Activiteitenverslag
2010
Vormingsinitiatief v o o r B e d i e n d e n van de Ant werpse Meta alnijverheid
Inhoud 1 Kennismaking
VIBAM Activiteitenverslag 2010
3
1.1 Sectoraal initiatief voor opleiding en loopbaanontwikkeling
3
1.2 Missie
3
1.3 Activiteiten
3
• advies & coaching
3
• opleiding 3 • subsidiëring 3 1.4 Werkingsmiddelen
4
1.5 Doelpubliek
4
1.6 Deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten in 2010
6
1.7 2010 in vogelvlucht
7
2 Advies & coaching 2.1 Advies aan de werkgever
8 8
• advies omtrent opleidingen
8
• advies omtrent tewerkstelling
8
• advies en coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling
8
2.2 Advies aan de werknemer
9
• outplacement 9 • loopbaanontwikkeling van werkende bedienden 3 Opleiding
11 12
3.1 Opleidingen voor bedienden
12
3.2 Opleidingen voor ontslagen bedienden
14
3.3 Opleidingen voor werkzoekenden
15
4 Subsidiëring 4.1 Aan de werkgever • externe opleiding
16 16 16
• bedrijfsopleiding 17 • on the job-training
18
• aanwending van de opleidingsbudgetten
19
• via de VDAB kredietlijn
20
5 Uitdragen van de VIBAM-boodschap
20
Definitie risicogroepen
20
6 Wie is wie
21
1
Kennismaking 1 1.1 Sectoraal
initiatief voor opleiding en loopbaanontwikkeling
VIBAM is het opleidingsfonds voor bedienden, werkzaam in de metaalverwerkende, elektrotechnische en kunststofverwerkende nijverheid in de provincie Antwerpen. VIBAM ontstond in 1985 op initiatief van de sectorale sociale partners, vanuit de overtuiging dat goed opgeleide medewerkers een belangrijke voorwaarde vormen voor het succes van een onderneming, en dus een zekere garantie voor de tewerkstelling bieden. Agoria Antwerpen-Limburg en de drie bediendevakbonden ACLVB, BBTK en LBC-NVK, beheren gezamenlijk dit initiatief. Alle bedrijven uit de provincie Antwerpen die behoren tot paritair comité 209 zijn bij VIBAM aangesloten en kunnen hierdoor automatisch genieten van de diverse tegemoetkomingen en activiteiten. Onze werkingsmiddelen hiervoor zijn de diverse CAO-bijdragen voor vorming & opleiding.
1.2 Missie Van meet af aan stelde VIBAM zich als doel: het behoud en de verhoging van de tewerkstellingskansen van de bedienden bij de aangesloten bedrijven in de sector door het stimuleren, coördineren en organiseren van vormings-, opleidings- en begeleidingsactiviteiten. VIBAM wil de weerbaarheid van en in de sector verhogen, om in een concurrentiële omgeving kwaliteitsvolle en duurzame tewerkstelling te verzekeren. We richten ons tot alle spelers binnen de onderneming: • we ondersteunen de werkgever in het beheer van een cruciale competentie: zijn medewerkers, om de leefbaarheid van het bedrijf te stimuleren; • we ondersteunen de werknemer in zijn tewerkstelbaarheid: de blijvende inzetbaarheid op de arbeidsmarkt door opleiding en loopbaanbeheer. Onze sleutels hiervoor zijn opleiding en loopbaanontwikkeling. Zo ondersteunt VIBAM • de werkgever in het ontwikkelen van zijn medewerkers; • de werknemer (incl. de werkzoekende = bediende in spe) in het ontwikkelen van zijn mogelijkheden binnen de arbeidsmarkt. Concreet bieden wij deze ondersteuning in volgende vormen: • geven van advies en begeleiding aan werknemers en werkgevers; • aanbieden van diverse opleidingsmogelijkheden; • subsidiëren van opleidingsgebonden kosten.
2
VIBAM Activiteitenverslag 2010
1.3 Activiteiten
advies & coaching VIBAM biedt, doorgaans gratis, advies op het vlak van opleiding en loopbaanontwikkeling en geeft bovendien individuele begeleiding aan al dan niet ontslagen bedienden. Aan de werkgever • opzoeken van opleidingsmogelijkheden bij concrete vragen; • advies bij het opzetten van opleidingsactiviteiten; • ‘aanbod’ van kandidaat-bedienden uit opleidingsprojecten voor werkzoekenden; • advies bij het invullen van knelpuntvacatures; • begeleiding bij strategisch omgaan met loopbaanontwikkeling. Aan de werknemer • begeleiding van werkzoekenden in VIBAM-opleidingsprojecten naar een gepaste arbeidsattitude en toe te leiden naar één van knelpuntberoepen in de sector ; • begeleiding van ontslagen bedienden in de verdere ontwikkeling van hun loopbaan; • begeleiding van werkende bedienden in hun functioneren en de ontwikkeling van hun loopbaan.
opleiding VIBAM organiseert open kalender opleidingen en op vraag van bedrijven cursussen op maat. Slechts een gedeelte van de kostprijs wordt aangerekend. Sommige opleidingen zijn zelfs volledig gratis. Er is een specifiek aanbod naargelang de doelgroep: • voor alle bedienden, inclusief de zogenaamde risicogroepen; • voor werkzoekenden die een functie binnen de sector ambiëren; • voor ontslagen bedienden.
Ons opleidingsaanbod steunt op 3 peilers: • algemene opleidingen: taal, software en (sociale) vaardigheidstrainingen; • sectorspecifieke opleidingen; • HRM-opleidingen : voornamelijk opleidingen rond ‘opleiding’ en ‘loopbaanontwikkeling’.
subsidiëring VIBAM komt financieel tegemoet bij diverse opleidingsactiviteiten: • Werkgevers kunnen subsidiedossiers indienen voor: • externe opleidingen: (individuele) bedienden volgen een opleiding bij een opleidingsorganisatie; • bedrijfsopleidingen: het bedrijf organiseert intern of extern een opleiding voor een groep van bedienden, al dan niet met deelname van andere bedrijven; • on the job-training: een (individuele) bediende leert op planmatige wijze zijn nieuwe functie van een collega tijdens de uitvoering van de functie. • VIBAM komt tussen in de kosten voor zowel zogenaamde risicogroepen als voor de andere bedienden. Het betreft hier een tegemoetkoming in de organisatiekosten (= de opleidingskost) en in de loonkosten. • Bedienden in outplacementbegeleiding openen een persoonlijk (beperkt) opleidingskrediet.
3
Kennismaking 1.4 Werkingsmiddelen De dienstverlening van VIBAM wordt gefinancierd met diverse CAO-bijdragen. In uitvoering van nationale en provinciale sectorale CAO’s wordt elk jaar een bepaald percentage van de loonmassa van de bedienden geïnd, om aan te wenden voor initiatieven m.b.t. opleiding, begeleiding en tewerkstelling.
Bijdragesituatie 2010 Overzicht CAO-vormingsbijdragen PC 209 Nationaal – inning via INOM-Bedienden Opleidings-/begeleidingsinfrastructuur en/of organisatie van cursussen • forfaitair omgezet naar € 29,00 per bediende per jaar • indirect recupereerbaar door gebruik te maken van de loopbaanbegeleiding 0,10% Opleidingsprojecten voor bedienderisicogroepen • forfaitair omgezet naar € 35,50 per bediende per jaar • recupereerbaar voor 75% via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,10% Provinciaal – inning via VIBAM Opleidingsfonds • forfaitair omgezet naar € 54,84 per bediende per jaar • recupereerbaar voor 75% via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,15%
1.5 Doelpubliek VIBAM levert diensten aan de bedienden en de bedrijven die behoren tot het paritair comité 209 in de provincie Antwerpen. In 2010 vielen 626 bedrijven met in totaal 13 503 bedienden binnen onze actieradius. Zowel het aantal bedrijven als het aantal bedienden namen af t.o.v. 2009.
Evolutie VIBAM-bedrijven en bedienden
4
Jaar
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
bedrijven
626
632
623
592
558
480
475
570
558
562
bedienden
13 503
13 949
13 515
14 273
13 668
13 766
13 578
14 366
14 993
15 943
VIBAM Activiteitenverslag 2010
Zoals steeds blijven de kleine ondernemingen de meerderheid uitmaken: bij 4/5 van de firma’s (82,4%) werken minder dan 20 bedienden. In het totaal stellen zij 2 630 bedienden (19,48 %) tewerk. Anderzijds stellen de 11 grootste bedrijven samen bijna de helft van de bedienden tewerk (46 %).
VIBAM-bedrijven volgens aantal bedienden in dienst in 2010
aantal bedienden 1 – 4 309 5 – 9 123 10 – 19 84 20 – 49 75 50 – 99 12 100 – 199 12 200 – 499 7 500 – 999 2 1000+ 2 Totaal 626
bedrijven 49,36% 19,64% 13,42% 11,98% 1,92% 1,92% 1,12% 0,32% 0,32% 100,0%
VIBAM-bedienden volgens aantal bedienden in dienst in 2010
aantal bedienden 1 – 4 635 5 – 9 817 10 – 19 1 178 20 – 49 2 291 50 – 99 849 100 – 199 1 493 200 – 499 2 133 500 – 999 1 200 1000+ 2 907 Totaal 13 503
bedrijven 4,70% 6,05% 8,72% 16,97% 6,29% 11,06% 15,80% 8,89% 21,52% 100,0%
5
Kennismaking 1.6 Deelname
bedrijven aan VIBAM-activiteiten in 2010
In 2010 hebben 225 of 35,94% van de bedrijven gebruik gemaakt van één van onze diensten. Globaal gezien is de participatie hetzelfde gebleven t.o.v. vorig jaar.
Tabel 3: deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten 2010
6
Aantal bereikte bedrijven
Advies & coaching
Werkzoekenden
Externe opleiding
Bedrijfsopleiding
On the job training
Subsidiëring
Bedienden
Opleiding
Loopbaanontwikkeling & outplacement
Aantal bedrijven
Opleidingsvragen
Aantal bedienden
abs
%
abs
%
abs
abs
abs
abs
abs
abs
abs
1-4
309
49,36
45
20,00
1
5
28
14
4
3
2
5-9
123
19,64
44
19,56
0
4
25
8
7
2
1
10-19
84
13,42
52
23,11
3
5
36
6
20
4
3
20-49
75
11,98
51
22,67
3
13
38
9
26
13
1
50-99
12
1,92
10
4,44
1
3
9
2
7
4
0
100-199
12
1,92
12
5,33
1
4
11
1
8
8
2
200-499
7
1,12
7
3,11
1
2
7
0
6
6
0
500-999
2
0,32
2
0,89
1
2
2
2
2
2
1
+1000
2
0,32
2
0,89
1
2
2
0
1
2
0
Totaal
626
100
225
100
12
40
158
42
81
44
10
% tov 626
100
-
1,91
6,39
25,23
6,70
12,94
7,03
1,60
35,94
-
VIBAM Activiteitenverslag 2010
1.7 2010
in vogelvlucht
2010
t.o.v. 2009
Doelpubliek • bedrijven 626 • bedienden 13 503 • bedrijvenparticipatie aan VIBAM-activiteiten 35,94% Subsidiëring externe opleidingen • bedrijven 81 ≥ • ingediende opleidingen 259 ≥ • deelnemers 370 ≥ bedrijfsopleidingen • bedrijven 44 • ingediende opleidingen 161 > • deelnemers 1 112 on the job-trainingen • bedrijven 10 ≥ • ingediende opleidingen 17 ≥ • deelnemers 18 ≥ Advies en coaching advies opleidingsmogelijkheden • bedrijven 12 • vragen 21 Opleiding opleidingen voor bedienden • bedrijven 158 ≥ • deelnemers 1 368 ≥ • ingerichte opleidingen 321 ≥ opleidingen voor werkzoekenden • aantal bedrijven die stages verleenden of tewerkstelden 42 ≥ • aantal eigen projecten 6 • aantal deelnemers aan eigen opleidingen 56 Advies en coaching advies en coaching van ontslagen bedienden • bedrijven 40 • bedienden 303 • gemiddelde begeleidingsduur (in maanden) 5 > advies en coaching van werkende bedienden • bedrijven 9 ≥ • bedienden 22 ≥
7
Advies & coaching 2 2.1 Advies
aan de werkgever
advies omtrent opleidingen
advies omtrent tewerkstelling
VIBAM zoekt voor bedrijven opleidingsmogelijkheden op, zowel voor ‘standaardvragen’ als voor zeer specifieke opleidingsvragen: wie, waar, wanneer, welke prijs… ?
Bedrijven met moeilijkheden om goede arbeidskrachten te vinden, richten zich vaak tot VIBAM voor een uitweg. Onze taak bestaat er hoofdzakelijk in om werkzoekenden uit onze opleidingen te begeleiden naar één van de open vacatures.
Hiervoor beschikken we over opleidingsdatabanken, een uitgebreid documentatiebestand, contacten met de opleidingsverantwoordelijken in grote ondernemingen en uiteraard onze ervaring met talrijke opleidingscentra. Hierdoor hebben we een beeld op een 7500 opleidingen bij een 700-tal instituten. Het aantal vragen tot opzoeking schommelt ieder jaar sterk. In 2010 is de vraag naar opleidingsmogelijkheden sterk gedaald t.o.v. 2009. Er werd een antwoord geformuleerd op 21 verschillende vragen van 12 verschillende bedrijven. De doorlooptijd tussen vraag en antwoord was gemiddeld 5,5 dagen in 2010. In 2010 kregen we vooral heel specifieke en technische vragen. De vraag naar algemene opleidingen is volledig weggevallen. Deze terugval is niet zozeer toe te wijzen aan vragen van bedrijven maar is voornamelijk toe te schrijven aan de heel geringe vraag van de bedienden in outplacement naar deze dienstverlening.
8
In 2007 werd op de website van VIBAM een vacaturesite gecreëerd. Via de bedrijvensite kunnen bedrijven zelf hun ingediende vacatures op de VIBAM-website beheren. Daarnaast verwijzen we bedrijven ook door naar andere kanalen en mogelijkheden, zoals o.a. de mogelijkheid tot individuele beroepsopleiding (IBO).
advies en coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling VIBAM hecht veel belang aan het preventief optreden i.v.m. loopbaanontwikkeling. Bedrijven kunnen steeds bij VIBAM terecht voor informatie over een mogelijke aanpak en desgevallend voor een begeleiding bij de uitvoering van een project rond loopbaanontwikkeling.
VIBAM Activiteitenverslag 2010
2.2 Advies
aan de werknemer
outplacement VIBAM biedt aan ontslagen bedienden ondersteuning bij het zoeken van een (nieuwe) richting in de loopbaan, wanneer hierover een akkoord tussen het bedrijf en de syndicale afvaardiging wordt gesloten. De ontslagen bedienden doorlopen een traject van zelfdiagnose onder individuele begeleiding, voorafgegaan door de opleiding ‘Loopbaanontwikkeling bij ontslag’. Dit proces stelt hen in staat gerichte keuzes te maken m.b.t. de uitbouw van hun verdere loopbaan. Het aanreiken van methodieken betreffende de technieken en de strategie om op professionele wijze de arbeidsmarkt te benaderen vormen eveneens een onderdeel van de gespreksvoering. Het aanbod van VIBAM bestaat uit: Het aanreiken van een beheersmethodiek die een werknemer in staat stelt om de loopbaan te sturen in het verlengde van de eigen mogelijkheden en beperkingen aangevuld met de geijkte outplacementtechnieken. In de praktijk vertaalt zich dat in volgende activiteiten / ondersteuning: • opleiding ‘Loopbaanontwikkeling bij ontslag’ • workshops: • Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie • Doel – methodiek en techniek van het interview • Communicatie en Attitude versus Arbeidsmarktbenadering • individueel advies m.b.t. resultaatgericht werken m.b.t. het verwerven van inzicht in de zelfdiagnose enerzijds en anderzijds worden technieken en strategieën voor outplacement opnieuw toegelicht en aangepast aan het persoonlijk profiel van de kandidaat, • coachen en adviseren in het zoeken en vinden van een nieuwe functie • logistieke ondersteuning (gebruik van de werkzaal beschikbaar zonder beperking).
In 2010 werden 10 opleidingen ‘Loopbaanontwikkeling bij ontslag’ gegeven. Aansluitend op deze initiële opleiding werden verder 10 opleidingen ‘Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie’, 9 opleidingen ‘Doel – Methodiek en Techniek van het interview’ en 9 opleidingen ‘Communicatie en Attitude versus arbeidsmarktbenadering’ georganiseerd. In het werkjaar 2010 werden 303 ontslagen werknemers opgevolgd door VIBAM, waarvan 111 kandidaten uit 2010 en 192 kandidaten overgekomen uit het vorig werkjaar (2009). • Totaal aantal kandidaten voor outplacement: • Totaal aantal kandidaten voor loopbaanontwikkeling: • Totaal aantal kandidaten voor outplacement en loopbaanontwikkeling:
303 22 325
Deze werknemers komen uit 40 verschillende sectorbedrijven.
9
Advies & coaching Qua leeftijd is deze groep vrij evenwichtig verdeeld rond de leeftijd van 45 jaar.
De verdeling volgens het laatst gevolgde onderwijsniveau toont een ander beeld.
Spreiding volgens leeftijd van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling
Spreiding volgens scholing van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling
8%
10%
15%
28%
18% 33% 59%
28%
< 35 jaar
45 - 54 jaar
< HSO
Bachelor
35 - 44 jaar
> 54 jaar
HSO
Master
De nieuwe arbeidsmarktpositie Voor 212 van de 303 kandidaten werden de coaching en advisering in 2010 afgerond. Van die 212 personen vonden er 108 een nieuwe betrekking, 175 kandidaten zijn overgestapt naar 2011 en de overigen beslisten te stoppen met werken (brugpensioen), te stoppen met hun coaching, antwoordden niet meer op briefwisseling of vatten een studie aan met een duurtijd van minstens één jaar (6 personen !). Zoekperiode De gemiddelde zoekperiode naar het vinden van een oplossing bedroeg in 2010 5 maanden. Dat is even lang als tijdens het jaar ervoor. Via welk kanaal vonden de deelnemers nieuw werk? Het zoeken en vinden van een nieuwe betrekking werd per kanaal geteld. Al beantwoordde niet iedereen deze vraag, toch geven de antwoorden een duidelijk beeld.
10
Veranderingen door het nieuwe werk Het aantal kandidaten dat kiest voor een wijziging in de loopbaan is goed voor 20% (11 van de 61 deelnemers die antwoordden op deze vraag). De overige kandidaten hebben een nieuwe betrekking gezocht en gevonden die ligt in het verlengde van de vorige beroepsloopbaan. Sector 20 kandidaten zochten en vonden een functie in de metaalsector. De andere kandidaten kiezen voor handel en distributie of andere industriële sectoren. Salarisniveau De antwoorden van de kandidaten tonen aan dat het merendeel een salaris verdient dat minstens overeenstemt met het vorige salaris. Deze trend is reeds sinds jaren aanwezig en wordt opnieuw bevestigd. Ook nu weer is de groep die minder verdient dan in de vorige functie het kleinst.
VIBAM Activiteitenverslag 2010
Spreiding volgens kanaal bij het vinden van een nieuwe betrekking van de deelnemers aan outplacement
30
20
10
2008 2009
0
krant
relaties
interim spontaan zelfstandig VDAB
loopbaanontwikkeling van werkende bedienden Naast outplacement biedt VIBAM sinds 2000 ook de mogelijkheid aan bedienden met minstens 5 jaar anciënniteit, om tijdens hun actieve loopbaan - aan de hand van de methodiek van zelfdiagnose – inzicht te krijgen in de eigen mogelijkheden en beperkingen met als doel de loopbaan te leren beheren in het verlengde van specifieke vaardigheden, talenten en motivaties. Het optimaliseren en het deskundig uitbouwen van de eigen functie in de bestaande bedrijfscontext vormt een wezenlijk onderdeel van de loopbaanontwikkeling. Ter informatie: aan deze dienstverlening werd tot op heden in de sector slechts een beperkte bekendheid gegeven.
vakblad
2010
Enkele opvallende evoluties: • een toenemend e-mailverkeer tussen adviseur en ex-kandidaat outplacement na de start nieuwe loopbaan (e-coaching), • de nood aan specifieke aandacht voor de groep van de ‘ervaren werknemers’.
Er zijn twee instapregelingen uitgewerkt: • loopbaanontwikkeling op vraag van de werkgever: in deze regeling volgden 13 werknemers uit 5 bedrijven het programma • loopbaanontwikkeling op initiatief van de werknemer: 6 werknemers uit 5 bedrijven deden hiervoor een beroep op VIBAM.
11
Opleiding 3 3.1 Opleidingen
voor bedienden
open kalender aanbod VIBAM organiseert een aanbod aan open kalenderopleidingen, waaraan elke bediende uit onze sector kan deelnemen. Tevens worden geregeld specifieke opleidingen opgezet op vraag van één of meerdere bedrijven. Dit doen we wanneer op de opleidingsmarkt geen afdoend aanbod bestaat of wanneer we vermoeden of constateren dat er binnen de sector ruimere interesse bestaat in het desbetreffende onderwerp. Wanneer we geen volledige groep kunnen samenstellen, kunnen we desgevallend individuele bedienden tegen VIBAM-voorwaarden laten deelnemen aan open kalender trainingen van verschillende opleidingsinstituten. Om de drempel naar opleiding zo laag mogelijk te houden, bieden we onze opleidingen steeds aan tegen kostprijs. KMO’s met minder dan 50 bedienden betalen slechts de helft van de prijs. De prijs van een opleiding wordt sinds 2000 steeds verrekend op één van de twee bedrijfsbudgetten, die ontstaan door de betaling van de jaarlijkse bijdrage voor respectievelijk alle bedienden en de specifieke risicogroepen. Door het uitbreken van de economische crisis heeft VIBAM in 2009 extra financiële middelen ontvangen van de Vlaamse regering. Het was de bedoeling om bedrijven in deze moeilijke tijden ook te blijven ondersteunen bij hun vormings- en opleidingsbeleid. Door deze maatregel was het voor VIBAM mogelijk om vanaf 1 april 2009 tot en met 31 juli 2010 het volledige opleidingsaanbod gratis aan te bieden aan onze bedrijven. Hierdoor kregen de bedrijven de kans om zonder financiële inspanningen toch te blijven investeren in hun menselijk kapitaal. Bijkomend heeft de Raad van Bestuur in 2010 de beslissing genomen om de opleidingen georganiseerd in het najaar van 2010 toch nog gratis aan te bieden aan de bedienden. Deze beslissing kaderde in het programma van ’25 jaar VIBAM’. In de grafiek hiernaast zien we het effect van deze maatregel.
12
Via verschillende samenwerkingsverbanden tracht VIBAM zo flexibel mogelijk in te spelen op de opleidingsbehoeften binnen de bedrijven. Daarnaast organiseerde VIBAM in 2010 toch nog 23 opleidingen in eigen beheer. Hieraan participeerden 85 werknemers van 25 bedrijven. In totaal volgden deze mensen 2262 manlesuren.
intersectorale opleidingen Sedert het najaar van 2004 werkt VIBAM voor de algemene opleidingen samen met andere sectoren zoals IPV, IVOC en Cobot Bedienden. Ieder fonds kampte in het verleden met de moeilijkheid om de aangeboden open kalender opleidingen succesvol te kunnen laten doorgaan. Door één gezamenlijk aanbod te lanceren binnen deze 4 sectoren beogen we een win-win situatie zowel voor de bedrijven als voor de sectorale vormingsfondsen. De actieradius vergroot en de kans dat we opleidingen moeten annuleren verkleint. In 2010 hebben 680 werknemers uit 101 verschillende bedrijven deelgenomen aan 168 opleidingen. Dit is goed voor zo’n 11 247 manlesuren. Hier registreren we een stijging van het aantal deelnemers van bijna 61%!
Aantal deelnemers per kwartaal van 2004 tot 2010 1 500 1 250 1 000 750
Q4 Q3 Q2 Q1
500 250 0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
VIBAM Activiteitenverslag 2010
last minute boekingen
Hieraan namen 136 bedienden van 48 verschillende bedrijven uit de provincie Antwerpen deel.
Aangezien VIBAM geen eigen aanbod meer heeft inzake PC-trainingen, worden alle vragen hieromtrent rechtstreeks doorgegeven aan de opleidingsinstituten waarmee VIBAM samenwerkt. Zo kan aan een acute opleidingsnood van één enkele bediende op een snelle en effectieve wijze worden tegemoetgekomen door een last minute inschrijving. Concreet betekent dit dat een bedrijf via VIBAM zijn bedienden kan laten deelnemen aan de open kalendertrainingen van Bit by Bit. Voor projecten rond begeleide zelfstudie werken wij samen met GIVI.
Het aanbod van INOM bestond uit een e-learningproject rond de MS Office-pakketten. Er waren in 2010 4 verschillende instapmomenten.
samenwerking met FTMA De laatste jaren merkten we een groter wordende interesse in de open opleidingen van FTMA. Vandaar dat we in 2010 een nieuwe categorie ‘deelname van bedienden aan FTMA opleidingen’ hebben aangemaakt. In deze rubriek noteerden we in 2010 een deelname van 163 bedienden uit 55 bedrijven aan 57 opleidingen.
In 2010 maakten 218 bedienden uit 37 bedrijven gebruik van deze mogelijkheid, verspreid over 112 cursussen. In totaal spreken we over 1 431 manlesuren.
samenwerking met INOM-Arbeiders
samenwerking met INOM-Bedienden
Sedert 2008 biedt VIBAM ook de mogelijkheid aan de bedrijven om hun bedienden mee te laten participeren aan het LIMTEC / ANTTEC aanbod dat opgemaakt is in samenwerking met INOM Arbeiders. Door deze samenwerking kunnen we ook een ganse waaier aan technische opleidingen gratis aanbieden. In totaal hebben er 86 bedienden van 34 verschillende deelgenomen aan 41 opleidingen.
Naast het eigen aanbod biedt VIBAM ook opleidingen aan die door het Vlaamse sectorfonds INOM-Bedienden zijn ingericht. Omwille van Europese financiering kunnen we deze opleidingen gratis aanbieden. De bedoeling van INOM is om pilootprojecten op te zetten die dan later door de sectorfondsen kunnen overgenomen worden. Daarom rekenen we de 32 INOM-opleidingen van 2010 ook in ons aanbod mee.
Overzicht van de resultaten m.b.t. opleidingen voor bedienden in 2010
Opleidingen ingerichte cursussen 1 Uren opleidingsuren 1 manlesuren 2 deelnemers 2 deelnemende bedrijven 2 1 2
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
321
228
127
119
122
60
73
68
7 006,5 26 891,5 1 368 158
5 878 19 982 883 145
3 850,5 16 946 662 151
3 054 12 587 510 122
3 229 11 810 573 131
1 724 7 930 283 91
2 160 9 976 286 94
1 504 10 144 455 138
exclusief last minute boekingen inclusief last minute boekingen
13
Opleiding Open opleiding werknemers: deelnemers per soort 1500 1250 1000 permanente vorming
750
FTMA
500
LMB
250
intersectoraal
0
INOM
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
ANTTEC / LIMTEC
Open opleidingen: aantal deelnemers per rubriek volgens grootte van de werkgever
> 200 50 - 199 20 - 49 1 - 19 0% algemene vaardigh.
commerciële opl.
ICT
sectorspecifiek
talen
betere & efficiënt. opl.
econom. & financ.
logist., transport & Q
sociale vaardigh.
veiligh. & welzijn
De bovenste grafiek toont de sterke groei van de intersectorale en de FTMA opleidingen. In 2010 hebben we ook onderzocht welk soort opleidingen het meeste succes kenden. De tweede grafiek toont aan dat zowel de grote als de heel kleine bedrijven het meeste geïnteresseerd waren in opleidingen onder de thema’s : veiligheid en welzijn, ICT en logistiek, transport en kwaliteit. De commerciële en de financiële opleidingen waren minder gevraagd.
14
100%
3.2 Opleidingen
voor ontslagen bedienden Alle bedienden die een outplacementtraject volgen binnen VIBAM, hebben de mogelijkheid opleiding te volgen tot een maximumbedrag van € 620. Bij deze opleidingsinitiatieven wordt eerst het VIBAM of VDAB aanbod bekeken, vooraleer andere opleidingsverstrekkers worden aangesproken. Van dit opleidingskrediet maakten 15 van de 303 ontslagen bedienden gebruik voor het volgen van een opleiding.
VIBAM Activiteitenverslag 2010
3.3 Opleidingen
voor werkzoekenden
Traditiegetrouw was er weer grote interesse van werkzoekenden in onze opleidingsprojecten. Er werden dan ook verschillende selectiedagen georganiseerd om iedere geïnteresseerde werkzoekende de kans te geven om zich kandidaat te stellen voor een opleiding. De selectieprocedure bestond uit deelname aan technische testen, deelname aan een motivatiegesprek en tenslotte het doorlopen van een persoonlijkheidstest. Tijdens de opleiding zorgt een individuele begeleiding voor een sterke persoonlijke ontwikkeling. Een volledig opleidingstraject begint met een uitgebreide informatie- en selectieronde, en eindigt normaliter met een bedrijfsstage in één van onze bedrijven, die een voor beide partijen vrijblijvende en daardoor interessante aanloop is naar een vaste betrekking.
Evolutie activiteiten 70 60 50 40 30 20 10 0 2007 2008 2009 2010
bedrijven
20 15
een overzicht van onze activiteiten in 2010
5
Industrieel tekenaar In 2010 werd opnieuw gestart met een opleiding ‘industrieel tekenaar’ en werd het 15de project afgerond. Deze opleiding wordt door VIBAM zelf georganiseerd, in samenwerking met OBMB, Vormetal en andere partners. In deze opleiding kunnen telkens 20 werkzoekenden starten; 10 bij VDAB Antwerpen en 10 bij VDAB Brugge.
0
Information Worker Sharepoint Op vraag van Cevora heeft VIBAM in 2010 geparticipeerd aan de opleiding ‘sharepoint medewerker’. Sharepoint is een nieuwe hype waarbij de cursist de basis leert rond de informatiestroom binnen een netwerk. Verder volgt er een specialisatie rond het in kaart brengen, het uitrollen en beheren van bedrijsprocessen binnen een sharepoint omgeving. Deze opleiding is een samenwerking tussen Cevora, ATEL en VDAB Antwerpen. In totaal werden er 12 kandidaten geselecteerd.
deelnemers
Tewerkstelling Industrieel tekenaar
VIBAM biedt hiermee aan werkzoekenden de kans zich te heroriënteren, en zich inpasbaar te maken in de arbeidsmarkt.
Technisch bediende / CAD tekenaar Samen met ATEL (het Antwerps telecommunicatiecentrum) hebben we in 2010 voor de 3de keer het project KANS gerealiseerd. Hierbij wilden we hogeropgeleide allochtone mannen en vrouwen met een technisch diploma uit het land van herkomst via een praktijkgerichte en technische opleiding de kans geven om in te stappen in een vacature van een Antwerps PC209 bedrijf. Voor deze dagopleiding van 12 weken hebben we 5 gemotiveerde cursisten geselecteerd.
projecten
10
ander
2007 2008 2009 2010
PC209
Tewerkstelling Technisch bediende 10 8 6 4 2 0
ander
2007 2008 2009 2010
PC209
Stage Sharepoint medewerker 12 10 8 6 4 2 0 2007 2008 2009 2010
ander PC209
15
Subsidiëring 4 4.1 Aan
de werkgever
De werkgever kan de kosten die hij heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden opleiding volgen, gedeeltelijk recupereren van VIBAM. Op deze wijze kan een werkgever de volgende voor opleiding bestemde bijdragen voor 75% terugvorderen: • de provinciale bijdrage die in 2009 betaald werd; dit geldt niet voor de 5 grote bedrijven die op basis van hun opleidingsplan en -budget én in ruil voor een daadwerkelijke medewerking aan (één van) de VIBAM-activiteiten aan de Raad van Bestuur een vrijstelling vroegen van hun bijdragebetaling; • de nationale bijdrage voor risicogroepen die in 2009 werd betaald VIBAM kan tussenkomen in de volgende kosten: • de organisatiekosten: de kosten gemaakt om de opleiding te betalen; • de loonkosten: de indirecte kosten, ontstaan door de gederfde arbeidstijd.
externe opleiding De kosten die de werkgever heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden buiten het bedrijf een opleiding volgen, kan hij gedeeltelijk recupereren via VIBAM. Zowel het aantal aanvragen, aantal bereikte bedrijven als aantal bereikte deelnemers is gestegen t.o.v. 2009.
Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring van externe opleidingen
cursussen bedrijven deelnemers: totaal • deeln. niet-risicogroep • deeln. risicogroep manlesuren: totaal • manlesuren niet-ris. • manlesuren risicogroep
16
2010 259 81 370 171 199 7 431 3 531 3 900
2009 204 70 273 123 150 6 695 3 239 3 356
2008 289 78 439 204 235 9 069 4 756 4 313
2007 190 59 288 125 163 6 003 2 565 3 439
2006 172 60 232 105 127 5 402 2 349 3 053
2005 173 53 252 90 162 5 622 2 255,5 3 366,5
2004 167 62 219 80 139 9 466 3 532 5 934
VIBAM Activiteitenverslag 2010
bedrijfsopleiding VIBAM komt gedeeltelijk tussen in de kosten die een bedrijf heeft door de organisatie van een bedrijfsinterne opleiding. Zowel voor organisatie- als voor loonkost geldt eenzelfde subsidiëring als bij de externe opleidingen. Bovendien hebben we met 2 softwareopleidingsinstituten (Bit by Bit en GIVI) speciale prijzen voor onze bedrijven afgesproken voor hun bedrijfsinterne opleidingen. Groepsopleidingen in samenwerking met VIBAM en mogelijks andere bedrijven, geven recht op loonkostrecuperatie via het stelsel Betaald Educatief Verlof, indien ze minstens 32 uur duren en in België plaatsvinden. Bij de bedrijfsopleidingen merken we een daling bij zowel het aantal bereikte bedrijven, aantal dossiers als van het deelnemersbereik t.o.v. 2009.
Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring van bedrijfsopleidingen
cursussen bedrijven deelnemers: totaal • deeln. niet-risicogroep • deeln. risicogroep lesuren • manlesuren: totaal • manlesuren niet-ris. • manlesuren risicogroep
2010 161 44 1 112 269 843 2 263 13 110 4 466 8 644
2009 161 51 1 266 363 903 3 573 20 551 6 619 13 932
2008 166 51 999 467 532 3 887,5 19 100 9 635 9 465
2007 110 33 813 355 458 2 402 13 897 6 371 7 526
2006 138 41 686 275 406 3 437 16 876 5 521 11 195
2005 184 48 1 395 632 763 4 398 44 350 17 002 27 348
2004 173 42 1 660 1 098 562 5 904 61 981 28 339 33 642
17
Subsidiëring Evolutie van de resultaten m.b.t. de subsidiëring van on the job-training
cursussen bedrijven deelnemers: totaal • deeln. niet-risicogroep • deeln. risicogroep manlesuren: totaal • manlesuren niet-ris. • manlesuren risicogroep gemiddelde duur (in uren)
2010 17 10 18 6 12 2 253 993 1 260 124
2009 11 7 16 6 10 1 115 88 1 027 79
2008 11 7 13 5 8 953 396 557 79
2007 8 7 8 4 4 1 551 703 848 194
on the job-training De loonkost die gepaard gaat met een opleiding op de werkplaats wordt door VIBAM gedeeltelijk vergoed. In 2010 hebben 18 bedienden uit 10 verschillende bedrijven een on the jobtraining gevolgd. Dit is goed voor 2 253 manlesuren. De gemiddelde duur is sterk gestegen t.o.v. 2009 (+ 56%). Uit bovenstaande tabel kunnen we de grafiek hieronder afleiden.
Subsidiedossiers - gemiddeld aantal deelnemers
5 4 3 2 1 0 2006 2007 2008 2009 2010
18
2006 19 11 320 11 309 9 170 1 954 7 216 193
2005 14 8 765 10 755 17 140 3 295 13 845 398
2004 12 8 1 719 9 1 710 19 768 2 510 17 258 218
VIBAM Activiteitenverslag 2010
Subsidiëring - Bereik met, en gebruik van opleidingsbudgetten
100% 80% 60% 40% 20% bereik
0%
gebruik t.o.v. populatie
2005 2006 2007 2008 2009 2010
aanwending van de opleidingsbudgetten Elk jaar berekent VIBAM voor elke onderneming die onder haar bevoegdheid ressorteert, een opleidingsbudget. Voor dat bedrag kunnen bedrijven beroep dan op de opleidingsdiensten van VIBAM. De bereikcijfers in de grafiek hierboven tonen dat slechts ongeveer één onderneming op vijf gebruik maakt van haar opleidingsbudget. Indien we het gebruikte opleidingsbudget van alle bedrijven samentellen en vergelijken met het totale opleidingsbudget van alle bedrijven samen, dan schommelt dat percentage van 2005 tot 2009 tussen 52 en 60 procent. Als we vervolgens kijken naar de bereikte bedrijven en ons afvragen hoeveel zij van hun opleidingsbudget gebruik maakten, dat schommelt dat in de beschouwde periode tussen 92 en 79 procent. Het laagste cijfer werd in 2009 opgetekend maar dat mag niet verbazen: door het gratis aanbod van de open opleidingen hoefden de ondernemingen minder beroep te doen op hun budget.
gebruik t.o.v. bereikte bedrijven
via de VDAB kredietlijn De kredietlijn is een bedrag dat VIBAM gegenereerd heeft bij VDAB door investeringen te doen in opleidingen voor werkzoekenden. Bedienden, behorend tot een bedrijf van PC 209 in de provincie Antwerpen of bedienden die gewerkt hebben in een bedrijf van PC 209 en die in begeleiding zijn bij VIBAM kunnen gebruik maken van deze extra middelen. Volgens het principe van de kredietlijn zal het bedrijf op het totale factuurbedrag een korting krijgen van 50%. Dit enkel en alleen als VDAB van VIBAM de toestemming heeft gekregen om de overige 50% te verhalen op de kredietlijn. In 2010 hebben 13 bedienden uit 5 verschillende bedrijven gebruik gemaakt van deze extra dienstverlening. Er werden inschrijvingen genoteerd in 8 VDAB-opleidingen. Er waren vooral inschrijvingen in de opleidingen VCA, BA4/BA5 en informatica via afstandsleren.
19
Uitdragen van de VIBAM-boodschap
5 Op allerlei manieren poogt VIBAM ten aanzien van de werkgevers, de vakbonden en de bedienden van de sector de levensbelangrijke thema’s opleiding en loopbaanontwikkeling onder de aandacht te brengen. In 2010 ondernamen we hiervoor volgende concrete acties: • Elke cursus uit ons aanbod (behalve de PC-trainingen) werd door één van onze medewerkers geopend, met een kort woordje over de mogelijkheden die VIBAM kan bieden. • Het aantal bezoeken aan vooral kleinere bedrijven werd opgedreven: vele KMO’s vinden slechts de weg tot VIBAM - en tot opleiding en vorming - wanneer een adviseur van VIBAM ter plaatse komt om de mogelijkheden te bekijken. In 2010 werden er 36 bedrijven bezocht. • Het gebruik van de website met de ‘BEDRIJVENSITE’ wordt maandelijks gestimuleerd door de trainingsverantwoordelijken via een maandelijkse nieuwsbrief attent te maken op het opleidingsaanbod van de eerstvolgende 2 maand. Bij elk gepland onderwerp wordt verwezen naar de website. Zo poogden we maximaal tegemoet te komen aan mogelijke opleidingsbehoeften. • Om de talenten van ontslagen bedienden terug in de sector te benutten werd aan de bedrijven de mogelijkheid gegeven om hun vacatures te publiceren op de website van VIBAM. Het invoeren en het beheer worden door de bedrijven zelf gedaan via de bedrijvensite.
Definitie risicogroepen
1. 2. 3. 4. 5.
6.
20
Sinds 1999 geldt volgende definitie voor wie behoort tot de zogenaamde risicogroepen (CAO. 1999-11-08) Hij/zij is ouder dan 40 jaar. Hij/zij heeft max. een diploma HSO. Er bestaat geen overeenstemming tussen zijn/haar diploma en de huidige functie. Hij/zij heeft minstens 10 jaar dezelfde functie in hetzelfde bedrijf zonder wijziging in het takenpakket. Hij/zij oefent een functie uit die voldoet aan één van de volgende criteria: • zeer uitvoerende administratieve functie; • functie-inhouden die geïntegreerd kunnen worden in andere jobs; • functies waarvan bepaalde onderdelen geautomatiseerd kunnen worden. Hij/zij wordt bedreigd in zijn/haar functie door • herstructurering; • nieuwe technologieën; • invoering van nieuwe werkmethodes; • collectief ontslag; • reorganisatie van zijn/haar functie.
Wie is wie?
VIBAM Activiteitenverslag 2010
6 Initiatiefnemende organisaties • AGORIA Dhr. M. Kerremans Filip Williotstraat 9 2600 Antwerpen-Berchem • ACLVB Dhr. R. De Leege Fr. de Mérodestraat 76-78 2800 Mechelen • BBTK Dhr. F. Lingier Hendrik Consciencestraat 33 2800 Mechelen • LBC-NVK Dhr. M. Van Thielen Nationalestraat 111 2000 Antwerpen Raad van Bestuur • Voorzitter • Ondervoorzitter • Secretaris • Penningmeester
Frank Lingier Mick Kerremans Marc Van Thielen Leon Verougstraete
BBTK Agoria Antwerpen-Limburg LBC-NVK Alcatel-Lucent Bell NV
Medewerkers • Els Alaers • Eddy Driesen • Annette Smedts • Isolde Smet • Carl Van Mol
(03)280 47 44 (03)280 47 41 (03)280 47 45 (03)280 47 46 (03)280 47 47
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Organogram • De Algemene Vergadering bestaat uit 18 leden van het gewestelijk Paritair Comité. • De Raad van Bestuur, samengesteld uit 2 werknemers- en 2 werkgeversvertegenwoordigers, bepaalt de beleidslijnen op korte en lange termijn en neemt de financiële beslissingen. • Het Adviescomité adviseert VIBAM inhoudelijk in de mogelijk te ontplooien activiteiten, evalueert de lopende activiteiten en beoordeelt de subsidiedossiers. Dit comité is samengesteld uit 5 vormingsdeskundigen of personeelsverantwoordelijken uit de sectorbedrijven en 5 vakbondssecretarissen.
21
Filip Williotstraat 9 2600 Antwerpen-Berchem T 03 280 47 40 F 03 280 47 52 Vormingsinitiatief v o o r B e d i e n d e n van de Ant werpse Me ta alnijverheid
[email protected] www.vibam.be
