79

N E T T O R G E D

38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

•C omblain-au-Pont (provincie Luik) De “ Grotte de l’Abîme ” •C ouvin (provincie Namen) Voorhistorische grot “ Caverne préhistorique de l’Abîme ” •D inant (provincie Namen) De grot van Dinant “ La Merveilleuse ” • Flémalle (provincie Luik) De grot en prehistosite van Ramioul • Gesves (provincie Namen) “ Goyet la Préhistorique ” •H an-sur-Lesse (provincie Namen) De grot van Han •H astière-sur-Meuse (provincie Namen) Domein van de grotten van de Pont d’Arcole •H otton (provincie Luxemburg) “ La Grotte des Mille et Une Nuits ” • Petigny – Couvin (provincie Namen) Grotten van Neptunus of “ Grotte de l’adugeoir ” • Remouchamps (provincie Luik) De grotten van Remouchamps • Rochefort (provincie Namen) De grot van Lorette • S clayn – Andenne (provincie Namen) De grot Scladina

80 81 83 84 86 88 90 91 93 94 96 97

G eologie en Toer is m e / / 7 9

De “   Gro tte de l ’ Abî me  ” Comblain Au Pont (provincie Luik)

Be s c hr i j vin g Het bezoek begint met een inleiding over de context waarin de grot werd gevormd. Een gids legt uit hoe de kalksteen werd afgezet en vervormd (geplooid, gebroken) en hoe zich op deze plaats een karst heeft ontwikkeld. De Grotte de l’Abîme (lett.: grot van de afgrond) is overwegend verticaal. Er zijn dus behoorlijk wat trappen op en af te lopen. Het bezoek duurt ongeveer 75 minuten en voert je door galerijen die uitkomen op kleine zaaltjes met schitterende concreties (stalactieten, stalagmieten, druipsteengordijnen, en andere formaties) in diverse kleuren en mooi tot uiting gebracht door een goed gekozen verlichting. De helm is geen overbodige luxe want het plafond van deze galerijen hangt op sommige plaatsen wel erg laag.

C o m b l a i n A u Po n t

I n f o r ma tie

(gel di g op 19/05/2009)

Openingsuren :

Website :

Het is aan te raden zich vooraf te informeren over de openingstijden.

www.decouvertes.be

De site kan slechts in bepaalde periodes worden bezocht (tijdens de paasvakantie, zomervakantie, herfstvakantie; de weekends en feestdagen in mei en juni). Telefoon : 04/369 26 44 Fax : 04/289 19 92 E-mail : [email protected]

Prijzen : • Juli en augustus : +12 jaar: 12,00 € van 4 tot 11 jaar: 8,00 € –4 jaar: gratis • Rest van het jaar : +12 jaar: 8,00 € van 4 tot 11 jaar: 5,00 € –4 jaar: gratis • Speciale tarieven voor groepen

W e g b eschrijving Adres : Rue des Grottes (direction Mont), in 4170 Comblain-au-Pont. Route : Op de E25 vanuit Luik: afrit 45 richting Sprimont.Vervolgens de richting Comblain-auPont volgen. Op de E25 vanuit Arlon-Luxembourg: afrit 46 richting Aywaille.Vervolgens de richting Comblain-au-Pont volgen. Volg de wegwijzers vanaf het ‘Bureau du Tourisme’, Place Leblanc, 1 in 4170 Comblainau-Pont.

G e o l o g i e e n Toe ri sme // 80


Op m e rk i n ge n Een vitrine van het museum in het gebouw van het bureau voor toerisme geeft een mooi overzicht van de geologie en de karstverschijnselen van de regio. De site van de Grotte de l’Abîme maakt deel uit van een groep toeristische sites, allemaal gesitueerd in de gemeente Comblain-au-Pont, en die elk afzonderlijk kunnen worden bezocht. Het uurrooster van de rondleidingen ligt vast om een bezoek aan de verschillende sites toe te laten. Comblain-au-Pont heeft ook een 10 km lang geologisch pad aangelegd, met bewegwijzering en didactische panelen op de interessante plekjes.

Met het « Passeport Découvertes Mystères » kan je een bezoek aan de verschillende sites (steengroeve, grot, studiecentrum van de vleermuizen en museum) combineren (pasje geldig gedurende het gehele toeristische seizoen). +12 jaar: 12,50 € van 6 tot 11 jaar: 8,50 € –6 jaar: gratis Parking

Vo o r his to ris c he grot “ L’ abî me  ” Couvin (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g Op de rechteroever van de rivier Eau Noire steekt een rotswand van meer dan honderd meter breed, hoog boven de stad Couvin uit. De rotswand bestaat uit kalksteen met stromatoporen en koralen (= biostromen) in metersdikke banken, afgewisseld met fijne zwarte kalksteen met weinig macrofauna in decimeterdikke banken. Deze rotsen behoren tot de Formatie van Couvin (Membre de l’Abîme) en stammen uit het Eifeliaan. De klif hangt over een halve-cirkelvormig terras naast een schuilplaats in de rotsen. Opgravingen in de schuilplaats en op het terras in het begin van de 20e eeuw en in het midden van de jaren 1980 brachten stenen voorwerpen en werktuigen aan het licht, en ook dierenresten die vaak sporen dragen van bewerking met silex. Koolstof-14 dateringen op de overblijfselen die in 1905 werden verzameld, toonden een ouderdom van ongeveer 35 000 jaren BP (before present), terwijl de dateringen die werden uitgevoerd op beenderen uit de opgravingen van 1984-1986, een ouderdom van 46 820 ± 3 290 BP opleverden. De bewoning van het hol en het terras gaat dus terug tot het Midden-Paleolithicum (Mousteriaan). Er werd ook een tand gevonden die waarschijnlijk afkomstig is van een Neanderthaler kind. Een smeedijzeren beer op zijn achterpoten rechtop in de aanvalshouding (2,30 m) verwijst naar de bloedige strijd die de Neanderthalers moesten voeren wanneer ze, bij hun terugkeer van de jacht, vaststelden dat hun schuilhol was ingenomen door een berin, tot alles bereid om haar beertjes te beschermen. Ten zuidoosten van het schuilhol bevindt zich, op 2 niveaus, de grot of spelonk «Caverne de l’Abîme». De bovenste verdieping draagt de naam «Salle de l’Ours» (zaal van de beer) en bevindt zich op hetzelfde niveau als het terras. De ruimte is ingericht als museum over het leven van de vroegste bewoners van de grot en toont typische voorwerpen van de bedrijvigheid en overblijfselen van de fauna van deze periode. De onderste verdieping heet «Salle de l’Arche» (boogzaal) en ligt ongeveer 12 m lager. Er is een klank- en lichtspel en een audiovisuele montage over de mijlpalen in de geschiedenis van de Aarde.


Couv i n

I n f o r ma tie

(gel di g op 10/07/2007)

Openingsuren :

E-mail :

Van 1 juli tot 31 augustus: alle dagen van 10:00 tot 12:00 en van 13:30 tot 18:00 uur

[email protected]

Van 1 april tot 30 juni: op weekends en feestdagen van 10:00 tot 12:00 en van 13:30 tot 18:00 uur

Website : www.abime.be

Van 1 september tot 30 september: de weekends van 10:00 tot 12:00 en van 13:30 tot 18:00 uur

Prijzen :

Groepen: van 1 februari tot 31 december na reservatie (niet op woensdagen)

Volwassenen: 5,50 € Kinderen (4 tot 12 jaar): 3,50 €

Januari: jaarlijkse sluitingsperiode

• Groepen van minimum 20 personen:

Telefoon :

Volwassenen: 4,50 € Kinderen: 2,50 €

060/31 19 54 of 071/55 88 11 Fax : 060/39 97 71 of 071/59 63 22


• Individueel bezoek:

Speciaal tarief voor gecombineerd bezoek aan de Caverne de l’Abîme en de Grottes de Neptune

We g b es ch rij ving Adres : Rue de la Falaise, in 5660 Couvin Route : Neem ten zuiden van Charleroi de N5 naar Philippeville. Couvin ligt op 18 km ten zuiden van Philippeville. De ingang is in het dorp, ten zuiden van het centrale plein.


Op m e rk i n ge n Demonstratie van de bewerking van silex

Gecombineerd bezoek: Grottes de Neptune + Caverne de l’Abîme

De g ro t v an Di nant, « La Mer ve ille u se   » Dinant (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g Een bezoek aan de grot duurt ongeveer 50 minuten. Na een opeenvolging van galerijen en zalen waarin je de calcietconcreties op de wanden kan bewonderen, kom je aan in de grote zaal met zeer mooie stalactieten en cascades van witte kalkspaat.

I n f o r ma tie

(gel di g op 15/05/2009)

Openingsuren :

Fax :

Van 01/04 tot 31/10: rondleiding met gids elk uur van 11:00 tot 17:00 uur

082/22 60 16

Van 01/07 tot 31/08: rondleiding met gids elk uur van 10:00 tot 18:00 uur

E-mail : [email protected]

Van 01/11 tot 31/03: elk weekend en in de kerstvakantie en krokusvakantie: van 13:00 tot 16:00 uur

Website :

Alle dagen op afspraak voor groepen.

Prijzen :

Telefoon :

Volwassenen: 8,00 €

082/22 22 10 of 082/22 30 42

Kinderen (4 tot 12 jaar): 5,00 €

www.dinantourism.com

Gecombineerde tickets, speciale tarieven voor groepen


We g b es ch rij ving Adres : Route de Philippeville, 142 in 5500 Dinant Route : De ingang van de grot «La Merveilleuse» ligt op ongeveer 500 m van het station en van de brug van Dinant, op de linkeroever van de Maas in de richting van Hastière.

De G rot en P rehi stosi te van Ra mio u l Flémalle (provincie Luik)

Be s c hr i j vin g Het museum van de prehistorie in Wallonië en het ontdekkingendorp bevinden zich vlakbij de Grot van Ramioul, die 70 000 jaar geleden werd bewoond door Neandertalers en waarin er ook mooie kristallisaties te zien zijn. Het museum van de prehistorie in Wallonië laat je 500 000 jaar teruggaan in de tijd. Het toont voorwerpen die afkomstig zijn van de meest prestigieuze archeologische sites van Wallonië, waaronder bewerkte silex, beenderen, aardewerk, kunstvoorwerpen, etc.. Het ontdekkingendorp laat je op interactieve wijze kennismaken met: de vorming van grotten, de fossilisering, de continentendrift, de vorming van kalksteen, het herkennen van de belangrijkste gesteentes. Je kan er ook een didactische film zien over de Grot van Rosée, ontoegankelijk omdat ze extreem kwetsbaar en zeer klein is.

Op m e rk i n ge n Rondleidingen met gids

Educatieve dienst: pedagogische programma’s

Residentiële stages


I n f o r ma tie

(gel di g op 01/06/2009)

Openingsuren :

Prijzen :

Tijdens de week: vrij bezoek en jachtparcours in de bossen : van 09:00 tot 17:00 uur

• Vrij bezoek : Volwassenen : 3,00 € Kinderen (6-12 jaar) : 2,00 €

Toeristisch seizoen: vrij bezoek, jachtparcours of bezoek met animatie: weekends, feestdagen, Belgische schoolvakantiedagen: van 10:00 tot 18:00 uur Gesloten tijdens de kerstvakantie Telefoon : 04/275 49 75 Fax : 04/275 71 23 E-mail : [email protected] Website : www.ramioul.org

• Bezoek met animatie : Volwassenen : 9,00 € Kinderen (6-12 jaar) : 7,50 € Senioren, studenten : 8,20 € Familie (2 volwassenen + 2 of 3 kinderen) : 32,00 € • Jachtparcours (boog en speerdrijver) : Volwassenen : 8,00 € Kinderen (6-12 jaar) : 6,00 € Senioren, studenten : 7,00 € Familie (2 volwassenen + 2 of 3 kinderen): 24,00 € • All in (formule alles inbegrepen) : Volwassenen: 12,50 € Kinderen (6-12 jaar): 10,00 € Senioren, studenten: 11,00 € Familie (2 volwassenen + 2 of 3 kinderen): 42,00 €

We g b es ch rij ving Adres : Rue de la Grotte, 128 in 4400 Flémalle Route : Met de auto: vanaf Huy: de N90 op de rechteroever van de Maas volgen tot voorbij Neuville-sous-Huy.Vervolgens naar rechts: N644. In Ivoz-Ramet: rechtsaf: Rue de la Grotte. Met de trein: het station van Engis is op 3 km afstand. Met de bus: Liège 9 en Seraing 65, halte «Grotte».


“  G oyet la P ré hi stori que ” Gesves (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g Goyet ligt op een rotsachtige uitloper aan de samenloop van de Samson en de Stroûvia, twee bijrivieren van de Maas. De site bestaat uit natuurlijke spelonken waaruit rijkelijke archeologische vondsten voor het Boven-Paleolithicum werden opgehaald. Er zijn talloze stenen werktuigen gevonden, evenals schitterende benen kunstvoorwerpen, geproduceerd door de Cro-Magnon-mensen, en een overvloedige fauna uit het Pleistoceen, gedomineerd door de holenbeer. Hier kan je de relieken van deze dieren zien en een demonstratie bijwonen van de verschillende manieren om vuur aan te maken. De holen die door onze voorouders werden bewoond, strekken zich uit over een kronkelig netwerk van ondergrondse galerijen, waarin je mooie concreties (stalactieten, stalagmieten, kolommen, druipsteengordijnen, …) kan bewonderen. Het bezoek duurt ongeveer 90 minuten en brengt je langs een gevarieerd parcours door soms relatief lage en hellende galerijen die uitgeven op de zalen. Deze site van meer dan 10 hectares heeft nog niet al zijn geheimen prijsgegeven. Recente opgravingen hebben

I n f o r ma tie

nieuwe netwerken van karstgalerijen aan het licht gebracht, evenals een neolithisch graf van een kind, waarvan de oorsprong volgens de koolstof-14 datering in het 4e of 3e millennium vóór onze tijdrekening te situeren is. Tijdens de winter wonen er vleermuizen op de site, bedreigde soorten die er een toevluchtsoord vinden voor hun winterslaap.

(gel di g op 20/07/2007)

Openingsuren :

E-mail :

• Het hele jaar:

[email protected]

Woensdag, vrijdag, zaterdag en zondag: 11:00-17:00 uur

Website :

Schoolvakanties (alle dagen):11:00-17:00 uur

www.valdesamson.be/nature/grottes.php

• Rondleidingen om 11:00 uur, 14:00 uur, 15:30 uur en 17:00 uur of op afspraak

Prijzen :

Telefoon : 081/58 85 45 Fax : 081/58 85 05


Volwassenen: 7,00 € Kinderen: 5,30 € Senioren: 6,50 € Speciaal tarief voor groepen

G oyet

We g b es ch rij ving Adres : Rue de Strouvia, 3 in 5340 Gesves Route : Via de autosnelweg E411, afrit 16 richting Wierde en Faulx-les-Tombes, N941 vervolgens N942 (vallei van de Samson) naar Namêche. Via de Maasvallei (N90), tegenover de brug van Namêche, terug de vallei van de Samson in. Bewegwijzering in de buurt van de site.

Op m e rk i n ge n Op de site is er een klein museum voor de archeologische vondsten.

De cafetaria is open voor bezoekers, wandelaars, klimmers, fietsers, etc. van 10:00 tot 18:00 uur.

Rondleidingen in het Frans, Nederlands, Duits, Engels, met commentaren aangepast aan alle leeftijden en kennisniveaus.

Parking

De naburige rotsen worden beheerd door een bergsportclub.


Ha n

De G rot v a n Han Han-sur-Lesse (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g Op ongeveer 1,7 km ten zuidoosten van de kerk van Han-sur-Lesse gaat de Lesse ondergronds in de Gouffre de Belvaux (verdwijngat). Ze loopt ongeveer 2 km door het binnenste van het Massief van Boisne en komt terug in de openlucht in het Trou de Han (karstbron) op ongeveer 600 m ten zuidoosten van de kerk van Han-sur-Lesse. De oude loop van de Lesse, quasi fossiel geworden, is goed te herkennen in de meander die «de la Chavée» wordt genoemd. De ondergrondse afvoer van de Lesse ligt aan de oorsprong van verscheidene netwerken van zalen en galerijen die zich uitstrekken over zo’n 15 km. Het is het grootste karstnetwerk van België en biedt werkelijk een uitvoerige synthese van de ondergrondse wereld. Het toeristisch parcours van de grot wordt te voet afgelegd over een afstand van ongeveer 3 km. De rondleiding duurt tussen 1 ½ en 1 ¾ uur. De temperatuur binnen in de grot is het hele jaar door fris (13°) met een hoge vochtigheidsgraad. Je wandelt er rond in gangen


en zalen met veelzeggende namen en je ontdekt er alle soorten concreties die in een karstomgeving voorkomen: stalactieten, stalagmieten, zuilen, druipsteengordijnen. De belangrijkste concretie van de toeristische rondleiding heet «Le Trophée», is 7 m hoog en heeft een omtrek van ongeveer 20 m. Over deze enorme stalagmitische massa hangen er druipsteengordijnen, die van een 20 m hoog gewelf naar beneden vallen. In sommige zalen ontdek je ook nog puin dat getuigt van instortingen die duizenden jaren geleden plaatsvonden. Op deze ingestorte blokken hebben zich gedurende vele duizenden jaren concreties gevormd. De grootste zaal van de grot, de «Salle du Dôme» (koepelzaal) is bezaaid met puinbrokken waarop er zich enorme stalagmieten hebben gevormd. Deze zaal is 62 m hoog en 145 m lang en het volume wordt geschat op 124 000 kubieke meter. Een andere zaal, de «Salle d’Arme» (wapenzaal), is bijzonder indrukwekkend. Het is de tweedegrootste zaal van de grot die door de rivier wordt doorkruist. Op deze plaats zitten we 110 m

onder de grond, bijna onder de top van de heuvel. Grote druipsteengordijnen van meer dan twee meter hoog hangen onder een reusachtig gewelf van meer dan 60 m lang. Deze immense ruimte wordt nog indrukwekkender door het klank- en lichtspel, waarbij je de uitzonderlijke akoestiek van de grote onderaardse ruimtes leert kennen. Om naar buiten te gaan, stap je in een bootje. Zo’n 250 m verderop kom je weer in de buitenlucht vanonder een majestueus gewelf. De traditie wil dat er een kanonschot wordt afgevuurd.Vroeger was dit om de echo’s van de grot te horen en vooral om de boze geesten te verjagen. Deze plek was ooit een pelgrimsoord. De vaak waardevolle voorwerpen die hier in het water werden gegooid, getuigen van deze cultus rond de goden van de rivier of van de grot en worden nu tentoongesteld in het «Musée du Monde Souterrain» (museum van de onderaardse wereld) in het centrum van het dorp.

Han

I n f o r ma tie

(gel di g op 25/06/2007)

Openingsuren :

Telefoon :

• Januari, februari, maart: schoolvakanties en de weekends in maart: rondleidingen om 11:30, 13:00, 14:30 en 16:00 uur

084/37 72 13

• April: van 10:00 tot 12:00 uur en van 13:30 tot 16:30 uur: elk uur

084/37 72 12

• Mei, juni: van 10:00 tot 12:00 uur en van 13:30 tot 16:30 uur (tot 17:30 uur in het weekend en op feestdagen): elk ½ uur

[email protected]

• Juli, augustus: van 10:00 tot 12:00 uur en van 13:30 tot 17:00 uur (tot 17:30 uur van 14/7 tot 19/8): elk ½ uur

www.grotte-de-han.be

• September, oktober: van 10:00 tot 12:00 uur en van 13:30 tot 16:30 uur: elk uur (elk ½ uur in de weekends van september) • November, december: op 10 en 11 november en van 23/12 tot 31/12: rondleidingen om 11:30, 13:00, 14:30 en 16:00 uur

Fax :

E-mail :

Website :

Prijzen : Volwassene: 10,75 € Kind van 6 tot 12 jaar: 7,00 € Kind van 3 tot 6 jaar: 6,00 € Kind onder 3 jaar: gratis Verschillende combinatiemogelijkheden (grotten van Han, museum van de onderaardse wereld, dierenreservaat, Speleogame, grot van Lorette-Rochefort)

We g b es ch rij ving Adres : Rue J. Lamotte, 2 in 5580 Han-sur-Lesse Route : Het Domein van de Grotten van Han-sur-Lesse ligt in de provincie Namen op 6 km van Rochefort. Han-sur-Lesse is bereikbaar via de autosnelweg E411, afrit 23 (Wellin).


Op m e rk i n ge n Er zijn 400 trappen op en af te lopen, verspreid over het parcours, maar dit is niet vermoeiend. Kinderwagens moeten bij de bewaarplaats achterblijven. Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Het is verboden te fotograferen in de grot. Parkings in de omgeving van de ingang (op sommige dagen te betalen).

Han

Do m ein v an de grotte n van de Po n t d’Arc o le Hastière-sur-Meuse (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g De grot werd gecreëerd door het ondergrondse traject van het water van de Féron.

I n f o r ma tie

(gel di g op 28/06/2007)

Openingsuren :

Telefoon :

• Van 10 tot 18 uur

082/64 44 01

• Van 16/03 tot 30/06:

Fax :

Enkel open tijdens de weekends en de schoolvakanties, evenals op afspraak voor groepen > 20 personen

082/64 69 27

• Van 01/07 tot 31/08: Alle dagen open • Van 01/09 tot 14/01: Enkel open tijdens de weekends en de schoolvakanties, evenals op afspraak voor groepen > 20 personen

E-mail : [email protected] Website : www.site-des-grottes-du-pont-arcole.be Prijzen :

• Van 15/01 tot 15/03:

Volwassenen: 5,00 €

Jaarlijkse sluiting

Kinderen: 4,00 € Senioren: 4,00 € Combinatiemogelijkheden en speciale tarieven voor groepen


We g b es ch rij ving Adres : Rue d’Inzemont, 2 in 5540 Hastière-sur-Meuse Route : Hastière ligt op de linkeroever van de Maas, een vijftiental kilometer boven Dinant. De grot is te bereiken via de N96 richting Anthée.

Op m e rk i n ge n Op de site: minigolf, pétanque, speeltuin, cafetaria, terras, picknickplaats.

Reuzenbarbecue te reserveren (de klant brengt de etenswaren mee, de directie zorgt voor de brandstof).

Parking voor wagens en bussen.

“  L a G ro tte des Mi l l e e t Une Nu it s  ” Be s c hr i j vin g

Hotton (provincie Luxemburg)

De «Grotte des 1001 Nuits» in Hotton werd toevallig ontdekt in 1958, toen er tijdens de uitbating van de steengroeve nabij Hampteau een gat werd geslagen in de rotswand. In 1959 liet de eigenaar van de steengroeve de toegangsopening afsluiten. Maar dankzij de topografie van de grot die nog voor de sluiting werd uitgevoerd, wisten de leden van de Spéléo Club de Belgique dat een zaal van het bovenste netwerk zich heel dicht bij de oppervlakte bevond, en wel buiten het eigendom van de steenhouwer. Toen in 1961, bij de ontploffing van een springlading in de groeve, de ingang per ongeluk opnieuw werd geopend, daalde er nogmaals een ploeg speleologen in de grot af. Zij groeven in het plafond van deze zaal in een natuurlijke schacht die gevuld was met klei, om uiteindelijk boven te komen in een weide. Op 21 april 1962 werd de grot van Hotton toegankelijk voor het publiek. Het is één van de mooiste grotten van België en de enige die integraal werd geklasseerd door de Commissie voor Monumenten en Landschappen. Je daalt af naar – 65 m in, zoals op dit moment wordt aangenomen, de grootste galerij van België: 200 m lang en 35 m hoog. De temperatuur bedraagt 12°C. Het parcours is afgebakend door concreties, nu eens massieve, dan weer fijne en delicate, waarvan de kleuren variëren van stralend wit tot donkerrood. De zalen zijn magnifiek. Je ontdekt er enkele gours, waaronder «L’Abreuvoir»: de grootste gekende gour in België (gours zijn kleine bassins waarvan de rand wordt gevormd door een afzetting van kalkspaat). Dankzij een lift hoef je niet met de trap terug naar boven (35 meter).

Ha n


I n f o r ma tie

(gel di g op 15/05/2009)

Openingsuren :

E-mail :

• Van 01/04 tot 01/11: alle dagen van 10:00 tot 17:00 uur

[email protected]

• Juli en augustus: van 10:00 tot 18:00 uur

Website :

• Van 02/11 tot 31/03 :

www.grottesdehotton.com

- Zaterdag en zondag: 14:00 uur en 15:30 uur - Kerstmis en Carnaval: alle dagen om 11:00 uur, 14:00 uur, 15:30 uur

Prijzen :

• Op afspraak voor groepen van meer dan 20 personen

• Kinderen (tot 12 jaar): 6,00 €

• Het laatste bezoek start één uur voor sluitingstijd

• Groepen (minimum 20 personen):

Telefoon :

Volwassenen: 8,00 € Kinderen (tot 12 jaar): 5,00 €

084/46 60 46

• Volwassenen: 9,00 €

We g b es ch rij ving Adres : Chemin du Spéléoclub de Belgique, in 6990 Hotton Route : Via de N4: afrit Marche-en-Famenne, vervolgens de N839 en vanaf de rotonde langs de N86 naar Hotton. Via de E25: in de omgeving van Harre de N30 nemen tot voorbij Manhay, vervolgens langs de N807 naar Hotton. Bewegwijzering in de gemeente Hotton.

Op m e rk i n ge n Rondleidingen van 70 minuten door meertalige gidsen.

Cafetaria.

Speciaal programma voor groepen.

Boetiek.

Parking.

Han


G rotten va n N e p t u nu s of “   G ro t t e d e l ’ Ad ugeoi r  ” Petigny - Couvin (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g Deze grot werd ontdekt op het einde van de 19e eeuw. De inwoners van Petigny hebben hem altijd al «Grotte de l’Adugeoir» (grot van het verdwijngat) genoemd. De naam «Grottes de Neptune» (Neptunusgrotten) verschijnt eerst in 1972. Het Zwarte Water (de rivier Eau Noire) stort zich naar beneden door de kloven in de kalksteen en stroomt over verscheidene honderden meters door de grot, alvorens te verdwijnen in een sifon die tot op vandaag nog niemand heeft kunnen oversteken. De rivier komt weer bovengronds in Nismes, na een onderaards traject van bijna drie kilometer. Het bezoek aan de grot duurt ongeveer 45 minuten. Het begint met een wandeling in de twee bovenste etages met zeer mooie concreties en wordt dan voortgezet per boot, gedurende twintig minuten, over de ondergrondse rivier in het onderste gedeelte van de grot. Het wordt afgesloten met een klank- en lichtspel.

I n f o r ma tie

(gel di g op 12/05/2009)

Openingsuren :

E-mail :

• Van 01/04 tot 30/06 en van 01/09 tot 30/09 : alle dagen van 10:30 tot 16:00 uur. Rondleidingen om 11:00, 11:45, 13:00, 13:45, 14:30, 15:15

[email protected]

• Van 01/07 tot 31/08 : alle dagen van 10:30 tot 18:00 uur. Rondleidingen om 11:00, 11:45, 13:00, 13:45, 14:30, 15:15, 16:00, 16:45, 17:15

www.grottesdeneptune.be

• Van 01/10 tot 31/11 : alle weekends en schoolvakanties van 12:30 tot 16:00 uur. Rondleidingen om 13:00, 13:45, 14:30 en 15:15

Website :

Prijzen : • Individueel:

Telefoon :

- Volwassenen: 8,00 € - Studentenkaart, Jeugdherbergenkaart, lerarenkaart, seniorenkaart (60 +), mindervaliden : 7,00 € - Kinderen van 4 tot 12 jaar: 5,00 €

060/31 19 54

• Groepen:

Fax :

- Volwassenen: 7,00 € - Kinderen van 4 tot 12 jaar: 4,50 € - Schoolgroepen: 3,00€ per persoon - gratis voor leraren.

060/37 70 91

• Gecombineerde tickets GQG grotten

We g b es ch rij ving Adres : Route de l’Adugeoir, in 5660 Petigny-Couvin Route : Per auto: 3 km ten noorden van Couvin, 500m van de N5 op de weg naar Frasnes Petigny. Met openbaar vervoer: NMBS : Lijn 132 - Charleroi-Couvin of Lijn 132 - Charleroi-Mariembourg TEC : Lijn 56 - Namen Couvin (Couvin NMBS - Petigny (dorp)) lijn 461 - Charleroi-Philippeville-Couvin (NMBS Couvin of Mariembourg NMBS - Frasnes (Monument)).


Op m e rk i n ge n Audiogids in Frans, Nederlands en Engels.

Duur van het bezoek : 45 min.

Grote parking voor auto’s en bussen bij de ingang van de site.

De grot kan ook op sportieve wijze worden bezocht: in groep en onder begeleiding van gebrevetteerde monitoren. Hier ontdek je de onderaardse netwerken die niet voor het grote publiek zijn opengesteld en krijg je een initiatie in de speleologietechnieken. Er kan ook een ontdekkingsprogramma op maat worden samengesteld voor groepen (scholen, families, bedrijven, verenigingen, etc.).

De G rotten v an R e mouchamp s Remouchamps (provincie Luik)

Be s c hr i j vin g De grot wordt bezocht sinds 1828. In die tijd werd de grot verlicht met harsfakkels. Een feeërieke verlichting werd geïnstalleerd in 1924. Het bezoek duurt 75 minuten en begint met een wandeling van ruim 1 km en eindigt met een boottochtje van bijna 600 meter door spectaculaire zalen en galerijen die werden uitgehold door de onderaardse rivier (de Rubicon) en die ronkende namen meekregen: galerij van de afgrond, ruïnezaal, groot gordijn, zaal van de Maagd, grote galerij, kathedraal, etc. De «galerij van de afgrond» is de inkomhal. Ze is zo’n twintig meter lang en diende 8000 jaar geleden als schuilplaats voor de jagers van het Paleolithicum. In de «ruïnezaal» zie je de doorgang van een sifon die ongeveer een miljoen jaar geleden door de rivier werd uitgehold. Het «grote gordijn» is een 7 meter hoge kalkspaatafzetting. De «zaal van de Maagd» werd zo genoemd door de aanwezigheid van een stalagmiet die gelijkenis vertoont met Maria, die het kind Jezus draagt. Op het plafond kan je fossielen onderscheiden, stromatoporen,

Co m b l ain au pont


die in de rotsmassa opvallen door hun ronde vormen en hun heldere kleuren. De «grote galerij» is 22 meter hoog. Je ontdekt er kleine bekkens (gours) gescheiden door kalkspaatdammen. De «kathedraal» is de grootste zaal van de grot met een 40 meter hoog plafond. Ze dankt haar uitzicht aan een gigantische instorting verder stroomafwaarts. Middenin de onderaardse rivier, de Rubicon, staat «de palm»: een zuil gevormd door de verbinding van een stalactiet en een stalagmiet. Vervolgens vaart het bootje door een oude sifon, die door de mens werd vergroot om er doorheen te kunnen. Daarachter wordt de gang breder en verschijnt langzaam weer het daglicht. De permanente tentoonstelling «Van de grotten van nu tot de big bang» vertelt de geschiedenis van de grotten en raakt ook aan didactische thema’s zoals de vervuiling, recyclage, de ontbossing, de cyclus van het water.

C o m blain au pont

I n f o r ma tie Openingsuren :

Website :

• van 01/02 tot 30/11, van 10:00 tot 17:30 uur (laatste bezoek om 16:15 uur).

www.mondesauvage.be

• van 01/12 tot 31/01, tijdens de weekends en de kerstvakantie van 10:00 tot 16:00 uur Telefoon : 04/360 90 70 Fax : 04/360 91 08

Prjzen : • Grot + museum : Volwassenen: 10,00 € Kinderen: 7,00 € Senioren: 8,50 € • Verschillende mogelijkheden om tickets te combineren (Monde Sauvage) en kortingen voor groepen.

E-mail : [email protected]

We g b es ch rij ving Adres : Rue de Louveigné, 3 in 4920 Remouchamps Route : Autosnelweg E25, afrit 46 (Aywaille - Remouchamps). Aan de verkeerslichten naar links en deze weg over ongeveer 1 km volgen. De grotten bevinden zich op 50 m voorbij de brug, aan de linkerkant.

Op m e rk i n ge n Meertalige gidsen (Frans, Nederlands, Duits, Engels)

Voorzie warme kleding en goede schoenen.

De grot is niet toegankelijk voor mindervaliden.


De G rot v a n L ore tte Rochefort (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g De grot van Lorette-Rochefort maakt deel uit van het Domein van de Grotten van Han. De bijzonderheid van deze grot is haar verticaliteit, in tegenstelling tot vele andere Belgische grotten, die zich meestal eerder horizontaal hebben ontwikkeld. De rondleiding duurt ongeveer één tot anderhalf uur en laat je afdalen, over grote blokken puin heen, tot 60 meter onder de grond, om aan te komen in een grote zaal die «de zaal van de sabbat» wordt genoemd. Daar laat de gids, tijdens een klank- en lichtspel, een kleine luchtballon op. Deze techniek werd vroeger door de voorgangers gebruikt om de hoogte van de zaal te meten.Voor wie er nog meer over wil weten, is er het kleine museum in het «Val d’Enfer», dat het werk toont van de wetenschappers die de bewegingen observeren in de kalkgesteenten waarin de Grot van Lorette werd uitgehold. Er wordt ook een onuitgegeven film vertoond: «Videokarst», over tektonische verschijnselen.

Inf o r m a t i e ( geldig op 25/06/2007) Openingsuren : • Januari, februari, maart: op afspraak voor groepen. • April, mei, juni: rondleidingen om 10:30, 12:00, 13:30, 15:00, 16:30 uur, alle dagen behalve woensdag. • Juli, augustus: rondleidingen van 11:00 tot 17:00 uur, alle 45 minuten, alle dagen. • S eptember, oktober: rondleidingen om 10:30, 12:00, 13:30, 15:00, 16:30 uur, alle dagen behalve woensdag. •N ovember, december: op afspraak voor groepen. Telefoon : 084/21 20 80 Fax : 084/21 20 80 E-mail : [email protected] Website : www.grotte-de-han.be Prijzen : Volwassenen: 7,25 € Kinderen van 3 tot 12 jaar: 4,70 € Kinderen onder 3 jaar: gratis Verschillende combinatiemogelijkheden (Grotten van Han, Museum van de Onderaardse Wereld, Dierenreservaat, Speleogame, Grot van Lorette-Rochefort).

Opmerkingen Rondleidingen met gids op aanvraag voor groepen, enkel buiten de openingsuren.

G oye t G e o l o g i e e n Toe ri sme // 96

We g b es ch rij ving Adres : Drève de Lorette in 5580 Rochefort Route : Autosnelweg E411, afrit 22, richting Rochefort. De N811 volgen tot voorbij Ciergnon en Rochefort binnenrijden. Bewegwijzering in de stad.

De G rot Sc ladi na Sclayn - Andenne (provincie Namen)

Be s c hr i j vin g De grot Scladina ligt op de rechteroever van de Maas, in een klein valleitje boven het dorp van Sclayn vlakbij Andenne, en werd in 1971 ontdekt door speleologen van de C.A.S. (Cercle Archéologique Sclaynois). Ze lag volledig verborgen onder de sedimenten en de vegetatie. Bovendien was ook aan de binnenkant de bodem bedekt met een dikke laag sedimenten. Deze sedimenten, die wel eens overblijfselen zouden kunnen bevatten van een vroege bewoning van de grot, hetzij door mensen, hetzij door dieren, wekten onmiddellijk de interesse van de archeologen.Tussen 1971 en 1977 brachten de eerste opgravingen al geslepen werktuigen aan het licht, overblijfselen van het Midden Paleolithicum (Mousteriaan, tussen 300.000 en 32.000 jaar voor Christus), de tijd van de Neanderthalers.We moeten teruggaan tot het einde van de 19e eeuw voor een vergelijkbare ontdekking van een zo oude menselijke aanwezigheid! Sinds 1978 werken de Universiteit van Luik en de C.A.S. actief samen voor de opgravingen van de grot, wat geleid heeft tot het verzamelen van een groot aantal silex werktuigen en dierenbeenderen en de identificatie van twee Neanderthalerbezettingen (de ene rond -130 000 jaar, de andere rond -40 000 jaar), een kort verblijf van de Moderne Mens (= Homo sapiens oftewel Cro-Magnon) in het Boven Paleolithicum (tussen -32 000 en -9000 jaar) en een begraafplaats uit het Neolithicum (tussen -5300 en -2000). In 1993 ontdekken de archeologen de resten van een kaakbeen van een kind dat 127 000 jaar geleden heeft geleefd – het Kind van Sclayn – en dat de grot wereldberoemd maakte dankzij de wetenschappelijke studies en publicaties die op deze ontdekking volgden. Het fossiele DNA van een melktand (een kies) van dit kind werd namelijk geïsoleerd en bestudeerd door een team biologen uit Lyon. Dit menselijk DNA blijkt

het oudste van de wereld te zijn (resultaten gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Current Biology, uitgave van 6 juni 2006). Een andere spectaculaire studie gaat over de leeftijd van het Kind van Sclayn, die tot op een dag nauwkeurig werd vastgesteld. De kleine Neanderthaler zou zijn gestorven op de leeftijd van 2939 dagen, hetzij 8 jaar en 17 dagen. De grot Scladina is geklasseerd als uitzonderlijke archeologische site van Wallonië. Hier krijg je de gelegenheid om kennis te maken met de moderne opgravingmethodes, toegepast op prehistorische vindplaatsen in grotten. Het is zelfs de enige permanente werf van archeologische opgravingen in België die toegankelijk is voor het publiek. Bijzonder interessant is een bezoek in de maand juli, wanneer je als bezoeker kan praten met de studententeams die deelnemen aan de opgravingen en de identificatie van de archeologische vondsten. Het gebouw herbergt ook een klein museum waarin er tijdelijke tentoonstellingen worden georganiseerd. Ter gelegenheid van het Jaar van het Stripverhaal werd in 2009 de tentoonstelling opgebouwd rond het verband tussen het verhaal “Les Chasseurs de l’Aube” van René Hausman en de opgravingen in de grot Scladina. De originele tekeningen van de Meester worden er samengebracht met de ontdekkingen in de grot. De tentoonstelling kreeg de naam “Hausman à Scladina – Entre Science et Rêve” (Hausman in Scladina – Tussen Wetenschap en Droom) en richt de schijnwerpers op twee werelden, twee vaardigheden, gedreven door één simpele vraag: wat is het aandeel van de wetenschap in de penseelstreek van een groot tekenaar en wat is het aandeel van de droom in het dagelijkse werk van de onderzoeker? G eologie en Toer is m e / / 9 7

Sc l ay n

I n f o r ma tie

(gel di g op 20/05/2009)

Openingsuren :

Website :

• Gesloten tijdens de Kerstvakantie

www.scladina.be

• De grot Scladina (tot 8/11/2009)

Prijzen :

- dinsdag tot vrijdag om 14:00 uur - weekends en feestdagen om 16:00 uur - juli en augustus : geen bezoek in de weekends

• Tentoonstelling + grot (vrij bezoek):

• De tentoonstelling Hausman à Scladina (tot 8/11/2009)

Van 6 tot 18 jaar: 3,00 €

- dinsdag tot vrijdag van 10:00 tot 16:30 uur - weekends en feestdagen van 13:30 tot 16:30 uur - juli en augustus : gesloten tijdens de weekends

Volwassenen: 5,00 € Senioren: 4,00 €

Telefoon :

• Speciale programma’s en tarieven voor scholen en groepen

081/58 29 58

• Hogere tarieven in juli en augustus: zie website

Fax : 081/58 29 58 E-mail : [email protected]


Kinderen onder 6 jaar: gratis

We g b es ch rij ving Adres : Rue Fond des Vaux, 339d in 5300 Sclayn - Andenne Route : Vanuit Luxemburg of Brussel via de autosnelweg E411: afrit 15 Loyers, richting Andenne, de N90 volgen tot in het dorp van Sclayn, net voorbij de apotheek van Sclayn rechtsaf draaien, en vanaf dan de bewegwijzering volgen. Vanuit Luik of Bergen via de autosnelweg E42: afrit 10a Fernelmont, richting Namêche, vervolgens Franc-Warêt voorbijrijden, aan de rotonde rechtdoor naar Vezin, voorbij het dorp van Vezin linksaf draaien naar Sclaigneaux, over de brug over de Maas, dan linksaf en ongeveer 50 meter verder, net voorbij de apotheek van Sclayn, rechtsaf draaien, en vervolgens de bewegwijzering volgen.

Op m e rk i n ge n Speciaal programma voor scholen. In juli wordt er in de grot een vormingsstage voor toekomstige archeologen georganiseerd. Deze kan elke weekdag om 14:00 uur worden bezocht.

Kleine boetiek, auditorium, cafetaria.


79

Recommend Documents