Voorzitter, Liberalen zijn over het algemeen optimistische mensen. Ik ben een liberaal en zeker een optimist. Ik kijk altijd vol vertrouwen naar de toekomst en wat die ons te bieden heeft. Maar ik zie ook dat de wereld waarin wij leven instabiel is. En dat dit bij veel mensen tot onzekerheid leidt. Dat begrijp ik. Ook ik vraag me af wat dit voor ons betekent, wat de toekomst voor ons maar ook onze kinderen in petto heeft. De inwoners van Zwolle verwachten dat wij als lokale politiek, als gemeente antwoorden hebben op die onzekerheid die steeds dichter bij komt. Onze veiligheid staat voelbaar onder druk. We zien al enige tijden een enorme migratiestromen met een nu welhaast Europa brede vluchtelingencrisis tot gevolg. Technologische vooruitgang gaat sneller en sneller en zet de manier waarop we werken op zijn kop. Zijn er straks nog wel voldoende banen voor de lager opgeleiden, is een vraag van velen. Burgers verwachten een antwoord van de politiek. Welke zekerheden kan juist de lokale overheid, de gemeente, bieden bij al die veranderingen? [resultaten kabinetsbeleid] Gelukkig is een belangrijke onzekerheid van de afgelopen jaren grotendeels weggenomen. Nederland staat er nu beter voor dan toen de VVD met de PvdA de verantwoordelijkheid kreeg om ons land er weer bovenop te helpen. Dankzij het kabinetsbeleid en dankzij het harde werk en de offers van 17 miljoen Nederlanders, laten we de crisis nu achter ons. De economie is niet kapot bezuinigd, maar veert juist op. Al die hervormingen en al die bezuinigingen waren Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
1/7
nodig om Nederland de zekerheid te geven dat onze sociale voorzieningen niet alleen voor ons, maar ook voor onze kinderen beschikbaar zijn en blijven. Er is alle reden tot optimisme. Onze welvaart neemt sneller toe dan we verwachtten. Het consumenten vertrouwen is toegenomen tot het hoogste punt sinds vele jaren. Er worden weer huizen gekocht, onze ondernemers slijten hun waren en diensten steeds succesvoller in binnen- en buitenland. Ze durven steeds meer te investeren in nieuwe machines, in nieuwe technologieën en in nieuwe medewerkers.
Voorzitter, het vertrouwen is terug. We kunnen weer vooruit kijken. Voorliggende Begroting 2016 van de gemeente Zwolle is het voorbeeld van de uitwerking van dat vertrouwen in de toekomst. De bezuinigingen van 11 miljoen euro is op 640.000 euro na ingeboekt. Er is een structureel sluitende meerjaren Begroting. De weerstandsreserves zijn op orde. Evenals de Emu en Wet Hof. Alleen een beetje meer incidenteel geld omhanden zou fijn zijn. [migratie] Een punt van grote zorg, net al even benoemd, is daar echter wel. Want de wereld is in beweging. Letterlijk. De wereldbevolking groeit explosief, en de grootste groei zit in onze achtertuin, in het Midden-Oosten en in Afrika. De komende decennia verdubbelt de bevolking daar. De grootste bevolkingsgroei ooit, met grote gevolgen. Want die bevolkingsgroei vindt plaats in een context van toenemende instabiliteit, toenemende onveiligheid en een gebrek aan mogelijkheden om in hun eigen land een mooi leven op te bouwen. Dat zet miljoenen mensen in beweging. We zien een nog immer voortdurende grote volksverhuizing. Met Europa en ook Nederland als bestemming. En de politiek heeft de belangrijke opdracht om grip te krijgen op die beweging. Het is geen optie dat we berusten en zeggen dat er geen oplossing Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
2/7
is. We moeten buiten de gebaande paden durven treden om dit probleem het hoofd te bieden. Dat mogen de burgers van ons verwachten. Dat mogen al die vluchtelingen van ons verwachten. [sociale voorzieningen] Voorzitter, wij moeten ons realiseren dat het toelaten van grote groepen asielzoekers gevolgen heeft voor de instroom in onze bijstand, voor het aantal beschikbare huurwoningen dat ook onze eigen bevolking van een thuis moet voorzien. Of voor onze zorg, waarvoor de premie nu al met moeite wordt opgebracht. Het is volstrekt helder dat open grenzen en uitgebreide sociale voorzieningen niet samengaan. Kijken we naar de huidige ontwikkelingen op het sociale domein in Zwolle dan is de fractie van de VVD zeer tevreden met de wijze waarop de uitdaging van de 3 D’s is opgepakt en wordt uitgevoerd. Het jaar 2016 zal ons leren waar de echte knelpunten liggen en welke oplossingen er moeten komen of waar juist door de meer op preventie gerichte aanpak er naast de betere zorg ook besparingen gaan ontstaan. Bij de Jaarrekening 2015 krijgen we hiervan de eerste financiële doorkijk en kunnen we iets vinden van bijvoorbeeld de extra 3,5 milj reserve Sociaal Domein. [arbeidsmarkt, participatie, Banenplan] Gelukkig is er door het toenemende vertrouwen in onze economie steeds meer werk. Steeds meer banen. De ambities op het gebied van banen in de regio Zwolle zijn groot. Zowel regulier als de garantiebanen. Om voor de raad het overzicht te houden is bij de PPN afgelopen jaar op initiatief van de VVD de motie “Werk in goede Banen” aangenomen die het college oproept deze raad elk kwartaal op de hoogte te houden van het aantal gerealiseerde banen. Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
3/7
Dat overzicht hebben we tot nu toe nog niet mogen ontvangen. De VVD vindt het jammer dat deze motie nog niet lijkt te worden uitgevoerd. Met name omdat de opgave groot blijft. Het banenplan van het college geeft een mooie voorzet, maar de gemeente moet echt de teugels meer in handen gaan geven van de werkgever. Goede matching begint bij de werkgever die zonder hindernissen naar potentiële arbeidskrachten op zoek kan. Overwegen nog een motie: Minder procedures, meer banen! (vertaalslag
van de landelijk
onduidelijkheid naar lokaal / regionaal wat wel mogelijk is)
Omdat ons tekort op het bijstandsbudget de grens van 5 procent heeft bereikt, doen we een beroep op de vangnetregeling. Dat voelt zuur als één van de economische sterkste gemeenten van Nederland. De oplossing is duidelijk: de uitstroom moet omhoog. Ruim 40 miljoen voor ongeveer 3500 mensen per jaar waarvan 49% al langer dan 3 jaar in de bijstand zit! [Werken aan minder bijstand] Een mooi voorbeeld van wat we kunnen doen om dit aan te pakken is middels de door de VVD bij de Begroting 2014 ingediende en aangenomen motie "Businesscase Werken aan minder bijstand". De motie beoogde een business case te maken voor een traject gericht op uitstroom naar werk. En dit te financieren vanuit een deel van het overschot in het I deel WWB waarmee door extra uitstroom te creëren een revolving fund ontstaat om nog meer mensen aan een baan te kunnen helpen. 3 Zwolse bedrijven in samenwerking met de gemeente Zwolle hebben op een nocure no pay basis de handschoen opgepakt. Van de 92 mensen die door de gemeente zijn aangemeld op dit project heeft op dit moment 21 % een baan op basis van een jaarcontract en er wordt verwacht dat 2015 zal worden Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
4/7
afgesloten met een percentage van 40%. Dat levert al snel een besparing op van ruim 500 k aan bijstandsuitkeringen. (Tel daarbij de gevonden 6 ton fraude op en het eerste miljoen op bijstandsuitkeringen is al bespaard).
Het succes van dit project
hebben we als gemeente voor een belangrijk deel zelf in de hand. Meer mensen hadden naar werk kunnen worden toegeleid als de gemeente voor meer aanmeldingen had gezorgd. Afspraak was in 2 jaar tijd 300 cliënten aangemeld te krijgen en hiervan zouden er minimaal 180 worden geplaatst. Het project loopt nog door in 2016. De fractie van de VVD vraagt zich af of het college voor het aantal aanmeldingen nog een steuntje in de rug kan gebruiken van de raad. We vragen hierbij dan ook om een reactie van het college. Als het gaat om de garantiebanen zijn het de overheidsprocedures (onduidelijk) en de omvang van het doelgroepregister (200.000 en er moeten er 100.000 in 2026 worden afgenomen) die er voor kunnen zorgen dat we ons streven niet halen. De werkgevers willen wel. Daar moeten we ons op richten. Alleen de Albert Heijn (landelijk) zet zich al in voor 2000 garantiebanen; met zes AH-supermarkten en een groot distributiecentrum in Zwolle moet het voor ons toch ook mogelijk zijn om hier garantiebanen te realiseren. De VVD wil het college aansporen de stroperigheid van procedures aan te pakken en de doelgroep van potentiële mensen in het doelgroepenregister uit te breiden. De uitstroom uit de bijstand, wsw en Wajong moet omhoog en we kunnen daar nog veel meer verantwoordelijkheid in nemen. De VVD zie uit naar de behandeling van het Banenplan maar gaat er daarnaast van uit dat de gevraagde monitoring in de motie "Werk in goede Banen" vanaf nu wél uitgevoerd gaat worden.
Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
5/7
[Gastvrij Parkeren] Eén van de uitgangspunten van Zwolle is het om ‘Gastvrij’ te zijn. Voor het programma bereikbaarheid en mobiliteit wordt de term Gastvrij gekoppeld aan ‘bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid’. Maar gastvrij zijn is meer. Gastvrij zijn is ook iedereen de mogelijkheid bieden zelf te bepalen op welke wijze hij of zij zich wil verplaatsen, of dit nu per auto, fiets, openbaar vervoer of lopend is. Dit verbetert de bereikbaarheid, is eerlijk en gastvrij. Hier zet Zwolle goed op in en daar is de VVD dan blij mee. Maar is het gastvrij, om iemand die 22 minuten parkeert voor 40 minuten te laten betalen omdat de tarieven per 20 minuten worden afgerekend? Naar mening van de VVD niet. Parkeren hoeft niet altijd naar goedkopere tarieven of “gratis” . Hiervoor zijn al goede alternatieven, zoals deze week nog weer eens onder de aandacht gebrachte ‘Vroege Vogelactie’ waarbij parkeren in de Binnenstad op zaterdagen tot 11:00 uur komende periode gratis is. Dit is niet alleen een gastvrij gebaar maar zorgt ook voor betere spreiding in de parkeerdruk. Parkeren in Zwolle kan echter nog gastvrijer en ook eerlijker. Om dit te bereiken willen we het college middels de motie ‘Een gastvrij Katwolderplein’ opdragen te komen met een betalen per minuut voorstel voor parkeren in gemeentelijke parkeergarages. Te starten met de in ontwikkeling zijnde Katwolderplein garage.
[OZB] Voorzitter, Onze stad is gebouwd op nuchtere Nederlandse waarden. Zoals op een eerlijke manier je steentje bijdragen: als het tegenzit de mouwen opstropen en je schouders eronder zetten. Een ander behandelen, zoals je zelf behandeld wilt worden. Bij tegenwind niet mekkeren maar harder trappen. Zorgen voor hen die zorg echt nodig hebben. Maar ook aandacht voor hen die je nooit hoort of ziet omdat ze zichzelf redden. De grote werkende meerderheid die geen aanspraken maakt op enige vorm van gemeentelijke ondersteuning maar wel wordt aangeslagen voor de OZB. Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
6/7
Grote zorg is er dan ook vanuit de fractie van de VVD. Het past niet in de visie van de VVD maar ook niet in de gemaakte college afspraken dat nu ongeveer de helft van alle Zwollenaren een lastenverzwaring krijgt opgelegd door een OZB verhoging van 0,75% i.p.v. de over nagenoeg de hele woonlasten linie aangekondigde inflatiecorrectie van -0,25%. Dat dit vanwege de gelijktijdige verlaging afvalstoffenheffing nu slechts voor een deel van de eigen huis bezitters onvoordelig uitpakt doet wat de VVD betreft daar niets aan af. Afspraak is afspraak. Om voor raadsleden en burgers de consequenties van OZB en woonlasten wijzigingen inzichtelijk te maken dient de VVD daarom de motie Lokale lastenmonitor in. Afhankelijk van de beantwoording van de wethouder over de gemaakte college afspraken overwegen wij op dit punt een amendement om benadeelde huisbezitters te compenseren bij de Begroting 2017. [slot] Voorzitter, Zwolle is een stad waar het goed toeven is. Als ik om me heen kijk, dan zie ik een welvarende, veilige, boeiende maar ook zorgdragende stad. Ik zie een stad met een traditie om er samen uit te komen als het moeilijk wordt. Ik zie een stad, waar ik graag woon en waar ik mezelf kan zijn. En waar een sluitende en op orde zijnde Begroting 2016 rust en vertrouwen schept voor de komende toekomst. Dank u wel.
Y:\Gemeente\Griffie\Raadsplein\2015\Begroting\Bijdrage fracties\Algemene beschouwingen VVD.docx
7/7