M a r k t l e i d e r
i n
o n d e r n e m e n d
T w e n t e .
| Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 4 | april 2006 |
Ronald Kasteel, bestuursvoorzitter van Ordina:
“Aandeelhouders zijn bij ons gewoon happy”
| In dit nummer | Special auto en transport | | Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 4 | April 2006 |
4
Duo-interview met Ronald Kasteel en Gerard Sanderink
9
Sporttrader: van web naar winkel
10
Het is lente op beurs
13
Column Werving en Selectie
14
Geen benzine meer maar XMile in de tank
17
Column Financieel Accent
18
Paul Gelderloos mediteert zich rijk
20
Beeldverslag Memphis
23
Goedkopen.nl in top webwinkels
24
Mohamed Al-Daradji maakt faam als regisseur
26
Nieuws en Feiten
28
Han Vaanholt gaat toch nog een jaar door
33
Column Online Strategie
35
Column Vastgoed
37
Onroerend Goed Transacties
39
Special Auto en Transport
40
Henk Stadman schildert auto’s en motoren
42
De Twentse bazen en hun auto’s
46
Gerard Buijs’ Dakar-avontuur
49
Roelof Gortemulder houdt van zijn Horch
51
Wim Samsen leeft als een Ferrari
53
Rijstijlscan openbaart tekortkomingen
55
De gebroeders Steghuis ondernemen zonder fratsen
56
IKTelgids
4 Sanderink en Kasteel, IT-top
Een dubbelinterview met Gerard Sanderink en Ronald Kasteel, twee topmensen uit de IT-wereld, respectievelijk bij Centric KSI en Ordina. Beiden hebben veel verstand van ondernemen, werken knetterhard, zijn ambitieus en willen hun bedrijf laten groeien, met name door andere bedrijven te kopen. Veel verder gaan de overeenkomsten niet en als persoon hebben ze al helemaal weinig overeenkomsten. Naast elkaar voor de Memphismicrofoon vormen ze een uniek koppel.
24 Mohamed AlDaradji, regisseur
Na zijn vlucht in 1995 uit zijn geboorteland Irak werkte hij vier jaar als cameraman bij RTV Oost. Hij vertrok naar Engeland en haalde zijn master of Arts Course in Cinematography. Vorig jaar maakte hij de aangrijpende film Ahlaam die wereldwijd lovende reacties en kritieken kreeg. Hoewel hij de film draaide met gevaar voor eigen leven, had hij geen andere keuze. Het is zijn missie: “Mijn volgende film draai ik weer in Irak”
39 Special, auto’s en transport
Het is traditie geworden in Twentevisie, de jaarlijkse special over auto’s en transport. Zoals gebruikelijk met portretten van Twentse bazen die berusten in het leed dat file heet. Daarnaast uiteenlopende onderwerpen, variërend van het schilderen van snelle auto’s tot de rijstijlscan, van een Twents avontuur in Dakar tot het succes van drie transportbroers.
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeer t Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie André Odding Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Karin Welberg, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected] Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Privé-abonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
1
Twentevisie 04/2006
commentaar | jan medendorp
Gerard Sanderink 62
Rinus Platschorre wil vertrouwen terughalen
64
Marketing: kiezen om gekozen te worden
• outplacement • coaching • loopbaanbegeleiding scholten-loopbaanadvies.nl
66
Bruins en Kwast doet ook in bio-energie
70
40 jaar Landhuishotel Bloemenbeek
71
De kermis komt uit Neede
72
Scope en IKT-nieuws
62 Van controleren naar vertrouwen
Ook meer commerciële slagkracht? Kijk op www.visie.com r
Oud-ondernemer Rinus Platschorre wil dat Nederland gaat profiteren van de manier waarin we in de tijd van de Gildes en de Gouden eeuw hebben geopereerd: geen stortvloed van regeltjes en controlerende instanties, maar samenwerking op basis van vertrouwen. Ook allianties tussen bedrijfsleven en overheid zijn mogelijk. De grensmaas is daarvan een prima voorbeeld.
NIEUW IN OOST-NEDERLAND! COMMERCIEEL KLANTGERICHTHEID LEIDINGGEVEN COMMUNICATIE
Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze open trainingen en kijk op www.XL10.nl
Een paar maanden nadat Cees van der Hoeven bij Ahold eruit gemikt was, mocht ik hem (tijdens een besloten bijeenkomst) inter viewen. Het telefoongesprek met hem daarvoor was buitengewoon kil. Bot eiste Van der Hoeven een schriftelijke verklaring van mij dat ik niets uit de bijeenkomst naar buiten zou brengen. Ik heb een onvoorstelbare fascinatie voor ondernemers. Hoe denken ze? Waarom doen ze wat ze doen? Bijvoorbeeld Van der Lof van TKH weet perfect te verbergen wat hij denkt. In de afgelopen jaren is hij tegen mij twee keer uit zijn rol gevallen. Toen ik me (zijns inziens) onvoldoende in de omslag van zijn bedrijf had verdiept en maar bleef doorzeuren over de reorganisatie van een tijd daarvoor en een keer toen ik schreef over de mijns inziens dubieuze plek (nabij de Amsterdamse wallen) waar TKH de persconferenties afwerkt. Ik nodig me soms uit in de skybox bij Dik Wessels en denk grote verschillen te zien tussen de man die hartstochtelijk met FC Twente meeleeft en de man die ondernemer is. Ik vind sommige ondernemers heel aardig, heb een diep respect voor anderen, hun drijfveren verbazen me soms: van het zich bewijzen ten opzichte van hun pa tot een grenzeloze angst om ooit nog arm te zijn. Of afhankelijk te zijn van anderen. Iets te veel ondernemers zijn volstrekt schaamteloos. Koketteren met hun positie of hun geld, met hun onafhankelijkheid.Maar ik denk dat ik ze begrijp, daarom schrijven we in dit blad ook graag over ondernemers en hun verhalen. Gerard Sanderink is mijn uitzondering. Ik heb een diep respect voor de man die jarenlang voor zijn moeder op de boerderij zorgde, die is opgevoed onder het mom ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’. Die dag in dag uit om vijf uur ’s ochtends opstaat en dan naar Gouda tuft om de files voor zijn. Hij rijdt in een Audi A4 die ik ook nog zou kunnen betalen. Ik heb jaren geleden een halve avond met hem zitten praten in een vergaderruimte bij RTV Oost. Hij legde zijn ziel en zaligheid op tafel, ik heb het volledige verhaal nooit durven en willen opschrijven. Ook niet in dit nummer. Hij werd echt serieus genomen toen hij zich in de voetballerij meldde; hij werd vervolgens verketterd toen hij in de kleedkamer van De Graafschap de spelers ging motiveren. Hij is blij met een weekje vakantie per jaar. Hij kreeg een hartaanval toen hij nog geen dertig jaar was. En zoals hij nu leeft, werkt hij zich dood. Dan gaat zijn vermogen naar de familie met wie hij in onmin leeft. Ik vind Sanderink een fantastische ondernemer, maar ik begrijp hem na al die interviews die ik met hem gemaakt heb, nog steeds niet.
3
Twentevisie 03/2006
JOBO5012 AD 50x40mm 1
06-01-2006 12:27:00
IT-ondernemers Ronald Kasteel en Gerard Sanderink hebben roots in het oosten
Nog lang
RONALD KASTEEL is weliswaar een heel bekende ondernemer in de IT-sector, veel minder bekend is dat zijn roots in het oosten van het land liggen. Hij is in 1962 geboren in Enschede. Zijn ouders zijn een aantal keren verhuisd, maar Kasteel kwam weer terug naar Enschede om te studeren (bestuurskunde). Hij werkte tijdens zijn studie een aantal jaren bij het ministe-
4
rie van VROM en stond eigenlijk op het punt voor zichzelf te beginnen toen hij solliciteerde als junioradviseur (op een functie van senioradviseur) bij Ordina. “Ze hadden een advertentie geplaatst in Intermediair waarin nieuwe adviseurs gezocht werden voor het winnende team. Dat sprak mij aan, ik wil onderdeel zijn van een winnend team, senior ben ik nog
niet, maar ik heb toen de stoute schoenen aangetrokken.” Het ging hard met Kasteel die in 1988 bij Ordina ging werken en na acht jaar al in de Raad van Bestuur kwam. Weer drie jaar later werd hij (bijkans letterlijk) tot het allerhoogste binnen Ordina geroepen. Over zijn bliksemcarrière zegt hij: “Ordina is een bedrijf waar mensen veel ruimte krijgen om mooie dingen te doen en dat is niet onopgemerkt gebleven. In 1999 kwam de toenmalige bestuursvoorzitter naar mij toe en zei ‘Ronald, ik vind het mooi geweest en het lijkt mij tijd dat jij het van mij overneemt’.” Het beursgenoteerde Ordina (opgericht in 1973, het was ooit onderdeel van een Frans bedrijf, via een management buyout werd het verzelfstandigd om in 1987 naar de beurs te gaan waar het tegenwoordig in de midcap zit) met een omzet van 440 miljoen (4700 werknemers) in 2005 (“we zijn een absolute groeier, dit jaar zitten we al op een omzet van 500 tot 530 miljoen”) is een IT-dienstverlener die actief is in Nederland en België. Ordina heeft zich geconcentreerd op vier kernmarkten: overheid, financiële wereld, handel en industrie, en energie en utility’s. Tot de klantenkring kunnen worden gerekend ABN/AMRO, ING, Shell, KPN, diverse ministeries (goed voor 40% van de omzet), Nuon en Essent. “KPN is bezig met het uitrollen van de internetstrategie voor KPN Mobiel. Dat is door ons gedefinieerd en vervolgens zorgen wij er voor dat er toepassingen worden ontwikkeld waarmee KPN vooruit kan. U hebt ongetwijfeld wel eens bij Wehkamp gewinkeld op internet; die site van Wehkamp is door ons Ordina ontwikkeld.” De missie van Kasteel bij Ordina is duidelijk: “Nationaal kampioen worden. In 2005 had Ordina autonome groei van 16% op het kernportfolio, daarmee is het ook aardig om te constateren dat we de markt by far hebben verslagen en daarnaast hebben we vijf acquisities gedaan.” In 2005 kocht Ordina onder meer Solidium (omzet 18 miljoen euro) en InfraDesign (omzet 7,5 miljoen euro). “We zitten in een markt die erg versnipperd is en dat betekent dat er een vijver is vol interessante vis. Ik kan u verzekeren dat we nu ook weer actief bezig zijn op dat vlak.”
Twentevisie 04/2006
dubbelinterview | it-iconen
niet uitgewinkeld GERARD SANDERINK (uit 1948) is in Twente beduidend bekender. Ook hij studeerde aan de universiteit. In 1978 startte hij samen met zijn toenmalige partner Hans Quelhorst een IT-detacheringbedrijf. Beginjaren negentig begon hij voor zich zelf met het opkopen van een aantal failliete HCS-bedrijven. Via de overname van Multihouse kreeg Sanderink ook een beursnotering waardoor hij in spagaat kwam met twee Centric-bedrijven: één van hemzelf, één op de beurs. “In het leven doe je allerlei dingen, sommige zaken pakken goed uit en anderen pakken verkeerd uit en daar moet je ook niet voor weg lopen. De fusie tussen Multihouse en KSI was geen gelukkige fusie. Ik ben aan de slag gegaan hoe ik dat kan veranderen.” Centric werkt onder meer voor de retail, reiswereld, zorg en overheid. “Wij ontwikkelen bijvoorbeeld de bevolkingsadministratie, de sociale uitkeringsadministratie, de heffingen en inningen-applicatie. Voor woningcorporaties zetten we bijvoorbeeld het hele verhuurbeheer op.” Een paar jaar geleden was Sanderink nog voornemens Centric KSI van de beurs af te halen, zijn aandelenpakket vergrootte hij achter de schermen van 62 tot 90%. Maar bij een beursexit komt nogal wat kijken (waarvoor diverse partijen - zoals banken - dikke rekeningen indienen en daar is Sanderink weer niet van gediend) en inmiddels heeft Sanderink zijn visie herzien. Sanderink heeft vorig jaar ingenieursbureau Oranjewoud overgenomen. Dat bedrijf zal voor wat betreft de naam en de activiteiten de plaats van het beursgenoteerde bedrijf Centric KSI innemen. Die oorspronkelijke activiteiten van Centric KSI worden overgeheveld naar Centric. Waarom Sanderink zo omzichtig omgaat met het beursbedrijf (nu nog Centric KSI) is niet zo heel moeilijk: in het bedrijf zitten voor tientallen miljoenen compensabele verliezen. “Het is meer dan 20 miljoen. In het verleden moest je met dezelfde activiteiten het compensabele verlies goedmaken als waarmee ze ontstaan waren. Gelukkig is er een andere wetgeving gemaakt waardoor we nu ook met Oranjewoud met het compensabele verlies aan de haal kunnen.” En alsof Sanderink niets te doen heeft, is hij inmiddels ook bezig met het bouwen van een pijler financiële diensten. “Bedrijven
Twentevisie 04/2006
krijgen naast hun reguliere administratie steeds meer te maken met specifieke administratie die bijvoorbeeld ontstaat als gevolg van het aanscherpen van de boekhoudregels, denk aan de internationalisering van administraties. Niet alle bedrijven hebben de deskundigheid daarvoor. Daarom heb ik vorig jaar het bedrijf Finace gekocht en daar zie ik veel potentie in.”
Sanderink heeft geen kinderen. “Als ik overlijd valt het belangrijkste deel van mijn bezittingen toe aan mijn familie. Waarom zou ik mijn bedrijven moeten verkopen, ik hoef niks, ik heb een goed leven, ik mag lekker ondernemen, ik heb er plezier aan. En zo nu en dan ga ik een weekje weg.” En zelfs dat deed hij vroeger niet. “Voor mij is het voldoende.”
5
IT-ondernemers Ronald Kasteel en Gerard Sanderink hebben roots in het oosten
(door Jan Medendorp) Ronald Kasteel en Gerard Sanderink zijn twee iconen uit de IT-sector in Nederland. Twentevisie bracht ze samen aan tafel.
Workaholic Ze rijden allebei zélf dagelijks naar hun werk. Sanderink tegenwoordig vanuit Enschede naar Gouda, Kasteel vanuit Ommen naar één van die prestigieuze Ordina-torens langs de A12 bij Ouderijn. Sanderink: “Werken is mijn leven, ondernemen is mijn leven. Ik ben er aan verslaafd. Ik vind het ontzettend leuk om bedrijven op te bouwen, om te vormen tot betere bedrijven, om te gaan met jong management. Ik zie mezelf ook als een soort coach. Ik sta om een uur of 5 en stap om half zes in de auto om de files voor te zijn.” Kasteel: “Ik steek heel veel tijd in mijn werk, dat is waar. Ik rijd ook zelf auto, omdat het voor mij een mogelijkheid is om het werk van me af te zetten. Ik zit meestal rond 6.15 uur in de auto.”
Echte ondernemer? Sanderink en Kasteel zijn tegenpolen. Sanderink, klein van stuk, permitteert zich weinig luxe, hoort volgens de Quote500 bij de pakweg vijftig rijkste Nederlanders en is goed voor een paar honderd miljoen euro. Kasteel is extroverter, kleedt zich modieuzer en staat voor een ‘luizige’ 4,5 ton op loonlijst en heeft daarnaast aandelen en opties van Ordina. “Nee hoor, ik hoef geen krantenwijkje naast mijn baan te doen,” grapt Kasteel. Wie is jaloers op wie? Kasteel is de ‘man van de wereld’ voor wie veel mensen ontzag hebben; Gerard Sanderink kan morgen een eiland in de Stille Zuidzee kopen met vijftig verliefde vrouwen. Sanderink onderneemt met zijn eigen geld, Kasteel is ‘loonklerk’: “Ik vind mezelf in elk geval wel ondernémend. Ik weet niet of ik een echte ondernemer ben, maar ik probeer van het bedrijf echt iets moois te maken.” Sanderink: “Hij is goed bezig om Ordina uit te bouwen. Ik onderneem met eigen middelen en dan kun je gemakkelijker tot besluiten komen. Anderzijds heb ik veel respect voor hem als ik zie met welke instanties hij allemaal te maken heeft om uiteindelijk wat van de grond te tillen.”
Beursnotering Kasteel: ”De beursnotering heeft Ordina veel gebracht. Veel in termen van groeimogelijkheden. Maar het betekent ook dat ik ongeveer 20% van mijn tijd gebruik aan ‘invester relations’.” Sanderink: “Ik ga daar geen 20% van mijn tijd in steken. Ik ben aan het ondernemen, uitbouwen, bedrijven beter laten functione-
6
Ronald Kasteel is extrovert, kleedt zich modieus, staat voor een ‘luizige’ drie ton op loonlijst en heeft daarnaast aandelen en opties van Ordina.
ren, dat is mijn passie en daar ga ik voor en of het nou veel waard is, of niks waard is, mij interesseert het echt geen klap.” Sanderink heeft tot in zijn teennagels de pest aan banken. “Toen ik Oranjewoud kocht, dacht ik een goede deal te hebben gedaan. Ik was van plan het naar de beurs te brengen, ik wilde dat de banken zouden meedoen, dat er een prospectus komt, waarmee je Oranjewoud toevoegt aan Centric KSI. Daar moeten toch partijen voor te vinden zijn, dacht ik. Ik kreeg drie banken op bezoek en ik was binnen 2 uur uitgepraat. Ik dacht ‘jongens, stap allemaal maar op, want jullie zien er helemaal niets in, dan doe ik het zelf wel’. Ik raak door dat soort zaken gefrustreerd.” Sanderink heeft (uit eigen middelen dus) een kleine 50 miljoen betaald voor Oranjewoud.
‘Werken is mijn leven, ondernemen is mijn leven. Ik ben er aan verslaafd’ Raad van Commissarissen Bij de AFM houden ze Sanderink in de gaten, omdat ze daar vinden dat hij regelmatig over de schreef gaat met de betrekking tot de verantwoordelijkheden die een beursnotering met zich meetorst. Zo heeft Sanderink geen Raad van Commissarissen. “Dat is niet meer van deze tijd.” En dan moppert hij verder dat stakingen niet meer van deze tijd zijn. “Ik ben mijn tijd soms ver vooruit.” Kasteel: “Het overleg met de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders is een onderdeel van mijn werk. Als bedrijf willen wij doelstellingen realiseren en wij denken die doelstellingen beter te kunnen realiseren met een beursnotering. En als je een beursnotering hebt, dan zorg je er voor dat een ieder
fatsoenlijk is geïnformeerd en dat betekent dus dat wij onze roadshows hebben zowel in Nederland als in het buitenland om vooral institutionele beleggers, maar ook particulieren te informeren. En laten we nog even terug kijken: de beurskoers van Ordina was eind 2004 circa negen euro en als je vandaag op de borden kijkt zie je achttien euro staan. Dus onze aandeelhouders zijn bij ons gewoon happy.” “Ik deel de mening van Sanderink niet dat een Raad van Commissarissen een achterhaalde instelling is. Bij Ordina zitten mensen in de Raad van Commissarissen die hun sporen verdiend hebben, die keurig toezicht houden op datgene wat de Raad van Bestuur binnen Ordina doet in het kader van het uitvoeren van het beleid. Robert-Jan van de Kraats, CFO bij Randstad, is een van mijn commissarissen, die staat met beide benen in het veld en van hem leren wij veel. Ik voel me niet belemmerd door mijn Raad van Commissarissen als wij op overnamepad gaan. Wij voeren terdege discussies, maar uiteindelijk krijgen wij de handen op elkaar.” Waar de overgenomen partij in geval van Centric niet graag met aandelen betaald wil worden, zijn de aandelen Ordina populair. “Onze naamsbekendheid legt ons geen windeieren. Een deel van de overnames betalen we uit de cashflow, maar als het nodig is, betalen we met aandelen.” Sanderink: “Als gevolg van de bestuurlijke aansprakelijkheid van tegenwoordig zijn niet snel goede mensen te vinden die in een neergaand bedrijf toezicht willen houden.”
Overnames Volgens beide heren is er een sterke samenhang tussen economische groei en de investeringsbereidheid van klanten. Kasteel: “In de jaren voor 2003 was de markt abominabel slecht. Daarna was het economisch klimaat nog steeds niet goed, maar gingen bedrijven wel weer investeren. Klantenorganisaties realiseerden zich heel goed dat met heel gericht investeren in IT strategische voordeel behaald kan worden. Nu trekt de economie aan en die drang om te investeren neemt verder toe.” Sanderink: “Als het economisch minder gaat, temporiseren veel bedrijven de investeringen omdat ze toch redelijke resultaten willen presenteren. IT is toch wel een van de eerste gebieden waar bedrijven dan op bezuinigen. Tenzij het applicaties zijn waardoor de bedrijfsvoering beter wordt.” En daar heeft Sanderink zelf ervaring mee. Want van de bedrijven die hij in de afgelopen jaren kocht, deugde er bij een paar bedrijven niets van de administratie en rapportage. “Ik stuur heel sterk op cijfers. En als de cijfers en rapportage niet kloppen omdat er mee gerommeld is, dan heb je een groot probleem. Dus bij een slecht bedrijf: eerst de rapportage en de
Twentevisie 04/2006
dubbelinterview | it-iconen
financiële boekhouding op orde.” Kasteel koopt vooral bedrijven die direct toegevoegde waarde hebben. “Wij steken heel veel tijd in het voortraject. Het is niet alleen maar financieel ‘engineeren’, we zorgen dat er een strategische fit is, maar ook een culturele. De mensen die bij dat over te nemen bedrijf werken, moeten bij Ordina passen. We moeten met elkaar in staat zijn om versneld onze ambitie te realiseren.” Sanderink: “Ordina heeft redelijke resultaten geboekt in moeilijke tijden en daarna pakten ze de draad weer op. Centric KSI leed verlies, ik kon geen aandelen uitgeven, ik kon geen kant uit, ik kon zelfs de verliezen niet compenseren. Dan is een beursnotering geen bevorderlijke situatie.”
PinkRoccade Ordina rijgt kralen. “Ik praat liever over groeibriljantjes, relatief kleinere spelers die passen in ons portfolio, die ertoe bijdragen dat we een meer dan gezonde winstgroei kunnen laten zien.” Die bedrijven moeten vanaf dag 1 toegevoegde waarde hebben. “Ook in de winst per aandeel.” Uit onderzoek van het Amerikaanse Bain & Compagny blijkt dat bedrijven die regelmatig goede kleinere bedrijven overnemen verhoudingsgewijs beter presteren dan bedrijven die dat óf niet doen óf die grote jongens overnemen. In die valkuil trapt Kasteel niet. “Wij waren succesvol met overnemen omdat de strategische fit er werkelijk bleek te zijn.” In de fusie tussen PinkRoccade en Getronics was Kasteel in 2004 tussenbeide gekomen. PinkRoccade was met een omzet van meer dan 700 miljoen toen bijna twee keer zo groot als Ordina. De mug neemt de olifant over. “PinkRoccade was wel veel groter in termen van omzet en aantallen medewerkers, maar het leek me ook relevant om eens naar de winstgevendheid te kijken. De doelstelling die wij ermee voor ogen hadden, is versneld dat nationaal kampioenschap te realiseren; in één stap de nummer één in de markt worden.” Maar Kasteel mocht de boeken nauwelijks inkijken. En van wat hij zag, werd hij niet vrolijk. “Bij twijfel niet inhalen.” Het is voor Ordina van levensbelang de grootste te worden, zegt Kasteel. “Onze opdrachtgevers zijn grote ondernemingen. En de tendens is dat die zaken willen doen met minder dienstverleners. En dan ook dienstverleners met een heel scherp profiel waarbij schaalgrootte heel erg belangrijk wordt. Met PinkRoccade dachten we een versnelde stap te doen. We gaan dat nu invullen met relatief kleine overnames. Vorig jaar waren dat er dus vijf en we zijn nog niet uitgewinkeld.” Sanderink wil met Oranjewoud ook groeien. “We hebben nu een omzet van 180 miljoen. Ik ga bedrijven kopen, daarvoor ga ik aandelen uitgeven, waardoor de ‘free float’ vanzelf
Twentevisie 04/2006
vier Ordina-torens langs de A12 heeft laten inrichten als werkplek.
Sportsponsoring
De werkplek van Gerard Sanderink: een bureau overladen met ordners, papieren en mappen. Desondanks kan hij uitstekend een bedrijf leiden.
groter wordt. Mijn doelstelling is om van het beursfonds een volwaardig fonds te maken.” Volwaardig is in de ogen van Sanderink een bedrijf van minimaal 500 euro omzet. “Ik wil 30, 40% per jaar groeien.”
‘Ik weet niet of ik een echte ondernemer ben, maar ik probeer van het bedrijf echt iets moois te maken’ Werkplek De kantoren van Centric zijn in Gouda gevestigd in de vroegere burelen van Multihouse op een wat desolaat industrieterrein. Het is de bedoeling dat in 2008 een nieuwe hoofdkantoor verrijst (weer in Gouda) waar een aantal bedrijven van Sanderink zullen worden samengevoegd. Het nieuwe pand had er overigens al moeten zijn, maar Sanderink en de projectontwikkelaar hadden steeds wat onenigheid. “Wij gaan niet zelf bouwen, alles wordt gehuurd. De beschikbare middelen zijn allemaal voor de uitbouw van de IT.” Sanderink ontvangt zijn bezoek in een vergaderkamer, zijn eigen kamer is een gewone werkkamer waar twee standaardwerkplekken tegenover staan, met een paar metalen kasten tegen de muur. En zijn bureau is werkelijk overladen met ordners, papieren, mappen. Met de nodige tegenzin laat Sanderink zich er fotograferen. Vanuit zo’n bende kan je toch geen bedrijf leiden. Die opmerking gaat Kasteel te ver. “Volgens mij heeft de heer Sanderink laten zien dat hij dat uitstekend kan. Ook mijn bureau ligt vol, maar dat past bij de hectiek van elke dag. Als je in die enorme bergen je weg kan vinden, dan komt het volgens mij met de bedrijven ook wel goed.” Zegt Kasteel die zelf een gezellige, betrekkelijk grote hoekkamer in één van de
Zowel Centric als Ordina doet aan sportsponsoring. Ordina sponsort het Open Nederlands Kampioenschap Tennis in Rosmalen en Centric staat op het shirt (in het betaalde voetbal) van FC Groningen (en is stersponsor van De Graafschap). “Het toernooi in Rosmalen wordt een week voor Wimbledon gehouden. Er komen echt topspelers naar toe, het is een toernooi met standing met dank aan Heineken in de afgelopen jaren. Dat bedrijf heeft er veel geld in gestoken.” Ordina kon het sponsorschap overnemen. “We steken er jaarlijks minder dan een miljoen in. De naamsbekendheid van Ordina is daardoor veel groter geworden. De tweede doelstelling is dat we 150 relaties per dag ontvangen en die het prettig vinden daar te vertoeven.” Saillant detail is dat Kasteel (die in zijn spaarzame vrije tijd voorzitter van de Ommer golfclub Hooge Graven is) vroeger zelf op hoog niveau gespeeld heeft. “Ik wilde vroeger tennisleraar worden, lekker de hele dag op de tennisbaan staan. Ik was niet zo getalenteerd, ik moest het vooral hebben van mijn inzet. En tegenwoordig tennis ik helemaal niet meer.” Net als op de voetbaltribune is het deel waar de sponsors (bij de Ordina Open) zitten grotendeels leeg. Zelfs een enkele speler vroeg vorig jaar of het wat rustiger kon. “Ik zal zeker niet ontkennen dat het een gezellig samenzijn is met de relaties, en dat het ook altijd is uitverkocht.” En hoewel Ordina contractueel heeft bedongen dat er toptienspelers moeten meedoen, zal Kasteel zich niet met de kwaliteit en de inzet van de spelers bezighouden. Als Sanderink al niet een bekende ondernemer was geweest, dan zou hij dat wel zijn nadat hij boos in de kleedkamer bij De Graafschap wat over de instelling van de spelers had gezegd. Het kwam hem op landelijke hoon te staan, iets wat hij tot op de dag van vandaag niet begrijpt, omdat hij het beste voorheeft met De Graafschap en vindt dat hij wat kan toevoegen. Sanderink maakt in totaal aan FC Groningen en De Graafschap een half miljoen over. “Ik ben zeer te spreken over de wijze waarop de trainer van FC Groningen Ron Jans op een fantastisch manier een analyse geeft van de wedstrijden, hij komt regelmatig op de televisie en dat is een promotie voor onze onderneming.” Bij De Graafschap stopt Sanderink aan het einde van het seizoen. Bij FC Twente heeft Sanderink een aantal pogingen gedaan om shirtsponsor te worden. “Toen bleek dat Van der Laan op het shirtje bleef staan, heb ik een jaar gewacht en ben daarna naar FC Groningen gegaan.” ■
7
Sporttrader begonnen als webwinkel
bedrijfsreportage | sporttrader
Fittest in fitness Barry ten Voorde van webwinkel naar echte winkel. “We zijn inmiddels marktleider in Nederland op het gebied van fitnessapparatuur.”
(door Mario van Santen) Er zijn maar weinig ondernemers die het lukt een bedrijf te beginnen en dat in vier jaar tijd op te schroeven naar een omzet van meer dan een miljoen. Barry ten Voorde van Sporttrader in Hengelo deed het. Het hele spectrum van fitness-apparatuur is bij hem te koop. Alles via internet, maar ook steeds meer vanuit de winkel. Van webwinkel tot marktleider in drie snelle stappen. “Het begon klein, toen een kennis van me een paar fitnesstoestellen te koop aanbood en ik ze op internet zette,” zegt Barry ten Voorde (31). “Ik was ze razendsnel kwijt en stuitte bij toeval op een tweede partij. Die was ook zo weg. En ja, als je dan in die sector actief bent, weten steeds meer mensen je te vinden. Op beurzen kom je dan producenten en leveranciers tegen die op zoek zijn naar importeurs en groothandelaren. Omdat we ervaring hadden met internet, konden we grote partijen Twentevisie 04/2006
inkopen en die op internet te koop aanbieden. Met succes, want we zijn inmiddels marktleider in Nederland op het gebied van fitnessapparatuur.”
Niet testklaar Via hun website verkochten ze grote hoeveelheden apparatuur, maar ze kregen de laatste jaren steeds vaker te horen dat mensen de apparatuur toch ook eerst graag even wilden zien en, mooier nog, testen. Daarop begon Ten Voorde in een klein pand aan de Deurningerstraat in Hengelo, maar na slechts acht maanden bleek dat al te klein. “Er kwamen klanten uit Groningen of Arnhem, die dachten in een gigantisch groot pand terecht te komen. De teleurstelling was van hun gezicht af te lezen omdat we de apparatuur niet testklaar in de winkel hadden staan.”
‘Er kwamen klanten uit Groningen of Arnhem, die dachten in een gigantisch groot pand terecht te komen’
Twijfel Begin dit jaar betrok Sporttader een nieuw pand aan de Torenlaan in Hengelo. “We waren eigenlijk al uit ons jasje gegroeid. Toen we de zekerheid kregen van het dealerschap van Life Fitness, dat tot de top in deze markt behoort, waren we ervan overtuigd dat dit goed ging komen. Alle twijfel ging overboord en zijn op zoek gegaan naar een geschikt pand. Beneden staan de fitnessapparatuur met de loopbanden en de roeimachines en de specifieke voeding, die onder de naam Mammoth als eigen merk wordt verkocht. Boven staan verschillende sauna’s en zijn specifieke kledingmerken te koop die zich richten op sportschoolbezoekers. Van een aantal merken heeft Ten Voorde zelfs het importeurschap weten te verwerven. “We zijn voor de Benelux leverancier van BetterBodies en Gasp en hebben voor heel Europa het wereldmerk Gorilla Wear weten binnen te halen. Daar zijn we best trots op, want dat merk is écht groot. Maar het mooiste komt nog. Door onze positie zijn we met Gorilla Wear zover dat we onze eigen kledinglijn mogen ontwerpen en uitbreiden.” ■
9
Tips, achtergronden en nieuws
‘Het is lente
Ronald Kasteel van Ordina was te gast bij Memphis. Volgens Steenkamp is de grote groei uit het aandeel. Het aandeel is in 2005 circa 22% gestegen. “Daarmee presteert het aandeel beter dan sectorgenoten als Getronics (-14%) en Logica CMG (8%).” Ruim 40% van de opdrachten komt van de overheid, daarnaast kunnen ze ondernemingen als ABN AMRO en Shell tot de cliëntèle rekenen. “Onlangs sleepte Ordina een contract met de UWV in de wacht. Ordina gaat de komende drie tot vier jaar zorgdragen voor het onderhoud en beheer van de applicatie. Financiële details van de overeenkomst zijn niet bekend gemaakt.” Vorig jaar is de omzet van Ordina fors toegenomen, zowel autonoom als dankzij vijf acquisities. De nettowinst bedroeg 29 miljoen euro. “Een stijging van 98% ten opzichte van 2004. De winstgroei was forser van analisten hadden voorspeld.” Het dividend wordt verdubbeld tot 20 eurocent. “De omzet kan naar verwachting stijgen tot 500 miljoen euro, enerzijds op eigen kracht anderzijds door gerichte acquisities. Gelet op het toegenomen ondernemersvertrouwen, de economische groeiverwachtingen en de hogere investeringsbereidheid zien we de vooruitzichten van Ordina positief tegemoet. Met een huidige beurskoers van 18,80 vinden wij het aandeel thans goed gewaardeerd. Ons advies is houden, maar wel met een positieve ondertoon. Andere analisten hebben koersdoelen afgegeven tussen 17,50 en 20 euro.”
(door Jan Medendorp) “Het is een beetje lente op de beurs,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Midden-Twente. “Het vertrouwen van Nederlandse consumenten en producenten is in maart opnieuw toegenomen.” De industrie was sinds december 2000 niet meer zo positief gestemd. De koopbereid van de consumenten nam in maart iets toe. Er was vooral sprake van bestedingen aan duurzame goederen zoals huishoudelijke apparaten en meubels. Centraal Plan Buro
10
en Rabo hebben de economische groeicijfers voor 2006 en 2007 naar boven bijgesteld. De AEX heeft in maart een dieptepunt gekend van 449 punten, daarna trad een snel en sterk herstel op. De historie leert dat indien een steungrens vaker wordt ‘getest’ (in dit geval 450 punten) de ondergrens steeds sterker wordt. “We koersen af op een niveau van 475 punten.” De laatste keer dat de AEX op 475 punten stond, dateert uit 2001 en 2002. “Hoewel het een logische ontwikkeling zou zijn dat de index rond 475
een pas op de plaats zal maken, verwacht ik dat niet. Het sterke koersbeeld van de AEX-index kan er namelijk voor zorgen dat de index sneller en harder stijgt dan menigeen zou denken. Voor de komende weken tot maanden kijken wij al met een schuin oog naar de magische grens van 500 punten. Er zit volop fantasie in de beursgenoteerde ondernemingen, zowel in Nederland alsook daarbuiten. Beursexits, overnames, fusie, kortom alleen al op basis hiervan hebben zeker de particuliere beleggers reden om de stukken langer vast te houden.”
Twentevisie 04/2006
achtergrond | beurs
op de beurs’
Maandelijks spelen we het Rabo-beleggingsspel tijdens het radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl). Hoe hoog zal de AEX staan bij het volgende café op 2 mei in het Arke Stadion in Enschede? In de maand maart won de heer Sietsma uit Vriezenveen die verhinderd was om zijn kistje wijn op te halen, dat zal hij binnenkort alsnog krijgen. Sietsma voorzag een stijging tot 469,8 punten.
Oostelijke fondsen April blijkt historisch gezien een prima beleggingsmaand. In de top 12 van beursmaanden op de AEX-index komt april op de 2e plaats. Plussen van 4% of meer kwamen regelmatig voor. Een overdenking van Steenkamp: “Als je denkt dat de markt hoog is, doe dan niets. En als je denkt dat een individueel aandeel een prachtkoopje is, doe dan ook niks.” Ook de Oostelijk ondernemingen hebben eigenlijk zonder uitzondering goed tot uitstekend gepresteerd. Verrassend goede cijfers van TKH Group stuwden de koers tot ongekende hoogte. “Mijns inziens zit er nog meer in het vat.” Centric KSI noteert momenteel ruim boven de vijf euro. “Wat mij betreft zonder direct aanwijsbare redenen.” Grolsch boeit als nooit te voren met een koers van 31,25 euro. “Indien de koers erin slaagt ruim boven de 31 euro de komende dagen te sluiten, dan pendelen we richting 34 tot 35 euro.” Nedap noteert momenteel 31,60, het is geruime tijd geleden dat deze koers op het bord stond. Vorig beursjaar heeft het Groenlose apparatenbedrijf sterk teleurgesteld. Beleggers verwachten dit jaar waarschijnlijk beter nieuws. “In december vorig jaar heb ik reeds aangegeven
Twentevisie 04/2006
dat Nedap wel eens de verrassing in 2006 kon zijn. Onze analisten gaan op dit moment niet verder dan houden.”
Tip van de Week Waar veel andere beurscommentatoren en/of analisten vooral verklaren wat er in de afgelopen periode is gebeurd, durft Wim Steenkamp het wekelijks aan om in het radioprogramma PuntKomma (17.30 tot 18.00 uur) bij Radio Oost (89.4 via de ether) tips te geven. Hij is daar in september mee begonnen en van de zestien aanbevelingen deden elf het beter dan de benchmarkt, dus dat is niet slecht. Zijn tips tot nu toe dit jaar staan elders op deze pagina. Twee tips vragen een toelichting. Crucell: “Technisch gezien is er sprake van een afronding van een bodempatroon op de koers van 21,50. Het zou ons niet verbazen dat we de top van vorig jaar oktober, 25,40 gaan opzoeken. Crucell is na de overname van Berna Biotech een middelgrote speler op het vlak van vaccins geworden, die nieuwe technologie combineert met jarenlange ervaring met de verkoop van vaccins. Wij hebben het idee dat beleggers en analisten nog steeds niet ten volle beseffen dat Crucell met deze overname een belangrijke stap voorwaarts heeft gezet. Vaccinmakers kunnen zich de laatste tijd verheu-
gen in de warme belangstelling van beleggers. Dat is ook niet verwonderlijk; de vaccinmarkt groeit snel en er worden steeds meer nieuwe vaccins geïntroduceerd. Wij verwachten dat Crucell kan meeliften.” De tweede tip die een toelichting van Steenkamp behoeft is Philips. “Het technisch korte-termijnprofiel van Philips is veelbelovend. De koers schommelt de laatste tijd rond de 27 tot 28 euro. Zijwaarts derhalve. Het bedrijf is de laatste jaren sterk veranderd naar een duidelijker gefocust bedrijf. Er is nog genoeg ruimte voor groei en de definitieve oplossing voor de semiconductor-divisie is in de maak. Deze zomer al wordt het bedrijf formeel apart gezet van Philips en klaargemaakt voor verkoop of fusie. Belangstelling in de aanloop daartoe kan de koers boven de 30 euro brengen! De semiconductor-divisie zit namelijk in het meest veelbelovende deel van de chipmarkt. Ook de consumentenmarkt ontwikkelt zich goed. Het concern zal de gestelde doelen dit jaar halen.” ■
11
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | werving en selectie
Uw visitekaartje naar de arbeidsmarkt Afgelopen zaterdag stonden weer meerdere commerciële vacatures in de Tubantia op de pagina’s van de kleintjesmarkt. Hier is men onder andere op zoek naar een Verkoper Particuliere Woningbouw, Commerciële talenten voor een callcenter en een Top Autoverkoper. De kosten voor een dergelijk ‘kleintje’ vallen reuze mee en bovendien worden ze doorgeplaatst naar ‘internet op www.kleintjesmarkt.nl. Een goede keuze dus voor uw werving? Voor sommige functies kan dit inderdaad zo zijn. Maar als u op zoek bent naar bijvoorbeeld een fulltime commerciële kandidaat op HBO-niveau, dan zetten wij hier vraagtekens bij. Hieronder leest u waarom. De arbeidsmarkt is de afgelopen jaren in een snel tempo veranderd. Uw potentiële nieuwe medewerker is een stuk kritischer geworden. Het is nog steeds niet erg moeilijk om aan commercieel personeel te komen, maar commerciële toppers zijn een schaars goed. Niet alleen heeft deze groep meestal (we generaliseren niet, natuurlijk zijn er uitzonderingen) een baan, ook zijn zij veelal bovenmatig kritisch in het selecteren van een nieuwe werkgever. Zij kunnen zich dit vaak ook veroorloven. Bent u op zoek naar die ene commerciële topper die een impuls geeft aan de commerciële slagkracht van uw bedrijf? Zorg er dan voor dat uw wervingscampagne uitnodigend is en maak een bewuste keuze voor het wervingskanaal.
Wervingskanaal Regelmatig wordt hiernaar onafhankelijk onderzoek gedaan. De stichting NOA heeft dat in 2004 voor het laatst laten doen en de Intelligence Group doet hier sinds 2003 voortdurend onderzoek naar door middel van het ArbeidsmarktGedrags Onderzoek (AGO). Uitgaande van de doelgroep ‘Commercieel personeel op HBO-niveau in Overijssel’ levert het onderzoek enkele zeer bruikbare tips. Als wervingskanaal is de keuze voor een regionaal dagblad - zoals De TC Tubantia - in combinatie met een vacaturesite volgens deze onderzoeken de beste. De onderzoeken leren ons ook wat enkele belangrijke factoren zijn voor deze doelgroep om voor een nieuwe baan te kiezen: werksfeer, salaris en doorgroeimoge-
Twentevisie 04/2006
lijkheden. Deze categorie sollicitanten zoekt dus een werkgever die ook in zijn medewerkers wil investeren. Welk beeld zal een kleintje daarbij oproepen? Als de werkgever nu al bezuinigt op zijn nieuwe personeel, wat heeft hij dan straks te bieden? Een goede advertentie is er dus een met een professionele, vakkundige uitstraling. Uw huisstijl moet hierin liefst duidelijk herkenbaar zijn. Ook de volgende zaken komen hierin naar voren: een duidelijke omschrijving van uw bedrijf, een heldere uiteenzetting over wat de functie inhoudt, een scherpe beschrijving van de persoon die u zoekt (competenties!) en, last but not least, wat heeft u de sollicitant te bieden. Dit laatste bepaalt mede de aantrekkingskracht van uw vacature voor de toppers in de markt.
Selectieprocedure
landelijk opererend wervingsbureau treedt dit principe met voeten. We horen nog dagelijks voorbeelden van mensen die daar - naar hun eigen bewoordingen - minderwaardig zijn behandeld: groepsdiscussies met 16 man waarbij de sollicitant zich maar moet zien te profileren. Misschien is dit een goede selectiemethode, maar erg eenzijdig. We kennen sollicitanten voor wie dit een reden is om af te zien van verdere sollicitatie.
AAI-en Wat dan wel te doen? Probeer uw sollicitanten eens als klant te zien en ze als zodanig te behandelen. Aandacht, Accuratesse en Initiatief zijn hierin sleutelwoorden (u moet hen AAI-en). Uw sollicitanten kijken kritisch naar u; uw werving- en selectieprocedure is uw visitekaartje naar de arbeidsmarkt! ■
Ook de selectieprocedure heeft zijn weerslag op de aantrekkingskracht op goede sollicitanten. Verloopt de communicatie bijvoorbeeld volgens verwachting? Maar al te vaak horen we van sollicitanten dat ze ergens hebben gesolliciteerd en nooit meer iets hebben vernomen. Hoe denkt u dat zich dit rondspreekt in de markt? Dit geldt niet alleen voor de schriftelijke communicatie met de sollicitanten. Een telefoongesprek met een kandidaat: “We hadden afgesproken dat ik nog even zou laten weten hoe het sollicitatiegesprek is verlopen… Tsja, eigenlijk weet ik niet wat ik ervan moet zeggen. Om vijf voor twee was ik daar aanwezig. Na een kwartier bij de receptie te hebben gewacht werd ik doorverwezen naar de directeur. Hij heeft me twee vragen gesteld over mijn CV en toen kwam de salesmanager binnenlopen. Met hem heb ik ongeveer vijf minuten gesproken. Toen kreeg ik een rondleiding over de afdeling en werd ik voorgesteld als de nieuwe collega!” Nou, gefeliciteerd dan! “Tsja…. Ik denk alleen niet dat ik het ga doen. Ik heb er echt geen goed gevoel bij.” Overdreven? Nee hoor, het is een voorbeeld uit de praktijk. Wel een bijzonder voorbeeld, maar het geeft goed weer dat een sollicitatieprocedure een traject is waar twee partijen bij zijn betrokken die beide iets te bieden hebben en die beide iets zoeken. Op zich een open deur, zou je zeggen. Maar zelfs een groot
Steven Duinhouwer en Marc Bekker Directeuren bij Visie: specialisten in commerciële toppers
13
Bij Hoogendijk voegen ze Soltron standaard toe aan alle brandstoffen.
Tankstation Hoogendijk gelooft in enzymen
interview | Xmile
XMile tankt vertrouwen (door Mario van Santen) Bij tankstation Hoogendijk in Weerselo verkopen ze geen normale benzine meer. Het is XMile geworden. En dat allemaal dankzij enzymen. Microscopisch kleine plantjes in 20 soorten die in een cocktail worden gemengd en aan de benzine en diesel worden toegevoegd. De benzineprijs gaat er echter niet door omhoog. Integendeel. Het bedrijf heeft er zelfs een lagere bruto winst voor over. Met maar één doel: de klant overtuigen van dit product en de winst halen uit een te verwachten omzetstijging. Je moet maar durven. Bij Shell noemen ze het V-Power, bij BP Ultimate en Total heeft Excellium. Allemaal prachtige Engelse namen van reusachtige wereldmerken die staan voor toevoegingen aan benzine. Ze beloven allemaal betere prestaties voor motor en milieu en zijn het excuus tijdens de niet aflatende strijd tegen de milieulobby. In dat machtsspel om de centen is het tankstation van Jan en Nico Hoogendijk in Weerselo niet meer dan een fruitvliegje dat je wegblaast. Daar voegen ze sinds enkele maanden Soltron toe aan de brandstof, die daardoor ineens XMile heet en hetzelfde doet als dat van die grote namen. Met één belangrijk verschil: Soltron is een toevoeging van natuurlijke enzymen, terwijl de grote merken de resultaten boeken door chemische oplossingen.
Keiharde cijfers Het is natuurlijk een prachtig reclameverhaal: betere prestaties leveren in het motormanagement en de klant ook nog eens 8 tot 10 procent laten besparen op het brandstofverbruik. Voor zo’n argument komen de klanten wel. Vooral als de benzine er niet duurder op wordt. “Wij geloven in dit product,” zegt Patrick Sengers van tankstation Hoogendijk. “We hebben maanden getest met het product en we zijn er vast van overtuigd dat dit voor ons de toekomst is. Het klinkt inderdaad ongeloofwaardig, maar niemand kan om keiharde cijfers heen. Zo zijn verschillende types auto getest met onze nieuwe brandstof, maar we hebben we ook een transportondernemer gevraagd mee te doen. Je kunt niet blijven
Twentevisie 04/2006
ontkennen als op papier wordt aangetoond dat de vrachtwagens dezelfde ritten als vroeger hebben gereden maar minder diesel hebben getankt. Voor ons stond het vast. Dit goedje moeten we hebben!”
Niets extra Bij Hoogendijk voegen ze dus iets toe aan de brandstof, zonder dat te vertalen in een hogere prijs per liter. Wat Soltron kost, willen ze in Weerselo liever voor zich houden, maar Soltron zelf doet daar absoluut niet moeilijk over. Het goedje kost Hoogendijk ongeveer een cent per liter. Een behoorlijke aderlating, als rekening wordt gehouden met het feit dat een gemiddelde pomphouder zelf ongeveer een cent of 5 bruto overhoud aan een liter. “Het is onderdeel van onze strategie. Wij vinden dit een fantastisch product, maar de klant moet dat ook gaan vinden. Bij de grote merken zie je dat, als er iets aan de benzines wordt toegevoegd, de prijs ook omhoog gaat. Vaak met een cent of 6. Wij willen dat onze klanten zelf ontdekken dat ze op een tank verder kunnen rijden zodat ze vanzelf bij ons terugkomen. Hoewel we door de toevoeging van Soltron dus genoegen moeten nemen met een lagere bruto winst per liter, verwachten we dat uiteindelijk in de omzet terug te halen.”
‘Ik heb me dan ook verplicht er in Twente nog dit jaar 8 tot 10 tankstations bij te krijgen’ Bij Hoogendijk voegen ze Soltron overigens standaard toe aan alle brandstoffen. Dus in alle benzines, maar ook in diesel en rode gasolie, die dan XMile gaan heten. “Zij zijn daarmee het eerste tankstation op de hele wereld dat het in al zijn producten aanbiedt,” aldus Marius Overbeeke van Soltron Europe. “Dat is absoluut uniek, want waar we ons product ook aanbieden, het wordt altijd verkocht als alternatief naast de reguliere brandstoffen.” Dat Overbeeke met Hoogendijk in contact kwam, was voor Overbeeke een geschenk uit de hemel. “Bij een ander tankstation waar we Soltron leveren - in Didam - hebben ze ook een wasstraat. Omdat die wasstraat eigendom is van Hoogendijk, kwam ik bij toeval met
hen aan de praat. Ik heb me werkelijk positief verbaasd hoe snel die mensen kunnen schakelen. Het is fantastisch om zaken met ze te doen. Ze weten precies wat ze willen en kunnen dat ook nog eens omzetten in zakelijk handelen.
‘Het klinkt inderdaad ongeloofwaardig, maar niemand kan om keiharde cijfers heen’ In korte tijd waren we er uit. Zij zouden uitvoerig gaan testen en ik zou het product leveren. De tests waren positief en de handtekeningen werden gezet. Zo simpel als ik het nu zeg, ging het in werkelijkheid ook.”
Geen speerpunt Hoewel de verkoop aan tankstations voor Soltron geen speerpunt is, waren ze op het Europese hoofdkantoor in Londen toch wel blij verrast, dat een tankstation op deze manier met het bedrijf in zee ging. Het bedrijf is natuurlijk gebaat bij omzet, maar richt zijn pijlen vooral op de scheepvaart, omdat veel schepen nog varen op de dikste olie die er maar te krijgen is. Die olie is bovendien zo vervuilend, dat de veertigduizend liter die zo’n schip er tijdens één overtocht door jaagt pas echt zoden aan de dijk zet. Daar valt dus goed te verdienen. Zowel voor Soltron als voor het milieu. “Laat ik het zo zeggen, het is voor ons hartstikke leuk dat we een contract hebben met Hoogendijk, maar we verdienen er nog niets aan. Pas als er meer tankstations bijkomen die ons product ook gaan gebruiken, gaan de centen rollen. Ook bij Hoogendijk, die dan gaat besparen op transportkosten. Ik heb me dan ook verplicht er in Twente nog dit jaar 8 tot 10 tankstations bij te krijgen met als eerste landelijke doel 200. Dan kun je Soltron al laten toevoegen bij de brandstofdepots en kunnen de kosten dus omlaag.” Voor een plaatselijke veehandelaar zal het allemaal worst zijn. Hij is een van de gebruikers van het eerste uur en gooit zijn 11 jaar oude SsangYong aan pomp 3 gedecideerd vol met diesel. In onvervalst Twents zegt hij: “Sinds sie dat spul d’r in hebt doan, brult de’n motor so as-e nog nooit hef doan.” ■
15
column | financieel accent
Bedrijfsoverdracht; een zaak van tijdig voorsorteren Op allerlei fronten, of het nu vanuit de (belasting)advieswereld is of vanuit de bankwereld, wordt de laatste tijd veel aandacht besteed aan de bedrijfsoverdracht. Een van de belangrijkste oorzaken van deze belangstelling is (waarschijnlijk) het feit dat er op dit moment veel ondernemers zijn die kort na de Tweede Wereldoorlog zijn geboren en (derhalve) nu een leeftijd hebben bereikt, waarop een overdracht aan de orde is/komt. Een bedrijfsoverdracht is echter niet iets wat van vandaag op morgen is geregeld. Naast de emotionele aspecten (die in veel gevallen niet moeten worden onderschat), spelen ook financiële en fiscale aspecten een belangrijke rol. In deze bijdrage wil ik met name ingaan op de laatstgenoemde aspecten en een aantal zaken de revue laten passeren. In beginsel moet als uitgangspunt worden gehanteerd dat overdracht van een onderneming leidt tot heffing van belasting. Dit kunnen verschillende belastingen zijn: inkomstenen/of vennootschapsbelasting, schenkings- of successierecht en overdrachtsbelasting. Omdat heffing van een of meerdere van deze belastingen een onoverkomelijke horde voor een soepele bedrijfsoverdracht zou kunnen vormen, heeft de wetgever een aantal faciliteiten in de wet opgenomen, om een overdracht op een acceptabele wijze te kunnen laten plaats vinden.
Ondernemer/natuurlijk persoon De overdracht van de onderneming door een natuurlijk persoon wordt gezien als een staking van de onderneming. Over de bij staking gerealiseerde meerwaarden moet worden afgerekend tegen het progressieve tarief van box 1, maximaal 52%. Staking, en dus afrekening, van de onderneming is (uiteraard) aan de orde bij een overdracht bij leven, maar ook in geval van overlijden van de ondernemer. In geval van staking als gevolg van overlijden kunnen de erfgenamen (of de erfgenaam die de onderneming voortzet) bij de inspecteur aangeven dat geen sprake is van staking en dus geen afrekening. Er wordt in dat geval verzocht om een zgn. geruisloze doorschuiving. De voortzetter wordt geacht fiscaal in de plaats te treden van de overledene en is
Twentevisie 04/2006
verplicht dezelfde fiscale boekwaarden te hanteren. De in de onderneming aanwezige stille reserves blijven beclaimd met inkomstenbelasting. Ook in de situatie van een overdracht bij leven bestaat een zogenaamde doorschuiffaciliteit, dat wil zeggen dat de overdracht niet wordt gezien als een staking. Om voor de faciliteit in aanmerking te komen, moet de onderneming worden overgedragen aan een persoon met wie de (overdragende) ondernemer in de 36 maanden voorafgaand aan de overdracht een samenwerkingsverband had, danwel aan een natuurlijke persoon die in de 36 maanden voorafgaand aan de overdracht als werknemer in de onderneming van de overdrager werkzaam is geweest. Als de onderneming wordt overgedragen tegen een te lage prijs, kan ook heffing van schenkings- of successierecht aan de orde komen. In dat geval kan gebruik worden gemaakt van een (voorwaardelijke) vrijstelling van schenkings- of successierecht. Deze vrijstelling betreft op dit moment 60% van het aan het ondernemingsvermogen toe te rekenen schenkings- of successierecht. Om voor de faciliteit in aanmerking te komen gelden ook weer enkele voorwaarden: er moet sprake zijn van voortzetting van de onderneming door de verkrijger gedurende een periode van tenminste 5 jaar en bij schenking dient de schenker tenminste 55 jaar oud te zijn of tenminste 45% arbeidsongeschikt. Als tot het over te dragen ondernemingsvermogen ook onroerende zaken behoren, is overdrachtsbelasting verschuldigd. In de Wet is een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting opgenomen voor de verkrijging door één of meer kinderen van onroerende zaken die tot het ondernemingsvermogen van de ouders behoren. Vanaf 1 januari 2006 is deze vrijstelling uitgebreid tot verkrijgingen tussen broers en/of zusters.
kelijk belangheffing (uitgaande van de veronderstelling dat de overdrager tenminste 5% van de aandelen bezit). Deze belastingheffing kan worden ‘doorgeschoven’ indien de aandelen worden verkregen door vererving. In die situatie hoeft niet te worden afgerekend. Om de hiervoor geschetste aanmerkelijk belangheffing te voorkomen wordt in veel gevallen gekozen voor een zogenaamde holdingconstructie. In dat geval verkoopt de holding-B.V. van de overdrager de aandelen in de werkmaatschappij aan een door de overnemer opgerichte holding-B.V. De koopsom voor de aandelen komt, door de toepassing van de deelnemingsvrijstelling, vrij van vennootschapsbelasting binnen bij de holding van de overdrager. De hiervoor geschetste holdingconstructie kan zonder heffing van vennootschapsbelasting worden gerealiseerd, door bijvoorbeeld de toepassing van de bedrijfsfusiefaciliteit. Om de overdracht op deze wijze geheel zonder belastingheffing te laten verlopen, dient echter wel een termijn van tenminste 3 jaar in acht te worden genomen.
Conclusie Een bedrijfsoverdracht is in veel gevallen zowel emotioneel, financieel als fiscaal een complex traject. Om op fiscaal gebied niet in de messen van de fiscus te lopen, danwel optimaal gebruik te maken van de verschillende faciliteiten, is veelal een voorbereidingstijd van enkele jaren nodig. Begin daarom tijdig aan het traject en laat u bijstaan door uw belastingadviseur. ■
Ondernemer/rechtspersoon Als de onderneming wordt gedreven in de vorm van een besloten vennootschap vindt de bedrijfsoverdracht plaats door middel van overdracht van de aandelen. De winst die wordt behaald met de overdracht van aandelen door een natuurlijk persoon, wordt in box 2 belast met 25%, de zogenaamde aanmer-
mr. G.J. Kluvers Belastingadviseur bij Ten Kate & Huizinga te Denekamp
17
Deventer jongen wil met spiritueel ondernemen bewijzen dat er meer is tussen hemel en aarde
Paul Gelderloos
Paul Gelderloos, topman van Scarlet, mediteert twee keer twintig minuten per dag. “Ik gebruik mijn intuïtie en als ik op mijn eigen gevoel afga, neem ik betere beslissingen dan wanneer ik uitsluitend luister naar mensen om me heen. Twee, drie keer heb ik tegen mijn gevoel een beslissing genomen. Dat werkt niet.” (Foto: Jeroen poortvliet)
(door Jan Medendorp) Eind vorig jaar verscheen in een aantal kranten een opvallende advertentie: ‘Gezocht, 500 jonge, nieuwe sterke leiders. Kom ons versterken. Raja Willem gaat 500 mannen trainen zodat zij zichzelf en ons land onmetelijk sterk, onkwetsbaar en onoverwinnelijk maken. Hij geeft jullie de ervaring van het opborrelde bliss en het uitstralen van onoverwinnelijkheid’. De advertentie werd ondertekend door Paul Gelderloos, topman van telecombedrijf Scarlet. Saillant nieuws: de opleiding Maharishi Mehesh Yogi die in de advertentie wordt aangeboden geldt inmiddels ook voor vrouwen. Gelderloos is een van de steunpilaren van de Transcendente Meditatie Beweging. De cursuskosten neemt hij voor zijn rekening, kost en inwoning (en vakantiedagen) komen wel voor rekening van de deelnemers. Die dus kapitaalkrachtig moeten zijn, want de opleiding duurt een jaar. Afgezien van de eerste dagen heeft het niet storm gelopen, er zijn ruim honderd aanmeldingen binnen. Het is de bedoeling dat een vergelijkbare campagne in Duitsland, Zwitserland en Denemarken het aantal van 500 gaat volmaken.
18
“Ik beschouw het aanbieden van deze meditatie als mijn maatschappelijke verantwoordelijkheid.”
Psychologie Paul Gelderloos (52) was de oudste in een gezin van acht kinderen. Pa was accountant. Een groot deel van zijn jeugd bracht Gelderloos door in Deventer. Paul ging psychologie studeren. “Ik verkeerde in een soort existentiële depressie. Ik dacht met mijn studiekeuze duidelijkheid te krijgen over het hoe en waarom.” Dat viel tegen. Uiteindelijk vond hij wat hij zocht in meditatie wat hij tot op de dag van vandaag twee keer twintig minuten doet. “Het maakt me rustig en ik begrijp mezelf beter. Door mediteren werk ik efficiënter en ik ontwikkel mijn intuïtie.”
‘Ik neem betere beslissingen zonder dikke financiële rapporten’ In de westerse cultuur wordt meditatie gezien als iets zweverigs. Volgens Gelderloos heeft mediteren niet alleen een positief effect op geest en lichaam, maar heeft het ook een posi-
tieve uitstraling op de omgeving. “Misdaad daalt, verkeersongelukken nemen af.” Niet zomaar teksten van een hippie, Gelderloos is afgestudeerd (in Nijmegen) op onderzoek naar de effecten van transcendente meditatie. Om alle theorie aan de praktijk te toetsen, werd hij ondernemer. Via een vriend belandde hij in de telecom (Global Access) Het werd een groot succes. In eerste instantie. De Amerikaanse partner ging failliet en Gelderloos redde het maar net in Nederland. In 1997 werd Global Access omgedoopt in Scarlet.
Ondernemen op intuïtie Enerzijds vindt Gelderloos dat het succes van zijn bedrijf Scarlet voor een belangrijk deel te danken is aan meditatie (“ik hoop betere beslissingen te nemen zonder dikke financiële rapporten”), anderzijds wil hij niet te veel publiciteit over zijn mediteren. “Scarlet biedt een prima product en wat ik in mijn vrije tijd doe, moet daar los van gezien worden.” Maar juist als hij belangrijke beslissingen moet nemen, put hij inspiratie uit meditatie. “Ik gebruik mijn intuïtie en als ik op mijn eigen gevoel afga, neem ik betere beslissingen dan wanneer ik uitsluitend luister naar mensen om me heen.
Twentevisie 04/2006
meditatie | telecom
mediteert zijn beslissingen
Twee, drie keer heb ik tegen mijn gevoel een beslissing genomen. Dat werkt niet.” Een softie is Gelderloos beslist niet. “Als ik mensen moet ontslaan om het voortbestaan van Scarlet te garanderen, heb ik daar geen problemen mee.” Het enige afwijkende in zijn kantoor in Lelystad is een foto van Maharishi. “Mijn leermeester.”
Triple play Scarlet bood tot voor kort een goedkoper alternatief voor bellen via een KPN-lijn. Scarlet kocht op grote schaal belminuten in, de verkregen korting werd deels doorgegeven aan de klanten. In de afgelopen jaren heeft Scarlet zich gefocust op het aanbieden van telefonie, internet en televisie in één pakket. Om dat onder de aandacht te krijgen van klanten werd een spraakmakende ‘laat-je-niet-uitkleden’-campagne gelanceerd met Beau van Erven Dorens (althans zijn gezicht) in onderbroek. Later werd dat een schaars geklede vrouw met de stem van Van Erven Dorens. De campagne leverde veel negatieve publiciteit op (meest irritante reclamefilmpje), Gelderloos lacht erom. “De naamsbekendheid van Scarlet is in een jaar gegroeid van 3 naar 65%.” Erger is dat Scarlet regelmatig als negatieve provider werd neergezet door consumentenprogramma’s als Radar en Kassa. Dat doet Gelderloos af als een bedrijf
Twentevisie 04/2006
in de groei. “Het aantal klachten is drastisch gedaald.”
Obligaties Scarlet is dankzij een aantal overnames (Planet Internet België, KPN Belgium, Tiscali België) in betrekkelijk korte tijd gegroeid tot een bedrijf met meer dan 150 miljoen omzet, “de laatste drie jaar zeer winstgevend.” Het legt Gelderloos geen windeieren. Samen met zijn vrouw heeft hij 50% van de aandelen (volgens Quote500 goed voor zo’n 100 miljoen euro), de rest is in handen van Nesbic en Egeria. “We willen in de komende jaren doorgroeien naar 400 tot 500 miljoen omzet. Onder meer door het aanleggen van een eigen netwerk.”
De naamsbekendheid van Scarlet is dankzij die reclamefilmpjes met Beau van Erven Dorens in een jaar gegroeid van 3 naar 65%’ Dat groeien zal verder vooral gebeuren via meer overnames. “De telecomsector is redelijk geconsolideerd met zo’n tien, twaalf spelers.” Grote bedragen zijn dus nodig om te acquireren en daarom heeft Scarlet vorig jaar onderhands voor 75 miljoen euro aan obligaties geplaatst bij een paar institutionele beleggers. Het is de
bedoeling dat die obligaties voor 2007 worden geconverteerd in aandelen. Daarvoor is een listige constructie bedacht met stijgende couponrentes als de beursnotering toch later van de grond komt of helemaal niet. Volgens Gelderloos heeft hij zo’n 1,5 miljoen klanten in Nederland en België.
Beursnotering Want Scarlet had al een beursnotering gehad, als het aan Gelderloos had gelegen, maar hij luisterde (jawel) naar adviseurs die het beursklimaat te slecht vonden. Eerder wist Gelderloos dat het succes van Scarlet te danken was aan het feit dat het bedrijf géén beursnotering had. In een eerder interview liet Gelderloos zich toen ontvallen dat hij veel sneller kon beslissen, veel behendiger kon opereren (bijvoorbeeld bij een overname) dan al die beursgenoteerde bedrijven die eerst goedkeuring aan management, commissarissen, banken en aandeelhouders moesten vragen. “Dat klopt, dat heb ik gezegd. Maar er staan grote overnames voor de deur, die kunnen niet meer alleen in geld worden betaald. Dan wordt het interessant om geheel of gedeeltelijk in aandelen te betalen.” Overigens is de kans groot dat die beursnotering in Brussel wordt aangevraagd, omdat Scarlet verhoudingsgewijs in België groter is dan in Nederland. “Maar we hopen onze Nederlandse activiteiten snel te kunnen uitbreiden.” ■
19
De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie
Memphis over IT, ondernemen en overnemen
De gasten van Memphis waren Gerard Sanderink (boven, links), eigenaar van het beursgenoteerde Centric KSI, en Ronald Kasteel, bestuursvoorzitter van Ordina. Niet de eerste de besten, vandaar de grote belangstelling, onder anderen van Eastborn-directeur Wim Samsen (grote foto, tweede van rechts).
20
Twentevisie 04/2006
impressie | memphis
Op 28 maart vond in de TOS lounge van het Arke Stadion weer de opname plaats van Memphis. De parkeerplaats stond vol en dat werd niet alleen veroorzaakt door de gelijktijdige perspresentatie van het nieuwe trainersduo van FC Twente, maar zeker ook door de uitstraling van de twee gasten van Memphis. Want Gerard Sanderink (Centric KSI) en Ronald Kasteel (Ordina) zijn topondernemers die wat te vertellen hebben en die dus een aandachtig en massaal gehoor vinden. Een uur lang - met een onderbreking voor het Rabobank AEX-beursspel - werden beide IT-grootheden aan de tand gevoeld door Jan Medendorp, die het dit keer moest doen zonder Martin Steenbeeke.
De twee laatste opnames van Memphis dit seizoen vinden wederom plaats in de TOS lounge van het Arke Stadion, op 2 mei en 30 mei om 17.00 uur. Op 2 mei zijn in ieder geval Rob van Holten, vice-voorzitter Raad van Bestuur van Connexxion, en Petra Brussel, bestuursvoorzitter van Prenatal, te gast. Als u geïnformeerd wilt worden over wie definitief te gast zijn en als u uitgenodigd wilt worden, kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl.
Twee serieuze ondernemers geven doordachte antwoorden op indringende vragen voor een aandachtig publiek, onder wie RTV Oost-directeur Hennie Everts en Rabobank-adviseur Wim Steenkamp (foto midden rechts).
Nou, reken maar van yes.
”Leuker kunnen we het niet maken.”
Twentevisie 04/2006
Als fiscalist weten we alles, maar dan ook echt alles van de ingewikkelde en over en weer vliegende belastingwetgeving. En dat levert geheid hele leuke resultaten op.
M.H.Tromplaan 8, Enschede. Telefoon 053-4316161. www.bakxrombouts.nl
21
Goedkopen.nl uit Enter in top 5 webwinkels
interview | bruin- en witgoed
Toenemende internetverkopen (Martin Steenbeeke) Eén op de drie Nederlanders koopt wel eens wat via internet. Wie op zoek gaat naar een wasmachine of televisie heeft grote kans op www.goedkopen.nl uit Enter te stuiten. Het bedrijf is in vier jaar tijd opgeklommen tot de top 5 van webwinkels op het gebied van elektronica. De elektronicawinkel van Leo en Pascal Rutjes in Enter ligt niet bepaald in het centrum van Enter. Alleen de lokale bevolking weet de locatie aan de rand van het dorp waarschijnlijk zonder hulp van een navigatiesysteem te bereiken. Rutjes sr. en jr. maken er geen probleem van, want de meeste klanten kopen tegenwoordig via internet hun koelkast of plasma-tv. Vier jaar geleden zetten ze de site Goedkopen.nl op en in de categorie elektronica behoort de site nu tot de grootste van Nederland. “We zijn klein begonnen, met dertig artikelen,” zegt Pascal Rutjes. “Wie koopt er via internet nu een wasmachine, vroeg ik mezelf af. Nou, je wilt niet weten hoeveel. Nu hebben we een heel groot assortiment, tot en met frituurpannen.”
Omzetstijging Pascal Rutjes geeft geen verkoopcijfers, om de concurrentie niet wijzer te maken, maar zegt dat het aantal hits is gestegen naar bijna 2.500 per dag. “Hoe meer mensen breedbandinternet krijgen, hoe meer ik verkoop. In het begin hadden we vooral klanten uit de Randstad, maar tegenwoordig ook meer uit het oosten van het land, en zelfs uit België.” Vanuit de magazijnen van Goedkopen.nl in Enter en Sassenheim worden de producten aan huis afgeleverd. Rutjes deed het eerst zelf, maar heeft dit wijselijk uitbesteed aan een vervoersbedrijf. Goedkopen.nl profiteert van de trend dat steeds meer goederen en diensten via internet verhandeld worden. In 2005 is er in Nederland voor 2,3 miljard euro via het worldwideweb omgezet; een stijging van dertig procent ten opzichte van 2004.
Gek of geflipt Dertig procent van de Nederlandse bevolking winkelt wel eens via internet. De lagere prijs is het belangrijkste motief, weet Rutjes. Twentevisie 04/2006
Rutjes sr. en jr. verkopen elektronica vooral via internet. “We zijn klein begonnen, met dertig artikelen. Wie koopt er via internet nu een wasmachine, dachten we vooraf. Nou, je wilt niet weten hoeveel.”
“Vergeleken met een gemiddelde zaak zijn we twintig procent goedkoper.” Internetwinkels hebben minder kosten en kopen grootschalig in. Geen overjarige producten, bezweert Rutjes. De hoge volumes zorgen voor de winst, niet de marges. Het hebben van een goede voorraad is voor een internetwinkel essentieel. De meeste leveranciers zijn blij met afzetkanalen als Goedkopen.nl, slechts een enkele fabrikant (Bosch, JVC) hanteert een terughoudend beleid.
‘Het aantal verkopen via internet stijgt, het aantal aanbieders is stabiel. Nieuwkomers zijn te laat’ Zij zien niet graag hun producten goedkoop via internet verhandeld worden. Internetwinkels concurreren vooral op prijs met de bekende grote elektronicaketens. De regionale radiospotjes van Goedkopen.nl (‘ie bint toch niet geflipt’) zijn een reactie op de slogan (‘Je bent toch niet gek’) van concurrent Mediamarkt. “We proberen altijd onze Twentse achtergrond te benadrukken,” zegt Rutjes.
www.kieskeurig.nl De concurrentieslag zal er volgens hem toe leiden dat er een verschuiving van marktaandeel op gaat treden ten gunste van de internetwinkels. “Veel mensen weten tegenwoordig al precies welk product ze willen hebben. Ze hebben geen behoefte meer aan een verkoopgesprek.” Hoewel het aantal verkopen via internet stijgt, is het aantal aanbieders min of meer stabiel. Potentiële nieuwkomers zijn te laat, zegt Rutjes. “Je moet als je mee wilt tellen op de vergelijkingssite kieskeurig.nl staan. Daar kom je pas op als je 1,5 jaar bestaansrecht hebt.” De site van Goedkopen.nl is recentelijk vernieuwd en voorzien van iDeal, het veilige betalingssysteem dat Nederlandse banken voor de internetconsumenten hebben gecreëerd. Het moet de mensen die huiverig zijn om via internet te kopen gerust stellen. Mede om die reden houdt Rutjes nog altijd de elektronicawinkel in Enter aan. “Dat is om een vertrouwensband te kweken. In de winkel kunnen ze de producten eerst bekijken als het nodig is.” Zelfs vanuit België rijden om die reden mensen naar Enter, zegt Rutjes. “Dan maken ze er een gezellig dagje uit van.” ■
23
Mohamed Al-Daradji vluchtte uit Irak, werd cameraman TV Oost
‘De dood liep
Mohamed Al-Daradji vluchtte in 1995 van Irak naar Nederland. Vorig jaar maakte hij in Irak de film Ahlaam die lovende kritieken kreeg van Londen tot Tokio en van New York tot Boedapest.
(door Jan Medendorp) Mohamed AlDaradji vluchtte in 1995 van Irak naar Nederland. Hij werkte vier jaar als cameraman bij TV Oost. In 2002 vertrok hij naar Engeland waar hij aan Leeds Metropolitan University zijn master of Arts Course in Cinematography haalde (met dank aan de VandenEnde Foundation). Vorig jaar maakte hij de aangrijpende film Ahlaam die niet alleen tijdens het Filmfestival in Rotterdam en het Amnesty International Film Festival (Amsterdam) lovende kritieken kreeg, maar ook in Tokio, Londen, Boedapest, Cairo en New York tot enthousiaste reacties leidde. Een film die overigens ook gemakkelijk tot zijn dood had kunnen leiden. Hij is knapper geworden, zelfverzekerder. We treffen elkaar bij de ingang van het Amsterdamse filmtheater De Uitkijk. Bijna lijkt de voorstelling te worden afgelast, want de film is door Amnesty International op de verkeerde spoel aangeleverd. Na de film gaan we een broodje eten; een halfuurtje, hij heeft niet veel meer tijd, want veel mensen willen hem tegenwoordig spreken. In het Engels, want hij heeft al in geen vier jaar Nederlands gesproken. Ik kon het bijna niet geloven toen ik hoorde dat Mohamed Al-Daradji een toonaangevende internationale film heeft gemaakt. Als cameraman blonk Al-Daradji niet echt uit, het taalprobleem (gebroken Engels, een paar Nederlandse woorden met een flinke scheut Arabisch) maakte de communicatie ook niet echt gemakkelijker tussen cameraman en verslaggever. Ooit hebben we een halfuurtje in de auto zitten praten toen een afspraak verlaat kwam opdagen.
Oude camera Al-Daradji begint meteen over dat autogesprek. “Herinner je je nog dat je vroeg hoe het was in Irak onder Saddam Hoessein, waarom ik alles en iedereen achterlatend ben gevlucht? Hoe mijn toekomst eruit zou zien? De vrouw Ahlaam over wie de film gaat, staat voor het Irak waar wij Irakezen van dromen. Ze is hoogopgeleid, succesvol en gelukkig.” Maar dat was het land niet dat hij verliet en dat is het zeker nu niet na drie jaar stevige
24
Twentevisie 04/2006
en maakte aangrijpende oorlogsfilm in geboorteland
interview | film
voortdurend mee’ oorlog. “Ik was tien jaar niet in Irak geweest, ik trof een ontzettende chaos aan.” Toen Al-Daradji voor de eerste keer weer in Irak (Bagdad) was, werd hij geconfronteerd met psychiatrische patiënten van wie de inrichting was gebombardeerd en die daardoor vrij op straat liepen. “Ik heb een aantal weken geholpen in dat ziekenhuis.” Ahlaam bestaat echt, het verhaal is op waarheid gebeurd, maar hij heeft niet gekozen voor een documentaire maar voor fictie. “Het is daar oorlog, dan kun je moeilijk gaan reconstrueren.” En dat is ook meteen het onvoorstelbare aan de film. Het gaat over de oorlog in een land, opgenomen in een land in oorlog, met een ouderwetse camera die om de haverklap kapot ging en met auteurs die nauwelijks weten wat film is, want Irak kent geen filmcultuur en van de achttien bioscopen in het land werkt er nog eentje, in Bagdad. Ahlaam is pas de tweede film die in de afgelopen vijftien jaar Irak is gedraaid.
Amateurs Nee, het is geen gladde Steven Spielbergfilm. De film duurt bijna twee uur en dat is lang, het verhaal is uitgesponnen en op den duur gaan de technische onvolkomenheden tegenstaan. Of juist niet, want keer op keer word je er daardoor aan herinnerd dat het een ‘echte’ film is. De bekende nachtelijke oorlogsbeelden (met afweergeschut en inslagen) van televisiezender Al Jazeera aan het begin (later komen ze terug) doen eerder afbreuk aan de film dan dat ze een toegevoegde waarde hebben. Opvallend is dat Al-Daradji eigenlijk voor niemand nadrukkelijk partij kiest. Niet met terugwerkende kracht voor Hoessein; zijn vreselijke methoden en onderdrukking worden meedogenloos getoond als de echtgenoot van Ahlaam op haar trouwdag door de geheime politie van Hoessein op gewelddadige wijze wordt gearresteerd. Maar ook niet tegen de Amerikanen die via stiekeme opnamen zijn gefilmd. Hooguit tegen de oorlog, vanuit een invalshoek die je niet kunt bedenken.
wordt getroffen. De patiënten die het overleven, vluchten in blinde paniek en leven vervolgens op straat. Ahlaam en alle andere mensen die in de film voorkomen zijn amateurs. “Ik heb via via in Irak mensen gevraagd of ze mee wilden spelen.”
‘Het Irakese volk moet films en theater blijven maken en dansen en voetballen; het leven moet weer hoop en zin krijgen’ “Ahlaam staat ook symbool voor Bagdad. Jij dacht ook dat vrouwen in Irak geen vrijheid hadden.” Ahlaam was onder Hoessein vrij en succesvol, tot haar man werd opgepakt. En tijdens de bezetting wordt Ahlaam verkracht, niet door de Amerikanen, maar door mannen van haar eigen volk. “Dat is ook symbolisch voor Bagdad vandaag.” Die verkrachting, zeer belangrijk in de ogen van schrijver/regisseur/ producer/cameraman Al-Daradji, vormde nog een lelijk obstakel, want er was geen vrouw te vinden die aan zo’n scène wilde meewerken. Er is een oplossing bedacht voor de actrice Aseel Adel, die wordt verkracht door een man die in werkelijkheid ook haar echtgenoot is.
Kidnap En dat is eigenlijk weer onvoorstelbaar. Ahlaam wordt op een werkelijk fantastische manier door een vrouw gespeeld die nauwelijks weet wat film is. En ook twee andere hoofdrollen, die van de goedwillende Irakese arts Mehdi (gespeeld door Mohamed Hashim) en patiënt Ali, worden ongekend goed gespeeld. “Ik werk graag met amateurs, het zorgt voor een meer realistische sfeer.”
Ali wordt gespeeld door Al-Majidi, een lid van de oppositie ten tijde van Hoessein die twaalf jaar gevangen heeft gezeten. Zijn angst spat werkelijk van het scherm, daar hadden de beste camera’s van Spielberg het niet beter kunnen maken. Al-Majidi heeft in het echt ondergaan wat hij in de film weer over zich heen krijgt, zoals het afsnijden van een oor, onder Hoessein een gebruikelijke straf. “We moesten soms ’s avonds filmen, maar er was een avondklok, dan ging we toch stiekem de straat op.” En zowel voor de Irakezen als de Amerikanen waren hij en zijn crew bij voorbaat verdacht. “Er is regelmatig op ons geschoten,” zegt hij kalm. Ook al omdat hij graag wilde filmen op authentieke locaties in Bagdad. En hij en een deel van zijn crew werden een paar dagen gekidnapt. “De dood liep voortdurend mee bij het maken van de film.” Hoe hij vrij kwam, weet hij eigenlijk nog niet. “Ik vermoed dat er een patrouille aankwam.” Mohamed Al-Daradji staat na het maken van deze film zelf ook symbool voor het Irakese volk. “Ik heb geen andere keuze dan doorgaan. Doorgaan met leven. Alles kan met mij gebeuren, ook met mijn familie die nog steeds in Irak woont. Wat moet ik anders? Het Irakese volk moet films en theater blijven maken en dansen en voetballen. Het leven moet weer hoop en zin krijgen. Mijn volgende film maak ik weer in Irak, ook al verklaart iedereen me voor gek. Maar ik moet wel.” ■
Ahlaam is Bagdad Ahlaam wordt (een paar dagen voordat de Amerikanen Irak aanvallen) letterlijk gek als gevolg van de arrestatie van haar man. Ze belandt in een inrichting die door een bom
Twentevisie 04/2006
25
Ondernemersnieuws Tijhuis Gerechtsdeurwaarders en Incassospecialisten met kantoren in Almelo, Arnhem en Winterswijk is officieel toegetreden tot de Stichting Garantiefonds Gerechtsdeurwaarders (SGG). Ed Nijpels overhandigde onlangs, als voorzitter van de Stichting, het certificaat aan Norbert Tijhuis. Het doel van de stichting is het veiligstellen van de zogeheten derdengelden. Dit zijn de bedragen die zijn geïnd voor opdrachtgevers van Tijhuis, maar nog niet zijn afgedragen. Bijvoorbeeld in zaken waar een betalingsregeling is getroffen. Bedragen dienen zo spoedig mogelijk bij de opdrachtgever gestort te worden. Dit is een standaard procedure bij Tijhuis. Echter, zolang deze afdracht niet heeft plaatsgevonden, loopt de opdrachtgever een risico. Het SGG-garantiefonds ondervangt dit risico.
Norber t Tijhuis (rechts) ontvangt uit handen van Ed Nijpels het cer tificaat in verband met de toetreding tot de Stichting Garantiefonds Gerechtsdeur waarders.
Ondernemers die een innovatief product, proces of dienst op de markt hebben gebracht en deze in de schijnwerpers willen zetten, kunnen zich via www.innovationaward.nl inschrijven voor de Overijssel Innovation Award, de jaarlijkse innovatiewedstrijd van de Provincie Overijssel en Oost NV. Voor het eerst kunnen ook burgers uit de provincie een Overijsselse innovatie voordragen. Uit alle inzendingen worden acht innovaties genomineerd. Deze innovaties zullen in het najaar te zien zijn op TV Oost. De winnaar wordt aan het einde van het jaar bekendgemaakt. De meest innovatieve ondernemer van 2006 ontvangt een cheque van 5000 euro, een speciaal ontworpen kunstwerk. Al eerder wonnen Unipro, Rademaker Den Boer, Brugman Radiatoren, Techwood, Topkip, IMS en Remote IT de prijs. Recore Systems, voortgekomen uit de Universiteit Twente, is eind maart onderscheiden met twee prestigieuze ondernemersprijzen. In Utrecht werd de ING Bank Startersprijs, een bedrag van €10.000, overhandigd en tegelijkertijd sleepte Recore in Den Haag een prijs van New Venture in de wacht voor de best onderbouwde haalbaarheidsstudie. Daarnaast
26
mocht dit jonge bedrijf zich presenteren voor een derde prijs, de ICTRegie Valorisatieprijs. Recore ziet deze prijzen als bevestiging dat de ambitieuze groeiplannen degelijk onderbouwd zijn, en dat ondernemers, markt en producten alles in zich hebben om tot een succes te worden. De Provincie Overijssel en Saxion Hogescholen hebben hun bezorgdheid uitgesproken over het feit dat de regio op termijn te weinig (jonge) ondernemers telt. Om het ondernemerschap te stimuleren heeft Saxion samen met (afgestudeerde) studenten die tijdens hun studie reeds een eigen onderneming zijn gestart een eigen ondernemersnetwerk opgericht, Young Business Professionals. Het netwerk wordt gefaciliteerd door Saxion door het aanbieden van thema’s op gebied van kennis van het ondernemerschap, advies, coaching, ruimtegebruik en financiële middelen. Op 29 maart 2006 het student-ondernemersnetwerk officieel van start gegaan de locatie van Tabois Business Facilities in Almelo. MKB-ondernemers in de industrie kunnen sinds 1 maart 2006 weer subsidie krijgen voor het onderzoeken en toepassen van milieuvriendelijke innovaties. Het budget is in totaal vijf miljoen euro. De aanvragen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. Het is daarom belangrijk om de aanvraag zo vroeg mogelijk in te dienen. Voorbeelden van projecten, die voor deze subsidie in aanmerking komen, staan op de website van SenterNovem, www.senternovem.nl. Op dinsdag 28 maart jl. vond in Hotel Restaurant Bad Boekelo het event CHEFS ART plaats, een initiatief van Lassche & Keizer en InfoDish, met als thema ‘Maak eten tot leven’. CHEFS ART werd voor de Twentse Alliantie van Ambachtelijke Koks (TAAK) georganiseerd, een gezelschap van Twentse chef-koks die hun krachten en vakkennis hebben gebundeld en zich inzetten voor Twentse culinaire topproducten. Vanuit een culinaire invalshoek - met penselen, maar ook met zelf gekozen materialen uit de keuken - werden door de koks portretten neergezet. Alle schilderijen worden binnenkort geplaatst op de internetsite www.chefsart.nl. In het najaar worden de schilderijen van de Twentse chef-koks geveild. De opbrengst hiervan komt ten goede aan Clini Clowns. Schuitemaker Machines heeft een meerjarige order van het Belgische Ministerie van Defensie gekregen. Het Rijssense bedrijf gaat de zijborden van de laadbakken van honderden vrachtwagens van het Belgische leger produceren. Ook kreeg Schuitemaker een grote opdracht van diverse energiecentrales voor de levering van koudgewalste platen, die worden gebruikt voor roetfilters. De
Chef-koks aan het werk tijdens het event CHEFS ART in Hotel Restaurant Boekelo.
opdrachten passen goed in het tweesporenbeleid van Schuitemaker, dat zich enerzijds richt op de landbouwsector, maar anderzijds ook op ook de industrie en werk van derden. Schuitemaker is vanouds bekend als producent van landbouwmachines, zoals voermesttank- en opraap/silagewagens.
Schuitemaker uit Rijssen gaat de zijborden van de laadbakken van honderden vrachtwagens van het Belgische leger produceren.
Veel ambachtelijke branches, zoals vakslagerijen, uurwerkherstellers, opticiens, pedicures en zilversmeden hebben grote moeite om personeel aan te trekken. Hierdoor dreigt de deskundigheid voor deze beroepen te verdwijnen. Om hier verandering in te brengen, hebben het HBA en het CWI op zeven locaties een Servicepunt Ambachten geopend. Werkgevers kunnen hier terecht voor personeelsbemiddeling. Werkzoekenden kunnen er informatie en ondersteuning krijgen bij het zoeken naar werk in de ambachtelijke beroepen. Meer informatie op www.hba.nl. De wedstrijdatleten, die deelnemen aan de 22 e Triathlon Holten, beklimmen op zaterdag 15 juli maar liefst vijf keer de Motieweg met een stijgingspercentage van 10% aan de Twentevisie 04/2006
actueel | nieuws en feiten
westzijde van de Holterberg. De organisatie is van mening dat door deze parcourswijziging het fietsparcours zowel veiliger als selectiever zal zijn. De organisatie verwacht dat door opname van de Motieweg dat ook op de fiets ‘het verschil gemaakt kan worden’ en het afsluitende looponderdeel minder overheersend wordt. Deze parcourswijziging is alleen voor de atleten van de elite-wedstrijd.
Tijdens de pers- en sponsorbijeenkomst van de Triathlon Holten, opgeluisterd door NOS-presentator Herber t Dijkstra werd uitleg gegeven over wijzigingen in het parcours.
De nettowinst over 2005 van Koninklijke Ten Cate is toegenomen met 29% tot € 30,5 miljoen. Autonoom was de stijging 30%, waarbij valuta-effecten op het jaarresultaat zeer gering zijn. Per aandeel steeg de winst naar € 5,93 (2004: € 4,67). Voorgesteld wordt een dividend uit te keren van € 2,40 naar keuze in contanten of in aandelen. De omzet in het vierde kwartaal was met € 159 miljoen vrijwel gelijk aan die in het sterke vierde kwartaal van 2004. Autonoom was de stijging 3%. Het bedrijfsresultaat in het vierde kwartaal steeg met 2% tot € 6,4 miljoen (autonoom - 3%). Valuta-effecten (voornamelijk Amerikaanse dollar) hadden in het vierde kwartaal een invloed van +11% op het bedrijfsresultaat. De nettowinst in het vierde kwartaal is meer dan verdubbeld tot € 6,3 miljoen (2004: € 3,0 miljoen), mede veroorzaakt door het resultaat op de verkoop van Permess/Multistiq ( € 1,7 mln) en goede resultaten van Synbra Group. De Gemeente Haaksbergen en de ondernemers op bedrijventerrein ‘t Varck hebben Oost NV gevraagd voor ondersteuning bij het maken van een revitaliseringplan voor bestaande bedrijventerreinen in Haaksbergen. De komende maanden zal Oost NV samen met de gemeente en de ondernemers een oriëntatiefase doorlopen, die inzicht geeft in de kansen en mogelijkheden om de functionaliteit van bestaande bedrijventerreinen in Haaksbergen te verbeteren. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de ondernemers en gemeente gezamenlijk een masterplan opstellen, waarin beide partijen aangeven hoe het bedrijventerrein in de toekomst moet functioneren. Een topregio op het gebied van kennis en innoTwentevisie 04/2006
vatie en met een goed vestigingsklimaat. Dat is de positie die Twente in Europees verband moet krijgen als het aan de Twentse overheden, het provinciebestuur van Overijssel, Duitse partners, het bedrijfsleven en kennisinstellingen ligt. Vandaag maken de partners hiervoor in Lattrop een uitvoeringsagenda. In de agenda ‘Het akkoord van Lattrop’ staan acties op het gebied van economie & innovatie, ruimtelijke ontwikkeling & infrastructuur en de profilering van Twente in internationaal verband. Hiermee moet Twente het trekpaard worden voor de Nederlandse economie. De uitvoeringsagenda is een vervolg op de eerste verkennende conferentie ‘Twente in internationaal perspectief’ die de provincie Overijssel een jaar geleden organiseerde. Henk van der Giesen (51 jaar) is per 1 februari jl. benoemd tot directeur van het Haaksbergense bedrijf Unipro, aanbieder van totaal oplossingen voor vloertechniek Hiervoor was hij werkzaam bij diverse internationale bedrijven in de bouw, in de kunststof- en de elektrotechnische industrie. Henk is een man met een enorm veel ervaring op gebied van marketing, verkoop, inkoop, productie, logistiek en leiding geven. Onlangs heeft Unipro het Duitse Uzin Utz AG overgenomen
lokale lasten, teveel vergunningen, te weinig transparant bestuur. Maar tegelijk groeit ook het aantal positieve signalen: sommige gemeenten saneren in onzinnige vergunningstelsels, veel gemeenten kiezen voor matiging van de lokale lasten en hier en daar worden projecten opgezet om bedrijven zo klantvriendelijk mogelijk te bejegenen. VNO-NCW wil deze trend een zet geven. Food For Your Brand – een samenwerkingsverband tussen de drie bedrijven Exxtra Interactive, Lap CC en InfoDish uit Hengelo – geeft een vervolg aan het business-tobusiness evenement Smart Challenge. Dit jaar organiseert Food For Your Brand haar activiteiten onder de naam Smart Challenge Business Events. In mei is er een ééndaagse navigatietocht door de omgeving van Twente, de Smart Challenge Food Edition, en in oktober wordt met een groep van maximaal 20 equipes verschillende Europese landen doorkruist onder de naam Smart Challenge Special Edition. De deelnemers zullen - in tegenstelling tot vorig jaar - niet meer rijden in de Smart, maar in een door de organisatie betitelde ‘Special-Car’. Een greep uit de faillissementen in de periode 17 februari tot en met 10 maart die de Rechtbank aan de Kamer van Koophandel heeft doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, tel. 0900-1234567. Almelo: Van Lies Euro Bemiddeling B.V., Mekuha Produktie B.V., R. de Haan, geb. 317-1951 hodn Multi Cleaning Twente en Esro Kunststof; Enschede: Lange Hout Vastgoed B.V., Maxi Mode B.V., K.R. Abelmann-van reede, geb. 17-12-1966 hodn Rafael; Hengelo: I.H.S. Site Systems B.V., R.M. International B.V., Stichting Hot Events, Refreshing Tours B.V.; Losser: A. Veld, geb. 11-12-1972 hodn Studio. ■
Henk van der Giesen is de nieuwe directeur van Unipro in Haaksbergen.
Werkgeversorganisatie VNO-NCW Twente die de belangen voor ondernemingen in Twente behartigt, presenteert een rapport met aanbevelingen om in de volgende raadsperiode de relatie tussen gemeente en bedrijfsleven waar nodig verder te verbeteren. Er is bij ondernemers namelijk veel ergernis over de manier waarop ze door gemeenten worden behandeld. Er zijn klachten over trage procedures, hoge
Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan
[email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi. Eventueel per post: MediaSales Nederland B.V., Postbus 702, 7550 AH Hengelo.
27
Wielerploeg Vaanhold bestaat nog bij de gratie van God en Harry Löwik
‘Als het volgend jaar
Han Vaanholt, in het dagelijks leven leraar aan het Stedelijk Lyceum in Enschede: “Wielertalent ontdekken, opleiden en begeleiden is mijn hobby, mijn lust en mijn leven. En ik denk dat ik er ook een neusje voor heb.”
(door Eddy van der Ley) Het is geen sinecure om anno 2006 een professionele wielerploeg over Gods wegen te laten razen. Ploegleider Han Vaanhold (49) van Team Löwik Meubelen - de enige Overijsselse formatie in het amateur-wielerpeloton - kan er een lijvig boek over schrijven, maar de Haaksbergenaar houdt het bij een paar kernachtige en boude opmerkingen. ”Als het na dit seizoen weer zo moeizaam gaat om een ploeg rond te krijgen, doe ik het niet meer. Dan stop ik.”
28
Het is een vertrouwd beeld in de voorjaarskoersen. Han Vaanhold die, achter het stuur van zijn ploegleiderauto, zijn beloftevolle coureurs met ongebreideld fanatisme aanwijzingen toeschreeuwt. “Ik zou niet anders willen,” zegt de wielerjunk uit Haaksbergen. “Wielertalent ontdekken, opleiden en begeleiden is mijn hobby, mijn lust en mijn leven. En ik denk dat ik er ook een neusje voor heb.” Toch had het slechts een haar gescheeld of Vaanhold was dit seizoen al veroordeeld geweest tot het lijdzaam toekijken vanuit de kantlijn. Het
formeren van een nieuwe ploeg leek te stranden in de weigering van Löwik Meubelen om nog langer als hoofdsponsor te willen optreden. De meubelboer uit Vriezenveen wilde alleen nog door als co-sponsor, maar toen Vaanhold er maar niet in slaagde een nieuwe geldschieter te tackelen, zegde Löwik alsnog voor een extra jaar zijn financiële steun toe. Installatiebedrijf Van Losser uit Rijssen, met wie het meubelbedrijf vorig seizoen een sponsortandem vormde, haakte wel af, na gekissebis over de plek van reclame-uitingen op het nieuwe shirt. Vaanhold
Twentevisie 04/2006
achtergrond | wielrennen
weer zo gaat, stop ik ermee’ kon lullen als Brugman, maar Van Losser viel niet meer te bewegen tot het voortzetten van het sponsorschap.
Dupe “De ploeg is de dupe geworden van alle geouwehoer,” kijkt Vaanhold terug. “Wij konden de renners lange tijd geen zekerheid bieden, waardoor de beste sprinter van Nederland, Wim Stroetinga, en ’s lands grootste klimtalent, Robert Gesink, voor een andere ploeg kozen. Daar kon ik ze geen ongelijk in geven. Andere renners werden ook nerveus, maar uiteindelijk hebben we jongens als Albert Timmer en Arnoud van Groen, die bij een andere ploeg al mondeling hun komst hadden toegezegd, op het nippertje kunnen behouden. Gevolg is wel dat we in grote wedstrijden niet altijd een rol van betekenis kunnen spelen. En dat is doodzonde. Daarom zeg ik nu ook: als het volgend jaar weer zo moet, dan kap ik ermee. Het levert alleen maar ergernis op. En ik heb geen zin om maanden te gaan leuren om een geldschieter te vinden. Het is graag of helemaal niet.”
‘Daarom zeg ik nu ook: als het volgend jaar weer zo moet, dan kap ik ermee. Het levert alleen maar ergernis op’ De wielerwereld is als het gewone leven: alles draait om geld, het slijk der aarde. En om eenvoud. “Het is heel simpel,” zegt Vaanhold. “Als Löwik zegt: hier heb je een zak geld, dan koop ik de beste renners bij elkaar en rijgen we de overwinningen in grote koersen aaneen. Maar wij hebben dat geld niet. Dat is geen verwijt, maar een constatering. Het is maar waar je voor kiest en wat je voor ogen hebt. Wij moeten ook leven met het feit dat we de talenten die zich bij ons ontbolsteren, kwijtraken aan de Rabobankploeg. Aan de ene kant geeft dat bevrediging en eer van je werk, aan de andere kant is het soms best frustrerend. Zo’n jongen zou je ook nog een tijdje langer willen zien schitteren in het shirt van je eigen ploeg, met alle exposure vandien. Maar dat is niet de realiteit. Wat goed is, gaat naar de Rabobank. Dat is tegenwoordig het credo.”
Morele grens Meubelboer Harry Löwik, uitgerust met een groot wielerhart, pompt dit seizoen iets meer dan
Twentevisie 04/2006
een tonnetje aan euro’s (108.000) in zijn ploeg. De co-sponsors voegen daar gezamenlijk nog ruim 105.000 euro aan toe. Met een begroting van 213.000 euro kun je best netjes een ploeg leiden, je kunt er alle noodzakelijke faciliteiten van bekostigen, maar ruimte om ook maar een beetje gek te doen is er niet. Het betalen van vergoedingen aan renners? “Ben je gek? We hanteren een morele grens en we vertikken het om jonge renners, de neo’s, te betalen voor hun diensten. Misschien zijn we daarin wel wat conservatief, maar wij vinden dat die jongens eerst iets moeten laten zien. Ze moeten het prachtig vinden om voor ons te kunnen rijden, omdat ze de overtuiging moeten hebben een betere renner worden. Als ze talent genoeg hebben, kunnen ze later nog genoeg geld verdienen. Coureurs die niet met deze instelling de weg opgaan, horen niet in onze ploeg thuis. Zo simpel is het.” Vaanhold zorgt wel dat de randvoorwaarden tot in de puntjes geregeld zijn. “Het vervoer, het eten, de hotels: alles wordt bij ons betaald. Wat dat betreft zijn veel renners van andere ploegen nog naïef. Die krijgen een maandelijkse vergoeding, maar moeten dan wel zelf de reiskosten, het verblijf en het eten betalen. Hun is een vette worst voorgehouden die uiteindelijk helemaal niet zo vet blijkt. Maar goed, die jongens moeten zelf weten wat ze doen.”
Nestwarmte Het is in ieder geval niet de filosofie van Team Löwik Meubelen, dat een renner nestwarmte en kwalitatief hoogwaardige begeleiding biedt. En daarmee een belangrijke functie in Nederland wielerland vervult. Maar wat brengt de nabije toekomst? Bestaat de ploeg van Han Vaanhold ook na dit seizoen nog? Of zet de afkalving van geldschieters door en legt ook Harry Löwik het moede hoofd in de schoot? “Eén ding weet Vaanhold zeker: voor de exposure hoeft de meubelgigant het niet te doen. Natuurlijk roept de naam Löwik bij de regionale wielerliefhebbers associaties op met het bedrijf uit Vriezenveen. Maar of het grote publiek de link snel zal leggen? “Volgens mij meet Harry die dingen niet. Hij is al blij dat de klanten in zijn zaak een praatje met hem beginnen over wielrennen. En wat ook mooi is: iemand als prof Allard Engels, die hij kent uit het wielerwereldje, komt speciaal naar Vriezenveen om bij hem meubels te kopen. Zoals dat ook geldt voor wielermakelaar Gerrie van Gerwen, die dan helemaal uit Brabant komt.
Er is dus wel een bepaalde spin-off, maar die staat in geen verhouding met de investering die hij pleegt. Dat hoeft van Harry ook niet, want hij is nu eenmaal een wielerfreak, die bij wedstrijden ook graag plaatsneemt in de ploegleiderauto.” Vaanhold beseft dat iemand als Löwik van een uitstervend ras is. “Er zijn überhaupt steeds minder bedrijven te porren hun geld in een wielerploeg te steken. Een aantal jaren geleden werkten we met driejarige contracten, dan wist je waar je aan toe was en kon je voor de renners zekerheden inbouwen.” Er kwam een rits hoofdsponsors voorbij. De ploeg van Vaanhold heette achtereenvolgens Giant, Giant-Löwik, Löwik Meubelen, Löwik-Tegeltoko, Tegeltoko en Löwik-Van Losser. En bracht een aantal profrenners van kaliber voort. Rudi Kemna, Max van Heeswijk, Rik Reinerink, Stefan van Dijk, Bram Tankink, Gerben Löwik en Joost Posthuma: ze hebben stuk voor stuk de knedende en boetserende handen van Vaanhold gevoeld. “En als het aan mij ligt, blijf ik renners opleiden en afleveren. Maar dan moet er de komende jaren wel een financieel draagvlak zijn.” ■
Begroting 2006 Inkomsten Hoofdsponsor Löwik Co-sponsoren Totaal
108.000 euro 105.465 euro 213.465 euro
Uitgaven Fietsen en accessoires 65.090 euro Hotelkosten en vertering 31.760 euro Lease-auto’s 27.922 euro Kleding 20.625 euro Onkostenvergoedingen 13.500 euro Brandstofkosten 10.295 euro Voeding en drank 10.085 euro Contracten en bankgaranties 9.735 euro Reclame en bestickering 3.820 euro Assurantiën 8.700 euro Ploegvoorstelling 4.150 euro Communicatie 1.680 euro Diversen onvoorzien 5.000 euro Totaal
212.362 euro
29
column | online strategie
€chte vrouwen doen het online Als man kan ik er kort over zijn: Ik hou van vrouwen. Daarin ben ik niet alleen. Immers, mannen vinden vrouwen veelal interessanter dan onze eigen geslachtsgenoten. Alles wijst erop: onze ongegeneerde blikken, onze lichaamstaal, ons haantjesgedrag, ons eeuwige jachtinstinct. Toch hebben mannelijke marketeers de vrouwen de afgelopen jaren niet voldoende aandacht gegeven. Op het internet althans. Maar daar komt nu verandering in. Vrouwen zijn anno 2006 allang niet meer de ondergeschoven groep als het gaat om internetgebruik. Vorig jaar waren er maar liefst 4,8 miljoen vrouwen in ons land online. Een getal dat exact gelijk staat aan het aantal mannen dat vorig jaar online was. Sterker nog, het aantal vrouwen dat dagelijks het internet betreedt is de afgelopen 6 jaar veel harder gestegen dan het aantal mannen. In 2000 gingen er nog ‘slechts’ 2,3 miljoen vrouwen een ritje wagen op de digitale snelweg, anno 2005 is dat getal dus meer dan verdubbeld.
Vrouwen besteden meer online Van alle online shoppers is 46% vrouw. Afgelopen jaar hebben vrouwen op internet voor het eerst meer geld uitgegeven dan de 54% mannelijke shoppers. De onderzoekers van het Britse onderzoeksbureau Verdict hebben berekend dat vrouwen vorig jaar gemiddeld 732 euro online hebben besteed. Dat is 71 procent meer dan in het jaar daarvoor. En dat is 732 euro aan met name boeken, mode, muziek en reizen. Hoe komt dat? Er zijn meerdere redenen. Vrouwen vertegenwoordigen in de eerste plaats een enorme economische macht: ze spenderen 80% van het huishoudbudget en kopen 85% van de niet-huishoudelijke producten. In ongeveer de helft van alle huishoudens bepaalt de vrouw zelfs welke auto er gekocht wordt! Vrouwen hebben dus vaak een beslissende rol als het op een aankoop aankomt. Verder zijn vrouwen eerder geneigd tot impulsaankopen dan mannen.
Online interesse van de vrouw Goed, de vrouwen komen er dus aan. Of zijn er dus eigenlijk al. Maar hoe besteden vrouwen hun tijd op het internet? De meeste vrouwen zoeken op Internet naar productinformatie. Twentevisie 04/2006
Deze productinformatie wordt voornamelijk aangewend om prijzen van producten te vergelijken.
Shop till you drop? Als tweede motief om het Internet te bezoeken staat, zoals te verwachten: shoppen. De vrouwenshops zijn massaal in opkomst. Denk aan de gloednieuwe webshops van grote merken als Mexx en Esprit, waar je met je online aankopen spaart voor korting op je volgende aankoop. Het overweldigende succes van de Wehkamp shop, die alles verkoopt, van elektrische tandenborstel tot complete interieurs. Zelfs de traditionele warenhuisketen Hema startte deze maand met de online verkoop van haar babyen kinderassortiment. Keerden vrouwen internetshopping eind jaren ‘90 nog de rug toe omdat winkelen met name een ontspannend en gezellig ritueel moest blijven? Anno 2006 is die houding compleet omgeslagen. De online shop is hot. Het mooie van internetshoppen is namelijk dat de winkel nooit dichtgaat. Nooit meer vlak voor sluitingstijd rennen naar die ene winkel voor dat laatste product. De internetwinkel biedt 24 uur per dag service, assortiment en betalingsgemak. Geen opdringerige verkopers, geen lange rij bij de kassa, geen slecht belichte pashokjes en geen tijdsdruk. Maar rust en overzicht en een altijd keurig gerangschikt assortiment. Geen wonder dat er zoveel vrouwen online zijn.
Vrouwenmagneten Waar vrouwen massaal voor blijken te vallen is online sampling. Niet voor niks zijn het dan ook de fabrikanten van cosmetica- , verzorgings- en huishoudproducten die via hun websites gratis proefverpakkingen van hun nieuwste producten aanbieden. En zijn het reisorganisaties die door middel van een plak-je-koffer spelletje reizen ‘weggeven’ in ruil voor persoonlijke informatie van de deelneemsters en haar vriendinnen. Toch ook even een petje af voor de traditionele media. Door het steeds in populariteit toenemende internet zien uitgevers van traditionele media hun omzet dalen. Gelukkig voor hen zijn er een aantal binnen deze groep die grote mogelijkheden zien in de combinatie met het internet. Bij Sanoma Uitgevers beschikken ze bijvoorbeeld over een mediashop waarin een groot aanbod van de producten die in hun vrouwenbladen tentoongesteld en bejubeld worden eenvoudig besteld kunnen worden. Kortom, mannelijke marketeers en webshopeigenaren, laten we ons voordeel ermee doen. De moderne vrouw is online and not affraid to use it! ■
Advies voor aankoop essentieel De online aanschaf van boeken en muziek is naast zoeken naar productinformatie en shoppen ook enorm populair onder vrouwen. Het uitpluizen van leuke reisaanbiedingen en het boeken van vakanties is iets dat mannen ook graag aan de vrouwen overlaten. Vrouwen laten zich online graag adviseren voordat ze wat kopen. Boekrecensies of hotelrecensies zijn niet alleen vaak geschreven door vrouwen, ze worden ook het meest door vrouwen gelezen. Ze hechten waarde aan de mening van iemand waarmee ze zich kunnen identificeren. Kortom, iemand die interesse heeft getoond in hetzelfde boek/cd/reisorganisatie/ hotel/stofzuiger/beautysalon etc. Laat dus geen kans onbenut om in uw webshop naast de knop ‘bestel nu’ een knop ‘recensies’ te plaatsen.
Sascha Mengerink Directeur Exxtra Interactive te Hengelo
33
Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl
column | vastgoed
Gevolgen van Basel II voor vastgoedondernemingen De wijze waarop banken met (vastgoed) financiering omgaan verandert onder Basel II. Dat is het nieuwe kapitaalregime dat op 1 januari 2007 van kracht wordt. Partijen die in staat zijn hierop adequaat te reageren kunnen zich in de markt gaan onderscheiden met lagere kapitaalkosten.
De nieuwe kredietverleningsomgeving van Basel II heeft twee belangrijke gevolgen. Ten eerste zullen de banken meer aandacht besteden aan het (lees: uw) risicoprofiel.Ten tweede zullen bedrijven naar verwachting aanzienlijk meer diversiteit gaan ervaren in het aanbod van rente en andere kredietvoorwaarden.
Ten vierde: kies een bank die bij uw past. Vraag een bank concreet op welke wijze de bank de rating vaststelt. Het interne ratingsysteem zal van bank tot bank verschillen. Het loont dus de moeite om te vragen hoe de bank de vastgoedsector als geheel beoordeelt en hoeverre dit bepalend is voor uw individuele rating.
Basel II is vooral bedoeld als nieuw systeem van toezicht op de solvabiliteit van banken. Waar onder Basel I in zekere zin sprake is van een ‘one size fits all’-benadering, wordt onder Basel II de vereiste solvabiliteit bepaald door de specifieke risicograad die aan verstrekte leningen wordt toegekend. Deze gewijzigde methodiek heeft ook zijn weerslag op de financiering van vastgoedondernemingen en vastgoedobjecten. Afhankelijk van het risico dat de bank denkt te lopen bij kredietverstrekking wordt de rente bepaald. Op dit punt valt voordeel te behalen voor die partijen die kunnen aantonen over een laag kredietrisicoprofiel te beschikken.
Aanbevelingen
Als vijfde: manage uw rating. Naar verwachting gaan banken hun kredieten frequenter en actiever monitoren. Dit betekent dat bijvoorbeeld wijzigingen in uw rendement of het niet doorgaan van een groot project gevolgen kan hebben voor uw rating. Het is dus zaak om gedurende de looptijd van de lening de bank te laten zien dat de risico’s door u adequaat worden gemanaged. Dit om te voorkomen dat de bank kan besluiten om u de lening voortijdig op te zeggen. Er zijn diverse instrumenten voorhanden om uw risico’s te managen.
Ratings Door Basel II gaan zogenoemde ratings steeds belangrijker worden in de relatie tussen de bank en zijn klant. Een rating behelst een beoordeling van de kredietwaardigheid van de geldnemer. Het gehele bedrijfsleven zal hiermee te maken krijgen. Er zijn interne ratings (door de bank zelf opgesteld) en externe ratings (opgesteld door rating agencies). Op het gebied van de externe ratings zal er niet veel veranderen. Het toepassingsbereik en het belang van de door de bank zelf opgestelde (interne) ratings zal onder Basel II fors toenemen. Hiervoor gebruikt men zowel kwantitatieve informatie (o.a. jaarrekeningen etc.) alswel kwalitatieve informatie (bijv. de kwaliteit van het management). Vervolgens moet worden bezien hoe zo’n rating doorwerkt in de prijs van de kredietverstrekking. De rente is meestal grofweg opgebouwd uit de financieringskosten (= rente die de bank zelf betaalt voor het lenen van geld), de operationele kosten (administratiekosten, lonen etc. van de bank zelf), verwachte verliezen (geschatte kosten van wanbetaling), kapitaaldekkingskosten (opbrengsten die banken moeten maken op het kapitaal dat ter dekking moet worden aangehouden; onder Basel II laag voor goede ratings en hoog voor slechte ratings) en de onderhandelingsmarge.
Twentevisie 04/2006
In deze veranderende omgeving is een aantal aanbevelingen te doen. Ten eerste: ga in dialoog met uw bank. De nieuwe richtlijnen vragen om veel cijferwerk. Het gaat echter naast keiharde cijfers ook om begrip. Begrip van uw business en de daarbij behorende risico’s en kansen. Een vastgoedondernemer heeft nou eenmaal een ander risicoprofiel dan een slager of een bakker. Het doorgronden van een vastgoedonderneming kost een bank vaak meer moeite. Voor de implementatie van nieuwe systemen is het nou eenmaal makkelijker vooraf invloed uit te oefenen dan daarna. Banken zijn door de nieuwe eisen minder flexibel geworden en staan onder streng toezicht van de autoriteiten. Een tweede aanbeveling: spreek de taal van de bank. De uitdaging voor de banken en hun klanten zit in het concreet inschatten van de kwalitatieve factoren (kwaliteit management, marktsituatie, juridische structuur etcetera). De Europese Commissie heeft hiervoor een toolkit ontworpen die overigens weinig uitgebreid is en vrijwel niet is toegesneden op de vastgoedsector. De bank wil graag begrijpen op welke manier u uw geld verdient. Wat zijn uw value drivers, welke activiteiten ontplooit u hiervoor, waar zitten de risico’s en wat doet u hieraan (risicomanagement). Dat zijn termen die het snelst begrip kweken in de bancaire wereld. Als derde: maak de kwaliteit van het/uw management transparant. Zoals reeds eerder gemeld wordt de kwaliteit van het management gezien als een van de belangrijkste factoren voor het bepalen van de rating. Het gaat hier in de basis om het kunnen uitleggen van de gekozen ondernemingsstrategie en hoe de onderneming wordt bestuurd. Invoering van corporate governance initiatieven zoals Sarbanes-Oxley, code Tabaksblatt en de IFRS dragen positief bij aan de beoordeling.
Als laatste: gezamenlijk het wiel uitvinden. Het zou niet onverstandig zijn als de vastgoedsector zich als geheel op dit gebied zou gaan profileren. Belangenverenigingen als de IVBN en NEPROM zouden hierin het voortouw kunnen nemen. Te denken valt aan het gezamenlijk ontwikkelen van standaarden en rapportages waarmee zowel de bank als de klant uit de voeten kan. Op deze manier hoeft niet elke keer individueel het wiel opnieuw uitgevonden te worden. De hiervoor beschreven ontwikkelingen vragen de nodige inspanningen en aanpassingen van de betrokken partijen. In de basis moet het mogelijk zijn om voor zowel de klant als de bank tot een win/win situatie te komen. Hiervoor is het nodig dat men met vertrouwen en openheid actief samenwerkt. De tijd zal het leren. ■
Edwin H. Mulder MRICS RT Directeur/partner DTZ Zadelhoff
35
vastgoed | transacties
Vastgoed transacties Borne ◆ Aan de Nijstad 62 heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars 288 m² winkelruimte verhuurd namens Uni-Invest. De ruimte zal worden gebruikt ten behoeve van de formule Op=Op Voordeelshop. Het huurprijsniveau is niet bekend gemaakt. Almelo ◆ Aan de Noordbroek 5 verkocht ten Hag bedrijfsmakelaars circa 1.275 m² bedrijfsruimte en circa 225 m² kantoorruimte namens een belegger voor € 600.000,- aan een drukkerij.
Plaggemars Makelaars verhuurde dit pand aan de Twentelaan 24.
◆ Namens de eigenaar, een particuliere beleg-
ger, heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. circa 484 m² kantoorruimte en circa 165 m² bedrijfsruimte verhuurd aan de Auke Vleerstraat 20. De huurder is Maser Engineering B.V. De huurprijs bedraagt € 39.500,- per jaar.
◆ Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars heeft
namens de verkoper, X-Flow B.V., het object aan het Bedrijvenpark Twente 289 verkocht. Het betreft hier een perceel van 8.330 m², 1.230 m² bedrijfsruimte en 635 m² kantoorruimte. De koopsom is niet bekend gemaakt. Plaggemars Makelaars trad op namens de koper, Van Merksteijn Bouwstaal B.V. ◆ DTZ Zadelhoff heeft bemiddeld bij de ver-
koop van het bedrijfspand Bedrijvenpark Twente 17 aan Exploitatiemaatschappij Tre Maris BV. Het pand omvat 3.070 m² bedrijfsruimte en 405 m² kantoorruimte. Het gebouw is verhuurd aan Barentz Ingredients. De verkoper is een particulier belegger en de koopsom bedraagt € 500.000,-. Enschede ◆ Aan de Deurningerstraat 12 verhuurde ten Hag bedrijfsmakelaars circa 230 m² kantoorruimte voor € 19.000,- per jaar aan FNV Bouw. ◆ Aan de Lenteweg 43 heeft Snelder Zijlstra
Bedrijfsmakelaars namens de verhuurder, een particuliere belegger, 630 m² bedrijfsruimte met 120 m² nevenruimte verhuurd aan een drukkerij. De huurprijs is niet bekend gemaakt.
◆ Aan de Kanaalstraat 325 verhuurde ten Hag
bedrijfsmakelaars namens een particulier belegger circa 450 m² bedrijfsruimte met circa 86 m² kantoor voor € 28.000,- per jaar aan Jurenco BV.
Twentevisie 04/2006
◆ P&A Sports, een specialist in fitness appara-
tuur, heeft aan de Aquamarijnstraat 80 een bedrijfspand van circa 3.382 m² gehuurd. De huurprijs bedraagt € 130.000,- per jaar. DTZ Zadelhoff Enschede trad op namens de eigenaar, Mooi Holland BV. ◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens huurder
◆ Aan het Colosseum 2 verhuurde ten Hag
bedrijfsmakelaars circa 5.893 m² kantoorruimte voor € 695.000,- per jaar aan TUI (collegiaal met Jones Lang Lasalle). DTZ Zadelhoff trad op namens huurder.
Mediant circa 102 m 2 aangehuurd op de begane grond in het kantoorgebouw gelegen aan de Tuindorpstraat 118. Direct Makelaars IJland trad op namens verhuurder. ◆ ArboDuo huurde aan de Demmersweg 3
◆ D T Z Z a d e l h o f f v. o . f h e e f t n a m e n s
Schuitemaker Twente BV een bedrijfspand van circa1.000 m² aan de Kopersteden 10 verkocht aan een bouwbedrijf. De koopsom bedraagt naar verluidt € 560.000,-. ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars huurde aan
Het Lentfert 38 circa 800 m² bedrijfsruimte aan voor € 25.000,- per jaar t.b.v. Jomo International. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars trad op namens de verkoper/belegger. ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars verkocht
namens een particulier belegger aan de Marssteden 59 circa 825 m² bedrijfsruimte en circa 150 m² kantoorruimte voor € 510.000,- aan een particulier belegger. Enter ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier een winkel, kantoor en woonhuis aan de Dorpsstraat 115A en 117 verkocht aan een ontwikkelaar die hier een nieuwbouw winkelruimte van circa 600 m² + twee appartementen zal realiseren.
ArboDuo huurde ruim m2 aan de Demmersweg, het kantoorpand Westerstaete.
950 m² groot en de huurprijs bedraagt € 30.000,- per jaar. De verhuurder is een particuliere belegger en de huurder is Ekhorst Las- Montage en Revisiebedrijf
Hengelo ◆ DTZ Zadelhoff heeft bemiddeld bij de verhuur van de bedrijfsruimte gelegen aan de Toermalijnstraat 5. Het object is circa
– het kantoorpand Westerstaete - 321 m². De huurprijs is niet bekend gemaakt. Polman Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger. ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars verkocht aan de
Sloetsweg 240 circa 800 m² winkelruimte namens ALDI Supermarkt voor € 625.000,k.k. aan Woningbouwcorporatie Ons Belang. Losser ◆ ten Hag bedijfsmakelaars verhuurde aan de Zoeker Esch 12 circa 985 m² bedrijfsruimte en circa 140 m² kantoorruimte namens een particuliere belegger voor € 38.000,- per jaar aan een siersmederij. Rijssen ◆ Aan de Nijverdalseweg 133 heeft ten Hag bedijfsmakelaars circa 8.500 m² bedrijfsruimte en circa 750 m² kantoorruimte namens een particulier belegger verkocht aan Voortman Staalbouw. Wierden ◆ Polman Bedrijfsmakelaars verkocht namens haar opdrachtgever Schothans Vastgoed een winkelruimte aan de Marktstraat 23 / Binnenhof 43. De winkelruimte is 240 m² groot. De verkoopprijs bedraagt € 387.000,en de koper is een particuliere belegger. ■
37
Wim Samsen: de man achter Marcel Wiggers Steghuis vervoert zonder fratsen Portretjes van bazen en hun auto’s Twents avontuur in Dakar
Special auto en transport 2006 Twentevisie. Marktleider in ondernemend Twente.
Gepassioneerd schilder van snelle auto’s en motoren
Henk Stadman wil
Henk Stadman combineert creativiteit en voorliefde voor snelheid.
(door Mario van Santen) Hij rijdt zelf Porsche, maar schildert het liefst Ferrari. Henk Stadman is gepassioneerd schilder van snelle auto’s en motoren. Graag Italiaans als het mag, want al die merken barsten volgens hem van de passie. Dezelfde passie die hij in zijn werken wil laten terugkomen. Zodat het van het doek spat en zo door je huiskamer racet. Zo vaak kom je ze niet tegen; kunstenaars en creatievelingen met een voorliefde voor alles wat snel en gemotoriseerd is. Henk Stadman is een van de weinigen die beide zaken combineert. Als je het erf van zijn boerderij in het Duitse Nordhorn opstapt, heb je nog geen idee, maar binnen struikel je bijna over een klassieke MV Agusta in race-opmaak. Overal hangen en staan
40
werken en foto’s van motoren en auto’s en liggen attributen die refereren aan gouden tijden van weleer. Eenmaal bekomen van de eerste indruk weet je: hier woont een liefhebber.
Kick en sensatie Henk Stadman werd vijftig jaar geleden geboren in Assen. Hij groeide zo’n beetje naast het TTcircuit op en heeft de geur van benzinedamp en brandend rubber in zijn poriën. De liefde voor de snelheid werd hem met de paplepel ingegoten. “Mijn vader was controleur op het circuit en nam me als kleine jongen vaak mee. Daar maakte ik al kennis met de kick en de sensatie van het racen. Vooral de coureurs van toen - Giacomo Agostini, John Surtees en Phil Reed - maakten enorme indruk op me. Ze werden vereerd als goden van een andere planeet. Ik, als kleine jongen, mocht
daar bij zijn. Wanneer zag je in de jaren zeventig een racemotor? Nu koop je ze in de winkel. De motor van Valentino Rossi is optisch niet zo gek veel anders dan die je nu in de winkel koopt. Dat was toen nog wel een heel verschil. Daarom heeft dat, denk ik, ook zo’n impact op me gehad.”
D’Agostini “Ik vind de motoren van nu ook niet zo mooi meer als vroeger. Toen zag je nog echt de techniek en elk motorblok was anders. Het zijn nu net van die rijdende kranten: helemaal volgepakt met reclame. De coureurs moet je nu herkennen aan hun nummers, maar verder valt er weinig van te maken. Vroeger kon je aan de kleur van de nummerborden en de pakken in één oogopslag zien wie er op zat. Je kon je als fan veel meer vereenzelvigen met de rijders. Ze waren toen ook bereik-
interview | autoschilder
snelheid op het doek er verschillende, waarmee ik nog geregeld wedstrijden rijd.”
Sjors en Sjimmie Toen hij zich aanmeldde voor een foto- en kunstopleiding in Groningen vreesden zijn ouders het ergste. ”Mijn vader had een boerderij. Toen zijn zoon dus de kunst inging, moest dat volgens hem wel verkeerd aflopen. Er zou niets van mij terechtkomen. Uiteindelijk viel dat allemaal nog wel mee.” Dat laatste is een echt understatement, want Stadman was in de jaren zeventig en tachtig een van de bekendste kunstenaars die goed overweg konden met airbrush. Hij werkte eerst bij Wehkamp, maar werd later ingelijfd door Createam, een creatieve artgroep in Enschede, met onder anderen Ton Schulten en Henk van Mierlo. Daar vervolmaakte hij vele reclamecampagnes, verpakkingen en advertententies. “Ik heb daar een korte maar geweldige tijd gehad, vooral omdat ik het zag als een grote hobby. Ik ging ’s avonds en desnoods ’s nachts fluitend nog aan het werk. Maar ik wilde meer. Zelfstandig zijn en niet meer aan de leiband lopen. Ik nam ontslag en begon voor verschillende uitgeverijen in Nederland. Zo werkte ik als vaste illustrator voor het wetenschappelijk maandblad Kijk en maakte de middenpagina’s voor het jongensblad Sjors en Sjimmie.”
Liefde
baar voor iedereen. Nog een belangrijk verschil is het spel, het spel van de rijders. Ik weet nog hoe D’Agostini in Assen het publiek bespeelde door de eerste rondes wat achter te blijven om pas tegen het einde een inhaalrace te beginnen. ‘Aaah’, het publiek schreeuwde het uit.
‘Ik ben niet iemand zoals Herman Brood die maar wat op een doek flappert en dan zegt dat het kunst is’ Als ik mijn ogen sluit, hoor ik nog dat prachtige geluid van de MV Agusta’s. Als ik beloofde tot mijn achttiende niet te roken, zou ik van mijn vader ook een motor krijgen. Maar ja, ik was jong en wilde ook stoer zijn. Na enkele jaren besloot ik ze zelf maar te gaan kopen. Inmiddels heb ik Twentevisie 04/2006
De liefde die Stadman voor snelle auto’s heeft, werd dus door de Sjors en Sjimmie ontwikkeld. “Ik begon met de Datsun 240Z, de Morgan, de Alfa Romeo Zagato Junior en natuurlijk de Porsche 911. Zo gaandeweg kwam ik steeds meer in de autowereld terecht en maakte ik zelfs afbeeldingen voor Autovisie. Ik was gefascineerd door de combinatie van techniek, vorm en snelheid. Maar wat ik ook zo mooi vind aan het schilderen van motoren en auto’s is dat de kenners altijd op de details letten. Juist aan die details herkennen ze de auto en kunnen je dan de hele geschiedenis van zo’n auto vertellen. Daarom zie ik het als een uitdaging om juist die details zo nauwkeurig mogelijk weer te geven. Ik gebruik daar doorgaans hele oude foto’s voor, die ik uit de hele wereld krijg toegestuurd. En dan moet je je ook nog eens heel goed voorbereiden, want een schilderij van een auto is heel anders dan een foto. Van een foto accepteert de kijker dat die plat is, maar naar een schilderij kijk je heel anders. Die moet je veel meer driedimensionaal neerzetten.”
Legende Stadman is verknocht aan de Italiaanse autocultuur. “Ik ben wel eens in de fabrieken van MV Agusta en Lamborghini geweest. De mensen die daar werken zien dat bedrijf alsof het van hen is. Zij voelen het ook als een eer om daar te mogen werken. Ik vraag me ook wel eens af waarom het Italianen wel lukt die passie over te brengen en Japanners bijvoorbeeld niet. Waarom houdt een Ferrari Testarossa wel zijn waarde en een zeldzame Nissan NSX niet? Waarschijnlijk heeft dat te maken met die cultuur. De mensen bij Lamborghini zeggen ook niet dat ze een auto bouwen, maar dat ze een legende creëren. Dat gevoel probeer ik ook ik mijn werk terug te laten komen.
‘Als ik mijn ogen sluit, hoor ik nog dat prachtige geluid van de MV Agusta’s’ Ik maak natuurlijk ook wel vrije andere werken, maar merk dat er steeds weer Italiaanse elementen in terugkomen.”
Schulten Zoals gezegd werkte Stadman ooit samen met Ton Schulten voor hetzelfde bedrijf. Schulten wordt wereldwijd gezien als gevestigd kunstenaar. Stadman twijfelt als hem wordt gevraagd of hij zichzelf ook als kunstenaar ziet. “In Duitsland hebben ze daar een mooie uitdrukking voor: ‘Kunst liegt im Auge des Betrachters’. Ik ben niet zo iemand die graag op de voorgrond treedt. Ik vind het dan ook een mooie uitdrukking. Want weet je, dat van Ton is eigenlijk een beetje verworden tot een kunstje. Ik heb wel respect voor zijn succes, maar denk soms dat de marketing belangrijker is dan het kunstwerk zelf. Ik zou dat niet kunnen. Vanwege mijn achtergrond als illustrator moet bij mij alles kloppen. Als ik een paard schilder, wil ik ook een paard zien. Ik ben niet iemand zoals Herman Brood die maar wat op een doek flappert en dan zegt dat het kunst is. Ik kan niet iets maken om er vervolgens nog een heel verhaal bij te moeten houden om uit te leggen wat het is. In mijn optiek sla je dan de plank mis. Dat is overigens wel een beetje mijn relatie tot kunst. Dat vind ik zelfs van de Zonnebloemen van Vincent van Gogh, waar zich in het Stedelijk Museum in Amsterdam hordes mensen aan staan te vergapen. Als ik daar naar kijk, dan vind ik het maar een zielig bosje bloemen dat ik heel wat mooier zou schilderen.” ■
41
‘Een aantal fileproblemen wordt absoluut niet goed aangepakt’
De baas berust De baas van 2006 is het zat om zich nog langer druk te maken over het steeds zwaarder wordende fileleed van ons land. Hij berust. Er valt toch niets aan te veranderen, zo is de heersende opvatting. Gelukkig is zijn auto voorzien van alle moderne communicatietech-
nieken zodat het werk gewoon door kan gaan. Onderweg stoort de baas zich soms aan de toenemende agressie van die andere weggebruiker, die kennelijk nog níet doorheeft dat opwinding de files ook niet oplost.
“Ik rijd erg weinig auto. Meestal ga ik vanuit Markelo met de s Tukkertrein naar Schiphol. Dat is wel zo comfortabel en goed: Alfred Agtere Wie 9-3 ab Sa : koop. Dat ik Saab rijdt komt omdat de dealer in Rijssen een Auto 2003 goede vriend van ons is. Maar ik moet zeggen dat ik dit ook wel Bouwjaar : gt er nog 15.000 (en vlie : een plezierige auto vind. Bovendien heb ik gemerkt dat alles Km/jaar 0) eens 600.00 7-400 wat je mee wilt nemen er altijd precies in past, heel gek is dat. KLM Boeing 74 : n va Baas Op zich heb ik niets met auto’s, behalve dat hij betrouwbaar en veilig moet zijn. Wat me steeds meer opvalt als ik onderweg ben, is dat ik me steeds meer begin te ergeren aan de toenemende m a t e van wildgroei in verkeersborden. Overal die belerende vingertjes van de overheid. In een bos mag je maar 60, maar als ik zo nodig met 100 tegen een boom aan wil rijden, is dat geheel en al mijn eigen verantwoordelijkheid. Alle grenzen moeten hier worden afgebakend. Op een gemiddelde rotonde staan daardoor al gauw zo’n 30 borden. En dat allemaal op kosten van de samenleving.” “Mijn auto moet betrouwbaar zijn en degelijk, maar vooral ook ans : Cees Brekelm betaalbaar. Ik vind mooi best leuk, maar als ik het zelf moet Wie 8 1. ra ct Ve el : Op gaan betalen ook al gauw te duur. Een nieuwe auto past alleen Auto 1995 Bouwjaar : daarom al niet in mij plaatje. Toen ik dus dik vijf jaar geleden 00 : 10.000 - 15.0 ar /ja Km e rn op zoek ging naar een geschikte gebruikte, kwam ik deze tegen Bo e nt ee Gem Baas van : bij een handelaar op het platteland. Hij was toen al vijf jaar oud en had nog maar weinig gereden. Omdat ik veel met de trein reis, stel ik verder niet zoveel eisen. Hier in Borne probeer ik bovendien zelfs veel op de fiets of te voet te doen. Dat gaat best. Die enkele keer dat ik dan door de streek rijd, valt me op dat het eigenlijk nooit meer rustig is op de weg. Als de kinderen eens met me mee gaan vinden ze me altijd erg rustig rijden. Ik ben dan ook geen driftige chauffeur of snel geïrriteerd. Ik rijd eigenlijk zoals ik ben: rustig en kalm.” “Ik ben een enorme fan van de klassieke Engelse stijl. Ik heb altijd degelijke en betrouwbare auto’s gehad: Volvo en Volkswagen. Maar deze Jaguar in de kleur ‘British Racing Green’ is echt een jongensdroom. Alle opties die te krijgen waren zitten erop. Alleen lichtmetalen velgen wilde ik niet. Ik heb de eenvoudigste velgen genomen, omdat ik die niet zo opzichtig vind. Ik rij nu voor het eerst een automaat en wil nooit meer anders. Vooral omdat ik onderweg voortdurend zit te bellen. Ik zie daardoor onderweg ook maar weinig dat me opvalt. Alleen wild kom ik overal tegen. Misschien is het mijn jagersinstinct, maar ik zie altijd en overal reeën en hazen lopen. Verder ben ik een vrij onopvallende chauffeur die altijd rustig rijdt, al moet ik zeggen dat het soms erg verleidelijk is dat S-knopje in te drukken. Dan speer je in 8 seconden naar de 100. Ik verleen Wie trouwens altijd assistentie bij een ongeluk. Ter compensatie heb Auto ik een artsensticker geplakt, in de hoop gematst te worden als ik Bouwjaar Km/jaar fout geparkeerd heb.”
Baas van
42
rkum : Frank van Be pe ty Sar : Jagu : 2005 : 25.000 in de zorg : Ondernemers
Twentevisie 04/2006
portretten | wie rijdt wat
in het fileleed Wie “Deze auto heb ik alleen gekozen omdat hij gewelAuto dig zit. Ik rijd erg veel tussen mijn woonplaats Bouwjaar Apeldoorn en de beide vestigingsplaatsen Rijswijk en Km/jaar Enschede. Daarom vind ik een goede zit erg belangBaas van rijk. Lekker hoog met fijne armleggers. Natuurlijk had ik een grotere auto kunnen kiezen, maar ik heb geen zin om kapitalen aan een auto uit te geven. Ik h e b namelijk niets met auto’s. Ze moeten het alleen altijd doen. Als ik al een minpuntje moet noemen, is dat er geen automaat in een Scenic diesel te krijgen is. Maar ach, de duurdere kilometers compenseer ik nu met een goedkopere auto. Want die automaat wil ik met de huidige files absoluut niet missen. Wat me trouwens opvalt aan die files in Nederland, is dat een aantal problemen absoluut niet goed worden aangepakt. Knooppunt Hoevelaken bijvoorbeeld was 20 jaar geleden fantastisch, maar op dit moment een ramp. Je moet daar als automobilist vier kruisingen over… dat werkt natuurlijk niet. Daar is gewoon slecht over nagedacht.”
: Gerrit Slot ic 2.0 Aut. : Renault Scen : 2004 : 70.000 (COO) : TUI Nederland
“Mijn auto is inmiddels meermalen failliet ver: Jaap Inden Wie klaard. Eerst in Engeland en later overgenomen : Rover 75 Auto door Chinezen, geloof ik. Jammer is dat wel, want ik 2001 Bouwjaar : hou van het merk. Ik hoop dat ze het waarmaken om 20.000 : ar /ja Km elo nog minstens 10 jaar onderdelen te leveren, anders Rechtbank Alm : n Baas va ben ik mooi in de aap gelogeerd. Hiervoor had ik ook een Rover - een type 200 - maar die vond ik te klein. Die 200 kocht ik trouwens omdat ik de 620 van toen weer te groot vond. Inmiddels heb ik ontdekt dat iets groter toch wel iets lekkerder is. Een auto is voor mij niet meer dan een vervoermiddel naar mijn werk. Hij moet alleen fatsoenlijk rijden en er aardig uitzien. Meer niet. Ik rijd voorzichtig maar op zijn tijd ook stevig door. Wat me het meest opvalt in het hedendaagse verkeer is dat mensen zo slecht opletten. Ik wil me dan nog wel eens met die mensen gaan bemoeien. Vaak lach ik naar ze, maar gek genoeg vinden ze dat meestal niet zo leuk.” : Jan van Halst Wie Auto
“Mijn auto zit vol software. Heerlijk is dat. Ik ben Bouwjaar Km/jaar namelijk erg gesteld op gemak en comfort en dat Baas van is bij deze auto dik voor elkaar. Zelfs voor het bellen is een speeltje, voice dailing. Ik roep een naam en het apparaat belt. Erg handig als je toch redelijk veel onderweg bent. Omdat mijn kinderen en mijn herdershond ook mee moeten en we bij FC Twente een Citroën-dealer als sponsor hebben, was de keuze voor deze auto snel gemaakt. Ook ben ik sinds mijn Ajax-tijd erg gehecht geraakt aan hoog zitten. Ik heb gemerkt dat een hoge zit toch minder vermoeiend is. Vooral ook omdat het steeds drukker wordt op straat en de tijd die je in de auto doorbrengt steeds langer wordt. Ik maak me daar overigens niet meer druk over. Ik zeg wel eens dat ik immuun ben voor de drukte. Dat is maar goed ook, anders was ik al lang overspannen geraakt. Inmiddels ben ik volledig ergernissenvrij.”
Twentevisie 04/2006
: Citroën C8 : 2004 : 40.000 e za ke n : Co m m er ci ël te en FC Tw
43
portretten | wie rijdt wat
“Mijn leven bestaat momenteel uit wonen in mijn auto. Overdag naar de musical : Marga Bult Wie voor de Zonnebloem en ’s avonds nog : Jaguar S-type Auto 2003 optreden met de Dutch Diva’s. Ik heb vanBouwjaar : 0 50.000 -70.00 : wege het vele reizen altijd grote auto’s ar Km/ja ’s va Di : gereden, gewoon vanwege veiligheid en Baas van comfort. Veel mensen vinden er wel iets van dat ik grote auto’s rijd, maar ja, dat moet dan maar. Normaal reed ik al veel, maar het afgelopen halfjaar is het met 70.000 kilometer helemaal bar en boos. Vroeger moest ik heel erg aan het reizen wennen, nu weet ik niet beter dan dat je lang onderweg bent. Al wordt dat met de hedendaagse files onderhand dramatisch. Ik zie wel eens borden met ‘Sta eens stil bij het werk aan de weg’, dan denk ik ‘ik doe bijna niet anders!’. En als je dan eindelijk de gang er weer in hebt krijg je een bon voor 10 kilometer te hard. Ik merk trouwens wel dat we in ons landje steeds vaker een kort lontje hebben. Snijden, bumperkleven, geen voorrang verlenen en middelvingers opsteken. Het is aan de orde van de dag.” : Roy Duijn “Toen ik 7 jaar oud was, liep ik met mijn Wie ver 3.9 : Range Ro to vader door het Oostenrijkse stadje Villach. Au e V8 Voqu Daar stonden deze auto’s zo’n beetje bumjaar : 1990 uw Bo ze dan…) per aan bumper. Mijn vader zei toen tegen : 20.000 (in de Km/jaar ijlstra Z r me: ‘Jongen, als je ooit nog eens een èchte Snelde Baas van : aars el ak sm ijf dr Be auto wilt kopen, dan is dit er een.’ Dat is me altijd bijgebleven. Toen ik dus in de gelegenheid was zo’n auto te kopen, heb ik mijn vaders grote droom vervuld. Hij is zelf overigens nooit verder gekomen dan een Daf, omdat mijn moeder niet kon schakelen. Met deze auto ga ik ook graag op vakantie, omdat hij staat voor alles wat ik wil zijn en hoe ik wil leven; recht door zee, voor geen probleem aan de kant en de mogelijkheid hebben de ongeplaveide wegen te begaan. Ik ben dan ook een gepassioneerd rijder. Voor de zaak heb ik een keurige stationcar (Volvo V70-R), maar het liefst zit ik toch in deze Range Rover. Dan zie ik onderweg vooral dat de mensen zo weinig aandacht bij het verkeer hebben. Ze zijn met van alles bezig, behalve met autorijden.”
“Ik wilde nooit meer een Fiat of Frans. mp : Tessa Boomka Mijn ervaring is dat daar altijd wel iets aan Wie Diesel ic cn Pi ta yo : To stuk gaat. Deze Toyota trof ik bij toeval. Ik Auto 1999 was op zoek naar een auto met grijs kenBouwjaar : : 60.000 ar /ja Km teken waar al mijn instrumenten in passen. n Muzikale note Baas van : Deze is ideaal. Alles kan er in en het is een diesel. Toyota is bovendien een degelijke auto. Hoewel ik helemaal niet zo merkgebonden ben, denk ik dat mijn eventuele volgende auto wel weer een Toyota wordt. Dat kan overigens nog wel even duren, want ik probeer mijn auto’s altijd helemaal af te rijden en deze heeft nog geen ton op de teller. Het stoort mij trouwens dat het steeds drukker wordt op de weg, al zijn die controles het ergst. Elke maand krijg ik vier of vijf bekeuringen in de bus. Niet alleen voor hard rijden, maar ook parkeerbonnen tijdens het lossen van mijn instrumenten in Amsterdam. Het is te gek voor woorden dat ik jaarlijks ongeveer een maandsalaris aan boetes overmaak naar het CJIB.”
Twentevisie 04/2006
45
Dakar-ervaring Gerard Buijs:
‘Grootste avontuur tot nu toe’
Gerard Buijs van Stephan Nederland uit Almelo: “Als ik nu bij klanten kom, is het eerst de verbazing. ‘Zie je wel! Ik heb je op TV gezien! Man, ik wist niet dat jij motor reed.’”
(door Mario van Santen) Half januari eindigde de Spanjaard Marc Coma als eerste bij de motoren in de 28-ste rally naar Dakar in Senegal. Gerard Buis uit Enter zat toen al lang weer thuis. Als een van de zes rijders van het Dutch Team Dakar moest hij de strijd voortijdig staken toen een steen dwars door zijn bril sloeg en hem voor de rest van de wedstrijd uitschakelde. Toch noemt hij het nog steeds een avontuur dat hij niet had willen missen. Maar of hij ooit weer meedoet…? De Dakar… zij die weten wat het is, spreken er vol ontzag over. Een race dwars door het Afrikaanse land. Steeds in een andere Europese stad beginnen, maar altijd eindigen in de Senegalese hoofdstad Dakar. In dik twee weken een afstand van ruim negenduizend kilometer overbruggen. Op
46
een Europees geasfalteerde snelweg al geen leuk vooruitzicht, laat staan door Afrikaanse woestijnen.
‘Elke vrije seconde ging naar ‘Dakar, vergaderen, regelen, trainen. Ik weet niet of ik dat er weer voor over zou hebben’ Toch is het voor de gemotoriseerde sporter de ultieme uitdaging; of je nou op een motor, in een auto of in een truck racet, je moet eens in je leven finishen in Dakar.
Niet gek Als Gerard Buis uit Enter zijn medewerkers van Stephan Nederland in Almelo bij elkaar roept om te vertellen dat hij er begin januari een paar
weken niet zal zijn vanwege een trip naar Dakar is er eigenlijk niemand die hem voor gek verklaard. “Iedereen weet dat ik al jaren enduro’s (lange ‘off the road’-ritten in wedstrijdverband) rijd. Bovendien hadden ze me al geregeld horen praten over de Dakar-rally. Het kwam dus volstrekt niet als een verrassing en iedereen was meteen enthousiast. In ons bedrijf handelen we in allerlei soorten machines voor de voedingsmiddelenindustrie. Bij al die machines komt een flink stuk techniek kijken. Net als in mijn sport. Vandaar dat iedereen die met techniek werkt meteen enthousiast reageerde. Er was niemand die het me probeerde uit het hoofd te praten.”
Kriebelen Maar aan een race naar Dakar doe je niet zo maar even mee. Daar gaat vaak meer dan
Twentevisie 04/2006
interview | dakar 2006
een jaar aan voorbereiding vooraf. “Bij mij begon het feitelijk al te kriebelen toen vrienden van me in 2004 vertelden dat ze wilden meedoen aan de Dakar. Je praat er daardoor geregeld over en voor ik het wist vroegen ze me mee te doen. Natuurlijk heeft dat de nodige voeten in de aarde. Ten eerste moet je gezin er volledig achter staan en moet je op de zaak rond de jaarwisseling een paar weken gemist kunnen worden. Vervolgens komt natuurlijk al gauw het geld om de hoek kijken, want deelname kost vele tienduizenden euro’s. Dus moet je sponsorgeld bijeen zien te krijgen. Zodra inschrijving een feit is, begint het pas echt. Bijna wekelijks krijg je post van de organisatie, waarin staat wat je moet bestellen, waaraan je moet voldoen, wat voor medische tests je moet ondergaan en nog veel, heel veel meer zaken die in korte tijd geregeld moeten worden.”
Ik heb stellig de indruk dat klanten me de opdracht eerder gunnen’ Om alles in goede banen te leiden en zeker te weten dat alles geregeld zou worden, richtte Buis samen met de andere rijders het Dutch Team Dakar op. “Achteraf zou je kunnen zeggen dat we misschien wel te veel hebben geregeld. Dat we overgeorganiseerd waren. Zo hebben we speciaal voor dit doel het team tot een stichting gevormd, met een officieel bestuur dat was ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Op die manier moest worden voorkomen dat er onenigheid ontstond over geld of andere belangrijke zaken. Op zich was het een prima manier, maar het bracht een enorme hoeveelheid werk met zich mee. Vergaderen tot achter de komma, om maar niets te vergeten. Mocht ik ooit besluiten weer mee te doen, dan zou ik me denk ik inkopen bij een team, zoals Henk Vercoelen dat bij ons deed. Geen beslommeringen in de voorbereiding en alleen maar bezig zijn met rijden.”
gedeelte ‘special stage’ waar de tijden worden genoteerd en een deel transfer, dat de rijders naar het volgende checkpoint of de finish brengt. Met name die transfers zijn voor veel rijders zwaar. Ook voor Gerard Buis, die tijdens deze honderden kilometers lange stukken volledig op zichzelf is aangewezen. “Helemaal alleen met het roadbook, je navigatiesysteem en je verstand. Eindeloos lange wegen met asfalt, zonder dat je iets of iemand tegenkomt. Ik ben onderweg geregeld aan het denken geslagen. Over thuis natuurlijk, maar ook over de zaak. Zo heb ik de tijd gebruikt om bijvoorbeeld onze marketingstrategie eens te overpeinzen. Misschien is het vreemd, maar ik bleef erdoor bij de les. Het gevaar zit tenslotte in een klein hoekje.” Voor Buis bleek dat waarheid, toen voor hem opeens de race over was. ”Een steen door mijn bril veroorzaakte een enorme bult bij mijn oog. Ik heb die steen niet zien aankomen en het was gebeurd voor ik er erg in had. Ik ben in het veldhospitaal gehecht en dacht de volgende morgen dat ik door kon rijden. Ik ging dan ook gewoon weer van start, hoewel ik bijna niets meer kon zien. Toen ik na ruim 200 kilometer bij het eerste checkpoint mijn helm afzette, ben ik flauwgevallen. Daar heeft de organisatie ingegrepen en me met een helikopter naar het bivakhospitaal gebracht. In die helikopter kwam ik bij. Toen wist ik dat het over was.” Om uit te sluiten dat Buis blijvend letsel zou overhouden, werd hij per vliegtuig naar een zieken-
huis gebracht. “Pas dan zie je hoe goed die organisatie in elkaar steekt. In het ziekenhuis stonden ze me al op te wachten en toen ik uiteindelijk naar huis mocht werd alles voor me geregeld. Van het vliegtuig naar Parijs, de overstap naar Amsterdam, tot aan de taxi naar huis. Ik was nog geen half uur thuis toen de organisatie me belde met de vraag of ik goed was aangekomen.”
Windeieren Buis is ondertussen al weer volop machines aan het verkopen. Alhoewel, sinds zijn deelname aan Dakar verlopen die gesprekken heel anders. “Als ik nu bij klanten kom, is het eerst de verbazing. ‘Zie je wel! Ik heb je op TV gezien! Man, ik wist niet dat jij motor reed.’ Heel leuk is dat. In plaats van anderhalf uur over de condities te onderhandelen, zit je dan vooral te kletsen over je ervaringen. Het ijs is sneller gebroken en ik heb stellig de indruk dat klanten me de opdracht eerder gunnen. Hoewel de zaak wel eens onder mijn deelname aan Dakar heeft geleden, heeft het dus ook zijn voordelen. Toch weet ik niet of ik zo gemakkelijk weer mee zal doen. Natuurlijk had ik Dakar graag gehaald, maar niet ten koste van alles. Je moet niet vergeten dat de hele voorbereiding een enorme wissel trekt op je vrije tijd. Want nadat duidelijk werd dat ik zou meedoen, ging elke vrije seconde naar Dakar. Vergaderen, regelen, trainen. Ik weet niet of ik dat er weer voor over zou hebben.” ■
Geweld Uiteindelijk gaat het natuurlijk om de race naar Dakar. “Je moet je eens voorstellen dat een eenvoudige jongen uit Enter aan het eind van een dag naar het kampement in de woestijn rijdt. Eerst moet je slalommen tussen de vliegtuigen en helikopters door. Daarna kom je in een spektakel van lawaai terecht dat zijn weerga niet kent. Overal staan generatoren te draaien, brullen de auto’s, trucks en motoren hun gereviseerde blokken warm en krioelen honderden mensen door elkaar heen. Tussen al dat geweld staan vervolgens tientallen kleine tentjes opgesteld. In één ervan mag jij dan proberen een beetje te slapen.” Een etappe in de Dakar-rally bestaat uit een
Twentevisie 04/2006
Gerard Buijs van Stephan Nederland uit Almelo: “Als ik nu bij klanten kom, is het eerst de verbazing. ‘Zie je wel! Ik heb je op TV gezien! Man, ik wist niet dat jij motor reed.’”
47
Roelof Gortemulder houdt van zijn Horch 853A
interview | klassieke liefde
‘Het beste wat er te koop was’ (door Mario van Santen) August Horch bouwde in zijn werkplaats in het Oostduitse Zwickau maar 397 stuks van zijn ‘853 A’. Maar hij deed het met zoveel liefde en passie dat elk exemplaar behoorde tot de top. Het was dan ook niet voor niets dat Adolf Hitler deze automobiel tot zijn favoriete vervoermiddel bestempelde. Een Horch was het beste wat er in de vooroorlogse jaren te koop was. Die klasse straalt ook nu nog af van het exemplaar dat bij Roelof Gortemulder in de garage staat. “Ik was altijd al autogek. Mijn eerste oldtimer was een Chevrolet de Luxe uit 1950 die ik in 1985 kocht. Maar ook toen ik nog werkte, parkeerde ik mijn Rolls Royce Corniche pontificaal voor de zaak. Tja, een ander koopt een boot of een tweede huis in Spanje, maar ik houd toevallig van auto’s. Ik was helemaal gek van de Rolls Royce, maar er moest net iets teveel aan gebeuren om hem zo te maken dat hij echt heel mooi was. Dus toen zette ik mijn zinnen op een Cloud III, maar kwam tijdens een van mijn jaarlijkse bezoekjes aan de motorshow in Essen een Horch tegen en was verkocht. Dat moest mijn volgende auto worden. Vervolgens ben ik heel Duitsland doorgereisd op zoek naar een Horch die me aanstond. Gek genoeg stond deze in Bocholt en ik had het geluk dat ik hem uit een vrij grote privé-collectie kon kopen. En nu is ie al vier jaar van mij. Maar het blijft een risico in deze auto te rijden. Al de auto’s van Horch zijn namelijk in de Tweede Wereldoorlog geconfisceerd door de Duitsers. Het kan dus best zijn dat die auto van mij nog officieel bezit is van een bejaarde Fransman. Als die zich dus morgen bij mij meldt, heb ik een probleem.”
Strooptochten “Ik heb tijdens de vele strooptochten door Duitsland wel een nieuwe liefde opgedaan die volslagen onbetaalbaar blijkt. Ze heet 540K en is van Mercedes. Maar anderhalf miljoen euro voor een auto ga ik dus echt niet betalen. Dat rijdt gewoon niet lekker, want een stoeprandje verkeerd en daar ga je. Daarom heb ik die zoektocht gauw gelaten voor wat die was en ik zoek nu een Mercedes Benz 300 D Cabriolet Adenauer. Werkelijk een plaatje van een auto. Nog altijd goed voor anderhalve ton, maar toch aanmerkelijk minder dan die anderhalf miljoen voor
Twentevisie 04/2006
Roelof Gortemulder steelt met zijn Horch 853A overal de show.
die 540d uit het museum in Stuttgart. Ik val nu eenmaal op automobielen. Snelheid heeft me gek genoeg nooit aangesproken. Ik hoef dan ook geen Porsche, Ferrari of Lamborghini. Natuurlijk is het leuk om een keer met iemand mee te rijden en de kick van de snelheid te ervaren, maar voor mezelf zou ik zo’n auto nooit willen hebben.”
Trabant Het merk Horch barst van de geschiedenis. Google alleen maar eens op de naam August Horch, de man die verantwoordelijk was voor deze auto, en je krijgt met gemak 170-duizend hits. Alle zijn lovend over zowel de man als zijn automobielen. Logisch als je bedenkt dat deze auto’s hun tijd ver vooruit waren. Niet zozeer in hun verschijning, maar meer onderhuids. Technisch waren deze auto’s zo vernuftig gebouwd, dat ook hedendaagse autotechnici nog verbaasd zijn over de manier waarop destijds problemen werden verholpen. De kwaliteit van Horch bleef niet onopgemerkt. Iedereen wilde graag met hem samenwerken, wat in 1932 uiteindelijk leidde tot Auto Union, een fusie van de merken Audi, Wanderer, Horch en DKW. DKW en Audi hielden na de oorlog nog enkele decennia het hoofd boven water. DKW sloot uiteindelijk in de jaren zeventig de deuren, zodat alleen Audi nog bleef bestaan. Maar als dat merk uiteindelijk niet was overgenomen door Volkswagen was er waarschijnlijk niets meer van de oude glorie overgebleven. Het merk Horch
ging al kort na de Tweede Wereldoorlog failliet toen het achter het ijzeren gordijn in massa moest gaan produceren. Zwickau hield wel zijn autofabriek, omdat Trabant er vele miljoenen polyester pruttelpotjes van de band liet rollen. Gortemulder: ”Vreemd eigenlijk hoe dingen kunnen gaan, want had Hitler destijds niet voor Mercedes gekozen maar voor Horch, dan had Horch nu dus nog bestaan.”
Elfstedentocht Natuurlijk bouwde Horch meer modellen, maar de vierzitter cabriolet die door Gortemulder af en toe wordt uitgelaten, steelt overal de show. “Het is een geweldige auto, dat is gewoon waar. Maar het meest geniet ik nog van die jonge snuiters die op hun scootertje naast me komen staan bij het verkeerslicht en vragen of ik misschien wil ruilen. Tja, ik snap dat wel. Dat gebeurt overigens nog geregeld, want we gaan nog best vaak op stap. De Elfstedentocht in Friesland bijvoorbeeld rijden we jaarlijks. Daar rijden we dan met de Horch naartoe. Hij gaat dan niet op een aanhanger, maar wordt zelf uitgelaten. Het stuurt fantastisch, maar het is wel zwaar werken. Dat wordt overigens volgend voorjaar nog erger, want dan moet hij er aan geloven. Dan gaan we de Alpenrally voor klassiekers rijden. Ik ben erg benieuwd hoe hij zich daar zal houden. Maar vrees heb ik er niet voor, want er mankeert eigenlijk nooit iets aan deze auto.” ■
49
Wim Samsen helpt ondernemers met wie hij ‘super door één deur kan’
interview | financier
Een leven als een Ferrari (door Jan Medendorp) Met de verkoop van bedsystemen en matrassen heeft Wim Samsen in de afgelopen 34 jaar een paar centen verdiend en sinds hij zijn bedrijf Eastborn langzaam maar zeker aan zijn management aan het verkopen is, zou hij zich kunnen permitteren om de rest van zijn leven op een zonnig eiland in de Stille Zuidzee door te brengen. Maar daarvoor kiest hij niet; Samsen helpt jonge ondernemers in wie hij veel vertrouwen heeft. Zoals Marcel Wiggers (39), die dankzij Samsen ‘Wiggers Mastercars’ heeft opgericht in een fonkelnieuw pand van Polman, nabij diezelfde Polman en Vredestein (in Enschede). “Rare plaats? Welnee, elke veertien dagen komen hier duizenden mensen langs op weg naar FC Twente.” Wim Samsen is van kinds af aan een autoliefhebber geweest. De laatste jaren kon zich auto’s uit het hogere segment permitteren. En daarvoor ging hij regelmatig naar Munsterhuis Sportscars waar Marcel Wiggers vestigingmanager was. “Ik heb verschillende auto’s gekocht bij hem. Hij viel op, door zijn prettige manier van communiceren, hij gaf mij het gevoel dat ik een speciale klant was, ik kon dag en nacht bellen als ik een probleem had met de auto. Ik heb hem wel eens gezegd ‘als je voor je zelf wilt beginnen, bel je me maar’,” aldus Samsen. Dat moment brak vorig jaar november aan. Wiggers liep al een tijdje rond met plannen, want bij Munsterhuis was er voor hem weinig groei meer mogelijk. Dat hij door veel klanten op handen werd gedragen, blijkt wel uit de telefoontjes die volgden toen bekend werd dat hij bij Munsterhuis vertrok. Wiggers: “Verschillende mensen hebben mij aangeboden partner te worden, maar dat hoeft dus niet.”
Marcel Wiggers is voor zichzelf begonnen. Samen met Judith Zwartbroek verkoopt hij auto’s in het jongensdromensegment: Ferrari, Lamborgini, Porsche.
Ferrari, Lamborgini, Porsche, Audi, BMW. De zaak staat vol met voornamelijk tweedehands wagens die overigens voor iemand met een modaal inkomen nog steeds onbetaalbaar zijn. Hoewel Wiggers geen officiële dealer is van Ferrari zegt hij ook nieuwe auto’s te kunnen leveren. “Dankzij de netwerken van Samsen en mij.” Ze willen niet zeggen waar ze de auto’s vandaan halen. “Auto’s verkopen in dit segment is puur een kwestie van gunnen.”
Jonge ondernemers
‘Natuurlijk steek ik er veel meer geld in dan Marcel, maar hij loopt verhoudingsgewijs meer risico dan ik: hij heeft ook in privé getekend’
“Ik kan mijn geld op de bank zetten en dan weet ik precies hoeveel ik heb op 31 december. Daar heb ik geen zin in. Ik wil leven, jonge ondernemers helpen, dingen meemaken.” Voor wie Wiggers Mastercars al eens bezocht heeft, zal opgevallen zijn dat Samsen zelf ook enthousiast verkoopt en zijn netwerk uitnodigt eens langs te komen. “Ik heb een stuk of zes auto’s verkocht en Marcel ook.” En dat zijn dan auto’s van de betere soort:
Achter in de showroom is een deel als bar ingericht. “Klanten komen soms ook even langs voor de gezelligheid, een bakkie doen, wat ouwehoeren en we willen in de toekomst ook met de klanten naar de Formule 1-races gaan.” Marcel Wiggers is als automonteur begonnen, in de periode van 1998 tot 2002 werkte hij bij Audi (Huiskes Kokkeler) waarna hij naar Munsterhuis vertrok.
Twentevisie 04/2006
Startersdag Behalve in fraaie auto’s investeert Samsen ook in onroerend goed, in een importeur van televisies, een verffabriek, een autoschadebedrijf in Hengelo, een lingeriewinkel. “Met alle mensen met wie ik samenwerk, moet ik super door één deur kunnen,” vat Samsen kort zijn gevoel voor Wiggers samen. “Natuurlijk steek ik er veel meer geld in dan Marcel, maar hij loopt verhoudingsgewijs meer risico dan ik: hij heeft ook in privé getekend. Ik eet in het slechtste geval geen boterham minder, hij wellicht wel en het spreekt me aan dat hij dat durft. Geld uitlenen doe ik nooit, komt alleen maar gedoe van. Maar bij Munsterhuis zette hij zich altijd al in voor 110% voor de klanten, nu waarschijnlijk 150%.” Waarom is Wiggers naar Samsen gegaan in plaats van naar een bank? “Ik heb niet alleen geld nodig, maar ook iemand met contacten, connecties, die verstand heeft van ondernemen. Ik wilde naar een startersdag gaan van de Kamer van Koophandel. Wim zei ‘ben je gek, zonde van de tijd, met één telefoontje is alles geregeld’.” ■
51
Rijstijlscan legt tekortkomingen bloot
achtergrond | rijvaardigheidsproef
Iedereen overschat eigen rij-kwaliteit (door Gerrit Strijbis) Autorijden kunnen we allemaal. Er mankeert echter nogal wat aan de rijstijl van de meeste automobilisten tussen 24 en 50 jaar. Ze rijden op routine, maar kennen de regels niet. Om automobilisten op hun tekortkomingen te wijzen en zo de verkeersveiligheid te vergroten, introduceerde Verkeers Veiligheids Centrum Rozendom (VVCR) uit Rijssen daarom met verkeersveiligheidsorganistie 3VO en brillenbedrijf Pearle de rijstijlscan. Het aantal verkeersslachtoffers daalt, maar nog steeds vallen er gemiddeld dagelijks bij verkeersongevallen 2,4 doden en 50 zwaargewonden. De maatschappelijke kosten bedragen 25 miljoen euro per dag. Om het aantal slachtoffers terug te dringen introduceerde Pearle, 3VO en VVCR uit Rijssen de rijstijl-scan voor automobilisten tussen 24 en 50 jaar. VVCR bestaat sinds 1972, telt 85 medewerkers en beschikt over filialen in Moerdijk, Lelystad en Drachten. Het opleidingsaanbod omvat verkeersveiligheidstrainingen voor alle weggebruikers. Als voorbeelden noemt directeur Herman Kobes rijvaardigheidstrainingen voor politie- en brandweerpersoneel: “Alleen de opleiding voor het rijbewijs laten we aan anderen over.” Ruim dertigduizend cursisten zorgden vorig jaar voor een omzet van zes miljoen euro.
Proef Twentevisie nam de proef op de som. Ik heb dertig jaar rijervaring. Een rit door Twente, een theorietoets en een ogentest als onderdelen van een rijstijlscan vind ik dan ook leuk, maar overbodig. Bij de theorietoets ging het met tien van de vijftig vragen fout. Geen probleem, dat zegt immers niets over iemands rijvaardigheid. Er vallen geen verkeersslachtoffers wanneer automobilisten hun auto op dertig in plaats van de wettelijk voorgeschreven twaalf meter van een bushalte parkeren. Voorafgaand aan de analyseerde ik op een formulier mijn rijstijl: bediening van het voertuig, de omgang met zwakke weggebruikers, het energiebewust rijden en het beoordelen van verkeerssituaties honoreer ik met dikke voldoendes. De daarop volgende rit met Kobes verliep in eigen ogen vlekkeloos. Kobes beoordeelde mijn rijstijl echter minder positief, het kon allemaal wel wat vlotter en soepeler. Gelukkig sluiten mijn verrichtingen aan bij de gemiddelde prestaties van automobilisten tussen
Twentevisie 04/2006
Het aantal verkeersslachtoffers daalt, maar nog steeds vallen er gemiddeld dagelijks bij verkeersongevallen 2,4 doden en 50 zwaargewonden.
24 en 50 jaar. Ondanks veel ervaring mankeert er nogal wat aan hun rijstijl: “Vaak rijden ze op routine. Zodra ze zich veilig wanen, lopen ze juist het meeste risico,” aldus Kobes. Een laconieke houding, een slechte kennis van de verkeersregels, een afnemend gezinsvermogen en overschatting van de rijvaardigheid vormen de grootste knelpunten.
Imago “Automobilisten melden zich vaak als gevolg van een overvolle agenda niet zelf aan. En een sliptraining is sexy, een rijstijlscan spreekt minder tot de verbeelding.” Bij veel ondernemingen staat de maatschappelijke verantwoordelijkheid hoog op de agenda. Ze ijken hun beleid op milieu, veiligheid en welzijn. Aandacht voor de verkeersveiligheid past hier bij. Bedrijven met een eigen wagenpark kunnen door een vermindering van het aantal schadegevallen ook financieel profiteren. Verzekeraars betalen slechts de schade aan de auto’s, maar gaan voorbij aan de bijkomende kosten. “Het gaat om de stilstand van het voertuig, medewerkers die door een
aanrijding niet inzetbaar zijn, het eigen risico, de no-claimkorting, claims van eventueel te laat geleverde producten en het imagoverlies.” De niet gedekte kosten van een aanrijding schommelen tussen zevenhonderd en duizend euro per schadegeval.
‘Zodra automobilisten zich veilig wanen, lopen ze juist het meeste risico’ Het aantal schades bij bedrijven met een eigen wagenpark varieert sterk. Vanwege de slechte registratie vindt Kobes het moeilijk percentages te noemen. Hij schat het gemiddeld aantal schades per bedrijf echter op vijftien procent van het wagenpark. Of de rijstijlscan van circa €195,- per deelnemer tot verbeteringen leidt, valt moeilijk te zeggen. Wel leiden aanvullende trainingen tot een schadereductie van gemiddeld 35 procent. Een lager brandstofverbruik door een aangepaste rijstijl komt hier nog bovenop. “Wanneer de deelnemers de risico’s van hun rijstijl onder ogen zien, hebben we ons doel echter al bereikt.” ■
53
‘Het gros van onze chauffeurs komt uit de regio’
bedrijfsreportage | steghuis
Geen fratsen (Gerrit Strijbis) Steghuis Transport uit Denekamp groeit als kool. Niet zeuren maar aanpakken is het devies van de drie broers. De combinatie van gemotiveerde Twentse chauffeurs, flexibiliteit en ondernemingszin bepaalt het succes. Het begon met één paardenkracht. De oprichter van Steghuis Transport uit Denekamp, Gerard Steghuis, leverde met paard en wagen veevoer aan de Twentse agrariërs. In 1979 namen zijn zoons Gerard, Henk en Alfons het bedrijf over. Om ook eens over de grens te kijken begonnen ze naast hun mengvoederhandel een transportbedrijf. De daling van het aantal landbouwbedrijven maakte nieuwe initiatieven economisch gezien eveneens interessant. Met 51 vrachtauto’s, 55 vaste medewerkers en 20 parttimers behaalde Steghuis Transport vorig jaar een omzet van 7,3 miljoen euro. Het bedrijf richt zich daarbij op bestemmingen in de Benelux, Duitsland, Engeland en Scandinavië. De omzet groeit, maar de winstcijfers blijven achter. De broers noemen geen cijfers, maar vertellen wel dat hun rendement het afgelopen jaar nauwelijks afweek van het landelijk gemiddelde in de transportwereld. De brandstofprijzen vormen het probleem. Nu compenseren verladers hen voor de prijsstijgingen. Henk: “Gelukkig, anders kun je wel met je portemonnee achter de vrachtwagens aanrennen.”
De drie broers Steghuis vinden tevreden opdrachtgevers belangrijker dan uitbreiding van het klantenbestand.
Eigen volk Ze zien de concurrentie uit het voormalige Oostblok als tijdelijk. Ze verloren weliswaar klanten, maar vinden dat geen reden voor een filiaal in Polen. Ze geloven daarnaast dat communicatieproblemen met de chauffeurs de opmars van bedrijven met Oost-Europees personeel uiteindelijk stuit. Ook denken ze dat loonstijgingen in deze landen de tarieven van deze ondernemingen opstuwt.
‘Het nakomen van afspraken en de persoonlijke inzet bepalen het succes’ Bij het personeelsbeleid zweren de broers bij eigen volk. Gerard: “Het gros van onze chauffeurs komt uit de regio. Ze hebben een mentaliteit van aanpakken en niet zeuren.” Zelf zitten ze ook niet stil. Hard werken en ondernemingszin kregen de broers met de paplepel ingegoten.
Twentevisie 04/2006
Ze herinneren zich dat hun moeder een tankstation runde, tussen de middag regelmatig warme maaltijden voor twintig man verzorgde en de broers ’s nachts om drie uur wekte om hen op pad te sturen. Henk: “Een wekker hebben we nooit nodig gehad.” Ook nu staan ze nog zes dagen per week ’s morgens om zeven uur paraat. Henk doet de administratie, Alfons beheert de werkplaats en Gerard bestiert het pakhuis en verricht daarnaast allerlei hand- en spandiensten. Belangrijke besluiten nemen ze samen.
PR-beleid Meningsverschillen ontaarden nooit in slepende conflicten. Gerard: “We nemen unaniem besluiten. Er valt wel eens wat voor, maar na een nachtje slapen staan onze neuzen weer dezelfde kant op.” Ze begonnen een transportbedrijf om iets meer van Europa te zien. Daar kwam weinig van terecht, de groei van hun bedrijf maakte hun
dagelijkse aanwezigheid noodzakelijk. De broers zijn rondom de zestig, misschien wordt het tijd om over een andere daginvulling te gaan denken. Dat enkele zoons al in het bedrijf werken, vergemakkelijkt dit. Die mogelijkheid schuiven de broers ver voor zich uit. Henk: “Een ritje naar Frankrijk lijkt me mooi.” Gerard en Alfons: “We zouden niet weten wat we thuis moeten doen, het werk in een transportbedrijf is te mooi.” De groei van Steghuis ligt niet aan een uitgekiend PR-beleid. Een reclamebureau verdient aan Steghuis Transport geen droge boterham, brochures met wervende teksten en flitsend fotomateriaal ontbreken. De broers vinden tevreden opdrachtgevers belangrijker dan uitbreiding van het klantenbestand. “Flexibiliteit, het nakomen van afspraken en de persoonlijke inzet van directie en personeel bepalen het succes. Tevreden klanten zorgen vervolgens voor mond-tot-mondreclame,” aldus Alfons. ■
55
IKT Visie op…
Samenwerken in goed vertrouwen
Rinus Platschorre wil 62 vertrouwen terughalen Marketing: kiezen om 64 gekozen te worden Bruins en Kwast doet 66 ook in bio-energie 40 jaar Landhuishotel 69 Bloemenbeek De kermis komt uit Neede 70 Scope en IKT-nieuws 71 Twente Agenda 72
Tijdens een IKT-bijeenkomst, waarover meer elders in dit nummer, stelde Rinus Platschorre dat in onze, met Angelsaksische invloeden besmette maatschappij, regels en controles de plaats in hebben genomen van vertrouwen. Als ondernemer denk je dan al gauw aan de stortvloed van regels en richtlijnen die vanuit de overheid over ons wordt uitgestort. Maar ook als ondernemers hebben we boter op ons hoofd. Want ook wij komen met centimeters dikke contracten waarin alles tot op de komma is geregeld. En ook wij proberen met juridische instrumenten een stipte naleving af te dwingen. Recentelijk is er al veel meer gesproken en geschreven over het terugdringen van overbodige regels en ik merk ook dat de landelijke en gemeentelijke overheden zich inspannen om die regeldruk verder te beperken. Maar krijgen we daarmee het vertrouwen terug? Ik denk dat daar nog een lange weg te gaan is. Met minder regels krijgt de overheid meer mogelijkheden om de uitvoering van de resterende regels tot op de letter te controleren. Een ondernemer zou met de overheid moeten kunnen afspreken welke gevolgen zijn activiteiten voor de omgeving, zijn werknemers etcetera zouden mogen hebben. Ik voel ook veel voor de oproep van Platschorre om in netwerkverband te gaan opereren; allianties aan te gaan op basis van vertrouwen, ingekaderd in globale afspraken. Dat kan bij samenwerking in één project, maar ook in de verhouding toeleverancier-afnemer. De wijze waarop bijvoorbeeld de Twentsche Kabel Fabriek het onderhoud heeft uitbesteed, bewijst dat een contract van: twee velletjes A-4, doordrenkt met vertrouwen, met een intentie van win-win, voldoende is. In Twente kan dat nog. Laten we daarvan profiteren. Het scheelt aanzienlijk in de kosten, waardoor het rendement van ondernemingen sterk kan verbeteren! Geert de Raad Voorzitter IKT
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985
www.ikt.nl
| Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 4 | April 2006 |
Rinus Platschorre pleit voor allianties en netwerkorgani s a t i e s
Van controleren 62
Rinus Platschorre: “Alleen door te werken op basis van vertrouwen, kunnen we Azië de baas blijven.”
Hoe komt het toch dat Van der Hoeven en andere helden van vroeger van hun voetstuk vielen en in het beklaagdenbankje belandden? Waarom moeten de CEO’s van beursgenoteerde bedrijven spitsroeden lopen langs de NMa, de AFM en andere waakhonden en de media, de politiek en de publieke opinie? Waarom staat ondernemerschap in Nederland zo ter discussie en wordt de Minister President zelfs naar de Kamer geroepen om verantwoording af te leggen over het salaris van de topman van Essent? Oudondernemer (onder meer voorzitter van de Raad van Bestuur van de ENCI) Rinus Platschorre, trachtte tijdens een causerie voor IKT een verklaring te vinden voor deze ontwikkeling. Veel is veroorzaakt door de inbedding van de voor ons vreemde AngelsaksischAmerikaanse bedrijfscultuur en de dominantie van de financiële meetlat. “Bij ons in het Westen is alles zo dichtgetimmerd met regels en controlerende
instanties dat we alleen daardoor tientallen procenten duurder zijn dan Azië, waar samengewerkt wordt op basis vertrouwen en men gruwelt van centimeters dikke contracten.”
� (door Niko Wind)�
De heer Platschorre - die ook commissaris is bij de VOSgroep - sprak vooral vanuit zijn functie van vice-voorzitter van de Stichting Maatschappij en Ondernemen en een beetje als penningmeester van de Stichting Jong Ondernemen, die studenten van het HBO en WO door het opzetten van miniondernemingen warm wil maken voor het ondernemerschap. “Maatschappelijk ondernemen is iets heel anders dan het vermelden wat je goed doet. Je moet het ook laten zien en je moet er voor de volle 100% achter staan. De tijd van de grote gevestigde merken is voorbij. Mede door de snelle
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
naar vertrouwen communicatiemiddelen is de consument veel beter geïnformeerd en zal een bedrijf de emotie moeten zoeken en betrokkenheid tonen. Niet voor niets probeert Shell zich nu als de milieubeweging van Nigeria te profileren.”
Van gilde naar geld “Een van de grootste problemen van ons land is de botsing van twee culturen. Nederland heeft een traditie van vertrouwen en samenwerken. Die is begonnen in de tijd van de gildes, waar netwerken en allianties de basis vormden voor de economie. Ook de successen in de Gouden Eeuw waren gestoeld op samenwerking en vertrouwen. Dit in combinatie met wilskracht, risico nemen en lange termijn planning.” De Angelsaksische cultuur, die na de 2e wereldoorlog onze cultuur infiltreerde, gaat uit van macht, geld en harde contractuele verbintenissen. “Aandelen waren bedoeld om op een goede manier de onderneming te voorzien van risicodragend vermogen en daarmee richting te geven aan de lange termijn strategie. Nu zijn aandelen alleen maar een middel om geld te verdienen. Van lange termijn is nauwelijks sprake meer. De gemiddelde verblijftijd van een aandeelhouder bij een onderneming is teruggelopen tot zes maanden.” Het beleid bij de beursgenoteerde ondernemingen is puur gericht op de korte termijn en wordt beheerst door financiële overwegingen. Een teruggang in de economie wordt gecompenseerd met kostenbesparingen en het afstoten van personeel. Volgens de heer Platschorre zijn de familiebedrijven de stabiele factor in onze maatschappij. “Daar wordt in slechte tijden liever afgezien van dividend om zo te kunnen voortbouwen aan de toekomst.” Dat Stork overweegt van de beurs te gaan kan, volgens Platschorre, ook andere redenen hebben. “Het moeten voldoen aan de korte termijn verwachtingen van de aandeelhouders speelt ook zeker een rol. Daarnaast moet een CEO zoveel tijd besteden aan het praten met analisten en journalisten – en daar uiterst voorzichtig mee zijn – dat hij amper tijd over heeft om zijn onderneming te leiden.” Het meest schrijnende voorbeeld van de angst voor nieuwe regels was dat ASML bij de presentatie van de jaarcijfers geen persconferentie gaf uit angst voor de NMa!
Machtsstructuur De echte oorzaak van het groeiende wantrouwen zit, volgens de heer Platschorre echter dieper. “Door de opkomst van de snelle digitale communicatie is de machtstructuur veranderd. Vroeger kon de top bepalen wat de lagere echelons mochten weten. Momenteel kan iedereen overal informatie vinden en - wat nog ingrijpender is - overal over meepraten en acties ondernemen.” Twente is evenals zijn woonregio Zeeland op dit gebied nog rustig en nog het minst afgegleden naar de wantrouwensamenleving. Die digitale revolutie heeft ook gevolgen voor de positie van grote bedrijven. “Sterke merken als Coca Cola, Nike
www.ikt.nl
en Shell zijn niet vanzelfsprekend meer sterk. Het gaat al lang niet meer om de kwaliteit van het product, maar om het imago en de emotie die het bij de consument oproept. Iedere consument is een individu geworden, dat razendsnel met anderen kan communiceren en van daaruit een mening kan vormen. En dan gaat het om zaken als kinderarbeid, milieuvervuiling en steun aan discutabele regimes. Als bedrijf moet je daarom écht werk maken van het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Vroeger was het ‘trust me’, nu is het ‘show me’!”
Kansen Er zijn echter kansen om van controle terug te keren naar vertrouwen. “Binnen de bedrijven moet de verantwoordelijkheid veel dieper in de organisatie worden gelegd. Als een ploeg werknemers de opdracht krijgt om binnen een week bepaalde taken uit te voeren, gaat dat veel beter dan bij directieven van bovenaf. Het zelf organiseren van het eigen werk leidt tot minder ziekteverzuim en een hogere productiviteit. En het past veel beter bij het eigenwijze karakter van de Nederlander.” Hetzelfde geldt, volgens de heer Platschorre, ook voor de samenwerking tussen bedrijven en tussen bedrijven en de overheid. “Hoe dichter de mazen in de wet, hoe meer mazen er ontstaan om doorheen te glippen. En hoe dikker een contract, hoe meer kans op onenigheid.” Hij pleit voor meer samenwerkingsverbanden op basis van hoofdlijnen en vertrouwen en om te werken in netwerken en allianties. “Een goed voorbeeld is de Grensmaas, waar de toeleveranciers voor de bouw zand en grint winnen en tegelijkertijd de overheid garanderen dat het overstromingsgevaar vermindert. De weg tussen Den Bosch en Oss is aangelegd door een aantal private partijen. Zij hebben zich verplicht deze weg gedurende 20 jaar te onderhouden. De overheid investeert niet, maar betaalt een jaarlijks bedrag uit de lopende rekening.” Eenzelfde constructie wordt momenteel opgezet voor de corridor RotterdamAntwerpen. Daar zal een alliantie worden gevormd tussen wegenbouwers en projectontwikkelaars. Dit moet leiden tot een goede verbinding tussen die twee steden gecombineerd met een goede ontwikkeling in het gebied langs die weg. “Het gaat ook hier weer niet om een VOF of BV, maar om een alliantie waarin totaal verschillende partijen op basis van vertrouwen en globale afspraken samenwerken. Met een minimum aan regels en dus van transactiekosten.” Tijdens zijn gloedvolle betoog sprak Rinus Platschorre ook over het veranderende arbeidsethos: “De jeugd heeft een geweldige inzet maar minder behoefte aan bindingen. Ze gedragen zich als moderne nomaden, voor wie een baan niet meer het hoogste goed is. Zij willen uitdagingen en het is de taak van de ondernemer om hen die uitdagingen te bieden. Ook daar gaat het weer om vertrouwen schenken en hen de mogelijkheid geven om fouten te maken.” ■
63
Slechte klanten stuur je naar de concu r r e n t
Marketing: kiezen
om gekozen te worden bepalen. Laag in waarde en laag in complexiteit betekent concurreren op toegevoegde waarde; bij hefboomproducten gaat het puur om prijs. Interessant wordt het voor de verkoper als het om strategische producten gaat en relaties essentieel zijn. Daar zit echter de discrepantie: 80% van de verkopers denkt dat zijn producten in het strategische segment zitten. De inkopers komen niet verder dan 8%. “Marketiers maken dus veel onnodige kosten in de sfeer van relatiemanagement omdat zij denken een strategische partner van de afnemer te zijn. Ook hier gaat het om inzicht in de klant en van daaruit keuzes maken.” Een derde trend die Santema ziet, is de verschuiving van de marketing van de staf naar de lijn. De strategische benadering van de marketing verhuist naar de boardroom. “De marketing in de lijn wordt vaak gedaan door mensen die een andere functie hebben en dit er bij doen. Marketing wordt zo een direct onderdeel van de gedecentraliseerde bedrijfsvoering en is daardoor ook veel meer afrekenbaar.”
Kiezen
Sicco Santema (l) en Jos Burgers gaven een lesje in doelgerichte marketing.
Voor een maximaal rendement is het noodzakelijk keuzes te maken. Welke markt wil ik bedienen? Waarmee kan ik me onderscheiden van de concurrentie? Waar moet ik mijn marketing op richten? Welke klanten wil ik krijgen of houden? Alleen als men de juiste keuzes heeft gemaakt, zal men voor u kiezen. Dat was de kern van de boodschap van Sicco Santema en Jos Burgers tijdens een massaal bezochte bijeenkomt van IKT en NIMA. De wetenschapper Santema (parttime hoogleraar aan de TU Delft) behandelde de theorie van de industriele marketing; adviseur, schrijver en columnist Jos Burgers zorgde op humoristische wijze voor de praktische invulling.
�(door Niko Wind)
De theoretische beschouwing van prof. Santema was vooral modelmatig en ging over het nut van de industriële
marketing en waar moet een bedrijf zich op richten. “Het traditionele beeld is dat men in ketens werkt om meer te kunnen verkopen. De tweede stap is kennis hebben van de klant en vooral weten wat mijn producten en diensten betekenen in het product van de klant. Insourcing is daarvan het meest vergaande.” Santema maakte zelfs gewag van kantoorautomatiseerders die betaald worden naar de mate van de winstgevendheid van de klantorganisatie. De moderne marketing gaat uit van accountplanning.
Geen kennis van inkoop Het is, volgens Sicco Santema, een enorm gemis in alle marketingopleidingen en -boeken dat er geen of amper aandacht wordt besteed aan inkoopgedrag. “Zelfs de grootste marketinggoeroes geloven dat je marketing kunt bedrijven zonder te beseffen wat de klant met jouw product of dienst zou moeten doen. Hetzelfde geldt voor de inkoopboeken. Twee beroepsgroepen die veel met elkaar te maken hebben, maar niets van elkaars werk weten. Het gaat echter om de interactie tussen inkoop en verkoop!” Kijkend vanuit de inkoop kun je de verkoopstrategie
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Men moet niet alleen kiezen waar men de marketinginspanningen op moet richten. Men moet ook bepalen welke klanten men gaat leveren. “Men moet afscheid durven nemen van klanten waar men niets aan verdient, waar de kosten hoger zijn dan de baten. In de marketing lijkt dit een vreemde aanpak, maar het is beter dat de concurrent die slechte klanten overneemt. Zij mogen best meer omzet boeken en daarmee minder verdienen.” Ook worden vaak nutteloze marketinginspanningen gepleegd op klanten die voor strategische producten meerdere leveranciers willen hebben. “Elke inspanning is dan nutteloos!” De bijdrage van Jos Burgers sloot naadloos aan op die van Sicco Santema. Alleen sprak hij vanuit de praktijk en was zijn verhaal doorspekt met anekdotes. Er werd veel gelachen. Soms met kiespijn omdat de eigen marketing veel overeenkomst vertoonde met de aanpak die Burgers genadeloos naar de prullenbak verwees. “Je moet kiezen, anders wordt je niet gekozen en glijdt je af naar de V&D in de branche die alles aan iedereen aanbiedt, veel klanten over de vloer krijgt, maar amper wat verkoopt.” Te veel bedrijven zijn vooral druk met het maken van offertes, maar niet met het maken van omzet. Zij hebben, volgens Burgers, niet geleerd om te kiezen. “Alleen door specialisatie kun je overleven. Dat betekent zowel kiezen voor een bepaald segment van de business als voor een bepaalde groep afnemers die je wilt bedienen.” Hij adviseerde bij aanvragen voor offertes eerst bij de klant op bezoek te gaan om te ontdekken wat hij exact wil en of u wel op deze klant zit te wachten.”Vraag ook direct of hij nog korting wil, dan kun je dat in de offerte meenemen.”
Wat wil de klant? Hij adviseerde vooral ook goed te luisteren naar wat een klant wil voordat men pogingen gaat ondernemen om
www.ikt.nl
iets te verkopen. “Als men geen tijd heeft voor een dik boek, moet je een dun boek schrijven. Uiteraard wel voor dezelfde prijs.” Kernpunt is weten wat de klant wil en waarvoor hij het wil gebruiken. Alleen dan kun je hem echt toegevoegde waarde leveren. “Maar je moet hem niet te veel opties geven. Zeg niet wat u allemaal kunt leveren, maar geef aan waarvoor ze moeten kiezen.” Dat geldt ook voor brochures en websites. “Ze staan vol met loze kreten en geven de klant zoveel informatie dat ze door de bomen het bos niet meer zien. Beperk je tot de zaken die van belang zijn en de producten of diensten die je het liefst wil leveren.” Je kunt, in de ogen van Jos Burgers, alleen verkopen als je exact weet wat de klant wil. Een metaalbedrijf vraagt niet om boren, maar om gaten. Hoe die er in komen, maakt hen niet uit. “Pas dus je producten of diensten aan op de diepere noden van de klant en beperk je in de communicatie tot die specifieke aspecten.” Dit inzicht is essentieel. Het komt echter nog veel te vaak voor dat alleen de verkoper contact heeft met de klant. “Ga er als manager ook eens op bezoek. Maar dan zonder koffertje en orderboek. Praat over hun toekomst en kom zo te weten wat u ze in de toekomst zult kunnen leveren. De directe voeling met de markt kun je als management nu eenmaal niet uitbesteden aan anderen. Denken aan de toekomst is immers een kerntaak van het management.” Klanttevredenheidsonderzoeken zijn zinloos omdat er altijd een 7,5 uitkomt. Klanten die ontevreden zijn, vraag je niet en tevreden klanten geven geen hoge cijfers omdat ze bang zijn dan meer te moeten betalen. Iedere klant is wel redelijk tevreden. Anders was hij wel weggelopen. Alleen diepte-interviews geven inzicht. En die moet het management zelf uitvoeren.
Kies je klanten Door de klanten goed te informeren en te leveren wat ze nodig hebben, komen ze terug. “Als grote groepen klanten echt tevreden zijn en de omzet daardoor stijgt, kunt u door een simpele verhoging van de prijs uw winstmarge vergroten. De klanten komen immers vanwege de manier waarom u hen adviseert om de dingen te kopen die ze nodig hebben. Uiteraard bent u de leverancier, die deze producten en diensten kunt leveren. Het kan best een voordeel zijn als u duurder bent dan uw concurrent” Het lijkt allemaal zo simpel, maar alleen door echte keuzes te maken kan marketing een bijdrage leveren aan de bedrijfsresultaten. “U moet kiezen welke klanten u wilt hebben en hoe u deze wilt benaderen. Kennis van de markt en vooral van de noden van uw afnemers is daarbij essentieel. Als u dat in de vingers hebt, zullen de klanten voor u kiezen en niet voor de concurrent. Het is aan u om deze klanten ook te accepteren, want aan slechte klanten heeft u niets!” ■
65
Bruins en Kwast maakt de groene cirke l r o n d
Groenprojecten, compost,
snippers en bio-energie deel van de omzet. Het terrein is inmiddels uitgebreid tot 9 ha met daarop een kantoor dat Bruins en Kwast deelt met Eelerwoude, een ontwikkelaar en beheerder van onder meer landgoederen, dat gerund wordt door twee studievrienden van de bosbouwopleiding in Velp. De plek in Goor is ideaal: direct aan de toegangsweg naar de A1 en vlak bij het Twentekanaal. Het transport gaat momenteel vooral over de weg. “We zijn bezig om een laad en losplaats aan het kanaal te bouwen, waardoor we meer over water kunnen vervoeren. Ook onderzoeken we of we meer per spoor kunnen vervoeren. Vrachtauto’s zijn duur en milieuonvriendelijk. En wij zijn een milieubedrijf.”
Speeltuinen
Geert Bruins (l) en Henk Kwast doen ook in bio-energie.
In 1978 begonnen Geert Bruins en Henk Kwast met een bosbouwbedrijf: het onderhouden van bossen en de handel in rondhout. Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw is hun business sterk verbreed. Onlangs werd op het terrein in Goor zelfs een bio-energie centrale in gebruik genomen, die gestookt wordt met het ‘eigen’ afvalhout. Voor hen is de groene cirkel rond. Naast het uitvoeren van groenprojecten richt Bruins en Kwast zich inmiddels op het recyclen van groenafval en sloophout en daarmee op de productie van compost, diverse types houtsnippers, de handel in boomschors en – sinds kort dus – energieopwekking. Henk Kwast ontving als kersvers bestuurslid van IKT West Twente een grote groep collega’s en liet hen versteld staan over de ‘boerenverstand-innovaties’ van deze twee bosbouwers.
� (door Niko Wind)�
“We doen langzamerhand bijna alles in de sfeer van groen en milieu. Alleen het kweken van bomen en planten laten
we aan anderen over.” En dat ‘alles’ omvat een hele serie activiteiten die te maken heeft met de recycling van bomen en planten. De milieuwetgeving heeft hen daarbij flink geholpen, want zonder die regels was aan het recyclen van hout en het opwekken van energie uit biomassa geen droog brood te verdienen geweest. “We geven zelfs rapporten uit aan gemeenten voor wie wij het groen- en houtafval verwerken. Ze kunnen dan zien hoeveel ton CO2 ze besparen!”
Recycling De doorgroei naar recycling begon in feite toen de compagnons bij het onderhoud van bossen en parken versnipperaars gingen inzetten. Na het versnipperen volgde het composteren. In 1994 werd in Goor, op een terrein van 3 ha een composteringsbedrijf opgezet. In die tijd kwam langzaam de discussie over duurzame energie en biomassa opgang. Geert en Henk hebben daar op geanticipeerd door langzamerhand steeds meer op te schuiven naar de recycling. Als echte bosbouwers ligt hen de aanleg en het onderhoud van groenvoorzieningen (bossen, parken en bedrijfsomgevingen) nog steeds zeer aan het hart; de andere twee werkmaatschappijen genereren momenteel echter het leeuwen-
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
“Het recyclingbedrijf levert gecertificeerde compost, die vooral via de tuincentra wordt verkocht. Daarnaast zorgen we voor het versnipperen van hout in drie verschillende stromen.” Henk Kwast vertelt enthousiast over een totaal nieuwe markt die ze de laatste jaren hebben ontwikkeld: veiligheidsbodems voor speeltuinen die onder de merknaam Dekowood overal in Nederland - en inmiddels ook in Duitsland - worden toegepast. “Ik heb het idee opgepikt in Amerika, waar ze dikke pakken felgekleurde houtsnippers gebruiken onder speeltoestellen. Wij gebruiken hiervoor snippers van schoon resthout, dat we behandelen met milieu vriendelijke kleurstoffen.” De start van het project was allerminst voorspoedig. Nederland wilde geen felle kleuren en de veiligheidsvoorschriften voor speeltuinen waren nog onvoldoende streng. De kleuren zijn milder geworden en de wetgever eist nu verende vloeren. “Dekowood heeft een hoge valdempende eigenschap en is relatief goedkoop.” De dikke lagen houtsnippers beschermen momenteel ook de kinderknietjes in grote pretparken en dierentuinen.
warmte. Mede daarom is hij momenteel in gesprek met een aantal partijen om in de Betuwe een dergelijke centrale te bouwen. “Die kan worden gestookt met het hout van de fruitbomen; de warmte gaat dan naar de kassen.”
Biofilters en houtschors Hout kan nog voor veel meer dingen worden gebruikt dan voor de ‘verharding’ van speeltuinen of het opwekken van energie. Het hout van boomstronken kan - vanwege de lange vezels - prima worden gebruikt in grootschalige geurfilters voor composteringsbedrijven, veevoederproducenten en dergelijke. “We zijn begonnen met het leveren van gemalen stobbenhout, maar zijn inmiddels zo ver dat we ook de installaties zelf leveren én zorgen voor het onderhoud en het vervangen van het filtermateriaal. We zorgen zelfs voor monitoring op afstand!” De handel in houtschors is weer een andere activiteit. Bruins en Kwast koopt dennenschors in vooral Frankrijk en Portugal en maakt het in Goor op maat. Via de tuincentra belandt het op de rustieke paden in de Nederlandse tuinen. De levering van compost en schors via de groenwarenhuizen loopt prima. De prijs voor de consument (de hovenier en de particulier) gaat - mede door de verpakking - echter enkele malen over de kop. “We zijn daarom voorzichtig gestart met de verkoop van diverse bodemproducten per kuub. We zijn al het groen-inzamelpunt voor de Hof van Twente en dachten als men met z’n aanhangertje tuinafval komt brengen, kunnen ze direct bodemproducten mee terug nemen. Het bleek en schot in de roos. We hebben inmiddels zes dealers in de regio (de Achterhoek, Salland en Twente) en leveren verschillende producten in big bags of los gestort. Deze bulkverkoop levert ons nu al jaarlijks een mooie omzet op!” Het leuke is dat de dealers ook weer tuinafval innemen dat daarna in Goor wordt gecomposteerd.
Bio-energie “De spaanders van schoon resthout gaat per auto en schip naar een Duitse producent van spaanplaat. Geverfd hout, spaanplaat, het zogenaamde B-hout en het echt smerige spul, C-hout (bielzen, tuinschuttingen, en ander geïmpregneerd hout) vermalen we tot brandstof voor de biomassacentrales.” Tot voor kort ging alles naar Duitsland, waar een aantal grote centrales met indrukwekkende rookgasreinigers staan. Sinds kort gaat een deel, het B-hout gewoon met de shovel - in de eigen centrale, die in een joint venture met Cogas en PPM Oost is gebouwd. Het is een relatief kleine centrale met een elektrisch vermogen van 1,8 mW en een thermisch vermogen van 6 mW. Die laagwaardige warmte (ca. 50 °C) wordt binnen het bedrijf gebruikt voor het drogen van houtsnippers “We besparen alleen al op dat drogen zo’n 100 ton olie per jaar!” Henk ziet grote voordelen in kleinschalige biomassacentrales, maar die moeten dan wel zo geplaatst worden, dat men optimaal gebruik kan maken van de vrijkomende
www.ikt.nl
Tuinonderhoud Ondanks het succes van het recyclingbedrijf en de handelsactiviteiten, wil Bruins en Kwast zich ook verder ontwikkelen in de aanleg, het onderhoud en beheer van groenvoorzieningen. “We mikken daarbij aan de ene kant op de tuinen rond bedrijven, zorginstellingen en dergelijke. Aan de andere kant willen wij een partner zijn van gemeenten en de provincie bij het beheer van hun bomenbestand. We maken daarbij gebruik van GPS systemen om elke afzonderlijke boom te kunnen identificeren. Door visuele controle kunnen we daarvan de staat beoordelen. Op deze wijze kunnen wij - of eigenlijk de overheden - voorkomen dat er door omvallende bomen of takken gevaarlijke situaties ontstaan.” De gevolgen van extreme situaties zoals die enorme sneeuwmassa eind november 2005 zijn natuurlijk niet te voorspellen. Bruins en Kwast spon daar wel garen bij, want de aanvoer van groenafval steeg in de maanden december en januari met meer dan 20%. ■
67
Land h u i s h o t el Bloemenbeek vierde 40-jarig bestaan
Twents en nonchalant Landhuishotel Bloemenbeek vierde op 1 april jl. het veertig jarig bestaan in de sfeer die ‘propriétaire’ Raymond Strikker zo graag wil uitstralen: nonchalant chique en ingebed in het landgoed Twente. Een keur aan sprekers ging in op de unieke positie van Bloemenbeek of blikte met enige weemoed terug. Bijzonder was de aanwezigheid van Arie van der Eyden, oud-directeur van Raymond’s oudste zakelijke klant: Ajax. De selectie van deze Amsterdamse topclub komt deze zomer al weer voor de 33e keer in De Lutte in trainingskamp.
((door Niko Wind))
Landhuishotel Bloemenbeek is in vele opzichte uniek. En dat wil Raymond graag zo houden of liever nog versterken. “Wij vormen een onderdeel van - zoals ik dat noem - het landgoed Twente en willen daarom een duurzame relatie met de natuur. De Bloemenbeek zelf, die verderop in de Dinkel uitmondt, is nog puur en we hebben daarom ons terrein ecologisch duurzaam verder ontwikkeld.” Duurzaam geldt ook voor de medewerkers die door scholing en coaching ‘een worden’ met het hotel. Zij moeten - samen met Raymond - zorgen voor een duurzame relatie met de gasten. “Wij proberen nieuwe gasten altijd meer te bieden dan ze verwachten. Ze komen vanwege de verwachte goede prijs/ kwaliteitverhouding maar moeten verrast worden door de combinatie van luxe, sfeer en persoonlijke aandacht. Alleen door beleven en verwennen zorg je dat ze terugkomen.” Dat verwennen gebeurt op culinair gebied door meesterkok Michel van Rijswijk, die al 18 jaar in de keuken de scepter zwaait. “Maar er moet meer zijn. Daarom hebben we twee jaar geleden een deel van de ruime kamers omgebouwd tot suites. We beschikken nu over 24 suites en 36 luxe kamers.”
Business & conference De zakelijke markt, die twee jaar geleden wat wegzakte, is weer ruim terug op het oude niveau. Strikker noteerde zelfs een omzetgroei van meer dan 10%. “Toch willen we meer doen, vooral voor het hogere segment van de business & conference markt. Topmanagers die bij ons komen om in alle rust te praten over zaken als een nieuwe bedrijfsstrategie kunnen genieten van onze culinaire hoogstandjes, suites en de rust van het Twentse landschap. Echt goede conferentiezalen en kunnen we nog niet bieden.” Raymond wil echter ook op dit punt topkwaliteit leveren en heeft daarom een ambitieus plan om het oude gedeelte van het hotel ‘om het sleutelgat’ te verbouwen en te voorzien van een verdieping met vier extra zalen. “Die moeten aan de ene kant sfeer uitstralen en aan de andere kant technologisch van topkwaliteit zijn.” Er is echter nog één probleem: hij wil dat deze nieuwe vleugel
www.ikt.nl
– evenals de rest van het gebouw – wordt opgetrokken uit de traditionele Losserse ossensteen. Hij hoopt er daarom op dat deze kleine steenfabriek binnenkort toch weer in productie zal komen.
69
Zandsteen Raymond is hotelier, paardenman, natuurmens, kunstliefhebber, maar vooral Twentenaar. Zijn liefhebberij voor paarden heeft hij vertaald in het dressuurpaard Bloemenbeeks King, dat bijna het professionele niveau heeft bereikt en in de aanwezigheid van vierspanmenner Marc Weusthof tijdens de jubileumviering. De natuur, kunst en het Twentse wil hij accentueren in een project om in het stroomgebied van de Dinkel een lint van imposante zandstenen kunstobjecten te realiseren. “We praten daar over met de gemeenten Losser, Dinkelland en Tubbergen en willen dat lint doortrekken tot in het Duitse Neuenhaus.” Het eerste kunstwerk zal binnenkort aan de Beuningerstraat in De Lutte verrijzen, direct tegenover het Landhuishotel Bloemenbeek. Een ander Twents accent is het ‘Rolling Diner’, waarbij de gasten op verschillende karakteristieke locaties in de omgeving een gerecht geserveerd krijgen en er per oldtimer bus of met koetsen naar toe worden gereden. Dat was één van de redenen waarom Ronald Koeman eind december bij Bloemenbeek zijn 20-jarig huwelijk vierde. “De gasten vinden zo’n culinaire rondrit geweldig en dragen daarmee tegelijk bij aan het in stand houden van enkele prachtige oude gebouwen.” ■
Raymond Strikker wil sfeer én topkwaliteit.
KMG bouwt wereldwijd attr a c t i e s
De kermis komt uit Neede 70
Albert Kroon is het liefst zelf in de werkplaats bezig.
De trekpleister van de Paaskermis in Enschede, een enorme ‘piratenschip’, is een van de hoogstandjes van het metaalbedrijf KMG in Neede. Met een opzwaaihoogte van liefst 43 meter is het een van de grootste verplaatsbare kermisattracties ter wereld. Directeur Albert Kroon is deelde zijn zichtbare trots graag met de massaal toegestroomde IKT-ers. “Het reuzenrad in Londen is eigenlijk een simpele constructie. Wij bouwen alleen attracties die snel opgebouwd en afgebroken kunnen worden. Onze norm is binnen acht uur opbouwen door maximaal vier man!” ((door Niko Wind))
Dat KMG in Neede is gevestigd is puur toeval. Kermisexploitant Kroon Sr. was ruim 20 jaar geleden voor zijn winterstalling in Neede en vond daar - op een verder nog verlaten industrieterrein - ruimte om in de winter bezig te gaan met de bouw van attracties. Zes jaar later zei hij het zwervende kermisleven vaarwel en concentreerde hij zich volledig op het ontwikkelen en bouwen van ‘draaivermaak’. Zijn zoon heeft het bedrijf inmiddels overgenomen. Hij levert tot in de Verenigde Staten, Australië, de Verenigde Emiraten en het Verre Oosten. En uiteraard naar alle delen van Europa.
Smeerolie Albert en zijn vader richten zich als echte kermislieden alleen op het rondtrekkende volksvermaak. “Bouwen voor een attractiepark is heel anders. Daarvoor kun je veel simpeler construeren omdat de attractie met hoogwerkers wordt geplaatst en vele jaren op dezelfde plaats blijft. Bij verplaatsbare attracties gaat het ook om de manier waarop een attractie snel kan inklappen en uitklappen. En natuurlijk hoe deze over de weg kan worden vervoerd. Dus niet alleen staal, elektromotoren, lampjes, muziek en beschildering, maar óók hydrauliek en slimme scharnierconstructies.”
De ideeën voor nieuwe attracties en inklapconstructies ontstaan vaak onder de koffie en worden uitgewerkt door de vier ontwikkelaars (HTS-ers) met een puur praktische inbreng van ‘directeur’ Albert. Het echte engineeren laat hij graag aan zijn specialisten over en voor de planning (en de samenwerking met de toeleveranciers) heeft hij ook een aparte man. Albert zelf is in principe altijd in de constructiehallen te vinden. Hij geeft aanwijzingen en werkt zelf mee. Zijn directiepak is een met olie besmeurd jack en zijn directiekantoor wordt bijna nooit gebruikt. Ook de verkoop heeft Albert gedelegeerd. Aan ook een oud-kermisman. Deze trekt met een relatief simpele stand met modellen en tekeningen van beurs naar beurs en van continent naar continent.
TÜV Attracties worden gebruikt door mensen die plezier willen hebben. Veiligheid is daarom - mogelijk nog meer dan elders - essentieel. “We zijn ons er volledig van bewust dat er geen ongelukken mogen gebeuren. Dat betekent topkwaliteit bij het ontwerp, uiterste zorgvuldigheid bij de productie en keuring door een internationaal hoog aangeschreven instantie.” Een handtekening van TNO zegt internationaal te weinig. KMG laat daarom alle attracties keuren door TÜV München. Deze schakelt Stork FDO in voor het keuren van de lassen. “Op deze wijze komen wij moeiteloos in alle landen van de wereld binnen en kunnen onze mensen - na één of twee dagen training - weer snel terug naar Neede.” Met zestien medewerkers is KMG een relatief klein bedrijf. Er lopen altijd wel meer mensen in het bedrijf rond, maar die zijn in dienst van toeleveranciers. En die komen (bijna) allemaal uit de regio: de voornaamste zijn de lasbedrijven Diepenmaat en Wilderink in Neede, StaJa in Hengelo (Gld.) en DOW in Enschede. ESVE uit Lichtenvoorde zorgt voor het wereldwijde transport van de installaties. Alleen het beschilderen van de panelen gebeurt ver buiten de regio. Dat is dan ook is sterk afhankelijk van de smaak van de klant.■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Scope Nieuwe deelnemers IKT-Almelo
Kip & Dubbink Nassaustraat 6 7681 AE Vroomshoop Contactpersoon: dhr. drs. R.H. Dubbink
IKT-Enschede
Eurofiber Nederland BV Auke Vleerstraat 4b 7521 PG Enschede Contactpersoon: dhr. A.H. Ariese
Bargeman Training en Coaching Vorspoellanden 6 7542 MG Enschede Contactpersoon: dhr. G.J. Bargeman
ArboNed Postbus 747 7500 AS Enschede Contactpersoon: mevr. E. Bus
Teletop B.V. Postbus 213 7500 AE Enschede Contactpersoon: dhr. drs. Q. Hamel
IKT-Hengelo
RVO Vermogensadvies B.V. Jan Tinbergenstraat 232 7559 ST Hengelo Contactpersoon: dhr. ir. J.G. Wilpshaar
Suprème relatiegeschenken Jan Tinbergenstraat 204 7559 ST Hengelo Contactpersoon: mevr. J. Silder
Intro IT Security Jan Tinbergenstraat 256 7559 ST Hengelo Contactpersoon: dhr. R. Esschendal
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen.
IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 – 48 49 980 E-mail:
[email protected]
Bestuurswisselingen IKT IKT-Enschede
IKT-Almelo
Teruggetreden na bereiken van de maximale bestuurstermijn: de heer J. (Jan) Bos, directeur Staalmeesters B.V.
Teruggetreden na bereiken van de maximale bestuurstermijn waarvan het laatste jaar als voorzitter: de heer ing. B.A.F. (Bas) Keijzer.
Nieuw: de heer J. (Jan) van der Meulen, regiodirecteur Randstad Uitzendbureau B.V.
Martin van Veen Consultancy B.V. Kamille 3 7621 AV Borne Contactpersoon: dhr. ir. ing. M. van Veen
IKT-Oldenzaal
Arbo Risk Management Postbus 260 7570 AG Oldenzaal Contactpersoon: dhr. G.H.B. Olde Hanter
www.ikt.nl
Nieuwe voorzitter: de heer drs. Ing. D. (Nico) Schiphorst, algemeen directeur Centraal Overijsselse Nutsbedrijven N. Cogas.
IKT-Haaksbergen Teruggetreden na bereiken van de maximale bestuurstermijn: de heer W.J. (Willem Jan) Hassink, directeur Hassink Drukkers B.V.
Nieuw: de heer M.A. (Mark) Leferink; algemeen directeur Leferink Office Works.
Twents Techniekmuseum Heim Industriestraat 9 7553 CK Hengelo Contactpersoon: dhr. A. de Boer
71
Ons adres:
Nieuw: de heer ir. S. (Sander) Verschoor, General Manager Philips Enabling Technologies Group Almelo.
IKT-Ondernemen & Communicatie Teruggetreden: de heer J.A. (Jan) Fokkinga, na ruim 12 jaar, waarvan de laatste 4 jaar als voorzitter.
IKT-West-Twente Nieuw: de heer drs. ing. J.P. (Jan Peter) Müller, directeur Müller Transport B.V.
Nieuw: de heer H. (Herman) Tijhuis, directeur Herin Lichttechniek.
Nieuw: de heer drs. F.R. (Frank) Spaan, hoofd Investor Relations en Externe Betrekkingen Koninklijke Ten Cate NV (voorzitter).
Twente Agenda 2006 72
Datum
Aanvang
Onderwerp
Organisatie
20 april 25 april 25 april 11 mei 15 mei 17 mei 29 mei 08 juni 09 juni 13 juni 20 juni 21 juni 22 juni 22 juni 29 juni 03 juli 05 juli 07 sept. 13 sept. 14 sept. 18 sept. 19 sept. 20 sept. 20 sept. 25 sept. 27 sept. 28 sept. 02 okt. 12 okt. 16 okt. 02 nov. 11 nov. 15 nov. 17 nov. 20 nov. 22 nov. 27 nov. 29 nov. 07 dec. 11 dec. 12 dec. 13 dec.
16.00 uur 11.30 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 12.00 uur 13.30 uur 16.30 uur 17.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 16.30 uur 07.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 18.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Onconventionele marketing Jaarvergadering en Lunchbijeenkomst IKT-Hengelo bij ’t HEIM Jaarvergadering TIB-Advies Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek bij Bolletje Jaarvergadering annex bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst met de gemeente Berkelland Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Feestelijke bijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Lunchbijeenkomst/jaarvergadering IKT-Eibergen/Neede Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Slotbijeenkomst met partners inzake Twentekanalen Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo KPMG-ontbijtbijeenkomst Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal IKT Jaarvergadering Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie IKT Twente Concert Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo
VNO-NCW Twente IKT TIB-Advies IKT IKT IKT IKT/BIKOP IKT IKT IKT IKT IKT IKT VNO-NCW Twente IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT KPMG IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT
Voor nadere informatie: IKT KPMG
tel. 053 - 484 99 80 tel. 053 - 483 25 25
VNO-NCW Twente TIB-Advies
tel. 055 - 522 26 06 tel. 053 - 484 98 40
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen