Activiteitenplan 2016
Vestigingen in Almere, Amersfoort, Houten, Leidsche Rijn, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht en Woerden
Inhoud Samenvatting
4
Voorwoord
6
Inleiding
7
1.
Het maatschappelijk vraagstuk
8
2. 2.1 2.2 2.3
De doelgroep Beschrijving en kenmerken Belangen en behoeftes van de doelgroep Aanmelding, toelating en uitschrijving
9
3. 3.1 3.2 3.3
De organisatie Ontstaan en oprichting Missie, visie, kernwaarden en doelstellingen Organisatiestructuur
13
4. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Beleid Intern beleid Extern beleid Samenwerkingspartners Keuzen en ambities voor 2016 Fondsenwerving
16
5. 5.1 5.2
Financiën Financieel beheer en beleid Toelichting op de begroting 2016
21
6. 6.1 6.2 6.3 6.4
Personeel Personeelsbeleid BHV Vrijwilligersbeleid Protocollen
23
7.
Centrale staf
26
8. 8.1 8.2 8.3 8.4
Onderwijs Methodiek- en materiaalontwikkeling Onderwijsaanbod Werkwijze Deskundigheidsbevordering
28
9. 9.1 9.2 9.3 9.4
ICT Hardware en ICT-infrastructuur Software en softwarelicenties ICT-assistenten Centrale administratie
35
10. 10.1 10.2
Administratie Bestuursarchief School- en cursistadministratie
38
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
2
11. 11.1 11.2 11.3 11.4
Communicatie en werving Interne communicatie Externe communicatie Werving en toeleiding Wervingsmiddelen
39
12. 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 12.10
Lokale vestigingen Inrichting lokale vestiging Prago Utrecht Prago Leidsche Rijn Prago Nieuwegein Prago Amersfoort Prago Houten Prago Stichtse Vecht Prago Woerden Prago Almere Lokale samenwerkingspartners
41
13. 13.1 13.2 13.3
Opbrengsten en resultaten Te verwachten resultaten Output en outcome Verantwoording en rapportage
44
Bijlagen 1. Begroting 2016 2. Samenwerkingspartners 3. Adressen en contactgegevens
46
Colofon © 2015 Stichting Prago, Postbus 1034, 3430 BA Nieuwegein T 06 45 01 05 04 - E
[email protected] - I www.prago.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de directie van Stichting Prago.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
3
Samenvatting Het maatschappelijk vraagstuk Grote groepen volwassen Nederlanders kunnen niet voldoende lezen en schrijven om zelfstandig mee te doen met de samenleving. Dit belemmert hen in hun dagelijks functioneren. Juist de tegenstelling tussen het (hoog)opgeleide deel van de samenleving en deze groep functioneel analfabeten, maakt de kloof dieper en de overbrugging moeilijker. De doelgroep De doelgroep van Prago bestaat uit (jong) volwassenen met een leerbeperking o lichte verstandelijke beperking (IQ ca. 50-85) o lichte psychische beperking (ontwikkelingsstoornis, autisme, etc.) met een leerachterstand o laaggeletterden (onder niveau 2F, zonder diploma MBO niveau 2 of hoger) o mensen die om een andere reden niet terecht kunnen bij het reguliere onderwijs De organisatie Pra-g-o staat voor Pra-ktisch g-ericht o-nderwijs. Prago bestaat als zelfstandige stichting sinds 1984 en is voor haar bestaan afhankelijk van gemeentelijke subsidies en fondsen. Het bestuur van Stichting Prago vormt het bevoegd gezag. Prago heeft anno 2015 ruim 230 cursisten, verdeeld over acht lokale vestigingen in zeven gemeenten in midden Nederland. Er werken 20 personeelsleden (in totaal ca. 4 fte) en er zijn ca. 50 vrijwilligers actief. Missie Prago wil dat laagopgeleide en kwetsbare volwassenen kunnen meekomen en meedoen in de samenleving. Prago draagt daaraan bij door middel van het geven van diverse cursussen basiseducatie met de nadruk op lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, vanuit laagdrempelige locaties. Prago levert daarmee een bijdrage aan het geletterd maken en weerbaarder maken van haar doelgroep en daarmee aan het terugdringen van laaggeletterdheid, laaggecijferdheid en digibetisme in de Nederlandse samenleving. Visie Prago ziet het beheersen van basisvaardigheden als lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden als een voorwaarde voor elk individu om zich te kunnen handhaven, te kunnen ontwikkelen en om te kunnen participeren in de samenleving. Kernwaarden Prago wil dat laagopgeleide en kwetsbare volwassenen minder geïsoleerd leven en andere mensen ontmoeten zich ontwikkelen in kennis en vaardigheden, zodat zij beter kunnen meekomen in de samenleving zich ontplooien in het dagelijks leven en op de arbeidsmarkt, zodat zij actief kunnen meedoen in de samenleving Doelstellingen Het vergroten van kennis en vaardigheden Het vergroten van de sociale zelfredzaamheid Het vergroten van het zelfvertrouwen Het doorbreken van isolement en vergroten van de participatie, zowel in het dagelijks leven als op de arbeidsmarkt
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
4
Kernactiviteiten Onze kernactiviteiten bestaan uit diverse cursussen basiseducatie op de domeinen Onderwijs o Taalvaardigheden o Rekenvaardigheden o Digitale vaardigheden Begeleiding / welzijn o Studievaardigheden o Sociale vaardigheden o Sleutelvaardigheden Prago is méér dan alleen een taalaanbieder, Prago biedt een plek waar veelsoortige (onderwijsen begeleidings-)activiteiten geïntegreerd plaatsvinden. Een plek waar kwetsbare burgers zich veilig en (h)erkend voelen, en waar zij kunnen werken aan het vergroten van bovenstaande vaardigheden. We proberen een veilige leer- en werkomgeving te creëren vanuit kleinschalige en laagdrempelige locaties. Producten Prago cursussen variëren in inhoud (taalniveau), doelgroep, frequentie (1 of 2 keer per week) en duur (20 of 36 weken per jaar). Cursussen lezen en schrijven, rekenen, digitale vaardigheden, 2x per week, gedurende 36 weken (Prago vestiging) Cursussen lezen en schrijven, rekenen, digitale vaardigheden, 1x per week, gedurende 36 weken (Prago vestiging) Cursussen lezen en schrijven, 1x per week, gedurende 20 weken (Prago traject) Cursussen digitale vaardigheden, 1x per week, gedurende 20 weken (Prago traject) Op maat samengestelde leertrajecten Opbrengsten Output
Aantal cursisten Aantal gegeven lessen/aantal contacturen per cursist Aantal ingezette vrijwilligers (naast bevoegde docent) Aantal getrainde vrijwilligers % aanwezigheid cursisten % tevredenheid cursisten
Outcome Hoger taal- en rekenniveau, betere (lees, schrijf, spraak, luister) vaardigheden meer zelfredzaam, meer zelfvertrouwen sociaal actiever o meer uren deelname aan georganiseerde activiteiten o meer uren deelname aan vrijwilligerswerk betere ontwikkeling gezondheidsvaardigheden betere doorstroom naar vervolgopleiding betere arbeidsmarktpositie en/of doorstoom naar betaald werk
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
5
Voorwoord Voor u ligt het Activiteitenplan 2016 van Stichting Prago. In dit activiteitenplan zet Prago haar plannen voor het komende jaar uiteen. Dit activiteitenplan beoogt u een goed beeld te geven van waar het bij Prago om draait: het geven van basiseducatie aan bijzondere groepen volwassenen in de Nederlandse samenleving. Prago levert als maatschappelijk betrokken organisatie een bijdrage aan het verbeteren van de positie van laagopgeleide, en dus kwetsbare volwassenen, waaronder mensen met een licht verstandelijke beperking en laaggeletterden. Prago wil, met verschillende cursussen basiseducatie, een bijdrage leveren aan het vergroten van de zelfredzaamheid en het bevorderen van de maatschappelijke participatie van haar cursisten. Zo levert Prago een bijdrage aan het verder terugdringen van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid in de Nederlandse samenleving. Prago bestaat dankzij financiële bijdragen van de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Amersfoort, Almere, Houten, Stichtse Vecht en Woerden, maar zeker net zo belangrijk is de grote inzet van betrokken medewerkers, waaronder een groot aantal vrijwilligers. Ik hoop van harte dat Prago ook in 2016 in staat zal worden gesteld een betekenisvolle bijdrage te leveren aan het welzijn van vele inwoners. Utrecht, augustus 2015 Jan Bergstra, voorzitter
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
6
Inleiding Droom en ambitie Grote groepen volwassen Nederlanders kunnen niet voldoende lezen, schrijven en rekenen om zelfstandig mee te doen met de samenleving. Dit belemmert hen in hun dagelijks functioneren en vormt een groot en kostbaar maatschappelijk probleem voor de samenleving. Daarnaast digitaliseert de samenleving steeds verder. Voor laaggeletterden wordt de samenleving hierdoor steeds ingewikkelder. Voor hen lijkt alles steeds sneller te gaan en worden er steeds hogere eisen aan hen gesteld. Gelukkig is er tegenwoordig veel aandacht voor deze groep en ‘de politiek’ ziet het belang van het ontwikkelen van deze groep. Maar binnen de groep bestaat grote diversiteit. Er is een deel waarvoor geen voorzieningen zijn: de volwassenen met een lichte verstandelijke beperking, lichte psychiatrische aandoening en laaggeletterden. Voor hen is het reguliere volwassenenonderwijs niet geschikt en iets anders is er niet. Maar ook zij willen zo lang mogelijk blijven meedoen. Door hun beperkingen in leervermogen en leertempo en tegelijkertijd een toename van eisen die de samenleving aan mensen stelt, kweken we toenemende afhankelijkheid en afnemende zelfredzaamheid. Prago wil juist dat meer mensen kunnen aansluiten bij maatschappelijke activiteiten, dat zij langer hun zelfstandigheid behouden en beter functioneren in het leven. Voor hen wil Prago een organisatie zijn waar zij zich -als kwetsbare burgers- veilig en (h)erkend voelen, en waar zij kunnen werken aan het vergroten van hun kennis en vaardigheden. We proberen hiervoor een veilige leer- en werkomgeving te creëren vanuit kleinschalige en laagdrempelige locaties. Het is onze droom om met Prago een stevige organisatie op te zetten, op vele plekken in Nederland, waarin mensen die niet goed kunnen meekomen en meedoen in de samenleving, kunnen werken aan hun ontwikkeling. Het is belangrijk deze achterblijvende groep bij te staan en verder te helpen. Voor de individuele cursist, maar ook omdat het een teken van beschaving is, dat een samenleving goed en respectvol omgaat met haar minderheden en kwetsbare burgers. In onze samenleving wordt veel gekwantificeerd. Mensen worden 'afgerekend' op hun cijfers en diploma's. Echter, niet alles wat waarde heeft, is meetbaar. Waarden als veiligheid, zelfvertrouwen, participatie en geluk, laten zich niet vangen in getallen. Het is daarom van belang dat er organisaties als Prago zijn waar iedereen een (tweede) kans krijgt om te werken aan deze waarden. En het is daarom onze ambitie deze voorziening in vele gemeenten in Nederland te realiseren en haar een stabiele plek te geven in de Nederlandse samenleving om hiermee een steentje bij te dragen aan een sociaal Nederland en mede de waarde van de Nederlandse samenleving te versterken. Iedereen die hieraan wil meebouwen is van harte uitgenodigd om zich bij dit initiatief aan te sluiten en gezamenlijk deze weg van droom naar werkelijkheid te gaan. Evenzo zoeken wij mogelijkheden om aan te sluiten bij bestaande initiatieven met dezelfde doelstellingen, om zo een groot platform te creëren waar alle kennis en ervaring op dit terrein samenkomt. Utrecht, augustus 2015 Henk Kuiper, directeur
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
7
1.
Het maatschappelijk vraagstuk
In Nederland, een van de landen met het hoogste ontwikkelingsniveau ter wereld, waar educatie zeer belangrijk is, is het mogelijk dat 1,3 miljoen volwassenen niet voldoende kunnen lezen en schrijven om zelfstandig mee te doen met de samenleving. Hun gebrek aan (algemene) ontwikkeling belemmert hen in hun dagelijks functioneren. Juist de tegenstelling tussen het (hoog)opgeleide deel van de samenleving en deze groep functioneel analfabeten, maakt de kloof dieper en de overbrugging moeilijker. Onder die 1,3 miljoen bevinden zich 250.000 echte analfabeten, die helemaal niet kunnen lezen en schrijven (in het Latijnse schrift), de overigen zijn functioneel analfabeten: mensen die wel een beetje kunnen lezen en schrijven, maar niet voldoende om zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
8
2.
Doelgroep
2.1
Beschrijving en kenmerken
De doelgroep van Prago bestaat uit (jong) volwassenen met een leerbeperking o lichte verstandelijke beperking (IQ ca. 50-85) o lichte psychische beperking (ontwikkelingsstoornis, autisme, etc.) met een leerachterstand o laaggeletterden (onder niveau 2F, zonder diploma MBO niveau 2 of hoger) o mensen die om een andere reden niet terecht kunnen bij het reguliere onderwijs De meeste Prago-cursisten hebben hun eerstekansonderwijs, om zeer uiteenlopende redenen, niet succesvol kunnen afronden. Zij hebben daarom een flinke achterstand in hun ontwikkeling opgelopen. Voor velen van hen is de drempel naar een reguliere vorm van onderwijs te hoog. Prago richt zich vooral op cursisten die zich in de sociale context van het reguliere onderwijs niet thuis voelen, voor wie dit aanbod te moeilijk is of te snel gaat. Veel cursisten zijn niet gebaat bij een kortdurende cursus maar hebben langdurig ondersteuning nodig. Het betreft hier een vorm van ‘permanente educatie’. In dit verband wordt ook wel gesproken van ‘levenslang’ en ‘levensbreed’ leren. Het gaat om volwassenen die zich in een kwetsbare positie bevinden als gevolg van hun beperkte leervermogen of tegenvallende omstandigheden. Zonder hulp van buitenaf zijn zij nauwelijks in staat om hun situatie te veranderen. Een ander kenmerk van de doelgroep is dat zij last hebben van een opeenstapeling aan problemen, wat het nog moeilijker maakt om te participeren in de Nederlandse samenleving. Niet kunnen lezen, brieven niet openmaken, betalingsachterstanden, loonbeslag, nog grotere schulden, moeilijk werk kunnen vasthouden, door zorgen niet kunnen slapen, met als gevolg medicijngebruik, wat weer kan leiden tot niet kunnen werken, sociale problemen, financiële problemen, emotionele problemen, alles gaat door elkaar lopen. Zo komen zij in een neerwaartse spiraal terecht. Prago levert een bijdrage aan het doorbreken van deze neerwaartse spiraal door cursisten te stimuleren actief deel te nemen aan de samenleving. Een eerste stap hiertoe is het volgen van een lees- en schrijfcursus. Cursisten van Prago zijn volwassenen met een licht verstandelijke beperking en volwassenen die in ontwikkeling beperkt zijn en zich op grond van hun lagere intellectueel functioneren én beperkte sociale redzaamheid niet (zonder hulp) kunnen handhaven in een of meer reguliere maatschappelijke verbanden, zoals gezin, school, werk, groep, leeftijdsgenoten of buurt. Het gaat hier om volwassenen met het cognitieve niveau van kinderen van 6 tot 11 jaar en een IQ van 50 tot 85. De groep laaggeletterden is echter breder, evenals de groep zonder startkwalificaties. Dit zijn vaak volwassenen die ambulante begeleiding krijgen, maar wel zelfstandig wonen. Onze doelgroep is niet alleen zwak op het gebied van lezen en schrijven. Voor een groot deel van hen is ook rekenen (omgaan met geld) een probleem en is het internet een gesloten gebied. Prago wil dat gebied voor hen ontsluiten en wil ondersteunen bij het leren rekenen en omgaan met geld. Dat vergroot hun zelfstandigheid en daarmee hun zelfvertrouwen. Dat is nodig omdat gebrek aan zelfvertrouwen en het gevoel van buitengesloten zijn snel vergroot: het wordt een selffulfilling prophecy die een neerwaartse spiraal in gang zet. Door onze educatie op verschillende terreinen (ook door bijvoorbeeld een cursus Engels, wereldoriëntatie of hulp bij theorielessen voor het rijbewijs) kan deze neerwaartse spiraal doorbroken worden.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
9
Prago cursisten zijn mensen die door de samenleving worden afgewezen. die vaak “nee” horen in plaats van “ja”. die functioneren onder het gemiddelde. voor wie weinig aandacht is. die geïsoleerd raken. die kwetsbaar zijn. die niet ‘goed genoeg’ zijn. zonder diploma’s. met weinig uitzicht op een beter bestaan.
Voorbeeldverhalen van cursisten Prago-cursist O. is 32 jaar. Hij volgt een cursus Engels. O. werkt als hulpconciërge op een grote scholengemeenschap. Zijn hobby’s zijn voetbal kijken, paardrijden en hij is gek op Ierland. Eigenlijk wil hij Gaelic leren spreken, maar daarvoor zijn geen cursussen, dus doet hij Engels. Hij gaat graag naar de Engelse pub, daar oefent hij zijn Engels. Het feit dat hij een cursus doet, geeft hem veel zelfvertrouwen. Zijn sociale leven is verbeterd. A. (56) kreeg er steeds meer last van dat zij haar kinderen niet kon voorlezen, brieven van hun school niet zelf kon lezen en niet een briefje aan de juf kon schrijven. Ze voelde zich dom en minderwaardig. Met veel wilskracht en doorzettingsvermogen heeft zij bij Prago leren lezen en schrijven. Nu is ze vrijwilligster bij Prago en begeleidt ze nieuwe cursisten bij het leren lezen. Vorig jaar is zij zelfs ambassadeur geworden. H. verwoordt wat hij bereikt heeft bij Prago in de termen van de leerdoelstellingen: ik wil ik kan ik doe… Daar bedoelt hij mee: ik wilde wel allerlei dingen, maar ik durfde niet. Nu wel. Als ik iets wil, ga ik eerst nadenken wat ik dan moet kunnen. Als ik het nog niet kan, ga ik het leren, tot ik het kan, en dan doe ik het. Zo ging het ook met schrijven. Ik liep achter de vuilniswagen, maar ik wilde chauffeur worden. Daarvoor moest ik bonnen kunnen schrijven. En ik moest een woord als “container” kunnen lezen. Ik ben naar Prago gegaan en heb dat geleerd. Nu ben ik chauffeur en zit ik lekker warm op de wagen, in plaats van erachter te lopen. J. (30) was vastgelopen in zijn baan. Voor de zoveelste keer ontslagen en geen idee wat hij met zijn leven wilde. Baan kwijt, vriendin kwijt, huis bijna kwijt. Hij meldde zich als ICT-vrijwilliger bij een van de Prago-vestigingen. Hij heeft een jaar bij Prago gewerkt en zich georiënteerd op zijn toekomst. J. werkt nu op de afdeling systeembeheer op een grote scholengemeenschap. Prago-cursiste C. is 69 jaar. Zij is begonnen bij Prago toen ze nog werkte in een sociale werkplaats. C. kan niet zelfstandig lezen. Daar is ze heilig van overtuigd. Ze kan echter wel teksten overschrijven. Zo maakt ze van drukletters schrijfletters. Ze schrijft hele schriften foutloos en in keurig schoolschrift vol. Al die schriften bewaart ze en ze is er enorm trots op.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
10
2.2
Belangen en behoeftes van de doelgroep
Voor de doelgroep is het van belang: Een baan te krijgen, te behouden of een betere baan te krijgen; Zich zelfverzekerder te voelen; Zelfredzaam te zijn; Toegelaten te worden tot een vervolg(beroeps)opleiding, bijv. het ROC; Kennis te ontwikkelen of een bepaald kennisniveau te onderhouden. Prago helpt hen door met de cursist te werken aan: Vaardigheden die direct toepasbaar zijn in het werkzame of sociale leven van de cursist; Meer eigenwaarde en meer zelfvertrouwen; Meer zelfrespect en meer respect voor anderen; Het aangaan en onderhouden van sociale contacten buitenshuis; Meer deelname aan (georganiseerde) activiteiten in de samenleving; Een opstap naar een vervolgopleiding of werk.
Prago wil een plek creëren waar kwetsbare volwassenen kunnen bouwen aan hun ontwikkeling en kunnen groeien in zelfvertrouwen. Een plek waar zij bij binnenkomst niet worden afgewezen maar van harte welkom zijn. Een plek waar zij vaker “ja” dan “nee” horen. Een plek waar zij positief worden beoordeeld. Een plek waar zij anderen ontmoeten en met respect worden aangesproken. Een plek waar zij in staat zijn hun eerste certificaat te halen.
2.3
Aanmelding, toelating en uitschrijving
Aanmelding Aanmelding is mogelijk vanaf 18 jaar. Omdat er individueel gewerkt wordt is tussentijdse aanmelding altijd mogelijk. Elke aspirant-cursist die zich bij Prago aanmeldt, start met een intakegesprek bij de coördinator van de betreffende vestiging Toelating Toelating vindt plaats tijdens het intakegesprek met de coördinator. In dit gesprek staat de individuele leervraag of leerbehoefte van de cursist centraal. Ook wordt gekeken naar het instapniveau. Het besluit over toelating of doorverwijzing wordt genomen door de coördinator. Toelating vindt plaats indien voldaan is aan de volgende voorwaarden: de cursist is 18 jaar of ouder; de cursist is niet in bezit van een diploma MBO niveau 2 of hoger (of vergelijkbaar niveau), uitzonderingen voorbehouden; de cursist is in staat zelfstandig te reizen (bijvoorbeeld met een Regio-taxi); de cursist is in staat de lessen structureel te volgen;
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
11
de cursist is gemotiveerd om de cursus te volgen; de cursist heeft een volledig ingevuld inschrijfformulier ingeleverd; en de cursist heeft het cursusgeld voldaan.
Uitschrijving Het besluit over uitschrijving wordt genomen door de coördinator. Uitschrijving vindt plaats indien: de cursist zich bij herhaling niet heeft afgemeld bij afwezigheid; de cursist gedurende minimaal drie opeenvolgende maanden de lessen onregelmatig heeft bezocht; de cursist gedurende drie opeenvolgende maanden niet aanwezig is geweest en minimaal driemaal door de docent is gebeld; de cursist (bij herhaling) de schoolregels heeft overtreden; de cursist heeft aangegeven te stoppen met de cursus.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
12
3.
De organisatie
3.1
Ontstaan en oprichting
Pra-g-o staat voor Pra-ktisch g-ericht o-nderwijs. Prago is begin jaren vijftig van de vorige eeuw van start gegaan onder de naam ‘Avondschool Prago’, als onderdeel van een toenmalige Utrechtse MLK school uit Utrecht. Mede als gevolg van diverse bezuinigingen dreigde ‘Avondschool Prago’ te verdwijnen. Enkele betrokken docenten sloegen de handen ineen, vroegen subsidie aan en troffen voorbereidingen voor een zelfstandig voortbestaan. Op 30 mei 1984 is ‘Stichting Prago (Praktisch Gericht Onderwijs)’ opgericht. Het bestuur van Stichting Prago vormt sinds deze datum het bevoegd gezag van de Prago scholen. Prago wordt sinds haar oprichting onafgebroken gesubsidieerd door de gemeente Utrecht. In 2007 is een 2e vestiging opgericht in Utrecht Leidsche Rijn. Daarnaast heeft Prago incidenteel kortdurende (project-)subsidies ontvangen, onder andere van de provincie Utrecht en het Oranje Fonds. Met de projectsubsidie van de provincie Utrecht (2008-2010) heeft Prago nieuwe vestigingen kunnen oprichten in de gemeenten Nieuwegein (2009) Amersfoort (2010) en Houten (2011). De projectsubsidie uit het Oranje Fonds Groeiprogramma (2012-2015) droeg bij aan de oprichting van vestigingen in de gemeenten Stichtse Vecht (2014), Woerden (2014) en Almere (2015). Het is de bedoeling dat met de afbouw van de tijdelijke projectsubsidie de gemeenten de financiering van de lokale vestiging overnemen. Prago heeft anno 2015 ruim 230 cursisten, verdeeld over acht vestigingen in zeven gemeenten in midden Nederland. Er werken 20 personeelsleden (in totaal ca. 4 fte) en er zijn ca. 50 vrijwilligers actief.
3.2
Missie, visie, kernwaarden en doelstellingen
Missie Prago wil dat laagopgeleide en kwetsbare volwassenen kunnen meekomen en meedoen in de samenleving. Prago draagt daaraan bij door middel van het geven van diverse cursussen basiseducatie met de nadruk op lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, vanuit laagdrempelige locaties. Prago levert daarmee een bijdrage aan het geletterd maken en weerbaarder maken van haar doelgroep en daarmee aan het terugdringen van laaggeletterdheid, laaggecijferdheid en digibetisme in de Nederlandse samenleving. Visie Prago ziet het beheersen van basisvaardigheden als lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden als een voorwaarde voor elk individu om zich te kunnen handhaven, te kunnen ontwikkelen en om te kunnen participeren in de samenleving. Toegang tot, en gebruik kunnen maken van verschillende informatiebronnen is belangrijk en wordt steeds belangrijker. Prago wil een stevige organisatie neerzetten waarin aan deze missie gewerkt wordt. Wij streven ernaar over tien jaar een landelijke dekking te bereiken met ca. 50 lokale vestigingen die samen ca. 1.500 cursisten per jaar faciliteren. Dan is Prago een serieuze participant in de basiseducatie in Nederland. Kernwaarden Prago wil dat laagopgeleide en kwetsbare volwassenen minder geïsoleerd leven en andere mensen ontmoeten zich ontwikkelen in kennis en vaardigheden, zodat zij beter kunnen meekomen in de samenleving
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
13
zich ontplooien in het dagelijks leven en op de arbeidsmarkt, zodat zij actief kunnen meedoen in de samenleving
Doelstellingen Stichting Prago heeft als doelstelling in haar statuten (art 2, lid 1) opgenomen: “De stichting heeft ten doel: het geven van basiseducatie aan (jong) volwassenen met leerbeperkingen en/of leerachterstanden, en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords". Prago werkt in de praktijk aan de volgende concrete doelen: Doelstellingen ten aanzien van de cursist Het op peil houden en vergroten van het kennis- en vaardigheidsniveau (met bij elk vak speciale aandacht voor digitale vaardigheden). Het bevorderen van het leerplezier (d.m.v. praktische toepasbaarheid van het geleerde). Het vergroten van de sociale (zelf)redzaamheid. Het vergroten van het zelfvertrouwen. Het doorbreken van isolement en aangaan van sociale contacten buitenshuis (sociale activering). Het stimuleren van deelname aan georganiseerde activiteiten (maatschappelijke participatie). Het doorstromen naar een vervolgopleiding of (on)betaald werk, al dan niet met ondersteuning. Doelstellingen op groeps- en schoolniveau Het bevorderen van contacten en integratie tussen de cursisten (sociale cohesie): o tussen autochtone en allochtone cursisten; o tussen cursisten uit verschillende etnische bevolkingsgroepen; o tussen jongvolwassenen en ouderen; o tussen mannen en vrouwen; en o tussen mensen met en zonder een verstandelijke beperking. Het bevorderen van contacten en integratie tussen de cursisten en de docenten/vrijwilligers (sociale cohesie) Doelstellingen ten aanzien van de Nederlandse samenleving Het beter bereiken van de doelgroep van (zeer) laagopgeleide volwassenen, waaronder mensen met een licht verstandelijke beperking, laaggeletterden en mensen in kwetsbare posities, zodat meer mensen een cursus gaan volgen. Het verder terugdringen van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid.
3.3
Organisatiestructuur
Prago is een platte organisatie en bestaat anno 2015 uit een bestuur van vier leden (onbezoldigd), een kleine centrale staf (bezoldigd, ca. 1,5 fte) en acht lokale vestigingen (bezoldigd, ca. 3 fte). Bestuur Bestuurleden worden benoemd voor een periode van vier jaar met de mogelijkheid één maal herbenoemd te worden. Raad van Advies Het bestuur kan een Raad van Advies instellen. De Raad van Advies geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur. De leden zijn gekozen op grond van hun expertise op het gebied van bestuur, financiën en/of (speciaal) onderwijs en zijn benoemd voor een zittingstermijn van twee jaar, met de mogelijkheid eenmaal herbenoemd te worden.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
14
Centrale staf De centrale staf bestaat uit een directeur, een onderwijskundig beleidsmedewerker, een ICTcoördinator, een communicatiemedewerker en een administratief medewerker. Lokale vestigingen Elke vestiging wordt aangestuurd door een coördinator, die tevens docent van een van de groepen is. De coördinatoren hebben regelmatig gezamenlijk een coördinatorenoverleg waarin het onderwijskundig beleid en de werkafspraken op elkaar worden afgestemd. Op een Prago-vestiging werken één, twee of drie beroepskrachten (docenten) en ca. zes tot tien vrijwilligers met specifieke taken, zoals cursistbegeleider, ICT-assistent, conciërge of taalambassadeur (ex-laaggeletterde).
Organigram
Bestuur
Raad van Advies
Directeur
Prago Centraal
Prago Lokaal
(0,48 fte)
Administratief medewerker
Vestiging 2 enz.
Vestiging 1
(0,09 fte)
Onderwijskundig beleidsmedew.
ICT-coördinator en/of ICTmedewerker
Communicatiemedewerker
Coördinator (tevens docent groep 1)
(0,05 fte)
(0,05 fte)
(0,05 fte)
(0,06 fte)
Pr-redactie (vrijwilligers)
Taalambassadeur(s) (vrijwilliger)
Concierge (vrijwilliger)
ICT-assistent(en) (vrijwilliger)
Docent groep 1 (0,12 fte)
Cursistbegeleider / coach (vrijwilligerr niveau3)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
Docent groep 2 (0,12 fte)
Docent groep 3 (0,12 fte)
Cursistbegel.-ICT / coach (vrijwilliger niveau 3)
Cursistbegeleider
Cursistbegel.-ICT
(vrijwilliger niveau 2)
(vrijwilliger niveau 2)
Aspirant-cursistbegeleider
Aspirant -cursistbegel.-ICT
(vrijwilliger niveau 1)
(vrijwilliger niveau 1)
15
4.
Beleid
4.1
Intern beleid
Bestuurssamenstelling Het bestuur van Stichting Prago vormt sinds de oprichting in 1984 het bevoegd gezag van de Prago scholen en bestaat medio 2015 uit vier leden (voorzitter, secretaris, penningmeester en een algemeen bestuurslid). Het bestuur houdt toezicht op een goed verloop van het onderwijs en creëert randvoorwaarden voor het optimaal functioneren van de scholen op het gebied van financiën, personeelsbeleid, huisvesting en de toekomst van de stichting en de scholen. De directeur van Prago is adviseur van het bestuur. Governance code Het bestuur van Stichting Prago onderschrijft de Governance Code 'Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening' en volgt hierbij het model van het 'Instruerend Bestuur'. Stichting Prago is niet aangesloten bij een brancheorganisatie. Eenmaal per jaar voert het bestuur een zelfevaluatie uit, als ook een evaluatiegesprek tussen het bestuur en de directie. Statuten en reglementen In 2015 zijn de statuten (daterend uit het jaar van oprichting 1984) gemoderniseerd en aangepast aan de huidige wet- en regelgeving. Ook is in 2015 een bestuurs- en directiereglement opgesteld. Keuzen en ambities voor 2016 In 2016 wil het bestuur werken aan een nieuwe werkwijze voor de Raad van Advies het opzetten van een vorm van personeelsvertegenwoordiging het aanpassen van de organisatiestructuur aan de groei van de organisatie en de hiermee verbonden herindeling en herwaardering van functies
4.2
Extern beleid
De maatschappelijke context In de wet- en regelgeving op het gebeid van onderwijs, welzijn en participatie hebben de afgelopen paar jaar grote transities plaatsgevonden. Deze betreffen het onderwijs en de volwasseneneducatie (WEB) welzijn (WMO) de Participatiewet (voorheen Wet Wek en Bijstand, Wet Sociale Werkvoorziening, Wajong). Gemeenten spelen een centrale rol bij de bestrijding van laaggeletterdheid. Lokale overheden komen veel in aanraking met mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, bijvoorbeeld bij de sociale diensten. Zeker met de naderende decentralisaties wordt het netwerk en de rol van de gemeenten groter. De decentralisaties gaan gepaard met forse bezuinigingen. Maar door slimme allianties te smeden kan er veel bereikt worden. Gemeenten kunnen samenwerken met bibliotheken, scholen, bedrijven, zorg- en welzijnsinstellingen en instanties als NIBUD en het UWV. Ook Prago en haar samenwerkingspartners geven met hun activiteiten invulling aan zo'n slimme alliantie en helpt de gemeente bij haar doelstellingen op het gebied van scholing, begeleiding, activering en participatie van kwetsbare volwassenen. Net als de gemeenten wil Prago dat mensen participeren in de samenleving en zo veel mogelijk in staat zijn om zelfstandig hun eigen zaken te regelen. Het realiseren van dit grote doel begint bij een investering in geletterdheid. De activiteiten van Prago bieden daarvoor een uitgelezen kans.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
16
Positie en rol van Prago in de Nederlandse samenleving Prago werkt als instelling voor volwasseneneducatie op het snijvlak van onderwijs en welzijn. Prago geeft cursussen basiseducatie in lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. Deze cursussen zijn behalve doel op zichzelf ook een middel om zelfstandigheid, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te vergroten. Daarnaast worden als middel (bij de ontwikkeling van de cursist) ook studievaardigheden ingezet. Prago heeft als school voor non-formele educatie en vorming bestaansrecht naast instellingen voor formele educatie. Schoolverlaters van het (V)SO en praktijkonderwijs hebben recht op passend onderwijs e na hun 17 levensjaar. Het regulier onderwijs is voor hen vaak te moeilijk of het tempo is te hoog. Prago levert met haar unieke aanpak en werkwijze maatwerk voor elke cursist. Non-formele educatie kan een opstap zijn naar formele educatie.
4.3
Samenwerkingspartners
Op bestuurlijk niveau participeert Prago in diverse overlegorganen en heeft zij een uitgebreid netwerk van relaties, zowel op landelijk, provinciaal als lokaal niveau. Deze relaties en contacten worden in de eerste plaats onderhouden door de directeur van Prago. Op lokaal niveau is de coördinator van de vestiging verantwoordelijk voor het onderhouden van het lokale netwerk van samenwerkingspartners.
Landelijke samenwerkingspartners Landelijk Platform Avondscholen (LPA) Prago is aangesloten bij het Landelijk Platform Avondscholen (LPA) waarin een twintigtal avondscholen in Nederland verenigd is. Deze stichting is opgericht om de belangen van het avondonderwijs aan volwassenen met een leerbeperking en/of leerachterstand te behartigen en hun positie te verbeteren. Oranje Fonds Groeiprogramma Prago is in juni 2012 geselecteerd voor deelname aan het Oranje Fonds Groeiprogramma, een driejarig training- en coachingstraject voor maatschappelijke organisaties die hun lokale initiatief willen laten groeien. Het programma vergroot de professionaliteit van de beste sociale initiatieven en ondersteunt de ontwikkeling van een nieuwe generatie sociale ondernemers. Het Oranje Fonds biedt met het Groeiprogramma training, coaching en financiële ondersteuning aan twintig sociale initiatieven in Nederland. Prago is één van die initiatieven. Naast de uitbreiding met nieuwe vestigingen wil Prago met deze ondersteuning ook in kwalitatief opzicht de organisatie verder versterken. Sinds september 2012 nemen de directeur van Prago en de coördinator van Prago Nieuwegein in hun rol als projectleider en onderwijskundig beleidsmedewerker deel aan de bijeenkomsten van het Groeiprogramma. Zij hebben de groeiambitie van Prago verwoord in een Groeiplan, waarin de activiteiten en werkzaamheden voor 2013-2015 staan beschreven. De groeistrategie omvat een kwalitatieve en kwantitatieve groei. Kwalitatief: de ontwikkeling van uniforme leertrajecten en toetsen (standaardisatie van werkwijze) het ontwikkelen van trainingen en lesmateriaal voor vrijwilligers het invoeren van een database t.b.v. de cursistadministratie en een cursistvolgsysteem de ontwikkeling van een wervingsbrochure, nieuwsbrief en promotiefilm Kwantitatief de groei van het aantal vestigingen, en daarmee ook een groei van het aantal cursisten en vrijwilligers
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
17
Regionale samenwerkingspartners Taal voor het Leven, regio Utrecht (van Stichting Lezen en Schrijven) Prago participeert sinds januari 2013 in de Utrechtse pilot van “Taal voor het Leven”, een project van Stichting Lezen en Schrijven, dat als doel heeft om meer laaggeletterden te bereiken en naar een hoger lees- en schrijfniveau te helpen. Taal voor het Leven ontwikkelt trainingen voor vrijwilligers en stelt nieuw lesmateriaal beschikbaar, zowel online als op papier. Voor Prago betekent dit een geweldige kans en nieuwe mogelijkheden om de doelgroep op verschillende manieren les te geven. In 2015 is Prago als gevolg van de start van Prago Almere ook toegetreden tot het taalnetwerk van regio Flevoland.
Lokale samenwerkingspartners Prago participeert op lokaal niveau in diverse overlegorganen en heeft zij een uitgebreid netwerk van relaties. Deze relaties en contacten worden in de eerste plaats onderhouden door de coördinator van de lokale vestiging. Hij/zij is het eerste aanspreekpunt voor de vestiging en daarmee het 'gezicht' van lokale vestiging. De lokale samenwerkingspartners staan beschreven in 'Hoofdstuk 12 Lokale vestigingen" Een totaaloverzicht van de huidige samenwerkingspartners op lokaal, regionaal en landelijk niveau staan beschreven in de bijlage.
4.4
Keuzen en ambities voor 2016
Huidige vestigingen (in alfabetische volgorde) Prago streeft ernaar het aantal cursisten per gemeente minimaal op peil te houden en waar mogelijk te vergroten, zodat meer mensen is staat worden gesteld hun lees-, schrijf- en rekenvaardigheden te verbeteren. Gemeente Almere In de gemeente Almere willen we het aantal cursisten uitbreiden en twee dagdelen per week diverse cursussen basiseducatie geven aan 30 cursisten op de vestiging van Prago in Almere. Gemeente Amersfoort In de gemeente Amersfoort willen we het aantal cursisten zo goed als op peil houden en twee avonden per week diverse cursussen basiseducatie geven aan 18 cursisten op de vestiging van Prago in Amersfoort. Als gevolg van kostenstijgingen en een gelijkblijvende subsidie in 2016 ten opzichte van 2015, zal het aantal cursisten beperkt afnemen, van 20 cursisten in 2015 naar 18 cursisten in 2016. Gemeente Houten In de gemeente Houten willen we het aantal cursisten op peil houden en twee avonden per week diverse cursussen basiseducatie geven aan 15 cursisten op de vestiging van Prago in Houten. In voorgaande jaren werd aan 25 cursisten per jaar lesgegeven. Hierbij kreeg men één avond per week les. Omdat het aantal van 25 cursisten al enkele jaren niet gehaald wordt en de cursisten baat hebben bij regelmaat en frequent les, willen we vanaf 2016 aan 15 cursisten de mogelijkheid bieden twee avonden per week de lessen te volgen. Dit komt de kwaliteit van het onderwijs zeer ten goede. Gemeente Nieuwegein In de gemeente Nieuwegein hebben we al enkele jaren de ambitie om te groeien van 23 naar 30 cursisten. We willen twee avonden per week diverse cursussen basiseducatie geven aan 30 cursisten op de vestiging van Prago in Nieuwegein. Deze ambitie bleek de afgelopen jaren niet haalbaar. De subsidie werd steeds verstrekt voor 23 cursisten. Voor 2016 zal vanuit de WEB-
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
18
middelen van de Lekstroomgemeenten een subsidie beschikbaar gesteld worden voor een pilot voor één tijdelijke groep van 10-15 cursisten. Gemeente Stichtse Vecht In de gemeente Stichtse Vecht willen we het aantal cursisten op peil houden en hebben we de ambitie om te groeien van één naar twee dagdelen per week en diverse cursussen basiseducatie te geven aan 30 cursisten op de vestiging van Prago in Breukelen. Gemeente Utrecht In de gemeente Utrecht willen we het aantal cursisten op peil houden, dat wil zeggen de tijdelijke vierde groep op locatie Utrecht handhaven en structureel maken. Deze groep is in 2014 ontstaan als gevolg van de deelname van Prago aan het project Impuls. Dit project stopt per 1 jan. 2016 en is dermate succesvol - vele nieuwe cursisten en vrijwilligers zijn geworven en contacten met samenwerkingspartners zijn opgebouwd - dat we hier graag een vervolg aan willen geven en de geworven cursisten en vrijwilligers willen behouden voor Prago. We willen twee avonden per week diverse cursussen basiseducatie geven aan 90 cursisten, verdeeld over de vestigingen van Prago Utrecht (60 cursisten) en Prago Leidsche Rijn (30 cursisten). Gemeente Woerden In de gemeente Woerden willen we het aantal cursisten op peil houden en hebben we de ambitie om twee avonden per week (i.p.v. één avond in 2015) diverse cursussen basiseducatie te geven aan 30 cursisten op de vestiging van Prago in Woerden. Nieuwe vestigingen Prago heeft de ambitie om te groeien en de komende jaren nieuwe vestigingen op te richten. We kiezen hierbij in de eerste plaats voor de centrumgemeenten van een arbeidsmarktregio in de (wijde) omgeving van Utrecht. De belangrijkste reden hiervoor is dat elke centrumgemeente van de arbeidsmarktregio verantwoordelijk is voor het opstellen van een regionaal volwasseneneducatiebeleid. De keuze voor onderstaande gemeenten is bepaald op grond van voorafgaande inventarisatie en gesprekken door de directeur van Prago in 2015 naar de wenselijkheid en haalbaarheid van nieuwe vestigingen. In 2016 willen we een subsidieaanvraag indienen in de gemeenten (in alfabetische volgorde): Amsterdam (Zuid-Oost), Apeldoorn, Arnhem, Dordrecht en Gouda. Al gevolg van nieuwe ontwikkelingen met gemeenten en lokale samenwerkingspartners kunnen daar in de loop van 2016 en in 2017 aan worden toegevoegd: Ede, Gorinchem, Hilversum en Tiel. In Amsterdam zijn o.a. contacten opgebouwd met praktijkschool De Dreef en de hieraan verbonden avondschool 'Niteskool'. In Apeldoorn en Arnhem zijn contacten opgebouwd met Zorgbelang Gelderland en in Dordrecht met de organisatie Sterkatwerk. We streven in elke nieuwe gemeente naar een vestiging voor minimaal 30 cursisten, op twee dagdelen per week, gedurende 40 weken per jaar (jan. t/m juni en sept. t/m dec.) De eenmalige ontwikkel- en opstartactiviteiten (januari en februari 2016) bestaan uit Het werven van cursisten (via vso/pro onderwijs, welzijns- en zorginstellingen) Het werven van vrijwilligers (via vrijwilligerscentrale) Het werven van sponsoren en donateurs voor leermiddelen, ICT en inventaris (via maatschappelijke instellingen, lokale beursvloer en lokaal bedrijfsleven) Het werven en aanstellen van een lokale coördinator, tevens 1e docent Het werven en aanstellen van een lokale tweede docent Het regelen van huisvesting/een geschikte leslocatie Het aanschaffen van beperkte bedrijfsmiddelen en inventaris Deskundigheidsbevordering en introductiecursus voor medewerkers en vrijwilligers Het organiseren van een kennismakingsbijeenkomst voor nieuwe cursisten, ouders/begeleiders en andere belangstellenden
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
19
Het organiseren van een startbijeenkomst/feestelijke opening
De (structurele) cursusactiviteiten (vanaf maart 2016) bestaan uit Het geven van diverse cursussen basiseducatie van maart t/m juni en van september t/m december 2016 aan dertig cursisten (twee groepen), op twee dagdelen per week. Vanaf de start gaan we in gesprek met bestaande en nieuwe samenwerkingspartners met als doel het lokale draagvlak voor de cursusactiviteiten zo groot mogelijk te maken, zodat de activiteiten goed ingebed raken in de lokale samenleving en deze tevens gecontinueerd kunnen worden nadat evt. projectbijdragen van bijv. het Oranje Fonds zijn afgebouwd.
4.5
Fondsenwerving
Voor het verkrijgen van inkomsten vraagt Prago jaarlijks subsidie aan bij de gemeenten waar Prago een vestiging heeft of een nieuwe vestiging wil starten. Als gevolg van bezuinigingen bij de gemeenten zet Prago actief in op het verbreden van haar verdienmodel via fondsenwerving. ANBI Stichting Prago is door de Belastingdienst aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat giften aan Prago aftrekbaar zijn van de belasting. Stichting Prago staat bij de Belastingdienst geregistreerd onder RSIN-nummer 0070 78 626.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
20
5.
Financiën
5.1
Financieel beheer en beleid
Prago heeft de financiële administratie ondergebracht bij Dyade, Dienstverlening Onderwijs te Utrecht. Dyade stelt jaarlijks een jaarrekening op, die door het bestuur van Stichting Prago wordt vastgesteld en door een accountant wordt gecontroleerd. De jaarrekening is te downloaden vanaf de website: http://prago.nl/over-prago/anbi/ Bestedingsbeleid De grootste uitgaven voor Prago zijn de personele en sociale lasten. Daarna volgen de kosten voor het huren van de leslocaties en de kosten voor leermiddelen en activiteiten. Prago streeft ernaar de kosten van de eigen organisatie zo laag mogelijk te houden zodat de bestedingen aan de doelstelling en kosten van de eigen organisatie in goede verhouding tot elkaar staan. Het is elk jaar een grote opgave om de begroting sluitend te maken. Tot op heden zijn de ontvangen subsidiebedragen in absolute zin al vele jaren constant. In relatieve zin is sprake van een achteruitgang, gezien de gestegen kosten op vele vlakken waar Prago mee te maken heeft. Als gevolg hiervan is het voor de penningmeester en de directeur een punt van constante aandacht om de bestedingen in de hand te houden en de begroting niet te overschrijden. Noodzakelijke, en soms onprettige, maatregelen zijn hierbij niet altijd te vermijden. Vermogensbeleid De gemeenten subsidiëren over het algemeen cursusactiviteiten. Zij stellen geen subsidies beschikbaar voor de exploitatie of de instandhouding van de organisatie. De verleende subsidie zal hierdoor nooit hoger - eerder lager - zijn dan de kosten van de activiteiten. Voor Prago blijft de noodzaak bestaan tot het verder opbouwen van een - beperkte continuïteitsreserve. Vanuit personele verplichtingen is het streven om een continuïteitsreserve op te bouwen van ca. 30.000 euro. Deze reserve is noodzakelijk voor de vervanging van (langdurig) ziek personeel en voor een mogelijke transitievergoeding bij ontslag, op basis van de Wet Werk en Zekerheid. Prago wil daarnaast tien procent van de verkregen particuliere inkomsten toevoegen aan de continuïteitsreserve. Hiermee kunnen we tegenvallers opvangen en de continuïteit van Prago waarborgen.
5.2
Toelichting op de begroting 2016
De grootste uitgaven voor Prago zijn de personele en sociale lasten. Daarna volgen de kosten voor het huren van de leslocaties en de kosten voor leermiddelen en activiteiten. Bestuur Het bestuur ontvangt geen vacatiegeld en maakt geen gebruik van de regeling voor onkostenvergoeding. Personeelsleden centrale staf Prago heeft een kleine centrale staf bestaande uit: een directeur voor 1120 uur per jaar (0,60 fte) - o.a. financiën, personeel, huisvesting en externe contacten In 2016 zal deze functie mogelijk gesplitst worden. een onderwijskundig beleidsmedewerker voor 200 uur per jaar (0,11 fte) - o.a. onderwijsontwikkeling en vrijwilligerstrainingen cursistbegeleiders een ICT–coördinator en ICT medewerker, samen voor 300 uur per jaar (0,16 fte) - o.a. ICT-beleid, laptops en aansturing ICT-assistenten een communicatiemedewerker voor 200 uur per jaar (0,11 fte) - o.a. werving en nieuwsbrieven (voor cursisten en medewerkers)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
21
een officemanager en administratief medewerker, samen 600 uur per jaar (0,32 fte) - o.a. cursistadministratie en cursistvolgsysteem Totaal 2420 uur (1,29 fte). Personeelsleden lokale vestigingen Op elke lokale vestiging werken één, twee of drie docenten, waarvan één coördinerend docent. 8 coördinerend docenten voor 160 uur (Utrecht), 120 uur (overige vestigingen) per jaar - o.a. intakes nieuwe cursisten en nieuwe vrijwilligers en groepsindelingen 16 docentfuncties voor 240 uur (10 mnd) per docent per jaar. - o.a. begeleiding cursisten, opstellen leertrajecten en begeleiding cursistbegeleiders (vrijwilligers) Totaal 1000 + 3840 uur = 4840 uur (2,59 fte). Totale personeelsbestand Prago 2420 uur + 4840 uur = 7260 uur (3,87 fte).
Kosten voor vrijwillige inzet en huisvestingskosten Prago maakt waar mogelijk gebruik van de belangeloze inzet van vele vrijwilligers en van onze samenwerkingspartners. Dit levert grote besparingen op. De inzet van 6-8 vrijwilligers (4 cursistbegeleiders, 2 ICT-vrijwilligers, 1 conciërge en 1 taalambassadeur) per vestiging levert een besparing op van ca. 6 x 160 uur per jaar a €15,- per uur = € 14.400,-. De samenwerkingspartners leveren vaak huisvesting voor Prago tegen een bescheiden onkostenvergoeding i.p.v. tegen een marktconforme huurprijs.
Verdeling van de kosten over de vestigingsgemeenten De algemene kosten (waaronder de kosten van de centrale staf) worden over de vestigingen verdeeld volgens het aantal groepen/cursisten per vestiging. Utrecht 4 van de 16 groepen Leidsche Rijn 2 van de 16 groepen Almere 2 van de 16 groepen Stichtse Vecht 2 van de 13 groepen Woerden 2 van de 13 groepen Nieuwegein 1,5 van de16 groepen Amersfoort 1,5 van de 16 groepen Houten 1 van de 16 groepen
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
22
6.
Personeel
Beroepskrachten en vrijwilligers Bij Prago werken beroepskrachten en vrijwilligers. De beroepskrachten, waaronder de leden van de centrale staf en de bevoegde docenten, staan borg voor de kwaliteit en de continuïteit van het onderwijs. De vrijwilligers ondersteunen de docenten bij de uitvoering van de onderwijsactiviteiten. Ook voor vrijwilligers kan Prago een functie hebben voor hun eigen ontwikkeling. Zoals de conciërge die ooit als cursist binnenkwam om te leren lezen en schrijven. Andere vrijwilligers gebruiken hun werk bij Prago om zich te oriënteren op hun toekomst, bijvoorbeeld na een ontslag. Functies en dienstverbanden Elke Prago-vestiging bestaat uit een team van beroepskrachten (docenten basiseducatie) en vrijwilligers (cursistbegeleiders en ICT-assistenten). Een vestiging wordt aangestuurd door een coördinator. Hij/zij treedt op als eerste aanspreekpunt van de vestiging, stuurt op operationeel niveau de docenten en vrijwilligers aan en houdt de intakegesprekken met nieuwe cursisten en vrijwilligers.
6.1
Personeelsbeleid
Stichting Prago is werkgever van 20 personeelsleden, waarvan 19 medewerkers in loondienst en één zzp’er. Alle medewerkers krijgen de keuze tussen een arbeidsovereenkomst en een freelance-overeenkomst. Prago heeft de personele administratie ondergebracht bij Dyade, Dienstverlening Onderwijs te Utrecht. Prago is niet aangesloten bij een CAO of vakbond maar volgt voor wat betreft de salariëring de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. Ten behoeve van de uitvoering van de ziektewet heeft Prago een contract afgesloten met arbodienst Achmea Arbo. Tevens is Prago aangesloten bij Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Begeleiding nieuwe docenten Alle docenten ontvangen begeleiding in de vorm van: Een informatiegids voor (nieuwe) medewerkers (schriftelijk) Begeleidingsgesprekken met de directeur en coördinator van de betreffende vestiging Ondersteuning vanuit de centrale staf van Prago
6.2
BHV
De coördinatoren van de vestigingen volgen om het jaar een BHV-(herhalings)cursus. Op elke vestiging is minimaal één gecertificeerd BHV-er aanwezig.
6.3
Vrijwilligersbeleid
Vrijwilligers zijn voor Prago een niet meer weg te denken groep ‘vaste’ medewerkers. Vrijwilligers voeren verschillende taken uit en leveren een belangrijke bijdrage aan de realisatie van de activiteiten van Prago. Een vrijwilliger bij Prago werkt ‘vrijwillig maar niet vrijblijvend’. Elke medewerker bij Prago, vrijwilliger of niet, heeft een taakomschrijving met de daarbij behorende verantwoordelijkheden. Vrijwilligers bieden Prago extra ondersteuning bij de begeleiding van de cursisten. Hierdoor is Prago in staat om meer aandacht aan de cursisten te schenken en meer activiteiten uit te voeren. Aan de andere kant biedt Prago vrijwilligers een interessante en boeiende mogelijkheid om zinvolle werkervaring op te doen. Algemene uitgangspunten van vrijwilligerswerk bij Prago: Het werk dient een algemeen maatschappelijk doel
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
23
Het werk heeft geen winstoogmerk Het werk is niet concurrerend met betaald werk Het werk heeft een aanvullend karakter en verdringt geen betaald werk
Takenpakket Prago heeft verschillende vrijwilligersfuncties: Centraal Fotograaf/redactielid Vormgever/redactielid (Algemeen) bestuurslid, voorzitter, secretaris, penningmeester Lokaal Cursistbegeleider ICT-assistent Conciërge Taalambassadeur Voor elke functie is een functiebeschrijving opgesteld. Een beschrijving van de verschillende takenpakketten en bijbehorende vaardigheden zijn op te vragen bij Prago. Werving, intakeprocedure en begeleiding Vrijwilligers worden geworven via de vrijwilligerscentrales in de gemeenten met een Pragovestiging. Prago hanteert een vastgestelde intakeprocedure voor nieuwe vrijwilligers. Deze procedure staat beschreven op www.prago.nl. De begeleiding geschiedt in de eerste plaats door de docent van de groep waar de vrijwilliger zijn werkzaamheden verricht. Indien gewenst kan ook de coördinator van de vestiging een rol in de begeleiding op zich nemen. Vrijwilligersovereenkomst Voor elke nieuwe vrijwilliger wordt een vrijwilligersovereenkomst opgesteld. Hierin worden de gemaakte afspraken vastgelegd. Prago biedt aan maximaal twee vrijwilligers per vestiging een vrijwilligersvergoeding. Deze vergoeding blijft binnen de door de Belastingdienst gestelde voorwaarden en hoogte van de uit te keren vergoedingen. Daarnaast heeft Prago een collectieve aansprakelijkheidsverzekering voor de vrijwilligers, medewerkers en cursisten afgesloten. Waardering Indien gewenst kan een vrijwilliger een schriftelijke verklaring ontvangen waarin beschreven staat welke taken hij gedurende welke periode bij Prago heeft uitgeoefend. Stagiaires In het kader van de door de overheid ingestelde maatschappelijke stages voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, neemt Prago in Nieuwegein deel aan de “MaS Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik”, een project van Stichting Welzijn Nieuwegein. Prago heeft een vacature voor klassenassistent uitstaan, waarop leerlingen uit het voortgezet onderwijs in Nieuwegein zich kunnen inschrijven. Zij lopen dan acht weken stage bij Prago Nieuwegein.
6.4
Protocollen
Voor een uniforme en eenduidige werkwijze op alle vestigingen en heldere afspraken tussen de medewerkers, vrijwilligers en cursisten, heeft Prago een aantal protocollen opgesteld. Protocollen voor cursisten: Protocol Schoolregels en afspraken Protocol Internet en e-mail Protocol Bromfiets- en autorijbewijs Protocollen voor personeelsleden en vrijwilligers: Protocol Beheer digitale systemen Protocol Intake en toelating
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
24
Protocol Internet, intranet en e-mail Protocol Leermiddelen Protocol Leertraject Protocol Verlof, ziekte en vervanging Protocol Vrijwilligers(werk)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
25
7.
Centrale staf
Prago is een platte organisatie, bestaande uit een kleine centrale staf en acht lokale vestigingen. De centrale staf bestaat uit een directeur, een onderwijskundig beleidsmedewerker, een ICT-coördinator, een communicatiemedewerker en een administratief medewerker. De centrale staf wordt tot heden deels gefinancierd vanuit een tijdelijke subsidie vanuit het Oranje Fonds Groeiprogramma. Hierdoor kan een extra kwaliteitsimpuls worden gegeven aan de organisatie. Vanaf 2016 worden de activiteiten van de centrale staf volledig regulier. De centrale staf werkt voorwaardenscheppend en zorgt ervoor dat de docenten aan het werk kunnen, zowel inhoudelijk als organisatorisch. De centrale staf betrekt de docenten en vrijwilligers nadrukkelijk bij nieuwe ontwikkelingen. Voor vrijwilligers wordt een beleid ontwikkeld waarin hun positie en belang voor de organisatie tot uitdrukking komt. Dit beleid bevat een beschrijving van enerzijds onze eisen en verwachtingen over hun werkzaamheden, taken en plichten en anderzijds onze vergoeding, opleiding, zorg en ondersteuning. De centrale staf werkt vanuit het centraal bureau van Prago in Utrecht, dat gevestigd is in bedrijfsverzamelgebouw De Alchemist. Directie Prago kent een eenhoofdige directie. Taken van de directeur zijn o.a. algemeen strategisch beleid en strategische samenwerking, w.o. het opbouwen en onderhouden van een relevant extern netwerk, financiën, w.o. het opstellen van begrotingen en beheer van de rekening, personeelsbeleid, w.o. sollicitatieprocedures en arbozaken, en de dagelijkse leiding, waaronder het voorzitten van diverse interne overlegstructuren, opstellen van jaarroosters, regelen van huisvesting, e.d. Daarnaast heeft de directeur in de rol van projectleider van het Oranje Fonds Groeiprogramma een groot aandeel gehad in de uitrol van dat programma. Als sociaal pionier heeft hij zich vooral ingezet om nieuwe financiering bij gemeenten, fondsen en het bedrijfsleven te verwerven. Onderwijskundig beleidsmedewerker De onderwijskundig beleidsmedewerker richt zich op het (door)ontwikkelen van leerlijnen voor de vakken lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, toetsmateriaal en trainingsprogramma’s. In deze leerlijnen komen op dit moment de welzijnsdoelstellingen nog onvoldoende aan bod. We werken aan welzijnsdoelstellingen als het vergroten van het zelfvertrouwen en het verbeteren van de zelfstandigheid maar deze meten we niet. We concentreren ons voorlopig op onze onderwijsdoelstellingen, maar we realiseren ons dat we de welzijnsdoelstellingen daarmee tekort doen. Deze lacune zullen we wegwerken zodra we een organisatie hebben neergezet waarin alle onderwijsdoelstellingen die we willen behalen, ingebed zijn. Vanuit die positie kunnen we gaan kijken wat er nodig is om ook onze welzijnsdoelstellingen te kwantificeren. ICT-coördinator De ICT-coördinator onderhoudt contacten met de ICT-assistenten en met de locatiecoördinator. De ICT-assistenten worden inhoudelijk aangestuurd door de ICT-coördinator en procesmatig door de locatiecoördinator. De ICT-coördinator geeft hierbij de inhoudelijk/technische opdrachten. De ICT-coördinator en de locatiecoördinator controleren de uitvoering. De ICT-coördinator ontwikkelt (of begeleidt de ontwikkeling van) een database waarin gegevens van cursisten worden bijgehouden, zowel zakelijk (inschrijving) als inhoudelijk (ontwikkeling van de cursist). Daarnaast is deze medewerker verantwoordelijk voor de programma’s die op de computers draaien, en voor onderhoud en updates van de computers en laptops waarmee de teams op locatie werken. Communicatiemedewerker De communicatiemedewerker vertaalt het door de directie/bestuur vastgestelde beleid in actie. Het beleid richt zich op externe partijen, door vergroting van de naamsbekendheid van Prago bij
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
26
de doelgroep en begeleiders, bij professionele medespelers en bij (potentiële) subsidie- en opdrachtgevers. De communicatiemedewerker denkt mee over mogelijkheden om andere fondsen, donateurs en medestanders aan te spreken. De communicatiemedewerker houdt zich bezig met de verdere uitwerking van intern communicatiebeleid, waarbij bestuur, teams, vrijwilligers en cursisten zich kunnen laten horen en gehoord worden. De communicatiemedewerker wordt bijgestaan door een team van vrijwilligers, die daarvoor een kleine financiële vergoeding krijgen. Wij verwachten dat zij in verhouding veel reiskosten maken omdat zij verschillende locaties moeten bezoeken. Deze reiskosten kunnen wij niet vergoeden, vandaar de tegemoetkoming. Administratief medewerker De administratief medewerker verzorgt de (financiële) cursistadministratie, waaronder inschrijvingen, uitschrijvingen, facturen en herinneringen. Daarnaast ondersteunt de administratie de directeur en het bestuur, wordt de post behandeld en geregistreerd, worden vergaderingen genotuleerd en arbeidsovereenkomsten in concept opgesteld. Nieuw in 2015 was de ondersteuning van het maandelijkse overleg van de centrale staf en drie maal per jaar het coördinatorenoverleg.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
27
8.
Onderwijs
8.1
Methodiek- en materiaalontwikkeling
Leerlijnen Het onderwijs binnen Prago wordt meer en meer gestandaardiseerd en geprofessionaliseerd. Lang geleden heeft men al de keus gemaakt dat er in elke groep een bevoegd docent verantwoordelijk is voor de educatieve activiteiten en het lesplan. Toen de organisatie nog klein was, was dat voldoende. Overleg tussen de collega’s was eenvoudig en snel te organiseren en men was goed op elkaar ingespeeld, zodat er niet veel woorden nodig waren om overeenstemming te krijgen. Nu Prago groeit en op veel verschillende vestigingen en met veel verschillende doelgroepen gewerkt wordt, is het overzicht van wie wat waarom doet uit het zicht aan het geraken. Prago kiest ervoor om een centraal aangestuurde organisatie te zijn, met één gezicht naar buiten. Dat betekent dat er heldere afspraken gemaakt moeten worden over wat er gebeurt binnen de lessen van Prago. Prago is een school, deelnemers heten cursisten. Daaruit vloeit voort dat er geleerd wordt. Om dat te reguleren zijn er leerlijnen ontwikkeld. De onderwijskundig beleidsmedewerker houdt zich bezig met deze leerlijnen. Bij het opstellen van de leerlijnen wordt aangesloten bij de Standaarden en Eindtermen van de Volwasseneneducatie, maar waar nodig zijn deze aangepast aan de Prago-doelgroep. Dit is een voortdurend proces; voortschrijdend inzicht vraagt dat de leerlijnen regelmatig worden bijgesteld. De leerlijnen worden stap voor stap per vak gemaakt. Begonnen is met Lezen en Schrijven, vervolgens zijn Rekenen en Digitale Vaardigheden beschreven. NT2 en de andere vakken die bij Prago gegeven worden volgen. Tijdens de ontwikkeling van de eerste vier leerlijnen werd door het team de behoefte geformuleerd aan een beschrijving van de ondersteunende vaardigheden waaraan men werkt tijdens de standaardvakken. Denk hierbij aan studievaardigheden, structureren, maatschappelijke vaardigheden. Binnen het team werd breeduit het gevoel geuit dat men met alleen de vaardigheden die in de leerlijnen beschreven stonden cursisten en docenten tekort deed: er wordt aan veel meer vaardigheden gewerkt binnen Prago. Het benoemen van die vaardigheden is een speerpunt geworden in het schooljaar 2015-2016. Een eerste versie van de leerlijn “welzijnsdoelen” is in 2015 gepresenteerd en zal in de komende jaren bijgesteld en verder uitgewerkt moeten worden. Toetsen Wanneer de leerlijnen goed worden toegepast volgt daaruit dat er ook behoefte komt aan gestandaardiseerde toetsen. Tot op heden hebben docenten gewerkt met hun eigen toetsen en bekende bestaande (boek)toetsen. De roep om standaardtoetsen die aansluiten bij de leerlijnen wordt steeds groter. Dergelijke toetsen bestaan nog niet echt voor de Prago doelgroep. Er wordt wel aan gewerkt in het veld van volwasseneneducatie. Prago houdt zich goed op de hoogte van de ontwikkelingen en probeert zo veel mogelijk aan te sluiten. De ontwikkelingen zijn zodanig dat er verwacht wordt dat op niet al te lange termijn (2016, 2017) eigen toetsen moeten worden ontwikkeld. Om de voortgang binnen de leerlijnen bij te kunnen houden is door de ICT-afdeling een tool ontwikkeld die specifiek is afgestemd op de Prago-leerlijnen. Intensieve samenwerking tussen de beide afdelingen ICT en Onderwijskunde is hiervoor noodzakelijk, nu en in de toekomst.
8.2
Onderwijsaanbod
Kernactiviteiten Onze kernactiviteiten bestaan uit diverse cursussen basiseducatie op de domeinen Onderwijs o Taalvaardigheden o Rekenvaardigheden o Digitale vaardigheden Begeleiding/welzijn o Studievaardigheden
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
28
o o
Sociale vaardigheden Sleutelvaardigheden
Prago is méér dan alleen een taalaanbieder, Prago biedt een plek waar veelsoortige (onderwijs en begeleidings-)activiteiten geïntegreerd plaatsvinden. Een plek waar kwetsbare burgers zich veilig en (h)erkend voelen, en waar zij kunnen werken aan het vergroten van bovenstaande vaardigheden. We proberen een veilige leer- en werkomgeving te creëren vanuit kleinschalige en laagdrempelige locaties. Prago werkt op het snijvlak van onderwijs en welzijn. Prago geeft cursussen basiseducatie in lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. Deze cursussen zijn behalve doel op zichzelf ook een middel om zelfstandigheid, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te vergroten. Daarnaast zetten we als middel bij de ontwikkeling van de cursist ook wereldoriëntatie, lees- en leerhulp bij theorie bromfiets- en autorijbewijs en Engels in. De lessen worden twee dagdelen per week gegeven in kleine groepen van 10-15 cursisten per groep op acht vestigingen of in tijdelijke trajecten van een dagdeel per week, gedurende circa een half jaar. Binnen de groep werkt elke cursist onder leiding van een bevoegde docent aan een individueel leertraject. Daarnaast participeren cursisten voor wie dat opportuun is, onder leiding van een vrijwilliger, in een vakgroepje van circa 4-6 cursisten, waarin men van elkaar leert aan de hand van een bepaald thema of onderdeel van de lesstof. Producten Prago cursussen variëren in inhoud (taalniveau), doelgroep, frequentie (1 of 2 keer per week) en duur (20 of 36 weken per jaar). Cursussen lezen en schrijven, rekenen, digitale vaardigheden, gedurende 36 weken, 2x per week (Prago-vestiging) Cursussen binnen de vrije ruimte: wereldoriëntatie, lees- en leerhulp bij theorie bromfiets- en autorijbewijs, Engels, etc. gedurende 36 weken, 1 of 2 keer per week, altijd in samenhang met een cursus lezen en schrijven, rekenen of digitale vaardigheden Cursussen lezen en schrijven, rekenen, digitale vaardigheden, gedurende 36 weken, 1x per week (Prago-vestiging) Cursussen lezen en schrijven, gedurende 20 weken, 1x per week (Prago traject) Cursussen digitale vaardigheden, gedurende 20 weken, 1x per week (Prago traject) Op maat samengestelde leertrajecten Prago zorgt ook voor training van vrijwilligers. Prago sluit daarbij aan bij de activiteiten van de Stichting Lezen en Schrijven en maakt dankbaar gebruik van de daar ontwikkelde basistraining en verdiepende trainingen. Prago zorgt zelf ook voor de ontwikkeling van trainingen voor vrijwilligers, al dan niet in samenwerking met de Stichting Lezen en Schrijven. Dit is een van de redenen dat Prago ook deelneemt in het project Taalcoach in de Bieb, waarin een toolkit voor alle taalvrijwilligers van Utrecht wordt ontwikkeld. Prago speelt hierin een actieve rol. Vakgebieden Het onderwijsaanbod van Prago bestaat uit basiseducatie in verschillende vakgebieden. Een cursist volgt per vakgebied een individueel leertraject binnen een doorlopend lesprogramma. Gestandaardiseerd aanbod - Op basis van doelstellingen (standaarden en eindtermen VE) - De docent bepaalt in overleg met de cursist aan welke leerdoelen uit de lijst van doelstellingen gewerkt gaat worden. Basis lezen en schrijven (technisch lezen en schrijven en begin van begrijpend lezen op woordniveau) Gevorderd lezen en schrijven (begrijpend lezen, formulieren invullen, briefjes en korte memo’s, verslagen schrijven) (Instroom – 2F) Basis rekenen (optellen, aftrekken, delen, vermenigvuldigen, getallenleer) Praktisch rekenen (zoals eurorekenen, klokkijken, procenten, breuken, maten en gewichten, verhoudingen, verbanden, meten en meetkunde) (Instroom – 2F)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
29
Digitale vaardigheden (omgaan met laptop, computer, tablet, kennis van veiligheid en privacy, tekstverwerken, internetten, e-mailen, sms-en, chatten en skypen.)
Vrije ruimte (niet-gestandaardiseerd aanbod) - Op basis van leerwens cursist en keuze docent. - De docent beoordeelt en bepaalt of hij hieraan kan en wil voldoen. Digitale vaardigheden (bijvoorbeeld fotobeheer, excel) Nederlands voor anderstaligen (A0 tot B2) Engels (A0 tot B2) Studiebegeleiding bij andere cursussen en opleidingen, bijv. Spaans, aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, verkeerstheorie auto, etc. (N.B. Bij verkeerstheorie betreft het uitsluitend de begeleiding (lees- en leerhulp) bij de theorie en niet de theorie zelf. Prago leidt niet op voor een examen of diploma.) Vakgroepen Naast het doorlopend individueel lesprogramma hebben cursisten de mogelijkheid deel te nemen aan een vakgroep. In een vakgroep volgen 4 tot 6 cursisten hetzelfde (deel)programma. De vakgroepen vinden plaats tijdens de reguliere lessen en duren 30-45 minuten. Voorbeelden van deze vakgroepen zijn: Aanvankelijk lezen Begrijpend lezen NT2 spreekvaardigheid Engelse spreekvaardigheid Chatten, e-mailen De vakgroepen worden geleid door een docent of door een cursistbegeleider (vrijwilliger) onder verantwoordelijkheid van de docent. ”Prago-bieb” voor laaggeletterden Cursisten kunnen op elke Prago-vestiging gratis gebruik maken van de “Prago-bieb” voor laaggeletterden. Zij mogen per keer één boekje uit de serie Leeslicht of een ander leesboek gedurende enkele weken mee naar huis nemen om te lezen. De Prago-biebcollectie bestaat uit ca. 50 titels per locatie (en ruim 100 titels op locatie Utrecht). Het gaat om leesboekjes op verschillende niveaus. De boekjes zijn gericht op volwassenen en gaan veelal over actuele thema’s. Op deze manier wil Prago stimuleren dat cursisten meer en vaker gaan lezen en dat zij zich ook buiten school verder ontwikkelen, zodat de drempel naar bijvoorbeeld de bibliotheek en de boekhandel lager wordt. In Utrecht en Leidsche Rijn zijn leesgroepen in het project Taalcoach in de Bieb actief. Prago neemt deel aan dit project. Een van de doelen is nadrukkelijk om de bibliotheek dichter bij de cursisten te krijgen, zodat de bibliotheek toegankelijker wordt. Toetsing en certificering Voor de basisvakken van Prago - lezen en schrijven, rekenen en digitale vaardigheden - werken we met leerlijnen. Op zes niveaus (basis, instroom, ½ F, 1F, 1½ F en 2F) zijn doelstellingen geformuleerd. Cursisten werken aan een of meer doelstellingen. Bij het behalen van een doelstelling wordt deze afgevinkt. Een cursist ontvangt aan het einde van het cursusjaar (in mei of juni) een certificaat met daarop een vermelding van de behaalde doelstellingen en/of een beschrijving van het niveau waar de cursist op dat moment aan werkt. Indien mogelijk worden van de behaalde doelstelling bewijzen verzameld en bewaard in een portfolio. Er wordt gebruikgemaakt van de TLVE- (Instroom – 2F) toetsen voor lezen, schrijven, rekenen of digitale vaardigheden, maar de praktische bezwaren tegen deze toets maken dat invoering ervan niet waarschijnlijk is. Het nakijken van de toets duurt op dit moment 6 weken tot 2 maanden. In sommige gevallen nog langer. Dat is te lang om een leertraject op te kunnen zetten. Als er geen oplossing voor gevonden wordt dat dit sneller gaat (binnen 14 dagen moeten resultaten bekend zijn, of docenten moeten zelf de toets kunnen nakijken) zal deze
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
30
toets niet worden ingevoerd in het Prago curriculum. De Taalopdrachten van CINOP geven misschien enig soelaas, maar op dit moment is nog onvoldoende bekend over de werkwijze. Enkele cursisten van Prago hebben deelgenomen aan KSE-toetsen en deze behaald. Overige activiteiten Naast het geven van basiseducatie worden jaarlijks ook enkele sociale en recreatieve activiteiten georganiseerd waarin het bevorderen van de contacten en integratie tussen de cursisten, de docenten en de vrijwilligers centraal staat. Voorbeelden hiervan zijn: Een rondleiding door de lokale bibliotheek Een kerstbijeenkomst Een excursie met een educatief karakter
8.3
Werkwijze
Elke cursist krijgt bij Prago een individueel leertraject, waarbij de lessen zijn afgestemd op de leervraag en op het niveau van de cursist. Elke cursist werkt aan de hand van leerlijnen individueel aan zijn eigen vak(ken), in zijn eigen tempo en op zijn eigen niveau. Van resultaten wordt een portfolio met bewijzen bijgehouden. Onderdelen van het individueel leertraject zijn: Intakegesprek (kennismaking) Introductieles (vaststellen van de leerwensen, de leermogelijkheden en de leerdoelen) Introductie van het portfolio Vaststellen van de cursus (aan de hand van leerlijnen) Evaluatie (beschrijven en vaststellen van de onderwijsresultaten) Op grond van jarenlange ervaring in het werken met volwassenen met een licht verstandelijke beperking en laaggeletterden heeft Prago een eigen manier van werken ontwikkeld, de Pragomethode. Deze methode is samen te vatten in drie kenmerken: individueel onderwijs, praktisch gericht onderwijs en kleinschalig onderwijs. Bij Prago worden deze drie kenmerken gecombineerd aangeboden en integraal toegepast, waardoor er een unieke manier van werken ontstaat. Deze werkwijze heeft de afgelopen jaren bij de cursisten garant gestaan voor veel leerplezier en positieve (leer)resultaten. Het eerste kenmerk ’individueel onderwijs’, geeft de vorm aan waarin het onderwijs wordt aangeboden. Het tweede kenmerk ‘praktisch gericht onderwijs’ gaat over de inhoud van het onderwijs en vormt in feite de kern van de ‘Prago-methode’ (Pra-g-o staat voor Pra-ktisch gericht o-nderwijs). Het derde kenmerk ‘kleinschalig onderwijs’ zegt iets over de omgeving waarin het onderwijs wordt aangeboden. Individueel onderwijs De cursist werkt binnen een groep op basis van een individueel leertraject aan zijn eigen vak(ken), waarbij de leerstof wordt aangepast aan het niveau van de cursist en waarin het zo zelfstandig mogelijk werken centraal staat. Het individueel leertraject bestaat uit 3 fasen 1. De introductiefase met als onderdelen a. Intakegesprek b. Introductieles(sen) met het vaststellen van de leerwensen, de leermogelijkheden en de leerdoelen, en de introductie van het portfolio 2. De cursus (aan de hand van de leerlijnen) 3. Evaluatiefase met als onderdelen a. Toetsing b. Evaluatie met het beschrijven en vaststellen van de onderwijsresultaten van de cursist
Het onderwijs is vraaggestuurd: de leervraag of de leerbehoefte van de cursist staat centraal. Deze wordt tijdens het intakegesprek helder gemaakt en omgezet in concrete
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
31
leerdoelen. Onderwijs bij Prago is maatwerk: per cursist wordt de leerbehoefte zo helder mogelijk in kaart gebracht en wordt een programma op maat samengesteld.
Er is geen vooraf vastgesteld tijdpad waarbinnen de leerdoelen bereikt dienen te zijn. Elke cursist volgt de lessen in zijn eigen tempo. We spreken ook wel van ‘levenslang en levensbreed leren’.
Praktisch gericht onderwijs Het onderwijs is praktisch van opzet en gericht op de praktijk van alledag. Het sluit aan bij de directe leef- en werksituatie van de cursist. Er wordt bijvoorbeeld hulp gegeven bij het schrijven van brieven, het invullen van formulieren, het lezen van de krant, het behalen van het theorie-examen rijbewijs of het omgaan met geld. Het bereiken van kleine leerdoelen staat niet op zich maar is altijd onderdeel van het grotere doel: het leren beheersen van een praktische vaardigheid. Naast praktische en theoretische vaardigheden wordt ook aandacht besteed aan sociale vaardigheden. Dit alles om zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren in de maatschappij. Om de cursist zo zelfstandig mogelijk te leren leren, en om de cursist zo veel mogelijk verantwoordelijk te maken voor het eigen leerproces, werken we aan studievaardigheden. Kleinschalig onderwijs Er wordt gewerkt in kleine groepen van ongeveer 10 à 15 cursisten, met een docent en twee à drie cursistbegeleiders (vrijwilligers). Er wordt uitgegaan van een informele benadering en een veilige leeromgeving. Docenten stellen zich persoonlijk en betrokken op en sluiten aan bij de belevingswereld van de cursist. Zij benaderen cursisten positief, creëren succeservaringen en werken aan het zelfvertrouwen. Tijdens de cursusavonden schenken zij aandacht aan ‘lief en leed’ in het persoonlijk leven van de cursisten en wordt er tijd vrijgemaakt voor onderling contact. Voor menig cursist is vooral het persoonlijk contact met de leerkrachten en begeleiders van doorslaggevend belang voor de continuïteit van het leerproces (welzijn als basis voor leren). Er wordt gewerkt in een laagdrempelige en kleinschalige locatie, bijvoorbeeld een VMBO-school, (voormalige) basisschool, verenigingsgebouw, wijkcentrum of buurthuis. Overige kenmerken Professionele begeleiding. De docenten zijn bevoegde leerkrachten. Zij hebben ervaring met de specifieke hulpvraag van de cursisten. In elke groep zijn ook een of meer vrijwilligers aanwezig die de leerkracht ondersteunen bij het begeleiden van de cursisten. Doorlopend aanmelden en starten. Starten kan op elk moment in het cursusjaar omdat er in de groep individueel gewerkt wordt. Er is geen vooropleiding vereist. Iedereen die niet in het bezit is van een VMBOdiploma of hoger, kan meedoen. Cursisten betalen altijd een kleine eigen bijdrage als extra stimulans en ter motivatie. De eigen bijdrage wordt zo laag mogelijk gehouden, omdat de meeste cursisten afkomstig zijn uit economisch zwakkere groepen in de samenleving. Elke cursist die minimaal 50% van de lessen aanwezig is geweest ontvangt ter motivatie en als stimulans voor zijn inzet aan het eind van het schooljaar of van een tijdelijk traject een Prago-certificaat. Wie tussen 50% en 80% aanwezigheidsscore heeft, krijgt op het certificaat daarvan een vermelding, met eventueel opgave van redenen. Beschrijving resultaten Een belangrijk onderdeel van de Prago-methode is het portfolio waarin de cursist zelf zijn werkzaamheden en vorderingen bijhoudt. Hierdoor wordt de cursist actief betrokken bij zijn eigen leerproces. Aan de hand van het portfolio:
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
32
beschrijft en beoordeelt de docent de verworven kennis en vaardigheden van de cursist, stelt de docent het participatieniveau van de cursist vast. Op ongeveer driekwart van een schooljaar of traject is er een evaluatiemoment. Aan de hand hiervan stelt de docent vast of de cursist tevreden is over de gevolgde cursus.
Toetsresultaten worden bij voldoende resultaat vermeld op het certificaat. De resultaten van de cursist (zowel in beschrijvende vorm als cijfermatig) worden geregistreerd in een door Prago-ICT ontwikkelde tool. Deze tool is afgestemd op de leerlijnen. De gegevens uit deze tool worden door Prago anoniem verwerkt ten behoeve van het jaarverslag en de verantwoording aan de subsidieverstrekkers. In 2015 wordt begonnen met het registreren van de Utrechtse Prago cursisten en hun vorderingen op de Participatieladder. Voor de invulling van de deze zogenaamde PLadder wordt gebruik gemaakt van de informatie uit de tool, uit de digitale cursistenregistratie en uit individuele gesprekken tussen docenten en cursisten. Methodisch schriftelijk materiaal Prago maakt gebruik van een groot aantal leermiddelen, zowel op papier als digitaal. Deze worden jaarlijks kritisch beoordeeld, op hun bruikbaarheid getest en waar nodig vervangen. De laatste jaren is vooral een aantal basisschoolmethoden vervangen door nieuwe methoden, specifiek geschreven voor laagopgeleide volwassenen. De onderwijskundig beleidsmedewerker onderhoudt een lijst van goedgekeurde leermiddelen. Deze wordt regelmatig bijgesteld. Lijst van digitale leermiddelen en software De onderwijskundig beleidsmedewerker houdt ook een lijst bij van beschikbare digitale leermiddelen, licenties en actuele softwareprogramma’s. Deze lijst is voor de docenten een handig hulpmiddel bij het zoeken naar de juiste leermiddelen voor de cursist. De lijst wordt regelmatig geactualiseerd. Op de Prago-website staat een pagina “Links” met verwijzingen naar websites met digitaal leermateriaal speciaal gericht op de doelgroep laaggeletterden. In 2015 is het Prago intranet overgegaan op Woozl. Hier staat een databank met digitale leermiddelen.
8.4
Deskundigheidsbevordering
Scholing van docenten Deskundigheidsbevordering is een permanent punt van aandacht bij Prago. Alle teamleden scholen zich via studieboeken en vaktijdschriften over de basiseducatie en het volwassenenonderwijs, leermiddelen en onderwijsontwikkeling. Medewerkers worden gestimuleerd om op vrijwillige basis deel te nemen aan relevante studiedagen, workshops, seminars, congressen en dergelijke van andere organisaties. Indien nodig organiseert Prago intern studiedagen. Waar mogelijk en indien van toepassing faciliteert Prago de medewerker door de reiskosten voor haar rekening te nemen. In het kader van de verdere professionalisering zal de deskundigheidsbevordering gekoppeld worden aan het kwaliteitsbeleid. De docenten leren bijvoorbeeld te werken met een cursistvolgsysteem, met de tool voor het bijhouden van de leerresultaten van hun cursisten, met digitale middelen die geleverd worden door verschillende educatieve uitgevers, zoals de Studiemeter van uitgeverij Deviant. Op het centraal bureau in Utrecht is een docentenbibliotheek aanwezig met studieboeken. Docenten worden op de hoogte gehouden van relevante nieuwe uitgaven.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
33
Opleiden van cursistbegeleiders; de Prago Academie Het is de bedoeling dat de vrijwilligers in de Prago Academie opgeleid gaan worden tot “Taalen/of Rekencoach”, zodat zij voldoende geëquipeerd zijn om zelfstandig een vakgroep te begeleiden. Dit opleidingsproject is nog in de ontwerpfase. Op dit moment worden alleen taalvrijwilligers getraind, namelijk door Stichting Lezen en Schrijven. Prago heeft een actieve rol (gehad) in het opzetten van deze zogenoemde Basistraining Taalvrijwilligers bij Stichting Taal voor het Leven Utrecht. In het kader van de Werkgroep Taalcoach in de Bieb wordt een toolkit ontwikkeld waarin verschillende verdiepende trainingen voor (taal)vrijwilligers worden ontwikkeld en gegeven. Prago neemt deel in dit project en zorgt ervoor dat Prago-vrijwilligers gelegenheid krijgen om deel te nemen aan deze trainingen In 2016 wordt de Prago Academie verder ingericht en ontwikkeld. Opleiden van taalambassadeurs Sinds 2011 biedt Prago Utrecht een opleidingstraject voor enkele cursisten tot "Taalambassadeur". Enkele docenten van Prago hebben een training bij CINOP gevolgd om deze training te kunnen geven. Ambassadeurs presenteren zich onder meer in de media, op informatiebijeenkomsten en op de speciale ambassadeurspagina op de Prago-website.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
34
9.
ICT
9.1
Hardware en ICT - infrastructuur
Netwerk Prago maakt (vooralsnog) medegebruik van het internetabonnement van de verhuurders. In de meeste gevallen gaat het om een al bestaand wifi-netwerk, in een enkel geval is alleen bedraad Internet beschikbaar en gebruiken we een eigen Wifi Access Point tijdens de lessen. Prago heeft op de meeste vestigingen eigen laptops waarmee via de wifi-verbinding ingelogd kan worden op internet. Laptops De laptops worden aan het eind van de les in een laptopsafe opgeborgen en mogen het pand niet verlaten. De coördinator van de vestiging heeft een sleutel van de laptopsafe en is verantwoordelijk voor het beheer van de laptops. Op enkele locaties kan ook gebruik gemaakt worden van een aantal pc’s van de verhuurder. Op deze pc’s kan geen software geïnstalleerd worden en kunnen vaak niet alle websites bekeken worden i.v.m. gebruiksrestricties of ICTbeleid van de verhuurder. Alle laptops zijn eigendom van Prago. Vaak zijn ze nieuw aangeschaft, en een aantal is verkregen vanuit een donatie door bedrijven (bijvoorbeeld Rabobank). Alhoewel er een gedetailleerde inventarislijst is, zal in 2015 een plan worden gemaakt waarmee we de vervanging van laptops over de jaren heen kunnen gaan voorzien. Vervanging kan gebeuren door nieuwe aanschaf, maar natuurlijk hopen we ook weer op giften van bedrijven. Hiervoor zullen we actief de "Beursvloeren" in de verschillende gemeentes bezoeken. Alle laptops zijn voorzien van een standaard inrichting. De oudere exemplaren draaien nog onder Windows XP, maar gaandeweg zal zoveel mogelijk Windows 7 worden geïnstalleerd. In 2016 zal worden bekeken in hoeverre een overstap naar Windows 10 mogelijk en gewenst is. Voor het gebruik van Windows 7 is met Microsoft een volumelicentie afgesloten via een speciaal donatieprogramma. De ICT-coördinator beheert de inventarislijst van Prago. Ook zorgt hij vanaf 2016 voor het vervangingsplan van de laptops. Voor de Centrale Staf zijn op dit moment vier laptops beschikbaar. Ook is op het centraal bureau een printer beschikbaar. Andere hardware Naast laptops beschikt een aantal locaties ook over een printer, die voornamelijk als kopieermachine wordt gebruikt. Op andere locaties wordt gebruik gemaakt van print- en kopieerfaciliteiten van de verhuurder. Ook zijn er natuurlijk voldoende voedingen en muizen voor de laptops beschikbaar. In het cursusjaar 2015/2016 zal worden onderzocht of het gebruik van tablets voor de cursisten gewenst is. Als eerste wordt onderzocht welke apps beschikbaar zijn, en zal een pakket worden samengesteld. Daarna wordt gekozen voor een type en model tablet, en wordt bepaald wat de beste manier van invoering is. Gedacht wordt aan een start met 1 tablet voor elke docent. Accountbeheer De ICT-coördinator is accountbeheerder van de schooladministratie, online documentbeheer, website en e-mailaccounts en van diverse softwarelicenties ook draagt hij zorg voor een veilig beheer van de lijst van passwords.
9.2
Software en softwarelicenties
Op alle laptops kiest Prago bewust voor bronnen en applicaties met een open source, zoals Open Office en de virusscanner AVG.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
35
Google Chrome en/of Firefox worden meegeleverd als alternatief voor de Internet Explorer internet browser. Voor enkele programma’s is een licentie aangeschaft: Startkrant Sprint Via Stichting Lezen & Schrijven kunnen we gebruik maken van Oefenen.nl met daarin Netnieuws, Alfabeter.nl en Klik & Tik Netnieuws geeft wekelijks nieuwe oefenstof voor begrijpend lezen voor laaggeletterden, gebaseerd op de actualiteit en biedt de mogelijkheid om te chatten in een veilige omgeving. Alfabeter is een zeer uitgebreid online lees- en schrijfprogramma voor laaggeletterden. Het programma heeft prima toetsmogelijkheden en bevat een goed analyse-instrument voor de docent. Klik & Tik biedt oefenstof op het gebied van digitale vaardigheden. Wanneer voor software een licentie vereist is, zal Prago altijd kiezen voor een legale versie. Wel wordt, wanneer dat mogelijk is, gebruik gemaakt van het donatieprogramma via TechSoup. Op deze manier hebben we volumelicenties aangeschaft voor Windows 7 en Microsoft Office 2013. Voor het up to date houden van software (Windows, AVG, enz.) wordt een beroep gedaan op de ICT-assistenten. Zij zullen periodiek Windows Update uitvoeren en op deze manier de belangrijkste wijzigingen aanbrengen. Af en toe (denk aan eens per jaar, of minstens elke twee jaar) worden alle laptops centraal bekeken en bijgewerkt. Dit wordt gedaan door de ICT-coördinator en/of de ICT-medewerker. De laptops worden beoordeeld op fysieke staat, maar ook qua software . Waar nodig zal een nieuwe Windows installatie worden uitgevoerd. Het is de bedoeling om in 2016 alle laptops op deze manier te bekijken. Ook zal gekeken worden naar de staat van andere (kleine) hardware, zoals voedingen en muizen.
9.3
ICT-assistenten
Op elke vestiging werken één of enkele ICT-assistenten. Zij voeren kleine onderhouds- en herstelwerkzaamheden uit aan de laptops en helpen de docenten en vrijwilligers bij het gebruik van ICT op de vestiging. Op dit moment zijn op 1 of 2 locaties nog vacatures voor een ICT-assistent. Er wordt naar gestreefd om deze vacatures nog voor het begin van het cursusjaar 2015-2016 in te vullen. De ICT-coördinator heeft een handleiding 'Laptops Prago' opgesteld, die als leidraad gebruikt wordt door de ICT-assistenten.
9.4
Centrale administratie
De Prago administratie maakt gebruik van ESIS als school database systeem. Voor opslag van documenten wordt gebruik gemaakt van de Woozl cloud service. De website maakt gebruik van hosting door Hostnet, waar ook onze mail accounts zijn ondergebracht. In principe heeft elke Prago medewerker de beschikking over een "@Prago.nl" mail account. Op dit moment is de cloud document service alleen beschikbaar voor de Centrale Staf. Het is de bedoeling dat in 2016 ook alle docenten toegang krijgen tot een deel van deze opslag faciliteit. Naast deze algemene administratieve toepassingen is ook een aantal speciale tools ontwikkeld. Voor het volgen van voortgang bij cursisten is in het cursusjaar 2014/2015 voor het eerst een tweetal Excel tools gebruikt, waarin de docent voor elke cursist een aantal leerdoelen kan
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
36
kiezen. Aan het eind van het schooljaar wordt op basis van de daadwerkelijk bereikte leerdoelen een certificaat geprint dat wordt uitgereikt aan de cursist. Voor het cursusjaar 2015/2016 worden deze tools verder verbeterd en uitgebreid met nieuwe competenties. Ook het produceren van de certificaten wordt verder uitgewerkt. Vanuit de lokale overheid is ons gevraagd om deel te nemen aan een pilot: de Participatieladder. Hiermee wordt per individuele cursist bepaald waar hij/zij staat qua participatie in de samenleving. Prago zal ervoor zorgen dat de privacy van de cursist geborgd is. Voor het vullen van de (door de overheid beschikbaar gestelde) database wordt binnen Prago een speciale tool ontwikkeld, waarmee we een gecontroleerde en goed beveiligde link kunnen leggen tussen onze ESIS database en de Participatieladder. In het cursusjaar 2015-2016 zullen we gaan werken aan een nieuw factureringssysteem. Doel is om zoveel mogelijk handmatige handelingen bij de facturering aan cursisten te automatiseren. Ook is er de wens om facturering niet meer per cursusjaar te doen, maar voor een periode van 12 maanden die begint als een cursist zich inschrijft bij Prago. Dat kan natuurlijk nog steeds aan het begin van het cursusjaar zijn, maar het mag op elk willekeurig moment. Cursisten die niet in aanmerking komen voor het gesubsidieerde tarief en het gehele bedrag zelf moeten betalen krijgen bovendien de keuze om in tien gelijke termijnen te betalen.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
37
10.
Administratie
10.1
Bestuursarchief
Op het centraal bureau van Prago in Utrecht is het bestuursarchief en het schoolarchief van Stichting Prago ondergebracht. Daarnaast beheert Prago een digitaal archief. De administratief medewerker beheert de archieven. Woozl De administratie verzorgt de opslag van alle noodzakelijke documenten in het digitaal archief. Dit gebeurt in de applicatie voor online documentbeheer 'Woozl'.
10.2
School- en cursistadministratie
ESIS Sinds 2014 wordt gewerkt met ESIS, een cursistregistratiesysteem voor het bijhouden en wijzigen van contactgegevens en aanwezigheid. ESIS kwam in plaats van diverse Excelbestanden. Voor het uitdraaien van facturen, invoegen van leerlijnen en het verwerken van cursistevaluaties wordt gewekt met Excel-bestanden. Certificaten In juni zorgt de administratie voor het invullen en printen van alle certificaten voor de cursisten. Attentie vrijwilligers De administratie verzorgt een kleine attentie voor vrijwilligers bij één jaar inzet voor Prago. Ook regelt de administratie elk jaar de kerstcadeautjes voor alle medewerkers.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
38
11.
Communicatie en werving
De afdeling communicatie bestaat uit een communicatiemedewerker, een vrijwillige vormgever en een vrijwillige fotograaf.
11.1
Interne communicatie
De interne communicatie verloopt via de nieuwsbrief Prago Centraal met nieuwtjes voor de medewerkers. De titel Prago Centraal maakt duidelijk dat deze nieuwsbrief algemene berichten bevat over Prago en duidt daarnaast op de verbondenheid van alle medewerkers. Voor de cursisten is er de schoolkrant Prago Lokaal, die goed wordt gelezen. Prago Lokaal is ook te downloaden op onze website en wordt tevens ingezet bij wervingsactiviteiten.
11.2
Externe communicatie
De externe communicatie richt zich op het vertellen van ons verhaal: wie zijn we, wat kunnen we betekenen voor onze doelgroep? Met het vertellen deze boodschap via verschillende kanalen vergroten we onze naamsbekendheid en werven we nieuwe cursisten. We vertellen ons verhaal aan alle relevante doelgroepen: (Mogelijke) cursisten, familie en begeleiders (Mogelijke) doorverwijzers van cursisten Overheid, (mogelijke) donateurs en sponsors
11.3
Werving en toeleiding
PR en de werving van nieuwe cursisten vormen vrijwel altijd een doel of een nevendoel van de externe communicatie van Prago. Cursisten en taalambassadeurs worden hier actief bij betrokken. Zij hangen bijvoorbeeld posters op in de woonvoorzieningen, geven interviews, nodigen vrienden uit om eens te komen kijken bij Prago of laten de schoolkrant lezen. Prago werft nieuwe cursisten via mond-tot-mondreclame van cursisten en via partnerorganisaties die als doorverwijzer fungeren. Omdat een groot deel van de doelgroep beperkt gebruik maakt van het geschreven woord, wordt vooral aan de begeleidende organisaties bekendheid gegeven over het bestaan en de mogelijkheden van Prago. Organisaties die als doorverwijzer fungeren zijn bijvoorbeeld:
Onderwijsorganisaties voor basiseducatie aan volwassenen, zoals scholen voor VSO, praktijkonderwijs, MBO, ROC’s, instituten voor volwasseneneducatie en expertisecentra. Welzijnsorganisaties, gericht op de doelgroep van laaggeletterden, zoals maatschappelijk werk, sociaal-cultureel werk, opbouwwerk, vluchtelingenwerk, jeugdzorg, reclassering en GGZ. Wijk- en buurtteams, met name in de achterstandswijken Bibliotheken Gezondheidscentra (w.o. huisartsen, consultatiebureaus), met name in de achterstandswijken Zorgorganisaties voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking, zoals woonvoorzieningen, werk- en dagbesteding, vrijetijdsbesteding en ambulante diensten. Werkgevers en arbeidsmarktorganisaties zoals sociale werkvoorziening, UWV en bedrijven.
Omgekeerd verwijst Prago ook door naar bovenstaande organisaties als blijkt, bijvoorbeeld tijdens een intakegesprek, dat de aankomende cursist beter af is bij een andere organisatie. De communicatiemedewerker onderhoudt de contacten met het externe netwerk op het gebied van communicatie en beheert de lijst van landelijke en lokale wervingsadressen.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
39
Als gevolg van de PR- en wervingsactiviteiten heeft Prago gedurende het hele jaar aanwas van belangstellenden en nieuwe cursisten.
11.4
Wervingsmiddelen
Website De huidige website van Prago (www.prago.nl) is sinds oktober 2014 in de lucht. Op de homepage verschijnen geregeld nieuwtjes. Hoe de nieuwe site het aantal bezoekers beïnvloedt, is op dit moment nog niet bekend. Social media De aanwezigheid van Prago op social media is flink toegenomen. We zetten vaker nieuwtjes op Facebook, Twitter en LinkedIn. Het aantal likes, shares, volgers en retweets groeit gestaag. Schoolkrant Prago Lokaal is de schoolkrant voor cursisten en belangstellenden. De titel benadrukt het lokale karakter van Prago en verwijst naar het leslokaal waar de activiteiten voor de cursisten plaatsvinden. De redactie bestaat uit de communicatiemedewerker, de vormgever en de fotografen. Prago Lokaal komt vier keer per jaar uit. Promotiefilms De promotiefilm uit 2014 staat op de homepage en wordt vertoond waar dat relevant is, bijvoorbeeld bij presentaties. Taalambassadeurs De taalambassadeurs van Prago zijn cursisten die een speciale training hebben gevolgd. Zij geven interviews en presentaties over laaggeletterdheid, met als meerwaarde dat zij vertellen over hun eigen ervaringen. Publicaties en persberichten Prago publiceert geregeld advertenties en artikelen in (lokale) media, zowel online als offline. Een artikel kan verschijnen naar aanleiding van een persbericht dat Prago aanbiedt, het resultaat zijn van een interview, of het gevolg van de aanwezigheid van Prago op een informatiebijeenkomst. Folder Sinds 2014 heeft Prago twee folders. Er is een folder voor laaggeletterden en een folder voor niet-laaggeletterden. Open huis Prago houdt elk jaar open huis voor belangstellenden en voor familie, bekenden en begeleiders van cursisten. Op een open huis is iedereen welkom die wil komen kijken. Informatiemarkten en bijeenkomsten Prago neemt waar mogelijk deel aan relevante informatiemarkten en bijeenkomsten van samenwerkingspartners. Overig Overige promotiematerialen zijn een usb-stick, een pen, een rolbanner, een algemeen visitekaartje, een bon voor een gratis les en een ansichtkaart.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
40
12.
Lokale vestigingen
12.1
Inrichting lokale vestigingen
Elke Prago-vestiging bestaat uit een team van beroepskrachten (docenten basiseducatie) en vrijwilligers (cursistbegeleiders en ICT-vrijwilligers). Elke vestiging wordt aangestuurd door een coördinator. Hij/zij treedt op als eerste aanspreekpunt van een vestiging, stuurt op operationeel niveau de docenten en vrijwilligers aan en houdt de intakegesprekken met nieuwe cursisten en vrijwilligers. De coördinatoren vergaderen gemiddeld drie keer per jaar onder leiding van de directeur. Aan de orde komen organisatorische en onderwijskundige en zaken, activiteiten en onderlinge afstemming. De docent is verantwoordelijk voor de leerlijnen van zijn of haar cursisten. Vanuit de centrale staf worden de docenten gevoed met uniforme leerlijnen, materiaal, lessuggesties, uitgewerkte lessen(series) en (genormeerd) toetsmateriaal. Wanneer een docent voor een individuele cursist niet uit de voeten kan met het standaardaanbod, kan daarvan in overleg met de centrale staf worden afgeweken. De coördinator is verantwoordelijk voor de toelating van de cursisten, rekening houdend met de leerwensen en –mogelijkheden en de geboden ruimte. De docenten worden bijgestaan door vrijwilligers, twee à drie per groep, die werken als cursistbegeleider. Zij werken met individuele cursisten of met groepjes van vier tot zes cursisten, onder verantwoordelijkheid van de docent. Er is minimaal één ICT-assistent per team, die verantwoordelijk is voor het op peil houden van de laptops en de pc’s op de locatie. Daarnaast is er ruimte voor een vrijwilliger met conciërge-achtige taken. Dit is afhankelijk van de locatie. Deze vrijwilliger kan bijvoorbeeld zorgen voor de koffie en thee in de pauze, hij kan een portiersfunctie vervullen, zorgen dat het taxiverkeer goed loopt (dat de cursisten in de juiste taxi terecht komen), of kopieerwerk verzorgen.
12.2
Prago Utrecht (sinds 1984)
Prago Utrecht is gehuisvest in een van de gebouwen van het Trajectum College. Er worden drie lokalen gehuurd en we maken gebruik van de kantine en een kamer voor de intakegesprekken. Als er een korte computercursus wordt georganiseerd, huren we een extra (computer)lokaal. In 2014 en 2015 gebeurde dit in het kader van het project Impuls. Voor 2016 onderzoeken we de samenwerking met WIJ3.0/Computerwijk.
12.3
Prago Leidsche Rijn (sinds 2007)
Prago Leidsche Rijn maakt gebruik van enkele ruimtes in buurtcentrum De Pijler, in De Meern Veldhuizen, te weten ‘de huiskamer’ en ‘de spreekkamer’, de hal met vier pc’s, en de pc-ruimte boven waar zes moderne pc’s staan.
12.4
Prago Nieuwegein (sinds 2009)
Prago Nieuwegein maakt gebruik van enkele ruimtes in buurtplein Doorslag van Stichting MoVactor in de wijk Doorslag. Buurtplein Doorslag is centraal gelegen in Nieuwegein en ligt tevens vlakbij de halte van de sneltram Utrecht-IJsselstein.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
41
12.5
Prago Amersfoort (sinds 2010)
In Amersfoort werkt Prago samen met Amerpoort, organisatie voor dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Prago Amersfoort maakt gratis gebruik van enkele ruimten in Arbeidscentrum De Wissel. Het betreft twee ‘industriegroepen’ op de eerste verdieping en enkele kleinere (vergader)ruimten, ook op de eerste verdieping. Arbeidscentrum De Wissel is gelegen op bedrijventerrein Calveen aan de noordzijde van de stad. In Amersfoort is, anders dan bij de andere gemeenten, geen sprake van een huurovereenkomst maar van een samenwerkingsovereenkomst, waarbij Amerpoort als netwerkpartner optreedt.
12.6
Prago Houten (sinds 2011)
In Houten werkt Prago samen met Reinaerde, organisatie voor dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Prago Houten maakt tegen een kleine vergoeding gebruik van enkele ruimten in gebouw De Weteringhoek. Tevens maakt Prago gebruik van de gemeenschappelijke kantineruimte. Gebouw De Weteringhoek is gelegen aan de Draaibrug in Houten.
12.7
Prago Stichtse Vecht (sinds 2014)
In gemeente Stichtse Vecht werkt Prago samen met Pauw Bedrijven, leerwerkbedrijf sociale werkvoorziening. Elke dinsdag- en donderdagmiddag vinden de cursusactiviteiten plaats in het gebouw van Pauw Bedrijven in Breukelen De cursussen staan open voor werknemers van Pauw en voor andere laaggeletterde inwoners van de gemeente Stichtse Vecht.
12.8
Prago Woerden (sinds 2014)
In Woerden werkt Prago samen met het Futura College, school voor praktijkonderwijs. De lessen staan open voor zowel oud-leerlingen van het praktijkonderwijs als voor laaggeletterden uit de gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort. Het aanbod bestaat uit een combinatie van cognitieve vakken, voornamelijk verzorgd door Prago en praktijkgerichte vakken, verzorgd door het Futura College. Beide organisaties willen elkaar in deze samenwerking versterken.
12.9
Prago Almere (sinds 2015)
In Almere werkt Prago samen met Kwintes, organisatie voor geestelijke gezondheidszorg. We geven les aan dak- en thuisloze jongeren die weer structuur nodig hebben. De lessen van Prago dienen als opstap naar een reguliere vervolgopleiding of werk. Ook andere laaggeletterden uit Almere kunnen instromen. Naast de coördinator/docent(en) werken we met vrijwilligers die getraind worden door Stichting Lezen en Schrijven/Taal voor het Leven, regio Flevoland.
12.10
Lokale samenwerkingspartners
Projectgroep Laaggeletterdheid gemeente Utrecht Sinds september 2007 is Prago vertegenwoordigd in de Projectgroep Laaggeletterdheid van de gemeente Utrecht. In Utrecht wonen naar schatting 30.000 laaggeletterden. Hiervan is ruim de helft Nederlandstalig. Het grootste knelpunt is het bereiken en activeren van deze inwoners om ze te motiveren tot het volgen van een passende cursus. De projectgroep wil hier een bijdrage aan leveren en bestaat uit vertegenwoordigers van ROC Midden Nederland, Bibliotheek Utrecht, RTV Utrecht, Centrum Trijn van Leemput en Prago. Concrete activiteiten van de projectgroep staan beschreven in het plan “Doorpakken”, aanvalsplan ter bestrijding van laaggeletterdheid in de gemeente Utrecht 2011-2014.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
42
Impuls Taalvrijwilligers Utrecht Prago participeert sinds mei 2014 in het project “Impuls, Taalvrijwilligers Utrecht". Het betreft een tweejarig samenwerkingsproject van de organisaties Taal Doet Meer, Gilde Utrecht en Prago. Doel van het project is het opleiden van 200 extra taalvrijwilligers voor de stad Utrecht in 2014 en 2015. Prago neemt 60 vrijwilligers voor haar rekening (30 in 2014 en 30 in 2015). De vrijwilligers worden geworven door de vrijwilligerscentrale, waarna zij drie maanden bij Prago aan de slag gaan als cursistbegeleider. Tijdens deze periode worden de vrijwilligers begeleid door een docent van Prago. Na drie maanden wordt gekozen of men bij Prago blijft of aan de slag gaat bij een partnerorganisatie. Taalcoach in de Bieb, Utrecht Prago participeert sinds januari 2013 in “Taalcoach in de Bieb”, een project van Taal doet Meer, Bibliotheek Utrecht, Gilde Utrecht, ROC en Prago en Stichting Lezen en Schrijven, regio Utrecht. Het project "Taalcoach in de bieb"’ stelt zich ten doel de taalvaardigheid van Utrechtse laaggeletterden te vergroten door ondersteuning van taalcoaches in de bibliotheek. De taalcoaches zijn vrijwilligers die worden ondersteund door deskundige beroepskrachten, waarbij zij gebruikmaken van methodieken die hun waarde hebben bewezen. Voor de Prago-cursisten is de drempel naar de bibliotheek soms iets te hoog. Daarom komt de Bibliotheek voor de leesgroepen naar Prago. Taalcoach in de bieb is ook de initiatiefnemer van het TIP TOP Taalpunt in de bibliotheken in Utrecht en vanuit dit project worden ook verdiepende taaltrainingen voor vrijwilligers ontwikkeld. Maatschappelijke stages, Nieuwegein In het kader van de door de overheid ingestelde maatschappelijke stages voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, neemt Prago in Nieuwegein deel aan de “MAS Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik”, een project van Stichting Welzijn Nieuwegein. Prago het hele jaar klassenassistenten, leerlingen uit het voortgezet onderwijs in Nieuwegein vanaf 14 jaar die dan elk acht weken stage bij Prago Nieuwegein. Zij ondersteunen het team, docenten en vrijwilligers met allerlei taken, van kopieerwerk, tot nakijken van sommen, tot lezen met cursisten. Projectgroep Laaggeletterdheid, Amersfoort In het najaar van 2012 heeft Amfors (AW) diverse partijen bijeengeroepen om te bekijken of een gemeentelijke overlegstructuur t.a.v. laaggeletterdheid wenselijk en haalbaar is. Dit heeft geresulteerd in een projectgroep, die vanaf 2013 functioneert, en waaraan Prago een actieve bijdrage levert. Netwerk vrije tijd voor verstandelijk gehandicapten, Houten In Houten bestaat het “Netwerk Vrije tijd voor verstandelijk gehandicapten in Houten”. Aan dit overleg nemen deel: Van Houten en Co, De Wilg, MEE-UGV, WMO-Loket Via Houten, Reinaerde en Prago. De activiteiten voor verstandelijk gehandicapten in Houten worden onder de naam Onbeperkt Meedoen! georganiseerd door de deelnemende partijen, onder coördinatie van Van Houten en Co.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
43
13.
Opbrengsten en resultaten
13.1
Te verwachten resultaten
Wat levert een investering in geletterdheid op? Recent onderzoek heeft aangetoond: Deelname aan taaltrajecten leidt tot betere schrijf-, spreek- en luistervaardigheden. Een betere taalbeheersing maakt mensen zelfredzamer, sociaal actiever en gelukkiger. Geletterde mensen hebben een betere economische situatie. Ze maken meer kans op een baan en een hoger salaris. Geletterden leven gezonder en langer. Geletterden volgen eerder een (vervolg)opleiding. Zie in dit verband ook: - “Feiten en cijfers Geletterdheid”, Stichting Lezen en Schrijven (2013). - “Development of the SIT, an instrument to evaluate the transfer effects of adult education programs for social inclusion”, Studies in Educational Evaluation (36) p. 42-51, De Greef, M., Segers, M. & Verté, D. (2010).
Deelname aan een cursustraject zal leiden tot de volgende resultaten: De cursist heeft meer kennis en vaardigheden De cursist heeft beter inzicht in zijn eigen functioneren en ontwikkeling Er is duidelijkheid over de ontwikkelingsnoodzaak en de ontwikkelingsbehoefte van de cursist Er is duidelijkheid over de ontwikkelingsmogelijkheden van de cursist Wellicht is doorstroom naar een ROC of een interne opleiding binnen een bedrijf mogelijk Er is een helder inzicht in de positie van elke cursist op de zes plateaus Het cursustraject wordt als succesvol beschouwd als 80% van de deelnemers het traject succesvol afrondt, d.w.z. 80% aanwezig was en vooruitgang heeft geboekt op de leerlijnen en doelstellingen.
13.2
Output en outcome
Output
Aantal cursisten Aantal gegeven lessen/aantal contacturen per cursist Aantal ingezette vrijwilligers (naast bevoegde docent) Aantal getrainde vrijwilligers % aanwezigheid cursisten % tevredenheid cursisten
Elk cursusjaar wordt aan de cursisten gevraagd hoe zij de gevolgde cursus(sen) van Prago ervaren. Dit gebeurt aan de hand van een evaluatieformulier, dat elke cursist invult en ondertekent. Prago streeft voor 2016 naar 90% aantoonbare tevredenheid van de cursisten over het geleverde educatieve aanbod. Outcome Hoger taal- en rekenniveau, betere (lees, schrijf, spraak, luister) vaardigheden meer zelfredzaam, meer zelfvertrouwen sociaal actiever o meer uren deelname aan georganiseerde activiteiten o meer uren deelname aan vrijwilligerswerk betere ontwikkeling gezondheidsvaardigheden betere doorstroom naar vervolgopleiding betere arbeidsmarktpositie en/of doorstoom naar betaald werk
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
44
13.3
Verantwoording en rapportage
Rapportage aan cursisten De cursisten ontvangen een certificaat/bewijs van deelname en een rapportage van de behaalde resultaten. Rapportage aan samenwerkingspartners en opdrachtgevers De samenwerkingspartners en opdrachtgevers ontvangen: Een evaluatie, c.q. jaarverslag met rapportage van behaalde resultaten van de cursisten en vrijwilligers Rapportage vindt plaats op groepsniveau. De gepresenteerde gegevens zijn: Positiebepaling op een van de zes plateaus bij aanvang traject Vastgestelde leerdoelen bij aanvang traject Gerealiseerde leerdoelen bij einde traject Positiebepaling op een van de zes plateaus bij einde traject
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
45
Bijlage 1
Begroting 2016
Hier ingevoegd of separaat bijgevoegd.
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
46
Bijlage 2
Samenwerkingspartners
Prago werkt samen met diverse instellingen: - op bestuurlijk, beleidsmatig en strategisch gebied - bij het organiseren en uitvoeren van gezamenlijke activiteiten en cursussen - bij de doorverwijzing en werving van nieuwe cursisten - bij de werving van nieuwe vrijwilligers Landelijk Landelijk Platform Avondscholen (LPA) (bestuurlijk/organisatorische samenwerking) Stichting Lezen en Schrijven (bestuurlijk/organisatorische samenwerking) Regionaal Alliantie Taal voor het Leven, regio Flevoland Alliantie Taal voor het Leven, regio Utrecht Lokaal (diverse gemeenten) Abrona, Amerpoort, Bartiméus, Camphill Gemeenschap Chrisophorus, De Wilg, Effatha Guyot Groep, ’s Heeren Loo, Humanitas DMH, Kwintes, Lievegoed Zorggroep / Ita Wegman Gehandicaptenzorg, Lister, NSWAC, Opbouwnet / Stichting De Opbouw / Lijn 5, Philadelphia, Reinaerde, Thomashuizen, Triade, Sherpa, Sinai Centrum en overige (veelal kleinere) organisaties (doorverwijzing en werving van nieuwe cursisten) Gemeente Almere Taalnetwerk Almere / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Kwintes (doorverwijzing van cursisten) Kwintes (huisvesting) Vrijwilligerscentrale Almere (werving van vrijwilligers) Gemeente Amersfoort Projectgroep Laaggeletterdheid (bestuurlijk/organisatorische samenwerking) Amerpoort Arbeidscentrum De Wissel (werving van cursisten en huur locatie) Amfors (Sociale werkvoorziening) (doorverwijzing van cursisten) Stichting Ravelijn (werving van vrijwilligers) Gemeente Houten Netwerk Vrijetijd-VG Houten (werving van cursisten) Van Houten & Co (werving van cursisten) Reinaerde (doorverwijzing van cursisten) Reinaerde Weteringhoek (huisvesting) Gemeente Nieuwegein Taalplatform Nieuwegein / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Pauw Bedrijven (werving van cursisten) MoVactor (huur locatie) MoVactor / Steunpunt Vrijwilligerswerk Nieuwegein (werving van vrijwilligers) Maatschappelijke Stages (MaS) Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik (werving van stagiaires uit het voortgezet onderwijs) Gemeente Stichtse Vecht Taalplatform Stichtse Vecht / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Pauw Bedrijven (werving van cursisten) Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen (doorverwijzing van cursisten) Welzijn Stichtse Vecht (doorverwijzing van cursisten) Pauw Bedrijven (huisvesting) Welzijn Stichtse Vecht Vrijwilligerscentrale (werving van vrijwilligers)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
47
Gemeente Utrecht (Prago Leidsche Rijn) Taalnetwerk Utrecht / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Welzaam Utrecht (huur locatie) Vrijwilligerscentrale Utrecht (werving van vrijwilligers) Gemeente Utrecht (Prago Utrecht) Taalnetwerk Utrecht / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Stuurgroep TIP TOP Taal / Leven en Leren (bestuurlijk/organisatorische samenwerking) Taalaanbiedersoverleg (organisatorische samenwerking Projectgroep 'Week van de Alfabetisering' (organisatorische samenwerking) Bibliotheek Utrecht (project Taalcoach in de Bieb en gezamenlijk georganiseerde leesgroepen) Gilde Utrecht (project Impuls, Taalcoach in de Bieb en gezamenlijk georganiseerde leesgroepen) Taal Doet Meer (project Impuls, Taalcoach in de Bieb en gezamenlijk georganiseerde leesgroepen) Trajectum College (huur locatie) Vrijwilligerscentrale Utrecht (werving van vrijwilligers) Leger des Heils, afd. Utrecht (doorverwijzing van vrijwilligers i.k.v. project Impuls) Samen Overvecht (doorverwijzing van vrijwilligers i.k.v. project Impuls) Wijkbedrijf Utrecht / Computerwijk (doorverwijzing van vrijwilligers i.k.v. project Impuls) Gemeente Woerden Taalnetwerk Woerden / Taal voor het Leven (werving van cursisten) Bibliotheek Woerden (doorverwijzing van cursisten) Futura College (huisvesting) Hart voor Woerden (vrijwilligerscentrale) (werving van vrijwilligers)
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
48
Bijlage 3
Adressen en contactgegevens
Prago Centraal Bureau Postadres Stichting Prago Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Bezoek- en vestigingsadres Stichting Prago Gebouw De Alchemist, kamer 311 Koningin Wilhelminalaan 8 3527 LD Utrecht
Telefoon
06 - 45 01 05 04 bereikbaar op maandag, dinsdag en donderdag van 13.00 - 17.00 uur
E-mail Algemeen/aanmelden
[email protected] Adreswijzigingen
[email protected] Communicatie
[email protected] Internet Website Facebook Twitter LinkedIn
prago.nl facebook.com/pragoschool twitter.com/pragoschool linkedin.com/company/prago
Bestuur Voorzitter Secretaris Penningmeester Algemeen lid
Jan Bergstra Peter Frankort Kees Gerritsen Dirk Verstegen
Centrale staf Directie Onderwijs ICT Communicatie Administratie
Henk Kuiper Jet Jeene Hans Man en Adrian Donraadt Anneke Paul Elleke Overgaauw
Lokale vestigingen (in alfabetische volgorde) Prago Almere Postadres Prago Almere Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Bezoekadres (geen post) Prago Almere Gebouw Kwintes Makassarweg 41 1335 HW Almere
Coördinator Romana Fronczek 06 - 41 80 76 69
[email protected]
Bezoekadres (geen post) Prago Amersfoort Gebouw Amerpoort De Wissel Kosmonaut 13 3824 MK Amersfoort
Coördinator Tom Fijnenberg 06 - 23 21 37 87
[email protected]
Prago Amersfoort Postadres Prago Amersfoort Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
49
Prago Houten Postadres Prago Houten Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Bezoekadres (geen post) Prago Houten Gebouw Reinaerde De Weteringhoek Draaibrug 3 3991 LA Houten
Coördinator Astrid Vossen 06 - 83 80 88 99
[email protected] bereikbaar: di en do avond
Bezoekadres (geen post) Prago Leidsche Rijn Gebouw buurtcentrum De Pijler Bovenpolder 80 3453 NP De Meern
Coördinator Els van Steenbeek 06 - 17 75 65 64
[email protected] bereikbaar: ma en do avond
Bezoekadres (geen post) Prago Nieuwegein Gebouw buurtplein Doorslag Parelduiker 13 3435 EP Nieuwegein
Coördinator Jet Jeene 06 - 53 62 50 24
[email protected]
Bezoekadres (geen post) Prago Stichtse Vecht Gebouw Pauw bedrijven Corridor 8 3621 ZB Breukelen
Coördinator Renée Perey 06 - 13 26 11 39
[email protected] bereikbaar: di en do middag
Bezoekadres (geen post) Prago Utrecht Gebouw Trajectum College Vader Rijndreef 7-9 3561 XB Utrecht
Coördinator Gerrie Overweel 06 - 45 29 55 73
[email protected]
Bezoekadres (geen post) Prago Woerden Gebouw Futura College Abeellaan 2 3442 JB Woerden
Coördinator Els van Steenbeek 06 - 17 75 65 64
[email protected] bereikbaar: di avond
Prago Leidsche Rijn Postadres Prago Leidsche Rijn Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Prago Nieuwegein Postadres Prago Nieuwegein Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Prago Stichtse Vecht Postadres Prago Stichtse Vecht Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Prago Utrecht Postadres Prago Utrecht Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Prago Woerden Postadres Prago Woerden Postbus 1034 3430 BA Nieuwegein
Stichting Prago Activiteitenplan 2016
50