ab ce LAAGGELETTERD DOORBREEK TABOE, ZET JE (NETWERK) IN PIONIEREN MET HUMOR: ROTARY TAALSTEUN- METHODE TAAL ZORGT DAT JE MEEDOET

84 E JAARGANG • MAART 2015 • WWW.ROTARY.NL

MAGAZINE VOOR LEDEN VAN ROTARY IN NEDERLAND

‘TAAL ZORGT DAT JE MEEDOET’

ib

ac e PIONIEREN MET HUMOR: ROTARY TAALSTEUNMETHODE

LAAGGELETTERD DOORBREEK TABOE, ZET JE (NETWERK) IN

HET SUCCES VAN HAAR IMAGINATION LIBRARY

ANNONCES

Fiets doneren? Denk Huka! PRACHTIGE VILLA TE HUUR 14-24 personen, genieten tussen de ­olijfbomen in een authentiek dorpje Cunit vlakbij Barcelona en Sitges. 3 min van het strand golfbanen op 10 km en tennisbanen 2 km. Vraag naar de mogelijkheden. Nederlandse eigenaren. Tel: 06-45755777, www.huistehuurspanje.nl. TE HUUR VAN EEN ROTARIAN EEN EXCLUSIEF TOSCANE LANDHUIS ‘IL POZZALE ‘ MET EEN SFEERVOLLE INRICHTING. Wij bieden u de mogelijkheid te genieten van de schoonheid en rust van het ­prachtige Italiaanse landschap en het bruisende culturele leven van Toscane. Hiervoor beschikken wij over een prachtig recent gerestaureerde ‘Borgo’ in Monte San Savino. Met stijlvolle authentieke elementen en voorzien van moderne en luxe gemakken. U heeft van uit hier, een uitstekend vertrekpunt voor bezoeken aan talrijke historische steden en dorpen zoals Florence, Siena, Arezzo, Pienza, Montepulciano en Cortona. Voor meer informatie kijk op www.toscanelandhuis.nl, telefoon: 06-51842017, e-mail: [email protected].

“We gaan iedere week samen een ommetje fietsen. Zo heb ik het gevoel dat ik nog mee doe. Heerlijk!”

INTRIGEREND INDIA, schitterend Sri Lanka, betoverend Bali en ­verrassend Vietnam, Leendert Kruik voor reizen op maat. Info: [email protected] of 0316-223284

Verdient iemand een lintje? Rtn, verzorgt haalbaarheidsonderzoek en voorstellen voor KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN. Mr. J.P. Kruimel, tel: 071-5652754, e-mail: [email protected]

UNIEK GELEGEN VILLA IN DE HEUVELS BIJ LUCCA Geheel gerenoveerd familiehuis (8-10 personen), voorzien van alle comfort, groot zwembad, wifi, satelliet TV en volledige privacy; een half uur van de kust en een kwartier van de stad Lucca. Info: www.luccamolino.nl, tel: 06-51172019.

TE HUUR VAN ROTARIAN IN CANNES-MANDELIEU (Z-FRANKRIJK) een schitterend appartement met grote terrassen, uitzicht op de golfbaan Riviera Golf de Barbossi, zwembad op terrein, vlakbij het strand. Mooi ingericht, 3 slaapkamers, 2 badkamers, luxe keuken met Nespressomachine, vaatwasmachine, wasmachine en droger enz. Foto’s beschikbaar. Voor info bel 06-12362473. TE HUUR: riante villa Oost Algarve, 3 ha max. privacy, panoramisch zeezicht, dicht bij dorp, 5 slaap-en badkamers, 10 pers., groot privézwembad, airco, internet. Bel 06-53250612, www.casaladeira.nl UITZICHT OP HET SCHITTERENDE UMBRIË/ TOSCANE - Drie mooie en stijlvolle 2-4 pers. appartementen te huur. Rust, ruimte, privacy en een panoramisch uitzicht vanaf uw privé terras op de Val di Chiana en het Lago Trasimeno. Gelegen in het culturele en archeologische hart van Italië. Eigen zwembad in 3ha olijfboomgaard, 4 golfbanen in de omgeving. Kijk op www.casanavicella.com. FLORIDA TE HUUR: onze prachtige rustiek gelegen villa aan Voor veel ouderen wordt het steeds moeilijker om mobiel bosrand en kreek, met verw. te zijn en te blijven. Door lichamelijke gebreken of onoverdekt privézwembad in zekerheid raken zij beetje bij beetje de vrijheid om er op Port Charlotte. Vlakbij strand, uit te gaan kwijt. en alle winkelcentr. golfbanen bezienswaardigheden. Mooi ingericht en een luxe keuken, Onze producten geven mensen hun vrijheid en daarmee vaatwasser, wasmachine, extra kwaliteit van leven terug. Een driewielfiets als de droger etc. Grote living, 3 slpk. 2 badk. Alles airco. Grote tuin met Orthros of de Duet maakt het mogelijk om er samen op steiger. Wi-Fi. Prijs € 685,- p.w. Bij 3 weken slechts € 580,- p.w. uit te gaan. Tel/Fax: 0416-335051, e-mail: [email protected]. Info + video: www.huurhuisflorida.com.

Wilt u of uw serviceclub een fiets doneren aan bijvooraan

TE beeld HUUR Schitterend gelegen luxe chalet Franse denkt Alpen. u dan een verzorgingshuis in uwinbuurt, Skien, g ­ olfen, bergwandelen. 8 personen vanaf Euro 2300 p.w. de producten van Huka. Appartement 2 personen vanaf Euro 550 p.w. Zie www.chaletlestulipes.nl

Huka maakt je wereld iets makkelijker!

22 ROTARY magazine facebook.com/huka.bv

www.huka.nl

ac e

ib

INHOUD

THEMA: LAAGGELETTERD

EN OOK

‘Op een gegeven moment dacht ik: nu moet ik er iets aan doen, anders kom ik helemaal nergens meer. De maatschappij verandert, alles gaat via de computer, daar weet ik al helemaal geen raad mee.’ (Corrie de Koster over haar problemen met lezen en schrijven op pagina 8)

COLOFON Rotary Magazine is het ledenblad van Rotary in Nederland en verschijnt zes keer per jaar Uitgever Stichting Rotary Administratie Nederland Hoofdredacteur Marjoleine Tel [De Redactie] Redactie Jenny ter Maat (D1560, [email protected]), Ab Visscher (D1570, abv.d1570@ gmail.com), Tom Tossijn (D1580, [email protected]), Christine Barnhard (D1610, christine@ barnhard.nl) Contact redactie 020-623 24 05, [email protected] De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden bijdragen in te korten en te redigeren. Verstuur beeld voor het magazine via Wetransfer.com. Realisatie bureau [De Redactie], 0299-65 38 53, www.deredactie.nl Vormgeving Ronald Koopmans [De Redactie] Drukwerk MullerVisual Communications, Amsterdam Advertenties Bureau Nassau BV Hoorn, www.bureaunassau.nl Contact algemeen [email protected]

8

1 OP DE 9 DOET

NIET MEE

16 Eens/oneens

Laaggeletterdheid kost de samenleving jaarlijks 556 miljoen euro en gaat gepaard met grote schaamte en verdriet. ‘Literacy’-ambassadeur Aart Kleijer (RC Kampen) roept op de handen ineen te slaan en in actie te komen

Handen uit de mouwen: moeilijk bij laaggeletterdheid

12

Doe meer dan fundraising of bekendheid geven aan het onderwerp: 10 praktische tips om in actie te komen

HET PROJECT: Rotary Taalsteunmethode

18

10X LITERACY OP DE ACTIEAGENDA

4 Clubnieuws 4 We vragen het Igor Ivakic, programma­ manager ‘Taal voor het Leven’, een project van Stichting Lezen & Schrijven waarin diverse Rotaryclubs participeren 6 Bijzonder Cathy Spierenburg zet bibliotheken op in ontwikkelingslanden 7 Ook Rotarian, Aty Luitze, hoofdredacteur Ariadne at Home 15 Inside Rotary 20 Internationaal 820.000 kleuters ontvingen zo’n 65 miljoen boeken via de Imagination Library van Rotarian Dolly Parton 22 Annonces

VOORWOORD Zet laaggeletterdheid hoog op de agenda In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar laaggeletterd. Dat staat gelijk aan zeker één op de negen Nederlanders in deze leeftijdscategorie. We leven in een digitale kennissamenleving. Het huidige kabinet streeft ernaar in 2017 alle overheidsdiensten digitaal aan te bieden. Veel mensen hebben echter beperkte (digitale) basisvaardigheden. Hierdoor kunnen zij moeilijk meekomen met de digitalisering van (overheids)diensten. Hun beperkte basisvaardigheden vormen een belemmering om hier optimaal gebruik van te maken. Elke Rotarian kan grote of kleine stappen maken om mee te helpen laaggeletterdheid, een van onze zes internationale focusgebieden, aan te pakken. Het begint met het onderwerp hoog op de clubagenda te zetten: een mooie start van onze internationale ‘Literacy Month’. Diverse clubs en individuele Rotarians hebben de mouwen inmiddels opgestroopt. In dit magazine informatie en inspiratie hoe je als club (en individu) een steentje kunt bijdragen om dit vrij ingewikkelde, zeer urgente probleem te helpen oplossen.

Rob Staal, gouverneur 2014-2015, D1590

ROTARY magazine 3

CLUBNIEUWS KORT Spellen voor Ghana De Rockanjeschool in Kumasi, Ghana, twintig jaar geleden opgezet door de familie Engels uit Rockanje, is het goede doel van het Groot Dictee Voorne-­Putten-Rozenburg van RC Brielle. De Brielse ex-wethouder Klaas Schipper schrijft de tekst en zal deze zelf voorlezen op zaterdagavond 14 maart (programma start 19.15 uur) in Het Wapen van Marion in Oostvoorne. Opgeven voor het dictee: [email protected]

WE VRAGEN HET... >

‘Ruim 80 clubs werken al mee’

Doofblindendag

Igor Ivakic, programma­manager Taal voor het Leven

Waar zijn Rotarians mee bezig? Wat speelt er, wat is het laatste nieuws? Voor deze editie belde een redacteur met Igor Ivakic, programma­m anager Taal voor het Leven, een project van Stichting Lezen & Schrijven waarin ook diverse Rotaryclubs participeren. Taal voor het Leven? ‘Met de aanpak Taal voor het Leven kunnen we samen met vele partnerorganisaties laaggeletterden vinden en hen naar een hoger niveau van taalvaardigheden brengen. Mensen die beter willen leren lezen en schrijven, krijgen de kans om in hun eigen vertrouwde omgeving een cursus te volgen. De aanpak is effectief door de combinatie van getrainde vrijwilligers, expertise van docenten en goed lesmateriaal. Wat cursisten leren, kunnen ze toepassen in het dagelijks leven. Dit zorgt bovendien voor actievere deelname aan de samenleving.’ Hoe werkt Rotary hieraan mee? ‘Ruim tachtig Rotaryclubs hebben al iets gedaan aan laaggeletterdheid, via presentaties en financiële ondersteuning bijvoorbeeld. Concrete inzet gebeurt onder meer in Amsterdam, waar Rotarians opgeleid worden tot taalcoaches die laaggeletterden begeleiden (zie pagina 12). Een heel mooi initiatief! Via het netwerk van Rotarians kunnen we meer laaggeletterden opsporen. Rotarians kunnen toegang tot bedrijven en organisaties verschaffen en ruimten beschikbaar stellen voor de training en het coachen van laaggeletterden.’ Kunnen clubs zich aanmelden om mee te doen? ‘We horen het graag als belangstellende clubs willen meedenken om een concrete aanpak uit te werken. Met de systematische aanpak van laaggeletterdheid kan Rotary Nederland ook bijdragen aan zijn eigen doelstellingen.’ Meer informatie zie www.taalvoorhetleven.nl, www.lezenenschrijven.nl of mail rechtstreeks [email protected]

4 ROTARY magazine

Op 9 mei organiseert RC Hillegom-Lisse voor honderd doofblinden en hun begeleiders een speciale dag bij de Keukenhof. Een deel van de dag wordt gefinancierd met de opbrengsten van de Rotary Roei Regatta 2014.

Actie na noodkreet zusterclub

84 Knuffels en 30 zakken vol kleding, speelgoed, dekens en andere hulpgoederen verzamelde RC Voorschoten-Leidschendam in twee weken na een noodkreet van haar zusterclub in het Duitse Iserlohn. De spullen zijn bedoeld voor het groeiend aantal tijdelijke bewoners van het asielzoekers- en vluchtelingenkamp Betreuung Franziskus in het Duitse Hemer.

Olympische inzet

Olympisch (volleybal-)kampioen Bas van de Goor presenteerde de jaarlijkse Rotarysportdag, georganiseerd door RC Veenendaal. Met zijn Foundation zet hij zich in om sporten te stimuleren bij diabetes­ patiënten. Ruim honderd sporters streden om de bekers en de eer. De dag bracht 27.000 euro op voor diverse goede doelen.

1op

Het getal

TEST JE TEAM(GEEST) OP HIGHLAND GAMES

Basisschoolleerlingen gaat zonder ontbijt naar school. Leden van RC Middelburg zetten zich met het project ‘Gezondere start, ­gezondere toekomst’ in om dit te veranderen. In samenwerking met de scholen en lokale leveranciers krijgen Walcherse scholieren de komende periode een gezond ontbijt op school. Daarnaast bezoeken de leerlingen de leveranciers van hun ontbijt (kaasboerderij, slagerij, bakkerij etc.). In workshops kunnen zij groenten, fruit, brood, zuivelproducten en vlees leren bereiden en proeven. Ambitie is om het project te laten uitgroeien tot een educatief programma over voeding voor alle basisscholen in de regio.

de7

Foto: Rien Zandee

Op zaterdag 6 juni organiseert RC Velsen voor de tiende keer de Highland Games in Velserbeek: een bijzondere, compleet verzorgde sponsorsportdag voor bedrijven en instellingen. Zij worden tijdens de spectaculaire spelen uitgedaagd te laten zien hoe sterk hun team(geest) is. Naast eeuwige roem, ­onvergetelijk plezier en wat spierpijn, maken deelnemers en hun bedrijf kans op een driedaagse minicruise naar Newcastle. Elk bedrijf doneert een sponsorbedrag dat naar vijf goede doelen gaat. Er is ruimte voor 28 teams (8 man/vrouw). Haalbaar voor een gemiddelde sporter! Inschrijven kan nog tot eind maart. Kijk voor een sfeerimpressie en meer informatie op www.rotaryhighlandgames-velsen.nl

Tijdens de aftrap van het project ontbijten veertig leerlingen op de Markt van Middelburg met burgemeester Harald Bergmann

KLAAR VOOR HET TUINSEIZOEN De Fellowship of Gardening Rotarians in Nederland is klaar voor het nieuwe tuinseizoen. In het jaarprogramma gaat alle aandacht uit naar het vierde lustrum van de Fellowship. Leden, allen groot tuinliefhebber, ontmoeten elkaar tenminste vier zaterdagen in het zomerseizoen. Op deze dagen worden ­tuinen van de leden bezocht (en eventueel planten en stekken gedeeld) en excursies gemaakt. Het motto: tuinen en tuinieren als bron voor vriendschap. Zie voor het programma, meer informatie en inschrijving www.rotary.nl/gardening

ROTARY magazine 5

CLUBNIEUWS

BIJZONDER WIE: Cathy Spierenburg WAT: oprichter en voorzitter van My Book Buddy

MATTHÄUS PASSION 22 MAART De Koninklijke Gentse Oratorium Vereniging, het k­ inderkoor van de Opera van Vlaanderen en het barokorkest Currende voeren op zondag 22 maart om 14.00 uur in de Willibrordusbasiliek van Hulst de Matthäus Passion op. Organisatie is in handen van RC Hulst. Meer informatie op www.mattheuspassionhulst.nl

Met haar organisatie My Book Buddy zet Cathy Spierenburg (RC Amersfoort-Stad) bibliotheken op in scholen in ontwikkelingslanden. Als netmanager van Z@ppelin bezocht Spierenburg in 2005 landen die getroffen waren door de tsunami. Deze kennismaking met ontwikkelingssamenwerking wilde ze een vervolg geven. ‘Ik geloof in werken vanuit je persoonlijke interesses. Ik weet niets van waterputten of elektronica, maar ik houd van boeken en van kinderen.’ Het is in vijf jaar gelukt om 115.000 kinderen op 250 scholen te laten lezen. Spierenburg: ‘De impact is enorm. Voor ­gemiddeld 3,50 euro leest een kind gedurende zijn basisschool­ periode elke week een boek. Vaak geven kinderen wat ze leren door aan hun analfabete ouders. En als je plezier hebt in lezen, weet je later ook raad met de handleiding voor een waterput.’ Spierenburg werkt regelmatig samen met serviceclubs. ‘Ik geef veel lezingen en met verschillende Rotaryclubs ben ik naar Afrika en Azië geweest om bibliotheken te helpen opzetten.’ Voor Rotarians die internationaal iets met laaggeletterdheid willen doen, heeft ze een duidelijk advies: ‘Kies voor een kleinschalige aanpak waarmee je boeken direct bij kinderen brengt. Daarmee voorkom je corruptiedilemma’s en maak je maximaal gebruik van leergierigheid van kinderen.’ www.mybookbuddy.nl

NOG EVEN IJSPRET Zondag 15 maart 2015 vindt voor het zesde achtereenvolgende jaar het schaatsevenement Tilburg On Ice plaats op de Ireen Wüst IJsbaan, georganiseerd door RC Tilburg Triborch en IJsclub Tilburg. De deelnemende teams van de bedrijvencompetitie sponsoren het schoolschaatsen in Tilburg. Kom onder andere de Rotaryteams aanmoedigen, doe mee met een van de activiteiten en geniet nog even volop van de winterpret voordat de lente zijn intrede doet. www.tonice.nl

6 ROTARY magazine

Ook Rotarian

FIETSEILAND VERRAST KINDERHULP RC Schiermonnikoog reageerde direct op de oproep van onze gouverneurs fietsen in te zamelen voor de bijna 400.000 kinderen in ons land die in armoede verkeren (actie van Nationaal Fonds Kinderhulp). ‘Als fietseiland zeiden we meteen: hier moeten we wat mee doen’, aldus voorzitter Jeanette Ridder van de kleinste club (22 leden) van D1590. ‘Auto’s mogen ons eiland niet op, dus de fiets is hier nog ­belangrijker dan elders.’ Plaatselijke fietsenmakers stelden zich soepel op. De club zorgde dat zeven fietsen een flinke opknapbeurt kregen, zodat scholieren er nog veel plezier aan kunnen beleven. De rijwielen verhuisden naar het vasteland om afgeleverd te worden bij bureau Jeugdzorg in Leeuwarden. www.rotary.nl/nieuws/geluk-op-2-wielen

OP ZOEK NAAR EEN BOEK

Aty Luitze (RC Soestdijk) Hoofdredacteur Ariadne at Home Als hoofdredacteur heeft Aty Luitze (RC Soestdijk) al veertig jaar een dynamisch bestaan. Recent onderging haar woontijdschrift, Ariadne at Home, een grote transformatie. Het blad moest verder met de helft van de medewerkers, kreeg een nieuw logo, een nieuwe voorkant en een nieuwe toon. Luitze: ‘Het afscheid was heftig, maar een merk veranderen is ook een mooie uitdaging. Als een van de weinige bladen in tijden van internet en ontlezing groeien we weer. Van de eerste nummers nieuwe stijl zijn ruim vijfduizend exemplaren meer verkocht.’ Momenteel is Luitze druk bezig met een nieuwe webshop en de voorbereiding voor de Woonbeurs Amsterdam. ‘Ariadne at Home is daar een van de belangrijkste publiekstrekkers, dus we gaan weer flink uitpakken.’ Ook als Rotarian zit Luitze bepaald niet stil. Ze is oud-voorzitter van RC Soestdijk en houdt zich vooral bezig met new generations. Luitze: ‘Mijn club is toegankelijker geworden en daar ben ik trots op. Het resultaat? Maar liefst vier nieuwe leden in 2014.’

Duizenden boeken (en LP’s) vonden een nieuwe eigenaar tijdens de grote Boeken- en Platenbeurs, georganiseerd door de Stichting Boeken Steunen Mensen. RC Venlo, Maas en Peel nam 29 jaar geleden het mede-initiatief voor deze beurs, alle clubleden zijn actief tijdens de organisatie en uitvoering van de beurs. Opvallend was de zeer goede verkoop van boeken uit de categorie Geschiedenis en Religie. ‘Ook de LP’s scoorden boven verwachting goed’, aldus trotse penningmeester Wilma Haak. Het geruchtmakende boek uit 1782 over Batavia werd ook verkocht. De opbrengst, 63.000 euro, is bestemd voor vijftien particuliere projecten in verschillende ontwikkelingslanden. www.boekensteunenmensen.nl

ROTARY magazine 7

INTERVIEW

1 OP

NEDERLAND NIET

Aart Kleijer: ‘Deze mensen lezen niets, ze vluchten voor taal’

De feiten

• Eén op de negen Nederlanders is laaggeletterd, waarvan tweederde autochtoon is • Laaggeletterdheid kost de samenleving jaarlijks 556 miljoen euro • Als alle laaggeletterden in Nederland een taalcursus zouden volgen, levert dit de maatschappij 700 miljoen op • 60 tot 80% van deelnemers aan een taalcursus heeft een betere taalbeheersing • 40 tot 60% van de deelnemers krijgt een betere plek in de samenleving • Scholing leidt voor 20% van de deelnemers tot een betere arbeidsmarktpositie • Na het volgen van een taalcursus, wordt de arbeidsproductiviteit per deelnemer met een waarde van 985 euro verhoogd Bron: ‘Feiten en cijfers geletterdheid’, Stichting Lezen en Schrijven i.s.m. onder meer Maastricht University, 2014

8 ROTARY magazine

Laaggeletterdheid kost de samenleving jaarlijks 556 miljoen euro. Achter dit kale feit schuilt bovendien grote schaamte en verdriet om het niet mee kunnen doen in onze samenleving. Corrie de Koster vertelt haar verhaal, ‘literacy’-ambassadeur Aart Kleijer (RC Kampen) roept op de handen ineen te slaan. Als twaalfjarig meisje werd de nu vijftigjarige Corrie de Koster door haar ouders van school gehaald. Haar hulp was hard nodig in het gezin, dat steeds groter werd. ‘Op een middelbare school heb ik nooit gezeten. Ik kan niet fatsoenlijk lezen, schrijven en rekenen, en bovendien ben ik dyslectisch.’ Corrie is een alleenstaande vrouw, met twee opgroeiende kinderen. ‘Zij hebben ook niet altijd tijd om mij te helpen als ik iets niet begrijp. Mijn zoon is uit huis en mijn dochter zit in haar examenjaar. Ik wil niet langer afhankelijk van ze zijn. Op een gegeven moment dacht ik: nu moet ik er iets aan doen, anders kom ik helemaal nergens meer. De maatschappij verandert, alles gaat via de computer, daar weet ik al helemaal geen raad mee.’

De schaamte blijft

Dagelijks stuit Corrie op problemen vanwege haar laaggeletterdheid. ‘Toen ik moest solliciteren, schreef mijn zoon de sollicitatiebrief. Die schreef ik vervolgens over, want ik wilde me wel van mijn goede kant laten zien. Maar dat werd niet zo netjes, en al helemaal niet foutloos. Tijdens het sollicitatiegesprek kreeg ik de vraag wie de brief had geschreven. Ze vonden het net een brief van een kleuter.

ib

ac e

DE 9 DERS DOET MEE

Op zo’n moment ga je enorm af. Maar ook bankzaken regelen is lastig. Ik weet niet welke papieren ik moet meenemen, of wat ik op een formulier moet ­invullen.’ Inmiddels werkt Corrie een aantal dagen per week in de schoonmaak. ‘Ik heb eerlijk toegegeven dat ik geen diploma’s heb en moeite heb met lezen en schrijven. Als ik een taak niet af krijg binnen een bepaalde tijd, moet ik dat opschrijven. Mijn collega vindt mijn spelfouten geen probleem. Als ze het niet begrijpt, belt ze me op.’ Maar de schaamte blijft, geeft Corrie toe. ‘Niet tegenover mijn kinderen, zij nemen me niets kwalijk, al kon ik ze nooit goed helpen met hun huiswerk. Als moeder voel je je dan heel klein. Vernederd ook wel, omdat ik nooit de kans heb gekregen van mijn ouders.’

Belangrijke ondersteuning

‘LEREN LEZEN IS NIET MAKKELIJK, MAAR MIJN ZELFVERTROUWEN GROEIT’

Al die jaren kon Corrie haar beperking goed verdoezelen, maar uiteindelijk kwam ze ‘uit de kast’, zoals ze het zelf noemt. ‘Dat was een heel grote stap. Bij stichting MEE werd mijn verhaal aangehoord. Nu krijg ik hulp van een maatschappelijk werkster, die bijvoorbeeld met me meegaat naar oudergesprekken op school. Sommige woorden legt ze dan thuis aan me uit. Ook helpt iemand me bij de ­administratie. En eens per week komt een vrouw langs voor taalles. Zij leest een stuk voor, ik mag daarna uitleggen of ik het verhaal heb begrepen. Ook oefen ik met lange, moeilijke woorden, zoals ‘dyslectisch’. Dokterstaal, of ingewikkelde woorden uit de krant schrijf ik steeds op tot ik ze foutloos kan schrijven.’ Voor Corrie betekent de ondersteuning veel. ‘Ik kan steeds meer zelf, en daardoor groeit mijn zelfvertrouwen. Leren schrijven en lezen is niet makkelijk, maar het lukt, als je maar met je probleem naar buiten durft te komen.’

ROTARY magazine 9

Tekst: Annemijn Molenaar. Fotografie: Gabby van Balsfoort-Louwhoff (Zuiverbeeld)

Corrie de Koster: ‘Ik kon mijn kinderen niet helpen met hun huiswerk’

INTERVIEW

TAAL RAAKT ALLE DOMEINEN VAN HET LEVEN

ZO HERKEN JE EEN LAAGGELETTERDE • Steekt veel energie in smoesjes, zoals ‘ik heb mijn bril niet bij me’ of ‘dat vul ik later wel in’ • Heeft moeite met het formuleren van vragen, het duiden van klachten en het stellen van prioriteiten • Heeft vragen over informatie die al eerder is uitgereikt • Bekijkt een uitgereikte folder niet • Noteert geen afspraken • Komt regelmatig te laat of niet opdagen voor een afspraak • Meldt zich vaker ziek, blijft langer ziek • Is minder productief • Onttrekt zich aan activiteiten en contacten

De cijfers voor laaggeletterdheid zijn schrikbarend: een op de negen Nederlanders kan onvoldoende Nederlands lezen om maatschappelijk te participeren. ‘Daarvan is 65 procent autochtoon en slechts 35 procent allochtoon’, zegt Aart Kleijer (RC Kampen), Rotary-ambassadeur voor laaggeletterdheid en oud-directeur van een school voor speciaal basisonderwijs. ‘Deze mensen doen niet mee omdat de maatschappij te ingewikkeld voor ze wordt. Ze krijgen bijvoorbeeld een brief over het jeugdsportfonds, maar snappen de inhoud niet en lopen zo allerlei voorzieningen mis. Bedenk eens wat jij om negen uur ‘s ochtends al hebt gelezen. Die mensen lezen niets, ze vluchten voor taal. Terwijl taal ervoor zorgt dat je werk krijgt en aan het werk blijft.’

Wél naar bibliotheek

Tussen de laaggeletterden zitten ook jongeren, die op een of andere manier uit het onderwijs zijn gevallen of het lezen en schrijven niet hebben bijgehouden. Kleijer: ‘Ik sprak laatst een jongen, afgestudeerd HTS’er. Hij was heel technisch, maar las en schreef slecht, ook vanwege dyslexie. Zijn functie vereiste dat hij bepaalde teksten in tien minuten invoerde in de computer, maar hij deed er drie kwartier over. Bij de eerste de beste ontslagronde lag hij eruit. Schrijnend, want hij had hulp moeten krijgen, maar wist de weg niet.’ Laaggeletterden schamen zich, en dat maakt opsporing lastig. Om de drempel naar hulp te verlagen, heeft het project Taal voor het Leven taalpunten in bibliotheken gelanceerd, plekken waar een professional laaggeletterden op weg helpt met bijvoorbeeld een leerroute of taalcoach. ‘Opvallend is dat 28 procent van de laaggeletterden wel in de bibliotheek komt. Ze willen namelijk één ding niet: dat hun kind ook laaggeletterd wordt.’

Weer baas in eigen gezin

Systeeminterventie is nodig, vindt Kleijer. ‘We moeten systematisch op zoek naar die groep die nu onderaan de maatschappij bungelt. Losse initiatieven zijn prachtig, zoals een Groningse club die 60.000 euro bijeenharkte voor het LSFA,

10 ROTARY magazine

laaggeletterden 28%

ac e

ib

geletterden 49%

53% vrouw

47%

man

Laaggeletterden Bibliotheekbezoek afgelopen jaar

1,3 miljoen

laaggeletterden in Nederland (tussen 16 - 65 jr.)

Computergebruik

65% autochtoon

18% van de 12-74-jarigen bezit weinig computervaardigheden

57% van de laaggeletterden werkt 43% van de laaggeletterden is werkloos of inactief. van de werkende laaggeletterden, werkt:

14% werkt in de bouw

42% lager onderwijs

38% vmbo of mbo 1

9% mbo 2, 3 of 4

3% havo & vwo

2% hbo & wo Opleiding

10% werkt in de financiële en zakelijke dienstverlening

Percentage laaggeletterden van de 16-65 jarigen op basis van genoten onderwijs

13% werkt in de industrie en energie

Ontwikkeling 80% van de gemeenten geeft zelf aan taalarme kleuters niet te kunnen bereiken en

Wonen In de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht) is 16,9% van de inwoners laaggeletterd.

LANDELIJK OVERLEG LAAGGELETTERDHEID ‘Taal voor het leven’ is een (pilot) project van de Stichting Lezen en Schrijven ter bestrijding van laaggeletterdheid, waaraan diverse clubs meewerken of hebben meegewerkt (zie ook pagina 4 en www.taalvoorhetleven.nl). Er zijn ook andere initiatieven (zie pagina 12 en 18). Een aantal Rotarians dat al enige jaren actief is op het gebied van laaggeletterdheid, slaat de ­handen ineen en komt binnenkort bij elkaar voor overleg hoe meer en effectiever met elkaar samen te werken. Clubs die meer willen weten over dit initiatief, nemen contact op met Aart Kleijer (RC Kampen): [email protected]. Telefoon: 038-332 21 16 /06-2907 3665.

85% heeft geen afspraken gemaakt over de resultaten van de vve

Bron: Houtkoop et al. (2012) en Buisman & Houtkoop (2014).

de Lezen en Schrijven Film Awards. Maar we komen pas echt verder met een landelijke aanpak. Rotarians roep ik op hun gigantische netwerk van captains of industry en andere leidinggevenden in te zetten. Laaggeletterden vind je in productiebedrijven. Bij Scania in Zwolle bijvoorbeeld, hebben we vierhonderd werknemers onder MBO 3-niveau doorgelicht. Daar rolden 35 laaggeletterden uit die een traject is aangeboden. Later zeiden ze: hadden we maar eerder hulp gezocht. Ze zijn weer baas in hun gezin, ze doen weer mee.’

Commitment clubs onmisbaar

Regio Zwolle maakt sprongen vooruit. In anderhalf jaar tijd spoorde Taal voor het Leven duizend laaggeletterden op,

driehonderd vrijwilligers werden opgeleid tot taalcoach. Kleijer: ‘Maar er zijn 44.000 laaggeletterden in de regio. Als Rotarian kun je hier wat aan doen. Laten we niet wijzen naar het onderwijs, maar zelf in actie komen. Door ons Rotarynetwerk in te zetten, visie te tonen en zo binnen te komen bij bedrijven en organisaties. Of door ons beschikbaar te stellen als taalcoach, al is het maar voor een uur per week. Er is commitment nodig binnen clubs, de wil om hier een speerpunt van te maken. Taal is basaal, het raakt alle domeinen van het leven. En er is een grote groep mensen in ons eigen land die schreeuwt om hulp.’

ROTARY magazine 11

HET PROJECT

ROTARY TAALSTEUNMETHODE

PIONIEREN MET EEN

In weekbeurt geven Henk van der Lely (RC Amsterdam-Minerva) en zijn duotaalcoach Marja Zwart als vrijwilligers Nederlandse les aan een klein groepje voormalige vluchtelingen. Pionieren is het, met een flinke dosis humor. Marja Zwart vertelt.

Amenan N’Gatta (31 jaar), werkt in de schoonmaak, woont zeven jaar in Nederland, vluchtte uit Ivoorkust

Madalena Nsuca (48 jaar), werkt in de zorg, woont veertien jaar in Nederland, komt uit Angola (en vluchtte via Congo naar ons land)

Marja Zwart (65) psychomotorisch therapeut, taalcoach (volgde korte cursus via Stichting Lezen en Schrijven)

‘Sinds een jaar begeleid ik Madalena en Amenan met het schrijven, lezen en spreken van het Nederlands. Beide dames zijn Franstalig en willen heel graag foutloos Nederlands schrijven. Hun taalniveau is niet gelijk, een-op-een lesgeven zou het beste zijn maar daarvoor hebben we niet voldoende taalcoaches.’ ‘Het tekstboek van Taal voor het Leven vormt de basis van de lessen. Ik zoek er zelf nog allerlei extra’s bij. Zo maak ik makkelijke dictees en haal ik taaltestjes van de website www. beterspellen.nl. Ik bespreek stukjes uit de krant en bij het hoofdstuk ‘Boodschappen doen’ bedenk ik dan een oefening om een boodschappenlijstje met groente te maken. Zodat de dames de Nederlandse namen van onze groentes leren schrijven.’

12 ROTARY magazine

‘Na de korte cursus tot taalcoach dacht ik: aan de slag met cursisten. Maar deze waren er niet, die moet je zelf zoeken. Net als een plek waar je de cursus kunt geven. Via maatschappelijk werk meldden Madalena en Amenan zich aan. We geven les in de plaatselijke bibliotheek en horen binnenkort of we hier nog een tijdje mogen blijven.’

ib

‘Om de week ben ik een volle middag in touw, inclusief voorbereidingstijd, reistijd en het maken van een verslag voor Henk zodat hij de week erop weet wat we met elkaar gedaan hebben. Het kost energie, maar ik krijg ook veel terug: we lachen wat af. De pupillen leven onder moeilijke omstandigheden, maar hebben een ongelooflijk positieve levenshouding. Amenan vertelde me hoe haar beide ouders vermoord zijn en toch vindt zij de kracht door te gaan. Door ze te helpen bij het Nederlands staan ze straks nog sterker in hun schoenen.

VOOR CLUBS:

ROTARY TAALSTEUNMETHODE

‘Ik heb geen onderwijsachtergrond, houd wel veel van taal. Het is leuk en uitdagend om oefeningen voor de cursus te verzinnen. Je weet niet precies wat wel en niet werkt, je probeert uit. Zo leer ik de cursisten de harde ‘g’ uit te spreken, een klank die ze heel moeilijk vinden maar onmisbaar is in onze taal. Nog steeds vinden de dames het lastig dus ik vraag me af of er een andere manier is om het hen te leren.’

Henk van der Lely (RC Amsterdam-Minerva) ­ontwikkelde aan de hand van Taal voor het Leven (een project van Stichting Lezen & Schrijven, zie ook pagina 4) de Rotary TaalsteunMethode, waarmee clubs praktisch aan de slag kunnen om laaggeletterden te helpen. Inmiddels zijn er enkele clubs van start gegaan met de methode. Zo werkt de Rotary Taalsteunmethode in het kort: • De taalcoach heeft een opleiding gevolgd en is gecertificeerd door Taal voor het Leven • De taalcoach verbindt zich door eens per twee weken les te geven voor een periode van een halfjaar aan een groepje van een tot drie pupillen. Er wordt gewerkt in duo’s en teams • De pupil krijgt iedere week anderhalf uur les op een vast tijdstip op een vaste plek (bijvoorbeeld de Openbare Bibliotheek) • Er wordt gewerkt met lesmateriaal dat door Stichting Lezen & Schrijven is geselecteerd Heeft uw club interesse? Mail naar Henk van der Lely (RC Amsterdam Minerva) voor meer informatie.

Fotografie: Gabby van Balsfoort-Louwhoff (Zuiverbeeld)

FLINKE DOSIS HUMOR

ac e

Rotary

serviceflat

SCHOUWENHOVE VORSTELIJK WONEN AAN DE RAND VAN LEIDEN

Nu te huur: luxe 2- en 3-kamerappartementen voor senioren in serviceflat Schouwenhove.

Insignes Vanen Kado artikelen

Veilig, zorgeloos en comfortabel wonen in het hart van de Randstad, met alle service en voorzieningen onder handbereik.

Licentiehouder Rotary International Nr. 96-4A0091

› Eigentijdse, ruime huurappartementen › Zelfstandig en beschermd wonen › Privacy én sociale activiteiten › U bepaalt zelf het serviceniveau Vraag een informatiemap aan of maak een afspraak voor een rondleiding: 071 - 531 20 21

T 071 - 531 20 21

Postbus 77 8700 AB Bolsward T 0514 52 31 28 F 0514 52 22 79 E [email protected] I www.vignettechniek.nl

GOLF FELLOW WORDEN?

Rotary Mag-maart 2015-halve pagina.indd 1

16-02-15 14:25

Bent u golfer en Rotarian dan is de DGFR een interessante fellowship voor u. De DGFR is in 1993 opgericht en heeft ruim 200 leden. In 2015 organiseren we vier golftoernooien.

PROGRAMMA 2015 15 APRIL

GOLF- & BUSINESSCLUB DE SCHERPENBERGH

15 JUNI

RIJK VAN SYBROOK

10 AUGUSTUS

GOYER GOLF & COUNTRY CLUB (NEDERLANDS KAMPIOENSCHAP)

25 SEPTEMBER

GOLFCLUB LIEMEER

In 2016 is Nederland gastheer van het Wereld Kampioenschap Rotary Golf!

MEER INFORMATIE EN LID WORDEN - DGFR.NL

25001141_dgfr_adv_180x132mm.indd 1

@golfrotary

18-02-15 09:35

INSIDE ROTARY NIEUWE TELEFOONCENTRALE: VOOR ONS, DOOR ONS Rob Hulsebos, bestuurslid van Rotary Administratie Nederland (RAN) met IT in zijn portefeuille, over onze nieuwste service­ verlening: een telefooncentrale bediend door ons, voor ons. Als Rotarians naar ons landelijk kantoor bellen met een specifieke vraag, worden ze soms doorverwezen. Simpelweg omdat niet alle kennis hier aanwezig is, maar in het land zelf, bij diverse Rotarians. Waarom deze deskundige Rotarians niet direct antwoord laten geven? Dat kan vanaf nu, via onze nieuwe telefooncentrale. Leden helpen leden: een goede Rotarygewoonte. Rob Hulsebos: ‘Als je belt naar ons telefoonnummer (088-566 63 33), kom je in een helder keuzemenu terecht. Heb je een vraag op het gebied van ons LedenAdministratiesysteem (LeAd) of ons Content Managementsysteem (Webhare), dan kies je dit onderdeel. Je wordt direct doorverbonden met een Rotarian deskundig op dit gebied. Indien beschikbaar, is deze Rotarian zelfs een buurt- of districtsgenoot. Het telefoonnummer wordt namelijk herkend door de koppeling met LeAd.’ Kennis delen via de telefooncentrale

Rotarians die verstand hebben van LeAd en/of Webhare (doorgaans webmasters en/of de clubsecretaris) en tijd willen vrijmaken om op regelmatige basis vragen op een van deze gebieden te beantwoorden, zijn uiteraard heel welkom zich aan te melden. Rob: ‘Hoe meer, hoe beter. Zodat we deze dienstverlening zo goed mogelijk kunnen aanbieden.’

JAARTHEMA 2015-2016 BEKEND Door je talent, expertise en leiderschapskwaliteiten in te zetten, kunnen Rotarians ‘A gift to the world’ betekenen. Dit jaarthema is door RI president elect K.R. Ravindran in januari bekendgemaakt. Dit nieuwe logo en andere logo’s en beeldmateriaal zijn te vinden in het Rotary Brand Center (te vinden op www.rotary.org, in het gedeelte ‘My Rotary’, onder het tabje ‘Manage’).

Meedoen als ondersteuner (met kennis van LeAd en/of Webhare) in onze Rotary- telefoon­ centrale? Stuur een e-mail naar Rob Hulsebos ([email protected]).

ROTARY MAGAZINE IN PRINT NAAR ALLE LEDEN Vanaf deze editie ontvangen alle Rotarians het Rotary Magazine weer op papier. Het magazine zal verspreid worden via de clubsecretaris (doorgaans op de clubbijeenkomst). Reden hiervoor is dat na drie digitale edities blijkt dat het aantal lezers niet hoog is, er weinig wordt doorgeklikt en artikelen sporadisch worden gedeeld. Uit algemene trends komt ook naar voren dat mensen een sterke voorkeur hebben hoe zij informatie het liefst tot zich nemen. Met name langere teksten lezen prettiger vanaf papier, een printmagazine kun je bovendien overal lezen, even wegleggen en dan weer oppakken. Omdat het vervaardigen van twee volwaardige magazines (digitaal en print) te veel kosten met zich meebrengt, is ervoor gekozen alle leden een print­ magazine toe te sturen en een vereenvoudigde digitale versie op onze website te plaatsen. Het voordeel van deze verspreidingswijze is, naast kostenbesparing (op de porto), de mogelijkheid het magazine op te nemen in de agenda van de clubbijeenkomst. De redactie kan thema’s ruim van tevoren naar de clubs communiceren, zodat zij de bijeenkomst er naar wens op kunnen afstemmen. Vragen of tips? Stuur een e-mail naar René Spijker ([email protected]).

ROTARY magazine 15

STELLING:

HANDEN UIT DE MOUWEN: MOEILIJK

Als we vinden dat wereldwijd iedereen moet kunnen lezen en schrijven, waarom hebben we dan zo weinig aandacht voor de beperkingen in ons eigen land? Fundraising staat voorop als clubs literacy op de agenda zetten. Is laaggeletterdheid (te) lastig om de handen voor uit de mouwen te steken? Een voor- en tegenstander van onze stelling aan het woord.

Oneens

‘ Wij hebben alle beroepskwalificaties en contacten om laaggeletterdheid op de agenda te zetten’

Eduard Nieuwenhuijzen Kruseman (62) RC Haarlem-Spaarne, Directeur-bestuurder stichtingen en verenigingen

16 ROTARY magazine

‘Laaggeletterdheid is een onderwerp dat me aan hart gaat. Als directeur-bestuurder van een ­vermogensfonds ondersteun ik educatieve projecten in onderontwikkelde landen. Steeds meer richten we onze pijlen op het onderwerp literacy. Lezen, schrijven maar ook hoofdrekenen zijn basisvaardigheden om als maatschappij vooruit te kunnen. Dat in een beschaafd land als Nederland één op de negen mensen laaggeletterd is, vind ik schrikbarend. In 1784 richtte een van mijn voorvaderen de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen op, een verlichtende organisatie ter bevordering van de volksontwikkeling. Met onder meer bibliotheken, scholen en de uitgave van boeken, werd onderwijs maar ook geletterdheid bereikbaar voor iedereen. Regeringen waren er in die tijd niet ten behoeve van het volk, en dus startten particuliere initiatieven een beschavingsoffensief. Nu zien we eenzelfde patroon: de overheid trekt zich terug, maar wie neemt het stokje over? Voor Rotary zie ik een rol weggelegd om zich met dit onderwerp te verbinden. Met ons dichte netwerk staan we dicht bij de community. We hebben alle beroepskwalificaties en contacten in huis om laaggeletterdheid op de agenda te zetten. Dan moet er wel een werkgroep komen die nadenkt over dit onderwerp en instrumenten ontwikkelt waarmee clubs aan de gang kunnen.’ Ook belangrijk in eigen land ‘De belevingswaarde van veel Rotarians is op club­ niveau, waardoor onze activiteiten versnipperd zijn. De een zet zich in voor waterputten, de ander voor de Voedselbank. Terwijl we beter een gezamenlijk doel kunnen nastreven, net als de uitbanning van polio wereldwijd. Zelf denk ik bijvoorbeeld aan de oprichting van Leesacademies, met de Weekendacademies als inspiratiebron. Je zou genoeg doelgroepgerichte concepten kunnen verzinnen. Als een district zich daar hard voor maakt, ontstaat het olievlekeffect. Dat kan in samenwerking met een professionele partij, alhoewel ik liever zie dat we bottom-up werken vanuit de clubs. Als we vinden dat wereldwijd iedereen moet kunnen lezen en schrijven, waarom hebben we dan zo weinig aandacht voor de beperkingen in ons eigen land? De bevordering van geletterdheid is een maatschappelijke noodzaak, en wij kunnen daar een steen aan bijdragen. Laaggeletterdheid is dichtbij en raakt het hart van onze samenleving, en dus van Rotary.’

ib

ac e

BIJ LAAGGELETTERDHEID

Kwetsbare doelgroep ‘De aanpak van laaggeletterdheid kun je alleen maar in gezamenlijkheid doen. Waar ik bang voor ben, is dat clubs goedbedoelde initiatieven starten zonder kennis van de doelgroep. Een voorbeeld van zo’n goedbedoelde actie vond vijf jaar geleden plaats in Moerdijk. De gemeente wilde iets ‘doen’ met laag­ geletterden. Met de wethouder als boegbeeld ging een aantal betrokkenen met flyers de markt op. Daar vroegen ze bezoekers of ze soms laaggeletterden in hun omgeving kenden. Veel mensen voelden zich persoonlijk aangesproken. “Ik kan heus wel lezen hoor!”, was het antwoord. Het werden soms heel ongemakkelijke ontmoetingen. Deze doelgroep heeft geen sticker op het voorhoofd, je plukt ze er niet even uit. Omgaan met laaggeletterden vereist zorgvuldigheid maar ook een vertrouwensrelatie. Mensen zijn kwetsbaar. Wil je iets doen, informeer dan bijvoorbeeld bij Stichting Lezen en Schrijven. Maar laat professionals de initiatieven nemen. Wel kunnen Rotarians zich inzetten als vrijwilliger, bijvoorbeeld in de bibliotheek. Het geeft ontzettend veel voldoening als je iemand helpt mediavaardig te worden. Ook zouden clubs met fundraisingsacties samenwerkingsverbanden kunnen steunen. Computers, iPads en cursusmateriaal, specifiek voor deze doelgroep, zijn hard nodig.’

Eens Frédérique Assink-Aben (61) RC Roosendaal Directeur-bestuurder bibliotheekorganisatie

‘ Laat het initiatief bij professionals, vrijwilligers helpen mee in bijvoorbeeld de bibliotheek’

In de LinkedIn-groep ‘Rotary in Nederland’ wisselen we op een open, prettige wijze met elkaar van gedachten over onder meer de stelling die in het magazine wordt opgenomen. U kunt als Rotarian deelnemen door zich aan te melden.

ROTARY magazine 17

Tekst: Annemijn Molenaar. Fotografie: Gabby van Balsfoort-Louwhoff (Zuiverbeeld)

‘Bedenk je eens dat zo’n twaalf procent van de werknemers geen veiligheidsvoorschriften of protocollen kan lezen. Wat zouden de gevolgen daarvan wel niet kunnen zijn? Ben je als werkgever wel alert op laaggeletterdheid in je bedrijf? In een samenleving waarin iedereen mee moet doen, is een goede leesvaardigheid de basis. De bibliotheek speelt daar een belangrijke rol in. Gelukkig is er in de afgelopen jaren steeds meer aandacht voor het onderwerp, bijvoorbeeld dankzij televisieprogramma’s en het ambassadeurschap van Prinses Laurentien. Toch is laaggeletterdheid nog altijd een verborgen probleem. Mensen kennen veel schaamte en houden hun handicap tot op hoge leeftijd verborgen. Bij Rotary leeft laaggeletterdheid niet zo. Misschien is het niet zo’n sexy onderwerp. We zijn geneigd om projecten te ondersteunen die ver weg liggen, waterputten in Afrika, huizen in Mexico, vaak ingebracht door een clublid met een bepaalde relatie tot het doel. Een project rond laaggeletterdheid kun je minder goed concreet maken. Want wat ga je precies doen en wat is het effect? Je kunt moeilijk zeggen: wij hebben er als club aan meegewerkt dat tien laaggeletterden nu minder laaggeletterd zijn.’

SERVICE

10X

ZET LAAGGELETTERDHEID

Laaggeletterdheid is omhuld met taboe en schaamte, het vraagt om een omzichtige benadering. Toch kunnen clubs meer doen dan fundraising of bekendheid geven aan het o ­ nderwerp. Met goede (voor)kennis en eventuele samenwerking kun je veel voor elkaar krijgen.

Als taalmaatje help je wekelijks met praktische lees- en schrijf­ zaken

1. UIT TABOESFEER DOOR PRESENTATIE Rotarians kunnen helpen om laaggeletterdheid uit de taboesfeer te halen door aandacht te vragen voor de grootte en consequenties van dit probleem. ­Organiseer een voorlichtingsavond of campagne op de club of het werk. Materiaal is te vinden op www.lezenenschrijven. nl en op bijvoorbeeld YouTube (‘Analfabetisme in Nederland’ van Wolter Klok; ‘Analfabetisme verpestte mijn leven’; ‘Drieluik laaggeletterdheid’ van Taal voor het Leven). 2. HERKEN HET OP EIGEN WERKVLOER Wie laaggeletterdheid bij c­ ollega’s herkent, kan hen proberen te helpen. Vaak hebben zij meer tijd nodig om het werk af te krijgen, maken ze structureel veel kleine fouten en stellen ze het schrijven en lezen uit. Waar in productiebedrijven vroeger veelal in groepen werd gewerkt, moet een medewerker nu meer alleen uitvoeren. Hij zal gebruiksaanwijzingen en regels moeten lezen en begrijpen zonder hulp van een collega. Verschillende instituten kunnen uw werknemers (ook het management) een taal-/leestoets bieden. Wie dit nodig heeft, kan

18 ROTARY magazine

erna een cursus op maat volgen om de taalvaardigheid te verbeteren. Jan Willem de Thije (RC Eindhoven-Zuid) werkte mee aan diverse literacy-clubprojecten en ontwikkelde een techniek om de leesvaardigheid te meten (www.oogvoorlezen.nl). 3. BUNDEL DE KRACHTEN Na een hulpvraag van de gemeente Hengelo mee te denken hoe laaggeletterdheid in de regio terug te dringen, zette RC Hengelo-Driene laaggeletterdheid actief op de agenda. Rol van de club: de krachten bundelen, mensen bij elkaar brengen, fundraising en zakelijkheid inbrengen. Er wordt onder meer samengewerkt met de Stichting Lezen en Schrijven. RC Hengelo-Driene richtte de stichting Samen voor Taal op, om alle initiatieven voor het terugdringen van laaggeletterdheid te regisseren, fondsen te werven en de netwerkcommunicatie te intensiveren. In eerste instantie is het werkgebied vanuit Hengelo. Twee clubleden treden voor drie jaar toe tot het bestuur van de stichting Samen voor Taal. Enkele leden volgen inmiddels de cursus tot taalcoach. www.samenvoortaal.nl

4. WORD TAALMAATJE De meeste bibliotheken beschikken over een taalcoach die vrijwilligers kan opleiden tot taalmaatje of -coach. Een taalmaatje helpt bijvoorbeeld een keer per week een laaggeletterde bij het invullen van formulieren. Ook wordt er samen gepraat, gelezen en gezongen. Meer informatie bij de plaatselijke bibliotheek of www.taalvoorhetleven.nl. Opgeven als vrijwilliger kan bij de plaatselijke Humanitas-afdeling (www.humanitas.nl). 5. SPREEK GEMEENTE AAN Gemeenten in grote steden beschikken over 120 tot 150 cursusplaatsen voor laaggeletterden, te weinig voor zo’n grote populatie. Gemeenten en bibliotheken zonder taalloket of taalcoach kunnen hier bovendien op worden aangesproken. Door een Rotarian misschien? 6. HELP SCHOOLVERLATERS MET LEESPROBLEMEN Veel leerlingen met een vmboof mbo-diploma halen het taalniveau van de hoogste basischoolgroep maar amper. Het begrijpend lezen en

ib

ac e de woordenschat zijn vaak gering. Vakbekwaam dus, maar gemankeerd door een leesprobleem. Clubs kunnen scholen aanbieden om de jongeren met een diploma vrijwillig een erkende taaltoets te laten doen. Daarna kunnen zij een trainingscursus (zomercursus) Nederlands volgen. De club zorgt voor de financiering en/of treedt op als intermediair tussen jongeren, gemeenten en de school.

TAALBEGELEIDING NIEUWE NEDERLANDERS

Eenderde van de laaggeletterden is allochtoon. Het DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) ziet toe op de inburgeringsexamens voor Nieuwe Nederlanders. Binnen drie jaar dienen immigranten de Nederlandse taal te beheersen. Zij moeten zichzelf aanmelden en de cursus betalen, maar kunnen hiervoor bij het DUO geld lenen. Er zijn vrijwilligers die aan huis gebonden Nieuwe Nederlanders ondersteunen bij de inburgeringscursus (zie: www.inburgeren.nl). De taalcoach ondersteunt vluchtelingen en nieuwkomers individueel bij het leren van de Nederlandse taal. VluchtelingenWerk Nederland verzorgt de opleiding ‘Taal in Beweging’ voor taalcoachvrijwilligers. Meer info op www.vluchtelingenwerk.nl

7. LEES VOOR! Voorlezen is een geweldige manier om kinderen in aanraking te brengen met boeken, letters en lezen. Ook rijmen en zingen zijn belangrijk bij de taalvorming. Zo kun je taalarmoede dicht bij huis bestrijden. Een zinvolle en gezellige tijdsbesteding voor (groot)ouders of als vrijwilliger op school. Meer tips op: www.nationalevoorleesdagen.nl en www.taalvoorhetleven.nl (ook voor cursussen tot taalvrijwilliger). 8. DEEL JE (VAK)KENNIS Leden van RC Schaick hebben een normenlijst opgesteld om de hulp aan mensen met leesproblemen te verbeteren: www.helpmetlezen.nl 9. GEEF DE ‘DIGITALE TAAL’ OOK AANDACHT Wie niet meegaat met de snel digitaliserende maatschappij, sluit zichzelf grotendeels uit. Veel ‘digibeten’ krijgen hulp van familie of vrijwilligers om wegwijs te worden bij de digitale loketten. Een treinkaartje kopen is gecompliceerd, internetbankieren, medicijnen bestellen en zorg vragen via de iPad wordt langzamerhand de norm. Skypen en whatsappen is een zegen om contact met familie en vrienden te onderhouden. Hier zit een goed communityproject in!

Tekst: Christine Barnhard (districtsredacteur D1610)

OP DE ACTIE-AGENDA NEDERLANDS VOOR ALLE NIVEAUS

Voor informatie over mogelijke cursussen Nederlands kan iedereen terecht bij het Taalloket, te vinden in de bibliotheek of in het gemeentehuis. Cursussen worden door het ROC gegeven.

10. STEUN TAALPROJECTEN OVER DE GRENS Naast het leren van je eigen taal, is voor jongeren het leren van een wereldtaal belangrijk. Het lesprogramma ‘Teachers for Teachers’ waarin een groep Thaise leraren gedurende negentig uur een Engelse taaltraining krijgt van RC Bangkok, werpt al tien jaar zijn vruchten af. De geschoolde ‘teachers’ leiden weer ‘teachers’ op in hun eigen regio. Dankzij RC Amsterdam-Nieuwendam en RC Amsterdam-Minerva draait middels een Matching Grant (met vier RC’s in het buitenland) in India een trainingsprogramma voor vijfduizend kinderen en honderd leerkrachten. Bijzonder zijn de in totaal 65 geleverde computers in de buitenmuren van 27 scholen, werkend op zonne-energie. Kinderen kunnen dankzij speciaal ontworpen software Engels leren zonder hulp van een leerkracht. Meer informatie: www.rotary.nl/ pdb/ (‘I learn to speak English’)

ROTARY magazine 19

INTERNATIONAAL

Bouw aan internationale vriendschap Bij Rotary kunnen we over de hele wereld vriendschap met collega-Rotarians sluiten. En eens per jaar, tijdens onze internationale conventie, hebben we de mogelijkheid om samen te komen met al onze Rotaryvrienden, nieuwe ideeën te delen, nieuwe diensten vorm te ­geven en gewoon plezier te hebben. Gary C.K. Huang Is er een betere manier om het RotaryRI President Rotary jaar 2014-2015 feestelijk uit te luiden International en met uw vrienden invulling te geven aan Light Up Rotary, dan met elkaar af te reizen naar de 106e jaarlijkse internationale Rotary Conventie in São Paulo, Brazilië? Of u nu voor de eerste keer een conventie bijwoont of een doorgewinterde conventieganger bent, deze editie wilt u niet missen. Tot 31 maart kunt u nog van het voorinschrijvingstarief profiteren, dus trek nu uw agenda voor het grootste Rotaryfeest van het jaar. De conventie begint op zaterdag 6 juni en na de openingsceremonie wordt er een traditioneel Braziliaans carnavalsfeest gevierd. Op de maandagavond verzorgt Ivete Sangalo, ­winnares van twee Latin Grammy Awards, een optreden voor

LEZEN MET DOLLY

20 ROTARY magazine

Rotarians. Ook is op vertoon van uw conventiebadge de toegang tot diverse musea in São Paulo gratis, inclusief het zeer bezienswaardige voetbalmuseum. Brazilië weerspiegelt een diversiteit die bijna net zo groot is als die van Rotary. De Paulistanos, zoals de inwoners van São Paulo worden genoemd, hebben een levendige cultuur gecreëerd met invloeden van over de hele wereld. Een van de hoogtepunten van elke Rotary Conventie is altijd weer hospitality night, de avond waarop u kennis kunt maken met plaatselijke Rotarians. Op maandagavond heeft u de kans om met de Braziliaanse Rotarians de ‘Paulistano lifestyle’ te beleven. Boek snel, want er is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Bij Rotary gaan dienstbaarheid en vriendschap hand in hand. Als u zich richt op het werk voor het lopende ­Rotaryjaar, vraag ik u het belang van internationale vriendschap in te zien en u nu in te schrijven voor de ­conventie in São Paulo op www.riconvention.org.

Gary C.K. Huang President Rotary International

Het helpt als je een Bekende Rotarian bent, zoals Dolly Parton (RC Rockdale County, GA VS, erelid RC Cleethorpes, Humberside, Engeland). Maar dan nog is de Imagination Library (in 1995 opgericht) van de wereldberoemde countryzangeres een verrassend succesvol voorbeeld van een initiatief om laaggeletterdheid te helpen terugdringen. Of volgens Dolly Partons visie: ‘Elk kind, ongeacht het ­gezinsinkomen, heeft het recht om de magie van een verhaal te beleven.’ Het concept: elke maand krijgt een kleuter (die geen of moeilijk toegang tot een boek heeft; economisch of geografisch) een gratis nieuw boek zodat hij vertrouwd wordt met boeken en lezen en zo een stevige basis opbouwt voor zijn verdere schoolcarrière. Uit onderzoek blijkt dat in 85 procent van de gezinnen die boeken ontvangen, dagelijks (voor)gelezen wordt. Inmiddels hebben 820.000 kleuters (tot vijf jaar) zo’n 65 miljoen ­boeken ontvangen in gebieden in Australië, Canada, Groot-Brittanië en de Verenigde Staten. De Imagination Library wordt gesponsord door diverse organisaties, waaronder Rotary. De gemiddelde kosten per kind per jaar (twaalf boeken) zijn 33 euro. Voor meer inspiratie: www.imaginationlibrary.com

Nu het eerste jaar van het New Grants Model is afgesloten, is het tijd om de balans op te maken. Een van de meest positieve resultaten is dat meer clubs en districten zich verenigd hebben om zo samen grotere, duurzame projecten te kunnen implementeren. Onze Rotary Foundation financierde 488 District Grants en John Kenny 868 Global Grants met een totale Voorzitter Rotary waarde van 23,5 respectievelijk 47,3 Foundation Trustees miljoen (US) dollar. De Trustees zijn zich welbewust van het feit dat zij de vertrouwensplicht hebben ervoor te zorgen dat fondsgelden op een goede manier worden besteed. Hiertoe staat clubs en districten de steun van een kader van technisch adviseurs (Cadre of Technical Advisors) ter beschikking. Dit kader bestaat uit Rotarians die zich vrijwillig inzetten als specialist op een of meerdere aandachtsgebieden of op het gebied van financiële audits. Dit nadat ze ­uitvoerig gewogen en geschikt bevonden zijn. Vorig jaar hebben deze vrijwilligers namens de Trustees meer dan 153 verzoeken uitgevoerd. In 44 gevallen betrof het verzoek een ­technische (bureau-)beoordeling voorafgaand aan de goedkeuring voor het verstrekken van fondsgelden. In 68 andere gevallen ging het om verplichte screenings ter plaatse van grotere projecten, voorafgaand aan de goed-

keuring of tijdens de implementatie van het project. Ook nam het kader 41 audits af bij projecten en districten. Sommige daarvan waren willekeurig en andere vloeiden voort uit het Trustee-beleid. Ons is bovendien duidelijk geworden dat sommige sponsoren van Global Grants worstelden met behoefteninventarisaties, duurzaamheid en monitoren en evaluatie. Dit is waar het kader praktische hulp kan bieden. De leden is dan ook gevraagd om meer beschikbaar te zijn voor sponsoren van subsidies, meteen aan het begin van het aanvraagproces. Clubs en districten die subsidies beschikbaar stellen kunnen een beroep doen op deze hulp door contact op te nemen met hun Regional Grants Officer voor ondersteuning van dit initiatief. Voor ons kader zijn we voor alle aandachtsgebieden nog op zoek naar extra vrijwilligers, ook op het gebied van auditing. Als u interesse heeft om bij het kader te komen, stuur dan een e-mail aan [email protected] voor meer informatie. De Trustees streven ernaar om het New Grants Model zo gebruiksvriendelijk mogelijk voor clubs en districten te maken.

John Kenny Voorzitter Rotary Foundation Trustees

VOETJES VAN DE VLOER Elk jaar rond deze tijd vieren de Brazilianen het einde van de zomer en het begin van de vastentijd met een van ‘s werelds grootste feesten, het Braziliaanse carnaval. De festiviteiten in Rio de Janeiro mogen dan de bekendste van het land zijn, São Paulo viert feest in geheel eigen stijl. In een competitie die op nationale televisie wordt uitgezonden, trekken de sambascholen die tot de top van de stad behoren, twee avonden lang in een parade voorbij in het Sambódromo do Anhembi, een stadion dat plaats biedt aan 30.000 mensen. Tijdens de internationale Rotary Conventie 2015, van 6 tot 9 juni, kunt ook u feestvieren. Op 6 juni kunt u namelijk de Rotary Carnival Parade bijwonen. Deze vindt, net als de sambaschoolparades, in het Anhembi sambastadion plaats. Meer informatie en aanmelden voor de Rotary Conventie 2015 in São Paulo: www.riconvention.org

ROTARY magazine 21

Beeld: ©Rotary International, Dollywood Foundation

Het nieuwe model voor Grants

ANNONCES

PRACHTIGE VILLA TE HUUR 14-24 personen, genieten tussen de ­olijfbomen in een authentiek dorpje Cunit vlakbij Barcelona en Sitges. 3 min van het strand golfbanen op 10 km en tennisbanen 2 km. Vraag naar de mogelijkheden. Nederlandse eigenaren. Tel: 06-45755777, www.huistehuurspanje.nl. TE HUUR VAN EEN ROTARIAN EEN EXCLUSIEF TOSCANE LANDHUIS ‘IL POZZALE ‘ MET EEN SFEERVOLLE INRICHTING. Wij bieden u de mogelijkheid te genieten van de schoonheid en rust van het ­prachtige Italiaanse landschap en het bruisende culturele leven van Toscane. Hiervoor beschikken wij over een prachtig recent gerestaureerde ‘Borgo’ in Monte San Savino. Met stijlvolle authentieke elementen en voorzien van moderne en luxe gemakken. U heeft van uit hier, een uitstekend vertrekpunt voor bezoeken aan talrijke historische steden en dorpen zoals Florence, Siena, Arezzo, Pienza, Montepulciano en Cortona. Voor meer informatie kijk op www.toscanelandhuis.nl, telefoon: 06-51842017, e-mail: [email protected]. INTRIGEREND INDIA, schitterend Sri Lanka, betoverend Bali en ­verrassend Vietnam, Leendert Kruik voor reizen op maat. Info: [email protected] of 0316-223284

Verdient iemand een lintje? Rtn, verzorgt haalbaarheidsonderzoek en voorstellen voor KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN. Mr. J.P. Kruimel, tel: 071-5652754, e-mail: [email protected] UNIEK GELEGEN VILLA IN DE HEUVELS BIJ LUCCA Geheel gerenoveerd familiehuis (8-10 personen), voorzien van alle comfort, groot zwembad, wifi, satelliet TV en volledige privacy; een half uur van de kust en een kwartier van de stad Lucca. Info: www.luccamolino.nl, tel: 06-51172019.

22 ROTARY magazine

TE HUUR VAN ROTARIAN IN CANNES-MANDELIEU (Z-FRANKRIJK) een schitterend appartement met grote terrassen, uitzicht op de golfbaan Riviera Golf de Barbossi, zwembad op terrein, vlakbij het strand. Mooi ingericht, 3 slaapkamers, 2 badkamers, luxe keuken met Nespressomachine, vaatwasmachine, wasmachine en droger enz. Foto’s beschikbaar. Voor info bel 06-12362473. TE HUUR: riante villa Oost Algarve, 3 ha max. privacy, panoramisch zeezicht, dicht bij dorp, 5 slaap-en badkamers, 10 pers., groot privézwembad, airco, internet. Bel 06-53250612, www.casaladeira.nl UITZICHT OP HET SCHITTERENDE UMBRIË/ TOSCANE - Drie mooie en stijlvolle 2-4 pers. appartementen te huur. Rust, ruimte, privacy en een panoramisch uitzicht vanaf uw privé terras op de Val di Chiana en het Lago Trasimeno. Gelegen in het culturele en archeologische hart van Italië. Eigen zwembad in 3ha olijfboomgaard, 4 golfbanen in de omgeving. Kijk op www.casanavicella.com. FLORIDA TE HUUR: onze prachtige rustiek gelegen villa aan bosrand en kreek, met verw. overdekt privézwembad in Port Charlotte. Vlakbij strand, winkelcentr. golfbanen en alle bezienswaardigheden. Mooi ingericht en een luxe keuken, vaatwasser, wasmachine, droger etc. Grote living, 3 slpk. 2 badk. Alles airco. Grote tuin met steiger. Wi-Fi. Prijs € 685,- p.w. Bij 3 weken slechts € 580,- p.w. Tel/Fax: 0416-335051, e-mail: [email protected]. Info + video: www.huurhuisflorida.com. TE HUUR Schitterend gelegen luxe chalet in Franse Alpen. Skien, ­golfen, bergwandelen. 8 personen vanaf Euro 2300 p.w. Appartement 2 personen vanaf Euro 550 p.w. Zie www.chaletlestulipes.nl

LUXE ZONNIGE STRANDVAKANTIE Voor het hele gezin in CESENATICO ITALIE (Adr.Kust) in het klasse Grand Hotel****+ Hoofd zetel Lions & Rotary. Privéstrand, groot zwembad, tennisbaan, golfbanen vlakbij (met hotelkorting). Gratis Wi-Fi. Fietsen gratis beschikbaar. Excellente keuken, menu a la carte. Als bij ons geboekt dan deze gereduceerde prijzen: volp. 75,90 tot € 142,50 p.p.p.d. B&B: 51,50 tot € 103,50 p.p.p.d. Grote gezinskorting van 26/4 tot 30/6 en 23/8 tot 30/9. Voor prosp. inl. en reserv. met korting: N. Bruinsma tel/fax: 0416-335051, e-mail: [email protected] Video & foto’s, etc. Zie: www.algasun.nl klik op “Grand Hotel”. LET OP ITALIË-LIEFHEBBERS. Prachtig gelegen huis van Rotarian in Le Marche, met zwembad. Helemaal vrij, in de heuvels tussen wijngaarden en akkers. Slechts 25 km van de Adriatische kust. Rust, cultuur, lekker eten en zon. Kijk op www.boccadilupo.nl of bel 06-50660269, Mw. T. Vermeer. APPARTEMENT IN TOSCANE AAN STRAND&ZEE (6 personen) Marina di Massa. Twee etages, tuin, riante living, airco, 3 slk., 2 badk., luxe keuken, 2 ruime balkons, parkeerplaats. Geen huis­ dieren. Gunstig gelegen badplaats: 40 km van Pisa Airport, 3 km van A12 en 2 km van treinstation. Comfortabele afwisseling van zon, cultuur en golf. Info en reserveren: www.casa-toscana.net, tel: 06-53405611. TE HUUR IN LACANAU-OCEAN, FRANKRIJK: vrijstaand vakantiehuis (2-6 personen) aan de Atlantische kust, rand van de Medoc, op 60 km van cultuur- en wijnstad Bordeaux. Volledig ingerichte woning, met grote tuin en terras. Op loopafstand van strand, ­dorpscentrum, 18 holes golfbaan. Perfecte omgeving voor rust, strand, zee, meer, surfen, fietsen, wandelen, cultuur. Beschikbaar: mei, juni, september en oktober 2015. Kijk op: www.huisinlacanauocean.nl, e-mail: [email protected]

FRANSE WATERMOLEN VOOR 2 - 15 PERS. Heerlijk familie­ huis in Tarn et Garonne, 2 aparte gebouwen, eigen strand en basin. Rust, ruimte, voor jong en oud. Moulin Ste de Livrade. Link: http://www.watermoleninfrankrijk.nl/ GENIETEN IN RUSTIGE OMGEVING IN KARAKTERISTIEK FRANS HUIS. TE HUUR: vakantiehuis in klein, echt Frans dorpje. Sfeervol en comfortabel ingericht. Zwembad en grote tuin op terrein van 7000 m2. Ruim familiehuis voor 2 - 8 personen, 3 slaapkamers, 2 badkamers, WIFI, televisie via schotel. Gelegen in het Franse dept. Tarn op de grens met de Aveyron. Voor liefhebbers van rust, wandelen, golfen, zwemmen en cultuur. Werelderfgoed stad Albi op 25 km. Telefoon: 06-22927751, www.cazouls.com DE ROTARY DIXIE STOMPERS BAND is graag bereid uw feest, lustrum etc, op te luisteren met gezellige Dixie en Dansmuziek. Inl. Rene Hamers, bandleider en lid van de Rotaryclub Roermond Maas & Roer te Roermond, gsm 06-53116741. Zie verder op www.dixiestompers.nl. Agenda: Laatste weekend van mei tournee naar Engeland, Rotaryclub Burnham on Crouch. Eerdere optredens buiten Nederland in Nice (Frankrijk ), Lanaken (België ) en Rotaryclub Lemgo (Duitsland).

UW ANNONCE IN ROTARY MAGAZINE?

Dat kan al vanaf € 30,50! Stuur uw verzoek naar: [email protected]

ROTARY magazine 23