Aansprakelijkheid van scholen

Aansprakelijkheid van scholen

18 april 2013 | NVOR Brechtje Paijmans Doelen Advocatuur & Universiteit Utrecht

[email protected]

Programma van vandaag

Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie

Kwaliteit van het onderwijs


Rechtsverhouding(en) Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie


Twee verschillende rechtsverhoudingen Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

verhouding: overheid – school • publiekrecht (onderwijsrecht) • toezicht inspectie, bekostiging et cetera

Jurisprudentie

verhouding: school – ouders/leerlingen • privaatrecht (aansprakelijkheidsrecht) • mogelijke aansprakelijkheid voor schade


Verhouding overheid-school: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Art. 23 Gw Deugdelijkheidseisen: het geheel van eisen dat de wetgever aan scholen stelt

Jurisprudentie

- algemene: ‘bekwaam’ en ‘zedelijk’ - bijzondere: onderwijswetgeving


Art. 10 Wpo, 23a Wvo, 19 Wec: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht

Het bevoegd gezag draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs op de school, o.m.:

Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie

- borging van de kwaliteit van het personeel - uitvoeren van beleid in schoolplan - realiseren wettelijke en eigen opdrachten

Veelheid aan concretere regelgeving


Verhouding school–ouders/lln Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie

Art. 6:162 BW: “Als onrechtmatige daad worden aangemerkt (...) een doen of nalaten in strijd met (...) hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt (...)”

ook wel: strijd met de zorgvuldigheid ook wel: strijd met de zorgplicht


Zorgplicht in rechtspraak: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie

“In het algemeen gesproken rust op een leraar een bijzondere zorgplicht onder meer ten aanzien van de gezondheid en de veiligheid van de leerlingen, die aan zijn zorg zijn toevertrouwd en onder zijn toezicht staan.”

Maar ook: zorgplicht kwaliteit onderwijs


Rechtsverhouding

Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie


Doorwerking van publiekrechtelijke normen op de civielrechtelijke zorgplicht?



Veel onderwijsrechtelijke regelgeving Rechtsverhouding

Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

-> verplichtingen jegens de overheid -> verplichting jegens ouders/lln?

Jurisprudentie

Anders gevraagd:

Schending onderwijsrecht = schending civielrechtelijke zorgplicht?



Neen Rechtsverhouding

Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen Jurisprudentie

- open normen: invullen door middel van het aansprakelijkheidsrecht - concrete normen zijn invulling van zp -> schending is aanwijzing -> voldaan aan onderwijsrecht betekent niet dat is voldaan aan zp Struikelblokken: relativiteit, causaal verband, schade



Zorgplicht voor de kwaliteit Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht



Zorgplicht in rechtspraak: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht


“In het algemeen gesproken rust op een leraar een bijzondere zorgplicht onder meer ten aanzien van de gezondheid en de veiligheid van de leerlingen, die aan zijn zorg zijn toevertrouwd en onder zijn toezicht staan.”

Maar ook: zorgplicht kwaliteit onderwijs


Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht

Geschilbeslechting over de kwaliteit van het onderwijs


- twee fasen - een tweetrapstoetsing


1e fase zorgplicht: Rechtsverhouding

- Beleidsvrijheid

Doorwerking publiekrecht


Art. 23 Gw: ‘geven van onderwijs is vrij’ -> vrijheid oprichting, richting & inrichting (behoudens toezicht door overheid) -> voor bijzondere en openbare scholen -> beleidsvrijheid algemeen onderwijsbeleid


1e trap rechterlijke toetsing: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht


- Terughoudendheid - Begrenzing: strijd met de wet


2e fase zorgplicht: Rechtsverhouding

- Geen beleidsvrijheid Doorwerking publiekrecht


Zorgplicht van school jegens leerlingen -> als aanleiding voor zorg: maatregelen -> geen beleidsvrijheid concreet handelen -> toets: redelijk bekwaam en – handelend


2e trap rechterlijke toetsing Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht

Zorgplicht: 2 fasen

- Integrale toetsing op basis van de zorgvuldigheid die een ‘redelijk bekwaam en redelijk handelend’ school in acht zou hebben genomen

Jurisprudentie

- inspanningsverplichting, geen resultaatsverbintenis - inspannen zoals een ‘rbrh’ school



Jurisprudentie Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie


Jurisprudentie over de aansprakelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs -> een korte geschiedenis: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie

1999: 1 zaak (Schaapman) -> toegewezen 1999-2007: 2 zaken -> 2 afgewezen 2007-2012: 10 zaken -> 6 af- / 4 toeTotaal 14 jaar: 13 zaken waarvan 5 toegewezen en 8 afgewezen -> toename in aantal procedures


Jurisprudentie over andere geschillen mbt de kwaliteit van het onderwijs -> langere geschiedenis Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht

Diverse procedures, zoals over:

Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie

-

hertentamen/herexamen (weder)toelating na negatief studieadvies toelating tot centraal examen inhoudelijke beoordeling (cijfer) graad/diploma (Bachelor/Master)


Toegewezen: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie

 Rb AMS 26 mei 1999, AB 2000/104 (schaapman)  Rb Leeuwarden 24 jan 2007, JA 2007/68 (stage HBO)  Rb Haarlem 24 nov 2009, JA 2010/38 (bootfakkel)  Ktr.Rb Breda 11 apr 2012, LJN BW3199 (groepsplan)  Rb Den Bosch 27 jun 2012, LJN BW9260 (stage HBO)


Afgewezen: Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht Zorgplicht: 2 fasen

Jurisprudentie

 Hof Arnhem 13 juni 2006, LJN AY9107 (dyslexie)  Hof Den Haag 17 jul 2008, JA 2008/147 (hoogbegaafd)  Rb Rotterdam 17 feb 2010, NJF 2010/169 (migraine)  Rb Alkmaar 28 mrt 2012 (ongepubliceerd) (autistisch)  Rb AMS 27 jun 2012, LJN BX4929 (gedragsproblemen)


Conclusie zorgplicht kwaliteit Rechtsverhouding Doorwerking publiekrecht

1e fase • algemeen onderwijsbeleid • terughoudende toetsing door rechter • tenzij strijd met de wet


2e fase • maatregelen specifieke leerling • als bijzonderheid: maatregelen nodig • integrale toetsing door rechter

[email protected]

Aansprakelijkheid van scholen

Recommend Documents