adreswijzigingen : VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem jaargang 38 • nummer 10 • oktober 2000 verschijnt niet in juli en augustus
A L G E M E E N M A A N D B L A D VA N D E V L A A M S E I N G E N I E U R S K A M E R
afgiftekantoor Overpelt 1
• 3 • 4 • 13 • 15 • 19 • 25 • 28 • 30 • 36
IDE MA ELE G IPLO RE N D E N E T RRI D E GRAANIEURSCA BEROEP HAPPIJ I N G E N I E U R E N M A AT S C G INGE NIEUR EN VORMIN INGE NIEUR EN EN INGE EEL LING U PEN E T E D C O F A R A IEG DE S T U D W S VA N NIEU
T
EN GELEIDE
INGENIEURS MEDEDELINGEN • Algemeen maandblad van de VIK, Vlaamse Ingenieurskamer
32
43
Jaargang 38 - nummer 10 oktober 2000 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
ES
DI
O NGR C • K
14
Ing. Etienne Beernaerts E. Claeslaan 29, 9051 St. Denijs-Westrem HOOFDREDACTEUR Ing. Ivan Born
2
-2 0
e lh
0 2-1
o ef
REDACTIERAAD
00 • H
g n e
DIK-CONGRES 2 DECEMBER 2000 HENGELHOEF - HOUTHALEN
“ONBEGRENSD TALENT
UITWISSELING
VAN INGENIEURSSTUDENTEN
IN DE
EUREGIO”
Ing. E. Aelbrecht Ing. E. Beernaerts Ing. I. Born Ing. B. Demol Ing. H. Derycke Ing. N. Lagast Ing. G. Roymans Ing. L. Van Bouwel REDACTIESECRETARIAAT Francine Demaret Eddy De Winter SECRETARIAAT VIK Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem Tel. (+32)03-259 11 00 - Fax (+32)03-259 11 01 URL : http://www.vik.be E-mail :
[email protected] Doorlopend open van 08.30u tot 17.00u U kan lid worden door betaling op rekening 406-0098501-56 van de VIK te Antwerpen 50,00 € (2.017 BEF) voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor geassocieerde leden 25,00 € (1.008 BEF) voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd zijn; voor een samenwonend lid (1e lidmaatschap tegen 50,00 €) of voor gepensioneerden 12,50 € (504 BEF) voor studenten-industrieel ingenieur 65,00 € (2.622 BEF) voor leden woonachtig in het buitenland 350,00 € (14.119 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met meer dan 250 werknemers 200,00 € (8.068 BEF) voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder dan 250 werknemers DRUKKERIJ & LAY-OUT Drukkerij SLEURS nv, Overpelt Tel (+32)011-80 90 90 - Fax (+32)011-80 90 95 Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers (U.U.P.P.) Voor de ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk.
3
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
G
G
RAAD EN DIPLOMA
HET CONGRESTHEMA
RAAD EN DIPLOMA
VIK-CONGRES: UITNODIGING
DE VLAAMSE INGENIEUR IN EEN EUROPEES PERSPECTIEF Sinds 1970 wordt door de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) geijverd om duidelijkheid te brengen in de opleidingen van het hoger onderwijs. De vraag van de Vlaamse Ingenieurskamer om de studies van industrieel ingenieur te valideren met een academische graad is dus niet nieuw. Door de wet van 18 februari 1977 tracht de wetgever tegemoet te komen aan de noden van de Vlaamse industrieel ingenieurs. Met die wet worden de studies erkend op universitair niveau. Het decreet van 13 juli 1994 (Art.11 §2) erkent de studies op academisch niveau. De Vlaamse Ingenieurskamer formuleerde in 1998 duidelijk haar standpunt in een memorandum: “ Studies van een academisch niveau horen thuis aan een universiteit”. Dat was lang voordat in de wereld van het hoger en universitair onderwijs de discussies rond Sorbonne en Bologna hoog oplaaiden. Sorbonne, Bologna en morgen Praag voegen een nieuwe dimensie toe aan de problematiek van de opleiding tot industrieel ingenieur.
klaarheid te scheppen in de positie van de Vlaamse industrieel ingenieur ten opzichte van zijn buitenlandse collega’s. (Een recent voorbeeld van die onduidelijkheid is de publicatie in K VIV Direct, dat de studies op gelijk niveau plaatst met deze van de HBO-ingenieur in Nederland, daar waar de Nederlandse opleiding amper vergelijkbaar is met de Vlaamse graduaatopleiding. Men is dus totaal verkeerd te stellen dat in Europa de “academische ingenieur” énkel gevormd wordt aan universiteiten, technische universiteiten en speciale scholen, terwijl de praktische (industrieel) ingenieur gevormd wordt aan hogescholen, HBO, Fachhochschule, enz…, en dit in een 3of 4-jarig opleidingsprogramma.) Daarnaast is binnen de eigen landsgrenzen het hogeschoollandschap helemaal veranderd. Hogescholen organiseren 1-cyclus en 2-cycli opleidingen (resp. 3 en 4 jaar). De opleiding tot industrieel ingenieur (9.630 studenten) is niet de enige 2-cycli opleiding binnen de hogescholen. Het gaat hier uiteindelijk om 9 verschillende opleidingen met een totaal van 28.061 studenten (1998-1999).
De 1-cyclus opleidingen hebben veel meer studenten (71.872), waardoor de kans groot is dat de 2-cycli opleidingen onvoldoende aandacht krijgen in de hogescholen. Het gevaar is dus niet denkbeeldig dat daardoor op termijn de visie en de strategie van de 1-cyclus opleiding voor een kwaliteitsverlies zorgt van de 2-cycli opleiding. En zulks op het ogenblik dat, in de aanzet naar de kennismaatschappij van morgen, Vlaanderen meer dan ooit nood heeft aan goed gevormde academische ingenieurs Maar er is meer. Ook in de industrie is het profiel van de industrieel ingenieur veranderd. De Vlaamse Ingenieurskamer beschrijft in zijn memorandum de wijzigingen van het ingenieursprofiel in het bedrijfsleven. Het is een profiel dat vraagt naar een betere definiëring van de huidige studies van de industrieel ingenieur. Zoals in het universiteitsdecreet van 12 juni 1991 de wetgever de missie en de finaliteit van de academisch gevormde ingenieur in de universiteiten omschrijft, heeft ook de huidige industrieel ingenieur een opleiding die vraagt naar een technische kennis, maar die duidelijk omgeven moet zijn
De Voorzitter en de Leden van de Raad van Beheer van de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) hebben de eer en het genoegen u uit te nodigen tot het bijwonen van hun Nationaal Congres, met als onderwerp DE VLAAMSE INGENIEUR IN EEN EUROPEES PERSPECTIEF.
09.30 u:
Ontvangst.
10.00 u:
Welkom door Ing. Gustaaf Van Wichelen, Voorzitter Raad van Beheer VIK.
10.10 u:
“Vergelijking van de opleiding Vlaamse Industrieel Ingenieur met de ingenieurs opgeleid in Nederland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Duitsland”, door Ing. Noël Lagast, Erevoorzitter VIK.
10.30 u:
“Invloed van Europa op het Hoger Onderwijs in Vlaanderen” door Prof.dr.ir. André Oosterlinck, rector KU Leuven.
10.50 u:
Visie over “de ontwikkeling van de Vlaamse Hogescholen in de Europese context”, door ir. Guy Aelterman, Voorzitter Vlaamse Hogeschoolraad.
11.10 u:
Visie van de industrie, door de heer Urbain Van Deurzen, Ondervoorzitter VEV.
11.30 u:
Standpunt van de Vlaamse Ingenieurskamer, door Ing. Leo Wezenbeek, Algemeen Voorzitter VIK.
11.50 u:
Panelgesprek met de inleiders.
12.50 u:
Congresbesluiten door Ing. Leo Wezenbeek, Algemeen Voorzitter VIK.
13.15 u:
Wandelbuffet.
PRAKTISCHE SCHIKKINGEN Plaats: Vlaams Parlement, Hertogstraat, 1010 Brussel Datum: zaterdag 18 november 2000 om 09.30 u Kosten voor inschrijving: de deelname aan het congres is gratis. Voor het wandelbuffet vragen wij een bijdrage van 1.000 BEF (voor studenten industrieel ingenieur bedraagt dit 300 BEF). Bedrag over te schrijven op rek.nr. 4060098501-56 op naam van de VIK te Wommelgem. Gratis bussen, met verschillende opstapplaatsen, worden ingezet ten behoeve van de studenten van de Vlaamse Hogescholen.
Aan de basis van de vraag voor integratie in de universiteit lag vooral de bekommernis voor de toekomst, alsook voor de kwaliteit van de studies van de industrieel ingenieur, en dit o.a. in de Europese context. Een academische graad wordt immers enkel uitgereikt aan een universiteit. Daardoor is de buitenlandse herkenbaarheid en erkenning van het diploma van industrieel ingenieur niet evident; ze wordt steeds vergeleken met studies die niet vergelijkbaar zijn. Nu de grenzen van Europa opengaan en er zich een nieuwe wereldeconomie ontwikkelt, heeft de Vlaamse overheid als opdracht
CONGRESPROGRAMMA
nformatie over de juiste opstapplaatsen, uren, e.d., is te bekomen op het VIK-secretariaat. Voorafgaandelijke inschrijving voor het congres, het wandelbuffet en het busvervoer is noodzakelijk. Voor bijkomende inlichtingen kan men zich in verbinding stellen met Vicky Van de Sompel op het VIK-secretariaat, tel. 03-259 11 08, fax: 03-259 11 01, email:
[email protected]. ■ ➱
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
4
➱ 5
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
G
G
RAAD EN DIPLOMA
met psychologische, sociale, maatschappelijke en ethische aspecten.Vanuit dit “werkelijkheidsprofiel” (zie memorandum VIK), maar ook vanuit zijn functies in de kennismaatschappij van morgen, moet dezelfde globale visie ook worden toegeschreven aan de huidige industrieel ingenieur. Om al deze redenen vraagt de Vlaamse Ingenieurskamer, als finaliteit voor de opleiding van de industrieel ingenieur, een academische graad.
de industrieel ingenieur voor Vlaanderen te belangrijk. Het moet de bekommernis van de overheid zijn een beter samenspel tussen de wetenschappelijke vormingen te structureren, waardoor de studies nog beter bestaansgericht worden en de Europese (h)erkenning meteen een feit is. Elke onduidelijkheid in studieduur, niveau en graad moet nu definitief weggewerkt worden.
RAAD EN DIPLOMA
DE GESCHIEDENIS VAN DE INGENIEUR (DEEL 18). BIJZONDERE SCHOLEN WERDEN HOGER TECHNISCH INSTITUTEN 1835: DE FACULTEITEN VAN DE BELGISCHE RIJKSUNIVERSITEITEN
1838: SPECIALE SCHOLEN (INGENIEUR VAN UNIVERSITAIR NIVEAU)
1838: WETENSCHAPPELIJKE GRAAD (3 JAAR), WETTELIJKE GRAAD (4 JAAR)
Vier eeuwen na de katholieke universiteit van Leuven ontstonden de rijksuniversiteiten van Luik en Gent. Beide werden in 1817 door koning Willem I opgericht. Tussen 1119 en 1933 werden wereldwijd 154 universiteiten opgericht. Deze van Leuven was de 46ste in de rij, Gent en Leuven staan op de 114de plaats.
Door de wet van 1838 werd aan de rijksuniversiteiten het technisch hoger onderwijs ingesteld (Enseignement technique supérieur). Het technisch hoger onderwijs werd destijds alleen verzorgd door de Speciale Scholen die aan de universiteit waren gehecht (Ecoles Spéciales annexées à l’université). Ze waren gemachtigd om het diploma uit te reiken van kandidaat ingenieur en van ingenieur van universitair niveau.
Op 7 februari 1831 voerde artikel 17 van de Grondwet de vrijheid van het onderwijs in. Dit had belangrijke gevolgen. Zo kon men onder meer ook een wettelijk diploma via een Centrale Jury behalen.
Sorbonne, Bologna, Praag Met de ondertekening van de Sorbonne- en Bolognaverklaring start voor het ganse Europese hogeschoolonderwijs een belangrijke herstructurering. Het is een stap op weg naar die ene European Higher Education Area, die uiteindelijk moet bijdragen tot het Europa van de kennis. Voor die kennis wordt in eerste instantie gerekend op het hoger onderwijs.
Ing. Leo Wezenbeek
■
In 1834 werd in Brussel de “Université Libre de Belgique” opgericht. In 1837 werd ze omgedoopt tot “Université Libre de Bruxelles” (ULB). Op de ranglijst van de stichtingsjaren staat de ULB op de 124ste plaats. Na de onafhankelijkheid van ons land kregen de rijksuniversiteiten van Gent en Luik in 1835 een wettelijk statuut. De wet van 1835 werd al in 1838 aangevuld met nieuwe bepalingen in verband met de organisatie van het universitair onderwijs. De universiteiten hadden vier faculteiten: filosofie en letteren, wetenschappen, rechten en medicijnen.
De essentie van Bologna is het streven naar harmonisatie van het Europese hoger onderwijs en de opbouw van curricula met een gelijk niveau.Vooral voor de hogescholen met hun 2-cycli opleidingen is “Bologna” een uitdaging. Met de huidige 4-jarige opleiding is hun toekomst méér dan onduidelijk. Volgens het internationaal opleidingsmodel zit de Vlaamse industrieel ingenieur geklemd tussen de opleiding die leidt tot de graad van “bachelor” (3jaar) en deze van “Master” (5jaar). Op het ogenblik dat de meeste Europese landen reeds lang gelijkwaardige en gelijkaardige studies in de universiteiten verankerd hebben, trachten in Vlaanderen bepaalde academische kringen definitief af te rekenen met de positie van de industrieel ingenieur. Sommigen zien immers in de komst van de industrieel ingenieur naar de universiteit, een concurrentie en bedreiging voor hun vorming. De onwil om toe te geven aan een bepaalde evolutie ligt veeleer aan de basis van zulke standpunten. Men moet dus vermijden dat men deze hervormingen enkel aangrijpt om bestaande toestanden in een ander kleedje te willen steken, terwijl men in feite zou moeten vertrekken van totaal nieuwe denkpatronen. In de kennismaatschappij van morgen is de toekomst en het opleidingsprofiel van INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
KANDIDAAT EN DOCTOR De wet van 1835, aangevuld door deze van 1838, stelde de graad in van kandidaat en doctor voor elk van de vier faculteiten. Men onderscheidde: • kandidaat en doctor in de filosofie en letteren • kandidaat en doctor in de wetenschappen • kandidaat en doctor in de rechten • kandidaat en doctor in de medicijnen
6
Het technisch hoger onderwijs stond onder het bestuur van de administrateur-inspecteurs en een studie-inspecteur. In de twee kandidaatsjaren kregen de ingenieursstudenten les van de professoren uit de faculteit voor wetenschappen. Studenten van de faculteit wetenschappen en van de twee kandidatuurjaren voor ingenieur volgden gemeenschappelijk dezelfde theoretische vakken. Repetitors en tekenmeesters stonden in voor respectievelijk het laboratorium- en tekenwerk. Officieel stonden ze onder het gezag en het toezicht van de studie-inspecteur. Oorspronkelijk had de universiteit van Gent één Speciale School, deze voor Burgerlijk Genie. Er waren drie secties: Bruggen en Wegen (Ponts et Chaussées), Architectuur en “Arts et Manufactures” (Kunsten en Fabriekswezen). In Luik waren er twee Speciale Scholen aan de universiteit gehecht: een voor mijnbouw en een voor “Arts et Manufactures”.
Universiteiten hielden er nochtans aan om alleen wetenschappelijke diploma’s (graden) uit te reiken. Ze gaven echter geen toegang tot functies voor de openbare (staats) diensten. Daarvoor was immers een wettelijk diploma vereist. Voor de staatsbetrekkingen werden de ingenieurs aangeworven door de twee grote ingenieursverenigingen, met name “le Corps des Ingénieurs des Ponts et Chaussées” en “le Corps des Ingénieurs des Mines”. Ze waren vertegenwoordigd in de Centrale Jury voor het behalen van het wettelijk diploma. De universiteit van Luik mocht ook de wettelijke graad uitreiken van mijningenieur. Aanvankelijk bedroeg de studieduur vier jaar. Voor de wetenschappelijke graden was de studieduur drie jaar (Architectuur en Arts et Manufactures). In dezelfde periode werd in Luik ook de wetenschappelijke graad uitgereikt van “ingénieur mécanicien”.
1864: WETENSCHAPPELIJKE GRAAD NA 4 JAAR, WETTELIJKE GRAAD NA 5 JAAR De studieduur voor de wetenschappelijke graden voor ingenieur werd vanaf 1864 verlengd van drie naar vier jaar. De studieduur voor de wettelijke graad (mijningenieur en bruggen en wegen) werd van vier op vijf jaar gebracht. ➱
7
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
G
G
RAAD EN DIPLOMA
1879: “INGÉNIEUR ELECTRICIEN”, EEN NIEUWE WETENSCHAPPELIJKE GRAAD Door de evolutie van de techniek ontstonden voor de ingenieurs allerlei nieuwe studierichtingen. Zo werd in 1867 aan de universiteit van Luik een studierichting georganiseerd in verband met de exploitatie van de spoorwegen. In 1879 kon men in Luik ook reeds kiezen voor een studierichting in verband met de toepassingen van de elektriciteit. In 1883 promoveerde aan de Speciale Scholen van de Luikse universiteit de eerste promotie met de wetenschappelijke graad van “Ingénieur Electricien”. De studieduur bedroeg vier jaar.
1883: ELEKTROTECHNISCH INSTITUUT MONTEFIORE Op initiatief van professor Georges Montefiore werd in 1879 het naar zijn naam genoemd elektrotechnisch instituut van de Luikse universiteit opgericht. Onder de leiding van ingenieur Eric Gerard (de eerste directeur) kende het Montefiore instituut sinds 1883 een snelle opgang. Eric Gerard was niet alleen een uitste-
kend lesgever, maar vooral een man van de praktijk. Hij staat bekend als de eerste auteur van werken over elektriciteitsleer. De uitgave van zijn eerste boek “Leçons sur l’Electricité, professées à l’Institut Electrotechnique Montefiore annexé à l’Université de Liège” dateert van 1890. In het voorwoord schreef hij: “Je me suis donc vu obligé d’etudier, pour les élèves de l’institut Montefiore, un enseignement nouveau, également éloigné des spéculations de la théorie pure et des développements descriptifs que comportent les ouvrages de vulgarisations. Je publie aujourd’hui ces leçons, dans l’espoir que mes élèves, ainsi que les personnes qui s’intéressent aux progrès de l’électrotechnique, y trouveront quelque profit”. Eric Gerard zal toen wellicht niet vermoed hebben dat dit eerste werk na enkele jaren zou uitgroeien tot een standaardwerk dat in lengte van jaren de basis vormde voor de opleiding van burgerlijk en technisch ingenieurs in ons land en van vele ingenieurs in andere landen. De 8ste uitgave, verscheen in 1910 in Parijs. Het werd uitgegeven en gedrukt door GauthierVillars. Het eerste deel van het boek omvat een duizendtal bladzijden en 450 figuren. Wetenschappelijk en wiskundig onderbouwd en geïllustreerd met vele praktische voorbeelden behandelde Gerard heel wat onderwerpen die we vandaag terugvinden in de studieprogramma’s voor ingenieurs: dynamo’s, motoren, alternatoren,
transformatoren, enz… Professor ingenieur Eric Gerard schreef het allemaal al één eeuw geleden bijeen! De eerste Nederlandstalige boeken voor ingenieurs over elektrotechniek verschenen pas in 1948. Ze droegen duidelijk de stempel van Eric Gerard. Menig hoofdstuk lijkt me een plagiaat van het werk van de pionierauteur…
1890: SPECIALE SCHOLEN WERDEN OMGEVORMD TOT FACULTEITEN De wet van 1890 vormde na ruim een halve eeuw de speciale scholen voor ingenieurs om tot Technische Faculteiten. De vier Belgische universiteiten (Gent, Luik, Brussel en Leuven) werden gemachtigd om wettelijke graden uit te reiken. De wetenschappelijke graden bleven verder bestaan. Bij de aanvang van de Eerste Wereldoorlog werden de universiteiten gesloten. De professoren werden “werkloos”. Uit de crisis van de oorlog ontstonden op onderwijskundig vlak nieuwe initiatieven. Twee professoren van de Speciale Scholen voor Ingenieurs van Leuven, met name Paul Daubresse en Victor de Fays, namen in 1914 het initiatief voor de oprichting van de “Ecole Centrale des Arts et Métiers” (de ECAM in Brussel). In Leuven was de opleiding in het Frans en destijds had men het nog over “l’Ecole Spéciale annexée à l’Université de Louvain”. Paul Daubresse ontving er in 1891 het eerste wettelijk diploma van burgerlijk mijningenieur. Hij was toen 19 jaar. Twee jaar later promoveerde aan dezelfde Speciale School Victor de Fays als “ingenieur des arts et manufactures, du génie civil et des mines”. Een opleiding van vier jaar leidde aanvankelijk tot de graad van “ingénieur électromécanicien” een titel die men na enkele jaren wijzigde in “ingénieur des arts et métiers” (technisch ingenieur). Deze laatste titel werd in januari 1922 officieel erkend door het ministerie voor nijverheid en arbeid. Ingenieur de Fays zal in 1921 en 1922 ➱
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
8
mede aan de basis liggen van de opleiding van de technisch ingenieurs aan het De Nayer Instituut te Mechelen. In de beginperiode werden de lessen nog in het Frans gegeven en de diploma’s van de eerste en tweede promotie technisch ingenieurs waren in het Frans opgesteld. De taalwet van 14 juli 1932 bepaalde dat de opleiding zowel in het middelbaar als in het hoger onderwijs in het Nederlands diende te gebeuren. In Gent werd de “Faculté Technique” omgedoopt tot Technische Faculteit. In 1937 kreeg de “Faculté Technique” van Luik een nieuwe naam: “Faculté des sciences appliquées”. In Gent werd het “Faculteit voor Toegepaste Wetenschappen”. Na de oprichting van de Speciale Scholen voor ingenieurs in Gent, Luik, Brussel en Leuven werd in 1920 te Mons de “Ecole des Mines et de Métallurgie” opgericht. Ze werd later omgevormd tot de “Faculté Polytechnique de Mons”. In de loop der jaren schoot het aantal universitaire instellingen in ons land als paddestoelen uit de grond. In 1976 telde België 18 instellingen voor academisch onderwijs. Dit was 5 meer dan in Nederland. Het aantal faculteiten voor toegepaste wetenschappen bleef daarentegen beperkt tot vijf. In 1937 werd ook de wettelijke graad van burgerlijk ingenieur beschermd. Alleen degene die deze graad hadden behaald aan één van de vier Belgische universiteiten of aan de Polytechnische School van Henegouwen (Mons) mochten de titel van burgerlijk ingenieur voeren. In 1926 werd de FABI (Fédération Royale des Associations Belges d’Ingénieurs) gesticht. Ze groepeerde de ingenieurs die waren afgestudeerd aan de universiteiten van Brussel (AIBr), Gent (AIG), Luik (AILg), Leuven (UILv), Mons (AIMs) en aan het Montefiore Instituut voor Electrotechniek in Luik (AIM). De Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging (K VIV) die in 1931 werd opgericht verenigde de Vlaamse burgerlijk ingenieurs.
1884: EEN EERSTE SCHOOL VOOR INDUSTRIEEL INGENIEUR Voor velen werd de titel van industrieel ingenieur (ter vervanging van de titel van technisch ingenieur) bekend door de wet van 18 februari 1977. Toch was deze titel niet nieuw. Ze werd immers tussen 1884 en 1933 reeds uitgereikt door het “Institut Polytechnique de la Ville de Liège”. Rond de eeuwwisseling ontstonden in Wallonië ook nog andere scholen voor technisch ingenieur. In 1891 werd in Verviers een school voor “ingénieurs d’arts et métiers” opgericht en in dezelfde stad opende de “Ecole supérieure des textiles” haar deuren in 1898. “l’Institut Gramme” te Luik dateert van 1908, het “Collège technique” van Charleroi startte in 1921, de ECAM in 1915. In 1913 reikte het instituut Meurice-Chemie te Brussel na drie jaar het diploma uit van “ingénieur chimiste”, alhoewel ze in de periode tussen haar stichting (1892) en 1913 diploma’s uitreikte van “licenciés en chemie et technologie”. In Vlaanderen begon men ook vanaf 1922 met de opleiding van technisch ingenieur in zogenaamde “Speciale Scholen” die gehecht waren aan de middelbare technische scholen.
RAAD EN DIPLOMA
De volgende bijdrage gaat over de periode 1933-1970 en de opkomst van de “Bijzondere Scholen” en de “Hogere Technische Scholen” voor technisch ingenieur en de afbouw van de studies.
Ing. Noël Lagast ■
Geraadpleegde bronnen: • “Les intellectuels au Moyen Age” Jacques Le Goff, Ed. au Seuil Paris 1986. • “Notice d’introduction concernant l’origine et l’evolution de l’enseignement technique supérieur”,Faculté des Sciences appliquées Liège – 1999. • Leçons sur l’Electricité professées à l’Institut Electrotechnique Montefiore annexé à l’Université de Liège par Eric Gerard, directeur de cet Institut (Tome Premier 1890, Editeur Gauthier-Villars Paris). • Nota’s studiebezoek Sorbonne en Ecole nationale des ponts et chaussées Paris (1998). • Driemaandelijkse tijdschriften “La France Universitaire”, Rue de Nancy 3, 75010 Paris (19971998-1999). • Un siecle de vie de l’Ecam, Jacques De Jaeger (1998).
BIJZONDERE SCHOLEN VOOR TECHNISCH INGENIEURS Voor de ingenieurs van de niet-Speciale Scholen van de universiteiten bestonden er allerlei titels: “ingénieur mécanicien”, “ingénieur des arts et métiers”, “ingénieur technicien”... In de periode 1894-1930 maakte men zich over deze titulatuur nog geen zorgen. De weinig afgestudeerden werkten immers meestal in de regio waar ze waren afgestudeerd. Het internationaal aspect van de titulatuur speelde nog geen rol. Overigens zorgde de Eerste Wereldoorlog voor een dalende belangstelling voor deze studies en in Vlaanderen was van een opleiding voor technisch ingenieur nog geen sprake. 9
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
G
G
RAAD EN DIPLOMA
INGENIEURS BELOOND
DIK-CONGRES: “ONBEGRENSD TALENT. UITWISSELING VAN INGENIEURSSTUDENTEN IN DE EUREGIO”
2
e lh
o ef
DI
ES
0 2-1
-2 0
HEEL WAT PRIJZEN VOOR KERSVERSE INGENIEURS OP DE KH KEMPEN
UITNODIGING
CONGR K•
0 0 • H en
g
De eerste bedoeling van het congres is de uitwisseling tussen de ingenieursstudenten in de Euregio gevoelig te verhogen. Teneinde een inzicht te krijgen in de moeilijkheden welke zulke intensieve uitwisseling in de weg staan, werd een onderzoek ingesteld bij de universiteiten en de hogescholen uit het werkingsgebied. In de eerste congrescommissie werd een voorstel uitgewerkt om de onderscheiden ingenieursopleidingen in Nederland, Duitsland en België (Wallonië, Vlaanderen) beter op elkaar af te stemmen. In de werkzaamheden van de commissie werd uitgegaan van de structuren voorzien in de Sorbonne en Bologna-verklaringen. In een tweede commissie werd een praktische uitvoering gegeven van de besluiten van de eerste commissie. In deze commissie werd vooral beroep gedaan op de verantwoordelijken op het gebied van internationale uitwisselingen uit de universiteiten en hogescholen. Deze commissie zal ressorteren in een permanente werkgroep DIKuitwisselingsprogramma 2000-2005.
directeurs onderwijsinstellingen, medewerkers internationalisering, vertegenwoordigers overheid, socio-economische middens.
PRAKTISCHE SCHIKKINGEN Plaats: Domein Hengelhoef, Hengelhoefdreef 1, 3530 Houthalen-Helchteren Datum: zaterdag 2 december 2000 vanaf 09.30 u: Inschrijving: schriftelijk op het DIKsecretariaat, p/a VIK, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03-259 11 01, e-mail:
[email protected], uiterlijk op 24 november 2000. Betaling van de kosten (50 EURO per persoon; 25 EURO voor studenten) op rek.nr. 235010.60.65-56 (Fortis – B-Lanaken). ■
CONGRESPROGRAMMA 09.30 u: 10.00 u:
10.15 u:
Het opzet van het congres “Uitwisseling van Ingenieursstudenten in de Euregio” is zeker ambitieus. De inzet en samenwerking van allen welke kennis en expertise bezitten op een van de deelgebieden van het congres moet dit opzet doen slagen. Tot die samenwerking en inzet wordt u allen uitgenodigd.
10.45 u:
Het congres is bestemd voor alle ingenieurs en ingenieursstudenten uit de Euregio, bestuurders, beleidsmedewerkers, hogescholen en universiteiten,
17.15 u: 17.30 u:
12.30 u: 14.30 u: 16.15 u: 16.45 u:
RAAD EN DIPLOMA
Ontvangst, inschrijving, uitdelen congresdocumenten Welkom, door Dr.ir.Ing. Kathleen Venderickx, Voorzitter VIKAfdeling Limburg. Inleiding door Ing. Joseph Neyens, congresvoorzitter. Algemene inleiding op het thema, door de heer Peter Heller, Vicepresident Ford, over “Belang internationalisering voor Ingenieursopleidingen”. Inleiding en plenaire discussie commissie 1, door Ing. Carlo Vrancken, ere-voorzitter DIK en Prof. Dr. Paul Kirschner, Universiteit Maastricht. Middagmaal. Inleiding en plenaire discussie commissie 2, door Ing. Raymond Froidmont, Ere-Voorzitter VIK en Mevrouw Paulette van Tol, Hora Est. Pauze. Slotsessie. Goedkeuring besluiten commissies. Slottoespraak door de heer Michel Hansenne, gewezen minister en lid van het Europees Parlement. Slotwoord door Ing. Gustaaf Van Wichelen, Voorzitter DIK. Receptie
“134 maal proficiat!” Dat kregen 134 kersverse ingenieurs te horen van Jef Vanroye, hoofd van het departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek. Op 30 juni promoveerden immers 134 ingenieurs aan de KH Kempen in Geel. Dat zijn er 25 meer dan vorig jaar, maar het zijn er nog altijd veel te weinig. De industrie smeekt immers om hooggeschoolde technici, maar een groot deel van de jeugd lijkt die noodkreet niet te horen. Bij de jonggediplomeerden was de vreugde er niet minder om. Ze deelden die tijdens de sfeervolle plechtigheid met hun ouders, vrienden en vriendinnen. In een feesttoespraak voorspelde de heer Donald Pans, afgevaardigd bestuurder van Egemin, de nieuwbakken ingenieurs een rooskleurige toekomst. Hij benadrukte dat ze hiervoor zelf in belangrijke mate verantwoordelijk zijn en riep hen op om hun technische, maar ook hun ethische taak in de maatschappij waar te maken. Elk jaar is er een slagroomtoetje op de taart in de HIKempencampus als de ingenieurs een deel van hun studenten laten afzwaaien. Ook nu weer werden er prijzen en nominaties voor nog grotere prijzen toegekend.
Ook de VIK deed haar duit in het zakje en gaf de heer Roymans twee boekenbonnen van 5.000 BEF mee. Hij mocht ze uitdelen aan Ing. Arne Van Den Bogaert (elektronica, Merksplas) voor “De bouw van een low-cost EMCkamer” en aan Ing. Bart Van den Bergh (biowetenschappen, Wuustwezel) voor “De Vlaamse Mestwetgeving. Toepassing op de gespecialiseerde melkveehouderij van de Kempen.” Arne liep daarvoor stage bij Intersoft Electronics in Olen en Bart bij Boerenbond in Leuven. De prijs van 10.000 BEF voor Biobest aan de afdeling biowetenschappen geschonken, ging naar Ing. Vira Borodajko uit Beringen. Onder de vleugels van Scana-Noliko maakte zij een eindwerk over de “Sterilisatie van groenteconserven en de invloed van sommige procesparameters op het drukverloop.”
keurige bepaling van transmissietijd in een glasvezelnetwerk Meetsysteem met GPS als tijdsreferentie. De kandidaten voor de Information Technology Prize maken kans op één van de vier prijzen van 50.000 BEF. De jury wees daarvoor Ing. Peter De Leuze (Tessenderlo) en Ing. Filip Hermans (Laakdal) van elektronica aan. Bij IMEC in Heverlee werkten zij met WinSCATT v 3.1, een automatisch dataacquisitie-programma voor Rutherford Bachscattering Spectrometrie. De kandidaten voor de Egemin-prijs ten slotte kunnen 250.000 BEF winnen als zij erin slagen de nationale jury te overtuigen. Myriam Splets (Leopoldsburg) en Bart Smets (Laakdal) van elektromechanica zullen dat zonder twijfel proberen. Bij Philips Industrial Activities in Hasselt maakten ze een mechanisch ontwerp van een CDR W-notebookdrive. ■
Verder nomineerde de jury ook enkele kandidaten voor Vlaamse en Belgische prijzen. De kandidaat voor de BARCOPrijzen (driemaal 100.000 BEF), Bart Haagdorens (elektronica, Leopoldsburg), kreeg al meteen 5.000 BEF van de heer Patrick Verschelde. Hij deed bij Siemens Atea in Herentals een nauw-
Mevrouw Lieve Moors van NV Philips Lighting uit Turnhout bracht tweemaal 25.000 BEF mee. In elektronica strijken Ing. Peter Braem (Laakdal) en Ing. Wouter Delen (Herselt) de prijs op met hun gezamenlijk eindwerk “Benchmarking van de Advanced Timing Driven Design Flow voor ontwerp van digitale Deep Submicron CMOS IC’s.” Daarvoor werden ze begeleid in Philips ITCL in Leuven. In elektromechanica ging Ing. Pieter Sleuwaegen (HeusdenZolder) ermee aan de haal. Hij deed daarvoor een onderzoek naar optimalisatie van het tussenstation toegepast in de horizontale boring bij Smet-Boring NV in Dessel.
➱ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
10
11
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
G
I
RAAD EN DIPLOMA
INGENIEURS DIE EEN PRIJS MOCHTEN ONTVANGEN AAN DE HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN Ook aan de Hogeschool WestVlaanderen werden aardig wat prijzen uitgereikt aan pas afgestudeerde ingenieurs. Een overzicht.
Ing. Inge Demuynck (Chemie): Prijs Chemie, met het eindwerk: “Optimalisatie en validatie van de methoden ter bepaling van Natrium, Kalium, Magnesium en Calcium in water en bodem.” Ing. Stefaan Vandaele (Elektromechanica, optie automatisering): Prijs Elektromechanica, met het endwerk: “Ontwerp, opbouw en automatisering van een dosseer- en verpakkingsmachine”. Ing. Sophie Langenraedt (Elektromechanica, optie elektrotechniek): Prijs “ABB Industrial Manual”. Ing. Freek Goddyn (Elektromechanica, optie automatisering): Prijs “ABB Industrial Manual”. Ing. Sam Lefebvre (Elektronica, optie ontwerptechnieken): Prijs Elektronica met het eindwerk: “Ontwerp van een HDLC controller met FIFO’s in VHDL”. Ing. Colas De Leersnijder (Elektronica, optie ontwerptechnieken): Nominatie Barco-prijs met het eindwerk: “Ont-
(v.l.n.r. en van onder naar boven): Conny Meuris, Inge Demuynck, Nele Salomez, Sophie Langenraedt, Koen Sandra, Sam Lefebvre, Michael Gaillez, Stefaan Vandaele, Frederic Porte, Freek Goddyn
werp en implementatie van een Public Address Terminal System”. Ing. Frederic Porte (Elektronica, optie ICT): Nominatie Barco-prijs met het eindwerk: “Ontwerp van een X-Windows Graphical User Interface voor de Barco Video Cross-bar”.
Ing. Conny Meuris (Industrieel Ontwerpen): Prijs Industrieel Ontwerpen, met het eindwerk: “Ontwerp van een directie-kantoormeubellijn”. Ing Michael Gaillez (Elektronica, optie ontwerptechnieken /voorzitter Studentenraad): ontving de VIK-prijs.
Ing. Nele Salomez (Milieukunde):Prijs Milieukunde, met het eindwerk: “Opmaak van een algemeen preventieplan in een bedrijf, BASF, Belgium”.
■
VIK-PRIJZEN AAN DE KAHO SINT-LIEVEN TE GENT In de KaHo Sint-Lieven te Gent gingen de VIK-prijzen naar volgende laureauten: Ing. Ankie Puts en Ing. Gerd De Bruyckere van de afdeling bouwkunde. Voor de afdeling elektromechanica, optie elektrotechniek, ging de prijs naar Ing. Guy Van der Veken. INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
LOOPBAANONDERBREKING Op dit ogenblik ondervinden bedrijven de last van hun leven om voldoende werknemers te vinden. Ideeën over immigratietewerkstelling, levenslang leren, het optrekken van pensioenleeftijden circuleren, terwijl discussies over arbeidsduurverkorting, sabbatjaren en het afstemmen van arbeid en gezin evengoed worden gevoerd. Het honoreren van de belangen van zowel werknemers als werkgevers resulteerde in het verleden in stukjes arbeidswetgeving die lineair waren en niet altijd geïntegreerd konden worden in een bedrijfs- of carrièreplan.
Ing. Sandra Koen (Biochemie) ontving naast de prijs Management en de prijs biochemie ook de departementsprijs met haar eindwerk: “Capillaire gaschromatografie inductief gekoppeld plasma massaspectrometrie voor de bepaling van D, L-selenomethionine in biologische vloeistoffen.”
Wij wensen alle gediplomeerden, alle genomineerden en alle prijswinnaars van harte proficiat.
12
NGENIEURSCARRIERE
Misschien is het niet onlogisch dat net in de kokende economie van het laatste jaar, veel vragen over loopbaanonderbreking gesteld worden. Loopbaanonderbreking is een systeem waarvan de onderliggende filosofie op het eerste gezicht haaks staat op een
aantrekkende economie. Het systeem werd onthaald op nogal wat kritiek, maar in de praktijk blijkt het toch met een zekere soepelheid toegepast te worden, in de lijn van de verzuchtigingen naar meer flexibiliteit in de arbeidsverhoudingen. Wellicht zal de regeling een basis vormen voor de komende discussies over de organisatie van de arbeid. En...er zijn nogal wat ingenieurs die in het systeem willen stappen om verder te studeren of om zich te vestigen als zelfstandige. Daarom in een notendop hoe het werkt. We hebben het hier nu niet over ‘beroepsloopbaanvermindering’, waarbij de werknemer tijdelijk zijn prestaties niet stopt, maar vermindert. Evenmin hebben we het over de bijzondere ‘uitloopregeling’ voor 50-plussers, noch over de regelingen voor ouderschapsverlof, palliatieve- of ziekenzorg. Al deze varianten zijn mogelijk binnen het geheel van de loopbaanonderbrekingsregeling, maar we schetsen enkel het basissysteem van volledige beroepsloopbaanonderbreking. De volledige beroepsloopbaanonderbreking begint met een schriftelijk akkoord tussen werkgever en werknemer. De arbeidsovereenkomst wordt geschorst maar blijft wèl bestaan. Zo blijven concurrentiebedingen dus van kracht. Ingenieurs die er aan denken om een eigen bedrijf op te zetten via loopbaanonderbreking: dit kan, maar ze houden best rekening met een eventueel concurrentiebeding in hun contract. Het akkoord van de werkgever is in principe vereist. Echter niet zo er collectieve arbeidsovereenkomsten binnen de sector bestaan of overeenkomsten die het systeem binnen de onderneming zelf regelen. Deze sectoriële regeling heeft betrekking op kleine ondernemingen (-50wn.). Dergelijke overeenkomsten houden meestal in dat werknemers met bepaalde leidinggevende of vertrouwensfuncties (ingenieurs!) geen recht kunnen doen gelden op loopbaanonderbreking. Soms wordt vereist dat de onderneming een 13
bepaald aantal werknemers moet hebben. Immers, het zijn vooral de KMO’s die problemen ondervinden bij de toepassing van de regeling. Als er geen overeenkomsten bestaan op bedrijfs- of sectorniveau is CAO nr. 56 van toepassing, die een beperkt recht instelt in die zin dat de werkgever ‘zich niet kan verzetten’. Aanvankelijk beperkte deze algemene CAO het recht tot loopbaanonderbreking tot 1% van het gemiddeld aantal werknemers dat tijdens het afgelopen kalenderjaar was tewerkgesteld. Inmiddels is dat opgetrokken tot 3%. Het laat zich aanzien dat het in de toekomst nog uitgebreid zal worden. De werkgever verbindt er zich toe om de werknemer te vervangen. Vroeger diende de loopbaanonderbreker vervangen te worden door een uitkeringsgerechtigde werkloze. Om tegemoet te komen aan de bezwaren van die werkgevers, die moeilijk uitkeringsgerechtigde vervangers voor dezelfde functie konden vinden, komen tegenwoordig een aantal andere categorieën (deeltijdse- en interimwerknemers in dezelfde onderneming, schoolverlaters, herintreders) die geen werkloosheidsuitkering genieten ook in aanmerking en moet de vervanger niet noodzakelijk in dezelfde functie worden tewerkgesteld. Via interne reorganisatie mag de werkgever de vrijgekomen functie invullen met een werknemer die reeds in het bedrijf werkt. Hij mag de vervanger dan aanwerven voor een andere functie. En meer: een ministerieel besluit van 1999 voorziet een procedure om werkgevers vrij te stellen van de vervangsplicht. De werkgever dient dan te bewijzen dat hij geen geschikte vervanger kan vinden voor die bepaalde functie. Het plaatselijke werkloosheidsbureau beslist over de vrijstelling. De werknemer zet gedurende een bepaalde tijd zijn prestaties stop voor een periode van minimum 3 en maximum 12 maanden. Verlenging is mogelijk met of zonder werkhervatting, tot een maximum van 60 maanden of vijf jaar. Er is een beperkte ontslagbescherming, in die zin dat de werkgever geen ➱ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
NGENIEURSCARRIERE
initiatief mag nemen dat ertoe strekt eenzijdig een einde te maken aan de overeenkomst, behalve om een dringende reden (zware fout) of ‘voldoende reden’. Het ontslag door de werkgever blijft wel mogelijk indien de reden vreemd is aan de loopbaanonderbreking. De ontslagbescherming is geldig tot drie maanden na de loopbaanonderbreking. Anciënniteit blijft doorlopen.
SMARTMOVE
Tenzij je een spaarpotje opzij hebt gezet kan je er dus niet van leven, laat staan studeren of een eigen bedrijf starten.
INTUÏTIEVE INNOVATIE VOLGENS ING. STEVEN BUYTAERT
In het najaar zal het loopbaanonderbrekingssysteem als basis dienen voor een gespreksronde met de sociale partners, die een fijnmaziger toepassing willen. In elk geval zal het bedrag van de onderbrekingsuitkering naar omhoog gaan.
Wat sociale zekerheid betreft loopt kinderbijslag door. Recht op gezondheidszorgen blijft behouden en pensioenrechten blijven in elk geval het eerste jaar (en onder sommige voorwaarden ook daarna) gevrijwaard. Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen worden begrijpelijkerwijs niet uitgekeerd. Er is ook geen gelijkstelling voor jaarlijkse vakantie.
Af en toe drukken wij op een willekeurig lidnummer van het VIK ledenbestand om het toevallige slachtoffer aan een interview te onderwerpen. Deze keer wees het lot lid nr. 11.437 aan. Steven Buytaert, geboren in 1965, afgestudeerd aan de Katholieke Hogeschool Limburg, Oprichter en CoCEO van SmartMove. (www.smartmove-eu.com) Steven begon na zijn studies bij IMEC en stampte in 1996 zijn eigen bedrijf uit de grond. 100 medewerkers, meestal ingenieurs, zetel in Leuven en een afdeling in Massachussets, USA.
Ed De Winter
■
De werknemer die in volledige beroepsloopbaanonderbreking gaat ontvangt een geïndexeerde ‘onderbrekingsuitkering’, betaald door de RVA. De bedragen zijn laag, zo’n 13.000 BEF, eventueel vermeerderd met ongeveer 1.000 BEF per kind ten laste.
GESCHIEDSCHRIJVING DOOR LANDMETER-INGENIEURS HET LANDMEETKUNDIG-TECHNISCH MUSEUM IN DORTMUND Sommige studie- en beroepsterreinen kunnen elkaar op een verrassende manier bevruchten. Dat zo verschillende vakgebieden als het landmeetkundig ingenieursbedrijf en geschiedenis elkaar vinden in een museum is niet vanzelfsprekend. Ing.-expert Johan Vanvolsem is lid van het Beschermcomité van het Landmeetkundig-Technisch Museum, een middeneuropese vereniging die de getuigen van het landmetersberoep wil bewaren en aanbieden aan het grote INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
publiek. In het ruimere ‘Museum für Kunst und Kulturgeschichte’ te Dortmund wil de vereniging hiervoor een vernieuwde museumafdeling openstellen. De officieel opening vindt plaats op 20 november a.s. De grootste verzameling geschiedkundige landmetersinstrumenten in Europa zal er te bezichtigen zijn. Er is ook een ruime bibliotheek. Het Beschermcomité reikt ook de tweejaarlijkse Eratosthenesprijs (waarde 2.500 Euro) uit voor scripties en docto14
NGENIEUR EN BEROEP
raten omtrent de geschiedenis van de landmeetkunde en geodesie. De prijs is genoemd naar de Griekse geleerde Eratosthenes (275-195 vC.), beheerder van de grote bibliotheek van Alexandrië, sterrenkundige en bepaler van de omtrek van de aarde. Geïnteresseerden kunnen via het secretariaat contact opnemen met Ing. Johan Vanvolsem. ■
1 september 2000. Vanden Tymplestraat 35, Leuven. SmartMove. Een onopvallend gebouw zonder prots of praal, wat dieper gelegen in een gewone huizenrij. In de hall lopen medewerkers af en aan. Jeans, sigaretje, koffietje. Ondertussen een babbel. Wees jezelf en doe gewoon, die stijl. Maar vergis je niet: ze hebben hier een voertuigtelematica- model ontwikkeld dat ver buiten de auto-industrie z’n consequenties heeft. Meer nog: het dwingt tot bezinning over een aantal aspecten van de economie in zijn geheel. Steven Buytaert ontvangt ons in jeans aan een bureau dat niet vol staat met computerapparatuur maar met… boeken, over de meest uiteenlopende onderwerpen. Herinner jij je het moment waarop je dacht ‘ik wil ingenieur worden’? Nee. Ik herinner me niet dat ik ooit niét ingenieur wilde worden. Als uk
haalde ik alle dingen uit elkaar. Eerst speelgoed. Later radio’s en TV’s. Ik ben altijd gefascineerd geweest door techniek. Mijn vader is vroeg gestorven, maar hij had me steeds boeken over wetenschap en techniek toegestopt. Nog later volgde ik TV-programma’s als ‘Verover de aarde’. Tussen haakjes: voor jongeren een spijtige zaak dat dergelijke programma’s niet meer uitgezonden worden. Ik ben geboren 1965 en toch herinner ik me de eerste maanlanding – de biep nadat Armstrong voor het eerst contact had met de aarde! Misschien was dat ‘het moment’? Je studiekeuze was dus evident? Ik was gefascineerd door techniek, maar luchtvaart was m’n passie. Na m’n middelbare studies wilde ik piloot worden, maar ik moest van m’n moeder eerst een diploma halen. Dat werd dus industrieel ingenieur, dichtbij huis in Diepenbeek. Na m’n studies moest ik naar het leger. Nu zou ik piloot worden! Maar ik werd afgekeurd. Ik heb nadien nog wel een jaar of tien aan zweefvliegen en zeilen gedaan. Hoe ben je met SmartMove begonnen? Tijdens m’n opleiding elektromechanica aan de KHLim deed ik stage bij IMEC. Ik vond de sfeer daar zo constructief dat ik er absoluut wilde blijven werken. Ik kon beginnen in een afdeling die helemaal buiten mijn specialisatie lag. Daarom ben ik ook blijven studeren, aan de KUL en in het buitenland. Bij IMEC heb ik geleerd wat je in een autonome, creatieve omgeving kan gedaan krijgen. Dat wilde ik in 1996 zelf ook doen met SmartMove. Had je een groot ‘plan’ toen je dit bedrijf startte? Niet echt. Aanvankelijk was het de bedoeling om een anti-diefstal systeem te ontwikkelen, een beperkt marktsegment dus. M’n ingenieursopleiding was heel degelijk, alleen had ik weinig notie van hoe je een bedrijf opstart en financieel op poten zet. Nu kwam ik uit een academische wereld waar het vanzelfsprekend is dat je kennis deelt – ik heb 15
nooit anders geweten en ik zou nooit anders willen. Met die instelling is het bedrijf heel organisch gegroeid tot wat het nu is. Er zijn een hoop Amerikaanse publicaties die ‘Hoe leid ik mijn bedrijf?’ heten. Een Vlaming vindt zulke titels heel dom. Maar ik lees ze wel en soms merk ik dat wij allang toepassen wat er in staat. Vandaar al die boeken op m’n bureau: meer als bevestiging dan als bron voor nieuwe ideeën. Een bedrijf draait niet alleen op engineering, maar ook op financiële en de juridische engineering. Bij SmartMove verbinden we dat allemaal met onze gevoelsmatige human engineering. We vallen niet terug op een of andere theorie. Als we al een filosofie hebben is het er een van ‘leven en laten leven’. Die hebben we gaandeweg ontdekt. Ons soort van aanpak is steeds nieuw geweest omdat we dikwijls beslissingen nemen vanuit de buik en bijsturen naargelang de tevredenheid van medewerkers en klanten, wel wetende dat je nooit iedereen 100% kan tevreden stellen. SmartMove heeft ondertussen een heel eigen telematicasysteem ontworpen. Wil je vertellen hoe het werkt? Vijf jaar geleden hebben we het als missionarissen verkondigd. Nu wordt het door iedereen het Netwerk Centric Three Layer Concept genoemd. Het steunt op derde-generatie telematica. De eerste generatie had voor elke toepassing nog aparte hardware nodig. Bij de tweede generatie kon je verschillende systemen al combineren maar niet integreren. De derde generatie is een open systeem waarbij de toepassingen geleverd worden via dezelfde programmeeromgeving. Zelf noemen we ons systeem SmartMove Open Telematics Architecture of het Open Platform. Het kan een oneindige aantal diensten leveren aan een oneindig aantal gebruikers. Het heeft drie bouwstenen: een gestandaardiseerde software-omgeving voor toepassingen die gebruikt kunnen worden door service providers om hun diensten te linken. Maar ze kunnen ook hun eigen IBM, SUN of ➱ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
NGENIEUR EN BEROEP
Apple computers blijven gebruiken op onze JAVA-basis. Een communicatie- en controlecentrum regelt dan de uitwisseling tussen serviceprovider en eindgebruiker. Het organiseert ook andere dingen als log-accounts en database. Als derde bouwsteen hebben we een gestandaardiseerde automodule gebouwd die de data van de serviceprovider interpreteert en dialogeert met netwerken in het voertuig en erbuiten. We ontwikkelen zelf scratch hard- en software. Immers, als je dat aankoopt zit je steeds met fit- en bugproblemen die veel tijd en energie kosten. Herbruikbaarheid is maar rendabel als het op een hoger niveau wordt ingebouwd. Wat zijn de commerciële mogelijkheden van het model? De autobouwers zelf hebben voorspeld dat binnen vijf jaar bijna elke nieuwe auto voorzien zal zijn van een telematicasysteem. Ons open platform hoeft niet beperkt te blijven tot autotelematica maar het biedt enorme mogelijkheden voor heel wat andere sectoren. Verzekeringsmaatschappijen, pechverhelpingsdiensten, leasingfirma’s, openbare diensten…ze kunnen hun service permanent vernieuwen binnen het pakket. Consumenten en dienstverleners hoeven geen computerexperts te zijn. Smartmove heeft de intellectuele harden softwareknowhow, communicatietechnologie en de toolkit ontwikkeld om diensten en applicaties aan mekaar te linken. We leveren licenties aan bedrijven als Bosch of Philips die op hun beurt leveren aan pakweg BMW. Ondertussen kan iedereen nog uit het pakket kiezen wat hij wil, zodat ieder zijn eigen creaties kan combineren met de onze. We willen het controlecentrum niet zelf exploiteren. Andere partijen zijn daar beter in. Ook de specifieke applicaties laten we over aan andere partners. We zijn zo’n beetje de S.A.P. van de telematica, S.A.P. zijnde het Duitse bedrijf dat E.R.P. (enterprise resource programmes) levert aan bedrijven als Real Software, dat op zijn beurt de componenten gebruikt voor toelevering aan weer andere dienstenleveranciers. Wat het ook aantrekkelijk maakt is dat ons systeem vrij eenvoudig te beveiligen valt, veel eenvoudiger dan internet. Creditcardidentificatie, versleutelen en beveiligen van verbindin-
gen kan centraal georganiseerd worden omdat het onderdeel uitmaakt van elke transactie en niet telkens opnieuw door elke leverancier moet gebeuren. Wie zijn jullie partners? We hebben allerlei soorten partners. We zitten in OSGI, (Open Services Gateway Initiative), een bedrijvenconsortium dat standaards en referenties creëert voor elke provider, operator en leverancier van het soort toepassingen dat wij beogen. We werken nog altijd samen met IMEC en de K.U.Leuven die ons geholpen hebben bij het opstarten. Ook bij Vlerick en EHSAL halen we mosterd. We participeren in een aantal organisaties als INFORM (Information for the Millions), een deel van het Europese ESPRIT O&O programma en in het ASTRID-project, dat veiligheids- en hulpdiensten op Europese schaal wil integreren. NokiaTelindus en Kreutler participeren hier ook in. Onze potentiële partners zijn onder andere Sun Microsystems, Ubizen, Lernout en Hauspie, Banksys, een aantal verzekeringsmaatschappijen en natuurlijk constucteurs als Ford en General Motors. Hoe rijm je je filosofie van shared knowledge met concurrentie? Concurrentie is een indicatie dat je bezig bent in een interessant marktsegment. We zitten in een economie die erg onderhevig is aan technologische ontwikkelingen. En die zijn maar
mogelijk door het uitwisseling van knowhow. Dat sluit mooi aan bij onze overtuiging van heilzame knowledge leak. Ons competitief voordeel bestaat erin dat wij jaren voorliggen op eventuele concurrenten. Wij zijn de enigen zijn die de end-to-end-solution leveren. We willen helemaal geen monopolie hebben. Voor een deel hebben we onze technologie al op internet gebracht. Iedereen kan de interfaces gebruiken en erop verder bouwen. Vergelijk het met internet, dat is even transparant. SmartMove is zowat gedoemd om te blijven vernieuwen – stilstaan is immers achteruitgaan. De mogelijke diensten die met het open platform kunnen geleverd worden zullen maar openbloeien als je met eenvormige OSGIstandaards werkt en je de consument niet opsluit in een monopolie. Overeenkomstig onze filosofie ‘leven en laten leven’ stoten we geen enkele commerciële exploitant van zijn troon. Het is essentieel dat er verschillende concurrerende operators blijven in het systeem om gebruikers niet het gevoel te geven dat ze gevangen zitten in een big brothersituatie. Hoe organiseer je de kennisoverdracht intern? Niemand kan alles. Er wordt verondersteld dat medewerkers zich zelfstandig bijspijkeren waar nodig. Als er lacunes blijven op technologisch vlak zien we of we via interne, informele kennisoverdracht via collega’s kunnen helpen.
Eventueel zorgen we voor contacten bij andere bedrijven. Zoniet zorgen we voor externe opleidingen. Er zijn weinig afgestudeerden die echt vertrouwd zijn met HDL. In samenwerking met opleidingsinstituten in Schotland en Engeland zorgen we voor vervolmaking hierin. We willen de kennis die in het bedrijf is opgebouwd aan elke medewerker ter beschikking te stellen. Bij CERN in Genève werkte ik met een oudere ingenieur die me vertelde dat hij ervoor zorgde om minstens één keer per maand alle koffiekamers langs te gaan om er wat te kletsen. Hij zei dat hij uit die rondes al meer waardevolle informatie had gehaald dan uit ‘gekochte’ kennis. Als je wil dat je bedrijf en de mensen die er werken groeien, dan moet je dit soort van informele doorstroming in goeie banen leiden, zonder dat mensen zich verplicht voelen. Je kan er bijvoorbeeld voor te zorgen dat je gezellige koffiehoekjes hebt met internet en een bord in de buurt. Dus ook geen klassiek H.R.-management ? Nee, immers de totstandkoming van het ‘Platform’ is evenmin echt uitgeschreven. Het is zo geëvolueerd dat ieder kan zeggen dat er een stuk van hemzelf in zit. Personeelsmanagement verloopt ongeveer op dezelfde manier. Er wordt met medewerkers gepraat over wat ze drijft en motiveert. Onlangs stelden we iedereen de vraag waarom hij of zij hier werkte. Verloning kwam pas op de zesde plaats, terwijl onze lonen niet overdreven, maar wel competetitief zijn. Een CV interesseert ons zeer weinig. Gewoonlijk staat er wel op dat iemand Pascal, C++, Visual Basic, Java kent. Maar er echt mee werken leer je op de werkvloer. Als iemand bij ons wil beginnen laten we hem of haar praten met de toekomstige collega’s. Daarna stellen we ons de vraag of hij of zij naar ons gevoel in onze sfeer kan passen. Voelde dit goed aan of niet? Intuïtief georganiseerde chaos, zoiets? Ja, wat we bij SmartMove niet doen is kaartjes uitschrijven met stukjes functie-omschrijvingen op die de ‘directeur’ aan elkaar plakt. Wat we wel doen
is een technologische richting wijzen: daar moeten we naartoe. De nadruk ligt op creativiteit, transparantie en flexibiliteit. Dat wordt ook erg gewaardeerd door medewerkers. Bij grotere bedrijven heb je die sfeer minder en is de shift om vijf uur afgelopen. Een oud-medewerker die onlangs dichter bij huis ging werken vertelde me dat op z’n nieuwe firma iedereen om twaalf uur z’n krant openvouwde, zwijgend lunchte en om één uur weer ging programmeren. Als er iemand een fout maakte werd hij opgeknoopt. Hier is dat niet zo.Iedereen maakt fouten en bij ons krijgt iedereen ook de kans om fouten te maken. Dit hoort nu eenmaal bij het creatieve proces. Als iemand niet overtuigd is van een manier van werken kan je gaan dwingen of manipuleren maar dan trap je op iemand z’n hart. Hij verliest z’n engagement en het bedrijf verliest z’n ziel. Hoe ligt de verhouding industrieel-burgerlijk ingenieur? Ik weet dat er in sommige bedrijven soms rivaliteit bestaat tussen burgerlijk en industrieel ingenieurs. Bij SmartMove is een graduaat informatica of elektronica even waardevol. We weten hier amper wie industrieel of burgerlijk ingenieur is of wie een graduaat heeft. Binnen dit bedrijf werken we samen rond interessegebieden, niet op basis van titels. Ondertussen zitten we met meer dan 100 mensen waarvan een deel in de US en zijn we gedwongen sommige zaken toch iets meer gaan structureren. Zag jij jezelf ooit deze dingen doen toen je student was? Eigenlijk heb ikzelf nooit veel en nooit graag gestudeerd. Maar nu doe ik niets anders dan lezen en studeren, over van alles en nog wat. We werken regelmatig met studenten van verschillende hogescholen en ik merk dat het niveau heel erg hoog ligt in vergelijking met het buitenland. Wel zou ik ervoor pleiten om de wisselwerking hogescholen-bedrijfsleven te bevorderen. In onze US-afdelingen komen studenten van MIT een hele zomer werken. Ze ontvangen een loon èn een hoop praktische ervaring. Als je afgestudeerd bent heb je een goeie basis. Als je je dan realiseert dat je nog veel moet leren word je een goede
NGENIEUR EN BEROEP
ingenieur. Ikzelf zag pas bij IMEC de praktische toepassingen van de gortdroge wiskunde die ik in Diepenbeek te verwerken kreeg. Pas toen begon ik differentiaal- en matrixrekenen interessant te vinden en ben ik het terug beginnen studeren, net omdat ik de toepasbaarheid voor me zag. Misschien zou elke achttienjarige de gelegenheid moeten krijgen om een periode in een bedrijf te werken en pas daarna een studiekeuze te maken. De beste opleiding die je jezelf kan geven is door met iemand samen te werken die al lang in het vak staat. Zo heb ik bij CERN in Genève van oudere collega’s de echte knepen van het vak geleerd. Heb je nog stoute dromen? Ik heb ooit eens gezegd dat wat wij aan het ontwikkelen zijn het Internet for the next generation wordt. Als je zoiets verteld wordt je gek verklaard. Onze technologie zal perfect toepasbaar zijn op domotica, op hand-held devices of op eender welk systeem waarbij je iemand die zich niet in je buurt bevindt een dienst wil aanleveren. Leg nu een walkie-talkie naast een gsm. Op het eerste gezicht doen ze dezelfde dingen: ze dienen om van op een afstand met elkaar te praten. Maar de mogelijkheden en het spectrum van een gsm zijn veel uitgebreider dan die van een walkie talkie. Wat er achter een gsm zit aan technologie is oneindig veel vernuftiger. Wel, het internet is die walkie-talkie… Mijn droom zal pas gerealiseerd zijn als we binnen 20 jaar dingen doen waar we vandaag zelfs nog niet van kùnnen dromen. De IBM-computerbouwers hadden ook geen vermoeden van toepassingen als windows of de muis. Dingen die nu vanzelfsprekend zijn, maar toen ondroombaar. En als de droom gerealiseerd is? Dan ga ik weer vliegen. Als dit avontuur eindigt koop ik een oude DC2. Die ga ik dan oplappen…en volstoppen met SmartMove navigatie. Ed De Winter ■
➱ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
16
17
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
NGENIEUR EN BEROEP
HET TEKORT AAN INGENIEURS
WORLD ENGINEERS CONVENTION HANNOVER GRAFIEKEN VAN FABRIMETAL
In vorige Ingenieursmededelingen publiceerden we de belangrijkste conclusies uit de enquête die Fabrimetal in samenwerking met VIK en KVIV verrichtte naar het tekort aan burgerlijk en industrieel ingenieurs in Vlaanderen. Een interessant onderdeel was de schatting van de evolutie van het aantal ingenieurs voor de periode 2001/2005.
EEN WERELDFORUM VAN INGENIEURS
1
Uit de antwoorden van de bedrijven blijkt dat zij verwachten dat het aantal burgerlijk en industrieel ingenieurs in hun bedrijf eind 2005 hoger zal liggen dan eind 1997.
In de rand van Expo 2000 organiseerde de Duitse ingenieursvereniging de eerste editie van de World Engineers Convention. Aan dit congres namen zo’n drieduizend ingenieurs deel, afkomstig uit elk deel van de wereld. Ook de VIK vaardigde een delegatie af. De thema’s van de wereldtentoonstelling Expo2000 ‘Mens-natuur-techniek’ waren ook de thema’s die, gespreid over drie dagen, door het internationaal ingenieursforum werd behandeld.
2
De grafieken illustreren dat bedrijven verwachten dat zij eind 2005 32% meer industrieel ingenieurs in dienst zullen hebben dan eind 1997. Wat betreft de burgerlijk ingenieurs wordt door bedrijven verwacht dat zij eind 2005 25% meer burgerlijk ingenieurs in dienst zullen hebben dan eind 1997. De eerste twee grafieken geven een beeld van de evolutie van het aantal ingenieurs per sector. De twee volgende grafieken zijn opgesplitst per bedrijfsgrootte.
Het congres ging van start op 19 juni en wilde visies en aanbevelingen van ingenieurs op de kernvragen van de komende eeuw inventariseren, evalueren en integreren in een wereldomvattende discussie. Na de openingsceremonie werd het congres opgedeeld in vijf deelcongressen die elk één van de thema’s behandelden. Deelthema’s waren mobiliteit, informatie en communicatie, energie, milieu-klimaatgezondheid en de toekomst van de factor arbeid. De invulling van elk thema werd zorgvuldig gecoördineerd door onafhankelijke, internationale comités, bijgestaan door een college van advies waarin voorzitters en presidenten van belangrijke internationale ingenieursverenigingen zitting hadden.
3
De sector elektrotechniek, elektronica en informatie- en communicatietechnologie ligt bij de opsplitsing naar sectoren telkens zeer dicht bij de evolutie van het totaal, wat de dominantie van deze sector op het vlak van aanwerving van ingenieurs illustreert. De grafieken maken duidelijk dat het aantal ingenieurs in de bedrijven zal blijven toenemen. Bovendien zijn er verschillen in deze evolutie te merken naargelang de sector en naargelang de bedrijfsgrootte. Zo verwacht men in de sector machinebouw bijvoorbeeld een stijging van het aantal burgerlijk ingenieurs met 45% en van het aantal industrieel ingenieurs met 37%. De kleinste categorie van bedrijven verwacht dat het aantal burgerlijk ingenieurs met 38% zal toenemen. Wat betreft industrieel ingenieurs wordt een stijging met 65% verwacht.
4
Het eerste thema ging over informatie en communicatie. De technologie hierrond heeft de laatste jaren een enorme sprong voorwaarts gemaakt. Succes is afhankelijk van de manier waarop men van deze technologieën gebruik weet te maken. Als mooiste voorbeeld is er natuurlijk het Internet. De manier waarop dit medium menselijke communicatie en menselijk gedrag heeft veranderd is opmerkelijk. legende grafieken 1 en 2 1 = non-ferrometalen 2 = metaal- en kunststofproducten 3 = machinebouw 4 = elektrotechniek, elektronica en ICT 5 = transport
Ed De Winter ■ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N G E N I E U R E N M A AT S C H A P P I J
18
legende grafieken 3 en 4: 1 = - 250 wn. 2 = 250 tot 1000 wn. 3 = +1000 wn.
Het volgende thema was milieu, klimaat en gezondheid. De objectieven in dit verband dienen te passen in een wereldomspannend plan en ontwikkelingslanden moeten betrokken worden in de continue zoektocht naar optimale oplos-
Duitsland: een parel van originele, duidelijke architectuur met binnen een wervelend, technisch hoogstaand schouwspel.
Hongarije : originele bouwkunst met binnenin een sensatie van lasers, film, hologrammen en muziek.
singen voor het beschermen van onze leefomgeving. Ingenieurs dragen een zeer grote verantwoordelijkheid wat betreft ecologische en gezondheidsaspecten van de technische vooruitgang. Thema drie: het mobiliteitsprobleem op internationale schaal. Infrastructuur, veiligheid, stedelijke mobiliteit, 19
openbaar vervoer en last but not least, aandrijfsystemen. Verlichting, verwarming en vervoer werden in het vierde congres besproken. Ze vergen het aanwenden van primaire en secundaire energiebronnen. De belangen van de eindgebruiker verdwijnen vaak naar de achtergrond door ➱ INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
N G E N I E U R E N M A AT S C H A P P I J
discussies over de omzetting van primaire naar secundaire energie. Het is dus belangrijk om in de toekomst meer rekening te houden met de noden van de eindgebruiker. Hoe arbeid in de toekomst kan georganiseerd worden kwam aan bod in het laatste deelcongres. De overgang naar nieuwe bedrijfsstructuren zorgt voor verandering in de arbeidsorganisatie. Meestal werkt de moderne ingenieur samen met verschillende departementen, gaande van management, aankoop, productie...waarbij de klant mis-
N G E N I E U R E N M A AT S C H A P P I J
WERELDEXPO 2000 HANNOVER
schien wel de belangrijkste medewerker blijft. Sleutel tot succes is de capaciteit voor het bedenken van creatieve en innovatieve oplossingen. Tijdens de afsluitende werkzaamheid van het congres werd beslist om dergelijk wereldwijd ingenieurscongres elke vier jaar te organiseren. Volgende afspraak binnen vier jaar in... China!
In 1851 vond de eerste wereldtentoonstelling in Londen plaats. De jaarlijkse industriële tentoonstelling in Parijs had de Britten op het idee gebracht om grensoverschrijdend, of meer nog : wereldomvattend; te werken en een wereldtentoonstelling toegespitst op de handel te organiseren.
Ing. Reinhard Dreesen ■
Sinsdien zijn er nog dertien van deze tentoonstellingen geweest, waarvan de Belgen zich die van Brussel van 1958 nog allemaal herinneren. De vijftiende editie is dit jaar in Hannover te bezichtigen. De VIK-delegatie die de World Engineer Convention bezocht ging natuurlijk ook een kijkje nemen. Ook Johan Vanvolsem (Centrum Zelfstandigen-Georama) was erbij. Gezien het thema ‘Mens-natuur-techniek’ is de expo voor ingenieurs en architecten een absolute aanrader. ’s Werelds meest gedurfde en innoverende constructies zijn niet zover van hier, op één plaats te bewonderen. De organisatie van dit evenement gaat uit van de Duitse regering, maar de praktische realisatie werd overgelaten aan de stichting “Expo2000 Hannover GmbH”.
België: een verwarrende boodschap aan de wereld...
De terreinen van Expo2000 zijn 160 hectaren groot en liggen in het zuiden van de stad, redelijk ver van het stadscentrum, maar gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer.
tje drinken of iets eten in een bruin café in typisch Belgische stijl. De paviljoenen van Mexico, Duitsland, Italië, Nederland, India, Japan en Polen zijn absolute aanraders. Een evenement van dit kaliber is voor elke deelnemer een gelegenheid om zich te tonen. Toch is het centrale thema ‘Mensch-Natur-Technik’ niet evident om te visualiseren. De verscheidenheid waarmee de landen deze thema’s hebben ingevuld springt dan ook in het oog. De organisatie heeft een aardige duit gekost. Zo aardig zelfs dat de expo balanceert op het randje van het faillissement. Bezoekersaantallen blijven onder de verwachtingen. De Duitse industrie heeft flink wat bijgedragen, maar de bezoekers dienen ook flink in de buidel te tasten, ondanks het halveren van de prijzen. Denk eraan dat u minstens twee dagen nodig heeft als u alles wil bezoeken. Voor de volgende expo’s zal u eerst naar Japan (2005) moeten reizen, in 2010 naar Yosu (Korea). Voor 2112 maakt Antwerpen (bij Wommelgem) plannen... Meer informatie : http://www.expo2000.de.
tekst: Ing. Johan Vanvolsem en Ing. Rheinhard Dreesen foto’s : Ing. Johan Vanvolsem
■
Zo’n honderdtachtig landen en organisaties hebben er een stek gevonden om zich van hun beste kant te laten zien. Vijftig landen hebben een eigen paviljoen gebouwd. De rest heeft een onderkomen gevonden in de expositiehallen, die op het eerste gezicht een mierennest lijken. België is op de tentoonstelling vertegenwoordigd met een omstreden en wat verwarrend paviljoen in bijencel-structuur. Je kan er een duvelINGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
20
een steeds groter Europa in de steigers, ook op het terrein van onderwijs, permanente vorming en kenniseconomie
Italië: stijlvol en dynamisch.
21
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
NGENIEUR EN VORMING
N G E N I E U R E N M A AT S C H A P P I J
PUZZELAAR NR. 55 HOOFDVRAAG: DE KLEINSTE DRIEHOEK
Een boer wil een zo klein mogelijk driehoekig gebied afschermen met een rechte schutting die de rechte heggen in de figuur verbindt. De schutting moet echter door het punt W gaan omdat daar een drinkbak staat die voor de dieren aan beide zijden van de schutting bereikbaar moet zijn. Hoe moet de boer de schutting plaatsen?
6. We weten tevens dat de som van het aantal matchen gewonnen gelijk is aan de som van het aantal matchen verloren en de som van het aantal matchen gespeeld gelijk is aan de som van het aantal punten. Met al deze gegevens kan men nu relatief gemakkelijk de tabel vervolledigen. Door de andere combinaties van “C” in pt.2 uit te puzzelen bekomt men nog andere goede combinaties, zoals hieronder weergegeven.
Ploeg
Aantal matchen gespeeld
Aantal matchen gewonnen
Aantal matchen verloren
Aantal gelijkspelen
Doelpunten voor
Doelpunten tegen
Aantal punten
A
4
1
2
1
11
6
3
B
4
1
2
1
7
5
3
C
4
3
1
0
5
12
6
A
6
2
3
1
11
6
5
B
5
2
2
1
7
5
5
C
5
2
1
2
5
12
6
A
5
1
3
1
11
6
3
B
4
2
1
1
7
5
5
C
5
3
2
0
5
12
6
A
8
3
2
3
11
6
9
B
8
4
3
1
7
5
9
C
8
2
4
2
5
12
6
A
10
6
3
1
11
6
13
B
10
5
4
1
7
5
11
C
10
3
7
0
5
12
6
Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden denkt u dat we mogen verwachten?
We zien uw oplossing graag tegemoet voor 30 november 2000. Het inzendadres is: Ing. Roland Mebis, Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen.
OPLOSSING PUZZELAAR NR. 53: DE VOETBALUITSLAGEN 1. Uit het feit dat het saldo der doelpunten “voor” gelijk moet zijn aan de doelpunten “tegen” weet men dat ploeg “C” 5 goals heeft behaald. 2. Ploeg C heeft 6 punten behaald. Dit geeft 4 mogelijke combinaties: Ofwel 3* gewonnen en de eventueel overige matchen verloren Ofwel 2* gewonnen, 2* gelijkspel en de eventueel overige matchen verloren Ofwel 1* gewonnen, 4* gelijkspel en de eventueel overige matchen verloren Ofwel 6* gelijkspel en de eventueel overige matchen verloren. 3. Bij vergelijking van de mogelijkheden opgesomd in pt. 2, en met de doelpunten voor en tegen moeten we besluiten dat de eerste combinatie enkel mogelijk is als “C” minimaal éénmaal werd verslagen. Het aantal minimum gespeelde matchen van “C” is alsdan 4. 4. Met voorgaande gegevens kunnen we alle waarden van ploeg “C” invullen. 5. We weten dat de sommen even zijn van • het aantal matchen gespeeld • het aantal gelijkspelen.
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
22
Wij ontvingen 12 goede antwoorden, namelijk: P.Van Gool (Heverlee); R.Geens (Mechelen); I.Van Eemeren (Mortsel); C.Huysmans (Willebroek); T.Demets (Evergem); S.Vanmarcke (Zwevegem); W.Van Lokeren (Mechelen); G.Vertriest (Gent); P.Van Hauwermeiren (Aalter); F.Vanherf (Sint-Truiden) en van de winnaars van de boekenbonnen ter waarde van 1.000 BEF: Lieven Hautekeete, Leopold III-laan 33, 8710 Ooigem (Wielsbeke) en Johan Willocx, G.Gezellestraat 142, 2630 Aartselaar. Proficiat aan al de inzenders. Ing. Roland Mebis ■
23
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
N G E N I E U R E N M A AT S C H A P P I J
BRUSSEL, POORT VOOR VLAANDEREN Onder deze titel hield MinisterPresident Patrick Dewael onlangs een toespraak voor het VEVcomité Brussel. Brussel is voor de Vlamingen lange tijd een vervan-mijn-bedgebeuren geweest. Nochtans is de hoofdstad de laatste jaren grondig veranderd.
Brussel zal tegenover Vlaanderen zijn meerwaarde slechts kunnen verzilveren als het in samenspraak met zijn Vlaamse Rand een concrete inspanning doet om zijn bereikbaarheid, zijn veiligheid, kortom zijn leefbaarheid te optimaliseren. Ing. Johan Vanvolsem ■
Haast vier op tien Brusselaars zijn nu buitenlanders. Dit komt niet enkel door de massale immigratie vanuit het Middelandse-Zeebekken, maar ook door de onstuitbare ontwikkeling van Brussel als Europees institutioneel en zakencentrum. Voor het internationale bedrijfsleven, buitenlandse media en lobbyisten is Brussel een vanzelfsprekende stek geworden, met Europese Unie en Navo om de hoek. Veel Vlamingen onderschatten de rol die de stad en het hoofdstedelijk gewest spelen voor hun gemeenschap. Voor beroepsgroepen als ingenieurs is Brussel het kanaal waarlangs ze internationaal naar buiten kunnen treden en hun plaats in de wereld innemen. Naast de tewerkstelling van werknemers die in de internationale instellingen werken zijn er ook de zelfstandige en dienstverlenende sector die zorgen voor jobcreatie. De stad is met zijn sterke concentratie van overheidsdiensten en administraties een grote werkverschaffer voor Vlaanderen en de Vlaamse Rand, die de tweetalige kandidaten levert waar het hoofdstedelijk gewest zo’n tekort aan heeft. Het multiculturele dat de stad zo kenmerkt zorgt ervoor dat Brussel op de Europese kaart zowel politiek als socioeconomisch een aparte plaats inneemt. Politiek heeft Vlaanderen de laatste jaren sterk geïnvesteerd in het Nederlandstalig onderwijs, in cultuur en welzijnsvoorzieningen. Op gebied van bereikbaarheid en mobiliteit blijven er grote knelpunten. INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
24
I
NGENIEUR EN VORMING
CURSUSOVERZICHT NAJAAR 2000 VANAF OKTOBER 2000
= nieuw
START
aantal SESSIES * PLAATS
TECHNOLOGIE
Voeding
Bouwkunde
HACCP in de praktijk EHEDG Cleaning in Place (CIP)
Paalfundering: ontwerp, uitvoering en controle 3A*A Bouwgebreken 2N*A
START
aantal SESSIES * PLAATS
2D*A 4A*G 2D*A
19.10 14.11 12.12
1D*A
13.10
07.12 16.11
BEDRIJFSKUNDE Elektriciteit- Elektronica
Aardingssystemen (TT,TN,IT) in industriële elektrische installaties
Algemeen
3A*A
30.11
Energie - Koeltechnieken
Energie: audit, balans en besparingen
Arbeidsanalyse
1D*G
30.11
Kunststoffen
Normen en technische data van kunststofgrondstoffen 3N*A Plastic Products & Mould design 20A *A Kunststofschuimen 5A*A Extruderen van kunststoffen 6N*A Basiscursus spuitgieten van kunststoffen voor commerciële en administratieve medewerkers 1D*A
15.11 20.10 13.11 08.11
06.12
Meet- en regeltechniek
Nieuwe stroming in debietmeting Explosiebeveiliging Meettechniek
4V*A 2V*A 2N1D*G
18.11 14.10 15.11
8A*A
19.10
6A*A
21.10
3A*G
22.11
9A*A
19.10
4A*A
18.10
5D*A
13.10
6V*G
28.10
Scheikunde
Chemische procesengineering Verbindingstechnieken
Schroefdraadverbindingen: van ontwerp tot uitvoering
Quick Scan Tools voor productiviteitsverbetering 6N*A Productiviteitsverbetering in niet-productie en ondersteunende processen 3A*G Omsteltijdreductie (SMED) 2D*A
24.10
04.12 26.10
Kwaliteit
EN 729, de kwaliteitsnorm voor “las”bedrijven Mens-management in kwaliteitsbeleid Het meten van klantentevredenheid Interne auditor
1N*A
20.10
4N*P
23.11
4N*A 1D*A
23.11 13.10
7A*A
07.11
Logistiek
Inkoop/Aankoop
Mechanica
Piping & engineering Hydrauliek: Componenten en basisschakelingen Inleiding tot de eindige elementenmethode Begrippen van sterkteleer voor niet-specialisten Basiscursus stans-, plooi- en dieptrekmatrijzen Productiviteit door een beter verspaningsproces
Integrale aanpak van MilieuVeiligheid-Kwaliteit-Gezondheid
Milieu
Regenwatergebruik: omdat drinkwater een schaars goed is ... 1N*A EMAS/ISO 14001 Milieuzorg ook uw zorg ?...! 2D*A Bodemsanering in Vlaanderen 2D*G
23.10 21.11 17.10
Onderhoud
Technische documentatie: een noodzaak voor optimale bediening en onderhoud 1D*A Computerondersteund onderhoudsbeheer 1D*A Total Productive Maintenance 2D*A
07.11 05.12 24.11
Projecting
3V*A
02.12
Projectplanning en projectmanagement
25
3D*A
15.11
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
I
I
NGENIEUR EN VORMING
Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken Projectbeheersing en projectmatig werken MS Project
Bedrijfsvoering
4D*A
28.11
4D*A
15.11
4D*A 2D*A
18.11 04.12
2D*A 2D*A
21.11 06.12
Financieel
5D*A
08.11
Basis in het balanslezen Basis in het financieel beleid Businessplanning Basiscursus beleggen Boordtabellen: een noodzakelijk controle-instrument
1D*A
20.11
Human Resources
Veiligheid
De veiligheidsadviseur voor het vervoer van gevaarlijke stoffen Veiligheidsmanagement voor leidinggevenden
Technieken voor succesvolle bedrijfsvoering Business Building
Werken met mensen
2D*B 4D*B 3D*A 8A*I
09.11 19.10 01.12 18.10
1D*A
12.12
4D*A
17.11
INFORMATICA & COMMUNICATIE TECHNOLOGIE 2D*A
19.10
4A*A 3D*A 7D*A
11.01 28.10 17.10
Leidinggeven
5V*A
14.10
Persoonlijke Effectiviteit
Brainmapping Assertiviteitstraining Geheugentraining Tijdsbeheer Invloed uitoefenen door persoonlijke kracht De kracht van het onderbewuste
08.01 15.01 22.01
3D*A 5A*A
16.10 16.11
Team
3D*A
27.10
Verkoop
3D*A 5A*A 6A*A 1D*A 5A*A 2D*A
24.11 15.11 14.11 27.11 23.11 07.12
PC-Trainingen
Programmeren met Visual Basic Database programmatie met Visual Basic (for applications) AutoCAD voor gevorderden Windows NT Werken met Outlook Access for Windows Access voor gevorderden
Management vennootschap
1D*A 1D*A 1D*A
Netwerken & telecommunicatie
TCP/IP hands on Inleiding tot datacommunicatie
Communicatie
BIN-normen voor brieven en rapporten & citeren en refereren 3A*A
Internet
Een introductie tot de XMLstandaard XML voor gevorderden XSLT en XPATH
*A = Antwerpen; *G = Gent; *Ge = Geel; *B = Brussel; *ME = Mechelen; *I = Ieper; *E = Elewijt; *P= Pellenberg Meer informatie over ons opleidingsprogramma kan men vinden op de VIK-website: http://www.vik.be of in de Gids Permanente Vorming najaar 2000. Contact: VIK-secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03-259 11 00, fax: 03-259 11 01, e-mail:
[email protected].
MANAGEMENT Algemeen
Knowledge management d.m.v. de TINK methodologie 1D*A Workshop “Industrial Engineering” 2D*A Marketing Business Game 1D*E
15.11 08.12 14.11
Omgaan met groepsdynamiek Team Management
Verkopen voor ingenieurs Workshop : De winnende offerte! Commerciële onderhandelingstechnieken Verkooptechnieken Inkooponderhandeling Situationeel verkopen: een andere kijk op je verkoop talent Verkopen zonder stress: een attitude die je kan leren Verkoop in al zijn facetten deel 1 Commercieel denken en handelen van binnendiensten
1D*A
26
Erasmushogeschool Brussel
21.11
• 26 oktober 2000: “Kostencalculatie pijpleidingen”, Ekeren. • 09 november 2000: “Crisissen: afwachten of anticiperen? Crisissen: afwachten of anticiperen?” Ekeren. • 22 november 2000: “Visiesystemen”, Ekeren. • 7 december 2000: Voedselveiligheid, Gent.
Trierstraat 84 1040 Brussel Tel: 02-230 12 60 Fax: 02-230 99 90 E-mail:
[email protected] W eb: http://ttk.ehb.be
De Vlaamse Ingenieurskamer organiseert in het
21.11
voorjaar 2001 1D*A 3D*A 4N*G 2D*A
05.12 06.12 09.11 08.11
2D*M 3D*A
07.12 17.10
3D*A 4A*A
14.11 28.11
6A*A 1D*A
13.11 15.11
5A*A 8A*A 4V*A
17.10 19.10 25.11
2D*A
08.11
2D*A
20.11
De Alumni Ingenieurs Voedingsindustrieën (AIVG) organiseert i.s.m. de Studiegroep Voeding van de Vlaamse Ingenieurskamer, het symposium “Voedselveiligheid” te Gent. Datum: 7 december 2000. Een uitgebreide folder met alle praktische gegevens kan men verkrijgen op het VIK-secretariaat, Ria Brughmans, tel. 03-259 11 06, fax: 03-259 11 01.
Master in PC-gebaseerde Instrumentatietechnologie Master in Netwerken & Multimedia Master in Internet & webdevelopment
De VLAAMSE INGENIEURSKAMER organiseert in samenwerking met ADECON Consultancy nogmaals een reeks van drie seminaries
PROJECTBEHEERSING en PROJECTMATIG WERKEN Hoe een project situeren, beheersen en beheren, en hoe problemen oplossen door projectmatig te werken. te Antwerpen 1: op 28, 30 nov., 12 en 14 dec. ‘00 (9.30u-17.30u); 2: op 15, 22 nov., 6 en 13 dec. ‘00 (9.30u-17.30u) 3: op 18, 25 nov., 9 en 16 dec. ‘00 (9.00u-16.00u). Panacheren is, mits afspraak, mogelijk. PRIJS: 39.500 BEF (EXCL. BTW) (2.000 BEF reductie voor leden VIK)
een unieke methodologie gebaseerd op een rijke ervaring
14A*A 1D*A
21.10 LAAT DEZE KANS NIET VOORBIJGAAN MAAK EEN SPRONG VAN VELE JAREN ERVARING
14.11 tel: 03-259 11 00 fax: 03-259 11 01
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
Trainingen ✔ Juridisch & economisch vertalen ✔ Journalistiek vertalen ✔ Bedrijfscommunicatie ✔ Cases in technical writing ✔ Schrijven voor nieuwe media ✔ Tips voor journalistiek schrijven ✔ Doelgericht vergaderen, notuleren & rapporteren ✔ Taaltechnologie
Centrum voor Vaktaal & Communicatie
SOCIALE EN PERSOONLIJKE VAARDIGHEDEN
Software ontwikkeling en toepassingen
Uitbesteden van software development Instructional design Instructional design SQL en zijn implementatie in Oracle en QSL-server 7
Vaktaal & Communicatie
STUDIEDAGEN
Algemeen
PC-onderhoud
Legende A = avond (19.00 u tot 22.00 u) V = voormiddag (09.00 u tot 12.00 u) N = namiddag (verschillend per cursus) D = dag (09.00 u tot 17.00 u)
NGENIEUR EN VORMING
SCHRIJF NU IN OF VRAAG MEER INFORMATIE ! BEPERKT AANTAL DEELNEMERS
27
tel: 03-383 65 86 fax: 03-384 30 09
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
A
A
CTUEEL
10-JARIG BESTAAN VAN KRYPTON
ONDERNEMERS VINDEN HUN WEG NAAR HET BEDRIJVENLOKET VAN DE GOM
Het bedrijvenloket van de GOM is zes maanden operationeel. Begin november vorig jaar lanceerde de GOM met de steun van de provincie Vlaams-Brabant dit initiatief. Het loket maakte zich in eerste instantie sterk om de oplossingen te gaan zoeken voor niet alledaagse vragen of problemen, waarmee vooral startende en jonge ondernemingen worden geconfronteerd. De voorbije maanden hebben 300 ondernemers op het loket een beroep gedaan.
Het GOM-loket zoekt naar een bruikbare oplossing voor een gesteld probleem. Een multidisciplinair team van juristen, economisten, ingenieurs en planologen houdt zich daarvoor ter beschikking. Indien het loket zelf niet de nodige expertise in huis heeft, dan wordt de vraagsteller in contact gebracht met specialisten in andere organisaties: het loket verwijst dan door, begeleidt en bemiddelt waar nodig. Steeds meer jonge bedrijven vinden de laatste maanden hun weg naar het loket. Zij worden gratis begeleid bij het zoeken naar de meest geschikte locatie, het vinden van financiering via banken (17 dossiers) of risicokapitaalverschaffers (19 dossiers) en het indienen van subsidiedossiers (66 dossiers). Ander vragen situeren zich in domeinen zoals stedenbouw- en milieureglementering, toelevering, export en innovatie. Deze lijst is niet beperkend, ondernemers kunnen met alle bedrijfsgebonden vragen bij het loket terecht.
CTUEEL
Het bedrijvenloket is tijdens de kantooruren te bereiken op het gratis nummer 0800 30 108. Voor bijkomende informatie kan men zich in verbinding stellen met de GOM-VlaamsBrabant, tel: 02-257 03 33, fax: 02-252 45 94 of e-mail:
[email protected].
■
Het Leuvense high-tech bedrijf Krypton vierde op onlangs zijn 10 jarig bestaan. Gastsprekers op deze viering waren minister Rik Daems, dr. ir. Jos Verjans (Gedelegeerd bestuurder ICOS Vision Systems) en Prof. Koenraad Debackere (Algemeen Directeur Leuven Research & Development). Jos Verjans sprak over het management van een beursgenoteerd bedrijf. Opmerkelijk was zijn pleidooi voor een nieuwe aanpak van de syndicale vertegenwoordiging binnen de spin-off bedrijven. Professor Debackere had het over de succesfactoren bij innovatief ondernemen. Hij benadrukte het belang van een experimentele fase in de markt, waarbij innovatieve producten in samenwerking met de klant matuur worden. Minister Daems kondigde aan dat hij nog voor het einde van dit jaar de licenties wil toekennen van de derde gsm-generatie (de UMTS).
ESAT labo van Prof. Sansen. Beide stichters, dr. ir. A. Van den Bossche (jury-lid van de Tech-Art prijs van de Vlaamse Ingenieurskamer) en ir. J. Van den Bossche, beoogden van bij de start de creatie van een internationale organisatie. Vandaag telt het bedrijf 36 medewerkers, en is vertegenwoordigd op 5 continenten. Krypton beschikt over eigen vestigingen in Parijs, Frankfurt en Detroit. Verder worden
hun producten via een wereldwijd vertakt dealer netwerk verhandeld. Krypton is wereldleider op het gebied van robotmetrologie. Het wenst tevens een belangrijke plaats te verwerven in de optische geometrische meettechniek.
■
Ter gelegenheid van deze viering werd ook een uitbreiding van het bestaande kantoorgebouw ingehuldigd. Krypton is een spin-off bedrijf van de K.U.Leuven, meer bepaald vanuit het robotlabo van Prof. Van Brussel, en het
INGENIEURS BIEDEN HUN DIENSTEN AAN 20027:
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
28
Ing. (Elektromechanica, 1991). Vrij: na opzeg. Talen: N, F, E, D. Ervaring: leidinggevende functie in productie; onderhoud; planning; productontwikkeling; IT; kwaliteit. Belangstelling: productie; kwaliteit; IT. Verkiest: Limburg, Antwerpen, Brabant.
Werkgevers die in verbinding wensen te komen met één of meer van deze ingenieurs, kunnen zich wenden tot het VIK - secretariaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommel-gem, tel.: 03-259 11 00, fax: 03-259 11 01.
20028:
Ing. (Mechanica, 1985). Vrij: na opzeg. Talen: E, N. Ervaring: 5 jaar logistiek verantwoordelijke; 15 jaar departementshoofd productie. Belangstelling: logistiek; productie.
Leden die een dienstaanbieding willen laten opnemen in de ingenieursmededelingen sturen het inschrijvingsformulier (zie achteraan in tijdschrift) naar het VIK - secreta-riaat, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, fax: 03-259 11 01, e-mail:
[email protected]
20029:
Ing. (Elektromechanica, 1992). Vrij: na opzeg. Talen: N, F, E, D, Spaans. Ervaring: MBA-opleiding; engineering; sales; kwaliteitsmanagement; bedrijfsoptimalisatie; solids handling en logistiek.
Belangstelling: salesmanagement; business-unit management. Verkiest: Europa.
Dit is een gratis dienst van uw Vereniging. Maak er gebruik van.
29
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
S
S
TUDIEGROEPEN
TUDIEGROEPEN
TECHNISCH-COMMERCIEEL
PIJPLEIDINGEN
LEZING: “COMMERCIEEL LEIDINGGEVEN”
SYMPOSIUM: “KOSTENCALCULATIE EN PIJPLEIDINGEN”
DINSDAG 24 OKTOBER 2000 Managers, zeker commerciële managers, focussen zich erg op het halen van resultaten. Targets zijn uiteraard belangrijk en noodzakelijk. Op deze informatie-avond willen we het hebben over een dimensie die bijdraagt tot het behalen van deze targets, namelijk het leidinggeven. Verkopers werken vrij individueel. Toch hebben ze ook behoefte aan leiderschap.
Welke toegevoegde waarde heeft teamgericht werken bij een verkoopsploeg, wel wetende dat verkopers erg onafhankelijk werken? Wat is het verschil tussen “managen” en “leiding geven”? Hoe kan je jezelf, als leidinggevende, op dezelfde golflengte plaatsen als je verkopers en hen de ondersteuning geven die ze nodig hebben? Al deze vragen worden behandeld vanuit een praktijkgerichte benadering.
DONDERDAG 26 OKTOBER 2000
PRAKTISCH Plaats: Hotel Mercure Diamant, Desguinlei 94, Antwerpen Datum: dinsdag 24 oktober 2000 om 20.00 u Spreker : Hans Cuypers, Right Management Consultants. Spreker is gespecialiseerd in het verzorgen van semenaries, managementsopleidingen en het geven van consultancy. Kosten voor inschrijving: 300 BEF voor leden; niet-leden betalen 500 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Wat betekent het om leiding te geven aan een commerciële ploeg? Wat moet je als leider doen wil je verkopers motiveren om voor de targets te gaan?
■
LEZING: “HET BELANG VAN HOREN, ZIEN EN SPREKEN TIJDENS VERKOOPSGESPREKKEN – DE TOUCH”
PRAKTISCH Programma: 08.30u: Ontvangst + uitdelen documenten. 09.00u: Inleiding: “projectcalculatie in beweging”, door de heer Roger van de Peer, Voorzitter VIK-Studiegroep Pijpleidingen. 09.10u: Eenheidsprijzen pijpleidingen, door de heer R. van Hoeve, Stork ICM. 10.00u: Kunt u meer doen met uw begrotingen dan alleen maar kostenbepalingen? door de heer Ko des Bouvrie, Cost Engineering Consultancy. 10.45u: Koffiepauze en gelegenheid tot bezoek van de standen. 11.15u: Video CDU 4. 11.30u: Praktische toepassingen een-
heidsprijzen op het Nerefcoproject, door de heer P. D i j k graaf, Mourik. 12.15 u: Lunch en mogelijkheid tot bezoek van de standen. 14.00u: Pipecad & Kostencalculatie, door de heer Ko des Bouvrie, Cost Engineering Consultancy en de heer H. Exner, Pipecad. 14.30 u: Cleopatra, door de heer Jeffrey van de Vegt, Cost Engineering Software. 15.00u: Primavera, door mevrouw Els van Putte, Primaplan. 15.30u: Koffiepauze. 15.45u: Life demo Pipecad / Cleopatra / Primavera (CEC, CES, Pipecad, Primaplan) 16.45u: Rondvraag en afsluiting studiedag, door de heer Paul Cochez Norsk Hydro, voorzitter studiedag.
Plaats: Ter Delft, Laar 42, Ekeren Datum: donderdag 26 oktober 2000 Kosten voor inschrijving: 8.900 BEF voor leden VIK/NIRIA/NUTI; 9.900 BEF voor niet-leden; 4.600 BEF voor leraars en studenten (excl. BTW). In de prijs is koffie en verzorgde lunch inbegrepen. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat (Ria Brughmans, 03-259 11 06). Een uitgebreide folder is eveneens te verkrijgen op het VIK-secretariaat.
■
DINSDAG 28 NOVEMBER 2000 Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat verkopers tijdens hun gesprekken gemiddeld slechts 25% van hun zintuigen gebruiken. Hun klanten doen eigenlijk het tegenovergestelde. Bovendien gebruiken verkopers voor meer dan 50% de spraak als voertuig om contact te maken. Maar taal en spraak zijn slechts voor 20% nuttig tijdens een verkoopgesprek.... Verkopers zijn dus geen glazen bollen, maar toch willen klanten een klare kijk op de gang van zaken. Welke zintuigen kan u gebruiken om het vertrouwen van uw klanten te winnen? Hoe kan u maximale resultaten bereiken met een ander gebruik van uw zintuigen? U maakt kennis met het gebruik van INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
echo-effecten, ritmisch spreken, harmonische taal, melodische klanken, sensaties en visuele contrasten....allemaal mogelijkheden die u als verkoper kan hanteren om commerciële successen te boeken. Zet al uw zintuigen op scherp en geniet van een verrijkende en ontspannen avond!
Door zijn ervaringsgerichte aanpak slaagt hij erin verkoopvaardigheden als bruikbare hulpmiddelen mee te geven. Kosten voor inschrijving: niet-leden betalen 500 BEF, leden betalen 300 BEF per persoon. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Voor informatie over en inschrijvingen voor activi■
teiten van de VIK-studiegroepen, kan men zich
PRAKTISCH
steeds in verbinding stellen met Katrien Van
Plaats: Hotel Mercure Diamant, Desguinlei 94, Antwerpen Datum: dinsdag 28 november 2000 om 20.00u Spreker: Bruno Capelle, Consulting and Assosciates BVBA in Meise, is gespecialiseerd in het trainen en begeleiden van commerciële medewerkers.
Vosselen, tel. 03-259 11 07, fax: 03-259 11 01,
30
e-mail:
[email protected]. Men kan ook steeds terecht op de VIK-website: www.vik.be. 31
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
S
S
TUDIEGROEPEN
MILIEU
KUNSTSTOFFEN
STUDIEDAG: “CRISISSEN: AFWACHTEN OF ANTICIPEREN?”
LEZING: “STATISCHE ELEKTRICITEIT”
TUDIEGROEPEN
DINSDAG 14 NOVEMBER 2000
DIOXINES, LEKKERKERK, VUURWERK….. HET KAN OOK U OVERKOMEN PRAKTISCH Programma: 11.30 u: 08.30 u: Ontvangst 09.00 u: Verwelkoming door Ing. Peter Brughmans, Voorzitter VIKStudiegroep Milieu; Watco EcoService 09.10 u: Definities en aspecten van crisismanagement, door de heer Paul Gerard, Axtron Milieuconsult 09.30 u: Goede communicatie: een essentie, door mevrouw Karina De Beule, OVAM 10.00 u: Crisiscommunicatie met de buurt, door de heer Freddy Bartholomees, Tenneco Automotive Europe N.V. 10.30 u: Koffiepauze 11.00 u: Aanpak Risicoanalyse bij Inter-
12.00 u: 12.30 u: 14.00 u:
14.30 u:
15.00 u:
brew Belgium N.V., door de heer Maurice Adriaens, Interbrew Belgium Crisisorganisatie, door de heer Erik Helsen, DegussaHüls Antwerpen N.V. Vragen en antwoorden. Discussie met panel Lunch Efficiënt communiceren tijdens een crisis, door de heer Patrick De Vos, Electrabel Efficiënt communiceren tijdens een crisis: de rol van de media, door de heer Guy Van Den Broek, Financieel Economische Tijd Milieucommunicatie als instrument voor de duurzame ontwikkeling, door de heer Bernard Deckers, Cockerill Sambre
15.30 u: Vragen en antwoorden. Discussie met panel 16.00 u: Slotwoord, door Ing. Peter Brughmans, Voorzitter VIKStudiegroep Milieu, Watco EcoService 16.05 u: Einde symposium en receptie
Het steeds toenemend gebruik van kunststoffen als zuiver materiaal of als composiet, leidt bijna altijd tot verwerkingsproblemen of storingen die veroorzaakt worden door statische elektriciteit. Het voorkomen, maar vooral het handelen met elektrostatisch geladen producten worden tijdens de presentatie besproken.
Plaats: Ter Delft, Laar 42, Ekeren Datum: donderdag 9 november 2000 Kosten voor inschrijving: 8.900 BEF voor leden VIK/NIRIA/NUTI; 9.900 BEF. voor niet-leden; 4.600 BEF voor leraars/studenten lid VIK Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Een uitgebreide folder met alle gegevens kan men bekomen bij Ria Brughmans, 03-259 11 06.
PRAKTISCH Programma • Wat is een statische lading? • Hoe gedragen geladen voorwerpen zich tegenover elkaar en andere voorwerpen? • Hoe is lading te meten? • Hoe te elimineren? • Passieve en actieve ontladers, ionisatie-apparaten en hun praktische toepassing.
Plaats: Katholieke Hogeschool Limburg, Universitaire Campus, Diepenbeek Datum: dinsdag 14 november 2000 om 20.00 u Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
■
■
ONDERHOUD
LEZING: “DE WERELD VAN HET ULTRASONE” DINSDAG 21 NOVEMBER 2000
REGELTECHNIEK
LEZING: “BREEKPLATEN” DINSDAG 21 NOVEMBER 2000
PRAKTISCH Programma
PRAKTISCH Programma • Inleiding. • Voorgeschiedenis en achtergrond. • Assortiment breekplaten van de firma Oseco. • Hoe breekplaten selecteren. • Demonstratie van het type “FAS”plaat.
Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
■
Plaats: KIHA, Salesianenlaan 30, Hoboken Datum: dinsdag 21 november 2000 om 20.00u Spreker: Aat Van Osselen, Oseco Europe BV INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
32
• • Wat zijn ultrasone trillingen en wat is ultrageluid? Definitie en eigenschappen van ultrasone golven – historische benadering – soorten ultrageluid. • De frequentieband van het geluid: situering van het menselijk gehoor en van ultrasoon geluid – verschillen tussen mens en dier. • Wat is een dB? Definitie en soorten van dB-waarden - de dBuV als meeteenheid. • Natuurlijke en kunstmatige ultrasone geluidsbronnen. • Gebruik van ultrasonen in andere sectoren van de industrie. • Lekdetectie: detecteren ervan in
• • • •
installaties voor lucht, vacuüm, gas, olie, water aan de hand van praktijkvoorbeelden. Dichtheidscontrole in grote en kleine ruimtes aan de hand van praktijkvoorbeelden – tanktest en scheepsluik-controle. Toepassing van ultrasone detectie dichtheidscontrole on-line. Controle op de spanning in bouten. Predictief onderhoud. Meetapparatuur en toepassingsmogelijkheden worden gedemonstreerd.
Plaats: HIK Geel, Kleinhoefstraat 4 Datum: dinsdag 21 november 2000, om 19.30 u. Sprekers: Ken Desmet en Jan Verhofstadt, SDT International Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
■
33
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
S
S
TUDIEGROEPEN
TUDIEGROEPEN
STUDIEGROEP MILIEU
HAVENTECHNOLOGIE
LEZING: “WERKEN OP HOOGTE: STELLINGEN, HOOGWERKERS, BAKWERK” DONDERDAG 23 NOVEMBER 2000
• 12 oktober 2000: Thema-avond: Milieuwetgeving, VIK-Huis Wommelgem, 19.30 u • 09 november 2000: Thema-avond: ”Defensie en duurzame milieuzorg”, VIK-Huis Wommelgem, 19.30
STUDIEGROEP HAVENTECHNOLOGIE • 12 oktober 2000: Studienamiddag: ”Predictief onderhoud”, BASF, 14.00 u tot 18.00 u • 23 november 2000: Lezing: ”Werken op Hoogte”, Schipperswelzijn, 20.00 u
PRAKTISCH Programma 20.00u: Inleiding, door de heer Van Melis, Voorzitter Studiegroep Haventechnologie 20.10u: Wettelijk kader, door de heer Cloosen, Directeur Administratie Arbeidsveiligheid, Directie Info, Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid Brussel 20.30u: Hangstellingen, door de heer M.K. Thomas, QSE BVBA 20.50u: Veilig gebruik van hoogwerkers, door mevrouw C. Costermans, Hoofd dienst Preventie,
Bescherming en Kwaliteit, Maes N.V. 21.10u: Pauze 21.25u: Bakwerk, door de heer M.P. Casteleyn, Technical Manager, AIB-Vinçotte Belgium 21.45u: Vraagstelling en discussie. Moderator: de heer Van Melis, Voorzitter Studiegroep Haventechnologie
Plaats: Schipperswelzijn, Straatsburgdok N.K. 2, 2030 Antwerpen 3 Datum: donderdag 23 novermber 2000 om 20.00u Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
STUDIEGROEP ONDERHOUD • 26 oktober 2000: Lezing:”HVAC in de praktijk”, Karel de Grote hogeschool Hoboken, 20.00 u • 26 oktober 2000: Lezing: ”Onderhoud HVAC installaties”, Karel de Grote hogeschool Hoboken, 20.00 u • 21 november 2000: Lezing: ”De wereld van het ultrasone”, HIK Geel, 19.30 u
STUDIEGROEP KUNSTSTOFFEN • 14 november 2000: Lezing: ”Statische Elektriciteit”, KHLim Diepenbeek, 20.00 u
■
STUDIEGROEP PIJPLEIDINGEN • 26 oktober 2000: • 28 november 2000: • 23 januari 2001: • 26 februari 2001: • 27 maart 2001:
Themavergadering: Kostencalculatie van Pijpleidingen , VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u Themavergadering: ”Tekenen van pijpleidingen met de computer”, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u Themavergadering: “Flensen en koppelingen van pijpleidingen”, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u Jaarvergadering: “Oude Pijpen-Nieuwe pijpen”, Lillo Themavergadering: “Isoleren van pijpleidingen”
STUDIEGROEP ELEKTRICITEIT
AGENDA BIJEENKOMSTEN Hierna geven wij u een overzicht van de bijeenkomsten van het Departement Studiegroepen. Voor inlichtingen en inschrijven kan men zich wenden tot het VIK-secretariaat, Katrien Van Vosselen, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03259 11 07, fax: 03-259 11 01, e-mail:
[email protected].
• 6 november 2000: Themavergadering: “De problematiek bij de bepaling van een kabeldoorsnede”, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u
STUDIEGROEP VEILIGHEID • 18 oktober 2000: Kernvergadering, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u • 20 november 2000: Kernvergadering, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u
STUDIEGROEP TECHNISCH-COMMERCIEEL • 24 oktober 2000: Lezing: ”Commercieel Leidinggeven”, Mercure Antwerpen, 20.00u • 28 november 2000: Lezing: ”De zin van het horen, zien, spreken en touch tijdens verkoopsgesprekken”, Mercure Antwerpen, 20.00 u • 30 januari 2001: Lezing: ”Assertiviteit in de verkoop”, Mercure Antwerpen, 20.00 u • 27 februari 2001: Lezing, Mercure Antwerpen, 20.00 u • 27 maart 2001: Lezing: ”Innovatieve Marketing Strategieën”, Mercure Antwerpen, 20.00 u • 24 april 2001: Lezing: “CMR-customer Relation Management”, Mercure Antwerpen, 20.00 u • 29 mei 2001: Afsluiting van de activiteiten: Bezoek Imax & etentje in Atomium
STUDIEGROEP BOUWKUNDE • 27 oktober 2000: Kernvergadering, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u • 29 november 2000: Kernvergadering, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u
STUDIEGROEP LOGISTIEK • 20 november 2000: Kernvergadering, VIK-Huis Wommelgem, 20.00 u
STUDIEGROEP REGELTECHNIEK • 11 oktober 2000: Lezing: ”Een Veiligheidsbus”, Karel de Grote hogeschool, Hoboken, 20.00 u • 21 november 2000: Lezing: ”Breekplaten”, Karel de Grote hogeschool Hoboken, 20.00 u INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
34
35
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N
N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
BEZOEK AAN ALCATEL UNIVERSITY
a
f
d
e
l
i
n
g
WOENSDAG
15
NOVEMBER
2000
• ANTWERPEN PROGRAMMA
WIJNDEGUSTATIE-AVOND WOENSDAG
29
NOVEMBER
2000 Een volledige, theoretische uiteenzetting over het professioneel wijnproeven: de kleur, de geur en de smaak van wijn worden in de praktijk getest. Voorstelling van de rank tot de fles: de productieketen van de druif tot de wijn. Verklaring van de aanduidingen en benamingen (etiket) voor de franse wijnen: van tafelwijn tot appellation contrôlée en grand cru. Korte uitleg over Italiaanse, Spaanse, Duitse,…wijnen. Het schenken, het aanleggen en samenstellen van een wijnkelder. Wijn als drank, wijn met gerechten, wijn in de keuken (ingrediënt), enz.. Doorheen de lezing, worden een zevental wijnen (witte en rode) geschonken, geproefd (= degusteren) en beoordeeld. Tijdens een aangename en gemoedelijke causerie wordt alles uitvoerig gedocumenteerd en verduidelijkt met projectie (transparanten) en deskundige uitleg.
PRAKTISCH Plaats: Hoeve Dieseghem, W. Volcaertstraat 44, 2640 Mortsel Datum: woensdag 29 november 2000 om 19.30 u; einde omstreeks 22.30 u Kosten voor inschrijving: 250 BEF per persoon voor de leden, nietleden betalen 500 BEF. Als u na inschrijven toch niet kan komen, wil dan tijdig afmelden. De inschrijvers ontvangen een duidelijk situatieplan (Mortsel) Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
• Korte voorstelling van de Alcatel University. • Het gebruik van video conferencing. We starten met een korte bespreking van video conferencing en de mogelijkheden die dat medium biedt voor het leren op een afstand. Wij volgen live een les (conferentie) mee die (in real time) wordt gedoceerd vanuit de USA. De lessen (in dit geval de specialiteit marketing) worden via ISDN-lijnen internationaal verspreid naar de verschillende klaslokalen bij Alcatel. • Evolutie naar streaming video over het internet: De videobeelden worden gedigitaliseerd en op een server geplaatst. Via het internet heeft men toegang tot die beelden. We gaan verder in op de bijkomende mogelijkheden en ook beperkingen van deze oplossing/toepassing.
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
• Web-based learning en leermodes: In dit onderwerp bekijken en bespreken we de mogelijkheden die via het internet worden geboden. Leermaterialen en leermiddelen, zoals cursusteksten en oefeningen, worden op het web ter beschikking gesteld en de lesvolgers/studenten worden vanop een afstand begeleid door een coach. In het eerste luik besteden we ruim aandacht aan de verschillende leervormen (leermodes) die via het web mogelijk zijn. In het tweede luik staan we stil bij de rol van de coach in een dusdanige leeromgeving. • Discussieronde en afronding.
PRAKTISCH Plaats: Alcatel Bell Education Center, Amerikalei 26-28, Antwerpen Datum: woensdag 15 november 2000. Ontvangst en verwelkoming om 18.30 u (met broodjes). Aanvang van de lezing om 19.00 u. Einde voorzien rond 21.30 u. Sprekers: van de Alcatel University: Leon Verougstraete (de Alcatel University); Marnik Nysen (Video Conferencing); Hendrik Dacquin (Streaming Video); Rony Baekeland (Web-based learning en leermodes). Van U&I Learning: Patrick Belpaire (Web-coaching). Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart; niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Als u na inschrijven toch niet kan komen, verwittig dan tijdig. Het aantal deelnemers is immers beperkt.
ACTIVITEITENKALENDER 2000 - 2001
Aan het einde ontvangen al de deelnemers een overzichtelijke syllabus. Onder de aanwezigen wordt een “CADILLAC” (vol) verloot. Ook om die reden loont deelnemen dus zeker de moeite !
17.10.2000:
Bezoek aan Opel Belgium, Antwerpen, 18.00u - VOLZET
25.10.2000:
Bezoek aan Opel Belgium, Antwerpen, 18.00 u - VOLZET
15.11.2000:
Bezoek aan Alcatel University, Antwerpen, 19.00 u
29.11.2000:
Wijndegustatie, Mortsel, 19.30 u
01.2001:
3de of 4de zondag, bezoek aan het museum van douane en accijnzen, Antwerpen
02.2001:
weekdag, bedrijfsbezoek aan Union Minière, Hoboken
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Antwerpen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Vicky Van De Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem , tel.: 03-259 11 08 - fax: 03-259 11 01 - e-mail:
[email protected].
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
36
37
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N
N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
BEZOEK AAN SEGHERS MACHINERY TE ZELE
a
f
d
e
l
i
n
g
OP
DONDERDAG
19
Dezelfde wervelbedtechnologie wordt ook gebruikt voor andere toepassingen. Afval, slib en plastic worden continu in het wervelend zand geïnjecteerd, zodat er onmiddellijk een vermenging met de kokende zandmassa plaatsvindt.
OKTOBER
2000
• WAASLAND
LEZING EN BEDRIJFSBEZOEK AAN WYNN’S BELGIUM N.V. TE SINTNIKLAAS DONDERDAG
9
NOVEMBER
2000
Wynn’s Belgium N.V., dochteronderneming van de Amerikaanse Multinational Wynn Oil Company, Azusa – California, werd in 1958 opgericht. De hoofdactiviteit van de onderneming is de productie en de verdeling van het Wynn’s additievengamma in West- en Oost-Europa, Afrika, het Midden-Oosten en India. De eerste producties van Wynn’s Belgium N.V. dateren van 1959, toen in Sint-Niklaas een kleine productie-eenheid werd opgericht terwijl de commerciële activiteiten nog vanuit Antwerpen werden gecoördineerd. In het begin der zeventiger jaren werden de huidige terreinen in het Industriepark West langs de E17 te SintNiklaas aangekocht en een eerste gebouwencomplex werd opgetrokken. In 1983 werden de bestaande installaties uitgebreid met een nieuwe fabriekshal van meer dan 3.000 m2 en supplementaire magazijnen. Momenteel omvat de totale oppervlakte meer dan 8.000 m2. Hierin zijn een goed uitgeruste productieafdeling, magazijnen, een verkoop- en marketingafdeling, een modern research laboratorium en de administratie ondergebracht. Tevens gebeurt van hieruit de technische ondersteuning in heel Europa.
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
In 1997 heeft Wynn’s Belgium aan de continue investeringspolitiek niets gewijzigd en werd er voor meer dan 40 miljoen BEF nieuw productiemateriaal aangekocht. In september 1997 werd eveneens gestart met de bouw van een “Europees Technical Training Centre” waar op een uiterst professionele manier het nut en de werking van Wynn’s producten aan de sales- en marketing mensen van de distributeurs en de zustermaatschappijen wordt gedemonstreerd. Door deze intensieve trainingsessies bouwt men aan een optimale wisselwerking tussen de gebruiker en de producent. Wynn’s Belgium produceert gespecialiseerde chemische oplossingen bestemd voor de automobielnijverheid en de industrie. Hierbij speelt de researchafdeling een belangrijke rol. Onder leiding van hooggekwalificeerd personeel wordt niet alleen zeer strenge kwaliteitscontrole uitgevoerd op grondstoffen en op afgewerkte producten, maar worden tevens nieuwe producten ontwikkeld om aan de vraag van specifieke toepassingen en steeds evoluerende technische ontwikkelingen te voldoen. Dit is ook één van de redenen waarom Wynn’s Belgium N.V. in 1995 het ISO 9001 certificaat behaalde en het streven naar een steeds hogere kwaliteit beklemtoonde. Ook in dit kader werden meerdere producten onderworpen aan de strenge kwaliteitscontroles van het Duitse TUV, met positieve resultaten als gevolg. De huidige verkoopspolitiek van Wynn’s Belgium N.V. spitst zich nog meer dan vroeger toe op export. Het is een feit dat de export van Wynn’s Belgium méér dan 96 % vertegenwoordigt van de totale omzet. De grote traditionele markten zoals Duitsland, Frankrijk en Verenigd Koninkrijk worden bewerkt door zustermaatschappijen die een rechtstreekse verkooppolitiek voeren met eigen personeel. Het gedeelte dat hier weggelegd is voor 38
Wynn’s Belgium beperkt zich tot het produceren van de Wynn’s producten. Dat Wynn’s Belgium N.V. in staat is om met zijn producten te helpen aan een beter leefmilieu staat als een paal boven water. De producten kunnen onder andere bijdragen om de uitlaatgassen te beperken tot de aanvaardbare normen en dit zowel voor diesel- als voor benzinemotoren. Om de daad bij het woord te voegen is Wynn’s Belgium N.V. begonnen met “producttesting” en evaluaties met zowel regionale als internationale instanties en dit niet alleen binnen de Europese grenzen, maar ook ver daarbuiten. Verschillende Wynn’s producten zijn reeds gehomologeerd door een aantal automobielfabrikanten. Tot slot willen wij beklemtonen dat het behalen van de “Oscar voor de Export 1997” voor Wynn’s Belgium een bekroning is voor dit bedrijf en ook een officiële erkenning is van de gevoerde dynamische exportpolitiek wat meteen ook een extra motivatie betekent om het in de toekomst nog beter te doen.
Op donderdag 19 oktober 2000 krijgt VIK-Afdeling Waasland de gelegenheid een bezoek te brengen aan SEGHERSbetter technology for services+machinery, Zele n.v . Het bedrijf is wereldwijd bekend in de wereld van de machinebouw en milieutechniek. SEGHERSbetter technology for services+machinery, Zele n.v. behoort tot de SEGHERSbetter technology Group en kan zich beroepen op een uitgebreide technologische knowhow en een ruime ervaring op het gebied van wervelbedtechnologie, afvalverbranding en rookgasreiniging, met vestigingen in Atlanta (U.S.A.) en Phuket (Thailand). Reeds meer dan 15 jaar worden de wervelbedden ‘SEGHERSfluid clean’ wereldwijd geëxporteerd en meer dan 1.000 klanten maken dagelijks gebruik van de SEGHERS installaties voor al hun reinigings- en verwijderingsproblemen.
De VIK-Afdeling Waasland geeft u de kans om een bezoek te brengen achter de schermen van dit bedrijf.
PRAKTISCH Plaats: Wynn’s Belgium N.V., Industriepark West 46, Sint-Niklaas Datum: donderdag 9 november 2000, aanvang 19.00u stipt (einde voorzien omstreeks 21.00u) Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat, tot en met maandag 6 november 2000. Het aantal deelnemers is beperkt tot max. 40 personen.
Varianten hierop zijn de SEGHERSmulti waste en de SEGHERSmini clean. Meer daarover tijdens ons bezoek aan de firma.
De SEGHERSfluid clean wordt hoofdzakelijk gebruikt voor het thermisch verwijderen van verf en kunststof van metalen voorwerpen. Het SEGHERSfluid clean wervelbed bevat gekalibreerd kwartszand. De zanddeeltjes worden in een zwevende toestand gebracht door lucht te injecteren onder aan het bed. Om het bed op te warmen wordt er gas gemengd bij de primaire lucht. Boven het bedoppervlak wordt het gasluchtmengsel ontstoken door een pilootbrander en het bed snel wordt opgewarmd tot een temperatuur van 420 tot 480 °C. De temperatuur van het bed is instelbaar door een automatische temperatuurregelaar die het gasdebiet controleert. De te reinigen stukken worden in een korf geplaatst, die in het wervelbed gebracht wordt door middel van een takelsysteem en de reinigingscyclus laten beginnen. Gedurende de reinigingscyclus worden de stukken snel en gelijkmatig opgewarmd terwijl de verontreiniging verwijderd wordt. Zodoende wordt vervorming vermeden en kunnen de stukken herbruikt worden. Op het einde van de reinigingscyclus (ongeveer één uur) wordt de korf met de gereinigde stukken uit het wervelbed genomen en een nieuwe reinigingscyclus kan beginnen.
SEGHERSbetter technology for services + machinery, Zele heeft een jarenlange ervaring in de ontwikkeling en fabricatie van bulktransportsystemen zoals transportschroeven, bekerelevatoren, silo-extractie, asloze schroeven, kettingtransporteurs en extractiebodems voor slib. W illy Ta s
PRAKTISCH Plaats: Seghers Machinery, Gentse Steenweg 311, Zele. Routeplan: E17 afrit 12 Lokeren/Zele. Rij richting Zele en Dendermonde en volg daarna richting Overmere (N544 baan tussen Zele en Overmere – op uw linkerhand) Datum: donderdag 19 oktober 2000, aanvang 19.00u stipt Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Inschrijvingen (max. 30 personen) tot en met dinsdag 17 oktober 2000. Opgelet: gelieve werkgever en uitgeoefende functie mee te delen.
ACTIVITEITENKALENDER 2000 19.10.2000:
Bezoek Seghers Machinery, Zele, 19.00 u
09.11.2000:
Lezing en bedrijfsbezoek Wynn’s Belgium, Sint-Niklaas, 19.00 u
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Waasland, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Vicky Van De Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03-259 11 08 - fax: 03-259 11 01 - e-mail:
[email protected].
39
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N
N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
a
f
d
e
l
i
n
g
• OOST-VLAANDEREN LEZING: “OCTROOIEN, MERKEN EN MODELLEN” DONDERDAG
30
NOVEMBER
2000
De bescherming van ieders individuele rechten enerzijds en de zorg om zelf geen inbreuk te plegen op de eigendomsrechten van medeburgers anderzijds zijn belangrijke verkeersregels in de samenleving. Deze principes gaan ook op voor ieder die in het veld van O & O werkzaam is en te maken krijgt met industriële eigendomsrechten. Vroeg of laat krijgt elke ingenieur wel eens te maken met octrooien, merken en modellen. Elk nieuw product of elke industriële vernieuwing dankt zijn ontstaan aan een visie, een idee. De vraag is of men deze oorspronkelijke idee zonodig moet beschermen? En zo ja, op welke manier? Om op deze vraag te antwoorden kan de tussenkomst van een specialist ter zake nodig zijn. Als men beslist om de zaak te beschermen dient men zich eerst te oriënteren over het type bescherming dat nodig is. Gaat het over de bescherming van een technische verbetering zoals bijvoorbeeld een nieuw product, een nieuwe werkwijze of procédé of een nieuwe industriële installatie, dan zal men zijn toevlucht nemen tot octrooien. Gaat het eerder om de bescherming van een commerciële naam of een logo, dan dient men een merk deponeren. Als het om de esthetische vormgeving gaat die men wil beschermen dan kan men dit “model” te beschermen. In elk geval heeft men er alle belang bij een zo compleet mogelijk dossier op te stellen met zoveel mogelijk informatie en documentatie om een optimale bescherming voor zijn uitvinding te garanderen.. In deze context is vertrouwelijkheid de regel: men maakt zijn uitvinding niet bekend aan derden. Het kan nuttig zijn om een voorafgaandelijke opzoeking naar anterioriteiten uit te voeren. INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
De beschermingsvormen (octrooien, merken, modellen) moeten beantwoorden aan verschillende voorwaarden. Voor merken betekent dit onder meer dat de te beschermen naam of het logo beschikbaar moet zijn en een onderscheidend karakter moet hebben. Het mag geen bedrieglijk karakter hebben. Voor octrooien en modellen is het “nieuwe” een absolute eis. Dit betekent dat het object niet reeds toegankelijk is gemaakt voor het publiek. Wat octrooien betreft worden eisen gesteld naar uitvinderswerkzaamheid en naar industriële toepasbaarheid. Bovendien vertoont de octrooibescherming ook een aantal categorieën (uitvindingen dewelke a-priori niet beschermbaar zijn via octrooiwet). Dit zijn onder meer ontdekkingen, computerprogramma’s, louter esthetische vormen, de meeste niet- microscopische levende wezens, spelen, financiële of boekhoudkundige methodes en andere. Het territorialiteitsprincipe is een algemeen principe in het octrooi- en merkenrecht. Men krijgt bescherming op het grondgebied waarvoor de bescherming werd aangevraagd. Wat dit aspect betreft bestaan er internationale overeenkomsten. Het territorialiteitsbeginsel maakt het mogelijk om een internationale uitbreiding van de bescherming op een rationele basis te organiseren en in de tijd te spreiden via het zogenaamde prioriteitsrecht. Ook is een maximale beschermingsduur voorzien in het geval van octrooien enerzijds en modellen anderzijds. Merken kunnen echter op onbeperkte wijze hernieuwd worden. Octrooien gelden meestal voor maximum 20 jaar. Als de idee “gerijpt” is tot materie en men het tot voorwerp van bescherming wenst te maken moet men beginnen met de voorbereiding van de stukken voor de indiening. De indiening ligt aan de basis van iedere bescherming op grond van één der vermelde rechtstitels. De indiening omvat : 40
• het verzoekschrift dat gemeenschappelijk is aan de drie beschermingsvormen; • specifieke elementen; - voor octrooien: beschrijving, conclusies, tekeningen, uittreksels; - voor modellen: foto’s met toelichting; - voor merken: beschrijving van uitgekozen klassen. Door de indiening verwerft de zaak een vaste datum. Na de indiening kan een officiële recherche plaatsvinden, desgevallend gevolgd door een onderzoeksprocedure ten gronde. Na publicatie is een publieke inspectie van de dossiers mogelijk. De indiening dient te geschieden volgens welbepaalde regels en vormvoorschriften (inzake plaats, taal, formulieren, taksen...). Na de indiening vindt een procedure plaats die varieert volgens het type beschermingstitel en volgens het land waarvoor de bescherming zal gelden. Dikwijls is een beroepsprocedure voorzien in geval van strijdigheid met een beslissing van de bevoegde administratie. Een delicaat punt in de procedures bestaat in het bewaken van de termijnen. Een officiële vertegenwoordiging kan plaatsvinden door bevoegde gemachtigden. Eénmaal een rechtstitel verworven kan men licentieovereenkomsten aangaan met derden (bijvoorbeeld exclusieve licentie). Ook is een overdracht van rechten mogelijk. Voorzichtigheidshalve kan een technologische bewaking worden ingesteld om inzicht te krijgen in de bestaande rechtstitels voor zover ze toegankelijk zijn door het publiek, d.w.z. nà publicatie. Iedere door de houder van een rechtstitel niet toegestane namaak van het voorwerp van de bescherming is een inbreuk. Goede trouw schakelt inbreuk niet uit. Problemen hierbij kunnen door een minnelijke schikking worden opgelost. Als er geen minnelijke schikking kan bereikt worden leiden ze tot een vordering wegens inbreuk.
Een proceduremiddel in dergelijke rechtsgang is het “beschrijvend beslag” inzake inbreuk. Het is de beslagrechter bij de rechtbank van eerste aanleg die op verzoekschrift uitspraak doet. Dit soort beslag is een zeer krachtig middel om zijn rechten te beschermen tegenover namakers. Dit rechtsmiddel dient omzichtig gebruikt te worden. Immers, de consequenties kunnen zeer ernstig zijn... voor alle partijen. PRAKTISCH: Plaats: Kapittelhuis, Lange Kruis-straat 4, Gent, tel.09-233 77 44 Datum: donderdag 30 november 2000 om 19.30 u Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
DE GHENDTSCHE CHRONYCKE Dit jaar is het 117 jaar geleden dat Valentin Vaerwyck in Gent geboren werd. Een gelegenheid om iets te vertellen over deze zeer verdienstelijke architect en oudheidkundige. Hij deed schitterende studies aan het StLucas-Instituut en was nog geen 20 jaar oud toen hij van honderd deelnemers de eerste prijs wegkaapte in een wedstrijd uitgeschreven door de Stad Brugge voor het oprichten van een aantal gevels in een stijl die in
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
harmonie moest zijn met deze van de Brugse binnenstad. Dit feit heeft wellicht het verloop van zijn verdere carrière bepaald, want heel zijn leven zal hij van respect getuigen voor ons rijk bouwkundig erfgoed. Vele van onze onvervangbare oude gebouwen zal hij op oordeelkundige wijze restaureren. Er volgt dan een reeks onderscheidingen in talrijke nationale en internationale wedstrijden. Zijn definitieve doorbraak kwam in 19121913. Onder zijn kundige leiding wordt de toren van het Belfort op prachtige wijze herbouwd, wat een aanzienlijke verbetering betekent voor het silhouet van de Gentse torenrij. In dezelfde periode ontwerpt de 30-jarige Vaerwyck voor de fameuze Expositie van 1913 het “Oud Vlaanderen”, een merkwaardige reconstructie van de mooiste van onze Vlaamse gebouwen, samengebracht in een harmonisch geheel. Het is te betreuren dat een dergelijke realisatie gedoemd was om slechts een kortstondig bestaan van nauwelijks zes maanden te kennen. Vaerwyck bezat kwaliteiten die op onrustwekkende wijze zéér schaars beginnen te worden in de moderne architectuur: eerbied voor het werk van befaamde bouwmeesters uit het verleden, goede smaak en een gevoel voor harmonie met de omgeving.
architect van de provincie Oost-Vlaanderen, een functie die hij zou blijven uitoefenen tot aan zijn opruststelling in 1947. Talrijke getuigen van zijn talent liggen over heel Vlaanderen verspreid. Hij was vanzelfsprekend lid van vele verenigingen en commissies waar zijn waardevolle adviezen steeds op prijs gesteld werden. Als erkenning van zijn uitzonderlijke verdiensten werd hij door de Koning in 1956 in de adelstand verheven. In het begin van deze eeuw maakte hij deel uit van een klein groepje mensen die de St-Jorisgilde nieuw leven zou inblazen. Hij stierf te Gent in 1959. In ons volgend kroniekje hebben we het over ‘de nieuwe circus’. De “Ghendtsche Chronycke” zijn elke woensdag omstreeks 17.30u te beluisteren op Radio 2 Omroep Oost-Vlaanderen.
Het Alyns-Hospice waarin het Museum voor Folklore werd in ondergebracht, werd gerestaureerd in 1960-1962 volgens plannen die door Vaerwyck gemaakt werden in... 1908. In 1923 werd hij benoemd tot
Ing. Hugo Collumbien
ACTIVITEITENKALENDER 2000 - 2001 30.11.2000:
Lezing: “Octrooien, merken en modellen”, Gent – 19.30 u
08.12.2000:
Infoavond laatstejaarsstudenten, Gent – 19.30 u
21.01.2001:
Nieuwjaarsconcert, Gent – 09.30 u
Gepland:
Bezoek Brandweerkazerne, Gent Bezoek Callebaut, Wieze Bezoek archeologische site, Ename Bezoek Fostplus
Meer informatie over de geplande activiteiten kan men vinden in een van onze volgende uitgaven. Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling OostVlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Afdeling Oost-Vlaanderen, p/a Ing. Ludo Verhegghe, Langenakkerlaan 36, 9080 Lochristi, tel. en fax: 09-355 19 40, e-mail:
[email protected]. De activiteiten van de VIK-Afdeling Oost-Vlaanderen kan men steeds raadplegen op de VIK-website onder: URL: http://gallery.uunet.be/vik-ovl.
41
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N
N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
REGIONAAL JONGERENTEAM
a
f
d
e
l
i
n
g
• NOORD-WEST-VLAANDEREN LEZING: “LEAN TRANSFORMATION” DINSDAG
17
OKTOBER
2000
De Vlaamse Ingenieurskamer, Afdeling Noord-West-Vlaanderen, organiseert een lezing over een actueel thema in de complexe wereld van de efficiënt gestuurde productie-organisaties. Het is de uitdaging voor iedere ingenieur om bij te blijven in zijn vakgebied. Dit vereist continu leren. Wat is er dan beter dan leren uit de ervaringen van collega’s uit de praktijk? Daarom kijken we nu al uit naar de boeiende uiteenzetting van Ir. Diederik Naessens. Hij zette de theorie uit het boek “Lean Thinking” om in de praktijk bij LVD in Gullegem. Immers na jaren van “downsizing” en “re-engineering” zoeken vele ondernemingen nog steeds naar de juiste formule om duurzame groei en succes te verzekeren. De invoering van besturingssystemen gebaseerd op TOC, theory of constraints, of ingewikkelde Finite Capacity Planningssystemen hebben de complexiteit van de productieorganisatie soms aanzienlijk vergroot zonder daarvan op de bottom line de resultaten te plukken. Laat staan dat de
klantentevredenheid erdoor verhoogd is. Door steeds maar te focussen op hun bestaande organisatie met hun achterhaalde definities van waarde creëren zorgen managers vaak voor onnodige uitval of verliestijden. Hierdoor stagneert de economie in de geïndustrialiseerde wereld. Wat we nodig hebben is “lean thinking” om managers te helpen zeer helder de waarde creatie in hun productieproces te leren onderkennen. Hierdoor kunnen ze de waardecreërende activiteiten in hun productieproces zo inrichten dat die probleemloos aansluiten op de vraag van de klanten en daarbij streven naar excellentie. Werken volgens de “Lean Thinking” -ideeën kan nieuw leven blazen in een bedrijf. Het kan de productiviteit en de verkoop verdubbelen en tegelijk de tewerkstelling stabiliseren. Ir. Naessens zal ons in een boeiend betoog meevoeren in zijn stap voor stap aanpak bij LVD om de “Lean Thinking”-idee om te zetten in een echte “Lean Transformation”. Wij verwachten dat elke ingenieur die vandaag verantwoordelijk is voor de organisatie van de productie geboeid
zal luisteren naar deze getuigenis vanuit de praktijk. De methodiek lijkt kinderlijk eenvoudig en toch zijn de resultaten bij LVD regelrecht verbluffend, een echte Eye-opener. De lezing gaat door in het auditorium van het KHBO dept. IWT Oostende. De lezing duurt ongeveer één uur. Nadien is er tijd om nog even met de spreker na te kaarten bij een drankje dat u wordt aangeboden door de VIK, afdeling Noord-West Vlaanderen.
PRAKTISCH Plaats: Auditorium KHBO, Zeedijk 101,8400 Oostende Datum: dinsdag 17 oktober 2000 om 20.00 uur (zaal open vanaf 19.30 uur) Spreker: ir. Diederik Naessens, Vicepresident LVD Company N.V. Kosten voor inschrijving: gratis voor leden en studenten op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF Inschrijving vereist: VIK-secretariaat , voor 13 oktober 2000
ACTIVITEITENKALENDER 2000 17.10.2000:
Lezing: “Lean information”, KHBO Oostende, 20.00 u
21.11.2000:
Studenteninfo-avond, KHBO-Oostende, 19.30 u
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Noord-WestVlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Vicky Van De Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem: tel.: 03-259 11 08 - fax: 03-259 11 01 - e-mail:
[email protected].
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
42
Om de communicatie tussen studentingenieurs en de Vlaamse Ingenieurskamer te verbeteren, is er binnen de regionale afdeling ook een jongerenteam. De bedoeling is enerzijds binnen de regionale jongeren (zowel studenten-ingenieur als reeds afgestudeerde collega’s) de kans te geven actief mee te werken, activiteiten te organiseren en anderzijds ook om nationaal met andere jongerenteams samen te komen
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
om ook onze stem te laten horen. Bovendien zijn we als VIK ook lid van de European Young Engineers (EYE), een verzameling van jonge ingenieurs over geheel Europa. Binnen het kader van EYE kunnen ook internationaal contacten worden gelegd, activiteiten georganiseerd, en zo verder. Iedereen die wil meewerken kan gerust contact opnemen met Vicky Van de Sompel op het VIK-secretariaat, tel. 03259 11 08.
a
f
d
e
l
i
n
g
• ZUID-WEST-VLAANDEREN LEZING: “BLIKSEM- EN OVERSPANNINGSBEVEILIGING VOOR UW ELEKTRISCHE INSTALLATIE MAANDAG
16
OKTOBER
2000
Goed functionerende elektrische en elektronische apparaten, installaties en systemen zijn essentieel voor communicatie- en informatiesystemen. In onze moderne industriële maatschappij zijn wij afhankelijk van dergelijke inrichtingen. Een storing of het uitvallen van dergelijke systemen kan verstrekkende gevolgen met zich meebrengen, soms zelfs het failliet van de industriële of dienstverlenende onderneming. De oorzaken van de storing kunnen veel-
vuldig zijn. Een oorzaak die regelmatig aanleiding is voor het uitvallen zijn de overspanningen. Overspanningen worden teweeggebracht door directe en verwijderde blikseminslagen en door schakelhandelingen in het distributienet of in de installatie van de verbruiker. De lezing verschaft u de noodzakelijke informatie voor het plannen en het uitvoeren van een bliksem- en overspanningsbeveiliging. Komen aan bod: oorzaken van overspanningen, parameters van de bliksem en schakelhandelingen, inkoppelmechanismen in de elektrische installatie en het uiteindelijke bliksembeveiligingszoneconcept. Hoe kiezen we tussen bliksemstroomen overspanningsafleiders voor het voedingsnet, data- en telecommnicatie. Waar deze plaatsen en hoe ze in de praktijk toepassen. Nadien wordt u een drankje en broodje aangeboden door de firma Stagobel Electro.
PRAKTISCH Plaats: Hogeschool West-Vlaanderen, Campus PIH, Graaf Karel de Goedelaan 5, Kortrijk Datum: maandag 16 oktober 2000 om 20.00 (einde omstreeks 21.30 u) Spreker: Ing. Bart Demol, productspecialist DEHN&Sohne. Kosten voor inschrijving: gratis voor de leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart, niet-leden betalen 300 BEF. Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
ACTIVITEITENKALENDER 2000 16.10.2000:
Lezing: “Bliksem- en overspanningsbeveiliging voor uw elektrische installatie”, Kortrijk
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling – Zuid - West – Vlaanderen, te gebeuren op volgend adres: VIK – secretariaat, Vicky Van de Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel. 03-259 11 08 – fax: 03-259 11 01 – e-mail:
[email protected]
43
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
N
N
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
a
f
d
e
l
i
n
g
WOENSDAG
18
OKTOBER
2000
De VIK-Afdeling Kempen organiseert dit jaar haar Jaarlijkse Statutaire Ledenvergadering op woensdag 18 oktober 2000 in de gebouwen van de Katholieke Hogeschool Kempen.
20.00 u: Lezing: “Computer Telephony Integration (CTI) en Call Center Technology (CCT) Voor de communicatie met hun klanten (zowel interne als externe) bouwen vele bedrijven een Call Center of zelfs een Web-based Customer Care Center. Wat deze bedrijven willen is hun “one to one” communicatie verbeteren: better business through better communications.
Programma: 19.00 u: Statutaire Ledenvergadering • Welkomstwoord door de voorzitter • Verslag van de secretaris • Verslag van de penningmeester • Verkiezing van een voorzitter en een penningmeester. Kandidaturen kunnen ingezonden worden bij Ing. Patrick Feyen voor 15 oktober • Verkiezing stemgerechtigde leden • Voorstelling jaarprogramma VIKAfdeling Kempen 2000-2001
f
d
e
l
i
n
g
• MECHELEN
• KEMPEN STATUTAIRE LEDENVERGADERING
a
I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
Vandaag is de telefonie nog de meest gebruikte manier van “verre” communicatie. Door de snelle evolutie in de technologie komen er steeds mogelijkheden als e-mail, web en chat bij. De manier van interactie zal bepaald worden door de gebruiker. De presentatie wil een beter inzicht te geven in de technologie achter het Call Center gebeuren,met de nadruk op de communicatie. Volgende punten komen aan bod:
• Communicatie (Telefonie) en IT (Data) systemen • CTI – de koppeling tussen telefonie en IT • VoIP – voice data integratie • Multimedia Queue – behandelen van verschillende interacties •… Hierin zal een overzicht gegeven worden van de technologieën die convergeren in een Call Center en, nog belangrijker, hoe deze met elkaar samenwerken. Alle Call Centers zijn verschillend, maar ze gebruiken wel dezelfde bouwstenen. Plaats: Katholieke Hogeschool Kempen, Kleinhoefstraat, Geel Datum: woensdag 18 oktober 2000 om 19.00 u Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
LEZING: “IN TEAM: ROLLENSPEL” DONDERDAG
23
NOVEMBER
2000
Waarom haalt het ene team betere resultaten dan het andere? Heeft het te maken met de individuele competenties van de leden of zijn er andere factoren in het spel? Rollenspel heeft een bijzonder aandeel in het succes of falen van een groep. Opmerkelijk is dat de rol van een team-
lid niets te maken heeft met de rang of functie die ingenomen wordt binnen de organisatie. Evenwicht in de samenstelling van een team lijkt de sleutel tot succes. In Australië en Engeland wordt het fenomeen al zo’n dertig jaar bestudeerd. Meest bekende onderzoekers zijn Margarison en Belbin. De voordrachtgever geeft commentaar bij hun bevindingen en put uit eigen ervaringen.
PRAKTISCH : Plaats: Domein de Pollepel, ’t Lepeltje, Naaldstraat 43D, Duffel Datum: donderdag 23 november, 20.00 u. Inschrijving vereist: VIK-Secretariaat, Vicky Van de Sompel
ACTIVITEITENKALENDER 2000 05.10.2000:
Bezoek aan Corus, Aluminium N.V., Duffel, 18.00 u
23.11.2000:
Lezing: “In team: rollenspel”, Duffel, 20.00 u
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Mechelen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat Afdeling Mechelen, p/a Ing. Ivo Vanhalle, Lindelaan 29, 1730 Asse, tel. en fax: 02-452 48 10, e-mail:
[email protected].
ACTIVITEITENKALENDER 2000 - 2001
a
f
d
e
l
i
18.10.2000:
Algemene Ledenvergadering gevolgd door lezing: “Computer Technology Integration (CTI) en Call Center Technology (CCT)”, Geel
november 2000:
Bezoek luchthaven Zaventem
november 2000:
Voordracht voor 3de jaarsstudenten, Geel
ACTIVITEITENKALENDER 2000 - 2001
3 februari 2001:
Gezellig samenzijn
28.10/ 05.11.2000:
Studiereis naar Syrië
maart 2001:
Voordracht
18.11.2000:
Lustrumbanket, CC Herk-de-Stad, 19.00 uur
maart 2001:
Voordracht 4de jaarsstudenten
16.12.2000:
Toneelvoorstelling, zaal Centrum, Hasselt, 20.00 u
april 2001:
Fabrieksbezoek
13.01.2001:
Nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donnersprijs, Alden Biesen, 19.00 u
april 2001:
Buitenlandse reis (Polen ?)
4 juni 2001:
Familiewandeling
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Kempen, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Vicky Van De Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem , tel.: 03-259 11 08 - fax: 03-259 11 01 - e-mail:
[email protected]. INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
44
n
g
• LIMBURG
Tenzij anders vermeld dienen de inschrijvingen voor de activiteiten, georganiseerd door de VIK-Afdeling Limburg, te gebeuren op volgend adres: VIK-secretariaat, Vicky Van De Sompel, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel.: 03-259 11 08 - fax: 03-259 11 01 – e-mail:
[email protected]. Ing. Chris Ribus, secretaris van de VIK-Afdeling Limburg, is tevens het aanspreekpunt voor de Regio Limburg. U kan ook steeds bij hem terecht met uw vragen. Zijn adres: Deurnestraat 102, 3583 Beringen, tel. en fax: 011-67 85 11, e-mail:
[email protected]
45
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 10 • OKTOBER 2000
46
1/2 pag. liggend: 11-11-11 actie Diplomajaar:
fax nr.: School: WERKGEGEVENS: Naam bedrijf/school/instelling: Straat + huisnummer: Postnummer + gemeente: Tel.nr.: algemeen: Rechtstreeks: Fax nr.: algemeen: Rechtstreeks: Sector tewerkstelling: ❍ industrie ❍ onderwijs ❍ openbare dienst ❍ zelfstandige Activiteit van het bedrijf: invullen volgens bijgaand overzicht (NACE-code): BTW-nummer: Functie: Departement: Aantal werknemers: ❍ <50 ❍ 50-100 ❍ 101-250 ❍ >250 Omzet: ❍ <50 miljoen ❍ 50-200 miljoen ❍ 200-500 miljoen ❍ >500 miljoen
Privé adres (nieuw / huidig): straat + huisnummer: postnummer + gemeente: tel.nr.: e-mail adres: Gevolgde specialiteit:
Geslacht: ❍ M / ❍ V
Afdeling Noord-West-Vlaanderen • 07.11.2000 • • 05.12.2000 •
PRIVÉ GEGEVENS Lidmaatschapsnummer: Geboortedatum: Naam + voornaam : Oud adres (enkel bij adreswijziging):
Voor meer informatie omtrent uur en plaats van deze vergaderingen kan u terecht op het VIK-secretariaat op het telefoonnummer 03-259 11 08.
❍ Opvragen informatie ❍ Inschrijving “Dienstaanbiedingen” ❍ Nieuw lidmaatschap : ❍ Bedrijf ❍ Persoonlijk
Afdeling Mechelen • 09.11.2000 • • 14.12.2000 • Afdeling Kempen • 18.10.2000 • • 22.11.2000 • • 20.12.2000 •
❍ Adreswijziging ❍ Wijziging werkgegevens ❍ Inschrijving VIK-activiteit
Afdeling Zuid-West-Vlaanderen • 17.10.2000 • • 04.12.2000 •
Kruis het gepaste aan:
Afdeling Limburg • 17.10.2000 • • 21.11.2000 • • 19.12.2000 • Afdeling Waasland • 02.11.2000 • • 07.12.2000 • • 11.01.2001 • • 01.02.2001 • • 01.03.2001 • • 05.04.2001 • • 03.05.2001 • • 07.06.2001 •
INLICHTINGEN- EN AANVRAAGFORMULIER
Afdeling Oost-Vlaanderen • 16.10.2000 • • 20.11.2000 • • 18.12.2000 •
15 ❏ Vervaardiging van voedingsmiddelen en dranken 17 ❏ Vervaardiging van textiel 20 ❏ Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout, kurk, riet en vlechtwerk 22 ❏ Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media 24 ❏ Chemische nijverheid 25 ❏ Rubber- en kunststofnijverheid 26 ❏ Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 27 ❏ Metallurgie 28 ❏ Vervaardiging van producten van metaal 29 ❏ Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen 31 ❏ Vervaardiging van elektrische machines en apparaten 32 ❏ Vervaardiging van audio-, video- en telecommunicatieapparatuur
Datum:
33 ❏ Vervaardiging van medische apparatuur, van precisie- en optische instrumenten en uurwerken 36 ❏ Vervaardiging van meubels; overige industrie 45 ❏ Bouwnijverheid 51 ❏ Groothandel en handelsbemiddeling, exclusief de handel in auto’s en motorrijwielen 60 ❏ Vervoer te land 61 ❏ Vervoer over water 62 ❏ Luchtvaart 65 ❏ Financiële instellingen 66 ❏ Verzekeringswezen 72 ❏ Informatica en aanverwante activiteiten 74 ❏ Overige zakelijke dienstverlening 75 ❏ Openbaar bestuur, algemene collectieve diensten en verplichte sociale verzekering 80 ❏ Onderwijs ... ❏ Andere (te specificeren)
ACTIVITEIT VAN HET BEDRIJF: NACE-CODE.
Handtekening:
Talenkennis: Tijdstip van mogelijke indiensttreding: Belangstellingsgebieden: Indien van toepassing, geef aan in welke omgeving of provincie u wenst werk te vinden:
ENKEL IN TE VULLEN BIJ OPNAME IN DE “DIENSTAANBIEDINGEN”: Nuttige ervaring:
AANVRAAG INFORMATIE Ik zou graag informatie bekomen over volgend onderwerp:
Aard van de activiteit: O bedrijfsbezoek O lezing O studiedag O vergadering O socio-culturele activiteit O cursus O andere activiteit (nader te specificeren): Datum: Plaats: Aantal personen: Georganiseerd door (Afdeling, Studiegroep, ...)
INSCHRIJVING VIK-ACTIVITEIT ❍ Ik wens mij in te schrijven voor volgende activiteit:
R EG I O N A L E • B E ST U U R S V E R G A D E R I N G E N •
(art. 4 W.8/12/92:1. houder van het bestand : Vlaamse Ingenieurskamer VZW, Herentalsebaan 643 2160 Wommelgem. 2. doel: ledenadministratie 3. recht tot inzage en correctie cfr. arts. 10 en 12 : Vlaamse Ingenieurskamer op adres van de zetel te Wommelgem)
Afdeling Antwerpen • 08.11.2000 • • 13.12.2000 •
Vul dit formulier in als uw adres of werkomgeving gewijzigd is, zo blijft u op de hoogte van alle activiteiten die u als ingenieur interesseren. Fax het naar 03-259 11 01 of stuur het naar de Vlaamse Ingenieurskamer, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem, tel 03-259 11 00.
N I E U W S VA N D E A F D E L I N G E N
V I K- C O N G R E S 18 B
NOVEMBER R
U
S
S
2000 E
L
“De Vlaamse Ingenieur in een Europees Perspectief ”