn kan worden volstaan met het ontwikkelen van een vorm van substantiële samenwerking met (een) bestaande welzijnsorganisatie(s) in de regio, op basis van contractuele afspraken, waarin sprake is van: • • • • •

Systematische uitwisseling van vakinhoudelijke informatie, kennis, expertise, instrumenten en methodieken Mogelijkheid tot professionalisering en deskundigheidsbevordering van het agogische personeel In gezamenlijkheid werken aan innovatie en kwaliteitsverbetering Onderlinge afspraken over elkaar bijstaan in geval van ziekteverzuim via bijvoorbeeld een ziektevervangingspool Efficiëntiewinst vanwege het schaalvoordeel bij het opzetten van regionale projecten en initiatieven

In de besprekingen die Sphinx inmiddels heeft gevoerd met samenwerkingspartners in de regio, is aanvullend hierop nog sprake van samenwerking op het terrein van PR en communicatie. 5.2 Zakelijke en professionele relatie Het voortzetten in de huidige vorm, weliswaar aangevuld met een substantiële samenwerkingsrelatie, handhaaft de huidige wederzijdse afhankelijkheidsrelatie tussen de welzijnsorganisatie en de gemeente. In de financiering is de welzijnsorganisatie Sphinx grotendeels afhankelijk van de gemeente. Tegelijkertijd is de gemeente voor de kwaliteit van de agogische functie afhankelijk van de uitvoeringsorganisatie. Het is van belang om deze wederzijdse afhankelijke relatie op een professionele en zakelijke wijze vorm te geven. In een prestatiecontract worden afspraken gemaakt over de verantwoordelijkheden en prestaties van beide partijen. Vastgelegd wordt wat de te leveren prestaties (indicatoren die op hoofdlijnen inzicht geven in de te bereiken doelen) van de welzijnsorganisatie zijn. Ook wordt vastgelegd welke financiële vergoeding daar tegenover staat. Bovendien worden er afspraken gemaakt over de verantwoordingstermijnen en over de wijze waarop de gemeente sturing kan geven als de resultaten niet overeenkomen met de afgesproken prestaties. De wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan het prestatiecontract is de verantwoordelijkheid van de uitvoeringsorganisatie. De gemeente stuurt op resultaten en niet op bedrijfsvoeringprocessen. Om de huidige relatie zakelijk en professioneel vorm te geven adviseren wij een sturingsconcept uit te werken, op basis van een zakelijk vormgegeven opdrachtgeveropdrachtnemermodel. Vervolgens kunnen de gemeente en de Stichting Sphinx op basis van een sturingsconcept, uitwerking geven aan de toekomstige wijze van samenwerking. Dit moet leiden tot duidelijke afspraken over de toekomstige inrichting van de agogische functie, wederzijdse verwachtingen en rollen en de wijze van contracteren, overleg en communicatie. Het concept geeft ook helderheid geeft rollen en verantwoordelijkheden van bestuurders, ambtelijk apparaat, bestuur en management van de welzijnsorganisatie.


17

5.3 Versterken vaardigheden en competenties Voor het uitvoeren van de taken van de welzijnsorganisatie wordt veel verwacht van de agogisch medewerkers. Om als welzijnsorganisatie in staat te zijn de ambities te realiseren, is het nodig dat de agogische medewerkers de volgende vaardigheden en competenties versterken: • • • • • • •

Gericht op samenwerking en netwerken Probleem- en vraaggericht werken Initiatiefrijk (pro-actief en initiërend) en ondernemend Coördinerende vaardigheden Creatief en innovatief Brede inzetbaarheid Teamgericht


18

LITERATUUROPGAVE Gemeente Heusden: • • • • • • • • • •

Intentieverklaring om samenwerking met Juvans voort te zetten (College V200700577), 2007 Nota Integraal Jeugdbeleid 2006-2009 Beleidskader Wmo Verslag ambtelijk vooroverleg 5-6-2003 Convenant Gemeente Heusden en Stichting Sphinx m.b.t. subsidiering en uitvoering van werkzaamheden sociaal cultuur werk Periode 2004-2007 Sociaal economisch plan, Januari 2007 Beleidsplan maatschappelijke ondersteuning 2008 t/m 2011 25-9-2007 Brief aan Stichting Sphinx - verslag bespreking 6-11-2006 Brief aan Stichting Sphinx - personele ontwikkelingen bij uw stichting, 15-8-2007 Notitie Lokaal Loket Wonen, Wel zijn en Zorg, datum onbekend.

Stichting Sphinx: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Toekomst Agogisch Werk, Gespreksnotitie over de toekomstplannen van de Stichting Sphinx,1-1-2008 Stichting Sphinx in beweging - Het beleid van Stichting Sphinx op het gebied van sport, Februari 2005 Vervolgstap n.a.v. rapport Collegamento - opbouwwerk Sphinx, 1-9-2007 Vervolgstap n.a.v. rapport Collegamento - Wat willen we met het professionele jongerenwerk in Heusden, 1-8-2007 Vervolgstap n.a.v. rapport Collegamento - opzet agogisch overleg Augustus 2007, Brief aan Gemeente Heusden inzake kosten project Leefstijl Viedberg 2005, 9-52005 Werknemersprotocol, Oktober 2007 Jongerenwerk - plan van aanpak jongerenproblematiek De Oliemaat in Vlijmen, Mei 2004 Projectplan meidengroep d'Oultremont Ambulant Jongerenwerk binnen het voortgezet SG De Overlaat te Waalwijk, 5-72007 Vertrouwen Oudheusden bouwen, 24-8-2005 Signalen genotmiddelengebruik onder jongeren in de Gemeente Heusden, 31-102006 Brede school Op Dreef 27-6-2005 Zuiderpark Groep - Projectplan Eigen plek in Zuiderpark, November 2006 Het opbouwwerk, September 2007 Prestatiecontract 2004 Stichting Sphinx-Gemeente Heusden, 2004 Prestatiecontract 2007 Stichting Sphinx-Gemeente Heusden 2007 Jaarverslagen 2003, 2004, 2005, 2006. Visiedocument: Het beleid voor de komende jaren, Oktober 2006 Visiedocument: Naar een Brede Welzijnsorganisatie in Heusden, Oktober 2006 Notitie: beschrijving Stichting Sphinx, Stichting Peuterspeelgroep en Stichting De Biezen, Augustus 2006 Managementrapportage 2004, 25-10-2004 Aanbevelingen samenwerking, bevoegdheden v.h. werkvloeroverleg/ reactie div. woningbouwver. November 2007


19

• • • •

• • • • • • • • • • • • • •

Jong in Oudheusden, 20-10-2006 Stappenplan bij Escalaties/calamiteiten, 7-10-2003 Overzicht innovatieve projecten van Sphinx aangeboden aan Gemeente/ maatschappelijke partners. Datum onbekend Brief aan Erik Laan van Cees van Loon met bijlagen: 1) Kort verslag tafelgesprekken stakeholders 29-9-2005 2) Samenvatting partnerbijeenkomst Stichting Sphinx 24-10-2005 3) Stichting Sphinx in gesprek met partijen in het Wmo-speelveld 4) Burgerbijeenkomsten Stichting Sphinx 5) Speerpunten discussie 21-3-? 6) Kort verslag bijeenkomst met vrijwilligers rondom de speerpunten in buurthuis de Korf van 13-3-2006 7) Bijeenkomst strategisch beleidsplan 8) Stichting Sphinx bereidt zich voor op de toekomst in samenspraak met haar partners 9) Notitie inzake ontwikkelingen in de omgeving van Sphinx en de veranderende opvattingen over de rol van de burger in het welzijn en zorgstelsel, september 2006 10) Stichting Sphinx met u in gesprek: Speerpunten toekomstig beleid, 19-12-2007 Samenvatting overleg Sphinx-College 25-6-2007 Verslag bestuurlijk overleg met Sphinx 30-8-2007 Agenda bestuurlijk overleg Sphinx 7 september 2006 met bijbehorende stukken Verslag bestuurlijk overleg met Sphinx 7 september 20006 Agenda bestuurlijk overleg Sphinx 7 november 2006 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - bezwaarschrift projectsubsidies 2004 18-7-2006 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - bezwaarschrift inzake subsidie 2005 2-7-2006 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - wachtgeldregeling projectmedewerkers LOB en Place2Be 20-4-2006 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - bezwaarschrift projectsubsidies 2005 18-7-2006 Brief aan Gemeente Heusden - project Leefstijl Vliedberg 4-6-2004 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - Vrijwilligersbeleid 2-6-2004 Brief aan College van Burgemeester en Wethouders - Uitbreiding basisformatie jeugd- en jongerenwerk 28-3-2006 Onderhandelingsresultaat tussen Sphinx - Gemeente Heusden 20-10-2005 Tekstvoorstel offerte uitbreiding Opbouwwerk 2003

Overige: • • • • •

Bestuur & Management Consultants, Aanvullende financiële rapportage Sphinx, Oktober 2002 Bestuur & Management Consultants, Brief BMC aan Gemeente Heusden-quick scan Stichting Sphinx, 27-2-2002 Bestuur & Management Consultants. Plan voor de Toekomst. Gemeente Heusden Stichting Sphinx. Leusden, april 2002. Accountants en Belastingadviseurs Berk, Toelichtende financiële info inzake boekjaar 2003 Accountants en Belastingadviseurs Berk, Onderzoeksrapport inzake project 2004 Stichting Sphinx 2004, 18-6-2003


20

• • • • • • •

Collegamento, Strategisch beleidsplan - voortgang interactieve beleidsvorming Stichting Sphinx, 20-12-2005 Collegamento. Doorlichting agogische functies, Stichting Sphinx, mei 2007. Huijbregts Notarissen, Fusie/statutenwijziging, 20-12-2005 Contour, Brief aan Gemeente Heusden - reactie op conceptbeleidsplan Wmo, 3-72007 Huispitaal, Brief aan Gemeente Heusden - geen wens tot inspraak op concept meerjarenplan maatschappelijke ondersteuning, 17-7-2007 Brabantsdagblad, Krantenartikel "Heusden is veiliger geworden", 4-1-2008 Brabantsdagblad, Krantenartikel "WelzijnsStichting Sphinx in Heusden stapelt tekort op tekort’


21

GESPREKSPARTNERS Organisatie Stichting Sphinx

Gemeente Heusden

Politie Drunen ZWOH Juvans Woonveste

Contactpersoon De heer C. van Loon De heer M.A. van Buul Mevrouw M. Jochemsen De heer R. van den Bos De heer M. van der Poel Mevrouw A. van Eijken De heer M. van Lieshout Mevrouw A. van Son Mevrouw L. van Geffen Mevrouw M. van Doorm Mevrouw C. Gijsbers


Functie Directeur Bestuurslid Voorzitter bestuur Wethouder Wethouder Accounthouder Sphinx Beleidsambtenaar Jeugd Coördinator Jeugd Directeur Regiomanager Hoofd woonservice

22

Advies: Gezien het voorliggende voorstel en afweging wordt voorgesteld bijgaand besluit vast te stellen. Herstructurering welzijnswerk

Recommend Documents