www.rotterdam.nl
Aanvalsplan Drugs & Alcohol op ROC’s
Inhoudsopgave 1. Inleiding ..............................................................................................................................................3 1.1 Achtergrond: alcohol- en drugsgebruik onder Rotterdamse jeugd................................................3 1.2 Programma Drugs & Alcohol 2011-2014.......................................................................................3 1.3 Achtergrond: alcohol- en drugsgebruik onder ROC-studenten .....................................................4 1.4 Aanvalsplan Drugs & Alcohol op ROC’s .......................................................................................4 2. Doelstelling ........................................................................................................................................5 2.1 Doelstelling Aanvalsplan ...............................................................................................................5 2.2 Target ............................................................................................................................................5 2.3 Mijlpalen.........................................................................................................................................5 3. De aanpak...........................................................................................................................................6 3.1 Proces............................................................................................................................................6 3.2 Uitwerking ......................................................................................................................................7 3.2.1 Wat we al doen en blijven doen ...........................................................................................8 3.2.2 Wat we gaan doen................................................................................................................8 4. Samenhang met andere projecten en programma’s ...................................................................15 5. Colofon .............................................................................................................................................16
2
1. Inleiding In deze notitie wordt het Aanvalsplan Drugs & Alcohol op ROC’s gepresenteerd. Uit recente cijfers komt naar voren dat het gebruik van alcohol en drugs onder ROC-studenten zo fors is dat er specifiek voor deze doelgroep actie ondernomen moet worden. Het College van B&W heeft daarom besloten vooruitlopend op het programma Drugs & Alcohol 2011-2014 een aanpak hiervoor te presenteren. In dit plan is deze aanpak uiteengezet.
1.1 Achtergrond: alcohol- en drugsgebruik onder Rotterdamse jeugd De afgelopen jaren is in Rotterdam krachtig ingezet op de aanpak van alcohol- en drugsmisbruik. Daarbij zijn de inspanningen vooral gericht geweest op de doelgroep van schoolgaande jeugd tot 16 jaar. Dit omdat de praktijk uitwijst dat zo’n investering loont: jongeren die later beginnen met drank of drugs, ondervinden als volwassenen minder vaak verslavingsproblemen. De preventiemethode De Gezonde School en Genotmiddelen waarvan de werking is aangetoond, vormt hiervoor de basis. In de aanpak zijn ook andere initiatieven ondernomen, zoals bijvoorbeeld: het sluiten van coffeeshops in de buurt van scholen, het initiëren van preventie in de resterende coffeeshops, het opzetten van Ehealth (begeleiding en hulp via internet), deskundigheidsbevordering aan jongerenwerkers en de inzet van peers (jongeren die voorlichting geven aan leeftijdsgenoten) bij evenementen in wijken. Deze aanpak op basis- en voortgezet onderwijs zetten we onverminderd voort. Uit de Jeugdmonitor Rijnmond blijkt dat schoolgaande jeugd in Rotterdam gemiddeld minder rookt en drinkt dan leeftijdsgenoten in de rest van het land. Het drugsgebruik is ook iets lager. In het gebruik is qua roken en drinken een dalende trend waarneembaar. Zo is bijvoorbeeld het recent alcoholgebruik in de brugklas teruggelopen van 15% in 2003/2004 naar 11% in 2007/2008. Afgaande op de cijfers uit 1
de Jeugdmonitor, werpen bovengenoemde inspanningen hun vruchten af . Qua gebruik van tabak, alcohol en drugs lijkt het dus beter te gaan met de Rotterdamse jeugd. Uit recent onderzoek komt echter naar voren dat het gebruik onder bepaalde doelgroepen juist buitensporig is. Dit blijkt zowel uit het Intraval-onderzoek naar de effecten van het coffeeshopbeleid waarbij het softdrugsgebruik onder niet-schoolgaande jongeren wordt belicht, als uit het onderzoek naar gezondheid en leefstijl onder ROC-studenten van 16 jaar en ouder.
1.2 Programma Drugs & Alcohol 2011-2014 Het aanpakken van probleemgebruik onder meer kwetsbare jongeren zoals op het ROC staat centraal in het programma Drugs & Alcohol 2011-2014 dat op dit moment in ontwikkeling is en in het eerste half jaar van 2011 aan de gemeenteraad wordt aangeboden. Met gerichte projecten, zoals dit Aanvalsplan, gaat de gemeente Rotterdam in samenwerking met partners als politie, Openbaar Ministerie en onderwijs de strijd aan met het gebruik en de negatieve
1
Jeugdmonitor Rijnmond 2010
3
effecten ervan. Dit gebeurt in aanvulling op de huidige aanpak (zoals geformuleerd in het coffeeshopbeleid, plan van aanpak alcohol 2009-2010) die afgaande op de onderzoekscijfers uit de Jeugdmonitor, succesvol blijkt.
1.3 Achtergrond: alcohol- en drugsgebruik onder ROC-studenten Uit onderzoek naar de gezondheid en leefstijl van ROC-studenten komt naar voren dat 10% van de ROC-studenten wel eens harddrugs heeft gebruikt zoals cocaïne, speed of GHB. Bijna een derde van de studenten is de afgelopen maand aangeschoten of dronken geweest. Drugs en alcohol blijven niet beperkt tot de privésfeer: 16% heeft wel eens hasj of wiet aangeboden gekregen op school. Het gebruik onder ROC-studenten is zorgelijk omdat het hier vaker gaat om kwetsbare jeugd. Zeker omdat onderzoek uitwijst dat gebruik van drugs en alcohol verband houdt met spijbelen, verzuim, 2
onderprestatie en zelfs voortijdige schooluitval . En ook omdat dit gebruik de hersenontwikkeling schaadt en al bestaande problemen versterkt. Jongeren die bijvoorbeeld maandelijks hasj of wiet gebruiken, spijbelen vijf keer zo vaak als leeftijdsgenoten die dat niet doen. Ook zijn ze bijna zeven keer vaker betrokken bij diefstal, vandalisme of ernstige geweldsdelicten en ervaren ze hun 3
gezondheid als slechter . Als we willen voorkomen dat jongeren gaan gebruiken, verslaafd raken, hun talenten vergooien en zelfs in de criminaliteit terecht komen, is gerichte inzet op deze doelgroep vereist.
1.4 Aanvalsplan Drugs & Alcohol op ROC’s Het probleemgebruik onder ROC-studenten is niet alleen het probleem van ROC’s, maar een maatschappelijk probleem dat zich op ROC’s voordoet. Albeda College, Zadkine, Politie RotterdamRijnmond, Openbaar Ministerie en gemeente Rotterdam slaan daarom de handen ineen met dit Aanvalsplan. De kern van de aanpak is dat studenten en ouders hun verantwoordelijkheid kunnen en moeten nemen. Ze worden daarin ondersteund, maar ook daarop aangesproken. Ouders zijn eerstverantwoordelijk voor de opvoeding en spelen een belangrijke rol in de talentontwikkeling van hun kinderen. Ouders moeten kunnen rekenen op het onderwijs en de gemeente als het gaat om een veilige schoolomgeving waar hun kinderen hun talent optimaal kunnen ontwikkelen. Andersom mogen gemeente en onderwijs rekenen op ouders als het gaat om hun betrokkenheid bij een succesvolle schoolcarrière.
Doel van de aanpak is dat minder jeugdigen (gaan) gebruiken en verslaafd raken. En dat meer jongeren in de gelegenheid zijn hun talenten optimaal te ontwikkelen in goede gezondheid en in een veilige omgeving. Hiermee dragen de maatregelen uit dit plan ook bij aan het terugdringen van schooluitval, het vergroten van gezondheid en het bevorderen van veiligheid.
2
‘Middelengebruik en voortijdig schoolverlaten’, Trimbos-instituut en Universiteit van Utrecht in opdracht van de ministeries van
OCW en VWS
4
2. Doelstelling
2.1 Doelstelling Aanvalsplan De doelstelling van dit aanvalsplan is minder gebruik van alcohol en drugs onder ROC-studenten, wat bijdraagt aan: -
het terugdringen van onderprestatie en schooluitval,
-
het terugdringen van drugs- en alcohol gerelateerd geweld,
-
en het verbeteren van gezondheid.
2.2 Target -
Eind 2013 is het drugs- en alcoholgebruik onder ROC-studenten ten opzichte van 2009-2010 3
met 10% afgenomen .
2.3 Mijlpalen Januari 2011: Start aanpak op 5 locaties (zie hoofdstuk 3.2 voor uitwerking) December 2011: 5 locaties hebben een gecertificeerd veiligheidsbeleid Januari 2012: Start aanpak tweede tranche van 10 locaties (totaal 15) December 2012: 15 locaties hebben een gecertificeerd veiligheidsbeleid
Januari 2013: Start aanpak derde tranche van 10 locaties (totaal 25) December 2012: 25 locaties hebben een gecertificeerd veiligheidsbeleid
3
Gerelateerd aan het onderzoek gezondheid en leefstijl onder ROC-deelnemers, op basis van een vergelijkbare
onderzoekspopulatie qua opleidingsniveau, samenstelling, gezondheidssituatie, opleidingsrichting en leeftijd.
5
3. De aanpak
‘Ik zit wel eens stoned in de klas, maar het moet eigenlijk niet mogen.’ Een ROC-student
3.1 Proces In het ontwerp van de aanpak zijn onder meer studenten, ouders, professionals en deskundigen op het gebied van gezondheidsbevordering, zorg, onderwijs en handhaving betrokken. De input die is opgehaald in de diverse gesprekken met deze direct betrokkenen vormen samen met onderzoeks- en beleidsinformatie het fundament van de aanpak.
Studenten geven in de gesprekken aan dat duidelijke regels zijn vereist die goed gehandhaafd worden, bijvoorbeeld door melding aan ouders over drugs- en alcoholgebruik. Een andere voorwaarde is dat personeel op school goed moet kunnen signaleren. Dat is ook wat medewerkers uit het onderwijs, als ook politie, Openbaar Ministerie en deskundigen uit de gezondheidsbevordering (GGD) en verslavingspreventie (GGZ) aangeven. Studenten zeggen verder zelf graag een rol te willen spelen in de voorlichting aan medestudenten. Die betrokkenheid is zeer van belang volgens zorgdeskundigen en volgens politie en OM. Zij wijzen er verder op dat dit hand in hand moet gaan met betrokkenheid van ouders zodat zowel ouders als hun kinderen hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Ouders zelf zien graag dat informatie over gebruik door hun kinderen bij hen terechtkomt, ook als het gaat om meerderjarigen. Zij ontvangen graag meer informatie over signalering, grenzen aan gebruik en hoe ze hun kinderen daarop kunnen aanspreken. Voor ouders is het ook belangrijk dat schoolfeesten alcohol- en drugsvrij zijn.
Dat personeel op school goed moet kunnen en willen signaleren, is ook een vereiste volgens medewerkers in het onderwijs. Zij geven daarnaast aan behoefte te hebben aan uitvoeringsafspraken met politie over zowel drugs- en alcoholgerelateerde incidenten als over veiligheid in brede zin. Verder wordt aangegeven dat zorg op school samenhangend moet zijn omdat een behoorlijk deel van de studenten op ROC’s kampt met problemen op meerdere gebieden (zoals bijvoorbeeld schulden, psychische en fysieke gezondheid). Politie, OM en zorgprofessionals geven aan dat in alle geledingen van de onderwijsinstelling gehandeld moet worden naar de schoolregels en de daarop gebaseerde protocollen. Zij vinden ook dat handhaving met betrekking tot strafbare feiten in en om de school moet onderdeel zijn van een integrale aanpak.
6
In de uitvoering van de aanpak is een belangrijke rol weggelegd voor de onderwijsinstellingen en hun partners. In een werkgroep nemen vertegenwoordigers van de beide ROC’s, studenten, politie/OM en gemeente plaats. De werkgroep stuurt op de implementatie en bewaakt de voortgang van dit Aanvalsplan en het realiseren van de doelstellingen per locatie. Betrokkenheid van ouders kan vorm krijgen door een aantal van hen ook deel te laten uitmaken van de werkgroep. De werkgroep wordt voorgezeten door een projectleider van de gemeente die zo nodig kan opschalen tot bestuurlijk niveau.
3.2 Uitwerking
Zolang ik zijn opleiding betaal, wil ik van de school weten wat hij uitspookt.’ Een ouder van een 19-jarige ROC-student
Albeda College, Zadkine, Politie Rotterdam-Rijnmond, Openbaar Ministerie en gemeente Rotterdam lanceren een aanpak die: -
inzet op verbinding tussen preventie, curatie en repressie;
-
aanvliegt vanuit drie samenhangende perspectieven: talentontwikkeling, veiligheid en gezondheid;
-
zoveel mogelijk zorgt voor aansluiting tussen de domeinen school, thuis en vrije tijd (publieke ruimte);
-
en een aanpak waarbij zowel jongeren als hun ouders verantwoordelijk zijn voor respectievelijk hun eigen gedrag en dat van hun kinderen.
Vanaf januari 2011 treedt de aanpak in werking. In het eerste jaar wordt de aanpak gestart op 5 locaties, in 2012 en 2013 komen daar per jaar 10 locaties bij. De locaties zijn in samenspraak met de ROC’s vastgesteld. Het criterium is dat in de eerste fase voor zoveel mogelijk spreiding wordt gekozen: geografisch, qua samenstelling, op basis van opleidingsrichting en -niveau.
7
3.2.1 Wat we al doen en blijven doen4 Doelgroep studenten, ouders en ROC-personeel -
Veiligheidsbeleid ROC’s hebben een veiligheidsbeleid waar ook regelgeving en protocollen op het gebied van alcohol en drugs deel van uit maken. Op basis hiervan kunnen onderwijsinstellingen bijvoorbeeld kluisjescontroles uitvoeren en sancties opleggen.
-
Verbinding tussen zorg en veiligheid ROC’s besteden veel aandacht aan de verbinding tussen zorg en veiligheid om voortijdige schooluitval te voorkomen. De wisselwerking tussen onderwijsteams, trajectbegeleiders en schoolgebonden externe specialisten is daarbij essentieel. Uitgangspunt is dat docenten en studieloopbaanbegeleiders in hun rol blijven: zij moeten goed kunnen signaleren en bij zorgen over een student specialisten betrekken die de juiste begeleiding kunnen geven.
-
Toeleiden naar zorg Via het intern zorgoverleg of het Zorg Advies Team worden studenten bij wie problemen zijn gesignaleerd, besproken en zo nodig toegeleid naar zorg.
-
E-health Jongeren en volwassenen in de regio Rotterdam kunnen in geval van problematisch gebruik van alcohol en cannabis via sites on-line zelftests doen en in behandeling gaan om van hun verslaving af te komen. Deze sites maken deel uit van het bestaande Rotterdamse beleid op het gebied van verslavingspreventie.
-
Jeugdhelpdesk/jeugdpoli Jongeren, hun ouders en professionals die met jeugd werken kunnen terecht bij de jeugdpoli van Bouman GGZ voor laagdrempelig advies, hulp of begeleiding. Zo helpen de deskundigen van de jeugdpoli bijvoorbeeld jongeren en hun ouders bij het opstellen van een plan om probleemgebruik te lijf te gaan. Ook bieden ze behandeling aan als afkicken op eigen kracht niet lukt.
3.2.2 Wat we gaan doen Preventie Preventie is het voorkomen van problemen door vroegtijdig ingrijpen. Dit ingrijpen kan via voorlichting, regelgeving en voorzieningen. Ook in deze aanpak wordt de combinatie van voorlichting, regelgeving en voorzieningen toegepast om zo effectief mogelijk te zijn. In deze aanpak wordt preventie op drie wijzen uitgevoerd: 4
De inzet op preventie in primair en voortgezet onderwijs (De Gezonde School en Genotmiddelen) wordt onverminderd
voortgezet. De inspanningen op ROC’s vanuit dit aanvalsplan zijn in aanvulling op de bestaande interventies.
8
-
Het voorkomen van probleemgebruik
-
Het zo snel mogelijk opsporen van bestaand probleemgebruik om dit gebruik te bestrijden
-
Het voorkomen dat voormalige probleemgebruikers terugvallen
Hieronder is weergegeven wat de nieuwe maatregelen op basis van dit aanvalsplan inhouden. Deze maatregelen zijn per doelgroep weergegeven. Doelgroep ROC-studenten, ouders van ROC-studenten en ROC-personeel -
Gecertificeerd veiligheidsbeleid Veilig op School (VOS) De aanpak van drugs en alcohol moet niet afzonderlijk plaatsvinden. Daarom wordt het ingebed in het integrale veiligheidsbeleid van de ROC’s. Hiervoor wordt de procesmethode Veilig Rond en In de School ingezet. Deze methode is ontwikkeld door het Centrum voor Criminaliteitspreventie, in Rotterdam bekend onder de naam Veilig op School (VOS). VOS is reeds geïmplementeerd op het voortgezet onderwijs en komt nu ook beschikbaar voor ROC’s. De methode verloopt als volgt: begonnen wordt met een analyse van de veiligheidssituatie rond de onderwijsinstelling. Op basis van die analyse vindt afstemming plaats tussen onder meer de onderwijsinstelling, deelgemeente, DOSA, politie, Stadstoezicht en RET, en worden afspraken tussen deze partijen gemaakt. De onderwijsinstelling stelt het plan van aanpak op en voert dit samen met partners uit. Het beleid wordt door een onafhankelijke landelijke organisatie getoetst op kwaliteit. Als het beleid aan alle eisen voldoet, wordt een onderwijslocatie gecertificeerd. Een cyclus van hercertificering op zowel beleid, proces als uitvoering volgt in de drie jaren daarna. In het beginstadium en tussentijds (na jaar één en twee) wordt het ROC ondersteund door een interventieteam. Het interventieteam adviseert het ROC rondom het proces van VRIS. Na certificering komt een consulent van het certificeringsbedrijf langs om nazorg te leveren. Op basis van het veiligheidsbeleid worden afspraken gemaakt met omgevingspartners (zoals openbaar vervoer, detailhandel, politie en deelgemeente) op wijk/deelgemeenteniveau, naast de afspraken in de gedragscode drugs en alcohol van het ROC.
-
Gedragscode ROC’s, gemeente en politie tekenen een gedragscode. Hierin is onder meer vastgelegd hoe ROC’s optreden als een student onder invloed op school wordt gesignaleerd. Ook is daarin opgenomen hoe de gemeente deze signalering faciliteert en staan er afspraken over zorg, betrokkenheid van ouders en het doen van aangifte. De gedragscode wordt verankerd in de reglementen die de onderwijsinstellingen al hanteren. Met deze afspraken loopt de gemeente Rotterdam vooruit op de meldingsplicht zoals voorgesteld door minister Van Bijsterveldt van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hierin wordt gebruik en bezit van drugs door school gemeld aan politie en ouders.
9
Gedragscode drugs en alcohol op en om ROC’s Uitgangspunten: - Drugs en alcohol en onderwijs gaan niet samen. - Niemand zit onder invloed in de schoolbanken. - Niemand gebruikt op of om school. - Bezit van en handel in drugs en alcohol worden niet getolereerd. - Ouders worden te allen tijde op de hoogte gesteld Hiertoe worden de volgende afspraken gemaakt: 1. ROC’s leggen regels op basis van bovenstaande uitgangspunten vast in het schoolreglement. 2. ROC’s zien toe dat personeel het goede voorbeeld geeft. 3. Bij handel in drugs op school wordt door het ROC zo spoedig mogelijk aangifte gedaan ofwel overlegd met politie en OM over mogelijkheden voor strafrechtelijk onderzoek. 4. Bij bezit van harddrugs en meer dan 5 gram softdrugs wordt door het ROC zo spoedig mogelijk aangifte gedaan ofwel overlegd met politie en OM over mogelijkheden voor strafrechtelijk onderzoek. 5. Bij bezit van softdrugs (5 gram of minder) en alcohol op school worden studenten door het ROC op basis van het schoolreglement gesanctioneerd. 6. Studenten die zich onder invloed op school bevinden worden door het ROC op basis van het schoolreglement gesanctioneerd. 7. In alle bovenstaande gevallen neemt het ROC contact op met ouder(s)/verzorger(s) en maakt nadere afspraken met hen. Daarnaast volgt een melding in de verwijsindex van het Stadsregionaal instrument Sluitende Aanpak (SISA). Ook wordt de betreffende student in het eerstvolgend intern zorgoverleg besproken zodat daar kan worden bepaald hoe met externe deskundigen en interne begeleiders de juiste zorg geboden kan worden. Indien de ingezette zorg niet afdoende is, wordt de casus in het Zorg Advies Team (ZAT) besproken waar een casemanager wordt aangesteld en de casuïstiek wordt gemonitord. 8. De gemeente Rotterdam zorgt ervoor dat voor docenten, studieloopbaanbegeleiders en relevante andere medewerkers, bijvoorbeeld op gebied van toezicht en veiligheid, deskundigheidsbevordering op het gebied van drugs en alcohol beschikbaar is. 9. ROC’s zorgen er waar nodig voor dat docenten, studieloopbaanbegeleiders en relevante andere medewerkers, bijvoorbeeld op gebied van toezicht en veiligheid, de aangeboden deskundigheidsbevordering volgen. 10. De gemeente Rotterdam zorgt ervoor dat deskundigen op het gebied van middelengebruik en –verslaving beschikbaar zijn voor de Zorg Advies Teams van locaties die participeren in de Aanpak Drugs & Alcohol op ROC’s. 11. De gemeente Rotterdam zorgt ervoor dat locaties die participeren in de Aanpak Drugs & Alcohol op ROC’s een probleemanalyse en certificeringstraject (inclusief audits en hercertificering) op het gebied van integrale veiligheid (Veilig Op School) aangeboden krijgen. De ROC’s werken voorts op basis van de VOS-methode aan een gecertificeerd veiligheidsbeleid. 12. De gemeente Rotterdam zorgt ervoor dat locaties die participeren in de integrale Aanpak Drugs & Alcohol op ROC’s een preventieprogramma (DGSG) aangeboden krijgen. 13. ROC’s doen zo spoedig mogelijk aangifte of overleggen met politie en OM als zij incidenten constateren waarbij eventueel strafrechtelijk onderzoek vereist is. 14. Bovenstaande afspraken worden door een derde partij jaarlijks op naleving gecontroleerd.
10
Doelgroep ROC-studenten -
Structurele voorlichting vanuit de methode De Gezonde School en Genotmiddelen Structurele voorlichting vanuit de methode De Gezonde School en Genotmiddelen, een landelijke methode waarvan de werking is aangetoond. Deze methode bestaat uit vier pijlers: 1. Regelgeving en beleid 2. Voorlichting aan studenten 3. Ouderbetrokkenheid 4. Signalering en toeleiding naar zorg De voorlichting bestaat voor het MBO uit een e-learning module waarbij gebruik gemaakt wordt van Hyves, Twitter en MSN. Voorlichting wordt op de deelnemende locaties ingebed in het vak Leren, Loopbaan en Burgerschap (LLB), in mentorlessen en/of in contact met de studieloopbaanbegeleider.
-
Voorlichting voor en door studenten Studenten worden getraind om als peers voorlichting te geven aan medestudenten zodat zij weten wat de gevolgen zijn en ze in staat zijn hun eigen grenzen in gebruik te bepalen
-
Website met chat, forum en zelftest Via de website www.maakjekeus.nl krijgen studenten informatie over alcohol, drugs, roken, gokken en gamen. Daarop is ook aandacht voor keuzes maken, weerbaarheid en omgaan met groepsdruk. Studenten kunnen via de website ook een test doen om inzicht in hun gebruik te krijgen. Via een forum, chat, mail en telefoon kunnen ze vervolgens hulp en advies vragen aan professionals. De site is opgezet door Bouman GGZ, in opdracht van de gemeente Rotterdam en is bedoeld voor jongeren op ROC en Voortgezet Onderwijs.
-
Communicatie over regels en aanpak ROC’s communiceren helder over de regels die gelden op de onderwijslocaties en de aanpak van het Aanvalsplan om verdere bewustwording onder studenten te creëren en hen duidelijk te maken wat de consequenties van overtreding zijn.
Doelgroep ouders -
Voorlichting voor ouders Ouders van studenten op deelnemende locaties krijgen een brief thuis waarin melding gemaakt wordt van de aanpak, wat de regels zijn op de ROC-locaties en wat hun verantwoordelijkheid daarin is. Ze worden in de brief gewezen op informatie via een nieuwe website voor ouders over hoe gebruik te signaleren is en hoe ze hun kinderen daarop kunnen aanspreken. Ook worden ze geïnformeerd over de mogelijkheid het ouderspreekuur te bezoeken
-
Ouderspreekuur op school Een professional (sociaalpsychiatrisch verpleegkundige) uit de integrale GGZ met verslavingsexpertise gaat op ROC-locaties aan de slag. Deze staat ouders in het spreekuur bij met advies en hulp, zoals bijvoorbeeld door praktische opvoedtips te geven met betrekking
11
tot alcohol en drugs, advies over hoe gebruik te signaleren en hoe met hun kinderen in gesprek te gaan over hun alcohol- of drugsgebruik. -
Website met chat en forum Ouders krijgen via de website ouders.puberenco.nl informatie over drank en drugs, hoe signalen te herkennen en praktische tips om het gesprek met hun kinderen aan te gaan. Ook geeft de site inzicht in de werking van de hersenen van jongeren tot en met 22 jaar. Via chat, forum, mail en telefoon kunnen ouders vragen stellen en hulp zoeken bij professionals. De site is opgezet door Bouman GGZ, in opdracht van de gemeente Rotterdam en is bedoeld voor ouders.
-
Thema in ouderraden In ouderraden wordt voortijdige schooluitval en de rol van alcohol- en drugsgebruik hierin als thema behandeld. Zo zijn ouders betrokken bij de plannen en de uitvoer daarvan op de ROC’s.
Doelgroep ROC-personeel -
Deskundigheidsbevordering Docenten, studieloopbaanbegeleiders en overige medewerkers (bijvoorbeeld op het gebied van toezicht en veiligheid, zoals conciërges en beveiligingsmedewerkers) worden geschoold in het herkennen van het gebruik van drugs en alcohol. Zij helpen studenten met problemen hun weg te vinden naar de juiste hulp en zorg te vinden. De gemeente biedt de trainingen aan, ROC’s zorgen ervoor dat hun personeel de trainingen volgt.
-
Begeleiding door professional Een professional (sociaalpsychiatrisch verpleegkundige) uit de integrale GGZ met verslavingsexpertise gaat op ROC-locaties aan de slag. Deze zorgt voor ondersteuning van ROC-personeel.
-
Website met informatie en lesmateriaal Docenten krijgen via de website docenten.puberenco.nl informatie over drank en drugs, preventie, signalering en opvolging. Daarnaast is ook lesmateriaal beschikbaar. De site is opgezet door Bouman GGZ, in opdracht van de gemeente Rotterdam en is bedoeld voor docenten van jongeren tot 18 jaar, maar is ook voor ROC-docenten te gebruiken.
Curatie Jongeren die kampen met probleemgebruik, moeten dat gebruik zo snel mogelijk aanpakken zodat voorkomen wordt dat de situatie verslechtert. Hoe sneller de problemen bestreden worden, hoe beter. Bij de aanpak van bestaand probleemgebruik onder ROC-studenten worden altijd ouders betrokken en wordt zo veel mogelijk een beroep gedaan op zelfredzaamheid. Spil in de aanpak is een professional uit de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) die op locatie advies, hulp en begeleiding geeft.
12
Doelgroep studenten, ouders en ROC-personeel -
Professionele hulp op locatie Een professional (sociaalpsychiatrisch verpleegkundige) uit de integrale GGZ met verslavingsexpertise gaat op ROC-locaties aan de slag. Deze zorgt voor ondersteuning van ROC-personeel en zorgt voor hulp, advies en begeleiding aan studenten en hun ouders. De professional signaleert studenten met problemen, biedt laagdrempelige zorg aan (bijvoorbeeld door met student en ouders een plan te maken om het gebruik te lijf te gaan), voegt expertise op GGZ toe aan het Zorg Advies Team en verwijst zo nodig door naar zwaardere vormen van hulp. Door al op school deze deskundigheid in te zetten, verloopt het toeleiden naar zorg meer passend en effectiever. Problemen bij jongeren worden zo eerder ontdekt en jongeren krijgen eerdere, snellere en betere zorg.
-
SISA-melding Alleen een gecoördineerde aanpak is een goede aanpak. Indien probleemgebruik wordt geconstateerd bij een student, volgt altijd een melding in de verwijsindex van het Stadsregionaal Instrument Sluitende Aanpak (SISA). Zo kunnen jongeren met multiproblematiek eerder gesignaleerd worden en kan in overleg tussen de behandelen professionals de coördinatie over de zorg genomen worden.
Repressie Voor studenten die de (school)regels overtreden, dient er een stok achter de deur te zijn. Zowel om de norm duidelijk te maken, als om jongeren met probleemgebruik te signaleren en toeleiden naar zorg. Hiermee wordt de verbinding tussen preventie, curatie en repressie vormgegeven.
Doelgroep ROC-studenten -
Blowverbod Rondom locaties met integrale aanpak is met de politie en het OM de afspraak gemaakt dat een blowverbod gehandhaafd wordt op de openbare weg in een met hen vooraf bepaald gebied. Dit gebeurt op basis van artikel 3.3.4 APV openlijk drugsgebruik. Minderjarige overtreders die voldoen aan de Halt-criteria (jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen gedurende deze periode maximaal 1x voor een misdrijf en 1x voor een overtreding naar Halt verwezen worden), worden volgens de interne richtlijnen van politie naar HALT verwezen voor een cannabis leerstraf. Halt nodigt zowel de jongere als de ouders uit voor het startgesprek. Overtreders die niet meer in aanmerking komen voor Halt, ontvangen een boete. Er wordt begonnen met een blowverbod rond de 5 locaties die aanvangen met de integrale aanpak. Bij gebleken succes (evaluatie is gepland aan het einde van het lopend schooljaar) wordt deze aanpak uitgebreid naar alle 25 locaties waarop de integrale aanpak van drugs en alcohol geldt en waar problemen zijn in het kader van softdrugsgebruik op de openbare weg. De fasering volgt die van de hiervoor genoemde aanpak: 15 locaties begin 2012 en 25 locaties begin 2013.
-
Gesprek met ouders op school
13
Studenten die de gedragsregels overtreden, worden altijd samen met hun ouders uitgenodigd voor een gesprek op school waarin afspraken gemaakt worden over hulpverlening en het gedrag van de student. Dit geldt ook voor meerderjarige studenten.
Doelgroep ouders van ROC-studenten -
Gesprek op school Ouders van studenten die de gedragsregels overtreden, worden altijd samen met hun kind uitgenodigd voor een gesprek op school waarin ze worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid. Daarnaast worden afspraken gemaakt over hulpverlening. Dit geldt ook voor ouders van meerderjarige studenten.
14
4. Samenhang met andere projecten en programma’s Het aanvalsplan Drugs & Alcohol op ROC’s maakt deel uit van het programma Drugs & Alcohol 20112014 dat op dit moment wordt ontwikkeld .Het aanvalsplan draagt bij aan de collegetarget: het terugdringen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV). Het programma is gelieerd aan het programma rond vroeg- en voortijdig schoolverlaten (VSV), Ieder Kind Wint II, de nota Coffeeshopbeleid als onderdeel van het programma Maatschappelijke Integriteit, Jeugd & Veiligheid, Kwetsbare Personen en is onderdeel van de WMO. Verder zijn er connecties met het Rotterdams Onderwijs Beleid, de methode Gezonde School en de aanpak van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Specifiek voor dit Aanvalsplan is er een belangrijke verbinding met onder meer het Rotterdams Offensief (op het gebied van gezondheid en talentontwikkeling), Jeugd & Veiligheid en het programma Kwetsbare Personen. De methode Veilig op School maakt deel uit van de aanpak.
15
Colofon GGD Rotterdam-Rijnmond Postbus 70032 3000 LP Rotterdam www.ggd.rotterdam.nl December 2010 Telefoon 010 433 99 66 E-mail:
[email protected] Oplage: 100
16
www.rotterdam.nl
