Les 3: Overleven in de sloppenwijken / Bijlage I
I. Introductie
aanvullende informatie over de sloppenwijken in Caracas Er wonen miljoenen mensen in de sloppenwijken van Caracas, verspreid over verschillende plaatsen in de stad. Ze worden gebouwd op de helling van bergen en zijn heel slecht verbonden met de rest van de stad. Sloppenwijken ontstaan meestal omdat mensen van het plattenland naar de grote stad verhuizen om werk te zoeken. Ze hebben te weinig geld om een huis te kopen en bouwen een ‘hutje’ uit bouwafval. Het begin van de ontwikkeling van een sloppenwijk, ook wel ‘barrio’ genoemd, is bijna altijd illegaal. Soms, als de inwoners geluk hebben, wordt hun barrio door de overheid erkend. De barrio wordt dan voorzien van basisinfrastructuur zoals elektriciteit en water. Maar omdat dit heel slecht (of niet) onderhouden wordt, geraakt dit meestal zeer snel in verval. Niet iedereen die in een sloppenwijk woont, leeft in extreme armoede. Er zijn mensen die heel arm zijn en wonen tussen enkele aluminium platen, maar de meesten wonen in kleine stenen huisjes. In deze families hebben enkele familieleden meestel een job in de stad. In de arme families gaat het er vaak erbarmelijk aan toe. Meestal zijn dit alleenstaande moeders met veel kinderen. De kinderen gaan vaak niet, of onregelmatig, naar school en de oudere kinderen moeten hun moeder helpen om de jongeren op te voeden en te ondersteunen. Het leven in de sloppenwijken gaat gepaard met enorm veel misdaad. De inwoners worden regelmatig geconfronteerd met geweld en de dood. Het leven is er erg gevaarlijk. Veel jongeren betreden een drugsbende, omdat ze dit zien als enige uitweg uit hun armoedig leven en als een ontsnappingsmogelijk uit de sloppenwijken. Een mensenleven in de barrios heeft voor veel leden van drugsbendes niet dezelfde waarde als bij ons. Er worden ieder weekend tientallen mensen vermoord, vaak zonder enige reden. Caracas wordt dan ook niet zomaar ‘de moordhoofdstad van de wereld’ genoemd.
www.zuiddag.be
Les 3: Overleven in de sloppenwijken / Bijlage II
II. Beginsituatie Wie ben jij? Jouw naam is Juan, je ben een jongen van 16 jaar oud en woont in Petare, een van de sloppenwijken van Caracas, ook “Los Barrios” genoemd. Je weet dat het leven in “Los Barrios” erg hard kan zijn en er veel armoede en criminaliteit heerst. Hoe gaan jij en je gezin overleven in deze moeilijke omstandigheden? Je woont samen met je moeder, twee broers, zus, grootouders, tante en nonkel in een klein huisje. Iedereen van het gezin heeft zijn eigen noden en behoeften, maar ook zijn eigen inkomsten in functie van zijn leeftijd, gezondheidstoestand en interesses. Je moet dan ook belangrijke keuzes maken zodat iedereen een zo gelukkig mogelijk leven kan leiden. Een typische dag in je leven ziet er als volgt uit: Je staat ’s morgens vroeg op om 5 uur. Je helpt eerst in het huishouden en gaat daarna naar school. Na school probeer je allerlei klusjes te doen om wat extra geld te verdienen voor je zelf, maar ook om de rest van je familie te kunnen onderhouden. Meestal ben je pas terug thuis om 21 uur.
Jouw huisje in het Noorden van Petare
Jouw gezinssituatie: Je vader heeft je moeder enkele jaren geleden verlaten en ze staat er nu alleen voor. Ze is vorig jaar ziek geworden en heeft daardoor medicamenten nodig . Door haar toestand kan ze niet werken, maar ze doet wel een paar huishoudelijke taken, zoals koken en wassen. Jouw oudste broer, Antonio, is 14 jaar oud. Hij gaat vijf dagen per week naar de middelbare school en speelt voetbal na de lessen en in het weekend. Hij heeft heel veel talent en hoopt professionele voetballer te worden. Omdat hij naar school en naar zijn voetballessen gaat, heeft hij geen tijd om voor het huishouden te zorgen. Volgende week is er een heel belangrijke voetbalwedstrijd in het centrum van Caracas. Er komt een scout naar de jonge talenten kijken en studiebeurzen uitdelen aan jongeren met veel potentieel om het te maken als voetballer. Als Antonio gekozen wordt, zou hij gratis naar een sportinternaat mogen gaan in Caracas. Hij maakt volgens jou heel veel kans maar heeft wel dringend nieuwe voetbalschoenen nodig als hij goed wilt spelen op de match. Jouw jongste broer, Carlos, is 6 jaar oud. Hij gaat naar school samen met Antonio. Hij heeft moeilijkheden om te leren lezen omdat hij geen schoolboeken heeft. Jouw zus, Maria, is 15 jaar oud. Ze is vorig jaar gestopt met school en werkt nu als nagelverzorgster. Jouw grootmoeder helpt jouw moeder met koken en doet de boodschappen. Ze probeert Carlos zo goed mogelijk op te voeden, maar kan niet lezen en hem dus niet met zijn huiswerk helpen.
www.zuiddag.be
Les 3: Overleven in de sloppenwijken / Bijlage II
Jouw grootvader was vroeger timmerman, maar door zijn gezondheidstoestand kan hij niet meer werken. Hij kan lezen en schrijven maar is slechtziende geworden. Hij wilt zijn zaak aan jou overlaten maar daarvoor moet je eerst een nieuwe gereedschapskoffer kopen. Jouw tante Rosita buit een klein eetstandje uit in de centrale straat van de Barrio, waar ze cachapas en empañadas verkoopt. Het is 2 kilometer wandelen en ‘s avonds op de weg naar huis wordt jouw tante dikwijls bestolen. Ze overweegt daarom om alleen nog maar ‘s middags haar zaak te openen. Ze zou ook een moto kunnen kopen, waardoor er een kleinere kans is dat ze onderweg overvallen wordt. Moest ze een moto hebben zou ze ook eten aan huis kunnen leveren. Haar man, Pedro werkt in een plaatselijke fabriek die papier maakt om het daarna te exporteren naar de rest van de wereld. Er zijn weinig jobs in de fabriek en ze zijn erg gegeerd, hij werkt daarom van ‘s morgens heel vroeg tot ‘s avonds laat en jullie zien hem daardoor weinig.
www.zuiddag.be
Les 3: Overleven in de sloppenwijken / Bijlage III
III. Vraag voor de leerlingen Je zit nog op de middelbare school en wilt jouw familie zo goed mogelijk helpen. Er zijn verschillende investeringen die jouw gezin wilt doen in de toekomst. Bespreek met jouw groepje het belang van iedere investering en maak een rangschikking ervan waarbij 1 de belangrijkste investering aanduidt. Bespreek daarnaast ook of de investering vooral zal bijdragen tot geluk, gezondheid of geld en op welke manier. Investering
Rangschikking
Wat zal verbeteren?
Geef elke investering een nummer van 1 tot 6.
Geluk, gezondheid en/of geld?
Schoolboeken
Bril voor opa
Moto
Medicamenten
Voetbalschoenen Gereedschapskoffer (om timmerman te worden)
www.zuiddag.be
Les 3: Overleven in de sloppenwijken / Bijlage IV
IV. Keuzes maken In het leven moet je keuzes maken. Hieronder staan enkele opties waaruit jij, Juan uit Petare, kan kiezen. Overweeg in groep welke keuze je zal maken en waarom.
Keuze 1 De meeste van jouw vrienden zijn geïnfiltreerd geraakt in drugsbendes. Je beste vriend is wel een paar dagen geleden vermoord door een drugskwestie. Je weet dat een gang betreden heel veel verdient maar heel risicovol is.
Keuze 2 Je hebt gehoord dat er een job vrijkomt in de fabriek waar jouw nonkel werkt. Als je daar aan de slag zou gaan, zou je een gemiddeld loon verdienen. Je moet dan wel stoppen met school en zal geen tijd meer hebben om met je familie door te brengen.
Keuze 3 Een derde optie is om jouw tante of jouw zus met hun respectievelijke zaken te helpen. Je leert snel en je bent goed in budgetbeheer dus je verwacht dat je zeker de inkomsten van een van beide kunt verdubbelen.
Keuze 4 Je overweegt om timmerman te worden, zoals jouw grootvader vroeger. Daarvoor zou je een gereedschapskoffer moeten kopen maar zou je wel meer verdienen dan bij de twee voorgaande opties.
Keuze 5 De laatste optie is om zelf op de middelbare school te blijven, met een hogere kans op een beter betaalde job in de toekomst. Naar school gaan zelf is gratis, maar je moet uiteraard wel betalen voor schoolboeken, schrijfgerief… De tijd die je doorbrengt op school kan je niet besteden aan werken en geld verdienen.
www.zuiddag.be
