Actuaris. From Backroom to Boardroom. And Now For Something Completely Different. Jos Berkemeijer, 1 oktober 2013

Actuaris From Backroom to Boardroom

And Now For Something Completely Different Jos Berkemeijer, 1 oktober 2013 2013-‐10-‐01

Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

1

Agenda ü De Actuaris… ü Risk Management ü Het Financieel Landschap ü World View ü Pensioenen ü Nieuw Reëel Pensioencontract ü Levensverwach(ng ü Conclusies

2013-‐10-‐01


2

De Actuaris -‐ Reputa(e Actuaris of Actuwaris? Actuaris: Beste Baan 2013

n a a k r e W ! l e k n i w de 2013-‐10-‐01


3

De Actuaris -‐ Beroepsontwikkeling Risicomanager van de toekomst?

Actuaris Anno 1100 A.D. 2013-‐10-‐01

Actuaris Anno 2012 A.D.


4

De Actuaris – Reality Check Risicomanager van de toekomst? Where are we today?

Stress Test

Actuaris Anno 2013 2013-‐10-‐01


5

De Actuaris -‐ Werkveld Door de ogen van de bestuurder

u o h t h Toezic der? Rekenaar

Rekenen

SterYe Schade

Innova(e

Controle

Research

2013-‐10-‐01

Specialist

Specialist

Kosten

Rendement

Beleid

Strategie

Actua

Adviseur

Manager Risk Manager Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

Bestuurder 6

Risk Management -‐ Percep(e Kunnen we crises voorspellen? Hoeveel “bubbles” zièn er in een fles Champagne?

2013-‐10-‐01


7

Risk Management -‐ Weeffouten Het fundament?

Risk = σ

Harry Markowitz

2013-‐10-‐01


8

Risk Management -‐ Voorbeeld Meer standaarddevia(e, minder risico!

2013-‐10-‐01


9

Risk Management – Nieuwe Inzichten Taleb’s View: What is Risk? Wat is het meest risicovol? 6 5 4 3 2

Nassim Nicholas Taleb

1 0 1

2

3

4

Koers A 2013-‐10-‐01

5

6

Koers B

7

8

9

10

ü Black Swans ü An(fragile

Koers C


10

Risk Management –Nieuwe Inzichten Taleb’s View: The Turkey

2013-‐10-‐01


11

Risk Management -‐ Prak(jk Filosofisch Risk Management: Wat doen we er mee?

In Control Statement

The Rumsfeld defini8ons of risk levels

Defini(e van Risk-‐levels door United States Secretary of Defense Donald Rumsfeld gedurende de oorlog in Irak (2002): •  Known Knowns There are known knowns; there are things we know that we know •  Known Unknowns There are known unknowns; that is to say, there are things that we now know we don’t know •  Unknown Unknowns But there are also unknown unknowns; there are things we do not know we don’t know."

2013-‐10-‐01


12

Risk Management -‐ Toezicht Minder is Beter New Regulatory Insights

To ask today’s reg.lators to save us 2om tomor4ow’s crisis using yesterday’s toolbox, is to ask a border collie to catch a 2isbee by first applying Newton’s Law of GravitC

Andrew G Haldane, Execu(ve Director, Financial Stability, Bank of England (2012)

Symplicity Because complexity generates uncertainty, not risk, it requires a regulatory response grounded in simplicity, not complexity.

2013-‐10-‐01

d n a h c a o r p p A Current Risk t r o h s ll a f ls e d o M y m o n o c e w e n e h in modeling t Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

13

Risk Management Supervisory Compliant Risk

k s i r e h t t u What abo g n i m o c e of b ry o s i v r e p u S ? t n a i l p m o C

ry o s i rv e t ’ p n u s i S ‘ t s g u n j i Be pliant’ Com gh…. u o n e

STRONG REGULATION HIGH “SUPERVISORY COMPLIANCE RISK” 2013-‐10-‐01


14

Risk Management – Nieuwe Inzichten Nieuwe risicowaarheden! Guus Boender Top Investment Risk Expert in the Netherlands û  We have the bad luck that this crisis since 2009 fell outside the ‘range of thousand’ û  A model cannot take into account things that have not yet happened such as in this crisis. û  The financial markets have now taken me twice for a ride, the dotcom crisis and now. That won’t happen a third (me. But the crisis has also ALM learning effects. We have learned that ü  non-‐normal distribu(ons occur more frequently ü  the tail of the probability is thicker than that we calculated with in the models. ü  we need data from much further back in (me; looking back only a few decades, is just not enough. ü  we need to explain beèr to everyone that you should never consider models as absolute truth

2013-‐10-‐01

s l e d o m t n e m t s e v n i l a n o i t Tradi s e s i r c e l d n a cannot h Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

15

Risk Management -‐ Beleggingsmodellen Lineair Denken Linear mechanisms in life •  On a short (me scale things don't change much •  The best es(mate for ‘tomorrow’ is ‘today’ •  Results are a (linear) combina(on of events in the past •  Every event now, must have a cause Signs of (dangerous) linear thinking •  Mean Reversion •  Risk = Vola(lity = σ =Standard Devia(on; •  Vola(lity (σ) is more or less constant in (me… •  If a distribu(on is complex, a normal distribu(on nevertheless will do fine •  Results of the past are an adequate es(mator for the future •  Mean reversion: Returns con(nue to go back to an average value over (me •  Increasing vola(lity is a good predictor of an upcoming financial crisis •  Tail risks are not really interes(ng or can't be modeled anyway 2013-‐10-‐01


16

Risk Management – Lineair Denken Moeilijk af te leren…..

2013-‐10-‐01


17

Risk Management Economisch Risico

r o o v d j i t t d Het wor M L A e h c s i Econom 2013-‐10-‐01


18

Risk Management -‐ Beleggingen Transparan(e

2013-‐10-‐01


19

Risk Management ‘Supervisory Compliant’ is niet genoeg!

2013-‐10-‐01


20

Risk Management – Nieuwe Inzichten Conclusie: Innova(e Gewenst §  Nonlinear Risk We hebben nieuwe niet-‐lineaire modellen nodig §  Economic Risk Modellen met een veelheid aan economische scenario’s: ü  China trekt zich terug uit U.S. Bonds ü  Wat gebeurt er met mijn beleggingsporxolio als de FED QE sopt? §  Risk Appe(te en strategische beleggingsmix interac(ef in het Bestuur vaststellen §  Model is niet leading, maar wel de discussie en bredere risicopercep(e n.a.v. het model §  Aanpak stelt nieuwe eisen aan Actuaris 1.  Samenwerking met economen 2.  Naast adviseur, vooral acteren als risicoregisseur 3.  Voorkom “Supervisory Compliant” worden

Simpele ALM Kwaliteitstoets

ALM advies: goed kwalita(ef beslissingsdocument is hapklare brok? Bood uw advies slechts één op(e of werd uw voorstel zonder discussie of aanpassingen overgenomen, dan is – eufemis(sch gesteld – uw advies voor verbetering vatbaar… 2013-‐10-‐01 Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

21

Het Financieel Landschap – Nieuwe Tijden Ontwikkeling Belegd vermogen

? t s m o k Toe , n e r e Invest r e t s e v Herin en of r e t s e v Desin en? 2013-‐10-‐01


22

Het Financieel Landschap – Diversifica(e? Ontwikkeling Samenstelling Belegd vermogen Ontwikkeling Asset Mix Ins8tu8onele beleggers 1996 – 2013/Q2* Categorie

Totaal

Pensioenfondsen

Verzekeraars

Beleggings-‐Inst.

Perioden

1996 2013Q2* 1996 2013Q2* 1996 2013Q2* 1996 2013Q2*

Totaal beleggingen

528 100 7.5 6.2 28.2 29.1 0.2 23.7 5.1 23.8

% Totaal beleggingen % Direct vastgoed % Hypotheken % Aandelen/Deeln. % Obliga8es % Derivaten % Leningen LT % Overige % Belegd Buitenland

1814 100 2.5 2.7 51.7 32.8 2.4 2.1 5.9 54.4

296 100 6.9 4.0 32.2 29.8 0.1 24.4 2.5 25.9

941 100 1.0 1.2 62.2 27.3 3.3 0.5 4.6 44.5

183 100 4.8 11.4 19.4 29.0 0.0 28.3 7.0 12.7

449 100 2.5 8.4 26.8 45.7 2.4 6.2 7.9 45.0

50 100 21.4 0.2 36.7 25.1 0.9 2.5 13.1 51.8

424 100 5.7 0.1 54.0 31.5 0.2 1.6 6.8 86.3

t n a r a ansp r T (1) Diversifica(e (2) Systemic Risk: % Buitenland &’Aandelen’ (3) Innova(e: Hypotheken? ? (4) ‘Aandelen’ w.o. ook Deelnemingen = Beleggingsinstellingen die ook in obliga(es beleggen Aandachtspunten

2013-‐10-‐01


23

Het Financieel Landschap Ontwikkelingen Nederland

Een … p e e r g

Financieel •  Aanhoudende economische en financiële crises •  Onzekere en toenemend vola(ele rendementen •  Toenemende financiële regelgeving (Basel III, Solvency II, AIFMD, etc) •  Van commissie/provisie naar advieskosten •  Solvency : Lange termijn garan(es?; Tweede Pijler Pensioen Kraakt: Modernisering is noodzakelijk •  Van verplichtstelling naar vrijwillige deelname •  DE pensioendatum is een fic(e: Je gaat gradueel met pensioen •  Pensioenuitkering: een flexibele individuele inkomensaanvulling vanaf 55+ •  Behoud van (vrijwillige) solidariteit Maatschappelijk •  We leven langer, gaan later met pensioen •  Geld zit vast in woning (Woon-‐zorg-‐Pensioen innova(e?) •  Waar besteedt een 85-‐jarige zijn inkomen aan? (Zorg) 2013-‐10-‐01


24

World View Fundamental Changes in the World of Finance I. 

Con(nuing Economic Crises -‐ Dealing with Crises is a fact of life

II.  Financial Markets : More Risk & Uncertainty -‐ Increasing worldwide Debt & Systema(c Risk -‐ Low Bond Return outlook, Ar(ficial markets -‐ Rising vola(lity & infla(on, risk of hyperinfla(on -‐ Considerable uncertainty main asset classes -‐ Risk premium & ‘risk free rate’ under discussion -‐ Declining confidence, nega(ve economic outlook

Subprime Crisis Housing Crisis Banking Crisis Country Crisis Bond Crisis? Currency Crisis? Real Estate Crisis? World Crisis? 2007 2013 2020

III.  Increasing Regula(on Pressure -‐ Extra Capital Demands due to new regula(on (Basel-‐III, Solvency-‐II) -‐ New regulatory demands: (Transparency, Clearing, Collateral) -‐ Quality Ra(ng Agencies under discussion

2013-‐10-‐01


25

World View – Economic War? Wereldwijde schuldontwikkeling

Debt ra(os remain at historic levels in advanced economies

2013-‐10-‐01


26

World View Europa & ESM..

•  •  •  •  • 

ESM may demand an unlimited amount of money from European countries ESM is not accountable for what happens to the money ESM has the power to reduce private customer savings There are no compliance or control measures defined ESM has no targets, cost-‐limita(on and enjoys complete immunity.

Line 2013 IF (SPAIN==FALSE) THEN {EUROPE=DEFAULT} ; END 2013-‐10-‐01


27

Worldwide View DB Asset/Liability Ontwikkeling Global DB Asset/Liability Indicator Index L =Liabili8es: +113% A = Assets: +60.5%

A/L = -‐24.7%

Source: Towers Watson a.o.

2013-‐10-‐01


28

World View – NL Sociale Zekerheid niet Duurzaam Staatsschuld Inclusief AOW en Zorg

Debt in % GDP GDP Traditional Debt Unfunded Total (million US$) Germany 81% 55% 136% 3,400,579 Netherlands 65% 499% 565% 773,116 United States 104% 1196% 1300% 15,684,750

2013-‐10-‐01


29

Pensioenfondsen Ontwikkeling aantal fondsen

Is ‘groter ’ ook beter?

Compulsory i ndustry-‐wide pension funds Bedrijfspensioenfondsen verplicht Optional i ndustry-‐wide pension funds Bedrijfspensioenfondsen niet verplicht Company pension funds Ondernemingspensioenfondsen Company savings funds Ondernemingsspaarfondsen Occupational pension funds Beroepspensioenfondsen Total / Totaal

2013-‐10-‐01


1997

2002

2007

2012 2013Q2

67

71

71

62

63

15

31

25

12

11

957

804

597

323

302

9

7

7

4

5

11

11

12

12

12

1059

924

712

413

393

30

Pensioenfondsen Life Cycle

2013-‐10-‐01


31

Pensioenfondsen Pay Out op risico?

ent m t s e v In on’t d s e i g Strate ! pay out 1. Conclusion DNB Actual performance 2000-‐2010 is 0.2% beèr than ‘own defined’ benchmark 2. Other Conclusions •  Compound average performance (4.2%) equals arithme(c average performance •  Average performance (4.2%) < 10Y Eurobonds performance There’s no pay out on risk!!! Source: DNB 2013-‐10-‐01


32

Pensioenfondsen Nominaal Pensioen At Risk voor Reëel Pensioen? Discussion A real pension objec(ve puts the nominal pension at risk

2013-‐10-‐01


33

Pensioenfondsen Oplossingsruimte verdampt!

Basel III Solvency II

2013-‐10-‐01


34

Pensioenfondsen – Anno 2007 Communica(e : Indexa(elabel Debacle

t h c e e w n e Hebb ? d r e e gel

2007 2013-‐10-‐01

2009 Presenta(e Actuarieel Podium -‐ Jos Berkemeijer -‐ © 2013 Symetrics

2013 35

Pensioenfondsen – Anno 2010 Communiceren blijY niet gemakkelijk

2013-‐10-‐01


36

Pensioenfondsen – Anno 2013 In Hypotheken? Communica(e wordt beter! r a ja 0 3 , % 4 n e e an d r ie o o m u o n r e ? t s d n fo n Wat lijk e io s n e p n ee r o o v t n e m e d n e r d andeevroorzifer ABP (2013) egaBrrouwer, gHenk

ü  ü  ü  ? 

ü  ?  ? 

Wij zijn al een grote belegger in Nederland, we beleggen zo’n kleine 32 miljard euro in ons land. We hebben steeds gezegd dat wij bereid zijn om meer te beleggen in Nederland. Maar, dan moeten de beleggingen passen in ons beleggingsbeleid, dat als doel heeY om een goed rendement te halen voor de pensioendeelnemers tegen een verantwoord en gecontroleerd risico. Van beleggingsdwang kan uiteraard geen sprake zijn en Wij gaan ook geen risico’s van andere par(jen overnemen en neerleggen bij onze deelnemers. Het belang van de deelnemer staat bij ABP al(jd voorop. Het Kabinet zal ons op punten dus garan(es moeten geven It takes two to tango.

2013-‐10-‐01

Graag even uitrekenen, tuarissen!


37

Pensioenfondsen Commissie Parameters •  •  •  •  • 

Staatsobliga(es: Beursgenoteerde aandelen: Overige zakelijke waarden: Direct vastgoed: Grondstoffen:

Verdeeld advies

? h c s i t s Reali

4,5% 6,0%/7,25 % 6,5%/7,75% 5,0%/6,5% 5,0%/6,25%

•  Commissie Parameters zal, net als commissie UFR, uit onaƒankelijke deskundigen gaan bestaan •  Zijn actuarissen onaƒankelijk deskundigen?

2013-‐10-‐01


38

Pensioenfondsen Solidariteit 1.  Solidariteit is een groot essen(eel onderdeel van een goed pensioen. 2.  Actuarissen zouden kunnen bijdragen aan een stabieler en meer vertrouwd pensioen door de solidariteit nu en in de toekomst qua principes beter te beschrijven. Daarbij kan gedacht worden aan o.a. •  Beleggingssolidariteit, •  Werkgever-‐Werknemer-‐solidariteit •  Genera(e-‐solidariteit •  Inkomenssolidariteit •  SterYesolidariteit •  Garan(esolidariteit (minimaal gegarandeerde pensioen-‐ ondergrens) •  Indexa(esolidariteit •  Default-‐solidariteit (verdeling bij faillissement werkgever) •  Grondslagen-‐solidariteit (hoe en wanneer worden de lasten verdeeld als beleggings-‐, sterYe-‐ of kostengrond-‐slagen onvoldoende blijken) •  Life-‐cycle-‐solidariteit •  Gender-‐solidariteit •  Product-‐solidariteit. 2013-‐10-‐01


39

Nieuw Reëel Pensioencontract Financierbaar? Lessen uit het verleden I •  Volledige duurzame indexa(e van pensioen blijkt niet haalbaar •  Pensioenkor(ngen werden soms doorgevoerd nadat in goede (jden eerst (gedeeltelijk) geïndexeerd was. : s e i v d DNB Terugblik 2013 DNB A Totale prijsindexatie 2008-‐2013 Gemiddeld gewogen I ndexatie Gemiddelde korting Totaal I ndexatie + Korting Tekort op reëel kader

8,84% 3,50% -‐1% 2,50% 6,34%

% 8 2 t d r o w d l e d d i m e G n e e n a v e i t i b m a n e o i s ( 2e 8% n= 2,5% / 8,84% ) p e l ë re t k a a m e g r a a w

g i Z ’ ‘ m o k r o o V ! d i e l e Zag’ B

h`p://www.dnb.nl/nieuws/nieuwsoverzicht-‐en-‐archief/dnbulle(n-‐2013/dnb286393.jsp

2013-‐10-‐01


40

Nieuw Reëel Pensioencontract Pensioenhoogte, Risico & Keuze Je mag blind twee pensioeneieren pakken uit slechts één mandje. Welk mandje kies je? Het nominaal mandje links of het reëel mandje rechts?

2013-‐10-‐01


41

Nieuw Reëel Pensioencontract Zorgvuldig doordacht? Nieuw Pensioencontract

•  AFS = Aanpassingsmechanisme Financiële Schokken, voorheen: Rendements Aanpassings Mechanisme Pensioencontract (RAMP) Systema(ek voldoende uitgewerkt bij •  Tijdelijk pensioen •  Hoog laag pensioen; Uitruil ; Uitstel •  Dienstverlaten / Indiens`reding •  Inkoop/A…oop pensioenrechten •  Arbeidsongeschiktheid •  Deelpensioen •  Etc. •  AFS in procenten of absolute bedragen? •  AFS Communica(e vooraf getoetst met communica(edeskundigen bij deelnemers?

2013-‐10-‐01

e i t a c i n u m m Co ? t h c a doord k e i t a m e t s y S cht?


42

Nieuw Reëel Pensioencontract Reële Discontorente Nominale discontocurve

Reële discontocurve

Conclusies onderzoek F&C •  Reële discontorente voor lange loop(jden LAGER dan nominale discontorente •  nFTK reële dekkingsgraad is aanzienlijk lager (circa 15%-‐punt) dan nominale dekkingsgraad •  Gevolg: Reëel Dekkingstekort 15% kor(ng (1,5% p/j) •  Risico-‐opslag (tot 1,5%) en Indexa(eafslag (1,5-‐2%) vrijwel gefixeerd •  Slechte rela(e tussen werkelijke infla(e en gedefinieerde infla(eafslag Bron: F&C, CPB, Bloomberg, juli 2013

2013-‐10-‐01


43

Levensverwach(ng Hoe lang is een actuariële leercurve?

2013-‐10-‐01


44

Levensverwach(ng Lost in de details?

levensverwach(ng voor 65-‐jarige mannen en vrouwen blijY s(jgen

•  Zijn sterYekansen en rendementen 50 jaar vooruit überhaupt wel te voorspellen? •  Zouden actuarissen zich niet beter kunnen richten op de methodiek hoe om te gaan met veranderende sterYekansen? 2013-‐10-‐01


45

Conclusies

n e g n i g a r d t o i o U v g e o n n e e s g s i r a u t c A

2013-‐10-‐01


46

Actuaris. From Backroom to Boardroom. And Now For Something Completely Different. Jos Berkemeijer, 1 oktober 2013

Recommend Documents