Actieplan gekwalificeerde diefstallen in woningen Project “Tupperware” Politiezone Orneau-Mehaigne
I. Projectbeschrijving
A. Context
Wat de statistische gegevens van de gekwalificeerde diefstallen in woningen (GDW) betreft, toonden de statistieken, na een duidelijke daling gedurende enkele jaren, een grote stijging sinds 2011. Deze stijging kan deels verklaard worden door het fenomeen “rondtrekkende dadergroepen”. Da balans van 2013 van de politiezone toont dat het aantal GDW met een twintigtal procent toeneemt en oploopt tot 394 GDW en 112 pogingen.
Korpschef Bottamedi: “De burger als actor van zijn eigen veiligheid”.
Het aantal pogingen moet voorzichtig beschouwd worden. Niettemin is, wat de GDW betreft, de geneigdheid om klacht in te dienen relatief hoog – met name omwille van de contractuele verplichting die opgelegd wordt door de verzekeraars – en dus liggen de voorgelegde cijfers relatief dicht bij de realiteit. Naast de denkbare financiële gevolgen, voeden deze feiten tot slot een gevoel van onveiligheid zoals de verklaringen van de slachtoffers aangeven.
B. Werking
De politiezone heeft een integraal en geïntegreerd actieplan GDW ingesteld. Ze sluit haar actie aan bij zowel de logica van « bestrijding van de misdaad » als een dimensie « slachtofferbejegening » en preventie. In deze optiek blijkt de medewerking van de burgers essentieel. De verschillende acties kunnen opgedeeld worden als volgt:
Voor de inbraak… De politiezone spaart geen preventief advies aan de burgers om hen toe te laten om te vermijden dat ze het slachtoffer worden van een GDW of om, op zijn minst, de gevolgen ervan te beperken. Daartoe neemt de zone de volgende initiatieven: • Informatie via de nieuwsbrief, de lokale pers, de verspreiding van brochures en de gemeentebladen, die met name geïnspireerd is op de adviezen van de FOD Binnenlandse Zaken; • Realisatie van een uitzending met de lokale televisie (canal Zoom); • Informatie aan kandidaat-bouwers op basis van de lijsten die opgesteld worden door de gemeentebesturen, hoewel deze actie weinig succes kent; • Informatie aan de nieuwe inwoners bij de onderzoeken “verandering van woonplaats”; • Informatie aan zelfstandigen (weinig vraag ondanks de uitnodigingen); • Gravering van voorwerpen (voornamelijk fietsen) met behulp van een draagbaar graveertoestel; • Technopreventieve bezoeken uitgevoerd door 5 DPA’s. Van de bezoeken wordt een gepersonaliseerd verslag opgesteld dat de aanvrager verschillende (organisatorische, architecturale, technische en elektronische) maatregelen voorstelt die toelaten om de veiligheid van het gebouw te verhogen. Het wordt aangevuld met foto’s en documentatie. Elk bezoek vergt gemiddeld drie à vier uur werk. Als de bewoners niet willen dat er een adviseur langskomt, wordt er een brief verstuurd. Deze bevat een standaard diagnose en documentatie. In 2013 hebben de DPA’s 183 woningen helpen beveiligen. • Opleiding van politieagenten die geen adviseur zijn: de politieagenten van de politiezone hebben een basisopleiding technopreventie (8 uur) gekregen. Sommigen onder hen hadden vooraf intern een door een adviseur van de zone gegeven opleiding gekregen; • Verspreiding van lijsten die aangevuld moeten worden om een latere beschrijving van een gestolen voorwerp te vergemakkelijken; • Toezicht op de woningen van vakantiegangers, naargelang de mogelijkheden; • Er was een sensibilisering van de CIC-operators over de oproepen voor verdacht gedrag;
• Deelname van een DPA aan de provinciale rondetafelgesprekken. De DPA heeft er met name meerdere initiatieven van de politiezone kunnen voorstellen. In 2013 werd tijdens dit rondetafelgesprek een affiche opgemaakt om de tussenkomst van de DPA’s te stimuleren; Het project “Tupperware”: Conferenties - informatiesessies – informatie aan het publiek. De politiezone heeft in 2013 “Tupperwarevergaderingen” georganiseerd met een zeker succes, in het bijzonder in Gembloux. Tijdens een dergelijke vergadering wordt een bezoek gebracht aan personen die informatie wensen (groep van 4 à 12 personen) om hen en hun gasten te laten profiteren van de adviezen. Soms worden deze vergaderingen georganiseerd bij verenigingen, bewoners van appartementsgebouwen, beroepsorganisaties, … De zone stelt de deelnemers ook voor om hun kennissen warm te maken om de diefstalpreventieadviseurs te vragen. Uit praktische overwegingen stellen we vaak het politiebureau voor als ontmoetingsplaats. Tijdens deze vergaderingen moedigen de politieagenten de burgers aan om hen verdacht gedrag of verdachte voertuigen in real time te signaleren, met de precisering dat men verklikken niet wil aanmoedigen. Ze benadrukken ook het belang om een inventaris op te maken van waardevolle voorwerpen. De formulieren “Save your pictures” en “Save your number” worden zo ruim verspreid. Dit type vergadering in beperkte kring kent een groot succes en, dankzij de mond-tot-mondreclame, is er een sneeuwbaleffect. Tussen januari en april 2014 hebben meer dan 129 personen aan deze vergaderingen deelgenomen. De sessie verloopt meestal als volgt: • De politie-inspecteurs geven heel wat advies inzake technopreventie (presentatie op basis van een zelfgemaakte PowerPoint-presentatie); • Ze vragen de bevolking om mee te werken met de PZ: bewustmaking van de bevolking; • De DPA’s informeren de burgers over verdacht gedrag/verdachte voertuigen en moedigen hen aan om de politie in real time te alarmeren; • Naar aanleiding van de vergaderingen doen de politie-inspecteurs voorstellen voor bezoeken aan huis; • Het profiel van de personen die naar de vergaderingen komen, is meestal dat van “slachtoffer”; • Op het einde van de vergadering vraagt de adviseur naar deelnemers die andere kennissen thuis zouden kunnen onthalen. In 2014 werd het accent, op initiatief van de korpschef, gelegd op de kritieke punten die bepaald werden op basis van de statistieken van de functionele beheerder van de politiezone en van de “dynamische” criminele cartografie die opgemaakt werd op basis van een intern project. Het gaat om plaatsen waar het meest diefstallen in woningen gepleegd werd gedurende de laatste tien jaar.
Dit initiatief vormt werkelijk het vertrekpunt van het project en het heeft aanleiding gegeven tot een analyse van het fenomeen dat uitgelopen is op verwachte conclusies. De meest geviseerde plaatsten zijn met name gelegen nabij grote verkeersassen, de huizen waar ingebroken wordt, zijn kwetsbaar omwille van hun omgeving, enz. De politieagenten van de zone, die goed op de hoogte zijn van het voorgaande, kunnen de patrouilles richten op de “kritieke” zones. Door erop te letten dat ze het onveiligheidsgevoel niet aanwakkeren, richten de DPA’s hun acties in functie van de prioriteiten die voortvloeien uit de analyse van voornoemd fenomeen.
Er is ingebroken… • Alle politieagenten van de politiezone hebben de opleiding “Crimis” (inventaris van de sporen/vingerafdrukken) gevolgd en de nieuwe medewerkers krijgen de opleiding; • De zone gebruikt een standaard stramien van het PV inzake de GDW. Naast het gestandaardiseerde karakter op het niveau van het arrondissement, is het ook een herinnering aan de te volgen procedure op het vlak van de vaststelling en het onderzoek. De PV’s worden ook dubbel gecontroleerd op kwaliteit (officier en functionele beheerder); • De LOD – onderzoeksdienst – is belast met de eerste onderzoeken en met het eventueel in verband brengen van feiten en/of daders met behulp van het AIK; • De FGP wordt op korte termijn geïnformeerd als de feiten verband blijken te houden met rondtrekkende daderbendes en als er samenwerking overwogen wordt of kan worden; • Het laboratorium van de technische en wetenschappelijke politie wordt gevraagd; • De nadruk wordt gelegd op de beschrijving van de gestolen voorwerpen; • De wijkinspecteur brengt een nieuw bezoek aan de slachtoffers; • De DSB – slachtofferbejegening – informeert het slachtoffer dat de dienst ter beschikking staat. • Bij de contacten promoten de interventie-inspecteurs de technopreventie. Bovenop al deze uitgewerkte initiatieven investeerde de politiezone in talrijke partnerschappen, zoals: • FOD Binnenlandse Zaken: Directie Integrale Lokale Veiligheid (documentatie, website, …); • Gouverneur: organisatie van het provinciaal veiligheidsoverleg; • Gemeentebesturen van de politiezone: verspreiding en adviezen aan de inwoners via de gemeentebladen, medewerking van de stedenbouwkundige diensten aan de acties voor de kandidaat-bouwers, enz.;
• De pers: preventiecampagnes (graveren van voorwerpen, bezoeken inzake technopreventie, conferenties, …); • Het parket: bepaling van een strafrechtelijk beleid en procedures, leiden van de onderzoeken; • De federale politie: coördinatie van bepaalde acties, onderzoeken, …; • De burgers: informatie aan de politie, preventiemaatregelen, … (NB: de politiezone legt de nadruk op dit punt omdat de efficiëntie van de politie afhankelijk is van de medewerking van de bevolking). De meerderheid van de arrestaties op heterdaad gebeurt op basis van snelle informatie die een oplettende buur aan de politie doorgespeeld heeft; • De politiescholen: opleiding van het personeel; • Enz.
C. Doelstellingen
De politiezone beoogt haar acties op diachronische wijze door de politieactie voor en na een diefstal te beschouwen. De doelstellingen van dit actieplan zijn: - Voorkomen dat diefstallen gepleegd worden door het partnerschap met de burgers te stimuleren, vanuit een geest van “community policing”, in het bijzonder door ze te vragen om ons in real time te informeren over verdachte situaties; - Hulp bieden aan de burgers die het slachtoffer werden van gekwalificeerde diefstallen door systematisch de “DSB” te mobiliseren; - De actie van dieven belemmeren door de technopreventie te ontwikkelen en zo de nefaste gevolgen voor de burgers te beperken; - Mogelijke daders ontmoedigen door over te gaan tot gerichte controles op basis van de binnen de politiezone opgemaakte cartografie; - De identificatie van daders stimuleren door uiterst nauwkeurige vaststellingen te doen en door de onderzoeksprocedures te respecteren.
D. Doelgroep
Het doelpubliek van dit actieplan en van het project « Tupperware » is alle burgers van de politiezone Orneau-Mehaigne. Niettemin krijgen ook bepaalde ondernemingen en vrije beroepen advies op dit vlak.
II. Budget Met eigen middelen. Door de beschikbare middelen aan te spreken.
III. Evaluatie Positieve punten / meerwaarde: Het project “Tupperware” is een recent project en werd nog niet geëvalueerd. Niettemin werden, dankzij de invoering van het actieplan GDW, volgende resultaten vastgesteld: • Bezoekcijfer na inbraak van meer dan 50%; • Steeds meer aanvragen van “Tupperwarevergaderingen”; • Soms wordt na de technopreventieve bezoeken gevraagd om adviezen over de preventieve maatregelen van de betrokken burger te geven; • De politie ontvangt steeds meer (in real time) informatie van de burgers over verdacht gedrag of verdachte voertuigen; • Er werd succes genoteerd dankzij de oproepen van de burgers, wat meestal toelaat om verdachten te controleren (preventie) en soms om daders te arresteren. Aanbevelingen:/
IV. Overdraagbaarheid Aandachtspunten: Het project “Tupperware” maakt deel uit van een geheel van initiatieven en van een globale strategie voor de bestrijding van diefstallen. Wanneer het project alleen, zoals het is, overgedragen wordt naar een andere zone, kan het misschien niet zo succesvol zijn. De sleutel voor succes ligt in het aantal initiatieven dat simultaan ontwikkeld is en in de talrijke partnerschappen die de politiezone opgebouwd heeft.
V. Meer info?
A. Contactpersoon
Voor het project: CP Hougardy Voor het luik technopreventie: HINP Alvarez
B. Ondersteuningsmateriaal
De politiezone maakt gebruik van de volgende instrumenten: • Een cartografiesysteem dat intern op punt gesteld werd door gebruik te maken van gratis informaticaproducten; • Gebruik van de brochures en folders van de FOD Binnenlandse Zaken (brochure Veilig Wonen, folders Save your Numbers/Pictures, …); • De technotrolleys met demonstratiemateriaal; • De zone stelt kleine technokoffers samen die gemakkelijk te dragen zijn door de politieagenten bij de bezoeken aan huis; • Een laptop, een beamer en een scherm voor de presentaties (conferenties, tupperwarevergaderingen); • Enz.
