Amsterdams centrum Amateurtoneel
AcA Nieuwsbrief Mei 2015 17e jaargang nummer 99
3 Voorstelling van de maand 5 Week van de Amateurkunst 6 5x Othello 8 Recensie Jaloezieën 10 Lessen van Marieke Heebink
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 2 van 12
Tip: verspreid deze nieuwsbrief onder je achterban! Zo blijft iedereen op de hoogte over de activiteiten van en rondom het AcA.
Facebook: amsterdamscentrumamateurtoneel Twitter: http://twitter.com/acawebnl
Promoot je voorstelling! Wil je extra reclame maken voor jouw voorstelling? Het AcA stelt hiervoor ruimte beschikbaar in de nieuwsbrief. Lever geen persbericht, maar een wervend stukje/artikel aan over het hoe en waarom van deze voorstelling en stuur dit voorzien van fraai fotomateriaal naar
[email protected], dan plaatsen wij dit in de nieuwsbrief!
Laat weten waar en wanneer je speelt Weet je al waar en wanneer je speelt, geef het door voor de Vooruitblik (zie agenda). Ook als er nog geen titel bekend is, kan dit geplaatst worden.
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 3 van 12
De voorstelling van de maand mei Voor mei 2015 is gekozen voor De waan van de dag door ’t Hondje van Mary op 28, 29 en 30 mei in De Roode Bioscoop. Zie verder de agenda. Voorstelling van de maand Elke maand kiest het AcA-bestuur een voorstelling uit de Agenda om met elkaar te gaan bezoeken. Wie het leuk vindt om mee te gaan, kan zich aanmelden bij het AcA (06-266 043 75 of
[email protected]). Tussendoor en na afloop kunnen we met elkaar van gedachten wisselen over de voorstelling.
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 4 van 12
Recensentenpool Is jouw groep niet gekozen tot Voorstelling van de Maand en wil je toch een recensie? Neem contact op met het AcA via
[email protected] dan zorgen wij dat er iemand jouw voorstelling komt bezoeken en recenseren. Voorwaarde is wel dat er een vrijkaart beschikbaar wordt gesteld. Treed toe tot deze recensentenpool Wie het leuk vindt deel uit te maken van onze recensentenpool en af en toe stukjes over voorstellingen te schrijven, kan ook contact opnemen.
Algemene Ledenvergadering De Algemene Ledenvergadering zal dit jaar gehouden worden op dinsdag 9 juni a.s. om 20.00 uur in het Polanentheater.
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 5 van 12
Week van de Amateurkunst: dé kans om u te laten zien! Doe ook mee! Ook dit jaar is er de Week van de Amateurkunst (WAK). Van 30 mei tot en met 7 juni bruist het in heel Nederland van de amateurkunst! De WAK is een uitgelezen kans voor u en uw achterban om zichtbaar te zijn, leden te werven, contacten te leggen, in de pers te komen en een breed publiek te laten kennismaken met alle activiteiten. Binnenkort krijgt u post van de WAK. Een kaart waarin we u – én zeker ook uw achterban - uitnodigen om deel te nemen aan de WAK. Die is dit jaar gratis en iedereen mag meedoen! Dus informeer uw achterban via e-mail, uw nieuwsbrief, website, social media of gewoon persoonlijk tijdens de koffie! Met WAKkere groet, Mavis Carhillo & Karlijn Vriend Stichting WAK Nederland
[email protected] P.S. Op veel plaatsen is een WAK-coördinator actief. Dan zijn er al activiteiten waarbij u zich gemakkelijk kunt aansluiten. Weten of er bij u in de buurt een WAK-coördinator is? Kijk op www.wak2015.nl
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 6 van 12
5 x Othello in het toneelbeeld van Toneelgroep Amsterdam op zondag 10 mei Eind vorig jaar kwam vanuit de educatieve dienst van Toneelgroep Amsterdam (TGA) de vraag of het mogelijk was, dat buiten het gewone “spelen in het toneelbeeld van TGA”, een voorstelling met meerdere groepen te maken. Helaas had TGA geen geld om dit project te organiseren en kwamen zij bij het AcA terecht. Gerda Westerdijk en ondergetekende hebben die taak namens het AcA op ons genomen. Er werd gekozen voor Othello en besloten dat er maximaal 5 groepen mee konden doen. Binnen zeer korte tijd hadden 5 groepen zich aangemeld. Voorafgaand aan de repetities, met eigen regisseur en op eigen locatie, was er een kick-off. Hieronder een impressie van Jan van Lijssel, ambassadeur voor het amateurtoneel bij TGA. De kick-off van 5 x Othello vond plaats in studio 2, een ruimte van Toneelgroep Amsterdam binnen de Stadsschouwburg. Daar hadden de groepen die de mini-Othello's gaan uitvoeren, zich verzameld. Het was de eerste keer dat zij (Illuster, Nanook Nono, De Theaterkamer, Toneelklup en Venster) elkaar konden besnuffelen. Het was een inspirerende avond met medewerking van Hans Kesting en theaterdocenten Victor Mentink en Rosa Fontein. De regisseurs zijn nog even apart gaan zitten om elkaar hun ideeën te verklappen. Die plannen lopen nogal uiteen. Da's mooi, want elke aanpak en interpretatie is weer anders. Voor vijf keer dezelfde samenvatting hoeft het publiek niet bang te zijn. De meeste groepen zijn pas onlangs gestart met de repetities. Hieronder hun korte impressies. Nanook Nono in de regie van Frans Agasi: Een schier onmogelijke opgave. Een voorstelling van ruim 2 uur verkort spelen in 20 minuten. Nanook Nono heeft het aangedurfd om dat toch te gaan doen. Wat rest is een krachtige intense uitvoering waarin het publiek een helse worsteling van emoties wordt getoond. TG Venster, regie Marije Scheerder, improviseert en speelt met 4 acteurs rondom het thema jaloezie en afgunst. 'Ik ben niet wat ik ben' 'Ik ben niet wat ik ben' 'Ik ben niet wat ik ben'. De Theaterkamer, regie Gertjan ten Thije, werkt met 9 spelers in 6 repetities toe naar een 20 minuten durende achtbaan van jaloezie, argwaan en vermeend overspel. Ten tonele komen de persoonlijke visies en ervaringen van de spelers en de teksten van Shakespeare, gezet in een strakke theatrale vorm. Uitdagende repetities, waarin het persoonlijke en het theatrale elkaar raken en elkaar bevragen. Toneelklup, regie Anne-Maike Mertens: Othello is voor de 16 spelers tellende Toneelklup een fascinerend stuk over macht, ambitie en jaloezie. Hoe ver ga je om iets te bereiken? In hoeverre gebruik je de ander om je eigen positie te verbeteren? Kun je onbewust de macht hebben? In 7 repetities hebben wij ons over deze vragen gebogen en een mini-Othello gemaakt die minder verhalend, maar even veelzeggend is als het origineel . Illuster, in de regie van Bart van Heel: Vorige week hadden we onze eerste repetitie. Bart van Heel heeft o.i. heel knap Othello gecomprimeerd. Wij moesten vooral veel dansen en zakdoekjes gebruiken. Bij ons staat Jago centraal. Arme Jago .... Kaarten, à € 15,00 voor deze bijzondere voorstelling zijn te reserveren bij de Stadsschouwburg, tel. 020-624 23 11 of via hun website www.ssba.nl. Mary Boekhorst
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 7 van 12
Reserveer nu voor Othello in de Stadsschouwburg Amsterdam (6 t/m 16 mei) en betaal slechts € 20,-. Bel de kassa op 020-624 23 11 o.v.v. ‘amateurs’. Othello in het kort: Ivo van Hove’s eerste Shakespeare-enscenering bij Toneelgroep Amsterdam ging in 2003 in première en werd lovend ontvangen door pers en publiek. Een bloedstollende voorstelling over liefde, haat en ontembare jaloezie. Militaire trots en ambitie bepalen de wereld van de Moorse krijgsheer Othello (Hans Kesting). Als hij Jago (Roeland Fernhout) passeert bij een officiersbenoeming, is de kiem gelegd voor een kille afrekening. Genadeloos druppelt Jago het gif van de jaloezie in het gelukkige huwelijk van Othello en Desdemona. Met valse geruchten drijft hij latente gevoelens van racisme en discriminatie naar de oppervlakte. Het leven van Othello ontaardt in een complete chaos. De teaser kun je zien op: https://youtu.be/IotfeTSTnAQ
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 8 van 12
Recensie op verzoek van groep geschreven door recensentenpool Jaloezieën door Toneelgroep SpekTakeL Gezien op 28 maart in Dorpshuis Landsmeer Door Coen van Heycop ten Ham en Andrea de Leeuw Het valt allemaal niet mee voor Rosa Oudshoorn, gevierd actrice. Haar huwelijk met schrijver Charles heeft zijn beste tijd gehad waardoor hij aan de drank is geraakt, ze staat aan de vooravond van een première en haar moeder komt logeren. Tot overmaat van ramp verschijnt moeder vastberaden om daar te blijven wonen. En ze staat nog in haar recht ook, want zij heeft het huis gekocht. De verwikkelingen komen pas goed op gang als moeder en Charles dronken in bed belanden. Als de dag na de première een vernietigende recensie in een van de kranten blijkt te staan, is Rosa zeer gekwetst. Charles toont weinig begrip. Moeder belt met de kunstredactie van de krant om verhaal te halen, ontmoet zo de betreffende recensent Alfred, tegen wie zij letterlijk opgebotst is de avond ervoor. Er bloeit iets moois op tussen hen. Beiden begrijpen dat het niet zo tactisch is om eerlijk te zijn over zijn naam, maar natuurlijk komt de aap toch uit de mouw, waarna Rosa haar moeder met gelijke munt terugbetaalt aangaande ontrouw. Als recensent durf je hier amper commentaar te leveren, maar Rosa en de anderen kunnen gerust zijn; Jaloezieën is een geslaagde en vermakelijke voorstelling. Gert Kruijt als Charles en Marijke van Roekel als de moeder schitteren in hun rollen. Beiden spelen komisch en geloofwaardig tegelijk op de grens van overacting. Knappe prestatie! Sandra Krens als Rosa zet een gedegen rol van verontwaardigde en gekwetste vrouw neer. Don Rotteveel als de criticus weet zijn monologen boeiend te houden, maar geeft ook goed tegenspel later in het stuk. Haye van der Heyden maakt door middel van de vele grappen zijn achtergrond van Neerlandicus duidelijk en de acteurs doen zijn teksten eer aan. Dorpshuis Landsmeer beschikt over een fraaie theaterzaal. Het publiek zit aan tafeltjes en kijkt in de ruime woonkamer van een huis met zo veel kamers, dat het stel elkaar aanvankelijk kon ontlopen. Regisseur Dick Nijman kan trots zijn op deze uitvoering.
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
Amsterdams centrum Amateurtoneel
17e jaargang nummer 99
pag. 9 van 12
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 10 van 12
Lessen van Marieke Heebink
Masterclass op zaterdagmiddag 7 februari 2015, onder leiding van Marieke Heebink (actrice Toneelgroep Amsterrdam) met Bruno La Rooij en Eric Burek: dialoog uit Oidipous Madelon Schippers: monoloog uit Phaedra Phyllis Buijsman en Koos van Leeuwen: dialoog uit Medea Aantal toeschouwers: 42. Lessen van Marieke Ook professionele acteurs en actrices hebben last van 'zenuwen' vóór de voorstelling. Tip: doe ontspanningsoefeningen, zoals hoofd masseren, ledematen losschudden, bekken trekken, een zachte 'O' zoemen, met voeten stampen etc., etc. Probeer de te spelen (spel)situatie te ondergaan: bijvoorbeeld dreiging. Handel naar die situatie, het gaat om de handeling, niet om de emotie. Maak onderscheid tussen handelingen en emoties. Voorbeeld: erbij 'stilstaan'/laten zien dat er (nog) iemand in de ruimte aanwezig is, of binnenkomt. Durf te vertrouwen op je impulsen (voorbeelden: achteruit stappen, handen voor je gezicht etc., etc.). Handelingen met je hele lichaam uitvoeren: dus volledige handelingen uitvoeren (meer dan gebaartjes/ aanzetjes tot). Durf jezelf daarbij te laten gaan, bijvoorbeeld in een (schijn)gevecht. Speel vanuit de directe betekenis, niet vanuit de betekenis die straks nog moet 'binnenkomen' (waar je naartoe speelt). Op deze manier help je elkaar verder in je spel, help je elkaar in de voorbereiding naar de volgende scèneovergang. Maak duidelijke scèneovergangen, zoek hierin niet de geleidelijkheid, dus: zet duidelijke beelden neer (van blijdschap naar droefheid, boosheid, ... etc., etc.). Spreek altijd tegen je mede-/tegenspeler, nooit tegen het publiek & spreek rustig. Analyseer vooraf de tekst; deel de tekst in in 'blokken'; zoek hoe je de 'blokken' speelt, zoek en maak er 'beelden' bij, bijvoorbeeld door te kiezen voor rondlopen, stilzitten, op de bank hangen etc., etc. Als het beeld eenmaal gemaakt is, ga dan niet verder, maar houdt je aan dit beeld vast, houdt het connected. Overdrijf niet in de beeldvorming: probeer het te laten ontstaan: => intiemer. Kies per tekstblok op welke woorden geef je extra volume/kleur/vaart/vertraging etc., etc., eventueel aan te vullen met stampvoeten, gaan zitten etc., etc. Let op congruentie tussen de tekst-inhoud en de gekozen intonatie/volume/tempo/... Aan het eind van elk tekstblok een duidelijke overgang maken: het beeld niet open maken, maar 'neerzetten'. Je hebt niet alleen 'grote' overgangen, maar ook kleinere, subtielere overgangen (met bijbehorende kleinere, subtielere handelingen). Je kunt een beeld oproepen/'open maken' door (een) handeling(en), bijvoorbeeld door op te springen, door te gaan zitten, door te ... etc., etc. Daartegenover zijn er (innerlijke) beelden die je (als vanzelf) met je meedraagt, deze beelden van binnenuit zijn er al en hoeven en kunnen niet worden 'opengemaakt': die beelden zijn er al (en doe geen moeite ze 'open' te maken). Soms zijn woorden alleen genoeg: probeer dan niet méér te doen dan dat. Tip: DYNAMIEK-oefening: tegenover elkaar gaan zitten en tekst heel snel achter elkaar opzeggen, direct invallen/overnemen bij het einde van de tekst: => er ontstaat een heel andere DYNAMIEK in de tekst. Hierna toewerken naar speelsituatie.
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 11 van 12
Je kunt (al) een spelsituatie concreet maken door bijvoorbeeld een A4-tje op tafel te leggen dat een schilderij moet voorstellen: speel met het A4-tje als met een schilderijtje (kijken, aanwijzen etc., etc.). Uitproberen: 'de grens overgaan' met een tegenspeler die je daarin wil tegenhouden. Zoek daarmee hoe je spel en tegenspel op elkaar kunt afstemmen; welke handelingen horen bij dit spel en tegenspel (bijvoorbeeld wel/niet gaan staan/zitten). Soms in het tegenspel: 'meegaan met de ander', maar dit toch 'verbergen'. Duidelijke overgangen maken door bijvoorbeeld op te staan en een eindje weg te lopen; bij een 'grote overgang' hoort de tegenspeler hierin 'mee te gaan'. De DYNAMIEK-oefening is een techniek die best moeilijk is uit te voeren. Deze techniek kun je met diverse variaties oefenen, bijvoorbeeld met ogen dicht, elkaars handen vasthouden, doorgaan met je tekst - niet op elkaars tekst wachten, etc. Tip: 'blauwe broek'-oefening (ook een techniek): twee spelers A en B, herhalen in een vlot tempo om en om "Jij hebt een blauwe broek" en "Ik heb een blauwe broek". A en B beginnen neutraal, maar proberen vervolgens een hele reeks (on)mogelijke emoties op te roepen (wel op elkaar reageren) met hun onbetekenende zinnetje. Nawoord: De Lessen van Marieke is als volgt tot stand gekomen. Tijdens de masterclass heb ik aantekeningen gemaakt waar ik achteraf een samenvatting van heb gemaakt. Deze samenvatting is daarna door Marieke gelezen en gecontroleerd op ‘een juiste weergave van woorden’. Daarmee mag aangenomen worden dat mijn weergave in Lessen van Marieke een getrouwe weergave vormt van de AcA masterclass 2015. Daar moet echter wel aan toegevoegd worden dat deze schriftelijke samenvatting bij lange na niet kan tippen aan de echte, zeer levendige en inspirerende masterclass van Marieke. Daarvoor moet je er echt wel live 'bij geweest zijn'. Wat niet wegneemt dat ik hoop dat deelnemers en toeschouwers van de masterclass van Marieke Heebink dit verslag als een nuttig geheugensteuntje zullen ervaren. Pyet van Brink, technicus AcA Theaterfestival, AcA webmaster
Marieke Heebink tussen de deelnemers van haar masterclass Foto: Marianne Bakker
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015
AcA
Nieuwsbrief mei 2015
17e jaargang nummer 99
pag. 12 van 12
Kopij voor de nieuwsbrief is welkom voor de 25ste van iedere maand, via:
[email protected] Artikelen of foto’s worden zoveel mogelijk geplaatst. Het streven is om vóór de 1ste van de maand de AcA Nieuwsbrief via de mailinglist te versturen en vervolgens ook op de AcA-website te zetten.
AcA / Andrea de Leeuw Clarissenhof 73 1115 CC Duivendrecht Tel: 06 – 266 043 75
AcA e-mail:
[email protected] AcA website: www.acamateur.info
Amsterdams centrum Amateurtoneel
mei 2015